shēn guāng xùn sūn guāng xiàn yú rén qī chén zhài táo jùn zhāng yì guǎng líng mù gōng fēi zhōng jūn dú tián chéng zhào shé dú yě gé zhèn zá shuō yào
申光逊 孙光宪 渔人妻 陈寨 陶俊 张易 广陵木工 飞盅 菌毒 田承肇 蛇毒 冶葛鸩 杂说药
yì jí jiàng zhōu sēng cuī shuǎng liú lù shì jù róng zuǒ shǐ cuī róng diāo jùn cháo lǐ shēng wèi shū huáng fǔ jí wáng bù hóu yòu xuán lǐ yán jí kuǎi liàng
异疾绛州僧 崔爽 刘录事 句容佐史 崔融 刁俊朝 李生 魏淑 皇甫及 王布 侯又玄 李言吉 蒯亮
shēn guāng xùn
申光逊
jìn dài cáo zhōu guān chá pàn guān shēn guāng xùn, yán běn jiā guì lín. yǒu guān rén sūn zhòng áo, yù jū yú guì, jiāo guǎng rén yě. shēn wǎng yè zhī, yán yú wò nèi. guān zān xiāng jiàn yuē: fēi yōng yú jīn zhì yě, gài huàn nǎo tòng ěr. jí mìng chún jiǔ shēng yú. yǐ xīn là wù jì hú jiāo gān jiāng děng xiè jǐn bàn bēi, yǐ wēn jiǔ diào. yòu yú zhěn hán zhōng, qǔ yī hēi qī tǒng, rú jīn zhī shēng xiàng, ān yú bí qiào, xī zhī zhì jǐn, fāng jiù zhěn, zhěn yuán zuò wǎn, jù míng chāo běn gǎi yǒu hàn chū biǎo, qí jí lì yù, gài bí yǐn mán liáo zhī lèi yě. chū yù táng xián huà
近代曹州观察判官申光逊,言本家桂林。有官人孙仲敖,寓居于桂,交广人也。申往谒之,延于卧内。冠簪相见曰:非慵于巾栉也,盖患脑痛尔。即命醇酒升余。以辛辣物洎胡椒干姜等屑仅半杯,以温酒调。又于枕函中,取一黑漆筒,如今之笙项,安于鼻窍,吸之至尽,方就枕,(枕原作椀,据明抄本改)有汗出表,其疾立愈,盖鼻饮蛮獠之类也。(出《玉堂闲话》)
sūn guāng xiàn
孙光宪
huǒ shāo chuāng wú chū cù ní, shén yàn. sūn guāng xiàn cháng jiā rén zuò jiān bǐng, yī bì bào xuán zǐ yōng lú, bù jué luò huǒ tàn zhī shàng, jù yǐ cù ní fù zhī, zhì xiǎo bù tòng, yì wú bān hén. shì zhī sú shuō bù yàn duō wén. chū běi mèng suǒ yán
火烧疮无出醋泥,甚验。孙光宪尝家人作煎饼,一婢抱玄子拥炉,不觉落火炭之上,遽以醋泥傅之,至晓不痛,亦无瘢痕。是知俗说不厌多闻。(出《北梦琐言》)
yú rén qī
渔人妻
guā cūn yǒu yú rén qī dé láo jí, zhuǎn xiāng rǎn zhe, sǐ zhě shù rén. huò yún: qǔ bìng zhě shēng dīng guān zhōng qì zhī, qí bìng kě jué. qǐng zhī, qí nǚ bìng, jí shēng dīng guān zhōng, liú zhī yú jiāng. zhì jīn shān, yǒu yú rén jiàn ér yì zhī, yǐn zhī zhì àn. kāi shì zhī, jiàn nǚ zǐ yóu huó, yīn qǔ zhì yú shě. měi duō de mán lí yú yǐ shí zhī, jiǔ zhī bìng yù. suì wèi yú rén zhī qī, jīn shàng wú yàng. chū jī shén lù
瓜村有渔人妻得劳疾,转相染著,死者数人。或云:取病者生钉棺中弃之,其病可绝。顷之,其女病,即生钉棺中,流之于江。至金山,有渔人见而异之,引之至岸。开视之,见女子犹活,因取置渔舍。每多得鳗黧鱼以食之,久之病愈。遂为渔人之妻,今尚无恙。(出《稽神录》)
chén zhài
陈寨
chén zhài zhě, quán zhōu jìn jiāng wū yě, shàn jìn zhù zhī shù. wéi rén zhì jí, duō yù zhě. yǒu zhāng zhōu nì lǚ sū měng, qí zi bìng kuáng. rén mò néng liáo, nǎi wǎng qǐng chén. chén zhì, sū shì zi jiàn zhī, jǐ shǒu dà mà. zhài yuē: cǐ jí rù xīn yǐ. nǎi lì tán yú táng zhōng, jiè rén wú de qiè shì. zhì yè, nǎi qǔ sū shì zi, pī wèi liǎng piàn, xuán táng zhī dōng bì, qí xīn xuán běi yán xià. zhài fāng zài táng zhōng zuò fǎ, suǒ xuán zhī xīn, suì wèi quǎn shí. zhài qiú zhī bù dé, jīng jù, nǎi chí dāo wǎn zhuǎn yú dì, chū mén ér qù. zhǔ rén fú zhī, wèi qí zuò fǎ ěr. shí qǐng, nǎi chí xīn ér rù, nèi yú bìng zhě zhī fù. bèi fā lián chì, qí fù suì hé. sū shì zi jì wù. dàn lián hū dì pù, dì pù. jiā rén mò zhī cè. nǎi qí rì qù jiā shù lǐ, yǒu yì lì shǒu chí guān wén shū, sǐ yú dào bàng. chū nán zhōng yì lù, èr shí lǐ zhì yī dì pù. yì lì chí fú dié, yǐ cì chuán shòu. yù jìn qián pù, zhé lián hū yǐ jǐng zhī. nǎi zhài qǔ yì lì zhī xīn ér huó sū shì. sū suì yù rú gù. chū jī shén lù
