yú dà yóu lú tāng tāng kè kuān qī jì guāng dì jì měi zhū xiān liú xiǎn guō chéng lǐ xī huáng yīng jiǎ yǐn fèng zhāng yuán xūn
俞大猷(盧鏜 湯克寬) 戚繼光(弟繼美 朱先) 劉顯(郭成) 李錫(黃應甲 尹鳳) 張元勛
yú dà yóu, zì zhì fǔ, jìn jiāng rén. shǎo hǎo dú shū. shòu yì yú wáng xuān lín fú, dé cài qīng zhī chuán. yòu wén zhào běn xué yǐ yì tuī yǎn bīng jiā qí zhèng xū shí zhī quán, fù cóng shòu qí yè. cháng wèi bīng fǎ zhī shù qǐ wǔ, yóu yī rén zhī shēn yǒu wǔ tǐ, suī jiāng bǎi wàn, kě shǐ hé wèi yī rén yě. yǐ, yòu cóng lǐ liáng qīn xué jiàn. jiā pín lǚ kōng, yì cháng huō rú. fù mò, qì zhū shēng, sì shì zhí bǎi hù.
俞大猷,字志輔,晉江人。少好讀書。受《易》於王宣、林福,得蔡清之傳。又聞趙本學以《易》推衍兵家奇正虛實之權,復從受其業。嘗謂兵法之數起五,猶一人之身有五體,雖將百萬,可使合為一人也。已,又從李良欽學劍。家貧屢空,意嘗豁如。父歿,棄諸生,嗣世職百戶。
jǔ jiā jìng shí sì nián wǔ huì shì. chú qiān hù, shǒu yù jīn mén. jūn mín xiāo sòng nán zhì, dà yóu dǎo yǐ lǐ ràng, sòng wèi shuāi zhǐ. hǎi kòu pín fā, shàng shū jiān sī lùn qí shì. jiān sī nù yuē: xiǎo xiào ān dé shàng shū? zhàng zhī, duó qí zhí. shàng shū máo bó wēn zhēng ān nán, fù shàng shū chén fāng lüè, qǐng cóng jūn. bó wēn qí zhī. huì bīng bà, bù guǒ yòng.
舉嘉靖十四年武會試。除千戶,守御金門。軍民囂訟難治,大猷導以禮讓,訟為衰止。海寇頻發,上書監司論其事。監司怒曰:「小校安得上書?」杖之,奪其職。尚書毛伯溫征安南,復上書陳方略,請從軍。伯溫奇之。會兵罷,不果用。
èr shí yī nián, ǎn dá dà rù shān xī, zhào tiān xià jǔ wǔ yǒng shì. dà yóu yì xún àn yù shǐ zì jiàn, yù shǐ shàng qí míng bīng bù. huì bó wēn wèi shàng shū, sòng zhī xuān dà zǒng dū dí péng suǒ. zhào jiàn lùn bīng shì, dà yóu lǚ zhé péng. péng xiè yuē: wú bù dāng yǐ wǔ rén dài zi. xià táng lǐ zhī, jīng yī jūn, rán yì bù néng yòng. dà yóu cí guī, bó wēn yòng wèi tīng zhāng shǒu bèi. lì wǔ píng, zuò dú yì xuān, yǔ zhū shēng wèi wén huì, ér rì jiào wǔ shì jī jiàn. lián pò hǎi zéi kāng lǎo, fú zhǎn sān bǎi yú rén. zhuó shǔ dōu zhǐ huī qiān shì, qiān shū guǎng dōng dū sī. xīn xìng ēn píng dòng zéi tán yuán qīng děng lǚ pàn, zǒng dū ōu yáng bì jìn yǐ shǔ dà yóu. nǎi lìng liáng mín zì wèi shǒu, ér qīn lǜ shù rén biàn yì zéi dòng, xiǎo yǐ huò fú, qiě jiào zhī jī jiàn, zéi hài fú. yǒu sū qīng shé zhě, lì gé měng hǔ, dà yóu dài zhǎn zhī, zéi yì jīng. nǎi yì hé lǎo māo dòng, lìng guī mín qīn tián, ér zhāo xiáng qú kuí shù bèi. èr yì yǐ níng.
二十一年,俺答大入山西,詔天下舉武勇士。大猷詣巡按御史自薦,御史上其名兵部。會伯溫為尚書,送之宣大總督翟鵬所。召見論兵事,大猷屢折鵬。鵬謝曰:「吾不當以武人待子。」下堂禮之,驚一軍,然亦不能用。大猷辭歸,伯溫用為汀漳守備。蒞武平,作讀易軒,與諸生為文會,而日教武士擊劍。連破海賊康老,俘斬三百餘人。擢署都指揮僉事,僉書廣東都司。新興恩平峒賊譚元清等屢叛,總督歐陽必進以屬大猷。乃令良民自為守,而親率數人遍詣賊峒,曉以禍福,且教之擊劍,賊駭服。有蘇青蛇者,力格猛虎,大猷紿斬之,賊益驚。乃詣何老貓峒,令歸民侵田,而招降渠魁數輩。二邑以寧。
èr shí bā nián, zhū wán xún shì fú jiàn, jiàn wèi bèi wō dōu zhǐ huī. huì ān nán rù kòu, bì jìn zòu liú zhī. xiān shì, ān nán dōu tǒng shǐ mò fú hǎi zú, zi hóng yì yòu. qí dà chén ruǎn jìng móu lì qí xù mò jìng diǎn, fàn zi yí móu lì qí dǎng mò zhèng zhōng, hù chóu shā. zhèng zhōng bài, qiè bǎi yú rén lái guī. zi yí shōu cán zú dùn hǎi dōng. zhì shì wàng yán hóng yì sǐ, yíng zhèng zhōng guī lì. piāo lüè qīn lián děng zhōu, lǐng hǎi sāo dòng. bì jìn xí dà yóu tǎo zhī. chí zhì lián zhōu, zéi gōng chéng fāng jí. dà yóu yǐ zhōu shī wèi jí, qiǎn shù qí yù jiàng, qiě shēng yán dà bīng zhì. zéi bù cè, guǒ jiě qù. wú hé, zhōu shī zhì, shè fú guān tóu lǐng. zéi fàn qīn zhōu, dà yóu zhē duó qí zhōu. zhuī zhàn shù rì, shēng qín zi yí dì zǐ liú, zhǎn shǒu qiān èr bǎi jí. qióng zhuī zhì hǎi dōng yún tún, xí hóng yì shā zi yí hán shǒu lái xiàn. shì píng, yán sōng yì qí gōng bù xù, dàn lài yín wǔ shí liǎng ér yǐ.
二十八年,朱紈巡視福建,薦為備倭都指揮。會安南入寇,必進奏留之。先是,安南都統使莫福海卒,子宏瀷幼。其大臣阮敬謀立其婿莫敬典,范子儀謀立其黨莫正中,互讎殺。正中敗,挈百餘人來歸。子儀收殘卒遁海東。至是妄言宏瀷死,迎正中歸立。剽掠欽、廉等州,嶺海騷動。必進檄大猷討之。馳至廉州,賊攻城方急。大猷以舟師未集,遣數騎諭降,且聲言大兵至。賊不測,果解去。無何,舟師至,設伏冠頭嶺。賊犯欽州,大猷遮奪其舟。追戰數日,生擒子儀弟子流,斬首千二百級。窮追至海東雲屯,檄宏瀷殺子儀函首來獻。事平,嚴嵩抑其功不敘,但賚銀五十兩而已。
shì nián, qióng zhōu wǔ zhǐ shān lí nà yàn gòu gǎn ēn chāng huà zhū lí gòng fǎn, bì jìn fù xí dà yóu tǎo. ér cháo yì shè cān jiāng yú yá zhōu, jí yǐ dà yóu rèn zhī. nǎi huì guǎng xī fù jiāng shěn xī yí zhū jūn, qín zhǎn zéi wǔ qiān sān bǎi yǒu qí, zhāo xiáng zhě sān qiān qī bǎi. dà yóu yán yú bì jìn yuē: lí yì rén yě, lǜ shù nián yī fǎn yī zhēng, qǐ shàng tiān shēng rén yì? yí jiàn chéng shè shì, yòng hàn fǎ zá zhì zhī. bì jìn nà qí yán. dà yóu nǎi dān qí rù dòng, yǔ lí dìng yào yuē, hǎi nán suì ān.
是年,瓊州五指山黎那燕構感恩、昌化諸黎共反,必進復檄大猷討。而朝議設參將於崖州,即以大猷任之。乃會廣西副將沈希儀諸軍,擒斬賊五千三百有奇,招降者三千七百。大猷言於必進曰:「黎亦人也,率數年一反一征,豈上天生人意?宜建城設市,用漢法雜治之。」必進納其言。大猷乃單騎入峒,與黎定要約,海南遂安。
sān shí yī nián, wō zéi dà rǎo zhè dōng. zhào yí dà yóu níng tái zhū jùn cān jiāng. huì zéi pò níng bō chāng guó wèi, dà yóu jī què zhī. fù gōng xiàn shào xìng lín shān wèi, zhuǎn lüè zhì sōng yáng. zhī xiàn luó gǒng chén lì yù zéi, ér dà yóu yāo zhū hǎi, zhǎn huò duō, jìng zuò shī shì tíng fèng. wèi jǐ, zhú zéi hǎi zhōng, fén qí chuán wǔ shí yú, yǔ fèng rú gù. yuè èr nián, zéi jù níng bō pǔ tuó. dà yóu lǜ jiāng shì gōng zhī, bàn dēng, zéi tū chū, shā wǔ jǔ huǒ bīn děng sān bǎi rén, zuò dài zuì bàn zéi. é bài zéi wú sōng suǒ, zhào chú qián zuì, réng lài yín bì. zéi zì jiàn tiào suǒ rù lüè, dà yóu yùn zhàn pò zhī. xuán dài tāng kè kuān wèi sū sōng fù zǒng bīng. suǒ jiāng zú bù sān bǎi rén, zhēng zhū dào bīng wèi jí, zéi fàn jīn shān, dà yóu zhàn shī lì. shí wō tún sōng jiāng kū lín zhě yíng èr wàn, zǒng dū zhāng jīng qù zhī zhàn, dà yóu gù bù kě. jí yǒng shùn bǎo jìng bīng shāo zhì, nǎi cóng jīng dà pò zéi yú wáng jiāng jīng, gōng wèi zhào wén huá hú zōng xiàn suǒ rǎng, bù xù. zuò jīn shān shī lǜ, zhé chōng wèi shì guān.
三十一年,倭賊大擾浙東。詔移大猷寧、台諸郡參將。會賊破寧波昌國衛,大猷擊卻之。復攻陷紹興臨山衛,轉掠至松陽。知縣羅拱辰力御賊,而大猷邀諸海,斬獲多,竟坐失事停俸。未幾,逐賊海中,焚其船五十餘,予俸如故。越二年,賊據寧波普陀。大猷率將士攻之,半登,賊突出,殺武舉火斌等三百人,坐戴罪辦賊。俄敗賊吳淞所,詔除前罪,仍賚銀幣。賊自健跳所入掠,大猷運戰破之。旋代湯克寬為蘇松副總兵。所將卒不三百人,徵諸道兵未集,賊犯金山,大猷戰失利。時倭屯松江枯林者盈二萬,總督張經趣之戰,大猷固不可。及永順、保靖兵稍至,乃從經大破賊於王江涇,功為趙文華、胡宗憲所攘,不敘。坐金山失律,謫充為事官。
zhè lín wō suī bài, ér xīn wō sān shí yú sōu tū qīng cūn suǒ, yǔ nán shā xiǎo wū kǒu làng gǎng zhū zéi hé, fàn sū zhōu lù jīng bà, zhí dǐ lóu mén, bài nán jīng dū dū zhōu yú dé bīng. zéi fù fēn wèi èr, běi lüè hǔ shù, nán lüè héng táng, yán màn cháng shú jiāng yīn wú xī zhī jìng, chū rù tài hú. dà yóu xié fù shǐ rèn huán dà bài zéi lù jīng bà, fén zhōu sān shí yú. yòu zhē jī qí zì sān zhàng pǔ chū hǎi zhě, chén qī sōu, zéi nǎi tuì pō sān bǎn shā. qǐng zhī, tā wō fàn wú jiāng. dà yóu jí huán yòu yāo pò zhī yīng dòu hú, zéi zǒu jiā xìng.
柘林倭雖敗,而新倭三十餘艘突青村所,與南沙、小烏口、浪港諸賊合,犯蘇州陸涇壩,直抵婁門,敗南京都督周於德兵。賊復分為二,北掠滸墅,南掠橫塘,延蔓常熟、江陰、無錫之境,出入太湖。大猷偕副使任環大敗賊陸涇壩,焚舟三十餘。又遮擊其自三丈浦出海者,沉七艘,賊乃退泊三板沙。頃之,他倭犯吳江。大猷及環又邀破之鶯脰湖,賊走嘉興。
sān bǎn shā zéi lüè mín zhōu jiāng dùn, dà yóu zhuī jī yú mǎ jī shān, qín qí kuí. jīn jīng xǔ pǔ bái máo gǎng zéi jù chū hǎi, dà yóu zhuī jī yú chá shān, fén wǔ zhōu. zéi zǒu bǎo mǎ jī shān sān bǎn shā, jiāng shì fù zhuī jí, huài qí sān zhōu. jiāng yīn cài gǎng wō yì qù, guān bīng fēn jī yú mǎ jī mǎ tú bǎo shān. zhí jù fēng zuò, zéi zhōu duō fù. zhè lín wō yì wèi guān bīng suǒ jī chén èr shí yú zhōu, yú zéi tuì dēng lù. yǐ, fù fàn zhōu chū hǎi. dà yóu jí qiān shì dǒng bāng zhèng fēn jī, huò jiǔ zhōu. ér zéi yòu zāo fēng huài sān zhōu, yú sān bǎi rén dēng àn, zǒu jù huá tíng táo zhái zhèn, lǚ bài zhào wén huá děng dà jūn. yè tún zhōu pǔ yǒng dìng sì, guān bīng sì jí jìn wéi zhī. ér zhè lín shī fēng zéi jiǔ zhōu cháo yú chuān shā wā, jiū hé zhì sì shí yú sōu, shì yóu wèi yǐ. xún fǔ cáo bāng fǔ hé dà yóu zòng zéi, dì nù, duó qí shì yīn, zé qǔ sǐ zuì zhāo, lì gōng zì shú. shí zhōu pǔ zéi wéi jí, chéng yè dōng běi bēn, wèi yóu jī cáo kè xīn suǒ yāo, zhǎn shǒu bǎi sān shí, suì yǔ chuān shā wā zéi hé. zhū jūn rì yè jī hǎi. dà yóu xié fù shǐ wáng chóng gǔ rù yáng zhuī zhī, jí yú lǎo guàn zī, fén jù jiàn bā, zhǎn huò wú suàn. yú zéi bēn shàng hǎi pǔ dōng.
