lǐ yí qī
禮儀七
gāo zǔ chū jí wèi, jiāng gǎi zhōu zhì, nǎi xià zhào yuē: xuān ní zhì fǎ, yún xíng xià zhī shí, chéng yīn zhī hé. yì yè gòng zūn, lǐ wú kě gé. rán sān dài suǒ shàng, zhòng lùn duō duān, huò yǐ wèi suǒ jiàn zhī shí, huò yǐ wèi suǒ gǎn zhī ruì, huò dāng qí xíng sè, yīn yǐ cóng zhī. jīn suī xià shù dé tiān, lì dài tōng yòng, hàn shàng yú chì, wèi shàng yú huáng, lí mǎ xuán shēng, yǐ fú xiāng zhǒng, míng bù kě gǎi, jiàn yín suì shǒu, cháng fú yú hēi. zhèn chū shòu tiān mìng, chì què lái yí, jiān jī zhōu yǐ hái, yú zī liù dài, sān zhèng huí fù, wǔ dé xiāng shēng, zǒng yǐ yán zhī, bìng yí huǒ sè. chuí yī yǐ jiàng, sǔn yì kě zhī, shàng sè suī shū, cháng jiān qián dài. qí jiāo qiū miào shè, kě yī gǔn miǎn zhī yí, cháo huì yī shang, yí jǐn yòng chì. xī dān wū mù yùn, jī yǒu dà bái zhī qí, huáng xīng tǔ dé, cáo chéng hēi shǒu zhī mǎ, zài sì yǔ róng, qí shàng héng yì. jīn zhī róng fú, jiē kě shàng huáng, zài wài cháng suǒ zhù zhě, tōng yòng zá sè. jì sì zhī fú, xū hé lǐ jīng, yí jí tōng rú, gèng kě xiáng yì. tài zǐ shù zǐ shè tài cháng shǎo qīng péi zhèng zòu yuē: qiè jiàn hòu zhōu zhì miǎn, jiā wèi shí èr, jí yǔ qián lǐ shù nǎi bù tóng, ér sè yīng wǔ xíng, yòu fēi diǎn gù. jǐn àn sān dài zhī guān, qí míng gè bié. liù děng zhī miǎn, chéng yòng qū fēn, zǎo yù wǔ cǎi, suí bān yì shì, dōu wú yíng qì biàn sè zhī wén. wéi yuè lìng zhě, qǐ yú qín dài, nǎi yǒu qīng qí chì yù, bái luò hēi yī, yǔ sì shí ér sè biàn, quán bù yán yú biàn miǎn. wǔ shí miǎn sè, lǐ jì wú wén, jī yú zhèng diǎn, nán yǐ jīng zhèng. qiě hòu wèi yǐ lái, zhì dù xián què. tiān xìng zhī suì, cǎo chuàng shàn xiū, suǒ zào chē fú, duō cān hú zhì. gù wèi shōu lùn zhī, chēng wèi wéi gǔ, shì yě. zhōu shì yīn xí, jiāng wèi gù shì, dà xiàng chéng tǒng, xián qǔ yòng zhī, yú niǎn yì guān, shén duō yū guài. jīn huáng suí gé mìng, xiàn zhāng qián dài, qí wèi zhōu niǎn hé bù hé zhì zhě, yǐ chì yǒu sī jǐn lìng chú fèi, rán yì guān lǐ qì, shàng qiě jiān xíng. nǎi yǒu lì xià gǔn yī, yǐ chì wèi zhì, yíng qiū píng miǎn, yòng bái chéng xíng, jì yuè diǎn zhāng, xū gé qí miù. jǐn àn xù hàn shū lǐ yí zhì yún lì chūn zhī rì, jīng dū jiē zhe qīng yī, qiū xià xī rú qí sè. dǎi yú wèi jìn, yíng qì wǔ jiāo, xíng lǐ zhī rén, jiē tóng cǐ zhì. kǎo xún gù shì, wéi zé cóng yī sè. jīn qǐng guān jí miǎn, sè bìng yòng xuán, wéi yīng zhe zé zhě, rèn yī hàn jìn. zhì yuē: kě.
高祖初即位，將改周制，乃下詔曰：「宣尼製法，雲行夏之時，乘殷之輅。弈 葉共遵，理無可革。然三代所尚，眾論多端，或以為所建之時，或以為所感之瑞， 或當其行色，因以從之。今雖夏數得天，歷代通用，漢尚於赤，魏尚於黃，驪馬玄 牲，已弗相踵，明不可改，建寅歲首，常服於黑。朕初受天命，赤雀來儀，兼姬周 已還，於茲六代，三正回復，五德相生，總以言之，並宜火色。垂衣已降，損益可 知，尚色雖殊，常兼前代。其郊丘廟社，可依袞冕之儀，朝會衣裳，宜盡用赤。昔 丹烏木運，姬有大白之旂，黃星土德，曹乘黑首之馬，在祀與戎，其尚恆異。今之 戎服，皆可尚黃，在外常所著者，通用雜色。祭祀之服，須合禮經，宜集通儒，更 可詳議。」太子庶子、攝太常少卿裴政奏曰：「竊見後周制冕，加為十二，即與前 禮數乃不同，而色應五行，又非典故。謹案三代之冠，其名各別。六等之冕，承用 區分，璪玉五采，隨班異飾，都無迎氣變色之文。唯《月令》者，起於秦代，乃有 青旂赤玉，白駱黑衣，與四時而色變，全不言於弁冕。五時冕色，《禮》既無文， 稽於正典，難以經證。且後魏已來，制度咸闕。天興之歲，草創繕修，所造車服， 多參胡制。故魏收論之，稱為違古，是也。周氏因襲，將為故事，大象承統，咸取 用之，輿輦衣冠，甚多迂怪。今皇隋革命，憲章前代，其魏、周輦輅不合制者，已 敕有司盡令除廢，然衣冠禮器，尚且兼行。乃有立夏袞衣，以赤為質，迎秋平冕， 用白成形，既越典章，須革其謬。謹案《續漢書·禮儀志》雲『立春之日，京都皆 著青衣』，秋夏悉如其色。逮於魏、晉，迎氣五郊，行禮之人，皆同此制。考尋故 事，唯幘從衣色。今請冠及冕，色並用玄，唯應著幘者，任依漢、晉。」制曰： 「可。」
yú shì dìng lìng, cǎi yòng dōng qí zhī fǎ. chéng yú gǔn miǎn, chuí bái zhū shí yǒu èr liú, yǐ zǔ wèi yīng, sè rú qí shòu, tǒu kuàng chōng ěr, yù jī. xuán yī, xūn shang. yī, shān lóng huá chóng huǒ zōng yí wǔ zhāng shang, zǎo fěn mǐ fǔ fú sì zhāng. yī zhòng zōng yí, shang zhòng fǔ fú, wèi shí èr děng. yī biǎo lǐng zhī chéng shēng lóng, bái shā nèi dān, fǔ lǐng, qīng biǎo zhuàn jū. gé dài, yù gōu qián, dà dài, sù dài zhū lǐ, pī qí wài, shàng yǐ zhū, xià yǐ lǜ. suí shang sè, lóng huǒ shān sān zhāng. lù lú yù jù jiàn, huǒ zhū biāo shǒu. bái yù shuāng pèi, xuán zǔ. shuāng dà shòu, liù cǎi, xuán huáng chì bái piǎo lǜ, chún xuán zhì, zhǎng èr zhàng sì chǐ, wǔ bǎi shǒu, guǎng yī chǐ xiǎo shuāng shòu, zhǎng èr chǐ liù cùn, sè tóng dà shòu, ér shǒu bàn zhī, jiān shī sān yù huán. zhū wà, chì xì, xì jiā jīn shì. sì yuán qiū fāng zé gǎn dì míng táng wǔ jiāo yú là fēng chán cháo rì xī yuè zōng miào shè jì jí tián miào qiǎn shàng jiāng zhēng hái yǐn zhì yuán fú nà hòu zhēng yuè shòu cháo jí lín xuān bài wáng gōng, zé fú zhī. tōng tiān guān, jiā jīn bó shān, fù chán, shí èr shǒu, shī zhū cuì, hēi jiè zé, yù zān dǎo. jiàng shā páo, shēn yī zhì, bái shā nèi dān, zào lǐng biǎo zhuàn jū, jiàng shā bì xī, bái jiǎ dài, fāng xīn qǔ lǐng. qí gé dài jiàn pèi shòu xì, yǔ shàng tóng. ruò wèi jiā yuán fú, zé shuāng tóng jì, kōng dǐng hēi jiè zé, shuāng yù dǎo, jiā bǎo shì. shuò rì shòu cháo yuán huì jí dōng huì zhū jì hái, zé fú zhī. wǔ biàn, jīn fù chán, píng jīn zé, yú fú jù fú. jiǎng wǔ chū zhēng sì shí sōu shòu dà shè mà lèi yí shè shǎng zǔ fá shè zuǎn yán, zé fú zhī. hēi jiè zé, bái shā dān yī, wū pí lǚ, bài líng zé fú zhī. bái shā mào, bái liàn qún rú, wū pí lǚ, shì cháo tīng sòng jí yàn jiàn bīn kè, jiē fú zhī. bái qià, bái shā dān yī, wū pí lǚ, jǔ āi zé fú zhī.
於是定令，採用東齊之法。乘輿袞冕，垂白珠十有二旒，以組為纓，色如其綬， 黈纊充耳，玉笄。玄衣，纁裳。衣，山、龍華蟲、火、宗彝五章；裳，藻、粉米、 黼、黻四章。衣重宗彝，裳重黼黻，為十二等。衣褾、領織成升龍，白紗內單，黼 領，青褾、襈、裾。革帶，玉鈎灊，大帶，素帶硃里，紕其外，上以硃，下以綠。 「Ｘ隨裳色，龍、火、山三章。鹿盧玉具劍，火珠鏢首。白玉雙佩，玄組。雙大綬， 六采，玄黃赤白縹綠，純玄質，長二丈四尺，五百首，廣一尺；小雙綬，長二尺六 寸，色同大綬，而首半之，間施三玉環。硃襪，赤舄，舄加金飾。祀圓丘、方澤、 感帝、明堂、五郊、雩、蠟、封禪、朝日、夕月、宗廟、社稷、籍田、廟遣上將、 征還飲至、元服、納後、正月受朝及臨軒拜王公，則服之。通天冠，加金博山，附 蟬，十二首，施珠翠，黑介幘，玉簪導。絳紗袍，深衣制，白紗內單，皁領、褾、 襈、裾，絳紗蔽膝，白假帶，方心曲領。其革帶、劍、佩、綬、舄，與上同。若未 加元服，則雙童髻，空頂黑介幘，雙玉導，加寶飾。朔日受朝、元會及冬會、諸祭 還，則服之。武弁，金附蟬，平巾幘，余服具服。講武、出征、四時蒐狩、大射、 禡、類、宜社、賞祖、罰社、纂嚴，則服之。黑介幘，白紗單衣，烏皮履，拜陵則 服之。白紗帽，白練裙襦，烏皮履，視朝、聽訟及宴見賓客，皆服之。白帢，白紗 單衣，烏皮履，舉哀則服之。
shén xǐ, bǎo ér bù yòng. shòu mìng xǐ, fēng chán zé yòng zhī. huáng dì xíng xǐ, fēng mìng zhū hóu jí sān shī sān gōng zé yòng zhī. huáng dì zhī xǐ, cì zhū hóu jí sān shī sān gōng shū zé yòng zhī. huáng dì xìn xǐ, zhēng zhū xià bīng zé yòng zhī. tiān zǐ xíng xǐ, fēng mìng fān guó zhī jūn zé yòng zhī. tiān zǐ zhī xǐ, cì fān guó zhī jūn shū zé yòng zhī. tiān zǐ xìn xǐ, zhēng fān guó bīng zé yòng zhī. cháng xíng zhào chì, zé yòng nèi shǐ mén xià yìn.
神璽，寶而不用。受命璽，封禪則用之。「皇帝行璽」，封命諸侯及三師、三 公則用之。「皇帝之璽」，賜諸侯及三師、三公書則用之。「皇帝信璽」，征諸夏 兵則用之。「天子行璽」，封命蕃國之君則用之。「天子之璽」，賜蕃國之君書則 用之。「天子信璽」，征蕃國兵則用之。常行詔敕，則用內史門下印。
huáng dì lín chén zhī sàng, sān pǐn yǐ shàng, fú xī shuāi wǔ děng zhū hóu, sī shuāi sì pǐn yǐ xià, yí shuāi.
皇帝臨臣之喪，三品已上，服錫衰；五等諸侯，緦衰；四品已下，疑衰。
huáng tài zǐ gǔn miǎn, chuí bái zhū jiǔ liú, qīng kuàng chōng ěr, xī jī. xuán yī, xūn shang. yī, shān lóng huá chóng huǒ zōng yí wǔ zhāng shang, zǎo fěn mǐ fǔ fú sì zhāng. zhī chéng wèi zhī. bái shā nèi dān, fǔ lǐng, qīng biǎo zhuàn jū. gé dài, jīn gōu qián, dà dài, sù dài bù zhū lǐ, yì pī yǐ zhū lǜ. fú suí shang sè, huǒ shān èr zhāng. yù jù jiàn, huǒ zhū biāo shǒu. yú yù shuāng pèi, zhū zǔ. shuāng, dà shòu, sì cǎi, chì bái piǎo gàn, chún zhū zhì, zhǎng yī zhàng bā chǐ, sān bǎi èr shí shǒu, guǎng jiǔ cùn xiǎo shuāng shòu, zhǎng èr chǐ liù cùn, sè tóng dà shòu, ér shǒu bàn zhī, jiān shī èr yù huán. zhū wà, chì xì, yǐ jīn shì. shì cóng huáng dì jì sì jí yè miào yuán fú nà fēi, zé fú zhī.
皇太子袞冕，垂白珠九旒，青纊充耳，犀笄。玄衣，纁裳。衣，山、龍、華蟲、 火、宗彝五章；裳，藻、粉米、黼、黻四章。織成為之。白紗內單，黼領，青褾、 襈、裾。革帶，金鈎灊，大帶，素帶不硃里，亦紕以硃綠。黻隨裳色，火、山二章。 玉具劍，火珠鏢首。瑜玉雙佩，硃組。雙，大綬，四采，赤白縹紺，純硃質，長一 丈八尺，三百二十首，廣九寸；小雙綬，長二尺六寸，色同大綬，而首半之，間施 二玉環。硃襪，赤舄，以金飾。侍從皇帝祭祀及謁廟、元服、納妃，則服之。
yuǎn yóu sān liáng guān, jiā jīn fù chán, jiǔ shǒu, shī zhū cuì, hēi jiè zé, yīng cuì ruí, xī zān dǎo. jiàng shā páo, bái shā nèi dān, zào lǐng biǎo zhuàn jū, bái jiǎ dài, fāng xīn qǔ lǐng, jiàng shā bì xī, wà, xì. qí gé dài jiàn pèi shòu yǔ shàng tóng. wèi guān zé shuāng tóng jì, kōng dǐng hēi jiè zé, shuāng yù dǎo, jiā bǎo shì. yè miào hái gōng yuán rì shuò rì rù cháo shì diàn, zé fú zhī.
遠遊三梁冠，加金附蟬，九首，施珠翠，黑介幘，纓翠緌，犀簪導。絳紗袍， 白紗內單，皁領、褾、襈、裾，白假帶，方心曲領，絳紗蔽膝，襪，舄。其革帶、 劍、佩、綬與上同。未冠則雙童髻，空頂黑介幘，雙玉導，加寶飾。謁廟、還宮、 元日朔日入朝、釋奠，則服之。
yuǎn yóu guān, gōng fú, jiàng shā dān yī, gé dài, jīn gōu qián, jiǎ dài, fāng xīn. fēn zhǎng liù chǐ sì cùn, guǎng èr cùn sì fēn, sè tóng qí shòu. jīn lǚ pán náng, wà lǚ. wǔ rì cháng cháo, zé fú zhī.
遠遊冠，公服，絳紗單衣，革帶，金鈎灊，假帶，方心。紛長六尺四寸，廣二 寸四分，色同其綬。金縷鞶囊，襪履。五日常朝，則服之。
bái qià, dān yī, wū pí lǚ, wèi gōng chén jǔ āi, zé fú zhī.
白帢，單衣，烏皮履，為宮臣舉哀，則服之。
huáng tài zǐ xǐ, gōng nèi dà shì yòng zhī. xiǎo shì yòng zuǒ yòu shù zǐ yìn.
皇太子璽，宮內大事用之。小事用左、右庶子印。
huáng tài zǐ lín diào sān shī sān shǎo, zé xī shuāi gōng chén sì pǐn yǐ shàng, sī shuāi wǔ pǐn yǐ xià, yí shuāi.
皇太子臨吊三師、三少，則錫衰；宮臣四品已上，緦衰；五品已下，疑衰。
gǔn miǎn, qīng zhū jiǔ liú, yǐ zǔ wèi yīng, sè rú qí shòu. zì cǐ yǐ xià, yīng jiē rú zhī. fú jiǔ zhāng, tóng huáng tài zǐ. wáng guó gōng kāi guó gōng chū shòu cè, zhí zhì, rù cháo, jì, qīn yíng, zé fú zhī. sān gōng zhù jì zhě yì fú zhī.
袞冕，青珠九旒，以組為纓，色如其綬。自此已下，纓皆如之。服九章，同皇 太子。王、國公、開國公初受冊，執贄，入朝，祭，親迎，則服之。三公助祭者亦 服之。
miǎn, hóu bā liú, bó qī liú. fú qī zhāng. yī, huá chóng huǒ zōng yí sān zhāng shang, zǎo fěn mǐ fǔ fú sì zhāng. bā liú zhě, zhòng zōng yí. hóu bó chū shòu cè, zhí zhì, rù cháo, jì, qīn yíng, zé fú zhī.
冕，侯八旒，伯七旒。服七章。衣，華蟲、火、宗彝三章；裳，藻、粉、米、 黼黻四章。八旒者，重宗彝。侯、伯初受冊，執贄，入朝，祭，親迎，則服之。
cuì miǎn, zi liù liú, nán wǔ liú. fú wǔ zhāng. yī, zōng yí zǎo fěn mǐ sān zhāng, shang fǔ fú èr zhāng. liù liú zhě shang zhòng fú zǐ nán chū shòu cè, zhí zhì, rù cháo, jì, qīn yíng, zé fú zhī.
毳冕，子六旒，男五旒。服五章。衣，宗彝、藻粉米三章，裳、黼、黻二章。 六旒者裳重黻子、男初受冊，執贄，入朝，祭，親迎，則服之。
yī zhǐ miǎn, sān pǐn qī liú, sì pǐn liù liú, wǔ pǐn wǔ liú. fú sān zhāng. qī liú zhě, yī fěn mǐ yī zhāng wèi sān zhòng, shang fǔ fú èr zhāng gè èr chóng. liù liú zhě, jiǎn fǔ yī zhòng. wǔ liú, yòu jiǎn fú yī zhòng. zhèng sān pǐn yǐ xià, cóng wǔ pǐn yǐ shàng, zhù jì zé fú zhī.
