cǐ juǎn sòng bǎn yuán quē, yǔ kǎo jiā cáng zhū shū dé shí yī rén bǔ zhī, qí yú quē wén shàng qí tā rì, shí shān tán kǎi zhì běn juǎn yuán quē, tán shì chū yìn běn yǒu cǐ juǎn, wèi zhī suǒ chū, hòu yìn běn chè chū. fù zēng shí yǔ yún yún, jīn jiāng chū yìn běn cǐ juǎn fù lù yú hòu, yǐ zī cān kǎo.
此卷宋版原缺,予考家藏诸书得十一人补之,其余缺文尚俟他日,十山谈恺志(本卷原缺,谈氏初印本有此卷,未知所出,后印本撤出。附增识语云云,今将初印本此卷附录于后,以资参考)。
xǐ shì wèi jìng yú qī zhōu dí qī zōu dài zhēng qī dòu liè nǚ zhèng shén zuǒ nǚ lú fū rén fú fèng qī lǚ róng fēng jǐng wén gāo yàn zhāo nǚ lǐ dàn nǚ yǐ xià jù quē
洗氏 卫敬瑜妻 周迪妻 邹待征妻 窦烈女 郑神佐女 卢夫人 符凤妻 吕荣 封景文 高彦昭女 李诞女 (以下俱缺)
yì chéng qī wèi zhī gǔ qī hóu sì niáng zhèng lù nǚ zōu pū qī gē zhě fù
义成妻 魏知古妻 侯四娘 郑路女 邹仆妻 歌者妇
xǐ shì
洗氏
xǐ shì. gāo liáng rén. shì wèi nán yuè shǒu lǐng, bù luò shí yú wàn. yòu xián míng, zài fù mǔ jiā, néng fǔ xún bù zhòng, yā fú zhū yuè. gāo liáng tài shǒu féng bǎo wén qí zhì xíng, pīng wèi qī. měi yǔ fū bǎo, cān jué cí sòng, zhèng lìng yǒu xù. hóu jǐng fǎn, dū du xiāo bó zhēng bīng rù yuán, yí cì shǐ lǐ qiān rén zhào bǎo. bǎo yù wǎng, shì yí qí fǎn, zhǐ zhī. hòu guǒ fǎn. bǎo zú, lǐng biǎo dà luàn, shì huái jí zhī, bǎi yuè yàn rán. zi pū shàng yòu, yǐ shì gōng fēng xìn dōu hóu, zhào cè shì wèi gāo liáng jùn tài fū rén, lài xiù xiǎn yóu luò sì mǎ ān chē, gǔ chuī huī chuáng jīng jié, rú cì shǐ zhī yí. pū zú. bǎi yuè hào fū rén wéi shèng mǔ. wáng zhòng xuān fǎn, fū rén shuài shī bài zhī. qīn pī jiǎ chéng mǎ, xún fǔ zhū zhōu, lǐng nán xī dìng. fēng qiáo guó fū rén. mù fǔ shǔ zhǎng shǐ, guān shǔ gěi yìn zhāng, pián yí xíng shì. huáng hòu cì yǐ shǒu shì jí yàn fú yī xí. shí fān zhōu zǒng guǎn zhào nà tān nüè, lí liáo duō wáng pàn. fū rén shàng fēng shì lùn zhī, chì fū rén zhāo wèi. fū rén qīn zài zhào shū. zì chēng shǐ zhě, lì shí yú zhōu, xuān shù dé yì, suǒ guò jiē jiàng. wén dì cì fū rén lín zhèn xiàn tāng mù yì. zú shì chéng jìng.
洗氏。高凉人。世为南越首领,部落十余万。幼贤明,在父母家,能抚循部众,压服诸越。高凉太守冯宝闻其志行,娉为妻。每与夫宝,参决词讼,政令有序。侯景反,都督萧勃征兵入援,遗刺史李迁仁召宝。宝欲往,氏疑其反,止之。后果反。宝卒,岭表大乱,氏怀集之,百越晏然。子仆尚幼,以氏功封信都侯,诏册氏为高凉郡太夫人,赉繍幰油络驷马安车,鼓吹麾幢旌节,如刺史之仪。仆卒。百越号夫人为圣母。王仲宣反,夫人帅师败之。亲披甲乘马,巡抚诸州,岭南悉定。封谯国夫人。幕府署长史,官属给印章,便宜行事。皇后赐以首饰及宴服一袭。时番州总管赵纳贪虐,黎獠多亡叛。夫人上封事论之,敕夫人招慰。夫人亲载诏书。自称使者,历十余州,宣述德意,所过皆降。文帝赐夫人临振县汤沐邑。卒谥诚敬。
yòu xǐ shì gāo zhōu bǎo níng rén yě. shēn cháng qī chǐ, duō zhì móu, yǒu sān rén zhī lì, liǎng rǔ zhǎng èr chǐ yú. huò mào rè yuǎn xíng, liǎng rǔ dā zài jiān shàng. qín mò wǔ lǐng sāng luàn, xǐ shì diǎn jí jūn dīng, gù hù xiāng lǐ, mán yí qiú zhǎng bù gǎn qīn yì. jí zhào tuó chēng wáng, biàn bà lǐng biǎo, xǐ shì nǎi jī jūn zhuāng wù yòng èr bǎi dān rù jìn. zhào tuó dà wèi yuè. yǔ zhī yán shí zhèng jí lùn bīng fǎ, zhì biàn zòng héng, tuó jìng bù néng zhé. zhàng wěi qí zhì gāo liáng, ēn wēi zhèn wù. lín jùn lài zhī. jīn nán dào duō xǐ xìng, duō qí zhī liú yě. chū lǐng biǎo lù yì, jù tán shì chū yìn běn fù lù
