fū shuǐ è zhī, nǎi suǒ yǐ duō zhī xiè zhī, nǎi suǒ yǐ jié zhī. wéi rén zhě néng xiè.
夫水遏之,乃所以多之;泄之,乃所以竭之。惟仁者能泄。
wéi zhì zhě zhī xiè.
惟智者知泄。
tiān dì jiān zhī huò rén zhě, mò rú duō lìng rén yì duō zhě, mò rú měi. měi wèi lìng rén duō shí, měi sè lìng rén duō yù, měi shēng lìng rén duō tīng, měi wù lìng rén duō tān, měi guān lìng rén duō qiú, měi shì lìng rén duō jū, měi tián lìng rén duō zhì, měi qǐn lìng rén duō yì, měi yán lìng rén duō rù, měi shì lìng rén duō liàn, měi jǐng lìng rén duō liú, měi qù lìng rén duō sī, jiē huò méi yě. bù měi zé bù lìng rén duō. bù duō zé bù lìng rén bài. yǔ yǒu yī shì, tí zhī yuē yuǎn měi xuān, ér biǎn qí zhōng yuē lěng dàn. fēi bù ài měi, jù huò zhī jí yě.
天地間之禍人者,莫如多;令人易多者,莫如美。美味令人多食,美色令人多欲,美聲令人多聽,美物令人多貪,美官令人多求,美室令人多居,美田令人多置,美寢令人多逸,美言令人多入,美事令人多戀,美景令人多留,美趣令人多思,皆禍媒也。不美則不令人多。不多則不令人敗。予有一室,題之曰「遠美軒」,而扁其中曰「冷淡」。非不愛美,懼禍之及也。
fū yú jiàn ěr bù jiàn gōu, hǔ jiàn yáng bù jiàn jǐng. xīng xīng jiàn jiǔ bù jiàn rén, fēi bù jiàn yě, mí yú suǒ měi ér bù xiá gù yě. cǐ xīn yī lěng, zé rè nào zhī jǐng bù néng rù yī dàn, zé yàn yě zhī wù bù néng dòng. fū néng zhī kùn qióng yì yù pín jiàn, kǎn kě zhī wèi xiáng, zé kě yǔ yán dào yǐ.
夫魚見餌不見鈎,虎見羊不見阱。猩猩見酒不見人,非不見也,迷於所美而不暇顧也。此心一冷,則熱鬧之景不能入;一淡,則艷冶之物不能動。夫能知困窮、抑鬱、貧賤,坎坷之為詳,則可與言道矣。
yǐ féi gān ài ér nǚ ér bù sī qí shāng shēn, yǐ gū xī ài ér nǚ ér bù xù qí bài dé,
以肥甘愛兒女而不思其傷身,以姑息愛兒女而不恤其敗德,
shèn zhì bìng yǐ sǐ, huàn dà pì ér bù zhī huǐ zhě, jiē fù rén zhī rén yě. yī! jǔ shì zhī zì ài ér xiàn yú zì shā zhě, yòu shí rén ér jiǔ yǐ.
甚至病以死,患大辟而不知悔者,皆婦人之仁也。噫!舉世之自愛而陷於自殺者,又十人而九矣。
wǔ bì, yǎng dé yǎng shēng zhī dào yě. huò wèn zhī yuē: shì tīng yán dòng sī jiāng bù qǐ yǔ? yuē: cháng bì ér shí qǐ zhī, bù chí yú shì kě yǐ. cǐ zhī wèi yí xià guān.
五閉,養德養生之道也。或問之曰:「視、聽、言、動、思將不啟與?」曰:「常閉而時啟之,不弛於事可矣。此之謂夷夏關。」
jīn zhī yǎng shēng zhě, ěr yào fú qì bì xiǎn cí nán shèn shí guǎ yù, chéng yào fǎ yě. jī kāng shàn yǎng shēng, ér qí sǐ yě què zài suǒ lǜ zhī wài. nǎi zhī yǎng dé yóu yǎng shēng zhī dì yī yào yě. dé zài wǒ, ér dǎo bái rèn yǐ sǐ, hé hài qí wèi yǎng shēng zāi?
今之養生者,餌藥、服氣、避險、辭難、慎時、寡慾,誠要法也。嵇康善養生,而其死也卻在所慮之外。乃知養德尤養生之第一要也。德在我,而蹈白刃以死,何害其為養生哉?
yú ài tán yī, jiǔ zé yàn zhī, kè yán jí zhě, gào zhī yuē: yǐ guǎ yù wèi sì wù, yǐ shí dàn wèi èr chén, yǐ qīng xīn shěng shì wèi sì jūn yú. wú jià zhī yào, bù míng zhī yī, qǔ zhū shēn ér yǐ.