衤黹冕，三品七旒，四品六旒，五品五旒。服三章。七旒者，衣粉米一章為三 重，裳黼、黻二章各二重。六旒者，減黼一重。五旒，又減黻一重。正三品已下， 從五品已上，助祭則服之。
zì wáng gōng yǐ xià fú zhāng, jiē xiù wèi zhī. jì fú miǎn, jiē zān dǎo qīng kuàng chōng ěr. xuán yī, xūn shang, bái shā nèi dān, fǔ lǐng, yī zhǐ miǎn yǐ xià, nèi dān qīng lǐng. qīng biǎo zhuàn jū. gé dài, gōu qián, dà dài, wáng sān gōng jí gōng hóu bó zǐ nán, sù dài, bù zhū lǐ, jiē pī qí wài, shàng yǐ zhū, xià yǐ lǜ. zhèng sān pǐn yǐ xià, cóng wǔ pǐn yǐ shàng, sù dài, pī qí chuí, wài yǐ xuán, nèi yǐ huáng. niǔ yuē jiē yòng qīng zǔ. zhū fán jiē suí shang sè, gǔn cuì, huǒ shān èr zhāng. yī zhǐ, shān yī zhāng. jiàn, pèi, shòu, wà, chì xì.
自王公已下服章，皆繡為之。祭服冕，皆簪導、青纊充耳。玄衣，纁裳，白紗 內單，黼領，衤黹冕已下，內單青領。青褾、襈、裾。革帶，鈎灊，大帶，王、三 公及公、侯、伯、子、男，素帶，不硃里，皆紕其外，上以硃，下以綠。正三品已 下，從五品已上，素帶，紕其垂，外以玄，內以黃。紐約皆用青組。硃「Ｘ凡「Ｘ 皆隨裳色，袞、、毳，火、山二章。衤黹，山一章。劍，佩，綬，襪，赤舄。
jué biàn, xuán yīng wú liú, cóng jiǔ pǐn yǐ shàng, zhù jì, zé fú zhī. qí zhì fú zān dǎo, xuán yī xūn shang wú zhāng, bái juàn nèi dān, qīng lǐng biǎo zhuàn jū, gé dài, dà dài, liàn dài pī qí chuí, nèi wài yǐ zī. niǔ yuē yòng qīng zǔ. jué bì, wà, chì lǚ.
爵弁，玄纓無旒，從九品已上，助祭，則服之。其制服簪導，玄衣、薰裳無章， 白絹內單，青領、褾、襈、裾，革帶，大帶，練帶紕其垂，內外以緇。紐約用青組。 爵韠，襪，赤履。
wǔ biàn, píng jīn zé, zhū wǔ zhí jí shì chén tōng fú zhī. shì chén jiā jīn dāng fù chán, yǐ diāo wèi shì, shì zuǒ zhě zuǒ ěr, yòu zhě yòu ěr.
武弁，平巾幘，諸武職及侍臣通服之。侍臣加金璫附蟬，以貂為飾，侍左者左 珥，右者右珥。
yuǎn yóu sān liáng guān, hēi jiè zé, zhū wáng fú zhī.
遠遊三梁冠，黑介幘，諸王服之。
jìn xián guān, hēi jiè zé, wén guān fú zhī. cóng sān pǐn yǐ shàng sān liáng, cóng wǔ pǐn yǐ shàng liǎng liáng, liú nèi jiǔ pǐn yǐ shàng yī liáng.
進賢冠，黑介幘，文官服之。從三品已上三梁，從五品已上兩梁，流內九品已 上一梁。
fǎ guān, yī míng xiè zhì guān, tiě wèi zhù, qí shàng shī zhū liǎng méi, wèi xiè zhì jiǎo xíng. fǎ guān fú zhī.
法冠，一名獬豸冠，鐵為柱，其上施珠兩枚，為獬豸角形。法官服之。
gāo shān guān, yè zhě fú zhī.
高山冠，謁者服之。
què fēi guān, mén zhě jí jìn fáng cì fēi fú zhī.
卻非冠，門者及禁防伺非服之。
hēi jiè zé, píng jīn hēi zé, yīng fú zhě, bìng shàng xià tōng fú zhī. páo rén zé lǜ zé.
黑介幘，平巾黑幘，應服者，並上下通服之。庖人則綠幘。
bái qià, bái shā dān yī, wū pí lǚ, shàng xià tōng fú zhī.
白帢，白紗單衣，烏皮履，上下通服之。
wěi mào guān, wèi guān zé shuāng tóng jì, kōng dǐng hēi jiè zé, jiē shēn yī, qīng lǐng, wū pí lǚ. guó zi tài xué sì mén shēng fú zhī.
委貌冠，未冠則雙童髻，空頂黑介幘，皆深衣，青領，烏皮履。國子太學四門 生服之。
cháo fú, yì míng jù fú guān, zé zān dǎo, bái bǐ, jiàng shā dān yī, bái shā nèi dān, zào lǐng xiù, zào zhuàn, gé dài, gōu qián, jiǎ dài, qū lǐng fāng xīn, jiàng shā bì xī, zhuàn, xì, shòu, jiàn, pèi. cóng wǔ pǐn yǐ shàng, péi jì cháo xiǎng bài biǎo, fán dà shì zé fú zhī. liù pǐn yǐ xià, cóng qī pǐn yǐ shàng, qù jiàn pèi shòu, yú bìng tóng.
朝服，亦名具服冠，幘簪導，白筆，絳紗單衣，白紗內單，皁領、袖，皁襈， 革帶，鈎灊，假帶，曲領方心，絳紗蔽膝，襈，舄，綬，劍，佩。從五品已上，陪 祭、朝饗、拜表，凡大事則服之。六品已下，從七品已上，去劍、佩、綬，余並同。
zì yú gōng shì, jiē cóng gōng fú. yì míng cóng shěng fú guān, zé, zān dǎo, jiàng shā dān yī, gé dài, gōu qián, jiǎ dài, fāng xīn, wà, lǚ, fēn, pán náng. cóng wǔ pǐn yǐ shàng fú zhī.
自余公事，皆從公服。亦名從省服冠，幘，簪導，絳紗單衣，革帶，鈎灊，假 帶，方心，襪，履，紛，鞶囊。從五品已上服之。
jiàng gōu yī gōng fú, yī jí dān yī zhī bù chuí hú yě. xiù xiá, xíng zhí rú nèi. yú tóng cóng shěng. liú wài wǔ pǐn yǐ xià jiǔ pǐn yǐ shàng fú zhī.
絳褠衣公服，衣即單衣之不垂胡也。袖狹，形直如內。余同從省。流外五 品已下、九品已上服之。
shòu, wáng, xūn zhū shòu, sì cǎi, chì huáng piǎo gàn, chún zhū zhì, xūn wén zhī, zhǎng yī zhàng bā chǐ, èr bǎi sì shí shǒu, guǎng jiǔ cùn. gōng, xuán zhū shòu, sì cǎi, xuán chì piǎo gàn, chún zhū zhì, xuán wén zhī, zhǎng yī zhàng bā chǐ, èr bǎi sì shí shǒu, guǎng jiǔ cùn. hóu bó, qīng zhū shòu, sì cǎi, qīng chì bái piǎo, chún zhū zhì, qīng wén zhī, zhǎng yī zhàng liù chǐ, bǎi bā shí shǒu, guǎng bā cùn. zǐ nán, sù zhū shòu, sān cǎi, qīng chì bái, chún zhū zhì, bái wén zhī chéng, yī zhàng sì chǐ, bǎi sì shí shǒu, guǎng qī cùn. zhèng cóng yī pǐn, lǜ lì shòu, sì cǎi, lǜ zǐ huáng chì, chún lǜ zhì, zhǎng yī zhàng bā chǐ, èr bǎi sì shí shǒu, guǎng jiǔ cùn. cóng sān pǐn yǐ shàng, zǐ shòu, sān cǎi, zǐ huáng chì, chún zǐ zhì, zhǎng yī zhàng liù chǐ, bǎi bā shí shǒu, guǎng bā cùn. yín qīng guāng lù dài fū, cháo yì dài fū jí zhèng cóng sì pǐn, qīng shòu, sān cǎi, qīng bái hóng, chún qīng zhì, zhǎng yī zhàng sì chǐ, bǎi sì shí shǒu, guǎng qī cùn. zhèng cóng wǔ pǐn, mò shòu, èr cǎi, qīng gàn, chún gàn zhì, zhǎng yī zhàng èr chǐ, bǎi shǒu, guǎng liù cùn. zì wáng gōng yǐ xià, jiē yǒu xiǎo shuāng shòu, zhǎng èr chǐ liù cùn, sè tóng dà shòu, ér shǒu bàn zhī. zhèng cóng yī pǐn, shī èr yù huán, yǐ xià bù hé. qí yǒu shòu zhě zé yǒu fēn, jiē zhǎng liù chǐ sì cùn, guǎng èr cùn sì fēn, gè suí qí shòu sè.
綬，王，纁硃綬，四采，赤黃縹紺，純硃質，纁文織，長一丈八尺，二百四十 首，廣九寸。公，玄硃綬，四采，玄赤縹紺，純硃質，玄文織，長一丈八尺，二百 四十首，廣九寸。侯、伯，青硃綬，四采，青赤白縹，純硃質，青文織，長一丈六 尺，百八十首，廣八寸。子、男，素硃綬，三采，青赤白，純硃質，白文織成，一 丈四尺，百四十首，廣七寸。正、從一品，綠綟綬，四采，綠紫黃赤，純綠質，長 一丈八尺，二百四十首，廣九寸。從三品已上，紫綬，三采，紫黃赤，純紫質，長 一丈六尺，百八十首，廣八寸。銀青光祿大夫，朝議大夫及正、從四品，青綬，三 采，青白紅，純青質，長一丈四尺，百四十首，廣七寸。正、從五品，墨綬，二采， 青紺，純紺質，長一丈二尺，百首，廣六寸。自王公已下，皆有小雙綬，長二尺六 寸，色同大綬，而首半之。正、從一品，施二玉環，已下不合。其有綬者則有紛， 皆長六尺四寸，廣二寸四分，各隨其綬色。
pán náng, èr pǐn yǐ shàng jīn lǚ, sān pǐn jīn yín lǚ, sì pǐn jí kāi guó nán yín lǚ, wǔ pǐn cǎi lǚ. guān wú shòu zhě, zé bù hé jiàn pèi. yī pǐn jí wǔ děng zhū hóu, bìng pèi shān xuán yù. wǔ pǐn yǐ shàng, pèi shuǐ cāng yù.
鞶囊，二品已上金縷，三品金銀縷，四品及開國男銀縷，五品彩縷。官無綬者， 則不合劍佩。一品及五等諸侯，並佩山玄玉。五品已上，佩水蒼玉。
nián gāo zhì shì jí yǐ lǐ qù guān, bèi zhào yè jiàn, jiē fú qián guān cóng shěng fú. zhōu jùn xiù xiào, shì jiàn zhī rì, jiē jiǎ jìn xián yī liáng guān, jiàng gōng fú.
年高致仕及以理去官，被召謁見，皆服前官從省服。州郡秀孝，試見之日，皆 假進賢一梁冠，絳公服。
yǐn jū dào sù zhī shì, bèi zhào rù yè jiàn zhě, hēi jiè zé, bái dān yī, gé dài, wū pí lǚ.
隱居道素之士，被召入謁見者，黑介幘，白單衣，革帶，烏皮履。
zuǒ yòu wèi zuǒ yòu wǔ wèi zuǒ yòu wǔ hòu dà jiāng jūn lǐng zuǒ yòu dà jiāng jūn, bìng wǔ biàn, jiàng cháo fú, jiàn, pèi, shòu. shì cóng zé píng jīn zé, zǐ shān, dà kǒu kù zhě, jīn dài mào zhuāng liǎng dāng jiǎ. wéi zuǒ yòu wǔ wèi dà jiāng jūn zhí chì chēng zhàng. zuǒ yòu wèi zuǒ yòu wǔ wèi zuǒ yòu wǔ hòu jiāng jūn lǐng zuǒ yòu jiāng jūn zuǒ yòu jiān mén wèi jiāng jūn tài zǐ zuǒ yòu wèi zuǒ yòu zōng wèi zuǒ yòu nèi děng lǜ zuǒ yòu jiān mén láng jiāng jí zhū fù lǜ, bìng wǔ biàn, jiàng cháo fú, jiàn, pèi, shòu. shì cóng zé píng jīn zé, zǐ shān, dà kǒu kù, jīn zhuāng liǎng dāng jiǎ. wéi zuǒ yòu wǔ wèi jiāng jūn tài zǐ zuǒ yòu zōng wèi lǜ, zhí bái tán zhàng.
左右衛、左右武衛、左右武候大將軍、領左右大將軍，並武弁，絳朝服，劍， 佩，綬。侍從則平巾幘，紫衫，大口袴褶，金玳瑁裝兩襠甲。唯左右武衛大將軍執 赤檉杖。左右衛、左右武衛、左右武候將軍、領左右將軍、左右監門衛將軍、太子 左右衛、左右宗衛、左右內等率、左右監門郎將及諸副率，並武弁，絳朝服，劍， 佩，綬。侍從則平巾幘，紫衫，大口袴，金裝兩襠甲。唯左右武衛將軍、太子左右 宗衛率，執白檀杖。
zhí gé jiāng jūn zhí qǐn zhí zhāi tài zǐ zhí gé, wǔ biàn, jiàng cháo fú, jiàn, pèi, shòu. shì cóng zé píng jīn zé, jiàng shān, dà kǒu kù zhě, yín zhuāng liǎng dāng jiǎ.
直閣將軍、直寢、直齋、太子直閣，武弁，絳朝服，劍，佩，綬。侍從則平巾 幘，絳衫，大口袴褶，銀裝兩襠甲。
huáng hòu shǒu shì, huā shí èr shù. huáng tài zǐ fēi, gōng zhǔ, wáng fēi, sān shī sān gōng jí gōng fū rén, yī pǐn mìng fù, bìng jiǔ shù. hóu fū rén, èr pǐn mìng fù, bìng bā shù. bó fū rén, sān pǐn mìng fù, bìng qī shù. zi fū rén, shì fù jí huáng tài zǐ zhāo xùn, sì pǐn yǐ shàng guān mìng fù, bìng liù shù. nán fū rén, wǔ pǐn mìng fù, wǔ shù. nǚ yù jí huáng tài zǐ liáng dì, sān shù. zì huáng hòu yǐ xià, xiǎo huā bìng rú dà huā zhī shù, bìng liǎng bó bìn yě.
皇后首飾，花十二樹。皇太子妃，公主，王妃，三師、三公及公夫人，一品命 婦，並九樹。侯夫人，二品命婦，並八樹。伯夫人，三品命婦，並七樹。子夫人， 世婦及皇太子昭訓，四品已上官命婦，並六樹。男夫人，五品命婦，五樹。女御及 皇太子良娣，三樹。自皇后已下，小花並如大花之數，並兩博鬢也。
huáng hòu huī yī, shēn qīng zhī chéng wèi zhī. wèi huī dí zhī xíng, sù zhì, wǔ sè, shí èr děng. qīng shā nèi dān, fǔ lǐng, luó hú biǎo zhuàn, bì xī, suí shang sè, yòng dí wèi zhāng, sān děng. dà dài, suí yī sè, zhū lǐ, pī qí wài, shàng yǐ zhū jǐn, xià yǐ lǜ jǐn. niǔ yuē yòng qīng zǔ. yǐ qīng yī, gé dài, qīng wà xì xì jiā jīn shì bái yù pèi, xuán zǔ shòu. zhāng cǎi chǐ cùn, yǔ chéng yú tóng. jì jí cháo huì, fán dà shì zé fú zhī.
皇后褘衣，深青織成為之。為翬翟之形，素質，五色，十二等。青紗內單，黼 領，羅縠褾、襈，蔽膝，隨裳色，用翟為章，三等。大帶，隨衣色，硃里，紕其外， 上以硃錦，下以綠錦。紐約用青組。以青衣，革帶，青襪、舄舄加金飾白玉佩，玄 組、綬。章采尺寸，與乘輿同。祭及朝會，凡大事則服之。
jū yī, huáng luó wèi zhī. yīng fú zhě jiē tóng qí bì xī dà dài jí yī gé dài xì, suí yī sè. yú yǔ huī yī tóng, wéi wú zhì. qīn cán zé fú zhī. yīng fú zhě jiē yǐ zhù jì
鞠衣，黃羅為之。應服者皆同其蔽膝、大帶及衣、革帶、舄，隨衣色。余與褘 衣同，唯無雉。親蠶則服之。應服者皆以助祭
qīng yī, qīng luó wèi zhī, zhì yǔ jū yī tóng. qù huā dà dài jí pèi shòu. yǐ lǐ jiàn huáng dì, zé fú zhī.
青衣，青羅為之，制與鞠衣同。去花、大帶及佩綬。以禮見皇帝，則服之。
zhū yī, fēi luó wèi zhī, zhì rú qīng yī. yàn jiàn bīn kè zé fú zhī.
硃衣，緋羅為之，制如青衣。宴見賓客則服之。
huáng tài hòu fú yǔ huáng hòu tóng. huáng tài hòu xǐ, bù xíng yòng, ruò fēng lìng shū, zé yòng gōng guān zhī yìn.
皇太后服與皇后同。皇太后璽，不行用，若封令書，則用宮官之印。
huáng hòu xǐ, bù xíng yòng, ruò fēng lìng shū, zé yòng nèi shì zhī yìn.
皇后璽，不行用，若封令書，則用內侍之印。
huáng tài zǐ fēi yú dí, qīng zhī chéng wèi zhī. wèi yáo dí zhī xíng, qīng zhì, wǔ sè, jiǔ děng. qīng shā nèi dān, fǔ lǐng, luó hú biǎo zhuàn, bì xī, suí yī sè, yǐ yáo dí wèi zhāng, sān děng. dà dài, suí yī sè, xià zhū lǐ, pī qí wài, shàng yǐ zhū jǐn, xià yǐ lǜ jǐn. niǔ yuē yòng qīng zǔ. yǐ qīng yī, gé dài, qīng wà xì, xì jiā jīn shì yú yù pèi, chún zhū shòu. zhāng cǎi chǐ cùn, yǔ huáng tài zǐ tóng. zhù jì cháo huì, fán dà shì zé fú zhī. yì yǒu jū yī.
