yīn yuè shàng
音乐上
fū yīn, běn hū tài shǐ ér shēng yú rén xīn, suí wù gǎn dòng, bō yú xíng qì. xíng qì jì zhe, xié yú lǜ lǚ, gōng shāng kè xié, míng zhī wéi lè. lè zhě, lè yě. shèng rén yīn bǎi xìng lè jǐ zhī dé, zhèng zhī yǐ liù lǜ, wén zhī yǐ wǔ shēng, yǒng zhī yǐ jiǔ gē, wǔ zhī yǐ bā yì. shí shēng píng zhī guàn dài, wáng huà zhī yuán běn. jì yuē:" gǎn yú wù ér dòng, gù xíng yú shēng." fū rén zhě, liǎng yí zhī bō qì, ér xìng qíng zhī suǒ qǐ yě, zì qí liú miǎn, wǎng ér bù guī, shì yǐ wǔ dì zuò yuè, sān wáng zhì lǐ, biāo jǔ rén lún, xuē píng yín fàng. qí yòng zhī yě, dòng tiān dì, gǎn guǐ shén, gé zǔ kǎo, xié bāng guó. shù fēng chéng huà, xiàng dé zhāo gōng, qǐ wàn wù zhī qíng, tōng tiān xià zhī zhì. ruò fú shēng jiàng yǒu zé, gōng shāng chuí fàn. lǐ yú qí zhì zé zūn bēi guāi, lè shī qí xù zé qīn shū luàn. lǐ dìng qí xiàng, lè píng qí xīn, wài jìng nèi hé, hé qíng shì mào, yóu yīn yáng yǐ chéng huà, ruò rì yuè yǐ wéi míng yě.
夫音,本乎太始而生于人心,随物感动,播于形气。形气既著, 协於律吕,宫 商克谐,名之为乐。乐者,乐也。圣人因百姓乐己之德,正之以六律,文之以五声, 咏之以九歌,舞之以八佾。实升平之冠带,王化之源本。《记》曰:“感于物而动, 故形于声。”夫人者,两仪之播气,而性情之所起也,恣其流湎,往而不归,是以五 帝作乐,三王制礼,标举人伦,削平淫放。其用之也, 动天地,感鬼神,格祖考, 谐邦国。树风成化,象德昭功,启万物之情,通天下之志。 若夫升降有则,宫商垂 范。礼逾其制则尊卑乖,乐失其序则亲疏乱。礼定其象,乐平其心,外敬内和,合 情饰貌,犹阴阳以成化,若日月以为明也。
jì yuē:" dài fū wú gù bù chè xuán, shì wú gù bù chè qín sè." shèng rén zào lè, dǎo yíng hé qì, è qíng bǐng tuì, shàn xīn xīng qǐ. yī qí yǒu wěi yuè zhī yīn, fú xī yǒu wǎng gǔ zhī yǒng, gé tiān bā què, shén nóng wǔ xián, shì yǔ gōng xié, qí lái yǐ shàng. huáng dì lè yuē xián chí, dì kù yuē liù yīng, dì zhuān xū yuē wǔ jīng, dì yáo yuē dà zhāng, dì shùn yuē xiāo sháo, yǔ yuē dà xià, yīn tāng yuē hù, wǔ wáng yuē wǔ, zhōu gōng yuē sháo. jiào zhī yǐ fēng fù, hóng zhī yǐ xiào yǒu, dà lǐ yǔ tiān dì tóng jié, dà lè yǔ tiān dì tóng hé, lǐ yì fēng yóu, lè qíng gāo rùn. chuán yuē:" rú yǒu wáng zhě, bì shì ér hòu rén." chéng kāng huà zhì shēng píng, xíng cuò ér bù yòng yě. gǔ zhě tiān zǐ tīng zhèng, gōng qīng xiàn shī. qín rén yǒu zuò, hǎn wén sī dào. hàn gāo zǔ shí, shū sūn tōng yuán dìng piān zhāng, yòng sì zōng miào. táng shān fū rén néng chǔ shēng, yòu zào fáng zhōng zhī lè. wǔ dì cái yīn lǜ zhī xiǎng, dìng jiāo qiū zhī jì, pō zá ōu yáo, fēi quán yǎ shí. hàn míng dì shí, lè yǒu sì pǐn: yī yuē dà yǔ lè, jiāo miào shàng líng zhī suǒ yòng yān. zé yì suǒ wèi" xiān wáng zuò yuè chóng dé, yīn jiàn zhī shàng dì, yǐ pèi zǔ kǎo" zhě yě. èr yuē yǎ sòng lè, bì yōng xiǎng shè zhī suǒ yòng yān. zé xiào jīng suǒ wèi" yí fēng yì sú, mò shàn yú lè" zhě yě. sān yuē huáng mén gǔ chuī lè, tiān zǐ yàn qún chén zhī suǒ yòng yān. zé shī suǒ wèi" kǎn kǎn gǔ wǒ, dūn dūn wǔ wǒ" zhě yě. qí sì yuē duǎn xiāo náo gē lè, jūn zhōng zhī suǒ yòng yān. huáng dì shí, qí bó suǒ zào, yǐ jiàn wǔ yáng dé, fēng dí lì bīng, zé zhōu guān suǒ wèi" wáng shī dà jié, zé lìng kǎi gē" zhě yě. yòu cǎi bǎi guān shī sòng, yǐ wéi dēng gē, shí yuè jí chén, shǐ yòng zhēng jì. dǒng zhuō zhī luàn, zhèng shēng xián dàng. hàn yǎ yuè láng dù kuí, néng xiǎo lè shì, bā yīn qī shǐ, mí bù jiān gāi. wèi wǔ píng jīng zhōu, dé kuí, shǐ qí kān dìng yǎ lǜ. wèi yǒu xiān dài gǔ lè, zì kuí shǐ yě. zì cǐ qì jìn, yòng xiāng yīn xún, yǒng jiā zhī kòu, jǐn lún hú jié. yú shì lè rén nán bēn, mù huáng luó zhōng qìng, fú jiān běi bài, xiào wǔ huò dēng gē. jìn shì bù gāng, wèi tú jiāng bà, dào wǔ kè zhōng shān, tài wǔ píng tǒng wàn, huò dé qí gōng xuán, huò shōu qí gǔ lè, yú shí jīng yíng shì pò, yǎ qì sī qǐn. xiào wén pō wéi shī gē, yǐ xù zài wèi, yáo sú liú chuán, bù zhū yīn lǜ. dà chén chí chěng hàn wèi, páng luó sòng qí, gōng chéng fèn yù, dài yǒu zhì zuò. mò bù gè yáng miào wǔ, zì zào jiāo gē, xuān chàng gōng dé, huī guāng dāng shì, ér yí fēng yì sú, jìn yǐ líng yí.
《记》曰:“大夫无故不撤悬,士无故不撤琴瑟。”圣人造乐,导迎和气,恶 情屏退,善心兴起。伊耆有苇籥之音,伏牺有网罟之咏,葛天八阕,神农五弦,事 与功偕,其来已尚。黄帝乐曰《咸池》,帝喾曰《六英》,帝颛顼曰《五茎》,帝 尧曰《大章》,帝舜曰《箫韶》,禹曰《大夏》,殷汤曰《护》,武王曰《武》, 周公曰《勺》。教之以风赋,弘之以孝友,大礼与天地同节,大乐与天地同和,礼 意风猷,乐情膏润。《传》曰:“如有王者,必世而后仁。”成、康化致升平,刑 厝而不用也。古者天子听政,公卿献诗。秦人有作,罕闻斯道。汉高祖时,叔孙通 爰定篇章,用祀宗庙。唐山夫人能楚声,又造房中之乐。武帝裁音律之响,定郊丘 之祭,颇杂讴谣,非全雅什。汉明帝时,乐有四品:一曰《大予乐》,郊庙上陵之 所用焉。则《易》所谓“先王作乐崇德,殷荐之上帝,以配祖考”者也。二曰雅颂 乐,辟雍飨射之所用焉。则《孝经》所谓“移风易俗,莫善于乐”者也。三曰黄门 鼓吹乐,天子宴群臣之所用焉。则《诗》所谓“坎坎鼓我,蹲蹲儛我”者也。其四 曰短箫铙歌乐,军中之所用焉。黄帝时,岐伯所造,以建武扬德,风敌励兵,则 《周官》所谓“王师大捷,则令凯歌”者也。又采百官诗颂,以为登歌,十月吉辰, 始用烝祭。董卓之乱,正声咸荡。汉雅乐郎杜夔,能晓乐事,八音七始,靡不兼该。 魏武平荆州,得夔,使其刊定雅律。魏有先代古乐,自夔始也。自此迄晋,用相因 循,永嘉之寇,尽沦胡羯。于是乐人南奔,穆皇罗钟磬,苻坚北败,孝武获登歌。 晋氏不纲,魏图将霸,道武克中山,太武平统万,或得其宫悬,或收其古乐,于时 经营是迫,雅器斯寝。孝文颇为诗歌,以勖在位,谣俗流传,布诸音律。大臣驰骋 汉、魏,旁罗宋、齐,功成奋豫,代有制作。莫不各扬庙舞,自造郊歌,宣暢功德, 辉光当世,而移风易俗,浸以陵夷。
liáng wǔ dì běn zì zhū shēng, bó tōng qián zài, wèi jí xià chē, yì xiān fēng yǎ, yuán zhào fán bǎi, gè chén suǒ wén. dì yòu zì jiū tī qián wéi, cái chéng yī dài. zhōu tài zǔ fā jī guān lǒng, gōng ān róng dí, qún chén qǐng gōng chéng zhī lè, shì zūn zhōu jiù, yī sān cái ér mìng guǎn, chéng liù diǎn ér huī wén. ér xià wǔ zhī shēng, qǐ jī rén zhī chàng, dēng gē zhī zòu, xié xiān bēi zhī yīn, qíng dòng yú zhōng, yì rén xīn bù néng yǐ yě. xī zhòng ní fǎn lǔ, fēng yǎ sī zhèng, suǒ wèi yǒu qí yì ér wú qí shí. gāo zǔ shòu mìng wéi xīn, bā zhōu tóng guàn, zhì shì quán chū yú hú rén, yíng shén yóu dài yú biān qū. jí yán hé zhòu qǐng, pō shè yǎ yīn, ér jì xiǎng wén sháo, qù zhī mí yuǎn. ruò fú èr nán sī lǐ, bā fēng yáng jié, shùn xù páng tōng, yāo yín píng qì, gōng zhēng liú chàng, áo xiáng lǜ wǔ, hóng rén yì zhī dào, ān xìng mìng zhī zhēn, jūn zǐ yì hòu, xiǎo rén wú huǐ, fēi dà lè zhī yì, qí shú néng yǔ yú cǐ zhě zāi! shì yǐ shùn yǒng nán fēng ér yú dì chāng, zhòu gē běi bǐ ér yīn wáng miè. dà lè bù wěn, zé wáng zhèng zài yān. gù lù qí bù xiāng yīn xí, yǐ bèi yú zhì. zhōu guān dà sī lè yī qiān sān bǎi sān shí jiǔ rén. hàn jiāo miào jí wǔ lè, sān bǎi bā shí rén. yáng dì jīn shē, pō wán yín qū, yù shǐ dài fū péi yùn, chuāi zhī dì qíng, zòu kuò zhōu qí liáng chén yuè gōng zǐ dì, jí rén jiān shàn shēng diào zhě, fán sān bǎi yú rén, bìng fù tài lè. chàng yōu zá, xián lái cuì zhǐ. qí āi guǎn xīn shēng, yín xián qiǎo zòu, jiē chū yè chéng zhī xià, gāo qí zhī jiù qū yún.