又洗氏高州保宁人也。身长七尺,多智谋,有三人之力,两乳长二尺余。或冒热远行,两乳搭在肩上。秦末五岭丧乱,洗氏点集军丁,固护乡里,蛮夷酋长不敢侵轶。及赵陀称王,遍霸岭表,洗氏乃赍军装物用二百担入觐。赵陀大慰悦。与之言时政及论兵法,智辩纵横,陀竟不能折。扙委其治高梁,恩威振物。邻郡赖之。今南道多洗姓,多其枝流也。(出《岭表录异》,据谈氏初印本附录)
wèi jìng yú qī
卫敬瑜妻
wèi jìng yú qī, nián shí liù ér fū wáng. fù mǔ jiù gū yù jià zhī, nǎi jié ěr wèi shì, bù xǔ. hù yǒu cháo yàn, cháng shuāng fēi, hòu hū gū fēi, nǚ gǎn qí piān qī, nǎi yǐ lǚ xì jiǎo wèi zhì. hòu suì, cǐ yàn guǒ fù lái, yóu dài qián lǚ. qī wèi shī yuē: xī nián wú ǒu qù, jīn chūn yòu dú guī. gù rén ēn yì zhòng, bù rěn gèng shuāng fēi. yuán quē chū chù, xǔ kè běn zuò chū nán yōng zhōu jì
卫敬瑜妻,年十六而夫亡。父母舅姑欲嫁之,乃截耳为誓,不许。户有巢燕,常双飞,后忽孤飞,女感其偏栖,乃以缕系脚为誌。后岁,此燕果复来,犹带前缕。妻为诗曰:昔年无偶去,今春又独归。故人恩义重,不忍更双飞。(原缺出处,许刻本作出《南雍州记》)
zhōu dí qī
周迪妻
zhōu dí qī mǒu shì. dí shàn jiǎ, wǎng lái guǎng líng, huì bì shī duó luàn, rén xiāng lüè mài yǐ shí. dí jī jiāng jué, qī yuē: jīn yù guī, bù liǎng quán. jūn qīn zài, bù kě bìng sǐ. yuàn jiàn mài yǐ jì jūn xíng. dí bù rěn, qī gù yǔ yì yì yuán zuò qǐng, jù huáng běn gǎi sì, shòu de shù qiān qián yǐ fèng dí. zhì chéng mén, shǒu zhě shuí hé, yí qí yí, yǔ dí zhì sì wèn zhuàng, jiàn qī shǒu yǐ zài yú jī tū. dí guǒ yú tǐ guī zàng zhī. wèi zhù chū chù, tán shì yǐn zì xīn táng shū
周迪妻某氏。迪善贾,往来广陵,会毕师铎乱,人相略卖以食。迪饥将绝,妻曰:今欲归,不两全。君亲在,不可并死。愿见卖以济君行。迪不忍,妻固与诣(诣原作请,据黄本改)肆,售得数千钱以奉迪。至城门,守者谁何,疑其诒,与迪至肆问状,见妻首已在于枅突。迪裹余体归葬之。(未注出处,谈氏引自《新唐书》)
zōu dài zhēng qī
邹待征妻
zōu dài zhēng qī báo zhě, wǔ kāng wèi zì mù zhī nǚ yě. cóng dài zhēng guān jiāng yīn. yuán cháo luàn, dài zhēng jiě yìn cuàn nì, báo wèi zéi suǒ lüè, jiāng wū zhī, bù cóng. yǔ jiā ǎo, shǐ bào dài zhēng yuē: wǒ yì bù rǔ. jí sǐ yú shuǐ. zéi qù, dé qí shī, yì shēng dòng jiāng nán. wén rén lǐ huá zuò āi jié fù fù yuē: xī suì qún qún yuán zuò suí, jù quán táng wén juàn sān yī sì gǎi dào bìng qǐ, héng xíng hǎi zhè. jiāng yīn wàn hù, huà wéi níng xuè. wú shí bù fén, wú yù bù zhé. é é báo yuàn, jiǒng rán míng jié. zì mù zhī zǐ, zōu zhēng zhī qī. yù dé lán zī, nǚ zhī yīng xī. zōu yě bì huò, fú yú zhēn mǎng. wǎn rú zhī bīn, zhí wèi qiú lǔ. pú fú ní shā, jí wàng wú dǔ. chū shòu guān zhī gào, tuō chuí bái zhī lǎo. lǎo gǎn fū rén, yuán dá zōu jūn. bīng jiě qiú shī, zài yú jiāng bīn. āi fēng qǐ wèi lián bō, tòng qì jié wèi gū yún. fú yàn wèi zhī āi míng, rì yuè wèi zhī méng hūn. duān biāo yí jǐng ér héng zhí, jìn fāng guàn shuāng ér yóu cún. zhī zi mò rú fù, chéng zāi zhǎng zhě zhī yán. wèi zhù chū chù. tán shì yǐn zì xīn táng shū