皇太子妃褕翟，青織成為之。為搖翟之形，青質，五色，九等。青紗內單，黼 領，羅縠褾、襈，蔽膝，隨衣色，以搖翟為章，三等。大帶，隨衣色，下硃里，紕 其外，上以硃錦，下以綠錦。紐約用青組。以青衣，革帶，青襪、舄，舄加金飾瑜 玉佩，純硃綬。章采尺寸，與皇太子同。助祭朝會，凡大事則服之。亦有鞠衣。
huáng tài zǐ fēi xǐ, bù xíng yòng, ruò fēng shū, zé yòng diǎn nèi zhī yìn.
皇太子妃璽，不行用，若封書，則用典內之印。
gōng zhǔ, wáng fēi, sān shī sān gōng jí gōng hóu bó fū rén, fú yú dí. xiù wèi zhī. gōng zhǔ, wáng fēi, sān shī sān gōng jí gōng fū rén wèi jiǔ děng, hóu fū rén bā děng, bó fū rén qī děng. zhù jì cháo huì, fán dà shì zé fú zhī. yì yǒu jū yī.
公主，王妃，三師、三公及公侯伯夫人，服褕翟。繡為之。公主，王妃，三師 三公及公夫人為九等，侯夫人八等，伯夫人七等。助祭朝會，凡大事則服之。亦有 鞠衣。
zǐ nán fū rén, fú què dí. fēi luó wèi zhī. kè chì zēng wèi dí xíng, bù xiù, zhuì yú fú shàng. zi fū rén liù děng, nán fū rén wǔ děng. zhù jì cháo huì, fán dà shì zé fú zhī. yì yǒu jū yī.
子、男夫人，服闕翟。緋羅為之。刻赤繒為翟形，不繡，綴於服上。子夫人六 等，男夫人五等。助祭朝會，凡大事則服之。亦有鞠衣。
zhū wáng gōng hóu bó zǐ nán zhī mǔ, yǔ fēi fū rén tóng. qí jùn xiàn jūn, gè shì qí fū jí zi. ruò jùn xiàn jūn pǐn gāo jí wú fū zǐ zhě, zhǔn pǐn.
諸王、公、侯、伯、子、男之母，與妃、夫人同。其郡縣君，各視其夫及子。 若郡縣君品高及無夫、子者，准品。
pín jí cóng sān pǐn yǐ shàng guān mìng fù, qīng fú. zhì yǔ yú dí tóng, qīng luó wèi zhī, wéi wú zhì. zhù jì cháo huì, fán dà shì zé fú zhī. yì yǒu jū yī.
嬪及從三品已上官命婦，青服。制與褕翟同，青羅為之，唯無雉。助祭朝會， 凡大事則服之。亦有鞠衣。
shì fù jí huáng tài zǐ zhāo xùn, cóng wǔ pǐn yǐ shàng guān mìng fù, fú qīng fú. zhù jì cóng cán cháo huì, fán dà shì zé fú zhī.
世婦及皇太子昭訓，從五品已上官命婦，服青服。助祭從蠶朝會，凡大事則服 之。
nǚ yù jí huáng tài zǐ liáng yuàn, zhū fú. zhì yǔ qīng fú tóng, qù pèi shòu. zhù jì cóng cán cháo huì, fán dà shì zé fú zhī.
女御及皇太子良媛，硃服。制與青服同，去佩綬。助祭從蠶朝會，凡大事則服 之。
liù shàng, zhū sī bù gōng fú. zhù jì cóng cán cháo huì, fán dà shì zé fú zhī.
六尚，硃絲布公服。助祭從蠶朝會，凡大事則服之。
liù sī liù diǎn jí huáng tài zǐ sān sī sān diǎn sān zhǎng, qīng shā gōng fú. zhù jì cóng cán cháo huì, fán dà shì zé fú zhī.
六司、六典及皇太子三司、三典、三掌，青紗公服。助祭從蠶朝會，凡大事則 服之。
pèi shòu, pín tóng jiǔ qīng, shì fù jí huáng tài zǐ zhāo xùn tóng wǔ pǐn, gōng zhǔ wáng fēi tóng zhū wáng, sān shī sān gōng wǔ děng guó fū rén jí cóng wǔ pǐn yǐ shàng guān mìng fù, jiē zhǔn qí fū. wú fū zhě zhǔn pǐn.
佩綬，嬪同九卿，世婦及皇太子昭訓同五品，公主、王妃同諸王，三師、三公、 五等國夫人及從五品已上官命婦，皆準其夫。無夫者准品。
dìng lìng qì.
定令訖。
gāo zǔ yuán zhèng cháo huì, fāng yù tōng tiān fú, jiāo qiū zōng miào, jǐn yòng lóng gǔn yī, dà qiú cuì yī zhǐ, jiē wèi néng bèi. zhì píng chén, dé qí qì wù, yì guān fǎ fú, shǐ yī lǐ jù. rán jiē cáng yù fǔ, fú fú yòng yān. bǎi guān cháng fú, tóng yú pǐ shù, jiē zhe huáng páo, chū rù diàn shěng. gāo zǔ cháo fú yì rú zhī, wéi dài jiā shí sān huán, yǐ wèi chà yì. gài qǔ yú biàn shì. jí dà yè yuán nián, yáng dì shǐ zhào lì bù shàng shū niú hóng gōng bù shàng shū yǔ wén kǎi jiān nèi shǐ shì láng yú shì jī gěi shì láng xǔ shàn xīn yí cáo láng yuán lǎng děng, xiàn zhāng gǔ zhì, chuàng zào yì guān, zì tiān zǐ dǎi yú xū zào, fú zhāng jiē yǒu děng chà. ruò xiān suǒ yǒu zhě, zé yīn xún qǔ yòng, hóng děng yì dìng chéng yú fú, hé bā děng yān.
高祖元正朝會，方御通天服，郊丘宗廟，盡用龍袞衣，大裘毳衤黹，皆未能備。 至平陳，得其器物，衣冠法服，始依禮具。然皆藏御府，弗服用焉。百官常服，同 於匹庶，皆著黃袍，出入殿省。高祖朝服亦如之，唯帶加十三環，以為差異。蓋取 於便事。及大業元年，煬帝始詔吏部尚書牛弘、工部尚書宇文愷、兼內史侍郎虞世 基、給事郎許善心、儀曹郎袁朗等，憲章古制，創造衣冠，自天子逮於胥皁，服章 皆有等差。若先所有者，則因循取用，弘等議定乘輿服，合八等焉。
dà qiú miǎn zhī zhì, àn zhōu lǐ, dà qiú zhī miǎn, wú liú. sān lǐ yī fú tú: dà qiú ér miǎn, wáng sì hào tiān shàng dì jí wǔ dì zhī fú. zhì qín, chú liù miǎn, wéi liú xuán miǎn. hàn míng dì yǒng píng zhōng, fāng shǐ chuàng zhì. dǒng bā zhì yún: hàn liù miǎn tóng zhì jiē kuò qī cùn, zhǎng chǐ èr cùn, qián yuán hòu fāng. yú shì suì yī cǐ wèi dà qiú miǎn zhì, qīng biǎo, zhū lǐ, bù shī liú kuàng, bù tōng yú xià. qí dà qiú zhī fú, àn zhōu guān zhù gāo qiú yě. qí zhì, zhǔn lǐ tú, yǐ gāo zhèng hēi zhě wèi zhī, qǔ tóng sè zēng yǐ wèi lǐng xiù. qí shang yòng xūn, ér wú zhāng shì, jiàng wà, chì xì. sì yuán qiū gǎn dì fēng chán wǔ jiāo míng táng yú là, jiē fú zhī.
大裘冕之制，案《周禮》，大裘之冕，無旒。《三禮衣服圖》：「大裘而冕， 王祀昊天上帝及五帝之服。」至秦，除六冕，唯留玄冕。漢明帝永平中，方始創製。 董巴《志》云：「漢六冕同制皆闊七寸，長尺二寸，前圓後方。」於是遂依此為大 裘冕制，青表，硃里，不施旒纊，不通於下。其大裘之服，案《周官》注「羔裘也」。 其制，准《禮圖》，以羔正黑者為之，取同色繒以為領袖。其裳用纁，而無章飾， 絳襪，赤舄。祀圓丘、感帝、封禪、五郊、明堂、雩、蠟，皆服之。
gǔn miǎn zhī zhì, àn lǐ yù zǎo shí yǒu èr liú. dà dài lǐ yún: miǎn ér jiā liú, yǐ bì míng yě, xiù kuàng sāi ěr, yǐ bì cōng yě. yòu lǐ hán wén jiā: qián hòu suì yán, bù shì xié yě, jiā yǐ tǒu kuàng, bù tīng chán yě. sān wáng zhī miǎn, jì bù tōng zhì, gù fū zǐ yún: xíng xià zhī shí, fú zhōu zhī miǎn. jīn yǐ cǎi yán guàn zhū, wèi liú shí èr. suì yán zhě, chū miǎn qián hòu ér xià chuí zhī, liú qí yú bó, kuàng qí yú ěr, zǔ wèi yīng, yù jī dǎo. qí wèi fú zhī zhì, àn shì míng yún: gǔn, juǎn yě, wèi huà lóng yú shàng yě. shì shí yú shì jī zòu yuē:
袞冕之制，案《禮·玉藻》「十有二旒」。《大戴禮》云：「冕而加旒，以蔽 明也，琇纊塞耳，以蔽聰也。」又《禮含文嘉》：「前後邃延，不視邪也，加以黈 纊，不聽讒也。」三王之冕，既不通制，故夫子云：「行夏之時，服周之冕。」今 以采綖貫珠，為旒十二。邃延者，出冕前後而下垂之，旒齊於髆，纊齊於耳，組為 纓，玉笄導。其為服之制，案《釋名》云：「袞，卷也」，謂畫龍於上也。是時虞 世基奏曰：
hòu zhōu gù shì, shēng rì yuè yú jīng qí, nǎi què sān chén, ér zhāng wú shí èr. dàn yǒu shān lóng huá chóng zuò huì, zōng yí zǎo huǒ fěn mǐ fǔ fú, nǎi yǔ sān gōng bù yì. kāi huáng zhōng, jiù lǐ yù shēng fēn bié, gù yī zhòng zōng yí, shang zhòng fǔ fú, hé zhòng èr wù, yǐ jiù jiǔ zhāng, wèi shí èr děng. dàn měi yī wù, shàng xià chóng xíng. gǔn fú yòng jiǔ, fú yòng qī, jīn zhòng cǐ sān wù, nǎi fēi diǎn gù. qiě zhōu shì zhí qiān, bù gǎn fù yú rì yuè, suǒ yǐ zhuì cǐ sān xiàng, wéi shī tài cháng, tiān wáng gǔn yī, zhāng nǎi cóng jiǔ. dàn tiān zǐ pì rì, dé zài zhào lín, chén wèi dì wèi, yuè zhǔ zhèng hòu, fù cǐ sān wù, hé dé qí míng, zì gǔ yǒu zhī, lǐ yīng wú huò. zhōu zhí qiān dào, shū wèi kě yī, zhòng yòng zōng yí, yòu guāi fǎ fú. jīn zhǔn shàng shū: yǔ yù guān gǔ rén zhī fú, rì yuè xīng chén shān lóng huá chóng zuò huì, zōng yí zǎo huǒ fěn mǐ fǔ fú chī xiù. jù yī cǐ, yú zuǒ yòu bó shàng wèi rì yuè gè yī, dāng hòu lǐng xià ér wèi xīng chén, yòu shān lóng jiǔ wù, gè chóng xíng shí èr. yòu jìn dài gù shí, yī shàng shū dà chuán: shān lóng chún qīng, huá chóng chún huáng, zuò huì zōng yí chún hēi, zǎo chún bái, huǒ chún chì. yǐ cǐ xiāng jiān, ér wèi wǔ cǎi. zhèng xuán yì yǐ zì fēi zhī, yún: wǔ cǎi xiāng cuò, fēi yī sè yě. jīn bìng yòng zhī chéng yú xiù, wǔ sè cuò wén. zhǔn kǒng ān guó, yī zhì yǐ xuán, jiā shān lóng huá chóng huǒ zōng yí děng, bìng zhī chéng wèi wǔ wù, shang zhì yǐ xūn, jiā zǎo fěn mǐ fǔ fú zhī sì. yī shang tōng shù, cǐ wèi jiǔ zhāng, jiān shàng sān chén, ér bèi shí èr yě. yī biǎo lǐng shàng gè tiē shēng lóng, hàn jìn yǐ lái, lǜ jiē rú cǐ. jì shì xiān wáng fǎ fú, bù kě chéng yú xià zhì, zhēng ér yòng zhī, lǐ jiāng wèi yǔn.
後周故事，升日月於旌旗，乃闕三辰，而章無十二。但有山、龍、華蟲作繪， 宗彝、藻、火、粉米、黼、黻，乃與三公不異。開皇中，就裡欲生分別，故衣重宗 彝，裳重黼黻，合重二物，以就九章，為十二等。但每一物，上下重行。袞服用九， 服用七，今重此三物，乃非典故。且周氏執謙，不敢負於日月，所以綴此三象， 唯施太常，天王袞衣，章乃從九。但天子譬日，德在照臨，辰為帝位，月主正後， 負此三物，合德齊明，自古有之，理應無惑。周執謙道，殊未可依，重用宗彝，又 乖法服。今准《尚書》：「予欲觀古人之服，日、月、星辰、山、龍、華蟲作會， 宗彝、藻、火、粉、米、黼黻絺繡。」具依此，於左右髆上為日月各一，當後領下 而為星辰，又山、龍九物，各重行十二。又近代故實，依《尚書大傳》：「山龍純 青，華蟲純黃，作會；宗彝純黑，藻純白，火純赤。」以此相間，而為五采。鄭玄 議已自非之，云：「五采相錯，非一色也。」今並用織成於繡，五色錯文。准孔安 國，衣質以玄，加山、龍、華蟲、火、宗彝等，並織成為五物，裳質以纁，加藻、 粉米、黼、黻之四。衣裳通數，此為九章，兼上三辰，而備十二也。衣褾、領上各 帖升龍，漢、晉以來，率皆如此。既是先王法服，不可乘於夏制，征而用之，理將 為允。
mò chì yuē: kě. chéng yǐ dān yī. yòu àn dǒng bā yú fú zhì zōng miào miǎn fú yún: jiàng lǐng xiù wèi nèi dān yī. yòu chē fú zá jì yuē: tiān zǐ shì diàn jiāo jì ér dān yī, yǐ jiàng yuán. jīn yòng bái shā wèi nèi dān, fǔ lǐng, jiàng biǎo, qīng jū jí zhuàn. gé dài, yù gōu qián, dà dài zhū lǐ, pī qí wài. niǔ yuē yòng zǔ, shàng jiā zhū. yòu àn shuō wén: bì, yě. suǒ yǐ bì qián. lǐ jì yuē: yǒu yú shì , xià hòu shì shān, yīn huǒ, zhōu lóng zhāng. zhèng xuán yuē: miǎn zhī yě, shùn shǐ zuò zhī, yǐ zūn jì fú. yǔ tāng zhì zhōu, zēng yǐ wén shì. lǐ jì yuē: jūn zhū bì. zhèng yuē: bì xiàng shang sè. jīn yī bái wǔ tōng zhù, yǐ bì shang qián, shàng kuò yī chǐ, xiàng tiān shù yě xià kuò èr chǐ, xiàng dì shù yě zhǎng sān chǐ, xiàng sān cái yě jiā lóng zhāng shān huǒ, yǐ bèi sān dài zhī fǎ yě. yú shì zhì gǔn miǎn zhī fú, xuán yī, xūn shang, hé jiǔ zhāng wèi shí èr děng. bái shā nèi dān, fǔ lǐng, qīng biǎo zhuàn. gé dài, yù gōu qián, dà dài,, lù lú yù jù jiàn, huǒ zhū biāo shǒu, bái yù shuāng pèi, xuán zǔ, dà xiǎo shòu. zhū wà, chì xì, xì shì yǐ jīn. zōng miào shè jì jí tián fāng zé cháo rì xī yuè qiǎn jiāng shòu lǜ zhēng hái yǐn zhì jiā yuán fú nà hòu zhèng dōng shòu cháo lín xuān bài jué, jiē fú zhī.
墨敕曰：「可。」承以單衣。又案董巴《輿服志》宗廟冕服云：「絳領、袖為 內單衣。」又《車服雜記》曰：「天子釋奠、郊祭而單衣，以絳緣。」今用白紗為 內單，黼領，絳褾，青裾及襈。革帶，玉鈎灊，大帶硃里，紕其外。紐約用組，上 加硃「Ｘ。又案《說文》：「韠，「Ｘ也。所以蔽前。」《禮記》曰：「有虞氏 「Ｘ，夏后氏山，殷火，周龍章。」鄭玄曰：「冕之「Ｘ也，舜始作之，以尊祭服。 禹、湯至周，增以文飾。」《禮記》曰：「君硃韠。」鄭曰：「韠象裳色。」今依 《白武通注》，以蔽裳前，上闊一尺，象天數也；下闊二尺，象地數也；長三尺， 象三才也；加龍章山火，以備三代之法也。於是制袞冕之服，玄衣，纁裳，合九章 為十二等。白紗內單，黼領，青褾、襈。革帶，玉鈎灊，大帶，「Ｘ，鹿盧玉具劍， 火珠鏢首，白玉雙佩，玄組，大、小綬。硃襪，赤舄，舄飾以金。宗廟、社稷、籍 田、方澤、朝日、夕月、遣將授律、征還飲至、加元服、納後、正冬受朝、臨軒拜 爵，皆服之。
tōng tiān guān zhī zhì, àn dǒng bā zhì: guān gāo jiǔ cùn, xíng zhèng shù, dǐng shǎo xié què, hòu nǎi zhí xià wèi tiě juǎn liáng, qián yǒu gāo shān. gù lǐ tú huò wèi zhī gāo shān guān yě. jìn qǐ jū zhù, chéng dì xián hé wǔ nián, zhì zhào diàn nèi yuē: píng tiān tōng tiān guān, bìng bù néng jiā, kě gèng xiū lǐ zhī. suī zài lǐ wú wén, gù zhī tiān zǐ suǒ guān, qí lái jiǔ yǐ. yòu xú shì yú fú zhù yuē: tōng tiān guān, gāo jiǔ cùn, hēi jiè zé, jīn bó shān. xú yuán yì yuē: bó shān fù chán, wèi zhī jīn yán. jīn zhì yī cǐ, bù tōng yú xià, dú tiān zǐ yuán huì lín xuān fú zhī. qí fú jiàng shā páo, shēn yī zhì, bái shā nèi dān, zào lǐng biǎo jū zhuàn, jiàng shā bì xī, bái jiǎ dài, fāng xīn qǔ lǐng. qí jiàn pèi shòu xì gé dài, jiē yǔ shàng tóng. yuán dōng xiǎng huì zhū jì hái, zé fú zhī. sì shí shì shuò, zé nèi dān lǐng zhuàn, gè suí qí fāng sè. wéi qiū fāng sè bái, yǐ lǜ dài zhī.
