zōng cè yuán qiàn liáng yuán dì táo hóng jǐng zhāng sēng yóu gāo xiào háng yáng zǐ huá liú shā guǐ zhèng fǎ shì yán lì dé yán lì běn xuē jì yù chí yǐ sēng wáng wéi lǐ sī xùn hán gàn
宗测 袁茜 梁元帝 陶弘景 张僧繇 高孝珩 杨子华 刘杀鬼 郑法士 阎立德 阎立本 薛稷 尉迟乙僧 王维 李思训 韩干
zōng cè
宗测
nán qí zōng cè zì jìng wēi, bǐng zhī sūn yě, dài jū jiāng líng. bù yīng zhāo pì. piào qí jiāng jūn yù zhāng wáng yí qǐng wèi cān jūn, cè dá yuē: hé dé miù shāng hǎi fú, héng jīn shān mù? xìng shàn shū huà. chuán qí zǔ yè, zhì yù yóu míng shān. nǎi xiě zǔ bǐng suǒ huà shàng zǐ píng tú yú bì. yǐn lú shān, jū bǐng jiù zhái. huà ruǎn jí yù sūn dēng yú xíng zhàng shàng, zuò wò duì zhī. yòu yǒng yè sì fú yǐng tái. jiē chēng zhēn jué. chū nán qí jì
南齐宗测字敬微,炳之孙也,代居江陵。不应招辟。骠骑将军豫章王嶷请为参军,测答曰:何得谬伤海凫,横斤山木?性善书画。传其祖业,志欲游名山。乃写祖炳所画《尚子平图》于壁。隐庐山,居炳旧宅。画阮籍遇孙登于行障上,坐卧对之。又永业寺佛影台。皆称臻绝。(出《南齐记》)
yuán qiàn
袁茜
qí yuán qiàn, chén jùn rén. shí nán kāng jùn shǒu liú zēng mèi wèi pó yáng wáng fēi, kàng lì shén dǔ. wáng wèi qí míng dì suǒ zhū. fēi zhuī shāng guò qiè, xīn yòng huǎng hū, suì chéng yì bìng. yī suǒ bù liáo. yuán qiàn shàn tú xiě. huà rén miàn, yǔ zhēn wú bié. nǎi lìng huà wáng xíng xiàng, bìng tú wáng píng shēng suǒ chǒng jī, gòng zhào jìng, zhuàng rú ǒu qǐn. mì lìng ǎo nǎi shì fēi. fēi jiàn nǎi tuò zhī, yīn mà yuē: zhuó lǎo nú wǎn! yú shì bēi qíng suì xiē, bìng yì quán chú. chū xiè hè huà pǐn
齐袁茜,陈郡人。时南康郡守刘缯妹为鄱阳王妃,伉俪甚笃。王为齐明帝所诛。妃追伤过切,心用恍惚,遂成癔病。医所不疗。袁茜善图写。画人面,与真无别。乃令画王形象,并图王平生所宠姬,共照镜,状如偶寝。密令媪奶示妃。妃见乃唾之,因骂曰:斫老奴晚!于是悲情遂歇,病亦痊除。(出谢赫《画品》)
liáng yuán dì
梁元帝
liáng yuán dì cháng huà shèng sēng, wǔ dì qīn wèi zuò zàn. rèn jīng zhōu cì shǐ shí, huà fān kè rù cháo tú, dì jí chēng shàn jù liáng shū. yòu huà zhí gòng tú, bìng xù wài guó gòng xiàn zhī shì xù jù běn jí. yòu yóu chūn yuàn, bái má zhǐ huà lù tú shī lì xiàng guàn hè bēi chí fú róng jiào dǐng tú. bìng yǒu tí yìn chuán yú dài. chū míng huà jì
梁元帝常画圣僧,武帝亲为作赞。任荆州刺使时,画《蕃客入朝图》,帝极称善(据梁书)。又画《职贡图》,并序外国贡献之事(序具本集)。又游春苑,白麻纸《画鹿图》、《师利像》、《鹳鹤》、《陂池芙蓉》、《醮鼎图》。并有题印传于代。(出《名画记》)
táo hóng jǐng
陶弘景
liáng táo hóng jǐng zì tōng míng, míng zhòng yì, shàn shū huà. wǔ dì cháng yù zhēng yòng. yǐn jū huà èr niú: yī yǐ jīn lóng tóu qiān zhī, yī zé wēi yí jiù shuǐ cǎo. liáng wǔ zhī qí yì, suì bù yǐ guān jué bī zhī. chū míng huà jì
