chù shì
處士
hé diǎn dì yìn ruǎn xiào xù táo hóng jǐng zhū gé qú shěn yǐ liú huì fěi fàn yuán yǎn liú xū
何點 弟胤 阮孝緒 陶弘景 諸葛璩 沈顗 劉慧斐 范元琰 劉訏
liú gāo yǔ shēn zhāng xiào xiù yǔ chéng xiān
劉高 庾詵 張孝秀 庾承先
yì yuē: jūn zǐ dùn shì wú mèn, dú lì bù jù. kǒng zǐ chēng zhǎng jǔ jié nì yǐn zhě yě. gǔ zhī yǐn zhě, huò chǐ wén chán dài, gāo ràng dì wáng, yǐ wàn chéng wèi gòu rǔ, zhī sǐ wáng ér wú huǐ. cǐ zé qīng shēng zhòng dào, xī shì jiān chū, yǐn zhī shàng zhě yě. huò tuō shì jiān mén, jì chén zhù xià, jū yì ér yǐ qiú qí zhì, chù wū ér bù kuì qí sè. cǐ suǒ wèi dà yǐn yǐn yú shì cháo, yòu qí cì yě. huò luǒ tǐ yáng kuáng, máng yīn jué shì, qì lǐ lè yǐ fǎn dào, rěn xiào cí ér bù xù. cǐ quán shēn yuǎn hài, dé dà yá zhī dào, yòu qí cì yě. rán tóng bù shī yǔ mò zhī zhì, yǒu yōu rén zhēn jí yǐ. yǔ fū méi shēn luàn shì, zhēng lì gàn shí zhě, qǐ tóng nián ér yǔ zāi! mèng zǐ yuē: jīn rén zhī yú jué lù, dé zhī ruò qí shēng, shī zhī ruò qí sǐ. huái nán zǐ yuē: rén jiē jiàn yú zhǐ shuǐ, bù jiàn yú liú lǎo. fū kě yǐ yáng qīng jī zhuó, yì tān zhǐ jìng, qí wéi yǐn zhě hū! zì gǔ dì wáng, mò bù chóng shàng qí dào. suī táng yáo bù qū cháo xǔ, zhōu wǔ bù jiàng yí qí yǐ hàn gāo sì màn ér zhǎng yī huáng qǐ, guāng wǔ àn fǎ ér zhé yì yán zhōu zì zī yǐ lái, shì yǒu rén yǐ! yǒu liáng zhī shèng, jì shào fēng yóu. sī nǎi dào dé kě zōng, xué yì kě fàn, gù yǐ bèi chù shì piān yún.
《易》曰:「君子遁世無悶,獨立不懼。」孔子稱長沮、桀溺隱者也。古之隱 者,或恥聞禪代,高讓帝王,以萬乘為垢辱,之死亡而無悔。此則輕生重道,希世 間出,隱之上者也。或托仕監門,寄臣柱下,居易而以求其志,處污而不愧其色。 此所謂大隱隱於市朝,又其次也。或裸體佯狂,盲喑絕世,棄禮樂以反道,忍孝慈 而不恤。此全身遠害,得大雅之道,又其次也。然同不失語默之致,有幽人貞吉矣。 與夫沒身亂世,爭利干時者,豈同年而語哉!《孟子》曰:「今人之於爵祿,得之 若其生,失之若其死。」《淮南子》曰:「人皆鑑於止水,不鑑於流潦。」夫可以 揚清激濁,抑貪止競,其惟隱者乎!自古帝王,莫不崇尚其道。雖唐堯不屈巢、許, 周武不降夷、齊;以漢高肆慢而長揖黃、綺,光武按法而折意嚴、周;自茲以來, 世有人矣!有梁之盛,繼紹風猷。斯乃道德可宗,學藝可范,故以備《處士篇》雲。
hé diǎn, zì zi xī, lú jiāng qián rén yě. zǔ shàng zhī, sòng sī kōng. fù shuò, yí dū tài shǒu. shuò sù yǒu fēng jí, wú gù hài qī, zuò fǎ sǐ. diǎn nián shí yī, jǐ zhì miè xìng. jí zhǎng, gǎn jiā huò, yù jué hūn huàn, shàng zhī qiáng wèi zhī qǔ láng yá wáng shì. lǐ bì, jiāng qīn yíng, diǎn lèi tì qì, qiú zhí běn zhì, suì dé bà.
何點,字子晳,廬江灊人也。祖尚之,宋司空。父鑠,宜都太守。鑠素有風疾, 無故害妻,坐法死。點年十一,幾至滅性。及長,感家禍,欲絕婚宦,尚之強為之 娶琅邪王氏。禮畢,將親迎,點累涕泣,求執本志,遂得罷。
róng mào fāng yǎ, bó tōng qún shū, shàn tán lùn. jiā běn jiǎ zú, qīn yīn duō guì shì. diǎn suī bù rù chéng fǔ, ér áo yóu rén shì, bù zān bù dài, huò jià chái chē, niè cǎo zēng, zì xīn suǒ shì, zhì zuì ér guī, shì dài fū duō mù cóng zhī, shí rén hào wèi tōng yǐn. xiōng qiú, yì yǐn jū wú jùn hǔ qiū shān. qiú zú, diǎn cài shí bù yǐn jiǔ, qì yú sān nián, yào dài jiǎn bàn.
容貌方雅,博通群書,善談論。家本甲族,親姻多貴仕。點雖不入城府,而遨 遊人世,不簪不帶,或駕柴車,躡草矰,恣心所適,致醉而歸,士大夫多慕從之, 時人號為「通隱」。兄求,亦隱居吳郡虎丘山。求卒,點菜食不飲酒,訖於三年, 要帶減半。
sòng tài shǐ mò, zhēng tài zǐ xǐ mǎ. qí chū, lèi zhēng zhōng shū láng tài zǐ zhōng shù zǐ, bìng bù jiù. yǔ chén jùn xiè yuè wú guó zhāng róng huì jī kǒng zhì guī wèi mò nì yǒu. cóng dì dùn, yǐ dōng lí mén yuán jū zhī, zhì guī wèi zhú shì yān. yuán nèi yǒu biàn zhōng zhēn zhǒng, diǎn zhí huā huì yú zhǒng cè, měi yǐn bì jǔ jiǔ lèi zhī. chū, chǔ yuān wáng jiǎn wèi zǎi xiàng, diǎn wèi rén yuē: wǒ zuò qí shū zàn, yún yuān jì shì zú, jiǎn yì guó huá bù lài jiù shì, huáng xù guó jiā. wáng jiǎn wén zhī, yù hòu diǎn, zhī bù kě jiàn, nǎi zhǐ. yù zhāng wáng yí mìng jià zào diǎn, diǎn cóng hòu mén dùn qù. sī tú jìng líng wáng zǐ liáng yù jiù jiàn zhī, diǎn shí zài fǎ lún sì, zi liáng nǎi wǎng qǐng, diǎn jiǎo jīn dēng xí, zi liáng xīn yuè wú yǐ, yí diǎn jī shū yè jiǔ bēi xú jǐng shān jiǔ dāng.
宋泰始末,征太子洗馬。齊初,累征中書郎、太子中庶子,並不就。與陳郡謝瀹、吳國張融、會稽孔稚珪為莫逆友。從弟遁,以東籬門園居之,稚珪為築室 焉。園內有卞忠貞冢,點植花卉於冢側,每飲必舉酒酹之。初,褚淵、王儉為宰相, 點謂人曰:「我作《齊書贊》,雲『淵既世族,儉亦國華;不賴舅氏,遑恤國家』。」 王儉聞之,欲候點,知不可見,乃止。豫章王嶷命駕造點,點從後門遁去。司徒、 竟陵王子良欲就見之,點時在法輪寺,子良乃往請,點角巾登席,子良欣悅無已, 遺點嵇叔夜酒杯、徐景山酒鐺。
diǎn shǎo shí cháng huàn kě lì, jī suì bù yù. hòu zài wú zhōng shí fó sì jiàn jiǎng, yú jiǎng suǒ zhòu qǐn, mèng yī dào rén xíng mào fēi cháng, shòu wán yī jū, mèng zhōng fú zhī, zì cǐ ér chà, shí rén yǐ wèi chún dé suǒ gǎn. xìng tōng tuō, hào shī yǔ, yuǎn jìn zhì yí, yī wú suǒ nì, suí fù sàn yān. cháng xíng jīng zhū què mén jiē, yǒu zì chē hòu dào diǎn yī zhě, jiàn ér bù yán, bàng yǒu rén qín dào yǔ zhī, diǎn nǎi yǐ yī shī dào, dào bù gǎn shòu, diǎn mìng gào yǒu sī, dào jù, nǎi shòu zhī, cuī lìng jí qù. diǎn yǎ yǒu rén lún shí jiàn, duō suǒ zhēn bá, zhī wú xìng qiū chí yú yòu tóng, chēng jì yáng jiāng yān yú hán sù, xī rú qí yán.
點少時嘗患渴痢,積歲不愈。後在吳中石佛寺建講,於講所晝寢,夢一道人形 貌非常,授丸一掬,夢中服之,自此而差,時人以為淳德所感。性通脫,好施與, 遠近致遺,一無所逆,隨復散焉。嘗行經硃雀門街,有自車後盜點衣者,見而不言, 傍有人擒盜與之,點乃以衣施盜,盜不敢受,點命告有司,盜懼,乃受之,催令急 去。點雅有人倫識鑒,多所甄拔,知吳興丘遲於幼童,稱濟陽江淹於寒素,悉如其 言。
diǎn jì lǎo, yòu qǔ lǔ guó kǒng sì nǚ, sì yì yǐn zhě yě. diǎn suī hūn, yì bù yǔ qī xiāng jiàn, zhú bié shì yǐ chù zhī, rén mò yù qí yì yě. wú guó zhāng róng shǎo shí miǎn guān, ér wèi shī yǒu gāo shàng zhī yán, diǎn dá shī yuē: xī wén dōng dōu rì, bù zài jiǎn shū qián. suī xì yě, ér róng jiǔ bìng zhī. jí diǎn hòu hūn, róng shǐ wèi shī zèng diǎn yuē: xī zāi hé jū shì, bó mù gòu huāng yín. diǎn yì bìng zhī, ér wú yǐ shì yě.
點既老,又娶魯國孔嗣女,嗣亦隱者也。點雖婚,亦不與妻相見,築別室以處 之,人莫喻其意也。吳國張融少時免官,而為詩有高尚之言,點答詩曰:「昔聞東 都日,不在簡書前。」雖戲也,而融久病之。及點後婚,融始為詩贈點曰:「惜哉 何居士,薄暮遘荒淫。」點亦病之,而無以釋也。
gāo zǔ yǔ diǎn yǒu jiù, jí jiàn zuò, shǒu zhào yuē: xī yīn duō xiá, dé fǎng yì guǐ, zuò xiū zhú, lín qīng chí, wàng jīn yǔ gǔ, hé qí lè yě. zàn bié qiū yuán, shí yǒu sì zài, rén shì jiān zǔ, yì hé kě yán. zì yīng yùn zài tiān, měi sī xiāng jiàn, mì ěr wù sè, láo shén shān ā. yán guāng pái jiǔ zhòng, jiàn jiǔ děng, tán tiān rén, xù gù jiù, yǒu suǒ bù chén, hé shāng yú gāo? wén xiān yǐ pí biàn yè zi huán, bó kuàng yǐ hú xiāo jiàn wén shū, qiú zhī wǎng cè, bù wú qián lì. jīn cì qīng lù pí jīn děng. hòu shù rì, wàng néng rù yě. diǎn yǐ jīn hè yǐn rù huá lín yuán, gāo zǔ shén yuè, fù shī zhì jiǔ, ēn lǐ rú jiù. réng xià zhào yuē: qián zhēng shì hé diǎn, gāo shàng qí dào, zhì ān róng xī, tuō luò xíng hái, qī zhì yǎo míng. zhèn rì zè sī zhì, shàng xiǎng qián zhé kuàng qīn dé tóng shí, ér bù yǔ wèi zhèng. hóu chún rèn qiè, bì qí bāng liáng, chéng wàng huì rán, qū jū xiàn tì. kě zhēng wèi shì zhōng. cí jí bù fù. nǎi fù zhào yuē: zhēng shì hé diǎn, jū zhēn wù biǎo, zòng xīn chén wài, yí tǎn zhī fēng, lǜ yóu zì yuǎn. wǎng yīn sù zhì, pō shēn yàn yán, juàn bǐ zǐ líng, qíng jiān wéi jiù. xī zhòng yú mài sú, shòu fèng hàn cháo ān dào yì zhì, bù cí jìn lù. cǐ gài qián dài shèng guǐ, wǎng xián suǒ tóng. kě yì jiā zī gěi, bìng chū zài suǒ, rì fèi suǒ xū, tài guān bié gěi. jì rén gāo yào qīng, gù shì tóng yuán xià.