三板沙賊掠民舟將遁,大猷追擊於馬跡山,擒其魁。金涇、許浦、白茅港賊俱出海,大猷追擊於茶山,焚五舟。賊走保馬跡山、三板沙,將士復追及,壞其三舟。江陰蔡港倭亦去,官兵分擊於馬跡、馬圖、寶山。值颶風作,賊舟多覆。柘林倭亦為官兵所擊沉二十餘舟,余賊退登陸。已,復泛舟出海。大猷及僉事董邦政分擊,獲九舟。而賊又遭風壞三舟,餘三百人登岸,走據華亭陶宅鎮,屢敗趙文華等大軍。夜屯周浦永定寺,官兵四集進圍之。而柘林失風賊九舟巢於川沙窪,糾合至四十餘艘,勢猶未已。巡撫曹邦輔劾大猷縱賊,帝怒,奪其世蔭,責取死罪招,立功自贖。時周浦賊圍急,乘夜東北奔,為游擊曹克新所邀,斬首百三十,遂與川沙窪賊合。諸軍日夜擊海。大猷偕副使王崇古入洋追之,及於老鸛觜,焚巨艦八,斬獲無算。余賊奔上海浦東。
chū, yǐ wō huàn jí, tè mìng dū du liú yuǎn wèi zhè jiāng zǒng bīng guān, jiān xiá sū sōng zhū jùn, shù yuè wú suǒ wèi. tíng chén zhēng yán dà yóu cái. sān shí wǔ nián sān yuè suì bà yuǎn, yǐ dà yóu dài. zéi fàn xī ān shěn zhuāng jí qīng shuǐ wā. dà yóu xié bāng zhèng jī bài zhī, zéi zǒu táo shān, zhào hái shì yīn. zéi zì huáng pǔ dùn chū hǎi, dà yóu zhuī bài zhī. qí nián dōng, yǐ yǔ píng xú hǎi gōng, jiā dū du qiān shì. hǎi jì píng, zhè xī wō xī jìng. dú níng bō zhōu shān wō fù xiǎn, guān bīng huán shǒu bù néng kè. shì shí tǔ bīng láng bīng xī yǐ qiǎn guī, ér chuān guì suǒ diào má liáo dà lá zhèn xī sāng zhí bīng liù qiān shǐ zhì. dà yóu chéng dà xuě, sì miàn gōng zhī. zéi sǐ zhàn, shā tǔ guān yī rén. zhū jūn yì jìng, jìn fén qí shān, zéi duō sǐ, qí yì chū zhě fù yì, zéi jǐn píng. jiā dà yóu shǔ dū du tóng zhī.
初,以倭患急,特命都督劉遠為浙江總兵官,兼轄蘇、松諸郡,數月無所為。廷臣爭言大猷才。三十五年三月遂罷遠,以大猷代。賊犯西庵、沈莊及清水窪。大猷偕邦政擊敗之,賊走陶山,詔還世蔭。賊自黃浦遁出海,大猷追敗之。其年冬,以與平徐海功,加都督僉事。海既平,浙西倭悉靖。獨寧波舟山倭負險,官兵環守不能克。是時土兵狼兵悉已遣歸,而川、貴所調麻寮、大剌、鎮溪、桑植兵六千始至。大猷乘大雪,四面攻之。賊死戰,殺土官一人。諸軍益競,進焚其柵,賊多死,其逸出者復殪,賊盡平。加大猷署都督同知。
míng nián, hú zōng xiàn fāng tú wāng zhí, yòng lú tāng yán jiāng yǔ tōng shì, dà yóu lì zhēng bù kě. jí zhí yòu rù xià lì, qí dǎng máo hǎi fēng děng suì jù zhōu shān, zǔ cén gǎng zì shǒu. dà yóu huán gōng zhī, shí xiǎo shèng. rán kǔ yǎng gōng, jiāng shì xiān dēng duō sǐ, xīn wō yòu dà zhì. cháo tíng qù zōng xiàn shén jí, zōng xiàn mán wèi dà yán yǐ duì. tíng chén jìng dǐ zōng xiàn, bìng hé dà yóu. nǎi duó dà yóu jí cān jiāng qī jì guāng zhí, qī yī yuè nèi píng zéi. dà yóu děng jù, gōng yì lì, zéi yì sǐ shǒu. sān shí qī nián qī yuè nǎi zì cén gǎng yí kē méi, zào zhōu chéng, fàn hǎi qù. dà yóu děng héng jī zhī, shěn qí yī zhōu, yú zéi suì yáng fān ér nán, liú jié mǐn guǎng. dà yóu xiān hòu shā wō sì wǔ qiān, zéi jǐ píng. ér guān jūn wéi zéi yǐ yī nián, zōng xiàn yì lì qí qù, yīn zòng zhī, bù dū zhū jiāng yāo jī. bǐ wèi yù shǐ lǐ hú suǒ hé, zé wěi zuì dà yóu zòng zéi yǐ zì jiě. dì nù, dǎi xì zhào yù, zài duó shì yīn.
明年,胡宗憲方圖汪直,用盧鏜言將與通市,大猷力爭不可。及直誘入下吏,其黨毛海峰等遂據舟山,阻岑港自守。大猷環攻之,時小勝。然苦仰攻,將士先登多死,新倭又大至。朝廷趣宗憲甚急,宗憲謾為大言以對。廷臣競詆宗憲,並劾大猷。乃奪大猷及參將戚繼光職,期一月內平賊。大猷等懼,攻益力,賊益死守。三十七年七月乃自岑港移柯梅,造舟成,泛海去。大猷等橫擊之,沈其一舟,余賊遂揚帆而南,流劫閩、廣。大猷先後殺倭四五千,賊幾平。而官軍圍賊已一年,宗憲亦利其去,陰縱之,不督諸將邀擊。比為御史李瑚所劾,則委罪大猷縱賊以自解。帝怒,逮系詔獄,再奪世蔭。
lù bǐng yǔ dà yóu shàn, mì yǐ jǐ zī tóu yán shì fān jiě qí yù, lìng lì gōng sāi shàng. dà tóng xún fǔ lǐ wén jìn xí qí cái, yǔ chóu jūn shì. nǎi zào dú lún chē jù dí mǎ. cháng yǐ chē bǎi liàng, bù qí sān qiān, dà cuò dí ān yín bǎo. wén jìn shàng qí zhì yú cháo, suì zhì bīng chē yíng. jīng yíng yǒu bīng chē, zì cǐ shǐ yě. wén jìn jiāng xí bǎn shēng, móu zhī dà yóu, guǒ dà huò, zhào hái shì yīn. kòu lüè guǎng wǔ, dà yóu jù què zhī. xiān lùn píng wāng zhí gōng, xǔ chú zuì lù yòng. jí shì, zhèn huáng yǒu jǐng, chuān hú zǒng dū huáng guāng shēng jiàn dà yóu, jí yòng wèi zhèn huáng cān jiāng.
陸炳與大猷善,密以己資投嚴世蕃解其獄,令立功塞上。大同巡撫李文進習其才,與籌軍事。乃造獨輪車拒敵馬。嘗以車百輛,步騎三千,大挫敵安銀堡。文進上其制於朝,遂置兵車營。京營有兵車,自此始也。文進將襲板升,謀之大猷,果大獲,詔還世蔭。寇掠廣武,大猷拒卻之。先論平汪直功,許除罪錄用。及是,鎮篁有警,川湖總督黃光升薦大猷,即用為鎮篁參將。
guǎng dōng ráo píng zéi zhāng liǎn shù gōng xiàn chéng yì, jī nián bù néng píng. sì shí nián qī yuè zhào yí dà yóu nán gàn, hé mǐn guǎng bīng tǎo zhī. shí zōng xiàn jiān zhì jiāng xī, zhī liǎn yuǎn chū, xí dà yóu jí jī. dà yóu wèi: yí yǐ qián shī dǎo qí cháo, gōng qí bì jiù, nài hé yǐ shù wàn zhòng cóng yī fū làng zǒu zāi? nǎi jí yǐn wàn wǔ qiān rén dēng bǎi sōng lǐng, fǔ kàn zéi cháo. liǎn guǒ hái jiù, dà yóu lián pò zhī, zhǎn shǒu qiān èr bǎi yú jí. zéi jù, bù chū. yòng jiān yòu liǎn chū zhàn, cóng zhèn hòu zhí zhī, bìng zhí zéi kuí xiāo xuě fēng. guǎng rén rǎng qí gōng, dà yóu bù yǔ jiào. sàn yú dǎng èr wàn, bù lù yī rén. zhuó fù zǒng bīng, xié shǒu nán gàn tīng zhāng huì hú zhū jùn. suì chéng shèng zhēng chéng xiāng dào, zǒu liáng níng, qín xú dōng zhōu. lín cháo xī zhě, dú yuē huáng jī shān dà jǔ. guān jūn gōng zhǎn jī shān, cháo xī dùn, hòu yì wèi xú fǔ zǎi suǒ miè. dà yóu xún zhuó fú jiàn zǒng bīng guān, yǔ qī jì guāng fù xìng huà chéng, gòng pò hǎi wō. xiáng jì guāng chuán. jì guāng xiān dēng, shòu shàng shǎng, dà yóu dàn lài yín bì.
廣東饒平賊張璉數攻陷城邑,積年不能平。四十年七月詔移大猷南贛,合閩、廣兵討之。時宗憲兼制江西,知璉遠出,檄大猷急擊。大猷謂:「宜以潛師搗其巢,攻其必救,奈何以數萬眾從一夫浪走哉?」乃疾引萬五千人登柏嵩嶺,俯瞰賊巢。璉果還救,大猷連破之,斬首千二百餘級。賊懼,不出。用間誘璉出戰,從陣後執之,並執賊魁蕭雪峰。廣人攘其功,大猷不與較。散餘黨二萬,不戮一人。擢副總兵,協守南、贛、汀、漳、惠、湖諸郡。遂乘勝征程鄉盜,走梁寧,擒徐東洲。林朝曦者,獨約黃積山大舉。官軍攻斬積山,朝曦遁,後亦為徐甫宰所滅。大猷尋擢福建總兵官,與戚繼光復興化城,共破海倭。詳《繼光傳》。繼光先登,受上賞,大猷但賚銀幣。
sì shí èr nián shí yuè xǐ zhèn nán gàn. míng nián gǎi guǎng dōng. cháo zhōu wō èr wàn yǔ dà dào wú píng xiāng jǐ jiǎo, ér zhū dòng lán sōng sān wǔ duān wēn qī yè dān lóu bèi rì lüè huì cháo jiān. mǐn zé chéng shào lù luàn yán píng, liáng dào huī rǎo tīng zhōu. dà yóu yǐ wēi míng shè qún dào, dān qí rù shào lù yíng, dū shǐ guī dòng, yīn lìng qū dào huī guī, liǎng rén zú wèi tā jiāng suǒ miè. huì zhōu cān jiāng xiè chì yǔ wǔ duān wēn qī zhàn, shī lì. yǐ yú jiā jūn zhì, kǒng zhī, duān nǎi qū zhū qiú yǐ guī. wú hé, dà yóu guǒ zhì, qī bèi qín. duān zì fù, qǐ shā wō zì xiào. dà yóu shǐ xiān qū, guān jūn jì zhī, wéi wō zōu táng, yī rì yè kè sān cháo, fén zhǎn sì bǎi yǒu qí, yòu dà pò zhī hǎi fēng. wō xī bēn qí shā jiǎ zǐ zhū ào, duó yú zhōu rù hǎi. zhōu duō méi yú fēng, tuō zhě èr qiān yú rén, hái bǎo hǎi fēng jīn xī dōu. dà yóu wéi zhī liǎng yuè, zéi shí jǐn, yù zǒu. fù jiāng tāng kè kuān shè fú yāo zhī, shǒu zhǎn qí xiāo jiāng sān rén. cān jiāng wáng zhào děng jì zhì, zéi suì dà kuì. nǎi yí shī cháo zhōu, yǐ cì jiàng lán sōng sān yè dān lóu. suì shǐ zhāo xiáng wú píng, jū zhī méi lǐng. píng wèi jǐ fù pàn, zào zhàn jiàn shù bǎi, jù zhòng wàn yú, zhú sān chéng shǒu zhī, xíng jié bīn hǎi zhū jùn xiàn. fú jiàn zǒng bīng guān qī jì guāng xí píng, píng dùn bǎo nán ào. sì shí sì nián qiū rù fàn fú jiàn, bǎ zǒng zhū jī děng zhàn méi yú hǎi zhōng. dà yóu jiāng shuǐ bīng, jì guāng jiāng lù bīng, jiā jī píng nán ào, dà pò zhī. píng jǐn yǐ shēn miǎn, bēn jù ráo píng fèng huáng shān. jì guāng liú nán ào. dà yóu bù jiāng tāng kè kuān lǐ chāo děng niè zéi hòu, lián zhàn bù lì, píng suì lüè mín zhōu chū hǎi. mǐn guǎng xún àn yù shǐ jiāo zhāng lùn zhī, dà yóu zuò duó zhí. píng zú wèi kè kuān suǒ zhuī jī, yuǎn dùn yǐ miǎn, bù gǎn rù fàn yǐ.
四十二年十月徙鎮南贛。明年改廣東。潮州倭二萬與大盜吳平相掎角,而諸峒藍松三、伍端、溫七、葉丹樓輩日掠惠、潮間。閩則程紹錄亂延平,梁道輝擾汀州。大猷以威名懾群盜,單騎入紹祿營,督使歸峒,因令驅道輝歸,兩人卒為他將所滅。惠州參將謝敕與伍端、溫七戰,失利。以「俞家軍」至,恐之,端乃驅諸酋以歸。無何,大猷果至,七被擒。端自縛,乞殺倭自效。大猷使先驅,官軍繼之,圍倭鄒塘,一日夜克三巢,焚斬四百有奇,又大破之海豐。倭悉奔崎沙、甲子諸澳,奪漁舟入海。舟多沒於風,脫者二千餘人,還保海豐金錫都。大猷圍之兩月,賊食盡,欲走。副將湯克寬設伏邀之,手斬其梟將三人。參將王詔等繼至,賊遂大潰。乃移師潮州,以次降藍松三、葉丹樓。遂使招降吳平,居之梅嶺。平未幾復叛,造戰艦數百,聚眾萬餘,築三城守之,行劫濱海諸郡縣。福建總兵官戚繼光襲平,平遁保南澳。四十四年秋入犯福建,把總朱璣等戰沒於海中。大猷將水兵,繼光將陸兵,夾擊平南澳,大破之。平僅以身免,奔據饒平鳳凰山。繼光留南澳。大猷部將湯克寬、李超等躡賊後,連戰不利,平遂掠民舟出海。閩廣巡按御史交章論之,大猷坐奪職。平卒為克寬所追擊,遠遁以免,不敢入犯矣。
hé yuán wēng yuán zéi lǐ yà yuán děng chāng jué. zǒng dū wú guì fāng liú dà yóu tǎo zhī, zhēng bīng shí wàn, fēn wǔ shào jìn. dà yóu shǐ jiān xié zéi dǎng ér qīn dǎo qí cháo, shēng qín yà yuán, fú zhǎn yī wàn sì bǎi, duó hái nán fù bā wàn yú rén. nǎi hái dà yóu zhí, yǐ wèi guǎng xī zǒng bīng guān. gù shì: yǐ xūn chén zǒng liǎng guǎng bīng, yǔ zǒng dū tóng zhèn wú zhōu. dì yòng gěi shì zhōng ōu yáng yī jìng yì, liǎng guǎng gè zhì dà shuài, bà xūn chén, nǎi zhào gōng shùn hóu wú jì jué hái jīng, yǐ dà yóu dài, yǔ píng mán jiāng jūn yìn. ér yǐ liú xiǎn zhèn guǎng dōng. liǎng guǎng bìng zhì shuài, zì dà yóu jí xiǎn shǐ yě. wǔ duān sǐ, qí dǎng wáng shì qiáo fù pàn, jié zhí tóng zhī guō wén tōng. dà yóu lián bài zhī, qí bù xià zhí yǐ xiàn. jìn shǔ dū du tóng zhī.
河源、翁源賊李亞元等猖獗。總督吳桂芳留大猷討之,徵兵十萬,分五哨進。大猷使間攜賊黨而親搗其巢,生擒亞元,俘斬一萬四百,奪還男婦八萬餘人。乃還大猷職,以為廣西總兵官。故事:以勛臣總兩廣兵,與總督同鎮梧州。帝用給事中歐陽一敬議,兩廣各置大帥,罷勛臣,乃召恭順侯吳繼爵還京,以大猷代,予平蠻將軍印。而以劉顯鎮廣東。兩廣並置帥,自大猷及顯始也。伍端死,其黨王世橋復叛,劫執同知郭文通。大猷連敗之,其部下執以獻。進署都督同知。
hǎi zéi céng yī běn zhě, wú píng dǎng yě. jì jiàng fù pàn, zhí chéng hǎi zhī xiàn, bài guān jūn, shǒu bèi lǐ mào cái zhōng pào sǐ. zhào dà yóu zàn dū guǎng dōng bīng xié tǎo. lóng qìng èr nián, yī běn fàn guǎng zhōu, xún fàn fú jiàn. dà yóu hé guō chéng lǐ xī jūn qín miè zhī. lù gōng, jìn yòu dū du.