梁武帝本自诸生,博通前载,未及下车,意先风雅,爰诏凡百,各陈所闻。帝 又自纠擿前违,裁成一代。周太祖发迹关陇,躬安戎狄,群臣请功成之乐,式遵周 旧,依三材而命管,承六典而挥文。而《下武》之声,岂姬人之唱,登歌之奏,协 鲜卑之音,情动于中,亦人心不能已也。昔仲尼返鲁,风雅斯正,所谓有其艺而无 其时。高祖受命惟新,八州同贯,制氏全出于胡人,迎神犹带于边曲。及颜、何骤 请,颇涉雅音,而继想闻《韶》,去之弥远。若夫二南斯理,八风扬节,顺序旁通, 妖淫屏弃,宫徵流唱,翱翔率舞,弘仁义之道,安性命之真,君子益厚,小人无悔, 非大乐之懿,其孰能与于此者哉!是以舜咏《南风》而虞帝昌,纣歌北鄙而殷王灭。 大乐不紊,则王政在焉。故录其不相因袭,以备于志。《周官》大司乐一千三百三 十九人。汉郊庙及武乐,三百八十人。炀帝矜奢,颇玩淫曲,御史大夫裴蕴,揣知 帝情,奏括周、齐、梁、陈乐工子弟,及人间善声调者,凡三百余人,并付太乐。 倡优〕杂,咸来萃止。其哀管新声,淫弦巧奏,皆出鄴城之下,高齐之旧曲云。
liáng shì zhī chū, lè yuán qí jiù. wǔ dì sī hóng gǔ lè, tiān jiàn yuán nián, suì xià zhào fǎng bǎi liáo yuē:" fū shēng yīn zhī dào, yǔ zhèng tōng yǐ, suǒ yǐ yí fēng yì sú, míng guì biàn jiàn. ér sháo hù zhī chēng kōng chuán, xián yīng zhī shí mí tuō, wèi jìn yǐ lái, líng tì zī shén. suì shǐ yǎ zhèng hùn xiáo, zhōng shí sī miù, tiān rén quē jiǔ biàn zhī jié, cháo yàn shī sì xuán zhī yí. zhèn mèi dàn zuò cháo, sī qiú jué zhǐ, ér jiù shì fěi cún, wèi huò lí zhèng, wù mèi yǒu huái, suǒ wéi tàn xī. qīng děng xué shù tōng míng, kě chén qí suǒ jiàn." yú shì sàn qí cháng shì shàng shū pú yè shěn yuē zòu dá yuē: " qiè yǐ qín dài miè xué, yuè jīng cán wáng. zhì yú hàn wǔ dì shí, hé jiān xiàn wáng yǔ máo shēng děng, gòng cǎi zhōu guān jí zhū zǐ yán lè shì zhě, yǐ zuò yuè jì. qí nèi shǐ chéng wáng dìng, chuán shòu cháng shān wáng yǔ. liú xiàng jiào shū, dé lè jì èr shí sān piān, yǔ yǔ bù tóng. xiàng bié lù, yǒu yuè gē shī sì piān zhào shì yǎ qín qī piān shī shì yǎ qín bā piān lóng shì yǎ qín bǎi liù piān. wéi cǐ ér yǐ. jìn zhōng jīng bù wú fù lè shū, bié lù suǒ zài, yǐ fù wáng yì. àn hàn chū diǎn zhāng miè jué, zhū rú jùn shí gōu qú qiáng bì zhī jiān, dé piàn jiǎn yí wén, yǔ lǐ shì xiāng guān zhě, jí biān cì yǐ wéi lǐ, jiē fēi shèng rén zhī yán. yuè lìng qǔ lǚ shì chūn qiū, zhōng yōng biǎo jì fáng jì zī yī jiē qǔ zi sī zi, lè jì qǔ gōng sūn ní zi, tán gōng cán zá, yòu fēi fāng fú diǎn gào zhī shū yě. lǐ jì shì xíng jǐ jīng bāng zhī qiè, gù qián rú bù dé bù bǔ zhuì yǐ bèi shì yòng. lè shū shì dà ér yòng huǎn, zì fēi féng qīn míng zhī zhǔ, zhì zuò zhī jūn, bú jiàn xiáng yì. hàn shì yǐ lái, zhǔ fēi qīn míng, lè jì fēi rén chén jí shì, gù yán zhě guǎ. bì xià yǐ zhì shèng zhī dé, yīng lè tuī zhī fú, shí yí zuò yuè chóng dé, yīn jiàn shàng dì. ér lè shū lún wáng, xún àn wú suǒ. yí xuǎn zhū shēng, fēn lìng xún tǎo jīng shǐ bǎi jiā, fán lè shì wú xiǎo dà, jiē bié zuǎn lù. nǎi wěi yī jiù xué, zhuàn wéi lè shū, yǐ qǐ qiān zǎi jué wén, yǐ dìng dà liáng zhī lè. shǐ wǔ yīng huái cán, liù jīng xìng kuì."
梁氏之初,乐缘齐旧。武帝思弘古乐,天监元年,遂下诏访百僚曰:“夫声音 之道,与政通矣,所以移风易俗,明贵辨贱。而《韶》、《护》之称空传,《咸》、 《英》之实靡托,魏晋以来,陵替滋甚。遂使雅郑混淆,钟石斯谬,天人缺九变之 节,朝宴失四悬之仪。朕昧旦坐朝,思求厥旨,而旧事匪存,未获厘正,寤寐有怀, 所为叹息。卿等学术通明,可陈其所见。”于是散骑常侍、尚书仆射沈约奏答曰: “窃以秦代灭学,《乐经》残亡。至于汉武帝时,河间献王与毛生等,共采《周官》 及诸子言乐事者,以作《乐记》。其内史丞王定,传授常山王禹。刘向校书,得 《乐记》二十三篇,与禹不同。向《别录》,有《乐歌诗》四篇、《赵氏雅琴》七 篇、《师氏雅琴》八篇、《龙氏雅琴》百六篇。唯此而已。《晋中经簿》无复乐书, 《别录》所载,已复亡逸。案汉初典章灭绝,诸儒捃拾沟渠墙壁之间,得片简遗文, 与礼事相关者,即编次以为礼,皆非圣人之言。《月令》取《吕氏春秋》,《中庸》、 《表记》、《防记》、《缁衣》皆取《子思子》,《乐记》取《公孙尼子》,《檀 弓》残杂,又非方幅典诰之书也。礼既是行己经邦之切,故前儒不得不补缀以备事 用。乐书事大而用缓,自非逢钦明之主,制作之君,不见详议。汉氏以来,主非钦 明,乐既非人臣急事,故言者寡。陛下以至圣之德,应乐推之符,实宜作乐崇德, 殷荐上帝。而乐书沦亡,寻案无所。宜选诸生,分令寻讨经史百家,凡乐事无小大, 皆别纂录。乃委一旧学,撰为乐书,以起千载绝文,以定大梁之乐。使《五英》怀 惭,《六茎》兴愧。”
shì shí duì lè zhě qī shí bā jiā, xián duō yǐn liú lüè, hào dàng qí cí, jiē yán lè zhī yí gǎi, bù yán gǎi lè zhī fǎ. dì jì sù shàn zhōng lǜ, xiáng xī jiù shì, suì zì zhì dìng lǐ yuè. yòu lì wèi sì qì, míng zhī wèi tōng. tōng shòu shēng guǎng jiǔ cùn, xuān shēng zhǎng jiǔ chǐ, lín yuè gāo yī cùn èr fēn. měi tōng jiē shī sān xián. yī yuē xuán yīng tōng: yīng zhōng xián, yòng yī bǎi sì shí èr sī, zhǎng sì chǐ qī cùn sì fēn chà qiáng huáng zhōng xián, yòng èr bǎi qī shí sī, zhǎng jiǔ chǐ dà lǚ xián, yòng èr bǎi wǔ shí èr sī, zhǎng bā chǐ sì cùn sān fēn chà ruò. èr yuē qīng yáng tōng: tài cù xián, yòng èr bǎi sì shí sī, zhǎng bā chǐ jiā zhōng xián, yòng èr bǎi èr shí sì sī, zhǎng qī chǐ wǔ cùn ruò gū xǐ xián, yòng èr bǎi yī shí sì sī, zhǎng qī chǐ yī cùn yī fēn qiáng. sān yuē zhū míng tōng: zhōng lǚ xián, yòng yī bǎi jiǔ shí jiǔ sī, zhǎng liù chǐ liù cùn liù fēn ruò ruí bīn xián, yòng yī bǎi bā shí jiǔ sī, zhǎng liù chǐ sān cùn èr fēn qiáng lín zhōng xián, yòng yī bǎi bā shí sī, zhǎng liù chǐ. sì yuē bái cáng tōng: yí zé xián, yòng yī bǎi liù shí bā sī, zhǎng wǔ chǐ liù cùn èr fēn ruò nán lǚ xián, yòng yī bǎi liù shí sī, zhǎng wǔ chǐ sān cùn èr fēn dà qiáng wú shè xián, yòng yī bǎi sì shí jiǔ sī, zhǎng sì chǐ jiǔ cùn jiǔ fēn qiáng. yīn yǐ tōng shēng, zhuǎn tuī yuè qì, xī wú chà wéi, ér hái xiāng de zhōng. yòu zhì wèi shí èr dí: huáng zhōng dí, zhǎng sān chǐ bā cùn, dà lǚ dí, zhǎng sān chǐ liù cùn, tài cù dí, zhǎng sān chǐ sì cùn, jiā zhōng dí, zhǎng sān chǐ èr cùn, gū xǐ dí, zhǎng sān chǐ yī cùn, zhōng lǚ dí, zhǎng èr chǐ jiǔ cùn, ruí bīn dí, zhǎng èr chǐ bā cùn, lín zhōng dí, zhǎng èr chǐ qī cùn, yí zé dí, zhǎng èr chǐ liù cùn, nán lǚ dí, zhǎng èr chǐ wǔ cùn, wú shè dí, zhǎng èr chǐ sì cùn, yīng zhōng dí, zhǎng èr chǐ sān cùn. yòng dí yǐ xiě tōng shēng, yǐn gǔ zhōng yù lǜ bìng zhōu dài gǔ zhōng, bìng jiē bù chà. yú shì bèi yǐ bā yīn, shī yǐ qī shēng, mò bù hé yùn.
是时对乐者七十八家,咸多引流略,浩荡其词,皆言乐之宜改,不言改乐之法。 帝既素善钟律,详悉旧事,遂自制定礼乐。又立为四器,名之为通。通受声广九寸, 宣声长九尺,临岳高一寸二分。每通皆施三弦。一曰玄英通:应钟弦,用一百四十 二丝,长四尺七寸四分差强;黄钟弦,用二百七十丝,长九尺;大吕弦,用二百五 十二丝,长八尺四寸三分差弱。二曰青阳通:太簇弦,用二百四十丝,长八尺;夹 钟弦,用二百二十四丝,长七尺五寸弱;姑洗弦,用二百一十四丝,长七尺一寸一 分强。三曰硃明通:中吕弦,用一百九十九丝,长六尺六寸六分弱;蕤宾弦,用一 百八十九丝,长六尺三寸二分强;林钟弦,用一百八十丝,长六尺。四曰白藏通: 夷则弦,用一百六十八丝,长五尺六寸二分弱;南吕弦,用一百六十丝,长五尺三 寸二分大强;无射弦,用一百四十九丝,长四尺九寸九分强。因以通声,转推月气, 悉无差违,而还相得中。又制为十二笛:黄钟笛,长三尺八寸,大吕笛,长三尺六 寸,太簇笛,长三尺四寸,夹钟笛,长三尺二寸,姑洗笛,长三尺一寸,中吕笛, 长二尺九寸,蕤宾笛,长二尺八寸,林钟笛,长二尺七寸,夷则笛,长二尺六寸, 南吕笛,长二尺五寸,无射笛,长二尺四寸,应钟笛,长二尺三寸。用笛以写通声, 饮古钟玉律并周代古钟,并皆不差。于是被以八音,施以七声,莫不和韵。
shì shí běi zhōng láng sī mǎ hé tóng zhī shàng yán:" àn zhōu lǐ' wáng chū rù zé zòu wáng xià, shī chū rù zé zòu sì xià, shēng chū rù zé zòu zhāo xià. jīn yuè fǔ zhī xià, wéi biàn wáng xià wèi huáng xià, gài yuán qín hàn yǐ lái chēng huáng gù yě. ér qí shì réng sòng yí zhù, yíng shén zòu zhāo xià, huáng dì chū rù zòu yǒng zhì, shēng chū rù gèng zòu yǐn shēng zhī lè. qí wèi chuǎn miù, mò sī zhī shén. qǐng xià lǐ jú gǎi zhèng." zhōu shě yì, yǐ wéi" lǐ' wáng rù zòu wáng xià', dà jì sì yǔ cháo huì, qí yòng lè yī yě. ér hàn zhì, huáng dì zài miào, zòu yǒng zhì lè, cháo huì zhī rì, bié yǒu huáng xià. èr lè yǒu yì, yú lǐ wèi guāi, yí chú yǒng zhì, hái yòng huáng xià. yòu lǐ' shī chū rù zòu sì xià, bīn rù dà mén zòu sì xià', zé suǒ shè wéi zài rén shén, qí yǔ yíng shēng zhī lè, bù kě làn yě. sòng jì shī lǐ, dùn kuī jiù zé, shén rù miào mén, suì zòu zhāo xià, nǎi yǐ shēng láo zhī lè, yòng jiē zǔ kǎo zhī líng. sī jiē qián dài zhī shēn cī, dāng jīn suǒ yí gǎi yě." shí yì yòu yǐ wéi zhōu lǐ yún:" ruò lè liù biàn, tiān shén jiē jiàng." shén jū shàng xuán, qù hái huǎng hū, jiàng zé zì zhì, yíng zé wú suǒ. kě gǎi yíng wèi jiàng, ér sòng yī qián shì. yòu zhōu lǐ yún" ruò lè bā biàn, zé dì qí jiē chū, kě dé ér lǐ", dì yí yī jiù wèi yíng shén. bìng cóng zhī. yòu yǐ míng táng shè lè, dà lüè yǔ nán jiāo bù shū, wéi tán táng yì míng, ér wú jiù liáo zhī wèi. míng táng zé biàn gē wǔ dì, qí yú tóng yú jiāo shì yān.