高祖與點有舊,及踐阼,手詔曰:「昔因多暇,得訪逸軌,坐修竹,臨清池, 忘今語古,何其樂也。暫別丘園,十有四載,人事艱阻,亦何可言。自應運在天, 每思相見,密邇物色,勞甚山阿。嚴光排九重,踐九等,談天人,敘故舊,有所不 臣,何傷於高?文先以皮弁謁子桓,伯況以縠綃見文叔,求之往策,不無前例。今 賜卿鹿皮巾等。後數日,望能入也。」點以巾褐引入華林園,高祖甚悅,賦詩置酒, 恩禮如舊。仍下詔曰:「前徵士何點,高尚其道,志安容膝,脫落形骸,棲志窅冥。 朕日昃思治,尚想前哲;況親得同時,而不與為政。喉脣任切,必俟邦良,誠望惠 然,屈居獻替。可征為侍中。」辭疾不赴。乃復詔曰:「徵士何點,居貞物表,縱 心塵外,夷坦之風,率由自遠。往因素志,頗申宴言,眷彼子陵,情兼惟舊。昔仲 虞邁俗,受俸漢朝;安道逸志,不辭晉祿。此蓋前代盛軌,往賢所同。可議加資給, 並出在所,日費所須,太官別給。既人高曜卿,故事同垣下。」
tiān jiān sān nián, zú, shí nián liù shí bā. zhào yuē: xīn chú shì zhōng hé diǎn, qī chí héng mì, bái shǒu bù yú. yǎn zhì yǔn sàng, bèi huái shāng cè. kě gěi dì yī pǐn cái yī jù, fù qián èr wàn bù wǔ shí pǐ. sàng shì suǒ xū, nèi jiān jīng lǐ. yòu chì diǎn dì yìn yuē: xián xiōng zhēng jūn, ruò guàn fú yī, huá shǒu yī cāo. xīn yóu wù biǎo, bù zhì jìn jī tuō luò xíng hái, jì zhī yuǎn lǐ. xìng qíng shèng zhì, yù xìng mí gāo wén huì jiǔ dé, fǔ jì yú yuǎn. zhèn yīng lù shòu tú, sī zhǎng shēng jiào. cháo duō jūn zǐ, jì guì chéng yǎ sú yě yǒu wài chén, yí hóng cǐ nán jìn. fāng lài qīng huī, shì lóng dà yè. xī zài bù yī, qíng qī zǎo zhe, zī yǐ zhòng yú zhī zhì, dài yǐ zǐ líng zhī lǐ, tīng lǎn xiá rì, jiǎo jīn yǐn jiàn, yǎo rán fén shè, zī yān yǒu tuō. yī dàn wàn gǔ, liáng huái zhèn dào. qīng yǒu yú chún zhì, qīn cóng diāo wáng xié lǎo zhī yuàn, zhì shǐ fǎn duó chán mián yǒng hèn, yī hé kě rèn. yǒng yǐ nài hé! diǎn wú zi, zōng rén yǐ qí cóng dì gěng zi chí rèn wèi sì.
天監三年,卒,時年六十八。詔曰:「新除侍中何點,棲遲衡泌,白首不渝。 奄至殞喪,倍懷傷惻。可給第一品材一具,賻錢二萬、布五十匹。喪事所須,內監 經理。」又敕點弟胤曰:「賢兄征君,弱冠拂衣,華首一操。心游物表,不滯近跡; 脫落形骸,寄之遠理。性情勝致,遇興彌高;文會酒德,撫際逾遠。朕膺籙受圖, 思長聲教。朝多君子,既貴成雅俗;野有外臣,宜弘此難進。方賴清徽,式隆大業。 昔在布衣,情期早著,資以仲虞之秩,待以子陵之禮,聽覽暇日,角巾引見,窅然 汾射,茲焉有托。一旦萬古,良懷震悼。卿友於純至,親從凋亡;偕老之願,致使 反奪;纏綿永恨,伊何可任。永矣柰何!」點無子,宗人以其從弟耿子遲任為嗣。
yìn, zì zi jì, diǎn zhī dì yě. nián bā suì, jū yōu āi huǐ ruò chéng rén. jì zhǎng hǎo xué. shī shì pèi guó liú xiàn, shòu yì jí lǐ jì máo shī, yòu rù zhōng shān dìng lín sì tīng nèi diǎn, qí yè jiē tōng. ér zòng qíng dàn jié, shí rén wèi zhī zhī yě, wéi xiàn yǔ rǔ nán zhōu yóng shēn qì yì zhī.
胤,字子季,點之弟也。年八歲,居憂哀毀若成人。既長好學。師事沛國劉 獻,受《易》及《禮記》、《毛詩》,又入鐘山定林寺聽內典,其業皆通。而縱情 誕節,時人未之知也,唯獻與汝南周顒深器異之。
qǐ jiā qí mì shū láng, qiān tài zǐ shè rén. chū wèi jiàn ān tài shǒu, wèi zhèng yǒu ēn xìn, mín bù rěn qī. měi fú là fàng qiú hái jiā, yī qī ér fǎn. rù wèi shàng shū sān gōng láng, bù bài, qiān sī tú zhǔ bù. zhù yì, yòu jiě lǐ jì, yú juǎn bèi shū zhī, wèi wèi yǐn yì. lèi qiān zhōng shū láng yuán wài sàn qí cháng shì tài wèi cóng shì zhōng láng sī tú yòu zhǎng shǐ gěi shì huáng mén shì láng tài zǐ zhōng shù zǐ lǐng guó zi bó shì dān yáng yì zhōng zhèng. shàng shū lìng wáng jiǎn shòu zhào zhuàn xīn lǐ, wèi jiù ér zú. yòu shǐ tè jìn zhāng xù xù chéng zhī, xù yòu zú shǔ zài sī tú jìng líng wáng zǐ liáng, zi liáng yǐ ràng yìn, nǎi zhì xué shì èr shí rén, zuǒ yìn zhuàn lù. yǒng míng shí nián, qiān shì zhōng, lǐng bù bīng xiào wèi, zhuǎn wèi guó zi jì jiǔ. yù lín sì wèi, yìn wèi hòu zú, shén jiàn qīn dài. lèi qiān zuǒ mín shàng shū lǐng xiāo qí zhōng shū lìng lǐng lín hǎi bā líng wáng shī.
起家齊秘書郎,遷太子舍人。出為建安太守,為政有恩信,民不忍欺。每伏臘 放囚還家,依期而返。入為尚書三公郎,不拜,遷司徒主簿。注《易》,又解《禮 記》,於卷背書之,謂為《隱義》。累遷中書郎、員外散騎常侍、太尉從事中郎、 司徒右長史、給事黃門侍郎、太子中庶子、領國子博士、丹陽邑中正。尚書令王儉 受詔撰新禮,未就而卒。又使特進張緒續成之,緒又卒;屬在司徒竟陵王子良,子 良以讓胤,乃置學士二十人,佐胤撰錄。永明十年,遷侍中,領步兵校尉,轉為國 子祭酒。鬱林嗣位,胤為後族,甚見親待。累遷左民尚書、領驍騎、中書令、領臨 海、巴陵王師。
yìn suī guì xiǎn, cháng huái zhǐ zú. jiàn wǔ chū, yǐ zhú shì jiāo wài, hào yuē xiǎo shān, héng yǔ xué tú yóu chù qí nèi. zhì shì, suì mài yuán zhái, yù rù dōng shān, wèi jí fā, wén xiè fěi bà wú xìng jùn bù hái, yìn kǒng hòu zhī, nǎi bài biǎo cí zhí, bù dài bào zhé qù. míng dì dà nù, shǐ yù shǐ zhōng chéng yuán áng zòu shōu yìn, xún yǒu zhào xǔ zhī. yìn yǐ huì jī shān duō líng yì, wǎng yóu yān, jū ruò xié shān yún mén sì. chū, yìn èr xiōng qiú diǎn bìng qī dùn, qiú xiān zú, zhì shì yìn yòu yǐn, shì hào diǎn wèi dà shān yìn wèi xiǎo shān, yì yuē dōng shān.
胤雖貴顯,常懷止足。建武初,已築室郊外,號曰小山,恆與學徒游處其內。 至是,遂賣園宅,欲入東山,未及發,聞謝朏罷吳興郡不還,胤恐後之,乃拜表辭 職,不待報輒去。明帝大怒,使御史中丞袁昂奏收胤,尋有詔許之。胤以會稽山多 靈異,往游焉,居若邪山雲門寺。初,胤二兄求、點並棲遁,求先卒,至是胤又隱, 世號點為大山;胤為小山,亦曰東山。
yǒng yuán zhōng, zhēng tài cháng tài zǐ zhān shì, bìng bù jiù. gāo zǔ bà fǔ jiàn, yǐn yìn wèi jūn móu jì jiǔ, yǔ shū yuē: xiǎng héng qīng yù, zòng qíng lín hè, zhì zú huān yě. jì nèi jué xīn zhàn, wài láo wù yì, yǐ dào yǎng hé, lǚ hòu wú shuǎng. ruò xié shàn měi dōng qū, shān chuān xiāng shǔ, qián shì jiā shǎng, shì wèi lè tǔ. pū tuī qiān bù guān, zì dōng cú xī, wù yán sù duì, yòng chéng kuí què, qīng shǒu dōng gù, hé rì wú huái. chóu xī huān yù, yè jū rú sì, shí yù wò yóu qiān zài, tián yú bǎi shì, yī xíng wèi lì, cǐ shì suì guāi. shǔ yǐ shì dào wēi yí, réng lí tún gù, tóu mèi shù qiān, kè chù xìn huò. sī dé zhǔ juǎn zī kuǎn, yù qíng gǔ xī, fū qǐ bù huái, shì yǔ yuàn xiè. jūn qīng jīn sù tuō, qī jì bù jìn, zhōng jū rén shì, dài tóng yǐn lún. jì fǔ shí qīng zǔ, yòu tuō xǐ zhū fú. dàn lǐ cún yòng shě, yì guì suí shí, wǎng shí huò méng, shí wèi xiān jué, chāo rán dú shàn, yǒu shí qīn jiē. jīn zhě wèi bāng, pín jiàn xián chǐ, hǎo rén yóu jǐ, xìng wú níng zhì. bǐ bié jù bái, cǐ wèi jǐn yán. jīn qiǎn hòu chéng yīn xī, jiǎo shǒu hái hàn, wèi qí yǐn lǐng. yìn bù zhì.