陈寨者,泉州晋江巫也,善禁祝之术。为人治疾,多愈者。有漳州逆旅苏猛,其子病狂。人莫能疗,乃往请陈。陈至,苏氏子见之,戟手大骂。寨曰:此疾入心矣。乃立坛于堂中,戒人无得窃视。至夜,乃取苏氏子,劈为两片,悬堂之东壁,其心悬北檐下。寨方在堂中作法,所悬之心,遂为犬食。寨求之不得,惊惧,乃持刀宛转于地,出门而去。主人弗知,谓其作法耳。食顷,乃持心而入,内于病者之腹。被发连叱,其腹遂合。苏氏子既悟。但连呼递铺,递铺。家人莫之测。乃其日去家数里,有驿吏手持官文书,死于道傍。初南中驿路,二十里置一递铺。驿吏持符牒,以次传授。欲近前铺,辄连呼以警之。乃寨取驿吏之心而活苏氏。苏遂愈如故。(出《稽神录》)
táo jùn
陶俊
jiāng nán jí zhōu cì shǐ zhāng yào qīng, yǒu qiàn lì zhě táo jùn xìng jǐn zhí. cháng cóng jūn zhēng jiāng xī, wèi fēi shí suǒ zhōng, yīn yǒu yāo zú zhī jí, héng fú zhàng ér xíng. zhāng mìng shǒu zhōu yú guǎng líng zhī jiāng kǒu. yīn zhì bái shā shì, bì yǔ yú jiǔ sì. tóng lì zhě shén zhòng. yǒu èr shū shēng guò yú qián, dú gù jùn. xiāng yǔ yán yuē: cǐ rén hǎo xīn, yí wèi liáo qí jí. jí hū jùn, yǔ yào èr wán yuē: fú cǐ jí yù. nǎi qù. jùn guī zhōu tūn zhī. liáng jiǔ, jué fù zhōng tòng chǔ shén, qǐng zhī tòng zhǐ, jí yì duō chà. cāo gāo lǐ lǎn, yóu jué qīng jiàn. bái shā qù chéng bā shí lǐ, yī rì wǎng fù, bù yǐ wéi láo. hòu fǎng èr shū shēng, jìng bù fù jiàn. chū jī shén lù
江南吉州刺史张曜卿,有傔力者陶俊性谨直。尝从军征江西,为飞石所中,因有腰足之疾,恒扶杖而行。张命守舟于广陵之江口。因至白沙市,避雨于酒肆。同立者甚众。有二书生过于前,独顾俊。相与言曰:此人好心,宜为疗其疾。即呼俊,与药二丸曰:服此即愈。乃去。俊归舟吞之。良久,觉腹中痛楚甚,顷之痛止,疾亦多差。操篙理缆,尤觉轻健。白沙去城八十里,一日往复,不以为劳。后访二书生,竟不复见。(出《稽神录》)
zhāng yì
张易
jiāng nán xíng bù láng zhōng zhāng yì shǎo jū zāi chuān. bìng rè, kùn chuò qiě shén. huǎng hū jiàn yī shén rén zhǎng kě shǔ cùn, lì yú zhěn qián. chí yào sān wán yuē: tūn cǐ kě yù. yì shòu ér jí tūn zhī, èr wán qiǎn zhī, yī wán luò xí yǒu shēng. yīn zì qǐ qiú zhī bù dé. jiā rén jīng wèn hé wéi, jù shù suǒ jiàn, bìng yīn jí yù. ěr rì chū rù lǐ xiàng, liǎo wú suǒ kǔ. chū jī shén lù
江南刑部郎中张易少居菑川。病热,困惙且甚。恍惚见一神人长可数寸,立于枕前。持药三丸曰:吞此可愈。易受而亟吞之,二丸嗛之,一丸落席有声。因自起求之不得。家人惊问何为,具述所见,病因即愈。尔日出入里巷,了无所苦。(出《稽神录》)
guǎng líng mù gōng
广陵木工
guǎng líng yǒu mù gōng, yīn bìng, shǒu zú jiē quán quán yuán zuò jǔ, jù míng chāo běn gǎi suō, bù néng fù zhí jīn fǔ. fú yǒng xíng qǐ, zhì hòu tǔ miào qián, yù yī dào shì. zhǎng ér hēi sè, shén cǎi shén yì. hū wèn qí jí, yīn yǔ yào shù wán yuē: ěr cǐ dāng yù, dàn rì píng míng, fù huì yú cǐ. mù gōng cí yuē: mǒu bù néng xíng, jiā qù cǐ yuǎn, míng rì suī wǎn, shàng wèi néng zhì yě. dào shì yuē: ěr wú yōu, dàn zǎo zhì cǐ. suì bié qù. mù gōng jì guī, ěr qí yào. qǐng zhī, shǒu zú tòng shén, zhōng yè nǎi zhǐ, yīn jí dé mèi. wǔ gēng ér wù, jué shǒu zú shén qīng, yīn xià chuáng, qū zǒu