yīn lè shàng
音樂上
fū yīn, běn hū tài shǐ ér shēng yú rén xīn, suí wù gǎn dòng, bō yú xíng qì. xíng qì jì zhe, xié yú lǜ lǚ, gōng shāng kè xié, míng zhī wèi lè. lè zhě, lè yě. shèng rén yīn bǎi xìng lè jǐ zhī dé, zhèng zhī yǐ liù lǜ, wén zhī yǐ wǔ shēng, yǒng zhī yǐ jiǔ gē, wǔ zhī yǐ bā yì. shí shēng píng zhī guān dài, wáng huà zhī yuán běn. jì yuē: gǎn yú wù ér dòng, gù xíng yú shēng. fū rén zhě, liǎng yí zhī bō qì, ér xìng qíng zhī suǒ qǐ yě, zì qí liú miǎn, wǎng ér bù guī, shì yǐ wǔ dì zuò lè, sān wáng zhì lǐ, biāo jǔ rén lún, xuē píng yín fàng. qí yòng zhī yě, dòng tiān dì, gǎn guǐ shén, gé zǔ kǎo, xié bāng guó. shù fēng chéng huà, xiàng dé zhāo gōng, qǐ wàn wù zhī qíng, tōng tiān xià zhī zhì. ruò fú shēng jiàng yǒu zé, gōng shāng chuí fàn. lǐ yú qí zhì zé zūn bēi guāi, lè shī qí xù zé qīn shū luàn. lǐ dìng qí xiàng, lè píng qí xīn, wài jìng nèi hé, hé qíng shì mào, yóu yīn yáng yǐ chéng huà, ruò rì yuè yǐ wèi míng yě.
夫音,本乎太始而生於人心,隨物感動,播於形氣。形氣既著, 協於律呂,宮 商克諧,名之為樂。樂者,樂也。聖人因百姓樂己之德,正之以六律,文之以五聲, 詠之以九歌,舞之以八佾。實昇平之冠帶,王化之源本。《記》曰:「感於物而動, 故形於聲。」夫人者,兩儀之播氣,而性情之所起也,恣其流湎,往而不歸,是以五 帝作樂,三王制禮,標舉人倫,削平淫放。其用之也, 動天地,感鬼神,格祖考, 諧邦國。樹風成化,象德昭功,啟萬物之情,通天下之志。 若夫升降有則,宮商垂 范。禮逾其制則尊卑乖,樂失其序則親疏亂。禮定其象,樂平其心,外敬內和,合 情飾貌,猶陰陽以成化,若日月以為明也。
jì yuē: dài fū wú gù bù chè xuán, shì wú gù bù chè qín sè. shèng rén zào lè, dǎo yíng hé qì, è qíng bǐng tuì, shàn xīn xìng qǐ. yī qí yǒu wěi yuè zhī yīn, fú xī yǒu wǎng gǔ zhī yǒng, gé tiān bā què, shén nóng wǔ xián, shì yǔ gōng xié, qí lái yǐ shàng. huáng dì lè yuē xián chí, dì kù yuē liù yīng, dì zhuān xū yuē wǔ jīng, dì yáo yuē dà zhāng, dì shùn yuē xiāo sháo, yǔ yuē dà xià, yīn tāng yuē hù, wǔ wáng yuē wǔ, zhōu gōng yuē sháo. jiào zhī yǐ fēng fù, hóng zhī yǐ xiào yǒu, dà lǐ yǔ tiān dì tóng jié, dà lè yǔ tiān dì tóng hé, lǐ yì fēng yóu, lè qíng gāo rùn. chuán yuē: rú yǒu wáng zhě, bì shì ér hòu rén. chéng kāng huà zhì shēng píng, xíng cuò ér bù yòng yě. gǔ zhě tiān zǐ tīng zhèng, gōng qīng xiàn shī. qín rén yǒu zuò, hǎn wén sī dào. hàn gāo zǔ shí, shū sūn tōng yuán dìng piān zhāng, yòng sì zōng miào. táng shān fū rén néng chǔ shēng, yòu zào fáng zhōng zhī lè. wǔ dì cái yīn lǜ zhī xiǎng, dìng jiāo qiū zhī jì, pō zá ōu yáo, fēi quán yǎ shí. hàn míng dì shí, lè yǒu sì pǐn: yī yuē dà yǔ lè, jiāo miào shàng líng zhī suǒ yòng yān. zé yì suǒ wèi xiān wáng zuò lè chóng dé, yīn jiàn zhī shàng dì, yǐ pèi zǔ kǎo zhě yě. èr yuē yǎ sòng lè, bì yōng xiǎng shè zhī suǒ yòng yān. zé xiào jīng suǒ wèi yí fēng yì sú, mò shàn yú lè zhě yě. sān yuē huáng mén gǔ chuī lè, tiān zǐ yàn qún chén zhī suǒ yòng yān. zé shī suǒ wèi kǎn kǎn gǔ wǒ, dūn dūn wǔ wǒ zhě yě. qí sì yuē duǎn xiāo náo gē lè, jūn zhōng zhī suǒ yòng yān. huáng dì shí, qí bó suǒ zào, yǐ jiàn wǔ yáng dé, fēng dí lì bīng, zé zhōu guān suǒ wèi wáng shī dà jié, zé lìng kǎi gē zhě yě. yòu cǎi bǎi guān shī sòng, yǐ wèi dēng gē, shí yuè jí chén, shǐ yòng zhēng jì. dǒng zhuō zhī luàn, zhèng shēng xián dàng. hàn yǎ lè láng dù kuí, néng xiǎo lè shì, bā yīn qī shǐ, mí bù jiān gāi. wèi wǔ píng jīng zhōu, dé kuí, shǐ qí kān dìng yǎ lǜ. wèi yǒu xiān dài gǔ lè, zì kuí shǐ yě. zì cǐ qì jìn, yòng xiāng yīn xún, yǒng jiā zhī kòu, jǐn lún hú jié. yú shì lè rén nán bēn, mù huáng luó zhōng qìng, fú jiān běi bài, xiào wǔ huò dēng gē. jìn shì bù gāng, wèi tú jiāng bà, dào wǔ kè zhōng shān, tài wǔ píng tǒng wàn, huò dé qí gōng xuán, huò shōu qí gǔ lè, yú shí jīng yíng shì pò, yǎ qì sī qǐn. xiào wén pō wèi shī gē, yǐ xù zài wèi, yáo sú liú chuán, bù zhū yīn lǜ. dà chén chí chěng hàn wèi, páng luó sòng qí, gōng chéng fèn yù, dài yǒu zhì zuò. mò bù gè yáng miào wǔ, zì zào jiāo gē, xuān chàng gōng dé, huī guāng dāng shì, ér yí fēng yì sú, jìn yǐ líng yí.
《記》曰:「大夫無故不撤懸,士無故不撤琴瑟。」聖人造樂,導迎和氣,惡 情屏退,善心興起。伊耆有葦籥之音,伏犧有網罟之詠,葛天八闋,神農五弦,事 與功偕,其來已尚。黃帝樂曰《咸池》,帝嚳曰《六英》,帝顓頊曰《五莖》,帝 堯曰《大章》,帝舜曰《簫韶》,禹曰《大夏》,殷湯曰《護》,武王曰《武》, 周公曰《勺》。教之以風賦,弘之以孝友,大禮與天地同節,大樂與天地同和,禮 意風猷,樂情膏潤。《傳》曰:「如有王者,必世而後仁。」成、康化致昇平,刑 厝而不用也。古者天子聽政,公卿獻詩。秦人有作,罕聞斯道。漢高祖時,叔孫通 爰定篇章,用祀宗廟。唐山夫人能楚聲,又造房中之樂。武帝裁音律之響,定郊丘 之祭,頗雜謳謠,非全雅什。漢明帝時,樂有四品:一曰《大予樂》,郊廟上陵之 所用焉。則《易》所謂「先王作樂崇德,殷薦之上帝,以配祖考」者也。二曰雅頌 樂,辟雍饗射之所用焉。則《孝經》所謂「移風易俗,莫善於樂」者也。三曰黃門 鼓吹樂,天子宴群臣之所用焉。則《詩》所謂「坎坎鼓我,蹲蹲儛我」者也。其四 曰短簫鐃歌樂,軍中之所用焉。黃帝時,岐伯所造,以建武揚德,風敵勵兵,則 《周官》所謂「王師大捷,則令凱歌」者也。又采百官詩頌,以為登歌,十月吉辰, 始用烝祭。董卓之亂,正聲咸盪。漢雅樂郎杜夔,能曉樂事,八音七始,靡不兼該。 魏武平荊州,得夔,使其刊定雅律。魏有先代古樂,自夔始也。自此迄晉,用相因 循,永嘉之寇,盡淪胡羯。於是樂人南奔,穆皇羅鐘磬,苻堅北敗,孝武獲登歌。 晉氏不綱,魏圖將霸,道武克中山,太武平統萬,或得其宮懸,或收其古樂,於時 經營是迫,雅器斯寢。孝文頗為詩歌,以勖在位,謠俗流傳,布諸音律。大臣馳騁 漢、魏,旁羅宋、齊,功成奮豫,代有製作。莫不各揚廟舞,自造郊歌,宣暢功德, 輝光當世,而移風易俗,浸以陵夷。
liáng wǔ dì běn zì zhū shēng, bó tōng qián zài, wèi jí xià chē, yì xiān fēng yǎ, yuán zhào fán bǎi, gè chén suǒ wén. dì yòu zì jiū tī qián wéi, cái chéng yī dài. zhōu tài zǔ fā jī guān lǒng, gōng ān róng dí, qún chén qǐng gōng chéng zhī lè, shì zūn zhōu jiù, yī sān cái ér mìng guǎn, chéng liù diǎn ér huī wén. ér xià wǔ zhī shēng, qǐ jī rén zhī chàng, dēng gē zhī zòu, xié xiān bēi zhī yīn, qíng dòng yú zhōng, yì rén xīn bù néng yǐ yě. xī zhòng ní fǎn lǔ, fēng yǎ sī zhèng, suǒ wèi yǒu qí yì ér wú qí shí. gāo zǔ shòu mìng wéi xīn, bā zhōu tóng guàn, zhì shì quán chū yú hú rén, yíng shén yóu dài yú biān qū. jí yán hé zhòu qǐng, pō shè yǎ yīn, ér jì xiǎng wén sháo, qù zhī mí yuǎn. ruò fú èr nán sī lǐ, bā fēng yáng jié, shùn xù páng tōng, yāo yín píng qì, gōng zhēng liú chàng, áo xiáng lǜ wǔ, hóng rén yì zhī dào, ān xìng mìng zhī zhēn, jūn zǐ yì hòu, xiǎo rén wú huǐ, fēi dà lè zhī yì, qí shú néng yǔ yú cǐ zhě zāi! shì yǐ shùn yǒng nán fēng ér yú dì chāng, zhòu gē běi bǐ ér yīn wáng miè. dà lè bù wěn, zé wáng zhèng zài yān. gù lù qí bù xiāng yīn xí, yǐ bèi yú zhì. zhōu guān dà sī lè yī qiān sān bǎi sān shí jiǔ rén. hàn jiāo miào jí wǔ lè, sān bǎi bā shí rén. yáng dì jīn shē, pō wán yín qū, yù shǐ dài fū péi yùn, chuāi zhī dì qíng, zòu kuò zhōu qí liáng chén lè gōng zǐ dì, jí rén jiān shàn shēng diào zhě, fán sān bǎi yú rén, bìng fù tài lè. chàng yōu zá, xián lái cuì zhǐ. qí āi guǎn xīn shēng, yín xián qiǎo zòu, jiē chū yè chéng zhī xià, gāo qí zhī jiù qū yún.
