strong qióng tǔ mù yáng dì chěng háo huá sī jìng shēn wáng yì dé jiā ǒu strong
窮土木煬帝逞豪華 思淨身王義得佳偶
cí yuē:
詞曰:
rì shí sān cān, yè mián qī chǐ, suǒ qiú cǐ wài wú tā. wèn jūn hé shì, kǔ kǔ jìng fán huá? shì xiǎng jiāng nán fù guì. lín chūn yǔ qǐ jiāo jiā. dào tóu lái, shēn wèi wáng lǔ, qī qiè wěi ní shā.
日食三餐,夜眠七尺,所求此外無他。問君何事,苦苦競繁華?試想江南富貴。臨春與綺交加。到頭來,身為亡虜,妻妾委泥沙。
hé sì táng yú jì, máo cí bù jiǎn, yǐn shuǐ yī má. xiǎng fāng míng wàn zài, qí lè wú yá. tàn xī shì rén bù wù, zhǐ zhī rèn bái gǔ wèi jiā. nào hǒng hǒng zhēng qiáng dào shèng, shuí shí yǎn qián huā.
何似唐虞際,茅茨不剪,飲水衣麻。享芳名萬載,其樂無涯。嘆息世人不悟,只知認白骨為家。鬧哄哄爭強道勝,誰識眼前花。
diào jì mǎn tíng fāng
調寄「滿庭芳」
tiān xià wù lì yǒu xiàn, rén xīn wú qióng. lùn qǐ rén jūn, fù yǒu sì hǎi, biàn yǒu xìng zuò, yì hé sǔn yú mín. bù zhī nà yī jiàn bú shì mín cái mǎi bàn, nà yī jiàn bú shì mín lì zhuǎn shū? qiě zhōng jiān xū mào qīn kè, nà yī jié bù zài xiǎo mín shēn shàng? wèi jūn de zài shēn gōng zhōng, bù xiǎo dé jīn rì xìng gōng, míng rì zào diàn, jīn rì gòu gé, míng rì yíng lóu, yǒu gōng diàn lóu gé, biàn yǒu gōng diàn shàng de zhuāng shì, gōng diàn qián de diǎn zhuì, gōng diàn zhōng de chén shè, qǐ zhǐ yī tǔ mù liǎo shì? bì jìng dào sāo rǎo tiān xià ér hòu zhǐ. rú jīn zài shuō yáng dì huāng yín zhī niàn, rì jué yù chì, chū mìng shì wèi xǔ tíng fǔ děng shí rén, diǎn xuǎn xiù nǚ yòu mìng yǔ wén kǎi yíng xiǎn rén gōng yú luò yáng yòu lìng má shū móu líng hú dá kāi tōng gè chù hé dào yòu yào xìng luò yáng, yòu sī yóu jiāng dū. nòng dé zhè xiē bǎi xìng dōng bēn xī chí. bú shì qū shǐ jiàn zào, dìng shì lì yì hé gōng. gè sè cǎi bàn, gè guān fǔ zhōu xiàn yì, rú tóng dǐng fèi. mò shuō dà jiā zuò shì, shàng qiě bù nán, hé kuàng cháo tíng, bù guò duō fèi jǐ bǎi wàn yín zi, kǔ le hǎi nèi bǎi xìng de qì lì. bù duō jǐ shí, dōng jīng de dì fāng guǎng kuò, bù dàn yī zuò xiǎn rén gōng xiān yǐ gào jùn nà yú shì jī hái yào còu cháo tíng de yì sī, fēi zhāng shàng bào, shuō: xiǎn rén gōng suī yǐ gào chéng, kǒng yī gōng bù zú yǐ guǎng shèng yù yóu xìng, chén yòu zài gōng xī zé fēng hòu zhī dì, zhú yī yuàn pǔ, fāng zú yǐ bèi chén yóu. yáng dì lǎn zòu dà xǐ, chì yú shì jī dào: qīng zòu shēn dé zhèn xīn, zhe rèn yì kuí dù jiàn zào, bù dé gǒu jiǎn, yǐ gū zhèn yì.
天下物力有限,人心無窮。論起人君,富有四海,便有興作,亦何損於民。不知那一件不是民財買辦,那一件不是民力轉輸?且中間虛冒侵克,那一節不在小民身上?為君的在深宮中,不曉得今日興宮,明日造殿,今日構閣,明日營樓,有宮殿樓閣,便有宮殿上的裝飾,宮殿前的點綴,宮殿中的陳設,豈止一土木了事?畢竟到騷擾天下而後止。如今再說煬帝荒淫之念,日覺愈熾,初命侍衛許庭輔等十人,點選繡女;又命宇文愷營顯仁宮於洛陽;又令麻叔謀、令狐達開通各處河道;又要幸洛陽,又思游江都。弄得這些百姓東奔西馳。不是驅使建造,定是力役河工。各色採辦,各官府州縣邑,如同鼎沸。莫說大家作事,尚且不難,何況朝廷,不過多費幾百萬銀子,苦了海內百姓的氣力。不多幾時,東京的地方廣闊,不但一座顯仁宮先已告竣;那虞世基還要湊朝廷的意思,飛章上報,說:「顯仁宮雖已告成,恐一宮不足以廣聖馭游幸,臣又在宮西擇豐厚之地,築一苑圃,方足以備宸游。」煬帝覽奏大喜,敕虞世基道:「卿奏深得朕心,着任意揆度建造,不得苟簡,以辜朕意。」
yú shì nán bàn biān kāi le wǔ gè hú, měi hú fāng yuán shí lǐ, sì wéi jǐn zhǒng qí huā yì cǎo. hú páng zhú jǐ tiáo zhǎng dī, dī shàng bǎi bù yī tíng, wǔ shí bù yī xiè. liǎng biān jǐn zāi táo huā, jiā àn liǔ yè fēn háng. zào xiē lóng chuán fèng gě, zài nèi dàng yàng zhōng liú. běi biān jué yī gè běi hǎi, zhōu wéi sì shí lǐ, zhú qú yǔ wǔ hú xiāng tōng. hǎi zhōng zào qǐ sān zuò shān: yī zuò péng lái, yī zuò fāng zhàng, yī zuò yíng zhōu, xiàng hǎi shàng sān shén shān yì bān. shān shàng lóu tái diàn gé, sì wéi yǎn yìng. shān dǐng gāo chū bǎi zhàng, kě yǐ huí tiào xī jīng, yòu kě yuǎn wàng jiāng nán hú hǎi. jiāo jiè zhōng jiān què zào zhèng diàn, hǎi běi yī dài, wěi wěi qū qū, záo yī dào zhǎng qú, yǐn jiē wài biān wèi huó shuǐ, yíng huí wǎn zhuǎn, qū tōng yú hǎi. bàng qú shèng chù, biàn zào yī yuàn, yī dài xiāng yán shí liù yuàn, yǐ biàn tíng liú měi rén zài nèi gòng fèng. yuàn qiáng shàng dōu yǐ liú lí zuò wǎ, zǐ zhī ní bì. sān shān dōu yòng zhǎng fēng guài shí, dié dé lín lín xún xún, tái xiè jǐn shì qí cái yì liào, jīn zhuāng yín guǒ, hún rú jǐn xiù cái chéng, zhū jī zào jiù. qí zhōng táo chéng qī, lǐ liè jìng, méi huā huán wū, fú róng rào dī, xiān hè chéng háng, jǐn jī zuò duì, jīn yuán gòng xiào, qīng lù jiāo yóu, jiù xiàng tiān dì jiān kāi pì shēng chéng de yì bān. yòu bù zhī kēng hài duō shǎo xìng mìng, yòu hào fèi le duō shǎo qián liáng, fāng dé wán chéng. yú shì jī jí biàn shàng biǎo, qǐng yáng dì qīn lín guān kàn.
