cǎi yào mín yuán liǔ èr gōng
采药民 元柳二公
cǎi yào mín
采药民
táng gāo zōng xiǎn qìng zhōng, yǒu shǔ jùn qīng chéng mín, bù dé xìng míng. cháng cǎi yào yú qīng chéng shān xià, yù yī dà shǔ yào, zhǔ zhī shēn shù zhàng, qí gēn jiàn dà rú wèng. cǐ rén zhǔ zhī bù yǐ, jiàn shēn wǔ liù zhàng, ér dì xiàn bù zhǐ, zhì shí zhàng yú. cǐ rén duò zhōng, wú yóu ér chū. yǎng shì xué kǒu, dà rú xīng yān. fēn bì sǐ yǐ. hū páng jiàn yī xué, jì rù, shāo dà, jiàn jiàn pú fú, kě shǔ shí bù, qián shì, rú yǒu míng zhuàng. xún zhī ér xíng, yī lǐ yú, cǐ xué jiàn gāo. rào xué xíng kě yī lǐ xǔ, nǎi chū yī dòng kǒu. dòng shàng yǒu shuǐ, kuò shù shí bù. àn shàng jiàn yǒu shù shí rén jiā cūn luò, sāng zhè huā wù cǎo mù, rú èr sān yuè zhōng. yǒu rén, nán nǚ yī fú, bù shì jīn rén. gēng fū diào tóng, wǎng wǎng xiāng yù. yī rén jīng wèn de lái zhī yóu, suì gào suǒ yǐ. nǎi jiāng xiǎo dāo zi dù zhī. mín gào zhī yuē:" bù shí yǐ jīng sān rì yǐ." suì shí yǐ hú má fàn bǎi zi tāng zhū jū. zhǐ kě shǔ rì, cǐ mín jué shēn jiàn qīng. wèn qí zhǔ rén, cǐ shì hé suǒ, jiān qiú hái shǔ zhī lù. qí rén xiāng yǔ xiào yuē:" rǔ shì rén, bù zhī cǐ xiān jìng. rǔ dé zhì cǐ, dàng shì hé yǒu xiān fēn. kě qiě liú cǐ, wú dāng yǐn rǔ yè yù huáng." yòu qí zhōng xiāng hū yún:" míng rì shàng yǐ yě, kě wǎng cháo yè." suì jiāng cǐ rén wǎng. qí mín huò chéng yún qì, huò jià lóng hè. cǐ rén yì zài yún zhōng tú bù. xū yú, zhì yī chéng, jiē jīn yù wèi shì. qí zhōng gōng què, jiē shì jīn bǎo. zhū rén jiē yǐ cì rù yè. dú liú cǐ rén yú gōng mén wài. mén cè yǒu yī dà niú, chì sè, xíng zhuàng shén yì, bì mù tǔ xián mò. zhǔ rén lìng cǐ mín lǐ bài qí niú, qiú qǐ xiān dào. rú niú tǔ bǎo wù, jí biàn tūn zhī. cǐ mín rú yán bài qǐ. shǎo qǐng, cǐ niú tǔ yī chì zhū, dà yú jìng cùn. mín fāng yù pěng jiē, hū yǒu yī chì yī tóng zǐ shí zhī ér qù. mín zài qiú, dé qīng zhū, yòu wèi qīng yī tóng zǐ suǒ qǔ. yòu yǒu huáng zhě bái zhě, jiē yǒu tóng zǐ duó zhī. mín suì jí yǐ shǒu pěng niú kǒu, xū yú dé hēi zhū, jù zì tūn zhī. hēi yī tóng zǐ zhì, wú suǒ jiàn ér kōng