梁陶弘景字通明,明众艺,善书画。武帝尝欲征用。隐居画二牛:一以金笼头牵之,一则逶迤就水草。梁武知其意,遂不以官爵逼之。(出《名画记》)
zhāng sēng yóu
张僧繇
liáng zhāng sēng yóu, wú rén yě. tiān jiàn zhōng, wèi wǔ líng wáng guó jiāng jūn wú xīng tài shǒu. wǔ dì xiū shì fó sì, duō mìng sēng yáo huà zhī. shí zhū wáng zài wài, wǔ dì sī zhī. qiǎn sēng yáo chuán xiě yí xíng, duì zhī rú miàn yě. jiāng líng tiān huáng sì, míng dì zhì, nèi yǒu bǎi táng. sēng yáo huà lú shè nà xiàng jí zhòng ní shí zhé. dì guài wèn: shì mén nèi rú hé huà kǒng shèng? sēng yáo yuē: hòu dāng lài cǐ ěr. jí hòu zhōu miè fó fǎ, fén tiān xià sì tǎ, dú cǐ diàn yǒu xuān ní xiàng, nǎi bù huǐ chāi. yòu jīn líng ān lè sì huà sì lóng, bù diǎn yǎn jīng. měi yún: diǎn zhī jí fēi qù. rén yǐ wéi wàng dàn, yīn qǐng diǎn zhī. xū yú, léi diàn pò bì, èr lóng chéng yún téng shàng tiān. wèi diǎn jīng zhě jiàn zài. chū wú cáo bù xīng tú qīng xī lóng, sēng yáo jiàn ér bǐ zhī, nǎi guǎng qí xiàng yú lóng quán tíng. qí huà liú zài mì gé, shí wèi zhī zhòng. zhì tài qīng zhōng, léi zhèn lóng quán tíng. suì shī qí bì, fāng zhī shén miào. yòu huà tiān zhú èr hú sēng. yīn hóu jǐng luàn, sàn chāi wèi èr. yī sēng wèi táng yòu cháng shì lù jiān suǒ bǎo. jiān jí dǔ, mèng hú sēng gào yún: wǒ yǒu tóng lǚ, lí chāi duō nián, jīn zài luò yáng lǐ jiā. ruò qiú hé zhī, dāng yǐ fǎ lì zhù jūn. lù yǐ qián bó, qiú yú qí chù, guǒ gòu de zhī. jí yì xún yù. liú zhǎng qīng wèi jì shù zhī. qí zhāng huà suǒ yǒu líng gǎn, bù kě jù dài. chū míng huà jì
梁张僧繇,吴人也。天监中,为武陵王国将军吴兴太守。武帝修饰佛寺,多命僧繇画之。时诸王在外,武帝思之。遣僧繇传写仪形,对之如面也。江陵天皇寺,明帝置,内有柏堂。僧繇画庐舍那像及仲尼十哲。帝怪问:释门内如何画孔圣?僧繇曰:后当赖此耳。及后周灭佛法,焚天下寺塔,独此殿有宣尼像,乃不毁拆。又金陵安乐寺画四龙,不点眼睛。每云:点之即飞去。人以为妄诞,因请点之。须臾,雷电破壁,二龙乘云腾上天。未点睛者见在。初吴曹不兴图青溪龙,僧繇见而鄙之,乃广其像于龙泉亭。其画留在秘阁,时未之重。至太清中,雷震龙泉亭。遂失其壁,方知神妙。又画《天竺二胡僧》。因侯景乱,散拆为二。一僧为唐右常侍陆坚所宝。坚疾笃,梦胡僧告云:我有同侣,离拆多年,今在洛阳李家。若求合之,当以法力助君。陆以钱帛,求于其处,果购得之。疾亦寻愈。刘长卿为记述之。其张画所有灵感,不可具戴。(出《名画记》)
yòu rùn zhōu xīng guó sì, kǔ jiū gē qī liáng shàng huì wū zūn róng. sēng yáo nǎi dōng bì shàng huà yī yīng. xī bì shàng huà yī yào. jiē zé shǒu xiàng yán wài kàn. zì shì jiū gē děng bù fù gǎn lái. chū cháo yě qiān dài