邹待征妻薄者,武康尉自牧之女也。从待征官江阴。袁晁乱,待征解印窜匿,薄为贼所掠,将污之,不从。语家媪,使报待征曰:我义不辱。即死于水。贼去,得其尸,义声动江南。闻人李华作《哀节妇赋》曰:昔岁群(群原作随,据《全唐文》卷三一四改)盗并起,横行海浙。江阴万户,化为凝血。无石不焚,无玉不折。峨峨薄媛,炯然名节。自牧之子,邹征之妻。玉德兰姿,女之英兮。邹也避祸,伏于榛莽。婉如之宾,执为囚虏。匍匐泥沙,极望无睹。出授官之告,托垂白之姥。姥感夫人,爰达邹君。兵解求尸,在于江滨。哀风起为连波,痛气结为孤云。凫雁为之哀鸣,日月为之蒙昏。端标移景而恒直,劲芳贯霜而犹存。知子莫如父,诚哉长者之言。(未注出处。谈氏引自《新唐书》)
dòu liè nǚ
窦烈女
fèng tiān xiàn dòu shì èr nǚ bó niáng zhòng niáng, suī cháng yú cūn yě, ér yòu yǒu zhì cāo. zhù yǔ bīn zhōu jiē jiè. yǒng tài zhōng, cǎo zéi shù qiān rén chí bīng rèn, rù qí cūn luò, xíng piāo jié. wén èr nǚ yǒu róng sè. zǐ nián shí jiǔ, mèi nián shí liù, cáng yú yán kū jiān. zéi tú nǐ wèi bī rǔ, nǎi xiān yè bó niáng chū, xíng shù shí bù, yòu yè zhòng niáng chū, zéi xiāng gù zì wèi. xíng lín shēn gǔ, bó niáng yuē: wǒ qǐ shòu zéi wū rǔ. nǎi tóu zhī yú gǔ. zéi fāng jīng hài, zhòng niáng yòu tóu yú gǔ. gǔ shēn shù bǎi chǐ, zǐ xún zú, zhòng niáng jiǎo chāi miàn pò, xuè liú bèi tǐ, qì jué liáng jiǔ ér sū. zéi yì zhī ér qù. jīng zhào yǐn dì wǔ qí gǎn qí zhēn liè, zòu zhī, zhào jīng biǎo mén lǘ, zhǎng miǎn dīng yì, èr nǚ zàng shì guān gěi. jīng zhào yǐn cáo lù hǎi, shǒu fù yǐ měi zhī. wèi zhù chū chù, tán shì yǐn zì táng shū liè nǚ chuán
奉天县窦氏二女伯娘、仲娘,虽长于村野,而幼有志操。住与邠州接界。永泰中,草贼数千人持兵刃,入其村落,行剽劫。闻二女有容色。姊年十九,妹年十六,藏于岩窟间。贼徒拟为逼辱,乃先曳伯娘出,行数十步,又曳仲娘出,贼相顾自慰。行临深谷,伯娘曰:我岂受贼污辱。乃投之于谷。贼方惊骇,仲娘又投于谷。谷深数百尺,姊寻卒,仲娘脚拆面破,血流被体,气绝良久而苏。贼义之而去。京兆尹第五琦感其贞烈,奏之,诏旌表门闾,长免丁役,二女葬事官给。京兆尹曹陆海,首赋以美之。(未注出处,谈氏引自《唐书烈女传》)
liè nǚ xìng dòu shì, xiǎo zì guì niáng. fù liáng, jiàn zhōng chū wèi biàn zhōu hù cáo yuàn. guì niáng měi yán sè, dú shū shén yǒu wén. lǐ xī liè pò biàn zhōu, shǐ jiǎ shì zhì liáng mén qǔ guì niáng qù. jiāng chū mén, gù qí fù yuē: shèn wú qī qī, bì néng miè zéi, shǐ dà rén qǔ fù guì yú tiān zǐ. guì niáng jì yǐ cái sè zài xī liè cè, fù néng qiǎo qū qǔ xìn. fán xī liè zhī mì, suī qī zǐ bù zhī zhě, xī jiē dé wén. xī liè guī cài zhōu, guì niáng wèi xī liè yuē: zhōng ér yǒng, yī jūn mò rú chén xiān qí. qí qī dòu shì, xiān qí chǒng qiě xìn zhī. yuàn dé xiāng wǎng lái, yǐ zǐ mèi xù chǐ, yīn xú shuō zhī, yǐ jiān xiān qí zhī xīn. xī liè rán zhī. yīn yǐ zǐ shì xiān qí qī. cháng jiān wèi yuē: zéi xiōng cán bù dào, chí wǎn bì bài, zǐ yīn zǎo tú yí zhǒng zhī dì. xiān qí qī rán zhī. xìng yuán yuán nián sì yuè, xī liè bào sǐ. qí zi bù fā sāng, yù jǐn zhū lǎo jiàng xiào, bǐ shǎo zhě dài zhī. jì wèi jué, yǒu xiàn hán táo zhě. guì niáng yuē: xī liè zi wèi fēn yí xiān qí qī. qiě yǐ shì wú shì yú wài. yīn wèi là bó shū yuē: qián rì yǐ sǐ, bìn zài hòu táng. yù zhū dà chén. xū zì wèi jì. cì zhū rǎn bó wán rú hán táo. xiān