qīn shǐ sǐ, jī sī tú xiǎn, xī shàng rèn, jiāo shǒu kū. cè dá zhī xīn, tòng jí zhī yì, shāng shèn gàn gān jiāo fèi, shuǐ jiāng bù rù kǒu, sān rì bù jǔ huǒ, gù lín lǐ wèi zhī mí zhōu yǐ yǐn shí zhī. fū bēi āi zài zhōng, gù xíng biàn yú wài yě, tòng jí zài xīn, gù kǒu bù gān wèi, shēn bù ān měi yě.
親始死，雞斯徒跣，扱上衽，交手哭。惻怛之心，痛疾之意，傷腎干肝焦肺，水漿不入口，三日不舉火，故鄰里為之糜粥以飲食之。夫悲哀在中，故形變於外也，痛疾在心，故口不甘味，身不安美也。

sān rì ér liǎn, zài chuáng yuē shī, zài guān yuē jiù, dòng shī jǔ jiù, kū yǒng wú shù. cè dá zhī xīn, tòng jí zhī yì, bēi āi zhì mèn qì shèng, gù tǎn ér yǒng zhī, suǒ yǐ dòng tǐ ān xīn xià qì yě. fù rén bù yí tǎn, gù fā xiōng jī xīn jué yǒng, yīn yīn tián tián, rú huài qiáng rán, bēi āi tòng jí zhī zhì yě. gù yuē: pì yǒng kū qì, āi yǐ sòng zhī. sòng xíng ér wǎng, yíng jīng ér fǎn yě.
三日而斂，在床曰屍，在棺曰柩，動屍舉柩，哭踴無數。惻怛之心，痛疾之意，悲哀志懣氣盛，故袒而踴之，所以動體安心下氣也。婦人不宜袒，故發胸擊心爵踴，殷殷田田，如壞牆然，悲哀痛疾之至也。故曰：「辟踴哭泣，哀以送之。送形而往，迎精而反也。」

qí wǎng sòng yě, wàng wàng rán jí jí rán rú yǒu zhuī ér fú jí yě qí fǎn kū yě, huáng huáng rán ruò yǒu qiú ér fú de yě. gù qí wǎng sòng yě rú mù, qí fǎn yě rú yí.
其往送也，望望然、汲汲然如有追而弗及也；其反哭也，皇皇然若有求而弗得也。故其往送也如慕，其反也如疑。

qiú ér wú suǒ de zhī yě, rù mén ér fú jiàn yě, shàng táng yòu fú jiàn yě, rù shì yòu fú jiàn yě. wáng yǐ sàng yǐ! bù kě fù jiàn yǐ! gù kū qì pì yǒng, jǐn āi ér zhǐ yǐ. xīn chàng yān chuàng yān hū yān kài yān, xīn jué zhì bēi ér yǐ yǐ. jì zhī zōng miào, yǐ guǐ xiǎng zhī, jiǎo xìng fù fǎn yě.
求而無所得之也，入門而弗見也，上堂又弗見也，入室又弗見也。亡矣喪矣！不可復見矣！故哭泣辟踴，盡哀而止矣。心悵焉愴焉、惚焉愾焉，心絕志悲而已矣。祭之宗廟，以鬼饗之，徼幸復反也。

chéng kuàng ér guī, bù gǎn rù chù shì, jū yú yǐ lú, āi qīn zhī zài wài yě qǐn shān zhěn kuài, āi qīn zhī zài tǔ yě. gù kū qì wú shí, fú qín sān nián, sī mù zhī xīn, xiào zǐ zhī zhì yě, rén qíng zhī shí yě.
成壙而歸，不敢入處室，居於倚廬，哀親之在外也；寢苫枕塊，哀親之在土也。故哭泣無時，服勤三年，思慕之心，孝子之志也，人情之實也。

