liáng běn jì zhōng
梁本纪中
pǔ tōng yuán nián chūn zhēng yuè yǐ hài shuò, dà shè, gǎi yuán. bǐng zǐ, rì yǒu shí zhī. jǐ mǎo, yǐ sī tú lín chuān wáng hóng wèi tài wèi yáng zhōu cì shǐ, yǐ jīn zǐ guāng lù dài fu wáng fèn wèi shàng shū zuǒ pú yè. gēng zǐ, fú nán gāo lí děng guó bìng qiǎn shǐ cháo gòng.
普通元年春正月乙亥朔,大赦,改元。丙子,日有蚀之。 己卯,以司徒临川王宏爲太尉、扬州刺史,以金紫光禄大夫王 份爲尚书左仆射。庚子,扶南、高丽等国并遣使朝贡。
èr yuè guǐ chǒu, yǐ gāo lí wáng sì zǐ ān wèi níng dōng jiāng jūn gāo lí wáng.
二月癸丑,以高丽王嗣子安爲甯东将军、高丽王。
sān yuè, huá guó qiǎn shǐ cháo gòng.
三月,滑国遣使朝贡。
xià sì yuè, hé nán guó qiǎn shǐ cháo gòng.
夏四月,河南国遣使朝贡。
qiū qī yuè jǐ mǎo, jiāng huái hǎi bìng yì.
秋七月己卯,江、淮、海并溢。
jiǔ yuè yǐ hài, yǒu xīng chén jiàn dōng fāng, guāng làn rú huǒ.
九月乙亥,有星晨见东方,光烂如火。
shì suì, wèi zhèng guāng yuán nián.
是岁,魏正光元年。
èr nián chūn zhēng yuè xīn sì, sì nán jiāo, zhào zhì gū dú yuán yǐ xù gū yòu. wù zǐ, dà shè. èr yuè xīn chǒu, sì míng táng.
二年春正月辛巳,祀南郊,诏置孤独园以恤孤幼。戊子, 大赦。 二月辛丑,祀明堂。
sān yuè gēng yín, dà xuě, píng dì sān chǐ.
三月庚寅,大雪,平地三尺。
xià sì yuè yǐ mǎo, gǎi zuò nán běi jiāo. bǐng chén, zhào yuē:" píng zhì dōng zuò, yì bù zài nán, qián dài yīn xí, yǒu guāi lǐ zhì. kě yú zhèn fāng, jù zī qiān mǔ." yú shì xǐ jí tián yú dōng jiāo wài shí wǔ lǐ.
夏四月乙卯,改作南北郊。丙辰,诏曰:“平秩东作,义 不在南,前代因袭,有乖礼制。可于震方,具兹千亩。”于是 徙藉田于东郊外十五里。
wǔ yuè jǐ mǎo, wǎn yǎn diàn huǒ, yán shāo hòu gōng wū sān qiān jiān.
五月己卯,琬琰殿火,延烧后宫屋三千间。
rùn yuè dīng sì, zhào zì jīn kě tíng hè ruì.
闰月丁巳,诏自今可停贺瑞。
liù yuè dīng mǎo, yì zhōu cì shǐ wén sēng míng yǐ zhōu guī wèi.
六月丁卯,义州刺史文僧明以州归魏。
qiū qī yuè dīng yǒu, jiǎ dà jiàng qīng fěi suì jié, dū zhòng jūn qīn wèi. jiǎ yín, wèi jīng zhōu cì shǐ huán shū xìng shuài zhòng jiàng.
秋七月丁酉,假大匠卿斐邃节,督衆军侵魏。甲寅,魏荆 州刺史桓叔兴帅衆降。
bā yuè dīng hài, shǐ píng jùn shí gǔ cūn dì zì kāi chéng jǐng, fāng liù chǐ liù cùn, shēn sān shí èr zhàng.
八月丁亥,始平郡石鼓村地自开成井,方六尺六寸,深三 十二丈。
dōng shí yī yuè, bǎi jì xīn luó guó gè qiǎn shǐ cháo gòng.
冬十一月,百济、新罗国各遣使朝贡。
shí èr yuè wù chén, yǐ zhèn dōng dà jiàng jūn bǎi jì wáng yú lóng wèi níng dōng dà jiàng jūn.
十二月戊辰,以镇东大将军百济王余隆爲甯东大将军。
sān nián chūn zhēng yuè gēng zǐ, yǐ wú jùn tài shǒu wáng jiǎn wèi shàng shū zuǒ pú yè. gēng xū, dū xià dì zhèn.
三年春正月庚子,以吴郡太守王暕爲尚书左仆射。庚戌, 都下地震。
sān yuè yǐ mǎo, bā líng wáng xiāo píng hōng.
三月乙卯,巴陵王萧屏薨。
xià sì yuè dīng mǎo, rǔ yīn wáng liú duān hōng.
夏四月丁卯,汝阴王刘端薨。
wǔ yuè rén chén shuò, rì yǒu shí zhī, jì. guǐ sì, dà shè. zhào gōng qīng bǎi liáo gè shàng fēng shì, lián lǜ jùn guó jǔ xián liáng fāng zhèng zhí yán zhī shì.
五月壬辰朔,日有蚀之,既。癸巳,大赦。诏公卿百僚各 上封事,连率郡国举贤良、方正、直言之士。
qiū bā yuè jiǎ zǐ, pó lì bái tí guó gè qiǎn shǐ cháo gòng.
秋八月甲子,婆利、白题国各遣使朝贡。
dōng shí yī yuè jiǎ wǔ, kāi fǔ yí tóng sān sī shǐ xīng wáng dàn hōng.
冬十一月甲午,开府仪同三司始兴王憺薨。
sì nián chūn zhēng yuè xīn mǎo, sì nán jiāo, dà shè. xīn hài, sì míng táng.
四年春正月辛卯,祀南郊,大赦。辛亥,祀明堂。
èr yuè yǐ hài, gēng jí tián, xiào dì lì tián cì jué yī jí, yù gēng zhī sī, kè rì láo jiǔ. dōng shí yuè gēng wǔ, yǐ zhōng wèi jiāng jūn yuán áng wèi shàng shū lìng, jí běn hào kāi fǔ yí tóng sān sī. shí yī yuè guǐ wèi shuò, rì yǒu shí zhī. jiǎ chén, shàng shū zuǒ pú yè wáng jiǎn zú. shí èr yuè wù wǔ, yòng jǐ shì zhōng wáng zǐ yún yì, shǐ zhù tiě qián. láng yá xiū guó qiǎn shǐ cháo gòng.
二月乙亥,耕藉田,孝弟力田赐爵一级,豫耕之司,克日 劳酒。 冬十月庚午,以中卫将军袁昂爲尚书令,即本号开府仪同 三司。 十一月癸未朔,日有蚀之。甲辰,尚书左仆射王暕卒。 十二月戊午,用给事中王子云议,始铸铁钱。狼牙修国遣 使朝贡。
wǔ nián xià liù yuè yǐ yǒu, lóng dòu yú qū ā wáng bēi, yīn xī xíng zhì jiàn líng chéng, suǒ jīng shù mù dào zhé, kāi dì shù shí zhàng. gēng zǐ, yǐ yuán wài sàn qí cháng shì yuán shù wèi píng běi jiāng jūn běi qīng yǎn èr zhōu cì shǐ, lǜ zhòng qīn wèi.
五年夏六月乙酉,龙斗于曲阿王陂,因西行至建陵城,所 经树木倒折,开地数十丈。庚子,以员外散骑常侍元树爲平北 将军、北青兖二州刺史,率衆侵魏。
liù nián chūn zhēng yuè xīn hài, sì nán jiāo, dà shè. gēng shēn, wèi xú zhōu cì shǐ yuán fǎ sēng yǐ péng chéng lái jiàng. zì qù suì yǐ lái, běi qīn zhū jūn, suǒ zài kè huò. jiǎ xū, yǐ yuán fǎ sēng wèi sī kōng, fēng shǐ ān jùn wáng.
六年春正月辛亥,祀南郊,大赦。庚申,魏徐州刺史元法 僧以彭城来降。自去岁以来,北侵诸军,所在克获。甲戌,以 元法僧爲司空,封始安郡王。
èr yuè xīn sì, gǎi fēng fǎ sēng wèi sòng wáng.
二月辛巳,改封法僧爲宋王。
sān yuè bǐng wǔ, cì xīn fù rén zhǎng fù chú, guà wù zuì shī, yī wú suǒ wèn.
三月丙午,赐新附人长复除,诖误罪失,一无所问。
xià wǔ yuè jǐ yǒu, xiū sù yù yàn, yòu xiū cáo gōng yàn yú jì yīn. rén zǐ, qiǎn zhōng hù jūn xià hóu dǎn dū shòu yáng zhū jūn qīn wèi.
夏五月己酉,修宿预堰,又修曹公堰于济阴。壬子,遣中 护军夏侯亶督寿阳诸军侵魏。
liù yuè gēng chén, yù zhāng wáng zōng bēn wèi, wèi fù jù péng chéng.
六月庚辰,豫章王综奔魏,魏复据彭城。
qiū qī yuè rén xū, dà shè.
秋七月壬戌,大赦。
dōng shí èr yuè rén chén, dū xià dì zhèn.
冬十二月壬辰,都下地震。
shì suì, wèi xiào chāng yuán nián.
是岁,魏孝昌元年。
qī nián chūn zhēng yuè xīn chǒu shuò, shè sǐ zuì yǐ xià.
七年春正月辛丑朔,赦死罪以下。
xià sì yuè yǐ yǒu, tài wèi lín chuān wáng hóng hōng. nán zhōu jīn gǎi zhì xiào wèi, zēng jiā fèng zhì. zhào zài wèi qún chén, gè jǔ suǒ zhī, fán shì qīng lì, xián shǐ jiàn wén.
夏四月乙酉,太尉临川王宏薨。南州津改置校尉,增加奉 秩。诏在位群臣,各举所知,凡是清吏,咸使荐闻。
qiū jiǔ yuè jǐ yǒu, jīng zhōu cì shǐ pó yáng wáng huī hōng.
秋九月己酉,荆州刺史鄱阳王恢薨。
dōng shí yī yuè gēng chén, dīng guì pín hōng, dà shè.
冬十一月庚辰,丁贵嫔薨,大赦。
shì suì, hé nán gāo lí lín yì huá guó bìng qiǎn shǐ cháo gòng.
是岁,河南、高丽、林邑、滑国并遣使朝贡。
dà tōng yuán nián chūn zhēng yuè yǐ chǒu, yǐ shàng shū yòu pú yè xú miǎn wèi shàng shū pú yè. zhào bǎi guān fèng lù, zì jīn kě zhǎng gěi jiàn qián. xīn wèi, sì nán jiāo. zhào liú wáng zhě tīng fù zhái yè, juān yì wǔ nián, yóu pín jiā wù shōu jīn nián sān diào, xiào dì lì tián cì jué yī jí. shì yuè, sī zhōu cì shǐ xià hóu kuí jìn jūn sān guān, suǒ zhì jiē kè. chū, dì chuàng tóng tài sì, zhì shì kāi dà tōng mén yǐ duì sì zhī nán mén, qǔ fǎn yǔ yǐ xié tóng tài. zì shì chén xī jiǎng yì, duō yóu cǐ mén.
