zhōng yì sì
◎忠义四
zhāng yǔn dēng guō jǐng sōng guō yīng xiǎng zhāng guāng kuí yáng yú kǎi děng lǐ zhōng zhèng mǎ zú qīng děng fāng guó rú wáng shào zhèng cháng cún wèi liú dìng guó hé chéng guāng gāo rì lín děng páng yú dǒng sān mó děng yǐn mèng áo zhào shì kuān děng lú qiān zhāng yǒu jùn děng gōng yuán xiáng zi bǐng héng yáo yǔn gōng wáng xìn shǐ jì yán lǐ jūn cì děng liáng zhì rén dān sī rén děng wáng guó xùn hú ěr chún děng lí hóng yè mǎ rú jiāo děng zhāng shào dēng zhāng guó xūn děng wáng dào wèi shí guāng jiǎng jiā zhēng wú chàng chūn děng xú shàng qīng wáng shí huà děng ruǎn zhī diàn hǎo jǐng chūn zi míng luán děng zhāng kè jiǎn kuàng yuē guǎng děng xú shì chún zi zhào liáng yú què děng
○张允登(郭景嵩 郭应响) 张光奎(杨于楷等) 李中正(马足轻等)方国儒(王绍正 常存畏 刘定国) 何承光(高日临等) 庞瑜(董三谟等)尹梦鳌(赵士宽等) 卢谦(张有俊等) 龚元祥(子炳衡 姚允恭) 王信史记言(李君赐等) 梁志仁(单思仁等) 王国训(胡尔纯等) 黎弘业(马如蛟等) 张绍登(张国勋等) 王焘(魏时光) 蒋佳徵(吴畅春等)徐尚卿(王时化等) 阮之钿 郝景春(子鸣銮等) 张克俭(邝曰广等) 徐世淳(子肇梁 余塙等)
zhāng yǔn dēng, hàn zhōu rén. wàn lì sān shí bā nián jìn shì. lì zhī xián níng xián yáng, yǒu shàn zhèng. qí chéng jìn shì, chū tāng bīn yǐn zhī mén, bīn yǐn fú shàn yě, ér dōng lín yǐ bīn yǐn gù, è zhī. jǔ zhuō yì, dé xíng bù zhǔ shì, lèi qiān hé xī bīng bèi fù shǐ. fū yán suì jī, jí zāo dào, yǔn dēng fǔ xún bèi zhì, shì mín dé zhī. chóng zhēn sì nián rùn shí yī yuè dū xiǎng zhì gān quán, jiàng zú qián yǔ liú zéi tōng, shā zhī xiàn guō yǒng gù, jié xiǎng. yǔn dēng lì yù, bù dí sǐ. fū rén sù fú yíng qí sàng, kū shēng zhèn shí lǐ, bà shì sān rì.
张允登,汉州人。万历三十八年进士。历知咸宁、咸阳,有善政。其成进士,出汤宾尹之门,宾尹弗善也,而东林以宾尹故,恶之。举卓异,得刑部主事,累迁河西兵备副使。鄜、延岁饥,亟遭盗,允登拊循备至,士民德之。崇祯四年闰十一月督饷至甘泉,降卒潜与流贼通,杀知县郭永固,劫饷。允登力御,不敌死。鄜人素服迎其丧,哭声震十里,罢市三日。
dàng shì shí, liú zéi rì chì, zǒng dū hóng chéng chóu wǎng lái bēn jī, rì bù xiá jǐ. yú yuè xiàn yí jūn, yòu xiàn jiā zhōu, qiān shì guō jǐng sōng sǐ zhī. míng nián èr yuè xiàn fū zhōu, bīng bèi fù shǐ guō yīng xiǎng sǐ zhī. yīng xiǎng, fú qīng rén, wàn lì bǐng wǔ jǔ xiāng shì dì yī. níng sāi yú zéi lái fàn, yīng xiǎng yù zhī, zhǎn zéi cháng shān hǔ děng shí wǔ rén. zhì shì, hùn tiān hóu lǜ zhòng yè tū zhì, yīng xiǎng dēng běi guān, jí shì zú jù shǒu, shǒu shā sān zéi, lì bù zhī suì sǐ. shì wén, zèng guāng lù sì shǎo qīng, shì zhōng liè, yǔ jì zàng, yīn yī zi rù jiān dú shū.
当是时,流贼日炽,总督洪承畴往来奔击,日不暇给。逾月陷宜君,又陷葭州,佥事郭景嵩死之。明年二月陷鄜州,兵备副使郭应响死之。应响,福清人,万历丙午举乡试第一。宁塞余贼来犯,应响御之,斩贼常山虎等十五人。至是,混天猴率众夜突至,应响登北关,集士卒拒守,手杀三贼,力不支遂死。事闻,赠光禄寺少卿,谥忠烈,予祭葬,荫一子入监读书。
zhāng guāng kuí, zé zhōu rén. shì zhì shān dōng yòu cān zhèng. chóng zhēn wǔ nián, liú zéi lìn shān xī, jiān sī wáng zhào shēng yǐ pián yí shǔ shè rén wú kāi xiān wèi jiāng, shǐ jī zéi, zhàn zé zhōu chéng xī. zéi bài qù, cóng qìn shuǐ zhuǎn lüè yáng chéng. kāi xiān shì yǒng dù qìn, zhàn běi liú dūn xià, jī zhǎn shù bǎi rén, pào jǐn wú yuán, yī jūn jǐn méi. zéi nǎi zài fàn zé zhōu, guāng kuí fāng lǐ jū, yǔ xiōng shǒu bèi guāng xǐ qiān zǒng liú zì ān děng lǜ zhòng gù shǒu bā rì, yuán bīng bù zhì, chéng xiàn, bìng sǐ zhī. zé, dà zhōu yě, yuǎn jìn wèi zhèn dòng. shì wén, zèng guāng lù qīng, guāng xǐ děng zèng xù yǒu chà.
张光奎,泽州人。仕至山东右参政。崇祯五年,流贼躏山西,监司王肇生以便宜署歙人吴开先为将,使击贼,战泽州城西。贼败去,从沁水转掠阳城。开先恃勇渡沁,战北留墩下,击斩数百人,炮尽无援,一军尽没。贼乃再犯泽州,光奎方里居,与兄守备光玺、千总刘自安等率众固守八日,援兵不至,城陷,并死之。泽,大州也,远近为震动。事闻,赠光禄卿,光玺等赠恤有差。
shì suì, zǐ jīn liáng děng kòu liáo zhōu, lǐ jū xíng rén yáng yú kǎi yǔ zhǔ shì zhāng yǒu chéng, zuǒ zhī zhōu xìn yáng lǐ chéng zhāng jù shǒu, lì qū chéng xiàn, yú kǎi bèi zhí, mà zéi sǐ. chéng zhāng yǒu chéng jí jǔ rén zhào yī hēng hóu biāo bìng sǐ zhī. míng nián liù yuè, zéi xiàn hé shùn, lǐ jū chāng píng fù shǐ lè jì zhòng bèi shāng, bù qū, tóu jǐng sǐ. zèng yú kǎi guāng lù shǎo qīng, jì zhòng tài pú shǎo qīng. yǒu xú míng yáng zhě, fú liáng rén, yóu xuǎn gòng shēng wèi píng shùn zhī xiàn. liù nián sì yuè, zéi lái fàn, shè cè shǒu yù, chéng pò bù qū sǐ.
是岁,紫金梁等寇辽州,里居行人杨于楷与主事张友程,佐知州信阳李呈章拒守,力屈城陷,于楷被执,骂贼死。呈章、友程及举人赵一亨、侯标并死之。明年六月,贼陷和顺,里居昌平副使乐济众被伤,不屈,投井死。赠于楷光禄少卿,济众太仆少卿。有徐明扬者,浮梁人,由选贡生为平顺知县。六年四月,贼来犯,设策守御,城破不屈死。
lǐ zhōng zhèng, lú shì rén. wàn lì mò, jǔ huì shì, yǐ tiān qǐ èr nián fù tíng duì, shòu chéng tiān fǔ tuī guān, qiān bīng bù zhǔ shì. chóng zhēn chū, xiè bìng guī. liù nián, qún dào dà luàn hé běi. qí dōng, chéng bīng dù hé, suì yóu miǎn chí fàn lú shì. zhōng zhōu chéng píng jiǔ, bù shè bèi. zhòu wén zéi zhì, lì mín huáng xiè, zhī xiàn jīn huì jiā qì chéng dùn. shí èr yuè, zéi rù chéng, zhōng zhèng lēi jiā zhòng jí lǐ zhōng zhuàng shì fèn jī, zhòng guǎ bù dí, lì zhàn sǐ. zéi zòng lüè chéng zhōng, zhí jǔ rén jìn qiān shū, shǐ guì, bù qū, dà mà ér sǐ.
李中正,卢氏人。万历末,举会试,以天启二年赴廷对,授承天府推官,迁兵部主事。崇祯初,谢病归。六年,群盗大乱河北。其冬,乘冰渡河,遂由渑池犯卢氏。中州承平久,不设备。骤闻贼至,吏民惶駴,知县金会嘉弃城遁。十二月,贼入城,中正勒家众及里中壮士奋击,众寡不敌,力战死。贼纵掠城中,执举人靳谦书,使跪,不屈,大骂而死。
zéi yǐ shì dōng shǐ rù hé nán, zì shì lǚ xiàn míng chéng, shā jiāng lì wú suàn, xiāng guān jǔ gòng duō bèi nàn. qí yí yáng mǎ zú qīng, líng bǎo xǔ jūn, xīn ān liú jūn péi mǎ shān lǐ dēng yīng, yǎn shī péi jūn hé, shǎn zhōu zhāng wǒ zhèng zhāng wǒ dé, mèng jīn sūn tǐng shēng, sōng xiàn fù shì jì lǐ pèi yù, shàng cài liú shí chǒng bèi, zé xiān hòu yǐ bù yī kàng jié xiǎn.
贼以是冬始入河南,自是屡陷名城,杀将吏无算,乡官举贡多被难。其宜阳马足轻,灵宝许军,新安刘君培、马山、李登英,偃师裴君合,陕州张我正、张我德,孟津孙挺生,嵩县傅世济、李佩玉,上蔡刘时宠辈,则先后以布衣抗节显。
zú qīng, xìng xiào yǒu. dì huò fù yán, pò fēn chǎn, nǎi qǔ tián qiāo báo zhě zì yǔ. wàn lì mò, suì dà xiōng, chū sù liù bǎi shí yǐ zhèn, fén quàn qiān yú. chóng zhēn liù nián dōng, liú zéi dù hé ér nán, qiè jiā bì zhī shí lóng yá. sān nǚ jiē shū sè, lǜ zéi wū, xī tóu yá sǐ. zú qīng bèi zhí, lì shēng dà mà. zéi nù, bìng sān zi shā zhī. jiā zhòng jiē yù hài, wéi cún cì zǐ jùn yī rén, hòu dēng xiāng jiàn. jūn wèi xiàn yīn yáng guān, wèi zéi suǒ lüè, dà mà jiàn shā.
足轻,性孝友。弟惑妇言,迫分产,乃取田硗薄者自予。万历末,岁大凶,出粟六百石以振,焚券千余。崇祯六年冬,流贼渡河而南,挈家避之石龙崖。三女皆殊色,虑贼污,悉投崖死。足轻被执,厉声大骂。贼怒,并三子杀之。家众皆遇害,惟存次子骏一人,后登乡荐。军为县阴阳官,为贼所掠,大骂见杀。
jūn péi yǒu yì xíng, xié zi jí cóng sūn bì nàn, dào yù zéi, yù shā qí cóng sūn. jūn péi yuē:" wǒ shàng yǒu nán, cǐ zi nǎi yí gū, xìng shě zhī ér shā wǒ." zéi rú qí yán, èr zi huò miǎn.
