lǐ shí jiā lǐ sì bīn lǐ
◎禮十(嘉禮四 賓禮)
xún shòu dōng gōng jiān guó huáng zhǎng sūn jiān guó bān zhào yí yíng jiē zhào shè yí jìn shū yí jìn biǎo jiān yí xiāng yǐn jiǔ lǐ fān wáng cháo gòng lǐ qiǎn shǐ zhī fān guó yí fān guó qiǎn shǐ jìn biǎo yí pǐn guān xiāng jiàn lǐ shù rén xiāng jiàn lǐ
巡狩 東宮監國 皇長孫監國 頒詔儀 迎接詔赦儀 進書儀 進表箋儀鄉飲酒禮 蕃王朝貢禮 遣使之蕃國儀 蕃國遣使進表儀 品官相見禮庶人相見禮
xún shòu zhī zhì
巡狩之制
yǒng lè liù nián běi xún, lǐ bù xíng zhí shěng, fán yǒu zhòng shì jí sì yí lái cháo yǔ jìn biǎo zhě, jù dá xíng zài suǒ, xiǎo shì dá jīng shī qǐ wén. chē jià jiāng fā, zòu gào tiān dì shè jì tài miào xiào líng, jì dà jiāng qí dào děng shén, bá jì yú chéng tiān mén. yuán tú dāng jì zhě, qiǎn guān jì. jiāng zhì běi jīng, shè tán jì běi jīng shān chuān děng shén. chē jià zhì, zòu gào tiān dì, jì jìng nèi shān chuān. hù cóng mǎ bù jūn wǔ wàn. shì cóng, wǔ fǔ dū du gè yī, lì hù bīng xíng sì bù táng shàng guān gè yī, lǐ gōng èr bù táng shàng guān gè èr, dū chá yuàn táng shàng guān yī, yù shǐ èr shí sì, gěi shì zhōng shí jiǔ, tōng zhèng dà lǐ tài cháng guāng lù hóng lú táng shàng guān gòng èr shí, hàn lín yuàn nèi gé guān sān, shì jiǎng xiū zhuàn diǎn jí děng guān liù, liù bù láng guān gòng wǔ shí sì, yú bù jù zài. chē jià jiāng fā, yàn qún chén, cì hù cóng guān jí jūn xiào chāo. zhì běi jīng, yàn qún chén qí lǎo, cì bǎi guān jí mìng fù chāo. suǒ guò jùn xiàn, guān lì shēng yuán qí lǎo cháo jiàn, fēn qiǎn tíng chén hé shǒu lìng xián fǒu, jí jiā chù zhì. gěi shì yù shǐ cún wèn gāo nián, cì bì bó jiǔ ròu.
永樂六年北巡,禮部行直省,凡有重事及四夷來朝與進表者,俱達行在所,小事達京師啟聞。車駕將發,奏告天地、社稷、太廟、孝陵,祭大江、旗纛等神,軷祭於承天門。緣途當祭者,遣官祭。將至北京,設壇祭北京山川等神。車駕至,奏告天地,祭境內山川。扈從馬步軍五萬。侍從,五府都督各一,吏、戶、兵、刑四部堂上官各一,禮、工二部堂上官各二,都察院堂上官一,御史二十四,給事中十九,通政、大理、太常、光祿、鴻臚堂上官共二十,翰林院、內閣官三,侍講、修撰、典籍等官六,六部郎官共五十四,余不具載。車駕將發,宴群臣,賜扈從官及軍校鈔。至北京,宴群臣、耆老,賜百官及命婦鈔。所過郡縣,官吏、生員、耆老朝見,分遣廷臣核守令賢否,即加黜陟。給事、御史存問高年,賜幣帛酒肉。
jiā jìng shí bā nián, xìng chéng tiān. xiān qī qīn gào shàng dì yú xuán jí bǎo diàn. tóng rì, gào huáng zǔ jí ruì zōng miào, qiǎn guān fēn gào běi jiāo jí chéng zǔ yǐ xià zhū miào shè jì rì yuè shén qí. jià chū zhèng yáng mén, hòu fēi niǎn jiào cóng. jǐn yī wèi shè qīn zhì wǔ zhèn jià, wèi zú bā qiān, fèng yú niǎn, zhí yí zhàng. wèi zhǐ huī qián qū. wǔ zhòng chén èr yuán liú shǒu, bīng bù shàng shū cān zàn jī wù, gè cì chì xíng shì. fēn mìng wén wǔ zhòng chén, chū dū xuān dà jì zhōu shān hǎi guān, xíng jiǔ biān, yì gè cì chì. huáng chéng jí jīng chéng zhū mén, jiē mìng wén wǔ dà chén gè yī yuán zuò shǒu. shè jǐng bèi hù jià guān jūn liù qiān. jià fā, bǎi guān jí fú sòng yú zhāng yì guān wài. hù cóng guān jūn, lüè rú yǒng lè shí shù. xiān fā zài tú zhě miǎn cháo cān, wéi lǐ bīng èr bù hóng lú tài cháng kē dào jiū yí guān jí guāng lù sì cóng xíng. guò zhēn dìng, wàng jì běi yuè. dì cháng fú, cóng chén dà chén jí xún fǔ dōu yù shǐ jí fú xíng lǐ. wèi huī, qiǎn guān jì jì dú. jūn zhōu, wàng jì zhōng yuè xíng zé, jì hé, lǐ rú běi yuè. nán yáng, qiǎn jì wǔ dāng shān. tú cì gǔ dì wáng shèng xián zhōng chén liè shì cí mù, qiǎn guān zhì jì. fǔ àn sān sī yíng yú jìng shàng, zhì xíng gōng, jí fú cháo jiàn. shēng yuán qí lǎo, jù sān shí lǐ wài yíng. suǒ guò wáng fǔ, qīn wáng cháng fú hòu jià, suí zhì xíng gōng, miǎn fú cháo jiàn. cì yàn, zōng shì bù xǔ chū. zhì chéng tiān, yì xiàn huáng dì miào yè gào. yuè sì rì, xíng gào tiān lǐ yú lóng fēi diàn dān bì shàng, fèng xiàn huáng dì pèi. gèng pí biàn fú, yì guó shè jì jí shān chuān tán xíng lǐ, cì rì, yè xiǎn líng. cì rì, cóng jià guān shàng biǎo hè, suì bān zhào rú yí. huí jīng, qīn xiè shàng dì huáng zǔ huáng kǎo, fēn qiǎn guān gào jiāo miào shè jì qún shén, xíng lǐ rú chū.
嘉靖十八年,幸承天。先期親告上帝於玄極寶殿。同日,告皇祖及睿宗廟,遣官分告北郊及成祖以下諸廟、社稷、日月、神祇。駕出正陽門,后妃輦轎從。錦衣衛設欽制武陣駕,衛卒八千,奉輿輦,執儀仗。衛指揮前驅。武重臣二員留守,兵部尚書參贊機務,各賜敕行事。分命文武重臣,出督宣大、薊州、山海關,行九邊,亦各賜敕。皇城及京城諸門,皆命文武大臣各一員坐守。設警備扈駕官軍六千。駕發,百官吉服送於彰義關外。扈從官軍,略如永樂時數。先發在途者免朝參,惟禮兵二部、鴻臚、太常、科道糾儀官及光祿寺從行。過真定,望祭北嶽。帝常服,從臣大臣及巡撫都御史吉服行禮。衛輝,遣官祭濟瀆。鈞州,望祭中嶽;滎澤,祭河,禮如北嶽。南陽,遣祭武當山。途次古帝王、聖賢、忠臣、烈士祠墓,遣官致祭。撫、按、三司迎於境上,至行宮,吉服朝見。生員耆老,俱三十里外迎。所過王府,親王常服候駕,隨至行宮,冕服朝見。賜宴,宗室不許出。至承天,詣獻皇帝廟謁告。越四日,行告天禮於龍飛殿丹陛上,奉獻皇帝配。更皮弁服,詣國社稷及山川壇行禮,次日,謁顯陵。次日,從駕官上表賀,遂頒詔如儀。回京,親謝上帝、皇祖、皇考,分遣官告郊、廟、社稷、群神,行禮如初。
dōng gōng jiān guó
東宮監國
gǔ zhì, tài zǐ chū yuē fǔ jūn, shǒu yuē jiān guó. sān dài ér xià, wéi táng tài zǐ jiān guó jié shuāng lóng fú, ér qí yí bù zhe.
古制,太子出曰「撫軍」,守曰「監國」。三代而下,惟唐太子監國結雙龍符,而其儀不著。
yǒng lè qī nián, jià xìng běi jīng, dìng zhì, fán cháng cháo, huáng tài zǐ yú wǔ mén zuǒ shì shì. zuǒ yòu shì wèi jí gè guān qǐ shì rú cháng yí. ruò yù wén huá diàn, chéng zhǐ zhào rù zhě fāng rù. fán nèi wài jūn jī jí wáng fǔ jí wù, xī zòu qǐng. yǒu biān jǐng, jí diào jūn jiǎo bǔ, réng chí zòu xíng zài. huáng chéng jí gè mén shǒu wèi, jiē zēng zhì guān jūn. yù shèng jié zhēng dàn dōng zhì, huáng tài zǐ lǜ bǎi guān yú wén huá diàn qián bài biǎo, xíng shí èr bài lǐ. biǎo yóu zhōng mén chū, huáng tài zǐ yóu zuǒ mén sòng zhì wǔ mén, hái gōng. bǎi guān dǎo zhì zhǎng ān yòu mén wài, wén wǔ pǐn wǔ sì pǐn yǐ shàng, jí jìn shì guān jiān chá yù shǐ, jù chéng mǎ dǎo sān shān mén wài, yǐ biǎo shòu jìn zòu guān. zhì qī, gào tiān zhù shòu, xíng bā bài lǐ. qí zhēng dàn dōng zhì qiān qiū jié, bǎi guān yú wén huá diàn qìng hè rú cháng yí. fán xiǎng tài miào jí shè jì zhū shén zhī jì, xiān qī chì huáng tài zǐ shè jì. qí sì diǎn shén qí, tài cháng sì yú xíng zài zòu wén, qiǎn guān xíng lǐ. fán sì yí lái cháo, xún lì cì yàn, mìng lǐ bù qiǎn sòng xíng zài suǒ. fán zhào shū zhì, shè lóng tíng yí zhàng dà lè, bǎi guān cháo fú, chū sān shān mén wài fèng yíng. huáng tài zǐ miǎn fú yíng yú wǔ mén qián, zhì wén huá diàn, xíng wǔ bài sān kòu tóu lǐ, shēng diàn zhǎn dú. shǐ zhě pěng zhào zhì lóng tíng zhōng, huáng tài zǐ sòng zhì wǔ mén wài. lǐ bù guān zhì zhào shū yún yú zhōng, wén wǔ èr pǐn yǐ shàng guān yíng zhì chéng tiān mén, kāi dú rú yí. yǐ gǔ lè sòng shǐ zhě yì huì tóng guǎn. shǐ zhě jiàn huáng tài zǐ, xíng sì bài lǐ, cì yàn yú lǐ bù.