rú gù. jí chí yì hòu tǔ miào qián. jiǔ zhī, nǎi jiàn dào shì yǐ zhàng ér lì. zài bài chén xiè. dào shì yuē: wú shòu ěr fāng, kě jiù rén jí kǔ. wú wéi mù jiàng ěr. suì zài bài shòu zhī. yīn wèn qí míng jū. yuē: wú zài zǐ jí gōng, yǒu shì kě fǎng wú yě. suì qù. mù jiàng dé fāng, yòng yǐ zhì jí, wú bù yù zhě. zhì zǐ jí gōng fǎng zhī, jìng bù fù jiàn. hòu yǒu fù rén jiǔ jí, yì yù yī dào shì, yǔ yào ér chà. yán qí róng mào, yì mù gōng suǒ jiàn yě. guǎng líng xún luàn, mù gōng jìng bù zhī suǒ zhī. chū jī shén lù
广陵有木工,因病,手足皆拳(拳原作举,据明抄本改)缩,不能复执斤斧。扶踊行乞,至后土庙前,遇一道士。长而黑色,神采甚异。呼问其疾,因与药数丸曰:铒此当愈,旦日平明,复会于此。木工辞曰:某不能行,家去此远,明日虽晚,尚未能至也。道士曰:尔无忧,但早至此。遂别去。木工既归,铒其药。顷之,手足痛甚,中夜乃止,因即得寐。五更而寤,觉手足甚轻,因下床,趋走如故。即驰诣后土庙前。久之,乃见道士倚杖而立。再拜陈谢。道士曰:吾授尔方,可救人疾苦。无为木匠耳。遂再拜受之。因问其名居。曰:吾在紫极宫,有事可访吾也。遂去。木匠得方,用以治疾,无不愈者。至紫极宫访之,竟不复见。后有妇人久疾,亦遇一道士,与药而差。言其容貌,亦木工所见也。广陵寻乱,木工竟不知所之。(出《稽神录》)
fēi zhōng
飞盅
jiāng lǐng zhī jiān yǒu fēi zhōng, qí lái yě yǒu shēng, bú jiàn xíng, rú niǎo míng jiū jiū jī jī rán. zhōng rén jí wéi lì, biàn xuè, yī yào duō bù chà. xún rì jiān bì bù jiù. chū cháo yě qiān zài
江岭之间有飞盅,其来也有声,不见形,如鸟鸣啾啾唧唧然。中人即为痢,便血,医药多不差。旬日间必不救。(出《朝野佥载》)
jūn dú
菌毒
lǐng nán fēng sú, duō wèi dú yào. lìng lǎo nú shí zhì gé sǐ, mái zhī. tǔ duī shàng shēng jùn zi, qí zhèng dāng fù shàng, shí zhī lì sǐ. shǒu zú é shàng shēng zhě, dāng rì sǐ. páng zì wài zhě, shù rì sǐ. jiàn yuǎn zhě, huò yī yuè liǎng yuè. quán yuǎn zhě, huò èr nián sān nián. wú de huó zhě. wéi yǒu chén huái qīng jiā yào néng jiě zhī. huò yǒu yǐ jūn yào tú mǎ biān tóu mǎ kòng shàng, fú zhuó shǒu jí dú, shì zhe kǒu jí sǐ. chū cháo yě qiān zài
岭南风俗,多为毒药。令老奴食治葛死,埋之。土堆上生菌子,其正当腹上,食之立死。手足额上生者,当日死。旁自外者,数日死。渐远者,或一月两月。全远者,或二年三年。无得活者。惟有陈怀卿家药能解之。或有以菌药涂马鞭头马控上,拂着手即毒,拭着口即死。(出《朝野佥载》)
tián chéng zhào
田承肇
wáng shǔ jiāng tián chéng zhào cháng lǐng qí jūn shù yú fèng xiáng. yīn yǐn qí qián chū, jiě ān qì yú lín mù zhī xià. miàn qián hū jiàn fāng yuán shù chǐ jìng dì zhōng, yǒu xiǎo shù zǐ yī jīng gāo shù chǐ. bìng wú kē yè, tǐng rán ér lì, yóu shén guāng huá. zhào jiù zhī wán nòng, yǐ shǒu shàng xià mó suō. qǐng kè jiān, shǒu zhǐ rú zhòng dú yào, kǔ bù jīn. yú shì biān mǎ guī yíng. zhì, bì bó yǐ cū yú tǒng. shí yǒu cūn yù shàn jìn, jū zài shēn shān zhōng. jí shǐ rén zhào dé, yǐ jiāng bù jiù. yù yuē: cǐ shì tāi shēng qī cùn shé xì chù, pēn dú zài shù mù jiān. mén zhě shù zhī lì hé, zhì zú. zhào yuē: shì yě. jí shǐ rén jiù bǐ zhǔ zhī. guǒ huò èr shé, zhǎng liù qī cùn. bì zhī. yù suì jìn lēi. zì bó jiān chèn, jiàn jiàn xià zhì yú wàn, yòu bìng chèn rù shí zhǐ, jǐn shí zhǐ yī jié, chèn zhī bù chū. cù chéng yī qiú zǐ xǔ ròu wán. suì yǐ lì dāo duàn cǐ yī jié, suǒ huàn fāng chú. qí duàn xià yī jié, jù rú yī qì qiú yě. chū yù táng xián huà
