liáng běn jì xià
梁本紀下

tài zōng jiǎn wén huáng dì huì gāng, zì shì zàn, xiǎo zì liù tōng, wǔ dì dì sān zi, zhāo míng tài zǐ mǔ dì yě. tiān jiān èr nián shí yuè dīng wèi, shēng yú xiǎn yáng diàn. wǔ nián, fēng jìn ān wáng. pǔ tōng sì nián, lèi qiān dū du yōng zhōu cì shǐ. zhōng dà tōng sān nián, bèi zhēng rù cháo, wèi zhì, ér zhāo míng tài zǐ wèi zuǒ yòu yuē: wǒ mèng yǔ jìn ān wáng duì yì rǎo dào, wǒ yǐ bān jiàn shòu zhī, wáng hái, dāng yǒu cǐ jiā hū. sì yuè, zhāo míng tài zǐ hōng. wǔ yuè bǐng shēn, lì jìn ān wáng wèi huáng tài zǐ. qī yuè yǐ hài, lín xuān cè bài. yǐ xiū shàn dōng gōng, quán jū dōng fǔ. sì nián jiǔ yuè, yí hái dōng gōng.
太宗簡文皇帝諱綱，字世贊，小字六通，武帝第三子，昭 明太子母弟也。天監二年十月丁未，生於顯陽殿。五年，封晉 安王。普通四年，累遷都督、雍州刺史。中大通三年，被征入 朝，未至，而昭明太子謂左右曰：「我夢與晉安王對奕擾道， 我以班劍授之，王還，當有此加乎。」四月，昭明太子薨。五 月丙申，立晉安王爲皇太子。七月乙亥，臨軒策拜。以修繕東 宮，權居東府。四年九月，移還東宮。

tài qīng sān nián, tái chéng xiàn, tài zǐ zuò yǒng fú shěng jiàn hóu jǐng, shén sè zì ruò, wú jù róng. wǔ yuè bǐng chén, dì bēng. xīn sì, tài zǐ jí huáng dì wèi, dà shè. guǐ wèi, zhuī zūn mù guì pín wèi huáng tài hòu, zhuī shì fēi wáng shì wèi jiǎn huáng hòu.
太清三年，台城陷，太子坐永福省見侯景，神色自若，無 懼容。五月丙辰，帝崩。辛巳，太子即皇帝位，大赦。癸未， 追尊穆貴嬪爲皇太后，追諡妃王氏爲簡皇后。

liù yuè bǐng xū, yǐ nán kāng wáng huì lǐ wèi sī kōng. dīng hài, lì xuān chéng wáng dà qì wèi huáng tài zǐ. rén chén, lì dāng yáng gōng dà xīn wèi xún yáng jùn wáng, shí chéng gōng dà kuǎn wèi jiāng xià jùn wáng, níng guó gōng dà lín wèi nán hǎi jùn wáng, lín chéng gōng dà lián wèi nán jùn wáng, xī fēng gōng dà chūn wèi ān lù jùn wáng, xīn gàn gōng dà chéng wèi shān yáng jùn wáng, lín xiāng gōng dà fēng wèi yí dū jùn wáng, gāo táng gōng dà zhuāng wèi xīn xìng jùn wáng.
六月丙戌，以南康王會理爲司空。丁亥，立宣城王大器爲 皇太子。壬辰，立當陽公大心爲尋陽郡王，石城公大款爲江夏 郡王，甯國公大臨爲南海郡王，臨城公大連爲南郡王，西豐公 大春爲安陸郡王，新淦公大成爲山陽郡王，臨湘公大封爲宜都 郡王，高唐公大莊爲新興郡王。

qiū qī yuè jiǎ yín, guǎng zhōu cì shǐ yuán jǐng zhòng móu yīng hóu jǐng, xī jiāng dū hù chén bà xiān gōng zhī, jǐng zhòng zì shā. bà xiān yíng dìng zhōu cì shǐ xiāo bó wèi cì shǐ. gēng wǔ, yǐ sī kōng nán kāng wáng huì lǐ wèi jiān shàng shū lìng. shì yuè, jiǔ jiāng dà jī, rén xiāng shí zhě shí sì wǔ.
秋七月甲寅，廣州刺史元景仲謀應侯景，西江督護陳霸先 攻之，景仲自殺。霸先迎定州刺史蕭勃爲刺史。庚午，以司空 南康王會理爲兼尚書令。是月，九江大飢，人相食者十四五。

bā yuè guǐ mǎo, zhēng dōng dà jiāng jūn kāi fǔ yí tóng sān sī nán xú zhōu cì shǐ xiāo zǎo hōng. bǐng wǔ, hóu jǐng jiǎo zhào: yí tóng sān sī wèi bǐ zhèng gōng, zì jīn xī bù jiā jiāng jūn, yǐ wèi dìng zhǔn.
八月癸卯，征東大將軍、開府儀同三司、南徐州刺史蕭藻 薨。丙午，侯景矯詔：「儀同三司位比正公，自今悉不加將軍， 以爲定準。」

dōng shí yuè dīng wèi, dì zhèn. shì yuè, bǎi jì guó qiǎn shǐ cháo gòng, jiàn chéng sì huāng wú, kū yú què xià.
冬十月丁未，地震。是月，百濟國遣使朝貢，見城寺荒蕪， 哭於闕下。

dà bǎo yuán nián chūn zhēng yuè xīn hài shuò, dà shè, gǎi yuán. dīng sì, tiān yù huáng shā. jǐ wèi, xī wèi kè ān lù, zhí sī zhōu cì shǐ liǔ zhòng lǐ, jǐn yǒu hàn dōng dì. bǐng yín, yuè zhòu jiàn yú dōng fāng. guǐ yǒu, qián jiāng dū lìng zǔ hào qǐ yì bīng yú guǎng líng.
大寶元年春正月辛亥朔，大赦，改元。丁巳，天雨黃沙。 己未，西魏克安陸，執司州刺史柳仲禮，盡有漢東地。丙寅， 月晝見於東方。癸酉，前江都令祖皓起義兵於廣陵。

èr yuè guǐ wèi, hóu jǐng gōng xià guǎng líng, hào jiàn hài. yǐ sì, yǐ shàng shū pú shè wáng kè wèi zuǒ pú shè. bǐng wǔ, hóu jǐng bī dì xìng xī zhōu.
二月癸未，侯景攻下廣陵，皓見害。乙巳，以尚書僕射王 克爲左僕射。丙午，侯景逼帝幸西州。

xià wǔ yuè bǐng chén, dōng wèi jìng dì xùn wèi yú qí. gēng wǔ, kāi fǔ yí tóng sān sī pó yáng wáng fàn hōng. zì chūn qì xià dà hàn, rén xiāng shí, dū xià yóu shén.
夏五月丙辰，東魏靜帝遜位於齊。庚午，開府儀同三司鄱 陽王范薨。自春迄夏大旱，人相食，都下尤甚。

liù yuè gēng zǐ, qián sī zhōu cì shǐ yáng yā rén zì shàng shū shěng chū bēn jiāng líng.
六月庚子，前司州刺史羊鴉仁自尚書省出奔江陵。

qiū qī yuè wù chén, zéi xíng tái rèn yuē kòu jiāng zhōu, cì shǐ xún yáng wáng dà xīn yǐ zhōu jiàng zhī.
秋七月戊辰，賊行台任約寇江州，刺史尋陽王大心以州降 之。

bā yuè jiǎ wǔ, xiāng dōng wáng yì qiǎn lǐng jūn jiāng jūn wáng sēng biàn bī yǐng zhōu, shào líng wáng lún qì yǐng zhōu zǒu.
八月甲午，湘東王繹遣領軍將軍王僧辯逼郢州，邵陵王綸 棄郢州走。

jiǔ yuè yǐ hài, hóu jǐng zì jìn wèi xiàng guó, fēng èr shí jùn wèi hàn wáng.
九月乙亥，侯景自進位相國，封二十郡爲漢王。

dōng shí yuè yǐ wèi, jǐng yòu bī dì xìng xī zhōu qū yàn, zì jiā yǔ zhòu dà jiāng jūn dōu dū liù hé zhū jūn shì. lì huáng zǐ dà jūn wèi xī yáng jùn wáng, dà wēi wèi wǔ níng jùn wáng, dà qiú wèi jiàn ān jùn wáng, dà xīn wèi yì ān jùn wáng, dà zhì wèi suī jiàn jùn wáng, dà huán wèi lè liáng jùn wáng. rén yín, hóu jǐng hài sī kōng nán kāng wáng huì lǐ.
冬十月乙未，景又逼帝幸西州曲宴，自加宇宙大將軍、都 督六合諸軍事。立皇子大鈞爲西陽郡王，大威爲武甯郡王，大 球爲建安郡王，大昕爲義安郡王，大摯爲綏建郡王，大圜爲樂 梁郡王。壬寅，侯景害司空南康王會理。

shí yī yuè, rèn yuē jìn jù xī yáng, fēn bīng kòu qí chāng, zhí héng yáng wáng xiàn sòng dū xià, hài zhī. xiāng dōng wáng yì qiǎn qián níng zhōu cì shǐ xú wén shèng jù yuē, nán jùn wáng qián zhōng bīng cān jūn zhāng biāo qǐ yì yú huì jī ruò xié shān, gōng pò zhè dōng zhū xiàn.
十一月，任約進據西陽，分兵寇齊昌，執衡陽王獻送都下， 害之。湘東王繹遣前甯州刺史徐文盛拒約，南郡王前中兵參軍 張彪起義於會稽若邪山，攻破浙東諸縣。

èr nián chūn èr yuè, shào líng wáng lún zǒu zhì ān lù dǒng chéng, wèi wèi suǒ gōng, jiàn shā.
二年春二月，邵陵王綸走至安陸董城，爲魏所攻，見殺。

sān yuè gēng xū, wèi wén dì bēng.
三月庚戌，魏文帝崩。

xià sì yuè, hóu jǐng wéi bā líng.
夏四月，侯景圍巴陵。

liù yuè yǐ sì, jiě wéi xiāo dùn.
六月乙巳，解圍宵遁。

qiū qī yuè, jǐng hái zhì jiàn yè.
秋七月，景還至建鄴。

bā yuè wù wǔ, jǐng qiǎn wěi wèi wèi qīng péng juàn xiāng gōng wáng sēng guì rù diàn, fèi dì wèi jìn ān wáng. hài huáng tài zǐ dà qì xún yáng wáng dà xīn xī yáng wáng dà jūn wǔ níng wáng dà wēi jiàn ān wáng dà qiú yì ān wáng dà xīn jí xún yáng wáng zhū zi èr shí yú rén. jiǎo wèi dì zhào, yǐ wèi cì dāng zhī shù, yí guī zhèng dí, chán wèi yú yù zhāng wáng dòng. shǐ lǚ jì lüè sòng zhào, lìng dì xiě zhī. dì shū zhì xiān huáng niàn shén qì zhī zhòng, sī shè jì zhī gù, yuè shēng fēi cì, suì zhǔ zhèn fāng, wū yàn bù néng zì zhǐ, zéi zhòng jiē wèi yǎn qì. nǎi yōu dì yú yǒng fú shěng. dòng jí wèi, gǎi yuán tiān zhèng. shǐ hài nán hǎi wáng dà lín yú wú jùn nán jùn wáng dà lián yú gū shú ān lù wáng dà chūn yú huì jī xīn xìng wáng dà zhuāng yú jīng kǒu.
八月戊午，景遣僞衛尉卿彭雋、廂公王僧貴入殿，廢帝爲 晉安王。害皇太子大器、尋陽王大心、西陽王大鈞、武甯王大 威、建安王大球、義安王大昕及尋陽王諸子二十餘人。矯爲帝 詔，以爲次當支庶，宜歸正嫡，禪位於豫章王棟。使呂季略送 詔，令帝寫之。帝書至「先皇念神器之重，思社稷之固，越升 非次，遂主震方」，嗚咽不能自止，賊衆皆爲掩泣。乃幽帝於 永福省。棟即位，改元天正。使害南海王大臨於吳郡、南郡王 大連於姑孰、安陸王大春於會稽、新興王大莊於京口。

dōng shí yuè rén yín, dì bēng yú yǒng fú shěng, shí nián sì shí jiǔ. zéi wěi shì yuē míng huáng dì, miào chēng gāo zōng. míng nián sān yuè jǐ chǒu, wáng sēng biàn píng hóu jǐng, lǜ bǎi guān fèng zǐ gōng shēng miào táng. yuán dì zhuī chóng wèi jiǎn wén huáng dì, miào hào tài zōng. sì yuè yǐ chǒu, zàng zhuāng líng.
冬十月壬寅，帝崩於永福省，時年四十九。賊僞諡曰明皇 帝，廟稱高宗。明年三月己丑，王僧辯平侯景，率百官奉梓宮 升廟堂。元帝追崇爲簡文皇帝，廟號太宗。四月乙丑，葬莊陵。