永樂七年,駕幸北京,定製,凡常朝,皇太子於午門左視事。左右侍衛及各官啟事如常儀。若御文華殿,承旨召入者方入。凡內外軍機及王府急務,悉奏請。有邊警,即調軍剿捕,仍馳奏行在。皇城及各門守衛,皆增置官軍。遇聖節、正旦、冬至,皇太子率百官於文華殿前拜表,行十二拜禮。表由中門出,皇太子由左門送至午門,還宮。百官導至長安右門外,文五品、武四品以上,及近侍官、監察御史,俱乘馬導三山門外,以表授進奏官。至期,告天祝壽,行八拜禮。其正旦、冬至、千秋節,百官於文華殿慶賀如常儀。凡享太廟及社稷諸神之祭,先期敕皇太子攝祭。其祀典神祇,太常寺於行在奏聞,遣官行禮。凡四夷來朝,循例賜宴,命禮部遣送行在所。凡詔書至,設龍亭儀仗大樂,百官朝服,出三山門外奉迎。皇太子冕服迎於午門前,至文華殿,行五拜三叩頭禮,升殿展讀。使者捧詔置龍亭中,皇太子送至午門外。禮部官置詔書雲輿中,文武二品以上官迎至承天門,開讀如儀。以鼓樂送使者詣會同館。使者見皇太子,行四拜禮,賜宴於禮部。
shí èr nián běi zhēng, fù dìng zhì. cháng cháo yú wén huá diàn shì shì, wén wǔ qǐ shì, jù dá běi jīng. jiā jìng shí bā nián nán xún, mìng huáng tài zǐ jiān guó. shí tài zǐ yòu, mìng fǔ chén yī rén jū shǒu, jūn guó jī wù xī tīng qǐ xíng.
十二年北征,復定製。常朝於文華殿視事,文武啟事,俱達北京。嘉靖十八年南巡,命皇太子監國。時太子幼,命輔臣一人居守,軍國機務悉聽啟行。
huáng tài sūn jiān guó
皇太孫監國
yǒng lè bā nián, dì zì běi jīng běi zhēng. shí huáng tài zǐ yǐ jiān guó yú nán, nǎi mìng huáng zhǎng sūn jū běi jīng jiān guó. shí xuān zōng wèi guān, jí guān shǐ jiā chēng huáng tài sūn yún.
永樂八年,帝自北京北征。時皇太子已監國於南,乃命皇長孫居北京監國。時宣宗未冠,及冠始加稱皇太孫雲。
qí zhì, měi rì huáng zhǎng sūn yú fèng tiān mén zuǒ shì shì, shì wèi rú cháng yí. zhū sī yǒu shì, jù qǐ shī xíng. ruò jūn jī jí wáng fǔ yào wù, yī qǐ huáng tài zǐ chù fēn, yī zòu wén xíng zài suǒ. shèng jié, shè xiāng àn yú fèng tiān diàn, xíng lǐ rú cháng yí. tiān xià zhū sī biǎo wén jù yì běi jīng. sì yí cháo gòng jù sòng nán jīng, wǔ xuǎn jí guān mín yǒu fàn, dà zhě qǐ huáng tài zǐ, xiǎo zhě huáng zhǎng sūn xíng zhī. huáng qīn yǒu fàn, qǐ huáng tài zǐ suǒ. fàn qíng zhòng jí móu nì zhě, jí shí jū zhí, mìng huáng qīn huì wèn. bù fú, nǎi mìng gōng hóu bó wǔ fǔ liù bù dū chá yuàn dà lǐ sì huì huáng qīn zài wèn, qǐ huáng tài zǐ, hòu chē jià huí jīng, zòu qǐng chù fēn.
其制,每日皇長孫於奉天門左視事,侍衛如常儀。諸司有事,具啟施行。若軍機及王府要務,一啟皇太子處分,一奏聞行在所。聖節,設香案於奉天殿,行禮如常儀。天下諸司表文俱詣北京。四夷朝貢俱送南京,武選及官民有犯,大者啟皇太子,小者皇長孫行之。皇親有犯,啟皇太子所。犯情重及謀逆者,即時拘執,命皇親會問。不服,乃命公、侯、伯、五府、六部、都察院、大理寺會皇親再問,啟皇太子,候車駕回京,奏請處分。
bān zhào yí
頒詔儀
fán bān mìng sì fāng, yǒu zhào shū, yǒu shè shū yǒu chì fú dān fú, yǒu zhì yù shǒu zhào. zhào shè, xiān yú què tíng xuān dú, rán hòu bān xíng. chì fú děng, zé shǐ zhě jī fù suǒ shòu guān, mì bù gǎn fā. kāi dú yíng jiē, yí gè bù tóng.
凡頒命四方,有詔書,有赦書、有敕符、丹符,有制諭、手詔。詔赦,先於闕廷宣讀,然後頒行。敕符等,則使者齎付所授官,秘不敢發。開讀迎接,儀各不同。
hóng wǔ èr shí liù nián, dìng bān zhào yí. shè yù zuò yú fèng tiān diàn, shè bǎo àn yú diàn dōng, chén zhōng hé sháo lè yú diàn nèi, shè dà lè yú wǔ mén jí chéng tiān mén wài, shè xuān dú àn yú chéng tiān mén shàng, xī nán xiàng. qīng chén, xiào wèi qíng yún gài yú diàn nèi lián qián, bǎi guān cháo fú bān chéng tiān mén wài, gōng hóu bān wǔ mén wài, dōng xī xiàng. huáng dì pí biàn fú, shēng diàn rú yí. lǐ bù guān pěng zhào shū yì àn qián, yòng bǎo qì, zhì yún gài zhōng. xiào wèi qíng yún gài, yóu diàn dōng mén chū. dà lè zuò, zì dōng bì jiàng, yóu fèng tiān mén zhì jīn shuǐ qiáo nán wǔ mén wài, lè zuò, gōng hóu qián dǎo, yíng zhì chéng tiān mén shàng. míng zàn chàng pái bān, wén wǔ guān jiù wèi, lè zuò. sì bài, lè zhǐ. xuān dú zhǎn dú guān shēng àn, chēng yǒu zhì, zhòng guān guì. lǐ bù guān pěng zhào shū, shòu xuān dú guān. xuān qì, lǐ bù guān pěng zhì yún gài zhōng. zàn lǐ chàng fǔ fú xìng, lè zuò. sì bài, lè zhǐ. wǔ dǎo shān hū, yòu sì bài. yí lǐ sī zòu lǐ bì, jià xìng. lǐ bù guān pěng zhào shū fēn shòu shǐ zhě, bǎi guān tuì.
洪武二十六年,定頒詔儀。設御座於奉天殿,設寶案於殿東,陳中和韶樂於殿內,設大樂於午門及承天門外,設宣讀案於承天門上,西南向。清晨,校尉擎雲蓋於殿內簾前,百官朝服班承天門外,公侯班午門外,東西向。皇帝皮弁服,升殿如儀。禮部官捧詔書詣案前,用寶訖,置雲蓋中。校尉擎雲蓋,由殿東門出。大樂作,自東陛降,由奉天門至金水橋南午門外,樂作,公侯前導,迎至承天門上。鳴贊唱排班,文武官就位,樂作。四拜,樂止。宣讀展讀官升案,稱有制,眾官跪。禮部官捧詔書,授宣讀官。宣訖,禮部官捧置雲蓋中。贊禮唱俯伏興,樂作。四拜,樂止。舞蹈山呼,又四拜。儀禮司奏禮畢,駕興。禮部官捧詔書分授使者,百官退。
jiā jìng liù nián xù dìng, hóng lú guān shè zhào àn, jǐn yī wèi shè yún gài pán yú fèng tiān diàn nèi dōng, bié shè yún pán yú chéng tiān mén shàng. shè cǎi yú yú wǔ mén wài, hóng lú guān shè xuān dú àn yú chéng tiān mén shàng. bǎi guān rù dan chi shì lì, dì miǎn fú shēng zuò, rú cháo yí. hàn lín yuàn guān pěng zhào shū cóng, zhì yù zuò qián dōng lì. bǎi guān rù bān, sì bài, chū zhì chéng tiān mén wài. zàn bān zhào, hàn lín yuàn guān pěng zhào shū shòu lǐ bù guān, pěng zhì yún pán àn shàng. xiào wèi qíng yún gài, jù cóng diàn zuǒ mén chū, zhì wǔ mén wài, pěng zhào zhì cǎi yú nèi. gōng hóu bó sān pǐn yǐ shàng guān qián dǎo, yíng zhì chéng tiān mén shàng, xuān dú zàn bài, jù rú shàng yí. lǐ bù guān pěng zhào shū shòu jǐn yī wèi guān, zhì yún xiá zhōng, yǐ cǎi suǒ xì zhī lóng gān, bān jiàng. lǐ bù guān pěng zhì lóng tíng nèi, gǔ lè yíng zhì lǐ bù, shòu shǐ zhě bān xíng. lóng qìng liù nián, zhào chū zhì huáng jí mén, jí zòu lǐ bì, jià hái.