梁武帝本自諸生,博通前載,未及下車,意先風雅,爰詔凡百,各陳所聞。帝 又自糾擿前違,裁成一代。周太祖發跡關隴,躬安戎狄,群臣請功成之樂,式遵周 舊,依三材而命管,承六典而揮文。而《下武》之聲,豈姬人之唱,登歌之奏,協 鮮卑之音,情動於中,亦人心不能已也。昔仲尼返魯,風雅斯正,所謂有其藝而無 其時。高祖受命惟新,八州同貫,制氏全出於胡人,迎神猶帶於邊曲。及顏、何驟 請,頗涉雅音,而繼想聞《韶》,去之彌遠。若夫二南斯理,八風揚節,順序旁通, 妖淫屏棄,宮徵流唱,翱翔率舞,弘仁義之道,安性命之真,君子益厚,小人無悔, 非大樂之懿,其孰能與於此者哉!是以舜詠《南風》而虞帝昌,紂歌北鄙而殷王滅。 大樂不紊,則王政在焉。故錄其不相因襲,以備於志。《周官》大司樂一千三百三 十九人。漢郊廟及武樂,三百八十人。煬帝矜奢,頗玩淫曲,御史大夫裴蘊,揣知 帝情,奏括周、齊、梁、陳樂工子弟,及人間善聲調者,凡三百餘人,並付太樂。 倡優〕雜,咸來萃止。其哀管新聲,淫弦巧奏,皆出鄴城之下,高齊之舊曲雲。
liáng shì zhī chū, lè yuán qí jiù. wǔ dì sī hóng gǔ lè, tiān jiān yuán nián, suì xià zhào fǎng bǎi liáo yuē: fū shēng yīn zhī dào, yǔ zhèng tōng yǐ, suǒ yǐ yí fēng yì sú, míng guì biàn jiàn. ér sháo hù zhī chēng kōng chuán, xián yīng zhī shí mí tuō, wèi jìn yǐ lái, líng tì zī shén. suì shǐ yǎ zhèng hùn xiáo, zhōng shí sī miù, tiān rén quē jiǔ biàn zhī jié, cháo yàn shī sì xuán zhī yí. zhèn mèi dàn zuò cháo, sī qiú jué zhǐ, ér jiù shì fěi cún, wèi huò lí zhèng, wù mèi yǒu huái, suǒ wèi tàn xī. qīng děng xué shù tōng míng, kě chén qí suǒ jiàn. yú shì sàn qí cháng shì shàng shū pú shè shěn yuē zòu dá yuē: qiè yǐ qín dài miè xué, lè jīng cán wáng. zhì yú hàn wǔ dì shí, hé jiān xiàn wáng yǔ máo shēng děng, gòng cǎi zhōu guān jí zhū zi yán lè shì zhě, yǐ zuò lè jì. qí nèi shǐ chéng wáng dìng, chuán shòu cháng shān wáng yǔ. liú xiàng xiào shū, dé lè jì èr shí sān piān, yǔ yǔ bù tóng. xiàng bié lù, yǒu lè gē shī sì piān zhào shì yǎ qín qī piān shī shì yǎ qín bā piān lóng shì yǎ qín bǎi liù piān. wéi cǐ ér yǐ. jìn zhōng jīng bù wú fù lè shū, bié lù suǒ zài, yǐ fù wáng yì. àn hàn chū diǎn zhāng miè jué, zhū rú jùn shí gōu qú qiáng bì zhī jiān, dé piàn jiǎn yí wén, yǔ lǐ shì xiāng guān zhě, jí biān cì yǐ wèi lǐ, jiē fēi shèng rén zhī yán. yuè lìng qǔ lǚ shì chūn qiū, zhōng yōng biǎo jì fáng jì zī yī jiē qǔ zi sī zi, lè jì qǔ gōng sūn ní zi, tán gōng cán zá, yòu fēi fāng fú diǎn gào zhī shū yě. lǐ jì shì xíng jǐ jīng bāng zhī qiè, gù qián rú bù dé bù bǔ zhuì yǐ bèi shì yòng. lè shū shì dà ér yòng huǎn, zì fēi féng qīn míng zhī zhǔ, zhì zuò zhī jūn, bù jiàn xiáng yì. hàn shì yǐ lái, zhǔ fēi qīn míng, lè jì fēi rén chén jí shì, gù yán zhě guǎ. bì xià yǐ zhì shèng zhī dé, yīng lè tuī zhī fú, shí yí zuò lè chóng dé, yīn jiàn shàng dì. ér lè shū lún wáng, xún àn wú suǒ. yí xuǎn zhū shēng, fēn lìng xún tǎo jīng shǐ bǎi jiā, fán lè shì wú xiǎo dà, jiē bié zuǎn lù. nǎi wěi yī jiù xué, zhuàn wèi lè shū, yǐ qǐ qiān zài jué wén, yǐ dìng dà liáng zhī lè. shǐ wǔ yīng huái cán, liù jīng xìng kuì.
梁氏之初,樂緣齊舊。武帝思弘古樂,天監元年,遂下詔訪百僚曰:「夫聲音 之道,與政通矣,所以移風易俗,明貴辨賤。而《韶》、《護》之稱空傳,《咸》、 《英》之實靡托,魏晉以來,陵替滋甚。遂使雅鄭混淆,鍾石斯謬,天人缺九變之 節,朝宴失四懸之儀。朕昧旦坐朝,思求厥旨,而舊事匪存,未獲釐正,寤寐有懷, 所為嘆息。卿等學術通明,可陳其所見。」於是散騎常侍、尚書僕射沈約奏答曰: 「竊以秦代滅學,《樂經》殘亡。至於漢武帝時,河間獻王與毛生等,共采《周官》 及諸子言樂事者,以作《樂記》。其內史丞王定,傳授常山王禹。劉向校書,得 《樂記》二十三篇,與禹不同。向《別錄》,有《樂歌詩》四篇、《趙氏雅琴》七 篇、《師氏雅琴》八篇、《龍氏雅琴》百六篇。唯此而已。《晉中經簿》無復樂書, 《別錄》所載,已復亡逸。案漢初典章滅絕,諸儒捃拾溝渠牆壁之間,得片簡遺文, 與禮事相關者,即編次以為禮,皆非聖人之言。《月令》取《呂氏春秋》,《中庸》、 《表記》、《防記》、《緇衣》皆取《子思子》,《樂記》取《公孫尼子》,《檀 弓》殘雜,又非方幅典誥之書也。禮既是行己經邦之切,故前儒不得不補綴以備事 用。樂書事大而用緩,自非逢欽明之主,製作之君,不見詳議。漢氏以來,主非欽 明,樂既非人臣急事,故言者寡。陛下以至聖之德,應樂推之符,實宜作樂崇德, 殷薦上帝。而樂書淪亡,尋案無所。宜選諸生,分令尋討經史百家,凡樂事無小大, 皆別纂錄。乃委一舊學,撰為樂書,以起千載絕文,以定大梁之樂。使《五英》懷 慚,《六莖》興愧。」
shì shí duì lè zhě qī shí bā jiā, xián duō yǐn liú lüè, hào dàng qí cí, jiē yán lè zhī yí gǎi, bù yán gǎi lè zhī fǎ. dì jì sù shàn zhōng lǜ, xiáng xī jiù shì, suì zì zhì dìng lǐ lè. yòu lì wèi sì qì, míng zhī wèi tōng. tōng shòu shēng guǎng jiǔ cùn, xuān shēng zhǎng jiǔ chǐ, lín yuè gāo yī cùn èr fēn. měi tōng jiē shī sān xián. yī yuē xuán yīng tōng: yīng zhōng xián, yòng yī bǎi sì shí èr sī, zhǎng sì chǐ qī cùn sì fēn chà qiáng huáng zhōng xián, yòng èr bǎi qī shí sī, zhǎng jiǔ chǐ dà lǚ xián, yòng èr bǎi wǔ shí èr sī, zhǎng bā chǐ sì cùn sān fēn chà ruò. èr yuē qīng yáng tōng: tài cù xián, yòng èr bǎi sì shí sī, zhǎng bā chǐ jiā zhōng xián, yòng èr bǎi èr shí sì sī, zhǎng qī chǐ wǔ cùn ruò gū xǐ xián, yòng èr bǎi yī shí sì sī, zhǎng qī chǐ yī cùn yī fēn qiáng. sān yuē zhū míng tōng: zhōng lǚ xián, yòng yī bǎi jiǔ shí jiǔ sī, zhǎng liù chǐ liù cùn liù fēn ruò ruí bīn xián, yòng yī bǎi bā shí jiǔ sī, zhǎng liù chǐ sān cùn èr fēn qiáng lín zhōng xián, yòng yī bǎi bā shí sī, zhǎng liù chǐ. sì yuē bái cáng tōng: yí zé xián, yòng yī bǎi liù shí bā sī, zhǎng wǔ chǐ liù cùn èr fēn ruò nán lǚ xián, yòng yī bǎi liù shí sī, zhǎng wǔ chǐ sān cùn èr fēn dà qiáng wú shè xián, yòng yī bǎi sì shí jiǔ sī, zhǎng sì chǐ jiǔ cùn jiǔ fēn qiáng. yīn yǐ tōng shēng, zhuǎn tuī yuè qì, xī wú chà wéi, ér hái xiāng de zhōng. yòu zhì wèi shí èr dí: huáng zhōng dí, zhǎng sān chǐ bā cùn, dà lǚ dí, zhǎng sān chǐ liù cùn, tài cù dí, zhǎng sān chǐ sì cùn, jiā zhōng dí, zhǎng sān chǐ èr cùn, gū xǐ dí, zhǎng sān chǐ yī cùn, zhōng lǚ dí, zhǎng èr chǐ jiǔ cùn, ruí bīn dí, zhǎng èr chǐ bā cùn, lín zhōng dí, zhǎng èr chǐ qī cùn, yí zé dí, zhǎng èr chǐ liù cùn, nán lǚ dí, zhǎng èr chǐ wǔ cùn, wú shè dí, zhǎng èr chǐ sì cùn, yīng zhōng dí, zhǎng èr chǐ sān cùn. yòng dí yǐ xiě tōng shēng, yǐn gǔ zhōng yù lǜ bìng zhōu dài gǔ zhōng, bìng jiē bù chà. yú shì bèi yǐ bā yīn, shī yǐ qī shēng, mò bù hé yùn.
是時對樂者七十八家,咸多引流略,浩蕩其詞,皆言樂之宜改,不言改樂之法。 帝既素善鐘律,詳悉舊事,遂自製定禮樂。又立為四器,名之為通。通受聲廣九寸, 宣聲長九尺,臨岳高一寸二分。每通皆施三弦。一曰玄英通:應鐘弦,用一百四十 二絲,長四尺七寸四分差強;黃鐘弦,用二百七十絲,長九尺;大呂弦,用二百五 十二絲,長八尺四寸三分差弱。二曰青陽通:太簇弦,用二百四十絲,長八尺;夾 鍾弦,用二百二十四絲,長七尺五寸弱;姑洗弦,用二百一十四絲,長七尺一寸一 分強。三曰硃明通:中呂弦,用一百九十九絲,長六尺六寸六分弱;蕤賓弦,用一 百八十九絲,長六尺三寸二分強;林鐘弦,用一百八十絲,長六尺。四曰白藏通: 夷則弦,用一百六十八絲,長五尺六寸二分弱;南呂弦,用一百六十絲,長五尺三 寸二分大強;無射弦,用一百四十九絲,長四尺九寸九分強。因以通聲,轉推月氣, 悉無差違,而還相得中。又制為十二笛:黃鐘笛,長三尺八寸,大呂笛,長三尺六 寸,太簇笛,長三尺四寸,夾鍾笛,長三尺二寸,姑洗笛,長三尺一寸,中呂笛, 長二尺九寸,蕤賓笛,長二尺八寸,林鐘笛,長二尺七寸,夷則笛,長二尺六寸, 南呂笛,長二尺五寸,無射笛,長二尺四寸,應鐘笛,長二尺三寸。用笛以寫通聲, 飲古鐘玉律並周代古鐘,並皆不差。於是被以八音,施以七聲,莫不和韻。
shì shí běi zhōng láng sī mǎ hé tóng zhī shàng yán: àn zhōu lǐ wáng chū rù zé zòu wáng xià, shī chū rù zé zòu sì xià, shēng chū rù zé zòu zhāo xià. jīn lè fǔ zhī xià, wéi biàn wáng xià wèi huáng xià, gài yuán qín hàn yǐ lái chēng huáng gù yě. ér qí shì réng sòng yí zhù, yíng shén zòu zhāo xià, huáng dì chū rù zòu yǒng zhì, shēng chū rù gèng zòu yǐn shēng zhī lè. qí wèi chuǎn miù, mò sī zhī shén. qǐng xià lǐ jú gǎi zhèng. zhōu shě yì, yǐ wèi lǐ wáng rù zòu wáng xià, dà jì sì yǔ cháo huì, qí yòng lè yī yě. ér hàn zhì, huáng dì zài miào, zòu yǒng zhì lè, cháo huì zhī rì, bié yǒu huáng xià. èr lè yǒu yì, yú lǐ wèi guāi, yí chú yǒng zhì, hái yòng huáng xià. yòu lǐ shī chū rù zòu sì xià, bīn rù dà mén zòu sì xià, zé suǒ shè wéi zài rén shén, qí yǔ yíng shēng zhī lè, bù kě làn yě. sòng jì shī lǐ, dùn kuī jiù zé, shén rù miào mén, suì zòu zhāo xià, nǎi yǐ shēng láo zhī lè, yòng jiē zǔ kǎo zhī líng. sī jiē qián dài zhī shēn cī, dāng jīn suǒ yí gǎi yě. shí yì yòu yǐ wèi zhōu lǐ yún: ruò lè liù biàn, tiān shén jiē jiàng. shén jū shàng xuán, qù hái huǎng hū, jiàng zé zì zhì, yíng zé wú suǒ. kě gǎi yíng wèi jiàng, ér sòng yī qián shì. yòu zhōu lǐ yún ruò lè bā biàn, zé dì qí jiē chū, kě dé ér lǐ, dì yí yī jiù wèi yíng shén. bìng cóng zhī. yòu yǐ míng táng shè lè, dà lüè yǔ nán jiāo bù shū, wéi tán táng yì míng, ér wú jiù liáo zhī wèi. míng táng zé biàn gē wǔ dì, qí yú tóng yú jiāo shì yān.