君培有义行,携子及从孙避难,道遇贼,欲杀其从孙。君培曰:“我尚有男,此子乃遗孤,幸舍之而杀我。”贼如其言,二子获免。
shān xìng gāng zhí, tǔ kòu yú dà zhōng xiàn xīn ān, huò shān, shǐ fù mǐ. chì yuē:" wǒ tiān cháo bǎi xìng, kěn wèi zéi fù mǐ xié!" dà mà ér sǐ. dēng yīng yì yǐ mà zéi sǐ.
山性刚直,土寇于大中陷新安,获山,使负米。叱曰:“我天朝百性,肯为贼负米邪!”大骂而死。登英亦以骂贼死。
jūn hé yòu gū, mǔ kǔ jié, xiào yǎng wéi jǐn. zéi zhì, jù zhòng bǎo shā àn zhài. gōng wéi shí zhòu yè bù kè, shuō zhī jiàng, dà mà bù cóng. zhài pò, bèi zhé.
君合幼孤,母苦节,孝养惟谨。贼至,聚众保沙岸寨。攻围十昼夜不克,说之降,大骂不从。寨破,被磔。
wǒ zhèng sù háo xiá, jí zhòng bǎo xiāng lǐ, yī fāng lài zhī. shí sì nián lēi zhòng yù zéi, guó sān rén. é zéi dà zhì, zhòng xī bēn, fèn bì dú zhàn. zéi ài qí nán, yù shēng zhì zhī, gòu mà zì wěn sǐ. wǒ dé zhī zéi zhì, kǒng qī zǐ shòu rǔ, qū yī jiā èr shí qī rén dēng lóu zì fén.
我正素豪侠,集众保乡里,一方赖之。十四年勒众御贼,馘三人。俄贼大至,众悉奔,奋臂独战。贼爱其男,欲生致之,诟骂自刎死。我德知贼至,恐妻子受辱,驱一家二十七人登楼自焚。
tǐng shēng jīng xīng shù, yù bǔ shí wǔ nián yǒu kòu huò, biān máo hé zhǔ yǐ jū. zéi zōng jī dé zhī, yǔ qí qī liáng shì yuē:" cǐ pǐ fū xùn yì zhī qiū yě." fū fù duì qì, gòu zéi ér sǐ. shì jì yǔ xiōng shì zhōu bìng wèi tǔ kòu yú dà zhōng suǒ zhí, jiāng shā zhī. xiōng dì xiāng bào qì, zéi yì shì qí yī, shì jì jí duó zéi dāo zì shā, shì zhōu huò miǎn.
挺生精星术,预卜十五年有寇祸,编茅河渚以居。贼踪迹得之,语其妻梁氏曰:“此匹夫徇义之秋也。”夫妇对泣,诟贼而死。世济与兄世舟并为土寇于大中所执,将杀之。兄弟相抱泣,贼议释其一,世济即夺贼刀自杀,世舟获免。
pèi yù zhě, yù shǐ xìng yuán sūn yě. chóng zhēn mò, zhōng zhōu jǐn cán, pèi yù jié yí mín hàn xiāng jǐng, yǔ lín zhài xiāng jǐ jiǎo, wǎng wǎng wěi zéi hòu, duó qí zī zhòng. zéi dàn zhī, bù gǎn chū qí jìng. hòu dà jǔ wéi bié zhài, pèi yù wǎng jiù, lì zhàn ér sǐ, lǐ rén jù kū zhī.
佩玉者,御史兴元孙也。崇祯末,中州尽残,佩玉结遗民捍乡井,与邻寨相掎角,往往尾贼后,夺其辎重。贼惮之,不敢出其境。后大举围别寨,佩玉往救,力战而死,里人聚哭之。
shí chǒng yǒu xiào xíng. zéi xiàn chéng, qí fù zōng sì yǐ nián lǎo bù néng xíng, mìng zhī sù bì, suì zì shā. shí chǒng tòng kū, cì shā yī zi sān nǚ, fū fù bìng zì jǐng. qí mèi shì guī níng, yì cóng sǐ, yī jiā sǐ zhě bā rén.
时宠有孝行。贼陷城,其父宗祀以年老不能行,命之速避,遂自杀。时宠恸哭,刺杀一子、三女,夫妇并自刭。其妹适归宁,亦从死,一家死者八人。
fāng guó rú, zì dào chún, shè xiàn rén. sì suì shī fù, fèng mǔ yǐ xiào wén. tiān qǐ yuán nián jǔ yú xiāng. chóng zhēn jiān, shòu bǎo kāng zhī xiàn. liú zéi dà rù hú guǎng, jiāng lì lǜ wàng fēng xiān bēn. bǎo kāng xiǎo yì sù wú bīng, qī nián zhēng yuè zéi zhì, guó rú jí lǜ xiāng bīng chū yù, lì bù zhī, chéng suì xiàn. wáng hé, zéi tuì, guó rú hái rù chéng. yú yuè fù zhì, dū lì mín gù jù. zéi zhì yì zhòng, fù xiàn. guó rú guān fú zuò táng shàng, bèi zhí dà mà, shēn zhōng qī rèn sǐ.
方国儒,字道醇,歙县人。四岁失父,奉母以孝闻。天启元年举于乡。崇祯间,授保康知县。流贼大入湖广,将吏率望风先奔。保康小邑素无兵,七年正月贼至,国儒急率乡兵出御,力不支,城遂陷。亡何,贼退,国儒还入城。逾月复至,督吏民固拒。贼至益众,复陷。国儒官服坐堂上,被执大骂,身中七刃死。
zéi xiàn zhú xī, xùn dǎo wáng shào zhèng sǐ zhī. gǔ chéng jǔ rén cháng cún wèi huì shì fù jīng, dào yù zéi, yù jié wéi shǒu lǐng, mà bù jué kǒu sǐ. tā zéi fàn xīng shān, zhī xiàn liú dìng guó jiān shǒu. chéng jiāng xiàn, qiǎn lì huái yìn sòng shàng guān, mà zéi sǐ.
贼陷竹谿,训导王绍正死之。谷城举人常存畏会试赴京,道遇贼,欲劫为首领,骂不绝口死。他贼犯兴山,知县刘定国坚守。城将陷,遣吏怀印送上官,骂贼死。
hé chéng guāng, guì zhōu zhèn yuǎn rén. wàn lì sì shí nián jǔ yú xiāng. chóng zhēn zhōng, lì kuí zhōu tóng zhī. qī nián èr yuè, zéi yóu jīng zhōu rù kuí mén, fàn kuí zhōu. fù shǐ zhōu shì dēng zài fú zhōu, chéng zhōng cāng cù wú bèi, tōng pàn tuī guān zhī xiàn xī dùn. chéng guāng shè fǔ shì, lǜ lì mín gù shǒu, lì jié chéng xiàn. chéng guāng zhěng guàn dài wēi zuò, zéi rù shā zhī, tóu shī yú jiāng. shì wén, zèng chéng guāng kuí zhōu zhī fǔ.
何承光,贵州镇远人。万历四十年举于乡。崇祯中,历夔州同知。七年二月,贼由荆州入夔门,犯夔州。副使周士登在涪州,城中仓猝无备,通判、推官、知县悉遁。承光摄府事,率吏民固守,力竭城陷。承光整冠带危坐,贼入杀之,投尸于江。事闻,赠承光夔州知府。
zì zéi qǐ shǎn xī, zhuǎn kòu shān xī jī fǔ hé nán běi jí hú guǎng sì chuān, xiàn zhōu xiàn yǐ shù shí xǔ, wèi yǒu pò dà jùn zhě, zhì shì tiān xià wèi zhèn dòng.
自贼起陕西,转寇山西、畿辅、河南、北及湖广、四川,陷州县以数十许,未有破大郡者,至是天下为震动。
qí tā bù zì hàn zhōng fàn dà níng, zhī xiàn gāo rì lín jiàn shì ruò bù néng shǒu, niè zhǐ shū dié qǐ yuán shàng guān, lǜ zhòng yù zhī běi mén. bīng bài bèi zhí, dà mà bù qū, zéi suì qí tǐ fén zhī. xùn dǎo gāo xī jí qī nǚ, xún jiǎn chén guó jùn jí qī, jiē yù hài. rì lín, zì yǎn ruò, pó yáng ēn gòng shēng.
其他部自汉中犯大宁,知县高日临见势弱不能守,啮指书牒乞援上官,率众御之北门。兵败被执,大骂不屈,贼碎其体焚之。训导高锡及妻女,巡检陈国俊及妻,皆遇害。日临,字俨若,鄱阳恩贡生。
zéi xiàn kuí zhōu, tā zéi jí yǐ cì rì xiàn wū shān, tōng jiāng xún jiǎn guō zuǎn huà zhèn méi, tōng jiāng zhǐ huī wáng yǒng nián lì zhàn sǐ. zhì sì yuè, shǒu bèi guō zhèn chén zhǐ huī tián shí jī zéi bǎi zhàng guān, bīng bài bèi zhí, mà zéi sǐ.
贼陷夔州,他贼即以次日陷巫山,通江巡检郭缵化阵没,通江指挥王永年力战死。至四月,守备郭震辰、指挥田实击贼百丈关,兵败被执,骂贼死。
páng yú, zì jiān bái, gōng ān rén. jiā pín, gōng gēng zì jǐ. xià zhuǎn shuǐ guàn tián, zhí shū cóng niú hòu, lǎng sòng bù chuò. yóu suì gòng shēng shòu jīng shān xùn dǎo. chóng zhēn qī nián zhuó shǎn xī chóng xìn zhī xiàn. xiàn wú chéng, bīng huāng, pín mín zhǐ bǎi yú hù. yú zhī zéi bì zhì, yán yú jiān sī lù mèng lóng, yǐ wú bīng cí. yú jí shì mín zhù tǔ yuán yǐ shǒu, liú tì shì sǐ zhí. rùn bā yuè tiān dà yǔ, tǔ yuán jǐn pǐ. zéi yǎn zhì, yú jí jiě yìn qiǎn jiā rén jī sòng shàng guān, duān zuò táng shàng yǐ dài. zéi zhì, zuó lìng guì. yú mà yuē:" zéi nú gǎn rǔ guān zhǎng!" bá dāo xié zhī, mà yì lì. zéi lüè chéng zhōng wú suǒ yǒu, zhí zhì yě wài, pōu xīn liè shī ér qù. zèng gù yuán zhī zhōu.
庞瑜,字坚白,公安人。家贫,躬耕自给。夏转水灌田,执书从牛后,朗诵不辍。由岁贡生授京山训导。崇祯七年擢陕西崇信知县。县无城,兵荒,贫民止百余户。瑜知贼必至,言于监司陆梦龙,以无兵辞。瑜集士民筑土垣以守,流涕誓死职。闰八月天大雨,土垣尽圮。贼掩至,瑜急解印遣家人赍送上官,端坐堂上以待。贼至,捽令跪。瑜骂曰:“贼奴敢辱官长!”拔刀胁之,骂益厉。贼掠城中无所有,执至野外,剖心裂尸而去。赠固原知州。
shí zéi jǐn qū qín zhōng, zhǎng lì duō xùn chéng zhě.
时贼尽趋秦中,长吏多殉城者。
shān yáng xiàn, zhī xiàn dǒng sān mó, lí píng jǔ rén yě, jí fù sì chéng dì sān yuán jù sǐ zhī, qī lǐ shì yì xié zǐ nǚ xié sǐ. zèng guāng lù chéng, lì cí, yǔ sì chéng sān yuán bìng sì, qī nǚ jiàn fāng jīng biǎo.