嘉靖六年續定,鴻臚官設詔案,錦衣衛設雲蓋盤於奉天殿內東,別設雲盤於承天門上。設彩輿於午門外,鴻臚官設宣讀案於承天門上。百官入丹墀侍立,帝冕服升座,如朝儀。翰林院官捧詔書從,至御座前東立。百官入班,四拜,出至承天門外。贊頒詔,翰林院官捧詔書授禮部官,捧至雲盤案上。校尉擎雲蓋,俱從殿左門出,至午門外,捧詔置彩輿內。公侯伯三品以上官前導,迎至承天門上,宣讀贊拜,俱如上儀。禮部官捧詔書授錦衣衛官,置雲匣中,以彩索系之龍竿,頒降。禮部官捧置龍亭內,鼓樂迎至禮部,授使者頒行。隆慶六年,詔出至皇極門,即奏禮畢,駕還。
yíng jiē zhào shè yí
迎接詔赦儀
hóng wǔ zhōng dìng. fán qiǎn shǐ kāi dú zhào shè, běn chù guān jù lóng tíng yí zhàng gǔ lè, chū guō yíng. shǐ zhě xià mǎ, fèng zhào shū zhì lóng tíng zhōng, nán xiàng, běn chù guān cháo fú xíng wǔ bài lǐ. zhòng guān jí gǔ lè qián dǎo, shǐ zhě shàng mǎ suí lóng tíng hòu, zhì gōng xiè mén. zhòng guān xiān rù, wén wǔ dōng xī xù lì, hòu lóng tíng zhì, pái bān sì bài. shǐ zhě pěng zhào shòu zhǎn dú guān, zhǎn dú guān guì shòu, yì kāi dú àn. xuān dú qì, pěng zhào shòu cháo shǐ, réng zhì lóng tíng zhōng. zhòng guān sì bài, wǔ dǎo shān hū, fù sì bài bì. bān shǒu yì lóng tíng qián, guì wèn huáng gōng wàn fú, shǐ zhě jū gōng dá yuē: shèng gōng wàn fú. zhòng guān tuì, yì fú jiàn shǐ zhě, bìng xíng liǎng bài lǐ. fù jù gǔ lè sòng zhào yú guān tíng. rú yǒu chū shǐ guān zài, zé xiān shǒu chén xíng lǐ.
洪武中定。凡遣使開讀詔赦,本處官具龍亭儀仗鼓樂,出郭迎。使者下馬,奉詔書置龍亭中,南向,本處官朝服行五拜禮。眾官及鼓樂前導,使者上馬隨龍亭後,至公廨門。眾官先入,文武東西序立,候龍亭至,排班四拜。使者捧詔授展讀官,展讀官跪受,詣開讀案。宣讀訖,捧詔授朝使,仍置龍亭中。眾官四拜,舞蹈山呼,復四拜畢。班首詣龍亭前,跪問皇躬萬福,使者鞠躬答曰:「聖躬萬福。」眾官退,易服見使者,並行兩拜禮。復具鼓樂送詔於官亭。如有出使官在,則先守臣行禮。
jìn shū yí
進書儀
jìn shū yí wéi shí lù zuì zhòng. huáng dì jù gǔn miǎn, bǎi guān cháo fú, jìn biǎo chēng hè. qí yú zuǎn xiū shū chéng, zé yǐ biǎo jìn. zhòng lù shū jí yù dié, zhǐ pěng jìn. zī xiáng zài jìn shí lù yí, yú kě tuī jiàn yún.
進書儀惟《實錄》最重。皇帝具袞冕,百官朝服,進表稱賀。其餘纂修書成,則以表進。重錄書及玉牒,止捧進。茲詳載進《實錄》儀,餘可推見雲。
jiàn wén shí, tài zǔ shí lù chéng, qí jìn yí wú kǎo. yǒng lè yuán nián, chóng xiū tài zǔ shí lù chéng. shè xiāng àn yú fèng tiān diàn dān bì zhèng zhōng, biǎo àn yú dān bì zhī dōng, shè bǎo yú yú fèng tiān mén, shè lǔ bù dà lè rú yí. shǐ guān pěng shí lù zhì yú zhōng, dì yù diàn rú dà cháo yí. bǎi guān yì dan chi zuǒ yòu lì, hóng lú guān yǐn bǎo yú zhì dān bì shàng, shǐ guān jǔ shí lù zhì yú àn, suì rù bān. hóng lú guān zòu jìn shí lù, xù bān jǔ shí lù àn, yǐ cì yóu diàn zhōng mén rù, bān shǒu yóu zuǒ mén rù. dì xìng, xù bān yǐ shí lù àn zhì yú diàn zhōng. bān shǒu guì yú àn qián, zàn shǐ guān jiē guì. xù bān bìng nèi shì guān jǔ shí lù àn rù jǐn shēn diàn, zhì yú zhōng. dì fù zuò. zàn fǔ fú, bān shǒu fǔ fú, xìng. fù wèi, zàn sì bài. zàn jìn biǎo, xù bān jǔ biǎo àn, yóu zuǒ mén rù, zhì yú diàn zhōng. zàn xuān biǎo, zàn zhòng guān jiē guì. xuān qì, fǔ fú, xìng, sì bài, jìn shí lù guān tuì yú dōng bān, bǎi guān rù bān. hóng lú guān zòu qìng hè, gè guān sì bài xìng. zàn yǒu zhì, shǐ guān réng rù bān. zàn guì, xuān zhì yún: tài zǔ gāo huáng dì gāo huáng hòu gōng dé guāng huá, zuǎn shù xiáng shí. zhèn xīn huān qìng, yǔ qīng děng tóng zhī. xuān qì, fǔ fú xìng, sān wǔ dǎo, yòu sì bài, lǐ bì.
建文時,《太祖實錄》成,其進儀無考。永樂元年,重修《太祖實錄》成。設香案於奉天殿丹陛正中,表案于丹陛之東,設寶輿於奉天門,設鹵簿大樂如儀。史官捧《實錄》置輿中,帝御殿如大朝儀。百官詣丹墀左右立,鴻臚官引寶輿至丹陛上,史官舉《實錄》置於案,遂入班。鴻臚官奏進《實錄》,序班舉《實錄》案,以次由殿中門入,班首由左門入。帝興,序班以《實錄》案置於殿中。班首跪於案前,贊史官皆跪。序班並內侍官舉《實錄》案入謹身殿,置於中。帝復座。贊俯伏,班首俯伏,興。復位,贊四拜。贊進表,序班舉表案,由左門入,置於殿中。贊宣表,贊眾官皆跪。宣訖,俯伏,興,四拜,進《實錄》官退於東班,百官入班。鴻臚官奏慶賀,各官四拜興。贊有制,史官仍入班。贊跪,宣制云:「太祖高皇帝、高皇后功德光華,纂述詳實。朕心歡慶,與卿等同之。」宣訖,俯伏興,三舞蹈,又四拜,禮畢。
wàn lì wǔ nián, shì zǔ shí lù chéng, xù dìng jìn yí. shè bǎo yú xiāng tíng biǎo tíng yú shǐ guǎn qián, dì gǔn miǎn yù zhōng jí diàn, bǎi guān cháo fú shì bān. jiān xiū zǒng cái zuǎn xiū děng guān, cháo fú zhì guǎn qián. jiān xiū guān pěng biǎo zhì biǎo tíng zhōng, zuǎn xiū guān pěng shí lù zhì bǎo yú zhōng, hóng lú guān dǎo yíng. yòng gǔ lè sǎn gài, yóu huì jí mén xià jiē, zhì qiáo nán, yóu zhōng dào héng. jiān xiū zǒng cái děng guān suí biǎo tíng hòu, yóu èr qiáo xíng zhì huáng jí mén. shí lù yú yóu zhōng mén rù, biǎo tíng yóu zuǒ mén rù, zhì dan chi àn qián. jiān xiū guān pěng biǎo zhì yú àn, zuǎn xiū guān pěng shí lù zhì yú àn, jù shì lì yú shí chí dōng. nèi diàn bǎi guān xíng jì qì, dì chū yù huáng jí diàn. jiān xiū zǒng cái děng guān rù, jìn shí lù jìn biǎo jù rú yǒng lè yí. cì rì, sī lǐ jiān guān zì nèi diàn sòng shí lù xià diàn, réng zhì bǎo yú zhōng, yòng sǎn gài, yǔ jiān xiū zǒng cái guān tóng sòng huáng shǐ chéng zūn cáng.
萬曆五年,《世祖實錄》成,續定進儀。設寶輿、香亭、表亭於史館前,帝袞冕御中極殿,百官朝服侍班。監修、總裁、纂修等官,朝服至館前。監修官捧表置表亭中,纂修官捧《實錄》置寶輿中,鴻臚官導迎。用鼓樂傘蓋,由會極門下階,至橋南,由中道行。監修、總裁等官隨表亭後,由二橋行至皇極門。《實錄》輿由中門入,表亭由左門入,至丹墀案前。監修官捧表置於案,纂修官捧《實錄》置於案,俱侍立於石墀東。內殿百官行記訖,帝出御皇極殿。監修、總裁等官入,進《實錄》、進表俱如永樂儀。次日,司禮監官自內殿送《實錄》下殿,仍置寶輿中,用傘蓋,與監修總裁官同送皇史宬尊藏。
jìn biǎo jiān yí
進表箋儀
míng chū dìng zhì, fán wáng fǔ yù shèng jié jí dōng zhì zhēng dàn, xiān qī chén shè bì. wáng miǎn fú jiù wèi sì bài, yì xiāng àn qián guì. jìn biǎo qì, fù wèi, sì bài, sān wǔ dǎo, shān hū, yòu sì bài. bǎi guān cháo fú suí bān xíng lǐ. jìn zhōng gōng jiān yí rú zhī, wéi bù wǔ dǎo shān hū. jìn huáng tài zǐ jiān, wáng pí biàn fú, xíng bā bài lǐ, bǎi guān cháo fú suí bān xíng lǐ.