又润州兴国寺,苦鸠鸽栖梁上秽污尊容。僧繇乃东壁上画一鹰。西壁上画一鹞。皆则首向檐外看。自是鸠鸽等不复敢来。(出《朝野佥戴》)
gāo xiào háng
高孝珩
běi qí gāo xiào háng, shì zōng dì èr zi, fēng guǎng níng jùn wáng shàng shū dà sī tú tóng zhōu mù. bó shè duō cái yì. cháng yú tīng bì huà cāng yīng, guān zhě yí qí zhēn, jiū què bù gǎn jìn. yòu huà cháo shì tú, dāng shí miào jué. wèi zhōu shī suǒ lǔ, shòu kāi fǔ, fēng xiàn hóu. xiào háng yì shàn yīn lǜ. zhōu wǔ yàn qí jūn jūn chén, zì dàn pí pá, mìng xiào háng chuī dí. chū míng huà jì
北齐高孝珩,世宗第二子,封广宁郡王尚书大司徒同州牧。博涉多才艺。尝于厅壁画苍鹰,观者疑其真,鸠雀不敢近。又画《朝士图》,当时妙绝。为周师所虏,授开府,封县侯。孝珩亦善音律。周武宴齐君君臣,自弹琵琶,命孝珩吹笛。(出《名画记》)
yáng zǐ huá
杨子华
běi qí yáng zǐ huá, shì zǔ shí, rèn zhí gé jiāng jūn yuán wài sàn qí shì láng. cháng huà mǎ yú bì. yè tīng, wén tí niè cháng míng, rú suǒ shuǐ cǎo shēng. tú lóng yú sù, shū zhī zhé yún qì yíng jí. shì zǔ zhòng zhī, shǐ jū jìn zhōng. tiān xià hào wèi huà shèng, fēi yǒu zhào, bù dé yǔ wài rén huà. shí yǒu wáng zǐ chōng shàn qí tōng shén, hào wèi èr jué. chū míng huà jì
北齐杨子华,世祖时,任直阁将军员外散骑侍郎。常画马于壁。夜听,闻啼啮长鸣,如索水草声。图龙于素,舒之辄云气萦集。世祖重之,使居禁中。天下号为画圣,非有诏,不得与外人画。时有王子冲善棋通神,号为二绝。(出《名画记》)
liú shā guǐ
刘杀鬼
běi qí liú shā guǐ yǔ yáng zǐ huá tóng shí, shì zǔ jù zhòng zhī. huà dòu què yú bì jiān, dì jiàn zhī, yǐ wéi shēng, fú zhī fāng jué. cháng zài jìn zhōng, xī lài jù wàn. rèn liáng zhōu cì shǐ, míng jiàn běi qí shū. chū míng huà jì
北齐刘杀鬼与杨子华同时,世祖俱重之。画斗雀于壁间,帝见之,以为生,拂之方觉。常在禁中,锡赉巨万。任梁州刺史,名见北齐书。(出《名画记》)
zhèng fǎ shì
郑法士
suí tián yáng yǔ zhèng fǎ shì tóng yú jīng shī guāng míng sì huà xiǎo tǎ. zhèng tú dōng bì běi bì, tián tú xī bì nán bì, yáng huà wài biān sì miàn. shì chēng sān jué. yáng yǐ diàn bì huà chù, zhèng qiè guān zhī, wèi yáng yuē: qīng huà zhōng bù kě xué. hé láo zhàng bì? zhèng tuō yǐ hūn yīn, yǒu duì mén zhī hǎo, yòu qiú yáng huà běn. yáng yǐn zhèng zhì cháo táng, zhǐ yǐ gōng què yì guān rén mǎ chē chéng yuē: cǐ shì wú zhī huà běn yě. yóu shì zhèng shēn fú. guāng míng sì gǎi wéi dà yún sì, zài cháng ān huái yuǎn lǐ yě. chū míng huà jì
隋田杨与郑法士同于京师光明寺画小塔。郑图东壁北壁,田图西壁南壁,杨画外边四面。是称三绝。杨以簟蔽画处,郑窃观之,谓杨曰:卿画终不可学。何劳障蔽?郑托以婚姻,有对门之好,又求杨画本。杨引郑至朝堂,指以宫阙衣冠、人马车乘曰:此是吾之画本也。由是郑深伏。光明寺改为大云寺,在长安怀远里也。(出《名画记》)
yán lì dé
