zhāng shèn yán zi lǚ xuán xú shí qí jiě xué lóng gāo zhuō huáng duān bó děng zuǒ mào dì qí biāo jiā
张慎言(子履旋) 徐石麒 解学龙 高倬(黄端伯等) 左懋第 祁彪佳
zhāng shèn yán, zì jīn míng, yáng chéng rén. zǔ shēng, hé nán cān zhèng. shèn yán jǔ wàn lì sān shí bā nián jìn shì. chú shòu zhāng zhī xiàn, yǒu néng shēng. diào fán cáo xiàn, chū kù yín dí sù bèi zhèn, lián zhí huāng suì, mín lài yǐ jì. tài chāng shí, zhuó yù shǐ. yú yuè, xī zōng jí wèi. shí fāng huì yì sān àn, shèn yán yán:" huáng zǔ zhào yù bǎi gōng, bù jiù zhāng chà dǎng yǔ, suǒ yǐ quán fù zǐ zhī qíng rán bì zhāi fā jiān móu, suǒ yǐ míng jūn chén zhī yì. zhì xiān huáng jiàn zuò, gǔ huò zhī jì fāng xíng, yào ěr zhī jiān xuán fā. cuī wén shēng tóu liáng jì yú jī bèi zhī yú, lǐ kě zhuó jìn hóng wán yú dà jiàn zhī jì, fǎ dāng pián shǒu, ēn fǎn cì jīn. shuí bǐng guó chéng, yī zhì cǐ jí! ruò fú dǐng hú zài qì, zōng miào zhī dǐng chàng wéi zhòng, zé xiān dì zhī zān lǚ wèi qīng. suī shén miào zhèng fēi qiě xiān xǐ yǐ wéi wàng, xuǎn shì bù jí yí gōng, jì jiāng ān dài." wú hé, jiǎ jì chūn yǐ qǐng ān xuǎn shì bèi qiǎn, shèn yán kàng shū jiù zhī. dì nù, duó fèng èr nián.
张慎言,字金铭,阳城人。祖升,河南参政。慎言举万历三十八年进士。除寿张知县,有能声。调繁曹县,出库银籴粟备振,连值荒岁,民赖以济。泰昌时,擢御史。逾月,熹宗即位。时方会议三案,慎言言:“皇祖召谕百工,不究张差党与,所以全父子之情;然必摘发奸谋,所以明君臣之义。至先皇践阼,蛊惑之计方行,药饵之奸旋发。崔文升投凉剂于积惫之余,李可灼进红丸于大渐之际,法当骈首,恩反赐金。谁秉国成,一至此极!若夫鼎湖再泣,宗庙之鼎鬯为重,则先帝之簪履为轻。虽神庙郑妃且先徙以为望,选侍不即移宫,计将安待。”无何,贾继春以请安选侍被谴,慎言抗疏救之。帝怒,夺俸二年。
tiān qǐ chū, chū dū jī fǔ tún tián, yán:" tiān jīn jìng hǎi xīng jì jiān, wò yě wàn qǐng, kě kěn wèi tián. jìn tóng zhī lú guān xiàng kěn tián sān qiān yú mǔ, qí gōu xù lú shè zhī zhì, zhòng zhí shū jùn zhī fāng, lí rán jù bèi, kě fǎng ér xíng." yīn liè shàng guān zhǒng diàn zhǒng mín zhǒng jūn zhǒng tún zhǒng wǔ fǎ. yòu yán:" guǎng níng shī shǒu, liáo rén zhuǎn xǐ rù guān zhě bù xià bǎi wàn. yí zhāo jí jīn mén, yǐ wú jiā zhī zhòng, kěn bù gēng zhī tián biàn." zhào cóng zhī. cháng shū jiàn zhào nán xīng, hé féng quán, quán dà hèn. wǔ nián sān yuè, shèn yán jiǎ guī, quán shǔ cáo qīn chéng lùn hé, wū dào cáo xiàn kù yín sān qiān, suì xià fǔ àn zhēng zàng, biān shù sù zhōu.
天启初,出督畿辅屯田,言:“天津、静海、兴济间,沃野万顷,可垦为田。近同知卢观象垦田三千余亩,其沟洫庐舍之制,种植疏浚之方,犁然具备,可仿而行。”因列上官种、佃种、民种、军种、屯种五法。又言:“广宁失守,辽人转徙入关者不下百万。宜招集津门,以无家之众,垦不耕之田便。”诏从之。尝疏荐赵南星,劾冯铨,铨大恨。五年三月,慎言假归,铨属曹钦程论劾,诬盗曹县库银三千,遂下抚按征脏,编戍肃州。
zhuāng liè dì jí wèi, shè miǎn. chóng zhēn yuán nián qǐ gù guān. huì dāng jīng chá, qǐng xiān zhì mèi dāng zhě fù nì zhī zuì, qí tā shǐ fù kǎo gōng, bào kě. xuán zhuó tài pú shǎo qīng, lì tài cháng qīng xíng bù yòu shì láng. yàn gěng rú qǐ yù, bù chēng zhǐ, bìng shàng shū hán jì sī xià lì, xún luò zhí guī. jiǔ zhī, zhào wèi gōng bù yòu shì láng. guó yòng bù zhī, tíng yì kāi cǎi gǔ zhù tún tián yán fǎ zhū shì. shèn yán lǚ shū chén zòu, xī gēn běn jì. dà xué shì yáng sì chāng yì gǎi fǔ zhōu xiàn zuǒ wèi liàn bèi liàn zǒng, shèn yán yǐ gèng zhì shì dà, lì chén bā yì, qí hòu zú bù néng xíng. yóu zuǒ shì láng qiān nán jīng hù bù shàng shū, qī shū yǐn jí, bù yǔn. jiù gǎi lì bù shàng shū, zhǎng yòu dōu yù shǐ shì.
庄烈帝即位,赦免。崇祯元年起故官。会当京察,请先治媚珰者附逆之罪,其他始付考功,报可。旋擢太仆少卿,历太常卿、刑部右侍郎。谳耿如杞狱,不称旨,并尚书韩继思下吏,寻落职归。久之,召为工部右侍郎。国用不支,廷议开采、鼓铸、屯田、盐法诸事。慎言屡疏陈奏,悉根本计。大学士杨嗣昌议改府州县佐为练备、练总,慎言以更制事大,历陈八议,其后卒不能行。由左侍郎迁南京户部尚书,七疏引疾,不允。就改吏部尚书,掌右都御史事。
shí qī nián sān yuè, jīng shī xiàn. wǔ yuè, fú wáng jí wèi nán jīng, mìng shèn yán lǐ bù shì. shàng zhōng xīng shí yì: yuē jié zhèn, yuē qīn fān, yuē kāi tún, yuē pàn nì, yuē wěi mìng, yuē bāo xù, yuē gōng shǎng, yuē qǐ fèi, yuē chéng tān, yuē cáo shuì. jiē jiā nà. shí dà qǐ fèi jí, shèn yán jiàn wú shēn zhèng sān jùn. mìng shēn bì jiàn, sān jùn bù xǔ, dà xué shì gāo hóng tú suǒ nǐ yě. xūn chén liú kǒng zhāo, zhào zhī lóng děng yī rì cháo bà, qún gòu yú tíng, zhǐ shèn yán jí shēn wèi jiān xié, chì zhà chè diàn bì. jǐ shì zhōng luó wàn xiàng yán:" shèn yán píng shēng jù zài, shēn sù yǒu qīng wàng, ān dé zhǐ wèi jiān xié?" kǒng zhāo děng fú dì tòng kū, wèi shèn yán jǔ yòng wén chén, bù jí wǔ chén, xiāo zhēng bù yǐ. yòu shū hé shèn yán, jí dǐ sān jùn. qiě wèi::" shèn yán dāng yíng lì shí, zǔ nàn huái èr xīn. qǐ qǐn shēng bì jiàn mìng, qiě yì shèn yán qī bì zuì." shèn yán shū biàn, yīn qǐ xiū. wàn xiàng yòu yán:" shǒu yīng fēng jué zhě, sì zhèn yě. xīn gǎi jīng yíng, yòu jiā èr zhèn xián, hé cháng bù yòng wǔ. nián lái fēng jiāng zhī fǎ, xiān dì duō kuān wǔ chén, wǔ chén bào xiān dì zhě ān zài? zǔ zhì yǐ piào nǐ guī gé chén, cān bó guī yán guān, bù wén wěi xūn chén yǐ jiū hé yě. shǐ xūn chén de jiān jiū hé, wén chén kě shèng zhú zāi!" shǐ kě fǎ zòu:" shèn yán shū jiàn wú bù dàng. zhū chén tòng kū xuān hū, miè jué fǎ jì, kǒng jiāo biàn hàn zú yì qīng cháo tíng." yù shǐ wáng sūn fān yán:" yòng rén, lì bù zhí zhǎng. nài hé tíng rǔ zhǒng zǎi." hóng tú děng yì yǐ bù néng jí hé wén wǔ, gè shū qǐ xiū, bù yǔn.
十七年三月,京师陷。五月,福王即位南京,命慎言理部事。上中兴十议:曰节镇,曰亲藩,曰开屯,曰叛逆,曰伪命,曰褒恤,曰功赏,曰起废,曰惩贪,曰漕税。皆嘉纳。时大起废籍,慎言荐吴甡、郑三俊。命甡陛见,三俊不许,大学士高弘图所拟也。勋臣刘孔昭,赵之龙等一日朝罢,群诟于廷,指慎言及甡为奸邪,叱咤彻殿陛。给事中罗万象言:“慎言平生具在,甡素有清望,安得指为奸邪?”孔昭等伏地痛哭,谓慎言举用文臣,不及武臣,嚣争不已。又疏劾慎言,极诋三俊。且谓::“慎言当迎立时,阻难怀二心。乞寝牲陛见命,且议慎言欺蔽罪。”慎言疏辨,因乞休。万象又言:“首膺封爵者,四镇也。新改京营,又加二镇衔,何尝不用武。年来封疆之法,先帝多宽武臣,武臣报先帝者安在?祖制以票拟归阁臣,参驳归言官,不闻委勋臣以纠劾也。使勋臣得兼纠劾,文臣可胜逐哉!”史可法奏:“慎言疏荐无不当。诸臣痛哭喧呼,灭绝法纪,恐骄弁悍卒益轻朝廷。”御史王孙蕃言:“用人,吏部职掌。奈何廷辱冢宰。”弘图等亦以不能戢和文武,各疏乞休,不允。
shēn jì bù chū, shèn yán qǐ xiū de qǐng, jiā tài zǐ tài bǎo, yīn yī zi. shān xī jǐn xiàn yú zéi, shèn yán wú jiā kě guī, liú yù wú hú xuān chéng jiān. guó wáng hòu, jū fā yú bèi, jiè wù yào, zú, nián liù shí jiǔ.
