zhuāng liè dì yī
◎莊烈帝一
zhuāng liè mǐn huáng dì, huì yóu jiǎn, guāng zōng dì wǔ zǐ yě, wàn lì sān shí bā nián shí èr yuè shēng. mǔ xián fēi liú shì, zǎo hōng. tiān qǐ èr nián, fēng xìn wáng. liù nián shí yī yuè, chū jū xìn dǐ.
莊烈愍皇帝,諱由檢,光宗第五子也,萬曆三十八年十二月生。母賢妃劉氏,早薨。天啟二年,封信王。六年十一月,出居信邸。
míng nián bā yuè, xī zōng jí dà jiàn, zhào wáng rù, shòu yí mìng. dīng sì, jí huáng dì wèi. dà shè tiān xià, yǐ míng nián wèi chóng zhēn yuán nián. jiǔ yuè jiǎ shēn, zhuī shì shēng mǔ xián fēi yuē xiào chún huáng hòu. dīng hài, tíng xíng. gēng yín, cè fēi zhōu shì wèi huáng hòu. dōng shí yuè jiǎ wǔ shuò, xiǎng tài miào. guǐ chǒu, nán jīng dì zhèn. shí yī yuè jiǎ zǐ, ān zhì wèi zhōng xián yú fèng yáng. wù chén, chè gè biān zhèn shǒu nèi chén. jǐ sì, wèi zhōng xián yì sǐ. guǐ yǒu, miǎn tiān qǐ shí dǎi sǐ zhū chén zāng, shì qí jiā shǔ. guǐ sì, huáng lì jí zhì shì. shí èr yuè, qián nán jīng lì bù shì láng qián lóng xī lǐ bù shì láng lǐ biāo lǐ bù shàng shū lái zōng dào lì bù shì láng yáng jǐng chén lǐ bù shì láng zhōu dào dēng shǎo zhān shì liú hóng xùn jù lǐ bù shàng shū jiān dōng gé dà xué shì, yù jī wù. wèi liáng qīng kè shì zi hóu guó xìng jù fú zhū.
明年八月,熹宗疾大漸,召王入,受遺命。丁巳,即皇帝位。大赦天下,以明年為崇禎元年。九月甲申,追諡生母賢妃曰孝純皇后。丁亥,停刑。庚寅,冊妃周氏為皇后。冬十月甲午朔,享太廟。癸丑,南京地震。十一月甲子,安置魏忠賢於鳳陽。戊辰,撤各邊鎮守內臣。己巳,魏忠賢縊死。癸酉,免天啟時逮死諸臣贓,釋其家屬。癸巳,黃立極致仕。十二月,前南京吏部侍郎錢龍錫、禮部侍郎李標、禮部尚書來宗道、吏部侍郎楊景辰、禮部侍郎周道登、少詹事劉鴻訓俱禮部尚書兼東閣大學士,預機務。魏良卿、客氏子侯國興俱伏誅。
chóng zhēn yuán nián chūn zhēng yuè xīn sì, zhào nèi chén fēi fèng mìng bù dé chū jìn mén. rén wǔ, zūn xī zōng hòu wèi yì ān huáng hòu. bǐng xū, lù wèi zhōng xián jí qí dǎng cuī chéng xiù shī. èr yuè yǐ wèi, jìn zhāng zòu rǒng màn. guǐ chǒu, yù jīng yán. dīng sì, jiè tíng chén jiāo jié nèi shì. sān yuè jǐ sì, zàng zhé huáng dì yú dé líng. guǐ wèi, shī fèng lái zhāng ruì tú zhì shì. yǐ yǒu, zèng xù yuān xiàn zhū chén. xià sì yuè guǐ sì, cì liú ruò zǎi děng jìn shì jí dì chū shēn yǒu chà. jiǎ wǔ, yuán chóng huàn wèi bīng bù shàng shū, dū shī jì liáo. gēng xū, zhǐ huī zhuō míng qǐng kāi kuàng, bù xǔ. wǔ yuè jǐ sì, lǐ guó mù pǔ zhì shì. gēng wǔ, huǐ sān cháo yào diǎn. jiǎ xū, cái gè bù tiān zhù guān, xīn sì, dǎo yǔ. yǐ yǒu, fù wài lì jiǔ rèn jí jǔ bǎo lián zuò zhī fǎ, jìn yǒu sī sī pài. liù yuè, xuē wèi zhōng xián dǎng féng quán wèi guǎng wēi jí. rén yín, xǔ xiǎn chún fú zhū. rén zǐ, lái zōng dào yáng jǐng chén zhì shì. qiū qī yuè guǐ yǒu, zhào duì tíng chén jí yuán chóng huàn yú píng tái. rén wǔ, zhè jiāng fēng yǔ, hǎi yì, piào méi shù wàn rén. guǐ wèi, hǎi kòu zhèng zhī lóng jiàng. jiǎ shēn, níng yuǎn bīng biàn, xún fǔ dōu yù shǐ bì zì sù zì shā. bā yuè yǐ wèi, zhào fēi shèng shǔ qí hán, rì yù wén huá diàn yǔ fǔ chén yì zhèng. jiǔ yuè dīng mǎo, jīng shī dì zhèn. dōng shí yuè wù xū, liú hóng xùn bà, xún qiǎn shù. shí yī yuè guǐ wèi, sì tiān yú nán jiāo. shí èr yuè bǐng shēn, hán kuàng fù rù gé. shì nián, gé guǎng níng jí jì zhèn sài wài zhū bù shǎng. zhū bù jī, gào dí, bù xǔ. shǎn xī jī mín kǔ jiā pài, liú zéi dà qǐ, fēn lüè fū zhōu yán ān.