qí fā wán jiàn zhī, yán yú xuē yù yuē: liǎng rì chēng jí, dàn guài yuè qǔ zá fā, jǐn yè bù jué, cǐ nǎi yǒu móu wèi dìng, shì xiá yú wài, shì bù yí yǐ. míng rì, xiān qí xuē yù gè yǐ suǒ bù bīng zào yú yá mén, qǐng jiàn xī liè. liè zi pò chū bài, yuàn qù wěi hào, yī rú lǐ nà. xiān qí yuē: ěr bèi nì, tiān zǐ yǒu mìng. yīn zhǎn xī liè qī jí zi hán qī shǒu yǐ xiàn, chén shī yú shì. hòu liǎng yuè, wú shǎo chéng shā xiān qí, zhī guì niáng móu, yīn yì shā zhī. chū fán chuān jí, yuán quē, jù tán shì chū yìn běn fù lù
烈女姓窦氏,小字桂娘。父良,建中初为汴州户曹掾。桂娘美颜色,读书甚有文。李希烈破汴州,使甲士至良门取桂娘去。将出门,顾其父曰:慎无戚戚,必能灭贼,使大人取富贵于天子。桂娘既以才色在希烈侧,复能巧曲取信。凡希烈之密,虽妻子不知者,悉皆得闻。希烈归蔡州,桂娘谓希烈曰:忠而勇,一军莫如陈仙奇。其妻窦氏,仙奇宠且信之。愿得相往来,以姊妹叙齿,因徐说之,以坚仙奇之心。希烈然之。因以姊事仙奇妻。尝间谓曰:贼凶残不道,迟晚必败,姊因早图遗种之地。仙奇妻然之。兴元元年四月,希烈暴死。其子不发丧,欲尽诛老将校,俾少者代之。计未决,有献含桃者。桂娘曰:希烈子谓分遗仙奇妻。且以示无事于外。因为蜡帛书曰:前日已死,殡在后堂。欲诛大臣。须自为计。次朱染帛丸如含桃。仙奇发丸见之,言于薛育曰:两日称疾,但怪乐曲杂发,尽夜不绝,此乃有谋未定,示暇于外,事不疑矣。明日,仙奇薛育各以所部兵噪于衙门,请见希烈。烈子迫出拜,愿去伪号,一如李纳。仙奇曰:尔悖逆,天子有命。因斩希烈妻及子函七首以献,陈尸于市。后两月,吴少诚杀仙奇,知桂娘谋,因亦杀之。(出《樊川集》,原缺,据谈氏初印本附录)
zhèng shén zuǒ nǚ
郑神佐女
dà zhōng wǔ nián, yǎn zhōu xiá qiū xiàn rén zhèng shén zuǒ nǚ, nián èr shí sì, xiān xǔ shì chí xióng yá guān lǐ xuán qìng. shén zuǒ yì wèi guān jiàn, shù qìng zhōu. shí dǎng xiàng pàn, shén zuǒ zhàn sǐ, qí mǔ xiān wáng, wú zi. nǚ yǐ fù zhàn mò biān chéng, wú yóu de hái, nǎi jiǎn fà huài xíng, zì wǎng qìng zhōu, hù fù sāng hái. zhì xiá qiū xiàn jìn xián xiāng mǎ qīng cūn, yǔ mǔ hé zàng. biàn lú yú fén suǒ, shǒu zhí sōng guì, shì bù shì rén. jié dù shǐ xiāo chù yǐ zhuàng zòu zhī yuē: fú yǐ lǘ lǐ zhī zhōng, hǎn zhī lǐ jiào. nǚ zǐ zhī xìng, yóu mèi yì fāng. zhèng shì nǚ tòng jié qióng quán, āi shēn zhì hù. tóu shēn shā qì. guī fù yí hái. yuǎn zì biān chuí, dé hái lǘ lǐ. gǎn liǎo é yǐ jī hèn, shǒu qiū mù yǐ shì xīn. kè zhāng xiào lǐ zhī rén, zú lì zhēn fāng zhī jié. zhào jīng biǎo mén lǘ. zàn yuē: zhèng jiào lóng píng, nán zhōng nǚ zhēn. lǐ yǐ zì fáng, yì bù gǒu shēng. tóng guǎn yǒu wěi, lán guī zhèn shēng. guān suī hé yǎ, shǐ hào wén míng. wèi zhù chū chù, tán shì yǐn zì táng shū liè nǚ zhuàn
大中五年,兖州瑕丘县人郑神佐女,年二十四,先许适驰雄牙官李玄庆。神佐亦为官健,戍庆州。时党项叛,神佐战死,其母先亡,无子。女以父战殁边城,无由得还,乃剪发坏形,自往庆州,护父丧还。至瑕丘县进贤乡马青村,与母合葬。便庐于坟所,手植松桧,誓不适人。节度使萧俶以状奏之曰:伏以闾里之中,罕知礼教。女子之性,尤昧义方。郑氏女痛结穷泉,哀深陟岵。投身沙碛。归父遗骸。远自边陲,得还闾里。感蓼莪以积恨,守丘墓以誓心。克彰孝理之仁,足励贞方之节。诏旌表门闾。□赞曰:政教隆平,男忠女贞。礼以自防,义不苟生。彤管有炜,兰闺振声。关睢合雅,始号文明。(未注出处,谈氏引自《唐书·列女传》)
lú fū rén
卢夫人
lú fū rén, fáng xuán líng qī yě. xuán líng wēi shí, bìng qiě sǐ, wěi yuē: wú bìng gé, jūn nián shào, bù kě guǎ jū, shàn shì hòu rén. lú qì rù wéi zhōng, tī yī mù shì xuán líng, míng wú tā. huì xuán líng liáng yù, lǐ zhī zhōng shēn. àn dù fù jì. yì yǒu fū rén, hé xián yú wēi shí ér dù yú róng xiǎn xié? yǔ yú shì ér yǒu gǎn. yuán quē chū chù, xǔ kè běn zuò cháo yě qiān zài