甡既不出,慎言乞休得请,加太子太保,荫一子。山西尽陷于贼,慎言无家可归,流寓芜湖、宣城间。国亡后,疽发于背,戒勿药,卒,年六十九。
shèn yán shǎo sàng èr qīn, jū yú zǔ mǔ. jí wèi yù shǐ, fù wén, yǐn yì qǐ guī, zhí sàng sān nián yǐ bào.
慎言少丧二亲,鞠于祖母。及为御史,讣闻,引义乞归,执丧三年以报。
zi lǚ xuán, jǔ chóng zhēn shí wǔ nián xiāng shì. zéi xiàn yáng chéng, tóu yá sǐ. shì wén, zèng yù shǐ.
子履旋,举崇祯十五年乡试。贼陷阳城,投崖死。事闻,赠御史。
xú shí qí, zì bǎo mó, jiā xīng rén. tiān qǐ èr nián jìn shì. shòu gōng bù yíng shàn zhǔ shì, guǎn jié shèn kù. wèi zhōng xián jiān lǐng xī xīn sī, suǒ xū xī cóng kù fā, shí qí zhé chí gù shì gé zhī. qí dǎng zào yú tíng, bù wéi dòng. yù shǐ huáng zūn sù zuò wǔ zhōng xián xià zhào yù, shí qí wèi jìn lì. zhōng xián nù, zhí xīn chéng hóu wáng shēng zi xià yù, lìng wū huì shí qí, bǔ xì qí jiā rén, lēi wán zàng ér xuē qí jí.
徐石麒,字宝摩,嘉兴人。天启二年进士。授工部营缮主事,筦节慎库。魏忠贤兼领惜薪司,所需悉从库发,石麒辄持故事格之。其党噪于庭,不为动。御史黄尊素坐忤忠贤下诏狱,石麒为尽力。忠贤怒,执新城侯王升子下狱,令诬贿石麒,捕系其家人,勒完脏而削其籍。
chóng zhēn sān nián, qǐ nán jīng lǐ bù zhǔ shì, jiù qiān kǎo gōng láng zhōng. bā nián zuǒ shàng shū zhèng sān jùn jīng chá, chéng tài zhì gōng. lì shàng bǎo qīng yìng tiān fǔ chéng. shí yī nián chūn rù hè. sān jùn shí wéi xíng bù shàng shū, yì hóu xún yù bù zhōng, dé zuì. shí qí shū jiù, shì zhī. shí qí guān nán jīng shí yú nián, zhì shì shǐ rù wèi zuǒ tōng zhèng, lèi qiān guāng lù qīng tōng zhèng shǐ. shí wǔ nián zhuó xíng bù yòu shì láng, yàn lì bù shàng shū lǐ rì xuān děng yù. dì yuē:" méi bǔ dà diǎn, rì xuān chēng xǔ xùn sī." shí qí yǔ qīng bǐ, biǎn èr zhì. xiān shì, huì tuī gé chén, rì xuān yī zài tuī, yīn jí fù dōu yù shǐ fáng kě zhuàng gōng bù yòu shì láng sòng méi dà lǐ sì qīng zhāng sān mó, shí qí yǔ yān. zhào duì biàn diàn, shí qí dú bù fù. jí shì dì nù, shù rì xuān jí lì kē dōu jǐ shì zhōng zhāng zhèng chén hé nán dào yù shǐ zhāng xuān, duó kě zhuàng méi sān mó jí yàn yù zuǒ shì láng huì shì yáng guān. shí qí dài shì yáng zhǎng bù shì, xuán jìn zuǒ.
崇祯三年,起南京礼部主事,就迁考功郎中。八年佐尚书郑三俊京察,澄汰至公。历尚宝卿、应天府丞。十一年春入贺。三俊时为刑部尚书,议侯恂狱不中,得罪。石麒疏救,释之。石麒官南京十余年,至是始入为左通政,累迁光禄卿、通政使。十五年擢刑部右侍郎,谳吏部尚书李日宣等狱。帝曰:“枚卜大典,日宣称诩徇私。”石麒予轻比,贬二秩。先是,会推阁臣,日宣一再推,因及副都御史房可壮、工部右侍郎宋玫、大理寺卿张三谟,石麒与焉。召对便殿,石麒独不赴。及是帝怒,戍日宣及吏科都给事中章正宸、河南道御史张煊,夺可壮、玫、三谟及谳狱左侍郎惠世扬官。石麒代世扬掌部事,旋进左。
dàng shì shí, dì yǐ wēi xíng yù xià, fǎ guān yǐn lǜ, dà dǐ shēn wén fù huì, yǔ zhòng bǐ. shí qí fèng mìng qīng yù, tuī míng lǜ yì, jiào zhèng jīn duàn yù zhī bù hé yú lǜ zhě shí yú zhāng, xiān yǐ bái tóng guān. yǐ cì shěn lǐ shí sān sī qiú, duō kuān jiǎn. rán lián gōng, yī shí dà fǎ hè rán, wú gǎn xìng miǎn zhě. bīng bù shàng shū chén xīn jiǎ xià yù, cháo shì duō yíng jiù. shí qí chí zhī yuē:" rén chén wú jìng wài jiāo. wèi yǒu shēn zài cháo tíng, bù gào jūn fù ér zhuān shàn pián yí zhě. xīn jiǎ sī kuǎn rǔ guó, dāng shī xiàn chéng zhài lǜ, zhǎn." dì yuē:" wèi zhōng, kě fù nǐ." nǎi lùn xīn jiǎ xiàn biān chéng sì, xiàn fù chéng qī shí èr, xiàn qīn fān qī, cóng lái wèi yǒu zhī qí huò. dāng lín dí quē fá, bù yī qī jìn bīng cè yìng, yīn ér shī wù jūn jī zhě zhǎn. zòu shàng, xīn jiǎ qì shì, xīn jiǎ dǎng jiē dà hèn.
当是时,帝以威刑驭下,法官引律,大抵深文附会,予重比。石麒奉命清狱,推明律意,校正今断狱之不合于律者十余章,先以白同官。以次审理十三司囚,多宽减。然廉公,一时大法赫然,无敢幸免者。兵部尚书陈新甲下狱,朝士多营救。石麒持之曰:“人臣无境外交。未有身在朝廷,不告君父而专擅便宜者。新甲私款辱国,当失陷城寨律,斩。”帝曰:“未中,可覆拟。”乃论新甲陷边城四,陷腹城七十二,陷亲藩七,从来未有之奇祸。当临敌缺乏,不依期进兵策应,因而失误军机者斩。奏上,新甲弃市,新甲党皆大恨。
shí qí xún zhuó běn bù shàng shū. zhōng guān wáng yù mín zuò liú yuán bīn dǎng, yuán bīn zòng jūn yín lüè, fú zhū, yù mín yǐ qī yǐn bù jǔ xià yù. dì yù shā zhī, chū lìng sān fǎ sī tóng jū, hòu zhuān fù xíng bù, shí qí yì shù yān zhàng. zòu chéng, shǔ yuàn sì míng yǐ jìn. dì nù qí shī chū, zhào jí dōu yù shǐ liú zōng zhōu, duì yuē:" cǐ yù fēi chén yàn." xú yuē:" chén suī bù yù wén, rán yuè yàn tóng, yǐ qū jìn qíng shì. xíng guān suǒ zhí zhě fǎ ěr. fǎ rú shì zhǐ, shí qí fēi sī yù mín yě." dì yuē:" cǐ nú qī wǎng shí shén, qīng děng yān zhī?" lìng shí qí gǎi yàn cí, qì zhī shì. wú hé, zōng zhōu yǐ jiù jiāng cài, xióng kāi yuán huò yán qiǎn, qiān dōu yù shǐ jīn guāng chén jiù zhī, duó zhí. shí qí zài shū liú, bù nà. qǐ kāi yuán jì xià zhào yù, yí xíng bù dìng zuì. shí qí jù yuán cí nǐ kāi yuán shú tú, cài zhé shù, bù fù jū xùn. dì zé duì zhuàng, shí qí yuán gù shì duì. dì dà nù, chú sī guān sān rén míng, shí qí luò zhí xián zhù.
石麒寻擢本部尚书。中官王裕民坐刘元斌党,元斌纵军淫掠,伏诛,裕民以欺隐不举下狱。帝欲杀之,初令三法司同鞫,后专付刑部,石麒议戍烟瘴。奏成,署院寺名以进。帝怒其失出,召诘都御史刘宗周,对曰:“此狱非臣谳。”徐曰:“臣虽不与闻,然阅谳同,已曲尽情事。刑官所执者法耳。法如是止,石麒非私裕民也。”帝曰:“此奴欺罔实甚,卿等焉知?”令石麒改谳词,弃之市。无何,宗周以救姜埰,熊开元获严谴,佥都御史金光辰救之,夺职。石麒再疏留,不纳。玘、开元既下诏狱,移刑部定罪。石麒据原词拟开元赎徒,埰谪戍,不复鞫讯。帝责对状,石麒援故事对。帝大怒,除司官三人名,石麒落职闲住。
fú wáng jiān guó, zhào bài yòu dōu yù shǐ, wèi rèn, gǎi lì bù shàng shū. zòu chén shěng shù guān shèn pò gé xíng jiǔ rèn zhòng míng qì yán qǐ fèi míng bǎo jǔ jiāo táng lián qī shì. shí fāng kǎo xuǎn, yǔ dōu yù shǐ liú zōng zhōu shǐ gōng zhēn bié, yǐ nián lì chū yù shǐ huáng ěr dǐng jǐ shì zhōng lù lǎng yú wài. lǎng huì yǎn rù dé liú yòng, shí qí fā qí zuì. lǎng huì, dǐ shí qí, shí qí chēng jí qǐ xiū. ěr dǐng yì liǎng shū hé shí qí, bìng yán qí wǎng shā chén xīn jiǎ. shí qí shū biàn, qiú qù yì lì. mǎ shì yīng nǐ yán zhǐ, fú wáng bù xǔ, mìng chí yì guī.