海賊曾一本者,吳平黨也。既降復叛,執澄海知縣,敗官軍,守備李茂才中炮死。詔大猷暫督廣東兵協討。隆慶二年,一本犯廣州,尋犯福建。大猷合郭成、李錫軍擒滅之。錄功,進右都督。
guǎng xī gǔ tián tóng huáng cháo měng wéi yín bào děng, jiā jìng mò cháng zài jié huì chéng kù, shā cān zhèng lí mín biǎo. xún fǔ yīn zhèng mào zhēng bīng shí sì wàn, shǔ dà yóu tǎo zhī. fēn qī dào jìn, lián pò shù shí cháo. zéi bǎo cháo shuǐ, cháo jí diān, gōng shí yú rì wèi xià. dà yóu yáng fēn bīng jī mǎ làng zéi, ér mì lìng cān jiāng wáng shì kē chéng yǔ yè dēng shān shè fú. lí míng pào fā, zéi dà jīng. zhū jūn pān yuán shàng, zéi jǐn sǐ. mǎ làng zhū cháo xiāng jì xià. zhǎn huò bā qiān sì bǎi yǒu qí, qín cháo měng yín bào, bǎi nián jī kòu jǐn chú. jìn shì yīn wèi zhǐ huī qiān shì.
廣西古田僮黃朝猛、韋銀豹等,嘉靖末嘗再劫會城庫,殺參政黎民表。巡撫殷正茂徵兵十四萬,屬大猷討之。分七道進,連破數十巢。賊保潮水,巢極巔,攻十餘日未下。大猷佯分兵擊馬浪賊,而密令參將王世科乘雨夜登山設伏。黎明炮發,賊大驚。諸軍攀援上,賊盡死。馬浪諸巢相繼下。斬獲八千四百有奇,擒朝猛、銀豹,百年積寇盡除。進世蔭為指揮僉事。
dà yóu wèi jiāng lián, yù xià yǒu ēn. shù jiàn dà gōng, wēi míng zhèn nán fú. ér xún àn lǐ liáng chén hé qí jiān tān, bīng bù lì chí zhī, zhào hái jí hòu diào. qǐ nán jīng yòu fǔ qiān shū. wèi rèn, yǐ dū du qiān shì wèi fú jiàn zǒng bīng guān. wàn lì yuán nián qiū, hǎi kòu tū lǘ xiá ào, zuò shī lì duó zhí. fù yǐ shǔ dū du qiān shì qǐ hòu fǔ qiān shū, lǐng chē yíng xùn liàn. sān shū qǐ guī. zú, zèng zuǒ dū du, shì wǔ xiāng.
大猷為將廉,馭下有恩。數建大功,威名震南服。而巡按李良臣劾其奸貪,兵部力持之,詔還籍候調。起南京右府僉書。未任,以都督僉事為福建總兵官。萬曆元年秋,海寇突閭峽澳,坐失利奪職。復以署都督僉事起後府僉書,領車營訓練。三疏乞歸。卒,贈左都督,諡武襄。
dà yóu fù qí jié, yǐ gǔ xián háo zì qī. qí yòng bīng, xiān jì hòu zhàn, bù tān jìn gōng. zhōng chéng xǔ guó, lǎo ér mí dǔ, suǒ zài yǒu dà xūn. wǔ píng yá zhōu ráo píng zhǐ wèi cí sì. tán lún cháng yǔ shū yuē: jié zhì jīng míng, gōng bù rú lún. xìn shǎng bì fá, gōng bù rú qī. jīng hàn chí chěng, gōng bù rú liú. rán cǐ jiē xiǎo zhī, ér gōng zé shén dà shòu. qī wèi wēi jì guāng, liú wèi liú xiǎn yě.
大猷負奇節,以古賢豪自期。其用兵,先計後戰,不貪近功。忠誠許國,老而彌篤,所在有大勛。武平、崖州、饒平旨為祠祀。譚綸嘗與書曰:「節制精明,公不如綸。信賞必罰,公不如戚。精悍馳騁,公不如劉。然此皆小知,而公則甚大受。」戚謂威繼光,劉謂劉顯也。
zi zī gāo, fú jiàn zǒng bīng guān.
子咨皋,福建總兵官。
lú tāng, rǔ níng wèi rén. jiā jìng shí yóu shì yīn lì fú jiàn dū zhǐ huī qiān shì, wèi dōu yù shǐ zhū wán suǒ rèn. wán zì shā, tāng yì lùn sǐ. xún shè miǎn, yǐ gù guān bèi wō fú jiàn. qiān dōu zhǐ huī. jī zéi jiā xìng, bài, zé dài zuì. xún zhuó cān jiāng, fēn shǒu zhè dōng bīn hǎi zhū jùn, yǔ fù jiāng dà yóu dà pò zéi wáng jiāng jīng. xuán dū bǎo jìng tǔ bīng jí shǔ jiāng chén zhèng yuán bīng jī zéi zhāng zhuāng, fén qí lěi. zhuī jī zhī hòu gǎng, wèi zéi suǒ bài. zéi chū méi tái zhōu wài hǎi, dōu zhǐ huī wáng pèi bài zhī dà chén shān. zéi dēng shān, guān jūn fén qí zhōu. tāng huì jiǎo, qín qí qiú lín bì chuān děng, yú wō jǐn miè. bié zéi lüè zhū xiàn, zhǐ huī mǐn róng děng bài sǐ, tāng duó zhí, dài zuì.
盧鏜,汝寧衛人。嘉靖時由世蔭歷福建都指揮僉事,為都御史朱紈所任。紈自殺,鏜亦論死。尋赦免,以故官備倭福建。遷都指揮。擊賊嘉興,敗,責戴罪。尋擢參將,分守浙東濱海諸郡,與副將大猷大破賊王江涇。旋督保靖土兵及蜀將陳正元兵擊賊張莊,焚其壘。追擊之後港,為賊所敗。賊出沒台州外海,都指揮王沛敗之大陳山。賊登山,官軍焚其舟。鏜會剿,擒其酋林碧川等,余倭盡滅。別賊掠諸縣,指揮閔溶等敗死,鏜奪職,戴罪。
xuán yǐ jiàn zhuó xié shǒu jiāng zhè fù zǒng bīng. zéi xiàn xiān jū, qū tái zhōu, tāng pò zhī péng xī. nǎi yǔ hú zōng xiàn gòng móu miè xú hǎi. zōng xiàn zhāo wāng zhí, tāng yì shuō rì běn shǐ shàn miào lìng qín zhí. zhí yǔ rì běn èr, zú fú zhū. wō fàn jiāng běi, tāng chí yuán pò zhī, yòu bài běi yáng wō èr shí yú bǎn. zéi liǎn zhōu sān shā, fù liú jié jiāng běi. xún fǔ lǐ suì hé tāng zòng zéi, tāng yǐ zhuó dōu qiān shì, wèi jiāng nán zhè jiāng zǒng bīng guān, duó zhí shì shì. yǐ tōng zhèng táng shùn zhī jiàn fù zhí rú chū. xún yǐ zhū wāng zhí gōng, jìn dū du tóng zhī. wō fù fàn zhè dōng. shuǐ lù shí yú zhàn, zhǎn shǒu qiān sì bǎi yǒu qí. zǒng dū zōng xiàn yǐ dàng píng wén, tāng fù zēng fèng lài jīn. tāng zhuó yòng yóu zōng xiàn, zōng xiàn bài, gěi shì zhōng qiū shùn hé tāng bā zuì. dǎi zhì, miǎn guī.
旋以薦擢協守江浙副總兵。賊陷仙居,趨台州,鏜破之彭溪。乃與胡宗憲共謀滅徐海。宗憲招汪直,鏜亦說日本使善妙令擒直。直與日本貳,卒伏誅。倭犯江北,鏜馳援破之,又敗北洋倭二十餘舨。賊斂舟三沙,複流劫江北。巡撫李遂劾鏜縱賊,鏜已擢都僉事,為江南、浙江總兵官,奪職視事。以通政唐順之薦復職如初。尋以誅汪直功,進都督同知。倭復犯浙東。水陸十餘戰,斬首千四百有奇。總督宗憲以蕩平聞,鏜復增俸賚金。鏜擢用由宗憲,宗憲敗,給事中丘橓劾鏜八罪。逮治,免歸。
tāng yǒu jiāng lüè. wō nán chū xìng, zhū jiāng xī wàng fēng kuì bài, dú tāng yǔ tāng kè kuān gǎn zhàn, míng yà yú qī yún.
鏜有將略。倭難初興,諸將悉望風潰敗,獨鏜與湯克寬敢戰,名亞俞、戚雲。
kè kuān, pī zhōu wèi rén. fù qìng, jiā jìng zhōng jiāng fáng zǒng bīng guān. kè kuān chéng shì yīn, lì guān dōu zhǐ huī qiān shì, chōng zhè jiāng cān jiāng. wō fàn wēn zhōu, kè kuān jī bài zhī. bié zéi kòu jiā xìng shǔ yì, kè kuān zhì hǎi yán bèi wéi. xié cān zhèng pān ēn děng jù shǒu, zéi bù néng kè, nǎi fén lüè ér qù. wú hé, xiàn zhà pǔ chéng, zhuǎn lüè fèng huà níng hǎi. kè kuān zhuī wéi yú dú shān mín jiā, huǒ fén zhī. zéi bàn sǐ, yú duó wéi dùn.
克寬,邳州衛人。父慶,嘉靖中江防總兵官。克寬承世蔭,歷官都指揮僉事,充浙江參將。倭犯溫州,克寬擊敗之。別賊寇嘉興屬邑,克寬至海鹽被圍。偕參政潘恩等拒守,賊不能克,乃焚掠而去。無何,陷乍浦城,轉掠奉化、寧海。克寬追圍於獨山民家,火焚之。賊半死,余奪圍遁。
shí bīn hǎi duō bèi wō huàn, ér jiāng shì wú jì lǜ, zéi zhì zhé bēn, yì shè dà jiāng tǒng zhì jiāng huái. nǎi mìng kè kuān wèi fù zǒng bīng, zhù jīn shān wèi, tí dū hǎi fáng zhū jūn. wō sān bǎi rén pō chóng míng nán shā. kè kuān xié qiān shì rèn huán gōng zhī, bài jī. zéi yí zhōu bǎo shān, kè kuān zhuī bài zhī nán jiā zī. zéi nǎi zhuǎn kòu jiā dìng shàng hǎi jiān, bèi hé duó guān cóng jūn. wō èr qiān yú fēn lüè sū sōng. kè kuān nì zhàn cǎi táo gǎng, zhǎn shǒu bā bǎi yú jí. dōu yù shǐ wáng yù jiàn wèi zhè xī cān jiāng. yù zéi jiā hú, fù shī lì, zhào yǐ bái yī bàn zéi. zǒng dū zhāng jīng yì dǎo zéi zhè lín, lìng kè kuān jiāng guǎng xī tǔ bīng tún zhà pǔ, yǔ fù jiāng dà yóu děng xiāng jǐ jiǎo. dà zhàn wáng jiāng jīng, zhǎn jí èr qiān. huì zhào wén huá hé jīng huò kè kuān yán zòng wō bǎo yáng, suì bìng dǎi wèn, lùn sǐ. jiǔ zhī, shè miǎn.
時濱海多被倭患,而將士無紀律,賊至輒奔,議設大將統制江、淮。乃命克寬為副總兵,駐金山衛,提督海防諸軍。倭三百人泊崇明南沙。克寬偕僉事任環攻之,敗績。賊移舟寶山,克寬追敗之南家觜。賊乃轉寇嘉定、上海間,被劾奪官從軍。倭二千餘分掠蘇、松。克寬逆戰采淘港,斬首八百餘級。都御史王忬薦為浙西參將。遇賊嘉、湖,復失利,詔以白衣辦賊。總督張經議搗賊柘林,令克寬將廣西土兵屯乍浦,與副將大猷等相掎角。大戰王江涇,斬級二千。會趙文華劾經惑克寬言縱倭飽揚,遂並逮問,論死。久之,赦免。
guǎng dōng yòng bīng, mìng fù jūn qián zì xiào. cóng dà yóu dà pò wō hǎi fēng, hái shì yīn. é yǐ wèi huì cháo cān jiāng, fù cóng dà yóu pò wú píng. píng wèi jǐ fù zhèn, kè kuān yǐ zhuó láng shān fù zǒng bīng, mìng liú tǎo zéi. é bài zhī yáng jiāng wū zhū yáng. píng jiǒng, bēn ān nán. dōu yù shǐ wú guì fāng xí ān nán xié tǎo, qiǎn kè kuān yǐ zhōu shī huì, jiā jī píng wàn qiáo shān xià. fén qí zhōu, qín zhǎn sì bǎi rén, píng yuǎn cuàn. nǎi jìn kè kuān shǔ dū du qiān shì, wèi guǎng dōng zǒng bīng guān. céng yī běn tū hǎi fēng huì lái jiān, kè kuān chàng yì fǔ zhī, lìng jū cháo yáng xià huì dì. wèi jǐ, jī mín biàn, yī běn yì fǎn, zhào dǎi kè kuān xùn zhì. xún shè miǎn, fù sū zhèn lì gōng. wàn lì sì nián, chǎo mán rù lüè gǔ běi kǒu. kè kuān xié cān jiāng yuàn zōng rú zhuī chū sài, yù fú, zhàn sǐ.
廣東用兵,命赴軍前自效。從大猷大破倭海豐,還世蔭。俄以為惠、潮參將,復從大猷破吳平。平未幾復振,克寬已擢狼山副總兵,命留討賊。俄敗之陽江烏豬洋。平窘,奔安南。都御史吳桂芳檄安南協討,遣克寬以舟師會,夾擊平萬橋山下。焚其舟,擒斬四百人,平遠竄。乃進克寬署都督僉事,為廣東總兵官。曾一本突海豐、惠來間,克寬倡議撫之,令居潮陽下澮地。未幾,激民變,一本亦反,詔逮克寬訊治。尋赦免,赴蘇鎮立功。萬曆四年,炒蠻入掠古北口。克寬偕參將苑宗儒追出塞,遇伏,戰死。
qī jì guāng, zì yuán jìng, shì dēng zhōu wèi zhǐ huī qiān shì. fù jǐng tōng, lì guān dōu zhǐ huī, shǔ dà níng dū sī, rù wèi shén jī zuò yíng, yǒu cāo xíng. jì guāng yòu tì tǎng fù qí qì. jiā pín, hǎo dú shū, tōng jīng shǐ dà yì. jiā jìng zhōng sì zhí, yòng jiàn zhuó shǔ dōu zhǐ huī qiān shì, bèi wō shān dōng. gǎi qiān zhè jiāng dū sī, chōng cān jiāng, fēn bù níng shào tái sān jùn.
戚繼光,字元敬,世登州衛指揮僉事。父景通,歷官都指揮,署大寧都司,入為神機坐營,有操行。繼光幼倜儻負奇氣。家貧,好讀書,通經史大義。嘉靖中嗣職,用薦擢署都指揮僉事,備倭山東。改僉浙江都司,充參將,分部寧、紹、台三郡。
sān shí liù nián, wō fàn lè qīng ruì ān lín hǎi, jì guāng yuán bù jí, yǐ dào zǔ bù zuì. xún huì yú dà yóu bīng, wéi wāng zhí yú dǎng yú cén gǎng. jiǔ bù kè, zuò miǎn guān, dài zuì bàn zéi. yǐ ér wō dùn, tā wō fù fén lüè tái zhōu. gěi shì zhōng luó jiā bīn děng hé jì guāng wú gōng, qiě tōng fān. fāng àn wèn, xuán yǐ píng wāng zhí gōng fù guān, gǎi shǒu tái jīn yán sān jùn.
