yú dà yóu lú tāng tāng kè kuān qī jì guāng dì jì měi zhū xiān liú xiǎn guō chéng lǐ xī huáng yīng jiǎ yǐn fèng zhāng yuán xūn
俞大猷(卢镗 汤克宽) 戚继光(弟继美 朱先) 刘显(郭成) 李锡(黄应甲 尹凤) 张元勋
yú dà yóu, zì zhì fǔ, jìn jiāng rén. shǎo hǎo dú shū. shòu yì yú wáng xuān lín fú, dé cài qīng zhī chuán. yòu wén zhào běn xué yǐ yì tuī yǎn bīng jiā qí zhèng xū shí zhī quán, fù cóng shòu qí yè. cháng wèi bīng fǎ zhī shù qǐ wǔ, yóu yī rén zhī shēn yǒu wǔ tǐ, suī jiāng bǎi wàn, kě shǐ hé wéi yī rén yě. yǐ, yòu cóng lǐ liáng qīn xué jiàn. jiā pín lǚ kōng, yì cháng huō rú. fù mò, qì zhū shēng, sì shì zhí bǎi hù.
俞大猷,字志辅,晋江人。少好读书。受《易》于王宣、林福,得蔡清之传。又闻赵本学以《易》推衍兵家奇正虚实之权,复从受其业。尝谓兵法之数起五,犹一人之身有五体,虽将百万,可使合为一人也。已,又从李良钦学剑。家贫屡空,意尝豁如。父殁,弃诸生,嗣世职百户。
jǔ jiā jìng shí sì nián wǔ huì shì. chú qiān hù, shǒu yù jīn mén. jūn mín xiāo sòng nán zhì, dà yóu dǎo yǐ lǐ ràng, sòng wèi shuāi zhǐ. hǎi kòu pín fā, shàng shū jiān sī lùn qí shì. jiān sī nù yuē:" xiǎo xiào ān dé shàng shū?" zhàng zhī, duó qí zhí. shàng shū máo bó wēn zhēng ān nán, fù shàng shū chén fāng lüè, qǐng cóng jūn. bó wēn qí zhī. huì bīng bà, bù guǒ yòng.
举嘉靖十四年武会试。除千户,守御金门。军民嚣讼难治,大猷导以礼让,讼为衰止。海寇频发,上书监司论其事。监司怒曰:“小校安得上书?”杖之,夺其职。尚书毛伯温征安南,复上书陈方略,请从军。伯温奇之。会兵罢,不果用。
èr shí yī nián, ǎn dá dà rù shān xī, zhào tiān xià jǔ wǔ yǒng shì. dà yóu yì xún àn yù shǐ zì jiàn, yù shǐ shàng qí míng bīng bù. huì bó wēn wèi shàng shū, sòng zhī xuān dà zǒng dū dí péng suǒ. zhào jiàn lùn bīng shì, dà yóu lǚ zhé péng. péng xiè yuē:" wú bù dàng yǐ wǔ rén dài zi." xià táng lǐ zhī, jīng yī jūn, rán yì bù néng yòng. dà yóu cí guī, bó wēn yòng wèi tīng zhāng shǒu bèi. lì wǔ píng, zuò dú yì xuān, yǔ zhū shēng wéi wén huì, ér rì jiào wǔ shì jī jiàn. lián pò hǎi zéi kāng lǎo, fú zhǎn sān bǎi yú rén. zhuó shǔ dōu zhǐ huī qiān shì, qiān shū guǎng dōng dū sī. xīn xīng ēn píng dòng zéi tán yuán qīng děng lǚ pàn, zǒng dū ōu yáng bì jìn yǐ shǔ dà yóu. nǎi lìng liáng mín zì wèi shǒu, ér qīn lǜ shù rén biàn yì zéi dòng, xiǎo yǐ huò fú, qiě jiào zhī jī jiàn, zéi hài fú. yǒu sū qīng shé zhě, lì gé měng hǔ, dà yóu dài zhǎn zhī, zéi yì jīng. nǎi yì hé lǎo māo dòng, lìng guī mín qīn tián, ér zhāo xiáng qú kuí shù bèi. èr yì yǐ níng.
二十一年,俺答大入山西,诏天下举武勇士。大猷诣巡按御史自荐,御史上其名兵部。会伯温为尚书,送之宣大总督翟鹏所。召见论兵事,大猷屡折鹏。鹏谢曰:“吾不当以武人待子。”下堂礼之,惊一军,然亦不能用。大猷辞归,伯温用为汀漳守备。莅武平,作读易轩,与诸生为文会,而日教武士击剑。连破海贼康老,俘斩三百余人。擢署都指挥佥事,佥书广东都司。新兴恩平峒贼谭元清等屡叛,总督欧阳必进以属大猷。乃令良民自为守,而亲率数人遍诣贼峒,晓以祸福,且教之击剑,贼骇服。有苏青蛇者,力格猛虎,大猷绐斩之,贼益惊。乃诣何老猫峒,令归民侵田,而招降渠魁数辈。二邑以宁。
èr shí bā nián, zhū wán xún shì fú jiàn, jiàn wèi bèi wō dōu zhǐ huī. huì ān nán rù kòu, bì jìn zòu liú zhī. xiān shì, ān nán dū tǒng shǐ mò fú hǎi zú, zi hóng yì yòu. qí dà chén ruǎn jìng móu lì qí xù mò jìng diǎn, fàn zi yí móu lì qí dǎng mò zhèng zhōng, hù chóu shā. zhèng zhōng bài, qiè bǎi yú rén lái guī. zi yí shōu cán zú dùn hǎi dōng. zhì shì wàng yán hóng yì sǐ, yíng zhèng zhōng guī lì. piāo lüè qīn lián děng zhōu, lǐng hǎi sāo dòng. bì jìn xí dà yóu tǎo zhī. chí zhì lián zhōu, zéi gōng chéng fāng jí. dà yóu yǐ zhōu shī wèi jí, qiǎn shù qí yù jiàng, qiě shēng yán dà bīng zhì. zéi bù cè, guǒ jiě qù. wú hé, zhōu shī zhì, shè fú guān tóu lǐng. zéi fàn qīn zhōu, dà yóu zhē duó qí zhōu. zhuī zhàn shù rì, shēng qín zi yí dì zǐ liú, zhǎn shǒu qiān èr bǎi jí. qióng zhuī zhì hǎi dōng yún tún, xí hóng yì shā zi yí hán shǒu lái xiàn. shì píng, yán sōng yì qí gōng bù xù, dàn lài yín wǔ shí liǎng ér yǐ.
二十八年,朱纨巡视福建,荐为备倭都指挥。会安南入寇,必进奏留之。先是,安南都统使莫福海卒,子宏瀷幼。其大臣阮敬谋立其婿莫敬典,范子仪谋立其党莫正中,互雠杀。正中败,挈百余人来归。子仪收残卒遁海东。至是妄言宏瀷死,迎正中归立。剽掠钦、廉等州,岭海骚动。必进檄大猷讨之。驰至廉州,贼攻城方急。大猷以舟师未集,遣数骑谕降,且声言大兵至。贼不测,果解去。无何,舟师至,设伏冠头岭。贼犯钦州,大猷遮夺其舟。追战数日,生擒子仪弟子流,斩首千二百级。穷追至海东云屯,檄宏瀷杀子仪函首来献。事平,严嵩抑其功不叙,但赉银五十两而已。
shì nián, qióng zhōu wǔ zhǐ shān lí nà yàn gòu gǎn ēn chāng huà zhū lí gòng fǎn, bì jìn fù xí dà yóu tǎo. ér cháo yì shè cān jiāng yú yá zhōu, jí yǐ dà yóu rèn zhī. nǎi huì guǎng xī fù jiāng shěn xī yí zhū jūn, qín zhǎn zéi wǔ qiān sān bǎi yǒu qí, zhāo xiáng zhě sān qiān qī bǎi. dà yóu yán yú bì jìn yuē:" lí yì rén yě, lǜ shù nián yī fǎn yī zhēng, qǐ shàng tiān shēng rén yì? yí jiàn chéng shè shì, yòng hàn fǎ zá zhì zhī." bì jìn nà qí yán. dà yóu nǎi dān qí rù dòng, yǔ lí dìng yào yuē, hǎi nán suì ān.
是年,琼州五指山黎那燕构感恩、昌化诸黎共反,必进复檄大猷讨。而朝议设参将于崖州,即以大猷任之。乃会广西副将沈希仪诸军,擒斩贼五千三百有奇,招降者三千七百。大猷言于必进曰:“黎亦人也,率数年一反一征,岂上天生人意?宜建城设市,用汉法杂治之。”必进纳其言。大猷乃单骑入峒,与黎定要约,海南遂安。
sān shí yī nián, wō zéi dà rǎo zhè dōng. zhào yí dà yóu níng tái zhū jùn cān jiāng. huì zéi pò níng bō chāng guó wèi, dà yóu jī què zhī. fù gōng xiàn shào xīng lín shān wèi, zhuǎn lüè zhì sōng yáng. zhī xiàn luó gǒng chén lì yù zéi, ér dà yóu yāo zhū hǎi, zhǎn huò duō, jìng zuò shī shì tíng fèng. wèi jǐ, zhú zéi hǎi zhōng, fén qí chuán wǔ shí yú, yǔ fèng rú gù. yuè èr nián, zéi jù níng bō pǔ tuó. dà yóu lǜ jiàng shì gōng zhī, bàn dēng, zéi tū chū, shā wǔ jǔ huǒ bīn děng sān bǎi rén, zuò dài zuì bàn zéi. é bài zéi wú sōng suǒ, zhào chú qián zuì, réng lài yín bì. zéi zì jiàn tiào suǒ rù lüè, dà yóu yùn zhàn pò zhī. xuán dài tāng kè kuān wèi sū sōng fù zǒng bīng. suǒ jiāng zú bù sān bǎi rén, zhēng zhū dào bīng wèi jí, zéi fàn jīn shān, dà yóu zhàn shī lì. shí wō tún sōng jiāng kū lín zhě yíng èr wàn, zǒng dū zhāng jīng qù zhī zhàn, dà yóu gù bù kě. jí yǒng shùn bǎo jìng bīng shāo zhì, nǎi cóng jīng dà pò zéi yú wáng jiāng jīng, gōng wèi zhào wén huá hú zōng xiàn suǒ rǎng, bù xù. zuò jīn shān shī lǜ, zhé chōng wèi shì guān.
三十一年,倭贼大扰浙东。诏移大猷宁、台诸郡参将。会贼破宁波昌国卫,大猷击却之。复攻陷绍兴临山卫,转掠至松阳。知县罗拱辰力御贼,而大猷邀诸海,斩获多,竟坐失事停俸。未几,逐贼海中,焚其船五十余,予俸如故。越二年,贼据宁波普陀。大猷率将士攻之,半登,贼突出,杀武举火斌等三百人,坐戴罪办贼。俄败贼吴淞所,诏除前罪,仍赉银币。贼自健跳所入掠,大猷运战破之。旋代汤克宽为苏松副总兵。所将卒不三百人,徵诸道兵未集,贼犯金山,大猷战失利。时倭屯松江枯林者盈二万,总督张经趣之战,大猷固不可。及永顺、保靖兵稍至,乃从经大破贼于王江泾,功为赵文华、胡宗宪所攘,不叙。坐金山失律,谪充为事官。
zhè lín wō suī bài, ér xīn wō sān shí yú sōu tū qīng cūn suǒ, yǔ nán shā xiǎo wū kǒu làng gǎng zhū zéi hé, fàn sū zhōu lù jīng bà, zhí dǐ lóu mén, bài nán jīng dū dū zhōu yú dé bīng. zéi fù fēn wéi èr, běi lüè hǔ shù, nán lüè héng táng, yán màn cháng shú jiāng yīn wú xī zhī jìng, chū rù tài hú. dà yóu xié fù shǐ rèn huán dà bài zéi lù jīng bà, fén zhōu sān shí yú. yòu zhē jī qí zì sān zhàng pǔ chū hǎi zhě, chén qī sōu, zéi nǎi tuì pō sān bǎn shā. qǐng zhī, tā wō fàn wú jiāng. dà yóu jí huán yòu yāo pò zhī yīng dòu hú, zéi zǒu jiā xīng.
柘林倭虽败,而新倭三十余艘突青村所,与南沙、小乌口、浪港诸贼合,犯苏州陆泾坝,直抵娄门,败南京都督周于德兵。贼复分为二,北掠浒墅,南掠横塘,延蔓常熟、江阴、无锡之境,出入太湖。大猷偕副使任环大败贼陆泾坝,焚舟三十余。又遮击其自三丈浦出海者,沉七艘,贼乃退泊三板沙。顷之,他倭犯吴江。大猷及环又邀破之莺脰湖,贼走嘉兴。
sān bǎn shā zéi lüè mín zhōu jiāng dùn, dà yóu zhuī jī yú mǎ jī shān, qín qí kuí. jīn jīng xǔ pǔ bái máo gǎng zéi jù chū hǎi, dà yóu zhuī jī yú chá shān, fén wǔ zhōu. zéi zǒu bǎo mǎ jī shān sān bǎn shā, jiàng shì fù zhuī jí, huài qí sān zhōu. jiāng yīn cài gǎng wō yì qù, guān bīng fēn jī yú mǎ jī mǎ tú bǎo shān. zhí jù fēng zuò, zéi zhōu duō fù. zhè lín wō yì wèi guān bīng suǒ jī chén èr shí yú zhōu, yú zéi tuì dēng lù. yǐ, fù fàn zhōu chū hǎi. dà yóu jí qiān shì dǒng bāng zhèng fēn jī, huò jiǔ zhōu. ér zéi yòu zāo fēng huài sān zhōu, yú sān bǎi rén dēng àn, zǒu jù huá tíng táo zhái zhèn, lǚ bài zhào wén huá děng dà jūn. yè tún zhōu pǔ yǒng dìng sì, guān bīng sì jí jìn wéi zhī. ér zhè lín shī fēng zéi jiǔ zhōu cháo yú chuān shā wā, jiū hé zhì sì shí yú sōu, shì yóu wèi yǐ. xún fǔ cáo bāng fǔ hé dà yóu zòng zéi, dì nù, duó qí shì yīn, zé qǔ sǐ zuì zhāo, lì gōng zì shú. shí zhōu pǔ zéi wéi jí, chéng yè dōng běi bēn, wèi yóu jī cáo kè xīn suǒ yāo, zhǎn shǒu bǎi sān shí, suì yǔ chuān shā wā zéi hé. zhū jūn rì yè jī hǎi. dà yóu xié fù shǐ wáng chóng gǔ rù yáng zhuī zhī, jí yú lǎo guàn zī, fén jù jiàn bā, zhǎn huò wú suàn. yú zéi bēn shàng hǎi pǔ dōng.
