xìng zōng yī
興宗一
xìng zōng shén shèng xiào zhāng huáng dì, huì zōng zhēn, zì yí bù jǐn, xiǎo zì zhǐ gǔ. shèng zōng zhǎng zi, mǔ yuē qīn āi huáng hòu xiāo shì. shàng shǐ shēng, qí tiān huáng hòu qǔ yǎng zhī. yòu ér cōng míng, zhǎng ér kuí wěi, lóng yán rì jiǎo, huō dá dà dù. shàn qí shè, hǎo rú shù, tōng yīn lǜ. sān suì fēng liáng wáng. tài píng yuán nián, cè wèi huáng tài zǐ. shí nián liù yuè, pàn běi nán yuàn shū mì shǐ shì.
興宗神聖孝章皇帝,諱宗真,字夷不堇,小字只骨。聖宗長子,母曰欽哀皇后蕭氏。上始生,齊天皇后取養之。幼而聰明,長而魁偉,龍顏日角,豁達大度。善騎射,好儒術,通音律。三歲封梁王。太平元年,冊為皇太子。十年六月,判北南院樞密使事。
shí yī nián xià liù yuè jǐ mǎo, shèng zōng bēng, jí huáng dì wèi yú jiù qián. rén wǔ, zūn mǔ yuán fēi xiāo shì wèi huáng tài hòu. jiǎ shēn, qiǎn shǐ gào āi yú sòng jí xià gāo lì. shì nián, yù xuān zhèng diàn fàng jìn shì liú zhēn děng wǔ shí qī rén. xīn mǎo, dà shè, gǎi yuán jǐng fú. yǐ wèi, fèng dà xíng huáng dì zǐ gōng, bìn yú yǒng ān shān tài píng diàn. xīn chǒu, huáng tài hòu cì fù mǎ xiāo chú bù lǐ xiāo pǐ dí sǐ, wéi chǎng dōu tài shī nǚ zhí zhe gǔ lǐ yòu zhī hòu láng jūn xiáng wěn xiāo yán liú děng qī rén jiē qì shì, jí qí jiā, qiān qí tiān huáng hòu yú shàng jīng. qiū qī yuè bǐng wǔ shuò, huáng tài hòu lǜ huáng zú dà lín yú tài píng diàn. gāo lì qiǎn shǐ diào wèi. shàng zhào jìn wáng xiāo pǔ gǔ děng yǐn bó, yè fēn nǎi bà. dīng wèi, jī jū. wù shēn, yǐ yē lǜ hán bā wèi zuǒ yí lí bì, tè mò lǐ wèi zuǒ zhī hòu láng jūn xiáng wěn, héng zhàng láng jūn lè gǔ quán yòu zhī hòu láng jūn xiáng wěn. jǐ yǒu, yǐ yē lǜ zhèng liú wèi yú jué dí liè dōu xiáng wěn, gāo bā wèi yòu pí shì xiáng wěn. gēng xū, zhèn jì zhōu mín jī. guǐ chǒu, zhào xiě dà xíng huáng dì yù róng. jiǎ yín, lù qiú. yǐ guān chá yáo jū xìn wèi shàng jiāng jūn. jiàn qìng zhōu yú qìng líng zhī nán, xǐ mín shí zhī, chōng fèng líng yì. yǐ mǎo, yǐ bǐ suì fēng rěn, bà gěi dōng jīng tǒng jūn sī liáng. dīng sì, shàng yè dà xíng huáng dì yù róng, āi tòng jiǔ zhī. yīn zhào xiě běi fǔ zǎi xiàng xiāo xiào xiān nán fǔ zǎi xiàng xiāo xiào mù xiàng yú yù róng diàn. yǐ xiāo ā gū zhěn wèi dōng jīng liú shǒu. dīng mǎo, yè tài píng diàn, fén xiān dì suǒ yù gōng shǐ. xìng jìn wáng pǔ gǔ dì shì jí. xīn wèi, lù qiú. rén shēn, shàng yè shén zhǔ zhàng, shí ào wēi xiāo shì shǐ rù gōng, yì mìng bài zhī. bā yuè rén wǔ, qiān dà xíng huáng dì zǐ gōng yú zōu tú diàn. jiǔ yuè wù shēn, gōng shì qìng líng. gēng xū, wèn ān yú huáng tài hòu. xīn hài, sòng qiǎn wáng suí cáo yí zhì jì, wáng yǎn xǔ huái xìn méi xún zhāng lún lái wèi liǎng gōng, fàn fěng sūn jì yè hè jí wèi, kǒng dào fǔ wèi zhāo wén hè huáng tài diào hòu cè lǐ. wù wǔ, fén hú shǐ ān lēi yú zōu tú diàn. gēng shēn, xià guó qiǎn shǐ lái wèi. gēng wǔ, yǐ sòng shǐ diào jì, sàng fú lín zōu tú diàn. jiǎ xū, qiǎn yù shǐ zhōng