王蜀将田承肇常领骑军戍于凤翔。因引骑潜出,解鞍憩于林木之下。面前忽见方圆数尺静地中,有小树子一茎高数尺。并无柯叶,挺然而立,尤甚光滑。肇就之玩弄,以手上下摩娑。顷刻间,手指如中毒药,苦不禁。于是鞭马归营。至,臂膊已粗于桶。时有村妪善禁,居在深山中。急使人召得,已将不救。妪曰:此是胎生七寸蛇戏处,喷毒在树木间。扪者树枝立合,致卒。肇曰:是也。急使人就彼劚之。果获二蛇,长六七寸。毙之。妪遂禁勒。自膊间趁,渐渐下至于腕,又併趁入食指,尽食指一节,趁之不出。蹙成一球子许肉丸。遂以利刀断此一节,所患方除。其断下一节,巨如一气球也。(出《玉堂闲话》)
shé dú
蛇毒
zhào yán xǐ yún: zāo è shé huī suǒ shì chù, tiē zhī ài zhù, dāng shàng jiǔ zhī, lì chà. bù rán jí sǐ. fán shé niè jí dāng niè jí dāng niè sān zì yuán quē, jù míng chāo běn bǔ chù jiǔ jiǔ yuán zuò jiǔ, jù míng chāo běn gǎi zhī, yǐn qù dú qì, jí zhǐ. yuán quē chū chù, jīn jiàn yù táng xián huà
赵延禧云:遭恶蛇虺所螫处,帖之艾炷,当上灸之,立差。不然即死。凡蛇啮即当啮(即当啮三字原缺,据明抄本补)处灸(灸原作久,据明抄本改)之,引去毒气,即止。(原缺出处,今见《玉堂闲话》)
yě gé zhèn
冶葛鸩
yě gé shí zhī lì sǐ. yǒu yě gé chù, jí yǒu bái téng huā, néng jiě yě gé dú. zhèn niǎo shí shuǐ zhī chù, jí yǒu xī niú, xī niú bù zhuó jiǎo qí shuǐ, wù shí zhī bì sǐ. wèi zhèn shí shé zhī gù. chū cháo yě qiān zài
冶葛食之立死。有冶葛处,即有白藤花,能解冶葛毒。鸩鸟食水之处,即有犀牛,犀牛不濯角其水,物食之必死。为鸩食蛇之故。(出《朝野佥载》)
zá shuō yào
杂说药
yī shū yán hǔ zhōng yào jiàn, shí qīng ní yě zhū zhōng yào jiàn, huī jì ér shí. zhì bèi yīng shāng, yǐ dì huáng yè tiē zhī. yòu yù shí kě yǐ hài shǔ. zhāng zhuó céng shì zhī, shǔ zhòng dú rú zuì, yì bù shí rén, yóu zhī qǔ ní zhī yǐn zhī, xū yú píng fù. niǎo shòu chóng wù, yóu zhī jiě dú, hé kuàng rén hū! bèi cán niè zhě, yǐ jiǎ chóng mò fù zhī bèi mǎ yǎo zhě, shāo biān qiào huī tú zhī. gài qǔ qí xiāng fú yě. zhī zhū niè zhě, xióng huáng mò fù zhī jīn duàn xū xù zhě, qǔ xuán fù gēn jiǎo qǔ zhī, yǐ jīn xiāng duì, yǐ zhī tú ér fēng zhī, jí xiāng xù rú gù. shǔ ér nú táo zǒu, duō kè jīn, yǐ cǐ xù zhī, bǎi bù shī yī. chū cháo yě qiān zài
医书言虎中药箭,食清泥;野猪中药箭,豗荠 而食。雉被鹰伤,以地黄叶帖之。又礜石可以害鼠。张鷟曾试之,鼠中毒如醉,亦不识人,犹知取泥汁饮之,须臾平复。鸟兽虫物,犹知解毒,何况人乎!被蚕啮者,以甲虫末傅之;被马咬者,烧鞭鞘灰涂之。盖取其相服也。蜘蛛啮者,雄黄末傅之;筋断须续者,取旋覆根绞取汁,以筋相对,以汁涂而封之,即相续如故。蜀儿奴逃走,多刻筋,以此续之,百不失一。(出《朝野佥载》)
yì jí
异疾
jiàng zhōu sēng
绛州僧
yǒng huī zhōng, jiàng zhōu yǒu yī sēng bìng yē, dōu bù xià shí. rú cǐ shù nián, lín mìng zhōng, gào qí dì zǐ yún: wú qì jué zhī hòu, biàn kě kāi wú xiōng hóu, shì yǒu hé wù, yù zhī qí gēn běn. yán zhōng ér zú. dì zǐ yī qí yán kāi shì, xiōng zhōng de yī wù, xíng sì yú ér yǒu liǎng tóu, biàn tǐ xī shì ròu lín. dì zǐ zhì bō zhōng, tiào yuè bù zhǐ. xì yǐ zhū wèi zhì bō zhōng, suī bú jiàn shí, xū yú, xī huà chéng shuǐ. yòu yǐ zhū dú yào nèi zhī, jiē suí xiāo huà. shí xià zhōng lán shú, sì zhòng yú shuǐ cì zuò diàn, yǒu yī sēng wǎng, yīn yǐ shǎo diàn zhì bō zhōng, cǐ chóng kuāng jù, rào bō chí zǒu, xū yú huà chéng shuǐ. shì chuán yǐ diàn shuǐ liáo yē jí. chū guǎng wǔ xíng jì
永徽中,绛州有一僧病噎,都不下食。如此数年,临命终,告其弟子云:吾气绝之后,便可开吾胸喉,视有何物,欲知其根本。言终而卒。弟子依其言开视,胸中得一物,形似鱼而有两头,遍体悉是肉鳞。弟子致钵中,跳跃不止。戏以诸味致钵中,虽不见食,须臾,悉化成水。又以诸毒药内之,皆随销化。时夏中蓝熟,寺众于水次作靛,有一僧往,因以少靛致钵中,此虫恇惧,绕钵驰走,须臾化成水。世传以靛水疗噎疾。(出《广五行记》)