三板沙贼掠民舟将遁,大猷追击于马迹山,擒其魁。金泾、许浦、白茅港贼俱出海,大猷追击于茶山,焚五舟。贼走保马迹山、三板沙,将士复追及,坏其三舟。江阴蔡港倭亦去,官兵分击于马迹、马图、宝山。值飓风作,贼舟多覆。柘林倭亦为官兵所击沉二十余舟,余贼退登陆。已,复泛舟出海。大猷及佥事董邦政分击,获九舟。而贼又遭风坏三舟,余三百人登岸,走据华亭陶宅镇,屡败赵文华等大军。夜屯周浦永定寺,官兵四集进围之。而柘林失风贼九舟巢于川沙洼,纠合至四十余艘,势犹未已。巡抚曹邦辅劾大猷纵贼,帝怒,夺其世荫,责取死罪招,立功自赎。时周浦贼围急,乘夜东北奔,为游击曹克新所邀,斩首百三十,遂与川沙洼贼合。诸军日夜击海。大猷偕副使王崇古入洋追之,及于老鹳觜,焚巨舰八,斩获无算。余贼奔上海浦东。
chū, yǐ wō huàn jí, tè mìng dū du liú yuǎn wèi zhè jiāng zǒng bīng guān, jiān xiá sū sōng zhū jùn, shù yuè wú suǒ wéi. tíng chén zhēng yán dà yóu cái. sān shí wǔ nián sān yuè suì bà yuǎn, yǐ dà yóu dài. zéi fàn xī ān shěn zhuāng jí qīng shuǐ wā. dà yóu xié bāng zhèng jī bài zhī, zéi zǒu táo shān, zhào hái shì yīn. zéi zì huáng pǔ dùn chū hǎi, dà yóu zhuī bài zhī. qí nián dōng, yǐ yǔ píng xú hǎi gōng, jiā dū du qiān shì. hǎi jì píng, zhè xī wō xī jìng. dú níng bō zhōu shān wō fù xiǎn, guān bīng huán shǒu bù néng kè. shì shí tǔ bīng láng bīng xī yǐ qiǎn guī, ér chuān guì suǒ diào má liáo dà lá zhèn xī sāng zhí bīng liù qiān shǐ zhì. dà yóu chéng dà xuě, sì miàn gōng zhī. zéi sǐ zhàn, shā tǔ guān yī rén. zhū jūn yì jìng, jìn fén qí zhà, zéi duō sǐ, qí yì chū zhě fù yì, zéi jǐn píng. jiā dà yóu shǔ dū du tóng zhī.
初,以倭患急,特命都督刘远为浙江总兵官,兼辖苏、松诸郡,数月无所为。廷臣争言大猷才。三十五年三月遂罢远,以大猷代。贼犯西庵、沈庄及清水洼。大猷偕邦政击败之,贼走陶山,诏还世荫。贼自黄浦遁出海,大猷追败之。其年冬,以与平徐海功,加都督佥事。海既平,浙西倭悉靖。独宁波舟山倭负险,官兵环守不能克。是时土兵狼兵悉已遣归,而川、贵所调麻寮、大剌、镇溪、桑植兵六千始至。大猷乘大雪,四面攻之。贼死战,杀土官一人。诸军益竞,进焚其栅,贼多死,其逸出者复殪,贼尽平。加大猷署都督同知。
míng nián, hú zōng xiàn fāng tú wāng zhí, yòng lú tāng yán jiāng yǔ tōng shì, dà yóu lì zhēng bù kě. jí zhí yòu rù xià lì, qí dǎng máo hǎi fēng děng suì jù zhōu shān, zǔ cén gǎng zì shǒu. dà yóu huán gōng zhī, shí xiǎo shèng. rán kǔ yǎng gōng, jiàng shì xiān dēng duō sǐ, xīn wō yòu dà zhì. cháo tíng qù zōng xiàn shén jí, zōng xiàn mán wèi dà yán yǐ duì. tíng chén jìng dǐ zōng xiàn, bìng hé dà yóu. nǎi duó dà yóu jí cān jiāng qī jì guāng zhí, qī yī yuè nèi píng zéi. dà yóu děng jù, gōng yì lì, zéi yì sǐ shǒu. sān shí qī nián qī yuè nǎi zì cén gǎng yí kē méi, zào zhōu chéng, fàn hǎi qù. dà yóu děng héng jī zhī, shěn qí yī zhōu, yú zéi suì yáng fān ér nán, liú jié mǐn guǎng. dà yóu xiān hòu shā wō sì wǔ qiān, zéi jǐ píng. ér guān jūn wéi zéi yǐ yī nián, zōng xiàn yì lì qí qù, yīn zòng zhī, bù dū zhū jiàng yāo jī. bǐ wèi yù shǐ lǐ hú suǒ hé, zé wěi zuì dà yóu zòng zéi yǐ zì jiě. dì nù, dǎi xì zhào yù, zài duó shì yīn.
明年,胡宗宪方图汪直,用卢镗言将与通市,大猷力争不可。及直诱入下吏,其党毛海峰等遂据舟山,阻岑港自守。大猷环攻之,时小胜。然苦仰攻,将士先登多死,新倭又大至。朝廷趣宗宪甚急,宗宪谩为大言以对。廷臣竞诋宗宪,并劾大猷。乃夺大猷及参将戚继光职,期一月内平贼。大猷等惧,攻益力,贼益死守。三十七年七月乃自岑港移柯梅,造舟成,泛海去。大猷等横击之,沈其一舟,余贼遂扬帆而南,流劫闽、广。大猷先后杀倭四五千,贼几平。而官军围贼已一年,宗宪亦利其去,阴纵之,不督诸将邀击。比为御史李瑚所劾,则委罪大猷纵贼以自解。帝怒,逮系诏狱,再夺世荫。
lù bǐng yǔ dà yóu shàn, mì yǐ jǐ zī tóu yán shì fān jiě qí yù, lìng lì gōng sāi shàng. dà tóng xún fǔ lǐ wén jìn xí qí cái, yǔ chóu jūn shì. nǎi zào dú lún chē jù dí mǎ. cháng yǐ chē bǎi liàng, bù qí sān qiān, dà cuò dí ān yín bǎo. wén jìn shàng qí zhì yú cháo, suì zhì bīng chē yíng. jīng yíng yǒu bīng chē, zì cǐ shǐ yě. wén jìn jiāng xí bǎn shēng, móu zhī dà yóu, guǒ dà huò, zhào hái shì yīn. kòu lüè guǎng wǔ, dà yóu jù què zhī. xiān lùn píng wāng zhí gōng, xǔ chú zuì lù yòng. jí shì, zhèn huáng yǒu jǐng, chuān hú zǒng dū huáng guāng shēng jiàn dà yóu, jí yòng wèi zhèn huáng cān jiāng.
陆炳与大猷善,密以己资投严世蕃解其狱,令立功塞上。大同巡抚李文进习其才,与筹军事。乃造独轮车拒敌马。尝以车百辆,步骑三千,大挫敌安银堡。文进上其制于朝,遂置兵车营。京营有兵车,自此始也。文进将袭板升,谋之大猷,果大获,诏还世荫。寇掠广武,大猷拒却之。先论平汪直功,许除罪录用。及是,镇篁有警,川湖总督黄光升荐大猷,即用为镇篁参将。
guǎng dōng ráo píng zéi zhāng liǎn shù gōng xiàn chéng yì, jī nián bù néng píng. sì shí nián qī yuè zhào yí dà yóu nán gàn, hé mǐn guǎng bīng tǎo zhī. shí zōng xiàn jiān zhì jiāng xī, zhī liǎn yuǎn chū, xí dà yóu jí jī. dà yóu wèi:" yí yǐ qián shī dǎo qí cháo, gōng qí bì jiù, nài hé yǐ shù wàn zhòng cóng yī fū làng zǒu zāi?" nǎi jí yǐn wàn wǔ qiān rén dēng bǎi sōng lǐng, fǔ kàn zéi cháo. liǎn guǒ hái jiù, dà yóu lián pò zhī, zhǎn shǒu qiān èr bǎi yú jí. zéi jù, bù chū. yòng jiàn yòu liǎn chū zhàn, cóng zhèn hòu zhí zhī, bìng zhí zéi kuí xiāo xuě fēng. guǎng rén rǎng qí gōng, dà yóu bù yǔ jiào. sàn yú dǎng èr wàn, bù lù yī rén. zhuó fù zǒng bīng, xié shǒu nán gàn tīng zhāng huì hú zhū jùn. suì chéng shèng zhēng chéng xiāng dào, zǒu liáng níng, qín xú dōng zhōu. lín cháo xī zhě, dú yuē huáng jī shān dà jǔ. guān jūn gōng zhǎn jī shān, cháo xī dùn, hòu yì wèi xú fǔ zǎi suǒ miè. dà yóu xún zhuó fú jiàn zǒng bīng guān, yǔ qī jì guāng fù xīng huà chéng, gòng pò hǎi wō. xiáng jì guāng chuán. jì guāng xiān dēng, shòu shàng shǎng, dà yóu dàn lài yín bì.
广东饶平贼张琏数攻陷城邑,积年不能平。四十年七月诏移大猷南赣,合闽、广兵讨之。时宗宪兼制江西,知琏远出,檄大猷急击。大猷谓:“宜以潜师捣其巢,攻其必救,奈何以数万众从一夫浪走哉?”乃疾引万五千人登柏嵩岭,俯瞰贼巢。琏果还救,大猷连破之,斩首千二百余级。贼惧,不出。用间诱琏出战,从阵后执之,并执贼魁萧雪峰。广人攘其功,大猷不与较。散余党二万,不戮一人。擢副总兵,协守南、赣、汀、漳、惠、湖诸郡。遂乘胜征程乡盗,走梁宁,擒徐东洲。林朝曦者,独约黄积山大举。官军攻斩积山,朝曦遁,后亦为徐甫宰所灭。大猷寻擢福建总兵官,与戚继光复兴化城,共破海倭。详《继光传》。继光先登,受上赏,大猷但赉银币。
sì shí èr nián shí yuè xǐ zhèn nán gàn. míng nián gǎi guǎng dōng. cháo zhōu wō èr wàn yǔ dà dào wú píng xiāng jǐ jiǎo, ér zhū dòng lán sōng sān wǔ duān wēn qī yè dān lóu bèi rì lüè huì cháo jiān. mǐn zé chéng shào lù luàn yán píng, liáng dào huī rǎo tīng zhōu. dà yóu yǐ wēi míng shè qún dào, dān qí rù shào lù yíng, dū shǐ guī dòng, yīn lìng qū dào huī guī, liǎng rén zú wèi tā jiāng suǒ miè. huì zhōu cān jiāng xiè chì yǔ wǔ duān wēn qī zhàn, shī lì. yǐ" yú jiā jūn" zhì, kǒng zhī, duān nǎi qū zhū qiú yǐ guī. wú hé, dà yóu guǒ zhì, qī bèi qín. duān zì fù, qǐ shā wō zì xiào. dà yóu shǐ xiān qū, guān jūn jì zhī, wéi wō zōu táng, yī rì yè kè sān cháo, fén zhǎn sì bǎi yǒu qí, yòu dà pò zhī hǎi fēng. wō xī bēn qí shā jiǎ zǐ zhū ào, duó yú zhōu rù hǎi. zhōu duō méi yú fēng, tuō zhě èr qiān yú rén, hái bǎo hǎi fēng jīn xī dōu. dà yóu wéi zhī liǎng yuè, zéi shí jǐn, yù zǒu. fù jiāng tāng kè kuān shè fú yāo zhī, shǒu zhǎn qí xiāo jiāng sān rén. cān jiāng wáng zhào děng jì zhì, zéi suì dà kuì. nǎi yí shī cháo zhōu, yǐ cì jiàng lán sōng sān yè dān lóu. suì shǐ zhāo xiáng wú píng, jū zhī méi lǐng. píng wèi jǐ fù pàn, zào zhàn jiàn shù bǎi, jù zhòng wàn yú, zhù sān chéng shǒu zhī, xíng jié bīn hǎi zhū jùn xiàn. fú jiàn zǒng bīng guān qī jì guāng xí píng, píng dùn bǎo nán ào. sì shí sì nián qiū rù fàn fú jiàn, bǎ zǒng zhū jī děng zhàn méi yú hǎi zhōng. dà yóu jiāng shuǐ bīng, jì guāng jiāng lù bīng, jiā jī píng nán ào, dà pò zhī. píng jǐn yǐ shēn miǎn, bēn jù ráo píng fèng huáng shān. jì guāng liú nán ào. dà yóu bù jiàng tāng kè kuān lǐ chāo děng niè zéi hòu, lián zhàn bù lì, píng suì lüè mín zhōu chū hǎi. mǐn guǎng xún àn yù shǐ jiāo zhāng lùn zhī, dà yóu zuò duó zhí. píng zú wèi kè kuān suǒ zhuī jī, yuǎn dùn yǐ miǎn, bù gǎn rù fàn yǐ.
四十二年十月徙镇南赣。明年改广东。潮州倭二万与大盗吴平相掎角,而诸峒蓝松三、伍端、温七、叶丹楼辈日掠惠、潮间。闽则程绍录乱延平,梁道辉扰汀州。大猷以威名慑群盗,单骑入绍禄营,督使归峒,因令驱道辉归,两人卒为他将所灭。惠州参将谢敕与伍端、温七战,失利。以“俞家军”至,恐之,端乃驱诸酋以归。无何,大猷果至,七被擒。端自缚,乞杀倭自效。大猷使先驱,官军继之,围倭邹塘,一日夜克三巢,焚斩四百有奇,又大破之海丰。倭悉奔崎沙、甲子诸澳,夺渔舟入海。舟多没于风,脱者二千余人,还保海丰金锡都。大猷围之两月,贼食尽,欲走。副将汤克宽设伏邀之,手斩其枭将三人。参将王诏等继至,贼遂大溃。乃移师潮州,以次降蓝松三、叶丹楼。遂使招降吴平,居之梅岭。平未几复叛,造战舰数百,聚众万余,筑三城守之,行劫滨海诸郡县。福建总兵官戚继光袭平,平遁保南澳。四十四年秋入犯福建,把总朱玑等战没于海中。大猷将水兵,继光将陆兵,夹击平南澳,大破之。平仅以身免,奔据饶平凤凰山。继光留南澳。大猷部将汤克宽、李超等蹑贼后,连战不利,平遂掠民舟出海。闽广巡按御史交章论之,大猷坐夺职。平卒为克宽所追击,远遁以免,不敢入犯矣。
hé yuán wēng yuán zéi lǐ yà yuán děng chāng jué. zǒng dū wú guì fāng liú dà yóu tǎo zhī, zhēng bīng shí wàn, fēn wǔ shào jìn. dà yóu shǐ jiān xié zéi dǎng ér qīn dǎo qí cháo, shēng qín yà yuán, fú zhǎn yī wàn sì bǎi, duó hái nán fù bā wàn yú rén. nǎi hái dà yóu zhí, yǐ wéi guǎng xī zǒng bīng guān. gù shì: yǐ xūn chén zǒng liǎng guǎng bīng, yǔ zǒng dū tóng zhèn wú zhōu. dì yòng jǐ shì zhōng ōu yáng yī jìng yì, liǎng guǎng gè zhì dà shuài, bà xūn chén, nǎi zhào gōng shùn hóu wú jì jué hái jīng, yǐ dà yóu dài, yǔ píng mán jiāng jūn yìn. ér yǐ liú xiǎn zhèn guǎng dōng. liǎng guǎng bìng zhì shuài, zì dà yóu jí xiǎn shǐ yě. wǔ duān sǐ, qí dǎng wáng shì qiáo fù pàn, jié zhí tóng zhī guō wén tōng. dà yóu lián bài zhī, qí bù xià zhí yǐ xiàn. jìn shǔ dū du tóng zhī.
河源、翁源贼李亚元等猖獗。总督吴桂芳留大猷讨之,征兵十万,分五哨进。大猷使间携贼党而亲捣其巢,生擒亚元,俘斩一万四百,夺还男妇八万余人。乃还大猷职,以为广西总兵官。故事:以勋臣总两广兵,与总督同镇梧州。帝用给事中欧阳一敬议,两广各置大帅,罢勋臣,乃召恭顺侯吴继爵还京,以大猷代,予平蛮将军印。而以刘显镇广东。两广并置帅,自大猷及显始也。伍端死,其党王世桥复叛,劫执同知郭文通。大猷连败之,其部下执以献。进署都督同知。
hǎi zéi céng yī běn zhě, wú píng dǎng yě. jì jiàng fù pàn, zhí chéng hǎi zhī xiàn, bài guān jūn, shǒu bèi lǐ mào cái zhōng pào sǐ. zhào dà yóu zàn dū guǎng dōng bīng xié tǎo. lóng qìng èr nián, yī běn fàn guǎng zhōu, xún fàn fú jiàn. dà yóu hé guō chéng lǐ xī jūn qín miè zhī. lù gōng, jìn yòu dū du.