chéng yē lǜ zhù sī nóng qīng zhāng què xiáng wěn yē lǜ lì sì fāng guǎn shǐ gāo wéi hàn xiè sòng diào wèi. dōng shí yuè wù yín, zǎi chén lǚ dé mào hōng. guǐ wèi, shā chú bù lǐ dǎng mí lēi nú guān yīn nú děng. bǐng xū, qiǎn gōng bù shàng shū gāo dé shùn chóng lù qīng lǐ kě fēng zhì xiān dì yí wù yú sòng yǐ yòu lǐng jūn wèi shàng jiāng jūn yē lǜ xùn shào fǔ jiān mǎ dàn chōng huáng tài hòu xiè sòng shǐ yòu jiān mén wèi shàng jiāng jūn yē lǜ yuán zài yǐn jìn shǐ wèi yǒng chōng huáng dì xiè sòng shǐ. dīng yǒu, xià guó qiǎn shǐ lái fù. wù xū, yǐ xiāo gé zhào wèi guǒ yē lǜ yù mǎ bǎo yè chōng lái suì hè sòng zhēng dàn shǐ fù. rùn yuè xīn hài, yè zōu tú diàn, yuè xuán gōng bì qì. yǒu sī qǐng yǐ shēng chén wèi yǒng shòu jié, huáng tài hòu shēng chén wèi yīng shèng jié, cóng zhī. xīn yǒu, yuè xīn zào kǎi jiǎ. dīng mǎo, zhèn huáng lóng fǔ jī mín. shí yī yuè rén chén, shàng lǜ bǎi liáo diàn yú zōu tú diàn. chū dà xíng huáng dì fú yù wán hǎo fén zhī. zòng wǔ fāng yīng gú. jiǎ wǔ, zàng wén wǔ dà xiào xuān huáng dì yú qìng líng. yǐ wèi, jì tiān dì. wèn ān huáng tài hòu. bǐng shēn, yè qìng líng, yǐ yí wù cì qún chén, míng qí shān yuē qìng yún, diàn yuē wàng xiān. shí èr yuè guǐ chǒu, zhì zì qìng líng. huáng tài hòu tīng zhèng, dì bù qīn shù wù, qún chén biǎo qǐng, bù cóng. shì suì, yǐ xìng píng gōng zhǔ xià jià xià guó wáng lǐ dé zhāo zi yuán hào, yǐ yuán hào wèi xià guó gōng fù mǎ dū wèi.
十一年夏六月己卯,聖宗崩,即皇帝位於柩前。壬午,尊母元妃蕭氏為皇太后。甲申,遣使告哀於宋及夏、高麗。是年,御宣政殿放進士劉貞等五十七人。辛卯,大赦,改元景福。乙未,奉大行皇帝梓宮,殯於永安山太平殿。辛丑,皇太后賜駙馬蕭鉏不里、蕭匹敵死,圍場都太師女直著骨里、右祗候郎君詳穩蕭延留等七人皆棄市,籍其家,遷齊天皇后於上京。秋七月丙午朔,皇太后率皇族大臨於太平殿。高麗遣使弔慰。上召晉王蕭普古等飲博,夜分乃罷。丁未,擊鞠。戊申,以耶律韓八為左夷離畢,特末里為左祗候郎君詳穩,橫帳郎君樂古權右祗候郎君祥穩。己酉,以耶律鄭留為於厥迪烈都詳穩,高八為右皮室詳穩。庚戌,賑薊州民飢。癸丑,詔寫大行皇帝御容。甲寅,錄囚。以觀察姚居信為上將軍。建慶州於慶陵之南,徙民實之,充奉陵邑。乙卯,以比歲豐稔,罷給東京統軍司糧。丁巳,上謁大行皇帝御容,哀慟久之。因詔寫北府宰相蕭孝先、南府宰相蕭孝穆像於御容殿。以蕭阿姑軫為東京留守。丁卯,謁太平殿,焚先帝所御弓矢。幸晉王普古第視疾。辛未,錄囚。壬申,上謁神主帳,時奧隈蕭氏始入宮,亦命拜之。八月壬午,遷大行皇帝梓宮於菆塗殿。九月戊申,躬視慶陵。庚戌,問安於皇太后。辛亥,宋遣王隨、曹儀致祭,王甗、許懷信、梅詢、張綸來慰兩宮,范諷、孫繼業賀即位,孔道輔、魏昭文賀皇太吊後冊禮。戊午,焚弧矢、鞍勒於菆塗殿。庚申,夏國遣使來慰。庚午,以宋使弔祭,喪服臨菆塗殿。甲戌,遣御史中丞耶律翥、司農卿張確、詳穩耶律勵、四方館使高維翰謝宋弔慰。冬十月戊寅,宰臣呂德懋薨。癸未,殺鉏不里黨彌勒奴、觀音奴等。丙戌,遣工部尚書高德順、崇祿卿李可封致先帝遺物於宋;以右領軍衛上將軍耶律遜、少府監馬憚充皇太后謝宋使;右監門衛上將軍耶律元載、引進使魏永充皇帝謝宋使。丁酉,夏國遣使來賻。戊戌,以蕭革、趙為果、耶律郁、馬保業充來歲賀宋正旦使副。閏月辛亥,謁菆塗殿,閱玄宮閟器。有司請以生辰為永壽節,皇太后生辰為應聖節,從之。辛酉,閱新造鎧甲。丁卯,振黃龍府饑民。十一月壬辰,上率百僚奠於菆塗殿。出大行皇帝服御、玩好焚之。縱五坊鷹鶻。甲午,葬文武大孝宣皇帝於慶陵。乙未,祭天地。問安皇太后。丙申,謁慶陵,以遺物賜群臣,名其山曰慶雲,殿曰望仙。十二月癸丑,至自慶陵。皇太后聽政,帝不親庶務,群臣表請,不從。是歲,以興平公主下嫁夏國王李德昭子元昊,以元昊為夏國公、駙馬都尉。
