strong zhòng jiāo wá jiǎn cǎi wèi huā hóu fēi zǐ tí shī zì yì strong
眾嬌娃剪彩為花 侯妃子題詩自縊
cí yuē:
詞曰:
shàng lín yī yè huā rú zhī, wàn huì zhēng fāng rǎn cǎi sè. zào huà qǐ tiān gōng, fán huá xǐ bù qióng.
上林一夜花如織,萬卉爭芳染彩色。造化豈天工,繁華喜不窮。
hóng yán kōng zì xī, yǔ lù ēn wú jí. hé chù kū xiāng hún? shāng xīn kū wéi líng.
紅顏空自惜,雨露恩無及。何處哭香魂?傷心哭幃靈。
diào jì pú sà mán
調寄「菩薩蠻」
shì jiān nán zǐ cái qíng mǐn jié, yǐng wù tiān chéng bù zhī fù rén nǚ zǐ, xīn líng xìng qiǎo, bǐ nán zǐ gèng shèng shí bèi zhě shén duō. nán zǐ huò shī huò wén, huò yì huò shù, yǒu suǒ chuán shòu, yuán lái yǒu běn. wéi yuè nǚ zǐ de zhì huì, kě yǐ píng kōng zào zuò, qiǎo duó tiān gōng. zài shuō wáng yì dé cì gōng nǚ jiāng tíng tíng, chéng le fū fù zhī hòu, shēn gǎn yì dì lóng ēn, měi rì suí cháo cì hou, yù jiā xiǎo xīn jǐn shèn. jiāng shì tíng tíng, yì shí kè zài niàn, wú yóu kě bào. yī rì wáng yì cháo bà guī jiā, duì qī zǐ jiāng shì dào: jīn zǎo yǒu yī rén, xìng hé míng chóu, zì zhì dé yī jià yù nǚ chē lái xiàn, zuò dé qiǎo miào fēi cháng. jiāng shì dào: hé wèi yù nǚ chē? wáng yì dào: nà chē ér zhōng jiān kuān kuò, chuáng zhàng zhěn qīn yī yī jiē bèi, sì wéi què yòng jiāo xiāo xì xì zhī chéng wéi màn, wài miàn kuī lǐ miàn què yī háo bù jiàn, lǐ miàn shí fēn tòu liàng, wài biān de shān shuǐ, jiē kàn de míng bái. yòu jiāng huà duō jīn líng yù piàn, sàn guà zài wéi màn zhōng jiān, chē xíng shí yáo dòng de kēng kēng qiāng qiāng, jiù rú zòu xì lè yì bān. zài chē zhōng bǎi bān xiào yǔ, wài biān zǒng tīng bù jiàn. yí lù shàng yào xìng gōng nǚ, jù kě zì xīn ér wèi, gù jiào zuò yù nǚ chē. jiāng shì dào: zhè bù guò fǎng jiù shí xiāo yáo chē shì, diǎn zhuì dé hǎo, nǎi dāo jù zhī gōng, hé zú wèi qí. qiè gǎn huáng ēn hòu shēn, shí kè zài niàn, yì yù zhì yī jiàn dōng xī qù jìn xiàn, zuó liào suī yǐ gòu qiú, dàn hái wèi bèi, gù cǐ shàng wèi dòng shǒu. wáng yì dào: yào yòng hé wù zhì zào? jiāng shì dào: yào huó rén tóu shàng de qīng sī xì fā. rú jīn wǒ tóu shàng jí shǐ nǚ men de yǐ xuǎn xià xiē zài nà lǐ le. dàn hái shǎo xiē. wáng yì dào: wǒ tóu shàng de kě yòng dé me? jiāng shì dào: nǐ shì zhàng fū jiā, wèi biàn qǔ xià lái. wáng yì xiào dào: qián rì xià biān de dōng xī, shàng yào gē xià lái, hé kuàng tóu fà? jiù bǎ mào ér chú xià dào: wàng xián qī rèn yì jiǎn jiāng xià lái. ruò hái shǎo, dài wǒ qù gòu lái zhì chéng le xiàn shàng. jiāng shì jiàn shuō, biàn bǎ zhàng fū de tóu fà shū tōng le, jiǎn zhǎng hēi de, tī xià xǔ duō, màn màn de zuò qǐ. zhèng shì:
世間男子才情敏捷,穎悟天成;不知婦人女子,心靈性巧,比男子更勝十倍者甚多。男子或詩或文,或藝或術,有所傳授,原來有本。惟月女子的智慧,可以平空造作,巧奪天工。再說王義得賜宮女姜亭亭,成了夫婦之後,深感熠帝隆恩,每日隨朝伺候,愈加小心謹慎。姜氏亭亭,亦時刻在念,無由可報。一日王義朝罷歸家,對妻子姜氏道:「今早有一人,姓何名稠,自製得一駕御女車來獻,做得巧妙非常。」姜氏道:「何為御女車?」王義道:「那車兒中間寬闊,床帳枕衾一一皆備,四圍卻用鮫綃細細織成幃幔,外面窺裡面卻一毫不見,裡面十分透亮,外邊的山水,皆看得明白。又將話多金鈴玉片,散掛在幃幔中間,車行時搖動的鏗鏗鏘鏘,就如奏細樂一般。在車中百般笑語,外邊總聽不見。一路上要幸宮女,俱可恣心而為,故叫做御女車。」姜氏道:「這不過仿舊時逍遙車式,點綴得好,乃刀鋸之功,何足為奇。妾感皇恩厚深,時刻在念,意欲制一件東西去進獻,作料雖已構求,但還未備,故此尚未動手。」王義道:「要用何物製造?」姜氏道:「要活人頭上的青絲細發。如今我頭上及使女們的已選下些在那裡了。但還少些。」王義道:「我頭上的可用得麼?」姜氏道:「你是丈夫家,未便取下來。」王義笑道:「前日下邊的東西,尚要割下來,何況頭髮?」就把帽兒除下道:「望賢妻任意剪將下來。若還少,待我去購來製成了獻上。」姜氏見說,便把丈夫的頭髮梳通了,揀長黑的,剔下許多,慢慢的做起。正是:
guī zhōng shī miào shǒu, yuàn nèi jiàn líng xīn.