崇禎元年春正月辛巳,詔內臣非奉命不得出禁門。壬午,尊熹宗後為懿安皇后。丙戌,戮魏忠賢及其黨崔呈秀屍。二月乙未,禁章奏冗蔓。癸丑,御經筵。丁巳,戒廷臣交結內侍。三月己巳,葬悊皇帝於德陵。癸未,施鳳來、張瑞圖致仕。乙酉,贈恤冤陷諸臣。夏四月癸巳,賜劉若宰等進士及第、出身有差。甲午,袁崇煥為兵部尚書,督師薊、遼。庚戌,指揮卓銘請開礦,不許。五月己巳,李國〈木普〉致仕。庚午,毀《三朝要典》。甲戌,裁各部添注官,辛巳,禱雨。乙酉,復外吏久任及舉保連坐之法,禁有司私派。六月,削魏忠賢黨馮銓、魏廣微籍。壬寅,許顯純伏誅。壬子,來宗道、楊景辰致仕。秋七月癸酉,召對廷臣及袁崇煥於平台。壬午,浙江風雨,海溢,漂沒數萬人。癸未,海寇鄭芝龍降。甲申,寧遠兵變,巡撫都御史畢自肅自殺。八月乙未,詔非盛暑祁寒,日御文華殿與輔臣議政。九月丁卯,京師地震。冬十月戊戌,劉鴻訓罷,尋遣戍。十一月癸未,祀天於南郊。十二月丙申,韓爌復入閣。是年,革廣寧及薊鎮塞外諸部賞。諸部飢,告糴,不許。陝西饑民苦加派,流賊大起,分掠鄜州、延安。
èr nián chūn zhēng yuè bǐng zǐ, shì diàn yú xiān shī kǒng zǐ. dīng chǒu, dìng nì àn, zì cuī chéng xiù yǐ xià fán liù děng. èr yuè wù zǐ, sì shè jì. gēng yín, huáng zhǎng zi cí lǎng shēng, shè tiān xià. sān yuè wù yín, jì zhōu bīng biàn, yǒu sī fǔ dìng zhī. xià sì yuè jiǎ wǔ, cái yì zhàn. rùn yuè guǐ hài, liú zéi fàn sān shuǐ, yóu jī gāo cóng lóng zhàn mò. guǐ wèi, sì dì yú běi jiāo. wǔ yuè yǐ yǒu shuò, rì yǒu shí zhī. gēng zǐ, yì gǎi lì fǎ. liù yuè wù wǔ, yuán chóng huàn shā máo wén lóng yú shuāng dǎo. guǐ hài, yǐ jiǔ hàn, zhāi jū wén huá diàn, chì qún chén xiū shěng. qiū bā yuè jiǎ zǐ, zǒng bīng guān hóu liáng zhù bīng bèi fù shǐ liú kě xùn jī zhǎn shē chóng míng ān bāng yàn yú hóng tǔ chuān, shuǐ xī zéi píng. jiǎ xū, xī zōng shén zhǔ fù tài miào. jiǔ yuè dīng wèi, yáng hào qì shì. dōng shí yuè wù yín, dà qīng bīng rù dà ān kǒu. shí yī yuè rén wǔ shuò, jīng shī jiè yán. yǐ yǒu, shān hǎi guān zǒng bīng guān zhào lǜ jiào zhàn méi yú zūn huà. jiǎ shēn, dà qīng bīng rù zūn huà, xún fǔ dōu yù shǐ wáng yuán yǎ tuī guān hé tiān qiú děng sǐ zhī. dīng hài, zǒng bīng guān mǎn guì rù yuán. jǐ chǒu, lì bù shì láng chéng jī mìng wèi lǐ bù shàng shū jiān dōng gé dà xué shì, yù jī wù. zhào qián dà xué shì sūn chéng zōng wèi bīng bù shàng shū zhōng jí diàn dà xué shì, shì shī tōng zhōu. xīn mǎo, yuán chóng huàn rù yuán, cì jì zhōu. wù zǐ, xuān dà bǎo dìng bīng xiāng jì rù yuán. zhēng tiān xià zhèn xún guān qín wáng. xīn chǒu, dà qīng bīng báo dé shèng mén. jiǎ chén, zhào yuán chóng huàn děng yú píng tái, chóng huàn qǐng rù chéng xiū bīng, bù xǔ. xià bīng bù shàng shū wáng qià yú yù. shí èr yuè xīn hài shuò, zài zhào yuán chóng huàn yú píng tái, xià jǐn yī wèi yù. jiǎ yín, zǒng bīng guān zǔ dà shòu bīng kuì, dōng chū guān. yǐ mǎo, sūn chéng zōng yí zhù shān hǎi guān. gēng shēn, yù tíng chén jìn mǎ. dīng mǎo, qiǎn zhōng guān qū mǎn guì chū zhàn, guì jí qián zǒng bīng guān sūn zǔ shòu jù zhàn mò. zǒng bīng guān mǎ shì lóng zǒng lǐ yuán jūn. rén shēn, qián lóng xī bà. guǐ yǒu, shān xī yuán bīng kuì yú liáng xiāng. dīng chǒu, lǐ bù shì láng zhōu yán rú shàng shū hé rú chǒng shì láng qián xiàng kūn jù lǐ bù shàng shū jiān dōng gé dà xué shì, yù jī wù.
二年春正月丙子,釋奠於先師孔子。丁丑,定逆案,自崔呈秀以下凡六等。二月戊子,祀社稷。庚寅,皇長子慈烺生,赦天下。三月戊寅,薊州兵變,有司撫定之。夏四月甲午,裁驛站。閏月癸亥,流賊犯三水,游擊高從龍戰歿。癸未,祀地於北郊。五月乙酉朔,日有食之。庚子,議改曆法。六月戊午,袁崇煥殺毛文龍於雙島。癸亥,以久旱,齋居文華殿,敕群臣修省。秋八月甲子,總兵官侯良柱、兵備副使劉可訓擊斬奢崇明、安邦彥於紅土川,水西賊平。甲戌,熹宗神主祔太廟。九月丁未,楊鎬棄市。冬十月戊寅,大清兵入大安口。十一月壬午朔,京師戒嚴。乙酉,山海關總兵官趙率教戰沒於遵化。甲申,大清兵入遵化,巡撫都御史王元雅、推官何天球等死之。丁亥,總兵官滿桂入援。己丑,吏部侍郎成基命為禮部尚書兼東閣大學士,預機務。召前大學士孫承宗為兵部尚書中極殿大學士,視師通州。辛卯,袁崇煥入援,次薊州。戊子,宣、大、保定兵相繼入援。征天下鎮巡官勤王。辛丑,大清兵薄德勝門。甲辰,召袁崇煥等於平台,崇煥請入城休兵,不許。下兵部尚書王洽於獄。十二月辛亥朔,再召袁崇煥於平台,下錦衣衛獄。甲寅,總兵官祖大壽兵潰,東出關。乙卯,孫承宗移駐山海關。庚申,諭廷臣進馬。丁卯,遣中官趨滿桂出戰,桂及前總兵官孫祖壽俱戰歿。總兵官馬世龍總理援軍。壬申,錢龍錫罷。癸酉,山西援兵潰於良鄉。丁丑,禮部侍郎周延儒、尚書何如寵、侍郎錢象坤俱禮部尚書兼東閣大學士,預機務。
sān nián chūn zhēng yuè jiǎ shēn, dà qīng bīng kè yǒng píng, fù shǐ zhèng guó chāng zhī fǔ zhāng fèng qí děng sǐ zhī. bǐng xū, yì chéng wài zhàn shì hái. wù zǐ, dà qīng bīng kè luán zhōu. gēng yín, dǎi zǒng dū jì liáo dōu yù shǐ liú cè xià yù, lùn sǐ. yǐ wèi, jìn chāo chuán biān bào. hán kuàng zhì shì. rén yín, bīng bù yòu shì láng liú zhī lún bài méi yú zūn huà. shì yuè, shǎn xī zhū lù zǒng bīng guān wú zì miǎn děng shuài shī rù wèi, yán suī gān sù bīng kuì xī qù, yǔ qún kòu hé. èr yuè gēng shēn, lì huáng zhǎng zi cí lǎng wèi huáng tài zǐ, dà shè. sān yuè rén wǔ, lǐ biāo zhì shì. wù shēn, liú zéi fàn shān xī. xià sì yuè yǐ mǎo, yǐ jiǔ hàn, zhāi jū wén huá diàn, yù bǎi guān xiū shěng. dīng chǒu, liú zéi xiàn pú xiàn. wǔ yuè xīn mǎo, mǎ shì lóng zǔ dà shòu zhū jūn rù luán zhōu. rén chén, dà qīng bīng dōng guī, yǒng píng qiān ān zūn huà xiāng jì fù. liù yuè guǐ chǒu, liú zéi wáng jiā yìn xiàn fǔ gǔ, mǐ zhī zéi zhāng xiàn zhōng jù zhòng yīng zhī. jǐ wèi, shòu sòng rú shào yōng hòu yì wǔ jīng bó shì. xīn yǒu, lǐ bù shàng shū wēn tǐ rén wú zōng dá bìng jiān dōng gé dà xué shì, yù jī wù. qiū bā yuè guǐ hài, shā yuán chóng huàn. jiǔ yuè jǐ mǎo, dǎi qián lóng xī xià yù. dōng shí yuè guǐ hài, tíng xíng. bǐng yín, xún fǔ yán suī fù dōu yù shǐ hóng chéng chóu zǒng bīng guān dù wén huàn bài zéi zhāng xiàn zhōng yú qīng jiàn. shí yī yuè rén chén, pò zéi yú huái níng. jiǎ wǔ, shān xī zǒng bīng guān wáng guó liáng zhuī zéi yú hé qū, bài jī. shí èr yuè yǐ sì shuò, zēng tián fù chōng xiǎng. wù wǔ, liú zéi xiàn níng sāi. shì nián, wū sī cáng rù gòng.
