shèng xián zhī yè, jiē yǐ báo zàng shěng yòng wèi wù. rán ér shì shàng hòu zàng, yǒu shē tài zhī shī zhě, rú jiā lùn bù míng, mò jiā yì zhī fēi gù yě. mò jiā zhī yì yòu guǐ, yǐ wèi rén sǐ zhé wèi shén guǐ ér yǒu zhī, néng xíng ér hài rén, gù yǐn dù bó zhī lèi yǐ wèi xiào yàn. rú jiā bù cóng, yǐ wèi sǐ rén wú zhī, bù néng wèi guǐ, rán ér fù jì bèi wù zhě, shì bù fù sǐ yǐ guān shēng yě. lù jiǎ yī rú jiā ér shuō, gù qí lì yǔ bù kěn míng chù. liú zi zhèng jǔ báo zàng zhī zòu, wù yù shěng yòng, bù néng jí lùn. shì yǐ shì sú nèi chí hú yí zhī yì, wài wén dù bó zhī lèi, yòu jiàn bìng qiě zhōng zhě, mù zhōng sǐ rén lái yǔ xiāng jiàn, gù suì xìn shì, wèi sǐ rú shēng. mǐn sǐ dú zàng, hún hú wú fù, qiū mù bì cáng, gǔ wù fá guì, gù zuò ǒu rén yǐ shì shī jiù, duō cáng shí wù yǐ xīn jīng hún. jī jìn liú zhì, huò pò jiā jǐn yè, yǐ chōng sǐ guān shā rén yǐ xùn zàng, yǐ kuài shēng yì. fēi zhī qí nèi wú yì, ér shē chǐ zhī xīn wài xiāng mù yě. yǐ wèi sǐ rén yǒu zhī, yǔ shēng rén wú yǐ yì. kǒng zǐ fēi zhī ér yì wú yǐ dìng shí. rán ér lù jiǎ zhī lùn liǎng wú suǒ chù. liú zi zhèng zòu, yì bù néng míng rú jiā wú zhī zhī yàn, mò jiā yǒu zhī zhī gù. shì mò míng yú yǒu xiào, lùn mò dìng yú yǒu zhèng. kōng yán xū yǔ, suī dé dào xīn, rén yóu bù xìn. shì yǐ shì sú qīng yú xìn huò fú zhě, wèi sǐ bù jù yì, zhòng sǐ bù gù shēng, jié cái yǐ shì shén, kōng jiā yǐ sòng zhōng. biàn shì wén rén yǒu xiào yàn, ruò mò jiā zhī yǐ dù bó wèi jù, zé sǐ wú zhī zhī shí kě míng, báo zàng shěng cái zhī jiào kě lì yě. jīn mò jiā fēi rú, rú jiā fēi mò, gè yǒu suǒ chí, gù guāi bù hé, yè nán qí tóng, gù èr jiā zhēng lùn. shì wú jì sì fù shēng zhī rén, gù sǐ shēng zhī yì wèi yǒu suǒ dìng. shí zhě sǐ rén àn mèi, yǔ rén shū tú, qí shí huāng hū, nán dé shēn zhì. yǒu zhī wú zhī zhī qíng bù kě dìng, wèi guǐ zhī shí bù kě shì. tōng rén zhī shì, suī bó lǎn gǔ jīn, kuī shè bǎi jiā, tiáo rù yè guàn, bù néng shěn zhī. wéi shèng xīn xián yì, fāng bǐ wù lèi, wèi néng shí zhī. fū lùn bù liú jīng chéng yì, gǒu yǐ wài xiào lì shì shì fēi, xìn wén jiàn yú wài, bù quán dìng yú nèi, shì yòng ěr mù lùn, bù yǐ xīn yì yì yě. fū yǐ ěr mù lùn, zé yǐ xū xiàng wèi yán xū xiàng xiào, zé yǐ shí shì wèi fēi. shì gù shì fēi zhě bù tú ěr mù, bì kāi xīn yì. mò yì bù yǐ xīn ér yuán wù, gǒu xìn wén jiàn, zé suī xiào yàn zhāng míng, yóu wèi shī shí. shī shí zhī yì nán yǐ jiào, suī dé yú mín zhī yù, bù hé zhī zhě zhī xīn, sàng wù suǒ yòng, wú yì yú shì. cǐ gài mò shù suǒ yǐ bù chuán yě.