海贼曾一本者,吴平党也。既降复叛,执澄海知县,败官军,守备李茂才中炮死。诏大猷暂督广东兵协讨。隆庆二年,一本犯广州,寻犯福建。大猷合郭成、李锡军擒灭之。录功,进右都督。
guǎng xī gǔ tián tóng huáng cháo měng wéi yín bào děng, jiā jìng mò cháng zài jié huì chéng kù, shā cān zhèng lí mín biǎo. xún fǔ yīn zhèng mào zhēng bīng shí sì wàn, shǔ dà yóu tǎo zhī. fēn qī dào jìn, lián pò shù shí cháo. zéi bǎo cháo shuǐ, cháo jí diān, gōng shí yú rì wèi xià. dà yóu yáng fēn bīng jī mǎ làng zéi, ér mì lìng cān jiāng wáng shì kē chéng yǔ yè dēng shān shè fú. lí míng pào fā, zéi dà jīng. zhū jūn pān yuán shàng, zéi jǐn sǐ. mǎ làng zhū cháo xiāng jì xià. zhǎn huò bā qiān sì bǎi yǒu qí, qín cháo měng yín bào, bǎi nián jī kòu jǐn chú. jìn shì yīn wèi zhǐ huī qiān shì.
广西古田僮黄朝猛、韦银豹等,嘉靖末尝再劫会城库,杀参政黎民表。巡抚殷正茂征兵十四万,属大猷讨之。分七道进,连破数十巢。贼保潮水,巢极巅,攻十余日未下。大猷佯分兵击马浪贼,而密令参将王世科乘雨夜登山设伏。黎明炮发,贼大惊。诸军攀援上,贼尽死。马浪诸巢相继下。斩获八千四百有奇,擒朝猛、银豹,百年积寇尽除。进世荫为指挥佥事。
dà yóu wèi jiāng lián, yù xià yǒu ēn. shù jiàn dà gōng, wēi míng zhèn nán fú. ér xún àn lǐ liáng chén hé qí jiān tān, bīng bù lì chí zhī, zhào hái jí hòu diào. qǐ nán jīng yòu fǔ qiān shū. wèi rèn, yǐ dū du qiān shì wèi fú jiàn zǒng bīng guān. wàn lì yuán nián qiū, hǎi kòu tū lǘ xiá ào, zuò shī lì duó zhí. fù yǐ shǔ dū du qiān shì qǐ hòu fǔ qiān shū, lǐng chē yíng xùn liàn. sān shū qǐ guī. zú, zèng zuǒ dū du, shì wǔ xiāng.
大猷为将廉,驭下有恩。数建大功,威名震南服。而巡按李良臣劾其奸贪,兵部力持之,诏还籍候调。起南京右府佥书。未任,以都督佥事为福建总兵官。万历元年秋,海寇突闾峡澳,坐失利夺职。复以署都督佥事起后府佥书,领车营训练。三疏乞归。卒,赠左都督,谥武襄。
dà yóu fù qí jié, yǐ gǔ xián háo zì qī. qí yòng bīng, xiān jì hòu zhàn, bù tān jìn gōng. zhōng chéng xǔ guó, lǎo ér mí dǔ, suǒ zài yǒu dà xūn. wǔ píng yá zhōu ráo píng zhǐ wèi cí sì. tán lún cháng yǔ shū yuē:" jié zhì jīng míng, gōng bù rú lún. xìn shǎng bì fá, gōng bù rú qī. jīng hàn chí chěng, gōng bù rú liú. rán cǐ jiē xiǎo zhī, ér gōng zé shèn dà shòu." qī wèi wēi jì guāng, liú wèi liú xiǎn yě.
大猷负奇节,以古贤豪自期。其用兵,先计后战,不贪近功。忠诚许国,老而弥笃,所在有大勋。武平、崖州、饶平旨为祠祀。谭纶尝与书曰:“节制精明,公不如纶。信赏必罚,公不如戚。精悍驰骋,公不如刘。然此皆小知,而公则甚大受。”戚谓威继光,刘谓刘显也。
zi zī gāo, fú jiàn zǒng bīng guān.
子咨皋,福建总兵官。
lú tāng, rǔ níng wèi rén. jiā jìng shí yóu shì yīn lì fú jiàn dū zhǐ huī qiān shì, wèi dōu yù shǐ zhū wán suǒ rèn. wán zì shā, tāng yì lùn sǐ. xún shè miǎn, yǐ gù guān bèi wō fú jiàn. qiān dū zhǐ huī. jī zéi jiā xīng, bài, zé dài zuì. xún zhuó cān jiāng, fēn shǒu zhè dōng bīn hǎi zhū jùn, yǔ fù jiāng dà yóu dà pò zéi wáng jiāng jīng. xuán dū bǎo jìng tǔ bīng jí shǔ jiāng chén zhèng yuán bīng jī zéi zhāng zhuāng, fén qí lěi. zhuī jī zhī hòu gǎng, wèi zéi suǒ bài. zéi chū mò tái zhōu wài hǎi, dōu zhǐ huī wáng pèi bài zhī dà chén shān. zéi dēng shān, guān jūn fén qí zhōu. tāng huì jiǎo, qín qí qiú lín bì chuān děng, yú wō jǐn miè. bié zéi lüè zhū xiàn, zhǐ huī mǐn róng děng bài sǐ, tāng duó zhí, dài zuì.
卢镗,汝宁卫人。嘉靖时由世荫历福建都指挥佥事,为都御史朱纨所任。纨自杀,镗亦论死。寻赦免,以故官备倭福建。迁都指挥。击贼嘉兴,败,责戴罪。寻擢参将,分守浙东滨海诸郡,与副将大猷大破贼王江泾。旋督保靖土兵及蜀将陈正元兵击贼张庄,焚其垒。追击之后港,为贼所败。贼出没台州外海,都指挥王沛败之大陈山。贼登山,官军焚其舟。镗会剿,擒其酋林碧川等,余倭尽灭。别贼掠诸县,指挥闵溶等败死,镗夺职,戴罪。
xuán yǐ jiàn zhuó xié shǒu jiāng zhè fù zǒng bīng. zéi xiàn xiān jū, qū tái zhōu, tāng pò zhī péng xī. nǎi yǔ hú zōng xiàn gòng móu miè xú hǎi. zōng xiàn zhāo wāng zhí, tāng yì shuō rì běn shǐ shàn miào lìng qín zhí. zhí yǔ rì běn èr, zú fú zhū. wō fàn jiāng běi, tāng chí yuán pò zhī, yòu bài běi yáng wō èr shí yú bǎn. zéi liǎn zhōu sān shā, fù liú jié jiāng běi. xún fǔ lǐ suì hé tāng zòng zéi, tāng yǐ zhuó dōu qiān shì, wèi jiāng nán zhè jiāng zǒng bīng guān, duó zhí shì shì. yǐ tōng zhèng táng shùn zhī jiàn fù zhí rú chū. xún yǐ zhū wāng zhí gōng, jìn dū du tóng zhī. wō fù fàn zhè dōng. shuǐ lù shí yú zhàn, zhǎn shǒu qiān sì bǎi yǒu qí. zǒng dū zōng xiàn yǐ dàng píng wén, tāng fù zēng fèng lài jīn. tāng zhuó yòng yóu zōng xiàn, zōng xiàn bài, jǐ shì zhōng qiū shùn hé tāng bā zuì. dǎi zhì, miǎn guī.
旋以荐擢协守江浙副总兵。贼陷仙居,趋台州,镗破之彭溪。乃与胡宗宪共谋灭徐海。宗宪招汪直,镗亦说日本使善妙令擒直。直与日本贰,卒伏诛。倭犯江北,镗驰援破之,又败北洋倭二十余舨。贼敛舟三沙,复流劫江北。巡抚李遂劾镗纵贼,镗已擢都佥事,为江南、浙江总兵官,夺职视事。以通政唐顺之荐复职如初。寻以诛汪直功,进都督同知。倭复犯浙东。水陆十余战,斩首千四百有奇。总督宗宪以荡平闻,镗复增俸赉金。镗擢用由宗宪,宗宪败,给事中丘橓劾镗八罪。逮治,免归。
tāng yǒu jiāng lüè. wō nán chū xìng, zhū jiàng xī wàng fēng kuì bài, dú tāng yǔ tāng kè kuān gǎn zhàn, míng yà yú qī yún.
镗有将略。倭难初兴,诸将悉望风溃败,独镗与汤克宽敢战,名亚俞、戚云。
kè kuān, pī zhōu wèi rén. fù qìng, jiā jìng zhōng jiāng fáng zǒng bīng guān. kè kuān chéng shì yīn, lì guān dōu zhǐ huī qiān shì, chōng zhè jiāng cān jiāng. wō fàn wēn zhōu, kè kuān jī bài zhī. bié zéi kòu jiā xīng shǔ yì, kè kuān zhì hǎi yán bèi wéi. xié cān zhèng pān ēn děng jù shǒu, zéi bù néng kè, nǎi fén lüè ér qù. wú hé, xiàn zhà pǔ chéng, zhuǎn lüè fèng huà níng hǎi. kè kuān zhuī wéi yú dú shān mín jiā, huǒ fén zhī. zéi bàn sǐ, yú duó wéi dùn.
克宽,邳州卫人。父庆,嘉靖中江防总兵官。克宽承世荫,历官都指挥佥事,充浙江参将。倭犯温州,克宽击败之。别贼寇嘉兴属邑,克宽至海盐被围。偕参政潘恩等拒守,贼不能克,乃焚掠而去。无何,陷乍浦城,转掠奉化、宁海。克宽追围于独山民家,火焚之。贼半死,余夺围遁。
shí bīn hǎi duō bèi wō huàn, ér jiàng shì wú jì lǜ, zéi zhì zhé bēn, yì shè dà jiàng tǒng zhì jiāng huái. nǎi mìng kè kuān wèi fù zǒng bīng, zhù jīn shān wèi, tí dū hǎi fáng zhū jūn. wō sān bǎi rén pō chóng míng nán shā. kè kuān xié qiān shì rèn huán gōng zhī, bài jī. zéi yí zhōu bǎo shān, kè kuān zhuī bài zhī nán jiā zī. zéi nǎi zhuǎn kòu jiā dìng shàng hǎi jiān, bèi hé duó guān cóng jūn. wō èr qiān yú fēn lüè sū sōng. kè kuān nì zhàn cǎi táo gǎng, zhǎn shǒu bā bǎi yú jí. dōu yù shǐ wáng yù jiàn wèi zhè xī cān jiāng. yù zéi jiā hú, fù shī lì, zhào yǐ bái yī bàn zéi. zǒng dū zhāng jīng yì dǎo zéi zhè lín, lìng kè kuān jiāng guǎng xī tǔ bīng tún zhà pǔ, yǔ fù jiāng dà yóu děng xiāng jǐ jiǎo. dà zhàn wáng jiāng jīng, zhǎn jí èr qiān. huì zhào wén huá hé jīng huò kè kuān yán zòng wō bǎo yáng, suì bìng dǎi wèn, lùn sǐ. jiǔ zhī, shè miǎn.
时滨海多被倭患,而将士无纪律,贼至辄奔,议设大将统制江、淮。乃命克宽为副总兵,驻金山卫,提督海防诸军。倭三百人泊崇明南沙。克宽偕佥事任环攻之,败绩。贼移舟宝山,克宽追败之南家觜。贼乃转寇嘉定、上海间,被劾夺官从军。倭二千余分掠苏、松。克宽逆战采淘港,斩首八百余级。都御史王忬荐为浙西参将。遇贼嘉、湖,复失利,诏以白衣办贼。总督张经议捣贼柘林,令克宽将广西土兵屯乍浦,与副将大猷等相掎角。大战王江泾,斩级二千。会赵文华劾经惑克宽言纵倭饱扬,遂并逮问,论死。久之,赦免。
guǎng dōng yòng bīng, mìng fù jūn qián zì xiào. cóng dà yóu dà pò wō hǎi fēng, hái shì yīn. é yǐ wéi huì cháo cān jiāng, fù cóng dà yóu pò wú píng. píng wèi jǐ fù zhèn, kè kuān yǐ zhuó láng shān fù zǒng bīng, mìng liú tǎo zéi. é bài zhī yáng jiāng wū zhū yáng. píng jiǒng, bēn ān nán. dōu yù shǐ wú guì fāng xí ān nán xié tǎo, qiǎn kè kuān yǐ zhōu shī huì, jiā jī píng wàn qiáo shān xià. fén qí zhōu, qín zhǎn sì bǎi rén, píng yuǎn cuàn. nǎi jìn kè kuān shǔ dū du qiān shì, wèi guǎng dōng zǒng bīng guān. céng yī běn tū hǎi fēng huì lái jiān, kè kuān chàng yì fǔ zhī, lìng jū cháo yáng xià huì dì. wèi jǐ, jī mín biàn, yī běn yì fǎn, zhào dǎi kè kuān xùn zhì. xún shè miǎn, fù sū zhèn lì gōng. wàn lì sì nián, chǎo mán rù lüè gǔ běi kǒu. kè kuān xié cān jiāng yuàn zōng rú zhuī chū sài, yù fú, zhàn sǐ.
广东用兵,命赴军前自效。从大猷大破倭海丰,还世荫。俄以为惠、潮参将,复从大猷破吴平。平未几复振,克宽已擢狼山副总兵,命留讨贼。俄败之阳江乌猪洋。平窘,奔安南。都御史吴桂芳檄安南协讨,遣克宽以舟师会,夹击平万桥山下。焚其舟,擒斩四百人,平远窜。乃进克宽署都督佥事,为广东总兵官。曾一本突海丰、惠来间,克宽倡议抚之,令居潮阳下浍地。未几,激民变,一本亦反,诏逮克宽讯治。寻赦免,赴苏镇立功。万历四年,炒蛮入掠古北口。克宽偕参将苑宗儒追出塞,遇伏,战死。
qī jì guāng, zì yuán jìng, shì dēng zhōu wèi zhǐ huī qiān shì. fù jǐng tōng, lì guān dōu zhǐ huī, shǔ dà níng dū sī, rù wèi shén jī zuò yíng, yǒu cāo xíng. jì guāng yòu tì tǎng fù qí qì. jiā pín, hǎo dú shū, tōng jīng shǐ dà yì. jiā jìng zhōng sì zhí, yòng jiàn zhuó shǔ dōu zhǐ huī qiān shì, bèi wō shān dōng. gǎi qiān zhè jiāng dū sī, chōng cān jiāng, fēn bù níng shào tái sān jùn.
戚继光,字元敬,世登州卫指挥佥事。父景通,历官都指挥,署大宁都司,入为神机坐营,有操行。继光幼倜傥负奇气。家贫,好读书,通经史大义。嘉靖中嗣职,用荐擢署都指挥佥事,备倭山东。改佥浙江都司,充参将,分部宁、绍、台三郡。
sān shí liù nián, wō fàn yuè qīng ruì ān lín hǎi, jì guāng yuán bù jí, yǐ dào zǔ bù zuì. xún huì yú dà yóu bīng, wéi wāng zhí yú dǎng yú cén gǎng. jiǔ bù kè, zuò miǎn guān, dài zuì bàn zéi. yǐ ér wō dùn, tā wō fù fén lüè tái zhōu. jǐ shì zhōng luó jiā bīn děng hé jì guāng wú gōng, qiě tōng fān. fāng àn wèn, xuán yǐ píng wāng zhí gōng fù guān, gǎi shǒu tái jīn yán sān jùn.