山阳陷,知县董三谟,黎平举人也,及父嗣成、弟三元俱死之,妻李氏亦携子女偕死。赠光禄丞,立祠,与嗣成、三元并祀,妻女建坊旌表。
jí yǒng zuò, huī xiàn rén. wèi fèng xiàn zhǔ bù, xiè shì jiāng guī. huì zéi zhì, zhī xiàn qì chéng dùn, yǒng zuò chàng yì jù shǒu. chéng xiàn, běi miàn zài bài yuē:" chén suī xiǎo lì, cháng shí lù yú cháo, bù gǎn yǐ xiè shì táo zé." dà mà sǐ zhī. zi shì shū shì mó jiē sǐ. jiào yù lǐ zhī wèi xiāng guān wèi bǐng yì bù qū sǐ. yǒng zuò zèng hàn zhōng wèi jīng lì, yú zèng xù yǒu chà.
吉永祚,辉县人。为凤县主簿,谢事将归。会贼至,知县弃城遁,永祚倡义拒守。城陷,北面再拜曰:“臣虽小吏,尝食禄于朝,不敢以谢事逃责。”大骂死之。子士枢、士模皆死。教谕李之蔚、乡官魏炳亦不屈死。永祚赠汉中卫经历,余赠恤有差。
lóu xiù zhī jīng zhōu. rùn bā yuè, chéng xiàn sǐ, zèng tài pú shǎo qīng.
娄琇知泾州。闰八月,城陷死,赠太仆少卿。
pú lái jǔ zhī gān quán. zéi lái fàn, shǒu bèi sūn shǒu fǎ děng yōng bīng bù jiù. chéng pò, lái jǔ shǒu rèn yī zéi, shāng liù zéi ér hòu sǐ. zèng guāng lù shǎo qīng.
蒲来举知甘泉。贼来犯,守备孙守法等拥兵不救。城破,来举手刃一贼,伤六贼而后死。赠光禄少卿。
lǚ míng shì, fú jiàn rén. yóu ēn gòng shēng wèi lín yóu zhī xiàn. bīng xiǎn hòu, fǔ jū mín yǒu ēn. chéng xiàn, zéi bù rěn jiā hài, zì jué shí liù rì zú.
吕鸣世,福建人。由恩贡生为麟游知县。兵燹后,拊居民有恩。城陷,贼不忍加害,自绝食六日卒。
yǒu sòng xù tāng zhě, yào zhōu zhū shēng, bèi huò, dà mà sǐ.
有宋绪汤者,耀州诸生,被获,大骂死。
yǐn mèng áo, yún nán tài hé rén. wàn lì shí jǔ yú xiāng. chóng zhēn zhōng zhī yǐng zhōu. bā nián zhēng yuè fāng yè shàng guān yú fèng yáng, wén liú zéi dà zhì, lì chí hái. zéi yǐ dǐ chéng xià, nǎi xié tōng pàn zhào shì kuān lǜ mín gù shǒu. chéng běi yǒu gāo lóu jiàn chéng zhōng, zhū shēng liú tíng chuán qǐng xiān jù zhī, mèng áo yǐ wéi rán. ér tíng chuán suǒ tǒng jiē shì rén, bù kě yòng. zéi suì jù lóu yǐ gōng, qiě záo chéng, tuí shù zhàng, chéng shàng rén jiē zǒu, zhǐ zhī bù kě. mèng áo chí dà dāo, dú dāng chéng huài chù, shā zéi shí yú rén, shēn bèi shù rèn. zéi zhòng bì dēng, suì tóu chéng xià wū lóng tán sǐ, dì zhí qī rén jiē sǐ zhī.
尹梦鳌,云南太和人。万历时举于乡。崇祯中知颍州。八年正月方谒上官于凤阳,闻流贼大至,立驰还。贼已抵城下,乃偕通判赵士宽率民固守。城北有高楼瞷城中,诸生刘廷传请先据之,梦鳌以为然。而廷传所统皆市人,不可用。贼遂据楼以攻,且凿城,颓数丈,城上人皆走,止之不可。梦鳌持大刀,独当城坏处,杀贼十余人,身被数刃。贼众毕登,遂投城下乌龙潭死,弟侄七人皆死之。
tíng chuán zhě, gù bù zhèng shǐ jiǔ guāng cóng zǐ, rèn xiá hǎo yì, yì mà zéi sǐ. jiǔ guāng zǐ tíng shí fēn shǒu xī chéng, zhōng zéi rèn wèi jué, kǒu shòu yǒu rén fāng lüè, lìng shàn dú shàng dàng shì, xuán zú.
廷传者,故布政使九光从子,任侠好义,亦骂贼死。九光子廷石分守西城,中贼刃未绝,口授友人方略,令缮牍上当事,旋卒。
shì kuān, zì rǔ liáng, yè xiàn rén. yóu mén yīn wèi fèng yáng tōng pàn, zhù yǐng zhōu. yǐ zhēng dàn yì jùn chéng, wén jǐng, yī rì yè chí sān bǎi lǐ fǎn zhōu. chéng xiàn, lǜ jiā zhòng xiàng zhàn, lì jié, yì tóu wū lóng tán sǐ. qī lǐ xié sān nǚ dēng lóu zì fén, pū wáng dān yì mà zéi sǐ. xiāng guān shàng shū zhāng hè míng dì fù shǐ hè shèng zǐ dà tóng, zhōng shū shè rén tián zhī yǐng, zhī xiàn liú dào yuǎn, guāng lù shǔ zhèng lǐ shēng bái, xùn dǎo dīng jiā yù, jǔ rén guō sān jié, zhū shēng hán guāng lù děng, jiē sǐ zhī.
士宽,字汝良,掖县人。由门荫为凤阳通判,驻颍州。以正旦诣郡城,闻警,一日夜驰三百里返州。城陷,率家众巷战,力竭,亦投乌龙潭死。妻李携三女登楼自焚,仆王丹亦骂贼死。乡官尚书张鹤鸣、弟副使鹤胜、子大同,中书舍人田之颖,知县刘道远,光禄署正李生白,训导丁嘉遇,举人郭三杰,诸生韩光禄等,皆死之。
guāng zǔ, jìn shì xiàn cè fù yě, bèi zhí, zéi zuó shǐ guì. chì yuē:" wú shēng píng dú shū, zhǐ zhī zhōng yì." suì dà mà. zéi shā zhī, suì qí shī. qī wǔ xié yī mèi yī nǚ bìng xiàn cè qī lǐ fù jǐng sǐ. qiè lǐ fāng yǒu shēn, zéi pōu fù tī tāi sǐ. cì zǐ dìng cè sūn rì xī mà zéi sǐ, dú xiàn cè huò cún. shí bèi nàn zhě gòng yī bǎi sān rén, chéng zhōng fù rén sǐ jié zhě sān shí qī rén, liè nǚ bā rén. yǐng zhōu zhōng liè, chēng dú shèng yún.
光祖,进士献策父也,被执,贼捽使跪。叱曰:“吾生平读书,止知忠义。”遂大骂。贼杀之,碎其尸。妻武偕一妹、一女并献策妻李赴井死。妾李方有娠,贼剖腹剔胎死。次子定策、孙日曦骂贼死,独献策获存。时被难者共一百三人,城中妇人死节者三十七人,烈女八人。颍州忠烈,称独盛云。
yǐng zhōu wèi lì hé nán, liú zéi zhì, zhǐ huī lǐ cóng shī wáng tíng jùn, qiān hù sūn shēng tián sān zhèn, bǎi hù luó yuán qìng tián dé mín wáng zhī lín jù chéng chéng zhàn sǐ. zéi jì xiàn yǐng zhōu, tú qí mín. qí bié bù jí yǐ shì yuè yóu shòu zhōu fàn fèng yáng.
颍州卫隶河南,流贼至,指挥李从师、王廷俊,千户孙升、田三震,百户罗元庆、田得民、王之麟俱乘城战死。贼既陷颍州,屠其民。其别部即以是月由寿州犯凤阳。
fèng yáng gù wú chéng, zhōng dōu liú shǒu zhū guó xiāng shuài zhǐ huī yuán ruì zhēng lǚ chéng yīn guō xī shèng zhāng péng yì zhōu shí wàng lǐ yù yuè guāng zuò, qiān hù chén hóng zǔ chén qí zhōng jīn lóng huà děng, yǐ bīng sān qiān nì zéi shàng yáo shān, duō zhǎn huò. é zéi shù wàn zhì, shǐ jí rú wèi, suì bài, guó xiāng zì wěn sǐ, yú jiē zhèn méi. zéi suì fàn huáng líng, dà sì fén lüè.
凤阳故无城,中都留守朱国相率指挥袁瑞徵、吕承荫、郭希圣、张鹏翼、周时望、李郁、岳光祚,千户陈弘祖、陈其忠、金龙化等,以兵三千逆贼上窑山,多斩获。俄贼数万至,矢集如猬,遂败,国相自刎死,余皆阵没。贼遂犯皇陵,大肆焚掠。
zhī fǔ yán róng xuān qiú fú nì yú yù, shì qiú huò zhī, róng xuān dà mà, zéi zhàng shā zhī. xuè jìn shí jiē, wǎn rú qí xiàng, dí zhī bù miè. shì mín nǎi qǔ shí lì zhǒng, jiàn cí fèng sì.
知府颜容暄囚服匿于狱,释囚获之,容暄大骂,贼杖杀之。血浸石阶,宛如其像,涤之不灭。士民乃取石立冢,建祠奉祀。
tuī guān wàn wén yīng wò bìng, zéi suǒ zhī. zi yuán hēng, nián shí liù, qì yǔ fù yuē:" ér bù dé fù shì qīn yǐ!" chū mén hū yuē:" ruò suǒ guān, hé wéi? wǒ jí guān yě. zéi zhí zhī. gù jiàn qí shī wàn shī yǐn yì bèi zhí, dài zéi yuē:" ruò yù de zhě, guān ěr. hé zhí cǐ jiàn lì?" zéi suì shì zhī. yuán hēng nǎi jí kǒu dà mà. zéi nù, duàn jìng sǐ, wén yīng huò miǎn.
推官万文英卧病,贼索之。子元亨,年十六,泣语父曰:“儿不得复事亲矣!”出门呼曰:“若索官,何为?我即官也。贼絷之。顾见其师万师尹亦被絷,绐贼曰:“若欲得者,官尔。何絷此贱隶?”贼遂释之。元亨乃极口大骂。贼怒,断胫死,文英获免。
róng xuān, zhāng pǔ rén. wén yīng, nán chāng rén. jiē jìn shì. yī shí tóng sǐ zhě, qiān hù chén yǒng líng bǎi hù shèng kě xué děng sì shí yī rén, zhū shēng liù shí liù rén. jǔ rén jiǎng sī chén wén biàn, tóu huán sǐ.
容暄,漳浦人。文英,南昌人。皆进士。一时同死者,千户陈永龄、百户盛可学等四十一人,诸生六十六人。举人蒋思宸闻变,投缳死。
hòu jǐ shì zhōng lín zhèng hēng lù shàng qí zhuàng, zèng mèng áo guāng lù shǎo qīng, shì kuān guāng lù chéng, yú zèng xù yǒu chà.