qù. zhǔ rén suì yǐn yè yù huáng. yù huáng jū diàn, rú wáng zhě zhī xiàng, shì zhě qī rén, guān jiàn liè zuǒ yòu, yù nǚ shù bǎi, shì wèi diàn tíng. qí yì huā guǒ, xīn xiāng fēi shì suǒ yǒu. yù huáng suì wèn mín. jù yǐ shí duì, ér mín tān gù zuǒ yòu yù nǚ. yù huáng yuē:" rǔ jì yuè cǐ shì wèi zhī měi hū." mín fǔ fú qǐng zuì. yù huáng yuē:" rǔ dàn qín xīn miào dào, zì yǒu cǐ děng dàn rǔ xiū xíng wèi dào, xū yǒu gōng yòng, bù kě qīng zhì." chì zuǒ yòu, yǐ yù pán shèng xiān guǒ, qí guǒ gàn chì, jué dà rú quán, zhuàng ruò shì zhī lín qín ér fāng xiāng wú bǐ, yǐ shì mín yuē:" zì rǔ yǐ shǒu pěng zhī zì qí guǒ gàn chì qǐ, zhì zì rǔ yǐ shǒu pěng zhī zhǐ. yuán zuò shì mín yuē:" zì rǔ yǐ shǒu gǒng zhī, suǒ de zhī shù yě. qí guǒ gàn chì, jué dà rú quán, zhuàng ruò shì zhī lín qín ér fāng xiāng wú bǐ, zì shǒu gǒng zhī. jīn jù míng chāo běn gǎi, suǒ de zhī shù, jí shì nǚ zhī shù yě. zì dù jǐn gǒng kě dé shí yú. suì yǐ shǒu pěng zhī, wéi dé sān méi ér yǐ. yù huáng yuē:" cǐ rǔ fēn yě." chū zhì wèi yǒu wèi cì. qiě lìng qián zhǔ rén lǐng wǎng bǐ chù. chì lìng sān nǚ chōng shì, bié gěi yī wū jū zhī. lìng zhū dào lǚ, dǎo yǐ xiū xíng. cǐ rén suì què zhì qián chù, zhū dào liú chuán shòu zhēn jīng, fú yào yòng qì, xǐ dí chén niàn. ér sān shì nǚ yì shòu yǐ dào shù. hòu shù cháo yè, měi jiàn yù huáng, bì miǎn shèn zhì yì. qí dì cǎo mù, cháng rú sān yuè zhōng, wú róng luò hán shǔ zhī biàn. dù rú rén jiān, kě yī suì yú. mín zì wèi xiān dào yǐ chéng, hū zhōng yè ér tàn. zuǒ yòu wèn. yuē:" wú jīn suī dé dào, běn ǒu lái cǐ ěr. lái shí qī chǎn yī nǚ, cái jīng shù rì, jiā pín, bù zhī fù rú hé, sī wǎng yī shěng zhī. yù nǚ yuē:" jūn lí shì yǐ jiǔ, qī zǐ děng yǐ dāng wáng, qǐ kě fù xún. gài wèi chén niàn wèi qū, zhì cǐ wù xiǎng." mín yuē:" jīn kě yī suì yǐ, qī yì dāng wú yàng, yào míng qí shì ěr." yù nǚ suì yǐ gào zhū lín. zhū lín gòng jiē tàn zhī. fù bái yù huáng. yù huáng mìng qiǎn guī. zhū xiān děng yú shuǐ shàng zuò gē lè yǐn zhuàn yǐ sòng zhī. qí sān yù nǚ yòu yǔ zhī bié, gè yí yǐ huáng jīn yī