gài wén fāng yǐ lèi jù, wù yǐ qún fēn, xūn yóu bù tóng qì, xiāo luán bù bǐ yì. ruò nǎi shāng chén mào dùn, nán mán běi dí, wàn lǐ zhī shū yě yī yǐn huò guāng, yīn nián hàn rì, qiān zài zhī gé yě. ér shì zhī chēng bèi nì, zé yún shāng mào lùn zhōng shùn zé yuē yī huò zhě, hé zāi? gài jué jī xiāng fú, zé suī gé yuè wèi ǒu, xī bì chà jiān jiē wǔ, fāng chēng lián lèi zhě hū?
蓋聞方以類聚，物以群分，薰蕕不同器，梟鸞不比翼。若乃商臣、冒頓，南蠻、北狄，萬里之殊也；伊尹、霍光，殷年漢日，千載之隔也。而世之稱悖逆，則雲商、冒；論忠順則曰伊、霍者，何哉？蓋厥跡相符，則雖隔越為偶，奚必差肩接武，方稱連類者乎？

shǐ shì zì qiān gù zuò chuán, shǐ yǐ pǐn huì xiāng cóng. rán qí zhōng huò yǐ nián shì pò cù, huò yǐ rén wù guǎ xiān, qiú qí jù tǐ bì tóng, bù kě duō de. shì yǐ hán fēi lǎo zi, gòng zài yī piān dǒng zhuō yuán shào, wú wén èr lù. qǐ fēi hán lǎo jù chēng shù zhě, shū yǒu zi míng yuán dǒng bìng yuē yīng xióng, shēng dāng hàn mò. yòng cǐ wèi duàn, cū dé qí lún. yì yǒu jué lèi zhòng huǒ, yí wèi liú bié, ér bù néng dìng qí tóng kē, shēn qí yì pǐn, yòng shǐ lán ài xiāng zá, zhū zǐ bù fēn, shì shuí zhī guò yú? gài shǐ guān zhī zé yě.
史氏自遷、固作傳，始以品匯相從。然其中或以年世迫促，或以人物寡鮮，求其具體必同，不可多得。是以韓非、老子，共在一篇；董卓、袁紹，無聞二錄。豈非韓、老俱稱述者，書有子名；袁、董並曰英雄，生當漢末。用此為斷，粗得其倫。亦有厥類眾夥，宜為流別，而不能定其同科，申其異品，用使蘭艾相雜，朱紫不分，是誰之過歟？蓋史官之責也。

àn bān shū gǔ jīn rén biǎo, yǎng bāo yì zài, páng guàn bǎi jiā, fēn zhī yǐ sān kē, dìng zhī yǐ jiǔ děng. qí yán shén gāo, qí yì shén qiè. jí zhì piān zhōng suǒ liè, xī bù lèi yú qí xù zāi! ruò kǒng mén dá zhě, yán chēng dài shù, zhì yú tā zi, nán wèi děng cuī. jīn nǎi xiān bó niú ér hòu céng cān, jìn zhòng gōng ér tuì rǎn yǒu, qiú zhū zhé zhōng, jué lǐ wú wén. yòu chǔ wáng guò dèng, sān shēng qǐng shā zhī, dèng hóu bù xǔ, zú wáng dèng guó. jīn dìng dèng hóu rù xià yú zhī shàng, fū níng rén fù wǒ, wèi shàn huò lì, chí cǐ zhì yóu, jiāng hé quàn shàn? rú wèi xiǎo bù rěn luàn dà móu, shī yú yòng quán, gù jiā qí zuì. shì zé sān shēng jiàn jǐ ér zuò, jué zài wèi méng, zì dāng gāo lì biāo gé, zhì zhū yún hàn, hé dé zhǐ yǔ dèng hóu lín wǔ, liè zài qí zhōng yōng xià liú ér yǐ zāi? yòu qí xù jìn wén zhī chén zuǒ yě, zhōu zhī qiáo wèi shàng, yáng chù fù cì zhī, shì huì wèi xià. qí xù yàn dān zhī bīn kè yě, gāo jiàn lí jū shǒu, jīng kē yà zhī, qín wǔ yáng jū mò. sī bìng shì fēi mào luàn, shàn è fēn ná, huò zhēn líng dì ér jiàn fán yú, huò cè nú tái ér shě qí jì. yǐ zī wèi jiān, yù shuí qī hū?
案班書《古今人表》，仰包億載，旁貫百家，分之以三科，定之以九等。其言甚高，其義甚愜。及至篇中所列，奚不類於其敘哉！若孔門達者，顏稱殆庶，至於他子，難為等衰。今乃先伯牛而後曾參，進仲弓而退冉有，求諸折中，厥理無聞。又楚王過鄧，三甥請殺之，鄧侯不許，卒亡鄧國。今定鄧侯入下愚之上，夫寧人負我，為善獲戾，持此致尤，將何勸善？如謂小不忍亂大謀，失於用權，故加其罪。是則三甥見幾而作，決在未萌，自當高立標格，置諸雲漢，何得止與鄧侯鄰伍，列在其中庸下流而已哉？又其敘晉文之臣佐也，舟之僑為上，陽處父次之，士會為下。其序燕丹之賓客也，高漸離居首，荊軻亞之，秦舞陽居末。斯並是非瞀亂，善惡紛拏，或珍瓴甋而賤璠璵，或策駑駘而舍騏驥。以茲為監，欲誰欺乎？