閨中施妙手,苑內見靈心。
qí shí zhòng dōng shí hòu, fāng fēi yǐ jǐn, shù mù diāo líng. yī rì, yì dì tóng xiāo hòu zhòng fū rén, zài yuàn zhōng yǐn yàn. yáng dì dào: sì shí guāng jǐng, wéi chūn jǐng zuì jiā, wàn huì zhēng yán, bǎi huā jǐn fàng, hóng de shǐ rén kě ài, lǜ de shǐ rén kě lián. zhì xià tiān qīng lián mǎn chí, xiāng fēng xí rén. qiū tiān yī lún míng yuè, xié guà wú tóng, hái yǒu dān guì fēn fāng, xiāng fú bēi wéi, xǔ duō jiā jǐng. wéi cǐ dōng shí jì jì mò mò, háo wú yì qù, zhǐ hǎo shí kè zài zhěn qīn zhōng guò rì, chū hù biàn jué shǎo xìng. xiāo hòu dào: qiè wén sēng jiā yǒu chán chuáng, kě róng shù rén bì xià hé bù jiào rén yě zuò yī zhāng. yòng zhǎng zhěn dà bèi, zhù zhòng měi yú qí zhōng, yǐn shí yàn lè, qǐ bù shì yì. qiū shēng yuàn xuē fū rén dào: yǒu le zhè yàng dà chuáng dà bèi, xū dé xiù yī dǐng dà zhàng zi. yáng dì xiào dào: nǐ men shè xiǎng suī hǎo, zǒng bù rú chūn hé jǐng míng, liǔ shū huā fàng, tíng tái guān yuàn, wú yī chù bù shǐ rén fā xìng, wú yī kè jué dé jì mò. qīng xiū yuàn qín fū rén dào: bì xià yào bù jì mò, yǒu hé nán zāi! qiè děng jīn yè qián dǎo tiān gōng, guǎn qǔ míng cháo bǎi huā qí fàng. yì dì zhǐ dāng zuò xì huà, yě jiù yào tā dào: zhè děng shuō, jīn xiāo wǒ yě bù biàn yǔ nǐ men sāo rǎo le. shuō xiào le yī huí, chī le yī liǎng gè shí chén de jiǔ, biàn yǔ xiāo hòu bìng niǎn huí gōng.
其時仲冬時候,芳菲已盡,樹木凋零。一日,熠帝同蕭後眾夫人,在苑中飲宴。煬帝道:「四時光景,惟春景最佳,萬卉爭妍,百花盡放,紅的使人可愛,綠的使人可憐。至夏天青蓮滿池,香風襲人。秋天一輪明月,斜掛梧桐,還有丹桂芬芳,香浮杯囗,許多佳景。惟此冬時寂寂寞寞,毫無意趣,只好時刻在枕衾中過日,出戶便覺少興。」蕭後道:「妾聞僧家有禪床,可容數人;陛下何不叫人也做一張。用長枕大被,貯眾美於其中,飲食燕樂,豈不適意。」秋聲院薛夫人道:「有了這樣大床大被,須得繡一頂大帳子。」煬帝笑道:「你們設想雖好,總不如春和景明,柳舒花放,亭台官院,無一處不使人發興,無一刻覺得寂寞。」清修院秦夫人道:「陛下要不寂寞,有何難哉!妾等今夜虔禱天宮,管取明朝百花齊放。」熠帝只當做戲話,也就要他道:「這等說,今宵我也不便與你們騷擾了。」說笑了一回,吃了一兩個時辰的酒,便與蕭後並輦回宮。
dào le cì rì zǎo shàn shí, guǒ rán shí liù yuàn fū rén lái qǐng. yáng dì xīn shàng yǒu jǐ fēn lǎn qù. xiāo hòu zài sān quàn jià, yáng dì tóng xiāo hòu miǎn qiáng ér xíng. cái jìn yuàn mén, zǎo wàng jiàn qiān hóng wàn zǐ, táo xìng zhēng yán, jiù cù cù rú jǐn xiù yì bān. yì dì yǔ xiāo hòu chī le yī jīng dào: zhè yàng tiān qì, wèi hé yī yè guǒ rán kāi dé zhè bān qí zhěng? dà shì qí guài. shuō wèi liǎo, zhǐ jiàn shí liù wèi fū rén, dài le xǔ duō měi rén gōng nǚ, yī qí shēng xiāo gē wǔ de lái yíng luán, dào le miàn qián biàn wèn dào: yuàn zhōng huā liǔ, tiān gōng kāi dé rú hé? yáng dì yòu jīng yòu xǐ dào: zhòng fēi zǐ yǒu hé miào shù, shǐ qún fāng yī yè qí kāi? zhòng fū rén dōu xiào dào: yǒu hé miào shù, bù guò dà jiā fèi le yī yè gōng fū. yáng dì dào: zěn me fèi yī yè gōng fū? zhòng fū rén dào: bì xià bù bì xì wèn, dàn qǐng zhāi yī liǎng xiào lái kàn biàn zhī xiáng xì. yáng dì zhēn gè zǒu dào yī zhū chuí sī hǎi táng biān, pān zhī xì kàn, yuán lái bú shì shēng chéng de, dōu shì wǔ sè cǎi duàn, xì xì jiǎn chéng, shuān zài zhī shàng de. yáng dì dà xǐ dào: shì shuí yǒu cǐ qí xiǎng, zhì dé zhè yàng hóng jiāo lǜ nèn, wǎn rán rú shēng. suī shì rén qiǎo, shí duó tiān gōng yǐ! zhòng fū rén dào: cǐ nǎi qín fū rén zhǔ yì, lìng qiè děng yǔ zhòng gōng rén lián yè zhì chéng, yǐ gōng yù lǎn. yáng dì guó shì qín fū rén shuō dào: zuó rì zhèn yǐ fēi zǐ wèi xì yán, bù qī guǒ yǒu rú cǐ shǒu duàn. suì tóng xiāo hòu màn màn de yóu shǎng qǐ lái. zhǐ jiàn lǜ yī tuán, hóng yī cù, yě bù fēn chūn xià qiū dōng, wàn huì gān huā, jǐn jiē pù zhuì, bǐ nà tiān shēng de gèng jué xiān yán bǎi bèi. zěn jiàn dé? zhèng shì:
到了次日早膳時,果然十六院夫人來請。煬帝心上有幾分懶去。蕭後再三勸駕,煬帝同蕭後勉強而行。才進苑門,早望見千紅萬紫,桃杏爭妍,就簇簇如錦繡一般。熠帝與蕭後吃了一驚道:「這樣天氣,為何一夜果然開得這般齊整?大是奇怪。」說未了,只見十六位夫人,帶了許多美人宮女,一齊笙簫歌舞的來迎鑾,到了面前便問道:「苑中花柳,天宮開得如何?」煬帝又驚又喜道:「眾妃子有何妙術,使群芳一夜齊開?」眾夫人都笑道:「有何妙術,不過大家費了一夜工夫。」煬帝道:「怎麼費一夜工夫?」眾夫人道:「陛下不必細問,但請摘一兩校來看便知詳細。」煬帝真箇走到一株垂絲海棠邊,攀枝細看,原來不是生成的,都是五色彩緞,細細剪成,拴在枝上的。煬帝大喜道:「是誰有此奇想,製得這樣紅嬌綠嫩,宛然如生。雖是人巧,實奪天工矣!」眾夫人道:「此乃秦夫人主意,令妾等與眾宮人連夜製成,以供御覽。」煬帝國視秦夫人說道:「昨日朕以妃子為戲言,不期果有如此手段。」遂同蕭後慢慢的游賞起來。只見綠一團,紅一簇,也不分春夏秋冬,萬卉乾花,盡皆鋪綴,比那天生的更覺鮮妍百倍。怎見得?正是:
zhī dào tiān gōng yǒu sì shí, shuí zhī rén lì wǎn huí zhī.
