gān gē lǚ xìng, mín bù ān yè, jùn xiàn xiāo tiáo, wú jī quǎn shēng. dà bīng yì qǐ, lì jiàn cǐ jǐng. yǔ yún:" shī zhī suǒ chǔ, jīng jí shēng yān." xìn fēi xū yě. rú cǐ, ér yōng dà zhòng yǐ zhēng fá, lüè wú kě lüè, hé kuàng zhuǎn shū hū? gǔ suǒ wèi bǎi wàn zhī zhòng, wú shí bù kě yī rì zhī, zhèng cǐ shí yǐ! lǐ mì yǐ bà wáng zhī cái, tú yǐ yòng sù bù jié, zú zhì mǐ jìn rén sàn zhī yōu. xī hàn zhī xìng yě, shí áo cāng zhī sù táng zhī xìng yě, zī lí yáng zhī lì. jīn tiān xià jù kuì, jì wú qín suí zhī fù yǐ yí zhī, hé suǒ jiè yǐ chéng hàn táng zhī dà yè hū?
干戈屡兴,民不安业,郡县萧条,无鸡犬声。大兵一起,立见此景。语云:“师之所处,荆棘生焉。”信非虚也。如此,而拥大众以征伐,掠无可掠,何况转输乎?古所谓百万之众,无食不可一日支,正此时矣!李密以霸王之才,徒以用粟不节,卒致米尽人散之忧。昔汉之兴也,食敖仓之粟;唐之兴也,资黎阳之利。今天下俱匮,既无秦、隋之富以贻之,何所借以成汉、唐之大业乎?
tún tián yī zhāo, suǒ wèi yǐ rén lì ér bǔ tiān gōng yě. qí fǎ bù yī, huò bīng tún, huò mín tún. dà dǐ chuàng yè zhī tún yǔ shǒu chéng zhī tún bù tóng. huái yuǎn tú zhě, dāng yú cǐ chù qiú zhī, wú fán xiáng zài yě.
屯田一着,所谓以人力而补天工也。其法不一,或兵屯,或民屯。大抵创业之屯与守成之屯不同。怀远图者,当于此处求之,无烦详载也。