是时北中郎司马何佟之上言:“案《周礼》‘王出入则奏《王夏》,尸出入则 奏《肆夏》,牲出入则奏《昭夏》。今乐府之《夏》,唯变《王夏》为《皇夏》, 盖缘秦、汉以来称皇故也。而齐氏仍宋仪注,迎神奏《昭夏》,皇帝出入奏《永至》, 牲出入更奏引牲之乐。其为舛谬,莫斯之甚。请下礼局改正。”周舍议,以为“ 《礼》‘王入奏《王夏》’,大祭祀与朝会,其用乐一也。而汉制,皇帝在庙,奏 《永至》乐,朝会之日,别有《皇夏》。二乐有异,于礼为乖,宜除《永至》,还 用《皇夏》。又《礼》‘尸出入奏《肆夏》,宾入大门奏《肆夏》’,则所设唯在 人神,其与迎牲之乐,不可滥也。宋季失礼,顿亏旧则,神入庙门,遂奏《昭夏》, 乃以牲牢之乐,用接祖考之灵。斯皆前代之深疵,当今所宜改也。”时议又以为 《周礼》云:“若乐六变,天神皆降。”神居上玄,去还怳忽,降则自至,迎则无 所。可改迎为降,而送依前式。又《周礼》云“若乐八变,则地祇皆出,可得而礼”, 地宜依旧为迎神。并从之。又以明堂设乐,大略与南郊不殊,惟坛堂异名,而无就 燎之位。明堂则遍歌五帝,其余同于郊式焉。
chū sòng qí dài, sì tiān dì, jì zōng miào, zhǔn hàn cí tài yī hòu tǔ, jǐn yòng gōng xuán. yòu tài cháng rèn fǎng yì jù wáng sù yì yún:" zhōu guān' yǐ liù lǜ wǔ shēng bā yīn liù wǔ dà hé lè, yǐ zhì guǐ shén, yǐ hé bāng guó, yǐ xié zhào shù, yǐ ān bīn kè, yǐ yuè yuǎn rén.' shì wèi liù tóng, yī shí jiē zuò. jīn liù dài wǔ dú fēn yòng zhī, bù yàn rén xīn." suì yī sù yì, sì jì jiāo miào, bèi liù dài lè. zhì shì dì yuē:" zhōu guān fēn lè xiǎng sì, yú shū zhǐ míng liǎng xuán, qiú zhī yú gǔ, wú gōng xuán zhī yì. hé? shì rén lǐ rù, shì shén lǐ jiǎn yě. tiān zǐ xí gǔn, ér zhì jìng bù wén, guān tiān xià zhī wù, wú kě yǐ chēng qí dé zhě, zé yǐ shǎo wèi guì yǐ. dà hé lè zhě, shì shǐ liù lǜ yǔ wǔ shēng kè xié, bā yīn yǔ wàn wǔ hé jié ěr. qǐ wèi zhì guǐ shén zhǐ yòng liù dài lè yě? qí hòu jí yán' fēn lè xù zhī, yǐ jì yǐ xiǎng.' cǐ nǎi xiǎo rán kě míng, sù zé shī qí zhǐ yǐ. tuī jiǎn zǎi jí, chū wú jiāo yīn zōng miào biàn wǔ liù dài zhī wén. wéi míng táng wèi yuē:' dì sì zhōu gōng yú tài miào, zhū gàn yù qī, miǎn ér wǔ dà wǔ, pí biàn sù jī, tì ér wǔ dà xià. nà yí mán zhī lè yú tài miào, yán guǎng lǔ yú tiān xià yě.' fū jì shàng yú jìng, wú shǐ lè fán lǐ dú. shì yǐ jì shì dǎi àn ér jì, jì zhī yǐ zhú, yǒu sī bǒ yǐ. qí wèi bù jìng dà yǐ. tā rì jì, zǐ lù yǔ yān, zhì míng ér shǐ, yàn cháo ér tuì. kǒng zǐ wén zhī, yuē:" shuí wèi yóu yě bù zhī lǐ hū?' ruò yī sù yì, jiāo jì yǒu yíng sòng zhī lè, yòu yǒu dēng gē, gè sòng gōng dé biàn yǐ liù dài, jì zhī chū rù, fāng dài lè zhōng. cǐ zé guāi yú zhòng ní wěi yàn cháo zhī yì yǐ." yú shì bù bèi gōng xuán, bù biàn wǔ liù dài, zhú suǒ yīng xū. jí shè xuán, zé fēi gōng fēi xuān, fēi pàn fēi tè, yí yǐ zhì jìng suǒ yīng shī yòng ěr. zōng miào shěng yíng sòng zhī lè, yǐ qí bì gōng líng zhái yě. qí yǒng míng zhōng, wǔ rén guān zé bìng zān bǐ, dì yuē:" bǐ hù gài yǐ jì shì shòu yán, wǔ bù shòu yán, hé shì zān bǐ? qǐ yǒu shēn fú cháo yī, ér zú qí yàn lǚ?" yú shì qù bǐ.
初宋、齐代,祀天地,祭宗庙,准汉祠太一后土,尽用宫悬。又太常任昉亦据 王肃议云:“《周官》‘以六律、五声、八音、六舞大合乐,以致鬼神,以和邦国, 以谐兆庶,以安宾客,以悦远人。’是谓六同,一时皆作。今六代舞独分用之,不 厌人心。”遂依肃议,祀祭郊庙,备六代乐。至是帝曰:“《周官》分乐飨祀, 《虞书》止鸣两悬,求之于古,无宫悬之议。何?事人礼缛,事神礼简也。天子袭 衮,而至敬不文,观天下之物,无可以称其德者,则以少为贵矣。大合乐者,是使 六律与五声克谐,八音与万舞合节耳。岂谓致鬼神只用六代乐也?其后即言‘分乐 序之,以祭以享。’此乃晓然可明,肃则失其旨矣。推检载籍,初无郊禋宗庙遍舞 六代之文。唯《明堂位》曰:‘禘祀周公于太庙,硃干玉戚,冕而舞《大武》,皮 弁素积,裼而舞《大夏》。纳夷蛮之乐于太庙,言广鲁于天下也。’夫祭尚于敬, 无使乐繁礼黩。是以季氏逮暗而祭,继之以烛,有司跛倚。其为不敬大矣。他日祭, 子路与焉,质明而始,晏朝而退。孔子闻之,曰:“谁谓由也不知礼乎?’若依肃 议,郊既有迎送之乐,又有登歌,各颂功德;遍以六代,继之出入,方待乐终。此 则乖于仲尼韪晏朝之意矣。”于是不备宫悬,不遍舞六代,逐所应须。即设悬,则 非宫非轩,非判非特,宜以至敬所应施用耳。宗庙省迎送之乐,以其閟宫灵宅也。 齐永明中,舞人冠帻并簪笔,帝曰:“笔笏盖以记事受言,舞不受言,何事簪笔? 岂有身服朝衣,而足綦宴履?”于是去笔。
yòu jìn jí sòng qí, xuán zhōng qìng dà zhǔn xiāng sì, jiē shí liù jià. huáng zhōng zhī gōng: běi fāng, běi miàn, biān qìng qǐ xī, qí dōng biān zhōng, qí dōng héng dà yú bó, bù zhī hé dài suǒ zuò, qí dōng bó zhōng. tài cù zhī gōng: dōng fāng, xī miàn, qǐ běi. ruí bīn zhī gōng: nán fāng, běi miàn, qǐ dōng. gū xǐ zhī gōng: xī fāng, dōng miàn, qǐ nán. suǒ cì jiē rú běi miàn. shè jiàn gǔ yú sì yú, xuán nèi sì miàn, gè yǒu chù bào. dì yuē:" zhe jìn sòng shǐ zhě, jiē yán tài yuán yuán jiā sì nián, sì xiāng jīn shí dà bèi. jīn jiǎn yuè fǔ, zhǐ yǒu huáng zhōng gū xǐ ruí bīn tài cù sì gé ér yǐ. liù lǜ bù jù, hé wèi sì xiāng? bèi lè zhī wén, qí yì yān zài?" yú shì chú qù héng zhōng, shè shí èr bó zhōng, gè yī chén wèi, ér yīng qí lǜ. měi yī bó zhōng, zé shè biān zhōng qìng gè yī jù, hé sān shí liù jià. zhí jiàn gǔ yú sì yú. yuán zhèng dà huì bèi yòng zhī.
又晋及宋、齐,悬钟磬大准相似,皆十六架。黄钟之宫:北方,北面,编磬起 西,其东编钟,其东衡大于镈,不知何代所作,其东镈钟。太簇之宫:东方,西面, 起北。蕤宾之宫:南方,北面,起东。姑洗之宫:西方,东面,起南。所次皆如北 面。设建鼓于四隅,悬内四面,各有柷爆。帝曰:“著晋、宋史者,皆言太元、元 嘉四年,四厢金石大备。今检乐府,止有黄钟、姑洗、蕤宾、太簇四格而已。六律 不具,何谓四厢?备乐之文,其义焉在?”于是除去衡钟,设十二镈钟,各依辰位, 而应其律。每一镈钟,则设编钟磬各一虡,合三十六架。植建鼓于四隅。元正大会 备用之。
nǎi dìng jiāo yīn zōng miào jí sān cháo zhī lè, yǐ wǔ wǔ wèi dà zhuàng wǔ, qǔ yì yún" dà zhě zhuàng yě", zhèng dà ér tiān dì zhī qíng kě jiàn yě. yǐ wén wǔ wèi dà guān wǔ, qǔ yì yún" dà guān zài shàng", guān tiān zhī shén dào ér sì shí bù tè yě. guó lè yǐ" yǎ" wèi chēng, qǔ shī xù yún:" yán tiān xià zhī shì, xíng sì fāng zhī fēng, wèi zhī yǎ. yǎ zhě, zhèng yě." zhǐ hū shí èr, zé tiān shù yě. nǎi qù jiē bù zhī lè, zēng chè shí zhī yǎ yān. zhòng guān chū rù, sòng yuán huī sān nián yí zhù zòu sù xián lè, qí jí liáng chū yì tóng. zhì shì gǎi wéi jùn yǎ, qǔ lǐ jì:" sī tú lùn xuǎn shì zhī xiù zhě ér shēng zhī xué, yuē jùn shì yě." èr jiāo tài miào míng táng, sān cháo tóng yòng yān. huáng dì chū rù, sòng xiào jiàn èr nián qiū qǐ jū zhù zòu yǒng zhì, qí jí liáng chū yì tóng. zhì shì gǎi wéi huáng yǎ, qǔ shī" huáng yǐ shàng dì, lín xià yǒu hè" yě. èr jiāo tài miào tóng yòng. huáng tài zǐ chū rù, zòu yìn yǎ, qǔ shī" jūn zǐ wàn nián, yǒng xī ěr yìn" yě. wáng gōng chū rù, zòu yín yǎ, qǔ shàng shū zhōu guān" èr gōng hóng huà, yín liàng tiān dì" yě. shàng shòu jiǔ, zòu jiè yǎ, qǔ shī " jūn zǐ wàn nián, jiè ěr jǐng fú" yě. shí jǔ, zòu xū yǎ, qǔ yì" yún shàng yú tiān, xū, jūn zǐ yǐ yǐn shí yàn lè" yě. chè zhuàn, zòu yōng yǎ, qǔ lǐ jì" dà xiǎng kè chū yǐ yōng chè yě." bìng sān cháo yòng zhī. shēng chū rù, sòng yuán huī èr nián yí zhù zòu yǐn shēng, qí jí liáng chū yì tóng. zhì shì gǎi wéi dí yǎ, qǔ lǐ jì" dì niú bì zài dí sān yuè" yě. jiàn máo xuè, sòng yuán huī sān nián yí zhù zòu jiā jiàn, qí jí liáng chū yì tóng. zhì shì gǎi wéi quán yǎ, qǔ chūn qiū zuǒ shì chuán" shēng quán féi tú" yě. běi jiāo míng táng tài miào bìng tóng yòng. jiàng shén jí yíng sòng, sòng yuán huī sān nián yí zhù zòu zhāo xià, qí jí liáng chū yì tóng. zhì shì gǎi wéi chéng yǎ, qǔ shàng shū" zhì chéng gǎn shén" yě. huáng dì yǐn fú jiǔ, sòng yuán huī sān nián yí zhù zòu jiā zuò, zhì qí bù gǎi, liáng chū, gǎi wéi yǒng zuò. zhì shì gǎi wéi xiàn yǎ, qǔ lǐ jì jì tǒng" shī yǐn wǔ, jūn xǐ yù jué xiàn qīng". jīn zhī fú jiǔ, yì gǔ xiàn zhī yì yě. běi jiāo míng táng tài miào tóng yòng. jiù liáo wèi, sòng yuán huī sān nián yí zhù zòu zhāo yuǎn, qí jí liáng bù gǎi. jiù mái wèi, qí yǒng míng liù nián yí zhù zòu lì yōu. zhì shì liáo mái jù zòu yīn yǎ, qǔ zhōu lǐ dà zōng bó " yǐ yīn sì sì hào tiān shàng dì" yě. qí cí bìng shěn yuē suǒ zhì. jīn liè qí gē shī sān shí qū yún.