三年春正月甲申,大清兵克永平,副使鄭國昌、知府張鳳奇等死之。丙戌,瘞城外戰士骸。戊子,大清兵克灤州。庚寅,逮總督薊遼都御史劉策下獄,論死。乙未,禁抄傳邊報。韓爌致仕。壬寅,兵部右侍郎劉之綸敗沒於遵化。是月,陝西諸路總兵官吳自勉等帥師入衛,延綏、甘肅兵潰西去,與群寇合。二月庚申,立皇長子慈烺為皇太子,大赦。三月壬午,李標緻仕。戊申,流賊犯山西。夏四月乙卯,以久旱,齋居文華殿,諭百官修省。丁丑,流賊陷蒲縣。五月辛卯,馬世龍、祖大壽諸軍入灤州。壬辰,大清兵東歸,永平、遷安、遵化相繼復。六月癸丑,流賊王嘉胤陷府谷,米脂賊張獻忠聚眾應之。己未,授宋儒邵雍後裔《五經》博士。辛酉,禮部尚書溫體仁、吳宗達併兼東閣大學士,預機務。秋八月癸亥,殺袁崇煥。九月己卯,逮錢龍錫下獄。冬十月癸亥,停刑。丙寅,巡撫延綏副都御史洪承疇、總兵官杜文煥敗賊張獻忠於清澗。十一月壬辰,破賊於懷寧。甲午,山西總兵官王國梁追賊於河曲,敗績。十二月乙巳朔,增田賦充餉。戊午,流賊陷寧塞。是年,烏斯藏入貢。
sì nián chūn zhēng yuè jǐ mǎo, liú zéi xiàn bǎo ān. dīng yǒu, yù shǐ wú shēn zhèn yán suī jī mín. jǐ hài, zhào duì nèi gé jiǔ qīng kē dào jí rù jìn liǎng sī guān yú wén huá diàn. mìng dū chá yuàn yán hé xún àn yù shǐ. èr yuè rén zǐ, liú zéi wéi qìng yáng, fēn bīng xiàn hé shuǐ. sān yuè dīng chǒu, fù jiāng zhāng yīng chāng děng jī bài zhī, qìng yáng wéi jiě. guǐ wèi, zǒng dū shǎn xī sān biān jūn wù shì láng yáng hè zhāo fǔ liú zéi yú níng zhōu, qún zéi wěi jiàng, xún fù pàn. jǐ chǒu, cì chén yú tài děng jìn shì jí dì chū shēn yǒu chà. xià sì yuè gēng xū, dǎo yǔ. xīn yǒu, zhào tíng chén tiáo shí zhèng. shì yuè, yán suī fù jiāng cáo wén zhào jī zéi yú hé qū, wáng jiā yìn bài sǐ. wǔ yuè jiǎ xū shuò, bù dǎo yú nán jiāo. gēng chén, shù qián lóng xī. liù yuè dīng wèi, qián xiàng kūn zhì shì. qiū qī yuè jiǎ xū, zǒng bīng guān wáng jì ēn bài zéi yú fū zhōu, jiàng zéi shǒu shàng tiān lóng. bā yuè guǐ mǎo, zǒng bīng guān hè hǔ chén jī zhǎn zéi liú liù yú qìng yáng. dīng wèi, dà qīng bīng wéi zǔ dà shòu yú dà líng chéng. bǐng chén, hé rú chǒng zhì shì. jiǔ yuè gēng chén, nèi chén wáng yīng cháo dèng xī zhào děng jiān shì guān níng jì zhèn bīng liáng jí gè biān fǔ shǎng. jiǎ wǔ, dǎi yáng hè xià yù, lùn shù. hóng chéng chóu zǒng dū sān biān jūn wù. dīng yǒu, tài jiān zhāng yí xiàn zǒng lǐ hù gōng èr bù qián liáng, gěi shì zhōng sòng kě jiǔ děng xiāng jì jiàn, bù tīng. wù xū, shān hǎi zǒng bīng guān sòng wěi děng yuán dà líng, bài yú zhǎng shān, jiān jūn tài pú shǎo qīng zhāng chūn bèi zhí. dōng shí yuè xīn chǒu shuò, rì yǒu shí zhī. wù chén, zǔ dà shòu shā fù jiāng hé kě gāng. jǐ sì, dà shòu zì dà líng tuō guī, rù jǐn zhōu. shí yī yuè bǐng xū, tài jiān lǐ qí mào jiān shì shǎn xī chá mǎ, wú zhí jiān shì dēng dǎo bīng liáng hǎi jìn, qún chén hé shū jiàn, bù tīng. rén chén, sūn chéng zōng zhì shì. guǐ sì, zhào duì tíng chén yú wén huá diàn, lì xún jūn guó zhū wù. yǔ jí nèi chén, dì yuē: zhū chén ruò shí xīn rèn shì, zhèn yì hé xū cǐ bèi. jǐ hài, liú zéi luó rǔ cái fàn shān xī. rùn yuè yǐ chǒu, shǎn xī jiàng zéi fù pàn, xiàn gān quán, shā cān zhèng zhāng yǔn dēng. dīng mǎo, dēng zhōu yóu jī kǒng yǒu dé lǜ shī yuán liáo, cì wú qiáo fǎn, xiàn líng xiàn, lián xiàn lín yì shāng hé qí dōng, tú xīn chéng. shí èr yuè bǐng zǐ, jì nán guān jūn yù zéi yú ruǎn chéng diàn, bài jī. dīng chǒu, yǐ dà líng zhú chéng zhāo xìn duó sūn chéng zōng guān. shì dōng, yán ān qìng yáng dà xuě, mín jī, dào zéi yì chì.