福王监国,召拜右都御史,未任,改吏部尚书。奏陈省庶官、慎破格、行久任、重名器、严起废、明保举、交堂廉七事。时方考选,与都御史刘宗周矢公甄别,以年例出御史黄耳鼎、给事中陆朗于外。朗贿奄入得留用,石麒发其罪。朗恚,诋石麒,石麒称疾乞休。耳鼎亦两疏劾石麒,并言其枉杀陈新甲。石麒疏辩,求去益力。马士英拟严旨,福王不许,命驰驿归。
shí qí gāng fāng qīng jiè, è yú quán jiān, yì yì bù dé zhì. shì yīng xié dìng cè gōng, jiāng tú fēng, shí qí yì gé zhī. zhōng guān tián chéng bèi nà huì qǐng zhǔ, shí qí xī jù bù yīng. yóu shì zhōng wài jiē yuàn, gòu zhī qù. qù hòu yǐ dēng jí ēn, jiā tài zǐ tài bǎo.
石麒刚方清介,扼于权奸,悒悒不得志。士英挟定策功,将图封,石麒议格之。中官田成辈纳贿请嘱,石麒悉拒不应。由是中外皆怨,构之去。去后以登极恩,加太子太保。
míng nián, nán dōu wáng. shí qí shí jū jùn chéng wài, chéng jiāng pò, shí qí yuē:" wú dà chén yě, chéng wáng yǔ wáng!" fù rù jū chéng zhōng, yǐ rùn yuè èr shí liù rì cháo fú zì yì sǐ, nián liù shí yǒu bā.
明年,南都亡。石麒时居郡城外,城将破,石麒曰:“吾大臣也,城亡与亡!”复入居城中,以闰月二十六日朝服自缢死,年六十有八。
jiě xué lóng, zì shí fān, yáng zhōu xīng huà rén. wàn lì sì shí yī nián jìn shì. lì jīn huá dōng chāng èr fǔ tuī guān. tiān qǐ èr nián, zhuó xíng kē jǐ shì zhōng. liáo dōng nàn mín duō dù hǎi jù dēng zhōu, zhāo liàn fù shǐ liú guó jìn qǐng tǎng jīn shí wàn zhèn zhī, duō suǒ gān mò. xué lóng sān shū fā qí bì, guó jìn suì huò qiǎn. wáng jì wǔ wèi zhōng xián xuē jí, xué lóng yán:" jì liàng jié hóng yóu, zhào zhì láng miào, bì néng biǎo zhèng bǎi liáo, cái jué dà wù." shī zhōng xián yì, bù bào. yǐ, hé chuān guì jiù zǒng dū zhāng wǒ xù tān yín lòu wǎng, xīn zǒng dū yáng shù zhōng suō nǜ xiè zé, dì bù zuì. xué lóng tōng xiǎo zhèng wù. shàng yán:
解学龙,字石帆,扬州兴化人。万历四十一年进士。历金华、东昌二府推官。天启二年,擢刑科给事中。辽东难民多渡海聚登州,招练副使刘国缙请帑金十万振之,多所干没。学龙三疏发其弊,国缙遂获谴。王纪忤魏忠贤削籍,学龙言:“纪亮节弘猷,召置廊庙,必能表正百僚,裁决大务。”失忠贤意,不报。已,劾川、贵旧总督张我续贪淫漏网,新总督杨述中缩朒卸责,帝不罪。学龙通晓政务。上言:
liáo zuǒ é bīng jiù jiǔ wàn sì qiān yǒu qí, jǐ xiǎng sì shí yú wàn. jīn guān shàng bīng zhǐ shí yú wàn, yuè xiǎng nǎi èr shí èr wàn. liáo bīng jǐn kuì, guān mén yí mù xīn bīng. jì zhèn jiù yǒu é bīng, nǎi yì gěi hòu xǔ zhào mù. jiù bīng yǐ qí xiǎng hòu, xī cuàn rù xīn yíng, ér jiù é yòu rú gù, lòu zhī kě shèng yán. guó chū, wén zhí wǔ qiān sì bǎi yǒu qí, wǔ zhí èr wàn bā qiān yǒu qí. shén zǔ shí, wén zēng zhì yī wàn liù qiān yú, wǔ zēng zhì bā wàn èr qiān yú yǐ. jīn bù zhī yòu zēng jǐ bèi. chéng dù rǒng zhě tài zhī, suì kě dé xiǎng shù shí wàn. cái rǒng lì, hé kuàng zú, bǐ wèi suǒ yīng xí zǐ dì xí zhí ér bù gěi fèng, yòu kě de shù shí wàn.
辽左额兵旧九万四千有奇,几饷四十余万。今关上兵止十余万,月饷乃二十二万。辽兵尽溃,关门宜募新兵。蓟镇旧有额兵,乃亦给厚糈召募。旧兵以其饷厚,悉窜入新营,而旧额又如故,漏卮可胜言。国初,文职五千四百有奇,武职二万八千有奇。神祖时,文增至一万六千余,武增至八万二千余矣。今不知又增几倍。诚度冗者汰之,岁可得饷数十万。裁冗吏,核旷卒,俾卫所应袭子弟袭职而不给俸,又可得数十万。
jīng biān mǐ yī shí, mín shū zé fēi yī shí yě. yǐ mín zhī fèi yǔ guó zhī shōu zhōng zhī, guó zhī yī, mín zhī sān. guān xiǎng yī hú yín sì qián, yǐ yì qián zé hǎo mǐ zhí qián bǎi, è mǐ zhǐ sān sì shí qián, yòu qí xià fǔ chòu bù kě shí. yǐ guó zhī fèi yǔ bīng zhī shí zhōng zhī, bīng zhī yī, guó zhī sān. zǒng jì zhī, mín fèi qí liù, ér bīng shí qí yī. kuàng xiǎo mín zuò jiān qī cáo zú, cáo zú qī guān sī, guān sī qī tiān zǐ, zhǎn zhuǎn xiāng qī, mǐ yǐ huà wéi kāng bǐ shā tǔ jiān shī rè zhēng biàn, shí bù kě yàn, shì yòu huà yǒu yòng zhī liù, wèi wú yòng zhī yī yǐ. chén yǐ wéi mò rú xiū tún zhèng, tún zhèng xiū zé dì pì ér mín yǒu lè tǔ, sù jī ér rén yǒu gù zhì. xī wú lín shǒu tiān shuǐ, zòng héng záo qú, mián gèn bù jué, míng yuē" dì wǎng", dí qí bù néng chěng. jīn fǎng qí zhì, gōu tú zhī jiè, gè shù tǔ suǒ yí mù, xiǎo kě huò xīn guǒ zhī ráo, dà kě dé kàng è zhī lì, dí suī qiáng, hé shī hū.
京边米一石,民输则非一石也。以民之费与国之收衷之,国之一,民之三。关饷一斛银四钱,以易钱则好米值钱百,恶米止三四十钱,又其下腐臭不可食。以国之费与兵之食衷之,兵之一,国之三。总计之,民费其六,而兵食其一。况小民作奸欺漕卒,漕卒欺官司,官司欺天子,展转相欺,米已化为糠粃沙土;兼湿热蒸变,食不可咽,是又化有用之六,为无用之一矣。臣以为莫如修屯政,屯政修则地辟而民有乐土,粟积而人有固志。昔吴璘守天水,纵横凿渠,绵亘不绝,名曰“地网”,敌骑不能逞。今仿其制,沟涂之界,各树土所宜木,小可获薪果之饶,大可得抗扼之利,敌虽强,何施乎。
dì jí xià suǒ sī, ér yì jìng zhōng gé. shāo jìn yòu jǐ shì zhōng. wǔ nián jiǔ yuè, yù shǐ zhì dìng hé xué lóng jí biān xiū hóu kè wèi dōng lín yīng quǎn, suì xuē jí.
帝亟下所司,而议竟中格。稍进右给事中。五年九月,御史智铤劾学龙及编修侯恪为东林鹰犬,遂削籍。
chóng zhēn yuán nián qǐ lì hù kē dōu jǐ shì zhōng. yǐ mín pín dào qǐ, qǐng dà qīng lì zhì. xún hé jì fǔ wáng yīng zhì kè xiǎng jī biàn, yòu shàng zú xiǎng shí liù shì. dì jiē cǎi nà. qiān tài cháng shǎo qīng tài pú qīng. wǔ nián gǎi yòu qiān dōu yù shǐ, xún fǔ jiāng xī. shū yán:" chén suǒ bù zhōu xiàn qī shí bā, ér zuò bū fù jiàng fá zhě zhì jiǔ shí rén. yóu shù suì zhī bū zé yú yī suì, shù rén zhī bū zé yú yī rén, gù zhōng wú jí é zhī rì yě. qǐng bié xīn jiù, zhuó duō guǎ, lì dài zhēng zhī fǎ." kě zhī. sì fāng dào zéi fēng qǐ, jiāng xī dú wú zhòng bīng, xué lóng yǐ wéi yán, zhào zēng zhì qiān rén. tǎo píng dū chāng píng xiāng zhū dào, hé mǐn bīng jī pò fēng shān yāo zéi zhāng pǔ wēi děng, zéi suì tiǎn miè.