是時北中郎司馬何佟之上言:「案《周禮》『王出入則奏《王夏》,屍出入則 奏《肆夏》,牲出入則奏《昭夏》。今樂府之《夏》,唯變《王夏》為《皇夏》, 蓋緣秦、漢以來稱皇故也。而齊氏仍宋儀注,迎神奏《昭夏》,皇帝出入奏《永至》, 牲出入更奏引牲之樂。其為舛謬,莫斯之甚。請下禮局改正。」周舍議,以為「 《禮》『王入奏《王夏》』,大祭祀與朝會,其用樂一也。而漢制,皇帝在廟,奏 《永至》樂,朝會之日,別有《皇夏》。二樂有異,於禮為乖,宜除《永至》,還 用《皇夏》。又《禮》『屍出入奏《肆夏》,賓入大門奏《肆夏》』,則所設唯在 人神,其與迎牲之樂,不可濫也。宋季失禮,頓虧舊則,神入廟門,遂奏《昭夏》, 乃以牲牢之樂,用接祖考之靈。斯皆前代之深疵,當今所宜改也。」時議又以為 《周禮》云:「若樂六變,天神皆降。」神居上玄,去還怳忽,降則自至,迎則無 所。可改迎為降,而送依前式。又《周禮》雲「若樂八變,則地祇皆出,可得而禮」, 地宜依舊為迎神。並從之。又以明堂設樂,大略與南郊不殊,惟壇堂異名,而無就 燎之位。明堂則遍歌五帝,其餘同於郊式焉。
chū sòng qí dài, sì tiān dì, jì zōng miào, zhǔn hàn cí tài yī hòu tǔ, jǐn yòng gōng xuán. yòu tài cháng rèn fǎng yì jù wáng sù yì yún: zhōu guān yǐ liù lǜ wǔ shēng bā yīn liù wǔ dà hé lè, yǐ zhì guǐ shén, yǐ hé bāng guó, yǐ xié zhào shù, yǐ ān bīn kè, yǐ yuè yuǎn rén. shì wèi liù tóng, yī shí jiē zuò. jīn liù dài wǔ dú fēn yòng zhī, bù yàn rén xīn. suì yī sù yì, sì jì jiāo miào, bèi liù dài lè. zhì shì dì yuē: zhōu guān fēn lè xiǎng sì, yú shū zhǐ míng liǎng xuán, qiú zhī yú gǔ, wú gōng xuán zhī yì. hé? shì rén lǐ rù, shì shén lǐ jiǎn yě. tiān zǐ xí gǔn, ér zhì jìng bù wén, guān tiān xià zhī wù, wú kě yǐ chēng qí dé zhě, zé yǐ shǎo wèi guì yǐ. dà hé lè zhě, shì shǐ liù lǜ yǔ wǔ shēng kè xié, bā yīn yǔ wàn wǔ hé jié ěr. qǐ wèi zhì guǐ shén zhǐ yòng liù dài lè yě? qí hòu jí yán fēn lè xù zhī, yǐ jì yǐ xiǎng. cǐ nǎi xiǎo rán kě míng, sù zé shī qí zhǐ yǐ. tuī jiǎn zài jí, chū wú jiāo yīn zōng miào biàn wǔ liù dài zhī wén. wéi míng táng wèi yuē: dì sì zhōu gōng yú tài miào, zhū gàn yù qī, miǎn ér wǔ dà wǔ, pí biàn sù jī, tì ér wǔ dà xià. nà yí mán zhī lè yú tài miào, yán guǎng lǔ yú tiān xià yě. fū jì shàng yú jìng, wú shǐ lè fán lǐ dú. shì yǐ jì shì dǎi àn ér jì, jì zhī yǐ zhú, yǒu sī bǒ yǐ. qí wèi bù jìng dà yǐ. tā rì jì, zǐ lù yǔ yān, zhì míng ér shǐ, yàn cháo ér tuì. kǒng zǐ wén zhī, yuē: shuí wèi yóu yě bù zhī lǐ hū? ruò yī sù yì, jiāo jì yǒu yíng sòng zhī lè, yòu yǒu dēng gē, gè sòng gōng dé biàn yǐ liù dài, jì zhī chū rù, fāng dài lè zhōng. cǐ zé guāi yú zhòng ní wěi yàn cháo zhī yì yǐ. yú shì bù bèi gōng xuán, bù biàn wǔ liù dài, zhú suǒ yīng xū. jí shè xuán, zé fēi gōng fēi xuān, fēi pàn fēi tè, yí yǐ zhì jìng suǒ yīng shī yòng ěr. zōng miào shěng yíng sòng zhī lè, yǐ qí bì gōng líng zhái yě. qí yǒng míng zhōng, wǔ rén guān zé bìng zān bǐ, dì yuē: bǐ hù gài yǐ jì shì shòu yán, wǔ bù shòu yán, hé shì zān bǐ? qǐ yǒu shēn fú cháo yī, ér zú qí yàn lǚ? yú shì qù bǐ.
初宋、齊代,祀天地,祭宗廟,准漢祠太一后土,盡用宮懸。又太常任昉亦據 王肅議云:「《周官》『以六律、五聲、八音、六舞大合樂,以致鬼神,以和邦國, 以諧兆庶,以安賓客,以悅遠人。』是謂六同,一時皆作。今六代舞獨分用之,不 厭人心。」遂依肅議,祀祭郊廟,備六代樂。至是帝曰:「《周官》分樂饗祀, 《虞書》止鳴兩懸,求之於古,無宮懸之議。何?事人禮縟,事神禮簡也。天子襲 袞,而至敬不文,觀天下之物,無可以稱其德者,則以少為貴矣。大合樂者,是使 六律與五聲克諧,八音與萬舞合節耳。豈謂致鬼神只用六代樂也?其後即言『分樂 序之,以祭以享。』此乃曉然可明,肅則失其旨矣。推檢載籍,初無郊禋宗廟遍舞 六代之文。唯《明堂位》曰:『禘祀周公於太廟,硃干玉戚,冕而舞《大武》,皮 弁素積,裼而舞《大夏》。納夷蠻之樂於太廟,言廣魯於天下也。』夫祭尚於敬, 無使樂繁禮黷。是以季氏逮暗而祭,繼之以燭,有司跛倚。其為不敬大矣。他日祭, 子路與焉,質明而始,晏朝而退。孔子聞之,曰:「誰謂由也不知禮乎?』若依肅 議,郊既有迎送之樂,又有登歌,各頌功德;遍以六代,繼之出入,方待樂終。此 則乖於仲尼韙晏朝之意矣。」於是不備宮懸,不遍舞六代,逐所應須。即設懸,則 非宮非軒,非判非特,宜以至敬所應施用耳。宗廟省迎送之樂,以其閟宮靈宅也。 齊永明中,舞人冠幘並簪筆,帝曰:「筆笏蓋以記事受言,舞不受言,何事簪筆? 豈有身服朝衣,而足綦宴履?」於是去筆。
yòu jìn jí sòng qí, xuán zhōng qìng dà zhǔn xiāng sì, jiē shí liù jià. huáng zhōng zhī gōng: běi fāng, běi miàn, biān qìng qǐ xī, qí dōng biān zhōng, qí dōng héng dà yú bó, bù zhī hé dài suǒ zuò, qí dōng bó zhōng. tài cù zhī gōng: dōng fāng, xī miàn, qǐ běi. ruí bīn zhī gōng: nán fāng, běi miàn, qǐ dōng. gū xǐ zhī gōng: xī fāng, dōng miàn, qǐ nán. suǒ cì jiē rú běi miàn. shè jiàn gǔ yú sì yú, xuán nèi sì miàn, gè yǒu chù bào. dì yuē: zhe jìn sòng shǐ zhě, jiē yán tài yuán yuán jiā sì nián, sì xiāng jīn shí dà bèi. jīn jiǎn lè fǔ, zhǐ yǒu huáng zhōng gū xǐ ruí bīn tài cù sì gé ér yǐ. liù lǜ bù jù, hé wèi sì xiāng? bèi lè zhī wén, qí yì yān zài? yú shì chú qù héng zhōng, shè shí èr bó zhōng, gè yī chén wèi, ér yīng qí lǜ. měi yī bó zhōng, zé shè biān zhōng qìng gè yī jù, hé sān shí liù jià. zhí jiàn gǔ yú sì yú. yuán zhèng dà huì bèi yòng zhī.
又晉及宋、齊,懸鐘磬大准相似,皆十六架。黃鐘之宮:北方,北面,編磬起 西,其東編鐘,其東衡大於鎛,不知何代所作,其東鎛鍾。太簇之宮:東方,西面, 起北。蕤賓之宮:南方,北面,起東。姑洗之宮:西方,東面,起南。所次皆如北 面。設建鼓於四隅,懸內四面,各有柷爆。帝曰:「著晉、宋史者,皆言太元、元 嘉四年,四廂金石大備。今檢樂府,止有黃鐘、姑洗、蕤賓、太簇四格而已。六律 不具,何謂四廂?備樂之文,其義焉在?」於是除去衡鍾,設十二鎛鍾,各依辰位, 而應其律。每一鎛鍾,則設編鐘磬各一虡,合三十六架。植建鼓於四隅。元正大會 備用之。
nǎi dìng jiāo yīn zōng miào jí sān cháo zhī lè, yǐ wǔ wǔ wèi dà zhuàng wǔ, qǔ yì yún dà zhě zhuàng yě, zhèng dà ér tiān dì zhī qíng kě jiàn yě. yǐ wén wǔ wèi dà guān wǔ, qǔ yì yún dà guān zài shàng, guān tiān zhī shén dào ér sì shí bù tè yě. guó lè yǐ yǎ wèi chēng, qǔ shī xù yún: yán tiān xià zhī shì, xíng sì fāng zhī fēng, wèi zhī yǎ. yǎ zhě, zhèng yě. zhǐ hū shí èr, zé tiān shù yě. nǎi qù jiē bù zhī lè, zēng chè shí zhī yǎ yān. zhòng guān chū rù, sòng yuán huī sān nián yí zhù zòu sù xián lè, qí jí liáng chū yì tóng. zhì shì gǎi wèi jùn yǎ, qǔ lǐ jì: sī tú lùn xuǎn shì zhī xiù zhě ér shēng zhī xué, yuē jùn shì yě. èr jiāo tài miào míng táng, sān cháo tóng yòng yān. huáng dì chū rù, sòng xiào jiàn èr nián qiū qǐ jū zhù zòu yǒng zhì, qí jí liáng chū yì tóng. zhì shì gǎi wèi huáng yǎ, qǔ shī huáng yǐ shàng dì, lín xià yǒu hè yě. èr jiāo tài miào tóng yòng. huáng tài zǐ chū rù, zòu yìn yǎ, qǔ shī jūn zǐ wàn nián, yǒng xī ěr yìn yě. wáng gōng chū rù, zòu yín yǎ, qǔ shàng shū zhōu guān èr gōng hóng huà, yín liàng tiān dì yě. shàng shòu jiǔ, zòu jiè yǎ, qǔ shī jūn zǐ wàn nián, jiè ěr jǐng fú yě. shí jǔ, zòu xū yǎ, qǔ yì yún shàng yú tiān, xū, jūn zǐ yǐ yǐn shí yàn lè yě. chè zhuàn, zòu yōng yǎ, qǔ lǐ jì dà xiǎng kè chū yǐ yōng chè yě. bìng sān cháo yòng zhī. shēng chū rù, sòng yuán huī èr nián yí zhù zòu yǐn shēng, qí jí liáng chū yì tóng. zhì shì gǎi wèi dí yǎ, qǔ lǐ jì dì niú bì zài dí sān yuè yě. jiàn máo xuè, sòng yuán huī sān nián yí zhù zòu jiā jiàn, qí jí liáng chū yì tóng. zhì shì gǎi wèi quán yǎ, qǔ chūn qiū zuǒ shì chuán shēng quán féi tú yě. běi jiāo míng táng tài miào bìng tóng yòng. jiàng shén jí yíng sòng, sòng yuán huī sān nián yí zhù zòu zhāo xià, qí jí liáng chū yì tóng. zhì shì gǎi wèi chéng yǎ, qǔ shàng shū zhì chéng gǎn shén yě. huáng dì yǐn fú jiǔ, sòng yuán huī sān nián yí zhù zòu jiā zuò, zhì qí bù gǎi, liáng chū, gǎi wèi yǒng zuò. zhì shì gǎi wèi xiàn yǎ, qǔ lǐ jì jì tǒng shī yǐn wǔ, jūn xǐ yù jué xiàn qīng. jīn zhī fú jiǔ, yì gǔ xiàn zhī yì yě. běi jiāo míng táng tài miào tóng yòng. jiù liáo wèi, sòng yuán huī sān nián yí zhù zòu zhāo yuǎn, qí jí liáng bù gǎi. jiù mái wèi, qí yǒng míng liù nián yí zhù zòu lì yōu. zhì shì liáo mái jù zòu yīn yǎ, qǔ zhōu lǐ dà zōng bó yǐ yīn sì sì hào tiān shàng dì yě. qí cí bìng shěn yuē suǒ zhì. jīn liè qí gē shī sān shí qū yún.