卢夫人,房玄龄妻也。玄龄微时,病且死,诿曰:吾病革,君年少,不可寡居,善事后人。卢泣入帷中,剔一目示玄龄,明无他。会玄龄良愈,礼之终身。□按《妒妇记》。亦有夫人,何贤于微时而妒于荣显邪?予于是而有感。(原缺出处,许刻本作《朝野佥载》)
fú fèng qī
符凤妻
yù yīng, táng shí fú fèng qī yě, yóu shū měi. fèng yǐ zuì xǐ dān zhōu, zhì nán hǎi, wèi liáo zéi suǒ shā, xié yù yīng sī zhī. duì yuē: yī fù rén bù zú yǐ shì zhòng nán zǐ, qǐng tuī yī cháng zhě. zéi rán zhī, nǎi qǐng gēng yī. yǒu qǐng, shèng fú lì yú zhōu shàng, mà yuē: shòu zéi rǔ, bù rú sǐ. suì zì chén yú hǎi. yuán quē chū chù. xǔ kè běn zuò chū cháo yě qiān zài
玉英,唐时符凤妻也,尤姝美。凤以罪徙儋州,至南海,为獠贼所杀,胁玉英私之。对曰:一妇人不足以事众男子,请推一长者。贼然之,乃请更衣。有顷,盛服立于舟上,骂曰:受贼辱,不如死。遂自沉于海。(原缺出处。许刻本作出《朝野佥载》)
lǚ róng
吕荣
xǔ shēng qī lǚ shì zì róng. shēng shǎo wèi bó tú, bù lǐ cāo xíng. róng cháng gōng qín jiā yè, yǐ fèng yǎng qí gū, shù quàn shēng xiū xué. měi yǒu bù shàn, zhé liú tì jìn guī. róng fù jī fèn jí shēng. nǎi hū róng, yù gǎi jià zhī. róng tàn yuē: mìng zhī suǒ zāo, yì wú lí èr. zhōng bù kěn guī. shēng gǎn jī zì lì, nǎi xún shī yuǎn xué, suì yǐ chéng míng. xún bèi běn zhōu pì mìng, xíng zhì shòu chūn, wèi dào suǒ shā. cì shǐ yǐn yào bǔ dào dé zhī. róng yíng sàng yú lù, wén ér yì zhōu, qǐng gān xīn chóu rén. yào tīng zhī. róng nǎi shǒu duàn qí tóu, yǐ jì shēng líng. suǒ jùn zāo kòu zéi, zéi yù fàn zhī, róng yú yuán zǒu. zéi bá dāo zhuī zhī, zéi yuē: cóng wǒ zé shēng, bù cóng wǒ zé sǐ. róng yuē: yì bù yǐ shēn shòu rǔ. kòu lǔ suì shā zhī. shì rì, jí fēng bào yǔ. léi diàn huì míng, zéi huáng jù, kòu tóu xiè zuì, nǎi bìn zàng zhī.
许升妻吕氏字荣。升少为博徒,不理操行。荣尝躬勤家业,以奉养其姑,数劝升修学。每有不善,辄流涕进规。荣父积忿疾升。乃呼荣,欲改嫁之。荣叹曰:命之所遭,义无离贰。终不肯归。升感激自励,乃寻师远学,遂以成名。寻被本州辟命,行至寿春,为盗所杀。刺史尹耀捕盗得之。荣迎丧于路,闻而诣州,请甘心仇人。耀听之。荣乃手断其头,以祭升灵。所郡遭寇贼,贼欲犯之,荣逾垣走。贼拔刀追之,贼曰:从我则生,不从我则死。荣曰:义不以身受辱。寇虏遂杀之。是日,疾风暴雨。雷电晦冥,贼惶惧,叩头谢罪,乃殡葬之。
fēng jǐng wén
封景文
yīn bǎo huì qī, fēng áo sūn yě, míng xuàn zì jǐng wén, néng wén zhāng cǎo lì. bǎo huì lì jiào shū láng, huáng cháo rù cháng ān, gòng nì lán líng lǐ. míng rì, bǎo huì táo, zéi yuè fēng sè, yù qǔ zhī, gù jù. zéi yòu yuè wàn cí, bù dá. zéi nù bó rán yuē: cóng zé shēng, bù rán, zhèng gāo wǒ jiàn. fēng mà yuē: wǒ gōng qīng zi, shǒu zhèng ér sǐ. yóu shēng yě. zhōng bù cóng nì zéi shǒu, suì yù hài. bǎo huì guī, zuǒ yòu yuē: fū rén sǐ yǐ. bǎo huì hào ér jué. wèi zhù chū chù, tán shì yǐn zì xīn táng shū
殷保晦妻,封敖孙也,名绚字景文,能文章草隶。保晦历校书郎,黄巢入长安,共匿兰陵里。明日,保晦逃,贼悦封色,欲取之,固拒。贼诱悦万词,不答。贼怒勃然曰:从则生,不然,正膏我剑。封骂曰:我公卿子,守正而死。犹生也。终不从逆贼手,遂遇害。保晦归,左右曰:夫人死矣。保晦号而绝。(未注出处,谈氏引自《新唐书》)
gāo yàn zhāo nǚ
高彦昭女