崇祯元年起历户科都给事中。以民贫盗起,请大清吏治。寻劾蓟抚王应豸克饷激变,又上足饷十六事。帝皆采纳。迁太常少卿、太仆卿。五年改右佥都御史,巡抚江西。疏言:“臣所部州县七十八,而坐逋赋降罚者至九十人。由数岁之逋责于一岁,数人之逋责于一人,故终无及额之日也。请别新旧,酌多寡,立带征之法。”可之。四方盗贼蜂起,江西独无重兵,学龙以为言,诏增置千人。讨平都昌、萍乡诸盗,合闽兵击破封山妖贼张普薇等,贼遂殄灭。
shí èr nián dōng, zhuó nán jīng bīng bù yòu shì láng. míng nián chūn, jiāng jiě rèn, zūn lì jiàn jǔ shǔ lì, bìng jí qiān zhé guān huáng dào zhōu. dì nù, zhēng xià yù, zé qí dǎng bì xíng sī, tíng zhàng bā shí, xuē qí jí, yí rù zhào yù, jìng zuò qiǎn shù. shí wǔ nián qiū, dào zhōu zhào hái, bàn dào qǐng shì xué lóng, bù tīng.
十二年冬,擢南京兵部右侍郎。明年春,将解任,遵例荐举属吏,并及迁谪官黄道周。帝怒,征下狱,责其党庇行私,廷杖八十,削其籍,移入诏狱,竟坐遣戍。十五年秋,道周召还,半道请释学龙,不听。
shí qī nián wǔ yuè, fú wáng lì yú nán jīng, zhào bài bīng bù zuǒ shì láng. shí yuè zhuó xíng bù shàng shū. shí fāng zhì cóng zéi zhī yù, fǎng táng zhì liù děng dìng zuì. xué lóng yì dìng, yǐ shí èr yuè shàng zhī:
十七年五月,福王立于南京,召拜兵部左侍郎。十月擢刑部尚书。时方治从贼之狱,仿唐制六等定罪。学龙议定,以十二月上之:
qí yī děng yīng zhé zhě: lì bù yuán wài láng sòng qǐ jiāo, jǔ rén niú jīn xīng, píng yáng zhī fǔ zhāng lín rán, tài pú shǎo qīng cáo qīn chéng, yù shǐ lǐ zhèn shēng yù shàng yóu, shān xī tí xué cān yì lí zhì shēng, shǎn xī zuǒ bù zhèng shǐ lù zhī qí, bīng kē jǐ shì zhōng gāo xiáng hàn, tóng guān dào qiān shì yáng wáng xiū, hàn lín yuàn jiǎn tǎo liú shì fāng shí yī rén yě.
其一等应磔者:吏部员外郎宋企郊,举人牛金星,平阳知府张嶙然,太仆少卿曹钦程,御史李振声、喻上猷,山西提学参议黎志升,陕西左布政使陆之祺,兵科给事中高翔汉,潼关道佥事杨王休,翰林院检讨刘世芳十一人也。
èr děng yīng zhǎn qiū jué zhě: xíng kē jǐ shì zhōng guāng shí hēng, hé nán tí xué qiān shì gǒng yù, shù jí shì zhōu zhōng, bīng bù zhǔ shì fāng yǔn chāng sì rén yě.
二等应斩秋决者:刑科给事中光时亨,河南提学佥事巩焴,庶吉士周锺,兵部主事方允昌四人也。
sān děng yīng jiǎo nǐ shú zhě: hàn lín xiū zhuàn jiān hù bīng èr kē dōu jǐ shì zhōng chén míng fù, hù kē jǐ shì zhōng yáng zhī qǐ liào guó lín, xiāng yáng zhī fǔ wáng chéng céng, tiān jīn bīng bèi fù shǐ yuán yù zōng, shù jí shì hé yìn guāng, shǎo zhān shì xiàng yù qī rén yě.
三等应绞拟赎者:翰林修撰兼户、兵二科都给事中陈名复,户科给事中杨枝起、廖国遴,襄阳知府王承曾,天津兵备副使原毓宗,庶吉士何胤光,少詹事项煜七人也。
sì děng yīng shù nǐ shú zhě: lǐ bù zhǔ shì wáng sūn huì, hàn lín yuàn jiǎn tǎo liáng zhào yáng, dà lǐ sì zhèng qián wèi kūn, zǒng dū shì láng hóu xún, shān xī fù shǐ wáng bǐng jiàn, yù shǐ chén yǔ bái péi xī dù zhāng mào jué, lǐ bù láng zhōng liú dà gǒng, lì bù yuán wài láng guō wàn xiàng, jǐ shì zhōng shēn zhī fāng jīn rǔ lì, jǔ rén wú dá, xiū zhuàn yáng tíng jiàn jí huáng jì zǔ shí wǔ rén yě.
四等应戍拟赎者:礼部主事王孙蕙,翰林院检讨梁兆阳,大理寺正钱位坤,总督侍郎侯恂,山西副使王秉鉴,御史陈羽白、裴希度、张懋爵,礼部郎中刘大巩,吏部员外郎郭万象,给事中申芝芳、金汝砺,举人吴达,修撰扬廷鉴及黄继祖十五人也。
wǔ děng yīng tú nǐ shú zhě: tōng zhèng sī cān yì sòng xué xiǎn, yù dé fāng gǒng gān, gōng bù zhǔ shì móu yuán, jǐ shì zhōng lǚ zhào lóng fù zhèn duó, jìn shì wú gāng sī, jiǎn tǎo fāng yǐ zhì fù dǐng quán, shù jí shì zhāng jiā yù jí shěn yuán lóng shí rén yě.
五等应徒拟赎者:通政司参议宋学显,谕德方拱乾,工部主事缪沅,给事中吕兆龙、傅振铎,进士吴刚思,检讨方以智、傅鼎铨,庶吉士张家玉及沈元龙十人也。
liù děng yīng zhàng nǐ shú zhě: gōng bù yuán wài láng pān tóng chūn, lǐ bù yuán wài láng wú tài lái, zhǔ shì zhāng qí, xíng rén wáng yú yào, xíng qǔ zhī xiàn zhōu shòu míng, jìn shì xú jiā qí jí xiàng liè xīng lǐ bā rén yě.
六等应杖拟赎者:工部员外郎潘同春,礼部员外郎吴泰来,主事张琦,行人王于曜,行取知县周寿明,进士徐家麒及向列星、李八人也。
qí liú běi qí hòu dìng duó zhě: shǎo zhān shì hé ruì zhēng yáng guān guāng, tài pú shǎo qīng zhāng ruò qí, fù shǐ fāng dà yóu, hù bù shì láng dǎng chóng yǎ, lì bù shì láng xióng wén jǔ, tài pú qīng yè chū chūn, jǐ shì zhōng gōng dǐng zī dài míng shuō sūn chéng zé liú chāng, yù shǐ tú bì hóng zhāng míng jùn, sī yè xuē suǒ yùn, tōng zhèng cān yì zhào jīng shì, biān xiū gāo ěr yǎn, hù bù láng zhōng wèi zhōu zuò jí huáng jì sūn xiāng shí jiǔ rén yě.
其留北俟后定夺者:少詹事何瑞征、杨观光,太仆少卿张若麒,副使方大猷,户部侍郎党崇雅,吏部侍郎熊文举,太仆卿叶初春,给事中龚鼎孳、戴明说、孙承泽、刘昌,御史涂必泓、张鸣骏,司业薛所蕴,通政参议赵京仕,编修高尔俨,户部郎中卫周祚及黄纪、孙襄十九人也。
qí lìng cún zài yì zhě: jǐ shì zhōng wēng yuán yì guō chōng shù jí shì lǔ lì wú ěr xūn shǐ kě chéng wáng zì chāo bái yìn qiān liáng qīng biāo yáng qī è zhāng yuán lín lǚ chóng liè lǐ huà lín zhū jī zhào jiǒng liú tíng cóng, lì bù láng zhōng hóu zuǒ, yuán wài láng zuǒ mào tài, lǐ bù láng zhōng wú zhī qí, bīng bù yuán wài láng zōu míng kuí, xíng rén xǔ zuò méi, jìn shì hú xiǎn, tài cháng bó shì gōng mào xī jí wáng zhī mù wáng gāo méi è jī kūn zhū guó shòu wú sōng yìn èr shí bā rén yě.
其另存再议者:给事中翁元益、郭充、庶吉士鲁栗、吴尔壎、史可程、王自超、白胤谦、梁清标、杨栖鹗、张元琳、吕崇烈、李化麟、朱积、赵颎、刘廷琮,吏部郎中侯佐,员外郎左懋泰,礼部郎中吴之琦,兵部员外郎邹明魁,行人许作梅,进士胡显,太常博士龚懋熙及王之牧、王皋、梅鹗、姬琨、朱国寿、吴嵩胤二十八人也。
qí yǐ fèng zhǐ lù yòng zhě: bīng bù shàng shū zhāng jìn yàn, jǐ shì zhōng shí mǐn, yù dé wèi yìn wén hán sì wéi, yù shǐ sū jīng, xíng qǔ zhī xiàn huáng guó qí shī fèng yí, bīng bù láng zhōng zhāng zhèng shēng, nèi gé zhōng shū shè rén gù dà chéng jí jiāng quán lín děng shí rén yě.
其已奉旨录用者:兵部尚书张缙彦,给事中时敏,谕德卫胤文、韩四维,御史苏京,行取知县黄国琦、施凤仪,兵部郎中张正声,内阁中书舍人顾大成及姜荃林等十人也。
dé zhǐ:" zhōu zhōng děng bù dàng huǎn jué, chén míng xià děng wèi bì jué gū, hóu xún sòng xué xiǎn wú gāng sī fāng yǐ zhì pān tóng chūn děng nǐ zuì wèi hé. xīn bǎng jìn shì jǐn wū wěi mìng, bù dàng fù diàn bān lián." lìng zài yì. wéi fāng gǒng gān jié nà mǎ ruǎn, tè zhǐ miǎn qí zuì.