乃定郊禋宗廟及三朝之樂,以武舞為《大壯舞》,取《易》雲「大者壯也」, 正大而天地之情可見也。以文舞為《大觀舞》,取《易》雲「大觀在上」,觀天之 神道而四時不忒也。國樂以「雅」為稱,取《詩序》云:「言天下之事,形四方之 風,謂之雅。雅者,正也。」止乎十二,則天數也。乃去階步之樂,增撤食之雅焉。 眾官出入,宋元徽三年《儀注》奏《肅咸樂》,齊及梁初亦同。至是改為《俊雅》, 取《禮記》:「司徒論選士之秀者而升之學,曰俊士也。」二郊、太廟、明堂,三 朝同用焉。皇帝出入,宋孝建二年秋《起居注》奏《永至》,齊及梁初亦同。至是 改為《皇雅》,取《詩》「皇矣上帝,臨下有赫」也。二郊、太廟同用。皇太子出 入,奏《胤雅》,取《詩》「君子萬年,永錫爾胤」也。王公出入,奏《寅雅》, 取《尚書》、《周官》「貳公弘化,寅亮天地」也。上壽酒,奏《介雅》,取《詩》 「君子萬年,介爾景福」也。食舉,奏《需雅》,取《易》「雲上於天,需,君子 以飲食宴樂」也。撤饌,奏《雍雅》,取《禮記》「大饗客出以《雍》撤也。」並 三朝用之。牲出入,宋元徽二年《儀注》奏《引牲》,齊及梁初亦同。至是改為 《滌雅》,取《禮記》「帝牛必在滌三月」也。薦毛血,宋元徽三年《儀注》奏 《嘉薦》,齊及梁初亦同。至是改為《牷雅》,取《春秋左氏傳》「牲牷肥腯」也。 北郊明堂、太廟並同用。降神及迎送,宋元徽三年《儀注》奏《昭夏》,齊及梁初 亦同。至是改為《誠雅》,取《尚書》「至誠感神」也。皇帝飲福酒,宋元徽三年 《儀注》奏《嘉祚》,至齊不改,梁初,改為《永祚》。至是改為《獻雅》,取 《禮記·祭統》「屍飲五,君洗玉爵獻卿」。今之福酒,亦古獻之義也。北郊、明 堂、太廟同用。就燎位,宋元徽三年《儀注》奏《昭遠》,齊及梁不改。就埋位, 齊永明六年《儀注》奏《隸幽》。至是燎埋俱奏《禋雅》,取《周禮·大宗伯》 「以禋祀祀昊天上帝」也。其辭並沈約所制。今列其歌詩三十曲雲。
jùn yǎ, gē shī sān qǔ, sì yán:
《俊雅》,歌詩三曲,四言:
shè guān fēn zhí, máo jùn yōu qí. máo jùn yī hé? guì dé shàng chǐ. táng yì xián shì, zhōu níng duō shì. qū qū wèi guó, yóu lài jūn zǐ. hàn zhī dé rén, dì yóu nǎi lǐ.
設官分職,髦俊攸俟。髦俊伊何?貴德尚齒。唐乂咸事,周寧多士。區區衛國, 猶賴君子。漢之得人,帝猷乃理。
kāi wǒ bā xí, pì wǒ jiǔ zhòng. háng pèi liú xiǎng, yīng fú yǒu róng. gǔn yī qián mài, liè pì yún cóng. yì jiān dōng xù, shì měi xī yōng. fēn jiē děng sù, yì liè qí gōng.
開我八襲,辟我九重。珩佩流響,纓紱有容。袞衣前邁,列辟雲從。義兼東序, 事美西雍。分階等肅,異列齊恭。
zhòng liè běi shàng, fēn tíng yì bì. bǎi sī yáng zhí, jiǔ bīn xiāng lǐ. qí sòng jiù shēng, lǔ wèi xiōng dì. sī huáng ǎi ǎi, qún lóng jì jì. wǒ yǒu jiā bīn, shí wéi kǎi tì.
重列北上,分庭異陛。百司揚職,九賓相禮。齊宋舅甥,魯衛兄弟。思皇藹藹, 群龍濟濟。我有嘉賓,實惟愷悌。
huáng yǎ, sān qǔ, wǔ yán:
《皇雅》,三曲,五言:
dì dé shí guǎng yùn, chē shū mí bù bīn. zhí mào cháo qún hòu, chuí liú yù bǎi shén. bā huāng zhòng yì zhì, wàn guó wǎn lái qīn.
帝德實廣運,車書靡不賓。執瑁朝群後,垂旒御百神。八荒重譯至,萬國婉來 親。
huá gài fú zǐ wēi, gōu chén rào tài yī. róng yì bèi tí zǔ, cān chà luó qiàn bì. xīng huí zhào yǐ làn, tiān xíng xú qiě mì.
華蓋拂紫微,勾陳繞太一。容裔被緹組,參差羅蒨畢。星回照以爛,天行徐且 謐。
qīng bì cháo wàn yǔ, duān miǎn lín zhèng yáng. qīng qú huáng jīn yì, gǔn yī wén xiù shang. jì sàn huá chóng cǎi, fù liú rì yuè guāng.
清蹕朝萬宇,端冕臨正陽。青絇黃金繶,袞衣文繡裳。既散華蟲采,複流日月 光。
yìn yǎ, yī qǔ, sì yán:
《胤雅》,一曲,四言:
zì xī yīn dài, zhé wáng dié yǒu. jiàng jí zhōu chéng, wéi qì shì shǒu. shàng tiān nǎi juàn, dà liáng jì shòu. zhuó zhuó zhòng míng, yǎng chéng yuán shǒu. tǐ gān zuò èr, mìng fú sī jiǔ. zhì bǎo zhì shī, jū qián jū hòu. qián xīng běi yào, kè lóng wàn shòu.
自昔殷代,哲王迭有。降及周成,惟器是守。上天乃眷,大梁既受。灼灼重明, 仰承元首。體乾作貳,命服斯九。置保置師,居前居後。前星北耀,克隆萬壽。
yín yǎ, yī qǔ, sān yán:
《寅雅》,一曲,三言:
lǐ mò wéi, lè jù jǔ. yán fān pì, cháo dì suǒ. zhí huán pú, liè qí jǔ. chuí gǔn cuì, fēn róng yǔ. shēng yǒu yí, jiàng yǒu xù. qí zān fú, wàng xiào yǔ. shǐ jīn yán, zhōng hān xǔ.
禮莫違,樂具舉。延籓辟,朝帝所。執桓蒲,列齊莒。垂袞毳,紛容與。升有 儀,降有序。齊簪紱,忘笑語。始矜嚴,終酣醑。
jiè yǎ, sān qǔ, wǔ yán:
《介雅》,三曲,五言:
bǎi fú sì xiàng chū, wàn shòu sān yuán shǐ. bài xiàn wéi gǔn zhí, tóng xīn xié qīng shì. běi jí yǒng wú qióng, nán shān hé zú nǐ.
百福四象初,萬壽三元始。拜獻惟袞職,同心協卿士。北極永無窮,南山何足 擬。
shòu suí bǎi lǐ qià, qìng yǔ sān cháo shēng. wéi huáng jí fán zhǐ, jǐng fú hù xiāng réng. shēn xī yǒng wú yí, ráng jiǎn bì lái yīng.
壽隨百禮洽,慶與三朝升。惟皇集繁祉,景福互相仍。申錫永無遺,穰簡必來 應。
bǎi wèi jì hán xīn, liù yǐn mò néng shàng. yù léi xìn zhàn zhàn, jīn zhī pō yáo yàng. jìng jǔ fā tiān hé, xiáng zhǐ liú jiā kuàng.
百味既含馨,六飲莫能尚。玉罍信湛湛,金卮頗搖漾。敬舉發天和,祥祉流嘉 貺。
xū yǎ, bā qū, qī yán:
《需雅》,八曲,七言:
shí tǐ píng xīn dài hé wèi, shù xiū bǎi pǐn duō wèi guì. huò dǐng huò zī xuān jiǔ fèi, chǔ guì hú yán mào fāng huì. jiā biān liè zǔ diāo qiě wèi.
實體平心待和味,庶羞百品多為貴。或鼎或鼒宣九沸,楚桂胡鹽芼芳卉。加籩 列俎雕且蔚。
wǔ wèi jiǔ biàn jiān liù hé, lìng fāng gān zhǐ shù qiě duō. sān wēi zhī lù jiǔ qī hé, yuán àn fāng zhàng càn xīng luó. huáng jǔ sī lè tóng shān hé.
五味九變兼六和,令芳甘旨庶且多。三危之露九期禾,圓案方丈粲星羅。皇舉 斯樂同山河。
jiǔ zhōu shàng yú fēi yī zú, xuán zhī bì shù shòu huá mù. zhōng cháo cǎi zhī bù yíng jū, yòng fú xīng shān hé jiǔ gǔ. jì gān qiě yù zhì xiá fú.
九州上腴非一族,玄芝碧樹壽華木。終朝采之不盈掬,用拂腥膻和九穀。既甘 且飫致遐福。
rén yù suǒ dà wèi wèi xiān, xìng hé jǐn jìng xián zài zhān. bì lín zhū wěi xiàn jiā xiān, hóng máo lǜ yì zhuì qīng xuān. chén bài qǐ shǒu wàn sī nián.
人慾所大味為先,興和盡敬咸在旃。碧鱗硃尾獻嘉鮮,紅毛綠翼墜輕翾。臣拜 稽首萬斯年。
jī zhōng yǐ qí wéi dà guó, kuàng nǎi yù tiān liú zhì dé. yòu shí sī jǔ yáng shèng zé, qí lǐ bù qiān yí bù tè. fēng yóu suǒ bèi shēn qiě sāi.
擊鐘以俟惟大國,況乃御天流至德。侑食斯舉揚盛則,其禮不愆儀不忒。風猷 所被深且塞。
shàn fū fèng zhí xiàn fāng zī, bù shè bù yāo xián yǐ shí. diào gān shì kǔ bié miǎn zī, qí dé bù shuǎng shòu fú lí. yú yān yì yù yǒng wú qī.
膳夫奉職獻芳滋,不麝不夭咸以時。調甘適苦別澠淄,其德不爽受福厘。於焉 逸豫永無期。
bèi wèi sī xiǎng wéi zhì shèng, xián jiàng rén shén lǐ wèi shèng. huò fēng huò yǎ liú gē yǒng, fù dǐng yán guī qǐ yīn mìng. yōu yōu sì hǎi tóng zī qìng.
備味斯饗惟至聖,咸降人神禮為盛。或風或雅流歌詠,負鼎言歸啟殷命。悠悠 四海同茲慶。
dào wǒ liù suì luó bā zhēn, hóng dǐng zì cuàn fěi láo xīn. jīng bāo hǎi wù bì lái chén, huá gān dí shui suí wèi hé shén. yǐ sī zhì dé bèi wú yín.
道我六穗羅八珍,洪鼎自爨匪勞薪。荊包海物必來陳,滑甘滌氵隨味和神。以 斯至德被無垠。
yōng yǎ, sān qǔ, sì yán:
《雍雅》,三曲,四言:
míng míng zài shàng, qí yí yǒu xù. zhōng shì mí qiān, shōu xíng chè zǔ. nǎi shēng nǎi jiàng, hé lè bèi jǔ. tiān dé mò wéi, rén móu shì yǔ. jìng xíng lǐ dá, zī yān yàn yǔ.
明明在上,其儀有序。終事靡愆,收鉶撤俎。乃升乃降,和樂備舉。天德莫違, 人謀是與。敬行禮達,茲焉宴語。
wǒ jùn wéi fù, wǒ yáo kǒng shù. jiā wèi jì chōng, shí zhǐ sī yù. shǔ yàn wú shuǎng, chōng hé zài yù. jī rǎng qí huān, huái shēng děng yù. zhēng shù nǎi lì, shí yóu rén shù.
我餕惟阜,我餚孔庶。嘉味既充,食旨斯飫。屬厭無爽,沖和在御。擊壤齊歡, 懷生等豫。蒸庶乃粒,實由仁恕。
bǎi sī jǐng liè, huáng zài zài bì. jì yù qiě xǔ, zú shí chéng lǐ. qí róng mù mù, qí yí jì jì. fán bǎi shù liáo, mò bù kǎi tì. yǎn yǒu wàn guó, yì yóu tiān qǐ.
百司警列,皇在在陛。既飫且醑,卒食成禮。其容穆穆,其儀濟濟。凡百庶僚, 莫不愷悌。奄有萬國,抑由天啟。
dí yǎ, yī qǔ, sì yán:
《滌雅》,一曲,四言:
jiāng xiū shèng lǐ, qí yí kǒng chì. yǒu tú sī shēng, guó mén shì zhì. bù lí bù huì, mí qiān mí jì. chéng jī xiàn tǐ, yǒng yán zhāo shì. fǔ xiū huáng dé, yǎng suī líng zhì. bǎi fú jù yīng, jiā xiáng yǔn jì. jùn bēn yī zài, qìng tán xiá sì.
將修盛禮,其儀孔熾。有腯斯牲,國門是置。不黎不翽,靡愆靡忌。呈肌獻體, 永言昭事。俯休皇德,仰綏靈志。百福具膺,嘉祥允洎。駿奔伊在,慶覃遐嗣。
quán yǎ, yī qǔ, sì yán:
《牷雅》,一曲,四言:
fǎn běn xìng jìng, fù gǔ zhāo chéng. lǐ róng sù shè, sì shì kǒng míng. huá zǔ dài xiàn, chóng bēi lì shēng. chōng zāi jiǎn wò, sù yǐ zān yīng. qí liáo jì qǐ, wǒ dòu jì yíng. páo dīng yóu rèn, gé lú yàn shēng. duō zhǐ yōu jí, jǐng fú lái bìng.
反本興敬,復古昭誠。禮容宿設,祀事孔明。華俎待獻,崇碑麗牲。充哉繭握, 肅矣簪纓。其膋既啟,我豆既盈。庖丁遊刃,葛盧驗聲。多祉攸集,景福來並。
chéng yǎ, yī qǔ, sān yán: nán jiāo jiàng shén yòng
《誠雅》,一曲,三言:南郊降神用
huái hū huāng, zhān hào dàng. jǐn chéng jié, zhì qián xiǎng. chū yǎo míng, jiàng wú xiàng. huáng qíng sù, jù liáo yǎng. rén lǐ shèng, shén tú chǎng. rén ài míng líng, shēn jìng xiǎng. gǎn cāng jí, dòng xuán rǎng.