gāo mǐn nǚ míng mèi mei. fù yàn zhāo, shì zhèng jǐ, jí nà jù mìng, zhì qí qī zǐ, shǐ zi shǐ èr zì yuán kòng quē, jù huáng běn bǔ shǒu pú yáng. jiàn zhōng èr nián, qiè chéng guī hé nán dū tǒng liú xuán zuǒ. tú qí jiā, shí nǚ qī suì, mǔ lǐ lián qí yòu, qǐng miǎn sǐ wèi bì, xǔ zhī. nǚ bù kěn yuē: mǔ xiōng jiē bù miǎn, hé lài ér shēng. mǔ xiōng jiāng bèi xíng, biàn bài sì fāng, nǚ wèn gù, dá yuē: shén kě qí yě. nǚ yuē: wǒ jiā yǐ zhōng yì zhū, shén shàng hé zhī ér bài zhī. wèn fù suǒ zài, xī xiàng kū, zài bài jiù sǐ. dé zōng hài tàn, zhào tài cháng shì yuē mǐn, zhū rú zhēng wèi zhī lěi. yàn zhāo cóng xuán zuǒ jiù níng líng, fù biàn zhōu, shòu yǐng zhōu cì shǐ, cháo tíng lù qí zhōng. jū zhōu èr shí nián bù xǐ, zú zèng shǎn zhōu dū du. yuán quē chū chù, xǔ kè běn zuò chū guǎng dé shén yì lù
高愍女名妹妹。父彦昭,事正己,及纳拒命,质其妻子,使(子使二字原空缺,据黄本补)守濮阳。建中二年,挈城归河南都统刘玄佐。屠其家,时女七岁,母李怜其幼,请免死为婢,许之。女不肯曰:母兄皆不免,何赖而生。母兄将被刑,遍拜四方,女问故,答曰:神可祈也。女曰:我家以忠义诛,神尚何知而拜之。问父所在,西向哭,再拜就死。德宗骇叹,诏太常谥曰愍,诸儒争为之诔。彦昭从玄佐救宁陵,复汴州,授颖州刺史,朝廷录其忠。居州二十年不徙,卒赠陕州都督。(原缺出处,许刻本作出《广德神异录》)
lǐ dàn nǚ
李诞女
dōng yuè mǐn zhōng yǒu yōng lǐng, gāo shù shí lǐ. qí xià běi xí zhōng, yǒu dà shé, zhǎng qī bā zhàng, wéi yī zhàng. tǔ sú cháng jù. dōng zhì dū wèi jí shǔ chéng zhǎng lì duō yǒu sǐ zhě. jì yǐ niú yáng. gù bù dé fú. huò yú rén mèng, huò yù wū zhù, yù de dàn tóng nǚ nián shí èr sān zhě. dū wèi lìng zhǎng huàn zhī. gòng qiú rén jiā shēng bì zǐ jiān yǒu zuì jiā nǚ yǎng zhī. zhì bā yuè cháo. jì sòng shé xué kǒu. shé zhé yè chū tūn niè zhī. lěi nián rú cǐ. qián hòu yǐ yòng jiǔ nǚ. yī suì jiāng sì zhī, mù suǒ wèi dé. jiāng lè xiàn lǐ dàn jiā yǒu liù nǚ wú nán, qí xiǎo nǚ míng jì, yìng mù yù xíng. fù mǔ bù tīng. jì yuē: fù mǔ wú xiāng liú. jīn wéi shēng liù nǚ, wú yǒu yī nán. suī yǒu rú wú. nǚ wú tí yíng jì fù mǔ zhī gōng, jì bù néng gōng yǎng, tú fèi yī shí. shēng wú suǒ yì, bù rú zǎo sǐ. mài jì zhī shēn, kě dé shǎo qián yǐ gōng fù mǔ, qǐ bù shàn yé? fù mǔ cí lián bù tīng qù. zhōng bù kě jìn zhǐ. jì nǎi xíng, qǐng hǎo jiàn jí zǎ shé quǎn. zhì bā yuè cháo, biàn yì miào zhōng zuò. huái jiàn jiāng quǎn. xiān zuò shù shí mǐ cí mì fū yǐ zhì xué kǒu. shé yè biàn chū, tóu dà rú qūn, mù rú èr chǐ jìng. wén cí xiāng qì, xiān dàn shí zhī. jì biàn fàng quǎn, quǎn jiù niè zǎ. jì cóng hòu zhuó. shé yīn yǒng chū, zhì tíng ér sǐ. jì rù shì xué, dé qí jiǔ nǚ dú lóu. xī jǔ chū. zhà yán yuē: rǔ cáo qiè ruò, wèi shé suǒ shí, shén kě āi mǐn! yú shì jì nǚ huǎn bù ér guī. yuè wáng wén zhī, pìn jì wèi hòu, bài qí fù wèi jiāng lè lìng, mǔ jí zǐ jiē yǒu cì shǎng. zì shì dōng zhì wú fù yāo xié zhī fǎ. qí gē yáo zhì jīn cún yān. chū fǎ yuàn zhū lín, yuán quē, jù tán shì chū yìn běn fù lù