四年春正月己卯,流賊陷保安。丁酉,御史吳甡振延綏饑民。己亥,召對內閣、九卿、科道及入覲兩司官於文華殿。命都察院嚴核巡按御史。二月壬子,流賊圍慶陽,分兵陷合水。三月丁丑,副將張應昌等擊敗之,慶陽圍解。癸未,總督陝西三邊軍務侍郎楊鶴招撫流賊於寧州,群賊偽降,尋復叛。己丑,賜陳於泰等進士及第、出身有差。夏四月庚戌,禱雨。辛酉,詔廷臣條時政。是月,延綏副將曹文詔擊賊於河曲,王嘉胤敗死。五月甲戌朔,步禱於南郊。庚辰,戍錢龍錫。六月丁未,錢象坤致仕。秋七月甲戌,總兵官王際恩敗賊於鄜州,降賊首上天龍。八月癸卯,總兵官賀虎臣擊斬賊劉六於慶陽。丁未,大清兵圍祖大壽於大凌城。丙辰,何如寵致仕。九月庚辰,內臣王應朝、鄧希詔等監視關、寧、薊鎮兵糧及各邊撫賞。甲午,逮楊鶴下獄,論戍。洪承疇總督三邊軍務。丁酉,太監張彝憲總理戶、工二部錢糧,給事中宋可久等相繼諫,不聽。戊戌,山海總兵官宋偉等援大凌,敗於長山,監軍太僕少卿張春被執。冬十月辛丑朔,日有食之。戊辰,祖大壽殺副將何可綱。己巳,大壽自大凌脫歸,入錦州。十一月丙戌,太監李奇茂監視陝西茶馬,吳直監視登島兵糧、海禁,群臣合疏諫,不聽。壬辰,孫承宗致仕。癸巳,召對廷臣於文華殿,歷詢軍國諸務。語及內臣,帝曰:「諸臣若實心任事,朕亦何需此輩。」己亥,流賊羅汝才犯山西。閏月乙丑,陝西降賊復叛,陷甘泉,殺參政張允登。丁卯,登州游擊孔有德率師援遼,次吳橋反,陷陵縣,連陷臨邑、商河、齊東,屠新城。十二月丙子,濟南官軍御賊於阮城店,敗績。丁丑,以大凌築城招釁奪孫承宗官。是冬,延安、慶陽大雪,民飢,盜賊益熾。
wǔ nián chūn zhēng yuè xīn chǒu, kǒng yǒu dé xiàn dēng zhōu, yóu jī chén liáng mó zhàn sǐ, zǒng bīng guān zhāng kě dà sǐ zhī. xún fǔ dōu yù shǐ sūn yuán huà fù shǐ sòng guāng lán děng bèi zhí, xún zòng hái. xīn hài, kǒng yǒu dé xiàn huáng xiàn. bǐng yín, zǒng bīng guān yáng yù fān wáng hóng lǜ shī tǎo kǒng yǒu dé, bài jī yú xīn chéng zhèn. èr yuè jǐ sì shuò, kǒng yǒu dé wéi lái zhōu, xún fǔ dōu yù shǐ xú cóng zhì gù shǒu. xīn sì, kǒng yǒu dé xiàn píng dù. sān yuè rén yín, bīng bù shì láng liú yǔ liè dū lǐ shān dōng jūn wù, tǎo kǒng yǒu dé. xià sì yuè jiǎ xū, liú yǔ liè bài jī yú shā hé. guǐ wèi, xú cóng zhì zhōng shāng zú. shì yuè, zǒng bīng guān cáo wén zhào yáng jiā mó lián pò zéi yú lǒng ān jìng níng, zéi bēn shuǐ luò chéng, píng liáng zhuāng làng jī mín fù zhī, shì fù chì. wǔ yuè bǐng wǔ, cān zhèng zhū dà diǎn wèi qiān dōu yù shǐ, xún fǔ shān dōng. xīn hài, lǐ bù shàng shū zhèng yǐ wěi xú guāng qǐ bìng jiān dōng gé dà xué shì, yù jī wù. liù yuè, jīng shī dà yǔ shuǐ. rén shēn, hé jué mèng jīn. qiū qī yuè xīn chǒu, tài jiān cáo huà chún tí dū jīng yíng róng zhèng. guǐ mǎo, kǒng yǒu dé wěi jiàng, yòu zhí dēng lái xún fǔ dōu yù shǐ xiè liǎn, lái zhōu zhī fǔ zhū wàn nián sǐ zhī. jǐ wèi, sūn yuán huà qì shì. dǎi liú yǔ liè xià yù, lùn shù. bā yuè jiǎ xū, hóng chéng chóu bài zéi yú gān quán, zéi shǒu bái guǎng ēn jiàng. jiǎ shēn, zhū dà diǎn dū jūn jiù lái zhōu, qián fēng cān jiāng zǔ kuān bài zéi yú shā hé. yǐ yǒu, lái zhōu wéi jiě. guǐ sì, guān jūn dà bài kǒng yǒu dé yú huáng xiàn, jìn wéi dēng zhōu. jiǔ yuè dīng yǒu, hǎi zéi liú xiāng kòu fú jiàn. shì qiū, shǎn xī zéi rù shān xī, lián xiàn dà níng zé zhōu shòu yáng, fēn bù zǒu hé běi, fàn huái qìng, xiàn xiū wǔ. dōng shí yī yuè wù xū, liú xiāng kòu zhè jiāng.
五年春正月辛丑,孔有德陷登州,游擊陳良謨戰死,總兵官張可大死之。巡撫都御史孫元化、副使宋光蘭等被執,尋縱還。辛亥,孔有德陷黃縣。丙寅,總兵官楊御蕃、王洪率師討孔有德,敗績於新城鎮。二月己巳朔,孔有德圍萊州,巡撫都御史徐從治固守。辛巳,孔有德陷平度。三月壬寅,兵部侍郎劉宇烈督理山東軍務,討孔有德。夏四月甲戌,劉宇烈敗績於沙河。癸未,徐從治中傷卒。是月,總兵官曹文詔、楊嘉謨連破賊於隴安、靜寧,賊奔水落城,平涼、莊浪饑民附之,勢復熾。五月丙午,參政朱大典為僉都御史,巡撫山東。辛亥,禮部尚書鄭以偉、徐光啟併兼東閣大學士,預機務。六月,京師大雨水。壬申,河決孟津。秋七月辛丑,太監曹化淳提督京營戎政。癸卯,孔有德偽降,誘執登萊巡撫都御史謝璉,萊州知府朱萬年死之。己未,孫元化棄市。逮劉宇烈下獄,論戍。八月甲戌,洪承疇敗賊於甘泉,賊首白廣恩降。甲申,朱大典督軍救萊州,前鋒參將祖寬敗賊於沙河。乙酉,萊州圍解。癸巳,官軍大敗孔有德於黃縣,進圍登州。九月丁酉,海賊劉香寇福建。是秋,陝西賊入山西,連陷大寧、澤州、壽陽,分部走河北,犯懷慶,陷修武。冬十一月戊戌,劉香寇浙江。
liù nián chūn zhēng yuè guǐ mǎo, cáo wén zhào jié zhì shān shǎn zhū jiāng tǎo zéi. dīng wèi, fù jiāng zuǒ liáng yù pò zéi yú shè xiàn, zéi zǒu lín xiàn shān zhōng, jī mín zhēng fù zhī. gēng shēn, qiǎn shǐ fēn dū zhí shěng bū fù. shì yuè, cáo wén zhào jī shān xī zéi, lǚ bài zhī. èr yuè rén shēn, xuē zuǒ fù dōu yù shǐ wáng zhì dào jí. guǐ yǒu, liú zéi fàn jī nán. wù zǐ, zǒng bīng guān chén hóng fàn děng kè dēng zhōu shuǐ chéng. xīn mǎo, kǒng yǒu dé dùn rù hǎi, shān dōng píng. sān yuè guǐ sì, chì cáo wén zhào zhū jiāng xiàn sān yuè píng zéi. xià sì yuè jǐ sì, miǎn yán ān qìng yáng píng liáng xīn jiù liáo xiǎng. rén shēn, zǒng bīng guān dèng qǐ zuǒ liáng yù jiǎo hé nán zéi. wǔ yuè yǐ sì, tài jiān chén dà jīn děng fēn jiān cáo wén zhào zhāng yīng chāng zuǒ liáng yù dèng qǐ jūn. rén zǐ, kǒng yǒu dé jí qí dǎng gěng zhòng míng děng háng hǎi jiàng yú wǒ dà qīng. guǐ chǒu, hé tào bù fàn níng xià, zǒng bīng guān hè hǔ chén zhàn méi. liù yuè xīn yǒu shuò, tài jiān gāo qǐ qián jiān shì níng jǐn bīng xiǎng. yǐ chǒu, zhèng yǐ wěi zú. gēng chén, zhōu yán rú zhì shì. jiǎ shēn, yán suī fù jiāng lǐ bēi yuán jiǎo hé nán. gēng yín, tài jiān zhāng yí xiàn qǐng cuī bū fù yī qiān qī bǎi yú wàn, gěi shì zhōng fàn shū tài jiàn, bù tīng. qiū qī yuè jiǎ chén, dà qīng bīng qǔ lǚ shùn, zǒng bīng guān huáng lóng sǐ zhī. guǐ chǒu, gǎi cáo wén zhào zhèn dà tóng, shān xī xún fǔ dōu yù shǐ xǔ dǐng chén qǐng liú wén zhào jiǎo zéi, bù xǔ. bā yuè jǐ sì, cáo wén zhào bài zéi yú jì yuán, yòu bài zhī yú huái qìng. jiǔ yuè gēng xū, nán jīng lǐ bù shì láng qián shì shēng wèi lǐ bù shàng shū jiān dōng gé dà xué shì, yù jī wù. dōng shí yuè wù chén, xú guāng qǐ zú. shí yī yuè guǐ sì, lǐ bù shì láng wáng yīng xióng hé wú zōu jù lǐ bù shàng shū jiān dōng gé dà xué shì, yù jī wù. xīn hài, zhào bǎo dìng hé nán shān xī huì bīng jiǎo zéi. rén zǐ, zéi dù hé. yǐ mǎo, xiàn miǎn chí. shí èr yuè, lián xiàn yī yáng lú shì, fēn fàn nán yáng rǔ níng, suì bī hú guǎng. shì nián, ān nán rù gòng.