永元中,征太常、太子詹事,並不就。高祖霸府建,引胤為軍謀祭酒,與書曰: 「想恆清豫,縱情林壑,致足歡也。既內絕心戰,外勞物役,以道養和,履候無爽。 若邪擅美東區,山川相屬,前世嘉賞,是為樂土。仆推遷簿官,自東徂西,悟言素 對,用成睽闋,傾首東顧,曷日無懷。疇昔歡遇,曳裾儒肆,實欲臥遊千載,畋漁 百氏,一行為吏,此事遂乖。屬以世道威夷,仍離屯故,投袂數千,克黜釁禍。思 得矚卷諮款,寓情古昔,夫豈不懷,事與願謝。君清襟素托,棲寄不近,中居人世, 殆同隱淪。既俯拾青組,又脫屣硃黻。但理存用舍,義貴隨時,往識禍萌,實為先 覺,超然獨善,有識欽嗟。今者為邦,貧賤咸恥,好仁由己,幸無凝滯。比別具白, 此未盡言。今遣候承音息,矯首還翰,慰其引領。」胤不至。
gāo zǔ jiàn zuò, zhào wèi tè jìn yòu guāng lù dài fū. shǒu chì yuē: wú wěi dāng qī yùn, yīng cǐ lè tuī, ér gù jǐ méng bì, mèi yú zhì dào. suī fù qú láo rì zè, sī zhì lóng píng, ér xiān wáng yí fàn, shàng yùn fāng cè, zì jǔ zhī yòng, cún hū qí rén. jiān yǐ shì dào jiāo mù, zhēng zhà fán qǐ, gǎi sú qiān fēng, liáng yǒu wèi yì. zì fēi yǐ rú yǎ hóng cháo, gāo shàng guǐ wù, zé gǔ liú suǒ zhì, mò zhī qí xiàn. zhì rén zhī yǔ zhì shēn, dú shàn zhī yǔ jiān jì, dé shī qù qǔ, wèi yòng shú duō. wú suī bù xué, pō hǎo bó gǔ, shàng xiǎng gāo chén, měi huái jī jié. jīn shì wù fēn luàn, yōu zé shì dāng, bù dé bù qū dào yán ā, gòng chéng shì měi. bì wàng shēn dá wǎng huái, bù lìn rú zú. jīn qiǎn lǐng jūn sī mǎ wáng guǒ xuān zhǐ yù yì, chí miàn zài jìn. guǒ zhì, yìn dān yī lù jīn, zhí jīng juǎn, xià chuáng guì shòu zhào shū, jiù xí fú dú. yìn yīn wèi guǒ yuē: wú xī yú qí cháo yù chén liǎng sān tiáo shì, yī zhě yù zhèng jiāo qiū, èr zhě yù gèng zhù jiǔ dǐng, sān zhě yù shù shuāng què. shì chuán jìn shì yù lì què, wáng chéng xiàng zhǐ niú tóu shān yún: cǐ tiān què yě, shì zé wèi míng lì què zhī yì. què zhě, wèi zhī xiàng wèi. xiàn xiàng fǎ yú qí shàng, jiā rì ér shōu zhī. xiàng zhě, fǎ yě wèi zhě, dāng tú ér gāo dà mào yě. dǐng zhě shén qì, yǒu guó suǒ xiān, gù wáng sūn mǎn chì yán, chǔ zi dùn jǐn. yuán qiū guó jiāo, jiù diǎn bù tóng. nán jiāo cí wǔ dì líng wēi yǎng zhī lèi, yuán qiū cí tiān huáng dà dì běi jí dà xīng shì yě. wǎng dài hé zhī jiāo qiū, xiān rú zhī jù shī. jīn liáng dé gào shǐ, bù yí suì yīn qián miù. qīng yí yì què chén zhī. guǒ yuē: pū zhī bǐ liè, qǐ gǎn qīng yì guó diǎn? cǐ dāng jìng qí shū sūn shēng ěr. yìn yuē: qīng jù bù qiǎn chuán zhào hái cháo bài biǎo, liú yǔ wǒ tóng yóu xié? guǒ è rán yuē: gǔ jīn bù wén cǐ lì. yìn yuē: tán gōng liǎng juǎn, jiē yán wù shǐ. zì qīng ér shǐ, hé bì yǒu lì. guǒ yuē: jīn jūn suì dāng miǎo rán jué shì, yóu yǒu zhì shēn lǐ bù? yìn yuē: qīng dàn yǐ shì jiàn tuī, wú nián yǐ wǔ shí qī, yuè shí sì dòu mǐ bù jǐn, hé róng dé yǒu huàn qíng? xī hé shèng wáng qí shí, jīn yòu méng jīng bì, shén yuàn yì què xiè ēn, dàn bǐ yāo jiǎo dà è, cǐ xīn bù suí ěr.
高祖踐阼,詔為特進、右光祿大夫。手敕曰:「吾猥當期運,膺此樂推,而顧 己蒙蔽,昧於治道。雖復劬勞日昃,思致隆平,而先王遺範,尚蘊方策,自舉之用, 存乎其人。兼以世道澆暮,爭詐繁起,改俗遷風,良有未易。自非以儒雅弘朝,高 尚軌物,則汩流所至,莫知其限。治人之與治身,獨善之與兼濟,得失去取,為用 孰多。吾雖不學,頗好博古,尚想高塵,每懷擊節。今世務紛亂,憂責是當,不得 不屈道岩阿,共成世美。必望深達往懷,不吝濡足。今遣領軍司馬王果宣旨諭意, 遲面在近。」果至,胤單衣鹿巾,執經卷,下床跪受詔書,就席伏讀。胤因謂果曰: 「吾昔於齊朝欲陳兩三條事,一者欲正郊丘,二者欲更鑄九鼎,三者欲樹雙闕。世 傳晉室欲立闕,王丞相指牛頭山云:『此天闕也』,是則未明立闕之意。闕者,謂 之象魏。縣象法於其上,浹日而收之。象者,法也;魏者,當塗而高大貌也。鼎者 神器,有國所先,故王孫滿斥言,楚子頓盡。圓丘國郊,舊典不同。南郊祠五帝靈 威仰之類,圓丘祠天皇大帝、北極大星是也。往代合之郊丘,先儒之巨失。今梁德 告始,不宜遂因前謬。卿宜詣闕陳之。」果曰:「仆之鄙劣,豈敢輕議國典?此當 敬俟叔孫生耳。」胤曰:「卿詎不遣傳詔還朝拜表,留與我同游邪?」果愕然曰: 「古今不聞此例。」胤曰:「《檀弓》兩卷,皆言物始。自卿而始,何必有例。」 果曰:「今君遂當邈然絕世,猶有致身理不?」胤曰:「卿但以事見推,吾年已五 十七,月食四斗米不盡,何容得有宦情?昔荷聖王跂識,今又蒙旌賁,甚願詣闕謝 恩,但比腰腳大惡,此心不遂耳。」
guǒ hái, yǐ yìn yì zòu wén, yǒu chì gěi bái yī shàng shū lù, yìn gù cí. yòu chì shān yīn kù qián yuè gěi wǔ wàn, yìn yòu bù shòu. nǎi chì yìn yuē: qǐng zhě xué yè lún fèi, rú shù jiāng jǐn, lǘ yán jìn shēn, xiān wén hǎo shì. wú měi sī hóng jiǎng, qí fēng wèi yí, dāng yǐ xìng yán wèi tàn. běn yù qū qīng zàn chū, kāi dǎo hòu shēng, jì shǔ fèi yè, cǐ huái wèi suì, yán zhù zhī láo, zài yíng mèng xiǎng. lǐ zhōu xū xí, xū qí lái qiū, suǒ wàng huì rán, shēn qí sù bào ěr. qīng mén tú zhōng jīng míng xíng xiū, jué shù yǒu jǐ? qiě yù zhān bǐ táng táng, zhì cǐ zhōu xíng. biàn kě jù yǐ míng wén, fù qí láo wàng. yòu yuē: bǐ suì xué zhě shū wèi guǎ shǎo, liáng yóu wú fù jù tú, gù míng jīng sī fèi. měi yī niàn cǐ, wèi zhī kǎi rán. qīng jū rú zōng, jiā yǐ dé sù, dāng chì hòu jìn yǒu yì xiàng zhě, jiù qīng shòu yè. xiǎng shēn sī huì yòu, shǐ sī wén zài xìng. yú shì qiǎn hé zi lǎng kǒng shòu děng liù rén yú dōng shān shòu xué.
果還,以胤意奏聞,有敕給白衣尚書祿,胤固辭。又敕山陰庫錢月給五萬,胤 又不受。乃敕胤曰:「頃者學業淪廢,儒術將盡,閭閻搢紳,鮮聞好事。吾每思弘 獎,其風未移,當扆興言為嘆。本欲屈卿暫出,開導後生,既屬廢業,此懷未遂, 延佇之勞,載盈夢想。理舟虛席,須俟來秋,所望惠然,申其宿抱耳。卿門徒中經 明行修,厥數有幾?且欲瞻彼堂堂,置此周行。便可具以名聞,副其勞望。」又曰: 「比歲學者殊為寡少,良由無復聚徒,故明經斯廢。每一念此,為之慨然。卿居儒 宗,加以德素,當敕後進有意向者,就卿受業。想深思誨誘,使斯文載興。」於是 遣何子朗、孔壽等六人於東山受學。
tài shǒu héng yáng wáng yuán jiǎn shēn jiā lǐ jìng, yuè zhōng cháng mìng jià shì lǘ, tán lùn zhōng rì. yìn yǐ ruò xié chù shì pò ài, bù róng shēng tú, nǎi qiān qín wàng shān. shān yǒu fēi quán, xī qǐ xué shě, jí lín chéng yuán, yīn yán wèi dǔ. bié wèi xiǎo gé shì, qǐn chù qí zhōng, gōng zì qǐ bì, tóng pú wú dé zhì zhě. shān cè yíng tián èr qǐng, jiǎng xì cóng shēng tú yóu zhī. yìn chū qiān, jiāng zhú shì, hū jiàn èr rén zhe xuán guān, róng mào shén wěi, wèn yìn yuē: jūn yù jū cǐ xié? nǎi zhǐ yī chù yún: cǐ zhōng shū jí. hū bù fù jiàn, yìn yī qí yán ér zhǐ yān. xún ér shān fā hóng shuǐ, shù shí jiē dào bá, wéi yìn suǒ jū shì kuī rán dú cún. yuán jiǎn nǎi mìng jì shì cān jūn zhōng róng zuò ruì shì sòng, kè shí yǐ jīng zhī. jí yuán jiǎn qù jùn, rù shān yǔ yìn bié, sòng zhì dōu cì dài, qù jùn sān lǐ, yīn yuē: pū zì qì rén shì, jiāo yóu lù duàn, zì fēi jiàng guì shān sǒu, qǐ róng fù wàng chéng yì? cǐ dài zhī yóu, yú jīn jué yǐ. zhí shǒu tì líng.
太守衡陽王元簡深加禮敬,月中常命駕式閭,談論終日。胤以若邪處勢迫隘, 不容生徒,乃遷秦望山。山有飛泉,西起學舍,即林成援,因岩為堵。別為小閣室, 寢處其中,躬自啟閉,僮僕無得至者。山側營田二頃,講隙從生徒游之。胤初遷, 將築室,忽見二人著玄冠,容貌甚偉,問胤曰:「君欲居此邪?」乃指一處云: 「此中殊吉。」忽不復見,胤依其言而止焉。尋而山發洪水,樹石皆倒拔,唯胤所 居室巋然獨存。元簡乃命記室參軍鍾嶸作《瑞室頌》,刻石以旌之。及元簡去郡, 入山與胤別,送至都賜埭,去郡三里,因曰:「仆自棄人事,交遊路斷,自非降貴 山藪,豈容復望城邑?此埭之游,於今絕矣。」執手涕零。
hé shì guò jiāng, zì jìn sī kōng chōng bìng zàng wú xī shān. yìn jiā shì nián jiē bù yǒng, wéi zǔ shàng zhī zhì qī shí èr. yìn nián dēng zǔ shòu, nǎi yí hái wú, zuò bié shān shī yī shǒu, yán shén qī chuàng. zhì wú, jū hǔ qiū xī sì jiǎng jīng lùn, xué tú fù suí zhī, dōng jìng shǒu zǎi jīng tú zhě, mò bù bì zhì. yìn cháng jìn shā, yǒu yú rén zhú lù, lù jìng lái qū yìn, fú ér bù dòng. yòu yǒu yì niǎo rú hè, hóng sè, jí jiǎng táng, xún xiá rú jiā qín yān.
何氏過江,自晉司空充並葬吳西山。胤家世年皆不永,唯祖尚之至七十二。胤 年登祖壽,乃移還吳,作《別山詩》一首,言甚悽愴。至吳,居虎丘西寺講經論, 學徒復隨之,東境守宰經途者,莫不畢至。胤常禁殺,有虞人逐鹿,鹿徑來趨胤, 伏而不動。又有異鳥如鶴,紅色,集講堂,馴狎如家禽焉。
chū, kāi shàn sì cáng fǎ shī yǔ yìn yù yú qín wàng, hòu hái dōu, zú yú zhōng shān. qí sǐ rì, yìn zài bō rě sì, jiàn yī sēng shòu yìn xiāng lián bìng hán shū, yún chéng hé jū shì, yán qì shī suǒ zài. yìn kāi hán, nǎi shì dà zhuāng yán lùn, shì zhōng wèi yǒu. yòu yú sì nèi lì míng zhū zhù, nǎi qī rì qī yè fàng guāng, tài shǒu hé yuǎn yǐ zhuàng qǐ. zhāo míng tài zǐ qīn qí dé, qiǎn shè rén hé sī chéng zhì shǒu lìng yǐ bāo měi zhī.