东越闽中有庸岭,高数十里。其下北隰中,有大蛇,长七八丈,围一丈。土俗常惧。东治都尉及属城长吏多有死者。祭以牛羊。故不得福。或与人梦,或喻巫祝,欲得啖童女年十二三者。都尉、令长患之。共求人家生婢子兼有罪家女养之。至八月朝。祭送蛇穴口。蛇辄夜出吞啮之。累年如此。前后已用九女。一岁将祀之,募索未得。将乐县李诞家有六女无男,其小女名寄,应募欲行。父母不听。寄曰:父母无相留。今惟生六女,无有一男。虽有如无。女无缇萦济父母之功,既不能供养,徒费衣食。生无所益,不如早死。卖寄之身,可得少钱以供父母,岂不善耶?父母慈怜不听去。终不可禁止。寄乃行,请好剑及咋蛇犬。至八月朝,便诣庙中坐。怀剑将犬。先作数石米糍蜜麸以置穴口。蛇夜便出,头大如囷,目如二尺镜。闻糍香气,先啖食之。寄便放犬,犬就啮咋。寄从后斫。蛇因踊出,至庭而死。寄入视穴,得其九女髑髅。悉举出。咤言曰:汝曹怯弱,为蛇所食,甚可哀愍!于是寄女缓步而归。越王闻之,聘寄为后,拜其父为将乐令,母及姊皆有赐赏。自是东治无复妖邪之法。其歌谣至今存焉。(出《法苑珠林》,原缺,据谈氏初印本附录)
yì chéng qī
义成妻
hàn yuán xiàn rén yì chéng qī, zhuàng nián wú zi. fū sǐ jiāng zàng, jí xiān bìn shí, hán dú yào jiǔ, zhì wèi rù mù shí, fǔ guān tūn zhī ér sǐ. nǎi wèi hé zàng yān. shí yǐ zhuàng wén, yǒu zhào cì bó. shì jiàn cháng hǔ guó zhì. chū lí zhōu guó jīng, yuán quē, jù tán shì chū yìn běn fù lù
汉源县人义成妻,壮年无子。夫死将葬,及先殡时,含毒药酒,至未入墓时,抚棺吞之而死。乃为合葬焉。时以状闻,有诏赐帛。事见常琥《国志》。(出《黎州国经》,原缺,据谈氏初印本附录)
wèi zhī gǔ qī
魏知古妻
táng gōng bù shàng shū wèi zhī gǔ, xìng yǎ zhèng, shàn zhǔ wén. nián qī shí, zú yú wèi. qī sū shì bù kū. bǐ zhì, xiāng shuǐ xǐ yù, hán xí qì, jǔ shēng yī tòng ér jué. yǔ shàng shū tóng rì hé sàng. shí qí qí jié, yǐ wéi qián dài wèi zhī yǒu. yuán quē, jù tán shì chū yìn běn fù lù
唐工部尚书魏知古,性雅正,善属文。年七十,卒于位。妻苏氏不哭。比至,香水洗浴,含袭讫,举声一恸而绝。与尚书同日合丧。时奇其节,以为前代未之有。(原缺,据谈氏初印本附录)
hóu sì niáng
侯四娘
zhì dé yuán nián, shǐ sī míng wèi píng, wèi zhōu yǒu fù rén hóu sì niáng děng sān rén, cì xuè yè yú jūn qián, yuàn rù yì yíng tǎo zéi. chū dú yì zhì, yuán quē, jù tán shì chū yìn běn fù lù
至德元年,史思明未平,卫州有妇人侯四娘等三人,刺血谒于军前,愿入义营讨贼。(出《独异志》,原缺,据谈氏初印本附录)
zhèng lù nǚ
郑路女
zhèng lù kūn zhòng yǒu wéi jiāng wài guān zhě, wéi zhōu jiāng zhǔ. qún tōu yǎn zhì, jí yǐ suǒ yǒu jīn bó luó liè àn shàng, ér zì zéi yùn qǔ. zéi yī bù fàn, yuē: dàn dé shì yù xiǎo niáng zǐ zú yǐ. qí nǚ zé měi sè, zéi qián zhī zhī yǐ. gǔ ròu xiāng gù, bù zhī suǒ yǐ dá. nǚ xīn rán qǐng xíng. qí zéi jí jù xiǎo zhōu, zài zhī ér qù. wèi zéi yuē: jūn suī wèi tōu, dé wú suǒ jū yǔ qīn shǔ yān? rán wú jiā yì guān zú yě. jì wèi rǔ qī, qǐ yǐ wú lǐ jiàn bī. ruò dá suǒ zhǐ, yī huì qīn zú, yǐ tuō hǎo chóu zú yǐ. zéi yuē: nuò. yòu zhǐ suǒ xié lái èr bì yuē: gōng jì yǐ tōu wéi míng, cǐ bì bù dàng yǒu, wèi gōng jì, bù ruò guī wú jiā. zéi yǐ mào měi, qí yán qiě shùn, gù yǐ wú bù kě zhě, jí zì gǔ qí zhào, zài èr bì ér qù. nǚ yú shì fù jiāng ér sǐ. chū yù quán zi, yuán quē, jù tán shì chū yìn běn fù lù
郑路昆仲有为江外官者,维舟江渚。群偷奄至,即以所有金帛罗列岸上,而恣贼运取。贼一不犯,曰:但得侍御小娘子足矣。其女则美色,贼潜知之矣。骨肉相顾,不知所以答。女欣然请行。其贼即具小舟,载之而去。谓贼曰:君虽为偷,得无所居与亲属焉?然吾家衣冠族也。既为汝妻,岂以无礼见逼。若达所止,一会亲族,以托好仇足矣。贼曰:诺。又指所偕来二婢曰:公既以偷为名,此婢不当有,为公计,不若归吾家。贼以貌美,其言且顺,顾已无不可者,即自鼓其棹,载二婢而去。女于是赴江而死。(出《玉泉子》,原缺,据谈氏初印本附录)
zōu pū qī
邹仆妻