dìng, yuē:" kǒng zhì rén shì, guī qiú wú de, yǐ cǐ wéi fèi ěr." zhōng nǚ yuē:" jūn zhì bǐ, tǎng wú suǒ jiàn, sī guī, wú yǒu yào zài jīn dìng zhōng, qǔ ér tūn zhī, kě yǐ guī yǐ." xiǎo nǚ wèi yuē:" kǒng jūn wèi chén niàn qīn, bù fù yǒu xiān, jīn zhōng yǒu yào, kǒng yǒu míng chāo běn yǒu zuò bù gù ěr. wú zhī jūn jiā yǐ wú chǔ xún, wéi shě dōng yī dǎo liàn shí shàng zài, wú yǐ jiāng yào zhì shí xià. rú jīn zhōng wú, dàn qǔ cǐ fú kě yǐ." yán qì, jiàn yī qún hóng hú, tiān jì fēi guò. zhòng wèi mín yuē:" rǔ jiàn cǐ fǒu, dàn cóng zhī ér qù." zhòng pěng mín jǔ zhī, mín yì téng shēn ér shàng, biàn zhì gǔ qún, gǔ yì bù xiāng jīng rǎo, yǔ fēi kōng. huí gù, yóu jiàn àn shàng rén huī shǒu xiàng sòng, kě bǎi lái rén. nǎi zhì yī chéng zhōng, rén wù shén zhòng. wèn qí dì, nǎi lín hǎi xiàn yě, qù shǔ yǐ shèn yuǎn yǐ. suì yù qí jīn zī liáng, jīng suì nǎi zhì shǔ. shí kāi yuán mò nián, wèn qí jiā, wú rén zhī zhě. yǒu yī rén nián jiǔ shí yú, yún:" wú zǔ fù wǎng nián yīn cǎi yào, bù zhī suǒ zhī, zhì jīn jiǔ shí nián yǐ." nǎi mín zhī sūn yě, xiāng chí ér qì, yún:" gū shū fù jiē yǐ wáng yǐ, shí suǒ shēng nǚ shì rén shēn sǐ, qí sūn yǐ nián wǔ shí yú yǐ." xiāng xún gù jū, jiē wèi wǎ lì huāng zhēn, wéi gù zhēn shàng zài. mín nǎi huǐ jīn qiú yào, jiāng tūn zhī, hū shī yào suǒ zài. suì jǔ shí, dé yī yù hé, yǒu jīn dān zài yān. jí tūn zhī, ér xīn zhōng míng liǎo, què jì qù lù. cǐ mín suī xiān dòng dé dào, ér běn yōng rén, dōu bù néng xiáng wèn qí shì. shí luó tiān shī zài shǔ, jiàn mín shuō qí qù chù. nǎi yún:" shì dì wǔ dòng bǎo xiān jiǔ shì zhī tiān. yù huáng jí tiān huáng yě. dà niú nǎi tuó lóng yě. suǒ tǔ zhū, chì zhě tūn zhī, shòu yǔ tiān dì qí qīng zhě wǔ wàn suì huáng zhě sān wàn suì bái zhě yī wàn suì hēi zhě wǔ qiān suì cǐ mín tūn hēi zhě, suī bù néng xué dào, dàn yú rén shì shàng yì dé wǔ qiān suì ěr. yù huáng qián lì qī rén, běi dǒu qī xīng yě." mín dé yào, fú què rù shān, bù zhī suǒ zhī, gài qù guī dòng tiān yǐ. chū yuán xiān jì, míng chāo běn zuò chū yuán huà jì