cuī shuǎng
崔爽
yǒng huī zhōng, yǒu cuī shuǎng zhě. měi shí shēng yú, sān dòu nǎi zú. yú hòu jī, zuò kuài wèi chéng, shuǎng rěn jī bù jīn, suì tǔ yī wù, zhuàng rú há ma. zì cǐ zhī hòu, bù fù néng shí kuài yǐ. chū cháo yě qiān zài
永徽中,有崔爽者。每食生鱼,三斗乃足。于后饥,作鲙未成,爽忍饥不禁,遂吐一物,状如虾蟆。自此之后,不复能食鲙矣。(出《朝野佥载》)
liú lù shì
刘录事
hé zhōu liú lù shì zhě, dà lì zhōng bà guān, jū hé zhōu páng xiàn. shí jiān shù rén, yóu néng shí kuài, cháng yán kuài wèi wèi cháng guǒ fù. yì kè nǎi wǎng yú bǎi yú jīn, huì yú yě tíng, guān qí xià zhù. liú chū shí kuài shù dié, hū shì xiǎo gěng, yīn gē gē yuán zuò ké, jù míng chāo běn gǎi chū yī gǔ zhū zi dà rú dòu. nǎi zhì yú chá ōu zhōng, yǐ dié fù zhī. shí wèi bàn, guài fù ōu dié qīng cè. jǔ shì zhī, xiàng gǔ zhū zi yǐ zhǎng shù cùn rú rén zhuàng. zuò kè jìng guān zhī, suí shì ér zhǎng, qǐng kè zhǎng jí rén. suì zuó liú, yīn xiāng ōu liú xiě. liáng jiǔ gè sàn zǒu, yī xún tīng zhī xī, yī zhuǎn tīng zhī zuǒ, jù nǎi hòu mén, xiāng chù, xī chéng yī rén, nǎi liú yě. shén yǐ chī yǐ, bàn rì fāng néng yǔ. fǎng qí suǒ yǐ, jiē bù xǐng zhī. liú zì shì è kuài. chū yǒu yáng zá zǔ
和州刘录事者,大历中罢官,居和州旁县。食兼数人,尤能食鲙,尝言鲙味未尝果腹。邑客乃网鱼百余斤,会于野庭,观其下箸。刘初食鲙数碟,忽似小哽,因咯(咯原作壳,据明抄本改)出一骨珠子大如豆。乃置于茶瓯中,以碟覆之。食未半,怪覆瓯碟倾侧。举视之,向骨珠子已长数寸如人状。座客竞观之,随视而长,顷刻长及人。遂捽刘,因相殴流血。良久各散走,一循厅之西,一转厅之左,俱乃后门,相触,翕成一人,乃刘也。神已痴矣,半日方能语。访其所以,皆不省之。刘自是恶鲙。(出《酉阳杂俎》)
jù róng zuǒ shǐ
句容佐史
jù róng xiàn zuǒ shǐ néng dàn kuài zhì shù shí jīn, héng chī bù bǎo. xiàn lìng wén qí shàn dàn, nǎi chū bǎi jīn, shǐ kuài shí zhì jǐn. yīn jué qì mèn, jiǔ zhī, tǔ chū yī wù, zhuàng rú má xié dǐ. xiàn lìng mìng xǐ chū, ān kuài suǒ, kuài xī chéng shuǐ. lèi wèn yī rén shù shì, mò néng míng zhī. lìng xiǎo lì chí wǎng yáng zhōu mài zhī, jì yǒu shí zhě. jiè zhī: ruò yǒu mǎi zhě, dàn gāo jǔ qí jià, kàn zhì jǐ qián. qí rén zhì yáng zhōu, sì wǔ rì, yǒu hú qiú mǎi. chū qǐ yī qiān, lèi zēng qí jià. dào sān bǎi guàn wén, hú zhé hái zhī. chū wú chóu zuò. rén wèi hú yuē: shì jù róng xiàn lìng jiā wù, jūn bì mǎi zhī, dāng xiāng suí qù. hú yīn suí zhì jù róng. xiàn lìng wèn cǐ shì hé wù, hú yún: cǐ shì xiāo yú zhī jīng, yì néng xiāo rén fù zhōng kuài bìng. rén yǒu huàn zhě yǐ yī piàn rú zhǐ duān, shéng xì zhī, zhì bìng suǒ. qí kuài jì xiāo. wǒ běn guó tài zǐ, shǎo huàn cǐ bìng, fù qiú yù bìng zhě, shǎng zhī qiān jīn. jūn ruò jiàn mài, dāng huò dà lì. lìng jìng mài bàn yǔ zhī. chū guǎng yì jì
句容县佐史能啖鲙至数十斤,恒吃不饱。县令闻其善啖,乃出百斤,史快食至尽。因觉气闷,久之,吐出一物,状如麻鞋底。县令命洗出,安鲙所,鲙悉成水。累问医人术士,莫能名之。令小吏持往扬州卖之,冀有识者。诫之:若有买者,但高举其价,看至几钱。其人至扬州,四五日,有胡求买。初起一千,累增其价。到三百贯文,胡辄还之。初无酬酢。人谓胡曰:是句容县令家物,君必买之,当相随去。胡因随至句容。县令问此是何物,胡云:此是销鱼之精,亦能销人腹中块病。人有患者、以一片如指端,绳系之,置病所。其块既销。我本国太子,少患此病,父求愈病者,赏之千金。君若见卖,当获大利。令竟卖半与之。(出《广异记》)
cuī róng
崔融