六年春正月癸卯,曹文詔節制山、陝諸將討賊。丁未,副將左良玉破賊於涉縣,賊走林縣山中,饑民爭附之。庚申,遣使分督直省逋賦。是月,曹文詔擊山西賊,屢敗之。二月壬申,削左副都御史王志道籍。癸酉,流賊犯畿南。戊子,總兵官陳洪範等克登州水城。辛卯,孔有德遁入海,山東平。三月癸巳,敕曹文詔諸將限三月平賊。夏四月己巳,免延安、慶陽、平涼新舊遼餉。壬申,總兵官鄧玘、左良玉剿河南賊。五月乙巳,太監陳大金等分監曹文詔、張應昌、左良玉、鄧玘軍。壬子,孔有德及其黨耿仲明等航海降於我大清。癸丑,河套部犯寧夏,總兵官賀虎臣戰沒。六月辛酉朔,太監高起潛監視寧、錦兵餉。乙丑,鄭以偉卒。庚辰,周延儒致仕。甲申,延綏副將李卑援剿河南。庚寅,太監張彝憲請催逋賦一千七百餘萬,給事中范淑泰諫,不聽。秋七月甲辰,大清兵取旅順,總兵官黃龍死之。癸丑,改曹文詔鎮大同,山西巡撫都御史許鼎臣請留文詔剿賊,不許。八月己巳,曹文詔敗賊於濟源,又敗之於懷慶。九月庚戌,南京禮部侍郎錢士升為禮部尚書兼東閣大學士,預機務。冬十月戊辰,徐光啟卒。十一月癸巳,禮部侍郎王應熊、何吾騶俱禮部尚書兼東閣大學士,預機務。辛亥,詔保定、河南、山西會兵剿賊。壬子,賊渡河。乙卯,陷澠池。十二月,連陷伊陽、盧氏,分犯南陽、汝寧,遂逼湖廣。是年,安南入貢。
qī nián chūn zhēng yuè jǐ chǒu, guǎng lù dǎo fù jiāng shàng kě xǐ jiàng yú wǒ dà qīng. shè hé nán shān shǎn chuān hú wǔ shěng zǒng dū, yǐ yán suī xún fǔ chén qí yú jiān bīng bù shì láng wèi zhī. gēng yín, zǒng bīng guān zhāng yīng chāng dù hé, bài zéi yú líng bǎo. rén chén, zéi zì yún yáng dù hàn. guǐ sì, fàn xiāng yáng, lián xiàn zǐ yáng píng lì bái hé, nán rù sì chuān. èr yuè wù yín, xiàn kuí zhōu, dà níng zhū xiàn jiē shī shǒu. jiǎ shēn, gēng jí tián. yǐ yǒu, zhāng xiàn zhōng tū shāng luò, fán shí sān yíng liú rù hàn nán. shì yuè, zhèn dēng lái jī, juān bū fù. sān yuè dīng hài shuò, rì yǒu shí zhī. jiǎ chén, cì liú lǐ shùn děng jìn shì jí dì chū shēn yǒu chà. yǐ sì, zhāng yīng chāng jī zéi yú wǔ lǐng shān, bài jī. gēng xū, zéi zì sì chuān zǒu hú guǎng, fù jiāng yáng shì ēn zhuī bài zhī yú shí hé kǒu. shān xī zì qù nián bù yǔ zhì yú shì yuè, mín dà jī. xià sì yuè, zéi zì hú guǎng zǒu lú shì líng bǎo. guǐ yǒu, fā tǎng zhèn shǎn xī shān xī jī. wǔ yuè bǐng shēn, fù jiāng hè rén lóng děng bài zéi yú lán tián. liù yuè xīn wèi, zǒng dū shì láng chén qí yú yún yáng fǔ zhì dōu yù shǐ lú xiàng shēng huì shī yú shàng jīn, jiǎo hú guǎng zéi. jiǎ xū, hé jué pèi xiàn. shì xià, guān jūn wéi gāo yíng xiáng lǐ zì chéng zhū zéi yú xìng ān zhī chē xiāng xiá liǎng yuè. zéi shí jǐn, wěi jiàng. chén qí yú shòu zhī, zòng chū xiǎn. fù pàn, xiàn suǒ guò zhōu xiàn. zhāng yīng chāng zì qīng shuǐ zhuī zéi, bài jī. qiū qī yuè rén chén, dà qīng bīng rù shàng fāng bǎo, zhì xuān fǔ. yǐ wèi, zhào zǒng bīng guān chén hóng fàn shǒu jū yōng, xún fǔ bǎo dìng dū yù shǐ dīng kuí chǔ děng shǒu zǐ jīng yàn mén. xīn chǒu, jīng shī jiè yán. gēng xū, dà qīng bīng kè bǎo ān, yán biān zhū chéng bǎo duō bù shǒu. bā yuè, fēn qiǎn zǒng bīng guān yóu shì wēi děng yuán biān. wù chén, xuān dà zǒng dū shì láng zhāng zōng héng jié zhì gè zhèn yuán bīng. rùn yuè jiǎ shēn, zéi xiàn lóng dé gù yuán, cān yì lù mèng lóng fù yuán, bài méi. dīng hài, dà qīng bīng kè wàn quán zuǒ wèi. gēng yín, xuán shī chū sài. rén yín, lǐ zì chéng wéi hè rén lóng yú lǒng zhōu. jiǔ yuè gēng shēn, kuī jiǎ chǎng zāi. gēng chén, hóng chéng chóu jiě lǒng zhōu wéi. jiǎ xū, yǐ zéi jù shǎn xī, zhào hé nán bīng rù tóng huá, hú guǎng bīng rù shāng luò, sì chuān bīng yóu xìng hàn, shān xī bīng chū pú zhōu hán chéng, hé jiǎo. dōng shí yuè gēng xū, hú guǎng bīng yuán hàn zhōng, fù jiāng yáng zhèng fāng zhàn sǐ. shí yī yuè gēng chén, dǎi chén qí yú xià yù, lùn shù. yǐ yǒu, hóng chéng chóu jiān shè wǔ shěng jūn wù. shì dōng, shǎn xī zéi fēn fàn hú guǎng hé nán, lǐ zì chéng xiàn chén zhōu. shì nián, xiān luó rù gòng.