只道天工有四時,誰知人力挽回之。
hóng xiāo shēng zhǎng gēn zhī sù, jīn jiǎn zāi péi yǔ lù sī.
紅銷生長根枝速,金翦栽培雨露私。
wàn huì qí kāi méi bù zǎo, qiān huā gòng fàng jú fēi chí.
萬卉齊開梅不早,千花共放菊非遲。
yāo táo qǐ dé chūn fēng zhàn, nèn lǐ hé xū xì yǔ zī.
夭桃豈得春風綻,嫩李何須細雨滋。
sháo yào fēi wú jīng xuě tài, mǔ dān yì yǒu ào shuāng zī.
芍藥非無經雪態,牡丹亦有傲霜姿。
sān chūn guì zǐ piāo dān yuàn, shí yuè hé huā mǎn lǜ chí.
三春桂子飄丹院,十月荷花滿綠池。
dù yǔ jīn nián hóng cù ruǐ, chá mó zhōng suì jǐn duī jì.
杜宇今年紅簇蕊,茶蘑終歲錦堆技。
bù jiào lù xià fú róng luò, yī rèn fēng qián yáng liǔ chuī.
不教露下芙蓉落,一任風前楊柳吹。
lán yè bù fēng piāo cuì dài, hǎi táng wú yǔ shī yān zhī.
蘭葉不風飄翠帶,海棠無雨濕胭脂。
kāi shí bù xǔ dōng huáng guǎn, luò chù hé fáng fēng dié zhī.
開時不許東皇管,落處何妨蜂蝶知。
zhào miàn zuì yí lín yuè zǐ, fú zhī cóng bù pà fēng yí.
照面最宜臨月姊,拂枝從不怕風姨。
sì shí bù xiè shén xiān miào, bā jié zhǎng chūn jiān yuàn qí.
四時不謝神仙妙,八節長春間苑奇。
mò dào qián kūn chí zào huà, dì wáng fù guì yì rú sī.
莫道乾坤持造化,帝王富貴亦如斯。
yáng dì yī yī kàn le, zhēn gè xǐ dòng lóng yán, yīn shuō dào: péng lái làng yuàn, bù guò rú cǐ, zhòng fēi zǐ líng xīn qiǎo shǒu, zhí duó zào huà, zhēn yī dà kuài shì yě. suì mìng nèi jiān jiāng nèi tǎng jīn bó zhū yù wán hǎo děng wù, jǐn xíng qǔ lái, fēn shǎng gè yuàn. zhòng fū rén yī qí xiè ēn. yáng dì ài zhī bù yǐ, yòu tóng xiāo hòu dēng lóu, tiào wàng le bàn shǎng, fāng cái xià lái yǐn jiǔ. xū yú gōng chóu jiāo cuò, sī zhú qí míng, zhòng fū rén dì xiāng xiàn chóu. yáng dì hū rán xiào shuō dào: qín fēi zǐ jì néng biāo xīn qǔ yì, jiǎn cǎi wèi huā, yǔ hú shān zēng shèng zhòng měi rén hái zhǐ guǎn gē zhè xiē jiù qū, shén bù xiāng yí. shì shuí chàng yī gè xīn cí, zhèn jí mǎn yǐn sān jù gōng. shuō yóu wèi liǎo, zhǐ jiàn yī gè měi rén, chuān yī jiàn zǐ xiāo yī, shù yī tiáo bì sī luán dài, niǎo niǎo tíng tíng, chū lái zòu dào: jiàn qiè bù cái, yuàn tiǎn yán bó wàn suì yī xiào. zhòng rén kàn shí, què shì rén zhì yuàn de měi rén, xiǎo míng jiào zuò yǎ niáng. yáng dì dào: zuì miào, zuì miào. yǎ niáng zǒu jìn yán qián, qīng qiāo tán bǎn, màn qǐ zhū chún, jiù rú xīn yīng chū zhuàn, chàng yī zhī rú mèng lìng cí dào:
煬帝一一看了,真箇喜動龍顏,因說道:「蓬萊閬苑,不過如此,眾妃子靈心巧手,直奪造化,真一大快事也。」遂命內監將內帑金帛珠玉玩好等物,盡行取來,分賞各院。眾夫人一齊謝恩。煬帝愛之不已,又同蕭後登樓,眺望了半晌,方才下來飲酒。須臾觥籌交錯,絲竹齊鳴,眾夫人遞相獻酬。煬帝忽然笑說道:「秦妃子既能標新取異,剪彩為花,與湖山增勝;眾美人還只管歌這些舊曲,甚不相宜。是誰唱一個新詞,朕即滿飲三巨觥。」說猶未了,只見一個美人,穿一件紫綃衣,束一條碧絲鸞帶,裊裊婷婷,出來奏道:「賤妾不才,願靦顏博萬歲一笑。」眾人看時,卻是仁智院的美人,小名叫做雅娘。煬帝道:「最妙,最妙。」雅娘走近筵前,輕敲檀板,慢啟朱唇,就如新鶯初囀,唱一隻「如夢令」詞道:
mò dào fán huá rú mèng, yī yè jiǎn dāo shēng zhǒng.
莫道繁華如夢,一夜剪刀聲種。
xiǎo qǐ jǐn duī zhī, xiào shā chūn fēng wú yòng.
曉起錦堆枝,笑殺春風無用。
fēi sòng fēi sòng, zhēn shì péng lái xiān dòng.
非頌非頌,真是蓬萊仙洞。
yáng dì tīng le, dà xǐ dào: chàng dé miào, bù kě bù yǐn. dāng zhēn de lián yǐn le sān shāng, xiāo hòu yǔ zhòng fū rén péi yǐn le yī bēi. jiǔ cái wán, zhǐ jiàn yòu yǒu yī gè měi rén, qiǎn dàn shū zhuāng, jiāo xiū tǐ tài, chū lái zòu dào: jiàn qiè bù cái, yì yǒu xiǎo cí fèng xiàn. yáng dì jǔ mù kàn shí, què shì yíng huī yuàn de zhū guì ér. yáng dì xiào dào: shì guì ér yí dìng gèng yǒu miào qū. guì ér bù huāng bù máng, màn màn de yí shāng bō yǔ, yě chàng yī zhī rú mèng lìng cí ér dào:
煬帝聽了,大喜道:「唱得妙,不可不飲。」當真的連飲了三觴,蕭後與眾夫人陪飲了一杯。酒才完,只見又有一個美人,淺淡梳妝,嬌羞體態,出來奏道:「賤妾不才,亦有小詞奉獻。」煬帝舉目看時,卻是迎暉院的朱貴兒。煬帝笑道:「是貴兒一定更有妙曲。」貴兒不慌不忙,慢慢的移商撥羽,也唱一隻「如夢令」詞兒道:
dì nǚ tiān sūn yóu xì, xì bǎ jǐn yún cái suì.