liáng mò lóng dé rén wǔ suì, xiāng zhōu dōu jūn wù zōu jǐng wēn yí zhí yú xú, yì wǎn dōu jūn zhī wù. yǒu jìn pū shī qí xìng míng, zì shì quán yǒng, dú yǔ qī cè lǘ yǐ lù. zhì sòng zhōu dōng máng dàng zé, sù duō zéi dào, xíng lǚ huò gū, zé xiān yǒu huò miǎn zhě. qí rì yǔ qī xié qì yú pō zhī bàn shuāng liǔ shù xià, dà zhà yuē: wén cǐ sù duō háo kè, qǐ wú yī rén yǔ wú cáo jué shèng fù hū! yán cū bì, yǒu wǔ liù dào zì cóng báo jiān yuè chū, yī fū zì hòu shuāng shǒu jiāo bào, bó ér pū zhī, qí tú jù è qí hóu, chōu duǎn rèn yǐ duàn zhī. sī pū suí shēn bīng rèn. lüè wú suǒ shī, gài yǎn qí bù bèi yě. wéi qī zài cè, shū wú huáng hài, dàn jiǎo ér dà hū yuē: kuài zāi! jīn rì fāng xuě wú zhī chǐ yě. wú bǐ liáng jiā zhī zǐ, zāo qí fú lüè, yǐ zhì yú cǐ. shú wèi wú shén míng yě! zéi wèi chéng zhì ér bù shā, yǔ xíng lǐ bìng èr lǘ qū yǐ nán mài. jìn wǔ liù shí lǐ, zhì bó zhī běi jiè, dá gū zhuāng nán ér xī yān. zhuāng zhī mén yǒu qì jiǎ, gài jìn shù yi jǐng zhī zú yě. qí fù suì jìng rù cūn rén zhī zhōng táng, dào yì wèi qí móu shí, bù yí yě. nǎi qì bài qí zǒng shǒu, qiě gào qí fū shì zāo tú lù zhī zhuàng. zǒng shǒu wén zhī, qián zhào qí tú, jù shí zhí fù, wéi yī dào dé yì. xiè sòng bó chéng, xián qì yú shì. qí fù zé fǎn xiāng yáng, hái xuē wèi ní, shì zhōng yān zhī zhì. chū yù táng xián huà, yuán quē, jù tán shì chū yìn běn fù lù
梁末龙德壬午岁,襄州都军务邹景温移职于徐,亦绾都军之务。有劲仆(失其姓名),自恃拳勇,独与妻策驴以路。至宋州东芒砀泽,素多贼盗,行旅或孤,则鲜有获免者。其日与妻偕憩于坡之半双柳树下,大咤曰:闻此素多豪客,岂无一人与吾曹决胜负乎!言粗毕,有五六盗自丛薄间跃出,一夫自后双手交抱,搏而仆之,其徒遽扼其喉,抽短刃以断之。斯仆随身兵刃。略无所施,盖掩其不备也。唯妻在侧,殊无惶骇,但矫而大呼曰:快哉!今日方雪吾之耻也。吾比良家之子,遭其俘掠,以致于此。孰谓无神明也!贼谓诚至而不杀,与行李并二驴驱以南迈。近五六十里,至亳之北界,达孤庄南而息焉。庄之门有器甲,葢近戍辷警之卒也。其妇遂径入村人之中堂,盗亦谓其谋食,不疑也。乃泣拜其总首,且告其夫适遭屠戮之状。总首闻之,潜召其徒,俱时执缚,唯一盗得逸。械送亳城,咸弃于市。其妇则返襄阳,还削为尼,誓终焉之志。(出《玉堂闲话》,原缺,据谈氏初印本附录)
gē zhě fù
歌者妇
nán zhōng yǒu dà shuài, shì xí jué wèi, rán pō zì héng. yǒu shàn gē zhě. yǔ qí fū zì běi ér zhì, pō yǒu róng sè. shuài wén ér zhào zhī. měi rù, zhé yǔ qí fū xié zhì, gèng chàng dié hé, qū yǒu yú tài. shuài yù sī zhī, fù jù ér bù xǔ. shuài mì qiǎn rén hài qí fū ér zhì fù yú bié shì, duō qí zhū cuì, yǐ yuè qí yì. yú nián wǎng yì zhī, fù yì xīn rán jiē dài, qíng shén wǎn luán. jí jiù tà. fù hū chū bái rèn yú xiù zhōng, qín shuài ér yù cì zhī. shuài chè zhǒu ér yì, fù zhú zhī. shì yǒu èr nú jū qián hé qí fēi, yóu shì huò miǎn. xuán qiǎn rén zhí zhī, yǐ zì duàn qí jǐng yǐ. chū yù táng xián huà, yuán quē, jù tán shì chū yìn běn fù lù
南中有大帅,世袭爵位,然颇恣横。有善歌者。与其夫自北而至,颇有容色。帅闻而召之。每入,辄与其夫偕至,更唱迭和,曲有余态。帅欲私之,妇拒而不许。帅密遣人害其夫而置妇于别室,多其珠翠,以悦其意。逾年往诣之,妇亦欣然接待,情甚婉娈。及就榻。妇忽出白刃于袖中,擒帅而欲刺之。帅掣肘而逸,妇逐之。适有二奴居前阖其扉,由是获免。旋遣人执之,已自断其颈矣。(出《玉堂闲话》,原缺,据谈氏初印本附录)