七年春正月己丑,廣鹿島副將尚可喜降於我大清。設河南、山、陝、川、湖五省總督,以延綏巡撫陳奇瑜兼兵部侍郎為之。庚寅,總兵官張應昌渡河,敗賊於靈寶。壬辰,賊自鄖陽渡漢。癸巳,犯襄陽,連陷紫陽、平利、白河,南入四川。二月戊寅,陷夔州,大寧諸縣皆失守。甲申,耕耤田。乙酉,張獻忠突商、雒,凡十三營流入漢南。是月,振登、萊飢,蠲逋賦。三月丁亥朔,日有食之。甲辰,賜劉理順等進士及第、出身有差。乙巳,張應昌擊賊於五嶺山,敗績。庚戌,賊自四川走湖廣,副將楊世恩追敗之於石河口。山西自去年不雨至於是月,民大飢。夏四月,賊自湖廣走盧氏、靈寶。癸酉,發帑振陝西、山西飢。五月丙申,副將賀人龍等敗賊於藍田。六月辛未,總督侍郎陳奇瑜、鄖陽撫治都御史盧象升會師於上津,剿湖廣賊。甲戌,河決沛縣。是夏,官軍圍高迎祥、李自成諸賊於興安之車箱峽兩月。賊食盡,偽降。陳奇瑜受之,縱出險。復叛,陷所過州縣。張應昌自清水追賊,敗績。秋七月壬辰,大清兵入上方堡,至宣府。乙未,詔總兵官陳洪範守居庸,巡撫保定都御史丁魁楚等守紫荊、雁門。辛丑,京師戒嚴。庚戌,大清兵克保安,沿邊諸城堡多不守。八月,分遣總兵官尤世威等援邊。戊辰,宣大總督侍郎張宗衡節制各鎮援兵。閏月甲申,賊陷隆德、固原,參議陸夢龍赴援,敗沒。丁亥,大清兵克萬全左衛。庚寅,旋師出塞。壬寅,李自成圍賀人龍於隴州。九月庚申,盔甲廠災。庚辰,洪承疇解隴州圍。甲戌,以賊聚陝西,詔河南兵入潼、華,湖廣兵入商、雒,四川兵由興、漢,山西兵出蒲州、韓城,合剿。冬十月庚戌,湖廣兵援漢中,副將楊正芳戰死。十一月庚辰,逮陳奇瑜下獄,論戍。乙酉,洪承疇兼攝五省軍務。是冬,陝西賊分犯湖廣、河南,李自成陷陳州。是年,暹羅入貢。
bā nián chūn zhēng yuè yǐ mǎo, zéi xiàn shàng cài, lián xiàn sì shuǐ xíng yáng gù shǐ. jǐ wèi, hóng chéng chóu chū guān tǎo zéi. xīn yǒu, zhāng xiàn zhōng xiàn yǐng zhōu. bǐng yín, xiàn fèng yáng, fén huáng líng lóu diàn, liú shǒu zhū guó xiāng děng zhàn sǐ. rén shēn, xú zhōu yuán bīng zhì fèng yáng. zhāng xiàn zhōng fàn lú zhōu, xún xiàn lú jiāng wú wèi. lǐ zì chéng zǒu guī dé, yǔ luó rǔ cái fù rù shǎn xī. èr yuè, zhāng xiàn zhōng xiàn qián shān luó tián tài hú xīn cài, yīng tiān xún fǔ dōu yù shǐ zhāng guó wéi yù què zhī. jiǎ wǔ, yǐ huáng líng shī shǒu, dǎi zǒng dū cáo yùn shàng shū yáng yī péng xià yù, xún qì shì. dīng yǒu, zǒng bīng guān dèng qǐ bài zéi yú luó shān. shì yuè, cáo wén zhào bài zéi yú suí zhōu. xià sì yuè, zhāng xiàn zhōng fù zǒu hàn zhōng, fàn píng liáng fèng xiáng. dīng hài, zhèng zhī lóng jī bài hǎi zéi liú xiāng, xiāng zì shā, zhòng xī jiàng. xīn mǎo, hóng chéng chóu huì shī yú rǔ zhōu, fēn bù zhū jiāng fáng yù chǔ yào hài. yǐ sì, chuān bīng biàn yú fán chéng, dèng qǐ zì shā. bǐng wǔ, hóng chéng chóu xī hái, zhù shī líng bǎo. wǔ yuè yǐ hài, wú zōng dá zhì shì. liù yuè jǐ chǒu, guān jūn yù zéi yú luàn mǎ chuān, bài jī. rén chén, fù jiāng ài wàn nián liǔ guó zhèn jī lǐ zì chéng yú níng zhōu zhī xiāng lè, zhàn méi. bǐng wǔ, cáo wén zhào zhuī zéi zhì zhēn níng zhī jiǎo tóu zhèn, yù fú, lì zhàn sǐ zhī. qiū qī yuè jiǎ xū, shǎo zhān shì wén zhèn mèng xíng bù shì láng zhāng zhì fā jù lǐ bù shì láng jiān dōng gé dà xué shì, yù jī wù. shì yuè, zhāng xiàn zhōng tū zhū yáng guān, zǒng bīng guān yóu shì wēi bài jī, zéi fù zǒu hé nán. bā yuè, lǐ zì chéng xiàn xián yáng, zéi jiāng gāo jié jiàng. rén chén, zhào chè jiān shì zǒng lǐ nèi chén, wéi jīng yíng jí guān níng rú gù. xīn chǒu, lú xiàng shēng zǒng lǐ zhí lì hé nán shān dōng hú guǎng sì chuān jūn wù. jiǔ yuè xīn hài, hóng chéng chóu dū fù jiāng cáo biàn jiāo děng bài zéi yú guān shān zhèn. lǐ zì chéng dōng zǒu, yǔ zhāng xiàn zhōng hé. rén xū, guān jūn bài jī yú shěn qiū zhī wǎ diàn, zǒng bīng guān zhāng quán chāng bèi zhí. rén shēn, wáng yīng xióng zhì shì. dōng shí yuè gēng chén, xià zhào zuì jǐ, pì jū wǔ yīng diàn, jiǎn shàn chè lè, shì yǔ jiāng shì tóng gān kǔ. bǐng xū, hù bù shàng shū hóu xún qǐng yán zhēng xīn jiù bū fù, cóng zhī. xīn mǎo, lǐ zì chéng xiàn shǎn zhōu. shí yī yuè gēng xū, hé wú zōu wén zhèn mèng bà. gēng shēn, sì tiān yú nán jiāo. zǒng bīng guān zǔ kuān pò zéi yú rǔ zhōu. shí èr yuè wù yín, chéng fèng yáng. yǐ yǒu, lú xiàng shēng zǔ kuān bài lǐ zì chéng yú què shān. wù zǐ, zuǒ liáng yù bài zéi yú wén xiāng. guǐ sì, zéi fàn jiāng běi, wéi chú zhōu. yǐ sì, lǎo huí huí zhū zéi zì hé nán fàn shǎn xī, hóng chéng chóu bài zhī yú lín tóng. shì nián, ān nán xiān luó liú qiú rù gòng.