乃定郊禋宗庙及三朝之乐,以武舞为《大壮舞》,取《易》云“大者壮也”, 正大而天地之情可见也。以文舞为《大观舞》,取《易》云“大观在上”,观天之 神道而四时不忒也。国乐以“雅”为称,取《诗序》云:“言天下之事,形四方之 风,谓之雅。雅者,正也。”止乎十二,则天数也。乃去阶步之乐,增撤食之雅焉。 众官出入,宋元徽三年《仪注》奏《肃咸乐》,齐及梁初亦同。至是改为《俊雅》, 取《礼记》:“司徒论选士之秀者而升之学,曰俊士也。”二郊、太庙、明堂,三 朝同用焉。皇帝出入,宋孝建二年秋《起居注》奏《永至》,齐及梁初亦同。至是 改为《皇雅》,取《诗》“皇矣上帝,临下有赫”也。二郊、太庙同用。皇太子出 入,奏《胤雅》,取《诗》“君子万年,永锡尔胤”也。王公出入,奏《寅雅》, 取《尚书》、《周官》“贰公弘化,寅亮天地”也。上寿酒,奏《介雅》,取《诗》 “君子万年,介尔景福”也。食举,奏《需雅》,取《易》“云上于天,需,君子 以饮食宴乐”也。撤馔,奏《雍雅》,取《礼记》“大飨客出以《雍》撤也。”并 三朝用之。牲出入,宋元徽二年《仪注》奏《引牲》,齐及梁初亦同。至是改为 《涤雅》,取《礼记》“帝牛必在涤三月”也。荐毛血,宋元徽三年《仪注》奏 《嘉荐》,齐及梁初亦同。至是改为《牷雅》,取《春秋左氏传》“牲牷肥腯”也。 北郊明堂、太庙并同用。降神及迎送,宋元徽三年《仪注》奏《昭夏》,齐及梁初 亦同。至是改为《诚雅》,取《尚书》“至诚感神”也。皇帝饮福酒,宋元徽三年 《仪注》奏《嘉祚》,至齐不改,梁初,改为《永祚》。至是改为《献雅》,取 《礼记·祭统》“尸饮五,君洗玉爵献卿”。今之福酒,亦古献之义也。北郊、明 堂、太庙同用。就燎位,宋元徽三年《仪注》奏《昭远》,齐及梁不改。就埋位, 齐永明六年《仪注》奏《隶幽》。至是燎埋俱奏《禋雅》,取《周礼·大宗伯》 “以禋祀祀昊天上帝”也。其辞并沈约所制。今列其歌诗三十曲云。
jùn yǎ, gē shī sān qǔ, sì yán:
《俊雅》,歌诗三曲,四言:
shè guān fēn zhí, máo jùn yōu qí. máo jùn yī hé? guì dé shàng chǐ. táng yì xián shì, zhōu níng duō shì. qū qū wèi guó, yóu lài jūn zǐ. hàn zhī dé rén, dì yóu nǎi lǐ.
设官分职,髦俊攸俟。髦俊伊何?贵德尚齿。唐乂咸事,周宁多士。区区卫国, 犹赖君子。汉之得人,帝猷乃理。
kāi wǒ bā xí, pì wǒ jiǔ zhòng. háng pèi liú xiǎng, yīng fú yǒu róng. gǔn yī qián mài, liè pì yún cóng. yì jiān dōng xù, shì měi xī yōng. fēn jiē děng sù, yì liè qí gōng.
开我八袭,辟我九重。珩佩流响,缨绂有容。衮衣前迈,列辟云从。义兼东序, 事美西雍。分阶等肃,异列齐恭。
zhòng liè běi shàng, fēn tíng yì bì. bǎi sī yáng zhí, jiǔ bīn xiāng lǐ. qí sòng jiù shēng, lǔ wèi xiōng dì. sī huáng ǎi ǎi, qún lóng jì jì. wǒ yǒu jiā bīn, shí wéi kǎi tì.
重列北上,分庭异陛。百司扬职,九宾相礼。齐宋舅甥,鲁卫兄弟。思皇蔼蔼, 群龙济济。我有嘉宾,实惟恺悌。
huáng yǎ, sān qǔ, wǔ yán:
《皇雅》,三曲,五言:
dì dé shí guǎng yùn, chē shū mí bù bīn. zhí mào cháo qún hòu, chuí liú yù bǎi shén. bā huāng chóng yì zhì, wàn guó wǎn lái qīn.
帝德实广运,车书靡不宾。执瑁朝群后,垂旒御百神。八荒重译至,万国婉来 亲。
huá gài fú zǐ wēi, gōu chén rào tài yī. róng yì bèi tí zǔ, cēn cī luó qiàn bì. xīng huí zhào yǐ làn, tiān xíng xú qiě mì.
华盖拂紫微,勾陈绕太一。容裔被缇组,参差罗蒨毕。星回照以烂,天行徐且 谧。
qīng bì cháo wàn yǔ, duān miǎn lín zhèng yáng. qīng qú huáng jīn yì, gǔn yī wén xiù shang. jì sàn huá chóng cǎi, fù liú rì yuè guāng.
清跸朝万宇,端冕临正阳。青絇黄金繶,衮衣文绣裳。既散华虫采,复流日月 光。
yìn yǎ, yī qǔ, sì yán:
《胤雅》,一曲,四言:
zì xī yīn dài, zhé wáng dié yǒu. jiàng jí zhōu chéng, wéi qì shì shǒu. shàng tiān nǎi juàn, dà liáng jì shòu. zhuó zhuó zhòng míng, yǎng chéng yuán shǒu. tǐ gān zuò èr, mìng fú sī jiǔ. zhì bǎo zhì shī, jū qián jū hòu. qián xīng běi yào, kè lóng wàn shòu.
自昔殷代,哲王迭有。降及周成,惟器是守。上天乃眷,大梁既受。灼灼重明, 仰承元首。体乾作贰,命服斯九。置保置师,居前居后。前星北耀,克隆万寿。
yín yǎ, yī qǔ, sān yán:
《寅雅》,一曲,三言:
lǐ mò wéi, lè jù jǔ. yán fān pì, cháo dì suǒ. zhí huán pú, liè qí jǔ. chuí gǔn cuì, fēn róng yǔ. shēng yǒu yí, jiàng yǒu xù. qí zān fú, wàng xiào yǔ. shǐ jīn yán, zhōng hān xǔ.
礼莫违,乐具举。延籓辟,朝帝所。执桓蒲,列齐莒。垂衮毳,纷容与。升有 仪,降有序。齐簪绂,忘笑语。始矜严,终酣醑。
jiè yǎ, sān qǔ, wǔ yán:
《介雅》,三曲,五言:
bǎi fú sì xiàng chū, wàn shòu sān yuán shǐ. bài xiàn wéi gǔn zhí, tóng xīn xié qīng shì. běi jí yǒng wú qióng, nán shān hé zú nǐ.
百福四象初,万寿三元始。拜献惟衮职,同心协卿士。北极永无穷,南山何足 拟。
shòu suí bǎi lǐ qià, qìng yǔ sān cháo shēng. wéi huáng jí fán zhǐ, jǐng fú hù xiāng réng. shēn xī yǒng wú yí, ráng jiǎn bì lái yīng.
寿随百礼洽,庆与三朝升。惟皇集繁祉,景福互相仍。申锡永无遗,穰简必来 应。
bǎi wèi jì hán xīn, liù yǐn mò néng shàng. yù léi xìn zhàn zhàn, jīn zhī pō yáo yàng. jìng jǔ fā tiān hé, xiáng zhǐ liú jiā kuàng.
百味既含馨,六饮莫能尚。玉罍信湛湛,金卮颇摇漾。敬举发天和,祥祉流嘉 贶。
xū yǎ, bā qū, qī yán:
《需雅》,八曲,七言:
shí tǐ píng xīn dài hé wèi, shù xiū bǎi pǐn duō wèi guì. huò dǐng huò zī xuān jiǔ fèi, chǔ guì hú yán mào fāng huì. jiā biān liè zǔ diāo qiě wèi.
实体平心待和味,庶羞百品多为贵。或鼎或鼒宣九沸,楚桂胡盐芼芳卉。加笾 列俎雕且蔚。
wǔ wèi jiǔ biàn jiān liù hé, lìng fāng gān zhǐ shù qiě duō. sān wēi zhī lù jiǔ qī hé, yuán àn fāng zhàng càn xīng luó. huáng jǔ sī lè tóng shān hé.
五味九变兼六和,令芳甘旨庶且多。三危之露九期禾,圆案方丈粲星罗。皇举 斯乐同山河。
jiǔ zhōu shàng yú fēi yī zú, xuán zhī bì shù shòu huá mù. zhōng cháo cǎi zhī bù yíng jū, yòng fú xīng shān hé jiǔ gǔ. jì gān qiě yù zhì xiá fú.
九州上腴非一族,玄芝碧树寿华木。终朝采之不盈掬,用拂腥膻和九谷。既甘 且饫致遐福。
rén yù suǒ dà wèi wèi xiān, xīng hé jǐn jìng xián zài zhān. bì lín zhū wěi xiàn jiā xiān, hóng máo lǜ yì zhuì qīng xuān. chén bài qǐ shǒu wàn sī nián.
人欲所大味为先,兴和尽敬咸在旃。碧鳞硃尾献嘉鲜,红毛绿翼坠轻翾。臣拜 稽首万斯年。
jī zhōng yǐ qí wéi dà guó, kuàng nǎi yù tiān liú zhì dé. yòu shí sī jǔ yáng shèng zé, qí lǐ bù qiān yí bù tè. fēng yóu suǒ bèi shēn qiě sāi.
击钟以俟惟大国,况乃御天流至德。侑食斯举扬盛则,其礼不愆仪不忒。风猷 所被深且塞。
shàn fū fèng zhí xiàn fāng zī, bù shè bù yāo xián yǐ shí. diào gān shì kǔ bié miǎn zī, qí dé bù shuǎng shòu fú lí. yú yān yì yù yǒng wú qī.
膳夫奉职献芳滋,不麝不夭咸以时。调甘适苦别渑淄,其德不爽受福厘。于焉 逸豫永无期。
bèi wèi sī xiǎng wéi zhì shèng, xián jiàng rén shén lǐ wèi shèng. huò fēng huò yǎ liú gē yǒng, fù dǐng yán guī qǐ yīn mìng. yōu yōu sì hǎi tóng zī qìng.
备味斯飨惟至圣,咸降人神礼为盛。或风或雅流歌咏,负鼎言归启殷命。悠悠 四海同兹庆。
dào wǒ liù suì luó bā zhēn, hóng dǐng zì cuàn fěi láo xīn. jīng bāo hǎi wù bì lái chén, huá gān dí shui suí wèi hé shén. yǐ sī zhì dé bèi wú yín.
道我六穗罗八珍,洪鼎自爨匪劳薪。荆包海物必来陈,滑甘涤氵随味和神。以 斯至德被无垠。
yōng yǎ, sān qǔ, sì yán:
《雍雅》,三曲,四言:
míng míng zài shàng, qí yí yǒu xù. zhōng shì mí qiān, shōu xíng chè zǔ. nǎi shēng nǎi jiàng, hé lè bèi jǔ. tiān dé mò wéi, rén móu shì yǔ. jìng xíng lǐ dá, zī yān yàn yǔ.
明明在上,其仪有序。终事靡愆,收鉶撤俎。乃升乃降,和乐备举。天德莫违, 人谋是与。敬行礼达,兹焉宴语。
wǒ jùn wéi fù, wǒ yáo kǒng shù. jiā wèi jì chōng, shí zhǐ sī yù. shǔ yàn wú shuǎng, chōng hé zài yù. jī rǎng qí huān, huái shēng děng yù. zhēng shù nǎi lì, shí yóu rén shù.
我馂惟阜,我肴孔庶。嘉味既充,食旨斯饫。属厌无爽,冲和在御。击壤齐欢, 怀生等豫。蒸庶乃粒,实由仁恕。
bǎi sī jǐng liè, huáng zài zài bì. jì yù qiě xǔ, zú shí chéng lǐ. qí róng mù mù, qí yí jì jì. fán bǎi shù liáo, mò bù kǎi tì. yǎn yǒu wàn guó, yì yóu tiān qǐ.
百司警列,皇在在陛。既饫且醑,卒食成礼。其容穆穆,其仪济济。凡百庶僚, 莫不恺悌。奄有万国,抑由天启。
dí yǎ, yī qǔ, sì yán:
《涤雅》,一曲,四言:
jiāng xiū shèng lǐ, qí yí kǒng chì. yǒu tú sī shēng, guó mén shì zhì. bù lí bù huì, mí qiān mí jì. chéng jī xiàn tǐ, yǒng yán zhāo shì. fǔ xiū huáng dé, yǎng suí líng zhì. bǎi fú jù yīng, jiā xiáng yǔn jì. jùn bēn yī zài, qìng tán xiá sì.
将修盛礼,其仪孔炽。有腯斯牲,国门是置。不黎不翙,靡愆靡忌。呈肌献体, 永言昭事。俯休皇德,仰绥灵志。百福具膺,嘉祥允洎。骏奔伊在,庆覃遐嗣。
quán yǎ, yī qǔ, sì yán:
《牷雅》,一曲,四言:
fǎn běn xìng jìng, fù gǔ zhāo chéng. lǐ róng sù shè, sì shì kǒng míng. huá zǔ dài xiàn, chóng bēi lì shēng. chōng zāi jiǎn wò, sù yǐ zān yīng. qí liáo jì qǐ, wǒ dòu jì yíng. páo dīng yóu rèn, gé lú yàn shēng. duō zhǐ yōu jí, jǐng fú lái bìng.