初,開善寺藏法師與胤遇於秦望,後還都,卒於鐘山。其死日,胤在般若寺, 見一僧授胤香奩並函書,雲「呈何居士」,言訖失所在。胤開函,乃是《大莊嚴論》, 世中未有。又於寺內立明珠柱,乃七日七夜放光,太守何遠以狀啟。昭明太子欽其 德,遣舍人何思澄致手令以褒美之。
zhōng dà tōng sān nián, zú, nián bā shí liù. xiān shì yìn jí, qī jiāng shì mèng shén rén gào zhī yuē: rǔ fū shòu jǐn. jì yǒu zhì dé, yīng huò yán qī, ěr dāng dài zhī. qī jué shuō yān, é dé huàn ér zú, yìn jí nǎi chōu. zhì shì yìn mèng yī shén nǚ bìng bā shí xǔ rén, bìng yī qià, háng liè zhì qián, jù bài chuáng xià, jué yòu jiàn zhī, biàn mìng yíng xiōng jù. jì ér jí dòng, yīn bù zì zhì.
中大通三年,卒,年八十六。先是胤疾,妻江氏夢神人告之曰:「汝夫壽盡。 既有至德,應獲延期,爾當代之。」妻覺說焉,俄得患而卒,胤疾乃瘳。至是胤夢 一神女並八十許人,並衣帢,行列至前,俱拜床下,覺又見之,便命營凶具。既而 疾動,因不自治。
yìn zhù bǎi fǎ lùn shí èr mén lùn gè yī juàn, zhù zhōu yì shí juǎn máo shī zǒng jí liù juǎn máo shī yǐn yì shí juǎn lǐ jì yǐn yì èr shí juǎn lǐ dá wèn wǔ shí wǔ juǎn.
胤注《百法論》、《十二門論》各一卷,注《周易》十卷、《毛詩總集》六卷、 《毛詩隱義》十卷、《禮記隱義》二十卷、《禮答問》五十五卷。
zi zhuàn, yì bù shì, lú líng wáng pì wèi zhǔ bù, bù jiù.
子撰,亦不仕,廬陵王闢為主簿,不就。
ruǎn xiào xù, zì shì zōng, chén liú wèi shì rén yě. fù yàn zhī, sòng tài wèi cóng shì zhōng láng. xiào xù qī suì, chū hòu cóng bó yìn zhī. yìn zhī mǔ zhōu shì zú, yǒu yí cái bǎi yú wàn, yīng guī xiào xù, xiào xù yī wú suǒ nà, jǐn yǐ guī yìn zhī zǐ láng yá wáng yàn zhī mǔ, wén zhě xián tàn yì zhī.
阮孝緒,字士宗,陳留尉氏人也。父彥之,宋太尉從事中郎。孝緒七歲,出後 從伯胤之。胤之母周氏卒,有遺財百餘萬,應歸孝緒,孝緒一無所納,盡以歸胤之 姊琅邪王晏之母,聞者咸嘆異之。
yòu zhì xiào, xìng chén jìng, suī yǔ ér tóng yóu xì, héng yǐ chuān chí zhú shān wèi lè. nián shí sān, biàn tōng wǔ jīng. shí wǔ, guān ér jiàn qí fù, yàn zhī jiè yuē: sān jiā mí zūn, rén lún zhī shǐ. yí sī zì xù, yǐ bì ěr gōng. dá yuē: yuàn jī sōng zǐ yú yíng hǎi, zhuī xǔ yóu yú qióng gǔ, shù bǎo cù shēng, yǐ miǎn chén lèi. zì shì píng jū yī shì, fēi dìng shěng wèi cháng chū hù, jiā rén mò jiàn qí miàn, qīn yǒu yīn hū wèi jū shì. wài xiōng wáng yàn guì xiǎn, lǚ zhì qí mén, xiào xù dù zhī bì zhì diān fù, cháng táo nì bù yǔ xiāng jiàn. céng shí jiàng měi, wèn zhī, yún shì wáng jiā suǒ de, biàn tǔ sūn fù hǎi. jí yàn zhū, qí qīn qī xián wèi zhī jù, xiào xù yuē: qīn ér bù dǎng, hé zuò zhī jí? jìng huò miǎn.
幼至孝,性沉靜,雖與兒童遊戲,恆以穿池築山為樂。年十三,遍通《五經》。 十五,冠而見其父,彥之誡曰:「三加彌尊,人倫之始。宜思自勖,以庇爾躬。」 答曰:「願跡松子於瀛海,追許由於穹谷,庶保促生,以免塵累。」自是屏居一室, 非定省未嘗出戶,家人莫見其面,親友因呼為「居士」。外兄王晏貴顯,屢至其門, 孝緒度之必至顛覆,常逃匿不與相見。曾食醬美,問之,雲是王家所得,便吐飧覆 醢。及晏誅,其親戚咸為之懼,孝緒曰:「親而不黨,何坐之及?」竟獲免。
yì shī wéi jīng chéng, jiā pín wú yǐ cuàn, tóng qiè qiè lín rén qiáo yǐ jì huǒ. xiào xù zhī zhī, nǎi bù shí, gèng lìng chè wū ér chuī. suǒ jū shì wéi yǒu yī lù chuáng, zhú shù huán rào. tiān jiān chū, yù shǐ zhōng chéng rèn fǎng xún qí xiōng lǚ zhī, yù zào ér bù gǎn, wàng ér tàn yuē: qí shì suī ěr, qí rén shén yuǎn. wèi míng liú suǒ qīn shàng rú cǐ.
義師圍京城,家貧無以爨,僮妾竊鄰人樵以繼火。孝緒知之,乃不食,更令撤 屋而炊。所居室唯有一鹿床,竹樹環繞。天監初,御史中丞任昉尋其兄履之,欲造 而不敢,望而嘆曰:「其室雖邇,其人甚遠。」為名流所欽尚如此。
shí èr nián, yǔ wú jùn fàn yuán yǎn jù zhēng, bìng bú dào. chén jùn yuán jùn wèi zhī yuē: wǎng zhě, tiān dì bì, xián rén yǐn jīn shì lù yǐ qīng, ér zi yóu dùn, kě hū? dá yuē: xī zhōu dé suī xìng, yí qí bù yàn wēi jué hàn dào fāng shèng, huáng qǐ wú mèn shān lín. wèi rén yóu jǐ, hé guān rén shì! kuàng pū fēi wǎng xián zhī lèi xié?
十二年,與吳郡范元琰俱征,並不到。陳郡袁峻謂之曰:「往者,天地閉,賢 人隱;今世路已清,而子猶遁,可乎?」答曰:「昔周德雖興,夷、齊不厭薇蕨; 漢道方盛,黃、綺無悶山林。為仁由己,何關人世!況仆非往賢之類邪?」
hòu yú zhōng shān tīng jiǎng, mǔ wáng shì hū yǒu jí, xiōng dì yù zhào zhī. mǔ yuē: xiào xù zhì xìng míng tōng, bì dāng zì dào. guǒ xīn jīng ér fǎn, lín lǐ jiē yì zhī. hé yào xū dé shēng rén cān, jiù chuán zhōng shān suǒ chū, xiào xù gōng lì yōu xiǎn, lèi rì bù zhí. hū jiàn yī lù qián xíng, xiào xù gǎn ér suí hòu, zhì yī suǒ suì miè, jiù shì, guǒ huò cǐ cǎo. mǔ dé fú zhī, suì yù. shí jiē tàn qí xiào gǎn suǒ zhì.
後於鐘山聽講,母王氏忽有疾,兄弟欲召之。母曰:「孝緒至性冥通,必當自 到。」果心驚而返,鄰里嗟異之。合藥須得生人參,舊傳鐘山所出,孝緒躬歷幽險, 累日不值。忽見一鹿前行,孝緒感而隨後,至一所遂滅,就視,果獲此草。母得服 之,遂愈。時皆嘆其孝感所致。
shí yǒu shàn shì zhě zhāng yǒu dào wèi xiào xù yuē: jiàn zi yǐn jī ér xīn nán míng, zì fēi kǎo zhī guī shī, wú yǐ yàn yě. jí bù guà, jì dié wǔ yáo, yuē: cǐ jiāng wèi xián, yīng gǎn zhī fǎ, fēi jiā dùn zhī zhào. xiào xù yuē: ān zhī hòu yáo bù wèi shàng jiǔ? guǒ chéng dùn guà. yǒu dào tàn yuē: cǐ wèi féi dùn wú bù lì. xiàng shí yīng dé, xīn jī bìng yě. xiào xù yuē: suī huò dùn guà, ér shàng jiǔ yáo bù fā, shēng xiá zhī dào, biàn dāng gāo xiè xǔ shēng. nǎi zhe gāo yǐn chuán, shàng zì yán huáng, zhōng yú tiān jiān zhī mò, zhēn zhuó fēn wèi sān pǐn, fán ruò gān juǎn. yòu zhe lùn yún: fū zhì dào zhī běn, guì zài wú wèi shèng rén zhī jī, cún hū zhěng bì. bì zhěng yóu jī, jī yòng yǒu guāi yú běn, běn jì wú wèi, wèi fēi dào zhī zhì. rán bù chuí qí jī, zé shì wú yǐ píng bù jiù qí běn, zé dào shí jiāo sàng. qiū dàn jiāng cún qí jī, gù yí quán huì qí běn lǎo zhuāng dàn míng qí běn, yì yí shēn yì qí jī. jī jì kě yì, shù zi suǒ yǐ yǒu yú běn fāng jiàn huì, ní qiū shì gù bù zú. fēi děi yī zhī shì, què bǐ míng zhì tǐ èr zhī tú, dú huái jiàn shí. rán shèng yǐ jí zhào, fǎn chuàng qí jī xián wèi jū zōng, gèng yán qí běn. liáng yóu jī xū zhěng shì, fēi shèng bù néng běn shí míng lǐ, zài xián kě zhào. ruò néng tǐ zī běn jī, wù bǐ yì yáng, zé kǒng zhuāng zhī yì, qí guò bàn yǐ.
時有善筮者張有道謂孝緒曰:「見子隱跡而心難明,自非考之龜蓍,無以驗也。」 及布卦,既揲五爻,曰:「此將為《咸》,應感之法,非嘉遁之兆。」孝緒曰: 「安知後爻不為上九?」果成《遁卦》。有道嘆曰:「此謂『肥遁無不利。』象實 應德,心跡並也。」孝緒曰:「雖獲《遁卦》,而上九爻不發,升遐之道,便當高 謝許生。」乃著《高隱傳》,上自炎、黃,終於天監之末,斟酌分為三品,凡若干 卷。又著論云:「夫至道之本,貴在無為;聖人之跡,存乎拯弊。弊拯由跡,跡用 有乖於本,本既無為,為非道之至。然不垂其跡,則世無以平;不究其本,則道實 交喪。丘、旦將存其跡,故宜權晦其本;老、莊但明其本,亦宜深抑其跡。跡既可 抑,數子所以有餘;本方見晦,尼丘是故不足。非得一之士,闕彼明智;體二之徒, 獨懷鑑識。然聖已極照,反創其跡;賢未居宗,更言其本。良由跡須拯世,非聖不 能;本實明理,在賢可照。若能體茲本跡,悟彼抑揚,則孔、莊之意,其過半矣。」
nán píng yuán xiāng wáng wén qí míng, zhì shū yào zhī, bù fù. xiào xù yuē: fēi zhì jiāo fù guì, dàn xìng wèi miào táng. ruò shǐ yù píng kě cān, hé yǐ yì fū jì lù.
南平元襄王聞其名,致書要之,不赴。孝緒曰:「非志驕富貴,但性畏廟堂。 若使籞軿可驂,何以異夫驥騄。」
chū, jiàn wǔ mò, qīng xī gōng dōng mén wú gù zì bēng, dà fēng bá dōng gōng mén wài yáng shù. huò yǐ wèn xiào xù, xiào xù yuē: qīng xī huáng jiā jiù zhái. qí wèi mù xíng, dōng zhě mù wèi, jīn dōng mén zì huài, mù qí shuāi yǐ.
初,建武末,青溪宮東門無故自崩,大風拔東宮門外楊樹。或以問孝緒,孝緒 曰:「青溪皇家舊宅。齊為木行,東者木位,今東門自壞,木其衰矣。」
pó yáng zhōng liè wáng fēi, xiào xù zhī zǐ. wáng cháng mìng jià, yù jiù zhī yóu, xiào xù záo yuán ér táo, zú bù kěn jiàn. zhū shēng suì shí kuì yí, yī wú suǒ nà. rén huò guài zhī, dá yún: fēi wǒ shǐ yuàn, gù bù shòu yě.