聖賢之業,皆以薄葬省用為務。然而世尚厚葬,有奢泰之失者,儒家論不明,墨家議之非故也。墨家之議右鬼,以為人死輒為神鬼而有知,能形而害人,故引杜伯之類以為效驗。儒家不從,以為死人無知,不能為鬼,然而賻祭備物者,示不負死以觀生也。陸賈依儒家而說,故其立語不肯明處。劉子政舉薄葬之奏,務欲省用,不能極論。是以世俗內持狐疑之議,外聞杜伯之類,又見病且終者,墓中死人來與相見,故遂信是,謂死如生。閔死獨葬,魂狐無副,丘墓閉藏,穀物乏匱,故作偶人以侍屍柩,多藏食物以歆精魂。積浸流至,或破家盡業,以充死棺;殺人以殉葬,以快生意。非知其內無益,而奢侈之心外相慕也。以為死人有知,與生人無以異。孔子非之而亦無以定實。然而陸賈之論兩無所處。劉子政奏,亦不能明儒家無知之驗,墨家有知之故。事莫明於有效,論莫定於有證。空言虛語,雖得道心,人猶不信。是以世俗輕愚信禍福者,畏死不懼義,重死不顧生,竭財以事神,空家以送終。辯士文人有效驗,若墨家之以杜伯為據,則死無知之實可明,薄葬省財之教可立也。今墨家非儒,儒家非墨,各有所持,故乖不合,業難齊同,故二家爭論。世無祭祀復生之人,故死生之義未有所定。實者死人暗昧,與人殊途,其實荒忽,難得深知。有知無知之情不可定,為鬼之實不可是。通人知士,雖博覽古今,窺涉百家,條入葉貫,不能審知。唯聖心賢意,方比物類,為能實之。夫論不留精澄意,苟以外效立事是非,信聞見於外,不詮訂於內,是用耳目論,不以心意議也。夫以耳目論,則以虛象為言;虛象效,則以實事為非。是故是非者不徒耳目,必開心意。墨議不以心而原物,苟信聞見,則雖效驗章明,猶為失實。失實之議難以教,雖得愚民之欲,不合知者之心,喪物索用,無益於世。此蓋墨術所以不傳也。
lǔ rén jiāng yǐ yú liǎn, kǒng zǐ wén zhī, jìng tíng lì jí ér jiàn. fū jìng tíng lì jí, fēi lǐ yě, kǒng zǐ wèi jiù huàn yě. huàn zhī suǒ yóu, cháng yóu yǒu suǒ tān.
魯人將以璵斂,孔子聞之,徑庭麗級而諫。夫徑庭麗級,非禮也,孔子為救患也。患之所由,常由有所貪。
fán yú, bǎo wù yě, lǔ rén yòng liǎn, jiān rén jiān zhī, yù xīn shēng yǐ. jiān rén yù shēng, bù wèi zuì fǎ, bù wèi zuì fǎ, zé qiū mù hú yǐ. kǒng zǐ dǔ wēi jiàn zhe, gù jìng tíng lì jí, yǐ jiù huàn zhí jiàn. fū bù míng sǐ rén wú zhī zhī yì, ér zhe qiū mù bì hú zhī jiàn, suī jǐn bǐ gàn zhī zhí rén, rén bì bù tīng. hé zé? zhū hóu cái duō bù yōu tān, wēi qiáng bù jù hú. sǐ rén zhī yì, hú yí wèi dìng, xiào zǐ zhī jì, cóng qí zhòng zhě. rú míng sǐ rén wú zhī, hòu zàng wú yì, lùn dìng yì lì, jiào zhe kě wén, zé fán zhī lǐ bù xíng, jìng tíng zhī jiàn bù fā yǐ. jīn bù míng qí shuō ér qiáng qí jiàn, cǐ gài kǒng zǐ suǒ yǐ bù néng lì qí jiào. kǒng zǐ fēi bù míng sǐ shēng zhī shí, qí yì bù fēn bié zhě, yì lù jiǎ zhī yǔ zhǐ yě. fū yán sǐ wú zhī, zé chén zǐ bèi qí jūn fù. gù yuē: sàng jì lǐ fèi, zé chén zǐ ēn pō chén zǐ ēn pō, zé bèi sǐ wáng xiān bèi sǐ wáng xiān, zé bù xiào yù duō. shèng rén jù kāi bù xiào zhī yuán, gù bù míng sǐ wú zhī zhī shí. yì dào bù xiāng lián, shì shēng hòu, huà zì shēng, suī shì sǐ pō, hé sǔn yú huà? shǐ sǐ zhě yǒu zhī, bèi zhī fēi yě. rú wú suǒ zhī, bèi zhī hé sǔn? míng qí wú zhī, wèi bì yǒu bèi sǐ zhī hài. bù míng wú zhī, chéng shì yǐ yǒu zéi shēng zhī fèi.