反本兴敬,复古昭诚。礼容宿设,祀事孔明。华俎待献,崇碑丽牲。充哉茧握, 肃矣簪缨。其膋既启,我豆既盈。庖丁游刃,葛卢验声。多祉攸集,景福来并。
chéng yǎ, yī qǔ, sān yán: nán jiāo jiàng shén yòng
《诚雅》,一曲,三言:南郊降神用
huái hū huāng, zhān hào dàng. jǐn chéng jié, zhì qián xiǎng. chū yǎo míng, jiàng wú xiàng. huáng qíng sù, jù liáo yǎng. rén lǐ shèng, shén tú chǎng. rén ài míng líng, shēn jìng xiǎng. gǎn cāng jí, dòng xuán rǎng.
怀忽慌,瞻浩荡。尽诚洁,致虔想。出杳冥,降无象。皇情肃,具僚仰。人礼 盛,神途敞。亻爱明灵,申敬飨。感苍极,洞玄壤。
chéng yǎ, yī qǔ, sān yán: běi jiāo yíng shén yòng
《诚雅》,一曲,三言:北郊迎神用
dì dé pǔ, kūn qiū jùn. yáng yǔ dí, gǔ yīng. chū zūn zhī, zhǎn chéng xìn. zhāo hǎi dú, luó yuè zhèn. wéi fú zhǐ, xián zhāo jìn.
地德溥,昆丘峻。扬羽翟,鼓应。出尊祗,展诚信。招海渎,罗岳镇。惟福祉, 咸昭晋。
chéng yǎ, yī qǔ, sì yán: nán běi jiāo míng táng tài miào sòng shén tóng yòng
《诚雅》,一曲,四言:南北郊、明堂、太庙送神同用
wǒ yǒu míng dé, xīn fēi jì shǔ. shēng yù kǒng bèi, jiā jiàn wéi lǚ. jīn xuán sù shè, hé lè jù jǔ. lǐ dá yōu míng, jìng xíng zūn zǔ. gǔ zhōng yún sòng, xiá fú shì yǔ.
我有明德,馨非稷黍。牲玉孔备,嘉荐惟旅。金悬宿设,和乐具举。礼达幽明, 敬行樽俎。鼓钟云送,遐福是与。
xiàn yǎ, yī qǔ, sì yán:
《献雅》,一曲,四言:
shén gōng sù sù, tiān yí mù mù. lǐ xiàn jì tóng, yīng cǐ lí fú. wǒ yǒu xīn míng, wú kuì shǐ zhù.
神宫肃肃,天仪穆穆。礼献既同,膺此釐福。我有馨明,无愧史祝。
yīn yǎ, yī qǔ, sì yán: jiù liáo
《禋雅》,一曲,四言:就燎
zǐ gōng zhāo huàn, tài yī wēi xuán. jiàng lín xià tǔ, zūn gāo shàng tiān. zài chén guī bì, shì bèi shēng quán. yún gū qīng yǐn, xún yú gāo xuán. fǔ zhāo xiàng wù, yǎng zhì gāo yān. sù bǐ líng zhǐ, xián dá huáng qián.
紫宫昭焕,太一微玄。降临下土,尊高上天。载陈珪壁,式备牲牷。云孤清引, 栒虞高悬。俯昭象物,仰致高烟。肃彼灵祉,咸达皇虔。
yīn yǎ, yī qǔ, sì yán: jiù lǐ
《禋雅》,一曲,四言:就理
shèng lè sī jǔ, xié zhēng diào gōng. líng xiǎng qìng qià, zhǐ jī huà róng. bā biàn yǒu xù, sān xiàn yǐ zhōng. kǎn shēng yì yù, chóu dé bào gōng. zhèn chuí chéng lǚ, tóu rǎng shēng fēng. dào wú xū zhì, shì yóu gǎn tōng. yú huáng shèng liè, cǐ zuò huá sōng.
盛乐斯举,协徵调宫。灵飨庆洽,祉积化融。八变有序,三献已终。坎牲瘗玉, 酬德报功。振垂成吕,投壤生风。道无虚致,事由感通。于皇盛烈,此祚华嵩。
pǔ tōng zhōng, jiàn shū zhī hòu, gǎi zhū yǎ gē, chì xiāo zi yún zhì cí. jì wú shēng láo, suì shěng dí yǎ quán yǎ yún.
普通中,荐蔬之后,改诸雅歌,敕萧子云制词。既无牲牢,遂省《涤雅》、 《牷雅》云。
nán jiāo, wǔ zòu huáng zhōng, qǔ yáng shǐ huà yě. běi jiāo, wǔ zòu lín zhōng, qǔ yīn shǐ huà yě. míng táng zōng miào, suǒ shàng zhě jìng, ruí bīn shì wèi jìng zhī míng, fù yǒu yīn zhǔ zhī yì, gù tóng zòu yān. qí nán běi jiāo míng táng zōng miào zhī lǐ, jiā yǒu dēng gē. jīn yòu liè qí gē shī yī shí bā qū yún.
南郊,舞奏黄钟,取阳始化也。北郊,舞奏林钟,取阴始化也。明堂宗庙,所 尚者敬,蕤宾是为敬之名,复有阴主之义,故同奏焉。其南北郊、明堂、宗庙之礼, 加有登歌。今又列其歌诗一十八曲云。
nán jiāo huáng dì chū xiàn, zòu dēng gē, èr qǔ, sān yán:
南郊皇帝初献,奏登歌,二曲,三言:
tūn jì míng, lǐ gào chéng. wéi shèng zǔ, zhǔ shàng líng. jué yǐ xiàn, léi yòu yíng. xī yǔ yuè, zhǎn gē shēng. rén ài rú zài, jié huáng qíng.
暾既明,礼告成。惟圣祖,主上灵。爵已献,罍又盈。息羽籥,展歌声。亻爱 如在,结皇情。
lǐ róng shèng, zūn zǔ liè. xuán jiǔ chén, táo páo shè. xiàn qīng zhǐ, zhì qián jié. wáng jì shēng, lè yǐ què. jiàng cāng hào, chuí fāng liè.
礼容盛,樽俎列。玄酒陈,陶匏设。献清旨,致虔洁。王既升,乐已阕。降苍 昊,垂芳烈。
běi jiāo huáng dì chū xiàn, zòu dēng gē, èr qǔ, sì yán:
北郊皇帝初献,奏登歌,二曲,四言:
fāng tán jì kǎn, dì qí yǐ chū. shèng diǎn fú qiān, qún wàng xián zhì. nǎi shēng nǎi xiàn, jìng chéng lǐ zú. líng jiàng wú zhào, shén xiǎng zài mì. yǔn yǐ jiā zuò, qí shēng rú rì.
方坛既坎,地祇已出。盛典弗愆,群望咸秩。乃升乃献,敬成礼卒。灵降无兆, 神飨载谧。允矣嘉祚,其升如日。
zhì zāi kūn yuán, shí wéi hòu zài. gōng zī diàn xiǎng, chéng jiāo xiǎn huì. huò shēng huò jiàng, yáo zhū dòng pèi. dé biǎo chéng wù, qìng liú huáng dài. chún gǔ bù qiān. qí fú shì lài.
至哉坤元,实惟厚载。躬兹奠飨,诚交显晦。或升或降,摇珠动佩。德表成物, 庆流皇代。纯嘏不愆。祺福是赉。
zōng miào huáng dì chū xiàn, zòu dēng gē, qī qū, sì yán:
宗庙皇帝初献,奏登歌,七曲,四言:
gōng gāo lǐ qià, dào zūn lè bèi. sān xiàn jù jǔ, bǎi sī zài wèi. chéng jìng wǎng qiān, yōu míng tóng zhì. máng máng yì zhào, wú sī bù suí. gài zhī rú tiān, róng zhī rú dì.
功高礼洽,道尊乐备。三献具举,百司在位。诚敬罔愆,幽明同致。茫茫亿兆, 无思不遂。盖之如天,容之如地。
yīn zhào yù kuāng, zhōu shǐ bīn wáng. yú hè wén zǔ, jī wǒ dà liáng. zhào tǔ qī shí, yǎn yǒu sì fāng. dì xuān bǎi sì, rén sī wèi wàng, yǒng yán shèng liè, zuò wǒ wú jiāng.
殷兆玉筐,周始邠王。于赫文祖,基我大梁。肇土七十,奄有四方。帝轩百祀, 人思未忘,永言圣烈,祚我无疆。
yǒu xià duō zuì, yīn rén tú tàn. sì hǎi dào xuán, shí shì sī luàn. zì tiān mìng wǒ, jiān xiōng tiǎn nán. jì yuè nǎi fēi, yán dēng tiān hàn. yuán xiǎng yuán sì, fú lù yōu zàn.
有夏多罪,殷人涂炭。四海倒悬,十室思乱。自天命我,歼凶殄难。既跃乃飞, 言登天汉。爰飨爰祀,福禄攸赞。
xī xiàng jì shì, léi zǔ sī jù. wǒ yù zài xīn, huáng liú nǎi zhù. é é qīng shì, jùn bēn shì wù. pèi shàng míng jiē, yīng hái fú shù. yōu yōu yì zhào, tiān lín rì xù.
牺象既饰,罍俎斯具。我郁载馨,黄流乃注。峨峨卿士,骏奔是务。佩上鸣阶, 缨还拂树。悠悠亿兆,天临日煦。
yī yǔ zhì dé, guāng bèi qián shǒu. zhù róng cāng hào, zhēn táo qū yǒu. sù gōng sān xiàn, duì yáng wàn shòu. bǐ wū kě fēng, hán shēng wú jiù. fěi tú qī bǎi, tiān cháng dì jiǔ.
猗与至德,光被黔首。铸熔苍昊,甄陶区有。肃恭三献,对扬万寿。比屋可封, 含生无咎。匪徒七百,天长地久。
yǒu mìng zì tiān, yú huáng hòu dì. yōu yōu sì hǎi, mò bù lái jì. fán zhǐ jù yīng, bā shén sǒng wèi, fú zhì yǒu zhào, qìng lái wú jì. bō cǐ yú xiū, yú bǐ huāng yì.
有命自天,于皇后帝。悠悠四海,莫不来祭。繁祉具膺,八神耸卫,福至有兆, 庆来无际。播此馀休,于彼荒裔。
sì diǎn zhāo jié, wǒ lǐ mò wéi. bā guǐ chōng shì, liù lóng jiě cān. shén gōng sù sù, líng qǐn wēi wēi. jiā jiàn jì xiǎng, jǐng fú yōu guī. zhì dé guāng bèi, hóng zuò zài huī.
祀典昭洁,我礼莫违。八簋充室,六龙解骖。神宫肃肃,灵寝微微。嘉荐既飨, 景福攸归。至德光被,洪祚载辉。
míng táng biàn gē wǔ dì dēng gē, wǔ qū, sì yán:
明堂遍歌五帝登歌,五曲,四言:
gē qīng dì cí:
歌青帝辞:
dì jū zài zhèn, lóng dé sī chūn. kāi yuán bù zé, hán hé shàng rén. qún jū jì sàn, suì yún yáng zhǐ. chì nóng fēn dì, rén lì wéi shǐ. diāo liáng xiù gǒng, dān yíng yù chí. líng wēi yǐ jiàng, bǎi fú lái suí.
帝居在震,龙德司春。开元布泽,含和尚仁。群居既散,岁云阳止。饬农分地, 人粒惟始。雕梁绣栱,丹楹玉墀。灵威以降,百福来绥。
gē chì dì cí:
歌赤帝辞:
yán guāng zài lí, huǒ wèi wēi dé. zhí lǐ zhāo xùn, chí héng shòu zé. mí cǎo jì diāo, wēn fēng yǐ zhì. jiā jiàn wéi lǚ, shí xiū kǒng bèi. qí tí zài táng, shēng yōng zài xià. fěi wéi qī bǎi, wú jué zhōng shǐ.
炎光在离,火为威德。执礼昭训,持衡受则。靡草既凋,温风以至。嘉荐惟旅, 时羞孔备。齐醍在堂,笙镛在下。匪惟七百,无绝终始。
gē huáng dì cí:
歌黄帝辞:
yù bǐ zhōng tán, hán líng chǎn huà. huí huán qì xiàng, lún wú chuò jià. bù dé yān zài, sì xù jiāng shōu. yīn gōng shù wǔ, fàn jì cān zhī. zhái píng jū zhōng, páng lín wài yǔ. shēng wèi dì zūn, jiàng wèi shén zhǔ.
郁彼中坛,含灵阐化。回环气象,轮无辍驾。布德焉在,四序将收。音宫数五, 饭稷骖鳷。宅屏居中,旁临外宇。升为帝尊,降为神主。
gē bái dì cí:
歌白帝辞:
shén zài qiū fāng, dì jū sì hào. yǔn zī jīn dé, cái chéng wàn bǎo. hóng lái què huà, cān jiàn huǒ xié. mù wú xuán niǎo, jú yǒu huáng huá. zài liè shēng qìng, shì chén yí zǔ. líng wǎng cháng huái, wéi dé shì yǔ.
神在秋方,帝居四皓。允兹金德,裁成万宝。鸿来雀化,参见火邪。幕无玄鸟, 菊有黄华。载列笙磬,式陈彝俎。灵罔常怀,惟德是与。
gē hēi dì cí:
歌黑帝辞:
dé shèng hū shuǐ, xuán míng jì jié. yīn jiàng yáng téng, qì níng xiàng bì. sī zhì lì kǎn, jià tiě yī xuán. qí hán chè dì, guǐ dù huí tiān. yōu yōu sì hǎi, jùn bēn fèng zhí. zuò wǒ wú jiāng, yǒng lóng rén jí.