於是南半邊開了五個湖,每湖方圓十里,四圍盡種奇花異草。湖旁築幾條長堤,堤上百步一亭,五十步一榭。兩邊盡栽桃花,夾岸柳葉分行。造些龍船鳳舸,在內蕩漾中流。北邊掘一個北海,周圍四十里,築渠與五湖相通。海中造起三座山:一座蓬萊,一座方丈,一座瀛洲,像海上三神山一般。山上樓台殿閣,四圍掩映。山頂高出百丈,可以回眺西京,又可遠望江南湖海。交界中間卻造正殿,海北一帶,委委曲曲,鑿一道長渠,引接外邊為活水,瀠洄婉轉,曲通於海。傍渠勝處,便造一院,一帶相沿十六院,以便停流美人在內供奉。苑牆上都以琉璃作瓦,紫脂泥壁。三山都用長峰怪石,疊得嶙嶙峋峋,台榭儘是奇材異料,金裝銀裹,渾如錦繡裁成,珠璣造就。其中桃成蹊,李列徑,梅花環屋,芙蓉繞堤,仙鶴成行,錦雞作對,金猿共嘯,青鹿交遊,就像天地間開闢生成的一般。又不知坑害多少性命,又耗費了多少錢糧,方得完成。虞世基即便上表,請煬帝親臨觀看。
yáng dì jiàn biǎo lái qǐng, yǐ guān luò chéng, mǎn xīn huān xǐ. jí biàn zé rì, tóng xiāo hòu, dài lǐng zhòng gōng fēi qiè, fā chē jià jìng wàng dōng jīng ér lái. bù yī rì, xiān dào le xiǎn rén gōng. zǎo yǒu yǔ wén kǎi fēng dé yí èr rén jiē zhù cháo jiàn guò, suì yǐn le yáng dì yù jià, cóng zhèng gōng mén shǒu, yī céng céng kàn jiāng jìn lái. dàn jiàn:
煬帝見表來請,以觀落成,滿心歡喜。即便擇日,同蕭後,帶領眾宮妃妾,發車駕竟望東京而來。不一日,先到了顯仁宮。早有宇文愷、封德彝二人接住朝見過,遂引了煬帝御駕,從正宮門首,一層層看將進來。但見:
fēi dòng chōng xiāo, lián yíng jiē hàn. huà liáng zhí fú xīng chén, gé dào héng chuān rì yuè. qióng mén yù hù, huǎng rán jiān yuàn xiān jiā jīn diàn yáo jiē, qiān shì jiǔ tiān dì què. lián lóng huí hé, suǒ wàn lǐ zhī xiáng yún xiāng qì yīn yūn, jié yì tiān zhī ruì ǎi. zhēn gè shì yǐng é chí shàng hǎo fēng liú, què lóu zhōng duō fù guì.
飛棟沖霄,連楹接漢。畫梁直拂星辰,閣道橫穿日月。瓊門玉戶,恍然間苑仙家;金殿瑤階,仟似九天帝闕。簾櫳回合,鎖萬里之祥雲;香氣氤氳,結一天之瑞靄。真箇是影鵝池上好風流,鵲樓中多富貴。
yáng dì kàn jiàn lóu tái huá lì, diàn gé zhēng róng, sì fāng cháo gòng, yì zú yǐ lín zhī, bù shèng dà yuè. biàn dào: èr qīng zhī gōng dà yǐ! jí mìng qǔ jīn bó biǎo lǐ hòu cì èr rén, jiù liú èr rén zài hòu yuàn yǐn jiǔ. zhèng shì:
煬帝看見樓台華麗,殿閣崢嶸,四方朝貢,亦足以臨之,不勝大悅。便道:「二卿之功大矣!」即命取金帛表里厚賜二人,就留二人在後院飲酒。正是:
mò yán tiān dào shàn rén qīn, jiāo zhǔ cóng lái chǒng nìng chén. bú shì kuā qiáng xìng tǔ mù, hé yuán nán xìng bù huí shū.
莫言天道善人親,驕主從來寵佞臣。不是夸強興土木,何緣南幸不回輸。
yáng dì zài xiǎn rén fù, yóu wán le shù rì yòu yàn fán le jià le fēi niǎn, tóng xiāo hòu yǔ zhòng pín fēi, dào xī yuàn zhōng lái. shǎo bu dé nà yǔ wén kǎi fēng dé yí èr nìng chén, yì biàn bàn jià. dào de yuàn zhōng, zhǐ jiàn:
煬帝在顯仁富,遊玩了數日又厭煩了;駕了飛輦,同蕭後與眾嬪妃,到西苑中來。少不得那宇文愷、封德彝二佞臣,亦便伴駕。到得苑中,只見:
wǔ hú dàng yàng, běi hǎi bō yáo. sān shén shān jiā qì cōng yù, shí liù yuàn fēng guāng dàn shuǎng. zhēn gè shì jiǔ zhōu xiān dǎo, jí lè qióng gōng.
五湖蕩漾,北海波搖。三神山佳氣蔥鬱,十六院風光淡爽。真箇是九洲仙島,極樂瓊宮。
hòu rén yǒu shī, dān dào zhè wǔ hú zhī miào yún:
後人有詩,單道這五湖之妙云:
wǔ hú hú shuǐ bì fú yān, bú shì huā yuán biàn liǔ qiān.
五湖湖水碧浮煙,不是花園便柳牽。
cháng kǒng jūn wáng guò hú qù, yù xiāo jīn guǎn mǎn lóng chuán.
常恐君王過湖去,玉簫金管滿龍船。
yòu yǒu shī dào zhè běi hǎi zhī miào yún:
又有詩道這北海之妙云:
běi hǎi hán xū hùn tài kōng, tiāo bō zhú làng biàn yú lóng.