八年春正月乙卯,賊陷上蔡,連陷汜水、滎陽、固始。己未,洪承疇出關討賊。辛酉,張獻忠陷潁州。丙寅,陷鳳陽,焚皇陵樓殿,留守朱國相等戰死。壬申,徐州援兵至鳳陽。張獻忠犯廬州,尋陷廬江、無為。李自成走歸德,與羅汝才復入陝西。二月,張獻忠陷潛山、羅田、太湖、新蔡,應天巡撫都御史張國維御卻之。甲午,以皇陵失守,逮總督漕運尚書楊一鵬下獄,尋棄市。丁酉,總兵官鄧玘敗賊於羅山。是月,曹文詔敗賊於隨州。夏四月,張獻忠復走漢中,犯平涼、鳳翔。丁亥,鄭芝龍擊敗海賊劉香,香自殺,眾悉降。辛卯,洪承疇會師於汝州,分部諸將防豫、楚要害。乙巳,川兵變於樊城,鄧玘自殺。丙午,洪承疇西還,駐師靈寶。五月乙亥,吳宗達致仕。六月己丑,官軍遇賊於亂馬川,敗績。壬辰,副將艾萬年、柳國鎮擊李自成於寧州之襄樂,戰沒。丙午,曹文詔追賊至真寧之湫頭鎮,遇伏,力戰死之。秋七月甲戌,少詹事文震孟、刑部侍郎張至發俱禮部侍郎兼東閣大學士,預機務。是月,張獻忠突朱陽關,總兵官尤世威敗績,賊復走河南。八月,李自成陷咸陽,賊將高傑降。壬辰,詔撤監視總理內臣,惟京營及關、寧如故。辛丑,盧象升總理直隸、河南、山東、湖廣、四川軍務。九月辛亥,洪承疇督副將曹變蛟等敗賊於關山鎮。李自成東走,與張獻忠合。壬戌,官軍敗績於沈丘之瓦店,總兵官張全昌被執。壬申,王應熊致仕。冬十月庚辰,下詔罪己,辟居武英殿,減膳撤樂,示與將士同甘苦。丙戌,戶部尚書侯恂請嚴征新舊逋賦,從之。辛卯,李自成陷陝州。十一月庚戌,何吾騶、文震孟罷。庚申,祀天於南郊。總兵官祖寬破賊於汝州。十二月戊寅,城鳳陽。乙酉,盧象升、祖寬敗李自成於確山。戊子,左良玉敗賊於閿鄉。癸巳,賊犯江北,圍滁州。乙巳,老回回諸賊自河南犯陝西,洪承疇敗之於臨潼。是年,安南、暹羅、琉球入貢。
jiǔ nián chūn zhēng yuè jiǎ yín, zǒng lǐ shì láng lú xiàng shēng zǔ kuān yuán chú, dà bài zéi yú zhū lóng qiáo. dīng mǎo, qián lǐ bù shì láng lín qiān yǐ yuán guān jiān dōng gé dà xué shì, yù jī wù. èr yuè, qián fù jiāng tāng jiǔ zhōu jí zéi zhàn sōng xiàn, bài méi. shān xī dà jī, rén xiāng shí. yǐ yǒu, níng xià jī, bīng biàn, shā xún fǔ dōu yù shǐ wáng jí, bīng bèi fù shǐ dīng qǐ ruì fǔ dìng zhī. xīn mǎo, yǐ wǔ jǔ chén qǐ xīn wèi gěi shì zhōng. sān yuè, lú xiàng shēng zǔ dà lè jiǎo hé nán zéi. gāo yíng xiáng lǐ zì chéng fèn bù rù shǎn xī, yú zéi zì guāng huà zǒu hú guǎng. zhèn nán yáng jī, juān shān xī bèi zāi zhōu xiàn xīn jiù èr xiǎng. xià sì yuè wù zǐ, qián shì shēng zhì shì. wǔ yuè rén zǐ, zhào shè xié cóng zhū zéi. yuàn guī zhě, hù hái xiāng, yǒu sī ān zhì yuán suí jūn zì xiào zhě, yǒu gōng yī tǐ xù lù. bǐng chén, yán suī zǒng bīng guān yú chōng xiāo jī lǐ zì chéng yú ān dìng, bài jī, sǐ zhī. lǐ zì chéng fàn yú lín, hè rén lóng jī bài zhī. guǐ yǒu, miǎn jī nèi wǔ nián yǐ qián bū fù. liù yuè yǐ hài, lín qiān zú. jiǎ shēn, lì bù shì láng kǒng zhēn yùn, lǐ bù shàng shū hè féng shèng huáng shì jùn, jù lǐ bù shàng shū jiān dōng gé dà xué shì, yù jī wù. jǐ hài, zǒng bīng guān jiě jìn zhōng fǔ zéi yú xī chuān, bèi shā. qiū qī yuè jiǎ chén, nèi chén lǐ guó fǔ děng fēn shǒu zǐ jīng dào mǎ zhū guān. gēng xū, chéng guó gōng zhū chún chén xún shì biān guān. guǐ chǒu, zhào zhū zhèn xīng chí rù yuán. jǐ wèi, dà qīng bīng rù chāng píng, xún guān yù shǐ wáng zhào kūn děng sǐ zhī. rén xū, xún fǔ shǎn xī dōu yù shǐ sūn chuán tíng jī qín zéi shǒu gāo yíng xiáng yú zhōu zhì, sòng jīng shī fú zhū. guǐ hài, yù tíng chén zhù xiǎng. jiǎ zǐ, bīng bù shàng shū zhāng fèng yì dū yuán jūn, gāo qǐ qián wèi zǒng jiān. shì yuè, dà qīng bīng rù bǎo chí, lián xià jìn jī zhōu xiàn. bā yuè guǐ yǒu, kuò xūn qī wén wǔ zhū chén mǎ. yǐ wèi, lú xiàng shēng rù yuán, cì zhēn dìng. bǐng shēn, táng wáng yù jiàn qǐ bīng qín wáng, lēi hái guó, xún fèi wèi shù rén. shì yuè, dà qīng bīng chū sài. jiǔ yuè xīn yǒu, gǎi lú xiàng shēng zǒng dū xuān dà shān xī jūn wù. dōng shí yuè yǐ hài, gōng bù shì láng liú zōng zhōu yǐ lùn nèi chén jí dà xué shì wēn tǐ rén xuē jí. jiǎ shēn, zhāng xiàn zhōng fàn xiāng yáng. bǐng shēn, mìng kāi yín tiě tóng qiān zhū kuàng. shí yī yuè dīng wèi, juān shān dōng wǔ nián yǐ qián bū fù. shí èr yuè, dà qīng bīng zhēng cháo xiān. shì nián, hóng chéng chóu bài zéi yú lǒng zhōu, zéi zǒu qìng yáng fèng xiáng. xiān luó rù gòng.