德盛乎水,玄冥纪节。阴降阳腾,气凝象闭。司智莅坎,驾铁衣玄。祁寒坼地, 晷度回天。悠悠四海,骏奔奉职。祚我无疆,永隆人极。
tài zǔ tài fū rén miào wǔ gē:
太祖太夫人庙舞歌:
bì gōng sù sù, qīng miào jì jì. yú mù fū rén, gù tiān yōu qǐ. zuò wǒ liáng dé, yīng sī shèng lǐ. wén jué dá xiàng, zhòng yán dān bì. shì wǒ zǔ yí, jié wǒ zī shèng. gōng shì diàn xiǎng, tuī zūn jǐn jìng. yōu yōu wàn guó, jù chéng zī qìng. dà xiào zhuī yuǎn, zhào shù yōu yǒng.
閟宫肃肃,清庙济济。于穆夫人,固天攸启。祚我梁德,膺斯盛礼。文泬达向, 重檐丹陛。饰我俎彝,洁我粢盛。躬事奠飨,推尊尽敬。悠悠万国,具承兹庆。大 孝追远,兆庶攸咏。
tài zǔ tài fū rén miào dēng gē:
太祖太夫人庙登歌:
guāng liú zhě yuǎn, lǐ guì mí shēn. jiā xiǎng yún bèi, shèng diǎn bì chén. zhuī yǎng zì běn, lì ài wéi qīn. huáng qíng nǎi mù, dì fú lái zūn. jià qí liù pèi, qí yào sān chén. gǎn zī shuāng lù, shì bǐ dōng chūn. yǐ sī xiào dé, yǒng bèi zhēng mín.
光流者远,礼贵弥申。嘉飨云备,盛典必陈。追养自本,立爱惟亲。皇情乃慕, 帝服来尊。驾齐六辔,旂耀三辰。感兹霜露,事彼冬春。以斯孝德,永被蒸民。
dà zhuàng wǔ zòu yí zé, dà guān wǔ zòu gū xǐ, qǔ qí yuè wáng yě. èr jiāo míng táng tài miào, sān cháo bìng tóng yòng. jīn yì liè qí gē shī èr qǔ yún.
《大壮舞》奏夷则,《大观舞》奏姑洗,取其月王也。二郊、明堂、太庙,三 朝并同用。今亦列其歌诗二曲云。
dà zhuàng wǔ gē, yī qǔ, sì yán:
《大壮舞》歌,一曲,四言:
gāo gāo zài shàng, shí ài sī rén. juàn qiú shèng dé, dà zhěng yí lún. lǜ tǔ fāng liáo, rú huǒ zài xīn. xin qì xin qì qián shǒu, mù bù jí chén. zhū guāng qǐ yào, zhào fā qióng mín. wǒ huáng yù qǐ, lóng yuè hàn jīn. yán jiè mù yě, diàn jī léi zhèn. quē gǒng zhī jiǎ, péng pú zhī rén. huò pí huò wǔ, piào chǔ fú lún. wǒ bāng suī jiù, qí mìng wéi xīn. liù fá nǎi zhǐ, qī dé bì chén. jūn lín wàn guó, suì fǔ bā yín.
高高在上,实爱斯人。眷求圣德,大拯彝伦。率土方燎,如火在薪。忄弃忄弃 黔首,暮不及晨。硃光启耀,兆发穹旻。我皇郁起,龙跃汉津。言届牧野,电激雷 震。阙巩之甲,彭濮之人。或貔或武,漂杵浮轮。我邦虽旧,其命惟新。六伐乃止, 七德必陈。君临万国,遂抚八夤。
dà guān wǔ gē, yī qǔ, sì yán:
《大观舞》歌,一曲,四言:
huáng yǐ dì liè, dà zāi xìng shèng. yǎn yǒu sì fāng, shòu tiān míng mìng. jū shàng bù dài, lín xià wéi jìng. jǔ wú qiān zé, dòng wú shī zhèng. wù cóng qí běn, rén suì qí xìng. zhāo bō jiǔ gōng, sù qí bā bǐng. kuān yǐ huì xià, dé yǐ wéi zhèng. sān zhǐ chén yí, zhòng lún xī yìng. zhàn hè wàng zǔ, tī shān fěi xiòng. rú rì yǒu héng, yǔ tiān wú jìng. zài chén jīn shí, shì liú wǔ yǒng. xián yīng sháo xià, yú zī bǐ shèng.
皇矣帝烈,大哉兴圣。奄有四方,受天明命。居上不怠,临下唯敬。举无愆则, 动无失正。物从其本,人遂其性。昭播九功,肃齐八柄。宽以惠下,德以为政。三 趾晨仪,重轮夕映。栈壑忘阻,梯山匪夐。如日有恆,与天无竟。载陈金石,式流 舞咏。《咸》、《英》、《韶》、《夏》,于兹比盛。
xiāng hè wǔ yǐn:
相和五引:
jiǎo yǐn:
角引:
méng shēng chù fā suì zài chūn, xián chí shǐ zòu dé shàng rén, zhān zhì yǐ xī hé qiě jūn.
萌生触发岁在春,《咸池》始奏德尚仁,惉滞以息和且均。
zhēng yǐn:
徵引:
zhí héng sī shì zhái lí fāng, tāo tāo xià rì huǒ dé chāng, bā yīn bèi jǔ lè wú jiāng.
执衡司事宅离方,滔滔夏日火德昌,八音备举乐无疆。
gōng yǐn:
宫引:
bā yīn zī shǐ jūn wǔ shēng, xìng cǐ hé yuè gǎn bǎi jīng, yōu yóu lǜ lǚ bèi xián yīng.
八音资始君五声,兴此和乐感百精,优游律吕被《咸》《英》。
shāng yǐn:
商引:
sī qiū jì duì zòu xī yīn, jī yáng zhōng shí hé sè qín, fēng liú fú bèi lè yīn yīn.
司秋纪兑奏西音,激扬钟石和瑟琴,风流福被乐愔愔。
yǔ yǐn:
羽引:
xuán yīng jì yùn dōng bīng zhé, wù wèi yīn běn hé qiě yuè, qióng gāo cè shēn cháng wú jué.
玄英纪运冬冰折,物为音本和且悦,穷高测深长无绝。
pǔ tōng zhōng, jiàn shū yǐ hòu, chì xiāo zi yún gǎi zhū gē cí wèi xiāng hè yǐn, zé yī wǔ yīn gōng shāng jiǎo zhēng yǔ wèi dì cì, fēi suí yuè cì yě.
普通中,荐蔬以后,敕萧子云改诸歌辞为相和引,则依五音宫商角徵羽为第次, 非随月次也。
jiù sān cháo shè lè yǒu dēng gē, yǐ qí sòng zǔ zōng zhī gōng liè, fēi jūn chén zhī suǒ xiàn yě, yú shì qù zhī. sān cháo, dì yī, zòu xiāng hè wǔ yǐn: dì èr, zhòng guān rù, zòu jùn yǎ dì sān, huáng dì rù gé, zòu huáng yǎ dì sì, huáng tài zǐ fā xī zhōng huá mén, zòu yìn yǎ dì wǔ, huáng dì jìn, wáng gōng fā zú dì liù, wáng gōng jiàng diàn, tóng zòu yín yǎ dì qī, huáng dì rù chǔ biàn fú dì bā, huáng dì biàn fú chū chǔ, tóng zòu huáng yǎ dì jiǔ, gōng qīng shàng shòu jiǔ, zòu jiè yǎ dì shí, tài zǐ rù yù huì, zòu yìn yǎ shí yī, huáng dì shí jǔ, zòu xū yǎ shí èr, chè shí, zòu yōng yǎ shí sān, shè dà zhuàng wǔ wǔ shí sì, shè dà guān wén wǔ shí wǔ, shè yǎ gē wǔ qū, shí liù, shè pái jì shí qī, shè pí wǔ shí bā, shè duó wǔ shí jiǔ, shè fú wǔ èr shí, shè jīn wǔ bìng bái zhù èr shí yī, shè wǔ pán jì èr shí èr, shè wǔ lún jì èr shí sān, shè cì zhǎng zhuī huā chuáng jì èr shí sì, shè shòu huá jì èr shí wǔ, shè chē lún zhé dòu jì èr shí liù, shè zhǎng juē jì èr shí qī, shè xū mí shān huáng shān sān xiá děng jì èr shí bā, shè tiào líng jì èr shí jiǔ, shè tiào jiàn jì sān shí, shè zhì dào jì sān shí yī, shè zhì dào àn jì sān shí èr, shè qīng sī chuáng jì sān shí sān, shè yī sǎn huā chuáng jì sān shí sì, shè léi chuáng jì sān shí wǔ, shè jīn lún chuáng jì sān shí liù, shè bái shòu chuáng jì sān shí qī, shè zhì juē jì sān shí bā, shè xiǎn hóu chuáng jì sān shí jiǔ, shè zhuó mù chuáng jì sì shí, shè wǔ àn chuáng zhòu yuàn jì sì shí yī, shè bì xié jì sì shí èr, shè qīng zǐ lù jì sì shí sān, shè bái wǔ jì, zuò qì, jiāng bái lù lái yíng xià sì shí sì, shè sì zi dǎo ān xī kǒng què fèng huáng wén lù hú wǔ dēng lián shàng yún yuè gē wǔ jì sì shí wǔ, shè yuán gāo sī gèn jì sì shí liù, shè biàn huáng lóng nòng guī jì sì shí qī, huáng tài zǐ qǐ, zòu yìn yǎ sì shí bā, zhòng guān chū, zòu jùn yǎ sì shí jiǔ, huáng dì xìng, zòu huáng yǎ.
旧三朝设乐有登歌,以其颂祖宗之功烈,非君臣之所献也,于是去之。三朝, 第一,奏《相和五引》:第二,众官入,奏《俊雅》;第三,皇帝入閤,奏《皇雅》; 第四,皇太子发西中华门,奏《胤雅》;第五,皇帝进,王公发足;第六,王公降 殿,同奏《寅雅》;第七,皇帝入储变服;第八,皇帝变服出储,同奏《皇雅》; 第九,公卿上寿酒,奏《介雅》;第十,太子入预会,奏《胤雅》;十一,皇帝食 举,奏《需雅》;十二,撤食,奏《雍雅》;十三,设《大壮》武舞;十四,设 《大观》文舞;十五,设《雅歌》五曲,十六,设俳伎;十七,设《鼙舞》;十八, 设《铎舞》;十九,设《拂舞》;二十,设《巾舞》并《白纻》;二十一,设舞盘 伎;二十二,设舞轮伎;二十三,设刺长追花幢伎;二十四,设受猾伎;二十五, 设车轮折脰伎;二十六,设长蹻伎;二十七,设须弥山、黄山、三峡等伎;二十八, 设跳铃伎;二十九,设跳剑伎;三十,设掷倒伎;三十一,设掷倒案伎;三十二, 设青丝幢伎;三十三,设一伞花幢伎;三十四,设雷幢伎;三十五,设金轮幢伎; 三十六,设白兽幢伎;三十七,设掷蹻伎;三十八,设狝猴幢伎;三十九,设啄木 幢伎;四十,设五案幢咒愿伎;四十一,设辟邪伎;四十二,设青紫鹿伎;四十三, 设白武伎,作讫,将白鹿来迎下;四十四,设寺子导安息孔雀、凤凰、文鹿胡舞登 连《上云乐》歌舞伎;四十五,设缘高纟亘伎;四十六,设变黄龙弄龟伎;四十七, 皇太子起,奏《胤雅》;四十八,众官出,奏《俊雅》;四十九,皇帝兴,奏《皇 雅》。
zì sòng qí yǐ lái, sān cháo yǒu fèng huáng xián shū jì. zhì shì nǎi xià zhào yuē:" zhèn jūn lín nán miàn, dào fēng gài quē, jiā xiáng shí zhì, wèi kuì yǐ duō. jiǎ lìng cháo móu xuān gé, jí tóng chāng hù, yóu dāng gù xún guǎ dé, tuī ér bù jū. kuàng yú míng shí dùn shuǎng, zì qī ěr mù. yī rì yuán huì, tài lè zòu fèng huáng xián shū jì, zhì nǎi shè rén shòu shū, shēng diàn guì zòu. chéng fù xīng hū qián dài, lǜ yóu zì yuǎn, nèi xǐng huái cán, mí yǔ shì dǔ. kě bà zhī."