三十六年,倭犯乐清、瑞安、临海,继光援不及,以道阻不罪。寻会俞大猷兵,围汪直余党于岑港。久不克,坐免官,戴罪办贼。已而倭遁,他倭复焚掠台州。给事中罗嘉宾等劾继光无功,且通番。方按问,旋以平汪直功复官,改守台、金、严三郡。
jì guāng zhì zhè shí, jiàn wèi suǒ jūn bù xí zhàn, ér jīn huá yì wū sú chēng piāo hàn, qǐng zhào mù sān qiān rén, jiào yǐ jī cì fǎ, cháng duǎn bīng dié yòng, yóu shì jì guāng yī jūn tè jīng. yòu yǐ nán fāng duō sǒu zé, bù lì chí zhú, nǎi yīn dì xíng zhì zhèn fǎ, shěn bù fá biàn lì, yī qiè zhàn jiàn huǒ qì bīng xiè jīng qiú ér gèng zhì zhī." qī jiā jūn" míng wén tiān xià.
继光至浙时,见卫所军不习战,而金华、义乌俗称慓悍,请召募三千人,教以击刺法,长短兵迭用,由是继光一军特精。又以南方多薮泽,不利驰逐,乃因地形制阵法,审步伐便利,一切战舰、火器、兵械精求而更置之。“戚家军”名闻天下。
sì shí nián, wō dà lüè táo zhǔ qí tóu. jì guāng jí qū níng hǎi, è táo zhǔ, bài zhī lóng shān, zhuī zhì yàn mén lǐng. zéi dùn qù, chéng xū xí tái zhōu. jì guāng shǒu jiān qí kuí, cù yú zéi guā líng jiāng jǐn sǐ. ér qí tóu wō fù qū tái zhōu, jì guāng yāo jī zhī xiān jū, dào wú tuō zhě. xiān hòu jiǔ zhàn jiē jié, fú guó yī qiān yǒu qí, fén nì sǐ zhě wú suàn. zǒng bīng guān lú tāng cān jiāng niú tiān xī yòu pò zéi níng bō wēn zhōu. zhè dōng píng, jì guāng jìn zhì sān děng. mǐn guǎng zéi liú rù jiāng xī. zǒng dū hú zōng xiàn xí jì guāng yuán. jī pò zhī shàng fāng cháo, zéi bēn jiàn níng. jì guāng hái zhè jiāng.
四十年,倭大掠桃渚、圻头。继光急趋宁海,扼桃渚,败之龙山,追至雁门岭。贼遁去,乘虚袭台州。继光手歼其魁,蹙余贼瓜陵江尽死。而圻头倭复趋台州,继光邀击之仙居,道无脱者。先后九战皆捷,俘馘一千有奇,焚溺死者无算。总兵官卢镗、参将牛天锡又破贼宁波、温州。浙东平,继光进秩三等。闽、广贼流入江西。总督胡宗宪檄继光援。击破之上坊巢,贼奔建宁。继光还浙江。
míng nián, wō dà jǔ fàn fú jiàn. zì wēn zhōu lái zhě, hé fú níng lián jiāng zhū wō gōng xiàn shòu níng zhèng hé níng dé. zì guǎng dōng nán ào lái zhě, hé fú qīng cháng lè zhū wō gōng xiàn xuán zhōng suǒ, yán jí lóng yán sōng xī dà tián gǔ tián pú tián. shì shí níng dé yǐ lǚ xiàn. jù chéng shí lǐ yǒu héng yǔ, sì miàn jiē shuǐ lù xiǎn ài, zéi jié dà yíng qí zhōng. guān jūn bù gǎn jī, xiāng shǒu yú nián. qí xīn zhì zhě yíng niú tián, ér qiú zhǎng yíng xīng huà, dōng nán hù wèi shēng yuán. mǐn zhōng lián gào jí, zōng xiàn fù xí jì guāng jiǎo zhī. xiān jī héng yǔ zéi. rén chí cǎo yī shù, tián háo jìn. dà pò qí cháo, zhǎn shǒu èr qiān liù bǎi. chéng shèng zhì fú qīng, dǎo bài niú tián zéi, fù qí cháo, yú zéi zǒu xīng huà. jí zhuī zhī, yè sì gǔ dǐ zéi zhà. lián kè liù shí yíng, zhǎn shǒu qiān shù bǎi jí. píng míng rù chéng, xīng huà rén shǐ zhī, niú jiǔ láo bù jué. jì guāng nǎi xuán shī. dǐ fú qīng, yù wō zì dōng yíng ào dēng lù, jī zhǎn èr bǎi rén. ér liú xiǎn yì lǚ pò zéi. mǐn sù kòu jǐ jǐn. yú shì jì guāng zhì fú zhōu yǐn zhì, lè shí píng yuǎn tái.
明年,倭大举犯福建。自温州来者,合福宁、连江诸倭攻陷寿宁、政和、宁德。自广东南澳来者,合福清、长乐诸倭攻陷玄钟所,延及龙严、松溪、大田、古田、莆田。是时宁德已屡陷。距城十里有横屿,四面皆水路险隘,贼结大营其中。官军不敢击,相守逾年。其新至者营牛田,而酋长营兴化,东南互为声援。闽中连告急,宗宪复檄继光剿之。先击横屿贼。人持草一束,填壕进。大破其巢,斩首二千六百。乘胜至福清,捣败牛田贼,覆其巢,余贼走兴化。急追之,夜四鼓抵贼栅。连克六十营,斩首千数百级。平明入城,兴化人始知,牛酒劳不绝。继光乃旋师。抵福清,遇倭自东营澳登陆,击斩二百人。而刘显亦屡破贼。闽宿寇几尽。于是继光至福州饮至,勒石平远台。
jí jì guāng hái zhè hòu, xīn wō zhì zhě rì yì zhòng, wéi xīng huà chéng zā yuè. huì xiǎn qiǎn zú bā rén jī shū chéng zhōng, yī cì" tiān bīng" èr zì. zéi shā ér yī qí yī, dài shǒu jiāng dé rén, yè zhǎn guān yán zéi. fù shǐ wēng shí qì cān jiāng bì gāo zǒu miǎn, tōng pàn xī shì liàng shè fǔ shì, yù hài, fén lüè yī kōng. liú liǎng yuè, pò píng hǎi wèi, jù zhī. chū, xīng huà gào jí, shí dì yǐ mìng yú dà yóu wèi fú jiàn zǒng bīng guān, jì guāng fù zhī. jí chéng xiàn, liú xiǎn jūn shǎo, bì chéng xià bù gǎn jī. dà yóu yì bù yù gōng, xū dà jūn hé yǐ kùn zhī. sì shí èr nián sì yuè, jì guāng jiāng zhè bīng zhì. yú shì xún fǔ tán lún lìng jiāng zhōng jūn, xiǎn zuǒ, dà yóu yòu, hé gōng zéi yú píng hǎi. jì guāng xiān dēng, zuǒ yòu jūn jì zhī, zhǎn jí èr qiān èr bǎi, hái bèi lüè zhě sān qiān rén. lún shàng gōng, jì guāng shǒu, xiǎn dà yóu cì zhī. dì wèi gào xiè jiāo miào, dà xíng xù lài. jì guāng xiān yǐ héng yǔ gōng, jìn shǔ dū du qiān shì, jí shì jìn dū du tóng zhī, shì yīn qiān hù, suì dài dà yóu wèi zǒng bīng guān.
及继光还浙后,新倭至者日益众,围兴化城匝月。会显遣卒八人赍书城中,衣刺“天兵”二字。贼杀而衣其衣,绐守将得人,夜斩关延贼。副使翁时器、参将毕高走免,通判奚世亮摄府事,遇害,焚掠一空。留两月,破平海卫,据之。初,兴化告急,时帝已命俞大猷为福建总兵官,继光副之。及城陷,刘显军少,壁城下不敢击。大猷亦不欲攻,需大军合以困之。四十二年四月,继光将浙兵至。于是巡抚谭纶令将中军,显左,大猷右,合攻贼于平海。继光先登,左右军继之,斩级二千二百,还被掠者三千人。纶上功,继光首,显、大猷次之。帝为告谢郊庙,大行叙赉。继光先以横屿功,进署都督佥事,及是进都督同知,世荫千户,遂代大猷为总兵官。
míng nián èr yuè, wō yú dǎng fù jiū xīn wō wàn yú, wéi xiān yóu sān rì. jì guāng jī bài zhī chéng xià, yòu zhuī bài zhī wáng cāng píng, zhǎn shǒu shù bǎi jí, yú duō zhuì yá gǔ sǐ, cún zhě shù qiān bēn jù zhāng pǔ cài pī lǐng. jì guāng fēn wǔ shào, shēn chí duǎn bīng yuán yá shàng, fú zhǎn shù bǎi rén, yú zéi suì lüè yú zhōu chū hǎi qù. jiǔ zhī, wō zì zhè fàn fú níng, jì guāng dū cān jiāng lǐ chāo děng jī bài zhī. chéng shèng zhuī yǒng níng zéi, zhǎn guó sān bǎi yǒu qí. xún yǔ dà yóu jī zǒu wú píng yú nán ào, suì jī píng yú niè zhī wèi xià zhě.
明年二月,倭余党复纠新倭万余,围仙游三日。继光击败之城下,又追败之王仓坪,斩首数百级,余多坠崖谷死,存者数千奔据漳浦蔡丕岭。继光分五哨,身持短兵缘崖上,俘斩数百人,余贼遂掠渔舟出海去。久之,倭自浙犯福宁,继光督参将李超等击败之。乘胜追永宁贼,斩馘三百有奇。寻与大猷击走吴平于南澳,遂击平余孽之未下者。
jì guāng wèi jiāng hào lìng yán, shǎng fá xìn, shì wú gǎn bù yòng mìng. yǔ dà diàn jūn wéi míng jiāng. cāo xíng bù rú, ér guǒ yì guò zhī. dà yóu lǎo jiàng wù chí zhòng, jì guāng zé biāo fā diàn jǔ, lǚ cuī dà kòu, míng gèng chū dà yóu shàng.
继光为将号令严,赏罚信,士无敢不用命。与大奠均为名将。操行不如,而果毅过之。大猷老将务持重,继光则飚发电举,屡摧大寇,名更出大猷上。
lóng qìng chū, jǐ shì zhōng wú shí lái yǐ jì mén duō jǐng, qǐng zhào dà yóu jì guāng zhuān xùn biān zú. bù yì dú yòng jì guāng, nǎi zhào wèi shén jī yíng fù jiāng. huì tán lún dū shī liáo jì, nǎi jí bù bīng sān wàn, zhēng zhè bīng sān qiān, qǐng zhuān shǔ jì guāng xùn liàn. dì kě zhī. èr nián wǔ yuè mìng yǐ dū du tóng zhī zǒng lǐ jì zhōu chāng píng bǎo dìng sān zhèn liàn bīng shì, zǒng bīng guān yǐ xià xī shòu jié zhì. zhì zhèn, shàng shū yán:
隆庆初,给事中吴时来以蓟门多警,请召大猷、继光专训边卒。部议独用继光,乃召为神机营副将。会谭纶督师辽、蓟,乃集步兵三万,征浙兵三千,请专属继光训练。帝可之。二年五月命以都督同知总理蓟州、昌平、保定三镇练兵事,总兵官以下悉受节制。至镇,上疏言:
jì mén zhī bīng, suī duō yì shǎo. qí yuán yǒu qī yíng jūn bù xí róng shì, ér hǎo mò jì, zhuàng zhě yì jiàng mén, lǎo ruò jǐn chōng wǔ, yī yě. biān sài wēi qì, jué xiān yóu zhì, shǐ kè luò shì, rì shì jiāng yíng, cān yóu wèi yì shǐ, yíng lěi jiē chuán shě, èr yě. kòu zhì, zé diào qiǎn wú fǎ, yuǎn dào fù qī, zú bì mǎ jiāng, sān yě. shǒu sāi zhī zú yuē shù bù míng, háng wǔ bù zhěng, sì yě. lín zhèn mǎ jūn bù yòng mǎ, ér fǎn yòng bù, wǔ yě. jiā dīng shèng ér jūn xīn lí, liù yě. chéng zhàng zú bù zé chōng huǎn, bèi duō lì fēn, qī yě. qī hài bù chú, biān bèi hé xiū?
蓟门之兵,虽多亦少。其原有七营军不习戎事,而好末技,壮者役将门,老弱仅充伍,一也。边塞逶迄,绝鲜邮置,使客络释,日事将迎,参游为驿使,营垒皆传舍,二也。寇至,则调遣无法,远道赴期,卒毙马僵,三也。守塞之卒约束不明,行伍不整,四也。临阵马军不用马,而反用步,五也。家丁盛而军心离,六也。乘障卒不择冲缓,备多力分,七也。七害不除,边备曷修?
ér yòu yǒu shì zú bù liàn zhī shī liù, suī liàn wú yì zhī bì sì. hé wèi bù liàn? fū biān suǒ jí wéi bīng, bīng suǒ jí wéi jiāng jīn ēn wēi hào lìng bù zú fú qí xīn, fēn shù xíng míng bù zú qí qí lì, huǎn jí nàn shǐ, yī yě. yǒu huǒ qì bù néng yòng, èr yě. qì tǔ zhù bù liàn, sān yě. zhū zhèn rù wèi zhī bīng, xián fēi tǒng shǔ, màn wú jì lǜ, sì yě. bān jūn mín bīng shù yíng sì wàn, rén gè yī xīn, wǔ yě. liàn bīng zhī yào zài xiān liàn jiāng. jīn zhù yì wǔ kē, duō fāng bǎo jǔ shì yǐ, dàn cǐ xuǎn jiāng zhī shì, fēi liàn jiāng zhī dào, liù yě. hé wèi suī liàn wú yì? jīn yī yíng zhī zú, wèi pào shǒu zhě cháng shí yě. bù zhī bīng fǎ wǔ bīng dié yòng, dāng zhǎng yǐ wèi duǎn, duǎn yǐ jiù zhǎng, yī yě. sān jūn zhī shì gè zhuān qí yì, jīn gǔ qí zhì, hé suǒ bù xù? jīn jiē zhì bù yòng, èr yě. gōng shǐ zhī lì bù qiáng yú kòu, ér yù jiè yǐ zhì shèng, sān yě. jiào liàn zhī fǎ, zì yǒu zhèng mén. měi guān zé bù shí yòng, shí yòng zé bù měi guān, ér jīn xī wú qí shí, sì yě.
而又有士卒不练之失六,虽练无益之弊四。何谓不练?夫边所藉惟兵,兵所藉惟将;今恩威号令不足服其心,分数形名不足齐其力,缓急难使,一也。有火器不能用,二也。弃土著不练,三也。诸镇入卫之兵,嫌非统属,漫无纪律,四也。班军民兵数盈四万,人各一心,五也。练兵之要在先练将。今注意武科,多方保举似矣,但此选将之事,非练将之道,六也。何谓虽练无益?今一营之卒,为炮手者常十也。不知兵法五兵迭用,当长以卫短,短以救长,一也。三军之士各专其艺,金鼓旗帜,何所不蓄?今皆置不用,二也。弓矢之力不强于寇,而欲藉以制胜,三也。教练之法,自有正门。美观则不实用,实用则不美观,而今悉无其实,四也。
chén yòu wén bīng xíng xiàng shuǐ, shuǐ yīn dì ér zhì liú, bīng yīn dì ér zhì shèng. jì zhī dì yǒu sān. píng yuán guǎng mò, nèi dì bǎi lǐ yǐ nán zhī xíng yě. bàn xiǎn bàn yì, jìn biān zhī xíng yě. shān gǔ zè ài, lín báo wěng yì, biān wài zhī xíng yě. kòu rù píng yuán, lì chē zhàn. zài jìn biān, lì mǎ zhàn. zài biān wài, lì bù zhàn. sān zhě dié yòng, nǎi kě zhì shèng. jīn biān bīng wéi xí mǎ ěr, wèi xián shān zhàn lín zhàn gǔ zhàn zhī dào yě, wéi zhè bīng néng zhī. yuàn gèng yǔ chén zhè dōng shā shǒu pào shǒu gè sān qiān, zài mù xī běi zhuàng shì, zú mǎ jūn wǔ zhī, bù jūn shí zhī, zhuān tīng chén xùn liàn, jūn zhōng suǒ xū, suí yí qǔ gěi, chén bù shèng zhì yuàn.
