fán rén zhǔ zhī suǒ yǐ quàn mín zhě, guān jué yě guó zhī suǒ yǐ xìng zhě, nóng zhàn yě. jīn mín qiú guān jué, jiē bù yǐ nóng zhàn, ér yǐ qiǎo yán xū dào, cǐ wèi láo mín. láo mín zhě, qí guó bì wú lì wú lì zhě, qí guó bì xuē.
凡人主之所以勸民者，官爵也；國之所以興者，農戰也。今民求官爵，皆不以農戰，而以巧言虛道，此謂勞民。勞民者，其國必無力；無力者，其國必削。

shàn wèi guó zhě, qí jiào mín yě, jiē zuò yī ér dé guān jué, shì gù bù guān wú jué. guó qù yán, zé mín pǔ mín pǔ, zé bù yín. mín jiàn shàng lì zhī cóng yī kōng chū yě, zé zuò yī zuò yī, zé mín bù tōu yíng mín bù tōu yíng, zé duō lì duō lì, zé guó qiáng. jīn jìng nèi zhī mín jiē yuē: nóng zhàn kě bì, ér guān jué kě de yě. shì gù háo jié jiē kě biàn yè, wù xué shī shū, suí cóng wài quán, shàng kě yǐ dé xiǎn, xià kě yǐ qiú guān jué yào mí shì shāng jiǎ, wèi jì yì, jiē yǐ bì nóng zhàn. jù bèi, guó zhī wēi yě. mín yǐ cǐ wèi jiào zhě, qí guó bì xuē.
善為國者，其教民也，皆作壹而得官爵，是故不官無爵。國去言，則民朴；民朴，則不淫。民見上利之從壹空出也，則作壹；作壹，則民不偷營；民不偷營，則多力；多力，則國強。今境內之民皆曰：「農戰可避，而官爵可得也。」是故豪傑皆可變業，務學《詩》、《書》，隨從外權，上可以得顯，下可以求官爵；要靡事商賈，為技藝，皆以避農戰。具備，國之危也。民以此為教者，其國必削。

shàn wèi guó zhě, cāng lǐn suī mǎn, bù tōu yú nóng guó dà mín zhòng, bù yín yú yán. zé mín pǔ yī. mín pǔ yī, zé guān jué bù kě qiǎo ér qǔ yě. bù kě qiǎo qǔ, zé jiān bù shēng. jiān bù shēng, zé zhǔ bù huò. jīn jìng nèi zhī mín jí chù guān jué zhě, jiàn cháo tíng zhī kě yǐ qiǎo yán biàn shuō qǔ guān jué yě, gù guān jué bù kě dé ér cháng yě. shì gù jìn zé qū zhǔ, tuì zé lǜ sī, suǒ yǐ shí qí sī, rán zé xià mài quán yǐ. fū qū zhǔ lǜ sī, fēi guó lì yě, ér wèi zhī zhě, yǐ qí jué lù yě xià mài quán, fēi zhōng chén yě, ér wèi zhī zhě, yǐ mò huò yě. rán zé xià guān zhī jì qiān zhě jiē yuē: duō huò, zé shàng guān kě dé ér yù yě. yuē: wǒ bù yǐ huò shì shàng ér qiú qiān zhě, zé rú yǐ lí ěr shǔ ěr, bì bù jì yǐ ruò yǐ qíng shì shàng ér qiú qiān zhě, zé rú yǐn zhū jué shéng ér qiú chéng wǎng mù yě, yù bù jì yǐ. èr zhě bù kě yǐ dé qiān, zé wǒ yān dé wú xià dòng zhòng qǔ huò yǐ shì shàng ér yǐ qiú qiān hū? bǎi xìng yuē: wǒ jí nóng, xiān shí gōng cāng, shōu yú yǐ shí qīn wèi shàng wàng shēng ér zhàn, yǐ zūn zhǔ ān guó yě. cāng xū, zhǔ bēi, jiā pín. rán zé bù rú suǒ guān. qīn qī jiāo yóu hé, zé gèng lǜ yǐ. háo jié wù xué shī shū, suí cóng wài quán yào mí shì shāng jiǎ, wèi jì yì, jiē yǐ bì nóng zhàn. mín yǐ cǐ wèi jiào, zé sù yān dé wú shǎo, ér bīng yān dé wú ruò yě?
善為國者，倉廩雖滿，不偷於農；國大、民眾，不淫於言。則民朴壹。民朴壹，則官爵不可巧而取也。不可巧取，則奸不生。奸不生，則主不惑。今境內之民及處官爵者，見朝廷之可以巧言辯說取官爵也，故官爵不可得而常也。是故進則曲主，退則慮私，所以實其私，然則下賣權矣。夫曲主慮私，非國利也，而為之者，以其爵祿也；下賣權，非忠臣也，而為之者，以末貨也。然則下官之冀遷者皆曰：「多貨，則上官可得而欲也。」曰：「我不以貨事上而求遷者，則如以狸餌鼠爾，必不冀矣；若以情事上而求遷者，則如引諸絕繩而求乘枉木也，愈不冀矣。二者不可以得遷，則我焉得無下動眾取貨以事上而以求遷乎？」百姓曰：「我疾農，先實公倉，收余以食親；為上忘生而戰，以尊主安國也。倉虛，主卑，家貧。然則不如索官。」親戚交遊合，則更慮矣。豪傑務學《詩》、《書》，隨從外權；要靡事商賈，為技藝，皆以避農戰。民以此為教，則粟焉得無少，而兵焉得無弱也？