唐高宗显庆中,有蜀郡青城民,不得姓名。尝采药于青城山下,遇一大薯药,劚之深数丈,其根渐大如瓮。此人劚之不已,渐深五六丈,而地陷不止,至十丈余。此人堕中,无由而出。仰视穴口,大如星焉。分必死矣。忽旁见一穴,既入,稍大,渐渐匍匐,可数十步,前视,如有明状。寻之而行,一里余,此穴渐高。绕穴行可一里许,乃出一洞口。洞上有水,阔数十步。岸上见有数十人家村落,桑柘花物草木,如二三月中。有人,男女衣服,不似今人。耕夫钓童,往往相遇。一人惊问得来之由,遂告所以。乃将小舠子渡之。民告之曰:“不食已经三日矣。”遂食以胡麻饭柏子汤诸菹。止可数日,此民觉身渐轻。问其主人,此是何所,兼求还蜀之路。其人相与笑曰:“汝世人,不知此仙镜。汝得至此,当是合有仙分。可且留此,吾当引汝谒玉皇。”又其中相呼云:“明日上已也,可往朝谒。”遂将此人往。其民或乘云气,或驾龙鹤。此人亦在云中徒步。须臾,至一城,皆金玉为饰。其中宫阙,皆是金宝。诸人皆以次入谒。独留此人于宫门外。门侧有一大牛,赤色,形状甚异,闭目吐涎沫。主人令此民礼拜其牛,求乞仙道。如牛吐宝物,即便吞之。此民如言拜乞。少顷,此牛吐一赤珠,大逾径寸。民方欲捧接,忽有一赤衣童子拾之而去。民再求,得青珠,又为青衣童子所取。又有黄者白者,皆有童子夺之。民遂急以手捧牛口,须臾得黑珠,遽自吞之。黑衣童子至,无所见而空去。主人遂引谒玉皇。玉皇居殿,如王者之像,侍者七人,冠剑列左右,玉女数百,侍卫殿庭。奇异花果,馨香非世所有。玉皇遂问民。具以实对,而民贪顾左右玉女。玉皇曰:“汝既悦此侍卫之美乎。”民俯伏请罪。玉皇曰:“汝但勤心妙道,自有此等;但汝修行未到,须有功用,不可轻致。”敕左右,以玉盘盛仙果,其果绀赤,绝大如拳,状若世之林檎而芳香无比,以示民曰:“恣汝以手捧之(自其果绀赤起,至恣汝以手捧之止。原作示民曰:“恣汝以手拱之,所得之数也。其果绀赤,绝大如拳,状若世之林檎而芳香无比,自手拱之。今据明抄本改),所得之数,即侍女之数也。自度尽拱可得十余。遂以手捧之,唯得三枚而已。玉皇曰:“此汝分也。”初至未有位次。且令前主人领往彼处。敕令三女充侍,别给一屋居之。令诸道侣,导以修行。此人遂却至前处,诸道流传授真经,服药用气,洗涤尘念。而三侍女亦授以道术。后数朝谒,每见玉皇,必勉甚至意。其地草木,常如三月中,无荣落寒暑之变。度如人间,可一岁余。民自谓仙道已成,忽中夜而叹。左右问。曰:“吾今虽得道,本偶来此耳。来时妻产一女,才经数日,家贫,不知复如何,思往一省之。玉女曰:“君离世已久,妻子等已当亡,岂可复寻。盖为尘念未祛,至此误想。”民曰:“今可一岁矣,妻亦当无恙,要明其事耳。”玉女遂以告诸邻。诸邻共嗟叹之。复白玉皇。玉皇命遣归。诸仙等于水上作歌乐饮馔以送之。其三玉女又与之别,各遗以黄金一铤,曰:“恐至人世,归求无得,以此为费耳。”中女曰:“君至彼,倘无所见,思归,吾有药在金铤中,取而吞之,可以归矣。”小女谓曰:“恐君为尘念侵,不复有仙,金中有药,恐有(明抄本有作不)固耳。吾知君家已无处寻,唯舍东一擣练石尚在,吾已将药置石下。如金中无,但取此服可矣。”言讫,见一群鸿鹄,天际飞过。众谓民曰:“汝见此否,但从之而去。”众捧民举之,民亦腾身而上,便至鹄群,鹄亦不相惊扰,与飞空。回顾,犹见岸上人挥手相送,可百来人。乃至一城中,人物甚众。问其地,乃临海县也,去蜀已甚远矣。遂鬻其金资粮,经岁乃至蜀。时开元末年,问其家,无人知者。有一人年九十余,云:“吾祖父往年因采药,不知所之,至今九十年矣。”乃民之孙也,相持而泣,云:“姑叔父皆已亡矣,时所生女适人身死,其孙已年五十余矣。”相寻故居,皆为瓦砾荒榛,唯故砧尚在。民乃毁金求药,将吞之,忽失药所在。遂举石,得一玉合,有金丹在焉。即吞之,而心中明了,却记去路。此民虽仙洞得道,而本庸人,都不能详问其事。时罗天师在蜀,见民说其去处。乃云:“是第五洞宝仙九室之天。玉皇即天皇也。大牛乃驮龙也。所吐珠,赤者吞之,寿与天地齐;青者五万岁;黄者三万岁;白者一万岁;黑者五千岁;此民吞黑者,虽不能学道,但于人世上亦得五千岁耳。玉皇前立七人,北斗七星也。”民得药,服却入山,不知所之,盖去归洞天矣。(出《原仙记》,明抄本作出《原化记》)
yuán liǔ èr gōng
元柳二公