璠璵,寶物也,魯人用斂,奸人間之,欲心生矣。奸人慾生,不畏罪法,不畏罪法,則丘墓抇矣。孔子睹微見著,故徑庭麗級,以救患直諫。夫不明死人無知之義,而著丘墓必抇之諫,雖盡比干之執人,人必不聽。何則?諸侯財多不憂貪,威強不懼抇。死人之議,狐疑未定,孝子之計,從其重者。如明死人無知,厚葬無益,論定議立,較著可聞,則璠之禮不行,徑庭之諫不發矣。今不明其說而強其諫,此蓋孔子所以不能立其教。孔子非不明死生之實,其意不分別者,亦陸賈之語指也。夫言死無知,則臣子倍其君父。故曰:」喪祭禮廢,則臣子恩泊;臣子恩泊,則倍死亡先;倍死亡先,則不孝獄多。」聖人懼開不孝之源,故不明死無知之實。異道不相連,事生厚,化自生,雖事死泊,何損於化?使死者有知,倍之非也。如無所知,倍之何損?明其無知,未必有倍死之害。不明無知,成事已有賊生之費。
xiào zǐ zhī yǎng qīn bìng yě, wèi sǐ zhī shí, qiú bo yíng yī, jì huò xiāo yào yǒu yì yě. jì sǐ zhī hòu, suī shěn rú wū xián, liáng rú biǎn què, zhōng bù fù shēng. hé zé? zhī sǐ qì jué, zhōng wú bǔ yì. zhì sǐ wú yì, hòu zàng hé chà hū! bèi sǐ kǒng shāng huà, jué bo jù yī, dú bù shāng yì hū! qīn zhī shēng yě, zuò zhī gāo táng zhī shàng, qí sǐ yě, zàng zhī huáng quán zhī xià. huáng quán zhī xià, fēi rén suǒ jū, rán ér zàng zhī bù yí zhě, yǐ sǐ jué yì chù, bù kě tóng yě. rú dāng yì rú shēng cún, kǒng rén bèi zhī, yí zàng yú zhái, yǔ shēng tóng yě. bù míng wú zhī, wèi rén bèi qí qīn, dú míng zàng huáng quán, bù wèi lí qí xiān hū? qīn zài yù zhōng, zuì yí wèi dìng, xiào zǐ chí zǒu, yǐ jiù qí nán. rú zuì dìng fǎ lì, zhōng wú mén hù, suī zēng zǐ zi qiān, zuò qì ér yǐ. hé zé? jì dòng wú yì, kōng wèi fán yě. jīn sǐ qīn zhī hún, dìng wú suǒ zhī, yǔ jū qīn zhī zuì jué bù kě jiù hé yǐ yì? bù míng wú zhī, kǒng rén bèi qí xiān, dú míng zuì dìng, bù wèi hū qí qīn hū! shèng rén lì yì, yǒu yì yú huà, suī xiǎo fú chú wú bǔ yú zhèng, suī dà fú yǔ. jīn hòu sǐ rén, hé yì yú ēn? bèi zhī fú shì, hé sǔn yú yì?
孝子之養親病也,未死之時,求卜迎醫,冀禍消、藥有益也。既死之後,雖審如巫咸,良如扁鵲,終不復生。何則?知死氣絕,終無補益。治死無益,厚葬何差乎!倍死恐傷化,絕卜拒醫,獨不傷義乎!親之生也,坐之高堂之上,其死也,葬之黃泉之下。黃泉之下,非人所居,然而葬之不疑者,以死絕異處,不可同也。如當亦如生存,恐人倍之,宜葬於宅,與生同也。不明無知,為人倍其親,獨明葬黃泉,不為離其先乎?親在獄中,罪疑未定,孝子馳走,以救其難。如罪定法立,終無門戶,雖曾子、子騫,坐泣而已。何則?計動無益,空為煩也。今死親之魂,定無所知,與拘親之罪決不可救何以異?不明無知,恐人倍其先,獨明罪定,不為忽其親乎!聖人立義,有益於化,雖小弗除;無補於政,雖大弗與。今厚死人,何益於恩?倍之弗事,何損於義?