北海涵虛混太空,挑波逐浪遍魚龍。
sān shān rì mù xiáng yún hé, yí shì xiān rén zhǐ chǐ féng.
三山日暮祥雲合,疑是仙人咫尺逢。
yòu yǒu shī dào zhè sān shān zhī miào yún:
又有詩道這三山之妙云:
sān shān wàn dié hǎi zhōng fú, yún wù zòng héng shí èr lóu.
三山萬疊海中浮,雲霧縱橫十二樓。
mò yà fú lái rén shì lǐ, ruò wú xiān gǔ yì nán yóu.
莫訝福來人世里,若無仙骨亦難游。
yòu yǒu shī dào zhè zhǎng qú zhī miào yún:
又有詩道這長渠之妙云:
wēi yí bì shuǐ dá zhǎng qú, yuàn yuàn lín qú huā yā jū.
逶迤碧水達長渠,院院臨渠花壓居。
bú shì gōng rén zhēng dòu lì, yào liú tiān zǐ yè huí chē.
不是宮人爭鬥麗,要留天子夜回車。
yòu yǒu shī dào zhè lóu tái tíng xiè zhī miào yún:
又有詩道這樓台亭榭之妙云:
shí bù lóu tái wǔ bù tíng, liǔ zhē huā yìng jǐn wéi píng.
十步樓台五步亭,柳遮花映錦圍屏。
chuán xuān yè bàn shāo yín zhú, yuǎn jìn gāo dī càn ruò xīng.
傳宣夜半燒銀燭,遠近高低燦若星。
yáng dì yī yī kàn biàn, mǎn xīn huān xǐ dào: cǐ yuàn zào dé dà chēng zhèn xīn, qīng gōng bù xiǎo. yú shì jī zòu dào: cǐ nǎi bì xià fú dé suǒ zhì, tiān dì guǐ shén xiào líng, xiǎo chén hé gōng zhī yǒu? yáng dì yòu dào: wǔ hú shí liù yuàn, kě céng yǒu míng? yú shì jī dào: wēi chén yān gǎn zì zhuān, fú qǐ bì xià shèng cái. yáng dì suì mìng jià dào gè chù xì kàn le, fāng cái yī yí dìng míng.
煬帝一一看遍,滿心歡喜道:「此苑造得大稱朕心,卿功不小。」虞世基奏道:「此乃陛下福德所致,天地鬼神效靈,小臣何功之有?」煬帝又道:「五湖十六院,可曾有名?」虞世基道:「微臣焉敢自專,伏乞陛下聖裁。」煬帝遂命駕到各處細看了,方才一一定名。
dōng hú, yīn sì wéi zhǒng de dōu shì bì liǔ, yòu jiàn liǎng shān de cuì wēi, yǔ bō guāng xiāng yìng, suì míng wèi cuì guāng hú. nán hú, yīn yǒu gāo lóu jiā àn, dào shè rì guāng rù hú, suì míng wèi yíng yáng hú. xī hú, yīn yǒu fú róng lín shuǐ, huáng jú mǎn shān, yòu yǒu bái lù qīng ōu, shí shí wǎng lái, suì míng wèi jīn guāng hú. běi hǎi, yīn yǒu xǔ duō bái shí ruò guài shòu, gāo gāo xià xià, héng zài shuǐ zhōng, wēi fēng yī dòng, qīng qìn rén xīn, suì míng wèi huó shuǐ hú. zhōng hú, yīn sì wéi kuān kuò, yuè guāng zhào rù, wǎn ruò shuǐ tiān xiàng jiē, jìn míng wèi guǎng míng hú.
東湖,因四圍種的都是碧柳,又見兩山的翠微,與波光相映,遂名為翠光湖。南湖,因有高樓夾岸,倒射日光入湖,遂名為迎陽湖。西湖,因有芙蓉臨水,黃菊滿山,又有白鷺青鷗,時時往來,遂名為金光湖。北海,因有許多白石若怪獸,高高下下,橫在水中,微風一動,清沁人心,遂名為活水湖。中湖,因四圍寬闊,月光照入,宛若水天相接,進名為廣明湖。
dì yī yuàn, yīn nán xuān gāo chǎng, shí shí yǒu xūn fēng liú rù, suì míng wèi jǐng míng yuàn. dì èr yuàn, yīn yǒu zhū lán qū qǔ, huí yā xiāo chuāng, cháo rì shàng shí, bǎi huā wǔ mèi, suì míng wèi yíng huī yuàn. dì sān yuàn, yīn yǒu bì wú shù zhū, liú yīn mǎn dì, jīn fēng chū dù, yè yè yǒu shēng, suì míng wèi qiū shēng yuàn. dì sì yuàn, yīn jiāng xī jīng de yáng méi yí rù, kāi huā ruò zhāo xiá, jìn míng wèi chén guāng yuàn. dì wǔ yuàn, yīn suān zǎo xiàn jìn yù lǐ yī zhū, kāi huā chún bái, lì shèng cǎi xiá, suì míng wèi míng xiá yuàn. dì liù yuàn, yīn yǒu zhǎng sōng shù zhū, tuán tuán rú gài, zhào dìng mǎn yuàn, suì míng wèi cuì huá yuàn. dì qī yuàn, yīn gé shuǐ zào qǐ yī piàn shí bì, bì shàng tái hén, zòng héng rú tiān chéng de yī fú huà tú, suì míng wèi wén ān yuàn. dì bā yuàn, yīn táo xìng liè wèi jǐn píng, huā yīn pù wèi xiù rù, liú shuǐ míng qín, xīn yīng zòu guǎn, jìn míng wèi jī zhēn yuàn. dì jiǔ yuàn, yīn zhǎng qú zhōng suì shí qì dǐ, cù qǐ xǔ duō xì xì bō wén, rì guāng yìng zhào, shè rù lián lǒng, lián zhěn shàng dōu yǒu wǔ sè zhī hén, suì míng wèi yǐng wén yuàn. dì shí yuàn, yīn sì wéi shū zhú huán rào, zhōng jiān tū chū yī zuò dān gé, jiù xiàng fèng míng yì bān, suì míng wèi yí fèng yuàn. dì shí yī yuàn, yīn zuǒ biān shì shān, yòu biān shì shuǐ, qǔ lè shān lè shuǐ zhī yì, suì míng wèi rén zhì yuàn. dì shí èr yuàn, yīn luàn shí dié duàn chū lù, wéi xiǎo zhōu yuán qú fāng néng rù qù, zhōng jiān táo huā liú shuǐ, bié shì yì tiān, suì míng wèi qīng xiū yuàn. dì shí sān yuàn, yīn zhǒng le xǔ duō dǐ shù, jǐn shì huáng jīn bù dì, jiù xiàng sì yuàn yì bān, jìn míng wèi bǎo lín yuàn. dì shí sì yuàn, yīn yǒu táo qī guì gé, chūn kě yǐ nà hé fēng, gèng kě yǐ wán míng yuè, suì míng wèi hé míng yuàn. dì shí wǔ yuàn, yīn fán huā xì liǔ, níng yīn rú qǐ, suì míng wèi qǐ yīn yuàn. dì shí liù yuàn, yīn yǒu méi huā rào wū, lóu tái xiàng nuǎn, píng lán shǎng xuě, liǎo bù zhī hán, suì míng wèi jiàng yáng yuàn. zhǎng qú yī dào, wēi yí rú lóng, lóu tái tíng xiè, lín jiǎ xiāng sì, suì míng wèi lóng lín qú.