明初定製,凡王府遇聖節及冬至、正旦,先期陳設畢。王冕服就位四拜,詣香案前跪。進表訖,復位,四拜,三舞蹈,山呼,又四拜。百官朝服隨班行禮。進中宮箋儀如之,惟不舞蹈山呼。進皇太子箋,王皮弁服,行八拜禮,百官朝服隨班行禮。
fán jìn hè biǎo jiān, huáng zǐ fēng wáng zhě, yú tiān zǐ qián zì chēng yuē dì jǐ zi mǒu wáng mǒu, chēng tiān zǐ yuē fù huáng bì xià, huáng hòu yuē mǔ hòu diàn xià. ruò sūn, zé zì chēng yuē dì jǐ sūn mǒu wáng mǒu, chēng tiān zǐ yuē zǔ fù huáng dì bì xià, huáng hòu yuē zǔ mǔ huáng hòu diàn xià. ruò dì, zé zì chēng yuē dì jǐ dì mǒu fēng mǒu, chēng tiān zǐ yuē dà xiōng huáng dì bì xià, huáng hòu yuē zūn sǎo huáng hòu diàn xià. zhí zé zì chēng yuē dì jǐ zhí mǒu fēng mǒu, chēng tiān zǐ yuē bó fù huáng dì bì xià, shū fù huáng dì bì xià, huáng hòu yuē bó mǔ huáng hòu diàn xià, shū mǔ huáng hòu diàn xià. ruò zūn shǔ, zé zì chēng yuē mǒu fēng chén mǒu, chēng tiān zǐ yuē huáng dì bì xià, huáng hòu yuē huáng hòu diàn xià. ruò cóng sūn yǐ xià, zé chēng cóng sūn zài cóng sūn sān cóng sūn mǒu fēng mǒu, jiē chēng huáng dì huáng hòu yuē bó zǔ shū zǔ huáng dì bì xià, bó zǔ mǔ shū zǔ mǔ huáng hòu diàn xià. zhì shì zōng shí, shǐ lìng gè wáng fǔ biǎo jiān, jù yòng shèng hào, bù de yòng jiā rén lǐ.
凡進賀表箋,皇子封王者,於天子前自稱曰「第几子某王某」,稱天子曰「父皇陛下」,皇后曰「母后殿下」。若孫,則自稱曰「第幾孫某王某」,稱天子曰「祖父皇帝陛下,」皇后曰「祖母皇后殿下」。若弟,則自稱曰「第幾弟某封某」,稱天子曰「大兄皇帝陛下」,皇后曰「尊嫂皇后殿下」。侄則自稱曰「第幾侄某封某」,稱天子曰「伯父皇帝陛下」,「叔父皇帝陛下」,皇后曰「伯母皇后殿下」,「叔母皇后殿下」。若尊屬,則自稱曰「某封臣某」,稱天子曰「皇帝陛下」,皇后曰「皇后殿下」。若從孫以下,則稱「從孫、再從孫、三從孫某封某」,皆稱皇帝皇后曰「伯祖、叔祖皇帝陛下」,「伯祖母、叔祖母皇后殿下」。至世宗時,始令各王府表箋,俱用聖號,不得用家人禮。
fán zài wài bǎi guān jìn hè biǎo jiān, qián yī rì, jié cǎi yú gōng xiè jí jiē qú. wén wǔ guān gè zhāi mù, sù běn shǔ. qīng chén, shè lóng tíng yú tíng zhōng, shè yí zhàng gǔ lè yú lù tái, shè biǎo jiān àn yú lóng tíng qián, xiāng àn yú biǎo jiān àn qián, shè jìn biǎo jiān guān wèi yú lóng tíng dōng. gǔ chū yán, gè guān jù fú. cì yán, bān shǒu jù fú yì xiāng àn qián, dí yìn yòng yìn qì, yǐ biǎo jiān zhì yú àn, tuì lì mù cì. sān yán, gè guān rù bān sì bài, bān shǒu yì xiāng àn qián. zàn guì, zhòng guān jiē guì. zhí shì zhě yǐ biǎo jiān guì shòu bān shǒu, bān shǒu guì shòu jìn biǎo guān, jìn biǎo guān guì shòu, zhì lóng tíng zhōng. bān shǒu fù wèi, gè guān jiē sì bài, sān wǔ dǎo, shān hū, sì bài. jīn gǔ yí zhàng gǔ lè bǎi guān qián dǎo, jìn biǎo guān zài lóng tíng hòu dōng. zhì jiāo wài, zhì lóng tíng nán xiàng, yí zhàng gǔ lè chén liè rú qián, wén wǔ guān shì lì. bān shǒu qǔ biǎo jiān shòu jìn biǎo guān, jìn biǎo guān jiù yú mǎ shàng shòu biǎo, jí xíng, bǎi guān tuì.
凡在外百官進賀表箋,前一日,結彩於公廨及街衢。文武官各齋沐,宿本署。清晨,設龍亭於庭中,設儀仗鼓樂於露台,設表箋案於龍亭前,香案於表箋案前,設進表箋官位於龍亭東。鼓初嚴,各官具服。次嚴,班首具服詣香案前,滌印用印訖,以表箋置於案,退立幕次。三嚴,各官入班四拜,班首詣香案前。贊跪,眾官皆跪。執事者以表箋跪授班首,班首跪授進表官,進表官跪受,置龍亭中。班首復位,各官皆四拜,三舞蹈,山呼,四拜。金鼓儀仗鼓樂百官前導,進表官在龍亭後東。至郊外,置龍亭南向,儀仗鼓樂陳列如前,文武官侍立。班首取表箋授進表官,進表官就於馬上受表,即行,百官退。
xiāng yǐn jiǔ lǐ
鄉飲酒禮
jì yuē: xiāng yǐn jiǔ zhī lǐ fèi, zé zhēng dòu zhī yù fán yǐ. gù yí lǐ suǒ jì, wéi xiāng yǐn zhī lǐ dá yú shù mín. zì zhōu qì míng, sǔn yì dài shū, ér qí lǐ bù fèi. hóng wǔ wǔ nián, zhào lǐ bù zòu dìng xiāng yǐn lǐ yí, mìng yǒu sī yǔ xué guān lǜ shì dài fū zhī lǎo zhě, xíng yú xué xiào, mín jiān lǐ shè yì xíng zhī. shí liù nián, zhào bān xiāng yǐn jiǔ lǐ tú shì yú tiān xià, měi suì zhēng yuè shí wǔ rì shí yuè chū yī rì, yú rú xué xíng zhī.