yuán hé chū, yǒu yuán chè liǔ shí zhě, jū yú héng shān. èr gōng jù yǒu cóng fù wèi guān zhè yòu. lǐ shù rén lián lěi, gè cuàn yú huān ài zhōu. èr gōng gòng jié xíng lǐ ér wǎng shěng yān. zhì yú lián zhōu hé pǔ xiàn, dēng zhōu ér yù yuè hǎi, jiāng dǐ jiāo zhǐ, yǐ zhōu yú hé pǔ àn. yè yǒu cūn rén xiǎng shén, xiāo gǔ xuān huá. zhōu rén yǔ èr gōng pú lì qí wǎng kàn yān. yè jiāng wǔ, é jù fēng chuā qǐ, duàn lǎn piào zhōu, rù yú dà hǎi, mò zhī suǒ shì. juàn zhǎng jīng zhī qí, qiǎng jù áo zhī bèi, làng fú xuě jiào, rì yǒng huǒ lún. chù jiāo shì ér suō tíng, zhuàng shèn lóu ér wǎ jiě. bǎi bǒ shù sì, jī yù qīng chén, rán hòu dǐ gū dǎo ér fēng zhǐ. èr gōng chóu mèn ér zhì yān, jiàn tiān wáng zūn xiàng, yíng rán yú lǐng suǒ, yǒu jīn lú xiāng jìn, ér bié wú yī wù. èr gōng zhōu lǎn zhī cì, hū dǔ hǎi miàn shàng yǒu jù shòu, chū shǒu sì gù, ruò yǒu chá tīng, yá sēn jiàn jǐ, mù shǎn diàn guāng, liáng jiǔ ér méi. qūn xún, fù yǒu zǐ yún zì hǎi miàn yǒng chū, màn yǎn shù bǎi bù, zhōng yǒu wǔ sè dà fú róng, gāo bǎi yú zhàng, yè yè ér zhàn, nèi yǒu zhàng wò, ruò xiù qǐ cuò zá, yào duó rén yǎn. yòu jiàn hóng qiáo hū zhǎn, zhí dǐ yú dǎo shàng. é yǒu shuāng huán shì nǚ, pěng yù hé, chí jīn lú, zì lián yè ér lái tiān zūn suǒ, yì qí cán jìn, zhù yǐ yì xiāng. èr gōng jiàn zhī, qián gào kòu tóu, cí lǐ āi suān, qiú fǎn rén shì. shuāng huán bù dá. èr gōng qǐng yì liáng jiǔ. nǚ yuē:" zi shì hé rén, ér jù zhì cǐ." èr gōng jù yǐ shí bái zhī. nǚ yuē:" shǎo qǐng yǒu yù xū zūn shī dāng jiàng cǐ dǎo, yǔ nán míng fū rén huì yuē. zi dàn jiān qǐng zhī, jiāng yǒu suǒ suì." yán qì, yǒu dào shì chéng bái lù, yù cǎi xiá, zhí jiàng yú dǎo shàng. èr gōng bìng bài ér qì gào. zūn shī mǐn zhī yuē:" zi kě suí cǐ nǚ ér yè nán míng fū rén, dāng yǒu guī qī, kě wú ài yǐ." zūn shī yǔ shuāng huán yuē:" yú zàn xiū zhēn bì, dāng yì bǐ." èr zi shòu jiào, zhì zhàng qián xíng bài yè zhī lǐ. jiàn yī nǚ wèi jī, yī wǔ sè wén cǎi, hào yù níng jī, hóng liú nì yàn, shén chéng hàng xiè, qì sù cāng míng. èr zi gào yǐ xìng zì. fū rén shěn zhī yuē:" xī shí tiān tāi yǒu liú chén, jīn yǒu liǔ shí xī yǒu ruǎn zhào, jīn yǒu yuán chè xī shí yǒu liú ruǎn, jīn yǒu yuán liǔ: mò fēi tiān yě. shè èr tà ér zuò. é qǐng zūn shī zhì, fū rén yíng bài, suì hái zuò. yǒu xiān é shù bèi, zòu shēng huáng