第一院,因南軒高敞,時時有薰風流入,遂名為景明院。第二院,因有朱欄屈曲,回壓綃窗,朝日上時,百花嫵媚,遂名為迎暉院。第三院,因有碧梧數株,流陰滿地,金風初度,葉葉有聲,遂名為秋聲院。第四院,因將西京的楊梅移入,開花若朝霞,進名為晨光院。第五院,因酸棗縣進玉李一株,開花純白,麗勝彩霞,遂名為明霞院。第六院,因有長松數株,團團如蓋,罩定滿院,遂名為翠華院。第七院,因隔水造起一片石壁,壁上苔痕,縱橫如天成的一幅畫圖,遂名為文安院。第八院,因桃杏列為錦屏,花茵鋪為繡褥,流水鳴琴,新鶯奏管,進名為積珍院。第九院,因長渠中碎石砌底,簇起許多細細波紋,日光映照,射入簾攏,連枕上都有五色之痕,遂名為影紋院。第十院,因四圍疏竹環繞,中間突出一座丹閣,就像鳳鳴一般,遂名為儀鳳院。第十一院,因左邊是山,右邊是水,取樂山樂水之意,遂名為仁智院。第十二院,因亂石疊斷出路,惟小舟緣渠方能入去,中間桃花流水,別是一天,遂名為清修院。第十三院,因種了許多抵樹,盡似黃金布地,就像寺院一般,進名為寶林院。第十四院,因有桃蹊桂閣,春可以納和風,更可以玩明月,遂名為和明院。第十五院,因繁花細柳,凝陰如綺,遂名為綺陰院。第十六院,因有梅花繞屋,樓台向暖,憑欄賞雪,了不知寒,遂名為降陽院。長渠一道,逶迤如龍,樓台亭榭,鱗甲相似,遂名為龍鱗渠。
yáng dì dū yī yí dìng le míng zì, yīn dài de gōng é pín fēi shén shǎo, wèi jí pài dìng jū zhù, zhuān wàng xǔ tíng fǔ děng shí rén, xuǎn xiù nǚ lái, rán hòu bō pài zhǎng guǎn yuàn shì.
煬帝都一一定了名字,因帶的宮娥嬪妃甚少,未即派定居住,專望許庭輔等十人,選繡女來,然後撥派掌管院事。
què shuō xǔ tíng fǔ yīn shòu le táo huā shān qí guó yuǎn lǐ rú guī de yī fān jié qù, zhà le wǔ qiān jīn, cǐ yù jiā tān huì. fán xuǎn zhōng nǚ zǐ, yǒu jīn zhū lǐ wù kuì sòng tā, jiù kāi bào zài shàng děng cè jí lǐ biān jīn yín shǎo xiē de, jiù fàng zài zhōng děng cè jí lǐ biān yòu rú méi yǒu shén me dōng xī jiàn huì, zòng shì guó sè, yě jiù rù zài sān děng cè jí lǐ tóu qù le. qí shí huì tóng le jiǔ rén, xuǎn le qiān yú xiù nǚ. xiǎo dé cháo tíng zài dōng jīng xī yuàn, rén jiā qǔ qí le, jìn xī yuàn zhōng lái jiàn jià jiǎo zhǐ, jiāng sān běn cè jí chéng shàng. yáng dì kàn le cè jí, gòng yǒu qiān yú míng, duì xǔ tíng fǔ dào: xiān jiāng shàng děng zhōng děng de xuǎn jìn yuàn lái qí sān děng de, qiě fàng zài hòu gōng lǐ chōng yòng. xǔ tíng fǔ shí rén, jí lǐng zhǐ chū qù, zhú míng diǎn jìn yuàn lái. yáng dì zǐ xì yī kàn, jiàn gè gè dōu shì qī táo sài xìng de róng yán, xiào yàn xiū yīng de mó yàng, xǐ yì mǎn zú. jí tóng xiāo hòu, jiān shàng hái jiān, měi zhōng qiú měi, xuǎn le shí liù gè, xíng róng yǎo tiǎo, tǐ tài yōu bì, yǒu duān zhuāng qì dù de, fēng wèi sì pǐn fū rén. jiù mìng fēn guǎn xī yuàn shí liù yuàn shì, gè rén cì yī fāng xiǎo xiǎo yù yìn, shàng juān zhe yuàn míng, yǐ biàn qǐ jiān biǎo zòu shàng yòng. yòu xuǎn sān bǎi èr shí míng, fēng liú xiāo sǎ, liǔ jiāo huā mèi de, chōng zuò měi rén. měi yuàn fēn èr shí míng, jiào tā xué xí chuī dàn gē wǔ, yǐ bèi shì yàn. qí yú huò shí míng, huò èr shí míng, huò shì lóng zhōu, huò shì fèng wǔ, huò shì lóu tái, huò shì tíng xiè, lián dài lái hòu gōng de gōng nǚ, dōu yī yī fēn bō le. yòu fēng tài jiān mǎ shǒu zhōng wèi xī yuàn lìng, jiào tā zhuān guǎn chū rù qǐ bì. bù yī shí, jiāng yī gè xī yuàn, tián sāi dé jǐn xiù chéng háng, qǐ luó chéng duì. nà shí liù yuàn de fū rén, jì fēn le gōng yuàn, yī gè gè dōu sī yào jūn wáng chǒng xìng, zài yuàn zhōng zhǐ pù shè qǐ qín qí shū huà, dǎ diǎn xià fèng guǎn luán shēng, kǒng pà yáng dì bù shí yóu xìng. zhè yī yuàn shāo lóng xián, nà yī yuàn jiù yì fèng nǎo qián yī yuàn chàng wú gē, hòu yī yuàn jiù fān chǔ wǔ dōng yī yuàn zuò jīn yáo yù shèng, xī yī yuàn jiù niàng xiān yè qióng jiāng. bǎi yàng ān pái, zhǐ bó de yáng dì lín xìng shí yī kè huān xǐ, zài yī cì biàn jiù yàn le, yòu yào qù fān xīn lì yì. zhèng shì:
卻說許庭輔因受了桃花山齊國遠、李如珪的一番劫去,詐了五千金,此愈加貪賄。凡選中女子,有金珠禮物饋送他,就開報在上等冊籍裡邊;金銀少些的,就放在中等冊籍裡邊;又如沒有什麼東西見惠,縱是國色,也就入在三等冊籍裡頭去了。其時會同了九人,選了千餘繡女。曉得朝廷在東京西苑,人家取齊了,進西苑中來見駕繳旨,將三本冊籍呈上。煬帝看了冊籍,共有千餘名,對許庭輔道:「先將上等中等的選進苑來;其三等的,且放在後宮裡充用。」許庭輔十人,即領旨出去,逐名點進苑來。煬帝仔細一看,見個個都是欺桃賽杏的容顏,笑燕羞鶯的模樣,喜意滿足。即同蕭後,尖上還尖,美中求美,選了十六個,形容窈窕,體態幽閉,有端莊氣度的,封為四品夫人。就命分管西苑十六院事,各人賜一方小小玉印,上鐫着院名,以便啟箋表奏上用。又選三百二十名,風流瀟灑,柳嬌花媚的,充作美人。每院分二十名,叫他學習吹彈歌舞,以備侍宴。其餘或十名,或二十名,或是龍舟,或是鳳舞,或是樓台,或是亭榭,連帶來後宮的宮女,都一一分撥了。又封太監馬守忠為西苑令,叫他專管出入啟閉。不一時,將一個西苑,填塞得錦繡成行,綺羅成隊。那十六院的夫人,既分了宮院,一個個都思要君王寵幸,在院中只鋪設起琴棋書畫,打點下鳳管鸞笙,恐怕煬帝不時游幸。這一院燒龍涎,那一院就藝鳳腦;前一院唱吳歌,後一院就翻楚舞;東一院作金餚玉勝,西一院就釀仙液瓊漿。百樣安排,止博得煬帝臨幸時一刻歡喜,再一次便就厭了,又要去翻新立異。正是:
gōng zhōng xíng lè wàn qiān bān, zhǐ bó jūn wáng yī kè huān.