大通元年春正月乙丑,以尚书右仆射徐勉爲尚书仆射。诏 百官奉禄,自今可长给见钱。辛未,祀南郊。诏流亡者听复宅 业,蠲役五年,尤贫家勿收今年三调,孝弟力田赐爵一级。是 月,司州刺史夏侯夔进军三关,所至皆克。初,帝创同泰寺, 至是开大通门以对寺之南门,取反语以协同泰。自是晨夕讲义, 多由此门。
sān yuè xīn wèi, xìng sì shě shēn. jiǎ xū hái gōng, dà shè, gǎi yuán dà tōng, yǐ fú sì jí mén míng.
三月辛未,幸寺舍身。甲戌还宫,大赦,改元大通,以符 寺及门名。
xià wǔ yuè bǐng yín, chéng jǐng juàn kè wèi lín tóng zhú yì.
夏五月丙寅,成景隽克魏临潼、竹邑。
dōng shí yuè gēng xū, wèi dōng yù zhōu cì shǐ yuán qìng hé yǐ guō yáng nèi shǔ. jiǎ yín, qū shè dōng yù zhōu.
冬十月庚戌,魏东豫州刺史元庆和以涡阳内属。甲寅,曲 赦东豫州。
shí yī yuè dīng mǎo, yǐ zhōng hù jūn xiāo zǎo wèi dū du qīn wèi, zhèn yú guō yáng.
十一月丁卯,以中护军萧藻爲都督侵魏,镇于涡阳。
shì suì, lín yì shī zi gāo lí děng guó gè qiǎn shǐ cháo gòng.
是岁,林邑、师子、高丽等国各遣使朝贡。
èr nián chūn zhēng yuè yǐ yǒu, rú rú guó qiǎn shǐ cháo gòng.
二年春正月乙酉,蠕蠕国遣使朝贡。
èr yuè, zhù hán shān yàn. guǐ chǒu, wèi xiào míng huáng dì bēng.
二月,筑寒山堰。癸丑,魏孝明皇帝崩。
xià sì yuè wù xū, wèi ěr zhū róng tuī fèng xiào zhuāng dì. gēng zǐ, róng shā yòu zhǔ jí tài hòu hú shì. xīn chǒu, wèi yǐng zhōu cì shǐ yuán yuàn dá yǐ yì yáng jiàng, fēng yuàn dá wèi lè píng wáng. shì shí wèi dà luàn, qí běi hǎi wáng hào lín huái wáng yù rǔ nán wáng yuè bìng lái bēn. běi qīng zhōu cì shǐ yuán juàn nán jīng zhōu cì shǐ lǐ zhì jiē yǐ dì jiàng.
夏四月戊戌,魏尒朱荣推奉孝庄帝。庚子,荣杀幼主及太 后胡氏。辛丑,魏郢州刺史元愿达以义阳降,封愿达爲乐平王。 是时魏大乱,其北海王颢、临淮王彧、汝南王悦并来奔。北青 州刺史元隽、南荆州刺史李志皆以地降。
dōng shí yuè dīng hài, yǐ wèi běi hǎi wáng hào zhǔ wèi, qiǎn dōng gōng zhí gé jiāng jūn chén qìng zhī wèi sòng hái běi. wèi yù zhōu cì shǐ dèng xiàn yǐ dì jiàng.
冬十月丁亥,以魏北海王颢主魏,遣东宫直阁将军陈庆之 卫送还北。魏豫州刺史邓献以地降。
shì suì, wèi wǔ tài yuán nián, xún gǎi wèi jiàn yì, yòu gǎi yuē yǒng ān. zhōng dà tōng yuán nián chūn zhēng yuè xīn yǒu, sì nán jiāo, dà shè, cì xiào tì lì tián jué yī jí. xīn sì, sì míng táng.
是岁,魏武泰元年,寻改爲建义,又改曰永安。 中大通元年春正月辛酉,祀南郊,大赦,赐孝悌力田爵一 级。辛巳,祀明堂。
xià sì yuè guǐ sì, chén qìng zhī gōng bá wèi liáng chéng, jìn tú kǎo chéng, qín wèi jì yīn wáng huī yè. wǔ yuè guǐ yǒu, jìn kè hǔ láo, wèi xiào zhuāng dì chū jū hé běi. yǐ hài, yuán hào rù jīng shī, jiàn hào jiàn wǔ.
夏四月癸巳,陈庆之攻拔魏梁城,进屠考城,禽魏济阴王 晖业。 五月癸酉,进克虎牢,魏孝庄帝出居河北。乙亥,元颢入 京师,僭号建武。
liù yuè rén wǔ, yǐ yǒng xīng gōng zhǔ jí dǔ gù, dà shè, gōng zhǔ zhì yě. shì yuè, dū xià yì shén, dì yú zhòng yún diàn wèi bǎi xìng shè jiù kǔ zhāi, yǐ shēn wèi dǎo.
六月壬午,以永兴公主疾笃故,大赦,公主志也。是月, 都下疫甚,帝于重云殿爲百姓设救苦斋,以身爲祷。
rùn yuè, hù jūn jiāng jūn nán kāng wáng jī hōng. jǐ mǎo, wèi jiāng ěr zhū róng gōng shā yuán hào, jīng shī fǎn zhèng.
闰月,护军将军南康王绩薨。己卯,魏将尒朱荣攻杀元颢, 京师反正。
qiū jiǔ yuè xīn sì, zhū què háng huá biǎo zāi. guǐ sì, xìng tóng tài sì, shè sì bù wú zhē dà huì. shàng shì yù fú, pī fǎ yī, xíng qīng jìng dà shě, yǐ biàn shěng wèi fáng, sù chuáng wǎ qì, chéng xiǎo chē, sī rén zhí yì. jiǎ wǔ, shēng jiǎng táng fǎ zuò, wèi sì bù dà zhòng kāi niè pán jīng tí. guǐ mǎo, qún chén yǐ qián yī yì wàn fèng shú huáng dì pú sà dà shě, sēng zhòng mò xǔ. yǐ sì, bǎi pì yì sì dōng mén fèng biǎo, qǐng hái lín chén jí, sān qǐng nǎi xǔ. dì sān dá shū, qián hòu bìng chēng dùn shǒu.
秋九月辛巳,朱雀航华表灾。癸巳,幸同泰寺,设四部无 遮大会。上释御服,披法衣,行清净大舍,以便省爲房,素床 瓦器,乘小车,私人执役。甲午,升讲堂法坐,爲四部大衆开 涅盘经题。癸卯,群臣以钱一亿万奉赎皇帝菩萨大舍,僧衆默 许。乙巳,百辟诣寺东门奉表,请还临宸极,三请乃许。帝三 答书,前后并称顿首。
dōng shí yuè jǐ yǒu, yòu shè sì bù wú zhē dà huì, dào sú wǔ wàn yú rén. huì bì, dì yù jīn lù hái gōng, yù tài jí diàn, dà shè, gǎi yuán.
冬十月己酉,又设四部无遮大会,道俗五万馀人。会毕, 帝御金辂还宫,御太极殿,大赦,改元。
shí yī yuè wù zǐ, wèi bā zhōu cì shǐ yán shǐ xīn yǐ chéng jiàng.
十一月戊子,魏巴州刺史严始欣以城降。
shì suì, pán pán rú rú guó bìng qiǎn shǐ cháo gòng.
是岁,盘盘、蠕蠕国并遣使朝贡。
èr nián xià sì yuè guǐ chǒu, xìng tóng tài sì, shè píng děng huì. gēng shēn, dà yǔ báo.
二年夏四月癸丑,幸同泰寺,设平等会。庚申,大雨雹。
liù yuè dīng sì, qiǎn wèi rǔ nán wáng yuè hái běi zhǔ wèi. gēng shēn, yǐ wèi shàng shū zuǒ pū shè fàn zūn wèi sī zhōu mù, suí yuè běi qīn. shì yuè, lín yì fú nán guó qiǎn shǐ cháo gòng.
六月丁巳,遣魏汝南王悦还北主魏。庚申,以魏尚书左仆 射范遵爲司州牧,随悦北侵。是月,林邑、扶南国遣使朝贡。
qiū bā yuè gēng xū, xìng dé yáng táng, zǔ wèi zhǔ yuán yuè. shān zéi kòu kuài jī jùn xiàn.
秋八月庚戌,幸德阳堂,祖魏主元悦。山贼寇会稽郡县。
jiǔ yuè rén wǔ, jiǎ chāo wǔ jiàng jūn zhàn hǎi zhēn jié yǐ tǎo zhī.
九月壬午,假超武将军湛海珍节以讨之。
shì suì, wèi zhuāng dì shā qí quán chén ěr zhū róng, qí dǎng fèng wèi zhǎng guǎng wáng yè wèi zhǔ ér shā xiào zhuāng dì, nián hào jiàn míng.
是岁,魏庄帝杀其权臣尒朱荣,其党奉魏长广王晔爲主而 杀孝庄帝,年号建明。
sān nián chūn zhēng yuè xīn sì, sì nán jiāo, dà shè. bǐng shēn, yǐ wèi shàng shū pú yè zhèng xiān hù wèi zhēng běi dà jiàng jūn.
三年春正月辛巳,祀南郊,大赦。丙申,以魏尚书仆射郑 先护爲征北大将军。
èr yuè xīn chǒu, sì míng táng.
二月辛丑,祀明堂。
xià sì yuè yǐ sì, huáng tài zǐ tǒng hōng.
夏四月乙巳,皇太子统薨。
liù yuè guǐ chǒu, lì zhāo míng tài zǐ zi huá róng gōng huān wèi yù zhāng jùn wáng, zhī jiāng gōng yù wèi hé dōng jùn wáng, qǔ jiāng gōng chá wèi yuè yáng jùn wáng. shì yuè, dān dān guó qiǎn shǐ cháo gòng.
六月癸丑,立昭明太子子华容公欢爲豫章郡王,枝江公誉 爲河东郡王,曲江公察爲岳阳郡王。是月,丹丹国遣使朝贡。
qiū qī yuè yǐ hài, lì jìn ān wáng gāng wèi huáng tài zǐ, dà shè. cì wèi fù hòu zhě, jí chū chù zhōng xiào wén wǔ qīng qín, bìng jué yī jí. gēng yín, zhào zōng qī yǒu fú shǔ zhě, bìng cì tāng mù shí, xiāng tíng hòu gè suí yuǎn jìn yǐ wèi chà cì. rén chén, yǐ lì bù shàng shū hé jìng róng wèi shàng shū yòu pú yè.
秋七月乙亥,立晋安王纲爲皇太子,大赦。赐爲父后者, 及出处忠孝、文武清勤,并爵一级。庚寅,诏宗戚有服属者, 并赐汤沐食,乡亭侯各随远近以爲差次。壬辰,以吏部尚书何 敬容爲尚书右仆射。
jiǔ yuè, láng yá xiū guó qiǎn shǐ cháo gòng. shì qiū, wú xīng shēng yě dào, jī zhě lài yān.