táng guó zǐ sī yè zhī zhì gào cuī róng bìng bǎi yú rì, fù zhōng chóng shí jí tòng bù néng rěn. yǒu yī wù rú shǒu gōng, cóng xià bù chū, xū yú ér zú. chū cháo yě qiān zài
唐国子司业知制诰崔融病百余日,腹中虫蚀极痛不能忍。有一物如守宫,从下部出,须臾而卒。(出《朝野佥载》)
diāo jùn cháo
刁俊朝
ān kāng líng rén diāo jùn cháo, qí qī bā yù xiàng yǐng zhě. chū wēi ruò jī luǎn, jiàn jù rú sān sì shēng píng àng. jī wǔ nián, dà rú shù hú zhī dǐng, zhòng bù néng xíng. qí zhōng yǒu qín sè shēng qìng xūn chí zhī xiǎng, xì ér tīng zhī, ruò hé yīn lǜ, líng líng kě lè. jī shù nián, yǐng wài shēng xiǎo xué rú zhēn máng zhě, bù zhī jǐ yì. měi tiān yù yǔ. zé xué zhōng chuī bái yān, fēi fēi rú sī lǚ. jiàn gāo bù sàn, jié wèi tún yún, yǔ zé lì jiàng. qí jiā shào zhǎng jù zhī, xián qǐng yuǎn sòng yán xué. jùn cháo liàn liàn bù néng yǐ, yīn wèi qī yuē: wú pò yǐ zhòng yì, jiāng bù néng bì yú kàng lì. sòng jūn yú wú rén zhī jìng, rú hé? qī yuē: wú cǐ jí chéng kě zēng wù. sòng zhī yì sǐ, chāi zhī yì sǐ. jūn dāng wèi wǒ jué chāi zhī, kàn yǒu hé wù. jùn cháo jí mó cuì lì rèn, huī tiāo jiāng jí qī qián. yǐng zhōng xuān rán yǒu shēng, suì sì fēn pī liè. yǒu yī dà náo. tiào yuè tà ér qù. jí yǐ bó xù guǒ zhī, suī yǐng jí dùn yù, ér míng rán dà jiàn yǐ. míng rì, yǒu huáng guān kòu mén yuē: wú nǎi zuó yuē yǐng zhōng zǒu chū zhī náo yě. wú běn mí hóu zhī jīng, jiě zhì fēng yǔ. wú hé yǔ hàn jiāng guǐ chóu tán lǎo jiāo hái wǎng, cháng yǔ chān chuán gě jiāng zhì, bǐ tā fù zhī, yǐ qiú zhōu zhōng hóu liáng, yǐ yǎng sūn xī. zuó zhě tài yī zhū jiāo, sōu suǒ dǎng yǔ, gù jiè jūn fū rén qiú qí zhī lǐng, yǐ nì xìng mìng. suī fēn bù xiāng gān, rán wèi lèi yì shén yǐ. jīn yú fèng huáng shān shén chù, qiú dé shǎo xǔ líng gāo, qǐng jūn tú zhī, xìng dāng lì yù. jùn cháo rú qí yán tú zhī, suí shǒu chuāng hé. jùn cháo yīn liú huáng guān, pēng jī shè shí. shí qì, shì jiǔ yù yǐn, huáng guān yīn zhuǎn hóu gāo gē, yòu wèi sī páo qióng yù zhī yīn, wǎng bù kēng qiāng kě ài. jì ér cí qù, mò zhī suǒ yì. shí dà dìng zhōng yě. chū xù xuán guài lù
安康伶人刁俊朝,其妻巴妪项瘿者。初微若鸡卵,渐巨如三四升瓶盎。积五年,大如数斛之鼎,重不能行。其中有琴瑟笙磬埙篪之响,细而听之,若合音律,泠泠可乐。积数年,瘿外生小穴如针芒者,不知几亿。每天欲雨。则穴中吹白烟,霏霏如丝缕。渐高布散,结为屯云,雨则立降。其家少长惧之,咸请远送岩穴。俊朝恋恋不能已,因谓妻曰:吾迫以众议,将不能庇於伉俪。送君于无人之境,如何?妻曰:吾此疾诚可憎恶。送之亦死,拆之亦死。君当为我决拆之,看有何物。俊朝即磨淬利刃,挥挑将及妻前。瘿中轩然有声,遂四分披裂。有一大猱。跳跃蹋而去。即以帛絮裹之,虽瘿疾顿愈,而冥然大渐矣。明日,有黄冠扣门曰:吾乃昨曰瘿中走出之猱也。吾本猕猴之精,解致风雨。无何与汉江鬼愁潭老蛟还往,常与觇船舸将至,俾他覆之,以求舟中餱粮,以养孙息。昨者太一诛蛟,搜索党与,故借君夫人蝤蛴之领,以匿性命。虽分不相干,然为累亦甚矣。今于凤凰山神处,求得少许灵膏,请君涂之,幸当立愈。俊朝如其言涂之,随手疮合。俊朝因留黄冠,烹鸡设食。食讫,贳酒欲饮,黄冠因转喉高歌,又为丝匏琼玉之音,罔不铿锵可爱。既而辞去,莫知所诣。时大定中也。(出《续玄怪录》)
lǐ shēng
李生