帝女天孫遊戲,細把錦雲裁碎。
yī yè qiǎo pù chūn, qún xiàng zhī tóu diǎn zhuì.
一夜巧鋪春,群向枝頭點綴。
qí ruì qí ruì, xiě chū huáng jiā fù guì.
奇瑞奇瑞,寫出皇家富貴。
guì ér gē bà, yáng dì gǔ zhǎng chēng zàn dào: hǎo yī gè xiě chū huáng jiā fù guì! bù dú yīn rú guàn zhū, miáo xiě qíng jǐng, yì zì yǒu yùn. yòu mǎn yǐn le sān bēi, bù jué xiào shēng yǎ yǎ, táo rán yù zuì. zhǐ jiàn shǒu yuàn tài jiān mǎ shǒu zhōng, jìn lái guì zòu dào: wáng yì zài yuàn wài shuō zào chéng yī wù lái xiàn shàng wàn suì yé. yáng dì jiàn shuō wáng yì, biàn xǐ dào: xuān tā jìn lái. bù duō shí, zhǐ jiàn mǎ shǒu zhōng lǐng wáng yì dào jiē qián guì xià, shǒu lǐ pěng zhe yī wù, zòu dào: chén qī jiāng tíng tíng, gǎn wàn suì hóng ēn, zì zhī chéng yī zhàng, jiào chén lái gòng shàng. yáng dì jiào gōng rén qǔ shàng lái kàn, què shì yī gè jǐn bāo, jiě kāi lái, zhōng jiān yī wù qí hēi rú qī, qí ruǎn rú mián, niē zài shǒu zhōng, bù mǎn yī wò. yáng dì jué dào qí guài, wèn dào: wáng yì, zhè shì shén me dōng xī? wáng yì dào: chén qī tíng tíng, rì xī niàn bì xià shēn sī, wú yóu kě bào, jiāng zì jǐ tóu shàng de qīng sī xì fā, jiǎn sè hēi ér zhǎng zhě, yǐ shén jiāo xù zhī, zhī wèi luó wéi, lěi yuè ér chéng. cái wèi wéi màn, nèi kě yǐ shì wài, wài bù kě shì nèi dōng tiān zé nuǎn, xià tiān zé liáng shū zhī zé guǎng, juǎn zhī kě nà yú zhěn zhōng. yáng dì chēng qí, máng jiào gōng rén chēng kāi.
貴兒歌罷,煬帝鼓掌稱讚道:「好一個『寫出皇家富貴』!不獨音如貫珠,描寫情景,亦自有韻。」又滿飲了三杯,不覺笑聲啞啞,陶然欲醉。只見守苑太監馬守忠,進來跪奏道:「王義在苑外說造成一物來獻上萬歲爺。」煬帝見說王義,便喜道:「宣他進來。」不多時,只見馬守忠領王義到階前跪下,手裡捧着一物,奏道:「臣妻姜亭亭,感萬歲洪恩,自織成一帳,叫臣來貢上。」煬帝叫宮人取上來看,卻是一個錦包,解開來,中間一物其黑如漆,其軟如綿,捏在手中,不滿一握。煬帝覺道奇怪,問道:「王義,這是什麼東西?」王義道:「臣妻亭亭,日夕念陛下深思,無由可報,將自己頭上的青絲細發,揀色黑而長者,以神膠續之,織為羅囗,累月而成。裁為幃幔,內可以視外,外不可視內;冬天則暖,夏天則涼;舒之則廣,卷之可納於枕中。」煬帝稱奇,忙叫宮人撐開。
xiāo hòu yǔ zhòng fū rén qí qǐ shēn lái kàn, zhǐ jiàn yān qì qīng shēng, xiāng yún mǎn shì, guǎng kuò kě shī yī jiān dà wū. xiāo hòu duì yáng dì dào: bù yì cǐ nǚ néng qióng lǜ jǐn sī dào cǐ, bì xià bù kě bù shǎng jī yǐ chóu qí gōng. yáng dì jiàn shuō, jiào gōng rén jiāng guǎng líng èr duān, xiá pèi yī fú, cì yǔ wáng yì dào: rǔ qī néng qióng jǐn xīn sī, zhì chéng cǐ zhàng, zhèn liáo yǐ cǐ èr wù chóu zhī. wáng yì jiē le, xiè ēn ér chū. yáng dì duì xiāo hòu dào: qián rì yù qī shuō sēng jiā chán chuáng, kě róng shù rén, jīn cǐ zhàng qǐ zhǐ shù rén ér yǐ zāi! biàn fēn fù gōng rén: jiāng qián rì wài guó jìn lái de hé huān chuáng, zài xiǎn rén gōng cè shǒu míng jiān lǐ tóu, jīn kuài yí dào zhè lǐ fàng xià, bǎ jǐ shí chuáng jǐn rù pù shàng, jiāng zhè dǐng qīng sī zhàng guà qǐ lái. fēn fù yǐ bì, gōng rén duō shǒu máng jiǎo luàn, bù yī shí pù shè qí zhěng. yì dì duì xiāo hòu yǔ zhòng fū rén dào: qín fēi zǐ zhī xīn líng, jiāng tíng tíng zhī shǒu qiǎo, yī rì ér féng shuāng jué, qǐ bù dà kuài rén yì. rú jīn wǒ men zài chàng yǐn yī fān, jīn xiāo yù qī lǜ lǐng zhòng fēi zǐ, jiù sù cǐ zhàng nèi cǎo tà hé huān chuáng shàng, zuò yī gè hé huān shèng huì hé rú? xiāo hòu xiào dào: tā men duō zhù zài cǐ, qiè què bù néng, jiù yào huí gōng le. yáng dì xiào dào: yù qī yào qù, xū yǐn sān bēi. xiāo hòu zhēn gè chī le sān dà bēi, qǐ shēn qù le. yáng dì jiù lā zhòng fū rén tóng qǐn hé huān chuáng shàng. zhèng shì:
蕭後與眾夫人齊起身來看,只見煙氣輕生,香雲滿室,廣闊可施一間大屋。蕭後對煬帝道:「不意此女能窮慮盡思到此,陛下不可不賞齎以酬其功。」煬帝見說,叫宮人將廣綾二端,霞帔一幅,賜與王義道:「汝妻能窮盡心思,製成此帳,朕聊以此二物酬之。」王義接了,謝恩而出。煬帝對蕭後道:「前日御妻說僧家禪床,可容數人,今此帳豈止數人而已哉!」便吩咐宮人:「將前日外國進來的合歡床,在顯仁宮側首明間裡頭,今快移到這裡放下,把幾十床錦褥鋪上,將這頂青絲帳掛起來。」吩咐已畢,宮人多手忙腳亂,不一時鋪設齊整。熠帝對蕭後與眾夫人道:「秦妃子之心靈,姜亭亭之手巧,一日而逢雙絕,豈不大快人意。如今我們再暢飲一番,今宵御妻率領眾妃子,就宿此帳內草榻合歡床上,做一個合歡勝會何如?」蕭後笑道:「他們多住在此,妾卻不能,就要回宮了。」煬帝笑道:「御妻要去,須飲三杯。」蕭後真箇吃了三大杯,起身去了。煬帝就拉眾夫人同寢合歡床上。正是:
qià sì táo yuán jiā bù yuǎn, jǐ shí wū xiá mèng fāng hái.
