shí huò sān
◎食货三
cáo yùn cāng kù
○漕运 仓库
lì dài yǐ lái, cáo sù suǒ dōu, gěi guān fǔ lǐn shí, gè shì dào lǐ yuǎn jìn yǐ wéi zhǔn. tài zǔ dōu jīn líng, sì fāng gòng fù, yóu jiāng yǐ dá jīng shī, dào jìn ér yì. zì chéng zǔ qiān yàn, dào lǐ liáo yuǎn, fǎ fán sān biàn. chū zhī yùn, cì duì yùn zhī yùn xiāng cān, zhì zhī yùn xī biàn wéi zhǎng yùn ér zhì dìng.
历代以来,漕粟所都,给官府廪食,各视道里远近以为准。太祖都金陵,四方贡赋,由江以达京师,道近而易。自成祖迁燕,道里辽远,法凡三变。初支运,次兑运、支运相参,至支运悉变为长运而制定。
hóng wǔ yuán nián běi fá, mìng zhè jiāng jiāng xī jí sū zhōu děng jiǔ fǔ, yùn liáng sān bǎi wàn dàn yú biàn liáng. yǐ ér dà jiàng jūn xú dá lìng xīn guō dài jiān tái wǔ zhōu yùn liáng dà tóng. zhōng shū shěng fú xià shān dōng xíng shěng, mù shuǐ gōng fā lái zhōu yáng hǎi cāng xiǎng yǒng píng wèi. qí hòu hǎi yùn xiǎng běi píng liáo dōng wèi dìng zhì. qí xī běi biān zé jùn kāi fēng cáo hé xiǎng shǎn xī, zì shǎn xī zhuǎn xiǎng níng xià hé zhōu. qí xī nán lìng chuān guì nà mǐ zhōng yán, yǐ shěng yuǎn yùn. yú shí gè lù jiē jiù jìn shū, dé lì biàn yǐ.
洪武元年北伐,命浙江、江西及苏州等九府,运粮三百万石於汴梁。已而大将军徐达令忻、崞、代、坚、台五州运粮大同。中书省符下山东行省,募水工发莱州洋海仓饷永平卫。其后海运饷北平、辽东为定制。其西北边则浚开封漕河饷陕西,自陕西转饷宁夏、河州。其西南令川、贵纳米中盐,以省远运。於时各路皆就近输,得利便矣。
yǒng lè yuán nián nà hù bù shàng shū yù xīn yán, shǐ yòng huái chuán shòu sān bǎi shí yǐ shàng zhě, dào huái jí shā hé dǐ chén zhōu yǐng qí kǒu diē pō, bié yǐ jù zhōu rù huáng hé dǐ bā liǔ shù, chē yùn fù wèi hé shū běi píng, yǔ hǎi yùn xiāng cān. shí jià shù lín xìng, bǎi fèi yǎng jǐ, bù zhǐ xiǎng biān yě. huái hǎi yùn dào fán èr, ér lín qīng cāng chǔ hé nán shān dōng sù, yì yǐ shū běi píng, hé ér jì zhī wèi sān yùn. wéi hǎi yùn yòng guān jūn, qí yú zé jiē mín yùn yún.
永乐元年纳户部尚书郁新言,始用淮船受三百石以上者,道淮及沙河抵陈州颍岐口跌坡,别以巨舟入黄河抵八柳树,车运赴卫河输北平,与海运相参。时驾数临幸,百费仰给,不止饷边也。淮、海运道凡二,而临清仓储河南、山东粟,亦以输北平,合而计之为三运。惟海运用官军,其馀则皆民运云。
zì jùn huì tōng hé, dì mìng dū du jiǎ yì shàng shū sòng lǐ yǐ zhōu shī yùn. lǐ yǐ hǎi chuán dà zhě qiān dàn, gōng yǔ zhé bài, nǎi zào qiǎn chuán wǔ bǎi sōu, yùn huái yáng xú yǎn liáng bǎi wàn, yǐ dāng hǎi yùn zhī shù. píng jiāng bó chén xuān jì zhī, pō zēng zhì sān qiān yú sōu. shí huái xú lín qīng dé zhōu gè yǒu cāng. jiāng xī hú guǎng zhè jiāng mín yùn liáng zhì huái ān cāng, fēn qiǎn guān jūn jiù jìn wǎn yùn. zì huái zhì xú yǐ zhè zhí jūn, zì xú zhì dé yǐ jīng wèi jūn, zì dé zhì tōng yǐ shān dōng hé nán jūn. yǐ cì dì yùn, suì fán sì cì, kě sān bǎi wàn yú shí, míng yuē zhī yùn. zhī yùn zhī fǎ, zhī zhě, bù bì chū dāng nián zhī mín nà nà zhě, bù bì gōng dāng nián zhī jūn zhī. tōng shù nián yǐ wéi póu yì, qī bù shī cháng é ér zhǐ. yóu shì hǎi lù èr yùn jiē bà, wéi cún zhē yáng chuán, měi suì yú hé nán shān dōng xiǎo tān děng shuǐ cì, duì liáng sān shí wàn dàn, shí èr shū tiān jīn, shí bā yóu zhí gū rù hǎi shū jì zhōu ér yǐ. bù shù nián, guān jūn duō suǒ diào qiǎn, suì fù mín yùn, dào yuǎn shù qiān qī.
自浚会通河,帝命都督贾义、尚书宋礼以舟师运。礼以海船大者千石,工窳辄败,乃造浅船五百艘,运淮、扬、徐、兖粮百万,以当海运之数。平江伯陈瑄继之,颇增至三千馀艘。时淮、徐、临清、德州各有仓。江西、湖广、浙江民运粮至淮安仓,分遣官军就近輓运。自淮至徐以浙、直军,自徐至德以京卫军,自德至通以山东、河南军。以次递运,岁凡四次,可三百万馀石,名曰支运。支运之法,支者,不必出当年之民纳;纳者,不必供当年之军支。通数年以为裒益,期不失常额而止。由是海陆二运皆罢,惟存遮洋船,每岁于河南、山东、小滩等水次,兑粮三十万石,十二输天津,十八由直沽入海输蓟州而已。不数年,官军多所调遣,遂复民运,道远数愆期。
xuān dé sì nián, xuān jí shàng shū huáng fú jiàn yì fù zhī yùn fǎ, nǎi lìng jiāng xī hú guǎng zhè jiāng mín yùn bǎi wǔ shí wàn dàn yú huái ān cāng, sū sōng níng chí lú ān guǎng dé mín yùn liáng èr bǎi qī shí sì wàn dàn yú xú zhōu cāng, yìng tiān cháng zhèn huái yáng fèng tài chú hé xú mín yùn liáng èr bǎi èr shí wàn dàn yú lín qīng cāng, lìng guān jūn jiē yùn rù jīng tōng èr cāng. mín liáng jì jiù jìn rù cāng, lì dà jiǎn shěng, nǎi liàng dì jìn yuǎn, liáng duō guǎ, chōu mín chuán shí yī huò shí sān wǔ zhī yī yǐ gěi guān jūn. wéi shān dōng hé nán běi zhí lì zé jìng fù jīng cāng, bù yòng zhī yùn. xún lìng nán yáng huái qìng rǔ níng liáng yùn lín qīng cāng, kāi fēng zhāng dé wèi huī liáng yùn dé zhōu cāng, qí hòu shān dōng hé nán jiē yùn dé zhōu cāng.
宣德四年,瑄及尚书黄福建议复支运法,乃令江西、湖广、浙江民运百五十万石於淮安仓,苏、松、宁、池、庐、安、广德民运粮二百七十四万石於徐州仓,应天、常、镇、淮、扬、凤、太、滁、和、徐民运粮二百二十万石於临清仓,令官军接运入京、通二仓。民粮既就近入仓,力大减省,乃量地近远,粮多寡,抽民船十一或十三、五之一以给官军。惟山东、河南、北直隶则径赴京仓,不用支运。寻令南阳、怀庆、汝宁粮运临清仓,开封、彰德、卫辉粮运德州仓,其后山东、河南皆运德州仓。
liù nián, xuān yán:" jiāng nán mín yùn liáng zhū cāng, wǎng fǎn jǐ yī nián, wù nóng yè. lìng mín yùn zhì huái ān guā zhōu, duì yǔ wèi suǒ. guān jūn yùn zài zhì běi, gěi yǔ lù fèi hào mǐ, zé jūn mín liǎng biàn." shì wèi duì yùn. mìng qún chén huì yì. lì bù jiǎn yì děng shàng guān jūn duì yùn mín liáng jiā hào zé lì, yǐ dì yuǎn jìn wèi chà. měi shí, hú guǎng bā dǒu, jiāng xī zhè jiāng qī dòu, nán zhí lì liù dòu, běi zhí lì wǔ dǒu. mín yǒu yùn zhì huái ān duì yǔ jūn yùn zhě, zhǐ jiā sì dòu, rú yǒu duì yùn bù jìn, réng lìng mín zì yùn fù zhū cāng, bù yuàn duì zhě, yì tīng qí zì yùn. jūn jì jiā hào, yòu gěi qīng jī yín wèi hóng zhá pán bō zhī fèi, qiě dé fù zǎi tā wù, jiē lè cóng shì, ér mín yì duō yǐ yuǎn yùn wèi jiān. yú shì duì yùn zhě duō, ér zhī yùn zhě shǎo yǐ. jūn yǔ mín duì mǐ, wǎng wǎng shì qiáng lè suǒ. dì zhī qí bì, chì hù bù wěi zhèng guān jiān lín, bù xǔ sī duì. yǐ ér pō jiǎn jiā hào mǐ, yuǎn zhě bù guò liù dòu, jìn zhě zhì èr dòu wǔ shēng. yǐ sān fēn wéi lǜ, èr fēn yǔ mǐ, yī fēn yǐ tā wù zhǔn. zhèng liáng hú miàn ruì, hào liáng jù píng gài. yùn liáng sì bǎi wàn dàn, jīng cāng zhù shí sì, tōng cāng zhù shí liù. lín xú huái sān cāng gè qiǎn yù shǐ jiān shōu.