zhòng xī yuán nián chūn zhēng yuè rén shēn shuò, huáng tài hòu yù zhèng diàn, shòu dì yǔ qún chén cháo. sòng qiǎn rèn bù wáng zūn fàn chén yǎn wáng kè shàn lái hè. yǐ hài, sòng qiǎn zhèng xiàng guō zūn fàn lái hè yǒng shòu jié. dīng chǒu, rú xuě lín. èr yuè, dà sōu. sān yuè rén shēn shuò, shàng fù qī shuǐ jùn wáng dí liè fù wèi tì yǐn. shì chūn, huáng tài hòu wū qí tiān huáng hòu yǐ zuì, qiǎn rén jí shàng jīng xíng shì. hòu qǐng jù yù yǐ jiù sǐ, xǔ zhī. yǒu qǐng, hòu bēng. xià sì yuè yǐ sì, qīng shǔ bié niǎn dòu. qiū qī yuè, liè píng dì sōng lín. yǐ xiāo dá pǔ wáng yīng xiù xiāo lù zhāng sù yǔ chōng lái suì hè sòng zhēng dàn shēng chén shǐ. bā yuè bǐng wǔ, zhù bì lá hé yuán. huáng zǐ hóng jī shēng. dōng shí yuè jǐ yǒu, xìng zhōng jīng. shí yī yuè jǐ mǎo, dì lǜ qún chén shàng huáng tài hòu zūn hào yuē fǎ tiān yīng yùn rén dé zhāng shèng huáng tài hòu qún chén shàng huáng dì zūn hào yuē wén wǔ rén shèng zhāo xiào huáng dì. dà shè, gǎi yuán zhòng xī. guǐ wèi, sòng qiǎn liú suí wáng dé běn lái hè yīng shèng jié. yǐ yáng jí wèi hàn lín chéng zhǐ. bǐng xū, xià guó qiǎn shǐ lái hè. xīn mǎo, wǔ guó qiú zhǎng lái gòng. xià guó wáng lǐ dé zhāo hōng, cè qí zi xià guó gōng yuán hào wèi xià guó wáng. shí èr yuè gēng xū, sòng qiǎn xū yǎn wáng cóng yì cuī jì zhāng huái zhì lái hè lái suì zhēng dàn yòu qiǎn yáng rì yán wáng kè zuǎn lái hè yǒng shòu jié. yǐ běi dài wáng yē lǜ qiú hàn tóng píng zhāng shì. shì nián, fàng jìn shì liú shī zhēn děng wǔ shí qī rén.
重熙元年春正月壬申朔,皇太后御正殿,受帝與群臣朝。宋遣任布、王遵范、陳琰、王克善來賀。乙亥,宋遣鄭向、郭遵范來賀永壽節。丁丑,如雪林。二月,大蒐。三月壬申朔,尚父、漆水郡王敵烈復為惕隱。是春,皇太后誣齊天皇后以罪,遣人即上京行弒。後請具浴以就死,許之。有頃,後崩。夏四月乙巳,清暑別輦斗。秋七月,獵平地松林。以蕭達溥、王英秀、蕭麓、張素羽充來歲賀宋正旦生辰使。八月丙午,駐蹕剌河源。皇子洪基生。冬十月己酉,幸中京。十一月己卯,帝率群臣上皇太后尊號曰法天應運仁德章聖皇太后;群臣上皇帝尊號曰文武仁聖昭孝皇帝。大赦,改元重熙。癸未,宋遣劉隨、王德本來賀應聖節。以楊佶為翰林承旨。丙戌,夏國遣使來賀。辛卯,五國酋長來貢。夏國王李德昭薨,冊其子夏國公元昊為夏國王。十二月庚戌,宋遣胥偃、王從益、崔暨、張懷志來賀來歲正旦;又遣楊日嚴、王克纂來賀永壽節。以北大王耶律求翰同平章事。是年,放進士劉師貞等五十七人。
èr nián chūn zhēng yuè gēng chén, dōng xìng. yǐ yǒu, xià guó qiǎn shǐ lái gòng. rén chén, nǚ zhí xiáng wěn tái yā lǜ suǒ bù lái gòng. sòng qiǎn cáo cóng lái gào mǔ hòu liú shì āi, zhāng dé xiàng ān jì chāng lái kuì mǔ hòu yí wù. jí qiǎn xìng shèng gōng shǐ yē lǜ shòu níng gěi shì zhōng zhī zhì gào lǐ kuí chōng jì diàn shǐ tiān dé jūn jié dù shǐ yē lǜ qīng níng dà lǐ qīng hé dào hēng hé xī jūn jié dù shǐ yē lǜ sōng yǐn jìn shǐ mǎ shì qīng chōng liǎng gōng diào wèi. qiū qī yuè jiǎ zǐ shuò, yǐ yē lǜ chǔ gāo shēng yē lǜ dí wáng wéi yǔn chōng liǎng gōng hè sòng shēng chén shǐ fù, yǐ yē lǜ shī gǔ liú wǔ cháng chōng hè sòng lái suì zhēng dàn shǐ fù. bā yuè dīng yǒu, xìng wēn quán gōng. yǐ mǎo, qiǎn shǐ yuè zhū lù hé jià. dōng shí yī yuè jiǎ shēn, sòng qiǎn liú bǎo fú zhōng lǐ zhāo shù zhāng mào shí děng lái xiè wèi diàn. shí èr yuè yǐ wèi, sòng qiǎn dīng dù wáng jì níng lái hè yīng shèng jié. yǐ yǒu, jìn xià guó shǐ yán lù sī shì jīn tiě. jiǎ yín, sòng qiǎn zhāng pín lǐ yì wáng chōng mù zhāng wěi lǐ fú lǐ jì yī lái hè yǒng shòu jié jí lái suì zhēng dàn. gēng shēn, yǐ běi fǔ zǎi xiàng xiāo xiào xiān wèi shū mì shǐ.