三十六年,倭犯樂清、瑞安、臨海,繼光援不及,以道阻不罪。尋會俞大猷兵,圍汪直餘黨於岑港。久不克,坐免官,戴罪辦賊。已而倭遁,他倭復焚掠台州。給事中羅嘉賓等劾繼光無功,且通番。方按問,旋以平汪直功復官,改守台、金、嚴三郡。
jì guāng zhì zhè shí, jiàn wèi suǒ jūn bù xí zhàn, ér jīn huá yì wū sú chēng piāo hàn, qǐng zhào mù sān qiān rén, jiào yǐ jī cì fǎ, zhǎng duǎn bīng dié yòng, yóu shì jì guāng yī jūn tè jīng. yòu yǐ nán fāng duō sǒu zé, bù lì chí zhú, nǎi yīn dì xíng zhì zhèn fǎ, shěn bù fá biàn lì, yī qiè zhàn jiàn huǒ qì bīng xiè jīng qiú ér gèng zhì zhī. qī jiā jūn míng wén tiān xià.
繼光至浙時,見衛所軍不習戰,而金華、義烏俗稱慓悍,請召募三千人,教以擊刺法,長短兵迭用,由是繼光一軍特精。又以南方多藪澤,不利馳逐,乃因地形制陣法,審步伐便利,一切戰艦、火器、兵械精求而更置之。「戚家軍」名聞天下。
sì shí nián, wō dà lüè táo zhǔ qí tóu. jì guāng jí qū níng hǎi, è táo zhǔ, bài zhī lóng shān, zhuī zhì yàn mén lǐng. zéi dùn qù, chéng xū xí tái zhōu. jì guāng shǒu jiān qí kuí, cù yú zéi guā líng jiāng jǐn sǐ. ér qí tóu wō fù qū tái zhōu, jì guāng yāo jī zhī xiān jū, dào wú tuō zhě. xiān hòu jiǔ zhàn jiē jié, fú guó yī qiān yǒu qí, fén nì sǐ zhě wú suàn. zǒng bīng guān lú tāng cān jiāng niú tiān xī yòu pò zéi níng bō wēn zhōu. zhè dōng píng, jì guāng jìn zhì sān děng. mǐn guǎng zéi liú rù jiāng xī. zǒng dū hú zōng xiàn xí jì guāng yuán. jī pò zhī shàng fāng cháo, zéi bēn jiàn níng. jì guāng hái zhè jiāng.
四十年,倭大掠桃渚、圻頭。繼光急趨寧海,扼桃渚,敗之龍山,追至雁門嶺。賊遁去,乘虛襲台州。繼光手殲其魁,蹙余賊瓜陵江盡死。而圻頭倭復趨台州,繼光邀擊之仙居,道無脫者。先後九戰皆捷,俘馘一千有奇,焚溺死者無算。總兵官盧鏜、參將牛天錫又破賊寧波、溫州。浙東平,繼光進秩三等。閩、廣賊流入江西。總督胡宗憲檄繼光援。擊破之上坊巢,賊奔建寧。繼光還浙江。
míng nián, wō dà jǔ fàn fú jiàn. zì wēn zhōu lái zhě, hé fú níng lián jiāng zhū wō gōng xiàn shòu níng zhèng hé níng dé. zì guǎng dōng nán ào lái zhě, hé fú qīng zhǎng lè zhū wō gōng xiàn xuán zhōng suǒ, yán jí lóng yán sōng xī dà tián gǔ tián pú tián. shì shí níng dé yǐ lǚ xiàn. jù chéng shí lǐ yǒu héng yǔ, sì miàn jiē shuǐ lù xiǎn ài, zéi jié dà yíng qí zhōng. guān jūn bù gǎn jī, xiāng shǒu yú nián. qí xīn zhì zhě yíng niú tián, ér qiú zhǎng yíng xìng huà, dōng nán hù wèi shēng yuán. mǐn zhōng lián gào jí, zōng xiàn fù xí jì guāng jiǎo zhī. xiān jī héng yǔ zéi. rén chí cǎo yī shù, tián háo jìn. dà pò qí cháo, zhǎn shǒu èr qiān liù bǎi. chéng shèng zhì fú qīng, dǎo bài niú tián zéi, fù qí cháo, yú zéi zǒu xìng huà. jí zhuī zhī, yè sì gǔ dǐ zéi shān. lián kè liù shí yíng, zhǎn shǒu qiān shù bǎi jí. píng míng rù chéng, xìng huà rén shǐ zhī, niú jiǔ láo bù jué. jì guāng nǎi xuán shī. dǐ fú qīng, yù wō zì dōng yíng ào dēng lù, jī zhǎn èr bǎi rén. ér liú xiǎn yì lǚ pò zéi. mǐn sù kòu jǐ jǐn. yú shì jì guāng zhì fú zhōu yǐn zhì, lè shí píng yuǎn tái.
明年,倭大舉犯福建。自溫州來者,合福寧、連江諸倭攻陷壽寧、政和、寧德。自廣東南澳來者,合福清、長樂諸倭攻陷玄鍾所,延及龍嚴、松溪、大田、古田、莆田。是時寧德已屢陷。距城十里有橫嶼,四面皆水路險隘,賊結大營其中。官軍不敢擊,相守逾年。其新至者營牛田,而酋長營興化,東南互為聲援。閩中連告急,宗憲復檄繼光剿之。先擊橫嶼賊。人持草一束,填壕進。大破其巢,斬首二千六百。乘勝至福清,搗敗牛田賊,覆其巢,余賊走興化。急追之,夜四鼓抵賊柵。連克六十營,斬首千數百級。平明入城,興化人始知,牛酒勞不絕。繼光乃旋師。抵福清,遇倭自東營澳登陸,擊斬二百人。而劉顯亦屢破賊。閩宿寇幾盡。於是繼光至福州飲至,勒石平遠台。
jí jì guāng hái zhè hòu, xīn wō zhì zhě rì yì zhòng, wéi xìng huà chéng zā yuè. huì xiǎn qiǎn zú bā rén jī shū chéng zhōng, yī cì tiān bīng èr zì. zéi shā ér yī qí yī, dài shǒu jiāng dé rén, yè zhǎn guān yán zéi. fù shǐ wēng shí qì cān jiāng bì gāo zǒu miǎn, tōng pàn xī shì liàng shè fǔ shì, yù hài, fén lüè yī kōng. liú liǎng yuè, pò píng hǎi wèi, jù zhī. chū, xìng huà gào jí, shí dì yǐ mìng yú dà yóu wèi fú jiàn zǒng bīng guān, jì guāng fù zhī. jí chéng xiàn, liú xiǎn jūn shǎo, bì chéng xià bù gǎn jī. dà yóu yì bù yù gōng, xū dà jūn hé yǐ kùn zhī. sì shí èr nián sì yuè, jì guāng jiāng zhè bīng zhì. yú shì xún fǔ tán lún lìng jiāng zhōng jūn, xiǎn zuǒ, dà yóu yòu, hé gōng zéi yú píng hǎi. jì guāng xiān dēng, zuǒ yòu jūn jì zhī, zhǎn jí èr qiān èr bǎi, hái bèi lüè zhě sān qiān rén. lún shàng gōng, jì guāng shǒu, xiǎn dà yóu cì zhī. dì wèi gào xiè jiāo miào, dà xíng xù lài. jì guāng xiān yǐ héng yǔ gōng, jìn shǔ dū du qiān shì, jí shì jìn dū du tóng zhī, shì yīn qiān hù, suì dài dà yóu wèi zǒng bīng guān.
及繼光還浙後,新倭至者日益眾,圍興化城匝月。會顯遣卒八人齎書城中,衣刺「天兵」二字。賊殺而衣其衣,紿守將得人,夜斬關延賊。副使翁時器、參將畢高走免,通判奚世亮攝府事,遇害,焚掠一空。留兩月,破平海衛,據之。初,興化告急,時帝已命俞大猷為福建總兵官,繼光副之。及城陷,劉顯軍少,壁城下不敢擊。大猷亦不欲攻,需大軍合以困之。四十二年四月,繼光將浙兵至。於是巡撫譚綸令將中軍,顯左,大猷右,合攻賊於平海。繼光先登,左右軍繼之,斬級二千二百,還被掠者三千人。綸上功,繼光首,顯、大猷次之。帝為告謝郊廟,大行敘賚。繼光先以橫嶼功,進署都督僉事,及是進都督同知,世蔭千戶,遂代大猷為總兵官。
míng nián èr yuè, wō yú dǎng fù jiū xīn wō wàn yú, wéi xiān yóu sān rì. jì guāng jī bài zhī chéng xià, yòu zhuī bài zhī wáng cāng píng, zhǎn shǒu shù bǎi jí, yú duō zhuì yá gǔ sǐ, cún zhě shù qiān bēn jù zhāng pǔ cài pī lǐng. jì guāng fēn wǔ shào, shēn chí duǎn bīng yuán yá shàng, fú zhǎn shù bǎi rén, yú zéi suì lüè yú zhōu chū hǎi qù. jiǔ zhī, wō zì zhè fàn fú níng, jì guāng dū cān jiāng lǐ chāo děng jī bài zhī. chéng shèng zhuī yǒng níng zéi, zhǎn guó sān bǎi yǒu qí. xún yǔ dà yóu jī zǒu wú píng yú nán ào, suì jī píng yú niè zhī wèi xià zhě.
明年二月,倭餘黨復糾新倭萬餘,圍仙遊三日。繼光擊敗之城下,又追敗之王倉坪,斬首數百級,余多墜崖谷死,存者數千奔據漳浦蔡丕嶺。繼光分五哨,身持短兵緣崖上,俘斬數百人,余賊遂掠漁舟出海去。久之,倭自浙犯福寧,繼光督參將李超等擊敗之。乘勝追永寧賊,斬馘三百有奇。尋與大猷擊走吳平於南澳,遂擊平餘孽之未下者。
jì guāng wèi jiāng hào lìng yán, shǎng fá xìn, shì wú gǎn bù yòng mìng. yǔ dà diàn jūn wèi míng jiāng. cāo xíng bù rú, ér guǒ yì guò zhī. dà yóu lǎo jiāng wù chí zhòng, jì guāng zé biāo fā diàn jǔ, lǚ cuī dà kòu, míng gèng chū dà yóu shàng.
繼光為將號令嚴,賞罰信,士無敢不用命。與大奠均為名將。操行不如,而果毅過之。大猷老將務持重,繼光則飈發電舉,屢摧大寇,名更出大猷上。
lóng qìng chū, gěi shì zhōng wú shí lái yǐ jì mén duō jǐng, qǐng zhào dà yóu jì guāng zhuān xùn biān zú. bù yì dú yòng jì guāng, nǎi zhào wèi shén jī yíng fù jiāng. huì tán lún dū shī liáo jì, nǎi jí bù bīng sān wàn, zhēng zhè bīng sān qiān, qǐng zhuān shǔ jì guāng xùn liàn. dì kě zhī. èr nián wǔ yuè mìng yǐ dū du tóng zhī zǒng lǐ jì zhōu chāng píng bǎo dìng sān zhèn liàn bīng shì, zǒng bīng guān yǐ xià xī shòu jié zhì. zhì zhèn, shàng shū yán:
隆慶初,給事中吳時來以薊門多警,請召大猷、繼光專訓邊卒。部議獨用繼光,乃召為神機營副將。會譚綸督師遼、薊,乃集步兵三萬,征浙兵三千,請專屬繼光訓練。帝可之。二年五月命以都督同知總理薊州、昌平、保定三鎮練兵事,總兵官以下悉受節制。至鎮,上疏言:
jì mén zhī bīng, suī duō yì shǎo. qí yuán yǒu qī yíng jūn bù xí róng shì, ér hǎo mò jì, zhuàng zhě yì jiāng mén, lǎo ruò jǐn chōng wǔ, yī yě. biān sāi wēi qì, jué xiān yóu zhì, shǐ kè luò shì, rì shì jiāng yíng, cān yóu wèi yì shǐ, yíng lěi jiē chuán shě, èr yě. kòu zhì, zé diào qiǎn wú fǎ, yuǎn dào fù qī, zú bì mǎ jiāng, sān yě. shǒu sāi zhī zú yuē shù bù míng, háng wǔ bù zhěng, sì yě. lín zhèn mǎ jūn bù yòng mǎ, ér fǎn yòng bù, wǔ yě. jiā dīng shèng ér jūn xīn lí, liù yě. chéng zhàng zú bù zé chōng huǎn, bèi duō lì fēn, qī yě. qī hài bù chú, biān bèi hé xiū?
薊門之兵,雖多亦少。其原有七營軍不習戎事,而好末技,壯者役將門,老弱僅充伍,一也。邊塞逶迄,絕鮮郵置,使客絡釋,日事將迎,參游為驛使,營壘皆傳舍,二也。寇至,則調遣無法,遠道赴期,卒斃馬僵,三也。守塞之卒約束不明,行伍不整,四也。臨陣馬軍不用馬,而反用步,五也。家丁盛而軍心離,六也。乘障卒不擇沖緩,備多力分,七也。七害不除,邊備曷修?
ér yòu yǒu shì zú bù liàn zhī shī liù, suī liàn wú yì zhī bì sì. hé wèi bù liàn? fū biān suǒ jí wéi bīng, bīng suǒ jí wéi jiāng jīn ēn wēi hào lìng bù zú fú qí xīn, fēn shù xíng míng bù zú qí qí lì, huǎn jí nán shǐ, yī yě. yǒu huǒ qì bù néng yòng, èr yě. qì tǔ zhù bù liàn, sān yě. zhū zhèn rù wèi zhī bīng, xián fēi tǒng shǔ, màn wú jì lǜ, sì yě. bān jūn mín bīng shù yíng sì wàn, rén gè yī xīn, wǔ yě. liàn bīng zhī yào zài xiān liàn jiāng. jīn zhù yì wǔ kē, duō fāng bǎo jǔ shì yǐ, dàn cǐ xuǎn jiāng zhī shì, fēi liàn jiāng zhī dào, liù yě. hé wèi suī liàn wú yì? jīn yī yíng zhī zú, wèi pào shǒu zhě cháng shí yě. bù zhī bīng fǎ wǔ bīng dié yòng, dāng zhǎng yǐ wèi duǎn, duǎn yǐ jiù zhǎng, yī yě. sān jūn zhī shì gè zhuān qí yì, jīn gǔ qí zhì, hé suǒ bù xù? jīn jiē zhì bù yòng, èr yě. gōng shǐ zhī lì bù qiáng yú kòu, ér yù jiè yǐ zhì shèng, sān yě. jiào liàn zhī fǎ, zì yǒu zhèng mén. měi guān zé bù shí yòng, shí yòng zé bù měi guān, ér jīn xī wú qí shí, sì yě.
而又有士卒不練之失六,雖練無益之弊四。何謂不練?夫邊所藉惟兵,兵所藉惟將;今恩威號令不足服其心,分數形名不足齊其力,緩急難使,一也。有火器不能用,二也。棄土著不練,三也。諸鎮入衛之兵,嫌非統屬,漫無紀律,四也。班軍民兵數盈四萬,人各一心,五也。練兵之要在先練將。今注意武科,多方保舉似矣,但此選將之事,非練將之道,六也。何謂雖練無益?今一營之卒,為炮手者常十也。不知兵法五兵迭用,當長以衛短,短以救長,一也。三軍之士各專其藝,金鼓旗幟,何所不蓄?今皆置不用,二也。弓矢之力不強於寇,而欲藉以制勝,三也。教練之法,自有正門。美觀則不實用,實用則不美觀,而今悉無其實,四也。
chén yòu wén bīng xíng xiàng shuǐ, shuǐ yīn dì ér zhì liú, bīng yīn dì ér zhì shèng. jì zhī dì yǒu sān. píng yuán guǎng mò, nèi dì bǎi lǐ yǐ nán zhī xíng yě. bàn xiǎn bàn yì, jìn biān zhī xíng yě. shān gǔ zè ài, lín báo wěng yì, biān wài zhī xíng yě. kòu rù píng yuán, lì chē zhàn. zài jìn biān, lì mǎ zhàn. zài biān wài, lì bù zhàn. sān zhě dié yòng, nǎi kě zhì shèng. jīn biān bīng wéi xí mǎ ěr, wèi xián shān zhàn lín zhàn gǔ zhàn zhī dào yě, wéi zhè bīng néng zhī. yuàn gèng yǔ chén zhè dōng shā shǒu pào shǒu gè sān qiān, zài mù xī běi zhuàng shì, zú mǎ jūn wǔ zhī, bù jūn shí zhī, zhuān tīng chén xùn liàn, jūn zhōng suǒ xū, suí yí qǔ gěi, chén bù shèng zhì yuàn.