鄱陽忠烈王妃,孝緒之姊。王嘗命駕,欲就之游,孝緒鑿垣而逃,卒不肯見。 諸甥歲時饋遺,一無所納。人或怪之,答云:「非我始願,故不受也。」
qí héng suǒ gōng yǎng shí xiàng, xiān yǒu sǔn huài, xīn yù zhì bǔ, jīng yī yè hū rán wán fù, zhòng bìng yì zhī. dà tóng èr nián, zú, shí nián wǔ shí bā. mén tú lěi qí dé xíng, shì yuē wén zhēn chù shì. suǒ zhe qī lù děng shū èr bǎi wǔ shí juǎn, xíng yú shì.
其恆所供養石像,先有損壞,心欲治補,經一夜忽然完復,眾並異之。大同二 年,卒,時年五十八。門徒誄其德行,諡曰文貞處士。所著《七錄》等書二百五十 卷,行於世。
táo hóng jǐng, zì tōng míng, dān yáng mò líng rén yě. chū, mǔ mèng qīng lóng zì huái ér chū, bìng jiàn liǎng tiān rén shǒu zhí xiāng lú lái zhì qí suǒ, yǐ ér yǒu shēn, suì chǎn hóng jǐng. yòu yǒu yì cāo. nián shí suì, dé gě hóng shén xiān chuán, zhòu yè yán xún, biàn yǒu yǎng shēng zhī zhì. wèi rén yuē: yǎng qīng yún, dǔ bái rì, bù jué wèi yuǎn yǐ. jí zhǎng, shēn zhǎng qī chǐ sì cùn, shén yí míng xiù, lǎng mù shū méi, xì xíng zhǎng ěr. dú shū wàn yú juǎn. shàn qín qí, gōng cǎo lì. wèi ruò guàn, qí gāo dì zuò xiāng, yǐn wèi zhū wáng shì dú, chú fèng cháo qǐng. suī zài zhū mén, bì yǐng bù jiāo wài wù, wéi yǐ pī yuè wèi wù. cháo yí gù shì, duō qǔ jué yān.
陶弘景,字通明,丹陽秣陵人也。初,母夢青龍自懷而出,並見兩天人手執香 爐來至其所,已而有娠,遂產弘景。幼有異操。年十歲,得葛洪《神仙傳》,晝夜 研尋,便有養生之志。謂人曰:「仰青雲,睹白日,不覺為遠矣。」及長,身長七 尺四寸,神儀明秀,朗目疏眉,細形長耳。讀書萬餘卷。善琴棋,工草隸。未弱冠, 齊高帝作相,引為諸王侍讀,除奉朝請。雖在硃門,閉影不交外物,唯以披閱為務。 朝儀故事,多取決焉。
yǒng míng shí nián, shàng biǎo cí lù, zhào xǔ zhī, cì yǐ shù bó. jí fā, gōng qīng zǔ zhī yú zhēng lǔ tíng, gōng zhàng shén shèng, chē mǎ tián yàn, xián yún sòng qí yǐ lái, wèi yǒu sī shì. cháo yě róng zhī. yú shì zhǐ yú jù róng zhī jù qū shān. héng yuē: cǐ shān xià shì dì bā dòng gōng, míng jīn tán huá yáng zhī tiān, zhōu huí yī bǎi wǔ shí lǐ. xī hàn yǒu xián yáng sān máo jūn dé dào, lái zhǎng cǐ shān, gù wèi zhī máo shān. nǎi zhōng shān lì guǎn, zì hào huá yáng yǐn jū. shǐ cóng dōng yáng sūn yóu yuè shòu fú tú jīng fǎ. biàn lì míng shān, xún fǎng xiān yào. měi jīng jiàn gǔ, bì zuò wò qí jiān, yín yǒng pán huán, bù néng yǐ yǐ. shí shěn yuē wèi dōng yáng jùn shǒu, gāo qí zhì jié, lèi shū yào zhī, bù zhì.
永明十年,上表辭祿,詔許之,賜以束帛。及發,公卿祖之於征虜亭,供帳甚 盛,車馬填咽,咸雲宋、齊以來,未有斯事。朝野榮之。於是止於句容之句曲山。 恆曰:「此山下是第八洞宮,名金壇華陽之天,周回一百五十里。昔漢有咸陽三茅 君得道,來掌此山,故謂之茅山。」乃中山立館,自號華陽隱居。始從東陽孫游岳 受符圖經法。遍歷名山,尋訪仙藥。每經澗谷,必坐臥其間,吟詠盤桓,不能已已。 時沈約為東陽郡守,高其志節,累書要之,不至。
hóng jǐng wèi rén, yuán tōng qiān jǐn, chū chù míng huì, xīn rú míng jìng, yù wù biàn liǎo, yán wú fán chuǎn, yǒu yì zhé jué. jiàn wǔ zhōng, qí yí dū wáng kēng wèi míng dì suǒ hài, qí yè, hóng jǐng mèng kēng gào bié, yīn fǎng qí yōu míng zhōng shì, duō shuō mì yì, yīn zhe mèng jì yān.
弘景為人,圓通謙謹,出處冥會,心如明鏡,遇物便了,言無煩舛,有亦輒覺。 建武中,齊宜都王鏗為明帝所害,其夜,弘景夢鏗告別,因訪其幽冥中事,多說秘 異,因著《夢記》焉。
yǒng yuán chū, gèng zhú sān céng lóu, hóng jǐng chù qí shàng, dì zǐ jū qí zhōng, bīn kè zhì qí xià, yǔ wù suì jué, wéi yī jiā tóng dé shì qí páng. tè ài sōng fēng, měi wén qí xiǎng, xīn rán wèi lè. yǒu shí dú yóu quán shí, wàng jiàn zhě yǐ wèi xiān rén. xìng hǎo zhù shù, shàng qí yì, gù xī guāng jǐng, lǎo ér mí dǔ. yóu míng yīn yáng wǔ xíng, fēng jiǎo xīng suàn, shān chuān dì lǐ, fāng tú chǎn wù, yī shù běn cǎo. zhe dì dài nián lì, yòu cháng zào hún tiān xiàng, yún xiū dào suǒ xū, fēi zhǐ shǐ guān shì yòng. yì shī píng jiàn kāng, wén yì chán dài, hóng jǐng yuán yǐn tú chèn, shù chù jiē chéng liáng zì, lìng dì zǐ jìn zhī. gāo zǔ jì zǎo yǔ zhī yóu, jí jí wèi hòu, ēn lǐ yú dǔ, shū wèn bù jué, guān gài xiāng wàng.
永元初,更築三層樓,弘景處其上,弟子居其中,賓客至其下,與物遂絕,唯 一家僮得侍其旁。特愛松風,每聞其響,欣然為樂。有時獨游泉石,望見者以為仙 人。性好著述,尚奇異,顧惜光景,老而彌篤。尤明陰陽五行,風角星算,山川地 理,方圖產物,醫術本草。著《帝代年曆》,又嘗造渾天象,雲「修道所須,非止 史官是用」。義師平建康,聞議禪代,弘景援引圖讖,數處皆成「梁」字,令弟子 進之。高祖既早與之游,及即位後,恩禮逾篤,書問不絕,冠蓋相望。
tiān jiān sì nián, yí jū jī jīn dōng jiàn. shàn pì gǔ dǎo yǐn zhī fǎ, nián yú bā shí ér yǒu zhuàng róng. shēn mù zhāng liáng zhī wèi rén, yún gǔ xián mò bǐ. céng mèng fú shòu qí pú tí jì, míng wèi shèng lì pú sà. nǎi yì mào xiàn ā yù wáng tǎ zì shì, shòu wǔ dà jiè. hòu tài zōng lín nán xú zhōu, qīn qí fēng sù, zhào zhì hòu táng, yǔ tán lùn shù rì ér qù, tài zōng shén jìng yì zhī. dà tōng chū, lìng xiàn èr dāo yú gāo zǔ, qí yī míng yǎng shèng, yī míng chéng shèng, bìng wèi jiā bǎo. dà tóng èr nián, zú, shí nián bā shí wǔ. yán sè bù biàn, qū shēn rú héng. zhào zèng zhōng sàn dài fū, shì yuē zhēn bái xiān shēng, réng qiǎn shè rén jiān hù sàng shì. hóng jǐng yí lìng báo zàng, dì zǐ zūn ér xíng zhī.
天監四年,移居積金東澗。善辟穀導引之法,年逾八十而有壯容。深慕張良之 為人,雲「古賢莫比」。曾夢佛授其菩提記,名為勝力菩薩。乃詣鄮縣阿育王塔自 誓,受五大戒。後太宗臨南徐州,欽其風素,召至後堂,與談論數日而去,太宗甚 敬異之。大通初,令獻二刀於高祖,其一名養勝,一名成勝,並為佳寶。大同二年, 卒,時年八十五。顏色不變,屈申如恆。詔贈中散大夫,諡曰貞白先生,仍遣舍人 監護喪事。弘景遺令薄葬,弟子遵而行之。
zhū gé qú, zì yòu wén, láng yá yáng dōu rén, shì jū jīng kǒu. qú yòu shì zhēng shì guān kāng zhī, bó shè jīng shǐ. fù shī zhēng shì zāng róng xù. róng xù zhe jìn shū, chēng qú yǒu fā tī zhī gōng, fāng zhī hú suì.
諸葛璩,字幼玟,琅邪陽都人,世居京口。璩幼事徵士關康之,博涉經史。復 師徵士臧榮緒。榮緒著《晉書》,稱璩有發擿之功,方之壺遂。
qí jiàn wǔ chū, nán xú zhōu xíng shì jiāng sì jiàn qú yú míng dì yuē: qú ān pín shǒu dào, yuè lǐ dūn shī, wèi cháng tóu cì bāng zǎi, yè jū fǔ sì, rú qí jiǎn tuì, kě yǐ yáng qīng lì sú. qǐng pì wèi yì cáo cóng shì. dì xǔ zhī, qú cí bù qù. chén jùn xiè tiǎo wèi dōng hǎi tài shǒu, jiào yuē: xī zhǎng sūn dōng zǔ, jiàng lóng qiū zhī jié wén jǔ běi zī, gāo tōng dé zhī chēng. suǒ yǐ jī tān lì nuò, shì yáng fēng fàn. chù shì zhū gé qú, gāo fēng suǒ jiàn, jié zhé qián xiū. qǐ huái zhū pī hè, tāo yù dài jià? jiāng yōu zhēn dú wǎng, bù shì wáng hóu zhě xié? wén shì qīn yǒu chuài shū zhī jù, jiù yǎng guǎ lí zhēng zhī gěi, qǐ dé dú xiǎng wàn zhōng, ér wàng zī wǔ bǐng? kě xiǎng gǔ bǎi hú. tiān jiān zhōng, tài shǒu xiāo chēn cì shǐ ān chéng wáng xiù pó yáng wáng huī bìng lǐ yì yān. qú dīng mǔ yōu huǐ jí, huī lěi jiā cún wèn. fú què, jǔ xiù cái, bù jiù.
齊建武初,南徐州行事江祀薦璩於明帝曰:「璩安貧守道,悅《禮》敦《詩》, 未嘗投刺邦宰,曳裾府寺,如其簡退,可以揚清厲俗。請闢為議曹從事。」帝許之, 璩辭不去。陳郡謝朓為東海太守,教曰:「昔長孫東組,降龍丘之節;文舉北輜, 高通德之稱。所以激貪立懦,式揚風範。處士諸葛璩,高風所漸,結轍前修。豈懷 珠披褐,韜玉待價?將幽貞獨往,不事王侯者邪?聞事親有啜菽之窶,就養寡藜蒸 之給,豈得獨享萬鍾,而忘茲五秉?可餉谷百斛。」天監中,太守蕭琛、刺史安成 王秀、鄱陽王恢並禮異焉。璩丁母憂毀瘠,恢累加存問。服闋,舉秀才,不就。
qú xìng qín yú huì yòu, hòu shēng jiù xué zhě rì zhì, jū zhái xiá lòu, wú yǐ róng zhī, tài shǒu zhāng yǒu wèi qǐ jiǎng shě. qú chù shēn qīng zhèng, qī zǐ bù jiàn xǐ yùn zhī sè. dàn xī zī zī, jiǎng sòng bù chuò, shí rén yì yǐ cǐ zōng zhī. qī nián, gāo zǔ chì wèn tài shǒu wáng fèn, fèn jí jù yǐ shí duì, wèi jí zhēng yòng, shì nián zú yú jiā. qú suǒ zhe wén zhāng èr shí juǎn, mén rén liú jiǎo jí ér lù zhī.