shàn wèi guó zhě, guān fǎ míng, gù bù rèn zhī lǜ. shàng zuò yī, gù mín bù jiǎn yíng, zé guó lì tuán. guó lì tuán zhě qiáng, guó hǎo yán tán zhě xuē. gù yuē: nóng zhàn zhī mín qiān rén, ér yǒu shī shū biàn huì zhě yī rén yān, qiān rén zhě jiē dài yú nóng zhàn yǐ. nóng zhàn zhī mín bǎi rén, ér yǒu jì yì zhě yī rén yān, bǎi rén zhě jiē dài yú nóng zhàn yǐ. guó dài nóng zhàn ér ān, zhǔ dài nóng zhàn ér zūn. fū mín zhī bù nóng zhàn yě, shàng hǎo yán ér guān shī cháng yě. cháng guān zé guó zhì, yī wù zé guó fù. guó fù ér zhì, wáng zhī dào yě. gù yuē: wáng dào zuò wài, shēn zuò yī ér yǐ yǐ.
善為國者，官法明，故不任知慮。上作壹，故民不儉營，則國力摶。國力摶者強，國好言談者削。故曰：農戰之民千人，而有《詩》、《書》辯慧者一人焉，千人者皆怠於農戰矣。農戰之民百人，而有技藝者一人焉，百人者皆怠於農戰矣。國待農戰而安，主待農戰而尊。夫民之不農戰也，上好言而官失常也。常官則國治，壹務則國富。國富而治，王之道也。故曰：王道作外，身作壹而已矣。

jīn shàng lùn cái néng zhī huì ér rèn zhī, zé zhī huì zhī rén xī zhǔ hǎo è shǐ guān zhì wù yǐ shì zhǔ xīn. shì yǐ guān wú cháng, guó luàn ér bù yī, biàn shuō zhī rén ér wú fǎ yě. rú cǐ, zé mín wù yān dé wú duō? ér dì yān dé wú huāng? shī shū lǐ lè shàn xiū rén lián biàn huì, guó yǒu shí zhě, shàng wú shǐ shǒu zhàn. guó yǐ shí zhě zhì, dí zhì bì xuē, bù zhì bì pín. guó qù cǐ shí zhě, dí bù gǎn zhì, suī zhì bì què xìng bīng ér fá, bì qǔ àn bīng bù fá, bì fù. guó hǎo lì zhě yǐ nán gōng, yǐ nán gōng zhě bì xìng hǎo biàn zhě yǐ yì gōng, yǐ yì gōng zhě bì wēi. gù shèng rén míng jūn zhě, fēi néng jǐn qí wàn wù yě, zhī wàn wù zhī yào yě. gù qí zhì guó yě, chá yào ér yǐ yǐ.
今上論材能知慧而任之，則知慧之人希主好惡使官制物以適主心。是以官無常，國亂而不壹，辯說之人而無法也。如此，則民務焉得無多？而地焉得無荒？《詩》、《書》、禮、樂、善、修、仁、廉、辯、慧，國有十者，上無使守戰。國以十者治，敵至必削，不至必貧。國去此十者，敵不敢至，雖至必卻；興兵而伐，必取；按兵不伐，必富。國好力者以難攻，以難攻者必興；好辯者以易攻，以易攻者必危。故聖人明君者，非能盡其萬物也，知萬物之要也。故其治國也，察要而已矣。