宮中行樂萬千般,止博君王一刻歡。
zhōng rì yòng xīn qún dài xià, jiāng shān què shì bié rén kàn.
終日用心裙帶下,江山卻是別人看。
shuō zhè xiē wài guó gè dǎo, yīn wén zhī xīn tiān zǐ huān xǐ shēng sè huò lì biān yuǎn dì fāng, wú bù lái jìn gòng qí zhēn yì wán, míng mǎ měi jī, jǐn jiāng lái jìn xiàn. yī rì yáng dì shè cháo, yǒu nán chǔ dào zhōu dì fāng, jìn yī ǎi mín, jiào zuò wáng yì shēng de méi nóng mù xiù, shēn cái duǎn xiǎo, xíng dòng jǔ zhǐ, jiē kě rén yì, yòu kǒu qiǎo xīn líng, shàn yú yīng duì. yáng dì kàn le, wèn dào: nǐ jì fēi jué sè jiā rén, yòu bú shì wú jià yì shí, yǒu hé hǎo chù, gǎn lái jìn gòng? wáng yì duì dào: bì xià dé gāo yáo shùn, dào guò yǔ tāng, nán chǔ yuǎn mín, yǎng mù shèng rén gōng jiǎn zhī huà, bù gǎn yǐ qīng guó zhī měi rén, bù xiáng zhī yì bǎo, gǔ huò jūn xīn, gù zào zhū rú xiǎo chén, bèi yì qū shǐ. chén gǎn bù jǐn yī qiāng zhōng yì? wàng shèng ēn shōu lù. yáng dì xiào dào: wǒ zhè lǐ wú shù wén guān wǔ jiāng, nà yī gè bú shì zhōng chén yì shì, hé dú zài nǐ yī rén? wáng yì dào: zhōng yì nǎi guó jiā zhī bǎo, rén jūn měi huàn bù zú, ān yǒu yàn qí duō ér qì zhī zhě kuàng quǎn mǎ liàn zhǔ zhī chéng, jūn zǐ suǒ qǔ, chén suī yuǎn fāng fèi mín, shí fēng huà suǒ guān, bì xià níng rěn qì zhī hū? yáng dì tīng le dà xǐ, suì zhòng shǎng jìn gòng lái rén, biàn jiāng wáng yì liú zài zuǒ yòu chōng yòng. zì cǐ yǐ hòu, yáng dì fán shì shè cháo, huò gè chù yóu shǎng, jù dài wáng yì cì hou. wáng yì měi shì xiǎo xīn jǐn shèn, shuō huà zuò shì, jù néng tǐ xù rén xīn. yáng dì biàn shí fēn ài tā, hòu jiàn yòng shú le, shí kè yào tā zài miàn qián, zhǐ shì bù néng rù gōng.
說這些外國各島,因聞知新天子歡喜聲色貨利;邊遠地方,無不來進貢奇珍異玩,名馬美姬,盡將來進獻。一日煬帝設朝,有南楚道州地方,進一矮民,叫做王義;生得眉濃目秀,身材短小,行動舉止,皆可人意,又口巧心靈,善於應對。煬帝看了,問道:「你既非絕色佳人,又不是無價異實,有何好處,敢來進貢?」王義對道:「陛下德高堯舜,道過禹湯,南楚遠民,仰沐聖人恭儉之化,不敢以傾國之美人,不祥之異寶,蠱惑君心,故造侏儒小臣,備役驅使。臣敢不盡一腔忠義?望聖恩收錄。」煬帝笑道:「我這裡無數文官武將,那一個不是忠臣義士,何獨在你一人?」王義道:「忠義乃國家之寶,人君每患不足,安有厭其多而棄之者;況犬馬戀主之誠,君子所取,臣雖遠方廢民,實風化所關,陛下寧忍棄之乎?」煬帝聽了大喜,遂重賞進貢來人,便將王義留在左右充用。自此以後,煬帝凡事設朝,或各處游賞,俱帶王義伺候。王義每事小心謹慎,說話做事,俱能體恤人心。煬帝便十分愛他,後漸用熟了,時刻要他在面前,只是不能入宮。
yī rì yáng dì shè cháo wú shì, zhèng yào tuì rù hòu gōng, huí tóu hū jiàn wáng yì, miàn duō chóu cǎn zhī sè. yáng dì wèn dào: wáng yì, nǐ wèi hé zhè bān guāng jǐng? wáng yì huāng máng dá dào: chén méng bì xià hòu ēn, shǐ chén rì jìn tiān yán, zhēn bù shì zhī zāo féng, dàn hèn shēn gōng zhǐ chǐ, bù néng chū rù suí shì, shǎo xiào quǎn mǎ zhī láo, gù xīn cháng yàng yàng, jīn rì jué yōu xíng yú sè, wàng bì xià kuān ēn. yáng dì dào: zhèn yì shí kè shǎo nǐ bù dé, dàn hèn nǐ fēi gōng zhōng zhī wù nài hé? shuō bà yù niǎn zǎo yǐ rù gōng ér qù. wáng yì cǐ shí zài gōng mén shǒu, yòu bù rěn huí lái, yòu bù gǎn jìn qù, chī chī lì zài nà lǐ dāi xiǎng. hū bèi hòu yī rén, qīng qīng de zài tā jiān shàng yī pāi, shuō dào: wáng xiān ér, sī xiǎng xiē shén me? wáng yì huí tóu kàn shí, què shì shǒu xiǎn rén gōng tài jiān zhāng chéng, jí máng dá dào: zhāng gōng gōng, shī zhān. zhāng chéng wèn dào: wàn suì yé