huò wèn yuē: sǐ sān rì ér hòu liǎn zhě, hé yě? yuē: xiào zǐ qīn sǐ, bēi āi zhì mèn, gù pú fú ér kū zhī, ruò jiāng fù shēng rán, ān kě dé duó ér liǎn zhī yě. gù yuē sān rì ér hòu liǎn zhě, yǐ qí qí shēng yě sān rì ér bù shēng, yì bù shēng yǐ. xiào zǐ zhī xīn yì yì shuāi yǐ jiā shì zhī jì, yī fú zhī jù, yì kě yǐ chéng yǐ qīn qī zhī yuǎn zhě, yì kě yǐ zhì yǐ. shì gù shèng rén wèi zhī duàn jué yǐ sān rì wèi zhī lǐ zhì yě.
或問曰：「死三日而後斂者，何也？」曰：孝子親死，悲哀志懣，故匍匐而哭之，若將復生然，安可得奪而斂之也。故曰三日而後斂者，以俟其生也；三日而不生，亦不生矣。孝子之心亦益衰矣；家室之計，衣服之具，亦可以成矣；親戚之遠者，亦可以至矣。是故聖人為之斷決以三日為之禮制也。

huò wèn yuē: guān zhě bù ròu tǎn, hé yě? yuē: guān, zhì zūn yě, bù jū ròu tǎn zhī tǐ yě, gù wèi zhī miǎn yǐ dài zhī yě.
或問曰：「冠者不肉袒，何也？」曰：冠，至尊也，不居肉袒之體也，故為之免以代之也。

rán zé tū zhě bù miǎn, yǔ zhě bù tǎn, bǒ zhě bù yǒng, fēi bù bēi yě shēn yǒu gù jí, bù kě yǐ bèi lǐ yě. gù yuē: sàng lǐ wéi āi wèi zhǔ yǐ. nǚ zǐ kū qì bēi āi, jī xiōng shāng xīn nán zǐ kū qì bēi āi, jī sǎng chù dì wú róng, āi zhī zhì yě.
然則禿者不免，傴者不袒，跛者不踴，非不悲也；身有錮疾，不可以備禮也。故曰：喪禮唯哀為主矣。女子哭泣悲哀，擊胸傷心；男子哭泣悲哀，稽顙觸地無容，哀之至也。

huò wèn yuē: miǎn zhě yǐ hé wèi yě? yuē: bù guān zhě zhī suǒ fú yě. lǐ yuē: tóng zǐ bù sī, wéi dāng shì sī. sī zhě qí miǎn yě, dāng shì zé miǎn ér zhàng yǐ.
或問曰：「免者以何為也？」曰：不冠者之所服也。《禮》曰：「童子不緦，唯當室緦。」緦者其免也，當室則免而杖矣。

huò wèn yuē: zhàng zhě hé yě? yuē: zhú tóng yī yě. gù wèi fù jū zhàng jū zhàng, zhú yě wèi mǔ xuē zhàng xuē zhàng, tóng yě.
或問曰：「杖者何也？」曰：竹、桐一也。故為父苴杖--苴杖，竹也；為母削杖--削杖，桐也。

huò wèn yuē: zhàng zhě yǐ hé wèi yě? yuē: xiào zǐ sàng qīn, kū qì wú shù, fú qín sān nián, shēn bìng tǐ léi, yǐ zhàng fú bìng yě. zé fù zài bù gǎn zhàng yǐ, zūn zhě zài gù yě táng shàng bù zhàng, pì zūn zhě zhī chù yě táng shàng bù qū, shì bù jù yě. cǐ xiào zǐ zhī zhì yě, rén qíng zhī shí yě, lǐ yì zhī jīng yě, fēi cóng tiān jiàng yě, fēi cóng dì chū yě, rén qíng ér yǐ yǐ.
或問曰：「杖者以何為也？」曰：孝子喪親，哭泣無數，服勤三年，身病體羸，以杖扶病也。則父在不敢杖矣，尊者在故也；堂上不杖，辟尊者之處也；堂上不趨，示不遽也。此孝子之志也，人情之實也，禮義之經也，非從天降也，非從地出也，人情而已矣。