阎立德
táng zhēn guān sān nián, dōng mán xiè yuán shēn rù cháo. guān wū xióng pí guān, yǐ jīn luò é, máo pèi yǐ shang, wèi xíng téng, zhe lǚ. zhōng shū shì láng yán shī gǔ zòu yán: xī zhōu wǔ wáng zhì zhì tài píng, yuǎn guó guī kuǎn. zhōu shǐ nǎi jí qí shì wèi wáng huì piān. jīn shèng dé suǒ jí, wàn guó lái zhāo. huì fú niǎo zhāng, jù jí mán dǐ. shí kě tú xiě yí yú hòu. yǐ zhāng huái yuǎn zhī dé. cóng zhī, nǎi mìng lì dé děng tú huà zhī. yòu zhào jùn lǐ sì zhēn lùn huà, qí shàng pǐn zhī dì sān, xù yòu xiāng bó líng zi yán lì běn, jì qí xiōng gōng bù shàng shū dà ān gōng lì dé zhī huà yuē: dà ān bó líng, nàn xiōng nàn dì. zì jiāng yòu lù xiè yún wáng, běi cháo zi huá cháng shì, xiàng rén zhī miào, shí wèi zhōng xīng. zhì rú wàn guó lái tíng, fèng tú shān zhī yù bó, bǎi mán cháo gòng, jiē yìng mén zhī xù wèi, zhé xuán jǔ guī, duān zān fèng hù zhī yí, kuí guǐ jué guài bí yǐn tóu fēi zhī sú, mò bù jìn gāi háo mò, bèi dé jīng shén. chū tán bīn lù
唐贞观三年,东蛮谢元深入朝。冠乌熊皮冠,以金络额,毛帔以裳,为行滕,著履。中书侍郎颜师古奏言:昔周武王治致太平,远国归款。周史乃集其事为《王会篇》。今圣德所及,万国来朝。卉服鸟章,俱集蛮邸。实可图写贻于后。以彰怀远之德。从之,乃命立德等图画之。又赵郡李嗣真《论画》,其上品之第三,序右相博陵子阎立本,洎其兄工部尚书大安公立德之画曰:大安博陵,难兄难弟。自江右陆谢云亡,北朝子华长逝,象人之妙,实为中兴。至如万国来庭,奉涂山之玉帛,百蛮朝贡,接应门之序位,折旋矩规,端簪奉笏之仪,魁诡谲怪、鼻饮头飞之俗,莫不尽该豪末,备得精神。(出《谭宾录》)
yán lì běn
阎立本
táng tài zōng cháo, guān wèi zhì zhòng, yǔ xiōng lì dé qí míng. cháng fèng zhào xiě tài zōng zhēn róng. hòu yǒu jiā shǒu, chuán xiě yú xuán dōu guān dōng diàn qián jiān, yǐ zhèn jiǔ wǔ gāng zhī qì, yóu kě yǐ yǎng shén wǔ zhī yīng wēi yě. lì dé chuàng zhí gòng tú, yì fāng rén wù, guǐ guài zhī zhuàng. lì běn huà guó wáng fěn běn zài rén jiān. xī nán běi liǎng cháo míng shǒu, bù zú guò yě. shí nán shān yǒu měng shòu hài rén, tài zōng shǐ xiāo yǒng zhě bǔ zhī, bù dé. guó wáng yuán fèng zhōng yì fèn fā, zì wǎng qǔ zhī, yī jiàn ér bì. tài zōng zhuàng zhī, shǐ lì běn tú zhuàng. ān mǎ pú cóng, jiē xiě qí zhēn, wú bù jīng fú qí néng. yǒu qín fǔ shí bā xué shì líng yān gé gōng chén děng tú, yì huī yìng qián gǔ. wéi zhí gòng lǔ bù děng tú, yǔ lì dé tóng zhì zhī. sú chuán cí ēn huà gōng chén, zá shǒu chéng sè, bú jiàn qí zōng. qí rén wù ān mǎ guān miǎn chē fú, jiē shén yě. lǐ sì zhēn yún: shī zhèng fǎ shì, shí yì guò zhī. hòu yǒu wáng zhī shèn shī fàn, shén yǒu bǐ lì. yán huà shén pǐn. chū táng huà duàn tài zōng cháng yǔ shì chén fàn chūn yuàn, chí zhōng yǒu yì niǎo suí bō róng yǔ. tài zōng jī shǎng shù sì, zhào zuò zhě wèi yǒng, zhào yán lì běn xiě zhī. gé wài zhuàn hū yún. huà shī yán lì běn. shí wéi zhǔ jué láng zhōng, bēn zǒu liú hàn, fǔ lín chí zé, shǒu huī dān qīng, bù kān kuì nǎn. jì ér jiè qí zǐ yuē: wú shǎo hǎo dú shū, xìng miǎn qiáng miàn. yuán qíng rǎn hàn, pō jí chái liú, wéi yǐ dān qīng jiàn zhī. gōng sī yǎng zhī wù, rǔ mò dà yān. rǔ yí shēn jiè, wù xí cǐ yě. zhì gāo zōng cháo. yán lì běn wèi yòu chéng xiàng, jiāng kè yǐ biān jiāng lì gōng wèi zuǒ xiāng. yòu yǐ nián jī, fàng guó zǐ xué shēng guī, yòu xiàn lìng shǐ tōng yī jīng. shí rén wéi zhī yǔ yuē: zuǒ xiāng xuān wēi shā mò, yòu xiāng chí yù dān qīng. sān guǎn xué shēng fàng sàn. wǔ tái lìng shǐ míng jīng míng jīng èr zì yuán zuò jīng míng, jù míng chāo běn gǎi chū dà táng xīn yǔ. lì běn jiā dài shàn huà. zhì jīng zhōu, shì zhāng sēng yóu jiù jī yuē: dìng xū dé míng ěr. míng rì jí wǎng, yuē: yóu shì jìn dài jiā shǒu. míng rì yòu wǎng, yuē: míng xià dìng wú xū shì. zuò wò guān zhī, liú sù qí xià, shí rì bù néng qù. yòu liáng zhāng sēng yóu zuò zuì sēng tú. dào shì měi yǐ cǐ cháo sēng, qún sēng chǐ zhī. yú shì jù qián shù shí wàn, huò yán lì běn zuò zuì dào shì tú. jīn bìng chuán yú dài. chū guó shǐ yì zuǎn
唐太宗朝,官位至重,与兄立德齐名。尝奉诏写太宗真容。后有佳手,传写于玄都观东殿前间,以镇九五冈之气,犹可以仰神武之英威也。立德创《职贡图》,异方人物,诡怪之状。立本画国王粉本在人间。昔南北两朝名手,不足过也。时南山有猛兽害人,太宗使骁勇者捕之,不得。虢王元凤忠义奋发,自往取之,一箭而毙。太宗壮之,使立本图状。鞍马仆从,皆写其真,无不惊服其能。有《秦府十八学士》、《凌烟阁功臣》等图,亦辉映前古。唯《职贡》、《卤簿》等图,与立德同制之。俗传慈恩画功臣,杂手成色,不见其踪。其人物鞍马、冠冕车服,皆神也。李嗣真云:师郑法士,实亦过之。后有王知慎、师范,甚有笔力。阎画神品。(出唐《画断》)太宗尝与侍臣泛春苑,池中有异鸟随波容与。太宗击赏数四,诏座者为咏,召阎立本写之。阁外传呼云。画师阎立本。时为主爵郎中,奔走流汗,俯临池则,手挥丹青,不堪愧赧。既而戒其子曰:吾少好读书,幸免墙面。缘情染翰,颇及侪流,唯以丹青见知。躬厮养之务,辱莫大焉。汝宜深戒,勿习此也。至高宗朝。阎立本为右丞相,姜恪以边将立功为左相。又以年饥,放国子学生归,又限令史通一经。时人为之语曰:左相宣威沙漠,右相驰誉丹青。三馆学生放散。五台令史明经(明经二字原作经明,据明抄本改)(出《大唐新语》)。立本家代善画。至荆州,视张僧繇旧迹曰:定虚得名耳。明日及往,曰:犹是近代佳手。明日又往,曰:名下定无虚士。坐卧观之,留宿其下,十日不能去。又梁张僧繇作《醉僧图》。道士每以此嘲僧,群僧耻之。于是聚钱数十万,货阎立本作《醉道士图》。今并传于代。(出《国史异纂》)
xuē jì
薛稷