dài nǐ hǎo, zhǐ shì zhè bān jiā hòu, hái yǒu shén me bù chēng yì, zài cǐ mò xiǎng? wáng yì yǔ zhāng chéng jiāo hòu, biàn shuō dào: shí bù xiāng mán, wǒ wáng yì yīn méng huáng ēn, shí fēn chǒng ài, qíng gù zhāo xī suí jià, xī tú bào xiào dàn hèn huáng gōng gé yuè, bù dé suì xīn, gù cǐ cháng huái yàng yàng, bù qī jīn rì bèi lǎo gōng gōng kàn pò. zhāng chéng xiào le yī xiào, xì shuǎ tā dào: wáng xiān ér, nǐ yào rù gōng zhè hé nán, qīng qīng de jiāng xià biān nà dào ér gē qù, yǒu shén me jìn gōng bù dé. nà wáng yì chén yín dào: wú wén jìng shēn nǎi yòu tóng zhī shì, rú jīn kǒng pà zuò bù dé le. zhāng chéng dào: zuò dào zuò dé, zhǐ pà nǐ rěn tòng bù qǐ. wáng yì dào: ruò zuò dé lái, biàn rěn tòng hé fáng. zhāng chéng dào: nǐ dāng zhēn yào zuò, wǒ zì yǒu miào yào xiāng sòng. wáng yì dào: nán zǐ hàn shuō huà, qǐ yǒu xū miù.
一日煬帝設朝無事,正要退入後宮,回頭忽見王義,面多愁慘之色。煬帝問道:「王義,你為何這般光景?」王義慌忙答道:「臣蒙陛下厚恩,使臣日近天顏,真不世之遭逢,但恨深宮咫尺,不能出入隨侍,少效犬馬之勞,故心常怏怏,今日覺憂形於色,望陛下寬恩。」煬帝道:「朕亦時刻少你不得,但恨你非宮中之物奈何?」說罷玉輦早已入宮而去。王義此時在宮門首,又不忍回來,又不敢進去,痴痴立在那裡呆想。忽背後一人,輕輕的在他肩上一拍,說道:「王先兒,思想些什麼?」王義回頭看時,卻是守顯仁宮太監張成,即忙答道:「張公公,失瞻。」張成問道:「萬歲爺待你好,只是這般加厚,還有什麼不稱意,在此默想?」王義與張成交厚,便說道:「實不相瞞,我王義因蒙皇恩,十分寵愛,情顧朝夕隨駕,希圖報效;但恨皇宮隔越,不得遂心,故此常懷怏怏,不期今日被老公公看破。」張成笑了一笑,戲耍他道:「王先兒,你要入宮這何難,輕輕的將下邊那道兒割去,有什麼進宮不得。」那王義沉吟道:「吾聞淨身乃幼童之事,如今恐怕做不得了。」張成道:「做倒做得,只怕你忍痛不起。」王義道:「若做得來,便忍痛何妨。」張成道:「你當真要做,我自有妙藥相送。」王義道:「男子漢說話,豈有虛謬。」
èr rén shuō xiào le yī huí, biàn xié shǒu zǒu chū gōng lái, jìng dào zhāng jiā zhōng zuò xià. zhāng chéng zhì jiǔ kuǎn dài. jiǔ guò sān bēi, wáng yì zài sān qiú yào. zhāng chéng dào: rú jīn yào yǒu, hái xū cóng zhǎng jì jiào. mò yào yī shí gāo xìng, hòu lái qǔ bù dé lǎo pó, shēng bù de lìng láng, què lái mán yuàn xué shēng. wáng yì zhèng sè dào: rén shēng tiān dì jiān, jì zāo féng zhī yù zhī jūn, sǐ yì bù xī, zěn gǎn fù yǐ qī zǐ wèi niàn? zhāng chéng suì dào lǐ biān, qù ná chū yī bǎ chuī máo kě duàn de dāo, bìng liǎng bāo yào lái, fàng zài zhuō shàng, yòng shǒu zhǐ dìng, shuō dào: zhè yī bāo huáng sè de shì má yào, jiāng jiǔ diào lái chī le, biàn bù zhī tòng zhè yī bāo wǔ sè de, shì zhǐ xuè shōu kǒu de líng yào, dōu shì zhēn zhū hǔ pò gè yàng qí zhēn zài nèi, chá shàng biàn néng jié gài zhè bǎ dāo biàn shì dòng shǒu zhī wù. sān wù xiāng sòng, wú xiōng huí qù, hái xū zhēn zhuó ér xíng. wáng yì dào: jì méng zhǐ jiào, biàn láo xià shǒu rú hé? zhāng chéng dào: zhè gè kǒng pà shǐ bù dé. wáng yì dào: bù bì tuī cí, duàn wú yí lèi. zhāng chéng jiàn wáng yì zhēn xīn yào jìng, zhǐ de yòu ná xiē jiǔ chū lái, chàng yǐn yī fān, wáng yì chī dé bàn hān. zhèng shì:
二人說笑了一回,便攜手走出宮來,竟到張家中坐下。張成置酒款待。酒過三杯,王義再三求藥。張成道:「如今藥有,還須從長計較。莫要一時高興,後來娶不得老婆,生不得令郎,卻來埋怨學生。」王義正色道:「人生天地間,既遭逢知遇之君,死亦不惜,怎敢復以妻子為念?」張成遂到裡邊,去拿出一把吹毛可斷的刀,並兩包藥來,放在桌上,用手指定,說道:「這一包黃色的是麻藥,將酒調來吃了,便不知痛;這一包五色的,是止血收口的靈藥,都是珍珠琥珀各樣奇珍在內,搽上便能結蓋;這把刀便是動手之物。三物相送,吾兄回去,還須斟酌而行。」王義道:「既蒙指教,便勞下手如何?」張成道:「這個恐怕使不得。」王義道:「不必推辭,斷無遺累。」張成見王義真心要淨,只得又拿些酒出來,暢飲一番,王義吃得半酣。正是:
xiū tán yí tǐ bù dāng cán, tān què jūn wáng juàn chǒng gù.