臣又闻兵形象水,水因地而制流,兵因地而制胜。蓟之地有三。平原广陌,内地百里以南之形也。半险半易,近边之形也。山谷仄隘,林薄蓊翳,边外之形也。寇入平原,利车战。在近边,利马战。在边外,利步战。三者迭用,乃可制胜。今边兵惟习马耳,未娴山战、林战、谷战之道也,惟浙兵能之。愿更予臣浙东杀手、炮手各三千,再募西北壮士,足马军五枝,步军十枝,专听臣训练,军中所需,随宜取给,臣不胜至愿。
yòu yán:" chén guān wèi chuàng shè, zhū jiàng shì wéi zhuì yóu, chén ān cóng zhǎn bù?"
又言:“臣官为创设,诸将视为缀疣,臣安从展布?”
zhāng xià bīng bù, yán jì zhèn jì yǒu zǒng bīng, yòu shè zǒng lǐ, shì quán fēn, zhū jiàng duō guān wàng, yí zhào hái zǒng bīng guō hǔ, zhuān rèn jì guāng. nǎi mìng jì guāng wèi zǒng bīng guān, zhèn shǒu jì zhōu yǒng píng shān hǎi zhū chù, ér zhè bīng zhǐ fú diào. lù pò wú píng gōng, jìn yòu dū du. kòu rù qīng shān kǒu, jù què zhī.
章下兵部,言蓟镇既有总兵,又设总理,事权分,诸将多观望,宜召还总兵郭琥,专任继光。乃命继光为总兵官,镇守蓟州、永平、山海诸处,而浙兵止弗调。录破吴平功,进右都督。寇入青山口,拒却之。
zì jiā jìng yǐ lái, biān qiáng suī xiū, dūn tái wèi jiàn. jì guāng xún xíng sāi shàng, yì jiàn dí tái. lüè yán:" jì zhèn biān yuán, yán mào èr qiān lǐ, yī xiá zé bǎi jiān jiē xiá. bǐ lái suì xiū suì pǐ, tú fèi wú yì. qǐng kuà qiáng wèi tái, pì nì sì dá. tái gāo wǔ zhàng, xū zhōng wèi sān céng, tái sù bǎi rén, kǎi zhàng qiǔ liáng jù bèi. lìng shù zú huà dì shòu gōng, xiān jiàn qiān èr bǎi zuò. rán biān zú mù jiàng, lǜ yǐ jūn fǎ jiāng bù kān, qǐng mù zhè rén wéi yī jūn, yòng chàng yǒng gǎn." dū fǔ shàng qí yì, xǔ zhī. zhè bīng sān qiān zhì, chén jiāo wài. tiān dà yǔ, zì cháo zhì rì zè, zhí lì bù dòng. biān jūn dà hài, zì shì shǐ zhī jūn lìng. wǔ nián qiū, tái gōng chéng. jīng jiān xióng zhuàng, èr qiān lǐ shēng shì lián jiē. zhào yǔ shì yīn, lài yín bì.
自嘉靖以来,边墙虽修,墩台未建。继光巡行塞上,议建敌台。略言:“蓟镇边垣,延袤二千里,一瑕则百坚皆瑕。比来岁修岁圮,徒费无益。请跨墙为台,睥睨四达。台高五丈,虚中为三层,台宿百人,铠仗糗粮具备。令戍卒画地受工,先建千二百座。然边卒木强,律以军法将不堪,请募浙人为一军,用倡勇敢。”督抚上其议,许之。浙兵三千至,陈郊外。天大雨,自朝至日昃,植立不动。边军大骇,自是始知军令。五年秋,台功成。精坚雄壮,二千里声势联接。诏予世荫,赉银币。
jì guāng nǎi yì lì chē yíng. chē yī liàng yòng sì rén tuī wǎn, zhàn zé jié fāng zhèn, ér mǎ bù jūn chù qí zhōng. yòu zhì jù mǎ qì, tǐ qīng biàn lì, è kòu qí chōng tū. kòu zhì, huǒ qì xiān fā, shāo jìn zé bù jūn chí jù mǎ qì pái liè ér qián, jiān yǐ cháng qiāng láng xiǎn. kòu bēn, zé qí jūn zhú běi. yòu zhì zī zhòng yíng suí qí hòu, ér yǐ nán bīng wèi xuǎn fēng, rù wèi bīng zhǔ cè yìng, běn zhèn bīng zhuān shù shǒu. jié zhì jīng míng, qì xiè xī lì, jì mén jūn róng suì wèi zhū biān guān.
继光乃议立车营。车一辆用四人推挽,战则结方阵,而马步军处其中。又制拒马器,体轻便利,遏寇骑冲突。寇至,火器先发,稍近则步军持拒马器排列而前,间以长枪、筤筅。寇奔,则骑军逐北。又置辎重营随其后,而以南兵为选锋,入卫兵主策应,本镇兵专戍守。节制精明,器械犀利,蓟门军容遂为诸边冠。
dàng shì shí, ǎn dá yǐ tōng gòng, xuān dà yǐ xī, fēng huǒ jì rán. dú xiǎo wáng zǐ hòu tǔ mán xǐ jū chā hàn dì, kòng xián shí yú wàn, cháng wèi jì mén yōu. ér duǒ yán dǒng hú lí jí qí xiōng zǐ cháng áng jiāo tōng tǔ mán, shí pàn shí fú. wàn lì yuán nián chūn, èr kòu móu rù fàn. chí xǐ fēng kǒu, suǒ shǎng bù dé, zé sì shā lüě, liè bàng sāi, yǐ yòu guān jūn. jì guāng yǎn jī, jǐ huò hú lí. qí xià, fù fàn táo lín, bù dé zhì qù. zhǎng áng yì fàn jiè lǐng. guān jūn zhǎn huò duō, biān lì fěng zhī jiàng, hú lí nǎi kuǎn guān qǐng gòng. tíng yì gěi yǐ suì shǎng. míng nián chūn, zhǎng áng fù kuī zhū kǒu bù dé rù, zé yǔ hú lí gòng bī zhǎng tū lìng rù kòu. jì guāng zhú dé zhī yǐ guī. zhǎng tū zhě, hú lí zhī dì, zhǎng áng shū fù yě. yú shì èr kòu lǜ bù zhǎng qīn zú sān bǎi rén, kòu guān qǐng sǐ zuì, hú lí fú sù yī kòu tóu qǐ shè zhǎng tū. jì guāng jí zǒng dū liú yīng jié děng yì, qiǎn fù jiāng shǐ chén luó duān yì xǐ fēng kǒu shòu qí jiàng. jiē luó bài, xiàn hái suǒ lüè biān rén, zǎn dāo shè shì. nǎi shì zhǎng tū, xǔ tōng gòng rú gù. zhōng jì guāng zài zhèn, èr kòu bù gǎn fàn jì mén.
当是时,俺答已通贡,宣、大以西,烽火寂然。独小王子后土蛮徙居插汉地,控弦十余万,常为蓟门忧。而朵颜董狐狸及其兄子长昂交通土蛮,时叛时服。万历元年春,二寇谋入犯。驰喜峰口,索赏不得,则肆杀掠,猎傍塞,以诱官军。继光掩击,几获狐狸。其夏,复犯桃林,不得志去。长昂亦犯界岭。官军斩获多,边吏讽之降,狐狸乃款关请贡。廷议给以岁赏。明年春,长昂复窥诸口不得入,则与狐狸共逼长秃令入寇。继光逐得之以归。长秃者,狐狸之弟,长昂叔父也。于是二寇率部长亲族三百人,叩关请死罪,狐狸服素衣叩头乞赦长秃。继光及总督刘应节等议,遣副将史宸、罗端诣喜峰口受其降。皆罗拜,献还所掠边人,攒刀设誓。乃释长秃,许通贡如故。终继光在镇,二寇不敢犯蓟门。
xún yǐ shǒu biān láo, jìn zuǒ dū du. yǐ, zēng jiàn dí tái, fēn suǒ bù shí èr qū wèi sān xié, xié zhì fù jiāng yī rén, fēn liàn shì mǎ. chǎo mán rù fàn, tāng kè kuān zhàn sǐ, jì guāng bèi hé, bù zuì. jiǔ zhī, chǎo mán xié qī dà bì zhǐ xí lüè biān zú, guān jūn zhuī pò zhī. tǔ mán fàn liáo dōng, jì guāng jí fù, xié liáo dōng jūn jù tuì zhī. jì guāng yǐ jiā tài zǐ tài bǎo, lù gōng jiā shǎo bǎo.
寻以守边劳,进左都督。已,增建敌台,分所部十二区为三协,协置副将一人,分练士马。炒蛮入犯,汤克宽战死,继光被劾,不罪。久之,炒蛮偕妻大嬖只袭掠边卒,官军追破之。土蛮犯辽东,继光急赴,偕辽东军拒退之。继光已加太子太保,录功加少保。
zì shùn yì shòu fēng, cháo tíng yǐ bā shì kè biān chén: yuē jī qián gǔ xiū xiǎn ài liàn bīng mǎ zhěng qì xiè kāi tún tián lǐ yán fǎ shōu sāi mǎ sàn pàn dǎng. sān suì zé qiǎn dà chén yuè shì, ér diàn zuì zhī. jì guāng yòng shì pín yīn lài. nán běi míng jiàng mǎ fāng yú dà yóu qián zú, dú jì guāng yǔ liáo dōng lǐ chéng liáng zài. rán jì mén shǒu shén gù, dí wú yóu rù, jǐn zhuǎn ér zhī liáo, gù chéng liáng shàn zhàn gōng.
自顺义受封,朝廷以八事课边臣:曰积钱谷、修险隘、练兵马、整器械、开屯田、理盐法、收塞马、散叛党。三岁则遣大臣阅视,而殿最之。继光用是频荫赉。南北名将马芳、俞大猷前卒,独继光与辽东李成梁在。然蓟门守甚固,敌无由入,尽转而之辽,故成梁擅战功。
zì jiā jìng gēng xū ǎn dá fàn jīng shī, biān fáng dú zhòng jì. zēng bīng yì xiǎng, sāo dòng tiān xià. fù zhì chāng píng zhèn, shè dà jiàng, yǔ jì xiāng chún chǐ. yóu shí lìn nèi dì, zǒng dū wáng yù yáng xuǎn bìng zuò shī lǜ zhū. shí qī nián jiān, yì dà jiàng shí rén, lǜ yǐ zuì qù. jì guāng zài zhèn shí liù nián, biān bèi xiū chì, jì mén yàn rán. jì zhī zhě, zhǒng qí chéng fǎ, shù shí nián dé wú shì. yì lài dāng guó dà chén xú jiē gāo gǒng zhāng jū zhèng xiān hòu yǐ rèn zhī. jū zhèng yóu shì yǔ shāng què, yù wèi jì guāng nán zhě, zhé xǐ zhī qù. zhū dū fǔ dà chén rú tán lún liú yīng jié liáng mèng lóng bèi xián yǔ shàn, dòng wú chè zhǒu, gù jì guāng yì fā shū.
自嘉靖庚戌俺答犯京师,边防独重蓟。增兵益饷,骚动天下。复置昌平镇,设大将,与蓟相唇齿。犹时躏内地,总督王忬、杨选并坐失律诛。十七年间,易大将十人,率以罪去。继光在镇十六年,边备修饬,蓟门宴然。继之者,踵其成法,数十年得无事。亦赖当国大臣徐阶、高拱、张居正先后倚任之。居正尤事与商确,欲为继光难者,辄徙之去。诸督抚大臣如谭纶、刘应节、梁梦龙辈咸与善,动无掣肘,故继光益发舒。
jū zhèng mò bàn suì, jǐ shì zhōng zhāng dǐng sī yán jì guāng bù yí yú běi, dāng guó zhě jù gǎi zhī guǎng dōng. jì guāng yì yì bù dé zhì, qiáng yī fù, yú nián jí xiè bìng. jǐ shì zhōng zhāng xī gāo děng fù hé zhī, jìng bà guī. jū sān nián, yù shǐ fù guāng zhái shū jiàn, fǎn duó fèng. jì guāng yì suì zú.
居正殁半岁,给事中张鼎思言继光不宜于北,当国者遽改之广东。继光悒悒不得志,强一赴,逾年即谢病。给事中张希皋等复劾之,竟罢归。居三年,御史傅光宅疏荐,反夺俸。继光亦遂卒。
jì guāng gèng lì nán běi, bìng zhe shēng. zài nán fāng zhàn gōng tè shèng, běi zé zhuān zhǔ shǒu. suǒ zhe jì xiào xīn shū liàn bīng jì shí, tán bīng zhě zūn yòng yān.
继光更历南北,并著声。在南方战功特盛,北则专主守。所著《纪效新书》、《练兵纪实》,谈兵者遵用焉。
dì jì měi, yì wèi guì zhōu zǒng bīng guān.
弟继美,亦为贵州总兵官。
yǒu zhū xiān zhě, jiā xīng rén. dāng jì guāng shí, wèi jì zhèn nán bīng yíng cān jiāng, qiān fù zǒng bīng. hòu shù wèi guǎng dōng fú jiàn zǒng bīng guān.
有朱先者,嘉兴人。当继光时,为蓟镇南兵营参将,迁副总兵。后数为广东、福建总兵官。
chū qǐ jiā wǔ jǔ, mù hǎi bīn yán tú wèi yī jūn. zì hú zōng xiàn wèi yù shǐ zhì zǒng dū, jiē yǐ rèn. xiān dà xiǎo shù shí zhàn, jiē xiān dēng, shā wō shén zhòng. yǐ gōng shòu dū sī.
初起家武举,募海滨盐徒为一军。自胡宗宪为御史至总督,皆倚任。先大小数十战,皆先登,杀倭甚众。以功授都司。
zōng xiàn bèi dǎi, xiān jiě guān hù xíng. zōng xiàn shì hái, xiān nǎi guī. yù shǐ àn fú jiàn, xún fǔ wáng xún qīn jūn fèi, xí xiān zhèng zhī. xiān yuē:" xiān, wáng gōng bù jiàng yě, bù gǎn wū fǔ zhǔ." yù shǐ nù, zuò xiān wàn jīn, lùn sǐ xì yù, yuè bā nián shǐ bái. wàn lì chū, yòng jiàn qǐ huán shān bǎ zǒng. lì dēng kǔn shuài, yǐ nián lǎo xiè shì guī. fù qǐ, cí bù fù.
宗宪被逮,先解官护行。宗宪释还,先乃归。御史按福建,巡抚王询侵军费,檄先证之。先曰:“先,王公部将也,不敢诬府主。”御史怒,坐先万金,论死系狱,阅八年始白。万历初,用荐起圜山把总。历登阃帅,以年老谢事归。复起,辞不赴。
xiān wèi jiāng yǒu dǎn zhì, dǐ jié shǒu gōng. qí chù zōng xiàn xún èr shì, shí lùn yǐ wéi yǒu guó shì fēng.