六年,瑄言:“江南民运粮诸仓,往返几一年,误农业。令民运至淮安、瓜洲,兑与卫所。官军运载至北,给与路费耗米,则军民两便。”是为兑运。命群臣会议。吏部蹇义等上官军兑运民粮加耗则例,以地远近为差。每石,湖广八斗,江西、浙江七斗,南直隶六斗,北直隶五斗。民有运至淮安兑与军运者,止加四斗,如有兑运不尽,仍令民自运赴诸仓,不愿兑者,亦听其自运。军既加耗,又给轻赍银为洪闸盘拨之费,且得附载他物,皆乐从事,而民亦多以远运为艰。於是兑运者多,而支运者少矣。军与民兑米,往往恃强勒索。帝知其弊,敕户部委正官监临,不许私兑。已而颇减加耗米,远者不过六斗,近者至二斗五升。以三分为率,二分与米,一分以他物准。正粮斛面锐,耗粮俱平概。运粮四百万石,京仓贮十四,通仓贮十六。临、徐、淮三仓各遣御史监收。
zhèng tǒng chū, yùn liáng zhī shù sì bǎi wǔ shí wàn dàn, ér duì yùn zhě èr bǎi bā shí wàn yú shí, huái xú lín dé sì cāng zhī yùn zhě shí zhī sān sì ěr. tǔ mù zhī biàn, fù jǐn liú shān dōng zhí lì jūn cāo bèi. sū sōng zhū fǔ yùn liáng réng shǔ mín. jǐng tài liù nián, wǎ là rù gòng, nǎi fù jūn yùn. tiān shùn mò, duì yùn fǎ xíng jiǔ, cāng rù jì hào yú, rù yǔ lǜ duì hú miàn, qiě qiú duō suǒ, jūn kùn shén. xiàn zōng jí wèi, cáo yùn cān jiāng yuán yòu shàng yán pián yí. dì yuē:" lǜ lìng míng yán, shōu liáng lìng nà hù píng zhǔn, shí jiā hào bù guò wǔ shēng. jīn yùn jūn yuàn míng jiā, zé cāng lì qīn hài guò duō kě zhī. jīn hòu lìng jūn zì gài, měi shí jiā hào wǔ shēng, wú yì, lè suǒ zhě zhì zuì." hòu cóng dū cāng zhōng guān yán, jiā hào zhì bā shēng. jiǔ zhī, fù yì shōu rú gù, lǚ jìn bù néng zhǐ yě.
正统初,运粮之数四百五十万石,而兑运者二百八十万馀石,淮、徐、临、德四仓支运者十之三四耳。土木之变,复尽留山东、直隶军操备。苏、松诸府运粮仍属民。景泰六年,瓦剌入贡,乃复军运。天顺末,兑运法行久,仓入觊耗馀,入庾率兑斛面,且求多索,军困甚。宪宗即位,漕运参将袁佑上言便宜。帝曰:“律令明言,收粮令纳户平准,石加耗不过五升。今运军愿明加,则仓吏侵害过多可知。今后令军自概,每石加耗五升,毋溢,勒索者治罪。”后从督仓中官言,加耗至八升。久之,复溢收如故,屡禁不能止也。
chū, yùn liáng jīng shī, wèi yǒu dìng é. chéng huà bā nián shǐ dìng sì bǎi wàn dàn, zì hòu yǐ wéi cháng. běi liáng qī shí wǔ wàn wǔ qiān liù bǎi shí, nán liáng sān bǎi èr shí sì wàn sì qiān sì bǎi shí, qí nèi duì yùn zhě sān bǎi sān shí wàn dàn, yóu zhī yùn gǎi duì zhě qī shí wàn dàn. duì yùn zhī zhōng, hú guǎng shān dōng hé nán zhé sè shí qī wàn qī qiān qī bǎi shí. tōng jì duì yùn gǎi duì jiā yǐ hào mǐ rù jīng tōng liǎng cāng zhě, fán wǔ bǎi shí bā wàn jiǔ qiān qī bǎi shí. ér nán zhí lì zhèng liáng dú bǎi bā shí wàn, jì zhōu yī fǔ qī shí wàn, jiā hào zài wài. zhè fù shì sū jiǎn shù wàn. jiāng xī hú guǎng yòu shā yān. tiān jīn sū zhōu mì yún chāng píng, gòng gěi mǐ liù shí sì wàn yú shí, xī zhī duì yùn mǐ. ér lín dé èr cāng, zhù yù bèi mǐ shí jiǔ wàn yú shí, qǔ shān dōng hé nán gǎi duì mǐ chōng zhī. yù zāi shāng, zé bō èr cāng mǐ yǐ bǔ yùn, wù zú sì bǎi wàn zhī é, bù lìng quē yě.
初,运粮京师,未有定额。成化八年始定四百万石,自后以为常。北粮七十五万五千六百石,南粮三百二十四万四千四百石,其内兑运者三百三十万石,由支运改兑者七十万石。兑运之中,湖广、山东、河南折色十七万七千七百石。通计兑运、改兑加以耗米入京、通两仓者,凡五百十八万九千七百石。而南直隶正粮独百八十万,蓟州一府七十万,加耗在外。浙赋视苏减数万。江西、湖广又杀焉。天津、苏州、密云、昌平,共给米六十四万馀石,悉支兑运米。而临、德二仓,贮预备米十九万馀石,取山东、河南改兑米充之。遇灾伤,则拨二仓米以补运,务足四百万之额,不令缺也。
zhì chéng huà qī nián, nǎi yǒu gǎi duì zhī yì. shí yìng tiān xún fǔ téng zhāo lìng yùn jūn fù jiāng nán shuǐ cì jiāo duì, jiā hào wài, fù shí zēng mǐ yī dòu wèi dù jiāng fèi. hòu shù nián, dì nǎi mìng huái xú lín dé sì cāng zhī yùn qī shí wàn dàn zhī mǐ, xī gǎi shuǐ cì jiāo duì. yóu shì xī biàn wéi gǎi duì, ér guān jūn zhǎng yùn suì wèi dìng zhì. rán shì shí, sī cāng zhě duō kē qǔ, shèn zhì yǒu é wài fá, yùn jūn zhǎn zhuǎn chēng dài bù zhī. hóng zhì yuán nián, dōu yù shǐ mǎ wén shēng shū lùn yùn jūn zhī kǔ, yán:" gè zhí shěng yùn chuán, jiē gōng bù gěi jià, lìng yǒu sī jiān zào. jìn zhě, cáo yùn zǒng bīng yǐ jià bù shí gěi, qǐng lǐng jià zì zào. ér bù chén lǜ jūn shì bù jiā ài hù, yì lìng běn bù chū liào sì fēn, jūn wèi rèn sān fēn, jiù chuán dǐ sān fēn. jūn wèi wú cóng cuò bàn, jiē jūn shì mài zī chǎn yù nán nǚ yǐ gōng zhī, yǐ zào chuán zhī kǔ yě. zhèng jūn táo wáng shù duō, ér é shù bù jiǎn, jù yǐ yú dīng chōng zhī, yī hù yǒu sān sì rén yīng yì zhě. chūn duì qiū guī, jiān xīn wàn zhuàng. chuán zhì zhāng jiā wān, yòu gù chē pán bō, duō chēng dài yǐ jì yòng, cǐ wǎng lái zhī kǔ yě. qí suǒ chēng dài, yùn guān yīn yǐ qīn yú, zé cháng bèi xī. ér jūn shì huò zì zài tǔ chǎn yǐ yì xīn mǐ, yòu gé yú jìn lì, duō bèi lüè duó. jīn yí jiā zào chuán fèi měi sōu yín èr shí liǎng, ér jìn yuē yùn guān jí yǒu sī kē hài sōu jiǎn zhī bì, shù jūn kùn shǎo sū." zhào cóng qí yì. wǔ nián, hù bù shàng shū yè qí yán:" sū sōng zhū fǔ, lián suì huāng qiàn, mín mǎi cáo mǐ, měi shí yín èr liǎng. ér běi zhí lì shān dōng hé nán suì gōng xuān dà èr biān liáng liào, měi shí yì yín yī liǎng. qù suì, sū zhōu duì yùn yǐ zhé wǔ shí wàn dàn, měi shí yín yī liǎng. jīn qǐng tuī xíng yú zhū fǔ, ér shāo chà qí zhí. zāi zhòng zhě, shí qī qián, shāo qīng zhě, shí réng yī liǎng. jù jiě bù zhuǎn fā gè biān, dǐ běi zhí lì sān chù suì gōng zhī shù, ér shōu sān chù běn shǎi yǐ shū jīng cāng, zé fèi shěng ér shì yì jí." cóng zhī. zì hòu suì zāi, zhé quán yí zhé yín, yǐ shuǐ cì cāng zhī yùn zhī liáng chōng qí shù, ér zhé jià yǐ liù qī qián wèi lǜ, wú fù zhì yī liǎng zhě.