《記》曰:「鄉飲酒之禮廢,則爭鬥之獄繁矣。」故《儀禮》所記,惟鄉飲之禮達於庶民。自周迄明,損益代殊,而其禮不廢。洪武五年,詔禮部奏定鄉飲禮儀,命有司與學官率士大夫之老者,行於學校,民間裡社亦行之。十六年,詔班《鄉飲酒禮圖式》於天下,每歲正月十五日、十月初一日,於儒學行之。
qí yí, yǐ fǔ zhōu xiàn zhǎng lì wèi zhǔ, yǐ xiāng zhī zhì shì guān yǒu dé xíng zhě yī rén wèi bīn. zé nián gāo yǒu dé zhě wèi zhuàn bīn, qí cì wèi jiè, yòu qí cì wèi sān bīn, yòu qí cì wèi zhòng bīn, jiào zhí wèi sī zhèng. zàn lǐ zàn yǐn dú lǜ, jiē shǐ néng zhě. qián qī, shè bīn xí yú táng běi liǎng yíng zhī jiān, shǎo xī, nán miàn zhǔ xí yú zuò jiē shàng, xī miàn jiè xí yú xī jiē shàng, dōng miàn zhuàn xí yú bīn dōng, nán miàn sān bīn xí yú bīn xī, nán miàn. jiē zhuān xí bù shǔ. zhòng bīn liù shí yǐ shàng zhě, xí yú xī xù, dōng miàn běi shàng. bīn duō zé shè xí yú xī jiē, běi miàn dōng shàng liáo zuǒ xí yú dōng xù, xī miàn běi shàng. shè zhòng bīn wǔ shí yǐ xià zhě wèi yú táng xià xī jiē zhī xī, dāng xù, dōng miàn běi shàng. bīn duō zé yòu shè wèi yú xī jiē zhī nán, běi miàn dōng shàng. sī zhèng jí dú lǜ zhě, wèi yú táng xià zuò jiē zhī nán, běi miàn xī shàng. shè zhǔ zhī zàn zhě wèi yú zuò jiē zhī dōng, xī miàn běi shàng. shè zhǔ jí liáo zuǒ yǐ xià cì yú dōng láng, bīn jiè jí zhòng bīn cì yú xiáng mén zhī wài, zhuàn cì yì zài mén wài. shè jiǔ zūn yú táng shàng dōng nán yú, jiā sháo mì, yòng gé jīn jué xǐ yú zuò jiē xià dōng nán fěi yī yú xǐ xī, shí yǐ jué zhì guàn xǐ zài jué xǐ dōng. shè zhuō àn yú táng shàng xià xí wèi qián, chén dòu yú qí shàng. liù shí zhě sān dòu, qī shí zhě sì dòu, bā shí zhě wǔ dòu, jiǔ shí zhě liù dòu, táng xià zhě èr dòu. zhǔ rén dòu rú bīn zhī shù, jiē shí yǐ zū hǎi. zhì qī, bīn jiāng jí mén, zhí shì zhě jìn bào yuē: bīn zhì. zhǔ rén lǜ liáo shǔ chū yíng yú mén wài, zhǔ xī miàn, bīn yǐ xià jiē dōng miàn. sān yī sān ràng, ér hòu shēng táng, xiāng xiàng zài bài, shēng zuò. zhí shì zhě bào zhuàn zhì, yíng zuò rú qián yí. zàn lǐ chàng sī zhèng yáng zhì. sī zhèng yì guàn xǐ wèi, cì yì jué xǐ wèi, qǔ zhì yú fěi, xǐ zhì. shēng zì xī jiē, yì zūn suǒ zhuó jiǔ, jìn liǎng yíng zhī jiān, běi miàn lì. zài zuò zhě jiē qǐ, sī zhèng yī, zhuàn bīn yǐ xià jiē bào yī. sī zhèng nǎi jǔ zhì, yán yuē: gōng wéi cháo tíng, lǜ yóu jiù zhāng. dūn chóng lǐ jiào, jǔ xíng xiāng yǐn, fēi wèi yǐn shí. fán wǒ zhǎng yòu, gè xiāng quàn miǎn. wèi chén jié zhōng, wèi zi jǐn xiào, zhǎng yòu yǒu xù, xiōng yǒu dì gōng. nèi mù zōng zú, wài hé xiāng lǐ, wú huò fèi zhuì, yǐ tiǎn suǒ shēng. yán bì, zàn lǐ chàng sī zhèng yǐn jiǔ. yǐn bì, yī bào rú chū. sī zhèng fù wèi, zhuàn bīn yǐ xià jiē zuò. zàn lǐ chàng dú lǜ lìng, zhí shì jǔ lǜ lìng àn yú táng zhī zhōng. dú lǜ lìng zhě yì àn qián, běi xiàng lì dú, jiē rú yáng zhì yí. yǒu guò zhī rén jù fù zhèng xí lì tīng, dú bì fù wèi. zàn lǐ chàng gōng zhuàn, zhí shì zhě jǔ zhuàn àn zhì bīn qián, cì zhuàn, cì jiè, cì zhǔ, sān bīn yǐ xià gè yǐ cì jǔ qì. zàn lǐ chàng xiàn bīn, zhǔ jiàng yì guàn xǐ jí jué xǐ wèi, xǐ jué zhuó jiǔ, zhì bīn qián, zhì yú xí. shāo tuì, liǎng bài, bīn dá bài. yòu yì zhuàn qián, yì rú zhī. zhǔ tuì fù wèi. zàn lǐ chàng bīn chóu jiǔ, bīn qǐ, zhuàn cóng zhī, yì guàn xǐ jué xǐ wèi rú yí. zhì zhǔ qián, zhì jué. bīn zhuàn zhǔ jiē zài bài, gè jiù zuò. zhí shì zhě yú jiè sān bīn zhòng bīn yǐ xià, yǐ cì zhēn jiǔ qì. zàn lǐ chàng yǐn jiǔ, huò sān xíng, huò wǔ xíng. gōng tāng sān pǐn bì. zàn lǐ chàng chè zhuàn, zài zuò zhě jiē xìng. zhuàn zhǔ liáo shǔ jū dōng, bīn jiè sān bīn zhòng bīn jū xī, jiē zài bài. zàn lǐ chàng sòng bīn, yǐ cì xià táng, fēn dōng xī xíng, réng sān yī chū xiáng mén ér tuì. lǐ zhōng xiāng yǐn lüè tóng.
其儀,以府州縣長吏為主,以鄉之致仕官有德行者一人為賓。擇年高有德者為僎賓,其次為介,又其次為三賓,又其次為眾賓,教職為司正。贊禮、贊引、讀律,皆使能者。前期,設賓席於堂北兩楹之間,少西,南面;主席於阼階上,西面;介席於西階上,東面;僎席於賓東,南面;三賓席於賓西,南面。皆專席不屬。眾賓六十以上者,席於西序,東面北上。賓多則設席於西階,北面東上;僚佐席於東序,西面北上。設眾賓五十以下者位於堂下西階之西,當序,東面北上。賓多則又設位於西階之南,北面東上。司正及讀律者,位於堂下阼階之南,北面西上。設主之贊者位於阼階之東,西面北上。設主及僚佐以下次於東廊,賓介及眾賓次於庠門之外,僎次亦在門外。設酒尊於堂上東南隅,加勺冪,用葛巾;爵洗於阼階下東南;篚一於洗西,實以爵觶;盥洗在爵洗東。設卓案於堂上下席位前,陳豆於其上。六十者三豆,七十者四豆,八十者五豆,九十者六豆,堂下者二豆。主人豆如賓之數,皆實以菹醢。至期,賓將及門,執事者進報曰:「賓至。」主人率僚屬出迎於門外,主西面,賓以下皆東面。三揖三讓,而後升堂,相向再拜,升坐。執事者報僎至,迎坐如前儀。贊禮唱司正揚觶。司正詣盥洗位,次詣爵洗位,取觶於篚,洗觶。升自西階,詣尊所酌酒,進兩楹之間,北面立。在坐者皆起,司正揖,僎賓以下皆報揖。司正乃舉觶,言曰:「恭惟朝廷,率由舊章。敦崇禮教,舉行鄉飲,非為飲食。凡我長幼,各相勸勉。為臣竭忠,為子盡孝,長幼有序,兄友弟恭。內睦宗族,外和鄉里,無或廢墜,以忝所生。」言畢,贊禮唱司正飲酒。飲畢,揖報如初。司正復位,僎賓以下皆坐。贊禮唱讀律令,執事舉律令案於堂之中。讀律令者詣案前,北向立讀,皆如揚觶儀。有過之人俱赴正席立聽,讀畢復位。贊禮唱供饌,執事者舉饌案至賓前,次僎,次介,次主,三賓以下各以次舉訖。贊禮唱獻賓,主降詣盥洗及爵洗位,洗爵酌酒,至賓前,置於席。稍退,兩拜,賓答拜。又詣僎前,亦如之。主退復位。贊禮唱賓酬酒,賓起,僎從之,詣盥洗爵洗位如儀。至主前,置爵。賓、僎、主皆再拜,各就坐。執事者於介、三賓、眾賓以下,以次斟酒訖。贊禮唱飲酒,或三行,或五行。供湯三品畢。贊禮唱徹饌,在坐者皆興。僎、主、僚屬居東,賓、介、三賓、眾賓居西,皆再拜。贊禮唱送賓,以次下堂,分東西行,仍三揖出庠門而退。里中鄉飲略同。
èr shí èr nián, mìng fán yǒu guò fàn zhī rén liè yú wài zuò, tóng lèi zhě chéng xí, bù xǔ zá yú shàn liáng zhī zhōng, zhe wèi lìng.
二十二年,命凡有過犯之人列於外坐,同類者成席,不許雜於善良之中,著為令。
sān yuē bīn lǐ, yǐ dài fān guó zhī jūn zhǎng yǔ qí shǐ zhě. sòng zhèng hé jiān, xiáng dìng wǔ lǐ, qǔ zhōu guān sī yí zhǎng jiǔ yí bīn kè bìn xiāng, zhào wáng nán xiāng yǐ cháo zhū hóu zhī yì, gù yǐ cháo huì yí liè wèi bīn lǐ. àn gǔ zhī zhū hóu, gè jūn qí guó, zi qí mín, dài yǐ kè lǐ kě yě, bù kě yǔ hòu shì zhī chén xià děng. zī gǎi cóng qí jiù, ér bǎi guān shù rén xiāng jiàn zhī lǐ fù yān.
三曰賓禮,以待蕃國之君長與其使者。宋政和間,詳定五禮,取《周官·司儀》掌九儀賓客擯相,詔王南鄉以朝諸侯之義,故以朝會儀列為賓禮。按古之諸侯,各君其國,子其民,待以客禮可也,不可與後世之臣下等。茲改從其舊,而百官庶人相見之禮附焉。
fān wáng cháo gòng lǐ
蕃王朝貢禮
fān wáng rù cháo, qí yíng láo yàn xiǎng zhī lǐ, wéi táng zhì wèi xiáng. sòng shí, fān guó jiē qiǎn shǐ rù gòng, suǒ jiē jiàn wéi shǐ chén ér yǐ.