先为将有胆智,砥节首公。其处宗宪、询二事,时论以为有国士风。
liú xiǎn, nán chāng rén. shēng ér lǚ lì jué lún, shāo tōng wén yì. jiā pín luò tuò, zhī cóng cí yù zì jīng, shén hù zhī bù sǐ. jiān xíng rù shǔ, wèi tóng zǐ shī. yǐ, mào jí wèi wǔ shēng. jiā jìng sān shí sì nián, yí bīn miáo luàn, xún fǔ zhāng niè tǎo zhī. xiǎn cóng jūn xiàn zhèn, shǒu gé shā wǔ shí yú rén, qín shǒu è sān rén. zhū jūn jì jìn, zéi jǐn píng. xiǎn yóu shì zhī míng. guān fù qiān hù, shū zī wèi zhǐ huī qiān shì.
刘显,南昌人。生而膂力绝伦,稍通文义。家贫落魄,之丛祠欲自经,神护之不死。间行入蜀,为童子师。已,冒籍为武生。嘉靖三十四年,宜宾苗乱,巡抚张臬讨之。显从军陷阵,手格杀五十余人,擒首恶三人。诸军继进,贼尽平。显由是知名。官副千户,输赀为指挥佥事。
nán jīng zhèn wǔ yíng chū shè, yòng bīng bù shàng shū zhāng ào jiàn, zhào lìng xùn liàn. zhuó shǔ dōu zhǐ huī qiān shì, qiān shū zhè jiāng dū sī. qiān cān jiāng, fēn shǒu sū sōng. wō fàn jiāng běi, bī sì zhōu, ào xí xiǎn fáng pǔ kǒu. xiǎn cè zéi jiāng dùn, zhuī jī zhì ān dōng. fāng shǔ, pī dān yī, lǜ sì qí yòu zéi, fú jīng jiǎ gāng xià. zéi chū, zhǎn yī rén. suǒ chéng mǎ zhōng shǐ, xià bá qí zú, shè shā zhuī zhě. yòu zhì gāng xià, dà bài zhī qù. zéi chū suǒ fú nǚ zǐ gǔ jiàng shì. xiǎn xī sòng yǒu sī. míng rì cì zéi chū, qián huǐ qí zhōu. zéi bài zǒu zhōu, zhōu yǐ fén, sǐ zhě wú suàn. xiǎn jìn zhì sān děng. xún qiān fù zǒng bīng, xié shǒu jiāng zhè.
南京振武营初设,用兵部尚书张鏊荐,召令训练。擢署都指挥佥事,佥书浙江都司。迁参将,分守苏、松。倭犯江北,逼泗州,鏊檄显防浦口。显测贼将遁,追击至安东。方暑,披单衣,率四骑诱贼,伏精甲冈下。贼出,斩一人。所乘马中矢,下拔其镞,射杀追者。诱至冈下,大败之去。贼出所俘女子蛊将士。显悉送有司。明日伺贼出,潜毁其舟。贼败走舟,舟已焚,死者无算。显进秩三等。寻迁副总兵,协守江、浙。
sān shā wō fù jié jiāng běi, bèi wéi yú liú jiā zhuāng. xiǎn yǐ ruì zú shù qiān zhì, xún fǔ lǐ suì lìng jǐn hù jiāng běi jūn. xiǎn lǜ suǒ bù zhí rù, zhū yíng jì zhī, zì chén qì yǒu, zéi cháo pò, zhú běi zhì bái jū chǎng máo huā dūn, zhǎn shǒu liù bǎi yǒu qí, zéi jǐn tiǎn. ér suì wèi zéi yóu sān shā lái, shí lú tāng jí xiǎn zuì. xiǎn zuò tíng fèng. yǐ, yìng tiān xún fǔ wēng dà lì jiàn xiǎn xiāo yǒng, qǐng jiǔ rèn, dì kě zhī. zhèn wǔ yíng bīng biàn hòu, zhū jiàng wù gū xī, bīng yì jiāo. jǐ shì zhōng wèi yuán jí jiàn xiǎn shǔ dū du qiān shì, jié zhì qí jūn. xiǎn qiè shǔ zú wǔ bǎi rén wǎng, yī jūn tiē rán. mǐn zéi liú rù jiāng xī, dà lüè shí chéng lín zhōu dōng xiāng jīn xī, shā lì mín wàn jì. zhào xiǎn fù jiǎo, jī bài zhī yáng hú, zéi nǎi dùn.
三沙倭复劫江北,被围于刘家庄。显以锐卒数千至,巡抚李遂令尽护江北军。显率所部直入,诸营继之,自辰迄酉,贼巢破,逐北至白驹场、茅花墩,斩首六百有奇,贼尽殄。而遂谓贼由三沙来,实卢镗及显罪。显坐停俸。已,应天巡抚翁大立荐显骁勇,请久任,帝可之。振武营兵变后,诸将务姑息,兵益骄。给事中魏元吉荐显署都督佥事,节制其军。显挈蜀卒五百人往,一军贴然。闽贼流入江西,大掠石城、临州、东乡、金溪,杀吏民万计。诏显赴剿,击败之阳湖,贼乃遁。
sì shí yī nián wǔ yuè, guǎng dōng zéi dà qǐ. zhào xiǎn chōng zǒng bīng guān zhèn shǒu. huì fú jiàn wō huàn jí, xiǎn fù yuán. yǔ cān jiāng qī jì guāng lián pò zéi, zéi lüè jǐn. ér xīn wō dà zhì, gōng xiàn xīng huà chéng. xiǎn yǐ bīng shǎo, bī chéng wèi gǎn zhàn, bèi hé, dài zuì. zéi yǐ jiān gōng jù píng hǎi wèi. tā wō jié fú qīng, móu yǔ píng hǎi wō hé. xiǎn jí yú dà yóu hé yú zhē làng, jǐn jiān zhī. píng hǎi wō yù dùn, wèi bǎ zǒng xǔ cháo guāng suǒ yāo bài. nǎi jǐn fén qí zhōu, tuì huán jiù tún. qī jì guāng yì zhì, xiǎn yǔ dà yóu gòng zhù jī zhī, suì fù xīng huà. lù gōng, jìn xiān suǒ yīn shì zhí èr zhì. jiāng běi wō wèi píng, tíng yì shè zǒng bīng guān yú láng shān, tǒng zhì dà jiāng nán běi, gǎi xiǎn rèn zhī. xiǎn xíng bù tōng zhōu, yǐ chì shū xǔ jié zhì zhī fǔ yǐ xià, ér tóng zhī wáng rǔ yán bù wéi lǐ, hé zòu, juān qí zhì. yǐ, yí zhèn zhè jiāng.
四十一年五月,广东贼大起。诏显充总兵官镇守。会福建倭患棘,显赴援。与参将戚继光连破贼,贼略尽。而新倭大至,攻陷兴化城。显以兵少,逼城未敢战,被劾,戴罪。贼以间攻据平海卫。他倭劫福清,谋与平海倭合。显及俞大猷合于遮浪,尽歼之。平海倭欲遁,为把总许朝光所邀败。乃尽焚其舟,退还旧屯。戚继光亦至,显与大猷共助击之,遂复兴化。录功,进先所荫世职二秩。江北倭未平,廷议设总兵官于狼山,统制大江南北,改显任之。显行部通州,以敕书许节制知府以下,而同知王汝言不为礼,劾奏,镌其秩。已,移镇浙江。
xiǎn yǒu jiāng lüè, jū guān bù shǒu fǎ dù. xún àn yù shǐ hé zhī, gé rèn hòu kān. yòng xún fǔ liú jǐ jiàn, mìng chōng wèi shì guān, zhèn shǒu rú gù. lóng qìng gǎi yuán, yǐ jūn zhèng shí yí bèi hé, biǎn zhì shì shì. yòng xún fǔ gǔ zhōng xū jiàn, hái gù guān, yí zhèn guì zhōu. guǎng xī nóng zéi zhě niàn fù zǐ tiě chēng wáng, gōng piāo ān shùn. xún fǔ ruǎn wén zhōng xí xiǎn jiǎo, fú zhǎn wǔ bǎi yú rén. sì chuān xún fǔ huì shěng wú yì zhēng dōu zhǎng mán, lìng xiǎn yí zhèn qí dì. fù bèi hé bà, shěng wú zòu liú zhī.
显有将略,居官不守法度。巡按御史劾之,革任候勘。用巡抚刘几荐,命充为事官,镇守如故。隆庆改元,以军政拾遗被劾,贬秩视事。用巡抚谷中虚荐,还故官,移镇贵州。广西侬贼者念父子僣称王,攻剽安顺。巡抚阮文中檄显剿,俘斩五百余人。四川巡抚会省吾议征都掌蛮,令显移镇其地。复被劾罢,省吾奏留之。
dōu zhǎng mán zhě, jū xù zhōu róng xiàn, jiè gāo gǒng jūn lián cháng níng jiāng ān nà xī liù xiàn jiān, gǔ hù róng yě. chéng huà chū wèi luàn, chéng xìn tǎo píng zhī. zhèng dé zhōng, pǔ fǎ è fù wèi luàn, mǎ hào tǎo píng zhī. zhì shì, qí qiú ā dà ā èr fāng sān děng jù jiǔ sī shān, piāo yuǎn jìn. qí shān xiū guǎng, ér sì yú qiào zè. dōng běi zé jī guān lǐng dōu dōu zhài líng xiāo fēng sān gāng, jùn bì shù qiān rèn. yǒu ā gǒu zhě, jū líng xiāo fēng, wèi zéi ěr mù, wēi yí chū rù rú wáng zhě. shěng wú yì tǎo zhī, shǔ xiǎn jūn shì. qǐ gù jiāng guō chéng ān dà cháo wèi zuǒ, diào zhū tǔ bīng, hé guān jūn fán shí sì wàn rén. wàn lì gǎi yuán sān yuè, bì jí xù zhōu, yòu zhí ā gǒu, gōng bá líng xiāo, jìn bī dōu dōu zhài. sān qiú qiǎn qí dǎng ā mò gù shǒu. guān jūn dùn zā yuè, záo tān yǐ tōng cáo, jī zhǎn ā mò, bá qí zhài. ā dà zì shǒu jī guān. xiǎn lìng rén yòu yǐ guān, ér fēn wǔ shào jǐn bì jiǔ sī chéng xià. chéng wú bèi, yè bàn yāo gēng shàng, zhǎn guān rù. chí míng, zhū jiàng bì zhì. ā èr fāng sān zǒu bǎo mǔ zhū zhài. guō chéng pò jī guān, huò ā dà. zhū jūn gōng mǔ zhū, qín fāng sān. ā èr zǒu, zhuī huò yú guì zhōu dà pán shān. kè zhài liù shí yú, huò zéi kuí sān shí liù, fú zhǎn sì qiān liù bǎi, tà dì sì bǎi yú lǐ, dé zhū gě tóng gǔ jiǔ shí sān, tóng tiě guō gè yī. ā dà qì yuē:" gǔ shēng hóng zhě wèi shàng, kě yì qiān niú, cì zhě qī bā bǎi. dé gǔ èr sān, biàn kě tiě hào chēng wáng. gǔ shān diān, qún mán bì jí, jīn yǐ yǐ." guō zhuàng rú dǐng, dà kě hán niú, kè huà yǒu wén cǎi. xiāng chuán zhū gě liàng yǐ gǔ zhèn mán. gǔ shī, zé mán yùn zhōng yǐ. lù gōng, jìn xiǎn dū du tóng zhī. yǐ ér jiǎo yú niè, fù fú zhǎn qiān yī bǎi yǒu qí.
都掌蛮者,居叙州戎县,介高、珙、筠连、长宁、江安、纳溪六县间,古沪戎也。成化初为乱,程信讨平之。正德中,普法恶复为乱,马昊讨平之。至是,其酋阿大、阿二、方三等据九丝山,剽远近。其山修广,而四隅峭仄。东北则鸡冠岭、都都寨、凌霄峰三冈,峻壁数千仞。有阿苟者,居凌霄峰,为贼耳目,威仪出入如王者。省吾议讨之,属显军事。起故将郭成、安大朝为佐,调诸土兵,合官军凡十四万人。万厉改元三月,毕集叙州,诱执阿苟,攻拔凌霄,进逼都都寨。三酋遣其党阿墨固守。官军顿匝月,凿滩以通漕,击斩阿墨,拔其寨。阿大自守鸡冠。显令人诱以官,而分五哨尽壁九丝城下。乘无备,夜半腰縆上,斩关入。迟明,诸将毕至。阿二、方三走保牡猪寨。郭成破鸡冠,获阿大。诸军攻牡猪,擒方三。阿二走,追获于贵州大盘山。克寨六十余,获贼魁三十六,俘斩四千六百,拓地四百余里,得诸葛铜鼓九十三,铜铁锅各一。阿大泣曰:“鼓声宏者为上,可易千牛,次者七八百。得鼓二三,便可僣号称王。鼓山颠,群蛮毕集,今已矣。”锅状如鼎,大可函牛,刻画有文彩。相传诸葛亮以鼓镇蛮。鼓失,则蛮运终矣。录功,进显都督同知。已而剿余孽,复俘斩千一百有奇。
dōu zhǎng mán jì miè, xiǎn yǐn jí qiú qù, ér yǐ yǒu sī zǔ náo wèi yán. zhào tīng xiǎn jié zhì, xiǎn yì xíng qí zhì. jī xī chuān fān méi shé diū gǔ rén huāng zhū zhài, zhǎn qí shǒu è, fǔ yú zhòng ér hái. jiàn chāng guī shà xiǎn mǎ zhū fān, xián xiàn shǒu è. xī chuí yǐ níng. jiǔ nián dōng zú guān. zi tīng, zì yǒu chuán.
都掌蛮既灭,显引疾求去,而以有司阻挠为言。诏听显节制,显益行其志。击西川番没舌、丢骨、人荒诸砦,斩其首恶,抚余众而还。建昌傀厦、洗马诸番,咸献首恶。西陲以宁。九年冬卒官。子綎,自有传。
guō chéng, sì chuān xù nán wèi rén. yóu shì zhí lì guān sū sōng cān jiāng, jìn fù zǒng bīng. wō fàn tōng zhōu, wèi shǒu jiāng lǐ xī suǒ bài, zhuǎn lüè chóng míng sān shā. chéng jī shěn qí zhōu, zhǎn shǒu bǎi sān shí yú jí. lóng qìng yuán nián dōng, zhuó shǔ dū du qiān shì, wèi guǎng dōng zǒng bīng guān. dù hǎi zhuī céng yī běn, dà huò, jìn shǔ dū du tóng zhī. pàn jiāng zhōu yún xiáng děng shā cān jiāng gěng zōng yuán, wáng rù zéi zhōng. tún píng shān dà ān dòng, jiāng kòu hǎi fēng. chéng xié nán gàn jūn jiā jī zhī, zhǎn shǒu qiān sān bǎi yú jí, huò bèi lüè tōng pàn pān huái ér xià liù bǎi yú rén, shēng zhí yún xiáng. cháo zhōu zhū shǔ yì, zéi cháo yǐ bǎi shù. guō míng jù lín zhāng, hú yī huā jù běi shān yáng, chén yī yì jù mǎ hú, piāo jié èr shí zài. chéng dū zhū jūn jī shā míng děng, fú zhǎn qiān sān bǎi yǒu qí. sì chuān dōu zhǎng mán wèi luàn, zhào chéng yí zhèn. xún bèi hé, bà guī.