得旨:“周锺等不当缓决,陈名夏等未蔽厥辜,侯恂、宋学显、吴刚思、方以智、潘同春等拟罪未合。新榜进士尽污伪命,不当复玷班联。”令再议。惟方拱乾结纳马、阮,特旨免其罪。
míng nián zhēng yuè, xué lóng fèng zhào nǐ zhōu zhōng guāng shí hēng děng gè jiā yī děng, pān tóng chūn zhū chén jiē hóu bǔ xiǎo chén, shòu wěi wú jù, réng zhí qián lǜ. dàng shì shí, mǎ ruǎn bì yù shā zhōu zhōng. xué lóng yù huǎn qí sǐ, móu zhī cì fǔ wáng duó, chéng shì yīng zhù jí shàng zhī, qiě qǐng tíng xíng. duó jí nǐ yú zhǐ, bāo yǐ xiáng shèn píng yǔn. shì yīng wén zhī dà nù, rán shì yǐ wú jí. dà chéng jì qí dǎng zhāng jié yáng wéi yuán shēng yán yù hé xué lóng, xué lóng yǐn jí. mìng wèi xià, bǎo guó gōng zhū guó bì yù shǐ zhāng sūn zhèn děng dǐ qí qū bì xíng sī, suì xuē jí.
明年正月,学龙奉诏拟周锺、光时亨等各加一等,潘同春诸臣皆侯补小臣,受伪无据,仍执前律。当是时,马、阮必欲杀周锺。学龙欲缓其死,谋之次辅王铎,乘士英注籍上之,且请停刑。铎即拟俞旨,褒以详慎平允。士英闻之大怒,然事已无及。大铖暨其党张捷、杨维垣声言欲劾学龙,学龙引疾。命未下,保国公朱国弼、御史张孙振等诋其曲庇行私,遂削籍。
dà chéng jì shā zhōng shí hēng, jí chuán zhǐ èr děng zuì zhǎn zhě zhé yǔn chōng nán jīn chǐ jūn, sān děng zuì jiǎo zhě chōng guǎng xī biān wèi jūn, sì děng yǐ xià jù wèi mín, yǒng bù xù yòng. rán xué lóng suǒ dìng àn yì duō lòu wǎng, ér suǒ nǐ yī děng zhū fàn, jiē suí zéi xī xíng, shí wèi cháng zhèng xíng pì yě. huáng jì zǔ shěn yuán lóng xiàng liè xīng lǐ huáng jì sūn xiāng wáng zhī mù wáng gāo méi è jī kūn zhū guó shòu wú sōng yìn jiāng quán lín, jiē wèi xiáng qí guān.
大铖既杀锺、时亨,即传旨二等罪斩者谪允充南金齿军,三等罪绞者充广西边卫军,四等以下俱为民,永不叙用。然学龙所定案亦多漏网,而所拟一等诸犯,皆随贼西行,实未尝正刑辟也。黄继祖、沈元龙、向列星、李、黄纪、孙襄、王之牧、王皋、梅鹗、姬琨、朱国寿、吴嵩胤、姜荃林,皆未详其官。
xué lóng guī, nán dōu xuán shī. jiǔ zhī zú yú jiā.
学龙归,南都旋失。久之卒于家。
gāo zhuō, zì zhī lóu, zhōng zhōu rén. tiān qǐ wǔ nián jìn shì. chú dé qīng zhī xiàn, diào jīn huá. chóng zhēn sì nián, zhēng shòu yù shǐ. jì liáo zǒng dū cáo wén héng yǔ zǒng jiān dèng xī zhào xiāng jié zòu. zhào dān lì gàn jì, yǐ fù wěi rèn. zhuō nǎi shàng shū yán:" wén héng āng zāng chéng xìng, bì bù néng yǎng bí xī yú zhōng guān xī zhào yá zì wèi wàng, hé néng huà gē máo wèi tóng qì. fēng jiāng shì zhòng, yí chè xī zhào ān wén héng xīn. ruò wén héng bù zú yòng, yí gèng zhì, wù shǐ zhōng guān cān zhī. zhū biān zhèn chén rú xī zhào bù shǎo, shǐ rén xiào xī zhào, dū fǔ zhī zhǎn bù yì nán. jí zhū biān dū fǔ rú wén héng yì bù shǎo, shǐ rén xiào wén héng, jiāng biān shì zhī fèi huài yù shén." shū rù, biǎn yī zhì shì shì. xún shì cǎo chǎng, zuò shī huǒ xià lì. tíng chén shēn jiù, bù nà. yú nián rè shěn, jǐ shì zhōng wú gān lái yǐ wéi yán, shǐ shì guī. qǐ shàng lín shǔ chéng, shāo qiān dà lǐ yòu sì fù.
高倬,字枝楼,忠州人。天启五年进士。除德清知县,调金华。崇祯四年,征授御史。蓟辽总督曹文衡与总监邓希诏相讦奏。诏殚力干济,以副委任。倬乃上疏言:“文衡肮脏成性,必不能仰鼻息于中官;希诏睚眦未忘,何能化戈矛为同气。封疆事重,宜撤希诏安文衡心。若文衡不足用,宜更置,勿使中官参之。诸边镇臣如希诏不少,使人效希诏,督抚之展布益难。即诸边督抚如文衡亦不少,使人效文衡,将边事之废坏愈甚。”疏入,贬一秩视事。巡视草场,坐失火下吏。廷臣申救,不纳。逾年热审,给事中吴甘来以为言,始释归。起上林署丞,稍迁大理右寺副。
shí yī nián wǔ yuè, huǒ xīng nì xíng, zhào xiū shěng. zhuō yǐ jìn zhě xíng yù zī fán, fǎ guān wù tíng gé, qǐng chì zhū sī kè qī zòu bào, dà zhě xún, xiǎo zhě wǔ rì. qí fèng zhǐ fù yàn zhě, huò wǔ rì sān rì, wù bǐ jī àn jǐn shū, líng yǔ shuāi jiǎn. dì wèi cǎi nà. lǚ qiān nán jīng tài pú qīng. tài pú gù zhù chú zhōu, chú wèi nán dōu xī běi mén hù. qǐng mù zhōu rén wéi bīng, bǎo zhàng xiāng tǔ, cóng zhī. shí liù nián èr yuè zhuó yòu qiān dōu yù shǐ, tí dū cāo jiāng. qí qiū, cāo jiāng gǎi rèn wǔ chén liú kǒng zhāo, zhào zhuō bié yòng, wèi fù ér jīng shī xiàn.
十一年五月,火星逆行,诏修省。倬以近者刑狱滋繁,法官务停阁,请敕诸司克期奏报,大者旬,小者五日。其奉旨覆谳者,或五日三日,务俾积案尽疏,囹圄衰减。帝为采纳。屡迁南京太仆卿。太仆故驻滁州,滁为南都西北门户。请募州人为兵,保障乡土,从之。十六年二月擢右佥都御史,提督操江。其秋,操江改任武臣刘孔昭,召倬别用,未赴而京师陷。
fú wáng lì nán jīng, bài zhuō gōng bù yòu shì láng. yù yòng jiān nèi guān qǐng gěi gōng liào yín, zhì lóng fèng jǐ tà zhū qì wù jí gōng diàn chén shè jīn yù zhū bǎo, jì zī shù shí wàn, zhuō qǐng cái shěng. guāng lù sì bàn yù yòng qì zhì wàn wǔ qiān qī bǎi yǒu qí, zhuō yòu yǐ wéi yán. jiē bù nà. míng nián èr yuè, yóu zuǒ shì láng bài xíng bù shàng shū. guó pò, zhuō tóu huán sǐ.
福王立南京,拜倬工部右侍郎。御用监内官请给工料银,置龙凤几榻诸器物及宫殿陈设金玉诸宝,计赀数十万,倬请裁省。光禄寺办御用器至万五千七百有奇,倬又以为言。皆不纳。明年二月,由左侍郎拜刑部尚书。国破,倬投缳死。
shì shí, dà chén xùn nàn zhě: zhuō yǔ zhāng jié yáng wéi yuán shù liáo zé yǒu huáng duān bó liú chéng zhì wú jiā yìn gōng tíng xiáng.
是时,大臣殉难者:倬与张捷、杨维垣、庶僚则有黄端伯、刘成治、吴嘉胤、龚廷祥。
duān bó, zì yuán gōng, jiàn chāng xīn chéng rén. chóng zhēn yuán nián jìn shì. lì níng bō háng zhōu èr fǔ tuī guān. xíng qǔ fù dōu, mǔ yōu guī. fú què rù dōu, shū chén yì wáng jū jiàn chāng bù fǎ zhuàng. wáng yì hé duān bó lí jiàn qīn fān, jí chū qī xù jiǔ zhū shì. yǒu zhào hóu kān, bì jū lú shān. fú wáng lì, dà xué shì jiāng yuē guǎng jiàn qǐ zhī. míng nián sān yuè shòu yí zhì zhǔ shì. wǔ yuè, nán dōu pò, bǎi guān jiē yíng jiàng. duān bó bù chū, bǔ xì zhī. yuè sì yuè, yù zhī jiàng, bù cóng, zú jiù lù.
端伯,字元公,建昌新城人。崇祯元年进士。历宁波、杭州二府推官。行取赴都,母忧归。服阕入都,疏陈益王居建昌不法状。王亦劾端伯离间亲藩,及出妻酗酒诸事。有诏侯勘,避居庐山。福王立,大学士姜曰广荐起之。明年三月授仪制主事。五月,南都破,百官皆迎降。端伯不出,捕系之。阅四月,谕之降,不从,卒就戮。
chéng zhì, zì guǎng rú, hàn yáng rén. chóng zhēn qī nián jìn shì. fú wáng shí, lì guān hù bù láng zhōng. guó pò, xīn chéng bó zhào zhī lóng jiāng chū jiàng, rù hù bù fēng fǔ kù. chéng zhì fèn, shǒu bó zhī, zhī lóng tiào ér miǎn. chéng zhì zì jīng.
成治,字广如,汉阳人。崇祯七年进士。福王时,历官户部郎中。国破,忻城伯赵之龙将出降,入户部封府库。成治愤,手搏之,之龙跳而免。成治自经。
jiā yìn, zì shéng rú, sōng jiāng huá tíng rén. yóu xiāng jǔ lì guān hù bù zhǔ shì. fèng shǐ chū dōu, wén biàn, hái yè fāng xiào rú cí, tóu huán sǐ.
嘉胤,字绳如,松江华亭人。由乡举历官户部主事。奉使出都,闻变,还谒方孝孺祠,投缳死。
tíng xiáng, zì bó xìng, wú xī rén. mǎ shì qí mén rén yě. chóng zhēn shí liù nián jìn shì. wèi zhōng shū shè rén. chéng pò, yì guān bù zhì wǔ dìng qiáo tóu shuǐ sǐ.