蕃王入朝,其迎勞宴饗之禮,惟唐制為詳。宋時,蕃國皆遣使入貢,所接見惟使臣而已。
míng hóng wǔ èr nián dìng zhì: fán fān wáng zhì lóng jiāng yì, qiǎn shì yí tōng zàn èr rén jiē bàn. guǎn rén chén fān wáng zuò yú tīng xī běi, dōng xiàng. yīng tiān fǔ zhī fǔ chū yíng, shè zuò yú tīng dōng nán, xī xiàng. yǐ bīn zhǔ jiē jiàn. yàn bì, zhī fǔ hái, fān wáng sòng yú mén wài. míng rì, jiē bàn guān sòng fān wáng rù huì tóng guǎn, lǐ bù shàng shū jí guǎn yàn láo. shàng shū zhì, fān wáng fú qí guó fú xiāng jiàn. yàn xiǎng yíng sòng jù rú lóng jiāng yì. jiǔ xíng, yòng lè. míng rì, zhōng shū shěng zòu wén, mìng guān yī yuán yì guǎn, rú qián yàn láo. shì yí sī yǐ fān wáng jí cóng guān jù fú, yú tiān jiè sì xí yí sān rì, zé rì cháo jiàn. shè fān wáng jí cóng guān cì yú wǔ mén wài, fān wáng bài wèi yú dan chi zhōng dào, shāo xī, cóng guān zài qí hòu. shè fāng wù àn yú dan chi zhōng dào dōng xī. zhī bān èr, wèi yú fān wáng bài wèi běi, yǐn fān wáng shè rén èr, wèi yú fān wáng běi, yǐn fān wáng cóng guān shè rén èr, wèi yú fān wáng cóng guān běi, jù dōng xī xiāng xiàng. gǔ sān yán, bǎi guān rù shì. zhí shì jǔ fāng wù àn, fān wáng suí àn yóu xī mén rù, zhì diàn qián dan chi xī, qí lì. huáng dì fú tōng tiān guān jiàng shā páo yù diàn. fān wáng jí cóng guān gè jiù bài wèi, yǐ zhǔ wù àn zhì bài wèi qián. zàn sì bài qì, yǐn bān dǎo fān wáng shēng diàn. xuān fāng wù guān yǐ fāng wù zhuàng yóu xī bì shēng, rù diàn xī mén, nèi zàn yǐn zhì yù qián. zàn bài, fān wáng zài bài, guì, chēng hè zhì cí. xuān fāng wù guān xuān zhuàng. chéng zhì guān xuān zhì qì, fān wáng fǔ fú, xìng, zài bài, chū diàn xī mén, fù wèi. zàn bài, fān wáng jí qí cóng guān jiē sì bài. lǐ bì, huáng dì xìng, fān wáng yǐ xià chū. lè zuò lè zhǐ jiē rú cháng. jiàn huáng tài zǐ yú dōng gōng zhèng diàn, shè bài wèi yú diàn wài. huáng tài zǐ pí biàn fú shēng zuò, fān wáng zài bài, huáng tài zǐ lì shòu. fān wáng guì chēng hè, zhì cí qì, fù wèi zài bài, huáng tài zǐ dá bài. fān wáng chū, qí cóng guān xíng sì bài lǐ. jiàn qīn wáng, dōng xī xiāng xiàng zài bài, wáng dá bài. jù jiù zuò, wáng zuò shāo běi. lǐ bì, yī ér chū. jiàn chéng xiàng sān gōng dà dū dū yù shǐ dài fū jiē jūn lǐ. fān wáng bì cí, rú cháo jiàn yí, bù chuán zhì. zhōng shū shěng lǜ lǐ bù guān sòng lóng jiāng yì, yàn rú chū.
明洪武二年定製:凡蕃王至龍江驛,遣侍儀、通贊二人接伴。館人陳蕃王座於廳西北,東向。應天府知府出迎,設座於廳東南,西向。以賓主接見。宴畢,知府還,蕃王送於門外。明日,接伴官送蕃王入會同館,禮部尚書即館宴勞。尚書至,蕃王服其國服相見。宴饗迎送俱如龍江驛。酒行,用樂。明日,中書省奏聞,命官一員詣館,如前宴勞。侍儀司以蕃王及從官具服,於天界寺習儀三日,擇日朝見。設蕃王及從官次於午門外,蕃王拜位于丹墀中道,稍西,從官在其後。設方物案于丹墀中道東西。知班二,位於蕃王拜位北,引蕃王舍人二,位於蕃王北,引蕃王從官舍人二,位於蕃王從官北,俱東西相向。鼓三嚴,百官入侍。執事舉方物案,蕃王隨案由西門入,至殿前丹墀西,俟立。皇帝服通天冠、絳紗袍御殿。蕃王及從官各就拜位,以主物案置拜位前。贊四拜訖,引班導蕃王升殿。宣方物官以方物狀由西陛升,入殿西門,內贊引至御前。贊拜,蕃王再拜,跪,稱賀致詞。宣方物官宣狀。承制官宣制訖,蕃王俯伏,興,再拜,出殿西門,復位。贊拜,蕃王及其從官皆四拜。禮畢,皇帝興,蕃王以下出。樂作樂止皆如常。見皇太子於東宮正殿,設拜位於殿外。皇太子皮弁服升座,蕃王再拜,皇太子立受。蕃王跪稱賀,致詞訖,復位再拜,皇太子答拜。蕃王出,其從官行四拜禮。見親王,東西相向再拜,王答拜。俱就座,王座稍北。禮畢,揖而出。見丞相、三公、大都督、御史大夫皆鈞禮。蕃王陛辭,如朝見儀,不傳制。中書省率禮部官送龍江驛,宴如初。
èr shí qī nián sì yuè, yǐ jiù yí fán, mìng gēng dìng. fán fān guó lái cháo, xiān qiǎn lǐ bù guān láo yú huì tóng guǎn. míng rì, gè jù qí guó fú, rú cháng cì cháo fú zhě zé fú cháo fú, yú fèng tiān diàn cháo jiàn. xíng bā bài lǐ bì, jí yì wén huá diàn cháo huáng tài zǐ, xíng sì bài lǐ. jiàn qīn wáng yì rú zhī, wáng lì shòu, dá hòu èr bài. cóng guān suí fān wáng hòu xíng lǐ. fán yù yàn huì, fān wáng jū hóu bó zhī xià.
二十七年四月,以舊儀煩,命更定。凡蕃國來朝,先遣禮部官勞於會同館。明日,各具其國服,如嘗賜朝服者則服朝服,於奉天殿朝見。行八拜禮畢,即詣文華殿朝皇太子,行四拜禮。見親王亦如之,王立受,答後二拜。從官隨蕃王后行禮。凡遇宴會,蕃王居侯伯之下。
fán fān guó qiǎn shǐ cháo gòng, zhì yì, qiǎn yīng tiān fǔ tóng zhī lǐ dài. míng rì zhì huì tóng guǎn, zhōng shū shěng zòu wén, mìng lǐ bù shì láng yú guǎn zhōng lǐ dài rú yí. yàn bì, xí yí sān rì, zé rì cháo jiàn. chén shè yí zhàng jí jìn biǎo, jù rú yí. chéng zhì guān yì shǐ zhě qián, chēng yǒu zhì. shǐ zhě guì, xuān zhì yuē: huáng dì wèn shǐ zhě lái shí, ěr guó wáng ān fǒu? shǐ dá bì, fǔ fú, xìng, zài bài. chéng zhì guān chēng yǒu hòu zhì, shǐ zhě guì. xuān zhì yuē: huáng dì yòu wèn, ěr shǐ zhě yuǎn lái qín láo. shǐ zhě fǔ fú, xìng, zài bài. chéng zhì guān fù mìng qì, shǐ zhě fù sì bài. lǐ bì, huáng dì xìng, lè zuò zhǐ rú yí. jiàn dōng gōng sì bài, jìn fāng wù qì, fù sì bài. yè chéng xiàng dà dū dū yù shǐ dài fū, zài bài. xiàn shū, fù zài bài. jiàn zuǒ sī láng zhōng děng, jiē jūn lǐ.
凡蕃國遣使朝貢,至驛,遣應天府同知禮待。明日至會同館,中書省奏聞,命禮部侍郎於館中禮待如儀。宴畢,習儀三日,擇日朝見。陳設儀仗及進表,俱如儀。承制官詣使者前,稱有制。使者跪,宣制曰:「皇帝問使者來時,爾國王安否?」使答畢,俯伏,興,再拜。承制官稱有後制,使者跪。宣制曰:「皇帝又問,爾使者遠來勤勞。」使者俯伏,興,再拜。承制官復命訖,使者復四拜。禮畢,皇帝興,樂作止如儀。見東宮四拜,進方物訖,復四拜。謁丞相、大都督、御史大夫,再拜。獻書,復再拜。見左司郎中等,皆鈞禮。
fán xī yàn, chén yù zuò yú jǐn shēn diàn. shè huáng tài zǐ zuò yú yù zuò dōng, zhū wáng zuò yú huáng tài zǐ xià, xī xiàng, shè fān wáng zuò yú diàn xī dì yī xíng, dōng xiàng, shè wén wǔ guān zuò yú dì èr dì sān xíng, dōng xī xiàng. jiǔ jiǔ xíng, shàng shí wǔ cì, dà lè xì lè jiān zuò, chéng wǔ duì. fān guó cóng guān zuò yú xī wǔ xià, jiǔ shù shí pǐn tóng, bù zuò lè. dōng gōng yàn fān wáng, diàn shàng zhèng zhōng shè huáng tài zǐ zuò, shè zhū wáng zuò yú páng, dōng xī xiàng fān wáng zuò yú xī piān, zhū wáng zhī xià, dōng xiàng sān shī bīn kè yù dé wèi yú diàn shàng dì èr xíng, dōng xī xiàng fān wáng cóng guān jí dōng gōng guān wèi yú xī wǔ, dōng xiàng běi shàng. hé shēng láng chén lè, guāng lù sì shè jiǔ zhuàn, jù rú jǐn shēn diàn yí. huò zǎi xiàng qǐng zhǐ yàn láo, zé shè xí yú zhōng shū shěng hòu táng, bīn xī zhǔ dōng. shè fān wáng cóng guān jí zuǒ yòu sī guān zuò yú zuǒ sī. jiào fāng sī chén lè yú táng jí zuǒ sī nán yíng. fān wáng zhì shěng mén wài, shěng guān yíng rù, cóng guān gè cóng qí hòu. shēng jiē jiù zuò, jiǔ qī xíng, shí wǔ pǐn, zuò lè, zá chén zhū xì. yàn bì, shěng guān sòng zhì mén wài. dū du fǔ yù shǐ tái yàn rú zhī. qí yàn fān shǐ, lǐ bù fèng zhǐ xī yàn yú huì tóng guǎn. guǎn rén shè zuò cì jí yù jiǔ àn, jiào fāng sī shè lè wǔ, lǐ bù guān chén lóng tíng yú wǔ mén wài. guāng lù sì guān qǐng zhǐ qǔ yù jiǔ, zhì lóng tíng, yí zhàng gǔ lè qián dǎo. zhì guǎn, fān shǐ chū yíng yú mén wài. zhí shì zhě pěng jiǔ yóu zhōng dào rù, zhì jiǔ yú àn. fèng zhǐ guān lì yú àn dōng, chēng yǒu zhì, shǐ zhě wàng què guì. tīng xuān bì, zàn zài bài. fèng zhǐ guān zhuó jiǔ shòu shǐ zhě, běi miàn guì yǐn bì, yòu zài bài. gè jiù zuò, jiǔ qī xíng, tāng wǔ pǐn, zuò lè chén xì rú yí. yàn bì, fèng zhǐ guān chū, shǐ zhě sòng zhì mén wài. huáng tài zǐ xī yàn, zé qiǎn gōng guān lǐ dài zhī. shěng fǔ tái yì zhì jiǔ yàn huì, jiǔ wǔ xíng, shí wǔ pǐn, zuò lè, bù chén xì.