通天冠之制，案董巴《志》：「冠高九寸，形正豎，頂少邪卻，後乃直下為鐵 卷梁，前有高山。」故《禮圖》或謂之高山冠也。《晉起居注》，成帝咸和五年， 制詔殿內曰：「平天、通天冠，並不能佳，可更修理之。」雖在《禮》無文，故知 天子所冠，其來久矣。又徐氏《輿服注》曰：「通天冠，高九寸，黑介幘，金博山。」 徐爰亦曰：「博山附蟬，謂之金顏。」今制依此，不通於下，獨天子元會臨軒服之。 其服絳紗袍，深衣制，白紗內單，皁領、褾、裾、襈，絳紗蔽膝，白假帶，方心曲 領。其劍、佩、綬、舄、革帶，皆與上同。元冬饗會、諸祭還，則服之。四時視朔， 則內單、領、襈，各隨其方色。唯秋方色白，以綠代之。
yuǎn yóu guān zhī zhì, àn hàn zá shì yuē: tài zǐ zhū wáng fú zhī. gù huái nán zǐ yuē: chǔ zhuāng wáng guān tōng liáng, zǔ yīng. zhù yún: tōng liáng, yuǎn yóu yě. jìn lìng: huáng tài zǐ zhū wáng, gěi yuǎn yóu guān. xú shì zá zhù yuē: tiān zǐ zá fú, yuǎn yóu wǔ liáng. tài zǐ zhū wáng sān liáng. dǒng bā zhì yuē: zhì rú tōng tiān, yǒu zhǎn tǒng, héng zhī zé shàng. jīn zhì yī cǐ, tiān zǐ jiā jīn bó shān, jiǔ shǒu, shī zhū cuì, hēi jiè zé, jīn yuán, yǐ chéng zhī. cuì ruí yīng, xī zān dǎo. tài zǐ qīn wáng jiā jīn fù chán, zōng shì wáng qù fù chán, bìng bù tōng yú shù xìng. qí chéng yú yuǎn yóu guān fú, bái shā dān yī, chéng yǐ qún rú, wū pí lǚ. bài shān líng zé fú zhī.
遠遊冠之制，案《漢雜事》曰：「太子諸王服之。」故《淮南子》曰：「楚莊 王冠通梁，組纓。」注云：「通梁，遠遊也。」晉令：「皇太子諸王，給遠遊冠。」 徐氏《雜注》曰：「天子雜服，遠遊五梁。太子諸王三梁。」董巴《志》曰：「制 如通天，有展筒，橫之幘上。」今制依此，天子加金博山，九首，施珠翠，黑介幘， 金緣，以承之。翠緌纓，犀簪導。太子親王加金附蟬，宗室王去附蟬，並不通於庶 姓。其乘輿遠遊冠服，白紗單衣，承以裙襦，烏皮履。拜山陵則服之。
wǔ biàn zhī zhì, àn xú yuán sòng zhì, wèi lóng guān shì yě. lǐ tú yuē: wǔ shì fú zhī. dǒng bā yú fú zhì yún: zhū cháng shì nèi cháng shì, jiā huáng jīn fù chán ěr wěi, wèi zhī huì wén guān. jīn zhì, tiān zǐ jīn bó shān, sān gōng yǐ shàng yù guān zhī, sì pǐn yǐ shàng jīn zhī. shì chén jiā fù chán, ěr fēng diāo, wén guān qī pǐn yǐ shàng ěr bái bǐ, bā pǐn yǐ xià jí wǔ guān, jiē bù ěr bǐ. qí chéng yú wǔ biàn zhī fú, yī shang shòu rú tōng tiān zhī fú. jiǎng wǔ chū zhēng sì shí sōu shòu dà shè mà lèi yí shè shǎng zǔ fá shè zuǎn yán, jiē fú zhī.
武弁之制，案徐爰《宋志》，謂籠冠是也。《禮圖》曰：「武士服之。」董巴 《輿服志》云：「諸常侍、內常侍，加黃金附蟬、毦尾，謂之惠文冠。」今制，天 子金博山，三公已上玉冠枝，四品已上金枝。侍臣加附蟬，毦豐貂，文官七品已上 毦白筆，八品已下及武官，皆不毦筆。其乘輿武弁之服，衣、裳、綬如通天之服。 講武、出征、四時蒐狩、大射、禡、類、宜社、賞祖、罰社、纂嚴，皆服之。
biàn zhī zhì, àn wǔ jīng tōng yì gāo wǔ cùn, qián hòu yù shì. shī yún: huì biàn rú xīng. dǒng bā yuē: yǐ lù pí wèi zhī. shàng shū gù mìng: sì rén qí biàn, zhí gē. gù zhī zì tiān zǐ zhì yú zhí gē, tōng guì jiàn yǐ. wèi tái fǎng yì yuē: tiān zǐ yǐ wǔ cǎi yù zhū shí èr shì zhī. jīn cān zhǔn cǐ, tōng yòng wū qī shā ér wèi zhī. tiān zǐ shí èr qí, huáng tài zǐ jí yī pǐn jiǔ qí, èr pǐn bā qí, sān pǐn qī qí, sì pǐn liù qí, wǔ pǐn wǔ qí, liù pǐn yǐ xià wú qí. wéi wén guān fú zhī, bù tōng wǔ zhí. àn lǐ tú, yǒu jié yīng ér wú jī dǎo. shào fǔ shǎo jiān hé chóu, qǐng shī xiàng yá zān dǎo. zhào xǔ zhī. biàn jiā zān dǎo, zì zī shǐ yě. chéng yú lù pí biàn fú, fēi dà rú, bái luó qún, jīn wū pí lǚ, gé dài, xiǎo shòu zhǎng èr chǐ liù cùn, sè tóng dà shòu, ér shǒu bàn zhī, jiān shī sān yù huán, bái yù pèi yī shuāng. shì cháo tīng sòng zé fú zhī. fán biàn fú, zì tiān zǐ yǐ xià, nèi wài jiǔ pǐn yǐ shàng, biàn jiē yǐ wū wèi zhì, bìng yī kù zhě. wǔ pǐn yǐ shàng yǐ zǐ, liù pǐn yǐ xià yǐ jiàng. sù wèi jí zài zhàng nèi, jiā liǎng dāng, téng shé jiàng gōu yī, lián shang. diǎn yè zàn yǐn, liú wài rǒng lì, tōng fú zhī, yǐ màn. hòu zhì lù pí biàn, yǐ cì jìn chén.
弁之制，案《五經通義》「高五寸，前後玉飾。」《詩》云：「璯弁如星。」 董巴曰：「以鹿皮為之。」《尚書顧命》：「四人綦弁，執戈。」故知自天子至於 執戈，通貴賤矣。《魏台訪議》曰：「天子以五采玉珠十二飾之。」今參准此，通 用烏漆紗而為之。天子十二琪，皇太子及一品九琪，二品八琪，三品七琪，四品六 琪，五品五琪，六品已下無琪。唯文官服之，不通武職。案《禮圖》，有結纓而無 笄導。少府少監何稠，請施象牙簪導。詔許之。弁加簪導，自茲始也。乘輿鹿皮弁 服，緋大襦，白羅裙，金烏皮履，革帶，小綬長二尺六寸，色同大綬，而首半之， 間施三玉環，白玉佩一雙。視朝聽訟則服之。凡弁服，自天子已下，內外九品已上， 弁皆以烏為質，並衣袴褶。五品已上以紫，六品已下以絳。宿衛及在仗內，加兩襠， 螣蛇絳褠衣，連裳。典謁贊引，流外冗吏，通服之，以縵。後制鹿皮弁，以賜近臣。
mào, gǔ yě rén zhī fú yě. dǒng bā yún: shàng gǔ xué jū yě chù, yī máo mào pí. yǐ cǐ ér yán, bù shī yì guān míng yǐ. àn sòng qí zhī jiān, tiān zǐ yàn sī, zhe bái gāo mào, shì shù yǐ wū, qí zhì bù dìng. huò yǒu juǎn hé, huò yǒu xià qún, huò yǒu shā gāo wū, huò yǒu wū shā zhǎng ěr. hòu zhōu zhī shí, xián zhe tū qí mào, rú jīn hú mào, chuí qún fù dài, gài suǒ fā zhī yí xiàng yě. yòu wén dì xiàng yǒu liú jí, bù yù rén jiàn, měi cháng zhe yān. xiāng wèi zhī shí, zhe ér yè dì, gù hòu zhōu yī dài, jiāng wèi yǎ fú, xiǎo cháo gōng yàn, xián xǔ dài zhī. kāi huáng chū, gāo zǔ cháng zhe wū shā mào, zì cháo guì yǐ xià, zhì yú rǒng lì, tōng zhe rù cháo. jīn fù zhì bái shā gāo wū mào, qí fú, liàn qún rú, wū pí lǚ. yàn jiē bīn kè zé fú zhī.
帽，古野人之服也。董巴云：「上古穴居野處，衣毛帽皮。」以此而言，不施 衣冠明矣。案宋、齊之間，天子宴私，著白高帽，士庶以烏，其制不定。或有卷荷， 或有下裙，或有紗高屋，或有烏紗長耳。後周之時，咸著突騎帽，如今胡帽，垂裙 覆帶，蓋索發之遺象也。又文帝項有瘤疾，不欲人見，每常著焉。相魏之時，著而 謁帝，故後周一代，將為雅服，小朝公宴，咸許戴之。開皇初，高祖常著烏紗帽， 自朝貴已下，至於冗吏，通著入朝。今複製白紗高屋帽，其服，練裙襦，烏皮履。 宴接賓客則服之。
bái qià, àn fù zi: wèi tài zǔ yǐ tiān xià xiōng huāng, zī cái fá guì, nǐ gǔ pí biàn, cái jiān bó yǐ wèi zhī. gài zì wèi shǐ yě. liáng lìng, tiān zǐ wèi cháo chén děng jǔ āi zé fú zhī. jīn yì zhǔn cǐ. qí fú, bái shā dān yī, chéng yǐ qún rú, wū pí lǚ. jǔ āi lín sàng zé fú zhī.
白帢，案《傅子》：「魏太祖以天下凶荒，資財乏匱，擬古皮弁，裁縑帛以為 之。」蓋自魏始也。《梁令》，天子為朝臣等舉哀則服之。今亦准此。其服，白紗 單衣，承以裙襦，烏皮履。舉哀臨喪則服之。
zé, àn dǒng bā yún: qǐ yú qín rén, shī yú wǔ jiāng, chū wèi jiàng pà, yǐ biǎo guì jiàn yān. zhì hàn xiào wén shí, nǎi jiā yǐ gāo yán. xiào yuán dì é yǒu zhuàng fā, bù yù rén jiàn, nǎi shǐ jìn zé. yòu dǒng yǎn zhào jiàn, lǜ zé fù gōu. dōng guān jì yún: zhào cì duàn jiǒng chì zé dà guān yī jù. gù zhī zì shàng yǐ xià, zhì yú zào lì, jí jiāng shuài děng, jiē tōng fú zhī. jīn tiān zǐ tián liè yù róng, wén guān chū yóu tián lǐ, wǔ guān zì yī pǐn yǐ xià, zhì yú jiǔ pǐn, bìng liú wài lì sè, jiē tóng wū. chú rén yǐ lǜ, zú jí yù rén yǐ chì, jǔ niǎn rén yǐ huáng. jià wǔ hé rén, zhú qí chē sè. chéng yuǎn yóu jìn xián zhě, shī yǐ zhǎng dǎo, wèi zhī jiè zé. chéng wǔ biàn zhě, shī yǐ jī dǎo, wèi zhī píng jīn. qí chéng yú hēi jiè zé zhī fú, zǐ luó zhě, nán bù kù, yù liáng dài, zǐ sī xié, zhǎng yào xuē. tián liè yù yóu zé fú zhī.
幘，案董巴云：「起於秦人，施於武將，初為絳袙，以表貴賤焉。至漢孝文時， 乃加以高顏。」孝元帝額有壯發，不欲人見，乃始進幘。又董偃召見，綠幘傅韝。 《東觀記》云：「詔賜段熲赤幘大冠一具。」故知自上已下，至於皁隸，及將帥等， 皆通服之。今天子畋獵御戎，文官出遊田裡，武官自一品已下，至於九品，並流外 吏色，皆同烏。廚人以綠，卒及馭人以赤，舉輦人以黃。駕五輅人，逐其車色。承 遠遊、進賢者，施以掌導，謂之介幘。承武弁者，施以笄導，謂之平巾。其乘輿黑 介幘之服，紫羅褶，南布袴，玉梁帶，紫絲鞋，長靿靴。畋獵豫游則服之。
huáng tài zǐ fú liù děng, gǔn miǎn jiǔ liú, zhū zǔ yīng, qīng kuàng chōng ěr, xī zān dǎo. gàn yī, xūn shang, qù rì yuè xīng chén wèi jiǔ zhāng. bái shā nèi dān, fǔ fú lǐng, qīng biǎo zhuàn jū. gé dài, jīn gōu qián, dà dài, èr zhāng, yù jù jiàn. shì cóng jì sì, jí yè miào jiā yuán fú nà fēi, zé fú zhī. jù jìn xián níng sì nián gù shì, yī sè yòng xuán, gǎi yòng gàn. jiù zhāng yòng zhī chéng, jiàng yǐ xiù. yù jù jiàn, gù shì yǐ huǒ zhū biāo shǒu, gǎi yǐ bái zhū. kāi huáng zhōng, huáng tài zǐ miǎn tóng tiān zǐ, guàn bái zhū. jí rén shòu yuán nián, yáng dì wèi tài zǐ, yǐ bái zhū tài bī, biǎo qǐng cóng qīng zhū. yú shì tài zǐ gǔn miǎn yǔ sān gōng wáng děng, jiē qīng zhū jiǔ liú. liú duǎn bù jí bó, jiàng tiān zǐ èr cùn.
皇太子服六等，袞冕九旒，硃組纓，青纊珫耳，犀簪導。紺衣，纁裳，去日月 星辰為九章。白紗內單，黼黻領，青褾、襈、裾。革帶，金鈎灊，大帶，「Ｘ二章， 玉具劍。侍從祭祀，及謁廟、加元服、納妃，則服之。據晉咸寧四年故事，衣色用 玄，改用紺。舊章用織成，降以繡。玉具劍，故事以火珠鏢首，改以白珠。開皇中， 皇太子冕同天子，貫白珠。及仁壽元年，煬帝為太子，以白珠太逼，表請從青珠。 於是太子袞冕與三公王等，皆青珠九旒。旒短不及髆，降天子二寸。
yuǎn yóu guān, jīn fù chán, jiā bǎo shì zhū cuì, jiǔ shǒu, zhū yīng cuì ruí, xī zān dǎo. jiàng shā páo, bái shā nèi dān, zào lǐng biǎo zhuàn jū. bái jiǎ dài, fāng xīn qǔ lǐng, jiàng shā bì xī. wà, xì, gé dài, jiàn, pèi, shòu tóng gǔn miǎn. wèi guān zé shuāng tóng jì, kōng dǐng hēi jiè zé, shuāng yù dǎo, jiā bǎo shì zhū cuì, èr shǒu. yè miào hái, yuán rì shuò dàn rù cháo, shì diàn, zé fú zhī. shǐ hòu zhōu cǎi yòng zhōu lǐ, huáng tài zǐ cháo jià, jiē gǔn miǎn jiǔ zhāng fú. kāi huáng chū, zì fēi zhù jì, jiē guān yuǎn yóu guān. zhì cǐ, niú hóng zòu yún: huáng tài zǐ dōng zhèng dà cháo, qǐng fú gǔn miǎn. dì wèn gěi shì láng xǔ shàn xīn yuē: tài zǐ cháo yè, zhe yuǎn yóu guān, yǒu hé diǎn gù? duì yuē: jìn lìng huáng tài zǐ gěi wǔ shí cháo fú yuǎn yóu guān. zhì sòng tài shǐ liù nián, gèng yì yí zhù, yí cáo láng qiū zhòng qǐ yì: àn zhōu lǐ, gōng zì gǔn miǎn yǐ xià, zhì qīng dài fū zhī xuán miǎn, jiē qí cháo pìn zhī fú yě. fú xún gǔ zhī gōng hóu, shàng dé fú gǔn, yǐ rù cháo jiàn, kuàng huáng tài zǐ chǔ fù zhī zūn, wèi yí shì zūn shèng diǎn, fú gǔn cháo hè. jiān zuǒ chéng lù chéng yì: fú miǎn yǐ cháo, shí zhe jīng diǎn, zì qín chú liù miǎn zhī zhì, hòu hàn shǐ bèi gǔ zhāng. wèi jìn yǐ lái, fēi sì zōng miào, bù yù lìng chén xià fú yú gǔn miǎn, wèi wèi gōng zhě, bì jiā shì guān, gù tài zǐ rù cháo, yīn yì bù zhe. dàn chéng tiān zuò fù, lǐ jué qún hòu, yí zūn qián wáng zhī lìng diǎn, gé jìn dài zhī lòu zhì, huáng tài zǐ cháo, qǐng fú miǎn. zì sòng yǐ xià, shǐ dìng cǐ yí. zhì liáng jiǎn wén zhī wèi tài zǐ, xián yú shàng bī, hái guān yuǎn yóu, xià jí yú chén, jiē yī cǐ fǎ. hòu zhōu zhī shí, yì yán fú gǔn rù cháo. zhì yú kāi huáng, fù zūn wèi jìn gù shì. chén wèi gǔn miǎn zhī fú, zhāng yù suī chà, yī rì ér guān, pō yù xiāng lèi. chén zǐ zhī dào, yì wú shàng bī. gù jìn wǔ dì tài shǐ sān nián, zhào tài zǎi ān píng wáng fú zhe shì nèi zhī fú, sì nián, yòu cì zhào yàn lè ān wáng děng sàn qí cháng shì zhī fú. zì sī yǐ hòu, tái dǐng guì chén, bìng jiā diāo dāng wǔ biàn, gù huáng tài zǐ suì zhe yuǎn yóu, qiān bù bī zūn, yú lǐ wèi yǔn. dì yuē: shàn. jìng yòng kāi huáng jiù shì.