tiān bǎo zhōng, yǒu lǒng xī lǐ shēng zì bái yī diào xuǎn guì zhōu cān jūn. jì zhì rèn, yǐ rè bìng xún yú. jué zuǒ rǔ tòng bù kě rěn, jí shì zhī, lóng ruò yōng zhǒng zhī zhuàng, jí zhào yī yàn qí mài. yī zhě yuē: zàng fǔ wú tā, ruò yì zhōng yǒu wù, yǐ huì gōng qí rǔ, rǔ tòng ér yōng bù kě wèi yě. yòu xún yú, bìng shén. yī rì yōng kuì, yǒu yī zhì, zì zuǒ rǔ zhōng tū ér fēi chū, bù zhī suǒ zhǐ. shì xī lǐ shēng zú. chū xuān shì zhì
天宝中,有陇西李生自白衣调选桂州参军。既至任,以热病旬余。觉左乳痛不可忍,及视之,隆若痈肿之状,即召医验其脉。医者曰:脏腑无他,若臆中有物,以喙攻其乳,乳痛而痈不可为也。又旬余,病甚。一日痈溃,有一雉,自左乳中突而飞出,不知所止。是夕李生卒。(出宣室志)
wèi shū
魏淑
dà lì zhōng, yuán chá wèi qióng zhōu cì shǐ. ér zhōu chéng jiāng yǒu wèi shū zhě, fū tǐ hóng zhuàng, nián fāng sì shí, qīn lǎo qī shǎo. ér hū zhōng yì jí, wú suǒ suān kǔ, dàn yǐn shí rì sǔn, shēn tǐ rì xiāo ěr. yī shēng shù shì, gǒng shǒu wú cuò. hán shǔ wèi zhōu, jí rú yīng hái yān, bù fù néng xíng zuò yǔ yán. qí mǔ yǔ qī, gèng xiāng tí bào. yù shū zhī shēng yuē, jiā rén zhào sēng zhì zhāi. qí qī nǎi yǐ chāi gǔ xié zhī yǐ bǔ, xū yú, néng jǐn yī xiǎo ōu. zì shì rì jiā suǒ shí, shēn yì jiàn zhǎng, bù bàn suì, nǎi fù qí chū. chá zé shòu yǔ gù zhí, qū qū qì lì, qiě wú shǎo yì. hòu shí yú nián, hàn mán, zhàn sǐ yú chén. chū jí yì jì
大历中,元察为邛州刺史。而州城将有魏淑者,肤体洪壮,年方四十,亲老妻少。而忽中异疾,无所酸苦,但饮食日损,身体日销耳。医生术士,拱手无措。寒暑未周,即如婴孩焉,不复能行坐语言。其母与妻,更相提抱。遇淑之生曰,家人召僧致斋。其妻乃以钗股挟之以哺,须臾,能尽一小瓯。自是日加所食,身亦渐长,不半岁,乃复其初。察则授与故职,趋驱气力,且无少异。后十余年,捍蛮,战死于陈。(出《集异记》)
huáng fǔ jí
皇甫及
huáng fǔ jí zhě, qí fù wèi tài yuán shǎo yǐn, shén zhōng ài zhī. jí shēng rú cháng ér, zhì xián tōng rén chén suì, nián shí sì yǐ, hū gǎn yì bìng. fēi yǒu qiè jī chè gǔ zhī kǔ, dàn bào zhǎng ěr. yú shí ér shēn yuè qī chǐ, dài jiān shù wéi, zhǎng chuài dà jué, fù sān bèi yú xī yǐ. míng nián qiū, wú jí ér shì. chū sān shuǐ xiǎo dú
皇甫及者,其父为太原少尹,甚钟爱之。及生如常儿,至咸通壬辰岁,年十四矣,忽感异病。非有切肌彻骨之苦,但暴长耳。逾时而身越七尺,带兼数围,长啜大嚼,复三倍于昔矣。明年秋,无疾而逝。(出《三水小牍》)
wáng bù
王布
yǒng zhēn nián, dōng shì bǎi xìng wáng bù zhī shū, cáng qián qiān wàn, shāng lǚ duō bīn zhī. yǒu nǚ nián shí sì wǔ, yàn lì cōng wù. bí liǎng kǒng gè chuí xī ròu, rú zào jiā zi, qí gēn xì rú má yán, zhǎng cùn xǔ, chù zhī tòng rù xīn suǐ. qí fù pò qián shù bǎi wàn zhì zhī, bù chà. hū yī rì, yǒu fàn sēng qǐ shí, yīn wèn bù: zhī jūn nǚ yǒu yì jí, kě yī jiàn, wú néng zhǐ zhī. bù bèi wèn dà xǐ. jí jiàn qí nǚ, sēng nǎi qǔ yào sè zhèng bái, chuī qí bí zhōng. shǎo qǐng zhāi qù zhī, chū shǎo huáng shuǐ, dōu wú suǒ kǔ. bù shǎng zhī bǎi jīn, fàn sēng yuē: wú xiū dào zhī rén, bù shòu hòu shī, wéi qǐ cǐ sāi ròu. suì zhēn zhòng ér qù, shì jí rú fēi. bù yì yì qí xián shèng yě. jì sēng qù wǔ liù fāng, fāng yuán zuò qiè, jù míng chāo běn gǎi fù yǒu yī shào nián, měi rú guān yù, qí bái mǎ, suì kòu qí mén yuē: shì yǒu hú sēng dào wú? bù jù yán rù, jù shù hú sēng shì. qí rén xū jiē bù yuè yuē: mǎ xiǎo jué zú, jìng hòu cǐ sēng. bù jīng yì, jí qí gù. yuē: shàng dì shī lè shén èr rén, jìn zhī cáng yú jūn nǚ bí zhōng. wǒ tiān rén yě, fèng mìng lái qǔ, bù yì cǐ sēng xiān qǔ zhī, dāng huò qiǎn yǐ. bù fāng zuò lǐ, jǔ shǒu ér shī. chū yǒu yáng zá zǔ