恰似桃源家不遠,幾時巫峽夢方還。
rú jīn zài shuō hòu gōng yǒu yī gè hóu fēi zǐ, shēng de tiān zī guó sè, bǎi mèi qiān jiāo, guǒ rán shì chén yú luò yàn, bì yuè xiū huā yòu qiě fù xìng cōng huì, néng shī shàn fù. zì xuǎn rù gōng lái, shì zhe yǒu cái yǒu sè, yòu zhí yáng dì hào sè lián cái, yǐ wèi ā jiāo jīn wū, fēi yàn zhāo yáng, kě jì rì ér dài. shuí zhī cái bù dí mìng, sè bù féng shí, jìn gōng shù nián, cóng wèi jiàn jūn wáng yī miàn, zhōng rì zhǐ shì fén xiāng dú zuò. huáng hūn zhǎng yè, ái le duō shǎo kǔ yǔ qī fēng, chūn zhòu qiū xiāo, shòu le duō shǎo hún jīng mù duàn. biàn shì tiě shí rén, yě dǎ áo bù guò, rì jiān yóu kě qiáng dù, dào le dēng hūn mèng xǐng de shí hòu, zhēn gè yī lèi qiān xíng. qǐ chū yóu ài xī róng yán, qiáng rěn qù diào zhī mǒ fěn, yǐ wàng yī shí yù hé. zěn jìn dé rì yuè rú liú, rì fù yī rì, zhǐ guǎn xū dù guò qù, bù jué àn àn de xiāng xiāo yù jiǎn. suī yǒu jǐ gè tóng háng zǐ mèi, cháng lái quàn wèi, zěn nài chóu rén shuō yǔ chóu rén, wèi miǎn zhuǎn tiān yī fān qī cǎn.
如今再說後宮有一個侯妃子,生得天姿國色,百媚千嬌,果然是沉魚落雁,閉月羞花;又且賦性聰慧,能詩善賦。自選入宮來,恃著有才有色,又值煬帝好色憐才,以為阿嬌金屋,飛燕昭陽,可計日而待。誰知才不敵命,色不逢時,進宮數年,從未見君王一面,終日只是焚香獨坐。黃昏長夜,捱了多少苦雨淒風,春晝秋宵,受了多少魂驚目斷。便是鐵石人,也打熬不過,日間猶可強度,到了燈昏夢醒的時候,真箇一淚千行。起初猶愛惜容顏,強忍去調脂抹粉,以望一時遇合。怎禁得日月如流,日復一日,只管虛度過去,不覺暗暗的香消玉減。雖有幾個同行姊妹,常來勸慰,怎奈愁人說與愁人,未免轉添一番悽慘。
yī rì wén dé yáng dì, yòu chà xǔ tíng fǔ dào hòu gōng jiǎn xuǎn gōng nǚ. yǒu gè gōng rén quàn hóu fū rén ná jǐ jiàn zhū yù sòng tā, jiào tā zòu zhī wàn suì. hóu fū rén dào: qiè wén hàn shì zhāo jūn, níng gān diǎn zhì, bù kěn yǐ qiān jīn qù mǎi zhǔ huà shī suī yī shí bèi qiǎn, yuǎn jià dān yú, hòu lái pí pá qīng zhǒng, dào luò gè fāng míng bù xiǔ, shuí bù lián tā xī tā? bì jìng bù shī wèi qiān gǔ měi rén. qiè zòng rán bù jí zhāo jūn, ruò yào qù huì lù xiǎo rén yǐ chǒng xìng, qí shí xiū wèi. zì hèn shēng lái mìng bó, zòng shǐ jiàn jūn, yě shì wǎng rán. dào bù rú měng pàn yī sǐ, zuò gè qiān zài shāng xīn zhī guǐ, yě qiáng shì ái zhè gōng zhōng jì mò! hòu yòu wén dé xǔ tíng fǔ xuǎn le bǎi yú míng, sòng jìn xī yuàn. hóu fū rén suì dà kū yī tā shuō dào: qiè cǐ shēng zhōng bù dé jiàn jūn yǐ, ruò yào jūn wáng yī gù, huò zhě dào zài sǐ hòu. shuō bà yòu kū, zhè rì lián chá fàn yě bù chī, jìng zǒu dào jìng tái qián, zhuāng shù dé qí qí zhěng zhěng, jiāng zì zhì de jǐ fú wū sī jiān, bǎ píng rì jì xìng gǎn huái shī jù, xiě zài shàng miàn. yòu jiāng yī gè jǐn náng lái shèng le, xì zài zuǒ bì shàng. qí yú shī gǎo, jǐn tóu huǒ zhōng shāo huǐ le. yòu gū gū líng líng de sì xià lǐ zǒu le yī huí, yòu wū wū yàn yàn de yǐ zhe lán gān, kū le bàn shǎng. dào wǎn lái jìng qiāo qiāo yǎn shàng fáng mén, ái dào èr gēng zhī hòu, áo bù guò shāng xīn tòng chǔ, suì jiāng yī fú bái líng, xuán liáng zì yì ér sǐ. zhèng shì:
一日聞得煬帝,又差許庭輔到後宮揀選宮女。有個宮人勸侯夫人拿幾件珠玉送他,叫他奏知萬歲。侯夫人道:「妾聞漢室昭君,寧甘點痣,不肯以千金去買囑畫師;雖一時被遣,遠嫁單于,後來琵琶青冢,倒落個芳名不朽,誰不憐他惜他?畢竟不失為千古美人。妾縱然不及昭君,若要去賄賂小人以寵幸,其實羞為。自恨生來命薄,縱使見君,也是枉然。倒不如猛拚一死,做個千載傷心之鬼,也強似捱這宮中寂寞!」後又聞得許庭輔選了百餘名,送進西苑。侯夫人遂大哭一塌說道:「妾此生終不得見君矣,若要君王一顧,或者倒在死後。」說罷又哭,這日連茶飯也不吃,竟走到鏡台前,裝束得齊齊整整,將自製的幾幅烏絲箋,把平日寄興感懷詩句,寫在上面。又將一個錦囊來盛了,系在左臂上。其餘詩稿,盡投火中燒毀了。又孤孤零零的四下里走了一回,又嗚嗚咽咽的倚着欄杆,哭了半晌。到晚來靜悄悄掩上房門,捱到二更之後,熬不過傷心痛楚,遂將一幅白綾,懸樑自縊而死。正是:
xiāng hún yǐ duàn chóu hé zài, yù mào quán xiāo yuàn shàng shēn.