tiān hòu cháo, wèi zhì shǎo bǎo. wén zhāng xué shù, míng guān dāng shí. xué shū shī chǔ hé nán. shí chēng: mǎi chǔ dé xuē bù là jié chēng mǎi chǔ dé xuē bù là jié bā zì yuán quē, jù míng chāo běn bǔ. huà zōng yán lìng. mì shū shěng yǒu huà hè, shí hào yī jué. huì lǚ yóu xīn ān jùn, yù lǐ bái. yīn liú lián, shū yǒng ān sì é, jiān huà xī fāng xiàng yī bì. bǐ lì xiāo sǎ, fēng zī yì fā, cáo zhāng zhī yà yě. èr miào zhī jī, lǐ hàn lín tí zàn jiàn zài. yòu wén shǔ jùn duō yǒu huà zhū fú pú sà qīng niú zhī xiàng, bìng jū shén pǐn. chū táng huà duàn
天后朝,位至少保。文章学术,名冠当时。学书师褚河南。时称:买褚得薛不落节(称买褚得薛不落节八字原缺,据名抄本补)。画踪阎令。秘书省有《画鹤》,时号一绝。会旅游新安郡,遇李白。因留连,书永安寺额,兼画西方像一壁。笔力潇洒,风姿逸发,曹张之亚也。二妙之迹,李翰林题赞见在。又闻蜀郡多有画诸佛菩萨青牛之像,并居神品。(出《唐画断》)
yù chí yǐ sēng
尉迟乙僧
táng yù chí yǐ sēng, tǔ huǒ luó guó hú rén yě. zhēn guān chū, qí guó yǐ dān qīng qiǎo miào, jiàn zhī què xià yún: qí guó shàng yǒu xiōng jiǎ sēng, wèi yǒu jiàn qí huà zōng. yǐ sēng jīn zī ēn sì tǎ qián miàn zhōng jiān gōng dé, chā míng chāo běn chā zuò yòu āo dié huā, xī miàn zhōng jiān qiān shǒu qiān yǎn pú sà, jīng miào zhī jí. guāng zhái sì qī bǎo tái hòu miàn huà xiáng mó xiàng, qiān guài wàn zhuàng, shí qí zōng yě. rán qí huà gōng dé rén wù huā cǎo, jiē shì wài guó zhī xiàng, wú zhōng huá lǐ yuè wēi yí zhī dé. chū táng huà duàn
唐尉迟乙僧,土火罗国胡人也。贞观初,其国以丹青巧妙,荐之阙下云:其国尚有兄甲僧,未有见其画踪。乙僧今兹恩寺塔前面中间功德,叉(明抄本叉作又)凹垤花,西面中间千手千眼菩萨,精妙之极。光宅寺七宝台后面画降魔像,千怪万状,实奇踪也。然其画功德人物花草,皆是外国之象,无中华礼乐威仪之德。(出《唐画断》)
wáng wéi
王维
táng wáng yòu chéng wéi jiā yú lán tián yù shān, yóu zhǐ wǎng chuān. xiōng dì yǐ kē míng wén xué guàn jué dāng dài, gù shí chēng cháo tíng zuǒ xiāng bǐ, tiān xià yòu chéng shī zhě yě. qí huà shān shuǐ sōng shí, zōng shì jù shēng, ér fēng biāo tè chū. jīn jīng dū qiān fú sì xī tǎ yuàn yǒu yǎn zhàng, yī huà fēng shù, yī tú wǎng chuān. shān gǔ yù pán, yún shuǐ fēi dòng, yì chū chén wài, guài shēng bǐ duān. cháng zì tí shī yún: sù shì miù cí kè, qián shēn yīng huà shī. qí zì fù yě rú cǐ. cí ēn sì dōng yuàn, yǔ bì shù zǐ zhèng guǎng wén, gè huà yī xiǎo bì. shí hào sān jué. gù yǔ yòu chéng zhái, yǒu bì tú shān shuǐ jiān tí jì, yì dāng shí zhī miào yě. shān shuǐ sōng shí, miào shàng shàng pǐn. chū táng huà duàn