二年春正月庚辰,東幸。乙酉,夏國遣使來貢。壬辰,女直詳穩台押率所部來貢。宋遣曹琮來告母后劉氏哀,章得象、安繼昌來饋母后遺物。即遣興聖宮使耶律壽寧、給事中知制誥李奎充祭奠使;天德軍節度使耶律卿寧、大理卿和道亨、河西軍節度使耶律嵩、引進使馬世卿充兩宮弔慰。秋七月甲子朔,以耶律楚、高升、耶律迪、王惟允充兩宮賀宋生辰使副,以耶律師古、劉五常充賀宋來歲正旦使副。八月丁酉,幸溫泉宮。乙卯,遣使閱諸路禾稼。冬十一月甲申,宋遣劉寶、符忠、李昭述、張茂實等來謝慰奠。十二月乙未,宋遣丁度、王繼凝來賀應聖節。乙酉,禁夏國使沿路私市金、鐵。甲寅,宋遣章頻、李懿、王沖睦、張緯、李紱、李繼一來賀永壽節及來歲正旦。庚申,以北府宰相蕭孝先為樞密使。
sān nián chūn zhēng yuè dīng mǎo, sòng shǐ zhāng pín zú, zhào yǒu sī fù zèng, mìng jìn shì hù sàng yǐ guī. xīn mǎo, rú chūn shuǐ. èr yuè rén chén shuò, yǐ běi yuàn shū mì shǐ xiāo pǔ gǔ wèi dōng jīng liú shǒu. wù shēn, yē lǜ dà shī nú yǒu shì qiǎng bǎo ēn, zhào rù shǔ jí. xià sì yuè jiǎ yín, zhèn yé mí zhǐ bù. wǔ yuè gēng shēn shuò, qīng shǔ yán liǔ hú. shì yuè, huáng tài hòu hái zhèng yú shàng, gōng shǒu qìng líng. liù yuè jǐ hài, yǐ xiāo pǔ gǔ wèi nán yuàn shū mì shǐ. qiū qī yuè wù zǐ shuò, shàng shǐ qīn zhèng, yǐ yē lǜ shù zhēng liú liù fú yē lǜ mù báo kě jiǔ chōng hè sòng lái suì zhēng dàn shǐ fù. rén chén, rú qiū shān. dōng shí yuè yǐ wèi, zhù bì zhōng huì chuān. shí èr yuè, sòng qiǎn duàn shǎo lián dù rén zàn lái hè lái suì zhēng dàn, yáng xié lǐ shǒu zhōng lái hè yǒng shòu jié.
三年春正月丁卯,宋使章頻卒,詔有司賻贈,命近侍護喪以歸。辛卯,如春水。二月壬辰朔,以北院樞密使蕭普古為東京留守。戊申,耶律大師奴有侍襁褓恩,詔入屬籍。夏四月甲寅,振耶迷只部。五月庚申朔,清暑沿柳湖。是月,皇太后還政於上,躬守慶陵。六月己亥,以蕭普古為南院樞密使。秋七月戊子朔,上始親政,以耶律庶徵、劉六符、耶律睦、薄可久充賀宋來歲正旦使副。壬辰,如秋山。冬十月已未,駐蹕中會川。十二月,宋遣段少連、杜仁贊來賀來歲正旦,楊偕、李守忠來賀永壽節。
sì nián chūn zhēng yuè gēng yín, rú yé mí zhǐ lǐ. sān yuè yǐ yǒu shuò, lì huáng hòu xiāo shì. xià sì yuè jiǎ yín shuò, rú liáng xíng. wǔ yuè gēng zǐ, qīng shǔ sàn shuǐ yuán. liù yuè guǐ chǒu shuò, huáng zǐ bǎo xìn nú shēng. yǐ yē lǜ xìn lǚ shì zōng xiāo gǔn guō kuí chōng hè sòng shēng chén jí lái suì zhēng dàn shǐ fù. qiū qī yuè rén wǔ shuò, liè yú hēi lǐng. jiǔ yuè yǐ yǒu, zhù bì zhǎng níng diàn. dōng shí yuè, rú wáng zǐ chéng. shí yī yuè rén wǔ, gǎi nán jīng zǒng guǎn fǔ wèi yuán shuài fǔ. yǐ yǒu, xíng chái cè lǐ yú bái lǐng, dà shè. jiā shàng fù yē lǜ xìn níng zhèng shì lìng yē lǜ qiú hàn qí sù zàn yì gōng chén. shí èr yuè guǐ chǒu, zhào zhū jūn pào nǔ gōng jiàn shǒu yǐ shí yuè xí. gēng shēn, sòng qiǎn zhèng jiǎn chái yí fàn yáng rì huá zhāng shì yǔ lái hè yǒng shòu jié jí zhēng dàn.