遠遊冠，金附蟬，加寶飾珠翠，九首，珠纓翠緌，犀簪導。絳紗袍，白紗內單， 皁領、褾、襈、裾。白假帶，方心曲領，絳紗蔽膝。襪，舄，革帶，劍，佩，綬同 袞冕。未冠則雙童髻，空頂黑介幘，雙玉導，加寶飾珠翠，二首。謁廟還，元日、 朔旦入朝，釋奠，則服之。始後周採用《周禮》，皇太子朝駕，皆袞冕九章服。開 皇初，自非助祭，皆冠遠遊冠。至此，牛弘奏云：「皇太子冬正大朝，請服袞冕。」 帝問給事郎許善心曰：「太子朝謁，著遠遊冠，有何典故？」對曰：「晉令皇太子 給五時朝服、遠遊冠。至宋泰始六年，更議儀注，儀曹郎丘仲起議：『案《周禮》， 公自袞冕已下，至卿大夫之玄冕，皆其朝聘之服也。伏尋古之公侯，尚得服袞，以 入朝見，況皇太子儲副之尊，謂宜式遵盛典，服袞朝賀。』兼左丞陸澄議：『服冕 以朝，實著經典，自秦除六冕之制，後漢始備古章。魏、晉以來，非祀宗廟，不欲 令臣下服於袞冕，位為公者，必加侍官，故太子入朝，因亦不著。但承天作副，禮 絕群後，宜遵前王之令典，革近代之陋制，皇太子朝，請服冕。』自宋以下，始定 此儀。至梁簡文之為太子，嫌於上逼，還冠遠遊，下及於陳，皆依此法。後周之時， 亦言服袞入朝。至於開皇，復遵魏、晉故事。臣謂袞冕之服，章玉雖差，一日而觀， 頗欲相類。臣子之道，義無上逼。故晉武帝太始三年，詔太宰安平王孚著侍內之服， 四年，又賜趙、燕、樂安王等散騎常侍之服。自斯以後，台鼎貴臣，並加貂璫武弁， 故皇太子遂著遠遊，謙不逼尊，於理為允。」帝曰：「善。」竟用開皇舊式。
yuǎn yóu sān liáng guān, cóng shěng fú, jiàng shā dān yī, gé dài, jīn gōu qián, jiǎ dài, fāng xīn, pèi yī zhī, fēn zhǎng liù chǐ sì cùn, kuò èr cùn sì fēn, sè tóng yú shòu. jīn lǚ pán náng, bái wà, wū pí lǚ, jīn shì. wǔ rì cháng cháo zé fú zhī.
遠遊三梁冠，從省服，絳紗單衣，革帶，金鈎灊，假帶，方心，佩一隻，紛長 六尺四寸，闊二寸四分，色同於綬。金縷鞶囊，白襪，烏皮履，金飾。五日常朝則 服之。
lù pí biàn, jiǔ qí, fú jiàng luó rú, bái luó qún, gé dài, lǚ, wà, pèi, fēn, rú cóng shěng fú. zài gōng tīng zhèng zé fú zhī. píng jīn, hēi zé, yù guān zhī, jīn huā shì, xī zān dǎo, zǐ luó zhě, nán bù kù, yù liáng dài, zhǎng yào xuē. shì cóng tián shòu zé fú zhī.
鹿皮弁，九琪，服絳羅襦，白羅裙，革帶，履，襪，佩，紛，如從省服。在宮 聽政則服之。平巾，黑幘，玉冠枝，金花飾，犀簪導，紫羅褶，南布袴，玉梁帶， 長靿靴。侍從田狩則服之。
bái qià, sù dān yī, wū pí lǚ. wèi gōng chén jǔ āi diào sàng zé fú zhī.
白帢，素單衣，烏皮履。為宮臣舉哀弔喪則服之。
zhū wáng sān gōng yǐ xià, wèi fú zhī zhì, gǔn miǎn jiǔ zhāng fú. sān gōng shè jì jí zhū wáng chū shòu cè zhí zhì rù cháo zhù jì qīn yíng, zé fú zhī. shòu gè yī qí sè.
諸王三公已下，為服之制，袞冕九章服。三公攝祭及諸王初受冊、執贄、入朝、 助祭、親迎，則服之。綬各依其色。
miǎn, àn lǐ tú: wáng jì xiān gōng jí qīng zhī fú. tiān zǐ jiǔ liú, yòng yù èr bǎi yī shí liù. hóu bó fú yǐ zhù jì, qī liú, yòng yù bā shí. xīn zhì yī cǐ. fú qī zhāng. sān pǐn jí gōng hóu zhù jì zé fú zhī.
冕，案《禮圖》：「王祭先公及卿之服。」天子九旒，用玉二百一十六。侯 伯服以助祭，七旒，用玉八十。新制依此。服七章。三品及公侯助祭則服之。
cuì miǎn, àn lǐ tú: wáng sì sì wàng shān chuān zhī fú. tiān zǐ qī liú, yòng yù bǎi liù shí bā. zǐ nán fú yǐ zhù jì, wǔ liú, yòng yù wǔ shí. xīn zhì yī cǐ. fú wǔ zhāng. sì pǐn jí bó zhù jì zé fú zhī.
毳冕，案《禮圖》：「王祀四望山川之服。」天子七旒，用玉百六十八。子男 服以助祭，五旒，用玉五十。新制依此。服五章。四品及伯助祭則服之。
yī zhǐ miǎn, àn lǐ tú: wáng zhě jì shè jì wǔ sì zhī fú. tiān zǐ wǔ liú, yòng yù bǎi èr shí. gū qīng fú yǐ zhù jì, sì liú, yòng yù sān shí èr. xīn zhì yī cǐ. fú sān zhāng. wǔ pǐn jí zǐ nán zhù jì zé fú zhī.
衤黹冕，案《禮圖》：「王者祭社稷五祀之服。」天子五旒，用玉百二十。孤 卿服以助祭，四旒，用玉三十二。新制依此。服三章。五品及子男助祭則服之。
xuán miǎn, àn lǐ tú: wáng jì qún xiǎo sì jí shì cháo fú. tiān zǐ sì liú, yòng yù sān shí èr. zhū hóu fú yǐ jì qí zōng miào, sān liú, yòng yù shí bā. xīn zhì yī cǐ. fú sān zhāng. tōng gěi shù xìng. yī pǐn yǐ xià, wǔ pǐn yǐ shàng, zì zhì yú jiā, jì qí sī miào. sān pǐn shěng yī fěn mǐ, jiā sān chóng shang fǔ fú, jiā èr chóng. sì pǐn jiǎn fǔ yī zhòng, wǔ pǐn jiǎn fú yī zhòng. lǐ zì xuán miǎn yǐ shàng, jiā liú yī děng, tiān zǐ jì sì, jié jí fú zhī.
玄冕，案《禮圖》：「王祭群小祀及視朝服。」天子四旒，用玉三十二。諸侯 服以祭其宗廟，三旒，用玉十八。新制依此。服三章。通給庶姓。一品已下，五品 已上，自製於家，祭其私廟。三品省衣粉米，加三重；裳黼黻，加二重。四品減黼 一重，五品減黻一重。禮自玄冕以上，加旒一等，天子祭祀，節級服之。
kāi huáng yǐ lái, tiān zǐ wéi yòng gǔn miǎn, zì zhī xià, bù shī yú zūn, jù yī qián shì. ér liù děng zhī miǎn, jiē yǒu tǒu kuàng, huáng mián wèi zhī, qí dà rú jú. zì huáng tài zǐ yǐ xià, sān xī dǎo, qīng yīng jué biàn. àn dǒng bā zhì: tóng yú jué xíng, yī míng miǎn, yǒu shōu chí jī, suǒ wèi xià shōu yīn xǔ zhě yě. cí tiān dì wǔ jiāo míng táng, yún qiào wǔ rén fú zhī. lǐ yún: zhū gàn yù qī, miǎn ér wǔ dà xià. cǐ zhī wèi yě. lǐ tú yún: shì zhù jūn jì fú zhī, sè rú jué tóu, wú liú yǒu kuàng. xīn zhì yī cǐ. jiǎo wèi zān dǎo, yī qīng, shang quán, bìng màn, wú zhāng. liù pǐn yǐ xià, jiē tōng fú zhī.
開皇以來，天子唯用袞冕，自之下，不施於尊，具依前式。而六等之冕，皆 有黈纊，黃綿為之，其大如橘。自皇太子以下，三犀導，青纓爵弁。案董巴《志》： 「同於爵形，一名冕，有收持笄，所謂夏收、殷冔者也。」祠天地、五郊、明堂， 《雲翹》舞人服之。《禮》云：「硃干玉戚，冕而舞《大夏》。」此之謂也。《禮 圖》云：「士助君祭服之，色如爵頭，無旒有纊。」新制依此。角為簪導，衣青， 裳縓，並縵，無章。六品已下，皆通服之。
yuǎn yóu guān fú, wáng suǒ fú yě. yī shang nèi dān. rú huáng tài zǐ, pèi shān xuán yù, jīn zhāng guī niǔ. sòng xiào jiàn gù shì yì wèi zhī xǐ, jīn wén yuē yìn. yòu bìng guī yú guān fǔ, shēn bù zì pèi, lì yǐ tóng yì zhī. dà shòu sì cǎi, xiǎo shòu tóng sè, shī èr yù huán, yù jù jiàn, wū pí xì, xì jiā jīn shì. wéi dì zi zōng shì fēng guó wáng zhě fú zhī.
遠遊冠服，王所服也。衣裳內單。如皇太子，佩山玄玉，金章龜鈕。宋孝建故 事亦謂之璽，今文曰印。又並歸於官府，身不自佩，例以銅易之。大綬四采，小綬 同色，施二玉環，玉具劍，烏皮舄，舄加金飾。唯帝子宗室封國王者服之。
jìn xián guān, àn hàn guān yún: píng dì yuán shǐ wǔ nián, lìng gōng qīng liè hóu guān sān liáng, èr qiān dàn liǎng liáng, qiān dàn yǐ xià yī liáng. liáng bié guì jiàn, zì hàn shǐ yě. dǒng bā shì yuē: rú zī bù guān, wén rú zhī fú yě. qián gāo qī cùn ér què, hòu gāo sān cùn ér lì. wáng mǎng zhī shí, yǐ zé chéng zhī. xīn zhì yī cǐ. nèi wài wén guān tōng fú zhī. sān pǐn yǐ shàng sān liáng, wǔ pǐn yǐ shàng liǎng liáng, jiǔ pǐn yǐ shàng yī liáng, yòng míng zūn bēi zhī děng yě. qí cháo fú, yì míng jù fú. jiàng shā dān yī, bái shā nèi dān, xuán lǐng jū zhuàn xiù, gé dài, jīn gōu qián, jiǎ dài, qū lǐng fāng xīn, jiàng shā bì xī, bái wà, wū pí xì. shuāng pèi shòu, rú yuǎn yóu zhī sè. zì yī pǐn yǐ xià, wǔ pǐn yǐ shàng, yī fú jǐn tóng, ér shòu yī qí pǐn. péi jì cháo xiǎng bài biǎo, fán dà shì jiē fú zhī. liù pǐn qī pǐn, qù jiàn pèi shòu. bā pǐn jiǔ pǐn, qù bái bǐ nèi dān, ér yòng lǚ dài xì. qí wǔ pǐn yǐ shàng, yī pǐn yǐ xià, yòu yǒu gōng fú, yì míng cóng shěng fú. bìng wū pí lǚ, qù qū lǐng nèi dān bái bǐ bì xī. kāi huáng gù shì, yì qù pán náng pèi shòu. hé chóu qǐng qù dà shòu, ér piān chuí yī xiǎo shòu, zhuì yú shòu tóu pán náng, dú yī zhī pèi, zhèng dāng yú hòu. zhào cóng zhī. yī pǐn yǐ xià, wǔ pǐn yǐ shàng, tóng.
進賢冠，案《漢官》云：「平帝元始五年，令公卿列侯冠三梁，二千石兩梁， 千石以下一梁。」梁別貴賤，自漢始也。董巴釋曰：「如緇布冠，文儒之服也。」 前高七寸而卻，後高三寸而立。王莽之時，以幘承之。新制依此。內外文官通服之。 三品已上三梁，五品已上兩梁，九品已上一梁，用明尊卑之等也。其朝服，亦名具 服。絳紗單衣，白紗內單，玄領、裾、襈、袖，革帶，金鈎灊，假帶，曲領方心， 絳紗蔽膝，白襪，烏皮舄。雙佩、綬，如遠遊之色。自一品已下，五品已上，衣服 盡同，而綬依其品。陪祭朝饗拜表，凡大事皆服之。六品、七品，去劍、佩、綬。 八品、九品，去白筆、內單，而用履代舄。其五品已上，一品已下，又有公服，亦 名從省服。並烏皮履，去曲領、內單、白筆、蔽膝。開皇故事，亦去鞶囊、佩、綬。 何稠請去大綬，而偏垂一小綬，綴於獸頭鞶囊，獨一隻佩，正當於後。詔從之。一 品已下，五品已上，同。
gāo shān guān, àn dǒng bā zhì yún: yī yuē cè zhù, yè zhě pú shè zhī suǒ fú yě. hú bó shǐ yǐ wèi qí wáng guān, qín miè qí, yǐ cì yè zhě. fù zǐ yuē: wèi míng dì yǐ gāo shān guān shì tōng tiān, nǎi huǐ biàn qí xíng, chú qù juǎn tǒng, lìng rú jiè zé. zé shàng jiā wù, yǐ xiàng shān fēng, xíng rén shǐ zhě, tōng jiē fú zhī. xīn zhì cān yòng qí shì, xíng rú jìn xián, yú guān qián jiā sān fēng, yǐ xiàng wèi zhì. yè zhě dài fū yǐ xià fú zhī. liáng yī qí pǐn.
高山冠，案董巴《志》云：「一曰側注，謁者僕射之所服也。」胡伯始以為齊 王冠，秦滅齊，以賜謁者。《傅子》曰：「魏明帝以高山冠似通天，乃毀變其形， 除去捲筒，令如介幘。幘上加物，以象山峰，行人使者，通皆服之。」新制參用其 事，形如進賢，於冠前加三峰，以象魏制。謁者大夫已下服之。梁依其品。
xiè zhì guān, àn lǐ tú yuē: fǎ guān yě, yī yuē zhù hòu huì wén. rú chún zhù hàn guān yuē: huì, chán yě, xì rú chán yì. jīn yù shǐ fú zhī. lǐ tú yòu yuē: xiè zhì guān, gāo wǔ cùn, qín zhì yě. fǎ guān fú zhī. dǒng bā zhì yuē: xiè zhì, shén yáng yě. cài yōng yún: rú lín, yī jiǎo. yīng shào yuē: gǔ yǒu cǐ shòu, zhǔ chù bù zhí, gù zhí xiàn zhě, wèi guàn yǐ xiàng zhī. qín miè chǔ, yǐ qí guān cì yù shǐ. cǐ jí shì yě. kāi huáng zhōng, yù shǐ dài què fēi guān, ér wú cǐ sè. xīn zhì yòu yǐ cǐ ér dài què fēi. yù shǐ dài fū yǐ jīn, zhì shū shì yù shǐ yǐ xī, shì yù shǐ yǐ xià, yòng líng yáng jiǎo, dú yù shǐ sī lì fú zhī.
獬豸冠，案《禮圖》曰：「法冠也，一曰柱後惠文。」如淳注《漢官》曰： 「惠，蟬也，細如蟬翼。」今御史服之。《禮圖》又曰：獬豸冠，高五寸，秦制也。 法官服之。」董巴《志》曰：「獬豸，神羊也。」蔡邕云：「如麟，一角。」應劭 曰：「古有此獸，主觸不直，故執憲者，為冠以象之。秦滅楚，以其冠賜御史。」 此即是也。開皇中，御史戴卻非冠，而無此色。新制又以此而代卻非。御史大夫以 金，治書侍御史以犀，侍御史已下，用羚羊角，獨御史、司隸服之。
jīn, àn fāng yán yún: jīn, zhào wèi jiān tōng wèi zhī chéng lù. guō lín zōng chuán yuē: lín zōng cháng xíng yù yǔ, jīn zhān jiǎo zhé. yòu yuán shào zhàn bài, fú jīn dù hé. cǐ zé yě rén jí jūn lǚ fú yě. zhì yǒu èr děng. jīn gāo rén dào shì suǒ zhe, shì lín zōng zhé jiǎo shù rén nóng fū cháng fú, shì yuán shào fú jīn. gù shì, yòng quán fú zào ér xiàng hòu fú fā, sú rén wèi zhī fú tóu. zì zhōu wǔ dì cái wèi sì jiǎo, jīn tōng yú guì jiàn yǐ.
巾，案《方言》云：「巾，趙、魏間通謂之承露。」《郭林宗傳》曰：「林宗 嘗行遇雨，巾沾角折。」又袁紹戰敗，幅巾渡河。此則野人及軍旅服也。制有二等。 今高人道士所著，是林宗折角；庶人農夫常服，是袁紹幅巾。故事，用全幅皁而向 後襆發，俗人謂之襆頭。自周武帝裁為四腳，今通於貴賤矣。
zān dǎo, àn shì míng yún: zān, jiàn yě, suǒ yǐ jiàn guān yú fā yě. yī yuē jī. jī, xì yě, suǒ yǐ jū guān shǐ bù zhuì yě. dǎo, suǒ yǐ dǎo lüè bìn fà, shǐ rù jīn zé zhī lǐ yě. jīn yī zhōu lǐ, tiān zǐ yǐ yù jī, ér dǎo yì rú zhī. yòu shǐ jì yuē: píng yuán jūn kuā chǔ, wèi dài mào zān. bān gù yǔ dì shū yún: jīn yí zhòng shēng yǐ hēi xī zān. shì xiè jí yún: qiǎn gōng cáo shǐ gòng huáng tài zǐ tōng tiān xī dǎo. gù zhī tiān zǐ dú de yòng yù, jiàng cǐ tōng yòng dài mào jí xī. jīn bìng zhǔn shì, wéi biàn yòng bái yá jī dǎo yān.
簪導，案《釋名》云：「簪，建也，所以建冠於發也。一曰笄。笄，系也，所 以拘冠使不墜也。導，所以導擽鬢髮，使入巾幘之里也。」今依《周禮》，天子以 玉笄，而導亦如之。又《史記》曰：「平原君夸楚，為玳瑁簪。」班固《與弟書》 云：「今遺仲升以黑犀簪。」《士燮集》云：「遣功曹史貢皇太子通天犀導。」故 知天子獨得用玉，降此通用玳瑁及犀。今並準是，唯弁用白牙笄導焉。
diāo chán, àn hàn guān: shì nèi jīn chán zuǒ diāo, jīn qǔ gāng gù, chán qǔ gāo jié yě. dǒng bā zhì yuē: nèi cháng shì, yòu diāo jīn dāng, yín fù chán, nèi shū lìng yì tóng cǐ. jīn huàn zhě qù diāo, nèi shǐ lìng jīn chán yòu diāo, nà yán jīn chán zuǒ diāo. kāi huáng shí, jiā sàn qí cháng shì zài mén xià zhě, jiē yǒu diāo chán, zhì shì bà zhī. wéi jiā cháng shì pìn wài guó zhě, tè gěi diāo chán, hái zé shū nà yú nèi shěng.