九月,狼牙修国遣使朝贡。是秋,吴兴生野稻,饥者赖焉。
dōng shí yuè jǐ yǒu, shàng xìng tóng tài sì, shēng fǎ zuò, wèi sì bù zhòng shuō niè pán jīng, qì yú yǐ mǎo. qián lè shān xiàn hóu xiāo zhèng zé yǒu zuì liú xǐ, zhì shì zhāo yòu wáng mìng, yù kòu guǎng zhōu, zài suǒ tǎo píng zhī.
冬十月己酉,上幸同泰寺,升法坐,爲四部衆说涅盘经, 迄于乙卯。前乐山县侯萧正则有罪流徙,至是招诱亡命,欲寇 广州,在所讨平之。
shí yī yuè yǐ wèi, shàng xìng tóng tài sì, shēng fǎ zuò, wèi sì bù zhòng shuō bō rě jīng, qì yú shí èr yuè xīn chǒu.
十一月乙未,上幸同泰寺,升法座,爲四部衆说般若经, 迄于十二月辛丑。
shì suì, wèi ěr zhū zhào yòu fèi qí zhǔ yè ér fèng jié mǐn huáng dì, gǎi jiàn míng èr nián wèi pǔ tài yuán nián. yòu wèi bó hǎi wáng gāo huān jǔ bīng xìn dōu, bié fèng bó hǎi tài shǒu lǎng wèi zhǔ, gǎi pǔ tài yuán nián wèi zhōng xīng.
是岁,魏尒朱兆又废其主晔而奉节闵皇帝,改建明二年爲 普泰元年。又魏勃海王高欢举兵信都,别奉勃海太守朗爲主, 改普泰元年爲中兴。
sì nián chūn zhēng yuè bǐng yín, yǐ kāi fǔ yí tóng sān sī nán píng wáng wěi wèi dà sī mǎ, yǐ sī kōng sòng wáng yuán fǎ sēng wèi tài wèi, yǐ shàng shū lìng kāi fǔ yí tóng sān sī yuán áng wèi sī kōng. lì lín chuān jìng huì wáng hóng zi zhèng dé wèi lín hè jùn wáng. gēng wǔ, lì dí huáng sūn dà qì wèi xuān chéng jùn wáng, wèi liè zhū wáng shàng. guǐ wèi, wèi nán yǎn zhōu cì shǐ liú shì míng yǐ chéng jiàng.
四年春正月丙寅,以开府仪同三司南平王伟爲大司马,以 司空宋王元法僧爲太尉,以尚书令、开府仪同三司袁昂爲司空。 立临川靖惠王宏子正德爲临贺郡王。庚午,立嫡皇孙大器爲宣 城郡王,位列诸王上。癸未,魏南兖州刺史刘世明以城降。
èr yuè rén yín, yǐ tài wèi yuán fǎ sēng hái běi zhǔ wèi, yǐ shì zhōng yuán jǐng lóng wèi xú zhōu cì shǐ, fēng péng chéng jùn wáng, tōng zhí cháng shì yuán jǐng zōng wèi qīng zhōu cì shǐ, fēng píng chāng jùn wáng, suí fǎ sēng běi qīn. gēng xū, xīn chú yáng zhōu cì shǐ shào líng wáng lún yǒu zuì, miǎn wèi shù rén. sān yuè gēng wǔ, shì zhōng lǐng guó zǐ bó shì xiāo zǐ xiǎn biǎo zhì zhì zhǐ xiào jīng zhù jiào yī rén, shēng shí rén, zhuān tōng dì suǒ shì xiào jīng yì.
二月壬寅,以太尉元法僧还北主魏,以侍中元景隆爲徐州 刺史,封彭城郡王,通直常侍元景宗爲青州刺史,封平昌郡王, 随法僧北侵。庚戌,新除扬州刺史邵陵王纶有罪,免爲庶人。 三月庚午,侍中、领国子博士萧子显表置制旨孝经助教一 人,生十人,专通帝所释孝经义。
xià sì yuè, pán pán guó qiǎn shǐ cháo gòng.
夏四月,盘盘国遣使朝贡。
qiū qī yuè jiǎ chén, xīng yǔn rú yǔ.
秋七月甲辰,星陨如雨。
jiǔ yuè yǐ sì, jiā sī kōng yuán áng shàng shū lìng.
九月乙巳,加司空袁昂尚书令。
dōng shí yī yuè, gāo lí guó qiǎn shǐ cháo gòng.
冬十一月,高丽国遣使朝贡。
shí èr yuè bǐng zǐ, wèi péng chéng wáng ěr zhū zhòng yuǎn lái bēn, yǐ wèi dìng luò jiāng jūn, fēng hé nán wáng, běi qīn. suí suǒ kè tǔ, shǐ zì fēng jiàn. gēng chén, yǐ tài wèi yuán fǎ sēng wèi yǐng zhōu cì shǐ piào qí dà jiàng jūn kāi fǔ tóng sān sī zhī yí.
十二月丙子,魏彭城王尒朱仲远来奔,以爲定洛将军,封 河南王,北侵。随所克土,使自封建。庚辰,以太尉元法僧爲 郢州刺史、骠骑大将军、开府同三司之仪。
shì suì, wèi xiāng bó hǎi wáng gāo huān píng ěr zhū shì, fèi jié mǐn huáng dì jí zì suǒ fèng bó hǎi gù wáng lǎng, ér fèng píng yáng wáng xiū, shì wèi xiào wǔ huáng dì. gǎi zhōng xīng èr nián wèi tài chāng, xún yòu gǎi wèi yǒng xī yuán nián.
是岁,魏相勃海王高欢平尒朱氏,废节闵皇帝及自所奉勃 海故王朗,而奉平阳王修,是爲孝武皇帝。改中兴二年爲太昌, 寻又改爲永熙元年。
wǔ nián chūn zhēng yuè xīn mǎo, sì nán jiāo, dà shè. cì xiào tì lì tián jué yī jí. xiān shì yī rì bǐng yè, nán jiāo lìng jiě dí zhī děng dào jiāo suǒ lǚ xíng, hū wén yì xiāng sān suí fēng zhì. jí jiāng xíng shì, zòu yuè yíng shén bì, yǒu shén guāng yuán mǎn tán shàng, zhū zǐ huáng bái zá sè, shí qǐng nǎi miè. wù shēn, dū xià dì zhèn. jǐ yǒu, zhǎng xīng jiàn. xīn hài, sì míng táng.
五年春正月辛卯,祀南郊,大赦。赐孝悌力田爵一级。先 是一日丙夜,南郊令解涤之等到郊所履行,忽闻异香三随风至。 及将行事,奏乐迎神毕,有神光圆满坛上,朱紫黄白杂色,食 顷乃灭。戊申,都下地震。己酉,长星见。辛亥,祀明堂。
èr yuè guǐ wèi, xìng tóng tài sì, shè sì bù dà huì, shēng fǎ zuò, fā jīn zì bō rě jīng tí, qì yú jǐ chǒu.
二月癸未,幸同泰寺,设四部大会,升法坐,发金字般若 经题,讫于己丑。
sān yuè bǐng chén, dà sī mǎ nán píng wáng wěi hōng.
三月丙辰,大司马南平王伟薨。
xià wǔ yuè wù zǐ, dū xià dà shuǐ, yù dào tōng chuán.
夏五月戊子,都下大水,御道通船。
liù yuè jǐ mǎo, wèi jiàn yì chéng zhǔ lán bǎo shā dōng xú zhōu cì shǐ cuī xiáng, yǐ xià pī jiàng.
六月己卯,魏建义城主兰保杀东徐州刺史崔庠,以下邳降。
dōng shí yuè gēng shēn, yǐ shàng shū yòu pú yè hé jìng róng wèi zuǒ pú yè, yǐ lì bù shàng shū xiè jǔ wèi yòu pú yè.
冬十月庚申,以尚书右仆射何敬容爲左仆射,以吏部尚书 谢举爲右仆射。
shì suì, hé nán bō sī pán pán děng guó bìng qiǎn shǐ cháo gòng.
是岁,河南、波斯、盘盘等国并遣使朝贡。
liù nián chūn èr yuè guǐ hài, gēng jí tián, dà shè. cì xiào tì lì tián jué yī jí.
六年春二月癸亥,耕藉田,大赦。赐孝悌力田爵一级。
sān yuè jǐ hài, yǐ xíng hé nán wáng kě tà zhèn wèi xī qín hé èr zhōu cì shǐ, zhèng fēng hé nán wáng. jiǎ chén, bǎi jì guó qiǎn shǐ cháo gòng.
三月己亥,以行河南王可遝振爲西秦、河二州刺史,正封 河南王。甲辰,百济国遣使朝贡。
xià sì yuè dīng mǎo, yíng huò zài nán dòu.
夏四月丁卯,荧惑在南斗。
qiū qī yuè jiǎ chén, lín yì guó qiǎn shǐ cháo gòng. dōng shí yuè dīng mǎo, yǐ xìn wǔ jiàng jūn yuán qìng hé wèi zhèn běi jiāng jūn, fēng wèi wáng, lǜ zhòng běi qīn.
秋七月甲辰,林邑国遣使朝贡。 冬十月丁卯,以信武将军元庆和爲镇北将军,封魏王,率 衆北侵。
rùn shí èr yuè bǐng wǔ, xī nán yǒu léi shēng èr.
闰十二月丙午,西南有雷声二。
shì suì, wèi xiào wǔ dì pò yú qí xiāng gāo huān, chū jū guān zhōng. huān yòu bié fèng qīng hé wáng shì zǐ shàn jiàn wèi zhǔ, shì wèi xiào jìng dì. gǎi yǒng xī sān nián wèi tiān píng yuán nián. wèi yú shì shǐ fēn wèi liǎng. xiào wǔ jì zhì guān zhōng, yòu yǔ chéng xiàng yǔ wén tài bù píng, wèi jǐ, yù zhèn ér bēng.
是岁,魏孝武帝迫于其相高欢,出居关中。欢又别奉清河 王世子善见爲主,是爲孝静帝。改永熙三年爲天平元年。魏于 是始分爲两。孝武既至关中,又与丞相宇文泰不平,未几,遇 鸩而崩。
dà tóng yuán nián chūn zhēng yuè wù shēn shuò, dà shè, gǎi yuán.
大同元年春正月戊申朔,大赦,改元。
èr yuè xīn sì, sì míng táng. dīng hài, gēng jí tián. xīn chǒu, gāo lí dān dān guó bìng qiǎn shǐ cháo gòng.
二月辛巳,祀明堂。丁亥,耕藉田。辛丑,高丽、丹丹国 并遣使朝贡。
sān yuè bǐng yín, xìng tóng tài sì, shè wú zhē dà huì. xīn wèi, huá guó qiǎn shǐ cháo gòng.