廷祥,字伯兴,无锡人。马世奇门人也。崇祯十六年进士。为中书舍人。城破,衣冠步至武定桥投水死。
shí yòu yǒu qīn tiān jiàn bó shì chén yú jiē guó zǐ shēng wú kě jī wǔ jǔ huáng jīn xǐ bù yī chén shì dá, bìng sǐ yān.
时又有钦天监博士陈于阶、国子生吴可箕、武举黄金玺、布衣陈士达,并死焉。
zuǒ mào dì, zì luó shí, lái yáng rén. chóng zhēn sì nián jìn shì. shòu hán chéng zhī xiàn, yǒu yì zhèng. zāo fù sāng, sān nián bù rù nèi qǐn, shì mǔ jìn xiào. shí èr nián, zhuó hù kē jǐ shì zhōng. shū chén sì bì, wèi mín kùn bīng ruò chén gōng wěi dùn guó jì xū hào yě. yòu chén guì sù zhī cè, lìng tiān xià shú zuì zhě jǐn shū sù, yán cè fù kāi zhōng zhī jiù, lìng shū sù biān sài chōng jūn shí. huì xīng jiàn, zhào tíng xíng, mào dì qǐng mǎ shàng sù chuán. yòu qǐng yán jìn jiàng shì piāo lüè, yǒu sī juān xuē. qǐng sàn mǐ qián, zhèn niǎn xià jī mín, shōu yǎng yīng hái. míng nián zhēng yuè, jiǎo xiǎng bà zhēng, yì qǐng mǎ shàng sù xíng, kǒng yuǎn fāng lì bù zhī, xiān yǐ zhēng, mín bù zhān shí huì. dì bìng cǎi nà.
左懋第,字萝石,莱阳人。崇祯四年进士。授韩城知县,有异政。遭父丧,三年不入内寝,事母尽孝。十二年,擢户科给事中。疏陈四弊,谓民困、兵弱、臣工委顿、国计虚耗也。又陈贵粟之策,令天下赎罪者尽输粟,盐筴复开中之旧,令输粟边塞充军食。彗星见,诏停刑,懋第请马上速传。又请严禁将士剽掠,有司朘削。请散米钱,振辇下饥民,收养婴孩。明年正月,剿饷罢征,亦请马上速行,恐远方吏不知,先已征,民不沾实惠。帝并采纳。
sān yuè, dà fēng mái. dì bù páo zhāi jū, dǎo zhī bù zhǐ. mào dì yán:" qù qiū xīng biàn, cháo tíng xíng ér xī jí miè. jīn zhě bù rán, qǐ bì xià yǒu qí wén wèi xiū qí shí hū? chén gǎn yǐ shí jìn. liàn xiǎng zhī jiā, yuán fēi děi yǐ. nǎi míng zhǐ jiǎn bīng yǐ shěng xiǎng, tiān xià gòng zhī zhī, ér xiǎng yóu wèi shěng, hé yě? qǐng zì jīn yīn bīng zhēng xiǎng, yù shǐ tiān xià zhī yīng jiā zhī shù, guān lì wú suǒ chěng qí jiān, yǐ xìn bì xià zhī míng zhào. ér xíng yù zé yǐ ruì lǜ zhī yí xìn, dìng zhū qiú zhī sǐ shēng, zhū yí yú xīn yǔ yí xìn bàn zhě, xī cóng qīng diǎn. qǐ tíng xíng kě zhǐ huì, jiě wǎng bù kě yǐ fǎn fēng hū? qiě bì xià lǚ pèi dà ēn, sì fāng sǐ zhě yóu zhěn jiè, dào zéi wèi jiàn shuāi zhǐ, hé yě? yóu juān tíng zhě zhǐ yī èr. cún liú zhī fù, yǒu sī pò kǎo chéng, cuī zhēng wèi gǎn huǎn, shì yǐ mò jiù yú xiōng huāng. qǐng yú jí huāng zhōu xiàn, xià zhào sù tíng, yǒu sī xī sòng, zhuān yǐ jiù huāng wèi wù." dì yuē:" rán." yú shì shàng zāi qī shí wǔ zhōu xiàn xīn jiù liàn sān xiǎng bìng tíng. zhōng zāi liù shí bā zhōu xiàn zhǐ zhēng liàn xiǎng, xià zāi èr shí bā zhōu xiàn qiū chéng dū zhēng.
三月,大风霾。帝布袍斋居,祷之不止。懋第言:“去秋星变,朝停刑而夕即灭。今者不然,岂陛下有其文未修其实乎?臣敢以实进。练饷之加,原非得已。乃明旨减兵以省饷,天下共知之,而饷犹未省,何也?请自今因兵征饷,预使天下知应加之数,官吏无所逞其奸,以信陛下之明诏。而刑狱则以睿虑之疑信,定诸囚之死生,诸疑于心与疑信半者,悉从轻典。岂停刑可止彗,解网不可以返风乎?且陛下屡沛大恩,四方死者犹枕藉,盗贼未见衰止,何也?由蠲停者止一二。存留之赋,有司迫考成,催征未敢缓,是以莫救于凶荒。请于极荒州县,下诏速停,有司息讼,专以救荒为务。”帝曰:“然。”于是上灾七十五州县新、旧、练三饷并停。中灾六十八州县止征练饷,下灾二十八州县秋成督征。
shí sì nián dū cuī cáo yùn, dào zhōng chí shū yán:" chén zì jìng hǎi dǐ lín qīng, jiàn rén mín jī sǐ zhě sān, yì sǐ zhě sān, wèi dào zhě sì. mǐ shí yín èr shí sì liǎng, rén sǐ qǔ yǐ shí, wéi shèng míng chuí niàn." yòu yán:" chén zì yú tái zhì nán yáng, liú kòu shā lù, cūn shì wèi xū. qí tā jī yì sǐ zhě, shī jī shuǐ yá, hé wèi bù liú, zhèn jiù ān kě bù sù." yǐ yòu chén ān mín xī dào zhī cè, qǐng hé huāng tián, chá bū hù, yǔ yǐ yǒu shēng zhī lè, gǔ qí gēng zhòng zhī xīn. yòu yán:" chén yǒu shì hé gàn yī zài, měi jìn fù lǎo wèn jí kǔ, jiē yán liàn xiǎng zhī hài. sān nián lái, nóng yuàn yú yě, shāng tàn yú tú. rú cǐ zhòng pài, suǒ liàn hé bīng? bīng zài hé suǒ? jiǎo zéi yù biān, xiào ān zài? nài hé shǐ zhòng xīn wǎ jiě, yī zhì cǐ jí hū!" yòu yán:" chén qù dōng dǐ sù qiān, jiàn dū cáo chén shǐ kě fǎ, yán shān dōng mǐ shí èr shí liǎng, ér hé nán nǎi zhì bǎi wǔ shí liǎng, cáo chǔ duō bū. cháo yì bù shōu zhé sè, xū běn shǎi. jīn huái fèng jiān mài dà shú, rú shōu liǎng dì zhé sè, yì mài zhuǎn shū, qǐ bù dà lì. xī liú yàn yǒu zhuǎn yì zhī fǎ. jīn suì hé běi dà rěn, shān dōng dōng yǎn èr jùn yì yǒu shōu. chéng chū nèi tǎng èr sān shí wàn, fēn fā suǒ sī, jí shí shōu dí, yú guó jì biàn." dì jí mìng yì xíng. lǚ qiān xíng kē zuǒ jǐ shì zhōng.
十四年督催漕运,道中驰疏言:“臣自静海抵临清,见人民饥死者三,疫死者三,为盗者四。米石银二十四两,人死取以食,惟圣明垂念。”又言:“臣自鱼台至南阳,流寇杀戮,村市为墟。其他饥疫死者,尸积水涯,河为不流,振捄安可不速。”已又陈安民息盗之策,请核荒田,察逋户,予以有生之乐,鼓其耕种之心。又言:“臣有事河干一载,每进父老问疾苦,皆言练饷之害。三年来,农怨于野,商叹于途。如此重派,所练何兵?兵在何所?剿贼御边,效安在?奈何使众心瓦解,一至此极乎!”又言:“臣去冬抵宿迁,见督漕臣史可法,言山东米石二十两,而河南乃至百五十两,漕储多逋。朝议不收折色,需本色。今淮、凤间麦大熟,如收两地折色,易麦转输,岂不大利。昔刘晏有转易之法。今岁河北大稔,山东东、兖二郡亦有收。诚出内帑二三十万,分发所司,及时收籴,于国计便。”帝即命议行。屡迁刑科左给事中。
shí liù nián qiū, chū chá jiāng fáng. míng nián wǔ yuè, fú wáng lì, jìn bīng kē dōu jǐ shì zhōng, xuán zhuó yòu qiān dōu yù shǐ, xún fǔ yìng tiān huī zhōu zhū fǔ. shí dà qīng bīng lián pò lǐ zì chéng, cháo yì qiǎn shǐ tōng hǎo, ér nán qí rén. mào dì mǔ chén mò yú yàn, mào dì yù yīn shì fǎn jiù zàng, qǐng xíng. nǎi bài mào dì bīng bù yòu shì láng jiān yòu qiān dōu yù shǐ, yǔ zuǒ dū du chén hóng fàn tài pú shǎo qīng mǎ shào yú xié, ér lìng mào dì jīng lǐ hé běi, lián luò guān dōng zhū jūn. mǎ shào yú zhě, gù bīng bù láng guān yě, cháng wèi chén xīn jiǎ tōng kuǎn shì zhì yì zhōu ér hái. xīn jiǎ jì zhū, shào yú yǐ dū zhàn zhì nǜ, wèi mào dì hé bà. jí shì shào yú yǐ qǐ guān láng zhōng, nǎi jìn wèi shǎo qīng, fù mào dì. mào dì yán:" chén cǐ xíng zhì jì xiān dì hòu zǐ gōng, fǎng dōng gōng èr wáng zōng jī. chén jì chōng shǐ chén, shì bù néng jiān lǐ fēng jiāng. qiě shào yú chén suǒ hé bà, bù dàng fù yǔ chén gòng shì. bì yòng chén jīng lǐ, zé qǐ mìng hóng fàn tóng shào yú chū shǐ, ér jiǎ chén yī lǚ, xié shān dōng fǔ chén shōu shí shān dōng yǐ dài, bù gǎn fù yán běi xíng. rú yòng chén yǔ hóng fàn běi xíng, zé qù chén jīng lǐ, dàn xián mìng ér wǎng, ér bà shào yú wù qiǎn." gé bù yì zhǐ shào yú, gǎi mìng yuán rèn jì dū wáng yǒng jí. wáng lìng réng zūn qián yù.