香魂已斷愁何在,玉貌全消怨尚深。
jǐ gè gōng rén tīng jiàn shēng xī bù hǎo, huāng máng jìn lái jiě jiù shí, zǎo yǐ xiāng xiāo yù suì, wū hū shì yǐ. dà jiā kū le yī huí, ái dào cì zǎo, bù gǎn yǐn mán, zhǐ de lái bào yǔ xiāo hòu.
幾個宮人聽見聲息不好,慌忙進來解救時,早已香消玉碎,嗚呼逝矣。大家哭了一回,捱到次早,不敢隱瞞,只得來報與蕭後。
què shuō xiāo hòu zài xī yuàn qīng sī zhàng lǐ, shuì dào jiǔ xǐng, yáng dì bì jìng fàng tā bù guò, chán le yī huí. dào wǔ gēng shí hòu, yáng dì hān shuì, qiāo qiāo shàng niǎn, xiān zì huí gōng. shū xǐ yǐ guò, fēn fù gōng rén zhěng bèi yán yàn cì hou, yào dá zhòng fū rén zhī xí. hū jiàn hóu fū rén de gōng rén lái bào zhī sǐ xìn. xiāo hòu suí chà gōng rén qù kàn. gōng rén zài hóu fū rén zuǒ bì shàng jiǎn dé yī jǐn náng, sòng yǔ xiāo hòu. xiāo hòu dǎ kāi kàn shí, què shì jǐ shǒu shī, suì zhào jiù fàng zài náng zhōng, jiào gōng rén sòng yǔ yáng dì. zhè shí yáng dì yǐ qǐ shēn, zuò zài cè shǒu, kàn zhòng fū rén xiǎo zhuāng, yīn yǔ bǎo lín yuàn shā fū rén tán lùn gǔ jīn de dé shī. yáng dì dào: yīn zhòu wáng zhǐ chǒng dé yī gè jiě jǐ, zhōu yōu wáng zhǐ chǒng dé yī gè bāo nǐ, jiù bǎ tiān xià huài le. zhèn jīn rì jiā lì yíng qián, ér sì hǎi ān rú tài shān, cǐ hé gù yě? shā fū rén dào: jiě jǐ bāo nǐ, ān néng huài yīn zhōu tiān xià, zì shì zhòu yōu èr wáng, tān liàn jiě jǐ bāo nǐ de yán sè, bù gù tiān xià, tiān xià zhú yóu cǐ jiàn jiàn pò huài. jīn bì xià nán xún běi shòu, hé děng liú xīn zhì guó, tiān xià qǐ bù ān níng. zhì yú wàn jí zhī xiá, gōng zhōng zì lè, fēi qiè suī duō, yù jiàn guān suī yǎ huà. yáng dì xiào dào: zhòu yōu èr wáng, suī wú jūn dé, rán dài jiě jǐ bāo nǐ èr rén zhī ēn, yì hòu jí yǐ! shā fū rén dào: nì zhī yī rén, wèi zhī sī ài pǔ tóng yǔ lù, rán hòu jiào zuò gōng ēn. cǐ zhòu yōu suǒ yǐ bài huài, ér bì xià suǒ yǐ ān xiǎng yě. yáng dì dà xǐ dào: fēi zǐ zhī lùn, shēn dé zhèn xīn. zhèn suī yǒu liǎng jīng shí liù yuàn wú shù qí zī yì sè, zhèn dōu yī yàng jiā hòu, bìng wèi zēng lěng luò yī rén, shǐ tā bù dé qí suǒ, gù zhèn dào chù huān rán, gài yǒu ēn ér wú yuàn yě.
卻說蕭後在西苑青絲帳里,睡到酒醒,煬帝畢竟放他不過,纏了一回。到五更時候,煬帝酣睡,悄悄上輦,先自回宮。梳洗已過,吩咐宮人整備筵宴伺候,要答眾夫人之席。忽見侯夫人的宮人來報知死信。蕭後隨差宮人去看。宮人在侯夫人左臂上檢得一錦囊,送與蕭後。蕭後打開看時,卻是幾首詩,遂照舊放在囊中,叫宮人送與煬帝。這時煬帝已起身,坐在側首,看眾夫人曉妝,因與寶林院沙夫人談論古今的得失。煬帝道:「殷紂王只寵得一個姐己,周幽王只寵得一個褒擬,就把天下壞了。朕今日佳麗盈前,而四海安如泰山,此何故也?」沙夫人道:「姐己、褒擬,安能壞殷、周天下,自是紂、幽二王,貪戀姐己、褒擬的顏色,不顧天下,天下逐由此漸漸破壞。今陛下南巡北狩,何等留心治國,天下豈不安寧。至於萬極之暇,宮中自樂,妃妾雖多,愈見關睢雅化。」煬帝笑道:「紂、幽二王,雖無君德,然待姐己、褒擬二人之恩,亦厚極矣!」沙夫人道:「溺之一人,謂之私愛;普同雨露,然後叫做公恩。此紂幽所以敗壞,而陛下所以安享也。」煬帝大喜道:「妃子之論,深得朕心。朕雖有兩京十六院無數奇姿異色,朕都一樣加厚,並未曾冷落一人,使他不得其所,故朕到處歡然,蓋有恩而無怨也。」
yáng dì yǔ shā fū rén zhèng tán lùn dé chàng kuài, hū jiàn xiāo hòu chà gōng rén sòng jǐn náng lái, bào zhī hóu fū rén zhī shì. yáng dì zhī dào xún cháng fēi qiè, sǐ le gè méi shén yào jǐn, hái xiào xiào de dǎ kāi jǐn náng lái, jiàn jǐ fú jué jīng de wū sī jiān, qí qí zhěng zhěng de xiě zhe shī cí, zì tǐ duān zhǐ, bǐ fēng qīng jìn, xīn xià yǐ yǒu jǐ fēn cè rán dòng niàn. qí shí zhòng fū rén, gè gè shū zhuāng yǐ wán, huàn le ní cháng, duō dào yáng dì miàn qián lái kàn. yáng dì xiān zhǎn kāi dì yī fú, què shì kàn méi èr shǒu:
煬帝與沙夫人正談論得暢快,忽見蕭後差宮人送錦囊來,報知侯夫人之事。煬帝只道尋常妃妾,死了個沒甚要緊,還笑笑的打開錦囊來,見幾幅絕精的烏絲箋,齊齊整整的寫着詩詞,字體端指,筆鋒清勁,心下已有幾分側然動念。其時眾夫人,各各梳妝已完,換了霓裳,多到煬帝面前來看。煬帝先展開第一幅,卻是看梅二首:
qí yī:
其一:
qì xuě wú xiāo rì, juǎn lián shí zì pín. tíng méi duì wǒ yǒu lián chù, xiān lù zhī tóu yī diǎn chūn.