dì yòu ér cōng ruì, liù suì biàn néng shǔ wén, wǔ dì fú zhī xìn, yú qián miàn shì, dì lǎn bǐ lì chéng wén. wǔ dì tàn yuē: cháng yǐ dōng ā wèi xū, jīn zé xìn yǐ. jí zhǎng, qì yǔ kuān hóng, wèi cháng jiàn xǐ yùn sè, zūn yán ruò shén. fāng yí fēng xià, xū bìn rú huà, zhí fā wěi dì, shuāng méi cuì sè. xiàng máo zuǒ xuán, lián qián rù bèi. shǒu zhí yù rú yì, bù xiāng fēn biàn. miǎn lài zé mù guāng zhú rén. dú shū shí háng jù xià, cí zǎo yàn fā, bó zōng qún yán, shàn tán xuán lǐ. zì shí yī biàn néng qīn shù wù, lì shì fān zhèng, suǒ zài chēng měi. xìng gōng xiào, jū mù guì pín yōu, āi huǐ gǔ lì, suǒ zuò xí zhān shī jǐn làn. zài xiāng yáng bài biǎo qīn wèi, qiǎn zhǎng shǐ liǔ jīn sī mǎ dǒng dāng mén zhuàng wǔ jiāng jūn dù huái bǎo zhèn yuǎn jiāng jūn cáo yì zōng děng jìn jūn kè nán yáng xīn yě děng dōu, tà dì qiān yú lǐ.
帝幼而聰睿，六歲便能屬文，武帝弗之信，於前面試，帝 攬筆立成文。武帝嘆曰：「常以東阿爲虛，今則信矣。」及長， 器宇寬弘，未嘗見喜慍色，尊嚴若神。方頤豐下，須鬢如畫， 直發委地，雙眉翠色。項毛左旋，連錢入背。手執玉如意，不 相分辨。眄睞則目光燭人。讀書十行俱下，辭藻艷發，博綜群 言，善談玄理。自十一便能親庶務，歷試藩政，所在稱美。性 恭孝，居穆貴嬪憂，哀毀骨立，所坐席沾濕盡爛。在襄陽拜表 侵魏，遣長史柳津、司馬董當門、壯武將軍杜懷寶、振遠將軍 曹義宗等進軍克南陽、新野等都，拓地千餘里。

jí jū jiān fǔ, duō suǒ hóng yòu, wén àn bù lǐng, xiān háo bì chá. hóng nà wén xué zhī shì, shǎng jiē wú juàn. cháng yú xuán pǔ shù wǔ dì suǒ zhì wǔ jīng jiǎng shū, tīng zhě qīng cháo yě. yǎ hǎo fù shī, qí zì xù yún: qī suì yǒu shī pǐ, zhǎng ér bù juàn. rán dì wén shāng yú qīng mí, shí hào gōng tǐ. suǒ zhe zhāo míng tài zǐ chuán wǔ juǎn, zhū wáng chuán sān shí juǎn, lǐ dà yì èr shí juǎn, zhǎng chūn yì jì yī bǎi juǎn, fǎ bǎo lián bì sān bǎi juǎn, xiè kè wén jīng wèi sān juǎn, yù jiǎn wǔ shí juǎn, guāng míng fú shí èr juǎn, yì lín shí qī juǎn, zào jīng èr juǎn, mù yù jīng sān juǎn, mǎ shuò pǔ yī juàn, qí pǐn wǔ juǎn, dàn qí pǔ yī juàn, xīn zēng bái zé tú wǔ juǎn, rú yì fāng shí juǎn, wén jí yī bǎi juǎn, bìng xíng yú shì.
及居監撫，多所弘宥，文案簿領，纖豪必察。弘納文學之 士，賞接無倦。嘗於玄圃述武帝所制五經講疏，聽者傾朝野。 雅好賦詩，其自序云：「七歲有詩癖，長而不倦。」然帝文傷 於輕靡，時號「宮體」。所着昭明太子傳五卷，諸王傳三十卷， 禮大義二十卷，長春義記一百卷，法寶連璧三百卷，謝客文涇 渭三卷，玉簡五十卷，光明符十二卷，易林十七卷，竈經二卷， 沐浴經三卷，馬槊譜一卷，棋品五卷，彈棋譜一卷，新增白澤 圖五卷，如意方十卷，文集一百卷，並行於世。

chū jí wèi, zhì nián hào jiāng yuē wén míng, yǐ wài zhì qiáng chén, qǔ zhōu yì nèi wén míng ér wài róu shùn zhī yì. kǒng zéi jué, nǎi gǎi wèi dà bǎo. suī zài méng chén, shàng yǐn zhū rú lùn dào shuō yì, pī xún fén shǐ, wèi cháng zàn shì. jí jiàn nán kāng wáng huì lǐ zhū, zhī bù jiǔ, zhǐ suǒ jū diàn wèi shè rén yīn bù hài yuē: páng juān sǐ cǐ xià. yòu yuē : wú zuó mèng tūn tǔ, shì sī zhī. bù hài yuē: xī zhòng ěr kuì kuài, zú fǎn jìn guó, bì xià suǒ mèng, jiāng fú shì hū. dì yuē: tǎng yōu míng yǒu zhēng, jì sī yán bù wàng.
初即位，制年號將曰「文明」，以外製強臣，取周易「內 文明而外柔順」之義。恐賊覺，乃改爲大寶。雖在蒙塵，尚引 諸儒論道說義，披尋墳史，未嘗暫釋。及見南康王會理誅，知 不久，指所居殿謂舍人殷不害曰：「龐涓死此下。」又曰 ： 「吾昨夢吞土，試思之。」不害曰：「昔重耳饋塊，卒反晉國， 陛下所夢，將符是乎。」帝曰：「儻幽冥有徵，冀斯言不妄。」

chū, jǐng nà dì nǚ lì yáng gōng zhǔ, gōng zhǔ yǒu měi sè, jǐng huò zhī, fáng yú zhèng shì, wáng wěi měi yǐ wèi yán, jǐng yǐ gào zhǔ, zhǔ chū è yán. wěi zhī zhī, jù jiàn chán, nǎi móu fèi dì ér hòu jiān zhǔ. kǔ quàn xíng shā, yǐ jué zhòng xīn. fèi hòu, wáng wěi nǎi yǔ péng juàn wáng xiū zuǎn jìn shāng yú dì yuē: chéng xiàng yǐ bì xià yōu yōu jì jiǔ, shǐ chén shàng shòu. dì xiào yuē: yǐ chán dì wèi, hé dé yán bì xià? cǐ shòu jiǔ jiāng bù jǐn cǐ hū. yú shì juàn děng bìng jī jiǔ yáo qū xiàng pí pá, yǔ dì jí yǐn. dì zhī jiāng jiàn shā, nǎi jǐn hān, wèi yuē: bù tú wèi lè, yī zhì yú sī. jì zuì ér qǐn, wěi nǎi chū, juàn jìn tǔ náng, wáng xiū zuǎn zuò shàng, nǎi bēng. jìng xié yú mèng. wěi chè hù fēi wèi guān, qiān bìn yú chéng běi jiǔ kù zhōng.
初，景納帝女溧陽公主，公主有美色，景惑之，妨於政事， 王偉每以爲言，景以告主，主出惡言。偉知之，懼見讒，乃謀 廢帝而後間主。苦勸行殺，以絕衆心。廢后，王偉乃與彭雋、 王修纂進觴於帝曰：「丞相以陛下幽憂既久，使臣上壽。」帝 笑曰：「已禪帝位，何得言陛下？此壽酒將不盡此乎。」於是 雋等並齎酒肴、曲項琵琶，與帝極飲。帝知將見殺，乃盡酣， 謂曰：「不圖爲樂，一至於斯。」既醉而寢，偉乃出，雋進土 囊，王修纂坐上，乃崩。竟協於夢。偉撤戶扉爲棺，遷殯於城 北酒庫中。

dì zì yōu zhí zhī hòu, zéi nǎi chè nèi wài shì wèi, shǐ tū qí wéi shǒu, qiáng yuán xī yǒu zhǐ jí. wú fù zhǐ, nǎi shū bì jí bǎn zhāng wèi wén. zì xù yún: yǒu liáng zhèng shì lán líng xiāo shì zàn, lì shēn háng dào, zhōng shǐ ruò yī, fēng yǔ rú huì, jī míng bù yǐ. fú qī àn shì, qǐ kuàng sān guāng? shù zhì yú cǐ, mìng yě rú hé! yòu wèi wén shù bǎi piān. bēng hòu, wáng wěi guān zhī, è qí cí qiè, jí shǐ guā qù. yǒu suí wěi rù zhě, sòng qí lián zhū sān shǒu, shī sì piān, jué jù wǔ piān, wén bìng qī chuàng yún.
帝自幽縶之後，賊乃撤內外侍衛，使突騎圍守，牆垣悉有 枳棘。無復紙，乃書壁及板鄣爲文。自序云：「有梁正士蘭陵 蕭世贊，立身行道，終始若一，風雨如晦，雞鳴不已。弗欺暗 室，豈況三光？數至於此,命也如何！」又爲文數百篇。崩後， 王偉觀之，惡其辭切，即使刮去。有隨偉入者，誦其連珠三首， 詩四篇，絕句五篇，文並悽愴雲。

shì zǔ xiào yuán huáng dì huì yì, zì shì chéng, xiǎo zì qī fú, wǔ dì dì qī zǐ yě. chū, wǔ dì mèng miǎo mù sēng zhí xiāng lú, chēng tuō shēng wáng gōng. jì ér dì mǔ zài cǎi nǚ cì shì, shǐ qiān hù màn, yǒu fēng huí jū, wǔ dì yì gǎn xìng zhī. cǎi nǚ mèng yuè duò huái zhōng, suì yùn. tiān jiān qī nián bā yuè dīng sì shēng dì, jǔ shì zhōng fēi cháng xiāng, yǒu zǐ bāo zhī yì. wǔ dì qí zhī, yīn cì cǎi nǚ xìng ruǎn, jìn wèi xiū róng. shí sān nián, fēng xiāng dōng wáng. tài qīng yuán nián, lèi qiān wèi zhèn xī jiāng jūn dū du jīng zhōu cì shǐ.
世祖孝元皇帝諱繹，字世誠，小字七符，武帝第七子也。 初，武帝夢眇目僧執香爐，稱托生王宮。既而帝母在采女次侍， 始褰戶幔，有風回裾，武帝意感幸之。采女夢月墮懷中，遂孕。 天監七年八月丁巳生帝，舉室中非常香，有紫胞之異。武帝奇 之，因賜采女姓阮，進爲修容。十三年，封湘東王。太清元年， 累遷爲鎮西將軍、都督、荊州刺史。

sān nián sān yuè, hóu jǐng xiàn jiàn yè. sì yuè, shì zǐ fāng děng zhì zì jiàn yè, zhī tái chéng bù shǒu. dì mìng shān jiāng líng chéng, zhōu huí qī shí lǐ. zhèn xī zhǎng shǐ wáng chōng děng bài jiān qǐng wèi tài wèi dū du zhōng wài zhū jūn shì, chéng zhì zhǔ méng. dì bù xǔ, yuē: wú yú tiān xià bù jiàn, níng qí dū du zhī míng dì zi zhī zūn, hé jí shàng tái zhī wèi. yì zhě kě zhǎn. tóu bǐ liú lèi. chōng děng zhòng qǐng, bù cóng. yòu qǐng wèi sī kōng, yǐ zhǔ zhū hóu, yì fú tīng. nǎi kāi zhèn xī fǔ, pì tiān xià shì.
三年三月，侯景陷建鄴。四月，世子方等至自建鄴，知台 城不守。帝命柵江陵城，周回七十里。鎮西長史王沖等拜箋請 爲太尉、都督中外諸軍事，承制主盟。帝不許，曰：「吾於天 下不賤，甯俟都督之名；帝子之尊，何藉上台之位。議者可斬。」 投筆流淚。沖等重請，不從。又請爲司空，以主諸侯，亦弗 聽。乃開鎮西府，辟天下士。

shì yuè, dì zhēng bīng yú xiāng zhōu cì shǐ hé dōng wáng yù, yù jù mìng. xún shàng jiǎ hóu sháo zì jiàn yè zhì, xuān sān yuè shí wǔ rì mì zhào, shòu dì wèi jiǎ huáng yuè dà dū dū zhōng wài zhū jūn shì sī tú chéng zhì. yú shì lì xíng tái yú nán jùn ér zhì guān sī yān.
是月，帝徵兵於湘州刺史河東王譽，譽拒命。尋上甲侯韶 自建鄴至，宣三月十五日密詔，授帝位假黃鉞、大都督中外諸 軍事、司徒、承制。於是立行台於南郡而置官司焉。

qī yuè, qiǎn shì zǐ fāng děng tǎo hé dōng wáng yù, jūn bài, sǐ zhī. yòu qiǎn zhèn bīng jiāng jūn bào quán tǎo yù.
七月，遣世子方等討河東王譽，軍敗，死之。又遣鎮兵將 軍鮑泉討譽。

jiǔ yuè yǐ mǎo, yōng zhōu cì shǐ yuè yáng wáng chá jǔ bīng kòu jiāng líng, qí jiāng dù zè xiōng dì lái jiàng, chá dùn zǒu. bào quán gōng xiāng zhōu, wèi kè yòu qiǎn zuǒ wèi jiāng jūn wáng sēng biàn dài jiāng.
九月乙卯，雍州刺史岳陽王察舉兵寇江陵，其將杜崱兄弟 來降，察遁走。鮑泉攻湘州，未克；又遣左衛將軍王僧辯代將。

jí jiǎn wén dì jí wèi, gǎi yuán wèi dà bǎo yuán nián. dì yǐ jiǎn wén zhì yú zéi chén, zú bù zūn yòng. zhēng yuè, shǐ shǎo zǐ fāng guǐ zhì yú wèi, wèi bù shòu zhì ér jié wèi xiōng dì.
及簡文帝即位，改元爲大寶元年。帝以簡文制於賊臣，卒 不遵用。正月，使少子方晷質於魏，魏不受質而結爲兄弟。