自宋、齐已来,三朝有凤凰衔书伎。至是乃下诏曰:“朕君临南面,道风盖阙, 嘉祥时至,为愧已多。假令巢侔轩阁,集同昌户,犹当顾循寡德,推而不居。况于 名实顿爽,自欺耳目。一日元会,太乐奏凤凰衔书伎,至乃舍人受书,升殿跪奏。 诚复兴乎前代,率由自远,内省怀惭,弥与事笃。可罢之。”
tiān jiàn sì nián, zhǎng bīn lǐ hè chàng, qǐng yì huáng tài zǐ yuán huì chū rù suǒ zòu. dì mìng bié zhì yǎng dé zhī lè. chàng wèi yí míng yuán yǎ, yíng sòng èr fù yì tóng yòng zhī. qǔ lǐ" yī yǒu yuán liáng, wàn guó yǐ zhēn" zhī yì. míng shān bīn yán zhí zhī jí xú miǎn děng, yǐ wéi zhōu yǒu jiǔ xià, liáng yǒu shí èr yǎ. cǐ bìng zé tiān shù, wèi yī dài zhī qū. jīn jiā yī yǎ, biàn chéng shí sān. chàng yòu yí dōng gōng suǒ zòu wǔ, dì xià qí yì. chàng yǐ wéi, tiān zǐ wéi lè, yǐ shǎng zhū hóu zhī yǒu dé zhě. guān qí wǔ, zhī qí dé. kuàng huáng chǔ yǎng dé chūn gōng, shì zhān yōu shǔ, wèi yí bèi dà zhuàng dà guān èr wǔ, yǐ xuān wén wǔ zhī dé. dì cóng zhī. yú shì gǎi huáng tài zǐ lè wèi yuán zhēn, zòu èr wǔ. shì shí lǐ yuè zhì dù, càn rán yǒu xù. qí hòu tái chéng lún mò, jiǎn wén dì shòu zhì yú hóu jǐng. jǐng yǐ jiǎn wén nǚ lì yáng gōng zhǔ wèi fēi, qǐng dì jí zhǔ mǔ fàn shū fēi yàn yú xī zhōu, zòu liáng suǒ cháng yòng lè. jǐng yí tóng suǒ chāo shì yì zài yàn yán. dì shān rán xiè tì. jǐng xìng yuē:" bì xià hé bù lè yě?" dì qiǎng xiào yuē:" chéng xiàng yán suǒ chāo shì wén cǐ yǐ wéi hé shēng?" jǐng yuē:" chén qiě bù zhī, hé dú chāo shì?" zì cǐ yuè fǔ bù xiū, fēng yǎ xián jǐn yǐ. jí wáng sēng biàn pò hóu jǐng, zhū lè bìng sòng jīng zhōu. jīng luàn, gōng qì pō quē, yuán dì zhào yǒu sī bǔ zhuì cái bèi. jīng zhōu xiàn méi, zhōu rén bù zhī cǎi yòng, gōng rén yǒu zhī yīn zhě, bìng rù guān zhōng, suí lì méi wèi nú bì.
天监四年,掌宾礼贺瑒,请议皇太子元会出入所奏。帝命别制养德之乐。瑒谓 宜名《元雅》,迎送二傅亦同用之。取《礼》“一有元良,万国以贞”之义。明山 宾、严植之及徐勉等,以为周有九《夏》,梁有十二《雅》。此并则天数,为一代 之曲。今加一雅,便成十三。瑒又疑东宫所奏舞,帝下其议。瑒以为,天子为乐, 以赏诸侯之有德者。观其舞,知其德。况皇储养德春宫,式瞻攸属,谓宜备《大壮》、 《大观》二舞,以宣文武之德。帝从之。于是改皇太子乐为《元贞》,奏二舞。是 时礼乐制度,粲然有序。其后台城沦没,简文帝受制于侯景。景以简文女溧阳公主 为妃,请帝及主母范淑妃宴于西州,奏梁所常用乐。景仪同索超世亦在宴筵。帝潸 然屑涕。景兴曰:“陛下何不乐也?”帝强笑曰:“丞相言索超世闻此以为何声?” 景曰:“臣且不知,何独超世?”自此乐府不修,风雅咸尽矣。及王僧辩破侯景, 诸乐并送荆州。经乱,工器颇阙,元帝诏有司补缀才备。荆州陷没,周人不知采用, 工人有知音者,并入关中,随例没为奴婢。
gǔ chuī, sòng qí bìng yòng hàn qū, yòu chōng tíng yòng shí liù qū. gāo zǔ nǎi qù sì qū, liú qí shí èr, hé sì shí yě. gèng zhì xīn gē, yǐ shù gōng dé. qí dì yī, hàn qū zhū lù gǎi wéi mù jì xiè, yán qí xiè liáng shēng yě. dì èr, hàn qū sī bēi wēng gǎi wéi xián shǒu shān, yán wǔ dì pò wèi jūn yú sī bù, zhào wáng jī yě. dì sān, hàn qū ài rú zhāng gǎi wéi tóng bǎi shān, yán wǔ dì mù sī, wáng yè mí zhāng yě. dì sì, hàn qū shàng zhī huí gǎi wéi dào wáng, yán dōng hūn sàng dào, yì shī qǐ fán dèng yě. dì wǔ, hàn qū yōng lí gǎi wéi chén wēi, yán pò jiā hú yuán xūn yě. dì liù, hàn qū zhàn chéng nán gǎi wéi hàn dōng liú, yán yì shī kè lǔ shān chéng yě. dì qī, hàn qū wū shān gāo gǎi wéi hè lóu jùn, yán píng yǐng chéng, bīng wēi wú dí yě. dì bā, hàn qū shàng líng gǎi wéi hūn zhǔ zì yín tè, yán dōng hūn zhèng luàn, wǔ dì qǐ yì, píng jiǔ jiāng gū shú, dà pò zhū què, fá zuì diào rén yě. dì jiǔ, hàn qū qiāng jìn jiǔ gǎi wéi shí shǒu jú, yán yì shī píng jīng chéng, réng fèi hūn, dìng dà shì yě. dì shí, hàn qū yǒu suǒ sī gǎi wéi qī yùn jí, yán wǔ dì yīng lù shòu shàn, dé shèng huà yuǎn yě. shí yī, hàn qū fāng shù gǎi wéi yú mù, yán dà liáng chǎn yùn, jūn chén hé lè, xiū zuò fāng yuǎn yě. shí èr, hàn qū shàng xié gǎi wéi wéi dà liáng, yán liáng dé guǎng yùn, rén huà qià yě.
鼓吹,宋、齐并用汉曲,又充庭用十六曲。高祖乃去四曲,留其十二,合四时 也。更制新歌,以述功德。其第一,汉曲《硃鹭》改为《木纪谢》,言齐谢梁升也。 第二,汉曲《思悲翁》改为《贤首山》,言武帝破魏军于司部,肇王迹也。第三, 汉曲《艾如张》改为《桐柏山》,言武帝牧司,王业弥章也。第四,汉曲《上之回》 改为《道亡》,言东昏丧道,义师起樊邓也。第五,汉曲《拥离》改为《忱威》, 言破加湖元勋也。第六,汉曲《战城南》改为《汉东流》,言义师克鲁山城也。第 七,汉曲《巫山高》改为《鹤楼峻》,言平郢城,兵威无敌也。第八,汉曲《上陵》 改为《昏主恣淫慝》,言东昏政乱,武帝起义,平九江、姑熟,大破硃雀,伐罪吊 人也。第九,汉曲《将进酒》改为《石首局》,言义师平京城,仍废昏,定大事也。 第十,汉曲《有所思》改为《期运集》,言武帝应箓受禅,德盛化远也。十一,汉 曲《芳树》改为《于穆》,言大梁阐运,君臣和乐,休祚方远也。十二,汉曲《上 邪》改为《惟大梁》,言梁德广运,仁化洽也。
tiān jiàn qī nián, jiāng yǒu shì tài miào. zhào yuē" lǐ yún' zhāi rì bù lè', jīn qīn fèng shǐ chū gōng, zhèn zuò gǔ chuī. wài kě xiáng yì." bā zuò chéng láng cān yì, qǐng yǔ jià shǐ chū, gǔ chuī cóng ér bù zuò, hái gōng rú cháng yí. dì cóng zhī, suì yǐ dìng zhì.
天监七年,将有事太庙。诏曰“《礼》云‘斋日不乐’,今亲奉始出宫,振作 鼓吹。外可详议。”八座丞郎参议,请与驾始出,鼓吹从而不作,还宫如常仪。帝 从之,遂以定制。
chū wǔ dì zhī zài yōng zhèn, yǒu tóng yáo yún:" xiāng yáng bái tóng tí, fǎn fù yáng zhōu ér." shí zhě yán, bái tóng tí wèi mǎ yě bái, jīn sè yě. jí yì shī zhī xìng, shí yǐ tiě qí, yáng zhōu zhī shì, jiē miàn fù, guǒ rú yáo yán. gù jí wèi zhī hòu, gèng zào xīn shēng, dì zì wèi zhī cí sān qǔ, yòu lìng shěn yuē wèi sān qǔ, yǐ bèi xián guǎn. dì jì dǔ jìng fú fǎ, yòu zhì shàn zāi dà lè dà huān tiān dào xiān dào shén wáng lóng wáng miè guò è chú ài shuǐ duàn kǔ lún děng shí piān, míng wéi zhèng lè, jiē shù fó fǎ. yòu yǒu fǎ lè tóng zǐ jì tóng zǐ yǐ gē fàn bài, shè wú zhē dà huì zé wèi zhī.
初武帝之在雍镇,有童谣云:“襄阳白铜蹄,反缚扬州兒。”识者言,白铜蹄 谓马也;白,金色也。及义师之兴,实以铁骑,扬州之士,皆面缚,果如谣言。故 即位之后,更造新声,帝自为之词三曲,又令沈约为三曲,以被弦管。帝既笃敬佛 法,又制《善哉》、《大乐》、《大欢》、《天道》、《仙道》、《神王》、《龙 王》、《灭过恶》、《除爱水》、《断苦轮》等十篇,名为正乐,皆述佛法。又有 法乐童子伎、童子倚歌梵呗,设无遮大会则为之。
chén chū, wǔ dì zhào qiú sòng qí gù shì. tài cháng qīng zhōu hóng ràng zòu yuē:" qí shì chéng sòng, xián yòng yuán huī jiù shì, zōng sì cháo xiǎng, zòu yuè jù tóng, wéi běi jiāo zhī lǐ, pō yǒu zēng yì. huáng dì rù wěi mén. zòu yǒng zhì yǐn fú jiǔ, zòu jiā zuò tài wèi yà xiàn, zòu kǎi róng mái shēng, zòu lì yōu dì hái biàn diàn, zòu xiū chéng zhòng guān bìng chū, zòu sù chéng. cǐ nǎi yuán huī suǒ quē, yǒng míng liù nián zhī suǒ jiā yě. wéi sòng shén zhī lè, sòng xiào jiàn èr nián qiū qǐ jū zhù yún' zòu sì xià', yǒng míng zhōng, gǎi zòu zhāo xià." dì suì yī zhī. shì shí bìng yòng liáng lè, wéi gǎi qī shì wǔ cí, jīn liè zhī yún.
陈初,武帝诏求宋、齐故事。太常卿周弘让奏曰:“齐氏承宋,咸用元徽旧式, 宗祀朝飨,奏乐俱同,唯北郊之礼,颇有增益。皇帝入壝门。奏《永至》;饮福酒, 奏《嘉胙》;太尉亚献,奏《凯容》;埋牲,奏《隶幽》;帝还便殿,奏《休成》; 众官并出,奏《肃成》。此乃元徽所阙,永明六年之所加也。唯送神之乐,宋孝建 二年秋《起居注》云‘奏《肆夏》’,永明中,改奏《昭夏》。”帝遂依之。是时 并用梁乐,唯改七室舞辞,今列之云。
huáng zǔ bù bīng fǔ jūn shén shì zòu kǎi róng wǔ cí:
皇祖步兵府君神室奏《凯容舞》辞:
yú hè huáng zǔ, gōng qiáng gāo yí. mài bǐ jué chū, chéng zī jùn jí. màn lè jiǎn jiǎn, bì qǐn yì yì. luǒ xiǎng ruò cún, wéi líng mí cè.
于赫皇祖,宫墙高嶷。迈彼厥初,成兹峻极。缦乐简简,閟寝翼翼。裸飨若存, 惟灵靡测。
huáng zǔ zhèng yuán fǔ jūn shén shì zòu kǎi róng wǔ cí:
皇祖正员府君神室奏《凯容舞》辞:
zhāo zāi shàng dé, jùn bǐ hóng yuán. dào guāng qián xùn, qìng liú hòu kūn. shén yóu miǎn miǎo, qīng miào sī cún. yǐ xiǎng yǐ sì, wéi zǔ wéi zūn.
昭哉上德,浚彼洪源。道光前训,庆流后昆。神猷缅邈,清庙斯存。以享以祀, 惟祖惟尊。
huáng zǔ huái ān fǔ jūn shén shì zòu kǎi róng wǔ cí:
皇祖怀安府君神室奏《凯容舞》辞:
xuǎn chén chóng xiǎng, shì lǐ yán jìng. mí ài shēng láo, jiān xīn zī shèng. míng míng liè zǔ, lóng guāng yuǎn yìng. zhào wǒ wáng fēng, xíng sī wǔ yǒng.
选辰崇飨,饰礼严敬。靡爱牲牢,兼馨粢盛。明明列祖,龙光远映。肇我王风, 形斯舞咏。
huáng gāo zǔ ān chéng fǔ jūn shén shì zòu kǎi róng wǔ cí:
皇高祖安成府君神室奏《凯容舞》辞:
dào yáo jī qìng, dé yuǎn chāng jī. yǒng yán zǔ wǔ, zhì xiǎng cóng sī. jiǔ zhāng tíng liè, bā wǔ huí chí. líng qí jiàng zhǐ, bǎi fú lái suí.