臣又聞兵形象水,水因地而制流,兵因地而制勝。薊之地有三。平原廣陌,內地百里以南之形也。半險半易,近邊之形也。山谷仄隘,林薄蓊翳,邊外之形也。寇入平原,利車戰。在近邊,利馬戰。在邊外,利步戰。三者迭用,乃可制勝。今邊兵惟習馬耳,未嫻山戰、林戰、谷戰之道也,惟浙兵能之。願更予臣浙東殺手、炮手各三千,再募西北壯士,足馬軍五枝,步軍十枝,專聽臣訓練,軍中所需,隨宜取給,臣不勝至願。
yòu yán: chén guān wèi chuàng shè, zhū jiāng shì wèi zhuì yóu, chén ān cóng zhǎn bù?
又言:「臣官為創設,諸將視為綴疣,臣安從展布?」
zhāng xià bīng bù, yán jì zhèn jì yǒu zǒng bīng, yòu shè zǒng lǐ, shì quán fēn, zhū jiāng duō guān wàng, yí zhào hái zǒng bīng guō hǔ, zhuān rèn jì guāng. nǎi mìng jì guāng wèi zǒng bīng guān, zhèn shǒu jì zhōu yǒng píng shān hǎi zhū chù, ér zhè bīng zhǐ fú diào. lù pò wú píng gōng, jìn yòu dū du. kòu rù qīng shān kǒu, jù què zhī.
章下兵部,言薊鎮既有總兵,又設總理,事權分,諸將多觀望,宜召還總兵郭琥,專任繼光。乃命繼光為總兵官,鎮守薊州、永平、山海諸處,而浙兵止弗調。錄破吳平功,進右都督。寇入青山口,拒卻之。
zì jiā jìng yǐ lái, biān qiáng suī xiū, dūn tái wèi jiàn. jì guāng xún xíng sāi shàng, yì jiàn dí tái. lüè yán: jì zhèn biān yuán, yán mào èr qiān lǐ, yī xiá zé bǎi jiān jiē xiá. bǐ lái suì xiū suì pǐ, tú fèi wú yì. qǐng kuà qiáng wèi tái, pì nì sì dá. tái gāo wǔ zhàng, xū zhōng wèi sān céng, tái sù bǎi rén, kǎi zhàng qiǔ liáng jù bèi. lìng shù zú huà dì shòu gōng, xiān jiàn qiān èr bǎi zuò. rán biān zú mù qiáng, lǜ yǐ jūn fǎ jiāng bù kān, qǐng mù zhè rén wèi yī jūn, yòng chàng yǒng gǎn. dū fǔ shàng qí yì, xǔ zhī. zhè bīng sān qiān zhì, chén jiāo wài. tiān dà yǔ, zì cháo zhì rì zè, zhí lì bù dòng. biān jūn dà hài, zì shì shǐ zhī jūn lìng. wǔ nián qiū, tái gōng chéng. jīng jiān xióng zhuàng, èr qiān lǐ shēng shì lián jiē. zhào yǔ shì yīn, lài yín bì.
自嘉靖以來,邊牆雖修,墩台未建。繼光巡行塞上,議建敵台。略言:「薊鎮邊垣,延袤二千里,一瑕則百堅皆瑕。比來歲修歲圮,徒費無益。請跨牆為台,睥睨四達。台高五丈,虛中為三層,台宿百人,鎧仗糗糧具備。令戍卒畫地受工,先建千二百座。然邊卒木強,律以軍法將不堪,請募浙人為一軍,用倡勇敢。」督撫上其議,許之。浙兵三千至,陳郊外。天大雨,自朝至日昃,植立不動。邊軍大駭,自是始知軍令。五年秋,台功成。精堅雄壯,二千里聲勢聯接。詔予世蔭,賚銀幣。
jì guāng nǎi yì lì chē yíng. chē yī liàng yòng sì rén tuī wǎn, zhàn zé jié fāng zhèn, ér mǎ bù jūn chù qí zhōng. yòu zhì jù mǎ qì, tǐ qīng biàn lì, è kòu qí chōng tū. kòu zhì, huǒ qì xiān fā, shāo jìn zé bù jūn chí jù mǎ qì pái liè ér qián, jiān yǐ zhǎng qiāng láng xiǎn. kòu bēn, zé qí jūn zhú běi. yòu zhì zī zhòng yíng suí qí hòu, ér yǐ nán bīng wèi xuǎn fēng, rù wèi bīng zhǔ cè yīng, běn zhèn bīng zhuān shù shǒu. jié zhì jīng míng, qì xiè xī lì, jì mén jūn róng suì wèi zhū biān guān.
繼光乃議立車營。車一輛用四人推挽,戰則結方陣,而馬步軍處其中。又制拒馬器,體輕便利,遏寇騎衝突。寇至,火器先發,稍近則步軍持拒馬器排列而前,間以長槍、筤筅。寇奔,則騎軍逐北。又置輜重營隨其後,而以南兵為選鋒,入衛兵主策應,本鎮兵專戍守。節制精明,器械犀利,薊門軍容遂為諸邊冠。
dāng shì shí, ǎn dá yǐ tōng gòng, xuān dà yǐ xī, fēng huǒ jì rán. dú xiǎo wáng zǐ hòu tǔ mán xǐ jū chā hàn dì, kòng xián shí yú wàn, cháng wèi jì mén yōu. ér duǒ yán dǒng hú lí jí qí xiōng zi zhǎng áng jiāo tōng tǔ mán, shí pàn shí fú. wàn lì yuán nián chūn, èr kòu móu rù fàn. chí xǐ fēng kǒu, suǒ shǎng bù dé, zé sì shā lüè, liè bàng sāi, yǐ yòu guān jūn. jì guāng yǎn jī, jǐ huò hú lí. qí xià, fù fàn táo lín, bù dé zhì qù. zhǎng áng yì fàn jiè lǐng. guān jūn zhǎn huò duō, biān lì fěng zhī jiàng, hú lí nǎi kuǎn guān qǐng gòng. tíng yì gěi yǐ suì shǎng. míng nián chūn, zhǎng áng fù kuī zhū kǒu bù dé rù, zé yǔ hú lí gòng bī zhǎng tū lìng rù kòu. jì guāng zhú dé zhī yǐ guī. zhǎng tū zhě, hú lí zhī dì, zhǎng áng shū fù yě. yú shì èr kòu lǜ bù zhǎng qīn zú sān bǎi rén, kòu guān qǐng sǐ zuì, hú lí fú sù yī kòu tóu qǐ shè zhǎng tū. jì guāng jí zǒng dū liú yīng jié děng yì, qiǎn fù jiāng shǐ chén luó duān yì xǐ fēng kǒu shòu qí jiàng. jiē luó bài, xiàn hái suǒ lüè biān rén, zǎn dāo shè shì. nǎi shì zhǎng tū, xǔ tōng gòng rú gù. zhōng jì guāng zài zhèn, èr kòu bù gǎn fàn jì mén.
當是時,俺答已通貢,宣、大以西,烽火寂然。獨小王子后土蠻徙居插漢地,控弦十餘萬,常為薊門憂。而朵顏董狐狸及其兄子長昂交通土蠻,時叛時服。萬曆元年春,二寇謀入犯。馳喜峰口,索賞不得,則肆殺掠,獵傍塞,以誘官軍。繼光掩擊,幾獲狐狸。其夏,復犯桃林,不得志去。長昂亦犯界嶺。官軍斬獲多,邊吏諷之降,狐狸乃款關請貢。廷議給以歲賞。明年春,長昂復窺諸口不得入,則與狐狸共逼長禿令入寇。繼光逐得之以歸。長禿者,狐狸之弟,長昂叔父也。於是二寇率部長親族三百人,叩關請死罪,狐狸服素衣叩頭乞赦長禿。繼光及總督劉應節等議,遣副將史宸、羅端詣喜峰口受其降。皆羅拜,獻還所掠邊人,攢刀設誓。乃釋長禿,許通貢如故。終繼光在鎮,二寇不敢犯薊門。
xún yǐ shǒu biān láo, jìn zuǒ dū du. yǐ, zēng jiàn dí tái, fēn suǒ bù shí èr qū wèi sān xié, xié zhì fù jiāng yī rén, fēn liàn shì mǎ. chǎo mán rù fàn, tāng kè kuān zhàn sǐ, jì guāng bèi hé, bù zuì. jiǔ zhī, chǎo mán xié qī dà bì zhǐ xí lüè biān zú, guān jūn zhuī pò zhī. tǔ mán fàn liáo dōng, jì guāng jí fù, xié liáo dōng jūn jù tuì zhī. jì guāng yǐ jiā tài zǐ tài bǎo, lù gōng jiā shǎo bǎo.
尋以守邊勞,進左都督。已,增建敵台,分所部十二區為三協,協置副將一人,分練士馬。炒蠻入犯,湯克寬戰死,繼光被劾,不罪。久之,炒蠻偕妻大嬖只襲掠邊卒,官軍追破之。土蠻犯遼東,繼光急赴,偕遼東軍拒退之。繼光已加太子太保,錄功加少保。
zì shùn yì shòu fēng, cháo tíng yǐ bā shì kè biān chén: yuē jī qián gǔ xiū xiǎn ài liàn bīng mǎ zhěng qì xiè kāi tún tián lǐ yán fǎ shōu sāi mǎ sàn pàn dǎng. sān suì zé qiǎn dà chén yuè shì, ér diàn zuì zhī. jì guāng yòng shì pín yīn lài. nán běi míng jiāng mǎ fāng yú dà yóu qián zú, dú jì guāng yǔ liáo dōng lǐ chéng liáng zài. rán jì mén shǒu shén gù, dí wú yóu rù, jǐn zhuǎn ér zhī liáo, gù chéng liáng shàn zhàn gōng.
自順義受封,朝廷以八事課邊臣:曰積錢穀、修險隘、練兵馬、整器械、開屯田、理鹽法、收塞馬、散叛黨。三歲則遣大臣閱視,而殿最之。繼光用是頻蔭賚。南北名將馬芳、俞大猷前卒,獨繼光與遼東李成梁在。然薊門守甚固,敵無由入,盡轉而之遼,故成梁擅戰功。
zì jiā jìng gēng xū ǎn dá fàn jīng shī, biān fáng dú zhòng jì. zēng bīng yì xiǎng, sāo dòng tiān xià. fù zhì chāng píng zhèn, shè dà jiāng, yǔ jì xiāng chún chǐ. yóu shí lìn nèi dì, zǒng dū wáng yù yáng xuǎn bìng zuò shī lǜ zhū. shí qī nián jiān, yì dà jiāng shí rén, lǜ yǐ zuì qù. jì guāng zài zhèn shí liù nián, biān bèi xiū chì, jì mén yàn rán. jì zhī zhě, zhǒng qí chéng fǎ, shù shí nián dé wú shì. yì lài dāng guó dà chén xú jiē gāo gǒng zhāng jū zhèng xiān hòu yǐ rèn zhī. jū zhèng yóu shì yǔ shāng què, yù wèi jì guāng nán zhě, zhé xǐ zhī qù. zhū dū fǔ dà chén rú tán lún liú yīng jié liáng mèng lóng bèi xián yǔ shàn, dòng wú chè zhǒu, gù jì guāng yì fā shū.
自嘉靖庚戌俺答犯京師,邊防獨重薊。增兵益餉,騷動天下。復置昌平鎮,設大將,與薊相唇齒。猶時躪內地,總督王忬、楊選並坐失律誅。十七年間,易大將十人,率以罪去。繼光在鎮十六年,邊備修飭,薊門宴然。繼之者,踵其成法,數十年得無事。亦賴當國大臣徐階、高拱、張居正先後倚任之。居正尤事與商確,欲為繼光難者,輒徙之去。諸督撫大臣如譚綸、劉應節、梁夢龍輩咸與善,動無掣肘,故繼光益發舒。
jū zhèng mò bàn suì, gěi shì zhōng zhāng dǐng sī yán jì guāng bù yí yú běi, dāng guó zhě jù gǎi zhī guǎng dōng. jì guāng yì yì bù dé zhì, qiáng yī fù, yú nián jí xiè bìng. gěi shì zhōng zhāng xī gāo děng fù hé zhī, jìng bà guī. jū sān nián, yù shǐ fù guāng zhái shū jiàn, fǎn duó fèng. jì guāng yì suì zú.
居正歿半歲,給事中張鼎思言繼光不宜於北,當國者遽改之廣東。繼光悒悒不得志,強一赴,逾年即謝病。給事中張希皋等復劾之,竟罷歸。居三年,御史傅光宅疏薦,反奪俸。繼光亦遂卒。
jì guāng gèng lì nán běi, bìng zhe shēng. zài nán fāng zhàn gōng tè shèng, běi zé zhuān zhǔ shǒu. suǒ zhe jì xiào xīn shū liàn bīng jì shí, tán bīng zhě zūn yòng yān.
繼光更歷南北,並著聲。在南方戰功特盛,北則專主守。所著《紀效新書》、《練兵紀實》,談兵者遵用焉。
dì jì měi, yì wèi guì zhōu zǒng bīng guān.
弟繼美,亦為貴州總兵官。
yǒu zhū xiān zhě, jiā xìng rén. dāng jì guāng shí, wèi jì zhèn nán bīng yíng cān jiāng, qiān fù zǒng bīng. hòu shù wèi guǎng dōng fú jiàn zǒng bīng guān.
有朱先者,嘉興人。當繼光時,為薊鎮南兵營參將,遷副總兵。後數為廣東、福建總兵官。
chū qǐ jiā wǔ jǔ, mù hǎi bīn yán tú wèi yī jūn. zì hú zōng xiàn wèi yù shǐ zhì zǒng dū, jiē yǐ rèn. xiān dà xiǎo shù shí zhàn, jiē xiān dēng, shā wō shén zhòng. yǐ gōng shòu dū sī.
初起家武舉,募海濱鹽徒為一軍。自胡宗憲為御史至總督,皆倚任。先大小數十戰,皆先登,殺倭甚眾。以功授都司。
zōng xiàn bèi dǎi, xiān jiě guān hù xíng. zōng xiàn shì hái, xiān nǎi guī. yù shǐ àn fú jiàn, xún fǔ wáng xún qīn jūn fèi, xí xiān zhèng zhī. xiān yuē: xiān, wáng gōng bù jiāng yě, bù gǎn wū fǔ zhǔ. yù shǐ nù, zuò xiān wàn jīn, lùn sǐ xì yù, yuè bā nián shǐ bái. wàn lì chū, yòng jiàn qǐ huán shān bǎ zǒng. lì dēng kǔn shuài, yǐ nián lǎo xiè shì guī. fù qǐ, cí bù fù.
宗憲被逮,先解官護行。宗憲釋還,先乃歸。御史按福建,巡撫王詢侵軍費,檄先證之。先曰:「先,王公部將也,不敢誣府主。」御史怒,坐先萬金,論死系獄,閱八年始白。萬曆初,用薦起圜山把總。歷登閫帥,以年老謝事歸。復起,辭不赴。
xiān wèi jiāng yǒu dǎn zhì, dǐ jié shǒu gōng. qí chù zōng xiàn xún èr shì, shí lùn yǐ wèi yǒu guó shì fēng.