后给事中林正亨录上其状,赠梦鳌光禄少卿,士宽光禄丞,余赠恤有差。
lú qiān, zì jí fǔ, lú jiāng rén. wàn lì sān shí èr nián jìn shì. shòu yǒng fēng zhī xiàn. zhuó yù shǐ, chū wèi jiāng xī yòu cān zhèng, yǐn jí guī. chóng zhēn bā nián èr yuè, liú zéi fàn lú jiāng, shì mín jù cái bó qiú miǎn, zéi wěi xǔ zhī. é xí xiàn qí chéng, qiān fú mìng fú, wēi zuò zhōng mén. zéi zhì, yù qū zhī, mà yuē:" wú cháo tíng xiàn chén, kěn wèi zéi qū xié? shǔ bèi miè wáng zài jí, ān gǎn wú lǐ!" zéi nù shā zhī, tóu shī yú chí, chí shuǐ jǐn chì. jǔ rén zhāng shòu bì yǐn zhōu yì bù qū bèi shā. shì nián zhēng yuè, zéi xiàn huò qiū, xiàn chéng zhāng yǒu jùn, jiào yù ní kě dà, xùn dǎo hé bǐng, xiāng guān tián jì tíng dài tíng duì, jǔ rén wáng yù zhēn sǐ yān. zéi xiàn cháo xiàn, zhī xiàn yán jué bèi zhí bù qū, yī mén jiē sǐ. èr yuè fàn tài hú, zhī xiàn jīn yīng yuán jù chéng dōng dà háo yǐ shǒu. jiān rén dǎo zéi dù háo, zhí yīng yuán, zhuó zhī wèi shū, zì jīng sǐ. xùn dǎo hù yǒng níng yì sǐ zhī. qiān zèng guāng lù qīng, yú zèng xù rú zhì. jué, guī ān rén. yīng yuán, zhè jiāng shān yīn rén. jiē jǔ rén.
卢谦,字吉甫,庐江人。万历三十二年进士。授永丰知县。擢御史,出为江西右参政,引疾归。崇祯八年二月,流贼犯庐江,士民具财帛求免,贼伪许之。俄袭陷其城,谦服命服,危坐中门。贼至,欲屈之,骂曰:“吾朝廷宪臣,肯为贼屈邪?鼠辈灭亡在即,安敢无礼!”贼怒杀之,投尸于池,池水尽赤。举人张受、毕尹周亦不屈被杀。是年正月,贼陷霍丘,县丞张有俊,教谕倪可大,训导何炳,乡官田既庭、戴廷对,举人王毓贞死焉。贼陷巢县,知县严觉被执不屈,一门皆死。二月犯太湖,知县金应元据城东大濠以守。奸人导贼渡濠,执应元,斫之未殊,自经死。训导扈永宁亦死之。谦赠光禄卿,余赠恤如制。觉,归安人。应元,浙江山阴人。皆举人。
gōng yuán xiáng, zì zi zhēn, cháng zhōu rén. jǔ yú xiāng. chóng zhēn sì nián wèi huò shān jiào yù, lì lián yú, yǐ míng jiào zì rèn, yǔ xùn dǎo yáo yǔn gōng yǒu shàn. bā nián, zéi xiàn fèng yáng, yuán xiáng xié xiàn lìng shǒu yù. zéi yǎn zhì, lìng yì qù, yuán xiáng dū shì mín gù shǒu. huò quàn zhī bì, yuán xiáng yuē:" shí lù ér bì nàn, bù zhōng. lín wēi ér qì chéng, bú yì. wú píng rì jiǎng shuō zhě wèi hé? tǎng bù cè, sǐ ěr." jí zéi xiàn chéng, yuán xiáng zhěng yì guān wēi zuò. zéi zhì, kǎn kǎn yù yǐ dà yì. zéi yù qū zhī, lì shēng yuē:" sǐ jí sǐ, zéi bèi hé gǎn rǔ wǒ!" zéi nù, zhí zhī qù, mà bù jué kǒu, suì yù hài. zi bǐng héng hào hū mà zéi, zéi yòu shā zhī. yuè wǔ rì, yǔn gōng liǎn qí shī, jí zì yì, shì lìng zhì, jiě miǎn. yuè rì, zéi fù rù, yǔn gōng zú sǐ zhī. shì wén, zèng yuán xiáng guó zǐ zhù jiào, jiàn cí yuē zhōng xiào, yǐ qí zi pèi. yǔn gōng yì bèi jīng.
龚元祥,字子祯,长洲人。举于乡。崇祯四年为霍山教谕,厉廉隅,以名教自任,与训导姚允恭友善。八年,贼陷凤阳,元祥偕县令守御。贼掩至,令逸去,元祥督士民固守。或劝之避,元祥曰:“食禄而避难,不忠。临危而弃城,不义。吾平日讲说者谓何?倘不测,死尔。”及贼陷城,元祥整衣冠危坐。贼至,侃侃谕以大义。贼欲屈之,厉声曰:“死即死,贼辈何敢辱我!”贼怒,执之去,骂不绝口,遂遇害。子炳衡号呼骂贼,贼又杀之。阅五日,允恭敛其尸,即自缢,适令至,解免。越日,贼复入,允恭卒死之。事闻,赠元祥国子助教,建祠曰忠孝,以其子配。允恭亦被旌。
wáng xìn, shǎn xī níng zhōu rén. fù mò, lú mù sān nián. mǔ mò, xìn nián yǐ liù shí, zú bù yú yù zhě sān nián. chóng zhēn chū, yóu suì gòng shēng chú líng bì xùn dǎo, qiān zhēn yáng zhī xiàn. bā nián èr yuè chū fǔ tǔ kòu, huì liú zéi cù zhì, bèi zhí, shǐ yù jiàng luó shān zhēn yáng. xìn dà mà bù cóng, duàn tóu pōu fù ér sǐ. yuè sì rì, qí zi lái mì, yóu shū zhǐ wò zi shǒu. zèng guāng lù chéng, jiàn cí fèng sì.
王信,陕西宁州人。父殁,庐墓三年。母殁,信年已六十,足不逾阈者三年。崇祯初,由岁贡生除灵璧训导,迁真阳知县。八年二月出抚土寇,会流贼猝至,被执,使谕降罗山、真阳。信大骂不从,断头剖腹而死。阅四日,其子来觅,犹舒指握子手。赠光禄丞,建祠奉祀。
shǐ jì yán, zì sī zhí, dāng tú rén. chóng zhēn zhòng jǔ rén, yóu cháng shā zhī xiàn qiān zhī shǎn zhōu. shǎn dāng zéi chōng, jì yán chū sī cái mù shì, pìn shǎo shì sēng xùn liàn zhī. bā nián dōng shí yī yuè, liú zéi fàn shǎn, jì yán yù zhī, zhǎn shù shí jí, shēng qín èr shí yú rén. lǎo huí huí fèn, lǜ shù wàn rén gōng chéng, bù kè, chéng xuě yè lái xí, ér suǒ liàn shì fāng diào tā jùn, chéng suì xiàn. jì yán zòng huǒ zì fén, liǎng sēng yē zhī chū yuē:" sǐ cǐ, hé yǐ zì míng?" nǎi yuè nǚ qiáng xià. zéi zhuī huò zhī, lìng jiàng, chì yuē:" yǒu sǐ zhī zhōu, wú jiàng zhī zhōu yě!" suì bèi shā. zhǐ huī lǐ jūn cì shā shù zéi ér sǐ. xùn dǎo wáng chéng xīn, lǐ jū jiào yù zhāng mǐn xíng yáo liáng bì, zhǐ huī yáng dào tài ruǎn wǒ jiāng, zhèn fǔ chén sān yuán, yì bù qū sǐ. shì yuè, zéi xiàn lú shì, zhī xiàn bái yíng zì jǐng. shí nián jiǔ yuè xiàn miǎn chí, zhī xiàn lǐ mài lín sǐ zhī. jì yán zèng guāng lù shǎo qīng, yú zèng xù yǒu chà.
史记言,字司直,当涂人。崇祯中举人,由长沙知县迁知陕州。陕当贼冲,记言出私财募士,聘少室僧训练之。八年冬十一月,流贼犯陕,记言御之,斩数十级,生擒二十余人。老回回愤,率数万人攻城,不克,乘雪夜来袭,而所练士方调他郡,城遂陷。记言纵火自焚,两僧掖之出曰:“死此,何以自明?”乃越女墙下。贼追获之,令降,叱曰:“有死知州,无降知州也!”遂被杀。指挥李君赐杀数贼而死。训导王诚心,里居教谕张敏行、姚良弼,指挥杨道泰、阮我疆,镇抚陈三元,亦不屈死。是月,贼陷卢氏,知县白楹自刭。十年九月陷渑池,知县李迈林死之。记言赠光禄少卿,余赠恤有差。
liáng zhì rén, nán jīng rén, bǎo dìng hóu míng zhī yì yě. wàn lì mò nián jǔ yú xiāng. chóng zhēn liù nián shòu héng yáng zhī xiàn, diào luó tián. zéi dà rǎo hú guǎng, zhì rén rì xī jǐng bèi. luó rǔ cái wèi zuǒ yòu yuē:" luó tián chéng xiǎo yì kè, rán liáng jūn zhǎng zhě, wú bù rěn jiā bīng. qí qí qù, dāng qǔ zhī." huì yì háo jiāng yóu lóng yǔ zéi tōng, zhì rén bǔ xià yù. yóu lóng zhī bì sǐ, qián dǎo rǔ cái bié xiào lái gōng. bā nián èr yuè cù gōng chéng. zhì rén jí xié diǎn shǐ dān sī rén jiào yù wú fèng lái xùn dǎo lú dà shòu dū mín shǒu yù. chéng xiàn, zhì rén chí cháng máo xiàng zhàn, shā liù zéi. lì qū bèi zhí, yì shǐ guì. mà yuē:" wǒ tiān zǐ mìng guān, kěn qū xī zéi bèi xié!" zéi nù, suì qí zhī tǐ, fén zhī. qī táng bèi bī, dà mà, duó zéi dāo bù dé, kǒu niè zéi shǒu, suì yù hài. sī rén děng yì bù qū sǐ. rǔ cái zài yīng shān, wén zhī, chí zhì luó tián, zhǎn qí bié xiào, yuē:" nài hé shàn hài zhǎng zhě!" yǐ jǐn xiù liǎn qí fū fù shī. fèng lái, fú jiàn jǔ rén. dà shòu, bǎo qìng gòng shēng. zhào zèng zhì rén qí zhōu zhī zhōu, sī rén luó tián zhǔ bù, fèng lái guó zǐ zhù jiào, dà shòu xué lù, yīn zi, jì zàng yǒu chà.
梁志仁,南京人,保定侯铭之裔也。万历末年举于乡。崇祯六年授衡阳知县,调罗田。贼大扰湖广,志仁日夕儆备。罗汝才谓左右曰:“罗田城小易克,然梁君长者,吾不忍加兵。俟其去,当取之。”会邑豪江犹龙与贼通,志仁捕下狱。犹龙知必死,潜导汝才别校来攻。八年二月猝攻城。志仁急偕典史单思仁、教谕吴凤来、训导卢大受督民守御。城陷,志仁持长矛巷战,杀六贼。力屈被絷,抑使跪。骂曰:“我天子命官,肯屈膝贼辈邪!”贼怒,碎其支体,焚之。妻唐被逼,大骂,夺贼刀不得,口啮贼手,遂遇害。思仁等亦不屈死。汝才在英山,闻之,驰至罗田,斩其别校,曰:“奈何擅害长者!”以锦绣敛其夫妇尸。凤来,福建举人。大受,宝庆贡生。诏赠志仁蕲州知州,思仁罗田主簿,凤来国子助教,大受学录,荫子,祭葬有差。
wáng guó xùn, zì zhèn zhī, jiě zhōu rén. tiān qǐ èr nián jìn shì. lì zhī jīn xiāng shòu zhāng zī yáng wǔ qīng. zuò dà jì, jiǔ zhī, bǔ diào fú fēng. guó xùn xìng gāng yán, chǐ gàn jìn, gù guān jiǔ bù qiān. chóng zhēn bā nián qiū, zéi lái fàn, xié zhǔ bù xià jiàn zhōng diǎn shǐ chén shào nán jiào yù zhāng hóng gāng xùn dǎo chén xū yīng chéng gù shǒu. yuè liǎng yuè, wài yuán bù zhì, chéng xiàn, mà zéi sǐ. jiàn zhōng děng yì bù qū sǐ. zèng guó xùn guāng lù shǎo qīng, jiàn zhōng děng jiē zèng xù.