至成化七年,乃有改兑之议。时应天巡抚滕昭令运军赴江南水次交兑,加耗外,复石增米一斗为渡江费。后数年,帝乃命淮、徐、临、德四仓支运七十万石之米,悉改水次交兑。由是悉变为改兑,而官军长运遂为定制。然是时,司仓者多苛取,甚至有额外罚,运军展转称贷不支。弘治元年,都御史马文升疏论运军之苦,言:“各直省运船,皆工部给价,令有司监造。近者,漕运总兵以价不时给,请领价自造。而部臣虑军士不加爱护,议令本部出料四分,军卫任三分,旧船抵三分。军卫无从措办,皆军士卖资产、鬻男女以供之,以造船之苦也。正军逃亡数多,而额数不减,俱以馀丁充之,一户有三、四人应役者。春兑秋归,艰辛万状。船至张家湾,又雇车盘拨,多称贷以济用,此往来之苦也。其所称贷,运官因以侵渔,责偿倍息。而军士或自载土产以易薪米,又格於禁例,多被掠夺。今宜加造船费每艘银二十两,而禁约运官及有司科害搜检之弊,庶军困少苏。”诏从其议。五年,户部尚书叶淇言:“苏、松诸府,连岁荒歉,民买漕米,每石银二两。而北直隶、山东、河南岁供宣、大二边粮料,每石亦银一两。去岁,苏州兑运已折五十万石,每石银一两。今请推行於诸府,而稍差其直。灾重者,石七钱,稍轻者,石仍一两。俱解部转发各边,抵北直隶三处岁供之数,而收三处本色以输京仓,则费省而事易集。”从之。自后岁灾,辄权宜折银,以水次仓支运之粮充其数,而折价以六七钱为率,无复至一两者。
xiān shì, chéng huà jiān háng zhǎng yùn zhī fǎ. jiāng nán zhōu xiàn yùn liáng zhì nán jīng, lìng guān jūn jiù shuǐ cì duì zhī, jì shěng jiā hào shū wǎn zhī fèi, dé yú mǐ shí wàn dàn yǒu qí, zhù yù bèi cāng yǐ zī huǎn jí zhī yòng. zhì shì, xún fǔ dōu yù shǐ yǐ duì zhī yǒu bì, qǐng lìng rú jiù shàng cāng ér hòu fàng zhī. hù bù yán:" duì zhī fǎ shàn, bù kě yì." zhào cóng bù yì, yǐ suǒ yú jiù zhù gè wèi cāng, zuò zhèng zhī xiāo. yòu cóng hù bù yán, shān dōng gǎi duì liáng jiǔ wàn dàn, réng tīng mín zì yùn lín dé èr cāng, lìng guān jūn zhī yùn. zhèng dé èr nián, cáo yùn guān qǐng shū tōng shuǐ cì cāng chǔ, yán:" wǎng shí mín yùn zhì huái xú lín dé sì cāng, yǐ dài wèi jūn zhī yùn, hòu gǎi fù jìn zhōu xiàn shuǐ cì jiāo duì. yǐ ér bìng zhī yùn qī shí wàn dàn yì lìng gǎi duì. dàn qī shí wàn dàn zhī wài, yóu yǒu jiāo duì bù jìn zhě, mín réng yùn fù sì cāng, jiǔ wú zhī xiāo, yǐ zhì chén fǔ. qǐng jiāng zhè jiāng jiāng xī hú guǎng zhèng duì liáng mǐ sān shí wǔ wàn dàn, zhé yín jiě jīng, ér lìng sān xǐng wèi jūn fù lín dé děng cāng, zhī yùn rú suǒ zhé zhī shù. zé zhū cāng mǐ bù fǔ, sān xǐng cáo zú biàn yú zhī yùn. suì cáo é wài, yòu dé sān shí wǔ wàn zhé yín, yī jǔ ér shù shàn jù yǐ." dì mìng bù chén yì, rú qí qǐng. liù nián, hù bù shì láng shào bǎo yǐ cáo yùn chí zhì, qǐng fù zhī yùn fǎ. hù bù yì, zhī yùn fǎ fèi jiǔ, bù kě zú fù, shì suì qǐn.
先是,成化间行长运之法。江南州县运粮至南京,令官军就水次兑支,计省加耗输輓之费,得馀米十万石有奇,贮预备仓以资缓急之用。至是,巡抚都御史以兑支有弊,请令如旧上仓而后放支。户部言:“兑支法善,不可易。”诏从部议,以所馀就贮各卫仓,作正支销。又从户部言,山东改兑粮九万石,仍听民自运临、德二仓,令官军支运。正德二年,漕运官请疏通水次仓储,言:“往时民运至淮、徐、临、德四仓,以待卫军支运,后改附近州县水次交兑。已而并支运七十万石亦令改兑。但七十万石之外,犹有交兑不尽者,民仍运赴四仓,久无支销,以致陈腐。请将浙江、江西、湖广正兑粮米三十五万石,折银解京,而令三省卫军赴临、德等仓,支运如所折之数。则诸仓米不腐,三省漕卒便於支运。岁漕额外,又得三十五万折银,一举而数善具矣。”帝命部臣议,如其请。六年,户部侍郎邵宝以漕运迟滞,请复支运法。户部议,支运法废久,不可卒复,事遂寝。
lín dé èr cāng zhī zhù mǐ yě, fán shí jiǔ wàn, jì shí nián dé bǎi jiǔ shí wàn. zì shì zōng chū, zāi shāng bō bǔ rì duō, ér shān dōng hé nán yǐ suì qiàn, shù qǐng qīng jiǎn, qiě èr cāng tún jī duō xiǔ fǔ. yú shì gǎi zhé zhī yì lǚ xìng, ér cāng chǔ jiàn hào yǐ. jiā jìng yuán nián, cáo yùn zǒng bīng yáng hóng, qǐng yǐ qīng jī yín tīng yùn guān dào zhī, wèi gù jiù zhōu chē zhī fèi, bù bì zhuāng qiào yìn fēng, jì suàn xiàn yú, yǐ kǔ cáo zú. jǐ shì yù shǐ jiāo bó zhī. hù bù yán:" kē dào guān zhī lùn, zhǔ yú fáng jiān, shì yě. dàn qīng jī běn zī zhuǎn bān fèi, jīn lǜ guān jūn qīn hào, jǐn qǔ qí yíng yú yǐ guī tài cāng, zé yǐ jiǎo jià wèi zhèng liáng, fēi lì fǎ chū yì yě." nǎi yì yùn chuán zhì tōng zhōu, xún cāng yù shǐ hé yàn, zhuó liàng zhī yòng shí shù, zhe wèi dìng guī. yǒu xiàn yú, bù shū tài cāng, jí yòng yǐ xiū chuán, guān qí yú dù zhě zhòng zuì. qīng jī yín zhě, xiàn zōng yǐ zhū cāng gǎi duì, gěi lù fèi, shǐ gè yǒu hào mǐ duì yùn mǐ, jù yī píng yī ruì, gù yǒu ruì mǐ zì suí chuán gěi yùn sì dòu wài, yú zhé yín, wèi zhī qīng jī. fán sì shí sì wàn wǔ qiān yú liǎng. hòu pō rù tài cāng yǐ. lóng qìng zhōng, yùn dào jiān zǔ, yì zhě yù kāi jiāo lái hé, fù hǎi yùn. yóu huái ān qīng jiāng pǔ kǒu, lì xīn bà mǎ jiā háo zhì hǎi cāng kǒu, jìng dǐ zhí gū, zhǐ xún hǎi tào, bù fàn dà yáng. shū shàng, qiǎn guān kān bào, yǐ shuǐ duō shā qì ér zhǐ.