休談遺體不當殘,貪卻君王眷寵固。
shuō dāng shí yáng dì tuì rù hòu gōng, xiāo hòu jiē zhù, jiē yàn qǔ lè, jiào xīn xuǎn shèng xià de gōng nǚ, lún bān jìn jiǔ jiāng yǒu shù xún, yáng dì jiàn yī gōng nǚ, yán sè suī shì píng cháng, xíng dòng dào yě zhuāng zhòng. yáng dì wèn tā hé chù rén shì. nà nǚ zǐ máng guì xià qù, huí dá jǐ jù, yī zì yě shěng tā bù chū, rě dé zhòng měi rén rěn bú zhù de hǎo xiào. yáng dì jiào tā qǐ lái, xiǎng dào: wáng yì xìng jí guāi qiǎo, sì fāng xiāng yǔ, tā duō huì jiǎng. xiāo hòu dào: hé bù xuān tā jìn lái, yǔ tā jiǎng yī jiǎng, dào yě yǒu qù. yáng dì biàn chà liǎng gè xiǎo nèi jiān, qù xuān wáng yì jìn gōng.
說當時煬帝退入後宮,蕭後接住,接宴取樂,叫新選剩下的宮女,輪班進酒;將有數巡,煬帝見一宮女,顏色雖是平常,行動到也莊重。煬帝問他何處人氏。那女子忙跪下去,回答幾句,一字也省他不出,惹得眾美人忍不住的好笑。煬帝叫他起來,想道:「王義性極乖巧,四方鄉語,他多會講。」蕭後道:「何不宣他進來,與他講一講,倒也有趣。」煬帝便差兩個小內監,去宣王義進宮。
nà liǎng gè xiǎo nèi jiān fèng zhǐ máng chū gōng lái, zhèng yào wèn dào wáng yì jiā qù, yǒu yī tài jiān shuō dào: wáng yì zài zhāng chéng jiā lǐ qù le. liǎng gè xiǎo nèi jiān, jiù xún dào zhāng chéng jiā, mén shàng máng yù qù tōng bào, tā men shì wú jiā juàn de, yòu shì nèi jiān, biàn méi yǒu shén me jì bì, liǎng gè zhí zhuàng jìn lǐ biān lái, tuī ér jìn qù, zhǐ jiàn wáng yì zhí tǐng tǐng de, shuì zài yī zhāng tà shàng, lòu chū le xià tǐ, zhāng chéng zhèng zài nà lǐ bǎ yào cā zài yáng wù de gēn shàng, jiāng yào dòng shǒu. zhāng chéng kàn jiàn le liǎng gè. jí biàn suō zhù wáng yì yě máng qǐ shēn, xì kù jié dài. nà liǎng gè xiǎo nèi jiān, jiàn tā liǎng gè zhè bān jǔ dòng, yòu jiàn zhuō shàng dāo zi yào bāo, dà jiā xiào gè bù zhǐ dào: nǐ men zài zhè lǐ zuò shén me shì? zhāng chéng jiàn tā liǎng gè shì yáng dì de jìn shēn tài jiān, bù biàn yǐn mán, zhǐ de jiāng wáng yì yào jìng shēn de yuán gù, yī yī shuō le. liǎng gè xiǎo nèi jiān dào: xìng shì wǒ men xún dào zhè lǐ, ruò zài chí xiē, wáng xiān ér nà wù, zǎo yǐ gē qù le. wàn suì yé zài hòu gōng, tè zhǐ jiào wǒ èr rén lái xuān nǐ, zuò sù xíng dòng bà. cǐ shí wáng yì yǐ yǒu bā jiǔ fēn jiǔ, jiàn yáng dì xuān tā, máng xiàng zhāng chéng tǎo xiē shuǐ lái, xǐ qù le yào, rú fēi tóng liǎng gè nèi jiān dào hòu gōng lái.
那兩個小內監奉旨忙出宮來,正要問到王義家去,有一太監說道:「王義在張成家裡去了。」兩個小內監,就尋到張成家,門上忙欲去通報,他們是無家眷的,又是內監,便沒有什麼忌避,兩個直撞進裡邊來,推而進去,只見王義直挺挺的,睡在一張榻上,露出了下體,張成正在那裡把藥擦在陽物的根上,將要動手。張成看見了兩個。即便縮住;王義也忙起身,系褲結帶。那兩個小內監,見他兩個這般舉動,又見桌上刀子藥包,大家笑個不止道:「你們在這裡做什麼事?」張成見他兩個是煬帝的近身太監,不便隱瞞,只得將王義要淨身的緣故,一一說了。兩個小內監道:「幸是我們尋到這裡,若再遲些,王先兒那物,早已割去了。萬歲爺在後宮,特旨叫我二人來宣你,作速行動罷。」此時王義已有八九分酒,見煬帝宣他,忙向張成討些水來,洗去了藥,如飛同兩個內監到後宮來。
yáng dì jiàn wáng yì mǎn liǎn wēi xūn, chuí tóu guì xià, biàn dào: nǐ zài nà lǐ chī jiǔ lái? wáng yì píng xī kǒu shé lì biàn, cǐ shí jìng nòng dé yī jù xǔ yě duì dá bù lái, liǎng gè nèi jiān yòu wēi wēi lěng xiào. yáng dì jiàn guāng jǐng yì cháng, biàn wèn liǎng gè nèi jiān dào: nǐ liǎng gè gāng cái zài hé chù xuān wáng yì dào lái? xiǎo nèi jiān dào: zài shǒu gōng jiān zhāng chéng jiā lǐ. yáng dì dào: chī jiǔ bù xiāo shuō le, hái yǒu shèn gōu dāng? xiǎo nèi jiān bǎ zhāng chéng de shuō huà, yǔ zhuō shàng de dāo yào, yī yī zòu wén. yáng dì tīng le, bǎ lóng méi wēi cù dào: wáng yì nǐ qǐ lái, zhèn duì nǐ shuō, fán jìng shēn zhī rén, dōu shì mìng fàn gū luán, shāng kè xíng hài, bú shì yǒu fáng fù mǔ xiōng dì, dìng shì xíng kè qī nú, suàn lái yǔ qí wèi sēng wèi dào, bù ruò jìng le shēn, hòu lái huò yǒu guāng yào shòu yòng de rì zi. jiù shì fù mǔ kěn gē shě le, wǒ men nèi xiē lǎo nèi jiān, hái yào tì tā tuī bā zì suàn huà dù, rán hòu hǎo xià shǒu kuàng shì hái tóng zhī shì. nǐ nián èr shí yǒu yú, qǐ kě wàng zì zào zuò, tǎng yǒu wèi tuǒ, qǐ bù wǎng hài le xìng mìng? wáng yì dào: chén méng bì xià lóng ēn, tiān gāo dì hòu, jí shǐ fěn shēn suì gǔ, yì suǒ bù xī tǎng yǒu chà wù, yuàn gān rèn shòu. yáng dì dào: nǐ de zhōng xīn yì dǎn, zhèn yǐ shēn zhì dàn nǐ zhǐ sī jǐn zhōng, què wàng bào běn. fù mǔ shēng nǐ xià lái, suī shì mán kuā, yě wàng nǐ yí shì yí jiā, shēng zhī fán yǎn, qǐ kě bǎ tā de yí tǐ, qīng qì huǐ shāng? wèi zhèn yī rén, shǐ nǐ fù mǔ yōu hún, bù ān zhūn xī, zhè duàn bù xǔ. rú ruò bù yī, zhèn lùn nǐ bù dàn bù jiàn wèi zhōng, ér fǎn wèi nì yǐ! wáng yì jiàn shuō, zhǐ bú zhù liú lèi, kòu shǒu xiè ēn.