四年春正月庚寅,如耶迷只里。三月乙酉朔,立皇后蕭氏。夏四月甲寅朔,如涼陘。五月庚子,清暑散水源。六月癸丑朔,皇子寶信奴生。以耶律信、呂士宗、蕭袞、郭揆充賀宋生辰及來歲正旦使副。秋七月壬午朔,獵於黑嶺。九月乙酉,駐蹕長寧淀。冬十月,如王子城。十一月壬午,改南京總管府為元帥府。乙酉,行柴冊禮於白嶺,大赦。加尚父耶律信寧、政事令耶律求翰耆宿贊翊功臣。十二月癸丑,詔諸軍炮、弩、弓、劍手以時閱習。庚申,宋遣鄭戩、柴貽範、楊日華、張士禹來賀永壽節及正旦。
wǔ nián chūn zhēng yuè jiǎ shēn, rú yú ér luò. shū mì shǐ xiāo yán níng qǐng gǎi guó jiù yǐ shì xiǎo gōng zhàng chǎng shǐ wèi jiāng jūn, cóng zhī. xià sì yuè gēng shēn, yǐ lù wáng chá gé wèi nán fǔ zǎi xiàng, chóng dé gōng shǐ yē lǜ mǎ liù wèi tì yǐn. jiǎ zǐ, xìng hòu dì xiāo wú qū dì, qǔ shuǐ fàn shāng fù shī. dīng mǎo, bān xīn dìng tiáo zhì. jǐ sì, shàng yǔ dà chén fēn péng jī jū. wǔ yuè jiǎ wǔ, nán xìng. dīng wèi, rú hú tǔ bái shān qīng shǔ. gēng shēn, xìng běi yuàn dài wáng gāo shí háng zhàng bài ào, cì yín juàn. rén xū, zhào xiū nán jīng gōng què fǔ shǔ. qiū qī yuè xīn chǒu, lù qiú. yē lǜ bǎ bā wū qí dì hán gē móu shā jǐ, yǒu sī zòu dāng fǎn zuò. lín xíng, qí dì qì sù: chén wéi yī xiōng, qǐ dài qí sǐ. shàng mǐn ér cóng zhī. jiǔ yuè guǐ sì, liè huáng huā shān, huò xióng sān shí liù, shǎng liè rén yǒu chà. dōng shí yuè dīng wèi, xìng nán jīng. xīn hài, qū shè xī jīn fǔ jìng nèi qiú. rén zǐ, yù yuán hé diàn, yǐ rì shè sān shí liù xióng fù xìng yàn shī shì jìn shì yú tíng, cì féng lì zhào huī sì shí jiǔ rén jìn shì dì. yǐ féng lì wèi yòu bǔ què, zhào huī yǐ xià jiē wèi tài zǐ zhōng shè, cì fēi yī yín yú, suì dà yàn. yù shì jìn shì zì cǐ shǐ. sòng qiǎn sòng jiāo wáng shì wén lái hè yǒng shòu jié. jiǎ zǐ, zǎi chén zhāng jiǎn děng qǐng xìng lǐ bù gòng yuàn, huān yǐn zhì mù ér bà, cì wù yǒu chà. yǐ yē lǜ xiáng zhāng sù mín yē lǜ fǔ wáng zé chōng hè sòng shēng chén zhēng dàn shǐ fù.
五年春正月甲申,如魚兒濼。樞密使蕭延寧請改國舅乙室小功帳敞史為將軍,從之。夏四月庚申,以潞王查葛為南府宰相,崇德宮使耶律馬六為惕隱。甲子,幸後弟蕭無曲第,曲水泛觴賦詩。丁卯,頒新定條制。己巳,上與大臣分朋擊鞠。五月甲午,南幸。丁未,如胡土白山清暑。庚申,幸北院大王高十行帳拜奧,賜銀絹。壬戌,詔修南京宮闕府署。秋七月辛丑,錄囚。耶律把八誣其弟韓哥謀殺己,有司奏當反坐。臨刑,其弟泣訴:「臣惟一兄,乞貸其死。」上憫而從之。九月癸巳,獵黃花山,獲熊三十六,賞獵人有差。冬十月丁未,幸南京。辛亥,曲赦析津府境內囚。壬子,御元和殿,以《日射三十六熊賦》、《幸燕詩》試進士於廷,賜馮立、趙徽四十九人進士第。以馮立為右補闕,趙徽以下皆為太子中舍,賜緋衣、銀魚,遂大宴。御試進士自此始。宋遣宋郊、王世文來賀永壽節。甲子,宰臣張儉等請幸禮部貢院,歡飲至暮而罷,賜物有差。以耶律祥、張素民、耶律甫、王澤充賀宋生辰正旦使副。
liù nián chūn zhēng yuè dīng chǒu, xī xìng. sān yuè wù yín, yǐ qín wáng xiāo xiào mù wèi běi yuàn shū mì shǐ, xǐ fēng wú wáng jìn wáng xiāo xiào xiān wèi nán jīng liú shǒu. xià sì yuè, liè yě hú lǐng. rùn yuè, liè lóng mén xiàn xī shān. wǔ yuè jǐ yǒu, qīng shǔ tàn shān. yǐ yē lǜ hán bā wèi běi yuàn dài wáng, xiāo bǎ gē zuǒ yí lí bì, wáng zǐ láng jūn xiáng wěn bí gū dé lín yá, qiān běi miàn shì yē lǜ niè gē tóng qiān diǎn jiǎn sī. jiǎ yín, lù