王国训,字振之,解州人。天启二年进士。历知金乡、寿张、滋阳、武清。坐大计,久之,补调扶风。国训性刚严,耻干进,故官久不迁。崇祯八年秋,贼来犯,偕主簿夏建忠、典史陈绍南、教谕张弘纲、训导陈繻婴城固守。阅两月,外援不至,城陷,骂贼死。建忠等亦不屈死。赠国训光禄少卿,建忠等皆赠恤。
dàng shì shí, dà shuài cáo wén zhào ài wàn nián děng bìng zhàn mò, zéi shì yì zhāng, guān zhōng zhū zhōu xiàn xī cán pò. bā yuè, zéi xiàn yǒng shòu, shā zhī xiàn báo kuāng yǔ. xún xiàn xián yáng, shā zhī xiàn zhào jī chāng.
当是时,大帅曹文诏、艾万年等并战殁,贼势益张,关中诸州县悉残破。八月,贼陷永寿,杀知县薄匡宇。寻陷咸阳,杀知县赵跻昌。
qí shí zhǎng lì yǐ sǐ wén zhě, lǒng zhōu zhī zhōu hú ěr chún, zì jīng sǐ. yán cháng zhī xiàn wàn dài fāng yǔ jiào yù tán ēn yì chéng luó wén kuí xié lì shǒu chéng, chéng xiàn jiē sǐ zhī. dài fāng qī liú qiè liáng cóng sǐ. ěr chún, shān dōng rén, zèng guāng lù shǎo qīng. dài fāng zèng guāng lù chéng, qī qiè jiàn fāng jīng biǎo. ēn děng yì cì jì.
其时长吏以死闻者,陇州知州胡尔纯,自经死。延长知县万代芳与教谕谭恩、驿丞罗文魁协力守城,城陷皆死之。代芳妻刘、妾梁从死。尔纯,山东人,赠光禄少卿。代芳赠光禄丞,妻妾建坊旌表。恩等亦赐祭。
yǒu sūn zhòng sì zhě, fū shī rén, yóu gòng shēng wèi jiē zhōu xué zhèng. dāng shì zhī qí cái, wěi yǐ chéng shǒu. zéi dà zhì, jìn cuì sǐ shǒu. chéng pò, yǔ qī zǐ shí yú rén bìng sǐ zhī. zèng guó zǐ bó shì. yòu yǒu yáng chéng xiù, huá yīn rén. yóu jìn shì lì guān shùn qìng zhī fǔ, dà jì bà guī. zéi gōng chéng, zuǒ yǒu sī yù zéi yǐ sǐ, zèng xù rú zhì.
有孙仲嗣者,肤施人,由贡生为阶州学正。当事知其才,委以城守。贼大至,尽瘁死守。城破,与妻子十余人并死之。赠国子博士。又有杨呈秀,华阴人。由进士历官顺庆知府,大计罢归。贼攻城,佐有司御贼以死,赠恤如制。
lí hóng yè, zì mèng kuò, shùn dé rén. yóu jǔ rén zhī hé zhōu. chóng zhēn bā nián, liú zéi fàn hé zhōu, yù què zhī. shí èr yuè fù zhì, yǔ xiāng guān mǎ rú jiāo mù sǐ shì, dēng pí gù shǒu. chéng jiāng xiàn, hóng yè xì yìn yú zhǒu, guì gào qí mǔ yuē:" ér bù xiào, tān wēi guān yǐ lèi mǔ, nài hé!" mǔ lǐ qì yù yuē:" rǔ wù yǐ wǒ wèi yì, shì zhì cǐ, yǒu sǐ ér yǐ." suì zì yì. qī yáng qiè lǐ jí nǚ sì rén jì zhī. hóng yè běi miàn tòng kū zài bài, zì wěn wèi shū, rú jǐng xuè dà shū yuē:" wèi chén jìn zhōng, wèi zi jìn xiào, hé xī yī sǐ." zéi rù, shāng shù rèn ér sǐ. zèng tài pú shǎo qīng, rèn yī zi. pàn guān qián dà yòng xié qī qiè zi fù jù sǐ. lì mù jǐng yī gāo bèi chuàng sǐ. xué zhèng kāng zhèng jiàn, qí mén rén, jǔ rén. xié qī wāng zǐ fù zhāng fù shuǐ sǐ, zèng guó zǐ jiàn chéng. xùn dǎo zhào shì xuǎn bù qū sǐ, zèng guó zǐ xué lù.
黎弘业,字孟扩,顺德人。由举人知和州。崇祯八年,流贼犯和州,御却之。十二月复至,与乡官马如蛟募死士,登陴固守。城将陷,弘业系印于肘,跪告其母曰:“儿不肖,贪微官以累母,奈何!”母李泣谕曰:“汝勿以我为意,事至此,有死而已。”遂自缢。妻杨、妾李及女四人继之。弘业北面恸哭再拜,自刎未殊,濡颈血大书曰:“为臣尽忠,为子尽孝,何惜一死。”贼入,伤数刃而死。赠太仆少卿,任一子。判官钱大用偕妻妾子妇俱死。吏目景一高被创死。学正康正谏,祁门人,举人。偕妻汪、子妇章赴水死,赠国子监丞。训导赵世选不屈死,赠国子学录。
mǎ rú jiāo, zì téng zhòng, zhōu rén. tiān qǐ èr nián jìn shì. shòu zhè jiāng shān yīn zhī xiàn, yǒu qīng cāo. chóng zhēn yuán nián zhēng shòu yù shǐ, hé bà wèi zhōng xián dǎng xú shào jí zhāng nè. chū àn sì chuān, shǔ zhōng jiān mín xī yǐ tā rén tián chǎn tóu shì jiā, rú jiāo liè shàng shí shì, yǒng gé qí bì. hái cháo, jiān wǔ huì shì. wǔ jǔ dǒng xìng zhě, yǐ jì yǒng wén yú dì, jí rù shì, wén bù zhōng chéng, bèi chù. dì nù, chù kǎo guān, rú jiāo yì luò zhí. bā nián lùn píng bāng yàn gōng, fù gù guān, yǐ fù yōu wèi fù. liú zéi zhì, rú jiāo qīng zī mù shì, zuǒ hóng yè gù shǒu. huī zhuàng shì chū jī, liǎng zhàn jiē jié. zéi jiāng bēn, huì fēng xuě dà zuò, bù biàn rén sè, shǒu zhě jiē kuì, zéi suì rù chéng. rú jiāo jí xià lìng, néng jī zéi zhě, yǔ bǎi jīn, xū yú dé bǎi yú rén. xiàng zhàn, zéi duō shāng, lì qū, suì zhàn sǐ. xiōng yán yùn sī pàn guān rú qiú zhū shēng rú hóng jí jiā shǔ shí sì rén jiē sǐ. shì wén, zèng tài pú shǎo qīng, guān yī zi.
马如蛟,字腾仲,州人。天启二年进士。授浙江山阴知县,有清操。崇祯元年征授御史,劾罢魏忠贤党徐绍吉、张讷。出按四川,蜀中奸民悉以他人田产投势家,如蛟列上十事,永革其弊。还朝,监武会试。武举董姓者,以技勇闻于帝,及入试,文不中程,被黜。帝怒,黜考官,如蛟亦落职。八年论平邦彦功,复故官,以父忧未赴。流贼至,如蛟倾赀募士,佐弘业固守。麾壮士出击,两战皆捷。贼将奔,会风雪大作,不辨人色,守者皆溃,贼遂入城。如蛟急下令,能击贼者,予百金,须臾得百余人。巷战,贼多伤,力屈,遂战死。兄盐运司判官如虬、诸生如虹及家属十四人皆死。事闻,赠太仆少卿,官一子。
zhāng shào dēng, zì zhèn fū, nán chéng rén. chóng zhēn zhòng jǔ rén, zhī yīng chéng xiàn. jiǔ nián, zéi lái fàn, xié xùn dǎo zhāng guó xūn xiāng guān ráo kě jiǔ xī lì yù zhī. guó xūn yuē:" zéi bù yī chuàng, chéng bù yì shǒu." lǜ zhuàng shì chū jī, lì zhàn yī rì yè, zhǎn huò shén zhòng. zéi qù, yì shì láng wáng jiān zhī zǐ quán jié yuàn yú zú dǎng, yuàn jiā qián dǎo zéi fù lái gōng. guó xūn zuǒ shào dēng lì shǒu, ér qǐ yuán yú shàng guān. fù jiāng dèng zǔ yǔ lái jiù, shǒu xī nán, guó xūn shǒu dōng běi, shào dēng wǎng lái cè yìng. huì zéi shè shū suǒ quán, quán jù, zhǎn běi guān yǐ chū, zéi chéng jiàn dēng nán chéng. shào dēng hái shǔ, duān zuò táng shàng, zéi zhì, fèn quán jī zhī. qún zéi dà zhì, nǎi bèi shā. zéi qú tàn qí zhōng, yǐ guàn dài fù shī, mái táng cè.
张绍登,字振夫,南城人。崇祯中举人,知应城县。九年,贼来犯,偕训导张国勋、乡官饶可久悉力御之。国勋曰:“贼不一创,城不易守。”率壮士出击,力战一日夜,斩获甚众。贼去,邑侍郎王瑊之子权结怨于族党,怨家潜导贼复来攻。国勋佐绍登力守,而乞援于上官。副将邓祖禹来救,守西南,国勋守东北,绍登往来策应。会贼射书索权,权惧,斩北关以出,贼乘间登南城。绍登还署,端坐堂上,贼至,奋拳击之。群贼大至,乃被杀。贼渠叹其忠,以冠带覆尸,埋堂侧。
guó xūn, huáng pō suì gòng shēng. zéi jì rù, cháo fú běi miàn bài, zǒu pěng xiān shèng shén zhǔ, gǒng lì yǐ dài. zéi suì fén wén miào, tóu guó xūn yú liè yàn zhōng. zǔ yǔ yì bù qū sǐ.
国勋,黄陂岁贡生。贼既入,朝服北面拜,走捧先圣神主,拱立以待。贼遂焚文庙,投国勋于烈焰中。祖禹亦不屈死。
kě jiǔ, yòu gū, shì mǔ xiào, jǔ yú xiāng. zhī dà xīng xiàn. chóng zhēn chū, shū qǐng gèng sān cháo yào diǎn, shí yǎn huàn shàn quán, zhé guāng lù diǎn bù. qiān yìng tiān fǔ tuī guān xíng bù zhǔ shì, lì zhī fǔ, dīng jiān guī. zéi rù, yǔ qī chéng yuē:" chén sǐ zhōng, fù sǐ jié, fēn yě." yú shì qī nǚ xiāng duì zì jīng. kě jiǔ bèi zhí, zéi qiáng zhī bài, yuē:" tóu kě duàn, xī bù kě qū yě!" suì yù hài. jiān wèi zéi zhī jiě.