yòu jiāng chōng xī fū gōng chán chǎn huò shàng, shǐ huò yán chǔ hòu, dú jí zhōng liáng. lùn qí jiān xiōng, guò yú shí xiǎn yuǎn yǐ. ér gù xù zhī, bù liè nìng xìng. yáng wáng sūn luǒ zàng bèi lǐ, kuáng juàn zhī tú, kǎo qí yī shēng, gèng wú tā shì, ér yǔ zhū yún tóng liè, guān zhī chuán shǒu, bù qí huì yú?
又江充、息夫躬饞諂惑上，使禍延儲後，毒及忠良。論其奸凶，過於石顯遠矣。而固敘之，不列佞幸。楊王孫裸葬悖禮，狂狷之徒，考其一生，更無他事，而與朱雲同列，冠之傳首，不其穢歟？

ruò nǎi páng qiú bié lù, cè kuī zá chuán, zhū rú cǐ miù, qí lèi shí duō. àn liú xiàng liè nǚ chuán zài lǔ zhī qiū hú qī zhě, xún qí shǐ mò, le wú cái xíng kě chēng, zhí yǐ yuàn duì jué fū, tóu chuān ér sǐ. qīng shēng tóng yú gǔ yě, xùn jié yì yú cáo é, cǐ nǎi xiōng xiǎn zhī wán rén, qiáng liáng zhī hàn fù, zhé yǔ zhēn liè wèi wǔ, yǒu guāi qí shí zhě yān. yòu jī kāng gāo shì chuán, qí suǒ zài zhě guǎng yǐ, ér yán huí qú yuàn, dú bù jiàn shū. gài yǐ èr zi suī lè dào yí róng, ān pín shǒu zhì, ér jū jì míng jiào, wèi miǎn liú sú yě. zhèng rú dǒng zhòng shū yáng zi yún, yì zuān yǎng sì kē, chí qū liù jí, jiàn kǒng mén zhī jiào yì, fú lǔ guó zhī rú fēng, yǔ cǐ hé shū, ér bìng kě zhēn lù. fū huí yuàn kě qì, ér yáng dǒng huò shēng, kě wèi shí èr wǔ ér bù zhī shí zhě yě.
若乃旁求別錄，側窺雜傳，諸如此謬，其累實多。案劉向《列女傳》載魯之秋胡妻者，尋其始末，了無才行可稱，直以怨懟厥夫，投川而死。輕生同於古冶，殉節異於曹娥，此乃兇險之頑人，強梁之悍婦，輒與貞烈為伍，有乖其實者焉。又嵇康《高士傳》，其所載者廣矣，而顏回、蘧瑗，獨不見書。蓋以二子雖樂道遺榮，安貧守志，而拘忌名教，未免流俗也。正如董仲舒、揚子云，亦鑽仰四科，馳驅六籍，漸孔門之教義，服魯國之儒風，與此何殊，而並可甄錄。夫回、瑗可棄，而揚、董獲升，可謂識二五而不知十者也。

yuán jí jìn dài, shǐ chén suǒ shū, qiú qí guāi shī, yì wǎng wǎng ér yǒu. jiè rú yáng zàn xiào jié biān chéng, juān qū sǐ dí, dāng yǒu sòng zhī dài, yì liú bo zhī tú yú? ér shěn shì jìng bù bié jiā biāo bǎng, wéi jì biān yú suǒ lǔ piān nèi. jì sēng zhēn dǐ jié lì xíng, zhōng shǐ wú xiá, ér xiāo shì nǎi yǔ qún xiǎo hùn shū, dōu yǐ ēn xìng wèi mù. wáng kuǐ wén zhāng bù zú, wǔ yì jū duō, gōng yì qī fān, shǒu jiē nì luàn. zhuàn suí shǐ zhě rú bù néng yǔ xiāo gǎn bìng liè, jí yí fù chū yáng liàng chuán zhōng, zhé yǔ cí rén gòng biān, jí shì wèi wǔ. fán sī zuǎn lù, qǐ qí lèi hū?
爰及近代，史臣所書，求其乖失，亦往往而有。借如陽瓚效節邊城，捐軀死敵，當有宋之代，抑劉、卜之徒歟？而沈氏竟不別加標榜，唯寄編於《索虜》篇內。紀僧真砥節礪行，終始無瑕，而蕭氏乃與群小混書，都以《恩幸》為目。王頍文章不足，武藝居多，躬詣戚藩，首階逆亂。撰隋史者如不能與梟感並列，即宜附出《楊諒傳》中，輒與詞人共編，吉士為伍。凡斯纂錄，豈其類乎？

zǐ yuē: yǐ mào qǔ rén, shī zhī zǐ yǔ yǐ yán qǔ rén, shī zhī zǎi wǒ. guāng wǔ zé shòu wù yú páng méng, cáo gōng zé jiàn qī yú zhāng miǎo. shì liè zài fāng shū, wéi shàn yǔ è, zhāo rán kě jiàn. bù jiǎ xǔ guō zhī shēn jiàn, péi wáng zhī miào chá, ér zuò zhě cún zhū jiǎn dú, bù néng shǐ shàn è qū fēn, gù yuē shuí zhī guò yú? shǐ guān zhī zé yě.
子曰：「以貌取人，失之子羽；以言取人，失之宰我。」光武則受誤於龐萌，曹公則見欺於張邈。事列在方書，惟善與惡，昭然可見。不假許、郭之深鑒，裴、王之妙詧，而作者存諸簡牘，不能使善惡區分，故曰誰之過歟？史官之責也。

fū néng shēn zǎo jìng, bié liú pǐn, shǐ xiǎo rén jūn zǐ chòu wèi dé péng, shàng zhì zhōng yōng děng chà yǒu xù, zé chéng è quàn shàn, yǒng sù jiāng lái, jī zhuó yáng qīng, yù wèi bù xiǔ zhě yǐ.
夫能申藻鏡，別流品，使小人君子臭味得朋，上智中庸等差有敘，則懲惡勸善，永肅將來，激濁揚清，郁為不朽者矣。