先為將有膽智,砥節首公。其處宗憲、詢二事,時論以為有國士風。
liú xiǎn, nán chāng rén. shēng ér lǚ lì jué lún, shāo tōng wén yì. jiā pín luò tuò, zhī cóng cí yù zì jīng, shén hù zhī bù sǐ. jiān xíng rù shǔ, wèi tóng zǐ shī. yǐ, mào jí wèi wǔ shēng. jiā jìng sān shí sì nián, yí bīn miáo luàn, xún fǔ zhāng niè tǎo zhī. xiǎn cóng jūn xiàn zhèn, shǒu gé shā wǔ shí yú rén, qín shǒu è sān rén. zhū jūn jì jìn, zéi jǐn píng. xiǎn yóu shì zhī míng. guān fù qiān hù, shū zī wèi zhǐ huī qiān shì.
劉顯,南昌人。生而膂力絕倫,稍通文義。家貧落魄,之叢祠欲自經,神護之不死。間行入蜀,為童子師。已,冒籍為武生。嘉靖三十四年,宜賓苗亂,巡撫張臬討之。顯從軍陷陣,手格殺五十餘人,擒首惡三人。諸軍繼進,賊盡平。顯由是知名。官副千戶,輸貲為指揮僉事。
nán jīng zhèn wǔ yíng chū shè, yòng bīng bù shàng shū zhāng ào jiàn, zhào lìng xùn liàn. zhuó shǔ dōu zhǐ huī qiān shì, qiān shū zhè jiāng dū sī. qiān cān jiāng, fēn shǒu sū sōng. wō fàn jiāng běi, bī sì zhōu, ào xí xiǎn fáng pǔ kǒu. xiǎn cè zéi jiāng dùn, zhuī jī zhì ān dōng. fāng shǔ, pī dān yī, lǜ sì qí yòu zéi, fú jīng jiǎ gāng xià. zéi chū, zhǎn yī rén. suǒ chéng mǎ zhōng shǐ, xià bá qí zú, shè shā zhuī zhě. yòu zhì gāng xià, dà bài zhī qù. zéi chū suǒ fú nǚ zǐ gǔ jiāng shì. xiǎn xī sòng yǒu sī. míng rì cì zéi chū, qián huǐ qí zhōu. zéi bài zǒu zhōu, zhōu yǐ fén, sǐ zhě wú suàn. xiǎn jìn zhì sān děng. xún qiān fù zǒng bīng, xié shǒu jiāng zhè.
南京振武營初設,用兵部尚書張鏊薦,召令訓練。擢署都指揮僉事,僉書浙江都司。遷參將,分守蘇、松。倭犯江北,逼泗州,鏊檄顯防浦口。顯測賊將遁,追擊至安東。方暑,披單衣,率四騎誘賊,伏精甲岡下。賊出,斬一人。所乘馬中矢,下拔其鏃,射殺追者。誘至岡下,大敗之去。賊出所俘女子蠱將士。顯悉送有司。明日伺賊出,潛毀其舟。賊敗走舟,舟已焚,死者無算。顯進秩三等。尋遷副總兵,協守江、浙。
sān shā wō fù jié jiāng běi, bèi wéi yú liú jiā zhuāng. xiǎn yǐ ruì zú shù qiān zhì, xún fǔ lǐ suì lìng jǐn hù jiāng běi jūn. xiǎn lǜ suǒ bù zhí rù, zhū yíng jì zhī, zì chén qì yǒu, zéi cháo pò, zhú běi zhì bái jū chǎng máo huā dūn, zhǎn shǒu liù bǎi yǒu qí, zéi jǐn tiǎn. ér suì wèi zéi yóu sān shā lái, shí lú tāng jí xiǎn zuì. xiǎn zuò tíng fèng. yǐ, yīng tiān xún fǔ wēng dà lì jiàn xiǎn xiāo yǒng, qǐng jiǔ rèn, dì kě zhī. zhèn wǔ yíng bīng biàn hòu, zhū jiāng wù gū xī, bīng yì jiāo. gěi shì zhōng wèi yuán jí jiàn xiǎn shǔ dū du qiān shì, jié zhì qí jūn. xiǎn qiè shǔ zú wǔ bǎi rén wǎng, yī jūn tiē rán. mǐn zéi liú rù jiāng xī, dà lüè shí chéng lín zhōu dōng xiāng jīn xī, shā lì mín wàn jì. zhào xiǎn fù jiǎo, jī bài zhī yáng hú, zéi nǎi dùn.
三沙倭復劫江北,被圍於劉家莊。顯以銳卒數千至,巡撫李遂令盡護江北軍。顯率所部直入,諸營繼之,自辰迄酉,賊巢破,逐北至白駒場、茅花墩,斬首六百有奇,賊盡殄。而遂謂賊由三沙來,實盧鏜及顯罪。顯坐停俸。已,應天巡撫翁大立薦顯驍勇,請久任,帝可之。振武營兵變後,諸將務姑息,兵益驕。給事中魏元吉薦顯署都督僉事,節制其軍。顯挈蜀卒五百人往,一軍貼然。閩賊流入江西,大掠石城、臨州、東鄉、金溪,殺吏民萬計。詔顯赴剿,擊敗之陽湖,賊乃遁。
sì shí yī nián wǔ yuè, guǎng dōng zéi dà qǐ. zhào xiǎn chōng zǒng bīng guān zhèn shǒu. huì fú jiàn wō huàn jí, xiǎn fù yuán. yǔ cān jiāng qī jì guāng lián pò zéi, zéi lüè jǐn. ér xīn wō dà zhì, gōng xiàn xìng huà chéng. xiǎn yǐ bīng shǎo, bī chéng wèi gǎn zhàn, bèi hé, dài zuì. zéi yǐ jiān gōng jù píng hǎi wèi. tā wō jié fú qīng, móu yǔ píng hǎi wō hé. xiǎn jí yú dà yóu hé yú zhē làng, jǐn jiān zhī. píng hǎi wō yù dùn, wèi bǎ zǒng xǔ cháo guāng suǒ yāo bài. nǎi jǐn fén qí zhōu, tuì hái jiù tún. qī jì guāng yì zhì, xiǎn yǔ dà yóu gòng zhù jī zhī, suì fù xìng huà. lù gōng, jìn xiān suǒ yīn shì zhí èr zhì. jiāng běi wō wèi píng, tíng yì shè zǒng bīng guān yú láng shān, tǒng zhì dà jiāng nán běi, gǎi xiǎn rèn zhī. xiǎn xíng bù tōng zhōu, yǐ chì shū xǔ jié zhì zhī fǔ yǐ xià, ér tóng zhī wáng rǔ yán bù wèi lǐ, hé zòu, juān qí zhì. yǐ, yí zhèn zhè jiāng.
四十一年五月,廣東賊大起。詔顯充總兵官鎮守。會福建倭患棘,顯赴援。與參將戚繼光連破賊,賊略盡。而新倭大至,攻陷興化城。顯以兵少,逼城未敢戰,被劾,戴罪。賊以間攻據平海衛。他倭劫福清,謀與平海倭合。顯及俞大猷合於遮浪,盡殲之。平海倭欲遁,為把總許朝光所邀敗。乃盡焚其舟,退還舊屯。戚繼光亦至,顯與大猷共助擊之,遂復興化。錄功,進先所蔭世職二秩。江北倭未平,廷議設總兵官於狼山,統制大江南北,改顯任之。顯行部通州,以敕書許節制知府以下,而同知王汝言不為禮,劾奏,鐫其秩。已,移鎮浙江。
xiǎn yǒu jiāng lüè, jū guān bù shǒu fǎ dù. xún àn yù shǐ hé zhī, gé rèn hòu kān. yòng xún fǔ liú jǐ jiàn, mìng chōng wèi shì guān, zhèn shǒu rú gù. lóng qìng gǎi yuán, yǐ jūn zhèng shí yí bèi hé, biǎn zhì shì shì. yòng xún fǔ gǔ zhōng xū jiàn, hái gù guān, yí zhèn guì zhōu. guǎng xī nóng zéi zhě niàn fù zǐ tiě chēng wáng, gōng piāo ān shùn. xún fǔ ruǎn wén zhōng xí xiǎn jiǎo, fú zhǎn wǔ bǎi yú rén. sì chuān xún fǔ huì shěng wú yì zhēng dōu zhǎng mán, lìng xiǎn yí zhèn qí dì. fù bèi hé bà, shěng wú zòu liú zhī.
顯有將略,居官不守法度。巡按御史劾之,革任候勘。用巡撫劉幾薦,命充為事官,鎮守如故。隆慶改元,以軍政拾遺被劾,貶秩視事。用巡撫谷中虛薦,還故官,移鎮貴州。廣西儂賊者念父子僣稱王,攻剽安順。巡撫阮文中檄顯剿,俘斬五百餘人。四川巡撫會省吾議征都掌蠻,令顯移鎮其地。復被劾罷,省吾奏留之。
dōu zhǎng mán zhě, jū xù zhōu róng xiàn, jiè gāo gǒng yún lián zhǎng níng jiāng ān nà xī liù xiàn jiān, gǔ hù róng yě. chéng huà chū wèi luàn, chéng xìn tǎo píng zhī. zhèng dé zhōng, pǔ fǎ è fù wèi luàn, mǎ hào tǎo píng zhī. zhì shì, qí qiú ā dà ā èr fāng sān děng jù jiǔ sī shān, piāo yuǎn jìn. qí shān xiū guǎng, ér sì yú qiào zè. dōng běi zé jī guān lǐng dōu dōu zhài líng xiāo fēng sān gāng, jùn bì shù qiān rèn. yǒu ā gǒu zhě, jū líng xiāo fēng, wèi zéi ěr mù, wēi yí chū rù rú wáng zhě. shěng wú yì tǎo zhī, shǔ xiǎn jūn shì. qǐ gù jiāng guō chéng ān dà cháo wèi zuǒ, diào zhū tǔ bīng, hé guān jūn fán shí sì wàn rén. wàn lì gǎi yuán sān yuè, bì jí xù zhōu, yòu zhí ā gǒu, gōng bá líng xiāo, jìn bī dōu dōu zhài. sān qiú qiǎn qí dǎng ā mò gù shǒu. guān jūn dùn zā yuè, záo tān yǐ tōng cáo, jī zhǎn ā mò, bá qí zhài. ā dà zì shǒu jī guān. xiǎn lìng rén yòu yǐ guān, ér fēn wǔ shào jǐn bì jiǔ sī chéng xià. chéng wú bèi, yè bàn yāo gēng shàng, zhǎn guān rù. chí míng, zhū jiāng bì zhì. ā èr fāng sān zǒu bǎo mǔ zhū zhài. guō chéng pò jī guān, huò ā dà. zhū jūn gōng mǔ zhū, qín fāng sān. ā èr zǒu, zhuī huò yú guì zhōu dà pán shān. kè zhài liù shí yú, huò zéi kuí sān shí liù, fú zhǎn sì qiān liù bǎi, tà dì sì bǎi yú lǐ, dé zhū gé tóng gǔ jiǔ shí sān, tóng tiě guō gè yī. ā dà qì yuē: gǔ shēng hóng zhě wèi shàng, kě yì qiān niú, cì zhě qī bā bǎi. dé gǔ èr sān, biàn kě tiě hào chēng wáng. gǔ shān diān, qún mán bì jí, jīn yǐ yǐ. guō zhuàng rú dǐng, dà kě hán niú, kè huà yǒu wén cǎi. xiāng chuán zhū gé liàng yǐ gǔ zhèn mán. gǔ shī, zé mán yùn zhōng yǐ. lù gōng, jìn xiǎn dū du tóng zhī. yǐ ér jiǎo yú niè, fù fú zhǎn qiān yī bǎi yǒu qí.
都掌蠻者,居敘州戎縣,介高、珙、筠連、長寧、江安、納溪六縣間,古滬戎也。成化初為亂,程信討平之。正德中,普法惡復為亂,馬昊討平之。至是,其酋阿大、阿二、方三等據九絲山,剽遠近。其山修廣,而四隅峭仄。東北則雞冠嶺、都都寨、凌霄峰三岡,峻壁數千仞。有阿苟者,居凌霄峰,為賊耳目,威儀出入如王者。省吾議討之,屬顯軍事。起故將郭成、安大朝為佐,調諸土兵,合官軍凡十四萬人。萬厲改元三月,畢集敘州,誘執阿苟,攻拔凌霄,進逼都都寨。三酋遣其黨阿墨固守。官軍頓匝月,鑿灘以通漕,擊斬阿墨,拔其寨。阿大自守雞冠。顯令人誘以官,而分五哨盡壁九絲城下。乘無備,夜半腰縆上,斬關入。遲明,諸將畢至。阿二、方三走保牡豬寨。郭成破雞冠,獲阿大。諸軍攻牡豬,擒方三。阿二走,追獲於貴州大盤山。克寨六十餘,獲賊魁三十六,俘斬四千六百,拓地四百餘里,得諸葛銅鼓九十三,銅鐵鍋各一。阿大泣曰:「鼓聲宏者為上,可易千牛,次者七八百。得鼓二三,便可僣號稱王。鼓山顛,群蠻畢集,今已矣。」鍋狀如鼎,大可函牛,刻畫有文彩。相傳諸葛亮以鼓鎮蠻。鼓失,則蠻運終矣。錄功,進顯都督同知。已而剿餘孽,復俘斬千一百有奇。
dōu zhǎng mán jì miè, xiǎn yǐn jí qiú qù, ér yǐ yǒu sī zǔ náo wèi yán. zhào tīng xiǎn jié zhì, xiǎn yì xíng qí zhì. jī xī chuān fān méi shé diū gǔ rén huāng zhū zhài, zhǎn qí shǒu è, fǔ yú zhòng ér hái. jiàn chāng guī shà xǐ mǎ zhū fān, xián xiàn shǒu è. xī chuí yǐ níng. jiǔ nián dōng zú guān. zi tīng, zì yǒu chuán.
都掌蠻既滅,顯引疾求去,而以有司阻撓為言。詔聽顯節制,顯益行其志。擊西川番沒舌、丟骨、人荒諸砦,斬其首惡,撫餘眾而還。建昌傀廈、洗馬諸番,咸獻首惡。西陲以寧。九年冬卒官。子綎,自有傳。
guō chéng, sì chuān xù nán wèi rén. yóu shì zhí lì guān sū sōng cān jiāng, jìn fù zǒng bīng. wō fàn tōng zhōu, wèi shǒu jiāng lǐ xī suǒ bài, zhuǎn lüè chóng míng sān shā. chéng jī shěn qí zhōu, zhǎn shǒu bǎi sān shí yú jí. lóng qìng yuán nián dōng, zhuó shǔ dū du qiān shì, wèi guǎng dōng zǒng bīng guān. dù hǎi zhuī céng yī běn, dà huò, jìn shǔ dū du tóng zhī. pàn jiāng zhōu yún xiáng děng shā cān jiāng gěng zōng yuán, wáng rù zéi zhōng. tún píng shān dà ān dòng, jiāng kòu hǎi fēng. chéng xié nán gàn jūn jiā jī zhī, zhǎn shǒu qiān sān bǎi yú jí, huò bèi lüè tōng pàn pān huái ér xià liù bǎi yú rén, shēng zhí yún xiáng. cháo zhōu zhū shǔ yì, zéi cháo yǐ bǎi shù. guō míng jù lín zhāng, hú yī huā jù běi shān yáng, chén yī yì jù mǎ hú, piāo jié èr shí zài. chéng dū zhū jūn jī shā míng děng, fú zhǎn qiān sān bǎi yǒu qí. sì chuān dōu zhǎng mán wèi luàn, zhào chéng yí zhèn. xún bèi hé, bà guī.