qiú. yǐ nán dài wáng yē lǜ xìn níng gù nì zhòng qiú jí shì bì zāng wū, mìng tà yǐ jiàn jí ér duó qí guān dōu jiān zuò ē fù jí shì bì zuì, jiē lùn sǐ, zhào dài zhī. bǐng chén, yǐ yē lǜ xìn níng wèi xī nán lù zhāo tǎo shǐ. gēng shēn, chū fēi lóng jiù mǎ, cì huáng tài dì zhòng yuán jí běi nán miàn shì chén yǒu chà. guǐ hài, yǐ shàng jīng liú shǒu yē lǜ hú dǔ gǔn wèi nán dài wáng, píng zhāng shì xiāo chá lá níng shàng jīng liú shǒu, shì zhōng guǎn níng xíng gōng dōu bù shǔ, yē lǜ pú nú níng wū gǔ dí liè dé dōu xiáng wěn. jiǎ zǐ, yǐ shàng jīng liú shǒu yē lǜ hóng gǔ wèi běi yuàn dài wáng. liù yuè rén shēn shuò, yǐ shàn níng wèi diàn qián dōu diǎn jiǎn, hù wèi tài bǎo yē lǜ hé zhù jiān zhǎng níng gōng shǐ, xiāo ā lá lǐ yē lǜ wū lǔ wò yē lǜ hé shàng xiāo hán jiā nú xiāo tè lǐ xiāo qiú hàn wèi gè gōng dōu bù shǔ. shàng jiǔ hān fù shī, wú guó wáng xiāo xiào mù běi zǎi xiàng xiāo sā bā děng jiē shǔ hé, yè zhōng nǎi bà. jǐ mǎo, sì tiān dì. guǐ wèi, cì nán yuàn dài wáng yē lǜ hú dǔ gǔn mìng, shàng qīn wèi zhì gào cí, bìng cì shī yǐ chǒng zhī. bǐng shēn, yǐ běi yuàn dài wáng hóu shěn wèi nán jīng tǒng jūn shǐ. qiū qī yuè xīn chǒu shuò, yǐ běi nán shū mì yuàn yù kōng, shǎng lài yǒu chà. rén yín, yǐ huáng tài dì zhòng yuán shēng zǐ, cì shī jí bǎo wán qì wù, qū shè sǐ zuì yǐ xià. guǐ mǎo, rú qiū shān. bā yuè jǐ mǎo, běi shū mì yuàn yán yuè jí bù mín kǔ qí qiú shuài kūn zhǎng bù fǎ, duō liú wáng zhào bà yuè jí děng wǔ guó qiú shuài, yǐ qì dān jié dù shǐ yī yuán lǐng zhī. dōng shí yuè guǐ yǒu, zhù bì shí bǎo gāng. shí yī yuè jǐ hài shuò, zǔ bo qiú zhǎng lái gòng. xīn hài, yǐ qì dān xíng gōng dōu bù shǔ xiāo huì wèi nán yuàn shū mì shǐ. rén zǐ, yǐ guǎn níng wèi nán yuàn shū mì shǐ, xiāo sǎo gǔ zhū xíng gōng dōu bù shǔ, yē lǜ niǎo lǐ zhī nán miàn xíng gōng fù bù shǔ, xiāo ā lá lǐ zuǒ zhī hòu láng jūn xiáng wěn, yē lǜ hé zhǔ yòu zhī hòu láng jūn xiáng wěn. gēng shēn, xìng jìn guó gōng zhǔ xíng zhàng shì jí. fēng huáng zǐ hóng jī wèi liáng wáng. shí èr yuè, yǐ yáng jí wèi zhōng shùn jūn jié dù shǐ. qiǎn yē lǜ wò qín jiàn yē lǜ dé cuī jì fāng hè sòng shēng chén jí zhēng dàn.
六年春正月丁丑,西幸。三月戊寅,以秦王蕭孝穆為北院樞密使,徙封吳王;晉王蕭孝先為南京留守。夏四月,獵野狐嶺。閏月,獵龍門縣西山。五月己酉,清暑炭山。以耶律韓八為北院大王,蕭把哥左夷離畢,王子郎君詳穩鼻姑得林牙,簽北面事耶律涅哥同簽點檢司。甲寅,錄囚。以南大王耶律信寧故匿重囚及侍婢贓污,命撻以劍脊而奪其官;都監坐阿附及侍婢罪,皆論死,詔貸之。丙辰,以耶律信寧為西南路招討使。庚申,出飛龍廄馬,賜皇太弟重元及北、南面侍臣有差。癸亥,以上京留守耶律胡睹袞為南大王,平章事蕭查剌寧上京留守,侍中管寧行宮都部署,耶律蒲奴寧烏古迪烈得都詳穩。甲子,以上京留守耶律洪古為北院大王。六月壬申朔,以善寧為殿前都點檢,護衛太保耶律合住兼長寧宮使,蕭阿剌里、耶律烏魯斡、耶律和尚、蕭韓家奴、蕭特里、蕭求翰為各宮都部署。上酒酣賦詩,吳國王蕭孝穆、北宰相蕭撒八等皆屬和,夜中乃罷。己卯,祀天地。癸未,賜南院大王耶律胡睹袞命,上親為制誥詞,並賜詩以寵之。丙申,以北院大王侯哂為南京統軍使。秋七月辛丑朔,以北、南樞密院獄空,賞賚有差。壬寅,以皇太弟重元生子,賜詩及寶玩器物,曲赦死罪以下。癸卯,如秋山。八月己卯,北樞密院言越棘部民苦其酋帥坤長不法,多流亡;詔罷越棘等五國酋帥,以契丹節度使一員領之。冬十月癸酉,駐蹕石寶岡。十一月己亥朔,阻卜酋長來貢。辛亥,以契丹行宮都部署蕭惠為南院樞密使。壬子,以管寧為南院樞密使,蕭掃古諸行宮都部署,耶律褭里知南面行 宮副部署,蕭阿剌里左祗候郎君詳穩,耶律曷主右祗候郎君詳穩。庚申,幸晉國公主行帳視疾。封皇子洪基為梁王。十二月,以楊佶為忠順軍節度使。遣耶律斡、秦鑒、耶律德、崔繼芳賀宋生辰及正旦。