jīn wèi guó zhě duō wú yào. cháo tíng zhī yán zhì yě, fēn fēn yān wù xiāng yì yě. shì yǐ qí jūn hūn yú shuō, qí guān luàn yú yán, qí mín duò ér bù nóng. gù qí jìng nèi zhī mín, jiē huà ér hǎo biàn lè xué, shì shāng jiǎ, wèi jì yì, bì nóng zhàn. rú cǐ, zé bù yuǎn yǐ. guó yǒu shì, zé xué mín è fǎ, shāng mín shàn huà, jì yì zhī mín bù yòng, gù qí guó yì pò yě. fū nóng zhě guǎ ér yóu shí zhě zhòng, gù qí guó pín wēi. jīn fū míng tè gǒu zhú chūn shēng qiū sǐ, yī chū ér mín shù nián bù shí. jīn yī rén gēng ér bǎi rén shí zhī, cǐ qí wèi míng tè gǒu zhú yì dà yǐ. suī yǒu shī shū, xiāng yī shù, jiā yī yuán, yóu wú yì yú zhì yě, fēi suǒ yǐ fǎn zhī zhī shù yě. gù xiān wáng fǎn zhī yú nóng zhàn. gù yuē: bǎi rén nóng yī rén jū zhě wáng, shí rén nóng yī rén jū zhě qiáng, bàn nóng bàn jū zhě wēi. gù zhì guó zhě yù mín zhě zhī nóng yě. guó bù nóng, zé yǔ zhū hóu zhēng quán bù néng zì chí yě, zé zhòng lì bù zú yě. gù zhū hóu náo qí ruò, chéng qí shuāi, tǔ dì qīn xuē ér bù zhèn, zé wú jí yǐ.
今為國者多無要。朝廷之言治也，紛紛焉務相易也。是以其君惛於說，其官亂於言，其民惰而不農。故其境內之民，皆化而好辯、樂學，事商賈，為技藝，避農戰。如此，則不遠矣。國有事，則學民惡法，商民善化，技藝之民不用，故其國易破也。夫農者寡而游食者眾，故其國貧危。今夫螟、螣、蚼蠋春生秋死，一出而民數年不食。今一人耕而百人食之，此其為螟、螣、蚼蠋亦大矣。雖有《詩》、《書》，鄉一束，家一員，猶無益於治也，非所以反之之術也。故先王反之於農戰。故曰：百人農、一人居者王，十人農、一人居者強，半農半居者危。故治國者欲民者之農也。國不農，則與諸侯爭權不能自持也，則眾力不足也。故諸侯撓其弱，乘其衰，土地侵削而不振，則無及已。

shèng rén zhī zhì guó zhī yào, gù lìng mín guī xīn yú nóng. guī xīn yú nóng, zé mín pǔ ér kě zhèng yě, fēn fēn zé yì shǐ yě, xìn kě yǐ shǒu zhàn yě. yī zé shǎo zhà ér zhòng jū, yī zé kě yǐ shǎng fá jìn yě, yī zé kě yǐ wài yòng yě. fū mín zhī qīn shàng sǐ zhì yě, yǐ qí dàn mù cóng shì yú nóng. fū mín zhī bù kě yòng yě, jiàn yán tán yóu shì shì jūn zhī kě yǐ zūn shēn yě shāng jiǎ zhī kě yǐ fù jiā yě jì yì zhī zú yǐ kǒu yě. mín jiàn cǐ sān zhě zhī biàn qiě lì yě, zé bì bì nóng. bì nóng, zé mín qīng qí jū. qīng qí jū, zé bì bù wèi shàng shǒu zhàn yě.
聖人知治國之要，故令民歸心於農。歸心於農，則民朴而可正也，紛紛則易使也，信可以守戰也。壹則少詐而重居，壹則可以賞罰進也，壹則可以外用也。夫民之親上死制也，以其旦暮從事於農。夫民之不可用也，見言談游士事君之可以尊身也、商賈之可以富家也、技藝之足以口也。民見此三者之便且利也，則必避農。避農，則民輕其居。輕其居，則必不為上守戰也。