道遥积庆,德远昌基。永言祖武,致享从思。九章停列,八舞回墀。灵其降止, 百福来绥。
huáng zēng zǔ tài cháng fǔ jūn shén shì zòu kǎi róng wǔ cí:
皇曾祖太常府君神室奏《凯容舞》辞:
zhào jī dì jī, yì biāo hóng zhuàn. gōng wéi zài dé, qióng yuán fāng chǎn. xiǎng jiàn sān qīng, yán chén sì liǎn. zēng wǒ táng gòu, shì fū dì diǎn.
肇迹帝基,义标鸿篆。恭惟载德,琼源方阐。享荐三清,筵陈四琏。增我堂构, 式敷帝典。
huáng zǔ jǐng huáng dì shén shì zòu jǐng dé kǎi róng wǔ cí:
皇祖景皇帝神室奏《景德凯容舞》辞:
huáng zǔ zhí dé, cháng fà qí xiáng. xiǎn rén cáng yòng, huái dào tāo guāng. níng sī bì qǐn, hé cǐ xiāo xiāng. yǒng zhāo yí jué, hái fú jiǎn shāng.
皇祖执德,长发其祥。显仁藏用,怀道韬光。宁斯閟寝,合此萧芗。永昭贻厥, 还符翦商。
huáng kǎo gāo zǔ wǔ huáng dì shén shì zòu wǔ dé wǔ cí:
皇考高祖武皇帝神室奏《武德舞》辞:
zhēng zāi shèng zǔ, fǔ yùn shēng lí. dào zhōu jīng wěi, gōng gé xuán zhī. fāng xuān mài hù, bǐ shùn líng guī. jī xī shì yǒng, qīn míng zài sī.
烝哉圣祖,抚运升离。道周经纬,功格玄祗。方轩迈扈,比舜陵妫。缉熙是咏, 钦明在斯。
yún léi gòu tún, tú nán gòng jǔ. dà dìng yáng yuè, zhèn wēi héng chǔ. sì ào zhái xīn, jiǔ chóu hái xù. jǐng xīng chū yì, fēi yún rù lǚ.
云雷遘屯,图南共举。大定扬越,震威衡楚。四奥宅心,九畴还叙。景星出翼, 非云入吕。
dé chàng róng cí, qìng zhāo yǔ zhuì. yú mù qīng miào, zài yáng huī liè. jiā yù jì chén, fēng shèng sī jié. shì jiāng shì xiǎng, hóng yóu wú jué.
德暢容辞,庆昭羽缀。于穆清庙,载扬徽烈。嘉玉既陈,丰盛斯洁。是将是享, 鸿猷无绝。
tiān jiā yuán nián, wén dì shǐ dìng yuán qiū míng táng jí zōng miào lè. dōu guān shàng shū dào zhòng jǔ quán zòu:" zhòng guān rù chū, jiē zòu sù chéng. shēng rù chū, zòu yǐn xī. shàng máo xuè, zòu jiā jiàn. yíng sòng shén, zòu zhāo xià. huáng dì rù tán, zòu yǒng zhì. huáng dì shēng bì, zòu dēng gē. huáng dì chū xiàn jí tài wèi yà xiàn guāng lù xūn zhōng xiàn, bìng zòu xuān liè. huáng dì yǐn fú jiǔ, zòu jiā zuò jiù liáo wèi, zòu zhāo yuǎn hái biàn diàn, zòu xiū chéng. zhì tài jiàn yuán nián, dìng sān cháo zhī lè, cǎi liáng gù shì: dì yī, zòu xiāng hè wǔ yǐn, gè suí wáng yuè, zé xiān zòu qí zhōng. wéi zhòng guān rù, zòu jùn yǎ, lín zhōng zuò, tài cù cān yīng zhī, qǔ qí chén dào yě. gǔ chuī zuò. huáng dì chū gé, zòu huáng yǎ, huáng zhōng zuò, tài cù jiā zhōng gū xǐ dà lǚ jiē yīng zhī. gǔ chuī zuò. huáng tài zi rù zhì shí zì bì, zòu yìn yǎ, tài cù zuò, nán lǚ cān yīng zhī, qǔ qí èr yuè shǎo yáng yě. huáng dì yán wáng gōng dēng, zòu yín yǎ, yí zé zuò, jiā zhōng yīng zhī, qǔ qí yuè fǎ yě. huáng dì rù níng biàn fú, zòu huáng yǎ, huáng zhōng zuò, lín zhōng cān yīng zhī. gǔ chuī zuò. huáng dì chū níng jí shēng zuò, jiē zòu huáng yǎ, bìng rú biàn fú zhī zuò. shàng shòu jiǔ, zòu jiè yǎ, tài cù zuò, nán lǚ cān yīng zhī, qǔ qí yáng qì shèng zhǎng, wàn wù fú còu yě. shí jǔ, zòu xū yǎ, ruí bīn zuò, dà lǚ cān yīng zhī, qǔ huǒ zhǔ yú lǐ, suǒ wèi" shí wǒ yǐ lǐ" yě. chè zhuàn, zòu yōng yǎ, wú shè zuò, zhōng lǚ cān yīng zhī, qǔ qí jīn rùn yǐ jié yě. wǔ wǔ zòu dà zhuàng, yí zé zuò, jiā zhōng cān yīng zhī, qī yuè jīn shǐ wáng, qǔ qí jiān duàn yě. gǔ chuī yǐn ér qù lái. wén wǔ zòu dà guān, gū xǐ zuò, yīng zhōng cān yīng zhī, sān yuè wàn wù bì róng, qǔ qí bù huì zhě yě. gǔ chuī yǐn ér qù lái. zhòng guān chū, zòu jùn yǎ, ruí bīn zuò, lín zhōng yí zé nán lǚ wú shè yīng zhōng tài cù cān yīng zhī. gǔ chuī zuò. huáng dì qǐ, zòu huáng yǎ, huáng zhōng zuò, lín zhōng yí zé nán lǚ wú shè cān yīng zhī. gǔ chuī zuò. cí yòng sòng qū, yàn zhǔn liáng lè, gài qǔ rén shén bù zá yě. zhì yuē:" kě."
天嘉元年,文帝始定圆丘、明堂及宗庙乐。都官尚书到仲举权奏:“众官入出, 皆奏《肃成》。牲入出,奏《引牺》。上毛血,奏《嘉荐》。迎送神,奏《昭夏》。 皇帝入坛,奏《永至》。皇帝升陛,奏登歌。皇帝初献及太尉亚献、光禄勋终献, 并奏《宣烈》。皇帝饮福酒,奏《嘉胙》;就燎位,奏《昭远》;还便殿,奏《休 成》。至太建元年,定三朝之乐,采梁故事:第一,奏《相和》五引,各随王月, 则先奏其钟。唯众官入,奏《俊雅》,林钟作,太簇参应之,取其臣道也。鼓吹作。 皇帝出阁,奏《皇雅》,黄钟作,太簇、夹钟、姑洗、大吕皆应之。鼓吹作。皇太 子入至十字陛,奏《胤雅》,太簇作,南吕参应之,取其二月少阳也。皇帝延王公 登,奏《寅雅》,夷则作,夹钟应之,取其月法也。皇帝入宁变服,奏《皇雅》, 黄钟作,林钟参应之。鼓吹作。皇帝出宁及升座,皆奏《皇雅》,并如变服之作。 上寿酒,奏《介雅》,太簇作,南吕参应之,取其阳气盛长,万物辐凑也。食举, 奏《需雅》,蕤宾作,大吕参应之,取火主于礼,所谓“食我以礼”也。撤馔,奏 《雍雅》,无射作,中吕参应之,取其津润已竭也。武舞奏《大壮》,夷则作,夹 钟参应之,七月金始王,取其坚断也。鼓吹引而去来。文舞奏《大观》,姑洗作, 应钟参应之,三月万物必荣,取其布惠者也。鼓吹引而去来。众官出,奏《俊雅》, 蕤宾作,林钟、夷则、南吕、无射、应钟、太簇参应之。鼓吹作。皇帝起,奏《皇 雅》,黄钟作,林钟、夷则、南吕、无射参应之。鼓吹作。祠用宋曲,宴准梁乐, 盖取人神不杂也。制曰:“可。”
wǔ nián, zhào shàng shū zuǒ chéng liú píng yí cáo láng zhāng yá dìng nán běi jiāo jí míng táng yí zhù. gǎi tiān jiā zhōng suǒ yòng qí lè, jǐn yǐ sháo wéi míng. gōng jiù wèi dìng, xié lǜ xiào wèi jǔ huī, tài lè lìng guì zàn yún:" zòu mào sháo zhī lè." jiàng shén, zòu tōng sháo shēng rù chū, zòu jié sháo dì rù tán jí hái biàn diàn, zòu mù sháo. dì chū zài bài, wǔ qī dé, gōng zhí gàn dùn, qū zhōng fù zhuì. chū jiù xuán dōng, jì wǔ jiǔ xù, gōng zhí yǔ yuè. xiàn jué yú tiān shén jí tài zǔ zhī zuò, zòu dēng gē. dì yǐn fú jiǔ, zòu jiā sháo jiù wàng liáo, zòu bào sháo.
五年,诏尚书左丞刘平、仪曹郎张崖定南北郊及明堂仪注。改天嘉中所用齐乐, 尽以韶为名。工就位定,协律校尉举麾,太乐令跪赞云:“奏《懋韶》之乐。”降 神,奏《通韶》;牲入出,奏《洁韶》;帝入坛及还便殿,奏《穆韶》。帝初再拜, 舞《七德》,工执干楯,曲终复缀。出就悬东,继舞《九序》,工执羽籥。献爵于 天神及太祖之座,奏登歌。帝饮福酒,奏《嘉韶》;就望燎,奏《报韶》。
zhì liù nián shí yī yuè, shì zhōng shàng shū zuǒ pú yè jiàn chāng hóu xú líng, yí cáo láng zhōng shěn hǎn zòu lái nián yuán huì yí zhù, chēng shè rén cài jǐng lì fèng chì, xiān huì yī rì, tài lè zhǎn gōng xuán gāo sī gèn wǔ àn yú diàn tíng. kè rù, zòu xiāng hé wǔ yǐn. dì chū, huáng mén shì láng jǔ huī yú diàn shàng, zhǎng gù yīng zhī, jǔ yú jiē xià, zòu kāng sháo zhī lè. zhào yán wáng gōng dēng, zòu biàn sháo. fèng guī bì qì, chū yǐn xià diàn, zòu yì rú zhī. dì xìng, rù biàn diàn, zòu mù sháo. gēng yī yòu chū, zòu yì rú zhī. dì jǔ jiǔ, zòu suí sháo. jìn shàn, zòu yòu sháo. dì yù chá guǒ, tài cháng chéng guì qǐng jìn wǔ qī dé, jì zhī jiǔ xù. qí gǔ chuī zá jì, qǔ jìn sòng zhī jiù, wēi gèng fù yì. jiù yuán huì yǒu huáng lóng biàn wén lù shī zi zhī lèi, tài jiàn chū dìng zhì, jiē chú zhī. zhì shì cài jǐng lì zòu, xī fù shè yān. qí zhì, gǔ chuī yī bù shí liù rén, zé xiāo shí sān rén, jiā èr rén, gǔ yī rén. dōng gōng yī bù, jiàng sān rén, xiāo jiǎn èr rén, jiā jiǎn yī rén. zhū wáng yī bù, yòu jiàng yī rén, jiǎn xiāo yī. shù xìng yī bù, yòu jiàng yī rén, fù jiǎn xiāo yī.
至六年十一月,侍中尚书左仆射、建昌侯徐陵,仪曹郎中沈罕奏来年元会仪注, 称舍人蔡景历奉敕,先会一日,太乐展宫悬、高纟亘、五案于殿庭。客入,奏《相 和》五引。帝出,黄门侍郎举麾于殿上,掌故应之,举于阶下,奏《康韶》之乐。 诏延王公登,奏《变韶》。奉珪璧讫,初引下殿,奏亦如之。帝兴,入便殿,奏 《穆韶》。更衣又出,奏亦如之。帝举酒,奏《绥韶》。进膳,奏《侑韶》。帝御 茶果,太常丞跪请进舞《七德》,继之《九序》。其鼓吹杂伎,取晋、宋之旧,微 更附益。旧元会有黄龙变、文鹿、师子之类,太建初定制,皆除之。至是蔡景历奏, 悉复设焉。其制,鼓吹一部十六人,则箫十三人,笳二人,鼓一人。东宫一部,降 三人,箫减二人,笳减一人。诸王一部,又降一人,减箫一。庶姓一部,又降一人, 复减箫一。
jí hòu zhǔ sì wèi, dān huāng yú jiǔ, shì cháo zhī wài, duō zài yàn yán. yóu zhòng shēng yuè, qiǎn gōng nǚ xí běi fāng xiāo gǔ, wèi zhī dài běi, jiǔ hān zé zòu zhī. yòu yú qīng lè zhōng zào huáng lí liú jí yù shù hòu tíng huā jīn chāi liǎng bì chuí děng qū, yǔ xìng chén děng zhì qí gē cí, qǐ yàn xiāng gāo, jí yú qīng bó. nán nǚ chàng hè, qí yīn shén āi.
及后主嗣位,耽荒于酒,视朝之外,多在宴筵。尤重声乐,遣宫女习北方箫鼓, 谓之《代北》,酒酣则奏之。又于清乐中造《黄鹂留》及《玉树后庭花》、《金钗 两臂垂》等曲,与幸臣等制其歌词,绮艳相高,极于轻薄。男女唱和,其音甚哀。