临、德二仓之贮米也,凡十九万,计十年得百九十万。自世宗初,灾伤拨补日多,而山东、河南以岁歉,数请轻减,且二仓囤积多朽腐。於是改折之议屡兴,而仓储渐耗矣。嘉靖元年,漕运总兵杨宏,请以轻赍银听运官道支,为顾僦舟车之费,不必装鞘印封,计算羡馀,以苦漕卒。给事、御史交驳之。户部言:“科道官之论,主于防奸,是也。但轻赍本资转般费,今虑官军侵耗,尽取其赢馀以归太仓,则以脚价为正粮,非立法初意也。”乃议运船至通州,巡仓御史核验,酌量支用实数,著为定规。有羡馀,不输太仓,即用以修船,官旗渔蠹者重罪。轻赍银者,宪宗以诸仓改兑,给路费,始各有耗米;兑运米,俱一平一锐,故有锐米;自随船给运四斗外,馀折银,谓之轻赍。凡四十四万五千馀两。后颇入太仓矣。隆庆中,运道艰阻,议者欲开胶莱河,复海运。由淮安清江浦口,历新坝、马家壕至海仓口,径抵直沽,止循海套,不泛大洋。疏上,遣官勘报,以水多沙碛而止。
shén zōng shí, cáo yùn zǒng dū shū yìng lóng yán:" guó jiā liǎng dū bìng jiàn, huái xú lín dé, shí nán běi yān hóu. zì duì yùn jiǔ xíng, lín dé shàng yǒu suì jī, ér huái xú èr cāng wú lì mǐ. qǐng zì jīn shān dōng hé nán quán shú shí, jǐn zhēng běn shǎi shàng cāng. jì lín dé yǐ zú wǔ shí yú wàn, zé lìng nà yú èr cāng, yì jī wǔ shí wàn dàn ér zhǐ." cóng zhī. dàng shì shí, zhé yín jiàn duō. wàn lì sān shí nián, cáo yùn dǐ jīng, jǐn bǎi sān shí bā wàn yú shí. ér fǔ chén yì zài liú cáo mǐ yǐ jì hé gōng, cāng chǎng shì láng zhào shì qīng zhēng zhī, yán:" tài cāng rù bù dàng chū, jì èr nián hòu, liù jūn wàn xìng jiāng dài xīn cáo jǔ chuī, tǎng shū nà qiān qī, bù fù yǒu jīng shī yǐ." gài zāi shāng zhé yín, běn zhé cáo liáng yǐ dǐ jīng jūn yuè fèng. qí shí hùn zhī yǐ gěi biān xiǎng, suì zhì yín mǐ liǎng kōng, gù shì qīng zhēng zhī. zì hòu cāng chǔ jiàn kuì, cáo zhèng yì yì chí. dài yú qǐ zhēn, tiān xià xiāo rán fán fèi, suì gōng yù bù zú zhī yǐ.
神宗时,漕运总督舒应龙言:“国家两都并建,淮、徐、临、德,实南北咽喉。自兑运久行,临、德尚有岁积,而淮、徐二仓无粒米。请自今山东、河南全熟时,尽徵本色上仓。计临、德已足五十馀万,则令纳於二仓,亦积五十万石而止。”从之。当是时,折银渐多。万历三十年,漕运抵京,仅百三十八万馀石。而抚臣议载留漕米以济河工,仓场侍郎赵世卿争之,言:“太仓入不当出,计二年后,六军万姓将待新漕举炊,倘输纳愆期,不复有京师矣。”盖灾伤折银,本折漕粮以抵京军月俸。其时混支以给边饷,遂致银米两空,故世卿争之。自后仓储渐匮,漕政亦益驰。迨於启、祯,天下萧然烦费,岁供愈不足支矣。
yùn chuán zhī shù, yǒng lè zhì jǐng tài, dà xiǎo wú dìng, wéi shù zhì duō. tiān shùn yǐ hòu, dìng chuán wàn yī qiān qī bǎi qī shí, guān jūn shí èr wàn rén. xǔ lìng fù zǎi tǔ yí, miǎn zhēng shuì chāo. xiào zōng shí xiàn shí shí, shén zōng shí zhì liù shí shí.
运船之数,永乐至景泰,大小无定,为数至多。天顺以后,定船万一千七百七十,官军十二万人。许令附载土宜,免徵税钞。孝宗时限十石,神宗时至六十石。
xiàn zōng lì yùn chuán zhì jīng qī xiàn, běi zhí lì hé nán shān dōng wǔ yuè chū yī rì, nán zhí lì qī yuè chū yī rì, qí guò jiāng zhī duì zhě, zhǎn yī yuè, zhè jiāng jiāng xī hú guǎng jiǔ yuè chū yī rì. tōng jì sān nián kǎo chéng, wéi xiàn zhě, yùn guān jiàng fá. wǔ zōng liè shuǐ chéng tú gé, àn rì cì tián xíng zhǐ zhàn dì, wéi xiàn zhī mǐ, dùn dé zhōu zhū cāng, yuē jì dùn. shì zōng dìng guò huái chéng xiàn, jiāng běi shí èr yuè zhě, jiāng nán zhēng yuè, hú guǎng zhè jiāng jiāng xī sān yuè, shén zōng shí gǎi wéi èr yuè. yòu gǎi zhì jīng xiàn wǔ yuè zhě, suō yī yuè, qī bā jiǔ yuè zhě, dì suō liǎng yuè. hòu yòu tōng suō yī yuè. shén zōng chū, dìng shí yuè kāi cāng, shí yī yuè duì jùn, dà xiàn xiàn chuán dào shí rì, xiǎo xiàn wǔ rì. shí èr yuè kāi bāng, èr yuè guò huái, sān yuè guò hóng rù zhá. jiē xiān qī yǐ yàng mǐ chéng hù bù, yùn liáng dào rì, bǐ yàn xiāng tóng nǎi shōu.
宪宗立运船至京期限,北直隶、河南、山东五月初一日,南直隶七月初一日,其过江支兑者,展一月,浙江、江西、湖广九月初一日。通计三年考成,违限者,运官降罚。武宗列水程图格,按日次填行止站地,违限之米,顿德州诸仓,曰寄囤。世宗定过淮程限,江北十二月者,江南正月,湖广、浙江、江西三月,神宗时改为二月。又改至京限五月者,缩一月,七八九月者,递缩两月。后又通缩一月。神宗初,定十月开仓,十一月兑竣,大县限船到十日,小县五日。十二月开帮,二月过淮,三月过洪入闸。皆先期以样米呈户部,运粮到日,比验相同乃收。
fán zāi shāng zòu qǐng gǎi zhé zhě, wú guò qī yuè. tí yì hòu qī jí lín shí gǎi tí zhě, lì àn miǎn fù. piāo líu zhě, dǐ huàn shí mǐ. dà jiāng piāo liú wèi dà huàn, hé dào wèi xiǎo huàn èr bǎi shí wài wèi dà huàn, èr bǎi shí nèi wèi xiǎo huàn. xiǎo huàn bǎ zǒng kān bào, dà huàn jù zòu, qí hòu bù jì duō guǎ, gài xíng zòu kān yǐ.
凡灾伤奏请改折者,毋过七月。题议后期及临时改题者,立案免覆。漂流者,抵换食米。大江漂流为大患,河道为小患;二百石外为大患,二百石内为小患。小患把总勘报,大患具奏,其后不计多寡,概行奏勘矣。
chū, chuán yòng nán shān, xià zhě nǎi yòng sōng. sān nián xiǎo xiū, liù nián dà xiū, shí nián gèng zào. měi chuán shòu zhèng hào mǐ sì bǎi qī shí èr shí. qí hòu chuán shù quē shǎo, yī chuán shòu mǐ qī bā bǎi shí. fù zǎi jiā dài rì duō, suǒ zài jī liú wéi xiàn. yī yù hé jué, jí yǒu piāo liú, guān jūn yīn zhī wèi jiān. shuǐ cì zhé gān, yán tú qīn dào, wàng chēng shuǐ huǒ, zhì yǒu záo chuán zì chén zhě.