kǒng zǐ yòu wèi: wèi míng qì bù chéng, shì yì yǒu míng, yǒng zé ǒu rén, xiàng lèi shēng rén. gù lǔ yòng ǒu rén zàng, kǒng zǐ tàn. dǔ yòng rén xùn zhī zhào yě, gù tàn yǐ tòng zhī. jí rú shēng dāng bèi wù, bù shì rú shēng, yì xī qí jiào, yòng ǒu rén zàng, kǒng hòu yòng shēng xùn, yòng míng qì, dú bù wèi hòu yòng shàn qì zàng hū? jué yòng rén zhī yuán, bù fáng sàng wù zhī lù, zhòng rén bù ài yòng, tòng rén bù yōu guó, chuán yì zhī suǒ shī yě. jiù lòu fáng zhě, xī sāi qí xué, zé shuǐ xiè jué. xué bù xī sāi, shuǐ yǒu suǒ lòu, lòu zé shuǐ wèi huàn hài. lùn sǐ bù xī, zé shē lǐ bù jué, bù jué zé sàng wù suǒ yòng. yòng suǒ wù sàng, mín pín hào fá, zhì, wēi wáng zhī dào yě.
孔子又謂:為明器不成,示意有明,俑則偶人,象類生人。故魯用偶人葬,孔子嘆。睹用人殉之兆也,故嘆以痛之。即如生當備物,不示如生,意悉其教,用偶人葬,恐後用生殉,用明器,獨不為後用善器葬乎?絕用人之源,不防喪物之路,重人不愛用,痛人不憂國,傳議之所失也。救漏防者,悉塞其穴,則水泄絕。穴不悉塞,水有所漏,漏則水為患害。論死不悉,則奢禮不絕,不絕則喪物索用。用索物喪,民貧耗〔乏〕,至,危亡之道也。
sū qín wèi yàn shǐ, shǐ qí guó zhī mín gāo dà qiū zhǒng, duō cáng cái wù, sū qín shēn fú yǐ quàn miǎn zhī, cái jǐn mín pín, guó kōng bīng ruò, yàn jūn zú zhì, wú yǐ zì wèi, guó pò chéng wáng, zhǔ chū mín sàn. jīn bù míng sǐ zhī wú zhī, shǐ mín zì jié yǐ hòu zàng qīn, yǔ sū qín jiān jì tóng yī bài. mò jiā zhī yì, zì wéi qí shù, qí báo zàng ér yòu yòu guǐ, yòu guǐ yǐn xiào, yǐ dù bó wèi yàn. dù bó sǐ rén, rú wèi dù bó wèi guǐ, zé fū sǐ zhě shěn yǒu zhī rú yǒu zhī ér báo zàng zhī, shì nù sǐ rén yě. rén qíng yù hòu ér è báo, yǐ báo shòu sǐ zhě zhī zé, suī yòu guǐ, qí hé yì zāi? rú yǐ guǐ fēi sǐ rén, zé qí xìn dù bó fēi yě rú yǐ guǐ shì sǐ rén, zé qí báo zàng fēi yě. shù yòng guāi cuò, shǒu wěi xiāng wéi, gù yǐ wèi fēi. fēi yǔ shì bù míng, jiē bù kě xíng. fū rú shì, shì yù zhī rén, kě yī xiáng lǎn. xiáng lǎn rú sī, kě yī báo zàng yǐ.
蘇秦為燕使,使齊國之民高大丘冢,多藏財物,蘇秦身弗以勸勉之,財盡民〔貧〕,國空兵弱,燕軍卒至,無以自衛,國破城亡,主出民散。今不明死之無知,使民自竭以厚葬親,與蘇秦奸計同一敗。墨家之議,自違其術,其薄葬而又右鬼,右鬼引效,以杜伯為驗。杜伯死人,如謂杜伯為鬼,則夫死者審有知;如有知而薄葬之,是怒死人也。〔人〕情慾厚而惡薄,以薄受死者之責,雖右鬼,其何益哉?如以鬼非死人,則其信杜伯非也;如以鬼是死人,則其薄葬非也。術用乖錯,首尾相違,故以為非。非與是不明,皆不可行。夫如是,世欲之人,可一詳覽。詳覽如斯,可一薄葬矣。