璩性勤於誨誘,後生就學者日至,居宅狹陋,無以容之,太守張友為起講舍。 璩處身清正,妻子不見喜慍之色。旦夕孜孜,講誦不輟,時人益以此宗之。七年, 高祖敕問太守王份,份即具以實對,未及徵用,是年卒於家。璩所著文章二十卷, 門人劉曒集而錄之。
shěn yǐ, zì chù mò, wú xìng wǔ kāng rén yě. fù tǎn zhī, qí dōu guān láng.
沈顗,字處默,吳興武康人也。父坦之,齊都官郎。
yǐ yòu qīng jìng yǒu zhì xíng, mù huáng shū dù xú rú zǐ zhī wèi rén. dú shū bù wèi zhāng jù, zhù shù bù shàng fú huá. cháng dú chù yī shì, rén hǎn jiàn qí miàn. yǐ cóng shū bó, guì xiǎn qí shì, měi hái wú xìng, bīn kè tián yàn, yǐ bù zhì qí mén. bó jiù zhī, yǐ sòng yíng bù yuè yú kǔn. bó tàn xī yuē: wú nǎi jīn zhī guì bù rú jiàn.
顗幼清靜有至行,慕黃叔度、徐孺子之為人。讀書不為章句,著述不尚浮華。 常獨處一室,人罕見其面。顗從叔勃,貴顯齊世,每還吳興,賓客填咽,顗不至其 門。勃就之,顗送迎不越於閫。勃嘆息曰:「吾乃今知貴不如賤。」
é zhēng wèi nán jùn wáng zuǒ cháng shì, bù jiù. yǐ nèi xíng shén xiū, shì mǔ xiōng dì xiào yǒu, wèi xiāng lǐ suǒ chēng mù. yǒng míng sān nián, zhēng zhù zuò láng jiàn wǔ èr nián, zhēng tài zǐ shè rén, jù bù fù. yǒng yuán èr nián, yòu zhēng tōng zhí láng, yì bù fù. yǐ sù bù zhì jiā chǎn, zhí qí mò bīng huāng, yǔ jiā rén bìng rì ér shí. huò yǒu kuì qí liáng ròu zhě, bì mén bù shòu. wéi yǐ qiáo cǎi zì zī, yí yí rán héng bù gǎi qí lè. tiān jiān sì nián, dà jǔ běi fá, dìng mín dīng. wú xìng tài shǒu liǔ yùn yǐ yǐ cóng yì, yáng zhōu bié jià lù rèn yǐ shū zé zhī, yùn dà cán, hòu lǐ ér qiǎn zhī. qí nián zú yú jiā. suǒ zhe wén zhāng shù shí piān.
俄征為南郡王左常侍,不就。顗內行甚修,事母兄弟孝友,為鄉里所稱慕。永 明三年,征著作郎;建武二年,征太子舍人,俱不赴。永元二年,又征通直郎,亦 不赴。顗素不治家產,值齊末兵荒,與家人并日而食。或有饋其梁肉者,閉門不受。 唯以樵採自資,怡怡然恆不改其樂。天監四年,大舉北伐,訂民丁。吳興太守柳惲 以顗從役,揚州別駕陸任以書責之,惲大慚,厚禮而遣之。其年卒於家。所著文章 數十篇。
liú huì fěi, zì wén xuān, péng chéng rén yě. shǎo bó xué, néng shǔ wén, qǐ jiā ān chéng wáng fǎ cáo xíng cān jūn. cháng hái dōu, tú jīng xún yáng, yóu yú kuāng shān, guò chù shì zhāng xiào xiù, xiāng de shén huān, suì yǒu zhōng yān zhī zhì. yīn bù shì, jū yú dōng lín sì. yòu yú shān běi gòu yuán yī suǒ, hào yuē lí gòu yuán, shí rén nǎi wèi wèi lí gòu xiān shēng.
劉慧斐,字文宣,彭城人也。少博學,能屬文,起家安成王法曹行參軍。嘗還 都,途經尋陽,游於匡山,過處士張孝秀,相得甚歡,遂有終焉之志。因不仕,居 於東林寺。又於山北構園一所,號曰離垢園,時人乃謂為離垢先生。
huì fěi yóu míng shì diǎn, gōng zhuàn lì, zài shān shǒu xiě fú jīng èr qiān yú juǎn, cháng suǒ sòng zhě bǎi yú juǎn. zhòu yè háng dào, zī zī bù dài, yuǎn jìn qīn mù zhī. tài zōng lín jiāng zhōu, yí yǐ jǐ zhàng. lùn zhě yún: zì yuǎn fǎ shī méi hòu, jiāng èr bǎi nián, shǐ yǒu zhāng liú zhī shèng yǐ. shì zǔ jí wǔ líng wáng děng shū wèn bù jué. dà tóng èr nián, zú, shí nián wǔ shí jiǔ.
慧斐尤明釋典,工篆隸,在山手寫佛經二千餘卷,常所誦者百餘卷。晝夜行道, 孜孜不怠,遠近欽慕之。太宗臨江州,遺以几杖。論者云:自遠法師沒後,將二百 年,始有張、劉之盛矣。世祖及武陵王等書問不絕。大同二年,卒,時年五十九。
fàn yuán yǎn, zì bó guī, wú jùn qián táng rén yě. zǔ yuè zhī, tài xué bó shì zhēng, bù zhì. fù líng yú, jū fù yōu, yǐ huǐ zú. yuán yǎn shí tóng rú, āi mù jǐn lǐ, qīn dǎng yì zhī. jí zhǎng hǎo xué, bó tōng jīng shǐ, jiān jīng fú yì. rán xìng qiān jìng, bù yǐ suǒ zhǎng jiāo rén. jiā pín, wéi yǐ yuán shū wèi yè. cháng chū xíng, jiàn rén dào qí cài, yuán yǎn jù tuì zǒu, mǔ wèn qí gù, jù yǐ shí dá. mǔ wèn dào zhě wèi shuí, dá yuē: xiàng suǒ yǐ tuì, wèi qí kuì chǐ. jīn qǐ qí míng, yuàn bù xiè yě. yú shì mǔ zǐ mì zhī. huò yǒu shè gōu dào qí sǔn zhě, yuán yǎn yīn fá mù wèi qiáo yǐ dù zhī. zì shì dào zhě dà cán, yī xiāng wú fù cǎo qiè. jū cháng bù chū chéng shì, dú zuò rú duì yán bīn, jiàn zhī zhě mò bù gǎi róng zhèng sè. pèi guó liú xiàn shēn jiā qì yì, cháng biǎo chēng zhī. qí jiàn wǔ èr nián, shǐ zhēng wèi ān běi cān jūn shì, bù fù. tiān jiān jiǔ nián, xiàn lìng guǎn huì biàn shàng yán yì xíng, yáng zhōu cì shǐ lín chuān wáng hóng pì mìng, bù zhì. shí nián, wáng bài biǎo jiàn yān, jìng wèi zhēng. qí nián zú yú jiā, shí nián qī shí.
范元琰,字伯珪,吳郡錢唐人也。祖悅之,太學博士征,不至。父靈瑜,居父 憂,以毀卒。元琰時童孺,哀慕盡禮,親黨異之。及長好學,博通經史,兼精佛義。 然性謙敬,不以所長驕人。家貧,唯以園蔬為業。嘗出行,見人盜其菜,元琰遽退 走,母問其故,具以實答。母問盜者為誰,答曰:「向所以退,畏其愧恥。今啟其 名,願不泄也。」於是母子秘之。或有涉溝盜其筍者,元琰因伐木為橋以渡之。自 是盜者大慚,一鄉無復草竊。居常不出城市,獨坐如對嚴賓,見之者莫不改容正色。 沛國劉獻深加器異,嘗表稱之。齊建武二年,始征為安北參軍事,不赴。天監九 年,縣令管慧辨上言義行,揚州刺史、臨川王宏辟命,不至。十年,王拜表薦焉, 竟未征。其年卒於家,時年七十。
liú xū, zì yàn dù, píng yuán rén yě. fù líng zhēn, qí wǔ chāng tài shǒu. xū yòu chēng chún xiào, shù suì, fù mǔ jì zú, xū jū sàng, kū qì rú mù, jǐ zhì miè xìng, fù diào zhě mò bù shāng yān. hòu wèi bó fù suǒ yǎng, shì bó mǔ jí kūn zǐ, xiào yǒu dǔ zhì, wèi zōng zú suǒ chēng. zì shāng zǎo gū, rén yǒu wù chù qí huì zhě, wèi cháng bù gǎn jié liú tì. zhǎng xiōng jié wèi zhī pīng qī, kè rì chéng hūn, xū wén ér táo nì, shì xī nǎi hái. běn zhōu cì shǐ zhāng jì pì wèi zhǔ bù, bù jiù. zhǔ zhě xí zhào,
劉訏,字彥度,平原人也。父靈真,齊武昌太守。訏幼稱純孝,數歲,父母繼 卒,訏居喪,哭泣孺慕,幾至滅性,赴吊者莫不傷焉。後為伯父所養,事伯母及昆 姊,孝友篤至,為宗族所稱。自傷早孤,人有誤觸其諱者,未嘗不感結流涕。長兄 潔為之娉妻,克日成婚,訏聞而逃匿,事息乃還。本州刺史張稷闢為主簿,不就。 主者檄召,
xū nǎi guà xí yú shù ér táo.
訏乃掛檄於樹而逃。
xū shàn xuán yán, yóu jīng shì diǎn. céng yǔ zú xiōng liú gāo tīng jiǎng yú zhōng shān zhū sì, yīn gòng bo zhú sòng xī sì dōng jiàn, yǒu zhōng yān zhī zhì. tiān jiān shí qī nián, zú yú gāo shě, shí nián sān shí yī. lín zhōng, zhí gāo shǒu yuē: qì jué biàn liǎn, liǎn bì jí mái, líng yán yī bù xū lì, wù shè xiǎng sì, wú qiú jì sì. gāo cóng ér xíng zhī. zōng rén zhì yǒu xiāng yǔ kān shí lì míng, shì yuē xuán zhēn chù shì.
訏善玄言,尤精釋典。曾與族兄劉高聽講於鐘山諸寺,因共卜築宋熙寺東澗, 有終焉之志。天監十七年,卒於高舍,時年三十一。臨終,執高手曰:「氣絕 便斂,斂畢即埋,靈筵一不須立,勿設饗祀,無求繼嗣。」高從而行之。宗人至 友相與刊石立銘,諡曰玄貞處士。
liú gāo, zì shì guāng, xū zú xiōng yě. zǔ chéng mín, sòng jì zhōu cì shǐ fù wén wèi, qí zhèng yuán láng. shì wèi èr qiān dàn, jiē yǒu qīng míng. gāo yòu yǒu shí huì, sì suì sàng fù, yǔ qún ér tóng chù, dú bù xì nòng. liù suì sòng lùn yǔ máo shī, yì suǒ bù jiě, biàn néng wèn nán. shí yī, dú zhuāng zi xiāo yáo piān, yuē: cǐ kě jiě ěr. kè yīn wèn zhī, suí wèn ér dá, jiē yǒu qíng lǐ, jiā rén měi yì zhī. jí zhǎng, bó xué yǒu wén cái, bù qǔ bù shì, yǔ zú dì xū bìng yǐn jū qiú zhì, áo yóu lín zé, yǐ shān shuǐ shū jí xiāng yú ér yǐ. cháng yù bì rén shì, yǐ mǔ lǎo bù rěn wéi lí, měi suí xiōng jì yǎo cóng huàn. shǎo shí hào shī, wù zhōu rén zhī jí, rén huò yí zhī, yì bù jù yě. jiǔ ér tàn yuē: shòu rén zhě bì bào, bù zé yǒu kuì yú rén. wú gù wú yǐ bào rén, qǐ kě cháng yǒu kuì hū?