郭成,四川叙南卫人。由世职历官苏松参将,进副总兵。倭犯通州,为守将李锡所败,转掠崇明三沙。成击沈其舟,斩首百三十余级。隆庆元年冬,擢署都督佥事,为广东总兵官。渡海追曾一本,大获,进署都督同知。叛将周云翔等杀参将耿宗元,亡入贼中。屯平山大安峒,将寇海丰。成偕南赣军夹击之,斩首千三百余级,获被掠通判潘槐而下六百余人,生絷云翔。潮州诸属邑,贼巢以百数。郭明据林樟,胡一化据北山洋,陈一义据马湖,剽劫二十载。成督诸军击杀明等,俘斩千三百有奇。四川都掌蛮为乱,诏成移镇。寻被劾,罢归。
wàn lì gǎi yuán, mìng liú xiǎn dà zhēng, zhào chéng chōng wèi shì guān, wèi zhī fù. xiān dēng jiǔ sī shān, shēng zhí ā dà. chū, chéng fù wèi mán shā, nǎi yǐ suǒ zhǎn shǒu jí jí shēng qín zhū mán zhì fù mù qián, pōu xīn zhì jì, xiāng rén zhuàng zhī. xún qiān shū nán jīng hòu fǔ, chū wèi guì zhōu zǒng bīng guān, zhèn shǒu tóng rén. chéng yǒu dǎn zhì. měi miáo chū lüè, qián yí zhuàng shì rù qí zhài, zhǎn guó ér chū. cháng tǐng shēn rù lín qìng chá zéi. miáo yī rì shù jīng, yuē:" guō jiāng jūn zhì yǐ." xiāng jiè mò gǎn fàn. fù bèi hé, bà guī.
万历改元,命刘显大征,诏成充为事官,为之副。先登九丝山,生絷阿大。初,成父为蛮杀,乃以所斩首级及生擒诸蛮置父墓前,剖心致祭,乡人壮之。寻佥书南京后府,出为贵州总兵官,镇守铜仁。成有胆智。每苗出掠,潜遗壮士入其砦,斩馘而出。尝挺身入林箐察贼。苗一日数惊,曰:“郭将军至矣。”相戒莫敢犯。复被劾,罢归。
qǐ sì chuān zǒng bīng guān. yǒng níng xuān fǔ shē xiào zhōng zú, qí qī shē shì tǒng wú zi, qiè shē shì xù zi chóng zhōu yòu. qián zǒng bīng liú xiǎn yīn mìng shì xù shǔ xuān fǔ yìn. shì tǒng nù, gōng duó qí luò hóng zhài. shì xù bēn yǒng níng. chéng qiǎn yì ér guō tiān xīn xié zhǐ huī yǔ jiā jī àn wèn. tiān xīn suì jù shì xù yǒng níng sī dì, qìng qǔ qí zī, ér chéng yì rù luò hóng, jǐn lüè shē shì jiǔ shì zhī jī. xiào zhōng dì shā bo suì jù shā pí jiàng sān rén, zhí tiān xīn děng. fǔ àn jiāo zhāng hé chéng, xià lì, qiǎn shù yún nán. huì yǒu sōng mào zhī yì, jiàn cóng jūn. chéng nǎi jiāng qī qiān rén, zhí dǐ huáng shā. lǚ pò zéi, yǔ zǒng bīng guān lǐ yīng xiáng jǐn píng hé dōng xī zhū cháo, yǐ gōng shòu cān jiāng. fù xié yīng xiáng dà pò nì nǎi zhū zéi, zēng shì zhí èr jí. nì nǎi dǎng yáng jiǔ zhà fù chū wèi luàn, chéng tǎo píng zhī. huǒ luò chì rǎo xī níng, sì chuān xún fǔ lǐ shàng sī yǐ dì jìn sōng pān, xí chéng jūn sōng lín, yóu jī wàn ào jūn zhāng là. kòu bù gǎn bī, xī chuí huò ān. yáng yìng lóng pàn, chéng jìn tǎo, wú gōng, dài zuì bàn lǐ. xún zú yú guān.
起四川总兵官。永宁宣抚奢效忠卒,其妻奢世统无子,妾奢世续子崇周幼。前总兵刘显因命世续署宣抚印。世统怒,攻夺其落红寨。世续奔永宁。成遣义儿郭天心偕指挥禹嘉绩按问。天心遂据世续永宁私第,罄取其资,而成亦入落红,尽掠奢氏九世之积。效忠弟沙卜遂拒杀裨将三人,执天心等。抚、按交章劾成,下吏,遣戍云南。会有松茂之役,荐从军。成乃将七千人,直抵黄沙。屡破贼,与总兵官李应祥尽平河东西诸巢,以功授参将。复偕应详大破腻乃诸贼,增世职二级。腻乃党杨九乍复出为乱,成讨平之。火落赤扰西宁,四川巡抚李尚思以地近松潘,檄成军松林,游击万鏊军漳腊。寇不敢逼,西陲获安。杨应龙叛,成进讨,无功,戴罪办理。寻卒于官。
lǐ xī, shè rén. shì xīn ān wèi qiān hù. wō jǐng, shù yǒu gōng, wèi tōng zhōu shǒu bèi. lǚ zhuó yáng zhōu cān jiāng, jiāng běi fù zǒng bīng. lóng qìng yuán nián dōng, yǐ shǔ dū du qiān shì wèi fú jiàn zǒng bīng guān.
李锡,歙人。世新安卫千户。倭警,数有功,为通州守备。屡擢扬州参将,江北副总兵。隆庆元年冬,以署都督佥事为福建总兵官。
hǎi kòu céng yī běn héng xíng mǐn guǎng jiān, yú dà yóu jiāng fù guǎng xī, zǒng dū liú dào lìng huì mǐn shī jiā jī. yī běn zhì mǐn, xī chū hǎi bǐng zhī, yǔ dà yóu yù zéi zhè lín ào, sān zhàn jiē jié. zéi dùn mǎ ěr ào fù zhàn. huì guǎng dōng zǒng bīng guān guō chéng lǜ cān jiāng wáng zhào děng yǐ shī huì, cì cài wú ào, fēn sān shào jìn. yī běn jià dà zhōu lì zhàn, zhū jiàng lián pò zhī, huǐ qí zhōu. zhào shēng qín yī běn jí qí qī, zhǎn shǒu qī bǎi yú, sǐ shuǐ huǒ zhě wàn jì. shí guǎng kòu wéi yī běn zuì qiáng, xī dà yóu chéng gòng píng zhī, ér xī gōng zuì jù. qí hòu yī běn yú dǎng liáng běn háo fù luàn, wèi huáng yīng jiǎ suǒ qín, rán shì xī shí lì jiào yì. xī lùn gōng, jiā shǔ dū du tóng zhī. wō rù kòu, jī què zhī.
海寇曾一本横行闽、广间,俞大猷将赴广西,总督刘焘令会闽师夹击。一本至闽,锡出海禀之,与大猷遇贼柘林澳,三战皆捷。贼遁马耳澳复战。会广东总兵官郭成率参将王诏等以师会,次菜芜澳,分三哨进。一本驾大舟力战,诸将连破之,毁其舟。诏生擒一本及其妻,斩首七百余,死水火者万计。时广寇惟一本最强,锡、大猷、成共平之,而锡功最钜。其后一本余党梁本豪复乱,为黄应甲所擒,然视锡时力较易。锡论功,加署都督同知。倭入寇,击却之。
liù nián chūn, yǐ zhēng mán jiāng jūn dài dà yóu zhèn guǎng xī píng lè. fǔ jiāng zhě, guì lín dǐ wú zhōu yì dào yě. nán běi gèn wǔ bǎi lǐ, liǎng àn chóng shān shēn qìng, zéi cháo pán hù. zì jiā jìng jiān zhāng yuè pò píng hòu, zhì shì fù chāng jué. cháng zhí zhī zhōu yāo zhòng huì. dào lù gěng sè, chéng mén zhòu bì. dà yóu yì tǎo zhī, huì bà guān qù. xún fǔ guō yìng pìn yǔ xī jì, zhēng bīng liù wàn, lìng cān jiāng qián fèng xiáng wáng shì kē, dōu zhǐ huī wáng chéng ēn dǒng lóng gè jiāng yī jūn, yǐ fù shǐ zhèng mào jīn zhù, qiān shì xià dào nán jiān zhī, xī jū zhōng jié zhì. pò zéi cháo shù shí, zhǎn guó wǔ qiān yǒu qí, tóng qiú yáng qián fǔ děng xī shòu shǒu. lù gōng, jìn shì zhí èr děng.
六年春,以征蛮将军代大猷镇广西平乐。府江者,桂林抵梧州驿道也。南北亘五百里,两岸崇山深箐,贼巢盘互。自嘉靖间张岳破平后,至是复猖獗。尝执知州邀重贿。道路梗塞,城门昼闭。大猷议讨之,会罢官去。巡抚郭应聘与锡计,征兵六万,令参将钱凤翔、王世科,都指挥王承恩、董龙各将一军,以副使郑茂、金柱,佥事夏道南监之,锡居中节制。破贼巢数十,斩馘五千有奇,僮酋杨钱甫等悉授首。录功,进世职二等。
liǔ zhōu huái yuǎn, yáo tóng líng dòng huán jū zhī, yáo yóu guǎng hàn. qīn jù xiàn zhì jiǔ, lì mín lǜ yù jùn chéng. lóng qìng shí dà zhēng gǔ tián, zhū yáo jù ér tīng mìng. zhī xiàn mǎ xī wǔ zhī guān, shàn chéng qiàn, chéng yì guò yán, zhū yáo shā xī wǔ jí jīng lì děng wǔ rén, fù fǎn. xún fǔ yìng pìn yǔ zǒng dū yīn zhèng mào yì zhēng zhī. wàn lì yuán nián zhēng yuè, xī jìn cì cháng ān zhèn. huì lián yǔ xuě, nǎi tuì shī. yì zhēng zhè dōng niǎo chòng shǒu hú guǎng yǒng shùn gōu dāo shǒu jí láng bīng shí wàn rén, lìng cān jiāng fèng xiáng shì kē, dōu zhǐ huī yáng zhào qī jì měi, gù cān jiāng yì kǒng zhāo lǔ guó xián, liù dào bìng jìn, jiān yǐ fù shǐ shěn zi mù. xī zì tǒng shuǐ shī, cì luó jiāng, dú dāng qí chōng. shí zéi tún bǎn jiāng dà zhōu, lèi shí shù zhà, qián yǐ zhōu lái xí. xī fú zhōu bài zhī, shuǐ lù bìng jìn. huì fèng xiáng děng yì zhì, zéi xī zhōu xī dùn. zhuī jī, lián pò shù cháo. zéi jù fēng mù dà shān, qián zǔ dī jiàn, gǔ zào chū. zhū jūn fèn jī, ér bié yǐ qí bīng rào qí hòu. zéi dà bēn, bǎo tiān é lǐng. xī yǐ shuǐ jūn jié xún jiāng, dū zhū jiàng gōng zhǎn qú kuí èr rén. chéng shèng fù pò shù cháo, zhí dǐ qīng zhōu jiè. zéi bēn dà cháo, gèn shù lǐ, yá bì qiào jué, wéi zhòng zhà jù guān jūn, biāo nǔ shǐ shí yǔ xià. fù rén luǒ tǐ yáng jī, zhì niú yáng quǎn shǒu wèi yàn shèng. zhū jūn dà hū zhí shàng, sì miàn jǔ huǒ, zéi jǐn jiān. xiān hòu pò cháo yī bǎi sì shí, xiàn guó sān qiān wǔ bǎi yǒu qí, fú huò fǔ jiàng zhě wú suàn.
柳州怀远,瑶、僮、伶、侗环居之,瑶尤犷悍。侵据县治久,吏民率寓郡城。隆庆时大征古田,诸瑶惧而听命。知县马希武之官,缮城堑,程役过严,诸瑶杀希武及经历等五人,复反。巡抚应聘与总督殷正茂议征之。万历元年正月,锡进次长安镇。会连雨雪,乃退师。益征浙东鸟铳手、湖广永顺钩刀手及狼兵十万人,令参将凤翔、世科,都指挥杨照、戚继美,故参将亦孔昭、鲁国贤,六道并进,监以副使沈子木。锡自统水师,次罗江,独当其冲。时贼屯板江大洲,累石树栅,潜以舟来袭。锡伏舟败之,水陆并进。会凤翔等亦至,贼悉舟西遁。追击,连破数巢。贼据枫木大山,前阻堤涧,鼓噪出。诸军奋击,而别以奇兵绕其后。贼大奔,保天鹅岭。锡以水军截浔江,督诸将攻斩渠魁二人。乘胜复破数巢,直抵清州界。贼奔大巢,亘数里,崖壁峭绝,为重栅拒官军,镖弩矢石雨下。妇人裸体扬箕,掷牛羊犬首为厌胜。诸军大呼直上,四面举火,贼尽歼。先后破巢一百四十,献馘三千五百有奇,俘获抚降者无算。
yǒng fú yǒng níng liǔ chéng bìng yǐ zéi gào, luò róng tóng yòu shā diǎn shǐ. xī lìng wáng ruì tǎo yǒng níng, yáng zhào tǎo liǔ chéng, cān jiàng mén chóng wén tǎo yǒng fú, yì kǒng zhāo tǎo luò róng, jǐ shuài zhōu shī tún lǐ dìng jiāng, jié zhì zhū jūn. fǔ èr xún, sì dào bìng jié. zhǎn shǒu sì qiān wǔ bǎi yǒu qí, luò róng zéi shǒu táo làng jīn děng jù fú zhū. xī yǐ gōng jìn zhì èr děng. xún àn yù shǐ táng liàn yán xī yī nián nèi pò zéi èr bǎi yī shí sì cháo, huò shǒu gōng yī wàn èr qiān yú jí, yí jiǔ qí rèn. dì kě zhī. xún cóng líng yún yì dà pò luó páng zéi, shòu shì yīn bǎi hù. liù nián, zú guān.
永福、永宁、柳城并以贼告,洛容僮又杀典史。锡令王瑞讨永宁,杨照讨柳城,参将门崇文讨永福,亦孔昭讨洛容,己帅舟师屯理定江,节制诸军。甫二旬,四道并捷。斩首四千五百有奇,洛容贼首陶浪金等俱伏诛。锡以功进秩二等。巡按御史唐炼言锡一年内破贼二百一十四巢,获首功一万二千余级,宜久其任。帝可之。寻从凌云翼大破罗旁贼,授世荫百户。六年,卒官。
huáng yīng jiǎ zhě, bù zhī hé xǔ rén. lóng qìng zhōng, yǐ xún wú zuǒ cān jiāng cóng yú dà yóu tǎo píng wéi yín bào, jìn zhì èr děng. wàn lì wǔ nián lǚ qiān zhè jiāng zǒng bīng guān. gǎi zhèn guǎng dōng. lóng chuān bào shí xiù zhě, qī dù shì, yǒu yāo shù. nǎi jù yì dōu gōu lǐng, lì èr shí sì fāng dà zǒng, zì hào wú dí dòng wáng, jì jiàng fù fǎn. yīng jiǎ tǎo píng zhī. mí hù sū guān bì zhōu cái xióng zhāo wáng mìng shù qiān rén, zòng lüè léi lián jiān, shā duàn zhōu qiān hù tián zhì. yīng jiǎ lǜ wǔ jūn bìng jìn, shēng qín guān bì cái xióng, zhǎn shǒu sì bǎi yú jí, qí dǎng fù qiú zhǎng chén quán yǐ jiàng.