sì yuè, kè xiāng zhōu, zhǎn yù, xiāng zhōu píng. yōng zhōu cì shǐ yuè yáng wáng chá zì chēng liáng wáng, fān yú wèi, wèi qiǎn bīng zhù fá xiāng yáng. xiān shì, shào líng wáng lún shū yǐ yán xiōng shì, mì zhī, yǐ dài xiāng zhōu zhī jié. shì yuè rén yín, shǐ mìng chén yíng bào wǔ dì bēng wèn, dì kū yú zhèng qǐn.
四月，克湘州，斬譽，湘州平。雍州刺史岳陽王察自稱梁 王，蕃於魏，魏遣兵助伐襄陽。先是，邵陵王綸書已言凶事， 秘之，以待湘州之捷。是月壬寅，始命陳瑩報武帝崩問，帝哭 於正寢。

liù yuè, jiāng xià wáng dà kuǎn shān yáng wáng dà chéng yí dū wáng dà fēng zì xìn ān lái bēn.
六月，江夏王大款、山陽王大成、宜都王大封自信安來奔。

jiǔ yuè xīn yǒu, yǐ qián yǐng zhōu cì shǐ nán píng wáng kè wèi zhōng wèi jiāng jūn shàng shū lìng kāi fǔ yí tóng sān sī. gǎi fēng dà kuǎn wèi lín chuān jùn wáng, dà chéng wèi guì yáng jùn wáng, dà fēng wèi rǔ nán jùn wáng.
九月辛酉，以前郢州刺史南平王恪爲中衛將軍、尚書令、 開府儀同三司。改封大款爲臨川郡王，大成爲桂陽郡王，大封 爲汝南郡王。

shí yī yuè jiǎ zǐ, nán píng wáng kè děng fèng jiān jìn wèi xiàng guó, zǒng bǎi kuí. dì bù cóng. èr nián sān yuè, hóu jǐng xī bīng xī shàng.
十一月甲子，南平王恪等奉箋進位相國，總百揆。帝不從。 二年三月，侯景悉兵西上。

sì yuè, jǐng qiǎn qí jiāng sòng zǐ xiān rèn yuē xí yǐng zhōu, zhí cì shǐ fāng zhū. gēng xū, lǐng jūn wáng sēng biàn tún shī bā líng.
四月，景遣其將宋子仙、任約襲郢州，執刺史方諸。庚戌， 領軍王僧辯屯師巴陵。

wǔ yuè guǐ wèi, dì qiǎn jiāng hú sēng yòu lù fǎ hé yuán bā líng.
五月癸未，帝遣將胡僧佑、陸法和援巴陵。

liù yuè, sēng yòu děng jī pò jǐng jiāng rèn yuē jūn, qín yuē, jǐng jiě wéi xiāo dùn. yǐ wáng sēng biàn wèi zhēng dōng jiāng jūn kāi fǔ yí tóng sān sī shàng shū lìng, shuài zhòng zhuī jǐng, suǒ zhì jiē jié. jìn wéi yǐng zhōu, huò zéi jiāng sòng zǐ xiān děng.
六月，僧佑等擊破景將任約軍，禽約，景解圍宵遁。以王 僧辯爲征東將軍、開府儀同三司、尚書令，帥衆追景，所至皆 捷。進圍郢州，獲賊將宋子仙等。

jiǔ yuè, pán pán guó xiàn xún xiàng.
九月，盤盤國獻馴象。

shí yuè xīn chǒu shuò, zǐ yún rú gài lín jiāng líng chéng. shì yuè, jiǎn wén dì bēng, kāi fǔ yí tóng sān sī wáng sēng biàn děng fèng biǎo quàn jìn. dì fèng huì, dà lín sān rì, bǎi guān gǎo sù, dá biǎo bù xǔ. sī kōng nán píng wáng kè lǜ zōng shì, lǐng jūn jiāng jūn hú sēng yòu lǜ qún liáo, jiāng zhōu bié jià zhāng yì lǜ lì rén, bìng fèng jiān quàn jìn. dì gù ràng.
十月辛丑朔，紫雲如蓋臨江陵城。是月，簡文帝崩，開府 儀同三司王僧辯等奉表勸進。帝奉諱，大臨三日，百官縞素， 答表不許。司空南平王恪率宗室，領軍將軍胡僧佑率群僚，江 州別駕張佚率吏人，並奉箋勸進。帝固讓。

shí yī yuè yǐ hài, sēng biàn yòu fèng biǎo quàn jìn, yòu bù cóng. shí jù kòu shàng cún, dì wèi yù jí wèi, ér sì fāng biǎo quàn, qián hòu xiāng shǔ, nǎi xià lìng duàn biǎo.
十一月乙亥，僧辯又奉表勸進，又不從。時巨寇尚存，帝 未欲即位，而四方表勸，前後相屬，乃下令斷表。

chéng shèng yuán nián èr yuè, wáng sēng biàn zhòng jūn fā zì xún yáng, dì chí xí sì fāng, gòu huò jǐng jí nì zhě, fēng wàn hù kāi guó gōng, juàn bù wǔ wàn pǐ.
承聖元年二月，王僧辯衆軍發自尋陽，帝馳檄四方，購獲 景及逆者，封萬戶開國公，絹布五萬疋。

sān yuè, sēng biàn děng píng jǐng, chuán shǒu jiāng líng. wù zǐ, yǐ zéi píng gào míng táng tài shè. jǐ chǒu, sēng biàn děng yòu biǎo quàn jìn yuē:
三月，僧辯等平景，傳首江陵。戊子，以賊平告明堂、太 社。己丑，僧辯等又表勸進曰：

zhòng jūn yǐ jīn yuè wù zǐ, zǒng jí jiàn kāng, zéi jǐng niǎo fú shòu qióng, pín jī pín cuò, jiān jié zhà jǐn, shēn gōu zì gù. chén děng fēn lēi wǔ lǚ, bǎi dào tóng qū, tū qí duǎn bīng, xī hán tiě dùn, jié duì qiān qún, chí jǐ bǎi wàn, zhǐ zhòu qī bù, wéi xiàng sān chóng, hōng rán dà kuì, qún xiōng sì miè. jīng shī shǎo zhǎng, jù chēng wàn suì. zhǎng ān jiǔ shí, yú cǐ jià gāo. jiǔ xiàn yún kāi, liù hé qīng lǎng, shěn yī qián shǒu, shuí bù zài yuè.
衆軍以今月戊子，總集建康，賊景鳥伏獸窮，頻擊頻挫， 奸竭詐盡，深溝自固。臣等分勒武旅，百道同趨，突騎短兵， 犀函鐵楯，結隊千群，持戟百萬，止紂七步，圍項三重，轟然 大潰，群凶四滅。京師少長，俱稱萬歲。長安酒食，於此價高。 九縣雲開，六合清朗，矧伊黔首，誰不載躍。

fú wéi bì xià jǔ tòng rú āi, yīng fèn rěn kù. zì zǐ tíng jiàng què, hú chén sì qǐ, ruán yuán hǎo zhì, jì mǎ yún tún, qì xuè lín bīng, cháng dǎn shì zhòng. ér wú chǔ yī jiā, fāng yǔ qī guó jù fǎn, guǎn cài liú yán, yòu yǐ sān jiān zuò luàn. xī liáng yì zhòng, zǔ qín sāi ér bù tōng, bīng zhōu yí lí, kuà fēi hú ér jiàn jué. chái láng dāng lù, fēi zhǐ yī rén, jīng ní bù xiāo, shū yān wǔ zài. yīng wǔ kè zhèn, yuàn chǐ bìng xuě, yǒng xún shuāng lù, yī hé kě shèng. chén děng zhé yī gù shí, fèng xiū shè miào, shǐ zhě chí jié, fēn gào yuán líng. sì hòu shēng xiá, lóng chūn wèi bìn, chéng huá yǎn yào, zǐ gōng mò cè. bìng jí suí yóu bèi bàn, lǐ jù xiōng huāng, sì hǎi tóng āi, liù jūn tǎn kū. shèng qíng xiào yǒu, lǐ dāng gǎn tòng.
伏惟陛下咀痛茹哀，嬰憤忍酷。自紫庭絳闕，胡塵四起， 壖垣好畤，冀馬雲屯，泣血臨兵，嘗膽誓衆。而吳、楚一家， 方與七國俱反，管、蔡流言，又以三監作亂。西涼義衆，阻秦 塞而不通，并州遺黎，跨飛狐而見絕。豺狼當路，非止一人， 鯨鯢不梟，倏焉五載。英武克振，怨恥並雪，永尋霜露，伊何 可勝。臣等輒依故實，奉修社廟，使者持節，分告園陵。嗣後 升遐，龍輴未殯，承華掩曜，梓宮莫測。並即隨由備辦，禮具 凶荒，四海同哀，六軍袒哭。聖情孝友，理當感慟。

rì zhě, bǎi sī yuè mù, yǎng qí chén jiàn, yǐ xī guī zhī gōng, jì guī yǒu dào, dāng bì zhī lǐ, yǔn shǔ shèng míng. ér yōu zhào qiān chōng, yǎo rán níng miǎo, fēi lóng kě jī, ér gàn yáo zài sì, dì hūn yún jiào, ér chāng hé wèi kāi. ōu gē zài chí, shì yòng qiào shǒu. suǒ yǐ yuè rén gù zhí, xūn dān xué yǐ qiú jūn, zhōu rén lè tuī, yú qí shān ér shì zhǔ. hàn wáng bù jí wèi, wú yǐ guì gōng chén, guāng wǔ zhǐ xiāo wáng, qǐ wèi shào zōng miào. huáng dì yóu yú xiāng chéng, shàng fǎng yù rén zhī dào, fàng xūn jì yú gū shè, yóu shǐ zūn zǔ yǒu guī. yī cǐ tǎng lái, qǐ shèng rén suǒ yù, dì wáng suǒ yīng, bù huò yǐ ér rán. fú dú xǐ shū, xún fěng zhì zhǐ, lǐng huái wù wài, wèi fèng cí zhōng. bì xià rì jiǎo lóng yán zhī zī, biǎo yú xùn qí zhī rì, tóng yún sù líng zhī ruì, jī yú yīng wù zhī chū. bó xué zé dà zāi wú suǒ yǔ míng, shēn yán zé yè hū wén zhāng zhī guān. zhōng wèi lìng dé, xiào shí dòng tiān. jiā yǐ yīng wēi mào lüè, xióng tú wǔ suàn, zhǐ huī zé dān pǔ bù zhàn, gù miǎn zé bǎn quán zì dàng. dì wéi jué ér zhòng niǔ, tiān zhù qīng ér gèng zhí. záo hé jīn yú mèng mén, bǎi chuān fù qǐ bǔ qióng yí yǐ wǔ shí, wàn wù zài shēng. zòng bì xià fú zhěn yī ér yóu guǎng chéng, dēng kān shān ér qù dōng tǔ, qún chén ān dé yǎng sù, zhào shù hé suǒ guī rén. kuàng jiāo sì pèi tiān, léi fěi lǐ kuàng, zhāi gōng qīng miào, páo zhú bù chén. yǎng wàng luán yú, fěi cháo yī xī, zhān yán fǎ jià, zài kě qiě jī. qǐ kě jiǔ jī zhòng yì, yǒu kuàng yí zé. jiù bāng kǎi fù, hán luò yǐ píng, gāo nú lì yáng, gōng guǎn suī huǐ zhuó hé qīng wèi, jiā qì yóu cún. gāo mén yǒu kàng, gān quán sì chǎng, tǔ guī cè jǐng, xiān rén chéng lù. sī gài jiǔ zhōu zhī chì xiàn, liù hé zhī shū jī. bó shì pěng tú shū ér shāo hái, tài cháng dìng lǐ yí qí yǐ lì, qǐ dé bù yáng qīng jǐng ér fù míng dōu, jù yù luán ér xuán zhèng qǐn. xī dōng zhōu jì qiān, hào jīng suì qí bù fù, zhǎng ān yī luàn, jiá luò yǒng yǐ wèi jū. xià hòu yǐ wàn guó cháo zhū hóu, wén wáng yǐ liù zhōu kuāng tiān xià, fāng zhī jī jī bǎi lǐ, jiàn zhàng sān chǐ, yǐ cán chǔ zhī dì, kàng jù liù róng, yī lǚ zhī zú, jiǎn yí sān pàn, tǎn rán dà dìng, yù niǎn dōng guī. jiě wǔ niú yú jì zhōu, mò liù mǎ yú qiào jùn, miǎn qiú qián gǔ, qí kě dé yú? duì yáng tiān mìng, wú suǒ ràng dé, yǒu lǐ cún yān, gǎn zhòng qí zòu. dì shàng wèi cóng. xīn mǎo, xuān měng jiāng jūn zhū mǎi chén fèng dì mì zhǐ, hài yù zhāng wáng dòng jí qí èr dì qiáo jiū.
日者，百司岳牧，仰祈宸鑒，以錫珪之功，既歸有道，當 璧之禮，允屬聖明。而優詔謙沖，杳然凝邈，飛龍可躋，而干 爻在四，帝閽雲叫，而閶闔未開。謳歌再馳，是用翹首。所以 越人固執，熏丹穴以求君，周人樂推，踰岐山而事主。漢王不 即位，無以貴功臣，光武止蕭王，豈謂紹宗廟。黃帝游於襄城， 尚訪御人之道，放勛寂於姑射，猶使鐏俎有歸。伊此儻來，豈 聖人所欲，帝王所應，不獲已而然。伏讀璽書，尋諷制旨，領 懷物外，未奉慈衷。陛下日角龍顔之姿，表於徇齊之日，彤雲 素靈之瑞，基於應物之初。博學則大哉無所與名，深言則曄乎 文章之觀。忠爲令德，孝實動天。加以英威茂略，雄圖武算， 指麾則丹浦不戰，顧眄則阪泉自盪。地維絕而重紐，天柱傾而 更植。鑿河津於孟門，百川復啓；補穹儀以五石，萬物再生。 縱陛下拂袗衣而游廣成，登龕山而去東土，群臣安得仰訴，兆 庶何所歸仁。況郊祀配天，罍篚禮曠，齋宮清廟，匏竹不陳。 仰望鸞輿，匪朝伊夕，瞻言法駕，載渴且飢。豈可久稽衆議， 有曠彜則。舊邦凱復，函、洛已平，高奴、櫟陽，宮館雖毀； 濁河清渭，佳氣猶存。臯門有伉，甘泉四敞，土圭測景，仙人 承露。斯蓋九州之赤縣，六合之樞機。博士捧圖書而稍還，太 常定禮儀其已立，豈得不揚清警而赴名都，具玉鑾而旋正寢。 昔東周既遷，鎬京遂其不復，長安一亂，郟、洛永以爲居。夏 後以萬國朝諸侯，文王以六州匡天下，方之跡基百里，劍仗三 尺，以殘楚之地，抗拒六戎，一旅之卒，翦夷三叛，坦然大定， 御輦東歸。解五牛於冀州，秣六馬於譙郡，緬求前古，其可得 歟？對揚天命，無所讓德，有理存焉，敢重祈奏。帝尚未從。 辛卯，宣猛將軍朱買臣奉帝密旨，害豫章王棟及其二弟橋、 樛。