劉高,字士光,訏族兄也。祖乘民,宋冀州刺史;父聞慰,齊正員郎。世為 二千石,皆有清名。高幼有識慧,四歲喪父,與群兒同處,獨不戲弄。六歲誦 《論語》、《毛詩》,意所不解,便能問難。十一,讀《莊子·逍遙篇》,曰: 「此可解耳。」客因問之,隨問而答,皆有情理,家人每異之。及長,博學有文才, 不娶不仕,與族弟訏並隱居求志,遨遊林澤,以山水書籍相娛而已。常欲避人世, 以母老不忍違離,每隨兄霽、杳從宦。少時好施,務周人之急,人或遺之,亦不距 也。久而嘆曰:「受人者必報,不則有愧於人。吾固無以報人,豈可常有愧乎?」
tiān jiān shí qī nián, wú hé ér zhe gé zhōng lùn. qí cí yuē:
天監十七年,無何而著《革終論》。其辭曰:
sǐ shēng zhī shì, shèng rén hǎn yán zhī yǐ. kǒng zǐ yuē: jīng qì wèi wù, yóu hún wèi biàn, zhī guǐ shén zhī qíng zhuàng, yǔ tiān dì xiāng sì ér bù wéi. qí yán yuē, qí zhǐ miào, qí shì yǐn, qí yì shēn, wèi kě yǐ yì duàn, nán dé ér jīng hé, liáo sì kuáng gǔ, qǐng shì yán zhī.
死生之事,聖人罕言之矣。孔子曰:「精氣為物,遊魂為變,知鬼神之情狀, 與天地相似而不違。」其言約,其旨妙,其事隱,其意深,未可以臆斷,難得而精 核,聊肆狂瞽,請試言之。
fū xíng lǜ hé ér wèi shēng, hún zhì lí ér chēng sǐ hé zé qǐ dòng, lí zé xiū jì. dāng qí dòng yě, rén jiē zhī qí shén jí qí jì yě, wù mò cè qí suǒ qù. jiē zhī zé bù yán ér yì xiǎn, mò cè zé yú biàn ér lǐ wēi. shì yǐ xūn huá kuàng ér mò chén, jī kǒng yì ér bù shuō, qián dá wǎng xián, hù shēng yì jiàn. jì zhá yún: gǔ ròu guī yú tǔ, hún qì wú bù zhī. zhuāng zhōu yún: shēng wèi yáo yì, sǐ wèi xiū xī. xún cǐ èr shuō, rú huò xiāng fǎn. hé zhě? qì wú bù zhī, shén yǒu yě sǐ wèi xiū xī, shén wú yě. yuán xiàn yún: xià hòu shì yòng míng qì shì mín wú zhī yě yīn rén yòng jì qì, shì rén yǒu zhī yě zhōu rén jiān yòng zhī, shì mín yí yě. kǎo zhī jì jí, yàn zhī qián zhì, yǒu wú zhī biàn, bù kě lì yán. ruò jī zhū nèi jiào, pàn hū shì bù, zé zhū zi zhī yán kě xún, sān dài zhī lǐ wú yuè. hé zhě? shén wèi shēng běn, xíng wèi shēng jù. sǐ zhě shén lí cǐ jù, ér jí fēi bǐ jù yě. suī sǐ zhě bù kě fù fǎn, ér jīng líng dì biàn, wèi cháng miè jué. dāng qí lí cǐ zhī rì, shí yòng kuò rán, gù xià hòu míng qì, shì qí fú fǎn. jí bǐ zhī shí, hún líng zhī miè, gù yīn rén jì qì, xiǎn qí yóu cún. bù cún zé hé hū zhuāng zhōu, yóu cún zé tóng hū jì zhá, gè dé yī yú, wú shāng jué yì. shè qí shí yě, zé yì wú, gù zhōu rén yǒu jiān yòng zhī lǐ, ní fù fā yóu hún zhī chàng, bù qí rán hū? ruò fèi piān xié zhī lùn, tàn zhōng tú zhī zhǐ, zé bù rén bù zhì zhī jī, yú shì hū kě xī.
夫形慮合而為生,魂質離而稱死;合則起動,離則休寂。當其動也,人皆知其 神;及其寂也,物莫測其所趣。皆知則不言而義顯,莫測則逾辯而理微。是以勛、 華曠而莫陳,姬、孔抑而不說,前達往賢,互生異見。季札云:「骨肉歸於土,魂 氣無不之。」莊周云:「生為徭役,死為休息。」尋此二說,如或相反。何者?氣 無不之,神有也;死為休息,神無也。原憲云:「夏后氏用明器示民無知也;殷人 用祭器,示人有知也;周人兼用之,示民疑也。」考之記籍,驗之前志,有無之辯, 不可歷言。若稽諸內教,判乎釋部,則諸子之言可尋,三代之禮無越。何者?神為 生本,形為生具。死者神離此具,而即非彼具也。雖死者不可復反,而精靈遞變, 未嘗滅絕。當其離此之日,識用廓然,故夏後明器,示其弗反。即彼之時,魂靈知 滅,故殷人祭器,顯其猶存。不存則合乎莊周,猶存則同乎季札,各得一隅,無傷 厥義。設其實也,則亦無,故周人有兼用之禮,尼父發遊魂之唱,不其然乎?若廢 偏攜之論,探中途之旨,則不仁不智之譏,於是乎可息。
fū xíng yě zhě, wú zhī zhī zhì yě shén yě zhě, yǒu zhī zhī xìng yě. yǒu zhī bù dú cún, yī wú zhī yǐ zì lì, gù xíng zhī yú shén, nì lǚ zhī guǎn ěr. jí qí sǐ yě, shén qù cǐ ér shì bǐ yě. shén yǐ qù cǐ, guǎn hé yòng cún? sù xiǔ de lǐ yě. shén yǐ shì bǐ, jì hé suǒ jì? jì zé shī lǐ. ér jī kǒng zhī jiào bù rán zhě, qí yǒu yǐ hū! gài lǐ lè zhī xìng, chū yú jiāo báo, zǔ dòu zhuì zhào, shēng yú sú bì. shī líng yán, chén guān guǒ, shè kuì diàn, jiàn qiū lǒng, gài yù lìng xiào zǐ yǒu zhuī sī zhī dì ěr, fū hé bǔ yú yǐ qiān zhī shén hū? gù shàng gǔ yī zhī yǐ xīn, qì zhī zhōng yě, kě wèi zūn lú hè xū huáng xióng yán dì dǎo yú shī lǐ zāi? shì yǐ zǐ yǔ chén chuān, hàn bó fāng kuàng, wén chǔ huáng rǎng, shì ān má suǒ. cǐ sì zǐ zhě, de lǐ yě, wàng jiào yě. ruò cóng sì zǐ ér yóu, zé píng shēng zhī zhì dé yǐ.
夫形也者,無知之質也;神也者,有知之性也。有知不獨存,依無知以自立, 故形之於神,逆旅之館耳。及其死也,神去此而適彼也。神已去此,館何用存?速 朽得理也。神已適彼,祭何所祭?祭則失理。而姬、孔之教不然者,其有以乎!蓋 禮樂之興,出於澆薄,俎豆綴兆,生於俗弊。施靈筵,陳棺槨,設饋奠,建丘隴, 蓋欲令孝子有追思之地耳,夫何補於已遷之神乎?故上古衣之以薪,棄之中野,可 謂尊盧、赫胥、皇雄、炎帝蹈於失理哉?是以子羽沉川,漢伯方壙,文楚黃壤,士 安麻索。此四子者,得理也,忘教也。若從四子而游,則平生之志得矣。
rán jī xí shēng cháng, nán zú gǎi gé, yī zhāo sì zhì, tǎng bù jiàn cóng. jīn yù jiǎn jié fán hòu, wù cún jiǎn yì jìn bù luǒ shī, tuì yì cháng sú bù shāng cún zhě zhī niàn, yǒu hé zhì rén zhī dào. kǒng zǐ yún: liǎn shǒu zú xíng, hái zàng ér wú guǒ. sī yì pín zhě zhī lǐ yě, yú hé lòu yān? qiě zhāng huàn zhǐ yòng fú jīn, wáng sù wéi guàn shǒu zú, fàn rǎn liàn bì biàn zàng, xī zhēn wú shè yán jǐ, wén dù gù zhōu wèi guǒ, zi lián niú chē zài jiù, shū qǐ jiè jué fén lǒng, kāng chéng shǐ wú bo jí. cǐ shù gōng zhě, shàng huò rú zhī kuàng yú wú rén, ér dāng huá tài! jīn yù fǎng fú jǐng xíng, yǐ wèi guǐ zé, tǎng hé zhōng yōng zhī dào, shù miǎn tú fèi zhī jī. qì jué bù xū fù hún, guàn xǐ ér liǎn. yǐ yī qiān qián shì zhì guān dān gù qún shān yī jīn zhěn lǚ. cǐ wài sòng wǎng zhī jù, guān zhōng cháng wù, jí yú gé zhī jì, yī bù dé yǒu suǒ shī. shì duō xìn lǐ péng zhī yán, kě wèi huò yǐ. yú yǐ kǒng shì wèi shī, chà wú cǐ huò. liǎn qì, zài yǐ lù chē, guī yú jiù shān, suí dé yī dì, dì zú wèi kǎn, kǎn zú róng guān, bù xū zhuān pì, bù láo fēng shù, wù shè jì xiǎng, wù zhì jǐ yán, wú yòng máo jūn zhī xū zuò, bó yí zhī yú shuǐ. qí zhēng cháng jì sì, yán xiàng suǒ jué, shì zhǐ yú shēn, wú shāng shì jiào. jiā rén zhǎng yòu, nèi wài yīn qī, fán jué yǒu péng, yuán jí yù suǒ, xián yuàn chéng yú zhī zhì, xìng wù duó zhī.
然積習生常,難卒改革,一朝肆志,儻不見從。今欲剪截煩厚,務存儉易;進 不裸屍,退異常俗;不傷存者之念,有合至人之道。孔子云:「斂首足形,還葬而 無槨。」斯亦貧者之禮也,余何陋焉?且張奐止用幅巾,王肅唯盥手足,范冉殮畢 便葬,奚珍無設筵几,文度故舟為槨,子廉牛車載柩,叔起誡絕墳隴,康成使無卜 吉。此數公者,尚或如之;況於吾人,而當華泰!今欲仿佛景行,以為軌則,儻合 中庸之道,庶免徒費之譏。氣絕不須復魂,盥洗而斂。以一千錢市治棺、單故裙衫、 衣巾枕履。此外送往之具,棺中常物,及余閣之祭,一不得有所施。世多信李、彭 之言,可謂惑矣。余以孔、釋為師,差無此惑。斂訖,載以露車,歸於舊山,隨得 一地,地足為坎,坎足容棺,不須磚甓,不勞封樹,勿設祭饗,勿置几筵,無用茅 君之虛座,伯夷之杅水。其蒸嘗繼嗣,言象所絕,事止余身,無傷世教。家人長幼, 內外姻戚,凡厥友朋,爰及寓所,咸願成余之志,幸勿奪之。
míng nián jí zú, shí nián sān shí èr.
明年疾卒,時年三十二。
gāo yòu shí cháng dú zuò kōng shì, yǒu yī lǎo gōng zhì mén, wèi gāo yuē: xīn lì yǒng měng, néng jīng sǐ shēng dàn bù dé jiǔ zhì yī fāng ěr. yīn dàn zhǐ ér qù. gāo jì zhǎng, jīng xīn xué fú. yǒu dào rén shì bǎo zhì zhě, shí rén mò cè yě, yù gāo yú xìng huáng sì, jīng qǐ yuē: yǐn jū xué dào, qīng jìng dēng fú. rú cǐ sān shuō. gāo wèi sǐ zhī chūn, yǒu rén wèi qí tíng zhōng zāi shì, gāo wèi xiōng zi yǎn yuē: wú bù jiàn cǐ shí, ěr qí wù yán. zhì qiū ér wáng, rén yǐ wèi zhī mìng. qīn gù lěi qí xíng jī, shì yuē zhēn jié chù shì.