懷忽慌,瞻浩蕩。盡誠潔,致虔想。出杳冥,降無象。皇情肅,具僚仰。人禮 盛,神途敞。亻愛明靈,申敬饗。感蒼極,洞玄壤。
chéng yǎ, yī qǔ, sān yán: běi jiāo yíng shén yòng
《誠雅》,一曲,三言:北郊迎神用
dì dé pǔ, kūn qiū jùn. yáng yǔ dí, gǔ yīng. chū zūn zhī, zhǎn chéng xìn. zhāo hǎi dú, luó yuè zhèn. wéi fú zhǐ, xián zhāo jìn.
地德溥,昆丘峻。揚羽翟,鼓應。出尊祗,展誠信。招海瀆,羅岳鎮。惟福祉, 咸昭晉。
chéng yǎ, yī qǔ, sì yán: nán běi jiāo míng táng tài miào sòng shén tóng yòng
《誠雅》,一曲,四言:南北郊、明堂、太廟送神同用
wǒ yǒu míng dé, xīn fēi jì shǔ. shēng yù kǒng bèi, jiā jiàn wéi lǚ. jīn xuán sù shè, hé lè jù jǔ. lǐ dá yōu míng, jìng xíng zūn zǔ. gǔ zhōng yún sòng, xiá fú shì yǔ.
我有明德,馨非稷黍。牲玉孔備,嘉薦惟旅。金懸宿設,和樂具舉。禮達幽明, 敬行樽俎。鼓鍾雲送,遐福是與。
xiàn yǎ, yī qǔ, sì yán:
《獻雅》,一曲,四言:
shén gōng sù sù, tiān yí mù mù. lǐ xiàn jì tóng, yīng cǐ lí fú. wǒ yǒu xīn míng, wú kuì shǐ zhù.
神宮肅肅,天儀穆穆。禮獻既同,膺此釐福。我有馨明,無愧史祝。
yīn yǎ, yī qǔ, sì yán: jiù liáo
《禋雅》,一曲,四言:就燎
zǐ gōng zhāo huàn, tài yī wēi xuán. jiàng lín xià tǔ, zūn gāo shàng tiān. zài chén guī bì, shì bèi shēng quán. yún gū qīng yǐn, xún yú gāo xuán. fǔ zhāo xiàng wù, yǎng zhì gāo yān. sù bǐ líng zhǐ, xián dá huáng qián.
紫宮昭煥,太一微玄。降臨下土,尊高上天。載陳珪壁,式備牲牷。雲孤清引, 栒虞高懸。俯昭象物,仰致高煙。肅彼靈祉,咸達皇虔。
yīn yǎ, yī qǔ, sì yán: jiù lǐ
《禋雅》,一曲,四言:就理
shèng lè sī jǔ, xié zhēng diào gōng. líng xiǎng qìng qià, zhǐ jī huà róng. bā biàn yǒu xù, sān xiàn yǐ zhōng. kǎn shēng yì yù, chóu dé bào gōng. zhèn chuí chéng lǚ, tóu rǎng shēng fēng. dào wú xū zhì, shì yóu gǎn tōng. yú huáng shèng liè, cǐ zuò huá sōng.
盛樂斯舉,協徵調宮。靈饗慶洽,祉積化融。八變有序,三獻已終。坎牲瘞玉, 酬德報功。振垂成呂,投壤生風。道無虛致,事由感通。於皇盛烈,此祚華嵩。
pǔ tōng zhōng, jiàn shū zhī hòu, gǎi zhū yǎ gē, chì xiāo zi yún zhì cí. jì wú shēng láo, suì shěng dí yǎ quán yǎ yún.
普通中,薦蔬之後,改諸雅歌,敕蕭子云制詞。既無牲牢,遂省《滌雅》、 《牷雅》雲。
nán jiāo, wǔ zòu huáng zhōng, qǔ yáng shǐ huà yě. běi jiāo, wǔ zòu lín zhōng, qǔ yīn shǐ huà yě. míng táng zōng miào, suǒ shàng zhě jìng, ruí bīn shì wèi jìng zhī míng, fù yǒu yīn zhǔ zhī yì, gù tóng zòu yān. qí nán běi jiāo míng táng zōng miào zhī lǐ, jiā yǒu dēng gē. jīn yòu liè qí gē shī yī shí bā qū yún.
南郊,舞奏黃鐘,取陽始化也。北郊,舞奏林鐘,取陰始化也。明堂宗廟,所 尚者敬,蕤賓是為敬之名,復有陰主之義,故同奏焉。其南北郊、明堂、宗廟之禮, 加有登歌。今又列其歌詩一十八曲雲。
nán jiāo huáng dì chū xiàn, zòu dēng gē, èr qǔ, sān yán:
南郊皇帝初獻,奏登歌,二曲,三言:
tūn jì míng, lǐ gào chéng. wéi shèng zǔ, zhǔ shàng líng. jué yǐ xiàn, léi yòu yíng. xī yǔ yuè, zhǎn gē shēng. rén ài rú zài, jié huáng qíng.
暾既明,禮告成。惟聖祖,主上靈。爵已獻,罍又盈。息羽籥,展歌聲。亻愛 如在,結皇情。
lǐ róng shèng, zūn zǔ liè. xuán jiǔ chén, táo páo shè. xiàn qīng zhǐ, zhì qián jié. wáng jì shēng, lè yǐ què. jiàng cāng hào, chuí fāng liè.
禮容盛,樽俎列。玄酒陳,陶匏設。獻清旨,致虔潔。王既升,樂已闋。降蒼 昊,垂芳烈。
běi jiāo huáng dì chū xiàn, zòu dēng gē, èr qǔ, sì yán:
北郊皇帝初獻,奏登歌,二曲,四言:
fāng tán jì kǎn, dì qí yǐ chū. shèng diǎn fú qiān, qún wàng xián zhì. nǎi shēng nǎi xiàn, jìng chéng lǐ zú. líng jiàng wú zhào, shén xiǎng zài mì. yǔn yǐ jiā zuò, qí shēng rú rì.
方壇既坎,地祇已出。盛典弗愆,群望咸秩。乃升乃獻,敬成禮卒。靈降無兆, 神饗載謐。允矣嘉祚,其升如日。
zhì zāi kūn yuán, shí wéi hòu zài. gōng zī diàn xiǎng, chéng jiāo xiǎn huì. huò shēng huò jiàng, yáo zhū dòng pèi. dé biǎo chéng wù, qìng liú huáng dài. chún gǔ bù qiān. qí fú shì lài.
至哉坤元,實惟厚載。躬茲奠饗,誠交顯晦。或升或降,搖珠動佩。德表成物, 慶流皇代。純嘏不愆。祺福是賚。
zōng miào huáng dì chū xiàn, zòu dēng gē, qī qū, sì yán:
宗廟皇帝初獻,奏登歌,七曲,四言:
gōng gāo lǐ qià, dào zūn lè bèi. sān xiàn jù jǔ, bǎi sī zài wèi. chéng jìng wǎng qiān, yōu míng tóng zhì. máng máng yì zhào, wú sī bù suí. gài zhī rú tiān, róng zhī rú dì.
功高禮洽,道尊樂備。三獻具舉,百司在位。誠敬罔愆,幽明同致。茫茫億兆, 無思不遂。蓋之如天,容之如地。
yīn zhào yù kuāng, zhōu shǐ bīn wáng. yú hè wén zǔ, jī wǒ dà liáng. zhào tǔ qī shí, yǎn yǒu sì fāng. dì xuān bǎi sì, rén sī wèi wàng, yǒng yán shèng liè, zuò wǒ wú jiāng.
殷兆玉筐,周始邠王。於赫文祖,基我大梁。肇土七十,奄有四方。帝軒百祀, 人思未忘,永言聖烈,祚我無疆。
yǒu xià duō zuì, yīn rén tú tàn. sì hǎi dào xuán, shí shì sī luàn. zì tiān mìng wǒ, jiān xiōng tiǎn nán. jì yuè nǎi fēi, yán dēng tiān hàn. yuán xiǎng yuán sì, fú lù yōu zàn.
有夏多罪,殷人塗炭。四海倒懸,十室思亂。自天命我,殲凶殄難。既躍乃飛, 言登天漢。爰饗爰祀,福祿攸贊。
xī xiàng jì shì, léi zǔ sī jù. wǒ yù zài xīn, huáng liú nǎi zhù. é é qīng shì, jùn bēn shì wù. pèi shàng míng jiē, yīng hái fú shù. yōu yōu yì zhào, tiān lín rì xù.
犧象既飾,罍俎斯具。我郁載馨,黃流乃注。峨峨卿士,駿奔是務。佩上鳴階, 纓還拂樹。悠悠億兆,天臨日煦。
yī yǔ zhì dé, guāng bèi qián shǒu. zhù róng cāng hào, zhēn táo qū yǒu. sù gōng sān xiàn, duì yáng wàn shòu. bǐ wū kě fēng, hán shēng wú jiù. fěi tú qī bǎi, tiān zhǎng dì jiǔ.
猗與至德,光被黔首。鑄熔蒼昊,甄陶區有。肅恭三獻,對揚萬壽。比屋可封, 含生無咎。匪徒七百,天長地久。
yǒu mìng zì tiān, yú huáng hòu dì. yōu yōu sì hǎi, mò bù lái jì. fán zhǐ jù yīng, bā shén sǒng wèi, fú zhì yǒu zhào, qìng lái wú jì. bō cǐ yú xiū, yú bǐ huāng yì.
有命自天,於皇后帝。悠悠四海,莫不來祭。繁祉具膺,八神聳衛,福至有兆, 慶來無際。播此餘休,於彼荒裔。
sì diǎn zhāo jié, wǒ lǐ mò wéi. bā guǐ chōng shì, liù lóng jiě cān. shén gōng sù sù, líng qǐn wēi wēi. jiā jiàn jì xiǎng, jǐng fú yōu guī. zhì dé guāng bèi, hóng zuò zài huī.
祀典昭潔,我禮莫違。八簋充室,六龍解驂。神宮肅肅,靈寢微微。嘉薦既饗, 景福攸歸。至德光被,洪祚載輝。
míng táng biàn gē wǔ dì dēng gē, wǔ qū, sì yán:
明堂遍歌五帝登歌,五曲,四言:
gē qīng dì cí:
歌青帝辭:
dì jū zài zhèn, lóng dé sī chūn. kāi yuán bù zé, hán hé shàng rén. qún jū jì sàn, suì yún yáng zhǐ. chì nóng fēn dì, rén lì wéi shǐ. diāo liáng xiù gǒng, dān yíng yù chí. líng wēi yǐ jiàng, bǎi fú lái suī.
帝居在震,龍德司春。開元布澤,含和尚仁。群居既散,歲雲陽止。飭農分地, 人粒惟始。雕梁繡栱,丹楹玉墀。靈威以降,百福來綏。
gē chì dì cí:
歌赤帝辭:
yán guāng zài lí, huǒ wèi wēi dé. zhí lǐ zhāo xùn, chí héng shòu zé. mí cǎo jì diāo, wēn fēng yǐ zhì. jiā jiàn wéi lǚ, shí xiū kǒng bèi. qí tí zài táng, shēng yōng zài xià. fěi wéi qī bǎi, wú jué zhōng shǐ.
炎光在離,火為威德。執禮昭訓,持衡受則。靡草既凋,溫風以至。嘉薦惟旅, 時羞孔備。齊醍在堂,笙鏞在下。匪惟七百,無絕終始。
gē huáng dì cí:
歌黃帝辭:
yù bǐ zhōng tán, hán líng chǎn huà. huí huán qì xiàng, lún wú chuò jià. bù dé yān zài, sì xù jiāng shōu. yīn gōng shù wǔ, fàn jì cān zhī. zhái píng jū zhōng, páng lín wài yǔ. shēng wèi dì zūn, jiàng wèi shén zhǔ.
郁彼中壇,含靈闡化。迴環氣象,輪無輟駕。布德焉在,四序將收。音宮數五, 飯稷驂鳷。宅屏居中,旁臨外宇。升為帝尊,降為神主。
gē bái dì cí:
歌白帝辭:
shén zài qiū fāng, dì jū sì hào. yǔn zī jīn dé, cái chéng wàn bǎo. hóng lái què huà, cān jiàn huǒ xié. mù wú xuán niǎo, jú yǒu huáng huá. zài liè shēng qìng, shì chén yí zǔ. líng wǎng cháng huái, wéi dé shì yǔ.
神在秋方,帝居四皓。允茲金德,裁成萬寶。鴻來雀化,參見火邪。幕無玄鳥, 菊有黃華。載列笙磬,式陳彝俎。靈罔常懷,惟德是與。
gē hēi dì cí:
歌黑帝辭:
dé shèng hū shuǐ, xuán míng jì jié. yīn jiàng yáng téng, qì níng xiàng bì. sī zhì lì kǎn, jià tiě yī xuán. qí hán chè dì, guǐ dù huí tiān. yōu yōu sì hǎi, jùn bēn fèng zhí. zuò wǒ wú jiāng, yǒng lóng rén jí.