貂蟬，案《漢官》：「侍內金蟬左貂，金取剛固，蟬取高潔也。」董巴《志》 曰：「內常侍，右貂金璫，銀附蟬，內書令亦同此。」今宦者去貂，內史令金蟬右 貂，納言金蟬左貂。開皇時，加散騎常侍在門下者，皆有貂蟬，至是罷之。唯加常 侍聘外國者，特給貂蟬，還則輸納於內省。
bái bǐ, àn xú shì zá zhù yún: gǔ zhě guì jiàn jiē zhí hù, yǒu shì zé shū zhī, gù cháng zān bǐ. jīn zhī bái bǐ, shì yí xiàng yě. wèi lüè yuē: míng dì shí dà huì ér shǐ zān bǐ. jīn wén guān qī pǐn yǐ shàng, tōng ěr zhī. wǔ zhí suī guì, jiē bù ěr yě.
白筆，案徐氏《雜注》云：「古者貴賤皆執笏，有事則書之，故常簪筆。今之 白筆，是遺象也。」《魏略》曰：「明帝時大會而史簪筆。」今文官七品已上，通 毦之。武職雖貴，皆不毦也。
yīng, àn yí lǐ yuē: tiān zǐ zhū yīng, zhū hóu dān zǔ yīng. jīn miǎn, tiān zǐ yǐ xià jiē zhū yīng. yòu wèi liáo zǐ yuē: tiān zǐ xuán yīng, zhū hóu sù yīng. bié zūn bēi yě. jīn bù yòng sù, bìng cóng guān sè yān.
纓，案《儀禮》曰：「天子硃纓，諸侯丹組纓。」今冕，天子已下皆硃纓。又 《尉繚子》曰：「天子玄纓，諸侯素纓。」別尊卑也。今不用素，並從冠色焉。
pèi, àn lǐ, tiān zǐ pèi bái yù. dǒng bā sī mǎ biāo yún: jūn chén pèi yù, zūn bēi yǒu xù, suǒ yǐ zhāng dé yě. jīn cān yòng dù kuí zhī fǎ, tiān zǐ bái yù, tài zǐ yú yù, wáng shān xuán yù. zì gōng yǐ xià, jiē shuǐ cāng yù.
佩，案《禮》，天子佩白玉。董巴、司馬彪云：「君臣佩玉，尊卑有序，所以 章德也。」今參用杜夔之法，天子白玉，太子瑜玉，王山玄玉。自公已下，皆水蒼 玉。
shòu, àn lǐ: tiān zǐ xuán zǔ shòu, hóu bó zhū zǔ shòu, dài fū chún zǔ shòu, shì zǐ qí zǔ shòu. hàn guān yún: xiāo hé wèi xiāng guó, pèi lǜ shòu, gōng hóu zǐ, qīng èr qiān dàn qīng, lìng zhǎng qiān dàn hēi. jīn dà dǐ zhǔn cǐ. tiān zǐ yǐ shuāng shòu, liù cǎi, xuán huáng chì bái piǎo lǜ, chún xuán zhì, zhǎng èr zhàng sì chǐ, wǔ bǎi shǒu, kuò yī chǐ shuāng xiǎo shòu, zhǎng èr chǐ liù cùn, sè tóng dà shòu, ér shǒu bàn zhī, jiān shī sì yù huán. kāi huáng yòng sān, jīn jiā yī. huáng tài zǐ, zhū shuāng shòu, sì cǎi, chì bái piǎo gàn, chún zhū zhì, zhǎng yī zhàng bā chǐ, sān bǎi èr shí shǒu, kuò jiǔ cùn shuāng xiǎo shòu, zhǎng yī chǐ liù cùn, sè tóng dà shòu, ér shǒu bàn zhī, jiān shī sān yù huán. kāi huáng yòng èr, jīn jiā yī. sān gōng, lǜ lì shòu, sì cǎi, lǜ huáng piǎo zǐ, chún lǜ zhì, huáng wén zhī zhī, zhǎng yī zhàng bā chǐ, èr bǎi sì shí shǒu, kuò jiǔ cùn, yǔ qīn wáng shòu jù shī èr yù huán. zhū wáng, xūn zhū shòu, sì cǎi, chì huáng piǎo gàn, chún zhū zhì, xūn wén zhī zhī, zhǎng yī zhàng bā chǐ, èr bǎi sì shí shǒu, kuò jiǔ cùn. gōng, xuán zhū shòu, sì cǎi, chì piǎo xuán gàn, chún zhū zhì, xuán wén zhī zhī, zhǎng yī zhàng bā chǐ, èr bǎi sì shí shǒu, kuò jiǔ cùn. hóu bó, qīng zhū shòu, sì cǎi, qīng chì bái piǎo, chún zhū zhì, qīng wén zhī, zhǎng yī zhàng liù chǐ, bǎi bā shí shǒu, kuò bā cùn. zǐ nán, sù zhū shòu, sān cǎi, qīng chì bái, chún zhū zhì, sù wén zhī zhī, zhǎng yī zhàng sì chǐ, bǎi sì shí shǒu, kuò qī cùn. èr pǐn yǐ shàng, xūn zǐ shòu, sì cǎi, xūn zǐ chì huáng, chún zǐ zhì, xūn wén zhī zhī, zhǎng yī zhàng sì chǐ, bǎi sì shí shǒu, kuò bā cùn. sān pǐn, gàn zǐ shòu, sì cǎi, zǐ gàn huáng piǎo, chún zǐ zhì, gàn wén zhī zhī, zhǎng yī zhàng liù chǐ, bǎi bā shí shǒu, kuò bā cùn. sì pǐn, qīng shòu, sān cǎi, qīng bái hóng, chún qīng zhì, zhǎng yī zhàng sì chǐ, bǎi sì shí shǒu, kuò qī cùn. wǔ pǐn, mò shòu, èr cǎi, qīng gàn, chún gàn zhì, zhǎng yī zhàng èr chǐ, bǎi èr shí shǒu, kuò liù cùn. zì wáng gōng yǐ xià, jiē yǒu xiǎo shòu èr méi, sè tóng dà shòu, ér shǒu bàn zhī. zhèng cóng yī pǐn, shī èr yù huán. fán yǒu shòu zhě, jiē yǒu fēn, bìng zhǎng liù chǐ sì cùn, kuò èr cùn sì fēn, suí yú shòu sè.
綬，案《禮》：「天子玄組綬，侯伯硃組綬，大夫純組綬，世子綦組綬。」 《漢官》云：「蕭何為相國，佩綠綬，公侯紫，卿二千石青，令長千石黑。」今大 抵准此。天子以雙綬，六采，玄黃赤白縹綠，純玄質，長二丈四尺，五百首，闊一 尺；雙小綬，長二尺六寸，色同大綬，而首半之，間施四玉環。開皇用三，今加一。 皇太子，硃雙綬，四采，赤白縹紺，純硃質，長一丈八尺，三百二十首，闊九寸； 雙小綬，長一尺六寸，色同大綬，而首半之，間施三玉環。開皇用二，今加一。三 公，綠綟綬，四采，綠黃縹紫，純綠質，黃文織之，長一丈八尺，二百四十首，闊 九寸，與親王綬俱施二玉環。諸王，纁硃綬，四采，赤黃縹紺，純硃質，纁文織之， 長一丈八尺，二百四十首，闊九寸。公，玄硃綬，四采，赤縹玄紺，純硃質，玄文 織之，長一丈八尺，二百四十首，闊九寸。侯、伯，青硃綬，四采，青赤白縹，純 硃質，青文織，長一丈六尺，百八十首，闊八寸。子、男，素硃綬，三采，青赤白， 純硃質，素文織之，長一丈四尺，百四十首，闊七寸。二品已上，纁紫綬，四采， 纁紫赤黃，純紫質，纁文織之，長一丈四尺，百四十首，闊八寸。三品，紺紫綬， 四采，紫紺黃縹，純紫質，紺文織之，長一丈六尺，百八十首，闊八寸。四品，青 綬，三采，青白紅，純青質，長一丈四尺，百四十首，闊七寸。五品，墨綬，二采， 青紺，純紺質，長一丈二尺，百二十首，闊六寸。自王公已下，皆有小綬二枚，色 同大綬，而首半之。正、從一品，施二玉環。凡有綬者，皆有紛，並長六尺四寸， 闊二寸四分，隨於綬色。
pán náng, àn lǐ: nán pán gé, nǚ pán sī. dōng guān shū: zhào cì dèng zūn shòu tóu pán náng yī méi. bān gù yǔ dì shū: yí zhòng shēng shòu tóu páng náng, jīn cuò gōu yě. gǔ pèi yìn jiē zhù xuán zhī, gù yǒu náng chēng. huò dài yú páng, gù bān shì wèi wèi páng náng, shòu yìn niǔ yě. jīn suī bù pèi yìn, yóu cún gǔ zhì, yǒu pèi shòu zhě, tōng dé pèi zhī. wú pèi zé bù. jīn cǎi liáng chén dōng qí zhì, pǐn jí zūn zhě, yǐ jīn zhī chéng, èr pǐn yǐ shàng fú zhī. cì yǐ yín zhī chéng, sān pǐn yǐ shàng fú zhī. xià yǐ yán zhī chéng, wǔ pǐn yǐ shàng fú zhī. fēn wèi sān děng.
鞶囊，案《禮》：「男鞶革，女鞶絲。」《東觀書》：「詔賜鄧遵獸頭鞶囊一 枚。」班固《與弟書》：「遺仲升獸頭旁囊，金錯鈎也。」古佩印皆貯懸之，故有 囊稱。或帶於旁，故班氏謂為旁囊，綬印鈕也。今雖不佩印，猶存古制，有佩綬者， 通得佩之。無佩則不。今采梁、陳、東齊制，品極尊者，以金織成，二品以上服之。 次以銀織成，三品已上服之。下以綖織成，五品已上服之。分為三等。
gé dài, àn lǐ bó èr cùn. lǐ tú yuē: dāng zhuì yú gé dài. ruǎn chén yǐ wèi yǒu zhāng yìn zé yú gé dài pèi zhī. dōng guān jì: yáng cì bài tài cháng, zhào cì zì suǒ zhe gé dài. gù zhī xíng zhì zūn bēi bù bié. jīn bó sān cùn bàn, jiā jīn lǚ qián, táng liáng gōu, yǐ xiāng jū dài. zì dà qiú zhì yú xiǎo cháo fú, jiē yòng zhī.
革帶，案《禮》「博二寸」。《禮圖》曰：「璫綴於革帶。」阮諶以為有章印 則於革帶佩之。《東觀記》：「楊賜拜太常，詔賜自所著革帶。」故知形制尊卑不 別。今博三寸半，加金縷灊，螳良鈎，以相拘帶。自大裘至於小朝服，皆用之。
jiàn, àn hàn zì tiān zǐ zhì yú bǎi guān, wú bù pèi dāo. cài mó yì yún: dà chén yōu lǐ, jiē jiàn lǚ shàng diàn. fēi shì chén, jiě zhī. gài fáng rèn yě. jìn dài yǐ mù, wèi xiáng suǒ qǐ. dōng qí zhe lìng, wèi wèi xiàng jiàn, yán xiàng yú jiàn. zhōu wǔ dì shí, bǎi guān yàn huì, bìng dài dāo shēng zuò. zhì kāi huáng chū, yīn xí jiù shì, cháo fú dēng diàn, yì bù jiě yān. shí èr nián, yīn cài zhēng shàng shì, shǐ zhì fán cháo huì yīng dēng diàn zuò zhě, jiàn lǚ jù tuō. qí bù zuò zhě, chì zhào zòu shì jí xū shēng diàn, yì jiù xí jiě jiàn nǎi dēng. nà yán huáng mén nèi shǐ lìng shì láng shè rén, jì jiā shì zhī guān, zé bù tuō. qí jiàn jiē zhēn rèn, fēi jiǎ. jì hé jiù diǎn, hóng zhì yī dìng. yòu zhǔn jìn xián kāng yuán nián dìng lìng gù shì, zì tiān zǐ yǐ xià, jiē yì guān dài jiàn. jīn tiān zǐ zé yù jù huǒ zhū biāo shǒu, yú jiē yù biāo shǒu. wéi shì chén dài jiàn shàng diàn, zì wáng gōng yǐ xià, fēi shū lǐ yǐn shēng diàn, jiē jiù xí jiě ér hòu shēng. liù pǐn yǐ xià, wú pèi shòu zhě, jiē bù dài.
劍，案漢自天子至於百官，無不佩刀。蔡謨議云：「大臣優禮，皆劍履上殿。 非侍臣，解之。」蓋防刃也。近代以木，未詳所起。東齊著令，謂為象劍，言象於 劍。周武帝時，百官燕會，並帶刀升座。至開皇初，因襲舊式，朝服登殿，亦不解 焉。十二年，因蔡征上事，始制凡朝會應登殿坐者，劍履俱脫。其不坐者，敕召奏 事及須升殿，亦就席解劍乃登。納言、黃門、內史令、侍郎、舍人，既夾侍之官， 則不脫。其劍皆真刃，非假。既合舊典，弘制依定。又准晉咸康元年定令故事，自 天子已下，皆衣冠帶劍。今天子則玉具火珠鏢首，余皆玉鏢首。唯侍臣帶劍上殿， 自王公已下，非殊禮引升殿，皆就席解而後升。六品以下，無佩綬者，皆不帶。
qū lǐng, àn shì míng, zài dān yī nèi jīn lǐng shàng, héng yǐ yōng jǐng. qī pǐn yǐ shàng yǒu nèi dān zhě zé fú zhī, cóng shěng fú jí bā pǐn yǐ xià jiē wú.
曲領，案《釋名》，在單衣內襟領上，橫以雍頸。七品已上有內單者則服之， 從省服及八品已下皆無。
tǐng, àn lǐ: tiān zǐ jìn tǐng, fāng zhèng yú tiān xià yě. yòu wǔ jīng yì yì: tiān zǐ hù yuē tǐng, tǐng zhí wú suǒ qū yě. jīn zhì zhǔn cǐ, zhǎng chǐ èr cùn, fāng ér bù zhé. yǐ qiú yù wèi zhī.
珽，案《禮》：「天子搢珽，方正於天下也。」又《五經異義》：「天子笏曰 珽，珽直無所屈也。」今制准此，長尺二寸，方而不折。以球玉為之。
hù, àn lǐ: zhū hóu yǐ xiàng, dài fū yú xū wén zhú, shì yǐ zhú, běn xiàng kě yě. fán yǒu zhǐ huà yú jūn qián, shòu mìng shū yú hù, hù bì yòng yě. wǔ jīng yào yì yuē: suǒ yǐ jì shì, fáng hū wàng. lǐ tú yún: dù èr chǐ yǒu liù cùn, zhōng bó èr cùn, qí shā liù fēn qù yī. jìn sòng yǐ lái, wèi zhī shǒu bǎn, cǐ nǎi bù jīng, jīn hái wèi zhī hù, yǐ fǎ gǔ míng. zì xī wèi yǐ jiàng, wǔ pǐn yǐ shàng, tōng yòng xiàng yá, liù pǐn yǐ xià, jiān yòng zhú mù.
笏，案《禮》：「諸侯以象，大夫魚須文竹，士以竹，本象可也。」凡有指畫 於君前，受命書於笏，笏畢用也。《五經要義》曰：「所以記事，防忽忘。」《禮 圖》云：「度二尺有六寸，中博二寸，其殺六分去一。」晉、宋以來，謂之手板， 此乃不經，今還謂之笏，以法古名。自西魏以降，五品已上，通用象牙，六品已下， 兼用竹木。
lǚ xì, àn tú yún: fù xià yuē xì, dān xià yuē lǚ. xià gé dōng pí. jìn dài huò yǐ zhòng pí, ér bù jiā mù, shī yú gān là zhī yì. jīn qǔ gān là zhī lǐ, yǐ mù zhòng dǐ. miǎn fú zhě sè chì, miǎn yī zhě sè wū, lǚ tóng wū sè. zhū fēi shì chén, jiē tuō ér shēng diàn. fán xì, wéi miǎn fú jí jù fú zhe zhī, lǚ zé zhū fú jiē yòng. wéi zhě fú yǐ xuē. xuē, hú lǚ yě, qǔ biàn yú shì, shī yú róng fú.
履、舄，案《圖》云：「復下曰舄，單下曰履。夏葛冬皮。」近代或以重皮， 而不加木，失於乾臘之義。今取乾臘之理，以木重底。冕服者色赤，冕衣者色烏， 履同烏色。諸非侍臣，皆脫而升殿。凡舄，唯冕服及具服著之，履則諸服皆用。唯 褶服以靴。靴，胡履也，取便於事，施於戎服。
zhū jiàn huá chī yí hé guān wěi mào zhǎng guān fán kuài què dí qiǎo shì shù shì què fēi děng, qián dài suǒ yǒu, jiē bù cǎi yòng.
諸建華、絺鸃、鶡冠、委貌、長冠、樊噲、卻敵、巧士、術氏、卻非等，前代 所有，皆不採用。
huáng hòu fú sì děng, yǒu huī yī jū yī qīng fú zhū fú.
皇后服四等，有褘衣、鞠衣、青服、硃服。
huī yī, shēn qīng zhì, zhī chéng lǐng xiù, wén yǐ huī dí, wǔ cǎi chóng xíng, shí èr děng. shǒu shì huā shí èr tián, xiǎo huā ěr shí èr shù, bìng liǎng bó bìn. sù shā nèi dān, fǔ lǐng, luó hú biǎo zhuàn, sè jiē yǐ zhū. bì xī suí shang sè, yǐ zōu wèi yuán, yòng dí sān zhāng. dà dài suí yī shang, shì yǐ zhū lǜ zhī jǐn, qīng yuán. gé dài, qīng wà xì, xì yǐ jīn shì. bái yù pèi, xuán zǔ, shòu, zhāng cǎi chǐ cùn tóng yú chéng yú. jì jí cháo huì, fán dà shì jiē fú zhī.
褘衣，深青質，織成領袖，文以翬翟，五采重行，十二等。首飾花十二鈿，小 花毦十二樹，並兩博鬢。素紗內單，黼領，羅縠褾、襈，色皆以硃。蔽膝隨裳色， 以緅為緣，用翟三章。大帶隨衣裳，飾以硃綠之錦，青緣。革帶，青襪、舄，舄以 金飾。白玉佩，玄組，綬，章采尺寸同於乘輿。祭及朝會，凡大事皆服之。
jū yī, huáng luó wèi zhì, zhī chéng lǐng xiù, xiǎo huā shí èr shù. bì xī, gé dài jí xì, suí yī sè. yú zhǔn huī yī, qīn cán fú yě.