砌雪無消日,捲簾時自顰。庭梅對我有憐處,先露枝頭一點春。
qí èr:
其二:
xiāng xiāo hán yàn hǎo, shuí shí shì tiān zhēn. yù méi xiè hòu yáng hé zhì, sàn yǔ qún fāng zì zài chūn.
香消寒艷好,誰識是天真。玉梅謝後陽和至,散與群芳自在春。
yáng dì kàn le dà jīng dào: gōng zhōng rú hé hái yǒu zhè bān měi cái fù rén? máng zhǎn dì èr fú lái kàn, què shì zhuāng chéng yī shǒu zì gǎn sān shǒu. zhuāng chéng yún:
煬帝看了大驚道:「宮中如何還有這般美才婦人?」忙展第二幅來看,卻是妝成一首、自感三首。妝成云:
zhuāng chéng duō zì xī, mèng hǎo què chéng bēi. bù jí yáng huā yì, chūn lái dào chù fēi.
妝成多自惜,夢好卻成悲。不及楊花意,春來到處飛。
zì gǎn yún:
自感云:
tíng jué yù niǎn jī, fāng cǎo jiàn chéng kē. yǐn yǐn wén xiāo gǔ, jūn ēn hé chù duō!
庭絕玉輦跡,芳草漸成窠。隱隱聞簫鼓,君恩何處多!
qí èr yún:
其二云:
yù qì bù chéng lèi, bēi lái fān qiáng gē. tíng huā fāng làn màn, wú jì nài chūn hé.
欲泣不成淚,悲來翻強歌。庭花方爛漫,無計奈春何。
qí sān yún:
其三云:
chūn yīn zhèng wú jì, dú bù yì rú hé. bù jí xián huā cǎo, fān chéng yǔ lù duō.
春陰正無際,獨步意如何。不及閒花草,翻成雨露多。
zhǎn dì sān fú, què shì zì shāng yī shǒu yún:
展第三幅,卻是自傷一首云:
chū rù chéng míng diàn, shēn shēn bào wèi yāng. zhǎng mén qī bā zài, wú fù jiàn jūn wáng.
初入承明殿,深深報未央。長門七八載,無復見君王。
chūn hán rù gǔ ruǎn, dú zuò chóu kōng fáng. sà lǚ bù tíng xià, yōu huái kōng gǎn shāng.
春寒入骨軟,獨坐愁空房。颯履步庭下,幽懷空感傷。
píng rì suǒ ài xī, zì dài què fēi cháng. sè měi fǎn chéng qì, mìng bó hé kě liàng?
平日所愛惜,自待卻非常。色美反成棄,命薄何可量?
jūn ēn shí shū yuǎn, qiè yì tú páng huáng. jiā qǐ wú gǔ ròu, piān qīn lǎo běi táng.
君恩實疏遠,妾意徒彷徨。家豈無骨肉,偏親老北堂。
cǐ fāng wú yǔ yì, hé jì chū gāo qiáng? xìng mìng chéng suǒ zhòng, qì gē liáng kě shāng.
此方無羽翼,何計出高牆?性命誠所重,棄割良可傷。
xuán bó zhū liáng shàng, gān cháng rú fèi tāng. yǐn jǐng yòu zì xī, yǒu ruò sī qiān cháng.
懸帛朱樑上,肝腸如沸湯。引頸又自惜,有若絲牽腸。
yì rán jiù sǐ dì, cóng cǐ guī míng xiāng.
毅然就死地,從此歸冥鄉。
yáng dì bù céng dú wán, jiù xuàn rán lèi xià shuō dào: shì zhèn zhī guò yě! zhèn hé děng ài cái, bù liào gōng wéi zhōng, dào shī le yī gè cái nǚ, zhēn kě tòng xī. zài shì lèi zhǎn dì sì fú, què shì yí yì yī shǒu yún:
煬帝不曾讀完,就泫然淚下說道:「是朕之過也!朕何等愛才,不料宮幃中,到失了一個才女,真可痛惜。」再拭淚展第四幅,卻是遺意一首云:
mì dòng jiōng xiān huì, diāo chuāng suǒ yù rén.
秘洞扃仙卉,雕窗鎖玉人。
máo jūn zhēn kě lù, bù jí xiě zhāo jūn.