初,船用楠杉,下者乃用松。三年小修,六年大修,十年更造。每船受正耗米四百七十二石。其后船数缺少,一船受米七八百石。附载夹带日多,所在稽留违限。一遇河决,即有漂流,官军因之为奸。水次折乾,沿途侵盗,妄称水火,至有凿船自沉者。
míng chū, mìng wǔ chén dū hǎi yùn, cháng jiàn cáo yùn shǐ, xún bà. chéng zǔ yǐ hòu yòng yù shǐ, yòu yòng shì láng dōu yù shǐ cuī dū, láng zhōng yuán wài fēn lǐ, zhǔ shì dū duì, qí zhì bù yī. jǐng tài èr nián shǐ shè cáo yùn zǒng dū yú huái ān, yǔ zǒng bīng cān jiāng tóng lǐ cáo shì. cáo sī lǐng shí èr zǒng, shí èr wàn jūn, yǔ jīng cāo shí èr yíng jūn xiāng zhǔn. chū, xuān zōng lìng yùn liáng zǒng bīng guān xún fǔ shì láng suì bā yuè fù jīng, huì yì míng nián cáo yùn shì yí, jí shè cáo yùn zǒng dū, zé bìng lìng zǒng dū fù jīng. zhì wàn lì shí bā nián hòu shǐ miǎn. fán suì zhēng yuè, zǒng cáo xún yáng zhōu, jīng lǐ guā huái guò zhá. zǒng bīng zhù xú pī, dū guò hóng rù zhá, tóng lǐ cáo cān zhèng guǎn yā fù jīng. zǎn yùn zé yǒu yù shǐ láng zhōng, yā yùn zé yǒu cān zhèng, jiān duì lǐ xíng guǎn hóng guǎn chǎng guǎn zhá guǎn quán jiān cāng zé yǒu zhǔ shì, qīng jiāng wèi hé yǒu tí jǔ. duì bì guò huái guò hóng, xún fǔ cáo sī hé dào gè yǐ zhí zhǎng zòu bào. yǒu sī mǐ bù bèi, jūn wèi chuán bù bèi, guò huái wù qī zhě, zé zài xún fǔ. mǐ jù chuán bèi, bù jí yàn fàng, fēi hé gěng ér yā bāng tíng bó, guò hóng wù qī yīn ér piào dòng zhě, zé zài cáo sī. chuán liáng yī xiàn, hé qú yū qiǎn, shū jùn wú fǎ, zhá zuò qǐ bì shī shí, bù dé guò hóng dǐ wān zhě, zé zài hé dào.
明初,命武臣督海运,尝建漕运使,寻罢。成祖以后用御史,又用侍郎、都御史催督,郎中、员外分理,主事督兑,其制不一。景泰二年始设漕运总督于淮安,与总兵、参将同理漕事。漕司领十二总,十二万军,与京操十二营军相准。初,宣宗令运粮总兵官、巡抚、侍郎岁八月赴京,会议明年漕运事宜,及设漕运总督,则并令总督赴京。至万历十八年后始免。凡岁正月,总漕巡扬州,经理瓜、淮过闸。总兵驻徐、邳,督过洪入闸,同理漕参政管押赴京。攒运则有御史、郎中,押运则有参政,监兑、理刑、管洪、管厂、管闸、管泉、监仓则有主事,清江、卫河有提举。兑毕过淮过洪,巡抚、漕司、河道各以职掌奏报。有司米不备,军卫船不备,过淮误期者,责在巡抚。米具船备,不即验放,非河梗而压帮停泊,过洪误期因而漂冻者,责在漕司。船粮依限,河渠淤浅,疏浚无法,闸坐启闭失时,不得过洪抵湾者,责在河道。
míng chū, yú cáo zhèng měi jiā yōu xù, rén xuān jìn yì cáo zhōu, yòu chí yùn zhě. yīng zōng shí shǐ kòu kǒu liáng jūn tān, ér yùn jūn bù shǒu fǎ dù wèi mín hài. zì hòu cáo zhèng rì chí, jūn yǐ hào mǐ yì sī wù, dào shòu jī chéng. bǐ zhì, fǎn mǎi cāng mǐ bǔ nà, duō bù zú shù. ér liáng zhǎng lǜ chān shā shuǐ yú mǐ zhōng, hé nán shān dōng yóu shén, wǎng wǎng zhēng shī yì làn bù kě shí. quán yào dài yùn jūn yín yǐ wǎng qǔ lì, zhì qǐng bō guān shuì gěi chuán liào yǐ qǔ cháng. cáo yùn bǎ zǒng lǜ yóu huì dé. cāng chǎng é wài kē qǔ, suì zhì shí sì wàn. shì zōng chū zhèng, zhū bì duō lí gé, rán piāo liú wéi xiàn èr bì, rì yǐ zī shén. zhōng yè yǐ hòu, yì bù kě jiū jié yǐ.
明初,於漕政每加优恤,仁、宣禁役漕舟,宥迟运者。英宗时始扣口粮均摊,而运军不守法度为民害。自后漕政日驰,军以耗米易私物,道售稽程。比至,反买仓米补纳,多不足数。而粮长率搀沙水於米中,河南、山东尤甚,往往蒸湿浥烂不可食。权要贷运军银以罔取利,至请拨关税给船料以取偿。漕运把总率由贿得。仓场额外科取,岁至十四万。世宗初政,诸弊多厘革,然漂流、违限二弊,日以滋甚。中叶以后,益不可究诘矣。
cáo liáng zhī wài, sū sōng cháng jiā hú wǔ fǔ, shū yùn nèi fǔ bái shú jīng nuò mǐ shí qī wàn sì shí yú shí, nèi zhé sè bā qiān yú shí, gè fǔ bù cāo jīng mǐ sì wàn sì qiān yú shí, nèi zhé sè bā qiān bā bǎi yú shí, lìng mín yùn. wèi zhī bái liáng chuán. zì zhǎng yùn fǎ xíng, liáng jiē jūn yùn, ér bái liáng mín yùn rú gù. mù zōng shí, lù shù dé yán:" jūn yùn yǐ chōng jūn chǔ, mín yùn yǐ chōng guān lù. rén zhī jūn yùn zhī kǔ, bù zhī mín yùn yóu kǔ yě. chuán hù zhī qiú suǒ, yùn jūn zhī qī líng, hóng zhá zhī shǒu hòu, rù jīng rù cāng, jué bì bǎi chū. jiā jìng chū, mín yùn shàng yǒu bǎo quán zhī jiā, shí nián hòu wú bù pò yǐ. yǐ bái liáng lìng jūn dài yùn shén biàn." shū rù, xià bù yì. bù cóng.
漕粮之外,苏、松、常、嘉、湖五府,输运内府白熟粳糯米十七万四十馀石,内折色八千馀石,各府部糙粳米四万四千馀石,内折色八千八百馀石,令民运。谓之白粮船。自长运法行,粮皆军运,而白粮民运如故。穆宗时,陆树德言:“军运以充军储,民运以充官禄。人知军运之苦,不知民运尤苦也。船户之求索,运军之欺陵,洪闸之守候,入京入仓,厥弊百出。嘉靖初,民运尚有保全之家,十年后无不破矣。以白粮令军带运甚便。”疏入,下部议。不从。
fán zhū cāng yīng shū zhě yǒu dìng shù, qí huò gǎi bō tā zhèn zhě, shuǐ cì yīng duì cáo liáng, jí lìng zuò pài zhèn jūn lǐng duì zhě gěi jià, zhōu xiàn guān dū chē hù yùn zhì yuǎn cāng, huò gěi jūn jià jiù lìng guān zhī zhě, tōng wèi zhī wā yùn. jiǔ biān zhī dì, shū liáng dà shuài yǐ chē, xuān dé shí, xiǎng kāi píng yì rán, ér lán gān sōng pān, wǎng wǎng shǐ mín bēi fù. yǒng lè zhōng, yòu cháng lìng guǎng dōng hǎi yùn èr shí wàn dàn gěi jiāo zhǐ yún.