德盛乎水,玄冥紀節。陰降陽騰,氣凝象閉。司智蒞坎,駕鐵衣玄。祁寒坼地, 晷度回天。悠悠四海,駿奔奉職。祚我無疆,永隆人極。
tài zǔ tài fū rén miào wǔ gē:
太祖太夫人廟舞歌:
bì gōng sù sù, qīng miào jì jì. yú mù fū rén, gù tiān yōu qǐ. zuò wǒ liáng dé, yīng sī shèng lǐ. wén jué dá xiàng, zhòng yán dān bì. shì wǒ zǔ yí, jié wǒ zī shèng. gōng shì diàn xiǎng, tuī zūn jǐn jìng. yōu yōu wàn guó, jù chéng zī qìng. dà xiào zhuī yuǎn, zhào shù yōu yǒng.
閟宮肅肅,清廟濟濟。於穆夫人,固天攸啟。祚我梁德,膺斯盛禮。文泬達向, 重檐丹陛。飾我俎彝,潔我粢盛。躬事奠饗,推尊盡敬。悠悠萬國,具承茲慶。大 孝追遠,兆庶攸詠。
tài zǔ tài fū rén miào dēng gē:
太祖太夫人廟登歌:
guāng liú zhě yuǎn, lǐ guì mí shēn. jiā xiǎng yún bèi, shèng diǎn bì chén. zhuī yǎng zì běn, lì ài wéi qīn. huáng qíng nǎi mù, dì fú lái zūn. jià qí liù pèi, qí yào sān chén. gǎn zī shuāng lù, shì bǐ dōng chūn. yǐ sī xiào dé, yǒng bèi zhēng mín.
光流者遠,禮貴彌申。嘉饗雲備,盛典必陳。追養自本,立愛惟親。皇情乃慕, 帝服來尊。駕齊六轡,旂耀三辰。感茲霜露,事彼冬春。以斯孝德,永被蒸民。
dà zhuàng wǔ zòu yí zé, dà guān wǔ zòu gū xǐ, qǔ qí yuè wáng yě. èr jiāo míng táng tài miào, sān cháo bìng tóng yòng. jīn yì liè qí gē shī èr qǔ yún.
《大壯舞》奏夷則,《大觀舞》奏姑洗,取其月王也。二郊、明堂、太廟,三 朝並同用。今亦列其歌詩二曲雲。
dà zhuàng wǔ gē, yī qǔ, sì yán:
《大壯舞》歌,一曲,四言:
gāo gāo zài shàng, shí ài sī rén. juàn qiú shèng dé, dà zhěng yí lún. lǜ tǔ fāng liáo, rú huǒ zài xīn. xin qì xin qì qián shǒu, mù bù jí chén. zhū guāng qǐ yào, zhào fā qióng mín. wǒ huáng yù qǐ, lóng yuè hàn jīn. yán jiè mù yě, diàn jī léi zhèn. què gǒng zhī jiǎ, péng pú zhī rén. huò pí huò wǔ, piào chǔ fú lún. wǒ bāng suī jiù, qí mìng wéi xīn. liù fá nǎi zhǐ, qī dé bì chén. jūn lín wàn guó, suì fǔ bā yín.
高高在上,實愛斯人。眷求聖德,大拯彝倫。率土方燎,如火在薪。忄棄忄棄 黔首,暮不及晨。硃光啟耀,兆發穹旻。我皇郁起,龍躍漢津。言屆牧野,電激雷 震。闕鞏之甲,彭濮之人。或貔或武,漂杵浮輪。我邦雖舊,其命惟新。六伐乃止, 七德必陳。君臨萬國,遂撫八夤。
dà guān wǔ gē, yī qǔ, sì yán:
《大觀舞》歌,一曲,四言:
huáng yǐ dì liè, dà zāi xìng shèng. yǎn yǒu sì fāng, shòu tiān míng mìng. jū shàng bù dài, lín xià wéi jìng. jǔ wú qiān zé, dòng wú shī zhèng. wù cóng qí běn, rén suì qí xìng. zhāo bō jiǔ gōng, sù qí bā bǐng. kuān yǐ huì xià, dé yǐ wèi zhèng. sān zhǐ chén yí, zhòng lún xī yìng. zhàn hè wàng zǔ, tī shān fěi xiòng. rú rì yǒu héng, yǔ tiān wú jìng. zài chén jīn shí, shì liú wǔ yǒng. xián yīng sháo xià, yú zī bǐ shèng.
皇矣帝烈,大哉興聖。奄有四方,受天明命。居上不怠,臨下唯敬。舉無愆則, 動無失正。物從其本,人遂其性。昭播九功,肅齊八柄。寬以惠下,德以為政。三 趾晨儀,重輪夕映。棧壑忘阻,梯山匪夐。如日有恆,與天無竟。載陳金石,式流 舞詠。《咸》、《英》、《韶》、《夏》,於茲比盛。
xiāng hè wǔ yǐn:
相和五引:
jiǎo yǐn:
角引:
méng shēng chù fā suì zài chūn, xián chí shǐ zòu dé shàng rén, zhān zhì yǐ xī hé qiě jūn.
萌生觸發歲在春,《咸池》始奏德尚仁,惉滯以息和且均。
zhēng yǐn:
徵引:
zhí héng sī shì zhái lí fāng, tāo tāo xià rì huǒ dé chāng, bā yīn bèi jǔ lè wú jiāng.
執衡司事宅離方,滔滔夏日火德昌,八音備舉樂無疆。
gōng yǐn:
宮引:
bā yīn zī shǐ jūn wǔ shēng, xìng cǐ hé lè gǎn bǎi jīng, yōu yóu lǜ lǚ bèi xián yīng.
八音資始君五聲,興此和樂感百精,優遊律呂被《咸》《英》。
shāng yǐn:
商引:
sī qiū jì duì zòu xī yīn, jī yáng zhōng shí hé sè qín, fēng liú fú bèi lè yīn yīn.
司秋紀兌奏西音,激揚鍾石和瑟琴,風流福被樂愔愔。
yǔ yǐn:
羽引:
xuán yīng jì yùn dōng bīng zhé, wù wèi yīn běn hé qiě yuè, qióng gāo cè shēn zhǎng wú jué.
玄英紀運冬冰折,物為音本和且悅,窮高測深長無絕。
pǔ tōng zhōng, jiàn shū yǐ hòu, chì xiāo zi yún gǎi zhū gē cí wèi xiāng hè yǐn, zé yī wǔ yīn gōng shāng jiǎo zhēng yǔ wèi dì cì, fēi suí yuè cì yě.
普通中,薦蔬以後,敕蕭子云改諸歌辭為相和引,則依五音宮商角徵羽為第次, 非隨月次也。
jiù sān cháo shè lè yǒu dēng gē, yǐ qí sòng zǔ zōng zhī gōng liè, fēi jūn chén zhī suǒ xiàn yě, yú shì qù zhī. sān cháo, dì yī, zòu xiāng hè wǔ yǐn: dì èr, zhòng guān rù, zòu jùn yǎ dì sān, huáng dì rù gé, zòu huáng yǎ dì sì, huáng tài zǐ fā xī zhōng huá mén, zòu yìn yǎ dì wǔ, huáng dì jìn, wáng gōng fā zú dì liù, wáng gōng jiàng diàn, tóng zòu yín yǎ dì qī, huáng dì rù chǔ biàn fú dì bā, huáng dì biàn fú chū chǔ, tóng zòu huáng yǎ dì jiǔ, gōng qīng shàng shòu jiǔ, zòu jiè yǎ dì shí, tài zǐ rù yù huì, zòu yìn yǎ shí yī, huáng dì shí jǔ, zòu xū yǎ shí èr, chè shí, zòu yōng yǎ shí sān, shè dà zhuàng wǔ wǔ shí sì, shè dà guān wén wǔ shí wǔ, shè yǎ gē wǔ qū, shí liù, shè pái jì shí qī, shè pí wǔ shí bā, shè duó wǔ shí jiǔ, shè fú wǔ èr shí, shè jīn wǔ bìng bái zhù èr shí yī, shè wǔ pán jì èr shí èr, shè wǔ lún jì èr shí sān, shè cì zhǎng zhuī huā chuáng jì èr shí sì, shè shòu huá jì èr shí wǔ, shè chē lún zhé dòu jì èr shí liù, shè zhǎng juē jì èr shí qī, shè xū mí shān huáng shān sān xiá děng jì èr shí bā, shè tiào líng jì èr shí jiǔ, shè tiào jiàn jì sān shí, shè zhì dào jì sān shí yī, shè zhì dào àn jì sān shí èr, shè qīng sī chuáng jì sān shí sān, shè yī sǎn huā chuáng jì sān shí sì, shè léi chuáng jì sān shí wǔ, shè jīn lún chuáng jì sān shí liù, shè bái shòu chuáng jì sān shí qī, shè zhì juē jì sān shí bā, shè xiǎn hóu chuáng jì sān shí jiǔ, shè zhuó mù chuáng jì sì shí, shè wǔ àn chuáng zhòu yuàn jì sì shí yī, shè bì xié jì sì shí èr, shè qīng zǐ lù jì sì shí sān, shè bái wǔ jì, zuò qì, jiāng bái lù lái yíng xià sì shí sì, shè sì zi dǎo ān xī kǒng què fèng huáng wén lù hú wǔ dēng lián shàng yún lè gē wǔ jì sì shí wǔ, shè yuán gāo sī gèn jì sì shí liù, shè biàn huáng lóng nòng guī jì sì shí qī, huáng tài zǐ qǐ, zòu yìn yǎ sì shí bā, zhòng guān chū, zòu jùn yǎ sì shí jiǔ, huáng dì xìng, zòu huáng yǎ.
舊三朝設樂有登歌,以其頌祖宗之功烈,非君臣之所獻也,於是去之。三朝, 第一,奏《相和五引》:第二,眾官入,奏《俊雅》;第三,皇帝入閤,奏《皇雅》; 第四,皇太子發西中華門,奏《胤雅》;第五,皇帝進,王公發足;第六,王公降 殿,同奏《寅雅》;第七,皇帝入儲變服;第八,皇帝變服出儲,同奏《皇雅》; 第九,公卿上壽酒,奏《介雅》;第十,太子入預會,奏《胤雅》;十一,皇帝食 舉,奏《需雅》;十二,撤食,奏《雍雅》;十三,設《大壯》武舞;十四,設 《大觀》文舞;十五,設《雅歌》五曲,十六,設俳伎;十七,設《鼙舞》;十八, 設《鐸舞》;十九,設《拂舞》;二十,設《巾舞》並《白紵》;二十一,設舞盤 伎;二十二,設舞輪伎;二十三,設刺長追花幢伎;二十四,設受猾伎;二十五, 設車輪折脰伎;二十六,設長蹻伎;二十七,設須彌山、黃山、三峽等伎;二十八, 設跳鈴伎;二十九,設跳劍伎;三十,設擲倒伎;三十一,設擲倒案伎;三十二, 設青絲幢伎;三十三,設一傘花幢伎;三十四,設雷幢伎;三十五,設金輪幢伎; 三十六,設白獸幢伎;三十七,設擲蹻伎;三十八,設獮猴幢伎;三十九,設啄木 幢伎;四十,設五案幢咒願伎;四十一,設辟邪伎;四十二,設青紫鹿伎;四十三, 設白武伎,作訖,將白鹿來迎下;四十四,設寺子導安息孔雀、鳳凰、文鹿胡舞登 連《上雲樂》歌舞伎;四十五,設緣高糹亘伎;四十六,設變黃龍弄龜伎;四十七, 皇太子起,奏《胤雅》;四十八,眾官出,奏《俊雅》;四十九,皇帝興,奏《皇 雅》。
zì sòng qí yǐ lái, sān cháo yǒu fèng huáng xián shū jì. zhì shì nǎi xià zhào yuē: zhèn jūn lín nán miàn, dào fēng gài què, jiā xiáng shí zhì, wèi kuì yǐ duō. jiǎ lìng cháo móu xuān gé, jí tóng chāng hù, yóu dāng gù xún guǎ dé, tuī ér bù jū. kuàng yú míng shí dùn shuǎng, zì qī ěr mù. yī rì yuán huì, tài lè zòu fèng huáng xián shū jì, zhì nǎi shè rén shòu shū, shēng diàn guì zòu. chéng fù xìng hū qián dài, lǜ yóu zì yuǎn, nèi shěng huái cán, mí yǔ shì dǔ. kě bà zhī.