鞠衣，黃羅為質，織成領袖，小花十二樹。蔽膝，革帶及舄，隨衣色。余准褘 衣，親蠶服也。
qīng fú, qù huā dà dài jí pèi shòu, jīn shì lǚ. lǐ jiàn tiān zǐ zé fú zhī.
青服，去花、大帶及佩綬，金飾履。禮見天子則服之。
zhū fú, zhì rú qīng fú. yàn jiàn bīn kè zé fú zhī.
硃服，制如青服。宴見賓客則服之。
yǒu jīn xǐ, pán chī niǔ, wén yuē huáng hòu zhī xǐ. dōng zhèng dà cháo, zé bìng huáng cóng, gè yǐ sì zhù, jìn yú zuò yú.
有金璽，盤螭鈕，文曰「皇后之璽」。冬正大朝，則並黃琮，各以笥貯，進於 座隅。
huáng tài hòu fú, tóng yú hòu fú. ér guì fēi yǐ xià, bìng yì gěi yìn.
皇太后服，同於後服。而貴妃以下，並亦給印。
guì fēi dé fēi shū fēi, shì wèi sān fēi. fú yú dí zhī yī, shǒu shì huā jiǔ tián, bìng èr bó bìn. jīn zhāng guī niǔ, wén cóng qí zhí. zǐ shòu, yī bǎi èr shí shǒu, zhǎng yī zhàng qī chǐ, jīn lǚ zhī chéng shòu tóu pán náng, pèi yú tián yù.
貴妃、德妃、淑妃，是為三妃。服褕翟之衣，首飾花九鈿，並二博鬢。金章龜 鈕，文從其職。紫綬，一百二十首，長一丈七尺，金縷織成獸頭鞶囊，佩于闐玉。
shùn yí shùn róng shùn huá xiū yí xiū róng xiū huá chōng yí chōng róng chōng huá, shì wèi jiǔ pín. fú què dí zhī yī, shǒu shì huā bā tián, bìng èr bó bìn. jīn zhāng guī niǔ, wén cóng qí zhí. zǐ shòu, yī bǎi shǒu, zhǎng yī zhàng qī chǐ, jīn lǚ zhī chéng shòu tóu pán náng, pèi cǎi dú yù.
順儀、順容、順華、修儀、修容、修華、充儀、充容、充華，是為九嬪。服闕 翟之衣，首飾花八鈿，並二博鬢。金章龜鈕，文從其職。紫綬，一百首，長一丈七 尺，金縷織成獸頭鞶囊，佩采瓄玉。
jié yú, yín lǚ zhī chéng shòu tóu pán náng, shǒu shì huā qī tián. tā rú pín fú.
婕妤，銀縷織成獸頭鞶囊，首飾花七鈿。他如嬪服。
měi rén cái rén, fú jū yī, shǒu shì huā liù tián, bìng èr bó bìn. yín yìn guī niǔ, wén cóng qí zhí. qīng shòu, bā shí shǒu, zhǎng yī zhàng liù chǐ. cǎi lǚ zhī chéng shòu zhǎo pán náng, pèi shuǐ cāng yù.
美人、才人，服鞠衣，首飾花六鈿，並二博鬢。銀印珪鈕，文從其職。青綬， 八十首，長一丈六尺。彩縷織成獸爪鞶囊，佩水蒼玉。
bǎo lín, fú zhǎn yī, shǒu shì huā wǔ tián, bìng èr bó bìn. yín yìn huán niǔ, wén rú qí zhí. ài shòu, bā shí shǒu, zhǎng yī zhàng liù chǐ. pán náng, pèi yù, tóng yú jié yú.
寶林，服展衣，首飾花五鈿，並二博鬢。銀印環鈕，文如其職。艾綬，八十首， 長一丈六尺。鞶囊，佩玉，同於婕妤。
chéng yī dāo rén cǎi nǚ, jiē fú tuàn yī, wú yìn shòu. cān zhǔn sòng tài shǐ sì nián jí liáng chén gù shì, zēng sǔn yòng zhī.
承衣刀人、采女，皆服褖衣，無印綬。參准宋泰始四年及梁、陳故事，增損用 之。
huáng tài zǐ fēi, fú yú dí zhī yī, qīng zhì, wǔ cǎi zhī chéng wèi yáo dí, yǐ bèi jiǔ zhāng. shǒu shì huā jiǔ tián, bìng èr bó bìn. jīn xǐ guī niǔ, wén rú qí zhí. sù shā nèi dān, fǔ lǐng, luó biǎo zhuàn, sè jiē yòng zhū, bì xī èr zhāng. dà dài, tóng huī yī, qīng lǜ gé dài, zhū wà, qīng xì, xì jiā jīn shì. pèi yú yù, xūn zhū shòu, yī bǎi liù shí shǒu, zhǎng èr zhàng, shòu tóu pán náng, fán dà lǐ jiàn jiē fú zhī. wéi shì qīn sāng, zé yòng jū yī zhī fú, huā tián pèi shòu, yǔ yú yī tóng. zhǔn sòng xiào jiàn èr nián gù shì ér zēng sǔn zhī.
皇太子妃，服褕翟之衣，青質，五采織成為搖翟，以備九章。首飾花九鈿，並 二博鬢。金璽龜鈕，文如其職。素紗內單，黼領，羅褾、襈，色皆用硃，蔽膝二章。 大帶，同褘衣，青綠革帶，硃襪，青舄，舄加金飾。佩瑜玉，纁硃綬，一百六十首， 長二丈，獸頭鞶囊，凡大禮見皆服之。唯侍親桑，則用鞠衣之服，花鈿佩綬，與褕 衣同。准宋孝建二年故事而增損之。
liáng dì, jū yī zhī fú, yín yìn guī niǔ, wén rú qí zhí. pèi cǎi dú yù, qīng shòu, bā shí shǒu, zhǎng yī zhàng liù chǐ, shòu zhǎo pán náng. yú tóng shì fù.
良娣，鞠衣之服，銀印珪鈕，文如其職。佩采瓄玉，青綬，八十首，長一丈六 尺，獸爪鞶囊。余同世婦。
bǎo lín bā zǐ, zhǎn yī zhī fú, tóng yìn huán niǔ, wén rú qí zhí. pèi shuǐ cāng yù, ài shòu, bā shí shǒu, zhǎng yī zhàng liù chǐ, shòu zhǎo pán náng. zì liáng dì děng, zhǔn sòng dà míng liù nián gù shì ér sǔn yì zhī.
保林、八子，展衣之服，銅印環鈕，文如其職。佩水蒼玉，艾綬，八十首，長 一丈六尺，獸爪鞶囊。自良娣等，准宋大明六年故事而損益之。
zhū wáng tài fēi fēi zhǎng gōng zhǔ gōng zhǔ sān gōng fū rén yī pǐn mìng fù, yú dí zhī fú, xiù wèi jiǔ zhāng. shǒu shì huā jiǔ tián, pèi shān xuán yù, shòu tóu pán náng. shòu tóng fū sè.
諸王太妃、妃、長公主、公主、三公夫人、一品命婦，褕翟之服，繡為九章。 首飾花九鈿，佩山玄玉，獸頭鞶囊。綬同夫色。
gōng fū rén, xiàn zhǔ èr pǐn mìng fù, yì fú yú dí, xiù wèi bā zhāng. shǒu shì bā tián. shì cóng qīn sāng, tóng yòng jū yī. zì cǐ zhī xià, pèi jiē shuǐ cāng yù.
公夫人，縣主、二品命婦，亦服褕翟，繡為八章。首飾八鈿。侍從親桑，同用 鞠衣。自此之下，佩皆水蒼玉。
hóu bó fū rén sān pǐn mìng fù, yì fú mà dí, xiù wèi qī zhāng. shǒu shì qī tián.
侯、伯夫人、三品命婦，亦服禡翟，繡為七章。首飾七鈿。
zi fū rén sì pǐn mìng fù, fú què dí zhī yī, kè chì zēng wèi dí, zhuì yú fú shàng, yǐ wèi liù zhāng. shǒu shì liù tián.
子夫人、四品命婦，服闕翟之衣，刻赤繒為翟，綴於服上，以為六章。首飾六 鈿。
nán fū rén wǔ pǐn mìng fù, yì fú què dí zhī yī, kè zēng wèi dí, zhuì yú fú shàng, yǐ wèi wǔ zhāng. shǒu shì wǔ tián. ruò dāng cóng shì qīn sāng, jiē tóng jū yī.
男夫人、五品命婦，亦服闕翟之衣，刻繒為翟，綴於服上，以為五章。首飾五 鈿。若當從侍親桑，皆同鞠衣。
yì jì dìng, dì xìng xiū wén diàn lǎn zhī, nǎi lìng hé chóu qǐ bù láng yán pí děng zào yàng shàng chéng. èr nián zǒng le, shǐ bān xíng yān, xuān miǎn zhī shèng, guàn gǔ jīn yǐ.
議既定，帝幸修文殿覽之，乃令何稠、起部郎閻毗等造樣上呈。二年總了，始 班行焉，軒冕之盛，貫古今矣。
sān nián zhēng yuè shuò dàn, dà chén wén wù. shí tū jué rǎn gàn cháo jiàn, mù zhī, qǐng xí guān miǎn. dì bù xǔ. míng rì, lǜ zuǒ guāng lù dài fū rù dàn tè qín ā shǐ nà zhí yù, zuǒ guāng lù dài fū tè qín ā shǐ nà yī shùn, yòu guāng lù dài fū yì lì fā shǐ shǔ hú xī děng, bìng bài biǎo, gù qǐng yì guān. dì dà yuè, wèi hóng děng yuē: xī hàn zhì chū chéng, fāng zhī tiān zǐ zhī guì. jīn yì guān dà bèi, zú zhì dān yú jiě biàn, cǐ nǎi qīng děng gōng yě. hóng kǎi shàn xīn shì jī hé chóu yán pí děng cì bó gè yǒu chà, bìng shì chū yōu hòu.
三年正月朔旦，大陳文物。時突厥染干朝見，慕之，請襲冠冕。帝不許。明日， 率左光祿大夫、褥但特勤阿史那職御，左光祿大夫、特勤阿史那伊順，右光祿大夫、 意利發史蜀胡悉等，並拜表，固請衣冠。帝大悅，謂弘等曰：「昔漢制初成，方知 天子之貴。今衣冠大備，足致單于解辮，此乃卿等功也。」弘、愷、善心、世基、 何稠、閻毗等賜帛各有差，並事出優厚。
shì hòu shī lǚ wù yīn, chē jià duō xíng xìng. bǎi guān xíng cóng, wéi fú kù zhě, ér jūn lǚ jiān bù biàn. zhì liù nián hòu, zhào cóng jià shè yuǎn zhě, wén wǔ guān děng jiē róng yī. guì jiàn yì děng, zá yòng wǔ sè. wǔ pǐn yǐ shàng, tōng zhe zǐ páo, liù pǐn yǐ xià, jiān yòng fēi lǜ, xū lì yǐ qīng, shù rén yǐ bái, tú shāng yǐ zào, shì zú yǐ huáng.
是後師旅務殷，車駕多行幸。百官行從，唯服袴褶，而軍旅間不便。至六年後， 詔從駕涉遠者，文武官等皆戎衣。貴賤異等，雜用五色。五品已上，通着紫袍，六 品已下，兼用緋綠，胥吏以青，庶人以白，屠商以皁，士卒以黃。
zhuō bǐ shàng tiān, gōng shì hùn chéng, xuán gē jū qí zuǒ, shàng jiāng jū qí yòu, hú shǐ yáng wēi, yǔ lín zhì chén. yì yuē: tiān chuí xiàng, shèng rén zé zhī. xī xuān yuán shì zhī yǒu tiān xià yě, yǐ shī bīng wèi yíng wèi, jiàng zhì sān dài, qí yí dà bèi. xī hàn wǔ dì, měi shàng gān quán, zé liè lǔ bù, chē qiān shèng, qí wàn pǐ. qí jū qián diàn, zé zhí jǐ xuán dùn, yǐ jiè bù yú. qí suǒ yóu lái zhě shàng yǐ.
卓彼上天，宮室混成，玄戈居其左，上將居其右，弧矢揚威，羽林置陳。《易》 曰：「天垂象，聖人則之。」昔軒轅氏之有天下也，以師兵為營衛，降至三代，其 儀大備。西漢武帝，每上甘泉，則列鹵簿，車千乘，騎萬匹。其居前殿，則植戟懸 楯，以戒不虞。其所由來者尚矣。
liáng wǔ shòu chán yú qí, shì wèi duō xún qí zhì. zhèng diàn biàn diàn gé jí zhū mén shàng xià, gè yǐ zhí gé jiāng jūn děng zhí lǐng. yòu zhì dāo shàn yù dāo yù dùn zhī shǔ, zhí yù zuǒ yòu. jiān yǒu yù zhàng dìng shuò chì chǎng jiǎo dǐ yǒng shì qīng chǎng wèi zhàng zhǎng dāo dāo jiàn xì zhàng yǔ lín děng zuǒ yòu èr bǎi qī shí liù rén, yǐ fēn zhí zhū mén. xíng zé yí wèi zuǒ yòu. yòu yǒu zuǒ yòu jiā gǔ shǔ kè dùn jiàn gé shòu yǔ lín bā cóng yóu dàng shí èr bù cóng yóu dàng zhí cóng xì shè lián chá dāo jǐ yāo nǔ dà nǔ děng duì, fán sì shí jiǔ duì, yì fēn zhí zhū mén shàng xià. xíng zé liàng wèi yí wèi. dōng xī yē duān dà sī mǎ dōng xī huá chéng míng dà tōng děng mén, yòu gè èr duì, jí fáng diàn sān duì, suī xíng xìng bù cóng. yòu yǒu bā mǎ yóu dàng mǎ zuǒ yòu jiā gǔ zuǒ yòu mǎ bǎi qí děng gè èr duì, jí qí guān yuè wǔ mǎ róng zá jì mǎ róng jí zuǒ yòu mǎ qí zhí duì, xíng zé shì wèi zuǒ yòu, fēn wèi jǐng wèi. chē jià chén yè chū rù jí shè xiǎn, jiē zuò hán. lǔ bù yīng sù wèi jūn qí, jiē zhí bīng chí mǎn, gè dāng qí suǒ bǎo hù fāng miàn. tiān míng jí dù xiǎn, nǎi zòu jiě hán, wō gǔ ér yī cháng liè. chéng yú xíng zé yǒu dà jià fǎ jià xiǎo jià. dà hè yǐ jiāo xiǎng shàng tiān, lín yù jiǔ fá. fǎ jià yǐ jì fāng zé, sì míng táng, fèng zōng miào, jí qiān mǔ. xiǎo jià yǐ jìng yuán líng, qīn sōu shòu. dà jià zé gōng qīng fèng yǐn, dà jiāng jūn cān chéng, tài jìn yù. fǎ jià xiǎo jià, jiē shì zhōng cān chéng, fèng chē láng yù, gōng qīng bù yǐn. qí yú xíng xìng, sòng wǎng láo xuán, zé shuò zhàng. jìn yàn zé duì zhàng. sān jià fǎ tiān, èr zhàng fǎ dì, qí dòng yě cān tiān ér liǎng dì yě. chén shì chéng liáng, yì wú gǎi gé.
梁武受禪於齊，侍衛多循其制。正殿便殿閣及諸門上下，各以直閤將軍等直領。 又置刀釤、御刀、御楯之屬，直御左右。兼有御仗、鋌槊、赤氅、角牴、勇士、青 氅、衛仗、長刀、刀劍、細仗、羽林等左右二百七十六人，以分直諸門。行則儀衛 左右。又有左右夾轂、蜀客、楯劍、格獸羽林、八從遊蕩、十二不從遊蕩、直從細 射、廉察、刀戟、腰弩、大弩等隊，凡四十九隊，亦分直諸門上下。行則量為儀衛。 東西掖、端、大司馬、東西華、承明、大通等門，又各二隊，及防殿三隊，雖行幸 不從。又有八馬遊蕩、馬左右夾轂、左右馬百騎等各二隊，及騎官、閱武馬容、雜 伎馬容及左右馬騎直隊，行則侍衛左右，分為警衛。車駕晨夜出入及涉險，皆作函。 鹵簿應宿衛軍騎，皆執兵持滿，各當其所保護方面。天明及度險，乃奏解函，撾鼓 而依常列。乘輿行則有大駕、法駕、小駕。大賀以郊饗上天，臨馭九伐。法駕以祭 方澤，祀明堂，奉宗廟，藉千畝。小駕以敬園陵，親蒐狩。大駕則公卿奉引，大將 軍驂乘，太搢馭。法駕小駕，皆侍中驂乘，奉車郎馭，公卿不引。其餘行幸，送往 勞旋，則槊仗。近宴則隊仗。三駕法天，二仗法地，其動也參天而兩地也。陳氏承 梁，亦無改革。
qí wén xuān shòu chán zhī hòu, jǐng wèi duō xún hòu wèi zhī yí. jí hé qīng zhōng dìng lìng, gōng wèi zhī zhì, zuǒ yòu gè yǒu yǔ lín láng shí èr duì. yòu yǒu chí sà duì dìng shuò duì zhǎng dāo duì xì zhàng duì, dùn shā duì xióng jǐ duì gé shòu duì chì chǎng duì jiǎo dǐ duì yǔ lín duì bù yóu dàng duì mǎ yóu dàng duì. yòu zuǒ yòu gè wǔ bì shí duì, zuǒ yòu yì gè sì duì, yòu bù yóu dàng mǎ yóu dàng zuǒ yòu gè sān duì, shì wèi wǔ bì. yòu yǒu zhí cóng wǔ bì, zuǒ yòu gè liù duì, zài zuǒ zhě wèi qián qū duì, zài yòu zhě wèi hòu jù duì. yòu yǒu mù yuán wǔ bì duì qiáng nǔ duì, zuǒ yòu gè yī duì, zài zuǒ zhě jiē zuǒ wèi jiāng jūn zǒng zhī, zài yòu zhě jiē yòu wèi jiāng jūn zǒng zhī, yǐ bèi jǐng wèi. qí lǐng jūn zhōng lǐng jiāng jūn, shì cóng chū rù, zé zhe liǎng dāng jiǎ, shǒu zhí chēng zhàng. zuǒ yòu wèi jiāng jūn jiāng jūn zé liǎng dāng jiǎ, shǒu zhí tán zhàng. shì cóng zuǒ yòu, zé yǒu qiān niú bèi shēn zuǒ yòu bèi shēn dāo jiàn bèi shēn zhī shǔ. jiān yǒu wǔ wēi xióng qú yīng yáng děng bèi shēn sān duì, jiē lǐng zuǒ yòu jiāng jūn zhǔ zhī, sù wèi zuǒ yòu, ér róng fú zhí zhàng. bīng yǒu fǔ yuè gōng jiàn dāo shuò, jīng qí jiē náng shǒu, wǔ sè jié wén, pèi xī zhě huáng. tiān zǐ yù zhèng diàn, wéi dà chén jiā shì, bīng zhàng xī zài diàn xià. jiāo jì lǔ bù, zé dū jiāng píng jīn zé, fēi shān jiǎ, dà kǒu kù.