永贞年,东市百姓王布知书,藏钱千万,商旅多宾之。有女年十四五,艳丽聪悟。鼻两孔各垂息肉,如皂夹子,其根细如麻綖,长寸许,触之痛入心髓。其父破钱数百万治之,不差。忽一日,有梵僧乞食,因问布:知君女有异疾,可一见,吾能止之。布被问大喜。即见其女,僧乃取药色正白,吹其鼻中。少顷摘去之,出少黄水,都无所苦。布赏之百金,梵僧曰:吾修道之人,不受厚施,唯乞此塞肉。遂珍重而去,势疾如飞。布亦意其贤圣也。计僧去五六坊,(坊原作切,据明抄本改)复有一少年,美如冠玉,骑白马,遂扣其门曰:适有胡僧到无?布遽延入,具述胡僧事。其人吁嗟不悦曰:马小蹶足,竟后此僧。布惊异,诘其故。曰:上帝失乐神二人,近知藏于君女鼻中。我天人也,奉命来取,不意此僧先取之,当获谴矣。布方作礼,举手而失。(出《酉阳杂俎》)
hóu yòu xuán
侯又玄
jīng zhōu chǔ shì hóu yòu xuán, cháng chū jiāo, cè yú huāng zhǒng shàng. jí xià, diē shāng qí zhǒu, chuāng shén. xíng shù bǎi bù, féng yī lǎo rén. wèn hé suǒ ruò yě, yòu xuán jù yán, qiě jiàn qí zhǒu. lǎo rén yán: ǒu yǒu liáng yào, kě fēng zhī, shí rì bù kāi, bì yù. yòu xuán rú qí yán, jí jiě shì, yī bì suì luò. yòu xuán xiōng dì wǔ liù rén hù bìng, bìng bì chū xuè yuè yú. yòu xuán jiàn xiōng liǎng bì, hū bìng chuāng liù qī chù. xiǎo zhě rú yú qián, dà zhě rú qián, jiē huò rén miàn. míng chāo běn cǐ tiáo yǔ xià tiáo xiāng lián bìng chū yǒu yáng zá zǔ juǎn shí wǔ
荆州处士侯又玄,尝出郊,厕于荒冢上。及下,跌伤其肘,疮甚。行数百步,逢一老人。问何所若也,又玄具言,且见其肘。老人言:偶有良药,可封之,十日不开,必愈。又玄如其言,及解视,一臂遂落。又玄兄弟五六人互病,病必出血月余。又玄见兄两臂,忽病疮六七处。小者如榆钱,大者如钱,皆或人面。(明抄本此条与下条相连并出《酉阳杂俎》卷十五)
yòu jiāng biǎo cháng yǒu shāng rén, zuǒ bì yǒu chuāng, xī rú rén miàn, yì wú tā kǔ. shāng rén xì dī jiǔ kǒu zhōng, qí miàn yì chì. yǐ wù shí zhī, fán wù bì shí. shí duō, jué bó nèi ròu zhǎng qǐ, yí wèi zài qí zhōng yě. huò bù shí zhī, zé yī bì jí yān. yǒu shàn yī zhě, jiào qí lì shì zhū yào. jīn shí cǎo mù xī shì zhī, zhì bèi mǔ, qí chuāng nǎi jù méi bì kǒu. shāng rén xǐ yuē: cǐ yào bì zhì yě. yīn yǐ xiǎo wěi tǒng huǐ qí kǒu, guàn zhī. shù rì chéng jiā. suì yù. chū yǒu yáng zá zǔ
又江表尝有商人,左臂有疮,悉如人面,亦无他苦。商人戏滴酒口中,其面亦赤。以物食之,凡物必食。食多,觉膊内肉涨起,疑胃在其中也。或不食之,则一臂瘠焉。有善医者,教其历试诸药。金石草木悉试之,至贝母,其疮乃聚眉闭口。商人喜曰:此药必治也。因以小苇筒毁其口,灌之。数日成痂。遂愈。(出《酉阳杂俎》)
lǐ yán jí
李言吉
jīn zhōu fáng yù shǐ cuī yáo fēng yǒu qīn wài shēng lǐ yán jí zhě. zuǒ mù shàng liǎn hū yǎng, ér shēng yī xiǎo chuāng. jiàn zhǎng dà rú yā luǎn, qí gēn rú xián. héng yā qí mù bù néng kāi, yáo fēng měi huàn zhī. tā rì yǐn zhī jiǔ, lìng dà zuì, suì pōu qù zhī. yán jí bù zhī jué yě, zhuì jì pò, zhōng yǒu huáng què, míng zào ér qù. chū wén qí lù
金州防御使崔尧封有亲外甥李言吉者。左目上脸忽痒,而生一小疮。渐长大如鸭卵,其根如弦。恒压其目不能开,尧封每患之。他日饮之酒,令大醉,遂剖去之。言吉不知觉也,赘既破,中有黄雀,鸣噪而去。(出《闻奇录》)
kuǎi liàng
蒯亮
chǔ shì kuǎi liàng, yán qí suǒ zhī é jiǎo huàn liú. yī wèi gē zhī, dé yī hēi shí qí zǐ. jù fǔ jī zhī, zhōng bù shāng quē. fù yǒu zú jìng shēng liú zhě. yīn zhì qìng jia, wèi zhì quǎn suǒ zé, zhèng niè qí liú. qí zhōng de zhēn bǎi yú méi, jiē kě yòng, jí yì yù. chū jī shén lù
处士蒯亮,言其所知额角患瘤。医为割之,得一黑石棋子。巨斧击之,终不伤缺。复有足胫生瘤者。因至亲家,为猘犬所齰,正啮其瘤。其中得针百余枚,皆可用,疾亦愈。(出《稽神录》)