唐王右丞维家于蓝田玉山,游止辋川。兄弟以科名文学冠绝当代,故时称朝廷左相笔,天下右丞诗者也。其画山水松石,踪似具生,而风标特出。今京都千福寺西塔院有掩障,一画枫戍,一图辋川。山谷郁盘,云水飞动,意出尘外,怪生笔端。常自题诗云:夙世谬词客,前身应画师。其自负也如此。慈恩寺东院,与毕庶子郑广文,各画一小壁。时号三绝。故庾右丞宅,有壁图山水兼题记,亦当时之妙也。山水松石,妙上上品。(出《唐画断》)
yòu wéi cháng zhì zhāo guó fāng yǔ jìng xiū zhái, jiàn wū bì yǒu huà zòu yuè tú. wéi shú shì ér xiào. huò wèn qí gù, wéi yuē: cǐ ní cháng yǔ yī qū dì sān dié dì yī pāi. hào shì zhě jí yuè gōng yàn zhī, wú yī chà zhě. chū guó shǐ bǔ
又维尝至招国坊庾敬休宅,见屋壁有画《奏乐图》。维熟视而笑。或问其故,维曰:此霓裳羽衣曲第三叠第一拍。好事者集乐工验之,无一差者。(出《国史补》)
lǐ sī xùn
李思训
táng kāi yuán zhōng, zhū wèi jiāng jūn lǐ sī xùn, zi zhāo dào wèi zhōng shè, jù dé shān shuǐ zhī miào. shí rén yún: dà lǐ jiāng jūn xiǎo lǐ jiāng jūn shì yě. sī xùn gé pǐn gāo qí, shān chuān jué miào. niǎo shòu cǎo mù, jiē qí néng. zhōng shè zhī tú, shān shuǐ niǎo shòu, shén duō fán qiǎo. zhì sī bǐ lì bù jí yě. tiān bǎo zhōng, xuán zōng zhào sī xùn, huà dà tóng diàn bì jiān yǎn zhàng. yì rì yīn zòu duì, zhào yún: qīng suǒ huà yǎn zhàng, yè wén shuǐ shēng. tōng shén zhī jiā shǒu, guó cháo shān shuǐ dì yī. sī xùn shén pǐn. zhāo dào miào shàng pǐn. chū táng huà duàn
唐开元中,诸卫将军李思训,子昭道为中舍,俱得山水之妙。时人云:大李将军、小李将军是也。思训格品高奇,山川绝妙。鸟、兽草木,皆其能。中舍之图,山水鸟兽,甚多繁巧。智思笔力不及也。天宝中,玄宗召思训,画大同殿壁兼掩障。异日因奏对,诏云:卿所画掩障,夜闻水声。通神之佳手,国朝山水第一。思训神品。昭道妙上品。(出《唐画断》)
hán gàn
韩干
táng hán gàn, jīng zhào rén yě. táng xuán zōng tiān bǎo zhōng zhào rù gòng fèng. shàng lìng shī chén hóng huà mǎ, guài qí bù tóng. zhào yīn jí zhī. zòu yún: chén zì yǒu shī. bì xià nèi jiù mǎ, jiē chén zhī shī yě. shàng shén yì zhī. qí hòu guǒ néng zhuàng fēi lóng zhī zhì, jǐn pēn yù zhī qí. jiǔ fāng zhī shí jì jīng, bó lè zhī xiāng nǎi bèi. qiě gǔ zhī huà mǎ, yǒu zhōu mù wáng bā jùn tú guó cháo yán lì běn huà mǎ, shì mó zhǎn zhèng. duō jiàn jīn gǔ, jiē shàn yī shí zhī míng, wèi yǒu xī dài zhī miào. kāi yuán hòu, sì hǎi qīng píng. wài yù míng mǎ, chóng yì lèi zhì. rán ér shā qì qiě yáo, tí jiǎ duō báo. xuán zōng suì zé qí liáng zhě, yǔ zhōng guó zhī jùn, tóng bān mǎ zhèng. zì cǐ nèi jiù yǒu fēi huáng zhào yè fú yún wǔ fāng zhī chéng. qí máo yì zhuàng, jīn gǔ jì jiàn jiàn yuán zuò tóng, jù míng chāo běn gǎi, tí jiǎ jiē hòu. jià yù