qī nián chūn zhēng yuè wù xū shuò, sòng qiǎn gāo ruò nè xià yuán zhèng xiè jiàng zhāng mào shí lái hè zhēng dàn jí yǒng shòu jié. xīn chǒu, rú hùn tóng jiāng. èr yuè gēng wǔ, rú chūn zhōu. yǐ hài, zhù bì dōng chuān. dīng chǒu, gāo lì qiǎn shǐ lái gòng. rén wǔ, xìng wǔ fāng yuè yīng gú. yǐ yǒu, qiǎn shǐ qìng zhōu wèn ān huáng tài hòu. sān yuè wù xū shuò, xìng huáng tài dì zhòng yuán xíng zhàng. rén yín, rú pú hé diàn. xīn hài, xià guó qiǎn shǐ lái gòng. jiǎ yín, lù qiú. xià sì yuè jǐ sì, yǐ xìng píng gōng zhǔ hōng, qiǎn běi yuàn chéng zhǐ yē lǜ shù chéng chí zhào wèn xià guó wáng lǐ yuán hào, gōng zhǔ shēng yǔ yuán hào bù mù, méi, jié qí gù. jǐ mǎo, liè bái mǎ guō. jiǎ shēn, shè tù xīn diàn jǐng. yǐ wèi, liè jīn shān, qiǎn yáng jiā jìn lù wěi rōng yú dà ān gōng. liù yuè yǐ hài, yù qīng liáng diàn shì jìn shì, cì xíng péng nián yǐ xià wǔ shí wǔ rén dì. qiū qī yuè jiǎ chén, lù qiú. yǐ sì, zǔ bo qiú zhǎng tún tū gǔ sī lái cháo. wù shēn, rú hēi lǐng. jiǔ yuè dīng wèi, zhù bì píng diàn. dōng shí yuè jiǎ zǐ shuò, dù liáo hé. bǐng yín, zhù bì bái mǎ diàn. rén shēn, lù qiú. shí yī yuè guǐ sì shuò, yǐ yē lǜ yuán fāng zhāng ní hán zhì dé xiāo fù chōng hè sòng shēng chén zhēng dàn shǐ fù. xīn chǒu, wèn ān huáng tài hòu, jìn zhēn wán. gēng shēn, lù qiú. shí èr yuè, zhào shàn jī jū zhě shù shí rén yú dōng jīng, lìng yǔ jìn chén jiǎo shèng, shàng lín guān zhī. jǐ sì, yǐ huáng tài dì zhòng yuán pàn běi nán yuàn shū mì shǐ shì, běi fǔ zǎi xiàng sā bā níng zài rèn jiān zhī dōng jīng liú shǒu shì, yē lǜ yīng wěn nán fǔ zǎi xiàng, chá gē zhé dà nèi tì yǐn, yǐ shì yǐ zhàng xiāo hàn gān zhōu jié dù shǐ, liú liù fú cān zhī zhèng shì, wáng zǐ zhàng guān gē wáng zǐ láng jūn xiáng wěn, chú jiǒng dài wáng píng zhōu jié dù shǐ, zǎi chén zhāng kè gōng shǒu sī kōng, zǎi chén hán shào fāng jiā shì zhōng, tì yǐn yē lǜ mǎ liù běi yuàn xuān huī shǐ, fù fù yē lǜ xǐ sūn nán fǔ zǎi xiàng. guǐ wèi, sòng qiǎn wáng jǔ zhèng zhāng shì yǔ lái hè yǒng shòu jié. jiǎ shēn, mìng rì jìn jiǔ yú dà ān gōng, zhì jiàn qìng líng. dīng hài, lù qiú, fēi gù shā zhě jiǎn kē. nán miàn shì yù zhuàng gǔ lǐ zhà qǔ nǚ zhí gòng wù, zuì sǐ, shàng yǐ yǒu lì néng, qíng ér liú zhī.