sì yuè yǐ sì, yì zhōu cì shǐ xīn chú jiǎ huáng yuè tài wèi wǔ líng wáng jì jiàn wèi yú shǔ, nián hào tiān zhèng. dì qiǎn jiān sī kōng xiāo tài cí bù shàng shū lè zi yún bài yè yíng líng, xiū fù shè miào. dīng sì, xià lìng jiě yán.
四月乙巳，益州刺史、新除假黃鉞、太尉武陵王紀僭位於 蜀，年號天正。帝遣兼司空蕭泰、祠部尚書樂子云拜謁塋陵， 修復社廟。丁巳，下令解嚴。

wǔ yuè gēng wǔ, sī kōng nán píng wáng kè jí zōng shì wáng hóu dà dū dū wáng sēng biàn děng, fù bài biǎo shàng zūn hào. dì yóu gù ràng. jiǎ shēn, yǐ kāi fǔ yí tóng sān sī jiāng zhōu cì shǐ wáng sēng biàn wèi sī tú. yǐ yǒu, zhǎn zéi zuǒ pú shè wáng wěi shàng shū lǚ jì lüè shào fǔ qīng zhōu shí zhēn shè rén yán dǎn yú jiāng líng shì, nǎi xià lìng shè jìng nèi. qí jiāng pān lè xīn shù děng gōng qín jùn, wáng sēng biàn qiǎn jiāng dù zè shuài zhòng jù zhī. yǐ chén bà xiān wèi zhēng běi dà jiāng jūn kāi fǔ yí tóng sān sī xú zhōu cì shǐ. qí rén hè píng hóu jǐng.
五月庚午，司空南平王恪及宗室王侯、大都督王僧辯等， 復拜表上尊號。帝猶固讓。甲申，以開府儀同三司、江州刺史 王僧辯爲司徒。乙酉，斬賊左僕射王偉、尚書呂季略、少府卿 周石珍、舍人嚴亶於江陵市，乃下令赦境內。齊將潘樂、辛術 等攻秦郡，王僧辯遣將杜崱帥衆拒之。以陳霸先爲征北大將軍、 開府儀同三司、徐州刺史。齊人賀平侯景。

bā yuè, wǔ líng wáng jì lǜ bā shǔ zhī zhòng dōng xià, qiǎn hù jūn jiāng jūn lù fǎ hé tún bā xiá yǐ jù zhī.
八月，武陵王紀率巴、蜀之衆東下，遣護軍將軍陸法和屯 巴峽以拒之。

jiǔ yuè jiǎ xū, sī kōng nán píng wáng kè hōng.
九月甲戌，司空南平王恪薨。

shí yuè yǐ wèi, qián liáng zhōu cì shǐ xiāo xún zì wèi zhì jiāng líng, yǐ wèi píng běi jiāng jūn kāi fǔ yí tóng sān sī. wù shēn, zhí xiāng zhōu cì shǐ wáng lín yú diàn nèi. gēng xū, lín zhǎng shǐ lù nà jí qí jiāng pān wū lèi děng jǔ bīng fǎn, gōng xiàn xiāng zhōu. shì yuè, sì fāng zhēng zhèn wáng gōng qīng shì fù quàn jìn biǎo, sān shàng, nǎi xǔ zhī.
十月乙未，前梁州刺史蕭循自魏至江陵，以爲平北將軍、 開府儀同三司。戊申，執湘州刺史王琳於殿內。庚戌，琳長史 陸納及其將潘烏累等舉兵反，攻陷湘州。是月，四方征鎮王公 卿士復勸進表，三上，乃許之。

dōng shí yī yuè bǐng zǐ, huáng dì jí wèi yú jiāng líng, gǎi tài qīng liù nián wèi chéng shèng yuán nián. bū zū sù zé, bìng xǔ hóng yòu. xiào zǐ shùn sūn, xī jiē cì jué. zhǎng tú suǒ shì, tè jiā yuán yòu. jìn gù duó láo, yī jiē kuàng dàng. shì rì, dì bù shēng zhèng diàn, gōng qīng péi liè ér yǐ. shí yǒu liǎng rì jù jiàn. jǐ mǎo, lì wáng tài zǐ fāng jǔ wèi huáng tài zǐ, gǎi míng yuán liáng. lì huáng zǐ fāng zhì wèi jìn ān jùn wáng, fāng lüè wèi shǐ ān jùn wáng. zhuī zūn suǒ shēng bǐ ruǎn xiū róng wèi wén xuān tài hòu. gǎi shì zhōng zhuàng tài zǐ wèi wǔ liè tài zǐ, fēng wǔ liè zi zhuāng wèi yǒng jiā wáng. shì yuè, lù nà qiǎn jiāng jūn pān wū lèi děng pò héng zhōu cì shǐ dīng dào guì yú lù kǒu, dào guì zǒu líng líng. shí èr yuè, lù nà fēn bīng xí bā lù, xiāng zhōu cì shǐ xiāo xún jī zǒu zhī. tiān mén shān huò yě rén, chū shān sān rì ér sǐ. xīng yǔn wú jùn. huái nán yǒu yě xiàng shù bǎi, huài rén shì lú. xuān chéng jùn měng shòu bào shí rén.
冬十一月丙子，皇帝即位於江陵，改太清六年爲承聖元年。 逋租宿責，並許弘宥。孝子順孫，悉皆賜爵。長徒鎖士，特加 原宥。禁錮奪勞，一皆曠盪。是日，帝不升正殿，公卿陪列而 已。時有兩日俱見。己卯，立王太子方矩爲皇太子，改名元良。 立皇子方智爲晉安郡王，方略爲始安郡王。追尊所生妣阮修容 爲文宣太后。改諡忠壯太子爲武烈太子，封武烈子莊爲永嘉王。 是月，陸納遣將軍潘烏累等破衡州刺史丁道貴於淥口，道貴走 零陵。 十二月，陸納分兵襲巴陸，湘州刺史蕭循擊走之。天門山 獲野人，出山三日而死。星隕吳郡。淮南有野象數百，壞人室 廬。宣城郡猛獸暴食人。

shì suì, wèi fèi dì yuán nián.
是歲，魏廢帝元年。

èr nián chūn zhēng yuè yǐ chǒu, zhào wáng sēng biàn tǎo lù nà. wù yín, yǐ lì bù shàng shū wáng bāo wèi shàng shū yòu pú shè. jǐ mǎo, jiāng xià gōng nán mén yào mǔ fēi.
二年春正月乙丑，詔王僧辯討陸納。戊寅，以吏部尚書王 褒爲尚書右僕射。己卯，江夏宮南門鑰牡飛。

sān yuè gēng yín, yǒu liǎng lóng jiàn xiāng zhōu xī jiāng.
三月庚寅，有兩龍見湘州西江。

xià wǔ yuè jiǎ shēn, wèi dà jiāng wèi chí jiǒng jìn bīng bī bā xī, tóng zhōu cì shǐ yáng gàn yùn yǐ chéng nà jiǒng. jǐ chǒu, wǔ líng wáng jì jūn zhì xī líng.
夏五月甲申，魏大將尉遲迥進兵逼巴西，潼州刺史楊干運 以城納迥。己丑，武陵王紀軍至西陵。

liù yuè yǐ mǎo, wáng sēng biàn píng xiāng zhōu.
六月乙卯，王僧辯平湘州。

qiū qī yuè, wǔ líng wáng jì zhòng dà kuì, jiàn shā.
秋七月，武陵王紀衆大潰，見殺。

bā yuè wù xū, wèi chí jiǒng píng shǔ. jiǔ yuè, qí qiǎn guō yuán jiàn jí jiāng xíng gǎo yuǎn bù dà hàn sà dōng fāng lǎo shuài zhòng dùn hé féi. dōng shí yī yuè xīn yǒu, sēng biàn liú zhèn gū shú, yù zhōu cì shǐ hóu zhèn jù dōng guān lěi, zhēng wú xìng tài shǒu péi zhī héng shuài zhòng jì zhī. wù xū, yǐ shàng shū yòu pú shè wáng bāo wèi zuǒ pū shè, xiāng dōng tài shǒu zhāng wǎn wèi yòu pú shè.
八月戊戌，尉遲迥平蜀。 九月，齊遣郭元建及將邢杲遠、步大汗薩、東方老帥衆頓 合肥。 冬十一月辛酉，僧辯留鎮姑孰，豫州刺史侯瑱據東關壘， 征吳興太守裴之橫帥衆繼之。戊戌，以尚書右僕射王褒爲左仆 射，湘東太守張綰爲右僕射。

shí èr yuè, sù yù tǔ rén dōng fāng guāng jù chéng guī huà, qí jiāng xī zhōu jùn jiē qǐ bīng yīng zhī.
十二月，宿預土人東方光據城歸化，齊江西州郡皆起兵應 之。

sān nián chūn zhēng yuè, wèi dì wèi xiāng ān dìng gōng suǒ fèi, ér lì qí wáng kuò, shì wèi gōng dì yuán nián.
三年春正月，魏帝爲相安定公所廢，而立齊王廓，是爲恭 帝元年。

sān yuè, zhǔ yī kù jiàn hēi shé zhǎng zhàng xǔ, shù shí xiǎo shé suí zhī, jǔ tóu gāo zhàng yú nán wàng, é shī suǒ zài. dì yòu yǔ gōng rén xìng xuán zhōu yuàn, fù jiàn dà shé pán qū yú qián, qún xiǎo shé rào zhī, bìng hēi sè. dì è zhī, gōng rén yuē: cǐ fēi guài yě, kǒng shì qián lóng. dì chì suǒ sī jí rì qǔ shù qiān wàn qián zhèn yú shé chù yǐ yàn zhī. yīn shè fǎ huì, shè qiú tú, zhèn qióng fá, tuì jū qī xīn shěng. yòu yǒu shé cóng wū duò luò dì mào shàng, hū rán biàn shī. yòu lóng guāng diàn shàng suǒ yù jiān yú fù jiàn xiǎo shé yíng qū yú zhōng, yǐ tóu jià jiā xī qián jīn lóng tóu shàng, jiàn rén zǒu qù, zhú zhī bù jí. chéng háo zhōng lóng téng chū, huàn làn wǔ sè, sǒng yuè rù yún, liù qī xiǎo lóng xiāng suí fēi qù. qún yú téng yuè, zhuì sǐ yú lù dào. lóng chù wèi kū ruò shù bǎi hú chuán. jiù dài chéng shàng cháng yǒu zǐ qì, zhì shì shāo fù xiāo xiē. jiǎ chén, yǐ sī tú wáng sēng biàn wèi tài wèi chē qí dà jiāng jūn. wù shēn, yǐ hù jūn jiāng jūn yǐng zhōu cì shǐ lù fǎ hé wèi sī tú.
三月，主衣庫見黑蛇長丈許，數十小蛇隨之，舉頭高丈餘 南望，俄失所在。帝又與宮人幸玄洲苑，復見大蛇盤屈於前， 群小蛇遶之，並黑色。帝惡之，宮人曰：「此非怪也，恐是錢 龍。」帝敕所司即日取數千萬錢鎮於蛇處以厭之。因設法會， 赦囚徒，振窮乏，退居棲心省。又有蛇從屋墮落帝帽上，忽然 便失。又龍光殿上所御肩輿復見小蛇縈屈輿中，以頭駕夾膝前 金龍頭上，見人走去，逐之不及。城濠中龍騰出，煥爛五色， 竦躍入雲，六七小龍相隨飛去。群魚騰躍，墜死於陸道。龍處 爲窟若數百斛圌。舊大城上常有紫氣，至是稍復消歇。甲辰， 以司徒王僧辯爲太尉、車騎大將軍。戊申，以護軍將軍、郢州 刺史陸法和爲司徒。

xià sì yuè guǐ yǒu, yǐ zhēng běi dà jiāng jūn kāi fǔ yí tóng sān sī chén bà xiān wèi sī kōng.
夏四月癸酉，以征北大將軍、開府儀同三司陳霸先爲司空。