九年春正月甲寅,總理侍郎盧象升、祖寬援滁,大敗賊於朱龍橋。丁卯,前禮部侍郎林釺以原官兼東閣大學士,預機務。二月,前副將湯九州及賊戰嵩縣,敗沒。山西大飢,人相食。乙酉,寧夏飢,兵變,殺巡撫都御史王楫,兵備副使丁啟睿撫定之。辛卯,以武舉陳起新為給事中。三月,盧象升、祖大樂剿河南賊。高迎祥、李自成分部入陝西,余賊自光化走湖廣。振南陽飢,蠲山西被災州縣新舊二餉。夏四月戊子,錢士升致仕。五月壬子,詔赦協從諸賊。願歸者,護還鄉,有司安置;原隨軍自效者,有功一體敘錄。丙辰,延綏總兵官俞沖霄擊李自成於安定,敗績,死之。李自成犯榆林,賀人龍擊敗之。癸酉,免畿內五年以前逋賦。六月乙亥,林釺卒。甲申,吏部侍郎孔貞運,禮部尚書賀逢聖、黃士俊,俱禮部尚書兼東閣大學士,預機務。己亥,總兵官解進忠撫賊於淅川,被殺。秋七月甲辰,內臣李國輔等分守紫荊、倒馬諸關。庚戌,成國公朱純臣巡視邊關。癸丑,詔諸鎮星馳入援。己未,大清兵入昌平,巡關御史王肇坤等死之。壬戌,巡撫陝西都御史孫傳庭擊擒賊首高迎祥於盩厔,送京師伏誅。癸亥,諭廷臣助餉。甲子,兵部尚書張鳳翼督援軍,高起潛為總監。是月,大清兵入寶坻,連下近畿州縣。八月癸酉,括勛戚文武諸臣馬。乙未,盧象升入援,次真定。丙申,唐王聿鍵起兵勤王,勒還國,尋廢為庶人。是月,大清兵出塞。九月辛酉,改盧象升總督宣大、山西軍務。冬十月乙亥,工部侍郎劉宗周以論內臣及大學士溫體仁削籍。甲申,張獻忠犯襄陽。丙申,命開銀鐵銅鉛諸礦。十一月丁未,蠲山東五年以前逋賦。十二月,大清兵征朝鮮。是年,洪承疇敗賊於隴州,賊走慶陽、鳳翔。暹羅入貢。
shí nián chūn zhēng yuè xīn chǒu shuò, rì yǒu shí zhī. bǐng wǔ, lǎo huí huí zhū zéi qū jiāng běi, zhāng xiàn zhōng luó rǔ cái zì xiāng yáng fàn ān qìng, nán jīng dà zhèn. èr yuè jiǎ xū, qiǎn shǐ dū zhí shěng bū fù. dīng yǒu, zéi fàn qián shān, zǒng bīng guān zuǒ liáng yù fù shǐ shǐ kě fǎ bài zhī yú fēng xiāng yì. shì yuè, cháo xiān jiàng yú wǒ dà qīng. sān yuè xīn hài, zhèn shǎn xī zāi. dīng sì, cì liú tóng shēng děng jìn shì jí dì chū shēn yǒu chà. jiǎ zǐ, guān jūn yuán ān qìng, bài jī yú fēng jiā diàn. xià sì yuè wù yín, dà qīng bīng kè pí dǎo, fù zǒng bīng jīn rì guān lì zhàn sǐ zhī, zǒng bīng guān shěn dōng kuí zǒu shí chéng dǎo. guǐ sì hàn, qīng xíng yù. shì yuè, hóng chéng chóu jiǎo zéi yú hàn nán. rùn yuè rén yín, chì qún chén jié jǐ ài mín, yǐ huí tiān yì. jiāng běi zéi fēn fàn hé nán, zǒng dū liǎng guǎng dōu yù shǐ xióng wén càn wèi bīng bù shàng shū, zǒng lǐ nán jīng hé nán shān shǎn chuān hú jūn wù, zhù yún yáng tǎo zéi. wǔ yuè wù yín, lǐ zì chéng zì qín zhōu fàn sì chuān. liù yuè wù shēn, wēn tǐ rén zhì shì. shì xià, liǎng jī shān xī dà hàn. qiū qī yuè, shān dōng hé nán huáng, mín dà jī. bā yuè jǐ yǒu, lì bù shì láng liú yǔ liàng lǐ bù shì láng fù guān jù lǐ bù shàng shū, qiān dōu yù shǐ xuē guó guān wèi lǐ bù shì láng, bìng jiān dōng gé dà xué shì, yù jī wù. gēng shēn, yuè chéng. jiǔ yuè bǐng zǐ, zuǒ liáng yù bài zéi yú hóng xiàn. xīn mǎo, hóng chéng chóu bài zéi yú hàn zhōng. guǐ sì, lǐ zì chéng xiàn níng qiāng. dōng shí yuè bǐng shēn, zì chéng zì qī pán guān rù xī chuān. rén yín, xiàn zhāo huà jiàn zhōu zǐ tóng, fēn bīng qū tóng chuān jiāng yóu mián zhōu, zǒng bīng guān hóu liáng zhù zhàn sǐ, suì xiàn zhāng míng yán tíng zhū xiàn. gēng xū, bī chéng dū. shí yī yuè gēng chén, yǐ xīng biàn xiū shěng, qiú zhí yán. shí èr yuè guǐ mǎo, huáng shì jùn zhì shì. guǐ hài, hóng chéng chóu cáo biàn jiāo yuán sì chuān, cì guǎng yuán. shì nián, ān nán liú qiú rù gòng.
十年春正月辛丑朔,日有食之。丙午,老回回諸賊趨江北,張獻忠、羅汝才自襄陽犯安慶,南京大震。二月甲戌,遣使督直省逋賦。丁酉,賊犯潛山,總兵官左良玉、副使史可法敗之于楓香驛。是月,朝鮮降於我大清。三月辛亥,振陝西災。丁巳,賜劉同升等進士及第、出身有差。甲子,官軍援安慶,敗績於酆家店。夏四月戊寅,大清兵克皮島,副總兵金日觀力戰死之,總兵官沈冬魁走石城島。癸巳旱,清刑獄。是月,洪承疇剿賊於漢南。閏月壬寅,敕群臣潔己愛民,以回天意。江北賊分犯河南,總督兩廣都御史熊文燦為兵部尚書,總理南京、河南、山、陝、川、湖軍務,駐鄖陽討賊。五月戊寅,李自成自秦州犯四川。六月戊申,溫體仁致仕。是夏,兩畿、山西大旱。秋七月,山東、河南蝗,民大飢。八月己酉,吏部侍郎劉宇亮、禮部侍郎傅冠俱禮部尚書,僉都御史薛國觀為禮部侍郎,併兼東閣大學士,預機務。庚申,閱城。九月丙子,左良玉敗賊於虹縣。辛卯,洪承疇敗賊於漢中。癸巳,李自成陷寧羌。冬十月丙申,自成自七盤關入西川。壬寅,陷昭化、劍州、梓潼,分兵趨潼川、江油、綿州,總兵官侯良柱戰死,遂陷彰明、鹽亭諸縣。庚戌,逼成都。十一月庚辰,以星變修省,求直言。十二月癸卯,黃士俊致仕。癸亥,洪承疇、曹變蛟援四川,次廣元。是年,安南、琉球入貢。