可久,幼孤,事母孝,举于乡。知大兴县。崇祯初,疏请更《三朝要典》,时奄宦擅权,谪光禄典簿。迁应天府推官、刑部主事,历知府,丁艰归。贼入,语妻程曰:“臣死忠,妇死节,分也。”于是妻女相对自经。可久被执,贼强之拜,曰:“头可断,膝不可屈也!”遂遇害。瑊为贼支解。
shì wén, zèng shào dēng shàng bǎo shǎo qīng, guó xūn guó zǐ xué zhèng.
事闻,赠绍登尚宝少卿,国勋国子学正。
wáng dào, zì jùn zhòng, kūn shān rén. shǎo gū pín, jiǔ suì wéi rén hòu. zú rén yǒu móu qí chǎn zhě, dào jǔ yǐ ràng zhī, yíng yǎng sì zǔ mǔ jí mǔ wéi jǐn. wàn lì mò, jǔ yú xiāng, yóu jiào yù lì suí zhōu zhī zhōu. zhōu jīng qún dào fén lüè, hù bù mǎn qiān. dào xùn mín bīng, shàn shǒu jù. tǔ kòu lǐ liáng qiáo wèi luàn, jiān miè zhī. shí nián zhēng yuè, dà zéi yǎn zhì. dào qiě shǒu qiě zhàn, jī zhǎn sān bǎi yú rén. zéi gōng yì lì, xiāng chí èr shí yú rì. tiān dà fēng xuě, shǒu zhě duō sàn. dào zhī bì bài, rù shǔ, zhěng guàn dài zì jīng. zéi fén qí shǔ, huǒ zhú bù jí dào sǐ suǒ, shī zhí lì bù pū, zéi wàng jiàn hài zǒu. yǐ, mì zhōu yìn, dé zhī dào suǒ lì chǐ shì xià. shì wén, zèng tài cháng shǎo qīng. fú wáng shí, cì shì liè mǐn, jiàn shuāng zhōng cí, yǔ tóng yì cài mào dé bìng sì.
王焘,字浚仲,昆山人。少孤贫,九岁为人后。族人有谋其产者,焘举以让之,迎养嗣祖母及母惟谨。万历末,举于乡,由教谕历随州知州。州经群盗焚掠,户不满千。焘训民兵,缮守具。土寇李良乔为乱,歼灭之。十年正月,大贼奄至。焘且守且战,击斩三百余人。贼攻益力,相持二十余日。天大风雪,守者多散。焘知必败,入署,整冠带自经。贼焚其署,火烛不及焘死所,尸直立不仆,贼望见骇走。已,觅州印,得之焘所立尺士下。事闻,赠太常少卿。福王时,赐谥烈愍,建双忠祠,与同邑蔡懋德并祀。
yǒu wèi shí guāng zhě, nán chāng rén. shàn wǔ shuāng dāo. chóng zhēn jiǔ nián xià, wèi guǎng jì diǎn shǐ. yì zāo cán pò, zhǎng lì shè pái bīng sān bǎi rén, wěi zhī jiào liàn. qí dōng, zéi jù qí zhōu hé kǒu, dàn shí guāng bù gǎn dù. shí guāng yì mù sǐ shì, yè xí qí yíng, shǒu shā shù zéi, zéi bù gǎn bī. é zéi dà zhì, bù zú jiē sàn, shí guāng dān qí jù gāo pō, yòu shā shù rén. zéi huán rào zhī, yǐn duàn bèi zhí, bù qū sǐ. qí xiōng chén yú shàng guān, què bù zòu. xiōng fèn fā bìng sǐ, yǒu rén shōu liàn zhī, kū jǐn āi, yuē:" dì wèi guó sǐ, xiōng wèi dì sǐ, wú dú bù néng biǎo bào zhī hū!" jù dú lì chén, nǎi zòu wén. zèng guǎng jì zhǔ bù, yǔ xù diǎn.
有魏时光者,南昌人。善舞双刀。崇祯九年夏,为广济典史。邑遭残破,长吏设排兵三百人,委之教练。其冬,贼据蕲州河口,惮时光不敢渡。时光益募死士,夜袭其营,手杀数贼,贼不敢逼。俄贼大至,部卒皆散,时光单骑据高坡,又杀数人。贼环绕之,靷断被执,不屈死。其兄陈于上官,却不奏。兄愤发病死,友人收殓之,哭尽哀,曰:“弟为国死,兄为弟死,吾独不能表暴之乎!”具牍力陈,乃奏闻。赠广济主簿,予恤典。
jiǎng jiā zhēng, guàn yáng rén. tiān qǐ sì nián jǔ yú xiāng. chóng zhēn zhōng, zhī xū yí xiàn, yǒu shēng. xiàn gù wú chéng, jiā zhēng zhī zéi bì zhì, xùn mín wèi bīng. shí nián qiū, zéi guǒ lái fàn, shè fú yào hài, qīn lǜ bīng wǎng yòu, zéi jiān shén zhòng. zéi nù, huán gōng zhī, lì zhàn sǐ. mǔ wén zhī, yì tóu huán sǐ. bīng bù yì zèng fèng xùn dài fū shàng bǎo shǎo qīng. wèi jǐ, xún àn yù shǐ yán jiā zhēng zi zhōng mǔ yì, yí cì shì yīn, yǐ zhí lún cháng. nǎi jiàn biǎo zhōng cí, bìng mǔ fèng sì.
蒋佳徵,灌阳人。天启四年举于乡。崇祯中,知盱眙县,有声。县故无城,佳徵知贼必至,训民为兵。十年秋,贼果来犯,设伏要害,亲率兵往诱,贼歼甚众。贼怒,环攻之,力战死。母闻之,亦投缳死。兵部议赠奉训大夫、尚宝少卿。未几,巡按御史言佳徵子忠母义,宜赐谥荫,以植伦常。乃建表忠祠,并母奉祀。
tóng shí jiāng běi sǐ nàn zhě, yǒu wú chàng chūn. chóng zhēn bā nián wèi qián shān tiān táng zhài xún jiǎn, liàn xiāng bīng fáng zéi. míng nián dōng, zéi zhì, yè shè liáo, dà jīng qù zhī. yú nián, zéi zài zhì, chàng chūn sǐ shǒu, lì qū, yǎng tiān tàn yuē:" wú de sǐ suǒ yǐ!" shǒu rèn shù zéi, bèi zhí bù qū sǐ. zèng dí gōng láng ān qìng fǔ jīng lì, yīn zi suǒ zhèn fǔ.
同时江北死难者,有吴畅春。崇祯八年为潜山天堂寨巡检,练乡兵防贼。明年冬,贼至,夜设燎,大惊去之。逾年,贼再至,畅春死守,力屈,仰天叹曰:“吾得死所矣!”手刃数贼,被执不屈死。赠迪功郎、安庆府经历,荫子所镇抚。
yòu yǒu wáng yín, qián táng rén. lǚ lì jué rén, jǔ wǔ xiāng shì, yǐ fù zhēng bō gōng wèi qiān hù. chóng zhēn zhōng, zhuó fǔ biāo shǒu bèi. jiàn bù zú cuì ruò, chà yuē:" nǎng qī jiāng jūn liàn zhè bīng, wén tiān xià, jīn ruò ěr xié!" dū jiào zhī, zú shǐ kě yòng. shí nián qiān lóng jiāng dū sī, diào fù sì zhōu hù zǔ líng. zéi lái fàn, yín yuē:" zéi zhòng wǒ guǎ, jí qí wèi jí, kě pò yě." juǎn jiǎ jí qū, zhì xū yí, zhǎn qí xiān fēng yī rén. zhàn zì wǔ qì shēn, zéi lái yì zhòng, yǔ shǒu bèi chén zhèng hēng xiàn zhèn sǐ. zèng zhèn guó jiāng jūn dōu zhǐ huī qiān shì. zhèng hēng zèng zhāo yǒng jiāng jūn zhǐ huī shǐ. bìng guān yī zi.
又有王寅,钱塘人。膂力绝人,举武乡试,以父征播功为千户。崇祯中,擢抚标守备。见步卒脆弱,诧曰:“曩戚将军练浙兵,闻天下,今若尔邪!”督教之,卒始可用。十年迁龙江都司,调赴泗州护祖陵。贼来犯,寅曰:“贼众我寡,及其未集,可破也。”卷甲疾趋,至盱眙,斩其先锋一人。战自午迄申,贼来益众,与守备陈正亨陷阵死。赠镇国将军、都指挥佥事。正亨赠昭勇将军、指挥使。并官一子。
xú shàng qīng, nán píng rén. jǔ yú xiāng, zhī jiàn zhōu. chóng zhēn shí nián shí yuè, lǐ zì chéng huì dēng xiāng děng yǐ shù shí wàn zhòng rù sì chuān, dà jiàng hóu liáng zhù bài mò yú guǎng yuán, suì gōng xiàn zhāo huà, zhī xiàn wáng shí huà sǐ zhī. shàng qīng zhī zéi bì zhì, jí shì mín qì yuē:" chéng bì bù néng shǒu, ruò bèi sù qù, wú sǐ cǐ." zhòng qì, qǐng xié qù, shàng qīng bù kě. yuè èr rì, chéng xiàn, tóu huán sǐ, lì mù lǐ yīng jùn cóng zhī. zéi suì cháng qū xiàn jiāng yóu zhāng míng ān xiàn luó jiāng dé yáng hàn zhōu, lì mín jiē xiān dùn. xún lüè pí xiàn, zhǔ bù zhāng yīng qí sǐ zhī. xiàn jīn táng, diǎn shǐ pān mèng kē sǐ zhī. shì yuè yě, zéi xiàn zhōu xiàn sān shí liù, yǐ sǐ shì wén zhě sì rén. shì dìng, zèng shàng qīng yòu cān yì, shí huà guāng lù chéng, yīng qí àn chá sī zhī shì, mèng kē jiāng shì láng, bìng cì xù diǎn. shí huà, hú guǎng rén, jǔ xiāng shì dì yī.
徐尚卿,南平人。举于乡,知剑州。崇祯十年十月,李自成、惠登相等以数十万众入四川,大将侯良柱败殁于广元,遂攻陷昭化,知县王时化死之。尚卿知贼必至,集士民泣曰:“城必不能守,若辈速去,吾死此。”众泣,请偕去,尚卿不可。阅二日,城陷,投缳死,吏目李英俊从之。贼遂长驱陷江油、彰明、安县、罗江、德阳、汉州,吏民皆先遁。寻掠郫县,主簿张应奇死之。陷金堂,典史潘孟科死之。是月也,贼陷州县三十六,以死事闻者四人。事定,赠尚卿右参议,时化光禄丞,应奇按察司知事,孟科将仕郎,并赐恤典。时化,湖广人,举乡试第一。
ruǎn zhī diàn, zì shí fǔ, tóng chéng zhū shēng. chóng zhēn zhōng, xià zhào bǎo jǔ rén cái, tóng jùn yù dé liú ruò zǎi yǐ zhī diàn yīng, shòu gǔ chéng zhī xiàn. shí yī nián zhēng yuè, zhī diàn wèi zhì, zhāng xiàn zhōng xí xiàn qí chéng, jù yǐ qiú fǔ. zǒng lǐ xióng wén càn xǔ zhī, chù qí zhòng shù wàn yú sì jiāo, jū mín xiōng xiōng yù cuàn. zhī diàn zhì, jìn xīn tiáo jì, mín shāo ān, nǎi shàng shū yán:" xiàn zhōng hǔ jù yì chéng, qí móu pǒ cè. suǒ yāo qiú zhī dì, shí bīng xiǎng qǔ dào yān hóu, qín shǔ jiāo huì mài luò, jīn jiē wèi suǒ jù. jiān mín gān xīn xiào yòng, shàn liáng xī wèi pò xié. chén shǒu tǔ mù mín zhī guān, zhì wú tǔ kě shǒu, wú mín kě mù. kù cáng dān xū, mín chǎn bèi duó, wú fù kě zhēng. míng suī xiàn lìng, shí zhuì yuán ěr. nǎi miào táng zhī shàng zhuān zhǔ fǔ yì, chén yú wàng wèi fǔ jiǎo èr cè kě hé yán, wèi kě fēn yán, zhì sǔn guó wēi, ér cuò shì qì." shí bù néng yòng. zéi zhòng jiàn chū yě wài háng jié, zhī diàn zhí zhī yǐ gào qí yíng jiāng, shāo zhì zhī fǎ. jí zài gào, jiē bù yīng, yuē:" guān sī bù gěi xiǎng ěr, dé xiǎng zì zhǐ." yóu shì cūn mín xǐ wáng dài jìn, suì lüè jí huán huì. shāo jù, zhé tǐng rèn xiāng xiàng, rì yǒu sǐ zhě, yī chéng dà xiāo. jiān jūn qiān shì zhāng dà jīng fèng wén càn lìng lái zhèn fǔ, yì bù néng jìn.