三月丙寅,幸同泰寺,设无遮大会。辛未,滑国遣使朝贡。
xià sì yuè gēng zǐ, bō sī guó qiǎn shǐ cháo gòng. rén xū, xìng tóng tài sì, zhù shí fāng yín xiàng, bìng shè wú ài huì.
夏四月庚子,波斯国遣使朝贡。壬戌,幸同泰寺,铸十方 银像,并设无碍会。
qiū qī yuè xīn mǎo, fú nán guó qiǎn shǐ cháo gòng.
秋七月辛卯,扶南国遣使朝贡。
dōng shí yuè, yǔ huáng chén rú xuě.
冬十月,雨黄尘如雪。
shí yī yuè rén xū, běi liáng zhōu cì shǐ lán qīn gōng hàn zhōng, wèi liáng zhōu cì shǐ yuán luó jiàng. guǐ hài, fù liáng zhōu.
十一月壬戌,北梁州刺史兰钦攻汉中,魏梁州刺史元罗降。 癸亥,复梁州。
shì suì, xī wèi wén huáng dì dà tǒng yuán nián.
是岁,西魏文皇帝大统元年。
èr nián chūn èr yuè yǐ hài, gēng jí tián.
二年春二月乙亥,耕藉田。
sān yuè gēng shēn, zhào qiú dǎng yán, jí lìng wén wǔ zài wèi jǔ shì. wù yín, dì xìng tóng tài sì, shè píng děng fǎ huì.
三月庚申,诏求谠言,及令文武在位举士。戊寅,帝幸同 泰寺,设平等法会。
xià sì yuè yǐ wèi, yǐ kāi fǔ tóng sān sī zhī yí yuán fǎ sēng wèi tài wèi.
夏四月乙未,以开府同三司之仪元法僧爲太尉。
wǔ yuè guǐ mǎo, yǐ wèi liáng zhōu cì shǐ yuán luó wèi qīng jì èr zhōu cì shǐ, fēng dōng jùn wáng.
五月癸卯,以魏梁州刺史元罗爲青、冀二州刺史,封东郡 王。
liù yuè dīng hài, zhào jiāo míng táng líng miào děng lìng, gǎi shì sàn qí shì láng.
六月丁亥,诏郊明堂陵庙等令,改视散骑侍郎。
qiū jiǔ yuè xīn hài, xìng tóng tài sì, shè sì bù wú ài fǎ huì.
秋九月辛亥,幸同泰寺,设四部无碍法会。
dōng shí yuè yǐ hài, zhào dà jǔ běi qīn. rén wǔ, xìng tóng tài sì, shè wú ài dà huì.
冬十月乙亥,诏大举北侵。壬午,幸同泰寺,设无碍大会。
shí yī yuè, yǔ huáng chén rú xuě, lǎn zhī yíng jū. jǐ hài, zhào běi qīn zhòng jūn bān shī.
十一月,雨黄尘如雪,揽之盈掬。己亥,诏北侵衆军班师。
xīn hài, dū xià dì zhèn, shēng bái máo, zhǎng èr chǐ.
辛亥,都下地震,生白毛,长二尺。
shí èr yuè rén shēn, yǔ dōng wèi tōng hé.
十二月壬申,与东魏通和。
sān nián chūn zhēng yuè xīn chǒu, sì nán jiāo, dà shè. cì xiào tì lì tián jué yī jí. shì yè, zhū què mén zāi. rén yín, yǔ huī, huáng sè.
三年春正月辛丑,祀南郊,大赦。赐孝悌力田爵一级。是 夜,朱雀门灾。壬寅,雨灰,黄色。
èr yuè dīng hài. gēng jí tián. guǐ sì, yǐ hù jūn jiāng jūn xiāo zǎo wèi shàng shū zuǒ pú yè.
二月丁亥。耕藉田。癸巳,以护军将军萧藻爲尚书左仆射。
sān yuè wù xū, lì zhāo míng tài zǐ zi áo wèi wǔ chāng jùn wáng, lín wèi yì yáng jùn wáng.
三月戊戌,立昭明太子子謷爲武昌郡王,临爲义阳郡王。
xià wǔ yuè guǐ wèi, xìng tóng tài sì, zhù shí fāng jīn tóng xiàng, shè wú ài fǎ huì.
夏五月癸未,幸同泰寺,铸十方金铜像,设无碍法会。
liù yuè, qīng zhōu qú shān yǔn shuāng.
六月,青州朐山陨霜。
qiū qī yuè, qīng zhōu xuě, hài miáo jià. guǐ mǎo, dōng wèi rén lái pìn. jǐ yǒu, yì yáng wáng lín hōng.
秋七月,青州雪,害苗稼。癸卯,东魏人来聘。己酉,义 阳王临薨。
bā yuè xīn mǎo, xìng ā yù wáng sì, shè wú ài fǎ xǐ shí, dà shè.
八月辛卯,幸阿育王寺,设无碍法喜食,大赦。
jiǔ yuè, shǐ jiān sàn qí cháng shì zhāng gāo pìn yú dōng wèi.
九月,使兼散骑常侍张臯聘于东魏。
rùn jiǔ yuè jiǎ zǐ, shì zhōng tài wèi yuán fǎ sēng hōng.
闰九月甲子,侍中、太尉元法僧薨。
dōng shí yuè bǐng chén, dū xià dì zhèn. shì suì jī.
冬十月丙辰,都下地震。 是岁饥。
sì nián chūn èr yuè jǐ hài, gēng jí tián.
四年春二月己亥,耕藉田。
sān yuè, hé nán rú rú guó bìng qiǎn shǐ cháo gòng.
三月,河南、蠕蠕国并遣使朝贡。
xià wǔ yuè jiǎ xū, dōng wèi rén lái pìn.
夏五月甲戌,东魏人来聘。
liù yuè xīn chǒu, rì yǒu shí zhī.
六月辛丑,日有蚀之。
qiū qī yuè guǐ hài, zhào yǐ dōng yě tú lǐ yìn zhī jiàng xiàng yá rú lái zhēn xíng, dà shè.
秋七月癸亥,诏以东冶徒李胤之降象牙如来真形,大赦。
wù chén, shǐ jiān sàn qí cháng shì liú xiào yí pìn yú dōng wèi.
戊辰,使兼散骑常侍刘孝仪聘于东魏。
bā yuè jiǎ chén, zhào nán yǎn děng shí èr zhōu, jì jīng jī jǐn, qū shè bū zū sù zé, wù shōu jīn nián sān diào.
八月甲辰,诏南兖等十二州,既经饥馑,曲赦逋租宿责, 勿收今年三调。
jiǔ yuè, yuè wǔ yú lè yóu yuàn.
九月,阅武于乐游苑。
wǔ nián chūn zhēng yuè yǐ mǎo, yǐ hù jūn jiāng jūn lú líng wáng xù wèi piào qí jiāng jūn, ān yòu jiāng jūn shàng shū zuǒ pú yè xiāo zǎo wèi zhōng wèi jiāng jūn, bìng kāi fǔ yí tóng sān sī. zhōng quán jiāng jūn dān yáng yǐn hé jìng róng yǐ běn hào wèi shàng shū lìng, lì bù shàng shū zhāng xù wèi shàng shū pú yè. dīng sì, yù shǐ zhōng chéng cān lǐ yí shì hè chēn zòu:" jīn nán běi èr jiāo jí jí tián wǎng huán, bìng yí yù niǎn, bù fù chéng lù. èr jiāo qǐng yòng sù niǎn, jí tián wǎng huán chéng cháng niǎn, jiē yǐ shì zhōng bèi chéng. tíng dà jiàng jūn jí tài pú." zhào fù shàng shū bó yì shī xíng. gǎi sù niǎn míng dà tóng niǎn. jiāo sì zōng miào chéng yù niǎn. xīn wèi, sì nán jiāo, zhào xiào tì lì tián jí zhōu lǘ xiāng dǎng chēng wèi shàn rén zhě, gè cì jué yī jí.
五年春正月乙卯,以护军将军庐陵王续爲骠骑将军,安右 将军、尚书左仆射萧藻爲中卫将军,并开府仪同三司。中权将 军、丹阳尹何敬容以本号爲尚书令,吏部尚书张续爲尚书仆射。 丁巳,御史中丞、参礼仪事贺琛奏:“今南北二郊及藉田往还, 并宜御辇,不复乘路。二郊请用素辇,藉田往还乘常辇,皆以 侍中倍乘。停大将军及太仆。”诏付尚书博议施行。改素辇名 大同辇。郊祀宗庙乘玉辇。辛未,祀南郊,诏孝悌力田及州闾 乡党称爲善人者,各赐爵一级。
qiū bā yuè yǐ yǒu, fú nán guó xiàn shēng xī.
秋八月乙酉,扶南国献生犀。
dōng shí yī yuè yǐ hài, dōng wèi rén lái pìn.
冬十一月乙亥,东魏人来聘。
shí èr yuè, shǐ jiān sàn qí cháng shì liǔ bào pìn yú dōng wèi.
十二月,使兼散骑常侍柳豹聘于东魏。
shì suì, dū xià é yán tiān zǐ qǔ rén gān yǐ yí tiān gǒu, dà xiǎo xiāng jǐng, rì wǎn biàn bì mén chí zhàng, shù yuè nǎi zhǐ.
是岁,都下讹言天子取人肝以饴天狗,大小相警,日晚便 闭门持仗,数月乃止。
liù nián chūn zhēng yuè gēng xū shuò, qū shè sī yù xú yǎn sì zhōu.
六年春正月庚戌朔,曲赦司、豫、徐、兖四州。
èr yuè jǐ hài, gēng jí tián.
二月己亥,耕藉田。
xià sì yuè guǐ wèi, zhào jìn sòng qí sān dài zhū líng yǒu zhí sī zhě, qín jiā shǒu hù.
夏四月癸未,诏晋、宋、齐三代诸陵有职司者,勤加守护。
wǔ yuè jǐ mǎo, hé nán wáng qiǎn shǐ cháo, xiàn mǎ jí fāng wù, qiú shì jiā xiàng bìng jīng lùn shí sì tiáo. chì fù xiàng bìng zhì zhǐ niè pán bō rě jīn guāng míng jiǎng shū yī bǎi sān juǎn.
五月己卯,河南王遣使朝,献马及方物,求释迦像并经论 十四条。敕付像并制旨涅盘、般若、金光明讲疏一百三卷。
qiū qī yuè dīng hài, dōng wèi rén lái pìn. qiǎn sàn qí cháng shì lù yàn zǐ bào pìn.
秋七月丁亥,东魏人来聘。遣散骑常侍陆晏子报聘。
bā yuè wù wǔ, dà shè. xīn wèi, pán pán guó qiǎn shǐ cháo gòng.
八月戊午,大赦。辛未,盘盘国遣使朝贡。
jiǔ yuè wù xū, sī kōng yuán áng hōng.
九月戊戌,司空袁昂薨。
dōng shí yī yuè jǐ mǎo, qū shè dū xià.