郭成,四川敘南衛人。由世職歷官蘇松參將,進副總兵。倭犯通州,為守將李錫所敗,轉掠崇明三沙。成擊沈其舟,斬首百三十餘級。隆慶元年冬,擢署都督僉事,為廣東總兵官。渡海追曾一本,大獲,進署都督同知。叛將周雲翔等殺參將耿宗元,亡入賊中。屯平山大安峒,將寇海豐。成偕南贛軍夾擊之,斬首千三百餘級,獲被掠通判潘槐而下六百餘人,生縶雲翔。潮州諸屬邑,賊巢以百數。郭明據林樟,胡一化據北山洋,陳一義據馬湖,剽劫二十載。成督諸軍擊殺明等,俘斬千三百有奇。四川都掌蠻為亂,詔成移鎮。尋被劾,罷歸。
wàn lì gǎi yuán, mìng liú xiǎn dà zhēng, zhào chéng chōng wèi shì guān, wèi zhī fù. xiān dēng jiǔ sī shān, shēng zhí ā dà. chū, chéng fù wèi mán shā, nǎi yǐ suǒ zhǎn shǒu jí jí shēng qín zhū mán zhì fù mù qián, pōu xīn zhì jì, xiāng rén zhuàng zhī. xún qiān shū nán jīng hòu fǔ, chū wèi guì zhōu zǒng bīng guān, zhèn shǒu tóng rén. chéng yǒu dǎn zhì. měi miáo chū lüè, qián yí zhuàng shì rù qí zhài, zhǎn guó ér chū. cháng tǐng shēn rù lín qìng chá zéi. miáo yī rì shù jīng, yuē: guō jiāng jūn zhì yǐ. xiāng jiè mò gǎn fàn. fù bèi hé, bà guī.
萬曆改元,命劉顯大征,詔成充為事官,為之副。先登九絲山,生縶阿大。初,成父為蠻殺,乃以所斬首級及生擒諸蠻置父墓前,剖心致祭,鄉人壯之。尋僉書南京後府,出為貴州總兵官,鎮守銅仁。成有膽智。每苗出掠,潛遺壯士入其砦,斬馘而出。嘗挺身入林箐察賊。苗一日數驚,曰:「郭將軍至矣。」相戒莫敢犯。復被劾,罷歸。
qǐ sì chuān zǒng bīng guān. yǒng níng xuān fǔ shē xiào zhōng zú, qí qī shē shì tǒng wú zi, qiè shē shì xù zi chóng zhōu yòu. qián zǒng bīng liú xiǎn yīn mìng shì xù shǔ xuān fǔ yìn. shì tǒng nù, gōng duó qí luò hóng zhài. shì xù bēn yǒng níng. chéng qiǎn yì ér guō tiān xīn xié zhǐ huī yǔ jiā jī àn wèn. tiān xīn suì jù shì xù yǒng níng sī dì, qìng qǔ qí zī, ér chéng yì rù luò hóng, jǐn lüè shē shì jiǔ shì zhī jī. xiào zhōng dì shā bo suì jù shā bì jiāng sān rén, zhí tiān xīn děng. fǔ àn jiāo zhāng hé chéng, xià lì, qiǎn shù yún nán. huì yǒu sōng mào zhī yì, jiàn cóng jūn. chéng nǎi jiāng qī qiān rén, zhí dǐ huáng shā. lǚ pò zéi, yǔ zǒng bīng guān lǐ yīng xiáng jǐn píng hé dōng xī zhū cháo, yǐ gōng shòu cān jiāng. fù xié yīng xiáng dà pò nì nǎi zhū zéi, zēng shì zhí èr jí. nì nǎi dǎng yáng jiǔ zhà fù chū wèi luàn, chéng tǎo píng zhī. huǒ luò chì rǎo xī níng, sì chuān xún fǔ lǐ shàng sī yǐ dì jìn sōng pān, xí chéng jūn sōng lín, yóu jī wàn ào jūn zhāng là. kòu bù gǎn bī, xī chuí huò ān. yáng yīng lóng pàn, chéng jìn tǎo, wú gōng, dài zuì bàn lǐ. xún zú yú guān.
起四川總兵官。永寧宣撫奢效忠卒,其妻奢世統無子,妾奢世續子崇周幼。前總兵劉顯因命世續署宣撫印。世統怒,攻奪其落紅寨。世續奔永寧。成遣義兒郭天心偕指揮禹嘉績按問。天心遂據世續永寧私第,罄取其資,而成亦入落紅,盡掠奢氏九世之積。效忠弟沙卜遂拒殺裨將三人,執天心等。撫、按交章劾成,下吏,遣戍雲南。會有松茂之役,薦從軍。成乃將七千人,直抵黃沙。屢破賊,與總兵官李應祥盡平河東西諸巢,以功授參將。復偕應詳大破膩乃諸賊,增世職二級。膩乃黨楊九乍復出為亂,成討平之。火落赤擾西寧,四川巡撫李尚思以地近松潘,檄成軍松林,游擊萬鏊軍漳臘。寇不敢逼,西陲獲安。楊應龍叛,成進討,無功,戴罪辦理。尋卒於官。
lǐ xī, shè rén. shì xīn ān wèi qiān hù. wō jǐng, shù yǒu gōng, wèi tōng zhōu shǒu bèi. lǚ zhuó yáng zhōu cān jiāng, jiāng běi fù zǒng bīng. lóng qìng yuán nián dōng, yǐ shǔ dū du qiān shì wèi fú jiàn zǒng bīng guān.
李錫,歙人。世新安衛千戶。倭警,數有功,為通州守備。屢擢揚州參將,江北副總兵。隆慶元年冬,以署都督僉事為福建總兵官。
hǎi kòu céng yī běn héng xíng mǐn guǎng jiān, yú dà yóu jiāng fù guǎng xī, zǒng dū liú dào lìng huì mǐn shī jiā jī. yī běn zhì mǐn, xī chū hǎi bǐng zhī, yǔ dà yóu yù zéi zhè lín ào, sān zhàn jiē jié. zéi dùn mǎ ěr ào fù zhàn. huì guǎng dōng zǒng bīng guān guō chéng lǜ cān jiāng wáng zhào děng yǐ shī huì, cì cài wú ào, fēn sān shào jìn. yī běn jià dà zhōu lì zhàn, zhū jiāng lián pò zhī, huǐ qí zhōu. zhào shēng qín yī běn jí qí qī, zhǎn shǒu qī bǎi yú, sǐ shuǐ huǒ zhě wàn jì. shí guǎng kòu wéi yī běn zuì qiáng, xī dà yóu chéng gòng píng zhī, ér xī gōng zuì jù. qí hòu yī běn yú dǎng liáng běn háo fù luàn, wèi huáng yīng jiǎ suǒ qín, rán shì xī shí lì jiào yì. xī lùn gōng, jiā shǔ dū du tóng zhī. wō rù kòu, jī què zhī.
海寇曾一本橫行閩、廣間,俞大猷將赴廣西,總督劉燾令會閩師夾擊。一本至閩,錫出海稟之,與大猷遇賊柘林澳,三戰皆捷。賊遁馬耳澳復戰。會廣東總兵官郭成率參將王詔等以師會,次菜蕪澳,分三哨進。一本駕大舟力戰,諸將連破之,毀其舟。詔生擒一本及其妻,斬首七百餘,死水火者萬計。時廣寇惟一本最強,錫、大猷、成共平之,而錫功最鉅。其後一本餘黨梁本豪復亂,為黃應甲所擒,然視錫時力較易。錫論功,加署都督同知。倭入寇,擊卻之。
liù nián chūn, yǐ zhēng mán jiāng jūn dài dà yóu zhèn guǎng xī píng lè. fǔ jiāng zhě, guì lín dǐ wú zhōu yì dào yě. nán běi gèn wǔ bǎi lǐ, liǎng àn chóng shān shēn qìng, zéi cháo pán hù. zì jiā jìng jiān zhāng yuè pò píng hòu, zhì shì fù chāng jué. cháng zhí zhī zhōu yāo zhòng huì. dào lù gěng sè, chéng mén zhòu bì. dà yóu yì tǎo zhī, huì bà guān qù. xún fǔ guō yīng pìn yǔ xī jì, zhēng bīng liù wàn, lìng cān jiāng qián fèng xiáng wáng shì kē, dōu zhǐ huī wáng chéng ēn dǒng lóng gè jiāng yī jūn, yǐ fù shǐ zhèng mào jīn zhù, qiān shì xià dào nán jiān zhī, xī jū zhōng jié zhì. pò zéi cháo shù shí, zhǎn guó wǔ qiān yǒu qí, tóng qiú yáng qián fǔ děng xī shòu shǒu. lù gōng, jìn shì zhí èr děng.
六年春,以征蠻將軍代大猷鎮廣西平樂。府江者,桂林抵梧州驛道也。南北亘五百里,兩岸崇山深箐,賊巢盤互。自嘉靖間張岳破平後,至是復猖獗。嘗執知州邀重賄。道路梗塞,城門晝閉。大猷議討之,會罷官去。巡撫郭應聘與錫計,徵兵六萬,令參將錢鳳翔、王世科,都指揮王承恩、董龍各將一軍,以副使鄭茂、金柱,僉事夏道南監之,錫居中節制。破賊巢數十,斬馘五千有奇,僮酋楊錢甫等悉授首。錄功,進世職二等。
liǔ zhōu huái yuǎn, yáo tóng líng dòng huán jū zhī, yáo yóu guǎng hàn. qīn jù xiàn zhì jiǔ, lì mín lǜ yù jùn chéng. lóng qìng shí dà zhēng gǔ tián, zhū yáo jù ér tīng mìng. zhī xiàn mǎ xī wǔ zhī guān, shàn chéng qiàn, chéng yì guò yán, zhū yáo shā xī wǔ jí jīng lì děng wǔ rén, fù fǎn. xún fǔ yīng pìn yǔ zǒng dū yīn zhèng mào yì zhēng zhī. wàn lì yuán nián zhēng yuè, xī jìn cì zhǎng ān zhèn. huì lián yǔ xuě, nǎi tuì shī. yì zhēng zhè dōng niǎo chòng shǒu hú guǎng yǒng shùn gōu dāo shǒu jí láng bīng shí wàn rén, lìng cān jiāng fèng xiáng shì kē, dōu zhǐ huī yáng zhào qī jì měi, gù cān jiāng yì kǒng zhāo lǔ guó xián, liù dào bìng jìn, jiān yǐ fù shǐ shěn zi mù. xī zì tǒng shuǐ shī, cì luó jiāng, dú dāng qí chōng. shí zéi tún bǎn jiāng dà zhōu, lèi shí shù shān, qián yǐ zhōu lái xí. xī fú zhōu bài zhī, shuǐ lù bìng jìn. huì fèng xiáng děng yì zhì, zéi xī zhōu xī dùn. zhuī jī, lián pò shù cháo. zéi jù fēng mù dà shān, qián zǔ dī jiàn, gǔ zào chū. zhū jūn fèn jī, ér bié yǐ qí bīng rào qí hòu. zéi dà bēn, bǎo tiān é lǐng. xī yǐ shuǐ jūn jié xún jiāng, dū zhū jiāng gōng zhǎn qú kuí èr rén. chéng shèng fù pò shù cháo, zhí dǐ qīng zhōu jiè. zéi bēn dà cháo, gèn shù lǐ, yá bì qiào jué, wèi zhòng shān jù guān jūn, biāo nǔ shǐ shí yǔ xià. fù rén luǒ tǐ yáng jī, zhì niú yáng quǎn shǒu wèi yàn shèng. zhū jūn dà hū zhí shàng, sì miàn jǔ huǒ, zéi jǐn jiān. xiān hòu pò cháo yī bǎi sì shí, xiàn guó sān qiān wǔ bǎi yǒu qí, fú huò fǔ jiàng zhě wú suàn.
柳州懷遠,瑤、僮、伶、侗環居之,瑤尤獷悍。侵據縣治久,吏民率寓郡城。隆慶時大征古田,諸瑤懼而聽命。知縣馬希武之官,繕城塹,程役過嚴,諸瑤殺希武及經歷等五人,復反。巡撫應聘與總督殷正茂議征之。萬曆元年正月,錫進次長安鎮。會連雨雪,乃退師。益征浙東鳥銃手、湖廣永順鈎刀手及狼兵十萬人,令參將鳳翔、世科,都指揮楊照、戚繼美,故參將亦孔昭、魯國賢,六道並進,監以副使沈子木。錫自統水師,次羅江,獨當其沖。時賊屯板江大洲,累石樹柵,潛以舟來襲。錫伏舟敗之,水陸並進。會鳳翔等亦至,賊悉舟西遁。追擊,連破數巢。賊據楓木大山,前阻堤澗,鼓譟出。諸軍奮擊,而別以奇兵繞其後。賊大奔,保天鵝嶺。錫以水軍截潯江,督諸將攻斬渠魁二人。乘勝復破數巢,直抵清州界。賊奔大巢,亘數里,崖壁峭絕,為重柵拒官軍,鏢弩矢石雨下。婦人裸體揚箕,擲牛羊犬首為厭勝。諸軍大呼直上,四面舉火,賊盡殲。先後破巢一百四十,獻馘三千五百有奇,俘獲撫降者無算。
yǒng fú yǒng níng liǔ chéng bìng yǐ zéi gào, luò róng tóng yòu shā diǎn shǐ. xī lìng wáng ruì tǎo yǒng níng, yáng zhào tǎo liǔ chéng, cān jiāng mén chóng wén tǎo yǒng fú, yì kǒng zhāo tǎo luò róng, jǐ shuài zhōu shī tún lǐ dìng jiāng, jié zhì zhū jūn. fǔ èr xún, sì dào bìng jié. zhǎn shǒu sì qiān wǔ bǎi yǒu qí, luò róng zéi shǒu táo làng jīn děng jù fú zhū. xī yǐ gōng jìn zhì èr děng. xún àn yù shǐ táng liàn yán xī yī nián nèi pò zéi èr bǎi yī shí sì cháo, huò shǒu gōng yī wàn èr qiān yú jí, yí jiǔ qí rèn. dì kě zhī. xún cóng líng yún yì dà pò luó páng zéi, shòu shì yīn bǎi hù. liù nián, zú guān.
永福、永寧、柳城並以賊告,洛容僮又殺典史。錫令王瑞討永寧,楊照討柳城,參將門崇文討永福,亦孔昭討洛容,己帥舟師屯理定江,節制諸軍。甫二旬,四道並捷。斬首四千五百有奇,洛容賊首陶浪金等俱伏誅。錫以功進秩二等。巡按御史唐煉言錫一年內破賊二百一十四巢,獲首功一萬二千餘級,宜久其任。帝可之。尋從凌雲翼大破羅旁賊,授世蔭百戶。六年,卒官。
huáng yīng jiǎ zhě, bù zhī hé xǔ rén. lóng qìng zhōng, yǐ xún wú zuǒ cān jiāng cóng yú dà yóu tǎo píng wéi yín bào, jìn zhì èr děng. wàn lì wǔ nián lǚ qiān zhè jiāng zǒng bīng guān. gǎi zhèn guǎng dōng. lóng chuān bào shí xiù zhě, qī dù shì, yǒu yāo shù. nǎi jù yì dōu gōu lǐng, lì èr shí sì fāng dà zǒng, zì hào wú dí dòng wáng, jì jiàng fù fǎn. yīng jiǎ tǎo píng zhī. mí hù sū guān bì zhōu cái xióng zhāo wáng mìng shù qiān rén, zòng lüè léi lián jiān, shā duàn zhōu qiān hù tián zhì. yīng jiǎ lǜ wǔ jūn bìng jìn, shēng qín guān bì cái xióng, zhǎn shǒu sì bǎi yú jí, qí dǎng fù qiú zhǎng chén quán yǐ jiàng.