十六年秋,出察江防。明年五月,福王立,进兵科都给事中,旋擢右佥都御史,巡抚应天、徽州诸府。时大清兵连破李自成,朝议遣使通好,而难其人。懋第母陈殁于燕,懋第欲因是返柩葬,请行。乃拜懋第兵部右侍郎兼右佥都御史,与左都督陈弘范、太仆少卿马绍愉偕,而令懋第经理河北,联络关东诸军。马绍愉者,故兵部郎官也,尝为陈新甲通款事至义州而还。新甲既诛,绍愉以督战致衄,为懋第劾罢。及是绍愉已起官郎中,乃进为少卿,副懋第。懋第言:“臣此行致祭先帝后梓宫,访东宫二王踪迹。臣既充使臣,势不能兼理封疆。且绍愉臣所劾罢,不当复与臣共事。必用臣经理,则乞命弘范同绍愉出使,而假臣一旅,偕山东抚臣收拾山东以待,不敢复言北行。如用臣与弘范北行,则去臣经理,但衔命而往,而罢绍愉勿遣。”阁部议止绍愉,改命原任蓟督王永吉。王令仍遵前谕。
mào dì bīn xíng yán:" chén cǐ xíng, shēng sǐ wèi bǔ. qǐng yǐ cí quē zhī shēn, xiào yī yán. yuàn bì xià yǐ xiān dì chóu chǐ wèi xīn, zhān gāo huáng zhī gōng jiàn, zé sī chéng zǔ liè shèng zhī líng qǐn hé cún fǔ jiāng shàng zhī cán lí, zé niàn hé běi shān dōng zhī chì zǐ shuí xù. gèng wàng shí shí zhěng dùn shì mǎ, bì néng dù hé ér zhàn, shǐ néng è hé ér shǒu bì néng è hé ér shǒu, shǐ néng huà jiāng ér ān." zhòng wěi qí yán. wáng lìng jī bái jīn shí wàn liǎng bì bó shù wàn pǐ, yǐ bīng sān qiān rén hù xíng. bā yuè, zhōu dù huái. shí yuè shuò, cì zhāng jiā wān, běn cháo chuán lìng zhǐ xǔ bǎi rén cóng xíng.
懋第濒行言:“臣此行,生死未卜。请以辞阙之身,效一言。愿陛下以先帝仇耻为心,瞻高皇之弓剑,则思成祖列圣之陵寝何存;抚江上之残黎,则念河北、山东之赤子谁恤。更望时时整顿士马,必能渡河而战,始能扼河而守;必能扼河而守,始能画江而安。”众韪其言。王令赍白金十万两、币帛数万匹,以兵三千人护行。八月,舟渡淮。十月朔,次张家湾,本朝传令止许百人从行。
mào dì shuāi sī zhì rù dōu mén, zhì zé guǎn zhī hóng lú sì. qǐng jì gào zhū líng jí gǎi zàng xiān dì, bù kě, zé chén tài láo yú lǚ suǒ, kū ér diàn zhī. jí yǐ shì yuè èr shí yǒu bā rì qiǎn hái chū dōu. hóng fàn nǎi qǐng shēn fù jiāng nán zhāo zhū jiàng liú zé qīng děng jiàng fù, ér liú mào dì děng wù qiǎn. yú shì zì cāng zhōu zhuī huán mào dì, gǎi guǎn tài yī yuàn. shùn zhì èr nián liù yuè, wén nán jīng shī shǒu, tòng kū. qí cóng dì mào tài xiān wèi lì bù yuán wài láng, jiàng zéi, hòu guī běn cháo shòu guān yǐ, lái yè mào dì. mào dì yuē:" cǐ fēi wú dì yě." chì chū zhī. zhì rùn yuè shí èr rì, yǔ cóng xíng bīng bù sī wù chén yòng jí, yóu jī wáng yī bīn, dū sī zhāng liáng zuǒ liú tǒng wáng tíng zuǒ jù yǐ bù jiàng zhū, ér shào yú huò miǎn.
懋第衰纟至入都门,至则馆之鸿胪寺。请祭告诸陵及改葬先帝,不可,则陈太牢于旅所,哭而奠之。即以是月二十有八日遣还出都。弘范乃请身赴江南招诸将刘泽清等降附,而留懋第等勿遣。于是自沧州追还懋第,改馆太医院。顺治二年六月,闻南京失守,恸哭。其从弟懋泰先为吏部员外郎,降贼,后归本朝授官矣,来谒懋第。懋第曰:“此非吾弟也。”叱出之。至闰月十二日,与从行兵部司务陈用极,游击王一斌,都司张良佐、刘统、王廷佐俱以不降诛,而绍愉获免。
qí biāo jiā, zì hóng jí, zhè jiāng shān yīn rén. zǔ fù shì qīng bái lì. biāo jiā shēng ér yīng tè, fēng zī jué rén. ruò guàn, dì tiān qǐ èr nián jìn shì, shòu xīng huà fǔ tuī guān. shǐ zhì, lì mín yì qí nián shào. jí zhì shì, pōu jué jīng míng, jiē dà wèi fú. wài jiān guī. chóng zhēn sì nián, qǐ yù shǐ. shū chén shǎng fá zhī yào, yán:" qián gōng yīn yī jí yí, jī sān nián zhī xù, qiě ēn jí dū fǔ zǒng shuài wéi wò dà chén, ér xiàn dí chōng fēng zhī shì bù yù, hé yǐ lì háng jiān. shān dōng zhī biàn, liù chéng lián xiàn, wèi cháng yì jí yī guān, qī méng zhī xí bù kě bù pò." dì jí mìng yì xíng. yòu yán:" jiǔ liè zhī zhǎng, jié zé shí wén, sì cháo yí lǎo huò méng zhòng qiǎn. zhū chén chù yán wēi, jìng yíng hé yǐ bǎo míng wèi. chén suǒ lǜ yú dà chén zhě cǐ yě. fāng bó huò yī èr kǎo, tái yuán huò shí yú zài, jìng bù dé qiān chú, jiān sī shǒu lìng duō biǎn zhì tíng fèng. chén zǐ jīng shén cái jù wú yú dì, zhǎn bù hé yóu. jí gōng fù míng zhī mín bù shèng qí yǎn zuì nì xiá. chén suǒ lǜ yú xiǎo chén zhě cǐ yě. guó jiā wén pí gǔ sī jiàng shuài, gǒu dé qí rén, tuī gǔ zhù tán, lǐ yì yí zhī. ruò bì yī xù xún zī, mào làn zhī dòu suī kě qīng, jiǎng bá zhī shù huò wèi jǐn. chén suǒ lǜ yú wǔ chén zhě cǐ yě. fǔ àn zé shǐ zhōng guān jiān shì huì tóng, xì kāi shuǐ huǒ, qí zhōng xiǎn qián tōng jiāo jié, qí huàn shēn. chén suǒ lǜ yú nèi chén zhě cǐ yě." wǔ zhǐ qiáo zé.
祁彪佳,字弘吉,浙江山阴人。祖父世清白吏。彪佳生而英特,丰姿绝人。弱冠,第天启二年进士,授兴化府推官。始至,吏民易其年少。及治事,剖决精明,皆大畏服。外艰归。崇祯四年,起御史。疏陈赏罚之要,言:“黔功因一级疑,稽三年之叙,且恩及督抚总帅帷幄大臣,而陷敌冲锋之士不预,何以励行间。山东之变,六诚连陷,未尝议及一官,欺蒙之习不可不破。”帝即命议行。又言:“九列之长,诘责时闻,四朝遗老或蒙重谴。诸臣怵严威,竞迎合以保名位。臣所虑于大臣者此也。方伯或一二考,台员或十余载,竟不得迁除,监司守令多贬秩停俸。臣子精神才具无余地,展布曷由。急功赴名之民不胜其掩罪匿瑕。臣所虑于小臣者此也。国家闻鼙鼓思将帅,苟得其人,推毂筑坛,礼亦宜之。若必依序循资,冒滥之窦虽可清,奖拔之术或未尽。臣所虑于武臣者此也。抚按则使中官监视会同,隙开水火,其忠显;潜通交结,其患深。臣所虑于内臣者此也。”忤旨谯责。
xún shàng hé chóu tiān xià quán jú shū, yǐ cè guān níng, zhì dēng hǎi wèi èr dà yào. fēn xī zhōng zhōu qín jìn zhī liú zéi, jiāng yòu chǔ yuè zhī shān zéi, zhè mǐn dōng yuè zhī hǎi zéi, diān qián chǔ shǔ zhī tǔ zéi wèi sì dà shì. jí kòng zhì jià yù zhī yí, ér guī qí yào yú jí háng wǔ yǐ jié xiǎng, shí wèi suǒ yǐ xiāo bīng. fù chén mín jiān shí sì dà kǔ: yuē lǐ jiǎ, yuē xū liáng, yuē xíng hù, yuē sōu zāng, yuē qīn tí, yuē gé tí, yuē jié sòng, yuē wō fǎng, yuē sī shuì, yuē sī zhù, yuē jiě yùn, yuē mǎ hù, yuē yán dīng, yuē nàn mín. dì shàn qí yán, xià zhī suǒ sī. chū àn sū sōng zhū fǔ, lián jī huá sì rén zhàng shā zhī. yí xīng mín fā shǒu fǔ zhōu yán rú zǔ mù, yòu fén hàn lín chén yú dǐng yú tài lú, yì fā qí zǔ mù. biāo jiā bǔ zhì rú fǎ, ér yú yán rú wú suǒ xùn, yán rú hàn zhī. huí dào kǎo hé, jiàng fèng, xún yǐ shì yǎng guī. jiā jū jiǔ nián, mǔ fú zhōng, zhào zhǎng hé nán dào shì. shí liù nián zuǒ dà jì, wèn yí mò gǎn jí mén. shuā juàn nán jī, qǐ xiū, bù yǔn, biàn dào huán jiā.