凡诸仓应输者有定数,其或改拨他镇者,水次应兑漕粮,即令坐派镇军领兑者给价,州县官督车户运至远仓,或给军价就令关支者,通谓之挖运。九边之地,输粮大率以车,宣德时,饷开平亦然,而兰、甘、松潘,往往使民背负。永乐中,又尝令广东海运二十万石给交址云。
míng chū, jīng wèi yǒu jūn chǔ cāng. hóng wǔ sān nián zēng zhì zhì èr shí suǒ, qiě jiàn lín háo lín qīng èr cāng yǐ gōng zhuǎn yùn. gè xíng shěng yǒu cāng, guān lì fèng qǔ gěi yān. biān jìng yǒu cāng, shōu tún tián suǒ rù yǐ gěi jūn. zhōu xiàn zé shè yù bèi cāng, dōng nán xī běi sì suǒ, yǐ zhèn xiōng huāng. zì chāo fǎ xíng, pō yǒu shěng gé. èr shí sì nián chǔ liáng shí liù wàn dàn yú lín qīng, yǐ gěi xùn liàn qí bīng. èr shí bā nián zhì huáng chéng sì mén cāng, chǔ liáng gěi shǒu yù jūn. zēng jīng shī zhū wèi cāng fán sì shí yī. yòu shè běi píng mì yún zhū xiàn cāng, chǔ liáng yǐ zī běi zhēng. yǒng lè zhōng, zhì tiān jīn jí tōng zhōu zuǒ wèi cāng, qiě shè běi jīng sān shí qī wèi cāng. yì lìng tiān xià fǔ xiàn duō shè cāng chǔ, yù bèi cāng zhī zài sì xiāng zhě yí zhì chéng nèi. dài huì tōng hé chéng, shǐ shè cāng yú xú zhōu huái ān dé zhōu, ér lín qīng yīn hóng wǔ zhī jiù, bìng tiān jīn cāng fán wǔ, wèi zhī shuǐ cì cāng, yǐ zī zhuǎn yùn. jì, yòu yí dé zhōu cāng yú lín qīng zhī yǒng qīng bà, shè wǔ qīng wèi cāng yú hé xī wù, shè tōng zhōu wèi cāng yú zhāng jiā wān. xuān dé zhōng, zēng zào lín qīng cāng, róng sān bǎi wàn dàn. zēng zhì běi jīng jí tōng zhōu cāng. jīng cāng yǐ yù shǐ hù bù guān jǐn yī qiān bǎi hù jì gèng xún chá. wài cāng zé bù zhèng àn chá dū sī guān fáng zhī. gè cāng mén, yǐ zhì shì wǔ guān èr, lǜ lǎo yòu jūn dīng shí rén shǒu zhī, bàn nián yī gēng. yīng zōng chū, mìng tíng chén jí yì, tiān xià sī fǔ zhōu xiàn, yǒu cāng zhě yǐ wèi suǒ cāng shǔ zhī, wú cāng zhě yǐ wèi suǒ gǎi lì. wéi liáo dōng gān sù níng xià wàn quán jí yán hǎi wèi suǒ, wú fǔ zhōu xiàn zhě réng qí jiù. zhèng tǒng zhōng, zēng zhì jīng wèi cāng fán qī. zì duì yùn fǎ xíng, zhū cāng zhī yùn zhě shǎo, ér jīng tōng cāng bù néng róng, nǎi huǐ lín qīng dé zhōu hé xī wù cāng sān fēn zhī yī, gǎi wéi jīng tōng cāng. jǐng tài chū, yí wǔ qīng wèi zhū cāng yú tōng zhōu. chéng huà chū, fèi lín dé yù bèi cāng zài chéng wài zhě, ér yǐ chéng nèi kōng áo chǔ yù bèi mǐ. míng lín qīng zhě yuē cháng yíng, dé zhōu zhě yuē cháng fēng. fán jīng cāng wǔ shí yǒu liù, tōng cāng shí yǒu liù. zhí shěng fǔ zhōu xiàn fān fǔ biān ài bǎo zhàn wèi suǒ tún shù jiē yǒu cāng, shǎo zhě yī èr, duō zhě èr sān shí yún.
明初,京卫有军储仓。洪武三年增置至二十所,且建临濠、临清二仓以供转运。各行省有仓,官吏俸取给焉。边境有仓,收屯田所入以给军。州县则设预备仓,东南西北四所,以振凶荒。自钞法行,颇有省革。二十四年储粮十六万石於临清,以给训练骑兵。二十八年置皇城四门仓,储粮给守御军。增京师诸卫仓凡四十一。又设北平、密云诸县仓,储粮以资北征。永乐中,置天津及通州左卫仓,且设北京三十七卫仓。益令天下府县多设仓储,预备仓之在四乡者移置城内。迨会通河成,始设仓於徐州、淮安、德州,而临清因洪武之旧,并天津仓凡五,谓之水次仓,以资转运。既,又移德州仓於临清之永清坝,设武清卫仓於河西务,设通州卫仓於张家湾。宣德中,增造临清仓,容三百万石。增置北京及通州仓。京仓以御史、户部官、锦衣千百户季更巡察。外仓则布政、按察、都司关防之。各仓门,以致仕武官二,率老幼军丁十人守之,半年一更。英宗初,命廷臣集议,天下司府州县,有仓者以卫所仓属之,无仓者以卫所改隶。惟辽东、甘肃、宁夏、万全及沿海卫所,无府州县者仍其旧。正统中,增置京卫仓凡七。自兑运法行,诸仓支运者少,而京、通仓不能容,乃毁临清、德州、河西务仓三分之一,改为京、通仓。景泰初,移武清卫诸仓於通州。成化初,废临、德预备仓在城外者,而以城内空廒储预备米。名临清者曰常盈,德州者曰常丰。凡京仓五十有六,通仓十有六。直省府州县、藩府、边隘、堡站、卫所屯戍皆有仓,少者一二,多者二三十云。
yù bèi cāng zhī shè yě, tài zǔ xuǎn qí mín yùn chāo dí mǐ, yǐ bèi zhèn jì, jí lìng zhǎng zhī. tiān xià zhōu xiàn duō suǒ chǔ xù, hòu jiàn fèi chí. yú qiān fǔ hé nán shān xī, xiū qí zhèng. zhōu chén fǔ nán jī, bié lì jì nóng cāng. tā rén bù néng yě. zhèng tǒng shí, zhòng qīn dào zhī zuì, zhì qiān qī chōng jūn. qiě dìng nà gǔ qiān wǔ bǎi shí zhě, chì jiǎng wèi yì mín, miǎn běn hù zá yì. fán zhèn jī mǐ yī shí, qí yǒu nián, nà dào gǔ èr shí wǔ dǒu hái guān. hóng zhì sān nián xiàn zhōu xiàn shí lǐ yǐ xià jī wàn wǔ qiān dàn, èr shí lǐ jī èr wàn dàn wèi qiān hù suǒ wàn wǔ qiān dàn, bǎi hù suǒ sān bǎi shí. kǎo mǎn zhī rì, jī qí duō guǎ yǐ wéi diàn zuì. bù jí sān fēn zhě duó fèng, liù fēn yǐ shàng jiàng diào. shí bā nián lìng shú zuì zāng fá, jiē dí gǔ rù cāng. zhèng dé zhōng, lìng qiú nà zhǐ zhě, yǐ qí bā zhé mǐ rù cāng. jūn guān yǒu fàn zhě, nà gǔ zhǔn lì gōng. chū, yù bèi cāng jiē shè cāng guān, zhì shì gé, lìng zhōu xiàn guān jí guǎn liáng cāng guān lǐng qí shì. jiā jìng chū, yù dé gù dǐng chén yán:" chéng hóng shí, měi nián yǐ cún liú yú mǐ rù yù bèi cāng, huǎn jí yǒu bèi. jīn qiū liáng jǐn zú duì yùn, yù bèi wú lì mǐ. yī yù zāi shāng, zhé zòu liú tā liáng jí quàn fù mín jiè gǔ, yǐ yīng gù shì. qǐ jí fù yù bèi cāng liáng yǐ yù mín." dì nǎi lìng yǒu sī shè fǎ duō jī mǐ gǔ, réng fǎng gǔ cháng píng fǎ, chūn zhèn pín mín, qiū chéng hái guān, bù qǔ qí xī. fǔ jī wàn dàn, zhōu sì wǔ qiān dàn, xiàn èr sān qiān dàn wèi lǜ. jì, yòu dìng shí lǐ yǐ xià wàn wǔ qiān dàn, lèi ér shàng zhī, bā bǎi lǐ yǐ xià zhì shí jiǔ wàn dàn. qí hòu jī sù jǐn píng tiào, yǐ jì pín mín, chǔ jī jiàn jiǎn. lóng qìng shí, jù jùn wú guò liù qiān dàn, xiǎo yì zhǐ qiān dàn. jiǔ zhī shù yì jiǎn, kē fá yì yì qīng. wàn lì zhōng, shàng zhōu jùn zhì sān qiān dàn zhǐ, ér xiǎo yì huò jǐn bǎi shí. yǒu sī yán wèi jù wén, lǚ xià zhào shēn chì, lǜ yǐ xū shù qī wǎng ér yǐ.
预备仓之设也,太祖选耆民运钞籴米,以备振济,即令掌之。天下州县多所储蓄,后渐废驰。于谦抚河南、山西,修其政。周忱抚南畿,别立济农仓。他人不能也。正统时,重侵盗之罪,至佥妻充军。且定纳谷千五百石者,敕奖为义民,免本户杂役。凡振饥米一石,俟有年,纳稻谷二石五斗还官。弘治三年限州县十里以下积万五千石,二十里积二万石;卫千户所万五千石,百户所三百石。考满之日,稽其多寡以为殿最。不及三分者夺俸,六分以上降调。十八年令赎罪赃罚,皆籴谷入仓。正德中,令囚纳纸者,以其八折米入仓。军官有犯者,纳谷准立功。初,预备仓皆设仓官,至是革,令州县官及管粮仓官领其事。嘉靖初,谕德顾鼎臣言:“成、弘时,每年以存留馀米入预备仓,缓急有备。今秋粮仅足兑运,预备无粒米。一遇灾伤,辄奏留他粮及劝富民借谷,以应故事。乞急复预备仓粮以裕民。”帝乃令有司设法多积米谷,仍仿古常平法,春振贫民,秋成还官,不取其息。府积万石,州四五千石,县二三千石为率。既,又定十里以下万五千石,累而上之,八百里以下至十九万石。其后积粟尽平粜,以济贫民,储积渐减。隆庆时,剧郡无过六千石,小邑止千石。久之数益减,科罚亦益轻。万历中,上州郡至三千石止,而小邑或仅百石。有司沿为具文,屡下诏申饬,率以虚数欺罔而已。
hóng zhì zhōng, jiāng xī xún fǔ lín jùn cháng qǐng jiàn cháng píng jí shè cāng. jiā jìng bā nián nǎi lìng gè fǔ àn shè shè cāng. lìng mín èr sān shí jiā wèi yī shè, zé jiā yīn shí ér yǒu xíng yì zhě yī rén wéi shè shǒu, chǔ shì gōng píng zhě yī rén wéi shè zhèng, néng shū suàn zhě yī rén wéi shè fù, měi shuò wàng huì jí, bié hù shàng zhōng xià, chū mǐ sì dòu zhì yī dòu yǒu chà, dòu jiā hào wǔ hé, shàng hù zhǔ qí shì. nián jī, shàng hù bù zú zhě liàng dài, rěn suì hái cāng. zhōng xià hù zhuó liàng zhèn gěi, bù hái cāng. yǒu sī zào cè sòng fǔ àn, suì yī chá hé. cāng xū, fá shè shǒu chū yī suì zhī mǐ. qí fǎ pō shàn, rán qí hòu wú lì xíng zhě.