阮之钿,字实甫,桐城诸生。崇祯中,下诏保举人才,同郡谕德刘若宰以之钿应,授谷城知县。十一年正月,之钿未至,张献忠袭陷其城,据以求抚。总理熊文灿许之,处其众数万于四郊,居民汹汹欲窜。之钿至,尽心调剂,民稍安,乃上疏言:“献忠虎踞邑城,其谋叵测。所要求之地,实兵饷取道咽喉,秦、蜀交会脉络,今皆为所据。奸民甘心效用,善良悉为迫胁。臣守土牧民之官,至无土可守,无民可牧。库藏殚虚,民产被夺,无赋可征。名虽县令,实赘员尔。乃庙堂之上专主抚议,臣愚妄谓抚剿二策可合言,未可分言,致损国威,而挫士气。”时不能用。贼众渐出野外行劫,之钿执之以告其营将,稍置之法。及再告,皆不应,曰:“官司不给饷耳,得饷自止。”由是村民徙亡殆尽,遂掠及闤阓。稍拒,辄挺刃相向,日有死者,一城大嚣。监军佥事张大经奉文灿令来镇抚,亦不能禁。
míng nián, xiàn zhōng fǎn xíng jiàn lù, zhī diàn wǎng shuō zhī yuē:" jiāng jūn shǐ suǒ wéi shén bèi, jīn xìng de wèi wáng chén, dāng cóng jūn lì gōng, chuí míng zhú bó. qiě bú jiàn liú jiāng jūn guó néng hū? tiān zǐ shǒu zhào jìn gōng, hòu jī jīn bó, cǐ chì chéng xiào yě. jiāng jūn ruò yí tiān cháo yǒu yì lùn, zhī diàn qǐng yǐ bǎi kǒu bǎo. hé xián hé yí, ér fù huái tā zhì." xiàn zhōng sù xián zhī diàn, suì è yán jí mà zhī. zhī diàn yōu fèn chéng bìng, tí shù yǔ yú bì, zì shì yǐ sǐ, suì bù shì shì. zhì wǔ yuè, xiàn zhōng guǒ fǎn, jié kù zòng qiú, huǐ qí chéng. zhī diàn yǎng yào wèi jué, xiàn zhōng qiǎn shǐ suǒ yìn, jiān bù yǔ, zéi suì shā zhī. xuán zòng huǒ fén gōng shǔ, hái gǔ wèi jìn. ér dà jīng wèi zéi jié qù, bù néng sǐ. dài mǎ nǎo shān zhàn bài, xié zéi jiāng cáo wēi děng chū jiàng, shì lùn chǒu zhī. zhī diàn hòu zèng shàng bǎo shǎo qīng.
明年,献忠反形渐露,之钿往说之曰:“将军始所为甚悖,今幸得为王臣,当从军立功,垂名竹帛。且不见刘将军国能乎?天子手诏进宫,厚赍金帛,此赤诚效也。将军若疑天朝有异论,之钿请以百口保。何嫌何疑,而复怀他志。”献忠素衔之钿,遂恶言极骂之。之钿忧愤成病,题数语于壁,自誓以死,遂不视事。至五月,献忠果反,劫库纵囚,毁其城。之钿仰药未绝,献忠遣使索印,坚不予,贼遂杀之。旋纵火焚公署,骸骨为烬。而大经为贼劫去,不能死。迨玛瑙山战败,偕贼将曹威等出降,士论丑之。之钿后赠尚宝少卿。
hǎo jǐng chūn, zì hé mǎn, jiāng dū rén. jǔ yú xiāng, shǔ yán chéng jiào yù, zuò shì bà guī. qǐ shǎn xī yuàn mǎ sì wàn ān jiān lù shì, liàng yí huáng zhōu zhào mó, shè huáng ān xiàn shì. fǔ sān rì, qún zéi yǎn zhì, jiān shǒu bā rì yè, shǐ jiě qù.
郝景春,字和满,江都人。举于乡,署盐城教谕,坐事罢归。起陕西苑马寺万安监录事,量移黄州照磨,摄黄安县事。甫三日,群贼奄至,坚守八日夜,始解去。
chóng zhēn shí yī nián, zhuó zhī fáng xiàn. luó rǔ cái lǜ jiǔ yíng zhī zhòng qǐng xiáng yú xióng wén càn, wén càn shòu zhī. rǔ cái yóu yù, jǐng chūn dān qí rù qí yíng, xié rǔ cái jí qí dǎng bái guì hēi yún xiáng shà xuè méng. rǔ cái yì jūn mén jiàng, fēn zhū yíng yú zhú xī bǎo kāng shàng jīn, ér zì yǔ guì yún xiáng jū fáng xiàn zhī yě. dàng shì shí, yún yáng zhū shǔ yì, chéng guō wèi xū, dú fáng lài jǐng chūn fǔ xún, cū kě shǒu. jí dà zhòng zá chǔ, jū mín rì zhuì zhuì. jǐng chūn nǎi yǔ zhǔ bù zhū bāng wén shǒu bèi yáng dào xuǎn xiū shǒu jù, jí zhū yíng.
崇祯十一年,擢知房县。罗汝才率九营之众请降于熊文灿,文灿受之。汝才犹豫,景春单骑入其营,偕汝才及其党白贵、黑云祥歃血盟。汝才诣军门降,分诸营于竹谿、保康、上津,而自与贵、云祥居房县之野。当是时,郧阳诸属邑,城郭为墟,独房赖景春拊循,粗可守。及大众杂处,居民日惴惴。景春乃与主簿朱邦闻、守备杨道选修守具,辑诸营。
míng nián wǔ yuè, zhāng xiàn zhōng fǎn gǔ chéng, yuē rǔ cái tóng fǎn. jǐng chūn zi míng luán, zhū shēng yě, lì dí wàn fū, wèi fù yuē:" wú chéng dāng zéi chōng, ér léi zú zhǐ èr bǎi, chéng hé yǐ shǒu?" nǎi huàn jiǎ yì rǔ cái yuē:" ruò bù niàn xiāng huǒ méng hū? shèn wú cóng luàn." rǔ cái yáng nuò. míng luán jué qí wěi, guī yǔ dào xuǎn shòu bīng dēng pí, ér xiàn zhōng suǒ qiǎn qián fēng yǐ zhì, jī zhǎn qí jiāng shàng tiān lóng. qiǎn shǐ zhuì chéng qǐ yuán yú wén càn, fán shí sì wǎng, bù bào.
明年五月,张献忠反谷城,约汝才同反。景春子鸣銮,诸生也,力敌万夫,谓父曰:“吾城当贼冲,而羸卒止二百,城何以守?”乃擐甲诣汝才曰:“若不念香火盟乎?慎毋从乱。”汝才佯诺。鸣銮觉其伪,归与道选授兵登陴,而献忠所遣前锋已至,击斩其将上天龙。遣使缒城乞援于文灿,凡十四往,不报。
yǐ ér zéi dà zhì, xiàn zhōng bīng zhāng bái zhì, rǔ cái bīng zhāng chì zhì, é èr zhì xiāng zá, huán chéng lì gōng. guì yún xiáng cè mǎ hū yuē:" yǐ chéng ràng wǒ, bǎo wú tā yě." xiàn zhōng yòu yǐ zhāng dà jīng xí yù jiàng, jǐng chūn dà mà suì zhī. míng luán qiě shǒu qiě zhàn, yuè wǔ rì, zéi duō sǐ. nǎi fù bǎn xué chéng, chéng jiāng bēng, míng luán rè yóu guàn zhī. yòu jī shāng xiàn zhōng zuǒ zú, shā qí suǒ ài shàn mǎ. nǎi yòng jiàn rù zéi lěi, yīn shí xiàn zhōng suǒ wò zhàng, jiāng xí qín zhī. zhǐ huī zhāng sān xī qǐ běi mén yī rǔ cái rù, dào xuǎn xiàng zhàn sǐ. dà jīng shǐ rǔ cái shuō jǐng chūn jiàng, nù bù dá. wèn kù cáng chǔ xù ān zài, chì yuē:" kù cáng ruò yǒu wù, chéng qǐ wèi rǔ xiàn!" zéi nù, shā yī diǎn shǐ yī shǒu bèi kǒng zhī, zú bù qū, yǔ míng luán jù bèi shā. pū chén yí chì sǐ zhī. bāng wén jí qí jiā rén bìng bù qū sǐ. shì wén, zèng jǐng chūn shàng bǎo shǎo qīng, jiàn cí fèng sì, dào xuǎn děng yì zèng xù. yǐ, dì zhào jiàn fǔ chén hè féng shèng, bèi shù qí sǐ shì zhuàng, gǎi zèng tài pú shǎo qīng. sān xī hòu wèi guān jūn suǒ huò, zhé sǐ.