黄应甲者,不知何许人。隆庆中,以浔梧左参将从俞大猷讨平韦银豹,进秩二等。万历五年屡迁浙江总兵官。改镇广东。龙川鲍时秀者,妻杜氏,有妖术。乃据义都缑岭,立二十四方大总,自号无敌峒王,既降复反。应甲讨平之。醿户苏观陛、周才雄招亡命数千人,纵掠雷、廉间,杀断州千户田治。应甲率五军并进,生擒观陛、才雄,斩首四百余级,其党缚酋长陈泉以降。
wèi jǐ, liáng běn háo luàn. běn háo, gù céng yī běn dǎng, yì mí hù yě. yī běn zhū, cuàn hǎi zhōng, xí shuǐ zhàn, yuǎn tōng xī yáng. qiě jié wō bīng wèi zhù, shā qiān hù, lüè tōng pàn yǐ qù. shí nián liù yuè, zǒng dū chén ruì yǔ yīng jiǎ móu, fēn shuǐ jūn èr, nán zhù lǎo wàn shān bèi wō, dōng zhù hǔ mén bèi mí, bié yǐ liǎng jūn bèi wài hǎi, liǎng jūn è yào hài. shuǐ jūn shěn mí zhōu èr shí, shēng qín běn háo. zhū jūn jìng jìn, dà pò zhī shí máo zhōu. zéi fù bēn tán zhōu shā wān, jù zhōu èr bǎi, jí wō zhōu shí, xiāng jǐ jiǎo. zhū jiàng hé zhuī, xiān hòu fú zhǎn qiān liù bǎi yǒu qí, shěn qí zhōu èr bǎi yú, fǔ jiàng zhě èr qiān wǔ bǎi. dì wèi gào jiāo miào, dà xíng xù lài, yīng jiǎ děng jìn zhì yǒu chà. tā wō kòu qióng yá, yīng jiǎ zhǎn shǒu èr bǎi yú, duó qí zhōu. zài cì jīn. xuán rù qiān zuǒ jūn fǔ. bà guī, zú.
未几,梁本豪乱。本豪,故曾一本党,亦醿户也。一本诛,窜海中,习水战,远通西洋。且结倭兵为助,杀千户,掠通判以去。十年六月,总督陈瑞与应甲谋,分水军二,南驻老万山备倭,东驻虎门备醿,别以两军备外海,两军扼要害。水军沈醿舟二十,生禽本豪。诸军竞进,大破之石茅洲。贼复奔潭洲沙湾,聚舟二百,及倭舟十,相掎角。诸将合追,先后俘斩千六百有奇,沈其舟二百余,抚降者二千五百。帝为告郊庙,大行叙赉,应甲等进秩有差。他倭寇琼崖,应甲斩首二百余,夺其舟。再赐金。旋入佥左军府。罢归,卒。
yǐn fèng, zì dé huī, nán jīng rén. xī zǒng bīng fú jiàn shí bù jiàng yě, shì fǔ jūn hòu wèi zhǐ huī tóng zhī. fèng zǎo gū. dú shū, xián qí shè. jiā jìng zhòng jǔ wǔ kē, xiāng huì shì jiē dì yī. zhuó shǔ dōu zhǐ huī qiān shì, bèi wō fú jiàn. xǐ qiān zhè jiāng dū sī, jìn fú jiàn cān jiāng. wō xiàn fú qīng nán ān, lián zhōu zōng chū hǎi. fèng yāo jī, shěn qí qī zhōu. zhuī zhì wài yáng, lián zhàn hǔ yǔ dōng luò qī jiāo, qín zhǎn èr bǎi rén. jī wō méi huā yáng, zǒu zhī, zhuī zhì héng shān, qín zhǎn èr bǎi liù shí. dà xiǎo fán shí shù zhàn, nèi dì lài yǐ shāo níng. gǎi zhǎng zhè jiāng dū sī, xiè bìng guī. lóng qìng chū, yǐ gù guān lì fú jiàn, cóng xī píng céng yī běn. wàn lì chū, lèi guān shǔ dū du qiān shì, tí dū jīng chéng xún bǔ. wèi jǐ, xiè shì guī.
尹凤,字德辉,南京人。锡总兵福建时部将也,世府军后卫指挥同知。凤早孤。读书,娴骑射。嘉靖中举武科,乡、会试皆第一。擢署都指挥佥事,备倭福建。徙佥浙江都司,进福建参将。倭陷福清、南安,连〈舟宗〉出海。凤邀击,沈其七舟。追至外洋,连战浒屿、东洛、七礁,擒斩二百人。击倭梅花洋,走之,追至横山,擒斩二百六十。大小凡十数战,内地赖以稍宁。改掌浙江都司,谢病归。隆庆初,以故官莅福建,从锡平曾一本。万历初,累官署都督佥事,提督京城巡捕。未几,谢事归。
zhāng yuán xūn, zì shì chén, zhè jiāng tài píng rén. sì shì zhí wèi hǎi mén wèi xīn hé suǒ bǎi hù. shěn yì yǒu móu. zhí wō jǐng, lì qī jì guāng huī xià. yǒu gōng, jìn qiān hù. cóng pò héng yǔ zhū zéi, lǚ jìn shǔ dōu zhǐ huī qiān shì, chōng fú jiàn yóu jī jiāng jūn. lóng qìng chū, pò wō fú ān, gǎi nán lù cān jiāng. cóng lǐ xī pò céng yī běn, jìn fù zǒng bīng.
张元勋,字世臣,浙江太平人。嗣世职为海门卫新河所百户。沈毅有谋。值倭警,隶戚继光麾下。有功,进千户。从破横屿诸贼,屡进署都指挥佥事,充福建游击将军。隆庆初,破倭福安,改南路参将。从李锡破曾一本,进副总兵。
wǔ nián chūn, zhuó shǔ dū du qiān shì, dài guō chéng wéi zǒng bīng guān, zhèn shǒu guǎng dōng. huì zhōu hé yuán zéi táng yà liù guǎng zhōu cóng huà zéi wàn shàng qīn sháo zhōu yīng dé zéi zhāng tíng guāng jié lüè jùn xiàn, mò néng zhì. míng nián, yuán xūn jìn jiǎo. zhǎn guó liù bǎi yǒu qí, yà liù děng shòu shǒu, yú dǎng xī píng. zhào qìng ēn píng shí sān cūn zéi chén jīn yīng děng, yǔ lín yì tái cūn sān cháo zéi luó shào qīng lín cuì lán tán quán bó, téng dòng jiǔ jìng shí zhài zéi huáng fēi yīng qiū shèng fù huáng gāo huī zhū kě xíng huáng cháo fù děng, xiāng shān wèi luàn. gù shì: liǎng yuè wéi dà zhēng dé xù gōng, diāo jiǎo bù xù, gù zhū jiàng bù lè diāo jiǎo. zǒng dū yīn zhèng mào yǔ yuán xūn jì, lìng diāo jiǎo dé lùn gōng, zhū jūn zhēng fèn. zhèng mào yòu mì qiǎn fù jiāng liáng shǒu yú yóu jī wáng ruì děng tún ēn píng, ruò cháng shù zhě, yǎn bù bèi, zhǎn cuì lán děng, shēng qín shào qīng quán bó yǐ xiàn. qí zhū lù diāo jiǎo zhě, xiào shǒu gōng èr qiān sì bǎi yǒu qí, hái bèi lüè zǐ nǚ qiān sān bǎi yú rén, shēng de jīn yīng, wéi gāo huī děng wáng qù. yuán xūn zhú běi zhì téng dòng, yòu shēng huò shèng fù kě xíng cháo fù děng bā shí rén. bù jiàng dèng zi lóng děng yì huò gāo huī fēi yīng. sān cháo shí zhài shí sān cūn zhū zéi jǐn píng, yú xī jiù fǔ.
五年春,擢署都督佥事,代郭成为总兵官,镇守广东。惠州河源贼唐亚六、广州从化贼万尚钦、韶州英德贼张廷光劫掠郡县,莫能制。明年,元勋进剿。斩馘六百有奇,亚六等授首,余党悉平。肇庆恩平十三村贼陈金莺等,与邻邑苔村三巢贼罗绍清、林翠兰、谭权伯,藤峒、九迳十寨贼黄飞莺、丘胜富、黄高晖、诸可行、黄朝富等,相煽为乱。故事:两粤惟大征得叙功,雕剿不叙,故诸将不乐雕剿。总督殷正茂与元勋计,令雕剿得论功,诸军争奋。正茂又密遣副将梁守愚、游击王瑞等屯恩平,若常戍者,掩不备,斩翠兰等,生擒绍清、权伯以献。其诸路雕剿者,效首功二千四百有奇,还被掠子女千三百余人,生得金莺,惟高晖等亡去。元勋逐北至藤峒,又生获胜富、可行、朝富等八十人。部将邓子龙等亦获高晖、飞莺。三巢、十寨、十三村诸贼尽平,余悉就抚。
huì cháo dì xiāng jiē, shān xiǎn mù shēn. zéi shǒu lán yī qīng lài yuán jué yǔ qí dǎng mǎ zǔ mào huáng mín tài céng tíng fèng huáng míng shí céng wàn zhāng lǐ zhòng shān zhuó zǐ wàng yè jǐng qīng céng shì lóng děng gè jù xiǎn jié zhài, lián dì bā bǎi yú lǐ, dǎng shù wàn rén. zhèng mào yì dà zhēng. huì jīn yīng děng yǐ miè, zhū zéi pō jù. tíng fèng wàn zhāng bìng qiǎn zi rù xué, zǔ chāng jǐng qīng yì yáng qǐ xiáng. zhèng mào zhī qí zhà, zhēng bīng sì wàn, lìng cān jiāng lǐ chéng lì chén sī xué wáng zhào, yóu jī wáng ruì děng fēn jiāng zhī, yuán xūn jū zhōng jié zhì, jiān sī chén kuí táng jiǔ dé gù yǎng qiān wú yī jiè jiān qí jūn, shù dào bìng jìn. zéi bài, nǎi píng xiǎn zì shǒu. guān jūn biàn sōu shēn qìng suì gǔ jiān. ér yuán xūn xié jiǔ dé, zhuī wáng zhì nán lǐng. yī rì yè chí zhì yǎng qiān suǒ, jī pò lǐ kēng, shēng de zi wàng děng. míng nián pò wū qín zhàng. shì lóng zǔ gāo shān, yuán xūn yáng yǐn jiǔ gāo huì, hū jìn bīng jī qín zhī. xiān hòu huò dà zéi shǒu liù shí yī rén, cì zéi shǒu liù bǎi yú rén, pò dà xiǎo cháo qī bǎi yú suǒ, qín zhǎn yī wàn èr qiān yǒu qí. dì wèi xuān jié, gào jiāo miào, jìn yuán xūn shǔ dū du tóng zhī, shì yīn bǎi hù. yuán xūn fù tǎo zhǎn yú zéi qiān sān bǎi yǒu qí, fǔ dìng jiàng zhě. jù kòu jiē jìng.
惠、潮地相接,山险木深。贼首蓝一清、赖元爵与其党马祖冒、黄民太、曾廷凤、黄鸣时、曾万璋、李仲山、卓子望、叶景清、曾仕龙等各据险结砦,连地八百余里,党数万人。正茂议大征。会金莺等已灭,诸贼颇惧。廷凤、万璋并遣子入学,祖昌、景清亦佯乞降。正茂知其诈,征兵四万,令参将李诚立、沈思学、王诏,游击王瑞等分将之,元勋居中节制,监司陈奎、唐九德、顾养谦、吴一介监其军,数道并进。贼败,乃凭险自守。官军遍搜深箐邃谷间。而元勋偕九德,追亡至南岭。一日夜驰至养谦所,击破李坑,生得子望等。明年破乌禽嶂。仕龙阻高山,元勋佯饮酒高会,忽进兵击擒之。先后获大贼首六十一人,次贼首六百余人,破大小巢七百余所,擒斩一万二千有奇。帝为宣捷,告郊庙,进元勋署都督同知,世荫百户。元勋复讨斩余贼千三百有奇,抚定降者。巨寇皆靖。
cháo zhōu zéi lín dào gān zhī dǎng zhū liáng bǎo jì fǔ fù pàn, xí shā guān jūn, lüè liù bǎi rén rù hǎi. zài fàn yáng jiāng, bài zǒu. nǎi jù cháo gù cháo, jū gāo shān diān, bù chū zhàn. guān jūn yíng yū ní zhōng. fù jiāng lǐ chéng lì tiǎo zhàn, zhuì mǎ shāng zú, sǐ zhě èr bǎi rén. zéi chū lüè ér bài, zǒu cháo gù shǒu. yuán xūn jī cǎo tǔ yǔ zéi lěi píng, yòng huǒ gōng zhī, zhǎn shǒu qiān yī bǎi yú jí. shí wàn lì èr nián sān yuè yě. jié wén, jìn shì yīn yī jí. yí niè wèi cháo yì děng sì cháo yì jiàng. xún yǔ hú zōng rén gòng píng liáng bǎo dǎng lín fèng. huì cháo suì wú zéi. qí dōng, wō xiàn tóng gǔ shí shuāng yú chéng. yuán xūn dà pò zhī rú dòng, fú zhǎn bā bǎi yú jí. jìn zhì wéi zhēn. wǔ nián, cóng zǒng dū líng yún yì dà zhēng luó páng zéi, zhǎn shǒu wàn liù qiān yú jí. jìn dū du, gǎi yīn jǐn yī. xún yǐ jí zhì shì, zú yú jiā.
潮州贼林道乾之党诸良宝既抚复叛,袭杀官军,掠六百人入海。再犯阳江,败走。乃据潮故巢,居高山巅,不出战。官军营淤泥中。副将李诚立挑战,坠马伤足,死者二百人。贼出掠而败,走巢固守。元勋积草土与贼垒平,用火攻之,斩首千一百余级。时万历二年三月也。捷闻,进世荫一级。遗孽魏朝义等四巢亦降。寻与胡宗仁共平良宝党林凤。惠、潮遂无贼。其冬,倭陷铜鼓石、双鱼城。元勋大破之儒峒,俘斩八百余级。进秩为真。五年,从总督凌云翼大征罗旁贼,斩首万六千余级。进都督,改荫锦衣。寻以疾致仕,卒于家。
yuán xūn qǐ xiǎo xiào. dà xiǎo bǎi shí zhàn, wēi míng zhèn lǐng nán. yǔ guǎng xī lǐ xī bìng chēng liáng jiàng.
元勋起小校。大小百十战,威名震岭南。与广西李锡并称良将。
zàn yuē: shì zōng cháo, lǎo chéng sù jiàng yǐ yú dà yóu wèi chēng shǒu, ér shù qí lǚ zhì. yǐ nèi wài zhū chén rǎng duó, ér yǎn è qí gōng zhě zhòng yě. qī jì guāng yòng bīng, wēi míng zhèn huán yǔ. rán dāng zhāng jū zhèng tán lún rèn guó shì zé chéng, jué hòu zhāng dǐng sī zhāng xī gāo děng jū yán lù zé fèi. rèn jiāng zhī dào, yì kě zhī yǐ. liú xiǎn píng mán yǐn jí, ér yǐ yǒu sī zǔ náo wèi cí, yǒu yǐ fū! lǐ xī zhāng yuán xūn shǒu gōng shén shèng, ér bù méng shū shǎng, wǔ gōng suǒ yóu bù jìng yě.
赞曰:世宗朝,老成宿将以俞大猷为称首,而数奇屡踬。以内外诸臣攘敓,而掩遏其功者众也。戚继光用兵,威名震寰宇。然当张居正、谭纶任国事则成,厥后张鼎思、张希皋等居言路则废。任将之道,亦可知矣。刘显平蛮引疾,而以有司阻挠为辞,有以夫!李锡、张元勋首功甚盛,而不蒙殊赏,武功所由不竞也。