七年春正月戊戌朔,宋遣高若訥、夏元正、謝絳、張茂實來賀正旦及永壽節。辛丑,如混同江。二月庚午,如春州。乙亥,駐蹕東川。丁丑,高麗遣使來貢。壬午,幸五坊閱鷹鶻。乙酉,遣使慶州問安皇太后。三月戊戌朔,幸皇太弟重元行帳。壬寅,如蒲河淀。辛亥,夏國遣使來貢。甲寅,錄囚。夏四月己巳,以興平公主薨,遣北院承旨耶律庶成持詔問夏國王李元昊,公主生與元昊不睦,沒,詰其故。己卯,獵白馬堝。甲申,射兔新淀井。乙未,獵金山,遣楊家進鹿尾茸於大安宮。六月乙亥,御清涼殿試進士,賜邢彭年以下五十五人第。秋七月甲辰,錄囚。乙巳,阻卜酋長屯禿古斯來朝。戊申,如黑嶺。九月丁未,駐蹕平淀。冬十月甲子朔,渡遼河。丙寅,駐蹕白馬淀。壬申,錄囚。十一月癸巳朔,以耶律元方、張泥、韓至德、蕭傅充賀宋生辰正旦使副。辛丑,問安皇太后,進珍玩。庚申,錄囚。十二月,召善擊鞠者數十人於東京,令與近臣角勝,上臨觀之。己巳,以皇太弟重元判北南院樞密使事,北府宰相撒八寧再任兼知東京留守事,耶律應穩南府宰相,查割折大內惕隱,乙室已帳蕭翰乾州節度使,劉六符參知政事,王子帳冠哥王子郎君詳穩,鉏窘大王平州節度使,宰臣張克恭守司空,宰臣韓紹芳加侍中,惕隱耶律馬六北院宣徽使,傅父耶律喜孫南府宰相。癸未,宋遣王舉正、張士禹來賀永壽節。甲申,命日進酒於大安宮,致薦慶陵。丁亥,錄囚,非故殺者減科。南面侍御壯骨里詐取女直貢物,罪死,上以有吏能,黥而流之。
bā nián chūn zhēng yuè rén chén shuò, sòng qiǎn hán qí wáng cóng yì lái hè. bǐng shēn, rú hùn tóng jiāng guān yú. wù xū, zhèn pǐn bù. gēng xū, chā yú yú lǜ méi lǐ hé. dīng sì, jìn shuò zhōu yù yáng yú sòng. èr yuè bǐng zǐ, zhù bì zhǎng chūn hé. xià liù yuè yǐ chǒu, zhào kuò hù kǒu. qiū qī yuè dīng sì, yè qìng líng, zhì diàn yú wàng xiān diàn. yíng huáng tài hòu zhì xiǎn zhōu, yè yuán líng, hái jīng. dōng shí yuè, zhù bì dōng jīng. shí yī yuè jiǎ wǔ, zhào yǒu yán běi yuàn chù shì shī píng, jī zhōng jí yāo jià gào zhě, xī yǐ zòu wén. wù xū, cháo huáng tài hòu, zhào sēng lùn fó fǎ. wù shēn, huáng tài hòu xíng zài shēng lǐ, dà shè. jǐ yǒu, chéng zhǎng chūn. rùn shí èr yuè rén chén, shì wú guó wáng xiāo xiào mù jí. sòng qiǎn páng jí dù zàn lái hè yǒng shòu jié.
八年春正月壬辰朔,宋遣韓琦、王從益來賀。丙申,如混同江觀漁。戊戌,振品部。庚戌,叉魚於率沒里河。丁巳,禁朔州鬻羊於宋。二月丙子,駐蹕長春河。夏六月乙丑,詔括戶口。秋七月丁巳,謁慶陵,致奠於望仙殿。迎皇太后至顯州,謁園陵,還京。冬十月,駐蹕東京。十一月甲午,詔有言北院處事失平,擊鐘及邀駕告者,悉以奏聞。戊戌,朝皇太后,召僧論佛法。戊申,皇太后行再生禮,大赦。己酉,城長春。閏十二月壬辰,視吳國王蕭孝穆疾。宋遣龐籍、杜贊來賀永壽節。
jiǔ nián chūn zhēng yuè bǐng chén shuò, shàng jìn jiǔ yú huáng tài hòu gōng, yù zhèng diàn. sòng qiǎn wáng gǒng chén péng zài sī lái hè. gēng shēn, rú yā zi hé. èr yuè, zhù bì yú ér luò. sān yuè xīn wèi, yǐ yīng shèng jié, dà shè. wǔ yuè yǐ mǎo shuò, qīng shǔ yǒng ān shān. liù yuè, shè liǔ qí yǔ. qiū qī yuè guǐ yǒu, sòng qiǎn guō zhēn yǐ fá xià lái bào, qiǎn shū mì shǐ dù fáng bào pìn. dīng chǒu, rú qiū shān. dōng shí yuè guǐ wèi shuò, zhù bì zhōng huì chuān. shí yī yuè jiǎ zǐ, nǚ zhí qīn biān, fā huáng lóng fǔ tiě lí jūn jù zhī. sòng qiǎn sū shēn xiàng chuán fàn lái hè yīng shèng jié. shí èr yuè gēng yín, yǐ běi dài wáng fǔ bù wěi zhàng láng jūn zì yán xiān shì yǔ guó lián yīn, xǔ zhì chǎng shǐ, mìng běn zhàng xiāo hú dǔ wèi zhī. xīn mǎo, yǐ suǒ de nǚ zhí hù zhì sù zhōu. yǐ xiāo dí liú sān gǔ yē lǜ yuán fāng wáng wéi jí yē lǜ shù zhōng sūn wén zhāo xiāo shào yún qín dé chāng chōng hè sòng shēng chén jí lái suì zhēng dàn shǐ fù. zhào zhū fàn fǎ zhě, bù dé wèi guān lì, zhū zhí guān fēi hūn jì, bù dé chén xù fèi shì. yǒu zhì mín ān biān zhī lüè zhě, xī jù yǐ wén.
九年春正月丙辰朔,上進酒於皇太后宮,御正殿。宋遣王拱辰、彭再思來賀。庚申,如鴨子河。二月,駐蹕魚兒濼。三月辛未,以應聖節,大赦。五月乙卯朔,清暑永安山。六月,射柳祈雨。秋七月癸酉,宋遣郭禎以伐夏來報,遣樞密使杜防報聘。丁丑,如秋山。冬十月癸未朔,駐蹕中會川。十一月甲子,女直侵邊,發黃龍府鐵驪軍拒之。宋遣蘇伸、向傳范來賀應聖節。十二月庚寅,以北大王府布猥帳郎君自言先世與國聯姻,許置敞史,命本帳蕭胡睹為之。辛卯,以所得女直戶置肅州。以蕭迪、劉三嘏、耶律元方、王惟吉、耶律庶忠、孫文昭、蕭紹筠、秦德昌充賀宋生辰及來歲正旦使副。詔諸犯法者,不得為官吏,諸職官非婚祭,不得沉酗廢事。有治民安邊之略者,悉具以聞。