冬十一月己卯,曲赦都下。
shí èr yuè rén zǐ, jiāng zhōu cì shǐ yù zhāng wáng huān hōng.
十二月壬子,江州刺史豫章王欢薨。
qī nián chūn zhēng yuè xīn sì, sì nán jiāo, dà shè. xīn chǒu, sì míng táng.
七年春正月辛巳,祀南郊,大赦。辛丑,祀明堂。
èr yuè yǐ sì, yǐ xíng dàng chāng wáng liáng mí tài wèi píng xī jiāng jūn hé liáng èr zhōu cì shǐ, zhèng fēng dàng chāng wáng. xīn hài, gēng jí tián. yǐ mǎo, dū xià dì zhèn.
二月乙巳,以行宕昌王梁弥泰爲平西将军、河凉二州刺史, 正封宕昌王。辛亥,耕藉田。乙卯,都下地震。
xià sì yuè wù shēn, dōng wèi rén lái pìn, qiǎn jiān sàn qí cháng shì míng shǎo xiá bào pìn.
夏四月戊申,东魏人来聘,遣兼散骑常侍明少遐报聘。
dōng shí yī yuè bǐng zǐ, zhào tíng suǒ zài shǐ yì nǚ dīng.
冬十一月丙子,诏停所在使役女丁。
shí èr yuè rén yín, dōng wèi rén lái pìn, qiǎn jiān sàn qí cháng shì yuán xiá bào pìn. bǐng chén, yú gōng chéng xī lì shì lín guǎn, yán jí xué zhě.
十二月壬寅,东魏人来聘,遣兼散骑常侍袁狎报聘。丙辰, 于宫城西立士林馆,延集学者。
shì suì, dàng chāng rú rú gāo lí bǎi jì huá guó gè qiǎn shǐ cháo gòng. bǎi jì qiú niè pán děng jīng shū jí yī gōng huà shī máo shī bó shì, bìng xǔ zhī. jiāo zhōu rén lǐ bēn gōng cì shǐ xiāo zī.
是岁,宕昌、蠕蠕、高丽、百济、滑国各遣使朝贡。百济 求涅盘等经疏及医工、画师、毛诗博士,并许之。交州人李贲 攻刺史萧谘。
bā nián chūn zhēng yuè, ān chéng jùn rén liú jìng gōng xié zuǒ dào yǐ fǎn.
八年春正月,安成郡人刘敬躬挟左道以反。
èr yuè wù xū, jiāng zhōu cì shǐ xiāng dōng wáng yì qiǎn zhōng bīng cáo zi yǐng tǎo qín zhī, sòng yú dōu, zhǎn zhī jiàn kāng shì.
二月戊戌,江州刺史湘东王绎遣中兵曹子郢讨禽之,送于 都,斩之建康市。
sān yuè, yú jiāng zhōu xīn cài gāo táng lì sòng píng tún, kěn zuò mán tián.
三月,于江州新蔡高塘立颂平屯,垦作蛮田。
jiǔ nián chūn rùn zhēng yuè bǐng shēn, dì zhèn, shēng máo.
九年春闰正月丙申,地震,生毛。
sān yuè, yǐ tài zǐ zhān shì xiè jǔ wèi shàng shū pú yè.
三月,以太子詹事谢举爲尚书仆射。
xià sì yuè, lín yì wáng pò dé zhōu, gōng lǐ bēn, bēn jiāng fàn xiū yòu pò lín yì wáng yú jiǔ dé, bài zǒu zhī.
夏四月,林邑王破德州,攻李贲,贲将范修又破林邑王于 九德,败走之。
dōng shí yī yuè, yì zhōu cì shǐ wǔ líng wáng jì jìn hào zhēng xī jiāng jūn kāi fǔ yí tóng sān sī.
冬十一月,益州刺史武陵王纪进号征西将军、开府仪同三 司。
shí nián chūn zhēng yuè, lǐ bēn qiè hào yú jiāo zhǐ, nián hào tiān dé.
十年春正月,李贲窃号于交址,年号天德。
sān yuè jiǎ wǔ, xìng lán líng. gēng zǐ, yè jiàn líng, yǒu zǐ yún yīn líng shàng, shí qǐng nǎi sàn. dì wàng líng liú tì, suǒ zhān cǎo jiē biàn sè, líng bàng yǒu kū quán, zhì shì ér liú shuǐ xiāng jié. xīn chǒu, kū yú xiū líng. rén yín, yú huáng jī sì shè fǎ huì, zhào cì lán líng lǎo shǎo wèi yī jiē, bìng jiā bān lài. suǒ jīng xiàn yì, wú chū jīn nián zū fù. yīn fù hái jiù xiāng shī. guǐ mǎo, zhào yuán líng zhí sī, gōng shì qín láo, bìng xī wèi yī jiē, bìng jiā cì lài. jǐ yǒu, xìng jīng kǒu chéng běi gù lóu, yīn gǎi míng běi gù. gēng xū, xìng huí bīn tíng, yàn dì xiāng gù lǎo jí suǒ jīng jìn xiàn fèng yíng hòu zhě shào zhǎng shù qiān rén, gè lài qián èr qiān.
三月甲午,幸兰陵。庚子,谒建陵,有紫云荫陵上,食顷 乃散。帝望陵流涕,所沾草皆变色,陵傍有枯泉,至是而流水 香洁。辛丑,哭于修陵。壬寅,于皇基寺设法会,诏赐兰陵老 少位一阶,并加颁赉。所经县邑,无出今年租赋。因赋还旧乡 诗。癸卯,诏园陵职司,恭事勤劳,并锡位一阶,并加赐赉。 己酉,幸京口城北固楼,因改名北顾。庚戌,幸回宾亭,宴帝 乡故老及所经近县奉迎候者少长数千人,各赉钱二千。
xià sì yuè yǐ mǎo, zhì zì lán líng. zhào guān guǎ gū dú yóu pín zhě, shàn xù gè yǒu chà. wǔ yuè, guǎng zhōu rén lú zi lüè fǎn, cì shǐ xīn yú hóu yìng tǎo píng zhī. zhào qū shè guǎng zhōu.
夏四月乙卯,至自兰陵。诏鳏寡孤独尤贫者,赡恤各有差。 五月,广州人卢子略反,刺史新渝侯映讨平之。诏曲赦广 州。
qiū jiǔ yuè jǐ chǒu, shè.
秋九月己丑,赦。
dōng shí yī yuè, dà xuě, píng dì sān chǐ.
冬十一月,大雪,平地三尺。
shí yī nián chūn zhēng yuè, zhèn huá lín yuán guāng yán diàn zhòng yún gé. dì zì biǎn bài xiè shàng tiān, lèi kè nǎi zhǐ.
十一年春正月,震华林园光严殿、重云阁。帝自贬拜谢上 天,累刻乃止。
xià sì yuè, dōng wèi rén lái pìn.
夏四月,东魏人来聘。
dōng shí yuè jǐ wèi, zhào fù kāi shú zuì diǎn.
冬十月己未,诏复开赎罪典。
zhōng dà tóng yuán nián chūn zhēng yuè dīng wèi, qū ā xiàn jiàn líng suì kǒu shí bì xié qǐ wǔ, yǒu dà shé dòu suì zhōng, qí yī bèi shāng bēn zǒu. qīng chóng shí líng shù yè lüè jǐn. guǐ chǒu, jiāo zhōu cì shǐ yáng biāo kè jiāo zhǐ jiā níng chéng, lǐ bēn cuàn rù qū liáo dòng. jiāo zhōu píng.
中大同元年春正月丁未,曲阿县建陵隧口石辟邪起舞,有 大蛇斗隧中,其一被伤奔走。青虫食陵树叶略尽。癸丑,交州 刺史杨膘克交址嘉甯城,李贲窜入屈獠洞。交州平。
sān yuè yǐ sì, dà shè. gēng xū, xìng tóng tài sì jiǎng jīn zì sān huì jīng, réng shī shēn. xià sì yuè bǐng xū, huáng tài zǐ yǐ xià fèng shú, réng yú tóng tài sì jiě jiǎng, shè fǎ huì, dà shè, gǎi yuán. shì yè, tóng tài sì zāi. liù yuè xīn sì, jìng tiān yǒu shēng, rú fēng shuǐ xiàng báo. qiū qī yuè jiǎ zǐ, zhào zì jīn yǒu fàn zuì zhě, fēi dà nì, fù mǔ zǔ fù mǔ wù zuò. bǐng yín, zhào yuē:" cháo sì mù sān, zhòng jū jiē xǐ, míng shí wèi kuī, ér xǐ nù wèi yòng. qǐng wén wài jiān duō yòng jiǔ bǎi qián, bǎi jiǎn zé wù guì, bǎi zú zé wù jiàn, fēi wù yǒu guì jiàn, shì xīn yǒu diān dǎo. zhì yú yuǎn fāng, rì gèng zī shén. zì jīn kě tōng yòng zú bǎi qián." bā yuè dīng chǒu, dōng yáng zhōu cì shǐ wǔ chāng wáng áo hōng. jiǎ wǔ, kě pán tuó guó qiǎn shǐ xiàn fāng wù.
三月乙巳,大赦。庚戌,幸同泰寺讲金字三慧经,仍施身。 夏四月丙戌,皇太子以下奉赎,仍于同泰寺解讲,设法会, 大赦,改元。是夜,同泰寺灾。 六月辛巳,竟天有声,如风水相薄。 秋七月甲子,诏自今有犯罪者,非大逆,父母祖父母勿坐。 丙寅,诏曰:“朝四暮三,衆狙皆喜,名实未亏,而喜怒爲用。 顷闻外间多用九佰钱,佰减则物贵,佰足则物贱,非物有贵贱, 是心有颠倒。至于远方,日更滋甚。自今可通用足佰钱。” 八月丁丑,东扬州刺史武昌王謷薨。甲午,渴盘陀国遣使 献方物。
dōng shí yuè guǐ yǒu, rǔ yīn wáng liú zhé hōng.
冬十月癸酉,汝阴王刘哲薨。
tài qīng yuán nián chūn zhēng yuè jǐ hài shuò, rì yǒu shí zhī. rén yín, jīng zhōu cì shǐ lú líng wáng xù hōng. xīn yǒu, sì nán jiāo, dà shè. jiǎ zǐ, sì míng táng. shì yuè, dōng wèi xiāng bó hǎi wáng gāo huān hōng.
太清元年春正月己亥朔,日有蚀之。壬寅,荆州刺史庐陵 王续薨。辛酉,祀南郊,大赦。甲子,祀明堂。是月,东魏相 勃海王高欢薨。
èr yuè jǐ mǎo, bái hóng guàn rì. gēng chén, dōng wèi sī tú hóu jǐng qiú yǐ hé nán shí sān zhōu nèi shǔ. rén wǔ, yǐ jǐng wèi dà jiàng jūn, fēng hé nán wáng, dà xíng tái, chéng zhì rú dèng yǔ gù shì. dīng hài, gēng jí tián.