黃應甲者,不知何許人。隆慶中,以潯梧左參將從俞大猷討平韋銀豹,進秩二等。萬曆五年屢遷浙江總兵官。改鎮廣東。龍川鮑時秀者,妻杜氏,有妖術。乃據義都緱嶺,立二十四方大總,自號無敵峒王,既降復反。應甲討平之。醿戶蘇觀陛、周才雄招亡命數千人,縱掠雷、廉間,殺斷州千戶田治。應甲率五軍並進,生擒觀陛、才雄,斬首四百餘級,其黨縛酋長陳泉以降。
wèi jǐ, liáng běn háo luàn. běn háo, gù céng yī běn dǎng, yì mí hù yě. yī běn zhū, cuàn hǎi zhōng, xí shuǐ zhàn, yuǎn tōng xī yáng. qiě jié wō bīng wèi zhù, shā qiān hù, lüè tōng pàn yǐ qù. shí nián liù yuè, zǒng dū chén ruì yǔ yīng jiǎ móu, fēn shuǐ jūn èr, nán zhù lǎo wàn shān bèi wō, dōng zhù hǔ mén bèi mí, bié yǐ liǎng jūn bèi wài hǎi, liǎng jūn è yào hài. shuǐ jūn shěn mí zhōu èr shí, shēng qín běn háo. zhū jūn jìng jìn, dà pò zhī shí máo zhōu. zéi fù bēn tán zhōu shā wān, jù zhōu èr bǎi, jí wō zhōu shí, xiāng jǐ jiǎo. zhū jiāng hé zhuī, xiān hòu fú zhǎn qiān liù bǎi yǒu qí, shěn qí zhōu èr bǎi yú, fǔ jiàng zhě èr qiān wǔ bǎi. dì wèi gào jiāo miào, dà xíng xù lài, yīng jiǎ děng jìn zhì yǒu chà. tā wō kòu qióng yá, yīng jiǎ zhǎn shǒu èr bǎi yú, duó qí zhōu. zài cì jīn. xuán rù qiān zuǒ jūn fǔ. bà guī, zú.
未幾,梁本豪亂。本豪,故曾一本黨,亦醿戶也。一本誅,竄海中,習水戰,遠通西洋。且結倭兵為助,殺千戶,掠通判以去。十年六月,總督陳瑞與應甲謀,分水軍二,南駐老萬山備倭,東駐虎門備醿,別以兩軍備外海,兩軍扼要害。水軍沈醿舟二十,生禽本豪。諸軍競進,大破之石茅洲。賊復奔潭洲沙灣,聚舟二百,及倭舟十,相掎角。諸將合追,先後俘斬千六百有奇,沈其舟二百餘,撫降者二千五百。帝為告郊廟,大行敘賚,應甲等進秩有差。他倭寇瓊崖,應甲斬首二百餘,奪其舟。再賜金。旋入僉左軍府。罷歸,卒。
yǐn fèng, zì dé huī, nán jīng rén. xī zǒng bīng fú jiàn shí bù jiāng yě, shì fǔ jūn hòu wèi zhǐ huī tóng zhī. fèng zǎo gū. dú shū, xián qí shè. jiā jìng zhōng jǔ wǔ kē, xiāng huì shì jiē dì yī. zhuó shǔ dōu zhǐ huī qiān shì, bèi wō fú jiàn. xǐ qiān zhè jiāng dū sī, jìn fú jiàn cān jiāng. wō xiàn fú qīng nán ān, lián zhōu zōng chū hǎi. fèng yāo jī, shěn qí qī zhōu. zhuī zhì wài yáng, lián zhàn hǔ yǔ dōng luò qī jiāo, qín zhǎn èr bǎi rén. jī wō méi huā yáng, zǒu zhī, zhuī zhì héng shān, qín zhǎn èr bǎi liù shí. dà xiǎo fán shí shù zhàn, nèi dì lài yǐ shāo níng. gǎi zhǎng zhè jiāng dū sī, xiè bìng guī. lóng qìng chū, yǐ gù guān lì fú jiàn, cóng xī píng céng yī běn. wàn lì chū, lèi guān shǔ dū du qiān shì, tí dū jīng chéng xún bǔ. wèi jǐ, xiè shì guī.
尹鳳,字德輝,南京人。錫總兵福建時部將也,世府軍後衛指揮同知。鳳早孤。讀書,嫻騎射。嘉靖中舉武科,鄉、會試皆第一。擢署都指揮僉事,備倭福建。徙僉浙江都司,進福建參將。倭陷福清、南安,連〈舟宗〉出海。鳳邀擊,沈其七舟。追至外洋,連戰滸嶼、東洛、七礁,擒斬二百人。擊倭梅花洋,走之,追至橫山,擒斬二百六十。大小凡十數戰,內地賴以稍寧。改掌浙江都司,謝病歸。隆慶初,以故官蒞福建,從錫平曾一本。萬曆初,累官署都督僉事,提督京城巡捕。未幾,謝事歸。
zhāng yuán xūn, zì shì chén, zhè jiāng tài píng rén. sì shì zhí wèi hǎi mén wèi xīn hé suǒ bǎi hù. shěn yì yǒu móu. zhí wō jǐng, lì qī jì guāng huī xià. yǒu gōng, jìn qiān hù. cóng pò héng yǔ zhū zéi, lǚ jìn shǔ dōu zhǐ huī qiān shì, chōng fú jiàn yóu jī jiāng jūn. lóng qìng chū, pò wō fú ān, gǎi nán lù cān jiāng. cóng lǐ xī pò céng yī běn, jìn fù zǒng bīng.
張元勛,字世臣,浙江太平人。嗣世職為海門衛新河所百戶。沈毅有謀。值倭警,隸戚繼光麾下。有功,進千戶。從破橫嶼諸賊,屢進署都指揮僉事,充福建游擊將軍。隆慶初,破倭福安,改南路參將。從李錫破曾一本,進副總兵。
wǔ nián chūn, zhuó shǔ dū du qiān shì, dài guō chéng wèi zǒng bīng guān, zhèn shǒu guǎng dōng. huì zhōu hé yuán zéi táng yà liù guǎng zhōu cóng huà zéi wàn shàng qīn sháo zhōu yīng dé zéi zhāng tíng guāng jié lüè jùn xiàn, mò néng zhì. míng nián, yuán xūn jìn jiǎo. zhǎn guó liù bǎi yǒu qí, yà liù děng shòu shǒu, yú dǎng xī píng. zhào qìng ēn píng shí sān cūn zéi chén jīn yīng děng, yǔ lín yì tái cūn sān cháo zéi luó shào qīng lín cuì lán tán quán bó, téng dòng jiǔ jìng shí zhài zéi huáng fēi yīng qiū shèng fù huáng gāo huī zhū kě xíng huáng cháo fù děng, xiāng shān wèi luàn. gù shì: liǎng yuè wéi dà zhēng dé xù gōng, diāo jiǎo bù xù, gù zhū jiāng bù lè diāo jiǎo. zǒng dū yīn zhèng mào yǔ yuán xūn jì, lìng diāo jiǎo dé lùn gōng, zhū jūn zhēng fèn. zhèng mào yòu mì qiǎn fù jiāng liáng shǒu yú yóu jī wáng ruì děng tún ēn píng, ruò cháng shù zhě, yǎn bù bèi, zhǎn cuì lán děng, shēng qín shào qīng quán bó yǐ xiàn. qí zhū lù diāo jiǎo zhě, xiào shǒu gōng èr qiān sì bǎi yǒu qí, hái bèi lüè zǐ nǚ qiān sān bǎi yú rén, shēng de jīn yīng, wéi gāo huī děng wáng qù. yuán xūn zhú běi zhì téng dòng, yòu shēng huò shèng fù kě xíng cháo fù děng bā shí rén. bù jiāng dèng zi lóng děng yì huò gāo huī fēi yīng. sān cháo shí zhài shí sān cūn zhū zéi jǐn píng, yú xī jiù fǔ.
五年春,擢署都督僉事,代郭成為總兵官,鎮守廣東。惠州河源賊唐亞六、廣州從化賊萬尚欽、韶州英德賊張廷光劫掠郡縣,莫能制。明年,元勛進剿。斬馘六百有奇,亞六等授首,餘黨悉平。肇慶恩平十三村賊陳金鶯等,與鄰邑苔村三巢賊羅紹清、林翠蘭、譚權伯,藤峒、九逕十寨賊黃飛鶯、丘勝富、黃高暉、諸可行、黃朝富等,相煽為亂。故事:兩粵惟大徵得敘功,雕剿不敘,故諸將不樂雕剿。總督殷正茂與元勛計,令雕剿得論功,諸軍爭奮。正茂又密遣副將梁守愚、游擊王瑞等屯恩平,若常戍者,掩不備,斬翠蘭等,生擒紹清、權伯以獻。其諸路雕剿者,效首功二千四百有奇,還被掠子女千三百餘人,生得金鶯,惟高暉等亡去。元勛逐北至藤峒,又生獲勝富、可行、朝富等八十人。部將鄧子龍等亦獲高暉、飛鶯。三巢、十寨、十三村諸賊盡平,余悉就撫。
huì cháo dì xiāng jiē, shān xiǎn mù shēn. zéi shǒu lán yī qīng lài yuán jué yǔ qí dǎng mǎ zǔ mào huáng mín tài céng tíng fèng huáng míng shí céng wàn zhāng lǐ zhòng shān zhuó zǐ wàng yè jǐng qīng céng shì lóng děng gè jù xiǎn jié zhài, lián dì bā bǎi yú lǐ, dǎng shù wàn rén. zhèng mào yì dà zhēng. huì jīn yīng děng yǐ miè, zhū zéi pō jù. tíng fèng wàn zhāng bìng qiǎn zi rù xué, zǔ chāng jǐng qīng yì yáng qǐ xiáng. zhèng mào zhī qí zhà, zhēng bīng sì wàn, lìng cān jiāng lǐ chéng lì chén sī xué wáng zhào, yóu jī wáng ruì děng fēn jiāng zhī, yuán xūn jū zhōng jié zhì, jiān sī chén kuí táng jiǔ dé gù yǎng qiān wú yī jiè jiān qí jūn, shù dào bìng jìn. zéi bài, nǎi píng xiǎn zì shǒu. guān jūn biàn sōu shēn qìng suì gǔ jiān. ér yuán xūn xié jiǔ dé, zhuī wáng zhì nán lǐng. yī rì yè chí zhì yǎng qiān suǒ, jī pò lǐ kēng, shēng de zi wàng děng. míng nián pò wū qín zhàng. shì lóng zǔ gāo shān, yuán xūn yáng yǐn jiǔ gāo huì, hū jìn bīng jī qín zhī. xiān hòu huò dà zéi shǒu liù shí yī rén, cì zéi shǒu liù bǎi yú rén, pò dà xiǎo cháo qī bǎi yú suǒ, qín zhǎn yī wàn èr qiān yǒu qí. dì wèi xuān jié, gào jiāo miào, jìn yuán xūn shǔ dū du tóng zhī, shì yīn bǎi hù. yuán xūn fù tǎo zhǎn yú zéi qiān sān bǎi yǒu qí, fǔ dìng jiàng zhě. jù kòu jiē jìng.
惠、潮地相接,山險木深。賊首藍一清、賴元爵與其黨馬祖冒、黃民太、曾廷鳳、黃鳴時、曾萬璋、李仲山、卓子望、葉景清、曾仕龍等各據險結砦,連地八百餘里,黨數萬人。正茂議大征。會金鶯等已滅,諸賊頗懼。廷鳳、萬璋並遣子入學,祖昌、景清亦佯乞降。正茂知其詐,徵兵四萬,令參將李誠立、沈思學、王詔,游擊王瑞等分將之,元勛居中節制,監司陳奎、唐九德、顧養謙、吳一介監其軍,數道並進。賊敗,乃憑險自守。官軍遍搜深箐邃谷間。而元勛偕九德,追亡至南嶺。一日夜馳至養謙所,擊破李坑,生得子望等。明年破烏禽嶂。仕龍阻高山,元勛佯飲酒高會,忽進兵擊擒之。先後獲大賊首六十一人,次賊首六百餘人,破大小巢七百餘所,擒斬一萬二千有奇。帝為宣捷,告郊廟,進元勛署都督同知,世蔭百戶。元勛復討斬余賊千三百有奇,撫定降者。巨寇皆靖。
cháo zhōu zéi lín dào gān zhī dǎng zhū liáng bǎo jì fǔ fù pàn, xí shā guān jūn, lüè liù bǎi rén rù hǎi. zài fàn yáng jiāng, bài zǒu. nǎi jù cháo gù cháo, jū gāo shān diān, bù chū zhàn. guān jūn yíng yū ní zhōng. fù jiāng lǐ chéng lì tiāo zhàn, zhuì mǎ shāng zú, sǐ zhě èr bǎi rén. zéi chū lüè ér bài, zǒu cháo gù shǒu. yuán xūn jī cǎo tǔ yǔ zéi lěi píng, yòng huǒ gōng zhī, zhǎn shǒu qiān yī bǎi yú jí. shí wàn lì èr nián sān yuè yě. jié wén, jìn shì yīn yī jí. yí niè wèi cháo yì děng sì cháo yì jiàng. xún yǔ hú zōng rén gòng píng liáng bǎo dǎng lín fèng. huì cháo suì wú zéi. qí dōng, wō xiàn tóng gǔ shí shuāng yú chéng. yuán xūn dà pò zhī rú dòng, fú zhǎn bā bǎi yú jí. jìn zhì wèi zhēn. wǔ nián, cóng zǒng dū líng yún yì dà zhēng luó páng zéi, zhǎn shǒu wàn liù qiān yú jí. jìn dū du, gǎi yīn jǐn yī. xún yǐ jí zhì shì, zú yú jiā.
潮州賊林道乾之黨諸良寶既撫復叛,襲殺官軍,掠六百人入海。再犯陽江,敗走。乃據潮故巢,居高山巔,不出戰。官軍營淤泥中。副將李誠立挑戰,墜馬傷足,死者二百人。賊出掠而敗,走巢固守。元勛積草土與賊壘平,用火攻之,斬首千一百餘級。時萬曆二年三月也。捷聞,進世蔭一級。遺孽魏朝義等四巢亦降。尋與胡宗仁共平良寶黨林鳳。惠、潮遂無賊。其冬,倭陷銅鼓石、雙魚城。元勛大破之儒峒,俘斬八百餘級。進秩為真。五年,從總督凌雲翼大征羅旁賊,斬首萬六千餘級。進都督,改蔭錦衣。尋以疾致仕,卒於家。
yuán xūn qǐ xiǎo xiào. dà xiǎo bǎi shí zhàn, wēi míng zhèn lǐng nán. yǔ guǎng xī lǐ xī bìng chēng liáng jiāng.
元勛起小校。大小百十戰,威名震嶺南。與廣西李錫並稱良將。
zàn yuē: shì zōng cháo, lǎo chéng sù jiāng yǐ yú dà yóu wèi chēng shǒu, ér shù qí lǚ zhì. yǐ nèi wài zhū chén rǎng duó, ér yǎn è qí gōng zhě zhòng yě. qī jì guāng yòng bīng, wēi míng zhèn huán yǔ. rán dāng zhāng jū zhèng tán lún rèn guó shì zé chéng, jué hòu zhāng dǐng sī zhāng xī gāo děng jū yán lù zé fèi. rèn jiāng zhī dào, yì kě zhī yǐ. liú xiǎn píng mán yǐn jí, ér yǐ yǒu sī zǔ náo wèi cí, yǒu yǐ fū! lǐ xī zhāng yuán xūn shǒu gōng shén shèng, ér bù méng shū shǎng, wǔ gōng suǒ yóu bù jìng yě.
贊曰:世宗朝,老成宿將以俞大猷為稱首,而數奇屢躓。以內外諸臣攘敓,而掩遏其功者眾也。戚繼光用兵,威名震寰宇。然當張居正、譚綸任國事則成,厥後張鼎思、張希皋等居言路則廢。任將之道,亦可知矣。劉顯平蠻引疾,而以有司阻撓為辭,有以夫!李錫、張元勛首功甚盛,而不蒙殊賞,武功所由不競也。