fán zhì guó zhě, huàn mín zhī sàn ér bù kě tuán yě, shì yǐ shèng rén zuò yī, tuán zhī yě. guó zuò yī yī suì zhě, shí suì qiáng zuò yī shí suì zhě, bǎi suì qiáng zuò yī bǎi suì zhě, qiān suì qiáng qiān suì qiáng zhě wáng. jūn xiū shǎng fá yǐ fǔ yī jiào, shì yǐ qí jiào yǒu suǒ cháng, ér zhèng yǒu chéng yě.
凡治國者，患民之散而不可摶也，是以聖人作壹，摶之也。國作壹一歲者，十歲強；作壹十歲者，百歲強；作壹百歲者，千歲強；千歲強者王。君脩賞罰以輔壹教，是以其教有所常，而政有成也。

wáng zhě dé zhì mín zhī zhì yào, gù bù dài shǎng cì ér mín qīn shàng, bù dài jué lù ér mín cóng shì, bù dài xíng fá ér mín zhì sǐ. guó wēi zhǔ yōu, shuō zhě chéng wǔ, wú yì yú ān wēi yě. fū guó wēi zhǔ yōu yě zhě, qiáng dí dà guó yě. rén jūn bù néng fú qiáng dí pò dà guó yě, zé xiū shǒu bèi, biàn dì xíng, tuán mín lì, yǐ dài wài shì, rán hòu huàn kě yǐ qù, ér wáng kě zhì yě. shì yǐ míng jūn xiū zhèng zuò yī, qù wú yòng, zhǐ fú xué shì yín zhī mín, yī zhī nóng, rán hòu guó jiā kě fù, ér mín lì kě tuán yě.
王者得治民之至要，故不待賞賜而民親上，不待爵祿而民從事，不待刑罰而民致死。國危主憂，說者成伍，無益於安危也。夫國危主憂也者，強敵大國也。人君不能服強敵、破大國也，則修守備，便地形，摶民力，以待外事，然後患可以去，而王可致也。是以明君修政作壹，去無用，止浮學事淫之民，壹之農，然後國家可富，而民力可摶也。

jīn shì zhǔ jiē yōu qí guó zhī wēi ér bīng zhī ruò yě, ér qiáng tīng shuō zhě. shuō zhě chéng wǔ, fán yán shì cí, ér wú shí yòng. zhǔ hǎo qí biàn, bù qiú qí shí. shuō zhě dé yì, dào lù qū biàn, bèi bèi chéng qún. mín jiàn qí kě yǐ qǔ wáng gōng dà rén yě, ér jiē xué zhī. fū rén jù dǎng yǔ, shuō yì yú guó, fēn fēn yān, xiǎo mín lè zhī, dà rén shuō zhī. gù qí mín nóng zhě guǎ ér yóu shí zhě zhòng. zhòng, zé nóng zhě dài nóng zhě dài, zé tǔ dì huāng. xué zhě chéng sú, zé mín shě nóng cóng shì yú tán shuō, gāo yán wěi yì. shě nóng yóu shí ér yǐ yán xiāng gāo yě, gù mín lí shàng ér bù chén zhě chéng qún. cǐ pín guó ruò bīng zhī jiào yě. fū guó yōng mín zhī yán, zé mín bù chù yú nóng. gù wéi míng jūn zhī hǎo yán zhī bù kě yǐ qiáng bīng pì tǔ yě, wéi shèng rén zhī zhì guó zuò yī tuán zhī yú nóng ér yǐ yǐ.
今世主皆憂其國之危而兵之弱也，而強聽說者。說者成伍，煩言飾辭，而無實用。主好其辯，不求其實。說者得意，道路曲辯，輩輩成群。民見其可以取王公大人也，而皆學之。夫人聚黨與，說議於國，紛紛焉，小民樂之，大人說之。故其民農者寡而游食者眾。眾，則農者殆；農者殆，則土地荒。學者成俗，則民舍農從事於談說，高言偽議。舍農游食而以言相高也，故民離上而不臣者成群。此貧國弱兵之教也。夫國庸民之言，則民不畜於農。故惟明君知好言之不可以強兵闢土也，惟聖人之治國作壹、摶之於農而已矣。