二月己卯,白虹贯日。庚辰,东魏司徒侯景求以河南十三 州内属。壬午,以景爲大将军,封河南王,大行台,承制如邓 禹故事。丁亥,耕藉田。
sān yuè gēng zǐ, xìng tóng tài sì, shè wú zhē dà huì. shàng shì yù fú, fú fǎ yī, xíng qīng jìng dà shě, míng yuē" jié mó". yǐ wǔ míng diàn wèi fáng, shè sù mù chuáng gé zhàng tǔ wǎ qì, chéng xiǎo yú, sī rén zhí yì. shèng yú fǎ fú, yī jiē bǐng chú. jiǎ chén, qiǎn sī zhōu cì shǐ yáng yā rén lǜ tǔ zhōu cì shǐ huán hé rén zhōu cì shǐ zhàn hǎi zhēn děng yìng jiē hóu jǐng. bīng wèi zhì, ér dōng wèi qiǎn bīng gōng jǐng, jǐng yòu gē dì qiú jiù yú xī wèi, fāng jiě wéi. yǐ sì, dì shēng guāng yán diàn jiǎng táng, zuò shī zi zuò, jiǎng jīn zì sān huì jīng, shě shēn.
三月庚子,幸同泰寺,设无遮大会。上释御服,服法衣, 行清净大舍,名曰“羯磨”。以五明殿爲房,设素木床、葛帐、 土瓦器,乘小舆,私人执役。乘舆法服,一皆屏除。甲辰,遣 司州刺史羊鸦仁率土州刺史桓和、仁州刺史湛海珍等应接侯景。 兵未至,而东魏遣兵攻景,景又割地求救于西魏,方解围。乙 巳,帝升光严殿讲堂,坐师子座,讲金字三慧经,舍身。
xià sì yuè gēng wǔ, qún chén yǐ qián yī yì wàn fèng shú huáng dì pú sà, sēng zhòng mò xǔ. wù yín, bǎi pì yì fèng zhuāng mén fèng biǎo, sān qǐng sān dá, dùn shǒu, bìng rú zhōng dà tōng yuán nián gù shì. dīng hài, fú gǔn miǎn. yù niǎn hái gōng. xìng tài jí diàn, rú jí wèi lǐ, dà shè, gǎi yuán. shì yuè, shén mǎ chū, huáng tài zǐ xiàn bǎo mǎ sòng.
夏四月庚午,群臣以钱一亿万奉赎皇帝菩萨,僧衆默许。 戊寅,百辟诣凤庄门奉表,三请三答,顿首,并如中大通元年 故事。丁亥,服衮冕。御辇还宫。幸太极殿,如即位礼,大赦, 改元。是月,神马出,皇太子献宝马颂。
liù yuè wù chén, yǐ qián yōng zhōu cì shǐ pó yáng wáng fàn wèi zhēng běi jiāng jūn, zǒng dū hàn běi zhēng tǎo zhū jūn shì.
六月戊辰,以前雍州刺史鄱阳王范爲征北将军,总督汉北 征讨诸军事。
qiū qī yuè gēng shēn, yáng yā rén rù xiàn hù chéng.
秋七月庚申,羊鸦仁入县瓠城。
bā yuè yǐ chǒu, zhū jūn běi zhēng, yǐ nán yù zhōu cì shǐ xiāo míng wèi dà dū dū. shè yuán biān chū fù zhū zhōu. wù zǐ, yǐ dà jiàng jūn hóu jǐng lù xíng tái shàng shū shì.
八月乙丑,诸军北征,以南豫州刺史萧明爲大都督。赦缘 边初附诸州。戊子,以大将军侯景录行台尚书事。
jiǔ yuè guǐ mǎo, wáng yóu yuàn chéng, yú jià xìng yuàn.
九月癸卯,王游苑成,舆驾幸苑。
dōng shí yī yuè, dōng wèi jiāng mù róng shào zōng dà bài xiāo míng yú hán shān, míng bèi fú zhí. shào zōng jìn wéi tóng zhōu.
冬十一月,东魏将慕容绍宗大败萧明于寒山,明被俘执。 绍宗进围潼州。
shí èr yuè wù chén, mìng tài zǐ shè rén yuán zhēn hái běi wèi dōng wèi zhǔ.
十二月戊辰,命太子舍人元贞还北爲东魏主。
èr nián chūn zhēng yuè guǐ sì shuò, liǎng yuè xiàng chéng rú gōu, jiàn yú xī fāng. wù xū, zhào zài wèi gè jǔ suǒ zhī. jǐ hài, dōng wèi kè guō yáng. xīn chǒu, yǐ shàng shū pú yè xiè jǔ wèi shàng shū lìng, yǐ shǒu lì bù shàng shū wáng kè wèi shàng shū pú yè. jiǎ chén, dōng wèi kè yīn yù èr zhōu. sān yuè jiǎ chén, fǔ dōng jiāng jūn gāo lí wáng gāo yán zú, yǐ qí zi chéng wèi níng dōng jiāng jūn gāo lí wáng lè làng gōng. jǐ wèi, qū liáo dòng zhǎn lǐ bēn, chuán shǒu jiàn yè. xià sì yuè bǐng zǐ, zhào zài cháo jí zhōu jùn gè jǔ shì.
二年春正月癸巳朔,两月相承如鈎,见于西方。戊戌,诏 在位各举所知。己亥,东魏克涡阳。辛丑,以尚书仆射谢举爲 尚书令,以守吏部尚书王克爲尚书仆射。甲辰,东魏克殷、豫 二州。 三月甲辰,抚东将军高丽王高延卒,以其子成爲甯东将军、 高丽王、乐浪公。己未,屈獠洞斩李贲,传首建邺。 夏四月丙子,诏在朝及州郡各举士。
wǔ yuè xīn chǒu, yǐ xīn chú zhōng shū lìng shào líng wáng lún wèi ān qián jiāng jūn kāi fǔ yí tóng sān sī. xīn hài, qū shè jiāo ài dé sān zhōu.
五月辛丑,以新除中书令邵陵王纶爲安前将军、开府仪同 三司。辛亥,曲赦交、爱、德三州。
liù yuè, tiān liè yú xī běi, zhǎng shí zhàng, kuò èr zhàng, guāng chū rú diàn, qí shēng ruò léi.
六月,天裂于西北,长十丈,阔二丈,光出如电,其声若 雷。
qiū qī yuè, shǐ jiān sàn qí cháng shì xiè bān pìn yú dōng wèi jié hé.
秋七月,使兼散骑常侍谢班聘于东魏结和。
bā yuè wù xū, hóu jǐng jǔ bīng fǎn. jiǎ chén, shǐ kāi fǔ yí tóng sān sī shào líng wáng lún dū du zhòng jūn tǎo jǐng, qū shè nán yù zhōu.
八月戊戌,侯景举兵反。甲辰,使开府仪同三司邵陵王纶 都督衆军讨景,曲赦南豫州。
jiǔ yuè wù chén, dì zhèn, jiāng zuǒ yóu shén, huài wū shā rén. dì shēng bái máo, zhǎng èr chǐ. yì zhōu shì yǒu fēi fēng wàn qún, shì rén sǐ.
九月戊辰,地震,江左尤甚,坏屋杀人。地生白毛,长二 尺。益州市有飞蜂万群,螫人死。
dōng shí yuè, hóu jǐng xí qiáo zhōu, jìn gōng xiàn lì yáng. wù shēn, yǐ lín hè wáng zhèng dé wèi píng běi jiāng jūn, dū du zhū jūn tún dān yáng jùn. jǐ yǒu, jǐng zì héng jiāng jì cǎi shí. xīn hài, zhì jiàn yè, lín hè wáng zhèng dé lǜ zhòng fù zéi.
冬十月,侯景袭谯州,进攻陷历阳。戊申,以临贺王正德 爲平北将军,都督诸军屯丹阳郡。己酉,景自横江济采石。辛 亥,至建邺,临贺王正德率衆附贼。
shí yī yuè wù wǔ shuò, shè tán, xíng bái mǎ, sì chī yóu yú tài jí diàn qián. jǐ wèi, jǐng lì xiāo zhèng dé wèi tiān zǐ yú nán quē qián. xīn yǒu, zéi gōng xiàn dōng fǔ chéng. gēng chén, shào líng wáng lún shuài wǔ zhōu cì shǐ xiāo nòng zhāng qián qiáo zhōu cì shǐ zhào bó chāo děng rù yuán. yǐ yǒu, jìn jūn hú tóu, yǔ zéi zhàn, bài jī. bǐng xū, ān běi jiāng jūn pó yáng wáng fàn qiǎn shì zǐ sì xióng xìn jiāng jūn péi zhī gāo děng lǜ zhòng rù yuán, cì zhāng gōng zhōu.
十一月戊午朔,设坛,刑白马,祀蚩尤于太极殿前。己未, 景立萧正德爲天子于南阙前。辛酉,贼攻陷东府城。庚辰,邵 陵王纶帅武州刺史萧弄璋、前谯州刺史赵伯超等入援。乙酉, 进军湖头,与贼战,败绩。丙戌,安北将军鄱阳王范遣世子嗣、 雄信将军裴之高等率衆入援,次张公洲。
shí èr yuè wù shēn, tiān xī běi liè, yǒu guāng rú huǒ. shàng shū lìng xiè jǔ zú. bǐng chén, sī zhōu cì shǐ liǔ zhòng lǐ qián héng zhōu cì shǐ wéi càn gāo zhōu cì shǐ lǐ qiān shì qián sī zhōu cì shǐ yáng yā rén děng lǜ jūn rù yuán.
十二月戊申,天西北裂,有光如火。尚书令谢举卒。丙辰, 司州刺史柳仲礼、前衡州刺史韦粲、高州刺史李迁仕、前司州 刺史羊鸦仁等率军入援。
sān nián chūn zhēng yuè dīng sì, dà dū dū liǔ zhòng lǐ lǜ zhòng jūn fēn jù nán àn, zéi jì jūn yú qīng táng, xí shā wéi càn. gēng shēn, bái hóng guàn rì sān chóng. shào líng wáng lún lín chéng gōng dà lián děng lǜ bīng jí nán àn. wù chén, yǒu liú xīng zhǎng sān shí zhàng, duò wǔ kù. lǐ qiān shì jí tiān mén tài shǒu fán wén jiǎo jìn jūn qīng xī dōng, wèi zéi suǒ pò, wén jiǎo sǐ zhī. rén wǔ, yíng huò shǒu xīn.