愚愛談醫,久則厭之,客言及者,告之曰:「以寡慾為四物,以食淡為二陳,以清心省事為四君於。無價之藥,不名之醫,取諸身而已。」
rén zhě shòu, shēng lǐ wán yě mò zhě shòu, yuán qì dìng yě zhuō zhě shòu, yuán shén gù yě. fǎn bǐ jiē yāo dào yě. qí bù rán, fēi cháng lǐ ěr.
仁者壽,生理完也;默者壽,元氣定也;拙者壽,元神固也。反比皆妖道也。其不然,非常理耳。
dào wèi nán róng, sè wèi nǚ róng. rén jiē zhī dào zhī jié shā wèi kě wèi. ér wàng nǚ róng zhī jié shā. bēi fū!
盜為男戎,色為女戎。人皆知盜之劫殺為可畏。而忘女戎之劫殺。悲夫!
tài pǔ, tiān dì zhī mìng mài yě. tài pǔ sàn ér tiān dì zhī shòu yāo kě bo yǐ. gù wàn wù fān, zé zào huà zhī yuán jīng hào sàn. mù duō shí zhě gēn shāng, cǎo chū jīng zhě gēn xū, fèi yòng guǎng zhě jiā pín, yán xíng duō zhě shén jié, jiē yāo dào yě. lǎo zi shòu yòng chù, jǐn zài cǐ zhōng kàn pò.
太朴,天地之命脈也。太朴散而天地之壽妖可卜矣。故萬物蕃,則造化之元精耗散。木多實者根傷,草出莖者根虛,費用廣者家貧,言行多者神竭,皆妖道也。老子受用處,盡在此中看破。
jī hán tòng yǎng, cǐ wǒ dú jué, suī fù mǔ bù zhī jué yě shuāi lǎo bìng sǐ, cǐ wǒ dú dāng, suī qī zǐ bù néng dài yě. zì ài zì quán zhī dào, bù zì liú xīn, jiāng shuí lài zāi?
饑寒痛癢,此我獨覺,雖父母不之覺也;衰老病死,此我獨當,雖妻子不能代也。自愛自全之道,不自留心,將誰賴哉?
qì yǒu wèi ér wú zhī, shén yǒu zhī ér wú wèi. jīng zhě, wú zhī wú wèi, ér yǒu zhī yǒu wèi zhī mǔ yě. jīng tiān yī yě, shǔ shuǐ, shuǐ shēng qì qì chún yáng yě, shǔ huǒ, huǒ shēng shén shén tài xū yě, shǔ wú, ér lì yú yǒu. jīng shèng zé qì shèng, jīng shuāi zé qì shuāi, gù zèng hé ér bù zhēng. qì cún zé shén cún, qì wáng zé shén wáng, gù zhú jǐn ér huǒ miè.
氣有為而無知,神有知而無為。精者,無知無為,而有知有為之母也。精天一也,屬水,水生氣;氣純陽也,屬火,火生神;神太虛也,屬無,而麗於有。精盛則氣盛,精衰則氣衰,故甑涸而不蒸。氣存則神存,氣亡則神亡,故燭盡而火滅。
qì zhǐ gòu chuǎn xī dǐ, shēng zhǐ gòu tīng wén dǐ, qiè mò zhǎng yú fēn háo, yǐ hào wú shēng wú chòu zhī zhēn tǐ.
氣只夠喘息底,聲只夠聽聞底,切莫長餘分毫,以耗無聲無臭之真體。
yǔ yún: zòng yù wàng shēn, wàng zhī yī zì zuì yí tǐ wán. hūn bù xǐng jì wèi zhī wàng, yù mí ér bù wù, qíng shèng ér bù gù yě. yè qì qīng míng shí, dōu yī yī fēn xiǎo, zháo mí chù, biàn sī bù qǐ, chén nì zhě kě yǐ jīng xīn huí shǒu yǐ.
語云:「縱慾忘身」,忘之一字最宜體玩。昏不省記謂之忘,欲迷而不悟,情勝而不顧也。夜氣清明時,都一一分曉,着迷處,便思不起,沉溺者可以驚心回首矣。
zài qiè xiāng yùn, zài jǐ xiāng sǔn, zài lú xiāng jìn.
在篋香韞,在幾香損,在爐香燼。
shū shì lián: shǔ zhěn hān yú mèng, xù chuāng xián zhǎn shū.
書室聯:「曙枕酣余夢,旭窗閒展書。」