凡錫宴,陳御座于謹身殿。設皇太子座於御座東,諸王座於皇太子下,西向,設蕃王座於殿西第一行,東向,設文武官座於第二、第三行,東西向。酒九行,上食五次,大樂、細樂間作,呈舞隊。蕃國從官坐於西廡下,酒數食品同,不作樂。東宮宴蕃王,殿上正中設皇太子座,設諸王座於旁,東西向;蕃王座於西偏,諸王之下,東向;三師、賓客、諭德位於殿上第二行,東西向;蕃王從官及東宮官位於西廡,東向北上。和聲郎陳樂,光祿寺設酒饌,俱如謹身殿儀。或宰相請旨宴勞,則設席於中書省後堂,賓西主東。設蕃王從官及左右司官坐於左司。教坊司陳樂於堂及左司南楹。蕃王至省門外,省官迎入,從官各從其後。升階就坐,酒七行,食五品,作樂,雜陳諸戲。宴畢,省官送至門外。都督府御史台宴如之。其宴蕃使,禮部奉旨錫宴於會同館。館人設坐次及御酒案,教坊司設樂舞,禮部官陳龍亭於午門外。光祿寺官請旨取御酒,置龍亭,儀仗鼓樂前導。至館,蕃使出迎於門外。執事者捧酒由中道入,置酒於案。奉旨官立於案東,稱有制,使者望闕跪。聽宣畢,贊再拜。奉旨官酌酒授使者,北面跪飲畢,又再拜。各就坐,酒七行,湯五品,作樂陳戲如儀。宴畢,奉旨官出,使者送至門外。皇太子錫宴,則遣宮官禮待之。省府台亦置酒宴會,酒五行,食五品,作樂,不陳戲。
qiǎn shǐ zhī fān guó yí
遣使之蕃國儀
fán qiǎn shǐ cì xǐ shòu jí wèn qiǎn qìng diào, zì hàn shǐ. táng shǐ wài guó, wèi zhī rù fān shǐ, sòng wèi zhī guó xìn shǐ. míng zǔ jì dìng tiān xià, fēn qiǎn shǐ zhě fèng zhào shū wǎng yù zhū guó, huò jiàng xiāng bì yǐ sì qí guó zhī shān chuān. fǔ róu zhī yì shén hòu, ér bù shāng guó tǐ, shì qián dài wèi dé.
凡遣使、賜璽綬及問遣慶弔,自漢始。唐使外國,謂之入蕃使,宋謂之國信使。明祖既定天下,分遣使者奉詔書往諭諸國,或降香幣以祀其國之山川。撫柔之意甚厚,而不傷國體,視前代為得。
, fán qiǎn shǐ, hàn lín yuàn guān cǎo zhào. zhì qī, chén shè rú cháng yí. bǎi guān rù shì, huáng dì yù fèng tiān diàn. lǐ bù guān pěng zhào shū, shàng bǎo sī zòu yòng bǎo, yǐ huáng xiāo jīn fú guǒ zhì pán zhōng, zhì yú àn. shǐ zhě jiù bài wèi sì bài, lè zuò zhǐ rú yí. chéng zhì guān zhì dān bì chēng yǒu zhì, shǐ zhě guì. xuān zhì yuē: huáng dì chì shǐ ěr mǒu zhào yù mǒu guó, ěr yí gōng chéng zhèn mìng. xuān qì, shǐ zhě fǔ fú, xìng, sì bài. lǐ bù guān fèng zhào jiàng zì zhōng bì, yǐ shòu shǐ zhě. shǐ zhě bài chū wǔ mén, zhì lóng tíng nèi. jià xìng, bǎi guān chū.
,凡遣使,翰林院官草詔。至期,陳設如常儀。百官入侍,皇帝御奉天殿。禮部官捧詔書,尚寶司奏用寶,以黃銷金袱裹置盤中,置於案。使者就拜位四拜,樂作止如儀。承制官至丹陛稱有制,使者跪。宣制曰:「皇帝敕使爾某詔諭某國,爾宜恭承朕命。」宣訖,使者俯伏,興,四拜。禮部官奉詔降自中陛,以授使者。使者拜出午門,置龍亭內。駕興,百官出。
shǐ zhě rù fān guó jìng, xiān qiǎn rén bào yú wáng, wáng qiǎn shǐ yuǎn jiē. qián qī yú guó mén wài gōng guǎn shè wò jié cǎi, chén lóng tíng xiāng àn, bèi jīn gǔ yí zhàng dà lè. yòu yú chéng nèi jiē xiàng jié cǎi, shè què tíng yú wáng diàn shàng, shè xiāng àn yú qí qián. shè pěng zhào guān wèi diàn bì zhī dōng běi, xuān zhào zhǎn zhào guān yǐ cì nán, jù xī xiàng. zhào shǐ zhì, yíng rù guǎn. wáng lǜ guó zhōng guān jí qí lǎo chū yíng yú guó mén wài, xíng wǔ bài lǐ. yí zhàng gǔ lè dǎo lóng tíng rù, shǐ zhě suí zhī. zhì diàn shàng, zhì lóng tíng yú zhèng zhōng. shǐ zhě lì xiāng àn dōng, fān wáng wèi diàn tíng zhōng běi xiàng, zhòng guān suí zhī. shǐ zhě nán xiàng lì, chēng yǒu zhì, fān wáng yǐ xià jiē sì bài. fān wáng shēng zì xī jiē, yì xiāng àn qián guì. sān shàng xiāng, fǔ fú, xìng, zhòng guān tóng. fān wáng fù wèi. shǐ zhě yì lóng tíng qián, qǔ zhào shū shòu pěng zhào guān. pěng zhào guān pěng yì kāi dú àn, shòu xuān zhào guān. xuān zhào guān shòu zhào, zhǎn zhào guān duì zhǎn, fān wáng yǐ xià jiē guì tīng. xuān qì, réng yǐ zhào zhì lóng tíng. fān wáng yǐ xià jiē fǔ fú, xìng, sì bài, sān wǔ dǎo, fù sì bài. fán bài jiē zuò lè. lǐ bì, shǐ zhě yǐ zhào shū fù suǒ sī bān xíng. fān wáng yǔ shǐ zhě fēn bīn zhǔ xíng lǐ.
使者入蕃國境,先遣人報於王,王遣使遠接。前期於國門外公館設幄結彩,陳龍亭香案,備金鼓儀仗大樂。又於城內街巷結彩,設闕亭於王殿上,設香案於其前。設捧詔官位殿陛之東北,宣詔展詔官以次南,俱西向。詔使至,迎入館。王率國中官及耆老出迎於國門外,行五拜禮。儀仗鼓樂導龍亭入,使者隨之。至殿上,置龍亭於正中。使者立香案東,蕃王位殿庭中北向,眾官隨之。使者南向立,稱有制,蕃王以下皆四拜。蕃王升自西階,詣香案前跪。三上香,俯伏,興,眾官同。蕃王復位。使者詣龍亭前,取詔書授捧詔官。捧詔官捧詣開讀案,授宣詔官。宣詔官受詔,展詔官對展,蕃王以下皆跪聽。宣訖,仍以詔置龍亭。蕃王以下皆俯伏,興,四拜,三舞蹈,復四拜。凡拜皆作樂。禮畢,使者以詔書付所司頒行。蕃王與使者分賓主行禮。
qí cì fān wáng yìn shòu jí lǐ wù, xuān zhì yuē: huáng dì chì shǐ ěr mǒu, shòu mǒu guó wáng yìn shòu, ěr qí gōng chéng zhèn mìng. zhì fān guó, xuān zhì yuē: huáng dì chì shǐ mǒu, chí yìn cì ěr guó wáng mǒu, bìng cì lǐ wù. yú rú yí.
其賜蕃王印綬及禮物,宣制曰:「皇帝敕使爾某,授某國王印綬,爾其恭承朕命。」至蕃國,宣制曰:「皇帝敕使某,持印賜爾國王某,並賜禮物。」余如儀。
fān guó qiǎn shǐ jìn biǎo yí
蕃國遣使進表儀
hóng wǔ èr nián dìng. suǒ sī yú wáng gōng jí guó chéng jiē xiàng jié cǎi, shè què tíng yú diàn shàng zhèng zhōng. qián shè biǎo jiān àn, yòu qián shè xiāng àn. shǐ zhě wèi yú xiāng àn dōng, pěng biǎo jiān èr rén yú xiāng àn xī. shè lóng tíng yú diàn tíng nán zhèng zhōng, yí zhàng gǔ lè jù bèi. qīng chén, sī yìn zhě chén yìn àn yú diàn zhōng, dí yìn qì, yǐ biǎo jiān jí yìn jù zhì yú àn. wáng miǎn fú, zhòng guān cháo fú. yì àn qián yòng yìn bì, yòng huáng fú guǒ biǎo, hóng fú guǒ jiān, gè zhì yú xiá zhōng, réng gè yǐ huáng fú guǒ zhī. pěng biǎo jiān guān pěng zhì yú àn. yǐn lǐ yǐn wáng zhì diàn tíng zhèng zhōng, zhòng guān wèi qí hòu. zàn bài, lè zuò. zài bài, lè zhǐ. wáng yì xiāng àn qián guì, zhòng guān jiē guì, sān shàng xiāng qì. pěng biǎo guān qǔ biǎo dōng xiàng guì jìn wáng, wáng shòu biǎo yǐ jìn yú shǐ zhě. shǐ zhě xī xiàng guì shòu, xìng, zhì yú àn. zàn xìng, wáng fù wèi. zàn bài, lè zuò, wáng yǔ zhòng guān jiē sì bài. lè zhǐ, lǐ bì. pěng biǎo jiān guān pěng biǎo qián xíng. zhì yú lóng tíng zhōng, jīn gǔ yí zhàng gǔ lè qián dǎo. wáng sòng zhì gōng mén wài, hái zhòng guān cháo fú sòng zhì guó mén wài. shǐ zhě nǎi xíng.