liù yuè guǐ wèi, yǒu hēi qì rú lóng jiàn yú diàn nèi.
六月癸未，有黑氣如龍見於殿內。

qiū jiǔ yuè xīn mǎo, dì yú lóng guāng diàn shù lǎo zi yì. xiān shì, wèi shǐ yǔ wén rén shù lái pìn, qí shǐ yòu zhì jiāng líng, dì jiē rén shù yǒu què, wèi xiāng ān dìng gōng hàn yān. yǐ sì, shǐ zhù guó wàn niǔ yú jǐn lái gōng.
秋九月辛卯，帝於龍光殿述老子義。先是，魏使宇文仁恕 來聘，齊使又至江陵，帝接仁恕有闕，魏相安定公憾焉。乙巳， 使柱國萬紐于謹來攻。

dōng shí yuè bǐng yín, wèi jūn zhì xiāng yáng, liáng wáng xiāo chá lǜ zhòng huì zhī. dīng mǎo, tíng jiǎng, nèi wài jiè yán, yú jià chū xíng chéng shān, dà fēng bá mù. bǐng zǐ, xù jiǎng, bǎi liáo róng fú yǐ tīng. zhào zhēng wáng sēng biàn.
冬十月丙寅，魏軍至襄陽，梁王蕭察率衆會之。丁卯，停 講，內外戒嚴，輿駕出行城柵，大風拔木。丙子，續講，百僚 戎服以聽。詔征王僧辯。

shí yī yuè jiǎ shēn, xìng jīn yáng mén jiǎng wǔ, zhì nán běi liǎng chéng zhǔ. dì qīn guān yuè, fēng yǔ zǒng jí, bù fèn wèi jiāo, qí zhì piāo luàn, dì qù jià ér huí, wú fù cì xù. fēng yǔ suí xī, zhòng qiè jīng yān. yǐ yǒu, yǐ lǐng jūn hú sēng yòu wèi dū du chéng dōng chéng běi zhū jūn shì, yòu pú shè zhāng wǎn wèi fù zuǒ pú shè wáng bāo dū du chéng xī chéng nán zhū jūn shì, zhí diàn shěng yuán jǐng liàng wèi fù. dīng hài, wèi jūn zhì shān xià. bǐng shēn, zhēng guǎng zhōu cì shǐ wáng lín rù yuán. dīng yǒu, dà fēng, chéng nèi huǒ shāo jū rén shù qiān jiā. yǐ wèi shī zài fù rén, zhǎn shǒu shī zhī. shì rì, dì yóu fù shī wú fèi. yǐ hú sēng yòu wèi kāi fǔ yí tóng sān sī. gēng zǐ, xìn zhōu cì shǐ xú shì pǔ jìn ān wáng sī mǎ rèn yuē jūn cì mǎ tóu àn. shì yè, yǒu liú xīng zhuì chéng zhōng, dì yuán shī shì zhī, guà chéng, qǔ guī shì yàn zhī, yīn dǐ yú dì yuē: wú ruò sǐ cǐ xià, qǐ fēi mìng hū ? yīn liè bó wèi shū cuī sēng biàn yuē: wú rěn sǐ dài gōng, kě yǐ zhì yǐ. wù shēn, hú sēng yòu zhū mǎi chén děng chū zhàn, mǎi chén bài jī. xīn hài, wèi jūn dà gōng, dì chū pí pá mén qīn lín zhèn dū zhàn. sēng yòu zhōng liú shǐ hōng, jūn bài, fǎn zhě zhǎn xī mén shǒu zú yǐ nà wèi jūn. dì jiàn zhí, rú liáng wáng xiāo chá yíng, shén jiàn jié rǔ. tā rì, nǎi jiàn wèi pú shè zhǎng sūn jiǎn, jué jiǎn yún: mái jīn qiān jīn yú chéng nèi, yù yǐ xiāng zèng. jiǎn nǎi jiāng dì rù chéng, dì yīn shù chá xiāng rǔ zhuàng, wèi jiǎn yuē: xiàng liáo xiāng jué, yù yán ěr qǐ yǒu tiān zǐ zì mái jīn hū? jiǎn nǎi liú dì yú zhǔ yī kù.
十一月甲申，幸津陽門講武，置南北兩城主。帝親觀閱， 風雨總集，部分未交，旗幟飄亂，帝趣駕而回，無複次序。風 雨隨息，衆竊驚焉。乙酉，以領軍胡僧佑爲都督城東城北諸軍 事，右僕射張綰爲副；左僕射王褒都督城西城南諸軍事，直殿 省元景亮爲副。丁亥，魏軍至柵下。丙申，征廣州刺史王琳入 援。丁酉，大風，城內火燒居人數千家。以爲失在婦人，斬首 屍之。是日，帝猶賦詩無廢。以胡僧佑爲開府儀同三司。庚子， 信州刺史徐世譜、晉安王司馬任約軍次馬頭岸。是夜，有流星 墜城中，帝援蓍筮之，卦成，取龜式驗之，因抵於地曰：「吾 若死此下，豈非命乎 ？」因裂帛爲書催僧辯曰：「吾忍死待 公，可以至矣。」戊申，胡僧佑、朱買臣等出戰，買臣敗績。 辛亥，魏軍大攻，帝出枇杷門親臨陣督戰。僧佑中流矢薨，軍 敗，反者斬西門守卒以納魏軍。帝見執，如梁王蕭察營，甚見 詰辱。他日，乃見魏僕射長孫儉，譎儉云：「埋金千斤於城內， 欲以相贈。」儉乃將帝入城，帝因述察相辱狀，謂儉曰：「向 聊相譎，欲言耳；豈有天子自埋金乎？」儉乃留帝於主衣庫。

shí èr yuè bǐng chén, xú shì pǔ rèn yuē tuì shù bā líng. xīn wèi, wèi rén qiāng dì.
十二月丙辰，徐世譜、任約退戍巴陵。辛未，魏人戕帝。

míng nián sì yuè, liáng wáng fāng zhì chéng zhì, zhuī zūn wèi yuán huáng dì, miào hào shì zǔ. dì cōng wù jùn lǎng, tiān cái yīng fā, chū yán wèi lùn, yīn xiǎng ruò zhōng. nián wǔ liù suì, wǔ dì cháng wèn suǒ dú shū, duì yuē: néng sòng qū lǐ. wǔ dì shǐ sòng zhī, jí sòng shàng piān. zuǒ yòu mò bù jīng tàn. chū shēng huàn yǎn, yī liáo bì zēng, wǔ dì zì xià yì liáo zhī, suì máng yī mù. nǎi yì xiān mèng, mí jiā mǐn ài. jí zhǎng hǎo xué, bó jí qún shū. wǔ dì cháng wèn yuē: sūn cè zài jiāng dōng, yú shí nián jǐ? dá yuē: shí qī. wǔ dì yuē: zhèng shì rǔ nián.
明年四月，梁王方智承制，追尊爲元皇帝，廟號世祖。 帝聰悟俊朗，天才英發，出言爲論，音響若鍾。年五六歲， 武帝嘗問所讀書，對曰：「能誦曲禮。」武帝使誦之，即誦上 篇。左右莫不驚嘆。初生患眼，醫療必增，武帝自下意療之， 遂盲一目。乃憶先夢，彌加湣愛。及長好學，博極群書。武帝 嘗問曰：「孫策在江東，於時年幾？」答曰：「十七。」武帝 曰：「正是汝年。」

dì xìng bù hǎo shēng sè, pō mù gāo míng, wèi jīng zhōu cì shǐ, qǐ zhōu xué xuān ní miào. cháng zhì rú lín cān jūn yī rén, quàn xué cóng shì èr rén, shēng sān shí rén, jiā lǐn xì. dì gōng shū shàn huà, zì tú xuān ní xiàng, wèi zhī zàn ér shū zhī, shí rén wèi zhī sān jué. yǔ péi zi yě liú xiǎn xiāo zi yún zhāng zuǎn jí dāng shí cái xiù wèi bù yī jiāo. cháng zì bǐ zhū gé liàng huán wēn, wéi zuǎn xǔ yān.
帝性不好聲色，頗慕高名，爲荊州刺史，起州學宣尼廟。 嘗置儒林參軍一人，勸學從事二人，生三十人，加廩餼。帝工 書善畫，自圖宣尼像，爲之贊而書之，時人謂之三絕。與裴子 野、劉顯、蕭子云、張纘及當時才秀爲布衣交。常自比諸葛亮、 桓溫，惟纘許焉。

xìng hǎo jiǎo shì, duō cāi jì, yú míng wú suǒ jiǎ rén. wēi yǒu shèng jǐ zhě, bì jiā huǐ hài. dì gū yì xìng zhāo zhǎng gōng zhǔ zi wáng quán xiōng dì bā jiǔ rén yǒu shèng míng. dì dù hài qí měi, suì gǎi chǒng jī wáng shì xiōng wáng háng míng lín yǐ tóng qí fù míng. jì liú zhī lín xué, shǐ rén zhèn zhī. rú cǐ zhě shén zhòng, suī gǔ ròu yì biàn bèi qí huò. shǐ jū wén xuān tài hòu yōu, yī dīng lán zuò mù mǔ. jí wǔ dì bēng, mì sàng yú nián, nǎi fā xiōng wèn, fāng kè tán wèi xiàng, zhì yú bǎi fú diàn nèi, shì zhī shén jǐn. zhāo xī jìn shū shí, dòng jìng bì qǐ wén, jī qí xū jiǎo rú cǐ. xìng ài shū jí, jì huàn mù, duō bù zì zhí juǎn, zhì dú shū zuǒ yòu, fān cì shàng zhí, zhòu yè wèi cháng, lüè wú xiū yǐ, suī shuì, juǎn yóu bù shì. wǔ rén gè cì yī gēng, héng zhì dá xiǎo. cháng mián shú dà hān, zuǒ yòu yǒu shuì, dú shī cì dì, huò tōu juǎn dù zhǐ. dì bì jīng jué, gèng lìng zhuī dú, jiā yǐ jiǎ chǔ. suī róng lüè yīn còu, jī wù fán duō, jūn shū yǔ xí, wén zhāng zhào gào, diǎn háo biàn jiù, dài bù yóu shǒu. cháng yuē: wǒ tāo yú wén shì, kuì yú wǔ fū. lùn zhě yǐ wèi dé yán.
性好矯飾，多猜忌，於名無所假人。微有勝己者，必加毀 害。帝姑義興昭長公主子王銓兄弟八九人有盛名。帝妒害其美， 遂改寵姬王氏兄王珩名琳以同其父名。忌劉之遴學，使人鴆之。 如此者甚衆，雖骨肉亦遍被其禍。始居文宣太后憂，依丁蘭作 木母。及武帝崩，秘喪逾年，乃發凶問，方刻檀爲像，置於百 福殿內，事之甚謹。朝夕進蔬食，動靜必啓聞，跡其虛矯如此。 性愛書籍，既患目，多不自執卷，置讀書左右，番次上直， 晝夜爲常，略無休已，雖睡，卷猶不釋。五人各伺一更，恆致 達曉。常眠熟大鼾，左右有睡，讀失次第，或偷卷度紙。帝必 驚覺，更令追讀，加以檟楚。雖戎略殷湊，機務繁多，軍書羽 檄，文章詔誥，點毫便就，殆不游手。常曰：「我韜於文士， 愧於武夫。」論者以爲得言。

shǐ zài xún yáng, mèng rén yuē: tiān xià jiāng luàn, wáng bì wéi zhī. yòu bèi shēng hēi zi, wū ǎo jiàn yuē: cǐ dà guì bù kě yán. chū, wǔ dì chì hè gé wèi dì fǔ zī yì, shǐ jiǎng sān lǐ. gé xī shàng, yì shén bù yuè, guò bié yù shǐ zhōng chéng jiāng gé. jiāng gé gào zhī yuē: wú cháng mèng zhǔ shàng biàn jiàn zhū zi, zhì xiāng dōng wáng, tuō mào shòu zhī. cǐ rén hòu bì dāng bì, qīng qí xíng hū. gé hàn zhī. jí tài qīng zhī huò, suì yīng guī yùn.
始在尋陽，夢人曰：「天下將亂，王必維之。」又背生黑 子，巫媼見曰：「此大貴不可言。」初，武帝敕賀革爲帝府諮 議，使講三禮。革西上，意甚不悅，過別御史中丞江革。江革 告之曰：「吾嘗夢主上遍見諸子，至湘東王，脫帽授之。此人 後必當璧，卿其行乎。」革頷之。及太清之禍，遂膺歸運。

zì hóu jǐng zhī nán, zhōu jùn tài bàn rù wèi, zì bā líng yǐ xià zhì jiàn kāng, yuán yǐ zhǎng jiāng wèi xiàn. jīng zhōu jiè běi jǐn wǔ níng, xī jù xiá kǒu zì lǐng yǐ nán, fù wèi xiāo bó suǒ jù. wén guǐ suǒ tóng, qiān lǐ ér jìn, rén hù zhe jí, bù yíng sān wàn. zhōng xìng zhī shèng, jǐn yú shì yǐ.
自侯景之難，州郡太半入魏，自巴陵以下至建康，緣以長 江爲限。荊州界北盡武寧，西拒峽口；自嶺以南，復爲蕭勃所 據。文軌所同，千里而近，人戶着籍，不盈三萬。中興之盛， 盡於是矣。