弘治中,江西巡抚林俊尝请建常平及社仓。嘉靖八年乃令各抚、按设社仓。令民二三十家为一社,择家殷实而有行义者一人为社首,处事公平者一人为社正,能书算者一人为社副,每朔望会集,别户上中下,出米四斗至一斗有差,斗加耗五合,上户主其事。年饥,上户不足者量贷,稔岁还仓。中下户酌量振给,不还仓。有司造册送抚、按,岁一察核。仓虚,罚社首出一岁之米。其法颇善,然其后无力行者。
liǎng jīng kù cáng, xiān hòu jiàn shè, qí zhì dà lüè xiāng tóng. nèi fǔ fán shí kù: nèi chéng yùn kù, zhù duàn pǐ jīn yín bǎo yù chǐ jiǎo yǔ máo, ér jīn huā yín zuì dà, suì jìn bǎi wàn liǎng yǒu qí. guǎng jī kù, zhù liú huáng xiāo shí. jiǎ zì kù, zhù bù pǐ yán liào. yǐ zì kù, zhù pàng ǎo zhàn xié jūn shì qiú mào. bǐng zì kù, zhù mián huā sī kuàng. dīng zì kù, zhù tóng tiě shòu pí sū mù. wù zì kù, zhù jiǎ zhàng. zāng fá kù, zhù méi guān wù. guǎng huì kù, zhù qián chāo. guǎng yíng kù, zhù zhù sī shā luó líng jǐn juàn. liù kù jiē shǔ hù bù, wéi yǐ zì kù shǔ bīng bù, wù zì guǎng jī guǎng yíng kù shǔ gōng bù. yòu yǒu tiān cái kù, yì míng sī yào kù, zhù gè yá mén guǎn yào, yì zhù qián chāo. gōng yòng kù, zhù jīng dào shú mǐ jí shàng gòng wù. yǐ shàng tōng wèi zhī nèi kù. qí zài gōng nèi zhě, yòu yǒu nèi dōng yù kù bǎo zàng kù, wèi zhī lǐ kù. fán lǐ kù bù guān yú yǒu sī. qí huì guī mén bǎo shàn mén yí dōng jí nán chéng cí qì zhū kù, zé wèi zhī wài kù. ruò nèi fǔ zhū jiān sī jú, shén yuè táng, xī shēng suǒ, tài cháng guāng lù sì, guó zǐ jiàn, jiē gè yǐ suǒ zhǎng, shōu zhù yìng yòng zhū wù. tài pú zé mǎ jià yín guī zhī. míng chū, cháng zhì xíng yòng kù yú jīng chéng jí zhū fǔ zhōu xiàn, yǐ shōu yì hūn làn zhī chāo. rén zōng shí bà.
两京库藏,先后建设,其制大略相同。内府凡十库:内承运库,贮缎匹、金银、宝玉、齿角、羽毛,而金花银最大,岁进百万两有奇。广积库,贮硫黄、硝石。甲字库,贮布匹、颜料。乙字库,贮胖袄、战鞋、军士裘帽。丙字库,贮棉花、丝纩。丁字库,贮铜铁、兽皮、苏木。戊字库,贮甲仗。赃罚库,贮没官物。广惠库,贮钱钞。广盈库,贮纻丝、纱罗、绫锦、绢。六库皆属户部,惟乙字库属兵部,戊字、广积、广盈库属工部。又有天财库,亦名司钥库,贮各衙门管钥,亦贮钱钞。供用库,贮粳稻、熟米及上供物。以上通谓之内库。其在宫内者,又有内东裕库、宝藏库,谓之里库。凡里库不关於有司。其会归门、宝善门迤东及南城磁器诸库,则谓之外库。若内府诸监司局,神乐堂,牺牲所,太常、光禄寺,国子监,皆各以所掌,收贮应用诸物。太仆则马价银归之。明初,尝置行用库於京城及诸府州县,以收易昏烂之钞。仁宗时罢。
yīng zōng shí, shǐ shè tài cāng kù. chū, suì fù bù zhēng jīn yín, wéi kēng yě shuì yǒu jīn yín, rù nèi chéng yùn kù. qí suì fù ǒu zhé jīn yín zhě, jù sòng nán jīng gōng wǔ chén lù. ér gè biān yǒu huǎn jí, yì qǔ zú qí zhōng. zhèng tǒng yuán nián gǎi zhé cáo liáng, suì yǐ bǎi wàn wèi é, jǐn jiě nèi chéng yùn kù, bù fù sòng nán jīng. zì jǐ wǔ chén lù shí yú wàn liǎng wài, jiē wèi yù yòng. suǒ wèi jīn huā yín yě. qī nián nǎi shè hù bù tài cāng kù. gè zhí shěng pài shèng mài mǐ, shí kù zhōng mián sī juàn bù jí mǎ cǎo yán kè guān shuì, fán zhé yín zhě, jiē rù tài cāng kù. jí mò jiā cái, biàn mài tián chǎn, zhuī shōu diàn qián, yuán lì shàng nà zhě, yì jiē rù yān. zhuān yǐ zhù yín, gù yòu wèi zhī yín kù. hóng zhì shí, nèi fǔ gōng yìng fán duō, měi shōu tài cāng yín rù nèi kù. yòu zhì nán jīng yín kù. zhèng dé shí, nèi chéng yùn kù zhōng guān shù yán nèi fǔ cái yòng bù chōng, qǐng zhī tài cāng yín. hù bù zhí zòu bù néng jǔ. jiā jìng chū, nèi fǔ gōng yìng shì hóng zhì shí, qí hòu nǎi bèi zhī. chū, tài cāng zhōng kù jī yín bā bǎi yú wàn liǎng, xù shōu zhě zhù zhī liǎng wǔ, yǐ biàn zhī fā. ér zhōng kù bù dòng, suì yǐ zhōng kù wèi lǎo kù, liǎng wǔ wèi wài kù. jí shì shí, lǎo kù suǒ cún zhě jǐn bǎi èr shí wàn liǎng. èr shí èr nián tè lìng jīn huā zǐ lì yín yīng jiě nèi kù zhě, bìng sòng tài cāng bèi biān yòng, rán qí hòu fù rù nèi kù. sān shí qī nián lìng suì jìn nèi kù yín bǎi wàn liǎng wài, jiā yù bèi qīn qǔ yín, hòu yòu qǔ méi guān yín sì shí wàn liǎng rù nèi kù. lóng qìng zhōng, shù qǔ tài cāng yín rù nèi kù, chéng yùn kù zhōng guān zhì yǐ kōng zā xià hù bù qǔ zhī. tíng chén shū jiàn, jiē bù tīng. yòu shù qǔ guāng lù tài pú yín, gōng bù shàng shū zhū héng jí jiàn, bù tīng. chū, shì zōng shí, tài cāng suǒ rù èr bǎi wàn liǎng yǒu qí. zhì shén zōng wàn lì liù nián, tài cāng suì rù fán sì bǎi wǔ shí yú wàn liǎng, ér nèi kù suì gōng jīn huā yín wài, yòu zēng mǎi bàn yín èr shí wàn liǎng yǐ wéi cháng, hòu yòu jiā nèi cāo mǎ chú liào yín qī wàn yú liǎng. jiǔ zhī, tài cāng guāng lù tài pú yín, kuò qǔ jǐ jǐn. biān shǎng shǒu gōng, xiàng fā nèi kù zhě, yì qǔ zhī tài pú yǐ.