三年春正月丁巳,大都督柳仲礼率衆军分据南岸,贼济军 于青塘,袭杀韦粲。庚申,白虹贯日三重。邵陵王纶、临城公 大连等率兵集南岸。戊辰,有流星长三十丈,堕武库。李迁仕 及天门太守樊文皎进军青溪东,爲贼所破,文皎死之。壬午, 荧惑守心。
èr yuè, hóu jǐng qiǎn shǐ qiú hé, huáng tài zǐ gù qǐng, dì nǎi xǔ zhī. méng yú xī huá mén xià. jǐng jì yùn dōng chéng mǐ guī yú shí tou, yì bù jiě wéi, qǐ qiú qiǎn zhū jūn tuì. dīng wèi, huáng tài zǐ yòu mìng nán yǎn zhōu cì shǐ nán kāng wáng huì lǐ qián qīng jì èr zhōu cì shǐ xiāng tán hóu tuì lǜ jiāng běi zhī zhòng, dùn yú lán tíng yuàn. jiǎ zǐ, yǐ kāi fǔ yí tóng sān sī dān yáng yǐn shào líng wáng lún wèi sī kōng, yǐ hé zhōu cì shǐ pó yáng wáng fàn wèi zhēng běi dà jiàng jūn kāi fǔ yí tóng sān sī, yǐ sī zhōu cì shǐ liǔ zhòng lǐ wèi shì zhōng shàng shū pú yè. shí jǐng jiān jì jì chéng, nǎi biǎo chén dì shī, fù jǔ bīng xiàng quē.
二月,侯景遣使求和,皇太子固请,帝乃许之。盟于西华 门下。景既运东城米归于石头,亦不解围,啓求遣诸军退。丁 未,皇太子又命南兖州刺史南康王会理、前青冀二州刺史湘潭 侯退率江北之衆,顿于兰亭苑。甲子,以开府仪同三司、丹阳 尹邵陵王纶爲司空,以合州刺史鄱阳王范爲征北大将军、开府 仪同三司,以司州刺史柳仲礼爲侍中、尚书仆射。时景奸计既 成,乃表陈帝失,复举兵向阙。
sān yuè, chéng nèi yǐ jǐng wéi méng, shè tán gào tiān dì shén zhī. wù wǔ, qián sī zhōu cì shǐ yáng yā rén děng jìn jūn dōng fǔ běi, yǔ zéi zhàn, dà bài. shí sì fāng zhēng zhèn rù yuán zhě sān shí yú wàn, mò yǒu dòu zhì, zì xiāng chāo duó ér yǐ. dīng mǎo, zéi gōng xiàn gōng chéng, zòng bīng dà lüè. jǐ sì, zéi jiǎo zhào qiǎn shí chéng gōng dà kuǎn jiě wài yuán jūn. gēng wǔ, hóu jǐng zì wèi dū du zhōng wài zhū jūn shì dà chéng xiàng lù shàng shū shì. xīn wèi, yuán jūn gè tuì sàn. bǐng zi, yíng huò shǒu xīn.
三月,城内以景违盟,设坛告天地神祗。戊午,前司州刺 史羊鸦仁等进军东府北,与贼战,大败。时四方征镇入援者三 十余万,莫有斗志,自相抄夺而已。丁卯,贼攻陷宫城,纵兵 大掠。己巳,贼矫诏遣石城公大款解外援军。庚午,侯景自爲 都督中外诸军事、大丞相、录尚书事。辛未,援军各退散。丙 子,荧惑守心。
xià sì yuè jǐ chǒu, dū xià dì zhèn. bǐng shēn, yòu zhèn. jǐ yǒu, dì yǐ suǒ qiú bù gōng, yōu fèn qǐn jí. shì yuè, qīng jì èr zhōu cì shǐ míng shǎo xiá dōng xú zhōu cì shǐ zhàn hǎi zhēn běi qīng zhōu cì shǐ wáng fèng bó gè jǔ zhōu fù dōng wèi.
夏四月己丑,都下地震。丙申,又震。己酉,帝以所求不 供,忧愤寝疾。是月,青冀二州刺史明少遐、东徐州刺史湛海 珍、北青州刺史王奉伯各举州附东魏。
wǔ yuè bǐng chén, dì bēng yú jìng jū diàn, shí nián bā shí liù. xīn sì, qiān zǐ gōng yú tài jí qián diàn. shí yī yuè yǐ mǎo, zàng yú xiū líng, zhuī zūn wèi wǔ huáng dì, miào hào gāo zǔ. dì xìng chún xiào, liù suì, xiàn huáng tài hòu bēng, shuǐ jiāng bù rù kǒu sān rì, kū qì yǒu guò chéng rén. jí dīng wén dì yōu, shí wèi qí suí wáng zī yì, suí fǔ zài jīng zhèn, yǐ bìng wén, biàn tóu hé xīng chí, bù fù qǐn shí, bèi dào jiù lù. fèn fēng jīng làng, bù zàn tíng zhǐ. dì xíng róng běn zhuàng, jí zhì dōu, xiāo huǐ gǔ lì, qīn biǎo shì yǒu, jiē bù fù shí. wàng zhái fèng huì, qì jué jiǔ zhī. měi kū, zhé ōu xuè shù shēng. fú nèi, rì wéi shí mài èr yì. bài sǎo shān líng, tì lèi suǒ sǎ, sōng cǎo biàn sè. jí jū dì wèi, jí yú zhōng shān zào dà ài jìng sì, qīng xī biān zào zhì dù sì, yú tái nèi lì zhì jìng děng diàn, yòu lì qī miào táng. yuè zhōng zài shè jìng zhuàn, měi zhì zhǎn bài, tì sì pāng tuó, āi dòng zuǒ yòu.
五月丙辰,帝崩于净居殿,时年八十六。辛巳,迁梓宫于 太极前殿。十一月乙卯,葬于修陵,追尊爲武皇帝,庙号高祖。 帝性淳孝,六岁,献皇太后崩,水浆不入口三日,哭泣有 过成人。及丁文帝忧,时爲齐随王谘议,随府在荆镇,以病闻, 便投劾星驰,不复寝食,倍道就路。愤风惊浪,不暂停止。帝 形容本壮,及至都,销毁骨立,亲表士友,皆不复识。望宅奉 讳,气绝久之。每哭,辄欧血数升。服内,日惟食麦二溢。拜 扫山陵,涕泪所洒,松草变色。及居帝位,即于锺山造大爱敬 寺,青溪边造智度寺,于台内立至敬等殿,又立七庙堂。月中 再设净馔,每至展拜,涕泗滂沱,哀动左右。
shǎo ér dǔ xué, néng shì bì jiū, suī wàn jī duō wù, yóu juǎn bù chuò shǒu, rán zhú cè guāng, cháng zhì wù yè. zhuàn tōng shǐ liù bǎi juǎn, jīn hǎi sān shí juǎn, zhì zhǐ xiào jīng yì zhōu yì jiǎng shū jí liù shí sì guà èr xì wén yán xù guà děng yì, lè shè yì máo shī chūn qiū dá wèn shàng shū dà yì zhōng yōng jiǎng shū kǒng zǐ zhèng yán xiào jīng jiǎng shū, fán èr bǎi yú juǎn. wáng hóu cháo chén jiē fèng biǎo zhì yí, dì jiē wèi jiě shì. xiū shì guó xué, zēng guǎng shēng yuán, lì wǔ guǎn, zhì wǔ jīng bó shì. tiān jiàn chū, hé tóng zhī hè chàng yán zhí zhī míng shān bīn děng fù shù zhì zhǐ, bìng zhuàn jí xiōng bīn jūn jiā wǔ lǐ, yī qiān yú juǎn, dì chēng zhì duàn yí yān. dà tóng zhōng, yú tái xī lì shì lín guǎn, lǐng jūn zhū yì tài fǔ qīng hè chēn shè rén kǒng zǐ qū děng dì hù jiǎng shù. huáng tài zǐ xuān chéng wáng yì yú dōng gōng xuān yóu táng jí yáng zhōu xiè kāi jiǎng. yú shì sì fāng jùn guó, mò bù xiàng fēng. yuán zì zài tián, jí dēng bǎo wèi, gōng zhì zàn xù zhào gào míng lěi shuō zhēn sòng jiān zòu zhū wén, yòu bǎi èr shí juǎn. liù yì bèi xián, qí dēng yì pǐn, yīn yáng wěi hòu bǔ shì zhàn jué cǎo lì chǐ dú qí shè, mò bù chēng miào.
少而笃学,能事毕究,虽万机多务,犹卷不辍手,然烛侧 光,常至戊夜。撰通史六百卷,金海三十卷,制旨孝经义、周 易讲疏及六十四卦、二系、文言、序卦等义,乐社义、毛诗、 春秋答问、尚书大义、中庸讲疏、孔子正言、孝经讲疏,凡二 百馀卷。王侯朝臣皆奉表质疑,帝皆爲解释。修饰国学,增广 生员,立五馆,置五经博士。天监初,何佟之、贺瑒、严植之、 明山宾等覆述制旨,并撰吉凶宾军嘉五礼,一千馀卷,帝称制 断疑焉。大同中,于台西立士林馆,领军朱异、太府卿贺琛、 舍人孔子驱等递互讲述。皇太子、宣城王亦于东宫宣猷堂及扬 州廨开讲。于是四方郡国,莫不向风。爰自在田,及登宝位, 躬制赞、序、诏诰、铭、诔、说、箴、颂、笺、奏诸文,又百 二十卷。六艺备闲,棋登逸品,阴阳、纬候、卜筮、占决、草 隶、尺牍、骑射,莫不称妙。
wǎn nǎi nì xìn fó dào, rì zhǐ yī shí, shàn wú xiān yú, wéi dòu gēng lì fàn ér yǐ. huò yù shì yōng, rì tǎng yí zhōng, biàn sòu kǒu yǐ guò. zhì niè pán dà pǐn jìng míng sān huì zhū jīng yì jì shù bǎi juǎn. tīng lǎn yú xián, jí yú zhòng yún diàn jí tóng tài sì jiǎng shuō, míng sēng shuò xué, sì bù tīng zhòng, cháng wàn yú rén.
晚乃溺信佛道,日止一食,膳无鲜腴,惟豆羹糲饭而已。 或遇事拥,日傥移中,便嗽口以过。制涅盘、大品、净名、三 慧诸经义记数百卷。听览余闲,即于重云殿及同泰寺讲说,名 僧硕学,四部听衆,常万馀人。
shēn yī bù yī, mù mián zào zhàng, yī guān sān zài, yī bèi èr nián. zì wǔ shí wài biàn duàn fáng shì, hòu gōng zhí sī guì fēi yǐ xià, liù gōng huī yú sān dí zhī wài, jiē yī bù yè dì, bàng wú jǐn qǐ. bù yǐn jiǔ, bù tīng yīn shēng, fēi zōng miào jì sì dà huì xiǎng yàn jí zhū fǎ shì, wèi cháng zuò yuè.
身衣布衣,木绵皁帐,一冠三载,一被二年。自五十外便 断房室,后宫职司贵妃以下,六宫褘褕三翟之外,皆衣不曳地, 傍无锦绮。不饮酒,不听音声,非宗庙祭祀、大会飨宴及诸法 事,未尝作乐。
qín yú zhèng wù, zī zī wú dài. měi dōng yuè sì gēng jìng, jí chì bǎ zhú kàn shì, zhí bǐ chù hán, shǒu wèi cūn liè. rán rén ài bù duàn, qīn qīn jí suǒ ài qiān fàn duō yǒu zòng shě, gù zhèng xíng chí wěn. měi jué sǐ zuì, cháng yǒu āi jīn tì qì, rán hòu kě zòu.