齊文宣受禪之後，警衛多循後魏之儀。及河清中定令，宮衛之制，左右各有羽 林郎十二隊。又有持鈒隊、鋌槊隊、長刀隊、細仗隊，楯鎩隊、雄戟隊、格獸隊、 赤氅隊、角牴隊、羽林隊、步遊蕩隊、馬遊蕩隊。又左右各武賁十隊，左右翊各四 隊，又步遊蕩、馬遊蕩左右各三隊，是為武賁。又有直從武賁，左右各六隊，在左 者為前驅隊，在右者為後拒隊。又有募員武賁隊、強弩隊，左右各一隊，在左者皆 左衛將軍總之，在右者皆右衛將軍總之，以備警衛。其領軍、中領將軍，侍從出入， 則著兩襠甲，手執檉杖。左右衛將軍、將軍則兩襠甲，手執檀杖。侍從左右，則有 千牛備身、左右備身刀劍備身之屬。兼有武威、熊渠、鷹揚等備身三隊，皆領左右 將軍主之，宿衛左右，而戎服執仗。兵有斧鉞弓箭刀槊，旌旗皆囊首，五色節文， 旆悉赭黃。天子御正殿，唯大臣夾侍，兵仗悉在殿下。郊祭鹵簿，則督將平巾幘， 緋衫甲，大口袴。
hòu zhōu jǐng wèi zhī zhì, zhì zuǒ yòu gōng bó, zhǎng shì wèi zhī jìn, gè gèng zhí yú nèi. xiǎo gōng bó èr zhī. lín cháo zé fēn zài qián shì zhī shǒu, bìng jīn jiǎ, gè zhí lóng huán jīn shì zhǎng dāo. xíng zé jiā lù chē zuǒ yòu. zhōng shì, zhǎng yù qǐn zhī jìn, jiē jīn jiǎ, zuǒ zhí lóng huán, yòu zhí shòu huán zhǎng dāo, bìng shì yǐ jīn. cì zuǒ yòu shì, péi zhōng shì zhī hòu, bìng yín jiǎ, zuǒ zhí fèng huán, yòu zhí lín huán zhǎng dāo. cì zuǒ yòu qián shì, zhǎng yù qǐn nán mén zhī zuǒ yòu, bìng yín jiǎ, zuǒ zhí shī zi huán, yòu zhí xiàng huán zhǎng dāo. cì zuǒ yòu hòu shì, zhǎng yù qǐn běi mén zhī zuǒ yòu, bìng yín jiǎ, zuǒ zhí xī huán, yòu zhí sì huán zhǎng dāo. zuǒ yòu qí shì, lì yú qǐn zhī dōng xī jiē, bìng yín jiǎ, zuǒ zhí pí huán, yòu zhí xióng huán zhǎng dāo, shí èr rén, jiān zhí shī zi tóng dùn, liè zuǒ yòu shì zhī wài. zì zuǒ yòu shì yǐ xià, dāo bìng yǐ yín shì. zuǒ yòu zōng shì, péi zuǒ yòu qián shì zhī hòu, yè zé wèi yú qǐn tíng zhī zhōng, jiē fú jīn tú jiǎ, zuǒ zhí bào huán, yòu zhí pí huán zhǎng dāo, bìng jīn tú shì, shí èr rén, jiān zhí shī zi tóng dùn, liè yú zuǒ yòu qí shì zhī wài. zì zuǒ yòu zhōng shì yǐ xià, jiē xíng zé jiān dài huáng gōng shǐ, xún tián zé cháng fú, dài duǎn dāo, rú qí zhǎng dāo zhī shì. zuǒ yòu shù shì, zhǎng fēi huáng dì suǒ yù mén gé zhī jìn, bìng fú jīn tú jiǎ, zuǒ zhí xiè zhì huán, yòu zhí lín huán zhǎng jiàn, bìng jīn shì, shí èr rén, jiān zhí shī zi tóng dùn, liè yú zuǒ yòu zōng shì zhī wài. xíng zé jiān dài hào gōng shǐ. zuǒ yòu xūn shì, zhǎng péi zuǒ yòu shù shì ér shǒu chū rù, zé fú jīn tú jiǎ, zuǒ zhí jí liáng huán, yòu zhí zhēng huán zhǎng jiàn, shí èr rén, jiān zhí shī zi tóng dùn, liè yú zuǒ yòu shù shì zhī wài. xíng zé jiān dài lú gōng shǐ, xún tián zé yǔ zuǒ yòu shù shì jù cháng fú, pèi duǎn jiàn, rú qí zhǎng jiàn zhī shì. zhū shì guān, dà jià zé jù shì, zhōng jià jí lù qǐn bàn zhī, xiǎo jià sān fēn zhī yī. zuǒ yòu wǔ bó, zhǎng nèi wài wèi zhī jìn lìng, jiān liù lǜ zhī shì. huáng dì lín xuān, zé bèi sān zhàng yú tíng, fú jīn jiǎ, zhí jīn jīn kǒu zhàng, lì yú diàn shàng dōng xī jiē zhī cè. xíng zé liè bīng yú dì zhī zuǒ yòu, cóng zé fú jīn jiǎ, bèi xiù páo. zuǒ yòu xiǎo wǔ bó gè èr rén, èr zhī, fú zhí tóng yú wǔ bó, fēn lì yú dà wǔ bó xià jí lù mén zhī zuǒ yòu shú. xíng xìng zé jiā jǐn páo. zuǒ yòu wǔ bì, lǜ zhǎng wǔ bì zhī shì, qí duì qì fú jiē xuán, yǐ sì sè shì zhī, gè zǒng zuǒ yòu chí jīn jí zhī duì. huáng dì lín lù qǐn, zé lì yú zuǒ yòu sān zhàng dì yī xíng zhī nán běi. chū zé fēn zài duì zhī xiān hòu. qí fù lǜ èr zhī. zuǒ yòu lǚ bì, lǜ zhǎng lǚ bì shì, qí duì qì fú jiē qīng, yǐ zhū wèi shì, lì yú sān zhàng dì èr xíng zhī nán běi. qí fù lǜ èr zhī. zuǒ yòu shè shēng, lǜ zhǎng shè shēng zhī shì, qí qì fú jiē zhū, yǐ huáng wèi shì, lì yú sān zhàng dì sān xíng zhī nán běi. qí fù lǜ èr zhī. zuǒ yòu xiāo qí, lǜ zhǎng xiāo qí zhī shì, qì fú jiē huáng, yǐ hào wèi shì, lì yú sān zhàng dì sì háng zhī nán běi. qí fù lǜ èr zhī. zuǒ yòu yǔ lín, lǜ zhǎng yǔ lín zhī shì, qí duì qì fú jiē hào, yǐ xuán wèi shì, lì yú sān zhàng dì wǔ xíng zhī nán běi. qí fù lǜ èr zhī. zuǒ yòu yóu jī, lǜ zhǎng yóu jī zhī shì, qí qì fú jiē xuán, yǐ qīng wèi shì. qí fù lǜ èr zhī. wǔ bì yǐ xià liù lǜ, tōng fú jīn jiǎ shī zi wén páo, zhí yín jīn kǒu tán zhàng. fù lǜ tōng fú jīn jiǎ shòu wén páo. gè yǒu rén zú zhǎng shuài zhǎng, xiāng cì péi liè. xíng zé yǐn qián. rén zú zhǎng tōng fú yín jiǎ bào wén páo, shuài zhǎng tōng fú yín jiǎ hé wén páo. zì fù lǜ yǐ xià, tōng zhí shòu huán yín shì zhǎng dāo. fán dà jià zé jǐn xíng, zhōng jià jí lù qǐn zé bàn zhī, xiǎo jià bàn zhōng jià. cháng xíng jūn lǚ, zé yī sè shàng wū.
後周警衛之制，置左右宮伯，掌侍衛之禁，各更直於內。小宮伯貳之。臨朝則 分在前侍之首，並金甲，各執龍環金飾長刀。行則夾路車左右。中侍，掌御寢之禁， 皆金甲，左執龍環，右執獸環長刀，並飾以金。次左右侍，陪中侍之後，並銀甲， 左執鳳環，右執麟環長刀。次左右前侍，掌御寢南門之左右，並銀甲，左執師子環， 右執象環長刀。次左右後侍，掌御寢北門之左右，並銀甲，左執犀環，右執兕環長 刀。左右騎侍，立於寢之東西階，並銀甲，左執羆環，右執熊環長刀，十二人，兼 執師子彤楯，列左右侍之外。自左右侍以下，刀並以銀飾。左右宗侍，陪左右前侍 之後，夜則衛於寢庭之中，皆服金塗甲，左執豹環，右執貔環長刀，並金塗飾，十 二人，兼執師子彤楯，列於左右騎侍之外。自左右中侍已下，皆行則兼帶黃弓矢， 巡田則常服，帶短刀，如其長刀之飾。左右庶侍，掌非皇帝所御門閣之禁，並服金 塗甲，左執獬豸環，右執獜環長劍，並金飾，十二人，兼執師子彤楯，列於左右宗 侍之外。行則兼帶皓弓矢。左右勛侍，掌陪左右庶侍而守出入，則服金塗甲，左執 吉良環，右執猙環長劍，十二人，兼執師子彤楯，列於左右庶侍之外。行則兼帶盧 弓矢，巡田則與左右庶侍俱常服，佩短劍，如其長劍之飾。諸侍官，大駕則俱侍， 中駕及露寢半之，小駕三分之一。左右武伯，掌內外衛之禁令，兼六率之士。皇帝 臨軒，則備三仗於庭，服金甲，執金釒口杖，立於殿上東西階之側。行則列兵於帝 之左右，從則服金甲，被繡袍。左右小武伯各二人，貳之，服執同於武伯，分立於 大武伯下及露門之左右塾。行幸則加錦袍。左右武賁，率掌武賁之士，其隊器服皆 玄，以四色飾之，各總左右持釒及之隊。皇帝臨露寢，則立於左右三仗第一行之南 北。出則分在隊之先後。其副率貳之。左右旅賁，率掌旅賁士，其隊器服皆青，以 硃為飾，立於三仗第二行之南北。其副率貳之。左右射聲，率掌射聲之士，其器服 皆硃，以黃為飾，立於三仗第三行之南北。其副率貳之。左右驍騎，率掌驍騎之士， 器服皆黃，以皓為飾，立於三仗第四行之南北。其副率貳之。左右羽林，率掌羽林 之士，其隊器服皆皓，以玄為飾，立於三仗第五行之南北。其副率貳之。左右游擊， 率掌游擊之士，其器服皆玄，以青為飾。其副率貳之。武賁已下六率，通服金甲師 子文袍，執銀釒口檀杖。副率通服金甲獸文袍。各有亻卒長、帥長，相次陪列。行 則引前。亻卒長通服銀甲豹文袍，帥長通服銀甲鶡文袍。自副率已下，通執獸環銀 飾長刀。凡大駕則盡行，中駕及露寢則半之，小駕半中駕。常行軍旅，則衣色尚烏。
gāo zǔ shòu mìng, yīn zhōu qí gōng wèi, wēi yǒu biàn gé. róng fú lín cháo dà zhàng, zé lǐng zuǒ yòu dà jiāng jūn èr rén, fēn zài zuǒ yòu xiāng. zuǒ yòu zhí qǐn zuǒ yòu zhí zhāi zuǒ yòu zhí hòu qiān niú bèi shēn zuǒ yòu bèi shēn děng, jiā shì gòng fèng yú zuǒ yòu jí zuò hòu. zuǒ yòu wèi dà jiāng jūn zuǒ yòu zhí gé jiāng jūn yǐ cì zuǒ yòu wèi jiāng jūn, gè lǐng yí dāo, wèi shí èr xíng. nèi sì háng qīn wèi, xíng bié yǐ dà dū dū lǐng. cì wài sì háng xūn wèi, yǐ shuài dū du lǐng. cì wài sì háng yì wèi, yǐ dū du lǐng. xíng gè èr rén zhí jīn huā shī zi dùn yuán dāo. yī bǎi sì shí rén, fēn zuǒ yòu, dài héng dāo. hòu jiān mén zhí zhǎng shí èr rén, zuǒ qīng lóng qí, yòu bái shòu qí. zuǒ yòu wǔ wèi kāi fǔ, gè lǐng sān zhàng liù háng, zài dà zhàng nèi, xíng bié liù shí rén, dà dū dū yī rén lǐng zhī, shuài dū du yī rén hòu zhī. dà jià zé zhí huáng huī zhàng. qí cì jǐ èr shí sì, zuǒ qīng lóng chuáng, yòu bái shòu chuáng, qiàn bì gè yī, sà jīn èr shí sì, jīn jié shí èr dào, gài shòu, yòu jiàng yǐn fān, zhū chuáng, wèi chí sà qián duì, yīng bì, dà dū dū èr rén lǐng zhī, zài yù qián héng jiē nán. zuǒ yòu wǔ wèi dà jiāng jūn, lǐng dà zhàng zuǒ yòu xiāng, gè liù háng, xíng bié sān bǎi liù shí rén, dà dū dū yī rén lǐng zhī.
高祖受命，因周、齊宮衛，微有變革。戎服臨朝大仗，則領左右大將軍二人， 分在左右廂。左右直寢、左右直齋、左右直後、千牛備身、左右備身等，夾侍供奉 於左右及坐後。左右衛大將軍、左右直閤將軍、以次左右衛將軍，各領儀刀，為十 二行。內四行親衛，行別以大都督領。次外四行勛衛，以帥都督領。次外四行翊衛， 以都督領。行各二人執金花師子盾、猨刀。一百四十人，分左右，帶橫刀。後監 門直長十二人，左青龍旗，右白獸旗。左右武衛開府，各領三仗六行，在大仗內， 行別六十人，大都督一人領之，帥都督一人後之。大駕則執黃麾仗。其次戟二十四， 左青龍幢，右白獸幢，蒨、畢各一，鈒金二十四，金節十二道，蓋獸，又絳引幡， 硃幢，為持鈒前隊，應蹕，大都督二人領之，在御前橫街南。左右武衛大將軍，領 大仗左右廂，各六行，行別三百六十人，大都督一人領之。
jí dà yè sì nián, yáng dì běi xún chū sài, xíng gōng shè liù hé chéng. fāng yī bǎi èr shí bù, gāo sì zhàng èr chǐ. liù hé, yǐ mù wèi zhī, fāng liù chǐ, wài miàn yī fāng yǒu bǎn, lí hé wèi zhī, tú yǐ qīng sè. lěi liù bǎn wèi chéng, gāo sān zhàng liù chǐ, shàng jiā nǚ qiáng bǎn, gāo liù chǐ. kāi nán běi mén. yòu yú chéng sì jiǎo qǐ lóu dí èr, mén guān mén lóu kǎn jiē dān qīng qǐ huà. yòu zào liù hé diàn qiān rén zhàng, zài yǐ qiāng chē, chē zài liù hé sān bǎn. qí chē líng jiě hé jiāo chā, jí wèi mǎ qiāng. měi chē shàng zhāng mù, mù xià zhāng píng yī nǔ, fù shǐ, wǔ rén gèng shǒu. liǎng chē zhī jiān, shī chē líng mǎ qiāng, jiē wài qí yuán, yǐ wèi wài wéi. cì nèi bù tiě líng, cì nèi shī zhé jiān. měi yī zhé jiān, zhōng shī nǔ chuáng, zhǎng liù chǐ, kuò sān chǐ. chuáng guāng bì chā gāng zhuī, jiē zhǎng wǔ cùn, wèi zhī xiā xū. jiē shī jī guān, zhāng zé zhuī jiē wài xiàng. qí chuáng shàng shī xuán jī nǔ, yǐ shéng lián nǔ jī, rén cóng wài lái, chù shéng zé nǔ jī xuán zhuǎn, xiàng chù suǒ ér fā. qí wài yòu yǐ zēng zhōu wéi xíng gōng, èr zhàng yī líng yī zhù, zhù jǔ zēng, qù dì èr chǐ wǔ cùn. dāng xíng gōng nán běi mén, shī chuí qìng, lián zēng, yǐ jī fā zhī. yǒu rén chù zēng, zé zhòng líng fā xiǎng, chuí jī liǎng qìng, yǐ zhī suǒ jǐng, míng wèi jī jǐng. bā nián zhēng liáo, yòu zào gōu chén, yǐ mù bǎn lián rú zhàng zi. zhāng zhī zé qǐ wén, juǎn zhī zé zhí yān. dì yù yíng yǔ zéi chéng xiāng duì, yè zhōng shè liù hé chéng, zhōu huí bā lǐ. chéng jí nǚ yuán hé gāo shí rèn, shàng bù jiǎ shì, lì zhàng jiàn qí. yòu sì yú yǒu què, miàn bié yī guān, guān xià kāi sān mén. qí zhōng shī xíng diàn, diàn shàng róng shì chén jí sān wèi zhàng, hé liù bǎi rén. yī xiǔ ér bì, wàng zhī ruò zhēn, gāo lì dàn hū jiàn, wèi zhī wèi shén yān.
及大業四年，煬帝北巡出塞，行宮設六合城。方一百二十步，高四丈二尺。六 合，以木為之，方六尺，外面一方有板，離合為之，塗以青色。壘六板為城，高三 丈六尺，上加女牆板，高六尺。開南北門。又於城四角起樓敵二，門觀、門樓檻皆 丹青綺畫。又造六合殿、千人帳，載以槍車，車載六合三板。其車軨解合交叉，即 為馬槍。每車上張幕，幕下張平一弩，傅矢，五人更守。兩車之間，施車軨馬槍， 皆外其轅，以為外圍。次內布鐵菱，次內施蟄鞬。每一蟄鞬，中施弩床，長六尺， 闊三尺。床桄陛插鋼錐，皆長五寸，謂之蝦須。皆施機關，張則錐皆外向。其床上 施旋機弩，以繩連弩機，人從外來，觸繩則弩機旋轉，向觸所而發。其外又以矰周 圍行宮，二丈一鈴一柱，柱舉矰，去地二尺五寸。當行宮南北門，施槌磬，連矰， 以機發之。有人觸矰，則眾鈴發響，槌擊兩磬，以知所警，名為擊警。八年征遼， 又造鈎陳，以木板連如帳子。張之則綺文，卷之則直焉。帝御營與賊城相對，夜中 設六合城，周回八里。城及女垣合高十仞，上布甲士，立仗建旗。又四隅有闕，面 別一觀，觀下開三門。其中施行殿，殿上容侍臣及三衛仗，合六百人。一宿而畢， 望之若真，高麗旦忽見，謂之為神焉。