已而贼大至,献忠兵张白帜,汝才兵张赤帜,俄二帜相杂,环城力攻。贵、云祥策马呼曰:“以城让我,保无他也。”献忠又以张大经檄谕降,景春大骂碎之。鸣鸾且守且战,阅五日,贼多死。乃负板穴城,城将崩,鸣銮热油灌之。又击伤献忠左足,杀其所爱善马。乃用间入贼垒,阴识献忠所卧帐,将袭擒之。指挥张三锡启北门揖汝才入,道选巷战死。大经使汝才说景春降,怒不答。问库藏储蓄安在,叱曰:“库藏若有物,城岂为汝陷!”贼怒,杀一典史、一守备恐之,卒不屈,与鸣銮俱被杀。仆陈宜赤死之。邦闻及其家人并不屈死。事闻,赠景春尚宝少卿,建祠奉祀,道选等亦赠恤。已,帝召见辅臣贺逢圣,备述其死事状,改赠太仆少卿。三锡后为官军所获,磔死。
zhāng kè jiǎn, zì yǔ xíng, tún liú rén. chóng zhēn sì nián jìn shì. shòu huī xiàn zhī xiàn. liù nián chūn, zéi fàn wǔ ān, shǒu bèi cáo míng è zhàn sǐ, suì fàn huī xiàn. kè jiǎn chéng chéng gù shǒu, zéi bù néng xià, tún bǎi quán shū yuàn, sān rì ér qù. qiān bīng bù zhǔ shì, bèi jiàn zhào duì, chēng zhǐ. shí èr nián zhuó hú guǎng qiān shì, jiān yún xiāng zhū jūn. yáng sì chāng zhèn xiāng yáng, shēn yǐ zhàng zhī. zhāng xiàn zhōng luó rǔ cái zhī bài yě, xiǎo qín wáng hún shì wáng guò tiān xīng děng jiē jiàng, sì chāng chù zhī fáng zhú shān zhōng, mìng kè jiǎn ān jí. ér zhū zéi dé miǎn sǐ pái, mò kěn sàn, zì zé biàn dì, lián yíng shù bǎi lǐ. shí hé nán běi dà jī, liú mín jiù shí xiāng hàn zhě rì shù wàn, jiàng zú duō lán rù liú mín zhōng. kè jiǎn shēn yōu zhī, shàng shū sì chāng yuē:" xiāng yáng zì gǔ yào qū, běn cháo guǎn yào xiàn líng, shì xī yóu zhòng. jìn liǎng hé jī mín yún jí, xīn jiù jiàng dīng bī chù qí jiān, yī fū jiào hū, jí zú zhì luàn. kuàng qín bīng yǐ cháng wǔ zhī biàn, xī guī yún fáng. jūn fǔ cū lì, jiàng yíng qí zhì, xī chì fàng hǔ zì wèi. zǐ hàn xī xīng, chū wú zhòng mén zhī bèi, hé shì bù kǒng." sì chāng bù yǐ wéi yì, bào yuē:" xī gāo rén hòu liù rì jiàng zéi bǎi wàn, qì qín qiān néng, jiān jūn hé qiè yé?" jí sì chāng rù shǔ, wěi kè jiǎn yǐ liú wù. lù pò zéi gōng, jiā yòu cān yì, jiān jūn rú gù. wèi jǐ, yǐ běn guān yí shǒu xià chuān nán dào, yún yáng xún fǔ yuán jì xián zòu liú zhī.
张克俭,字禹型,屯留人。崇祯四年进士。授辉县知县。六年春,贼犯武安,守备曹鸣鹗战死,遂犯辉县。克俭乘城固守,贼不能下,屯百泉书院,三日而去。迁兵部主事,被荐召对,称旨。十二年擢湖广佥事,监郧、襄诸军。杨嗣昌镇襄阳,深倚仗之。张献忠、罗汝才之败也,小秦王、浑世王、过天星等皆降,嗣昌处之房、竹山中,命克俭安辑。而诸贼得免死牌,莫肯散,自择便地,连营数百里。时河南、北大饥,流民就食襄、汉者日数万,降卒多阑入流民中。克俭深忧之,上书嗣昌曰:“襄阳自古要区,本朝筦钥献陵,视昔尤重。近两河饥民云集,新旧降丁逼处其间,一夫叫呼,即足致乱。况秦兵以长、武之变,西归郧、房。军府粗立,降营棋置,奚啻放虎自卫。紫、汉、西、兴,初无重门之备,何恃不恐。”嗣昌不以为意,报曰:“昔高仁厚六日降贼百万,迄擒阡能,监军何怯耶?”及嗣昌入蜀,委克俭以留务。录破贼功,加右参议,监军如故。未几,以本官移守下川南道,郧阳巡抚袁继咸奏留之。
shí sì nián èr yuè zhuó yòu qiān dōu yù shǐ, xún fǔ hé nán. wèi wén mìng, xiàn zhōng lìng rén jiǎ dū fǔ jūn fú kuáng rù xiāng yáng chéng. kè jiǎn bù néng biàn, yè fēn, zéi cóng zhōng qǐ, fén xiāng wáng fǔ. kè jiǎn cāng huáng bēn jiù, wèi zéi suǒ zhí, dà mà sǐ. tuī guān kuàng yuē guǎng shè xiàn shì lǐ dà jué yóu jī lí mín ān sǐ yān.
十四年二月擢右佥都御史,巡抚河南。未闻命,献忠令人假督府军符诳入襄阳城。克俭不能辨,夜分,贼从中起,焚襄王府。克俭仓皇奔救,为贼所执,大骂死。推官邝曰广、摄县事李大觉、游击黎民安死焉。
yuē guǎng, pān yú rén. chóng zhēn shí nián jìn shì. jū guān yǒu shǒu. fèng xí hé jūn chǔ yú jīng zhōu, fǔ hái rèn ér nán zuò, zhōng rèn sǐ, qī zǐ nǚ jù yù hài. dà jué, zì jué zhī, jīn xī rén. yóu xiāng jǔ zhī gǔ chéng, jiān shǔ xiāng yáng xiàn. wén biàn, xì yìn yú zhǒu, yì sǐ táng shàng. mín ān, dà jué tóng xiàn rén. chéng zhōng huǒ qǐ, lǜ suǒ bù qiān yú rén bó zhàn, shǐ jǐn bèi fù, kàng mà sǐ. dú zhī fǔ xià yì wáng chéng céng dùn miǎn.
曰广,番禺人。崇祯十年进士。居官有守。奉檄核军储于荆州,甫还任而难作,中刃死,妻子女俱遇害。大觉,字觉之,金谿人。由乡举知谷城,兼署襄阳县。闻变,系印于肘,缢死堂上。民安,大觉同县人。城中火起,率所部千余人搏战,矢尽被缚,抗骂死。独知府夏邑王承曾遁免。
chū, xiàn zhōng bài yú mǎ nǎo shān, qí qī áo shì gāo shì bèi huò, tā jiāng sōu shān, yòu huò qí jūn shī pān dú áo, jiē xì xiāng yáng yù. chéng céng nián shào qīng tiāo, měi xī tuō wèn zéi zhōng qíng xíng, yǔ xiàn zhōng èr qī xiào yǔ. yù lì yòu duō nà zéi jīn, jìn fáng jǐn chí, dú áo děng tuō zhì gù zì yǐn. sì chāng yí dié jiè zhī, chéng céng xiào yuē:" shì qǐ néng fēi zhì yé?" jí shì, dú áo guǒ cóng yù zhōng qǐ, chéng céng lǜ zhòng duó mén zǒu. shì wén, mìng dǎi zhì. shí hé nán yì dà luàn, jiǔ dǎi bù zhì, wèi zhī suǒ zhōng.
初,献忠败于玛瑙山,其妻敖氏、高氏被获,他将搜山,又获其军师潘独鳌,皆系襄阳狱。承曾年少轻佻,每夕托问贼中情形,与献忠二妻笑语。狱吏又多纳贼金,禁防尽弛,独鳌等脱桎梏恣饮。嗣昌移牒戒之,承曾笑曰:“是岂能飞至耶?”及是,独鳌果从狱中起,承曾率众夺门走。事闻,命逮治。时河南亦大乱,久逮不至,未知所终。
xú shì chún, zì zhōng míng, xiù shuǐ rén. fù bì dá, zì dé fū, wàn lì èr shí nián jìn shì. zhī lì shuǐ xiàn, zhù shí jiù hú dī, zòu chú qí tài yīn qī zǐ sūn jūn jí èr shí liù jiā. lèi qiān lì bù kǎo gōng láng zhōng, yǔ lì kē jǐ shì zhōng chǔ chún chén tóng lǐng chá shì. chún chén shòu zāng lì qiú, dāng dà jì rì, bì dá jìn zhuàng qǐng chù chún chén, miàn yī zhī tuì, yī zuò dà jīng. qiān guāng lù chéng, chén bái liáng lì bì shí yī shì, xī yǔn xíng. jìn shǎo qīng, xún cáo yù shǐ sūn jū xiāng yǐ chuán huài bù zhì, qǐng gù mín chuán jì yùn, bì dá zhēng zhǐ zhī. tiān qǐ chū, yǐ yòu qiān dōu yù shǐ dū cāo jiāng jūn. bái lián zéi jiāng kuī xú zhōu, bì dá mù ruì zú huì shān dōng bīng jī pò zhī. qiān bīng bù yòu shì láng, yǐ shí yí bà guī, zú.
徐世淳,字中明,秀水人。父必达,字德夫,万历二十年进士。知溧水县,筑石臼湖堤,奏除齐泰姻戚子孙军籍二十六家。累迁吏部考功郎中,与吏科给事中储纯臣同领察事。纯臣受赃吏赇,当大计日,必达进状请黜纯臣,面揖之退,一座大惊。迁光禄丞,陈白粮利弊十一事,悉允行。进少卿,巡漕御史孙居相以船坏不治,请雇民船济运,必达争止之。天启初,以右佥都御史督操江军。白莲贼将窥徐州,必达募锐卒会山东兵击破之。迁兵部右侍郎,以拾遗罢归,卒。
shì chún, chóng zhēn zhòng jǔ rén. shí sān nián dōng, lì suí zhōu zhī zhōu. zhōu cháng bèi zéi, jū mín xiāo rán. shì chún zhī zéi bì fù zhì, jí shì mín shì yǐ sǐ shǒu. huì suì dà huāng, shì duō jiù shí zhōu chǎng, tàn yuē:" kě shǐ shì yǐ něi shī lǐ hū?" fēn sù zhèn zhī. kuì bīng guò suí suǒ xiǎng, shì chún shòu bīng dēng pí, ér dān qí rù jiàn jūn shuài yuē:" jūn shí bù gōng, yǒu sī zuì yě. shā wǒ zú yǐ, qǐng xiè wǒ yǐ jiàn dū shī." shuài qì duó, liǎn zhòng qù.
世淳,崇祯中举人。十三年冬,历随州知州。州尝被贼,居民萧然。世淳知贼必复至,集士民誓以死守。会岁大荒,士多就食粥厂,叹曰:“可使士以馁失礼乎?”分粟振之。溃兵过随索饷,世淳授兵登陴,而单骑入见军帅曰:“军食不供,有司罪也。杀我足矣,请械我以见督师。”帅气夺,敛众去。
míng nián sān yuè, zhāng xiàn zhōng zì xiāng yáng lái fàn, shì chún qǐn shí nán chéng qiáo lóu, xiǎo yè gù shǒu, gào jí yú xún fǔ sòng yī hè. yī hè qiǎn bīng lái yuán, wèi jiān sī shǒu chéng tiān zhě yāo qù. shǒu yuè yú, yuán jué lì qióng, zéi jí gōng nán chéng, ér qián bīng duò běi chéng yǐ rù. shì chún mìng zi zhào liáng cao lí yìn xiè hòu, lè mǎ xiàng zhàn, shǐ guàn yí, ěr bí héng duàn, zhuì mǎ, luàn rèn zhuó sǐ. zhào liáng bēn fù, qiě kū qiě mà, zéi jiāng shā zhī, hū zhōu rén gào yǐ cao lí yìn chù, nǎi sǐ. shì chún qiè zhào wáng jí zāng huò shí bā rén jiē sǐ. hòu zèng tài pú shǎo qīng, jiàn cí, yǐ zhào liáng fù.
明年三月,张献忠自襄阳来犯,世淳寝食南城谯楼,晓夜固守,告急于巡抚宋一鹤。一鹤遣兵来援,为监司守承天者邀去。守月余,援绝力穷,贼急攻南城,而潜兵堕北城以入。世淳命子肇梁{艹貍}印廨后,勒马巷战,矢贯颐,耳鼻横断,坠马,乱刃斫死。肇梁奔赴,且哭且骂,贼将杀之,呼州人告以{艹貍}印处,乃死。世淳妾赵、王及臧获十八人皆死。后赠太仆少卿,建祠,以肇梁祔。
suí zì shí nián zhēng yuè xiàn, jí shì zài xiàn, zhì qī yuè fù xiàn, pàn guān yú què sǐ yān. sān xiàn zhī hòu, chéng zhōng jǐ wú jié yí.
随自十年正月陷,及是再陷,至七月复陷,判官余塙死焉。三陷之后,城中几无孑遗。