自宋、齊已來,三朝有鳳凰銜書伎。至是乃下詔曰:「朕君臨南面,道風蓋闕, 嘉祥時至,為愧已多。假令巢侔軒閣,集同昌戶,猶當顧循寡德,推而不居。況於 名實頓爽,自欺耳目。一日元會,太樂奏鳳凰銜書伎,至乃舍人受書,升殿跪奏。 誠復興乎前代,率由自遠,內省懷慚,彌與事篤。可罷之。」
tiān jiān sì nián, zhǎng bīn lǐ hè chàng, qǐng yì huáng tài zǐ yuán huì chū rù suǒ zòu. dì mìng bié zhì yǎng dé zhī lè. chàng wèi yí míng yuán yǎ, yíng sòng èr fù yì tóng yòng zhī. qǔ lǐ yī yǒu yuán liáng, wàn guó yǐ zhēn zhī yì. míng shān bīn yán zhí zhī jí xú miǎn děng, yǐ wèi zhōu yǒu jiǔ xià, liáng yǒu shí èr yǎ. cǐ bìng zé tiān shù, wèi yī dài zhī qū. jīn jiā yī yǎ, biàn chéng shí sān. chàng yòu yí dōng gōng suǒ zòu wǔ, dì xià qí yì. chàng yǐ wèi, tiān zǐ wèi lè, yǐ shǎng zhū hóu zhī yǒu dé zhě. guān qí wǔ, zhī qí dé. kuàng huáng chǔ yǎng dé chūn gōng, shì zhān yōu shǔ, wèi yí bèi dà zhuàng dà guān èr wǔ, yǐ xuān wén wǔ zhī dé. dì cóng zhī. yú shì gǎi huáng tài zǐ lè wèi yuán zhēn, zòu èr wǔ. shì shí lǐ lè zhì dù, càn rán yǒu xù. qí hòu tái chéng lún méi, jiǎn wén dì shòu zhì yú hóu jǐng. jǐng yǐ jiǎn wén nǚ lì yáng gōng zhǔ wèi fēi, qǐng dì jí zhǔ mǔ fàn shū fēi yàn yú xī zhōu, zòu liáng suǒ cháng yòng lè. jǐng yí tóng suǒ chāo shì yì zài yàn yán. dì shān rán xiè tì. jǐng xìng yuē: bì xià hé bù lè yě? dì qiáng xiào yuē: chéng xiàng yán suǒ chāo shì wén cǐ yǐ wèi hé shēng? jǐng yuē: chén qiě bù zhī, hé dú chāo shì? zì cǐ lè fǔ bù xiū, fēng yǎ xián jǐn yǐ. jí wáng sēng biàn pò hóu jǐng, zhū lè bìng sòng jīng zhōu. jīng luàn, gōng qì pō què, yuán dì zhào yǒu sī bǔ zhuì cái bèi. jīng zhōu xiàn méi, zhōu rén bù zhī cǎi yòng, gōng rén yǒu zhī yīn zhě, bìng rù guān zhōng, suí lì méi wèi nú bì.
天監四年,掌賓禮賀瑒,請議皇太子元會出入所奏。帝命別制養德之樂。瑒謂 宜名《元雅》,迎送二傅亦同用之。取《禮》「一有元良,萬國以貞」之義。明山 賓、嚴植之及徐勉等,以為周有九《夏》,梁有十二《雅》。此並則天數,為一代 之曲。今加一雅,便成十三。瑒又疑東宮所奏舞,帝下其議。瑒以為,天子為樂, 以賞諸侯之有德者。觀其舞,知其德。況皇儲養德春宮,式瞻攸屬,謂宜備《大壯》、 《大觀》二舞,以宣文武之德。帝從之。於是改皇太子樂為《元貞》,奏二舞。是 時禮樂制度,粲然有序。其後台城淪沒,簡文帝受制於侯景。景以簡文女溧陽公主 為妃,請帝及主母範淑妃宴於西州,奏梁所常用樂。景儀同索超世亦在宴筵。帝潸 然屑涕。景興曰:「陛下何不樂也?」帝強笑曰:「丞相言索超世聞此以為何聲?」 景曰:「臣且不知,何獨超世?」自此樂府不修,風雅咸盡矣。及王僧辯破侯景, 諸樂並送荊州。經亂,工器頗闕,元帝詔有司補綴才備。荊州陷沒,周人不知採用, 工人有知音者,併入關中,隨例沒為奴婢。
gǔ chuī, sòng qí bìng yòng hàn qū, yòu chōng tíng yòng shí liù qū. gāo zǔ nǎi qù sì qū, liú qí shí èr, hé sì shí yě. gèng zhì xīn gē, yǐ shù gōng dé. qí dì yī, hàn qū zhū lù gǎi wèi mù jì xiè, yán qí xiè liáng shēng yě. dì èr, hàn qū sī bēi wēng gǎi wèi xián shǒu shān, yán wǔ dì pò wèi jūn yú sī bù, zhào wáng jī yě. dì sān, hàn qū ài rú zhāng gǎi wèi tóng bǎi shān, yán wǔ dì mù sī, wáng yè mí zhāng yě. dì sì, hàn qū shàng zhī huí gǎi wèi dào wáng, yán dōng hūn sàng dào, yì shī qǐ fán dèng yě. dì wǔ, hàn qū yōng lí gǎi wèi chén wēi, yán pò jiā hú yuán xūn yě. dì liù, hàn qū zhàn chéng nán gǎi wèi hàn dōng liú, yán yì shī kè lǔ shān chéng yě. dì qī, hàn qū wū shān gāo gǎi wèi hè lóu jùn, yán píng yǐng chéng, bīng wēi wú dí yě. dì bā, hàn qū shàng líng gǎi wèi hūn zhǔ zì yín tè, yán dōng hūn zhèng luàn, wǔ dì qǐ yì, píng jiǔ jiāng gū shú, dà pò zhū què, fá zuì diào rén yě. dì jiǔ, hàn qū jiāng jìn jiǔ gǎi wèi shí shǒu jú, yán yì shī píng jīng chéng, réng fèi hūn, dìng dà shì yě. dì shí, hàn qū yǒu suǒ sī gǎi wèi qī yùn jí, yán wǔ dì yīng lù shòu chán, dé shèng huà yuǎn yě. shí yī, hàn qū fāng shù gǎi wèi yú mù, yán dà liáng chǎn yùn, jūn chén hé lè, xiū zuò fāng yuǎn yě. shí èr, hàn qū shàng xié gǎi wèi wéi dà liáng, yán liáng dé guǎng yùn, rén huà qià yě.
鼓吹,宋、齊並用漢曲,又充庭用十六曲。高祖乃去四曲,留其十二,合四時 也。更制新歌,以述功德。其第一,漢曲《硃鷺》改為《木紀謝》,言齊謝梁升也。 第二,漢曲《思悲翁》改為《賢首山》,言武帝破魏軍於司部,肇王跡也。第三, 漢曲《艾如張》改為《桐柏山》,言武帝牧司,王業彌章也。第四,漢曲《上之回》 改為《道亡》,言東昏喪道,義師起樊鄧也。第五,漢曲《擁離》改為《忱威》, 言破加湖元勛也。第六,漢曲《戰城南》改為《漢東流》,言義師克魯山城也。第 七,漢曲《巫山高》改為《鶴樓峻》,言平郢城,兵威無敵也。第八,漢曲《上陵》 改為《昏主恣淫慝》,言東昏政亂,武帝起義,平九江、姑熟,大破硃雀,伐罪吊 人也。第九,漢曲《將進酒》改為《石首局》,言義師平京城,仍廢昏,定大事也。 第十,漢曲《有所思》改為《期運集》,言武帝應籙受禪,德盛化遠也。十一,漢 曲《芳樹》改為《於穆》,言大梁闡運,君臣和樂,休祚方遠也。十二,漢曲《上 邪》改為《惟大梁》,言梁德廣運,仁化洽也。
tiān jiān qī nián, jiāng yǒu shì tài miào. zhào yuē lǐ yún zhāi rì bù lè, jīn qīn fèng shǐ chū gōng, zhèn zuò gǔ chuī. wài kě xiáng yì. bā zuò chéng láng cān yì, qǐng yǔ jià shǐ chū, gǔ chuī cóng ér bù zuò, hái gōng rú cháng yí. dì cóng zhī, suì yǐ dìng zhì.
天監七年,將有事太廟。詔曰「《禮》雲『齋日不樂』,今親奉始出宮,振作 鼓吹。外可詳議。」八座丞郎參議,請與駕始出,鼓吹從而不作,還宮如常儀。帝 從之,遂以定製。
chū wǔ dì zhī zài yōng zhèn, yǒu tóng yáo yún: xiāng yáng bái tóng tí, fǎn fù yáng zhōu ér. shí zhě yán, bái tóng tí wèi mǎ yě bái, jīn sè yě. jí yì shī zhī xìng, shí yǐ tiě qí, yáng zhōu zhī shì, jiē miàn fù, guǒ rú yáo yán. gù jí wèi zhī hòu, gèng zào xīn shēng, dì zì wèi zhī cí sān qǔ, yòu lìng shěn yuē wèi sān qǔ, yǐ bèi xián guǎn. dì jì dǔ jìng fú fǎ, yòu zhì shàn zāi dà lè dà huān tiān dào xiān dào shén wáng lóng wáng miè guò è chú ài shuǐ duàn kǔ lún děng shí piān, míng wèi zhèng lè, jiē shù fó fǎ. yòu yǒu fǎ lè tóng zǐ jì tóng zǐ yǐ gē fàn bei, shè wú zhē dà huì zé wèi zhī.
初武帝之在雍鎮,有童謠云:「襄陽白銅蹄,反縛揚州兒。」識者言,白銅蹄 謂馬也;白,金色也。及義師之興,實以鐵騎,揚州之士,皆面縛,果如謠言。故 即位之後,更造新聲,帝自為之詞三曲,又令沈約為三曲,以被弦管。帝既篤敬佛 法,又制《善哉》、《大樂》、《大歡》、《天道》、《仙道》、《神王》、《龍 王》、《滅過惡》、《除愛水》、《斷苦輪》等十篇,名為正樂,皆述佛法。又有 法樂童子伎、童子倚歌梵唄,設無遮大會則為之。
chén chū, wǔ dì zhào qiú sòng qí gù shì. tài cháng qīng zhōu hóng ràng zòu yuē: qí shì chéng sòng, xián yòng yuán huī jiù shì, zōng sì cháo xiǎng, zòu lè jù tóng, wéi běi jiāo zhī lǐ, pō yǒu zēng yì. huáng dì rù wěi mén. zòu yǒng zhì yǐn fú jiǔ, zòu jiā zuò tài wèi yà xiàn, zòu kǎi róng mái shēng, zòu lì yōu dì hái biàn diàn, zòu xiū chéng zhòng guān bìng chū, zòu sù chéng. cǐ nǎi yuán huī suǒ què, yǒng míng liù nián zhī suǒ jiā yě. wéi sòng shén zhī lè, sòng xiào jiàn èr nián qiū qǐ jū zhù yún zòu sì xià, yǒng míng zhōng, gǎi zòu zhāo xià. dì suì yī zhī. shì shí bìng yòng liáng lè, wéi gǎi qī shì wǔ cí, jīn liè zhī yún.
陳初,武帝詔求宋、齊故事。太常卿周弘讓奏曰:「齊氏承宋,咸用元徽舊式, 宗祀朝饗,奏樂俱同,唯北郊之禮,頗有增益。皇帝入壝門。奏《永至》;飲福酒, 奏《嘉胙》;太尉亞獻,奏《凱容》;埋牲,奏《隸幽》;帝還便殿,奏《休成》; 眾官並出,奏《肅成》。此乃元徽所闕,永明六年之所加也。唯送神之樂,宋孝建 二年秋《起居注》雲『奏《肆夏》』,永明中,改奏《昭夏》。」帝遂依之。是時 並用梁樂,唯改七室舞辭,今列之雲。
huáng zǔ bù bīng fǔ jūn shén shì zòu kǎi róng wǔ cí:
皇祖步兵府君神室奏《凱容舞》辭:
yú hè huáng zǔ, gōng qiáng gāo yí. mài bǐ jué chū, chéng zī jùn jí. màn lè jiǎn jiǎn, bì qǐn yì yì. luǒ xiǎng ruò cún, wéi líng mí cè.
於赫皇祖,宮牆高嶷。邁彼厥初,成茲峻極。縵樂簡簡,閟寢翼翼。裸饗若存, 惟靈靡測。
huáng zǔ zhèng yuán fǔ jūn shén shì zòu kǎi róng wǔ cí:
皇祖正員府君神室奏《凱容舞》辭:
zhāo zāi shàng dé, jùn bǐ hóng yuán. dào guāng qián xùn, qìng liú hòu kūn. shén yóu miǎn miǎo, qīng miào sī cún. yǐ xiǎng yǐ sì, wéi zǔ wéi zūn.
昭哉上德,浚彼洪源。道光前訓,慶流後昆。神猷緬邈,清廟斯存。以享以祀, 惟祖惟尊。
huáng zǔ huái ān fǔ jūn shén shì zòu kǎi róng wǔ cí:
皇祖懷安府君神室奏《凱容舞》辭:
xuǎn chén chóng xiǎng, shì lǐ yán jìng. mí ài shēng láo, jiān xīn zī shèng. míng míng liè zǔ, lóng guāng yuǎn yìng. zhào wǒ wáng fēng, xíng sī wǔ yǒng.
選辰崇饗,飾禮嚴敬。靡愛牲牢,兼馨粢盛。明明列祖,龍光遠映。肇我王風, 形斯舞詠。
huáng gāo zǔ ān chéng fǔ jūn shén shì zòu kǎi róng wǔ cí:
皇高祖安成府君神室奏《凱容舞》辭:
dào yáo jī qìng, dé yuǎn chāng jī. yǒng yán zǔ wǔ, zhì xiǎng cóng sī. jiǔ zhāng tíng liè, bā wǔ huí chí. líng qí jiàng zhǐ, bǎi fú lái suī.
道遙積慶,德遠昌基。永言祖武,致享從思。九章停列,八舞回墀。靈其降止, 百福來綏。
huáng zēng zǔ tài cháng fǔ jūn shén shì zòu kǎi róng wǔ cí:
皇曾祖太常府君神室奏《凱容舞》辭:
zhào jī dì jī, yì biāo hóng zhuàn. gōng wéi zài dé, qióng yuán fāng chǎn. xiǎng jiàn sān qīng, yán chén sì liǎn. zēng wǒ táng gòu, shì fū dì diǎn.