洪武二年定。所司於王宮及國城街巷結彩,設闕庭於殿上正中。前設表箋案,又前設香案。使者位於香案東,捧表箋二人於香案西。設龍亭於殿庭南正中,儀仗鼓樂具備。清晨,司印者陳印案於殿中,滌印訖,以表箋及印俱置於案。王冕服,眾官朝服。詣案前用印畢,用黃袱裹表,紅袱裹箋,各置於匣中,仍各以黃袱裹之。捧表箋官捧置於案。引禮引王至殿庭正中,眾官位其後。贊拜,樂作。再拜,樂止。王詣香案前跪,眾官皆跪,三上香訖。捧表官取表東向跪進王,王授表以進於使者。使者西向跪受,興,置於案。贊興,王復位。贊拜,樂作,王與眾官皆四拜。樂止,禮畢。捧表箋官捧表前行。置於龍亭中,金鼓儀仗鼓樂前導。王送至宮門外,還;眾官朝服送至國門外。使者乃行。
pǐn guān xiāng jiàn lǐ
品官相見禮
fán guān yuán yī bài, hóng wǔ èr shí nián dìng, gōng hóu fù mǎ xiāng jiàn, gè xíng liǎng bài lǐ. yī pǐn guān jiàn gōng hóu fù mǎ, yī pǐn guān jū yòu, xíng liǎng bài lǐ, gōng hóu fù mǎ jū zuǒ, dá lǐ. èr pǐn jiàn yī pǐn yì rú zhī. sān pǐn yǐ xià fǎng cǐ. ruò sān lǚ jiàn yī pǐn, sì pǐn jiàn èr pǐn, xíng liǎng bài lǐ. yī pǐn èr pǐn dá shòu cóng yí, yú pǐn fǎng cǐ. rú yǒu qīn qī zūn bēi zhī fēn, cóng xíng sī lǐ. sān shí nián lìng, fán bǎi guān yǐ pǐn zhì gāo xià fēn zūn bēi. pǐn jìn zhě xíng lǐ, zé dōng xī duì lì, bēi zhě xī, gāo zhě dōng. qí pǐn yuè èr sān děng zhě, bēi zhě xià, zūn zhě shàng. qí yuè sì děng zhě, zé bēi zhě bài xià, zūn zhě zuò shòu, yǒu shì zé guì bái.
凡官員揖拜,洪武二十年定,公、侯、駙馬相見,各行兩拜禮。一品官見公、侯、駙馬,一品官居右,行兩拜禮,公、侯、駙馬居左,答禮。二品見一品亦如之。三品以下仿此。若三呂見一品,四品見二品,行兩拜禮。一品二品答受從宜,余品仿此。如有親戚尊卑之分,從行私禮。三十年令,凡百官以品秩高下分尊卑。品近者行禮,則東西對立,卑者西,高者東。其品越二、三等者,卑者下,尊者上。其越四等者,則卑者拜下,尊者坐受,有事則跪白。
fán wén wǔ guān gōng jù, gè yī pǐn jí xù zuò. ruò zī pǐn tóng zhě, zhào yá mén cì dì. ruò wáng fǔ guān yǔ cháo guān zuò lì, gè zhào pǐn jí, jù zài cháo guān zhī cì. chéng huà shí sì nián dìng, zài wài zǒng bīng xún fǔ guān wèi cì, zuǒ yòu dū du yǔ zuǒ yòu dōu yù shǐ bìng, dū du tóng zhī yǔ fù dōu yù shǐ bìng, dū du qiān shì yǔ qiān dōu yù shǐ bìng, jù wén dōng wǔ xī. bó yǐ shàng zé zuò yú zuǒ. shí wǔ nián zhòng dìng, dōu yù shǐ xì zǒng dū jí tí dū jūn wù zhě, bù fēn zuǒ yòu fù qiān, jù zuò yú zuǒ. zǒng bīng guān suī bó, yì zuò yú yòu.
凡文武官公聚,各依品級序坐。若資品同者,照衙門次第。若王府官與朝官坐立,各照品級,俱在朝官之次。成化十四年定,在外總兵、巡撫官位次,左右都督與左右都御史並,都督同知與副都御史並,都督僉事與僉都御史並,俱文東武西。伯以上則坐於左。十五年重定,都御史系總督及提督軍務者,不分左右副僉,俱坐於左。總兵官雖伯,亦坐於右。
fán guān yuán xiāng yù huí bì, hóng wǔ sān shí nián dìng, fù mǎ yù gōng hóu, fēn lù ér xíng. yī pǐn èr pǐn yù gōng hóu fù mǎ, yǐn mǎ cè lì, xū qí guò. èr pǐn jiàn yī pǐn, qū yòu ràng dào ér xíng. sān pǐn yù gōng hóu fù mǎ, yǐn mǎ huí bì, yù yī pǐn yǐn mǎ cè lì, yù èr pǐn qū yòu ràng dào ér xíng. sì pǐn yù yī pǐn yǐ shàng guān, yǐn mǎ huí bì, yù èr pǐn yǐn mǎ cè lì, yù sān pǐn qū yòu ràng dào ér xíng. wǔ pǐn zhì jiǔ pǐn, jiē shì cǐ dì chà. qí hòu jǐn zūn xíng. wén zhí suī yī mìng yǐ shàng, bù bì gōng hóu xūn qī dà chén ér qí xiāng huí bì zhě, yì lùn guān bù lùn pǐn zhì yǐ.
凡官員相遇迴避,洪武三十年定,駙馬遇公侯,分路而行。一品、二品遇公、侯、駙馬,引馬側立,須其過。二品見一品,趨右讓道而行。三品遇公、侯、駙馬,引馬迴避,遇一品引馬側立,遇二品趨右讓道而行。四品遇一品以上官,引馬迴避,遇二品引馬側立,遇三品趨右讓道而行。五品至九品,皆視此遞差。其後盡遵行。文職雖一命以上,不避公、侯、勛戚大臣;而其相迴避者,亦論官不論品秩矣。
fán shǔ guān jiàn shàng sī, hóng wǔ èr shí nián dìng, shǔ guān xù lì yú táng jiē zhī shàng, zǒng xíng yī yī, shàng sī gǒng shǒu, shǒu lǐng guān dá yī. qí gōng gàn jié xù jiàn shàng sī guān, jiē xíng liǎng bài lǐ, zhǎng guān gǒng shǒu, shǒu lǐng guān dá lǐ.
凡屬官見上司,洪武二十年定,屬官序立於堂階之上,總行一揖,上司拱手,首領官答揖。其公幹節序見上司官,皆行兩拜禮,長官拱手,首領官答禮。
fán guān yuán gōng zuò, hóng wǔ èr shí nián dìng, dà xiǎo yá mén guān yuán, měi rì gōng zuò xíng sù yī lǐ. zuǒ èr guān yī zhǎng guān, zhǎng guān dá lǐ. shǒu lǐng guān yī zhǎng guān zuǒ èr guān, zhǎng guān zuǒ èr guān gǒng shǒu.
凡官員公座,洪武二十年定,大小衙門官員,每日公座行肅揖禮。佐貳官揖長官,長官答禮。首領官揖長官、佐貳官,長官、佐貳官拱手。
shù rén xiāng jiàn lǐ
庶人相見禮
hóng wǔ wǔ nián lìng, fán xiāng dǎng xù chǐ, mín jiān shì nóng gōng shāng rén děng píng jū xiāng jiàn jí suì shí yàn huì yè bài zhī lǐ, yòu zhě xiān shī. zuò cì zhī liè, zhǎng zhě jū shàng. shí èr nián lìng, nèi wài guān zhì shì jū xiāng, wéi yú zōng zú jí wài zǔ qī jiā xù zūn bēi, rú jiā rén lǐ. ruò yán yàn, zé shè bié xí, bù xǔ zuò yú wú guān zhě zhī xià. yǔ tóng zhì shì guān huì, zé xù jué jué tóng, xù chǐ. qí yǔ yì xìng wú guān zhě xiāng jiàn, bù xū dá lǐ. shù mín zé yǐ guān lǐ yè jiàn. líng wǔ zhě lùn rú lǜ. èr shí liù nián dìng, fán mín jiān zi sūn dì zhí shēng xù jiàn zūn zhǎng, shēng tú jiàn qí shī, nú bì jiàn jiā zhǎng, jiǔ bié xíng sì bài lǐ, jìn bié xíng yī lǐ. qí yú qīn qī zhǎng yòu xī yī děng dì, jiǔ bié xíng liǎng bài lǐ, jìn bié xíng yī lǐ. píng jiāo tóng.
洪武五年令,凡鄉黨序齒,民間士農工商人等平居相見及歲時宴會謁拜之禮,幼者先施。坐次之列,長者居上。十二年令,內外官致仕居鄉,惟於宗族及外祖妻家序尊卑,如家人禮。若筵宴,則設別席,不許坐於無官者之下。與同致仕官會,則序爵;爵同,序齒。其與異姓無官者相見,不須答禮。庶民則以官禮謁見。凌侮者論如律。二十六年定,凡民間子孫弟侄甥婿見尊長,生徒見其師,奴婢見家長,久別行四拜禮,近別行揖禮。其餘親戚長幼悉依等第,久別行兩拜禮,近別行揖禮。平交同。