勤于政务,孜孜无怠。每冬月四更竟,即敕把烛看事,执 笔触寒,手爲皴裂。然仁爱不断,亲亲及所爱愆犯多有纵舍, 故政刑弛紊。每决死罪,常有哀矜涕泣,然后可奏。
xìng fāng zhèng, suī jū xiǎo diàn àn shì, héng lǐ yì guān xiǎo zuò, shǔ yuè wèi cháng qiān tǎn. suī jiàn nèi shù xiǎo chén, yì rú yù dà bīn yě.
性方正,虽居小殿暗室,恒理衣冠小坐,暑月未尝褰袒。 虽见内竖小臣,亦如遇大宾也。
chū, qí gāo dì mèng jī ér dēng diàn, gù jiàn wǔ míng èr dì hòu yī rén shǒu zhāng tiān dì tú ér bù shí, wèn zhī, dá yuē:" shùn zǐ hòu." jí cuī huì jǐng zhī bī, cháng shā xuān wǔ wáng rù yuán, zhì yuè chéng, mèng chéng mǎ fēi bàn tiān ér zhuì, dì suǒ yù huà wèi chì lóng, téng xū dú shàng. shí tái nèi yǒu sù wèi shì wèi xí, cháng jiàn tài jí diàn yǒu liù lóng gè shǒu yī zhù, mò hū shī qí èr, hòu jiàn zài xuān wǔ wáng zhái. shí xuān wǔ wèi yì zhōu, xí nǎi wǎng shǔ fú shì. jí xuān wǔ zài yǐng, cǐ xí hái dōu, nǎi jiàn liù lóng jù zài dì suǒ qǐn zhāi, suì qù yǐng zhī yōng. zhōng tú yù jí qiě sǐ, wèi tóng lǚ yuē:" xiāo yōng zhōu bì zuò tiān zǐ." jù yǐ qián shì yǔ zhī. tuī cǐ ér yán, gài tiān mìng yě.
初,齐高帝梦屐而登殿,顾见武、明二帝后一人手张天地 图而不识,问之,答曰:“顺子后。”及崔慧景之逼,长沙宣 武王入援,至越城,梦乘马飞半天而坠,帝所驭化爲赤龙,腾 虚独上。时台内有宿卫士爲觋,常见太极殿有六龙各守一柱, 末忽失其二,后见在宣武王宅。时宣武爲益州,觋乃往蜀伏事。 及宣武在郢,此觋还都,乃见六龙俱在帝所寝斋,遂去郢之雍。 中途遇疾且死,谓同侣曰:“萧雍州必作天子。”具以前事语 之。推此而言,盖天命也。
suī zài méng chén, zhāi jiè bù fèi, jí jí bù néng jìn shàn, guàn shù rú chū. huáng tài zǐ rì zhōng zài cháo, měi wèn ān fǒu, tì sì jiāo miàn. zéi chén shì zhě, mò bù yǎn qì. jí jiǔ kǒu kǔ, suǒ mì bù dé, zài yuē:" hé, hé!" suì bēng. zéi mì zhī, tài zǐ wèn qǐ jū bù dé jiàn, tòng yú hé xià.
虽在蒙尘,斋戒不废,及疾不能进膳,盥漱如初。皇太子 日中再朝,每问安否,涕泗交面。贼臣侍者,莫不掩泣。疾久 口苦,索蜜不得,再曰:“荷,荷!”遂崩。贼秘之,太子问 起居不得见,恸于合下。
shǐ tiān jiàn zhōng, shā mén shì bǎo zhì wèi shī yuē:" xī nián sān shí bā, jīn nián bā shí sān, sì zhōng fù yǒu sì, chéng běi huǒ hān hān." dì shǐ zhōu shě fēng jì zhī. jí zhōng dà tóng yuán nián, tóng tài sì zāi, dì qǐ fēng jiàn shě shǒu jī, wèi zhī liú tì. dì shēng yú jiǎ chén, sān shí bā, kè jiàn yè zhī nián yě. yù zāi suì shí bǐng yín, bā shí sān yǐ. sì yuè shí sì rì ér huǒ, huǒ qǐ zhī shǐ, zì fú tú dì sān céng. sān zhě, dì zhī kūn jì cì yě. dì è zhī, zhào tài shǐ lìng yú lǚ shì zhī, yù?. lǚ yuē:" wú hài. qí yáo yún:' xī nán dé péng, dōng běi sàng péng, ān zhēn jí.' wén yán yún:' dōng běi sàng péng, nǎi zhōng yǒu qìng.'" dì yuē:" sī mó guǐ yě. yǒu yīng jiàn mǎo, jīn lái kè mù, mǎo wèi yīn zéi. guǐ ér dài zéi, fēi mó hé yě. shú wèi zhì zhī? yǒu wèi kǒu shé, dāng hū shuō wèi. shuō yán hū duì, gù zhī shàn yán zhī kǒu, yí qián wèi fǎ shì." yú shì rén rén zàn shàn, mò bù cóng fēng. huò cì xuè sǎ dì, huò cì xuè shū jīng, chuān xīn rán dēng, zuò chán bù shí. jí tài qīng yuán nián, dì shě shēn guāng yán zhòng yún diàn, yóu xiān huà shēng jiē zhèn dòng, sān rì nǎi zhǐ. dāng shí wèi zhī xiáng ruì. shí zhě yǐ fēi dòng ér dòng, zài hóng fàn wèi yāo. yǐ bǐ shí jì lóng zhī bài, diàn bì huà rén jǐng jiē suō rù tóu zhī lèi.
始天监中,沙门释宝志爲诗曰:“昔年三十八,今年八十 三,四中复有四,城北火酣酣。”帝使周舍封记之。及中大同 元年,同泰寺灾,帝啓封见舍手迹,爲之流涕。帝生于甲辰, 三十八,克建邺之年也。遇灾岁实丙寅,八十三矣。四月十四 日而火,火起之始,自浮屠第三层。三者,帝之昆季次也。帝 恶之,召太史令虞履筮之,遇?。履曰:“无害。其繇云:‘ 西南得朋,东北丧朋,安贞吉。’文言云:‘东北丧朋,乃终 有庆。’”帝曰:“斯魔鬼也。酉应见卯,金来克木,卯爲阴 贼。鬼而带贼,非魔何也。孰爲致之?酉爲口舌,当乎说位。 说言乎兑,故知善言之口,宜前爲法事。”于是人人赞善,莫 不从风。或刺血洒地,或刺血书经,穿心然灯,坐禅不食。及 太清元年,帝舍身光严、重云殿,游仙化生皆震动,三日乃止。 当时谓之祥瑞。识者以非动而动,在鸿范爲祅。以比石季龙之 败,殿壁画人颈皆缩入头之类。
shí hǎi zhōng fú gǔ shān, qù yú yáo àn kě qiān yú lǐ, shàng yǒu nǚ rén nián sān bǎi suì, yǒu nǚ guān dào shì sì wǔ bǎi rén, nián bìng chū bǎi, dàn zài shān xué dào. qiǎn shǐ xiàn hóng xí. dì fāng shě shēn shí, qí shǐ shì zhì, yún cǐ cǎo cháng yǒu hóng niǎo jū xià, gù yǐ wèi míng. guān qí tú zhuàng, zé luán niǎo yě. shí yǒu nán zǐ bù zhī hé xǔ rén, yú dà zhòng zhōng zì gē shēn yǐ yí jī niǎo, xuè liú biàn tǐ, ér yán sè bù biàn. yòu shā mén zhì quán tiě gōu guà tǐ, yǐ rán qiān dēng, yī rì yī yè, duān zuò bù dòng. kāi jiǎng rì, yǒu sān zú niǎo jí diàn zhī dōng hù, zì hù shì yú xī nán xiàn méi, sān fēi sān jí. bái què yī, jiàn yú zhòng yún gé qián lián lǐ shù. yòu yǒu wǔ sè yún fú yú huá lín yuán kūn míng chí shàng. dì jì liú dùn yì shén, jìng nèi huà zhī, suì zhì sàng wáng yún.
时海中浮鹄山,去余姚岸可千馀里,上有女人年三百岁, 有女官道士四五百人,年并出百,但在山学道。遣使献红席。 帝方舍身时,其使适至,云此草常有红鸟居下,故以爲名。观 其图状,则鸾鸟也。时有男子不知何许人,于大衆中自割身以 饴饥鸟,血流遍体,而顔色不变。又沙门智泉铁鈎挂体,以然 千灯,一日一夜,端坐不动。开讲日,有三足鸟集殿之东户, 自户适于西南县楣,三飞三集。白雀一,见于重云阁前连理树。 又有五色云浮于华林园昆明池上。帝既流遁益甚,境内化之, 遂至丧亡云。
lùn yuē: liáng wǔ dì shí féng hūn nüè, jiā zāo yuān huò, jì dì jū shì shèng, chéng jī ér zuò, yǐ sī wén dé, yǒu cǐ wǔ gōng. shǐ yòng tāng wǔ zhī shī, zhōng jì táng yú zhī yè, qǐ yuē rén móu, yì wéi tiān mìng. jí jù tú lù, duō lì suì nián, zhì zào lǐ yuè, dūn chóng rú yǎ, zì jiāng zuǒ yǐ lái, nián yú èr bǎi, wén wù zhī shèng, dú měi yú zī. rán xiān wáng wén wǔ dì yòng, dé xíng bèi jǔ, fāng zhī shuǐ huǒ, qǔ fǎ yīn yáng, wèi guó zhī dào, bù kě dú rèn ér dì liú xīn zǔ dòu, wàng qíng gàn qī, nì yú shì jiào, chí yú xíng diǎn. jì ér dì jì bù lì, bèi nì méng shēng, fǎn shì wān hú, jiē zì zǐ dì, lǚ shuāng fú jiè, zú zhì luàn wáng. zì gǔ bō luàn zhī jūn, gù yǐ duō yǐ, qí huò shù zhì shī suǒ, ér yǐ hòu sì shī zhī, wèi yǒu zì jǐ ér dé, zì jǐ ér sàng. zhuī zōng xú yǎn zhī rén, yǐ zhì qióng mén zhī kù, kě wèi shēn tòng, kě wèi zhì jiè zhě hū!
论曰:梁武帝时逢昏虐,家遭冤祸,既地居势胜,乘机而 作,以斯文德,有此武功。始用汤、武之师,终济唐、虞之业, 岂曰人谋,亦惟天命。及据图籙,多历岁年,制造礼乐,敦崇 儒雅,自江左以来,年踰二百,文物之盛,独美于兹。然先王 文武递用,德刑备举,方之水火,取法阴阳,爲国之道,不可 独任;而帝留心俎豆,忘情干戚,溺于释教,弛于刑典。既而 帝纪不立,悖逆萌生,反噬弯弧,皆自子弟,履霜弗戒,卒至 乱亡。自古拨乱之君,固已多矣,其或树置失所,而以后嗣失 之,未有自己而得,自己而丧。追踪徐偃之仁,以致穷门之酷, 可爲深痛,可爲至戒者乎!