寻上《合筹天下全局疏》,以策关、宁,制登海为二大要。分析中州、秦、晋之流贼,江右、楚、粤之山贼,浙、闽、东粤之海贼,滇、黔、楚、蜀之土贼为四大势。极控制驾驭之宜,而归其要于戢行伍以节饷,实卫所以销兵。复陈民间十四大苦:曰里甲,曰虚粮,曰行户,曰搜赃,曰钦提,曰隔提,曰讦讼,曰窝访,曰私税,曰私铸,曰解运,曰马户,曰盐丁,曰难民。帝善其言,下之所司。出按苏、松诸府,廉积猾四人杖杀之。宜兴民发首辅周延儒祖墓,又焚翰林陈于鼎、于泰庐,亦发其祖墓。彪佳捕治如法,而于延儒无所徇,延儒憾之。回道考核,降俸,寻以侍养归。家居九年,母服终,召掌河南道事。十六年佐大计,问遗莫敢及门。刷卷南畿,乞休,不允,便道还家。
běi dōu biàn wén, yè fú wáng yú nán jīng. wáng jiān guó, huò qǐng dēng jí. biāo jiā qǐng fā sāng, fú mǎn yì qí yí, cóng zhī. gāo jié bīng rǎo yáng zhōu, mín bēn bì jiāng nán, jiān mín chéng jī piāo duì pū, mìng biāo jiā wǎng xuān yù, zhǎn chàng luàn zhě shù rén, yī fāng suì ān. qiān dà lǐ sì chéng, xuán zhuó yòu qiān dōu yù shǐ, xún fǔ jiāng nán. sū zhōu zhū shēng xí tǎo qí xiāng guān cóng zéi zhě, jiān mín hé zhī. shǎo zhān shì xiàng yù jí dà lǐ sì zhèng qián wèi kūn tōng zhèng sī cān yì sòng xué xiǎn lǐ bù yuán wài láng tāng yǒu qìng zhī jiā jiē bèi fén jié. cháng shú yòu fén jǐ shì zhōng shí mǐn jiā, huǐ qí sān dài sì guān. biāo jiā qǐng yì cóng nì zhū chén zuì, ér zhì fén lüè zhī tú yǐ jiā děng, cóng zhī.
北都变闻,谒福王于南京。王监国,或请登极。彪佳请发丧,服满议其仪,从之。高杰兵扰扬州,民奔避江南,奸民乘机剽兑攵,命彪佳往宣谕,斩倡乱者数人,一方遂安。迁大理寺丞,旋擢右佥都御史,巡抚江南。苏州诸生檄讨其乡官从贼者,奸民和之。少詹事项煜及大理寺正钱位坤、通政司参议宋学显、礼部员外郎汤有庆之家皆被焚劫。常熟又焚给事中时敏家,毁其三代四棺。彪佳请议从逆诸臣罪,而治焚掠之徒以加等,从之。
zhào shè chǎng wèi jī shì guān. biāo jiā shàng yán:" hóng wǔ chū, guān mín yǒu fàn, huò shōu xì jǐn yī wèi, gāo huáng dì jiàn fēi fǎ líng nüè, fén qí xíng jù, sòng qiú xíng bù. shì zǔ zhì yuán wú zhào yù yě. hòu nǎi yǐ luó zhī wèi shì, suī yuē cháo tíng zhǎo yá, shí wèi quán jiān yīng gǒu. jǔ cháo jǐn zhī qí wǎng, ér fǎ sī wú gǎn xuě. cǎn kù děng lái zhōu, píng fǎn wú xú dù. cǐ zhào yù zhī bì yě. hóng wǔ shí wǔ nián gǎi yí luán sī wèi jǐn yī wèi, duān zhǎng zhí jià shì wèi děng shì, wèi cháng lìng jī shì yě. yǒng lè jiān shè lì dōng chǎng, shǐ kāi gào mì mén. xiōng rén tóu wèi sī yì, chì shǒu jù wàn. fēi wū jí yú shàn liáng, zhāo chéng chū yú sī kǎo, yuàn fèn mǎn hū jīng jī. yù jué bāo jū, ér bāo jū mí shèng yù qīng jiān guǐ, ér jiān guǐ yì duō. cǐ jī shì zhī bì yě. gǔ zhě xíng bù shàng dài fū. nì jǐn yòng shì, shǐ qù yī shòu zhàng. běn wú kě shā zhī zuì, nǎi méng bì sǐ zhī xíng. cháo tíng shòu bì jiàn zhī míng, tiān xià fǎn guī zhōng zhí zhī yù. cǐ tíng zhàng zhī bì yě." shū zòu, nǎi mìng wǔ chéng yù shǐ tǐ fǎng, ér jī shì guān bù shè.
诏设厂卫缉事官。彪佳上言:“洪武初,官民有犯,或收系锦衣卫,高皇帝见非法凌虐,焚其刑具,送囚刑部。是祖制原无诏狱也。后乃以罗织为事,虽曰朝廷爪牙,实为权奸鹰狗。举朝尽知其枉,而法司无敢雪。惨酷等来、周,平反无徐、杜。此诏狱之弊也。洪武十五年改仪銮司为锦衣卫,耑掌直驾侍卫等事,未尝令缉事也。永乐间设立东厂,始开告密门。凶人投为厮役,赤手钜万。飞诬及于善良,招承出于私拷,怨愤满乎京畿。欲绝苞苴,而苞苴弥盛;欲清奸宄,而奸宄益多。此缉事之弊也。古者刑不上大夫。逆瑾用事,始去衣受杖。本无可杀之罪,乃蒙必死之刑。朝廷受愎谏之名,天下反归忠直之誉。此廷杖之弊也。”疏奏,乃命五城御史体访,而缉事官不设。
dū fǔ bù jiàng liú zhào jī chén kě lì zhāng yīng mèng yú yǒng shòu zhù jīng kǒu, zhè jiāng rù wèi dū sī huáng zhī kuí yì bù shuǐ lù bīng sān sì qiān shù qí dì. zhī kuí yù jūn yán. sì jiāng bīng zì héng, rèn shāng mín, zhè bīng fù ér tóu zhī jiāng, suì yǒu xì. yǐ ér shǒu bèi lǐ dà kāi tǒng zhè bīng zhuó zhèn bīng mǎ, zhèn bīng yǔ xiāng jī, shè shā dà kāi. luàn bīng dà fén lüè, sǐ zhě sì bǎi rén. biāo jiā zhì, yǒng shòu děng dùn qù. biāo jiā hé zhì sì jiāng zuì, zhōu xù bèi nàn jiā, mín dà yuè.
督辅部将刘肇基、陈可立、张应梦、于永绶驻京口,浙江入卫都司黄之奎亦部水陆兵三四千戍其地。之奎御军严。四将兵恣横,刃伤民,浙兵缚而投之江,遂有隙。已而守备李大开统浙兵斫镇兵马,镇兵与相击,射杀大开。乱兵大焚掠,死者四百人。彪佳至,永绶等遁去。彪佳劾治四将罪,赒恤被难家,民大悦。
gāo jié zhù guā zhōu, bá hù shén, biāo jiā kè qī wǎng huì. zhì qī, fēng dà zuò, jié yì biāo jiā bì wú lái. biāo jiā xié shù zú chōng fēng dù, jié dà hài yì, jǐn chè bīng wèi, huì biāo jiā yú dà guān lóu. biāo jiā pī gān gé, miǎn yǐ zhōng yì, gòng jiǎng wáng shì. jié gǎn tàn yuē:" jié yuè rén duō yǐ, rú gōng, jié gān wèi sǐ! gōng yī rì zài wú, jié yī rì zūn gōng yuē yǐ." gòng fàn ér bié.
高杰驻瓜洲,跋扈甚,彪佳克期往会。至期,风大作,杰意彪佳必无来。彪佳携数卒冲风渡,杰大骇异,尽撤兵卫,会彪佳于大观楼。彪佳披肝膈,勉以忠义,共奖王室。杰感叹曰:“杰阅人多矣,如公,杰甘为死!公一日在吴,杰一日遵公约矣。”共饭而别。
qún xiǎo jí biāo jiā, jìng dǐ qī, yǐ jǔ dēng jí lì lù wáng wèi yán, biāo jiā jìng yí jí qù. míng nián wǔ yuè, nán dōu shī shǒu. liù yuè, háng zhōu jì shī, biāo jiā jí jué lì. zhì rùn yuè sì rì, dài jiā rén xiān qǐn, duān zuò chí zhōng ér sǐ, nián sì shí yǒu sì. táng wáng zèng shǎo bǎo bīng bù shàng shū, shì zhōng mǐn.
群小疾彪佳,竞诋諆,以沮登极、立潞王为言,彪佳竟移疾去。明年五月,南都失守。六月,杭州继失,彪佳即绝粒。至闰月四日,绐家人先寝,端坐池中而死,年四十有四。唐王赠少保、兵部尚书,谥忠敏。
zàn yuē: zhāng shèn yán xú shí qí děng jiē běi dōu jiù chén, gāng fāng liàn dá, suǒ jiàn bái xī yǒu bì shí zhèng. lìng qí shòu shì xī cháo, cóng róng zhǎn bù, shù jī hū liè qīng zhī liáng yě. ér zāo shí bù zào, nèi wài jiāo hòng, dòng zhé jǔ yǔ, suī lǎo chéng hé néng shè shī gàn jì zāi! zuǒ mào dì zhàng jié quán zhēn, dǎo sǐ bù huǐ, yú fèng shǐ zhī yì, yì wú kuì yān.
赞曰:张慎言、徐石麒等皆北都旧臣,刚方练达,所建白悉有裨时政。令其受事熙朝,从容展布,庶几乎列卿之良也。而遭时不造,内外交讧,动辄龃龉,虽老成何能设施干济哉!左懋第仗节全贞,蹈死不悔,于奉使之义,亦无愧焉。