高幼時嘗獨坐空室,有一老公至門,謂高曰:「心力勇猛,能精死生;但 不得久滯一方耳。」因彈指而去。高既長,精心學佛。有道人釋寶志者,時人莫 測也,遇高於興皇寺,驚起曰:「隱居學道,清淨登佛。」如此三說。高未死 之春,有人為其庭中栽柿,高謂兄子弇曰:「吾不見此實,爾其勿言。」至秋而 亡,人以為知命。親故誄其行跡,諡曰貞節處士。
yǔ shēn, zì yàn bǎo, xīn yě rén yě. yòu cōng jǐng dǔ xué, jīng shǐ bǎi jiā wú bù gāi zōng, wěi hòu shū shè, qí lí jī qiǎo, bìng yī shí zhī jué. ér xìng tuō yí jiǎn, tè ài lín quán. shí mǔ zhī zhái, shān chí jū bàn. shū shí bì yī, bù zhì chǎn yè. cháng chéng zhōu cóng tián shè hái, zài mǐ yī bǎi wǔ shí shí, yǒu rén jì zài sān shí shí. jì zhì zhái, jì zài zhě yuē: jūn sān shí hú, wǒ bǎi wǔ shí shí. shēn mò rán bù yán, zì qí qǔ zú. lín rén yǒu bèi wū wèi dào zhě, bèi zhì hé, wàng kuǎn, shēn jīn zhī, nǎi yǐ shū zhì qián èr wàn, lìng mén shēng zhà wèi qí qīn, dài zhī chóu bèi. lín rén huò miǎn, xiè shēn, shēn yuē: wú jīn tiān xià wú gū, qǐ qī xiè yě. qí xíng duō rú cǐ lèi.
庾詵,字彥寶,新野人也。幼聰警篤學,經史百家無不該綜,緯候書射,棋釐 機巧,並一時之絕。而性托夷簡,特愛林泉。十畝之宅,山池居半。蔬食弊衣,不 治產業。嘗乘舟從田舍還,載米一百五十石,有人寄載三十石。既至宅,寄載者曰: 「君三十斛,我百五十石。」詵默然不言,恣其取足。鄰人有被誣為盜者,被治劾, 妄款,詵矜之,乃以書質錢二萬,令門生詐為其親,代之酬備。鄰人獲免,謝詵, 詵曰:「吾矜天下無辜,豈期謝也。」其行多如此類。
gāo zǔ shǎo yǔ shēn shàn, yǎ tuī zhòng zhī. jí qǐ yì, shǔ wèi píng xī fǔ jì shì cān jūn, shēn bù qū. píng shēng shǎo suǒ yóu xiá, hé dōng liǔ yùn yù yǔ zhī jiāo, shēn jù ér bù nà. hòu xiāng dōng wáng lín jīng zhōu, bǎn wèi zhèn xī fǔ jì shì cān jūn, bù jiù. pǔ tōng zhōng, zhào yuē: míng yáng zhèn zhì, wèi zhèng suǒ xiān jīng xián qiú shì, mèng zhù sī jí. xīn yě yǔ shēn, zhǐ zú qī tuì, zì shì què sǎo, jīng shǐ wén yì, duō suǒ guàn xí yǐng chuān yǔ chéng xiān, xué tōng huáng lǎo, gāi shè shì jiào bìng bù jìng bù yíng, ān zī kū gǎo, kě yǐ zhèn zào dūn sú. shēn kě huáng mén shì láng, chéng xiān kě zhōng shū shì láng. lēi zhōu xiàn shí jiā dūn qiǎn, shù néng qū zhì, fāng jì yán méi. shēn chēng jí bù fù.
高祖少與詵善,雅推重之。及起義,署為平西府記室參軍,詵不屈。平生少所 游狎,河東柳惲欲與之交,詵距而不納。後湘東王臨荊州,板為鎮西府記室參軍, 不就。普通中,詔曰:「明揚振滯,為政所先;旌賢求士,夢佇斯急。新野庾詵, 止足棲退,自事卻掃,經史文藝,多所貫習;潁川庾承先,學通黃、老,該涉釋教; 並不競不營,安茲枯槁,可以鎮躁敦俗。詵可黃門侍郎,承先可中書侍郎。勒州縣 時加敦遣,庶能屈志,方冀鹽梅。」詵稱疾不赴。
wǎn nián yǐ hòu, yóu zūn shì jiào. zhái nèi lì dào chǎng, huán rào lǐ chàn, liù shí bù chuò. sòng fǎ huá jīng, měi rì yī biàn. hòu yè zhōng hū jiàn yī dào rén, zì chēng yuàn gōng, róng zhǐ shén yì, hū shēn wèi shàng xíng xiān shēng, shòu xiāng ér qù. zhōng dà tōng sì nián, yīn zhòu qǐn, hū jīng jué yuē: yuàn gōng fù lái, bù kě jiǔ zhù. yán sè bù biàn, yán zhōng ér zú, shí nián qī shí bā. jǔ shì xián wén kōng zhōng chàng shàng xíng xiān shēng yǐ shēng mí jìng yù yǐ. gāo zǔ wén ér xià zhào yuē: jīng shàn biǎo xíng, qián wáng suǒ dūn. xīn yě yǔ shēn, jīng shān zhū yù, jiāng líng qǐ zǐ, jìng hóu nán dù, gù yǒu míng dé, dú zhēn kǔ jié, gū fāng sù lǚ. yǎn suí yùn wǎng, cè chuàng yú huái. yí shì zhēn jié chù shì, yǐ xiǎn gāo liè. shēn suǒ zhuàn dì lì èr shí juǎn yì lín èr shí juǎn xù wǔ duān xiū jiāng líng jì yī juàn jìn cháo zá shì wǔ juǎn zǒng chāo bā shí juǎn, xíng yú shì.
晚年以後,尤遵釋教。宅內立道場,環繞禮懺,六時不輟。誦《法華經》,每 日一遍。後夜中忽見一道人,自稱願公,容止甚異,呼詵為上行先生,授香而去。 中大通四年,因晝寢,忽驚覺曰:「願公復來,不可久住。」顏色不變,言終而卒, 時年七十八。舉室咸聞空中唱「上行先生已生彌淨域矣」。高祖聞而下詔曰: 「旌善表行,前王所敦。新野庾詵,荊山珠玉,江陵杞梓,靜侯南度,固有名德, 獨貞苦節,孤芳素履。奄隨運往,惻愴於懷。宜諡貞節處士,以顯高烈。」詵所撰 《帝歷》二十卷、《易林》二十卷、續伍端休《江陵記》一卷、《晉朝雜事》五卷、 《總抄》八十卷,行於世。
zi màn qiàn, zì shì huá, yì zǎo yǒu lìng yù. shì zǔ zài jīng zhōu, pì wèi zhǔ bù, qiān zhōng lù shì. měi chū, shì zǔ cháng mù sòng zhī, wèi liú zhī lín yuē: jīng nán xìn duō jūn zǐ, suī měi guī tián fèng, qīng shǔ huán jiē, shǎng dé biāo qí, wèi guò cǐ zi. hòu zhuǎn zī yì cān jūn. suǒ zhe sàng fú yí wén zì tǐ lì zhuāng lǎo yì shū, zhù suàn jīng jí qī yào lì shù, bìng suǒ zhì wén zhāng, fán jiǔ shí wǔ juǎn.
子曼倩,字世華,亦早有令譽。世祖在荊州,闢為主簿,遷中錄事。每出,世 祖常目送之,謂劉之遴曰:「荊南信多君子,雖美歸田鳳,清屬桓階,賞德標奇, 未過此子。」後轉諮議參軍。所著《喪服儀》、《文字體例》、《莊老義疏》,注 《算經》及《七曜歷術》,並所制文章,凡九十五卷。
zi jì cái, yǒu xué xíng. chéng shèng zhōng, shì zhì zhōng shū shì láng. jiāng líng xiàn, suí lì rù guān.
子季才,有學行。承聖中,仕至中書侍郎。江陵陷,隨例入關。
zhāng xiào xiù, zì wén yì, nán yáng wǎn rén yě. shǎo shì zhōu wèi zhì zhōng cóng shì shǐ. zāo mǔ yōu, fú què, wèi jiàn ān wáng bié jià. qǐng zhī, suì qù zhí guī shān, jū yú dōng lín sì. yǒu tián shù shí qǐng, bù qǔ shù bǎi rén, lǜ yǐ lì tián, jǐn gōng shān zhòng, yuǎn jìn guī mù, fù zhī rú shì. xiào xiù xìng tōng lǜ, bù hǎo fú huá, cháng guān gǔ pí jīn, niè pú lǚ, shǒu zhí bìng lú pí zhǔ wěi. fú hán shí sàn, shèng dōng néng wò yú shí. bó shè qún shū, zhuān jīng shì diǎn. shàn tán lùn, gōng lì shū, fán zhū yì néng, mò bù míng xí. pǔ tōng sān nián, zú, shí nián sì shí èr, shì zhōng jiē wén yǒu fēi cháng xiāng qì. tài zōng wén, shén shāng dào yān, yǔ liú huì fěi shū, shù qí zhēn bái yún.
張孝秀,字文逸,南陽宛人也。少仕州為治中從事史。遭母憂,服闋,為建安 王別駕。頃之,遂去職歸山,居於東林寺。有田數十頃,部曲數百人,率以力田, 盡供山眾,遠近歸慕,赴之如市。孝秀性通率,不好浮華,常冠穀皮巾,躡蒲履, 手執並櫚皮麈尾。服寒食散,盛冬能臥於石。博涉群書,專精釋典。善談論,工隸 書,凡諸藝能,莫不明習。普通三年,卒,時年四十二,室中皆聞有非常香氣。太 宗聞,甚傷悼焉,與劉慧斐書,述其貞白雲。
yǔ chéng xiān, zì zi tōng, yǐng chuān yān líng rén yě. shǎo chén jìng yǒu zhì cāo, shì fēi bù shè yú yán, xǐ yùn bù xíng yú sè, rén mò néng kuī yě. ruò suì shòu xué yú nán yáng liú qiú, qiáng jì mǐn shí, chū yú qún bèi. xuán jīng shì diǎn, mí bù gāi xī jiǔ liú qī lüè, xián suǒ jīng liàn. jùn pì gōng cáo bù jiù, nǎi yǔ dào shì wáng sēng zhèn tóng yóu héng yuè. wǎn yǐ dì jí hái xiāng lǐ, suì jū yú tǔ tái shān. pó yáng zhōng liè wáng zài zhōu, qīn qí fēng wèi, yào yǔ yóu chù. yòu lìng jiǎng lǎo zi, yuǎn jìn míng sēng, xián lái fù jí, lùn nán fēng qǐ, yì duān jìng zhì, chéng xiān xú xiāng chóu dá, jiē dé suǒ wèi wén. zhōng liè wáng yóu jiā qīn zhòng, zhēng zhōu zhǔ bù xiāng dōng wáng wén zhī, yì bǎn wèi fǎ cáo cān jūn bìng bù fù.
庾承先,字子通,潁川焉陵人也。少沉靜有志操,是非不涉於言,喜慍不形 於色,人莫能窺也。弱歲受學於南陽劉虬,強記敏識,出於群輩。玄經釋典,靡不 該悉;九流《七略》,咸所精練。郡辟功曹不就,乃與道士王僧鎮同游衡岳。晚以 弟疾還鄉里,遂居於土台山。鄱陽忠烈王在州,欽其風味,要與游處。又令講《老 子》,遠近名僧,咸來赴集,論難鋒起,異端競至,承先徐相酬答,皆得所未聞。 忠烈王尤加欽重,征州主簿;湘東王聞之,亦板為法曹參軍;並不赴。
zhōng dà tōng sān nián, lú shān liú huì fěi zhì jīng zhōu, chéng xiān yǔ zhī yǒu jiù, wǎng cóng zhī. jīng shǎn xué tú, yīn qǐng chéng xiān jiǎng lǎo zi. xiāng dōng wáng qīn mìng jià lín tīng, lùn yì zhōng rì, shēn xiāng shǎng jiē. liú lián yuè yú rì, nǎi hái shān. wáng qīn zǔ dào, bìng zèng piān shí, yǐn zhě měi zhī. qí nián zú, shí nián liù shí.
中大通三年,廬山劉慧斐至荊州,承先與之有舊,往從之。荊陝學徒,因請承 先講《老子》。湘東王親命駕臨聽,論議終日,深相賞接。留連月余日,乃還山。 王親祖道,並贈篇什,隱者美之。其年卒,時年六十。
chén lì bù shàng shū yáo chá yuē: shì zhī wū chù shì zhě, duō yún chún dào xū míng ér wú shì yòng, gài yǒu fù qí shí zhě. ruò zhū gé qú zhī xué shù, ruǎn xiào xù zhī bù fá, qí qǔ jìn yě qǐ nán zāi? zhōng yú yǐn jū, gù yì xìng ér yǐ yǐ.
陳吏部尚書姚察曰:世之誣處士者,多雲純盜虛名而無適用,蓋有負其實者。 若諸葛璩之學術,阮孝緒之簿閥,其取進也豈難哉?終於隱居,固亦性而已矣。