英宗时,始设太仓库。初,岁赋不徵金银,惟坑冶税有金银,入内承运库。其岁赋偶折金银者,俱送南京供武臣禄。而各边有缓急,亦取足其中。正统元年改折漕粮,岁以百万为额,尽解内承运库,不复送南京。自给武臣禄十馀万两外,皆为御用。所谓金花银也。七年乃设户部太仓库。各直省派剩麦米,十库中绵丝、绢布及马草、盐课、关税,凡折银者,皆入太仓库。籍没家财,变卖田产,追收店钱,援例上纳者,亦皆入焉。专以贮银,故又谓之银库。弘治时,内府供应繁多,每收太仓银入内库。又置南京银库。正德时,内承运库中官数言内府财用不充,请支太仓银。户部执奏不能沮。嘉靖初,内府供应视弘治时,其后乃倍之。初,太仓中库积银八百馀万两,续收者贮之两庑,以便支发。而中库不动,遂以中库为老库,两庑为外库。及是时,老库所存者仅百二十万两。二十二年特令金花、子粒银应解内库者,并送太仓备边用,然其后复入内库。三十七年令岁进内库银百万两外,加预备钦取银,后又取没官银四十万两入内库。隆庆中,数取太仓银入内库,承运库中官至以空紥下户部取之。廷臣疏谏,皆不听。又数取光禄太仆银,工部尚书朱衡极谏,不听。初,世宗时,太仓所入二百万两有奇。至神宗万历六年,太仓岁入凡四百五十馀万两,而内库岁供金花银外,又增买办银二十万两以为常,后又加内操马刍料银七万馀两。久之,太仓、光禄、太仆银,括取几尽。边赏首功,向发内库者,亦取之太仆矣。
fán jiǎ zì zhū kù, zhǔ shì xié kē dào xún shì. tài cāng kù, yuán wài láng zhǔ shì lǐng zhī, ér yǐ jǐ shì zhōng xún shì. jiā jìng zhōng, shǐ liǎng yuè yī bào chū nà zhī shù. shí xiū gōng bù jiù kù, míng yuē jié shèn kù, yǐ zhù kuàng yín. shàng shū wén míng yǐ gěi gōng jià, dì jié zé zhī, lìng yǐ tā yín bǔ cháng, zì shì zhuān yǐ gěi nèi yòng yān.
凡甲字诸库,主事偕科道巡视。太仓库,员外郎、主事领之,而以给事中巡视。嘉靖中,始两月一报出纳之数。时修工部旧库,名曰节慎库,以贮矿银。尚书文明以给工价,帝诘责之,令以他银补偿,自是专以给内用焉。
qí zài wài zhū bù zhèng sī dū sī zhí shěng fǔ zhōu xiàn wèi suǒ jiē yǒu kù, yǐ zhù jīn yín qián chāo sī bó zāng fá zhū wù. xún àn yù shǐ sān suì yī pán zhā. gè yùn sī jiē yǒu kù zhù yín, suì zhōng, xún yán yù shǐ wěi guān chá zhī. fán fǔ zhōu xiàn shuì kè sī jú hé pō suǒ, suì kè shāng shuì yú kè yǐn yóu qì běn zhū kè chéng, tài zǔ lìng suǒ sī jiě zhōu xiàn fǔ sī, yǐ zhì yú bù, bù zhá zhī kù, qí yuán fēng shí, bù shàn fā yě. zhì yǒng lè shí, shǐ wěi yàn kān, zhōng, fāng qǐ jiè zhì bù fù yàn, tóng, nǎi jìn nà. jiā jìng shí, jiàn yàn shì tīng, yàn zhōng, gěi jìn zhuàng jì kù. yuè féng jiǔ, huì xún shì kù cáng kē dào guān, jìn kù yàn shōu, bù kān zhě bó yì. zhèng tǒng shí nián shè tōng jì kù yú tōng zhōu. shì zōng shí bà. lóng qìng chū, mì yún jì zhōu chāng píng zhū zhèn jiē shè kù, shōu zhù zhǔ kè nián lì jūn mén gōng fèi jí fǔ shǎng xiū biān yín yún.
其在外诸布政司、都司、直省府州县卫所皆有库,以贮金银、钱钞、丝帛、赃罚诸物。巡按御史三岁一盘查。各运司皆有库贮银,岁终,巡盐御史委官察之。凡府州县税课司局、河泊所,岁课、商税、鱼课、引由、契本诸课程,太祖令所司解州县府司,以至於部,部札之库,其元封识,不擅发也。至永乐时,始委验勘,中,方起解;至部复验,同,乃进纳。嘉靖时,建验试厅,验中,给进状寄库。月逢九,会巡视库藏科道官,进库验收,不堪者驳易。正统十年设通济库於通州。世宗时罢。隆庆初,密云、蓟州、昌平诸镇皆设库,收贮主客年例、军门公费及抚赏、修边银云。
fán wèi cāng kù hài zhě, mò rú zhōng guān. nèi fǔ zhū kù jiān shōu zhě, héng suǒ wú yàn. zhèng dé shí, tái zhōu wèi zhǐ huī chén liáng nà jūn qì, jī liú bā zài, zhì qǐ shí yú shì. nèi fǔ shōu liáng, zēng hào cháng yǐ shù bèi wèi lǜ, qí huàn rú cǐ. zhū cāng chū bù shè zhōng guān, xuān dé mò, jīng tōng èr cāng shǐ zhì zǒng dū zhōng guān yī rén, hòu huái xú lín dé zhū cāng yì zhì jiān dū, cáo wǎn jūn mín bèi qí hài. shì zōng yòng sūn jiāo zhāng fú jìng yì, chè gé zhū zhōng guān, wéi dū zhū cāng zhě rú gù. jiǔ zhī, cóng jǐ shì zhōng guǎn huái lǐ yán, nǎi bà zhī.
凡为仓库害者,莫如中官。内府诸库监收者,横索无厌。正德时,台州卫指挥陈良纳军器,稽留八载,至乞食於市。内府收粮,增耗尝以数倍为率,其患如此。诸仓初不设中官,宣德末,京、通二仓始置总督中官一人,后淮、徐、临、德诸仓亦置监督,漕輓军民被其害。世宗用孙交、张孚敬议,撤革诸中官,惟督诸仓者如故。久之,从给事中管怀理言,乃罢之。
chū, tiān xià fǔ kù gè yǒu cún jī, biān xiǎng bù jiè zhī yú nèi, jīng shī bù shōu kuò yú wài. chéng huà shí, xún yán yù shǐ yáng chéng shǐ qǐng fā gè yán yùn tí jǔ sī zāng fá yín rù jīng kù. hóng zhì shí, jǐ shì zhōng céng áng qǐng yǐ zhū bù zhèng sī gōng tǎng jī zhù zhēng yáo xiàn yín, jǐn shū tài cāng. shàng shū zhōu jīng lì zhēng zhī, yǐ wéi yǒu bù zú zhě, yǐ shí zào shǎng lài zhāi jiào tǔ mù zhī gù, bì yù jǐn kuò tiān xià cái, fēi cáng fù yú mín yì yě. zhì liú jǐn yòng shì, suì lìng gè shěng kù cáng jǐn shū jīng shī. shì zōng shí, mǐn guǎng jìn xiàn yú, hù bù qǐng zé tā shěng xún àn, suì yī zòu xiàn rú lì. yòu yǐ tài cāng kù kuì, yùn nán hù bù kù yín bā shí wàn liǎng shí zhī. ér hù bù tiáo shàng lǐ cái shì yí, lín dé èr cāng jī yín èr shí wàn liǎng, lù yǐ guī tài cāng. lóng qìng chū, qiǎn sì yù shǐ fēn háng tiān xià, sōu kuò kù yín. shén zōng shí, yù shǐ xiāo zhòng wàng qǐng hé fǔ xiàn suì é yín jìn bù, wèi bào shàng. qiān hù hé qí xián qǐ chì nèi guān yǔ jǐ dū zhī, dì jìng cóng qí qǐng, yóu shì wài chǔ rì jiù hào. zhì tiān qǐ zhōng, yòng cāo jiāng xún fǔ fàn jì shì cè, xià chì dū suì jìn, shōu kuò mí yǒu yí yǐ. nán jīng nèi kù pō cáng jīn yín zhēn bǎo, wèi zhōng xián jiǎo zhǐ qǔ jìn, dào qiè yī kōng. nèi wài kuì jié, suì zhì yú wáng.
初,天下府库各有存积,边饷不借支於内,京师不收括於外。成化时,巡盐御史杨澄始请发各盐运提举司赃罚银入京库。弘治时,给事中曾昂请以诸布政司公帑积贮征徭羡银,尽输太仓。尚书周经力争之,以为有不足者,以识造、赏赉、斋醮、土木之故,必欲尽括天下财,非藏富於民意也。至刘瑾用事,遂令各省库藏尽输京师。世宗时,闽、广进羡馀,户部请责他省巡按,岁一奏献如例。又以太仓库匮,运南户部库银八十万两实之。而户部条上理财事宜,临、德二仓积银二十万两,录以归太仓。隆庆初,遣四御史分行天下,搜括库银。神宗时,御史萧重望请核府县岁额银进部,未报上。千户何其贤乞敕内官与己督之,帝竟从其请,由是外储日就耗。至天启中,用操江巡抚范济世策,下敕督岁进,收括靡有遗矣。南京内库颇藏金银珍宝,魏忠贤矫旨取进,盗窃一空。内外匮竭,遂至於亡。