wǔ líng zhī píng, yì zhě yù yīn qí zhōu jiàn qiān dōu jiàn yè, zōng lǐn huáng luó hàn jiē chǔ rén, bù yuàn yí, dì jí hú sēng yòu yì jù wèi yù dòng. pú shè wáng bāo zuǒ hù shàng shū zhōu hóng zhèng zhòu yán jí chǔ fēi biàn. zōng lǐn jí yù shǐ zhōng chéng liú yì yǐ wèi jiàn yè wáng qì yǐ jǐn, qiě zhǔ gōng zhōu yǐ mǎn bǎi, yú shì nǎi liú. xún ér suì xīng zài jǐng, yíng huò shǒu xīn, dì guān zhī kǎi rán ér wèi cháo chén wén wǔ yuē: wú guān xuán xiàng, jiāng kǒng yǒu zéi. dàn jí xiōng zài wǒ, yùn shù yóu tiān, bì zhī hé yì? jí wèi jūn bī, hūn rén zhū mǎi chén àn jiàn jìn yuē : wéi yǒu zhǎn zōng lǐn huáng luó hàn, kě yǐ xiè tiān xià. dì yuē: nǎng shí wú yì, zōng huáng hé zuì. èr rén tuì rù yú rén zhōng.
武陵之平，議者欲因其舟艦遷都建鄴，宗懍、黃羅漢皆楚 人，不願移，帝及胡僧佑亦俱未欲動。僕射王褒、左戶尚書周 弘正驟言即楚非便。宗懍及御史中丞劉懿以爲建鄴王氣已盡， 且渚宮洲已滿百，於是乃留。尋而歲星在井，熒惑守心，帝觀 之慨然而謂朝臣文武曰：「吾觀玄象，將恐有賊。但吉凶在我， 運數由天，避之何益？」及魏軍逼，閽人朱買臣按劍進曰 ： 「惟有斬宗懍、黃羅漢，可以謝天下。」帝曰：「曩實吾意， 宗、黃何罪。」二人退入於人中。

jí wèi rén shāo shān, mǎi chén xiè dá rén quàn dì chéng àn kuì wéi chū jiù rèn yuē. dì sù bù biàn chí mǎ, yuē: shì bì wú chéng, tú zēng rǔ ěr. dá rén yòu qiú zì fú, dì yǐ wèn pú shè wáng bāo. bāo yuē: dá rén, hóu jǐng zhī dǎng, qǐ shì kě xìn? chéng bǐ zhī xūn, bù rú jiàng yě. nǎi jù tú shū shí yú wàn juǎn jǐn shāo zhī. dá rén yòu qǐng shǒu zǐ chéng, shōu bīng kě dé wǔ qiān rén. dì rán zhī, jí shòu chéng nèi dà dū dū, yǐ dì gǔ chuī gěi zhī, pèi yǐ gōng zhǔ. jì ér yòu zhào wáng bāo móu zhī, dá rén qǐng rù bù dé, ōu xuè ér qù. suì shǐ huáng tài zǐ wáng bāo chū zhì qǐng jiàng. yǒu qǐng, huáng mén láng péi zhèng fàn mén ér chū. dì chéng bái mǎ sù yī chū dōng mén, chōu jiàn jī hé yuē: xiāo shì chéng yī zhì cǐ hū! wèi shī zhì fán èr shí bā rì, zhēng bīng sì fāng, wèi zhì ér chéng jiàn kè.
及魏人燒柵，買臣、謝答仁勸帝乘暗潰圍出就任約。帝素 不便馳馬，曰：「事必無成，徒增辱耳。」答仁又求自扶，帝 以問僕射王褒。褒曰：「答仁，侯景之黨，豈是可信？成彼之 勛，不如降也。」乃聚圖書十餘萬卷盡燒之。答仁又請守子城， 收兵可得五千人。帝然之，即授城內大都督，以帝鼓吹給之， 配以公主。既而又召王褒謀之，答仁請入不得，歐血而去。遂 使皇太子、王褒出質請降。有頃，黃門郎裴政犯門而出。帝乘 白馬素衣出東門，抽劍擊闔曰：「蕭世誠一至此乎！」魏師至 凡二十八日，徵兵四方，未至而城見克。

zài yōu bī, qiú jiǔ yǐn zhī, zhì shī sì jué. qí yī yuē: nán fēng qiě jué chàng, xī líng zuì kě bēi, jīn rì hái hāo lǐ, zhōng fēi fēng chán shí. qí èr yuē: rén shì féng bǎi liù, tiān dào yì zhēn héng, hé yán yì lóu yǐ, yī dàn sǔn cóng péng. qí sān yuē : sōng fēng qīn xiǎo āi, shuāng fēn dāng yè lái, jì liáo qiān zài hòu, shuí wèi xuān yuán tái. qí sì yuē: yè zhǎng wú suì yuè, ān zhī qiū yǔ chūn? yuán líng wǔ shù xìng, kōng dé dòng gēng rén. liáng wáng chá qiǎn shàng shū fù zhǔn jiān xíng xíng, dì wèi zhī yuē: qīng xìng wèi wǒ xuān xíng. zhǔn pěng shī, liú lèi bù néng jìn, jìn tǔ náng ér yǔn zhī . liáng wáng chá shǐ yǐ bù pà chán shī, liǎn yǐ pú xí, shù yǐ bái máo, yǐ chē yī chéng, zàng yú jīn yáng mén wài. mǐn huái tài zǐ yuán liáng jí shǐ ān wáng fāng lüè děng, jiē jiàn hài. xú shì pǔ rèn yuē zì mǎ tóu zǒu bā líng. yuē hòu jiàng yú qí. jiāng jūn péi jī jī dì jī bìng bèi hài. xiè dá rén sān rén xiāng bào, jù jiàn tú. rǔ nán wáng dà fēng shàng shū zuǒ pú shè wáng bāo yǐ xià, bìng wèi fú yǐ guī zhǎng ān. nǎi xuǎn bǎi xìng nán nǚ shù wàn kǒu, fēn wèi nú bì, xiǎo ruò zhě jiē shā zhī.
在幽逼，求酒飲之，制詩四絕。其一曰：「南風且絕唱， 西陵最可悲，今日還蒿里，終非封禪時。」其二曰：「人世逢 百六，天道異貞恆，何言異螻蟻，一旦損從鵬。」其三曰 ： 「松風侵曉哀，霜雰當夜來,寂寥千載後，誰畏軒轅台。」其四 曰：「夜長無歲月，安知秋與春？原陵五樹杏，空得動耕人。」 梁王察遣尚書傅准監行刑，帝謂之曰：「卿幸爲我宣行。」准 捧詩，流淚不能禁，進土囊而殞之 。梁王察使以布帊纏屍， 斂以蒲蓆，束以白茅，以車一乘，葬於津陽門外。湣懷太子元 良及始安王方略等，皆見害。徐世譜、任約自馬頭走巴陵。約 後降於齊。將軍裴畿、畿弟機並被害。謝答仁三人相抱，俱見 屠。汝南王大封、尚書左僕射王褒以下，並爲俘以歸長安。乃 選百姓男女數萬口，分爲奴婢，小弱者皆殺之。

dì yú jì shù wú suǒ bù gāi, cháng bù dé nán xìn, shì zhī, yù bō zhī gěn. yuē nán xìn yǐ zhì, jīn dāng qiǎn zuǒ yòu jì xīn wǎng kàn. guǒ rú suǒ shuō, bīn kè xián jīng qí miào. fán suǒ zhàn jué jiē rán. chū cóng liú jǐng shòu xiāng shù, yīn xùn yǐ nián, dá yuē: wèi zhì wǔ shí, dāng yǒu xiǎo è, ráng zhī kě miǎn. dì zì miǎn yuē: gǒu yǒu qī huì, ráng zhī hé yì? gàn xù sì shí qī yǐ. tè duō jìn jì, qiáng bì bēng dǎo, wū yǔ qīng tuí, nián yuè bù biàn, zhōng bù xiū gǎi. tíng cǎo wú méi, lìng biān qù zhī, qí shèn hù rú cǐ.
帝於伎術無所不該，嘗不得南信，筮之，遇剝之艮。曰「 南信已至,今當遣左右季心往看」。果如所說，賓客咸驚其妙。 凡所占決皆然。初從劉景受相術，因訊以年，答曰：「未至五 十，當有小厄，禳之可免。」帝自勉曰：「苟有期會，禳之何 益？」灨敘四十七矣。特多禁忌，牆壁崩倒，屋宇傾頹，年月 不便，終不修改。庭草蕪沒，令鞭去之，其慎護如此。

zhe xiào dé chuán zhōng chén chuán gè sān shí juǎn, dān yáng yǐn chuán shí juǎn, zhù hàn shū yī bǎi shí wǔ juǎn, zhōu yì jiǎng shū shí juǎn, nèi diǎn bó yào bǎi juǎn, lián shān sān shí juǎn cí lín sān juǎn, yù tāo jīn lóu zi bǔ què zi gè shí juǎn, lǎo zi jiǎng shū sì juǎn, huái jiù chuán èr juǎn, gǔ jīn quán dé zhì jīng nán dì jì gòng zhí tú gǔ jīn tóng xìng míng lù yī juàn, shì jīng shí èr juǎn, shì zàn sān juǎn, wén jí wǔ shí juǎn.
着孝德傳、忠臣傳各三十卷，丹陽尹傳十卷，注漢書一百 十五卷，周易講疏十卷，內典博要百卷，連山三十卷、詞林三 卷，玉韜、金樓子、補闕子各十卷，老子講疏四卷，懷舊傳二 卷，古今全德志、荊南地記、貢職圖、古今同姓名錄一卷，筮 經十二卷，式贊三卷，文集五十卷。

chū, chéng shèng èr nián sān yuè, yǒu èr lóng zì nán jùn chéng xī shēng tiān, bǎi xìng jù guān, wǔ cǎi fēn míng. jiāng líng gù lǎo qiè xiāng qì yuē: xī nián lóng chū jiàn kāng huái, ér tiān xià dà luàn, jīn fù yǒu yān, huò zhì wú rì yǐ. dì wén ér è zhī, yú nián ér gòu huò. yòu jiāng líng xiān yǒu jiǔ shí jiǔ zhōu, gǔ lǎo xiāng chéng yún: zhōu mǎn bǎi, dāng chū tiān zǐ. huán xuán zhī wèi jīng zhōu cì shǐ, nèi huái cuàn nì zhī xīn, nǎi qiǎn záo pò yī zhōu, yǐ yīng bǎi shù. suí ér bēng sàn, jìng wú suǒ chéng. sòng wén dì wèi yí dū wáng, zài fān, yī zhōu zì lì, é ér wén dì zuǎn tǒng. hòu yù yuán xiōng zhī huò, cǐ zhōu hái méi. tài qīng mò, zhī jiāng yáng zhī gé pǔ fù shēng yī zhōu, qún gōng shàng shū chēng qìng, míng nián ér dì jí wèi. chéng shèng mò, qí zhōu yǔ dà àn xiāng tōng, wéi jiǔ shí jiǔ yún.
初，承聖二年三月，有二龍自南郡城西升天，百姓聚觀， 五采分明。江陵故老竊相泣曰：「昔年龍出建康淮，而天下大 亂，今復有焉，禍至無日矣。」帝聞而惡之，踰年而遘禍。又 江陵先有九十九洲，古老相承云：「洲滿百，當出天子。」桓 玄之爲荊州刺史，內懷篡逆之心，乃遣鑿破一洲，以應百數。 隨而崩散，竟無所成。宋文帝爲宜都王，在藩，一洲自立，俄 而文帝纂統。後遇元兇之禍，此洲還沒。太清末，枝江楊之閣 浦復生一洲，群公上疏稱慶，明年而帝即位。承聖末，其洲與 大岸相通，惟九十九雲。

jìng huáng dì huì fāng zhì, zì huì xiāng, xiǎo zì fǎ zhēn, yuán dì dì jiǔ zǐ yě. tài qīng sān nián, fēng xìng liáng hóu.
敬皇帝諱方智，字慧相，小字法真，元帝第九子也。太清 三年，封興梁侯。

chéng shèng yuán nián, fēng jìn ān jùn wáng. èr nián, chū wèi jiāng zhōu cì shǐ. sān nián shí yī yuè, wèi kè jiāng líng, tài wèi wáng sēng biàn sī kōng chén bà xiān dìng yì, yǐ dì wèi liáng wáng tài zǎi chéng zhì.
承聖元年，封晉安郡王。二年，出爲江州刺史。三年十一 月，魏克江陵，太尉王僧辯、司空陳霸先定議，以帝爲梁王、 太宰、承制。

sì nián èr yuè guǐ chǒu, yú jiāng zhōu fèng yíng zhì jiàn yè, rù jū cháo táng. yǐ tài wèi wáng sēng biàn wèi zhōng shū jiān lù shàng shū biāo qí dà jiāng jūn dū du zhōng wài zhū jūn shì, jiā sī kōng chén bà xiān bān jiàn èr shí rén. yǐ xiāng zhōu cì shǐ xiāo xún wèi tài wèi, guǎng zhōu cì shǐ xiāo bó wèi sī tú.
四年二月癸丑，於江州奉迎至建鄴，入居朝堂。以太尉王 僧辯爲中書監、錄尚書、驃騎大將軍、都督中外諸軍事，加司 空陳霸先班劍二十人。以湘州刺史蕭循爲太尉，廣州刺史蕭勃 爲司徒。

sān yuè, qí qiǎn qí shàng dǎng wáng gāo huàn sòng zhēn yáng hóu xiāo míng lái zhǔ liáng sì, zhì dōng guān, qiǎn wú xìng tài shǒu péi zhī héng jù zhī. yǔ zhàn, bài jī, sǐ zhī.
三月，齊遣其上黨王高渙送貞陽侯蕭明來主梁嗣，至東關， 遣吳興太守裴之橫拒之。與戰，敗績，死之。