毛君真可戮,不及寫昭君。
yáng dì kàn le, bó rán dà nù dào: yuán lái zhè sī wù shì! shā fū rén wèn: shì shuí? yáng dì dào: zhèn qián rì jiào xǔ tíng fǔ dào hòu gōng qù cǎi xuǎn, rú hé bù xuǎn tā, qí zhōng yí dìng yǒu bì. zhè shī míng míng shì yuàn xǔ tíng fǔ bù kěn xuǎn tā, gù hán fèn ér sǐ. biàn yào jiào rén ná xǔ tíng fǔ. jiàng yáng yuàn jiǎ fū rén dào: xǔ tíng fǔ zhǐ zhī kàn róng mào, nà lǐ shí dé tā de cái huá. hóu fū rén cái huá měi yǐ, bù zhī róng mào rú hé? bì xià hé bù chāi rén qù kàn, ruò yán sè píng cháng, zuì hái kě shè ruò cái mào jù jiā, zài ná wèi chí. yáng dì dào: ruò bú shì gè jué sè jiā rén, nà yǒu zhè bān jǐn xīn xiù kǒu? jì shì fēi zǐ men rú cǐ shuō, dài zhèn qīn zì qù kàn. suì bié le zhòng fū rén, chéng niǎn hái gōng, xiāo hòu jiē zhù, biàn tóng dào hòu gōng lái kàn. zhǐ kàn hóu fū rén hái shì gè èr shí lái suì de nǚ zǐ, suī rán sǐ le, què zhuāng shù dé qí zhěng, yán sè rú shēng, sāi hóng jiá bái, jiù rú yī duǒ hán lù de táo huā. yáng dì kàn le, yě bù pà chù wū le shēn tǐ, zǒu jìn qián jiāng shǒu fǔ zhe tā shī ròu zhī shàng, fàng shēng tòng kū dào: zhèn zhè bān ài cái hào sè, gōng wéi zhōng què shī le fēi zǐ. fēi zǐ zhè bān yǒu cái yǒu sè, zhǐ chǐ jiān què bù néng yù zhèn, fēi zhèn fù fēi zǐ, shì fēi zǐ shēng lái de mìng bó fēi fēi zǐ bù yù zhèn, shì zhèn shēng lái de yuán qiān. fēi zǐ jiǔ yuán zhī xià, shèn wù yuàn zhèn. shuō bà yòu kū, kū le yòu shuō, xù xù dáo dāo, jiù xiàng kǒng fū zǐ kū qí lín de yì bān, dào shí fēn qī qiè. zhèng shì:
煬帝看了,勃然大怒道:「原來這廝誤事!」沙夫人問:「是誰?」煬帝道:「朕前日叫許庭輔到後宮去採選,如何不選他,其中一定有弊。這詩明明是怨許庭輔不肯選他,故含憤而死。」便要叫人拿許庭輔。降陽院賈夫人道:「許庭輔只知看容貌,那裡識得他的才華。侯夫人才華美矣,不知容貌如何?陛下何不差人去看,若顏色平常,罪還可赦;若才貌俱佳,再拿未遲。」煬帝道:「若不是個絕色佳人,那有這般錦心繡口?既是妃子們如此說,待朕親自去看。」遂別了眾夫人,乘輦還宮,蕭後接住,便同到後宮來看。只看侯夫人還是個二十來歲的女子,雖然死了,卻裝束得齊整,顏色如生,腮紅頰白,就如一朵含露的桃花。煬帝看了,也不怕觸污了身體,走近前將手撫着他屍肉之上,放聲痛哭道:「朕這般愛才好色,宮幃中卻失了妃子。妃子這般有才有色,咫尺間卻不能遇朕,非朕負妃子,是妃子生來的命薄;非妃子不遇朕,是朕生來的緣慳。妃子九原之下,慎勿怨朕。」說罷又哭,哭了又說,絮絮叨叨,就像孔夫子哭麒麟的一般,到十分淒切。正是:
shèng rén bēi dào, cháng rén kū sè.
聖人悲道,常人哭色。
tóng yī shāng xīn, tiān yuān zhī gé.
同一傷心,天淵之隔。
xiāo hòu quàn dào: rén qín yǐ wáng, bēi zhī hé yì? yuàn bì xià bǎo zhòng. yáng dì suì chuán zhǐ, ná xǔ tíng fǔ xià yù, xì xì shěn wèn dìng zuì. yī miàn jiào rén bèi yī qīn guān tíng, hòu zàng hóu fū rén. yòu jiào gōng rén xún yí xià de shī gǎo. gōng rén huí zòu dào: hóu fū rén yín yǒng jí duō, lín sǐ zhè yī rì, kū le yī chǎng, jǐn xíng shāo huǐ le. yáng dì tòng xī bù yǐ, yòu jiāng jǐn náng nèi shī jiān, fàng zài àn shàng, kàn le yī biàn, shuō yī biàn kě xī, dú le yī biàn, dào yī biàn kě lián, shí fēn zhēn zhòng. suí fù zhòng fū rén fān rù lè pǔ.
蕭後勸道:「人琴已亡,悲之何益?願陛下保重。」煬帝遂傳旨,拿許庭輔下獄,細細審問定罪。一面叫人備衣衾棺停,厚葬侯夫人。又叫宮人尋遺下的詩稿。宮人回奏道:「侯夫人吟詠極多,臨死這一日,哭了一場,盡行燒毀了。」煬帝痛惜不已,又將錦囊內詩箋,放在案上,看了一遍,說一遍可惜,讀了一遍,道一遍可憐,十分珍重。隨付眾夫人翻入樂譜。
zhòng fū rén dǎ tīng dé yáng dì hòu zhì hóu fū rén zàng lǐ, yě dōu bèi le jì yí, dào hòu gōng lái diào yàn. yáng dì zì zhì jì wén yī piān qù jì tā, zhōng jiān jǐ lián zhèn yún: zhǎng mén wǔ zài, lěng yuè hán yān. fēi bù yù zhèn, shuí jiāng fēi lián? fēi bù yù zhèn, chén yè gū mián. zhèn bù yù fēi, yí hèn jiǔ yuán. zhèn shāng sǐ hòu, fēi ruò shēng qián. xǔ duō suān yǔ āi cí, bù jí bèi zài. yáng dì zuò wán le jì wén, zì jiā lǎng sòng yī biàn, lián xiāo hòu yě bù jué duò xià lèi lái, shuō dào: bì xià hé duō qíng ruò cǐ? yáng dì dào: fēi zhèn duō qíng, qíng dào shāng xīn, zì bù néng yǐ. rě dé zhòng fū rén yě dōu chū shēng xià lèi. yáng dì cì hóu fū rén yù jì yī tán, jiāng jì wén shāo zài líng qián, bo dì hòu zàng. yòu chì jùn xiàn guān, hòu xù tā fù mǔ. zhè xǔ tíng fǔ bèi xíng guān kǎo wèn, áo liàn bù guò, zhǐ de suǒ piàn jīn qián dí zhēn qíng, yī yī zhāo chū. xíng guān jù běn zòu wén, yáng dì dà nù, yào fā chū dōng shì yāo zhǎn, kuī zhòng fū rén zài sān kǔ gōng, pī zhǐ cì xǔ tíng fǔ yù zhōng zì jǐn. zhèng shì:
眾夫人打聽得煬帝厚治侯夫人葬禮,也都備了祭儀,到後宮來弔唁。煬帝自製祭文一篇去祭他,中間幾聯朕云:長門五載,冷月寒煙。妃不遇朕,誰將妃憐?妃不遇朕,晨夜孤眠。朕不遇妃,遺恨九原。朕傷死後,妃若生前。許多酸語哀詞,不及備載。煬帝做完了祭文,自家朗誦一遍,連蕭後也不覺墮下淚來,說道:「陛下何多情若此?」煬帝道:「非朕多情,情到傷心,自不能已。」惹得眾夫人也都出聲下淚。煬帝賜侯夫人御祭一壇,將祭文燒在靈前,卜地厚葬。又敕郡縣官,厚恤他父母。這許庭輔被刑官拷問,熬煉不過,只得索騙金錢的真情,一一招出。刑官具本奏聞,煬帝大怒,要發出東市腰斬,虧眾夫人再三苦功,批旨賜許庭輔獄中自盡。正是:
zhǐ yǐ quán tān lì, shuí zhī cái zuò zāi.
只倚權貪利,誰知財作災。
suī rán zhēng zǎo wǎn, yī yàng dào quán tái.
雖然爭早晚,一樣到泉台。