lì xiǎn, ruò jǔ niǎn zhī ān, chí zhòu yìng xīn, zhōng sháo hù zhī jié. shì yǐ chén hóng mào zhī yú qián, hán gàn jì zhī yú hòu. xiě wò wā zhī zhuàng, bù zài shuǐ zhōng. yí yǎo niǎo zhī xíng, chū yú tiān shàng. hán gù jū shén pǐn. chén jiān xiě zhēn, jū miào pǐn shàng. bǎo yìng sì sān mén shén, xī yuàn běi fāng tiān wáng, fó diàn qián miàn pú sà, xī yuàn fó xiàng, bǎo shèng sì běi yuàn èr shí sì shèng děng, jiē qí zōng yě. huà mǎ gāo huì pú sà xī yuàn guǐ shén děng shén pǐn. chū táng huà duàn
唐韩干,京兆人也。唐玄宗天宝中召入供奉。上令师陈闳画马,怪其不同。诏因诘之。奏云:臣自有师。陛下内厩马,皆臣之师也。上甚异之。其后果能状飞龙之质,尽喷玉之奇。九方之识既精,伯乐之相乃备。且古之画马,有《周穆王八骏图》;国朝阎立本画马,似模展郑。多见筋骨,皆擅一时之名,未有希代之妙。开元后,四海清平。外域名马,重译累至。然而砂碛且遥,蹄甲多薄。玄宗遂择其良者,与中国之骏,同颁马政。自此内厩有飞黄、照夜、浮云、五方之乘。奇毛异状,筋骨既健(健原作同,据明抄本改),蹄甲皆厚。驾御历险,若举辇之安,驰骤应心,中韶頀之节。是以陈闳貌之于前,韩干继之于后。写渥洼之状,不在水中。移騕褭之形,出于天上。韩故居神品。陈兼写真,居妙品上。宝应寺三门神,西院北方天王,佛殿前面菩萨,西院佛像,宝圣寺北院二十四圣等,皆其踪也。画马高会菩萨西院鬼神等神品。(出《唐画断》)
yòu gàn xián jū zhī jì, hū yǒu yī rén zhū yī xuán guān ér zhì. gàn wèn yuē: hé dé jí cǐ. duì yuē: wǒ guǐ shǐ yě. wén jūn shàn tú liáng mǎ, yuàn cì yī pǐ. gàn lì huà fén zhī. shù rì yīn chū, yǒu rén yī ér xiè yuē: méng jūn huì jùn zú, miǎn wèi shān chuān bá shè zhī láo, yì yǒu yǐ chóu xiào. míng rì, yǒu rén sòng sù jiān bǎi pǐ, bù zhī qí lái. gàn shōu ér yòng zhī. chū dú yì zhì
又干闲居之际,忽有一人朱衣玄冠而至。干问曰:何得及此。对曰:我鬼使也。闻君善图良马,愿赐一匹。干立画焚之。数日因出,有人揖而谢曰:蒙君惠骏足,免为山川跋涉之劳,亦有以酬效。明日,有人送素缣百疋,不知其来。干收而用之。(出《独异志》)
jiàn zhōng chū, céng yǒu rén qiān mǎ fǎng yī. chēng mǎ huàn jiǎo, yǐ èr qiān qiú zhì. qí mǎ máo sè gǔ xiāng, mǎ yī wèi cháng jiàn. xiào yuē: jūn mǎ kù sì hán gàn suǒ huà zhě, zhēn mǎ zhōng gù wú yě. yīn qǐng mǎ zhǔ rào shì mén yī zā, mǎ yī suí zhī. hū zhí hán gàn. gàn yì jīng yuē: zhēn shì wú shè sè zhě. nǎi zhī suí yì suǒ jiàng, bì míng huì suǒ xiào yě. suì mā sā. mǎ ruò jué, yīn sǔn qián zú. gàn xīn yì zhī. zhì shě, shì qí suǒ huà mǎ běn, jiǎo yǒu yì diǎn hēi quē. fāng zhī huà tōng líng yǐ. mǎ yī suǒ huò qián, yòng lì shǔ zhǔ, nǎi chéng ní qián. chū yǒu yáng zá zǔ
建中初,曾有人牵马访医。称马患脚,以二千求治。其马毛色骨相,马医未尝见。笑曰:君马酷似韩干所画者,真马中固无也。因请马主绕市门一匝,马医随之。忽值韩干。干亦惊曰:真是吾设色者。乃知随意所匠,必冥会所肖也。遂摩挲。马若蹶,因损前足。干心异之。至舍,视其所画马本,脚有一点黑缺。方知画通灵矣。马医所获钱,用历数主,乃成泥钱。(出《酉阳杂俎》)