sì yuè, sī tú lù fǎ hé yǐ yǐng zhōu fù qí, qiǎn jiāng zhōu cì shǐ hóu zhèn tǎo zhī.
四月，司徒陸法和以郢州附齊，遣江州刺史侯瑱討之。

qī yuè xīn chǒu, sēng biàn nà zhēn yáng hóu xiāo míng, zì cǎi shí jì jiāng. jiǎ chén, rù jiàn yè. bǐng wǔ, jí wěi wèi. nián hào tiān chéng, yǐ dì wèi huáng tài zǐ. sī kōng chén bà xiān xí shā wáng sēng biàn, chù xiāo míng ér fèng dì yān.
七月辛丑，僧辯納貞陽侯蕭明，自採石濟江。甲辰，入建 鄴。丙午，即僞位。年號天成，以帝爲皇太子。司空陳霸先襲 殺王僧辯，黜蕭明而奉帝焉。

shào tài yuán nián qiū jiǔ yuè bǐng wǔ, huáng dì jí wèi. dōng shí yuè jǐ sì, dà shè, gǎi yuán. yǐ zhēn yáng hóu xiāo míng wèi sī tú, fēng jiàn ān jùn gōng. rén zǐ, jiā sī kōng chén bà xiān shàng shū lìng dū du zhōng wài zhū jūn shì. zhèn zhōu cì shǐ dù kān jǔ bīng, gōng xìn wǔ jiāng jūn chén qiàn yú zhǎng chéng, yì xìng tài shǒu wéi zài yīng zhī. guǐ chǒu, yǐ tài wèi xiāo xún wèi tài bǎo, yǐ sī tú xiāo míng wèi tài fù, sī tú xiāo bó wèi tài wèi, yǐ zhèn nán jiāng jūn wáng lín wèi chē qí jiāng jūn kāi fǔ yí tóng sān sī. wù wǔ, zūn suǒ shēng xià guì fēi wèi huáng tài hòu, lì fēi wáng shì wèi huáng hòu. xīn wèi, sī kōng chén bà xiān dōng tǎo wéi zài, jiàng zhī. bǐng zǐ, nán yù zhōu cì shǐ rèn yuē qiào qín èr zhōu cì shǐ xú sì huī jǔ bīng jù shí tóu fǎn.
紹泰元年秋九月丙午，皇帝即位。冬十月己巳，大赦，改 元。以貞陽侯蕭明爲司徒，封建安郡公。壬子，加司空陳霸先 尚書令、都督中外諸軍事。震州刺史杜龕舉兵，攻信武將軍陳 蒨於長城，義興太守韋載應之。癸丑，以太尉蕭循爲太保，以 司徒蕭明爲太傅，司徒蕭勃爲太尉，以鎮南將軍王琳爲車騎將 軍、開府儀同三司。戊午，尊所生夏貴妃爲皇太后，立妃王氏 爲皇后。辛未，司空陳霸先東討韋載，降之。丙子，南豫州刺 史任約、譙秦二州刺史徐嗣徽舉兵據石頭反。

shí yī yuè gēng chén, qí ān zhōu cì shǐ dí zi chóng chǔ zhōu cì shǐ liú shì róng huái zhōu cì shǐ liǔ dá mó lǜ zhòng fù rèn yuē, rù shí tóu.
十一月庚辰，齊安州刺史翟子崇、楚州刺史劉仕榮、淮州 刺史柳達摩率衆赴任約，入石頭。

shí èr yuè gēng xū, rèn yuē xú sì huī děng zhì cǎi shí yíng qí yuán. bǐng chén, qiǎn měng liè jiāng jūn hóu ān dōu yú jiāng níng yāo jī, bài zhī, yuē sì huī děng bēn jiāng xī. gēng shēn, dí zi chóng děng jiàng, bìng fàng hái běi.
十二月庚戌，任約、徐嗣徽等至採石迎齊援。丙辰，遣猛 烈將軍侯安都於江寧邀擊，敗之，約、嗣徽等奔江西。庚申， 翟子崇等降，並放還北。

tài píng yuán nián chūn zhēng yuè wù yín, dà shè. zhuī zèng shì jiǎn wén dì zhū zi. fēng gù yǒng ān hóu què zi hòu wèi shào líng wáng, fèng xié wáng hòu. guǐ wèi, zhèn zhōu cì shǐ dù kān jiàng, zhào cì sǐ, shè wú xìng jùn. jǐ hài, yǐ tài bǎo yí fēng hóu xiāo xún xí fēng pó yáng wáng. dōng yáng zhōu cì shǐ zhāng biāo wéi lín hǎi tài shǒu wáng huái zhèn yú shàn yán.
太平元年春正月戊寅，大赦。追贈諡簡文帝諸子。封故永 安侯確子後爲邵陵王，奉攜王后。癸未，震州刺史杜龕降，詔 賜死，赦吳興郡。己亥，乙太保宜豐侯蕭循襲封鄱陽王。東揚 州刺史張彪圍臨海太守王懷振於剡岩。

èr yuè gēng xū, qiǎn zhōu wén yù chén qiàn xí huì jī tǎo biāo, biāo bài zǒu. yǐ zhōng wèi jiāng jūn lín chuān wáng dà kuǎn jí běn hào kāi fǔ yí tóng sān sī. bǐng chén, ruò xié cūn rén zhǎn zhāng biāo, chuán shǒu jiàn yè, shè dōng yáng zhōu. jiǎ zǐ, yǐ dōng tǔ jīng dù kān zhāng biāo zhī luàn, qiǎn dà shǐ xún shěng. shì yuè, qí rén lái pìn, shǐ shì zhōng wáng kuò bào pìn.
二月庚戌，遣周文育、陳蒨襲會稽討彪，彪敗走。以中衛 將軍臨川王大款即本號開府儀同三司。丙辰，若邪村人斬張彪， 傳首建鄴，赦東揚州。甲子，以東土經杜龕、張彪之亂，遣大 使巡省。是月，齊人來聘，使侍中王廓報聘。

sān yuè rén wǔ, bān xià yuǎn jìn, bìng zá yòng jīn gǔ qián. wù xū, qí jiāng xiāo guǐ chū shān kǒu, xiàng liáng shān, chén bà xiān dà bài zhī.
三月壬午，班下遠近，並雜用今古錢。戊戌，齊將蕭軌出 柵口，向梁山，陳霸先大敗之。

xià sì yuè rén shēn, hóu ān dōu qīng bīng xí qí xíng tái sī mǎ gōng yú lì yáng, dà pò zhī.
夏四月壬申，侯安都輕兵襲齊行台司馬恭於歷陽，大破之。

wǔ yuè guǐ wèi, tài fù jiàn ān gōng xiāo míng hōng. gēng yín, qí jūn shuǐ bù rù dān yáng xiàn, nèi wài zuǎn yán.
五月癸未，太傅建安公蕭明薨。庚寅，齊軍水步入丹陽縣， 內外纂嚴。

liù yuè rén zǐ, qí jūn zhì xuán wǔ hú xī běi. yǐ mǎo, chén bà xiān dà pò qí jūn.
六月壬子，齊軍至玄武湖西北。乙卯，陳霸先大破齊軍。

wù wǔ, dà shè. xīn yǒu, jiě yán.
戊午，大赦。辛酉，解嚴。

qiū qī yuè bǐng zǐ, sī kōng chén bà xiān jìn wèi sī tú. dīng hài, yǐ kāi fǔ yí tóng sān sī hóu zhèn wèi sī kōng.
秋七月丙子，司空陳霸先進位司徒。丁亥，以開府儀同三 司侯瑱爲司空。

bā yuè jǐ yǒu, tài bǎo pó yáng wáng xún hōng.
八月己酉，太保鄱陽王循薨。

jiǔ yuè rén yín, dà shè, gǎi yuán. sī tú chén bà xiān jìn wèi chéng xiàng lù shàng shū shì, gǎi fēng yì xìng jùn gōng. jiā zhōng quán jiāng jūn wáng chōng kāi fǔ yí tóng sān sī, yǐ lì bù shàng shū wáng tōng wèi shàng shū yòu pú shè.
九月壬寅，大赦，改元。司徒陳霸先進位丞相、錄尚書事， 改封義興郡公。加中權將軍王沖開府儀同三司，以吏部尚書王 通爲尚書右僕射。

dōng shí yuè yǐ hài, wèi xiāng ān dìng gōng hōng.
冬十月乙亥，魏相安定公薨。

shí yī yuè, qǐ yún lóng shén wǔ mén.
十一月，起雲龍、神武門。

shí èr yuè rén shēn, jìn tài wèi xiāo bó wèi tài bǎo. jiǎ wǔ, fēng qián shòu chāng lìng liú ruì wèi rǔ yīn wáng, qián zhèn xī fǎ cáo xíng cān jūn xiāo yǎn wèi bā líng wáng, fèng sòng qí èr dài hòu. gēng zǐ, wèi gōng dì xùn wèi yú zhōu. èr nián chūn zhēng yuè rén yín, zhào qiú lǔ guó kǒng shì zú wèi fèng shèng hóu, bìng shàn miào táng, gōng bèi sì diǎn. yòu zhào zhū zhōu gè zhì zhōng zhèng. jiù fàng jǔ xuǎn, bù dé zhé chéng dān zhuàng xù guān, jiē xū zhōng zhèng yā shàng, rán hòu liàng shòu. qí xuǎn zhōng zhèng, měi qiú qí dé gāi xī, yǐ tā guān lǐng zhī. yǐ kāi fǔ yí tóng sān sī wáng lín wèi sī kōng, yǐ shàng shū yòu pú shè wáng tōng wèi zuǒ pū shè.
十二月壬申，進太尉蕭勃爲太保。甲午，封前壽昌令劉叡 爲汝陰王，前鎮西法曹行參軍蕭沇爲巴陵王，奉宋、齊二代後。 庚子，魏恭帝遜位於周。 二年春正月壬寅，詔求魯國孔氏族爲奉聖侯，並繕廟堂， 供備祀典。又詔諸州各置中正。舊放舉選，不得輒承單狀序官， 皆須中正押上，然後量授。其選中正，每求耆德該悉，以他官 領之。以開府儀同三司王琳爲司空，以尚書右僕射王通爲左仆 射。

èr yuè gēng wǔ, qiǎn lǐng jūn jiāng jūn xú dù rù dōng guān. tài bǎo guǎng zhōu cì shǐ xiāo bó jǔ bīng fǎn, zhào píng xī jiāng jūn zhōu wén yù píng nán jiāng jūn hóu ān dōu děng nán tǎo. wù zǐ, xú dù zhì hé féi, shāo qí chuán bó sān qiān sōu. guǐ sì, zhōu wén yù jūn yú bā shān, huò xiāo bó wěi shuài ōu yáng wěi.
二月庚午，遣領軍將軍徐度入東關。太保、廣州刺史蕭勃 舉兵反，詔平西將軍周文育、平南將軍侯安都等南討。戊子， 徐度至合肥，燒齊船舶三千艘。癸巳，周文育軍於巴山，獲蕭 勃僞帥歐陽頠。

sān yuè jiǎ yín, dé zhōu cì shǐ chén fǎ wǔ qián héng zhōu cì shǐ tán yuǎn yú shǐ xìng gōng shā xiāo bó. xià sì yuè guǐ yǒu, qū shè jiāng guǎng héng sān zhōu, bìng dū nèi wèi zéi suǒ jū bī zhě. jǐ mǎo, zhù sì zhù qián, yī dāng èr shí. qí qiǎn shǐ tōng hé. rén chén, gǎi sì zhù qián, yī dāng shí. bǐng shēn, fù bì xì qián.
三月甲寅，德州刺史陳法武、前衡州刺史譚遠於始興攻殺 蕭勃。 夏四月癸酉，曲赦江、廣、衡三州，並督內爲賊所拘逼者。 己卯，鑄四柱錢，一當二十。齊遣使通和。壬辰，改四柱錢， 一當十。丙申，復閉細錢。

wǔ yuè yǐ sì, píng xī jiāng jūn zhōu wén yù jìn hào zhèn nán jiāng jūn, píng nán jiāng jūn hóu ān dōu jìn hào zhèn běi jiāng jūn, bìng kāi fǔ yí tóng sān sī. wù chén, yú xiào qǐng qiǎn shǐ yì chéng xiàng fǔ qiú xiáng.
五月乙巳，平西將軍周文育進號鎮南將軍，平南將軍侯安 都進號鎮北將軍，並開府儀同三司。戊辰，餘孝頃遣使詣丞相 府求降。

qiū bā yuè, jiā chéng xiàng chén bà xiān shū lǐ.
秋八月，加丞相陳霸先殊禮。

jiǔ yuè, zhōu zhǒng zǎi yǔ wén hù shā mǐn dì. chéng xiàng chén bà xiān gǎi shòu xiāng guó, fēng chén guó gōng.
九月，周冢宰宇文護殺閔帝。丞相陳霸先改授相國，封陳 國公。

dōng shí yuè wù chén, jìn chén guó gōng jué wèi wáng. xīn wèi, dì xùn wèi yú chén. chén shòu mìng, fèng dì wèi jiāng yīn wáng, hōng yú wài dǐ, shí nián shí liù, zhuī shì jìng huáng dì.
冬十月戊辰，進陳國公爵爲王。辛未，帝遜位於陳。陳受 命，奉帝爲江陰王，薨於外邸，時年十六，追諡敬皇帝。