煬帝見王義滿臉微醺,垂頭跪下,便道:「你在那裡吃酒來?」王義平昔口舌利便,此時竟弄得一句許也對答不來,兩個內監又微微冷笑。煬帝見光景異常,便問兩個內監道:「你兩個剛才在何處宣王義到來?」小內監道:「在守宮監張成家裡。」煬帝道:「吃酒不消說了,還有甚勾當?」小內監把張成的說話,與桌上的刀藥,一一奏聞。煬帝聽了,把龍眉微蹙道:「王義你起來,朕對你說,凡淨身之人,都是命犯孤鸞,傷克刑害,不是有妨父母兄弟,定是刑克妻孥,算來與其為僧為道,不若淨了身,後來或有光耀受用的日子。就是父母肯割捨了,我們那些老內監,還要替他推八字算劃度,然後好下手;況是孩童之事。你年二十有餘,豈可妄自造作,倘有未妥,豈不枉害了性命?」王義道:「臣蒙陛下隆恩,天高地厚,即使粉身碎骨,亦所不惜;倘有差誤,願甘任受。」煬帝道:「你的忠心義膽,朕已深知;但你只思盡忠,卻忘報本。父母生你下來,雖是蠻夸,也望你宜室宜家,生枝繁衍,豈可把他的遺體,輕棄毀傷?為朕一人,使你父母幽魂,不安窀穸,這斷不許。如若不依,朕論你不但不見為忠,而反為逆矣!」王義見說,止不住流淚,叩首謝恩。
yáng dì dào: gāng cái yǒu qián rì xīn xuǎn jìn lái de yī gè gōng nǚ, yán yǔ bù míng, yào nǐ qù pán wèn tā, kàn shì hé chù rén. shuō bà, biàn huàn nà gōng rén dāng miàn, wáng yì yǔ tā yī wèn yī dá, jìng rú yīng wǔ huà méi, zài liǔ yīn zhōng nòng shé tí huàn, wǎn zhuǎn hǎo tīng. xǐ de xiāo hòu yǔ zhòng měi rén xiào gè bù zhǐ. wáng yì pán wèn le yī huí, zhuǎn shēn duì yáng dì zòu dào: nà nǚ zǐ shì huī zhōu shè xiàn rén, xìng jiāng, zǔ fù shì jiā, tā xiǎo míng jiào zuò tíng tíng, nián fāng yī shí bā suì. wèi yīn fù mǔ jù wáng, qí xiōng jiān wán, tān le cái bó, yào jiāng tā xǔ pèi qián niú qià méng wàn suì diǎn xuǎn xiù nǚ, tíng tíng zì yì zhōu yuàn gān rù xuǎn, bèi chōng gōng yì. yáng dì tīng le, shuō dào: jù zhè bān shuō qǐ lái, yě shì gè yǒu zhì nǚ zǐ, suǒ yǐ jǔ zhǐ xíng dòng, yuán zì bù fán. zhèn jīn jiāng cǐ nǚ cì nǐ wèi qī, chéng yī duì xián míng fū fù hé rú? wáng yì jiàn shuō, máng guì xià qù dào: chén méng bì xià zhī yù zhī ēn, zhèng yù juān qū bào xiào, hé xiá niàn jí shì jiā? kuàng cǐ nǚ yǐ bèi xuǎn rù gōng, chén yì bù biàn lǐng chū. yáng dì dào: zhèn yì yǐ jué, bù bì tuī cí. wáng yì xiǎo dé yáng dì de xīn xìng, bù gǎn zài cí, zhǐ de tóng tíng tíng kòu shǒu xiè ēn. xiāo hòu dào: wáng yì, nǐ lǐng tā qù, jiào le tā wú huà, bù kě réng shuō niǎo yīn. tǎng gōng zhōng yǒu shì, yǐ biàn xuān tā jìn lái gù wèn. yáng dì yòu cì le xiē jīn bó, xiāo hòu yì cì le tā xiē zhēn zhū. wáng yì lǐng le tíng tíng, chū gōng dào jiā, chéng qí fū fù. wáng yì shēn gǎn yáng dì hòu ēn, yǔ tíng tíng zhāo xī fén xiāng yáo bài, fū fù ēn ài yì cháng. zhèng shì:
煬帝道:「剛才有前日新選進來的一個宮女,言語不明,要你去盤問他,看是何處人。」說罷,便喚那宮人當面,王義與他一問一答,竟如鸚鵡畫眉,在柳陰中弄舌啼喚,婉轉好聽。喜得蕭後與眾美人笑個不止。王義盤問了一回,轉身對煬帝奏道:「那女子是徽州歙縣人,姓姜,祖父世家,他小名叫做亭亭,年方一十八歲。為因父母俱亡,其兄奸頑,貪了財帛,要將他許配錢牛;恰蒙萬歲點選繡女,亭亭自詣州願甘入選,備充宮役。」煬帝聽了,說道:「據這般說起來,也是個有志女子,所以舉止行動,原自不凡。朕今將此女賜你為妻,成一對賢明夫婦何如?」王義見說,忙跪下去道:「臣蒙陛下知遇之恩,正欲捐軀報效,何暇念及室家?況此女已備選入宮,臣亦不便領出。」煬帝道:「朕意已決,不必推辭。」王義曉得煬帝的心性,不敢再辭,只得同亭亭叩首謝恩。蕭後道:「王義,你領他去,教了他吳話,不可仍說鳥音。倘宮中有事,以便宣他進來顧問。」煬帝又賜了些金帛,蕭後亦賜了他些珍珠。王義領了亭亭,出宮到家,成其夫婦。王義深感煬帝厚恩,與亭亭朝夕焚香遙拜,夫婦恩愛異常。正是:
běn yù jìng shēn bào zhǔ, shuí zhī yí shì yí jiā.
本欲淨身報主,誰知宜室宜家。
tǎng rán yī shí cán sǔn, jǐ chéng mèng lǐ kōng huā.
倘然一時殘損,幾成夢裡空花。