肇跡帝基,義標鴻篆。恭惟載德,瓊源方闡。享薦三清,筵陳四璉。增我堂構, 式敷帝典。
huáng zǔ jǐng huáng dì shén shì zòu jǐng dé kǎi róng wǔ cí:
皇祖景皇帝神室奏《景德凱容舞》辭:
huáng zǔ zhí dé, zhǎng fā qí xiáng. xiǎn rén cáng yòng, huái dào tāo guāng. níng sī bì qǐn, hé cǐ xiāo xiāng. yǒng zhāo yí jué, hái fú jiǎn shāng.
皇祖執德,長發其祥。顯仁藏用,懷道韜光。寧斯閟寢,合此蕭薌。永昭貽厥, 還符翦商。
huáng kǎo gāo zǔ wǔ huáng dì shén shì zòu wǔ dé wǔ cí:
皇考高祖武皇帝神室奏《武德舞》辭:
zhēng zāi shèng zǔ, fǔ yùn shēng lí. dào zhōu jīng wěi, gōng gé xuán zhī. fāng xuān mài hù, bǐ shùn líng guī. jī xī shì yǒng, qīn míng zài sī.
烝哉聖祖,撫運升離。道周經緯,功格玄祗。方軒邁扈,比舜陵媯。緝熙是詠, 欽明在斯。
yún léi gòu tún, tú nán gòng jǔ. dà dìng yáng yuè, zhèn wēi héng chǔ. sì ào zhái xīn, jiǔ chóu hái xù. jǐng xīng chū yì, fēi yún rù lǚ.
雲雷遘屯,圖南共舉。大定揚越,震威衡楚。四奧宅心,九疇還敘。景星出翼, 非雲入呂。
dé chàng róng cí, qìng zhāo yǔ zhuì. yú mù qīng miào, zài yáng huī liè. jiā yù jì chén, fēng shèng sī jié. shì jiāng shì xiǎng, hóng yóu wú jué.
德暢容辭,慶昭羽綴。於穆清廟,載揚徽烈。嘉玉既陳,豐盛斯潔。是將是享, 鴻猷無絕。
tiān jiā yuán nián, wén dì shǐ dìng yuán qiū míng táng jí zōng miào lè. dōu guān shàng shū dào zhòng jǔ quán zòu: zhòng guān rù chū, jiē zòu sù chéng. shēng rù chū, zòu yǐn xī. shàng máo xuè, zòu jiā jiàn. yíng sòng shén, zòu zhāo xià. huáng dì rù tán, zòu yǒng zhì. huáng dì shēng bì, zòu dēng gē. huáng dì chū xiàn jí tài wèi yà xiàn guāng lù xūn zhōng xiàn, bìng zòu xuān liè. huáng dì yǐn fú jiǔ, zòu jiā zuò jiù liáo wèi, zòu zhāo yuǎn hái biàn diàn, zòu xiū chéng. zhì tài jiàn yuán nián, dìng sān cháo zhī lè, cǎi liáng gù shì: dì yī, zòu xiāng hè wǔ yǐn, gè suí wáng yuè, zé xiān zòu qí zhōng. wéi zhòng guān rù, zòu jùn yǎ, lín zhōng zuò, tài cù cān yīng zhī, qǔ qí chén dào yě. gǔ chuī zuò. huáng dì chū gé, zòu huáng yǎ, huáng zhōng zuò, tài cù jiā zhōng gū xǐ dà lǚ jiē yīng zhī. gǔ chuī zuò. huáng tài zi rù zhì shí zì bì, zòu yìn yǎ, tài cù zuò, nán lǚ cān yīng zhī, qǔ qí èr yuè shǎo yáng yě. huáng dì yán wáng gōng dēng, zòu yín yǎ, yí zé zuò, jiā zhōng yīng zhī, qǔ qí yuè fǎ yě. huáng dì rù níng biàn fú, zòu huáng yǎ, huáng zhōng zuò, lín zhōng cān yīng zhī. gǔ chuī zuò. huáng dì chū níng jí shēng zuò, jiē zòu huáng yǎ, bìng rú biàn fú zhī zuò. shàng shòu jiǔ, zòu jiè yǎ, tài cù zuò, nán lǚ cān yīng zhī, qǔ qí yáng qì shèng zhǎng, wàn wù fú còu yě. shí jǔ, zòu xū yǎ, ruí bīn zuò, dà lǚ cān yīng zhī, qǔ huǒ zhǔ yú lǐ, suǒ wèi shí wǒ yǐ lǐ yě. chè zhuàn, zòu yōng yǎ, wú shè zuò, zhōng lǚ cān yīng zhī, qǔ qí jīn rùn yǐ jié yě. wǔ wǔ zòu dà zhuàng, yí zé zuò, jiā zhōng cān yīng zhī, qī yuè jīn shǐ wáng, qǔ qí jiān duàn yě. gǔ chuī yǐn ér qù lái. wén wǔ zòu dà guān, gū xǐ zuò, yīng zhōng cān yīng zhī, sān yuè wàn wù bì róng, qǔ qí bù huì zhě yě. gǔ chuī yǐn ér qù lái. zhòng guān chū, zòu jùn yǎ, ruí bīn zuò, lín zhōng yí zé nán lǚ wú shè yīng zhōng tài cù cān yīng zhī. gǔ chuī zuò. huáng dì qǐ, zòu huáng yǎ, huáng zhōng zuò, lín zhōng yí zé nán lǚ wú shè cān yīng zhī. gǔ chuī zuò. cí yòng sòng qū, yàn zhǔn liáng lè, gài qǔ rén shén bù zá yě. zhì yuē: kě.
天嘉元年,文帝始定圓丘、明堂及宗廟樂。都官尚書到仲舉權奏:「眾官入出, 皆奏《肅成》。牲入出,奏《引犧》。上毛血,奏《嘉薦》。迎送神,奏《昭夏》。 皇帝入壇,奏《永至》。皇帝升陛,奏登歌。皇帝初獻及太尉亞獻、光祿勛終獻, 並奏《宣烈》。皇帝飲福酒,奏《嘉胙》;就燎位,奏《昭遠》;還便殿,奏《休 成》。至太建元年,定三朝之樂,采梁故事:第一,奏《相和》五引,各隨王月, 則先奏其鍾。唯眾官入,奏《俊雅》,林鐘作,太簇參應之,取其臣道也。鼓吹作。 皇帝出閣,奏《皇雅》,黃鐘作,太簇、夾鍾、姑洗、大呂皆應之。鼓吹作。皇太 子入至十字陛,奏《胤雅》,太簇作,南呂參應之,取其二月少陽也。皇帝延王公 登,奏《寅雅》,夷則作,夾鍾應之,取其月法也。皇帝入寧變服,奏《皇雅》, 黃鐘作,林鐘參應之。鼓吹作。皇帝出寧及升座,皆奏《皇雅》,並如變服之作。 上壽酒,奏《介雅》,太簇作,南呂參應之,取其陽氣盛長,萬物輻湊也。食舉, 奏《需雅》,蕤賓作,大呂參應之,取火主於禮,所謂「食我以禮」也。撤饌,奏 《雍雅》,無射作,中呂參應之,取其津潤已竭也。武舞奏《大壯》,夷則作,夾 鍾參應之,七月金始王,取其堅斷也。鼓吹引而去來。文舞奏《大觀》,姑洗作, 應鐘參應之,三月萬物必榮,取其布惠者也。鼓吹引而去來。眾官出,奏《俊雅》, 蕤賓作,林鐘、夷則、南呂、無射、應鐘、太簇參應之。鼓吹作。皇帝起,奏《皇 雅》,黃鐘作,林鐘、夷則、南呂、無射參應之。鼓吹作。祠用宋曲,宴准梁樂, 蓋取人神不雜也。制曰:「可。」
wǔ nián, zhào shàng shū zuǒ chéng liú píng yí cáo láng zhāng yá dìng nán běi jiāo jí míng táng yí zhù. gǎi tiān jiā zhōng suǒ yòng qí lè, jǐn yǐ sháo wèi míng. gōng jiù wèi dìng, xié lǜ xiào wèi jǔ huī, tài lè lìng guì zàn yún: zòu mào sháo zhī lè. jiàng shén, zòu tōng sháo shēng rù chū, zòu jié sháo dì rù tán jí hái biàn diàn, zòu mù sháo. dì chū zài bài, wǔ qī dé, gōng zhí gàn dùn, qū zhōng fù zhuì. chū jiù xuán dōng, jì wǔ jiǔ xù, gōng zhí yǔ yuè. xiàn jué yú tiān shén jí tài zǔ zhī zuò, zòu dēng gē. dì yǐn fú jiǔ, zòu jiā sháo jiù wàng liáo, zòu bào sháo.
五年,詔尚書左丞劉平、儀曹郎張崖定南北郊及明堂儀注。改天嘉中所用齊樂, 盡以韶為名。工就位定,協律校尉舉麾,太樂令跪贊云:「奏《懋韶》之樂。」降 神,奏《通韶》;牲入出,奏《潔韶》;帝入壇及還便殿,奏《穆韶》。帝初再拜, 舞《七德》,工執干楯,曲終復綴。出就懸東,繼舞《九序》,工執羽籥。獻爵於 天神及太祖之座,奏登歌。帝飲福酒,奏《嘉韶》;就望燎,奏《報韶》。
zhì liù nián shí yī yuè, shì zhōng shàng shū zuǒ pú shè jiàn chāng hóu xú líng, yí cáo láng zhōng shěn hǎn zòu lái nián yuán huì yí zhù, chēng shè rén cài jǐng lì fèng chì, xiān huì yī rì, tài lè zhǎn gōng xuán gāo sī gèn wǔ àn yú diàn tíng. kè rù, zòu xiāng hé wǔ yǐn. dì chū, huáng mén shì láng jǔ huī yú diàn shàng, zhǎng gù yīng zhī, jǔ yú jiē xià, zòu kāng sháo zhī lè. zhào yán wáng gōng dēng, zòu biàn sháo. fèng guī bì qì, chū yǐn xià diàn, zòu yì rú zhī. dì xìng, rù biàn diàn, zòu mù sháo. gēng yī yòu chū, zòu yì rú zhī. dì jǔ jiǔ, zòu suī sháo. jìn shàn, zòu yòu sháo. dì yù chá guǒ, tài cháng chéng guì qǐng jìn wǔ qī dé, jì zhī jiǔ xù. qí gǔ chuī zá jì, qǔ jìn sòng zhī jiù, wēi gèng fù yì. jiù yuán huì yǒu huáng lóng biàn wén lù shī zi zhī lèi, tài jiàn chū dìng zhì, jiē chú zhī. zhì shì cài jǐng lì zòu, xī fù shè yān. qí zhì, gǔ chuī yī bù shí liù rén, zé xiāo shí sān rén, jiā èr rén, gǔ yī rén. dōng gōng yī bù, jiàng sān rén, xiāo jiǎn èr rén, jiā jiǎn yī rén. zhū wáng yī bù, yòu jiàng yī rén, jiǎn xiāo yī. shù xìng yī bù, yòu jiàng yī rén, fù jiǎn xiāo yī.
至六年十一月,侍中尚書左僕射、建昌侯徐陵,儀曹郎中沈罕奏來年元會儀注, 稱舍人蔡景歷奉敕,先會一日,太樂展宮懸、高糹亘、五案於殿庭。客入,奏《相 和》五引。帝出,黃門侍郎舉麾於殿上,掌故應之,舉於階下,奏《康韶》之樂。 詔延王公登,奏《變韶》。奉珪璧訖,初引下殿,奏亦如之。帝興,入便殿,奏 《穆韶》。更衣又出,奏亦如之。帝舉酒,奏《綏韶》。進膳,奏《侑韶》。帝御 茶果,太常丞跪請進舞《七德》,繼之《九序》。其鼓吹雜伎,取晉、宋之舊,微 更附益。舊元會有黃龍變、文鹿、師子之類,太建初定製,皆除之。至是蔡景歷奏, 悉復設焉。其制,鼓吹一部十六人,則簫十三人,笳二人,鼓一人。東宮一部,降 三人,簫減二人,笳減一人。諸王一部,又降一人,減簫一。庶姓一部,又降一人, 復減簫一。
jí hòu zhǔ sì wèi, dān huāng yú jiǔ, shì cháo zhī wài, duō zài yàn yán. yóu zhòng shēng lè, qiǎn gōng nǚ xí běi fāng xiāo gǔ, wèi zhī dài běi, jiǔ hān zé zòu zhī. yòu yú qīng lè zhōng zào huáng lí liú jí yù shù hòu tíng huā jīn chāi liǎng bì chuí děng qū, yǔ xìng chén děng zhì qí gē cí, qǐ yàn xiāng gāo, jí yú qīng báo. nán nǚ chàng hè, qí yīn shén āi.
及後主嗣位,耽荒於酒,視朝之外,多在宴筵。尤重聲樂,遣宮女習北方簫鼓, 謂之《代北》,酒酣則奏之。又於清樂中造《黃鸝留》及《玉樹後庭花》、《金釵 兩臂垂》等曲,與幸臣等制其歌詞,綺艷相高,極於輕薄。男女唱和,其音甚哀。