lùn yuē: dì wáng zhī wèi, tiān xià zhī zhòng zhí, wén wǔ zhī dào, shǒu guó suǒ cháng zūn. qí yú xíng yòng, yì jūn shuǐ huǒ, xiāng zī zé kě, zhuān rèn chéng luàn. guān fū yǒu liáng zhū dì, jiē yī zhī ér yǐ. jiǎn wén wén míng zhī zī, bǐng hū tiān shòu, yuè zì zhī shù, rù jū míng liǎng, jīng guó zhī suàn, qí dào fú wén. gōng tǐ suǒ chuán, qiě biàn cháo yě, suī zhǔ xū hào, hé jiù miè wáng. yuán dì jū shì shèng zhī dì, qǐ zhōng xìng zhī yè, jì xuě chóu chǐ, qiě yīng tiān rén. ér nèi jī cāi rěn, wài chóng jiǎo shì, pān hào zhī jié, rěn kù yú yú nián dìng shěng zhī zhì, shēn qíng yú mù ǒu. jìng ér yōng zhōu yǐn kòu, xìn qǐ hé dōng zhī lù, yì bù qīn xún, shì xí shào líng zhī jiǒng. bèi cí qū yú sēng biàn, cán nüè jí yú yuán zhèng, bù yì bù nì, ruò sī zhī shén. ér fù móu wú jīng yuǎn, xīn láo zhì dà, jìn shě zōng guó, yuǎn pò qiáng lín, wài chí fān lí, nèi chóng jiǎng sì, zú yú kè zhì qiāng yǔn, fāng zhuī shǐ huáng zhī jī, suī fù wén jí mǎn fù, hé jiù shè miào zhī xū. lì guān shū qì yǐ lái, gài yì fèi xìng dài yǒu, wèi jiàn sān yè gòu mǐn, dùn ruò xiāo zōng zhī kù. jìng huáng yǐ cǐ chōng nián, dāng sī tuí yùn, jiāng bù gāo yī, qí kě dé hū. chū, wǔ dì mò nián, dū xià yòng qián, měi bǎi jiē chú qí jiǔ, wèi wèi jiǔ bǎi, jìng ér yǒu hóu jǐng zhī luàn. jí jiāng líng jiāng fù, měi bǎi fù chú liù wén, chēng wèi liù bǎi. shí zhě yǐ wèi jiǔ zhě yáng jiǔ, liù zhě bǎi liù, gài fú lì shù, fēi rén shì yě.
論曰：帝王之位，天下之重職，文武之道，守國所常遵。 其於行用，義均水火，相資則可，專任成亂。觀夫有梁諸帝， 皆一之而已。簡文文明之姿，稟乎天授，粵自支庶，入居明兩， 經國之算，其道弗聞。宮體所傳，且變朝野，雖主虛號，何救 滅亡。元帝居勢勝之地，啓中興之業，既雪讎恥，且應天人。 而內積猜忍，外崇矯飾，攀號之節，忍酷於踰年；定省之制， 申情於木偶。竟而雍州引寇，釁起河東之戮，益部親尋，事習 邵陵之窘。悖辭屈於僧辯，殘虐極於圓正，不義不昵，若斯之 甚。而復謀無經遠，心勞志大，近舍宗國，遠迫強鄰，外弛藩 籬，內崇講肆，卒於溘至戕隕，方追始皇之跡，雖復文籍滿腹， 何救社廟之墟。歷觀書契以來，蓋亦廢興代有，未見三葉遘湣， 頓若蕭宗之酷。敬皇以此沖年，當斯頹運，將不高揖，其可得 乎。初，武帝末年，都下用錢，每百皆除其九，謂爲九佰，竟 而有侯景之亂。及江陵將覆，每百復除六文，稱爲六佰。識者 以爲九者陽九，六者百六，蓋符歷數，非人事也。

shàn hū zhèng wén zhēn gōng lùn zhī yuē: gāo zǔ gù tiān yōu zòng, cōng míng jī gǔ, dào yà shēng zhī, xué wèi bó wù, yǔn wén yǔn wǔ, duō yì duō cái. yuán zì zhū shēng, yǒu bù jī zhī dù, shǔ hūn xiōng sì nüè, tiān lún jí huò, jiū hé yì lǚ, jiāng xuě jiā yuān. yuē zhòu kě fá, bù qī ér huì, lóng yuè fán hàn, diàn jī xiāng yǐng. jiǎn lí dé rú zhèn gǎo, qǔ dú fū rú shí yí, qí xióng cái dà lüè, gù wú dé ér chēng yǐ. jì xiàn bái qí zhī shǒu, fāng yīng huáng tiān zhī juàn, bù dé shī huì, yuè jìn lái yuǎn. kāi dàng dàng zhī wáng dào, gé mǐ mǐ zhī shāng sú. dà xiū wén jiào, shèng shì lǐ róng, gǔ shàn xuán fēng, chǎn yáng rú yè. jiè zhòu rén yì, zhé chōng zūn zǔ, shēng zhèn huán yǔ, zé liú xiá yì, gān gē zài jí, fán shù shí nián, jì jì yān, yáng yáng yān, wèi jìn yǐ lái, wèi yǒu ruò sī zhī shèng yě. rán bù néng xī mò dūn běn, zhuó diāo wèi pǔ, mù míng hǎo shì, chóng shàng fú huá, yì yáng kǒng mò, liú lián shì lǎo. huò zhōng yè bù qǐn, huò rì gàn bù shí, fēi hóng dào yǐ lì wù, wéi shì zhì yǐ jīng yú. qiě xīn wèi yí róng, xū cè cāng tóu zhī wǔ, gāo tán tuō xǐ, zhōng liàn huáng wū zhī zūn. fū rén zhī dà yù, zài hu yǐn shí nán nǚ, zhì yú xuān miǎn diàn táng, fēi yǒu qiè shēn zhī jí. gāo zǔ bǐng chú shì yù, juàn liàn xuān miǎn, dé qí suǒ nán, ér zhì yú suǒ yì, kě wèi shén yǒu suǒ bù dá, zhì yǒu suǒ bù tōng yǐ. dǎi fū jīng huá shāo jié, fèng dé yǐ shuāi, huò yú tīng shòu, quán zài jiān nìng, chǔ hòu bǎi pì, mò néng jǐn yán. xiǎn zào zhī xīn, mù nián yú shén, jiàn lì ér dòng, bì jiàn wéi bo. kāi mén yī dào, qì hǎo jí chóu, xìn qǐ xiāo qiáng, huò chéng róng jié, shēn yǔn fēi mìng, zāi bèi yì zhào. yì guān bì fēng dí zhī xià, lǎo yòu fěn róng mǎ zhī zú, zhān bǐ shǔ lí, tòng shēn zhōu miào yǒng yán mài xiù, bēi shén yīn xū. zì gǔ yǐ ān wèi wēi, jì chéng ér bài, diān fù zhī sù, shū qì suǒ wèi wén yě. yì yuē: tiān zhī suǒ zhù zhě shùn, rén zhī suǒ zhù zhě xìn. gāo zǔ zhī yù sī tún bō, bù dé qí sǐ, gài dòng ér zhī xiǎn, bù yóu xìn shùn, shī tiān rén zhī zhù, qí néng miǎn yú cǐ hū. tài zōng mǐn ruì guò rén, shén cǎi xiù fā, duō wén bó dá, fù shàn cí zǎo. rán wén yàn yòng guǎ, huá ér bù shí, tǐ qióng yín lì, yì hǎn shū tōng, āi sī zhī yīn, suì yí fēng sú, yǐ cǐ ér zhēn wàn guó, yì hū zhōu sòng hàn zhuāng yǐ. wǒ shēng bù chén, zài lí duō nán, jié nì gòu shàn, jù huá tāo tiān, shǐ tóng yǒu lǐ zhī jū, zhōng lèi wàng yí zhī huò, yōu yōu cāng hào, qí kě wèn zāi. xī guó bù chū tún, bīng chán wèi què, qún hòu shì wèi, tóu mèi qín wáng. yuán dì yǐ pán shí zhī zōng, shòu fēn shǎn zhī rèn, shǔ jūn qīn zhī nán, jū lián lǜ zhī zhǎng, bù néng fǔ jiàn cháng dǎn, zhěn gē qì xuè, gōng xiān shì zú, zhì mìng qián qū. suì nǎi yōng zhòng qūn xún, nèi huái jué wàng, zuò guān guó biàn, yǐ wèi shēn xìng. bù jí mǎng zhuō zhī zhū, xiān xíng kūn dì zhī lù. yòu shěn cāi rěn kù, duō xíng wú lǐ, chěng zhì biàn yǐ shì fēi, sì fèn lì yǐ hài wù, zhǎo yá zhòng jiāng, xīn lǚ móu chén, huò gù miǎn yǐ jiù jū qiú, huò yī yán ér jí zū hǎi, cháo zhī jūn zǐ, xiāng gù lǐn rán. zì wèi ān ruò tài shān, suàn wú yí cè, chù yú xié shuō, jí ān jīng chǔ. suī yuán è kè jiǎn, shè jì wèi níng, ér xī lín zé yán, huò bài xuán jí, sī nǎi shàng líng jiàng jiàn, cǐ yān jiǎ shǒu, tiān dào rén shì, qí kě wū hū. qí dǔ zhì yì wén, cǎi fú huá ér qì zhōng xìn, róng zhāo guǒ yì, xiān gǔ ròu ér hòu kòu chóu. kǒu sòng liù jīng, xīn tōng bǎi shì, yǒu zhòng ní zhī xué, yǒu gōng dàn zhī cái, shì zú yǐ yì qí jiāo jīn, zēng qí huò huàn, hé bǔ jīn líng zhī fù méi, hé jiù jiāng líng zhī miè wáng zāi! jìng dì zāo jiā bù zào, shào zī tún yùn, zhēng fá yǒu suǒ zì chū, zhèng xíng bù yóu yú jǐ. shí wú yī huò zhī fǔ, yān dé bù wèi gāo ràng yú.
善乎鄭文貞公論之曰：高祖固天攸縱，聰明稽古，道亞生 知，學爲博物，允文允武，多藝多才。爰自諸生，有不羈之度， 屬昏凶肆虐，天倫及禍，糾合義旅，將雪家冤。曰紂可伐，不 期而會，龍躍樊、漢，電擊湘、郢。翦離德如振槁，取獨夫如 拾遺，其雄才大略，固無得而稱矣。既縣白旗之首，方應皇天 之眷，布德施惠，悅近來遠。開蕩蕩之王道，革靡靡之商俗。 大修文教，盛飾禮容，鼓扇玄風，闡揚儒業。介冑仁義，折衝 尊俎，聲振寰宇，澤流遐裔，干戈載戢，凡數十年，濟濟焉， 洋洋焉，魏、晉以來，未有若斯之盛也。然不能息末敦本，斲 雕爲朴，慕名好事，崇尚浮華，抑揚孔、墨，流連釋、老。或 終夜不寢，或日旰不食，非弘道以利物，惟飾智以驚愚。且心 未遺榮，虛廁蒼頭之伍，高談脫屣，終戀黃屋之尊。夫人之大 欲，在乎飲食男女，至於軒冕殿堂，非有切身之急。高祖屏除 嗜欲，眷戀軒冕，得其所難，而滯於所易，可謂神有所不達， 智有所不通矣。逮夫精華稍竭，鳳德已衰，惑於聽受，權在奸 佞，儲後百辟，莫能盡言。險躁之心，暮年逾甚，見利而動， 愎諫違卜。開門揖盜，棄好即讎，釁起蕭牆，禍成戎、羯，身 殞非命，災被億兆。衣冠斃鋒鏑之下，老幼粉戎馬之足，瞻彼 黍離，痛深周廟；永言麥秀，悲甚殷墟。自古以安爲危，既成 而敗，顛覆之速，書契所未聞也。易曰：「天之所助者順，人 之所助者信。」高祖之遇斯屯剝，不得其死，蓋動而之險，不 由信順，失天人之助，其能免於此乎。太宗敏叡過人，神采秀 發，多聞博達，富贍詞藻。然文艷用寡，華而不實，體窮淫麗， 義罕疏通，哀思之音，遂移風俗，以此而貞萬國，異乎周誦、 漢莊矣。我生不辰，載離多難，桀逆構扇，巨猾滔天，始同牖 里之拘，終類望夷之禍，悠悠蒼昊，其可問哉。昔國步初屯， 兵纏魏闕，群後釋位，投袂勤王。元帝以磐石之宗，受分陝之 任，屬君親之難，居連率之長，不能撫劍嘗膽，枕戈泣血，躬 先士卒，致命前驅。遂乃擁衆逡巡，內懷觖望，坐觀國變，以 爲身幸。不急莽、卓之誅，先行昆弟之戮。又沈猜忍酷，多行 無禮，騁智辯以飾非，肆忿戾以害物，爪牙重將，心膂謀臣， 或顧眄以就拘囚，或一言而及葅醢，朝之君子，相顧懍然。自 謂安若泰山，算無遺策，怵於邪說，即安荊楚。雖元惡克翦， 社稷未寧，而西鄰責言，禍敗旋及，斯乃上靈降鑒，此焉假手， 天道人事，其可誣乎。其篤志藝文，采浮華而棄忠信，戎昭果 毅，先骨肉而後寇讎。口誦六經，心通百氏，有仲尼之學，有 公旦之才，適足以益其驕矜，增其禍患，何補金陵之覆沒，何 救江陵之滅亡哉！敬帝遭家不造，紹茲屯運，征伐有所自出， 政刑不由於己。時無伊、霍之輔，焉得不爲高讓歟。