xiāo dí. páng liè luán fèng zhī gē wǔ, yǎ hé jié zòu. èr zi huǎng hū. ruò mèng yú jūn tiān, jí rén shì hǎn wén jiàn yǐ. suì mìng fēi shāng. hū yǒu xuán hè, xián cǎi jiān zì kōng ér zhì yuē:" ān qī shēng zhī zūn shī fù nán míng huì, zàn qǐng wǎng jià." zūn shī dú zhī, wèi xuán hè yuē:" xún dāng zhì bǐ." zūn shī yǔ fū rén yuē:" yǔ ān qī shēng jiān kuò qiān nián, bù zhí nán yóu, wú yīn fǎng huà." fū rén suì cù shì nǚ jìn zhuàn, yù qì guāng jié. fū rén duì shí, ér èr zi bù dé xiǎng. zūn shī yuē:" èr zi suī wèi hé xiǎng, rán wèi qiú rén jiān zhī shí ér xiǎng zhī." fū rén yuē:" rán!" jí bié jìn zhuàn, nǎi rén jiān wèi yě. zūn shī shí bì, huái zhōng chū dān lù yī juàn ér shòu fū rén. fū rén bài ér shòu zhī, suì gào qù. huí gù èr zǐ yuē:" zi yǒu dào gǔ, guī nǎi bù nán rán xiè hòu xiāng yù, hé yǒu líng yào xiāng kuàng. zi dàn sù fèn zì yǒu shī, wú bù dàng wèi zi shī ěr." èr zi bài. zūn shī suì qù. é hǎi shàng yǒu wǔ fū, zhǎng shù zhàng, yī jīn jiǎ, zhàng jiàn ér jìn yuē:" fèng shǐ tiān zhēn qīng dào dào yuán zuò jìn, jù chén xiào běn gǎi bù jǐn, fǎ dāng xiǎn lù, jīn yǐ xíng xíng." suì qū ér méi. fū rén mìng shì nǚ zǐ yī fèng guān zhě yuē:" kě sòng kè qù. ér suǒ chéng zhě hé?" shì nǚ yuē:" yǒu bǎi huā qiáo kě yù èr zi." èr zi gǎn xiè bài bié. fū rén zèng yǐ yù hú yī méi, gāo chǐ yú. fū rén mìng bǐ tí yù hú shī zèng yuē:" lái cóng yī yè zhōu zhōng lái, qù xiàng bǎi huā qiáo shǎng qù. ruò dào rén jiān kòu yù hú. yuān yāng zì jiě fēn míng yǔ." é yǒu qiáo zhǎng shù bǎi bù, lán kǎn zhī shàng, jiē yǒu yì huā. èr zi yú huā jiān qián kuī, jiàn qiān lóng wàn shé, jù xiāng jiāo rào wèi qiáo zhī zhù. yòu jiàn xī hǎi shàng shòu, yǐ shēn shǒu yì chù, fú yú bō shàng. èr zi yīn jí shǐ zhě. shǐ zhě yuē:" cǐ shòu wèi bù zhī èr jūn gù yě." shǐ zhě yuē:" wǒ bù dàng wèi shǐ ér sòng zi, gài yǒu shēn yì yù fèng tuō, qiáng wèi cǐ xíng." suì jīn dài jiān jiě yī hǔ pò hé zǐ, zhōng yǒu wù yǐn yǐn ruò zhī zhū xíng zhuàng, wèi èr zǐ yuē:" wú bèi shuǐ xiān yě. shuǐ xiān yīn yě, ér wú nán zǐ. wú xī yù pān yú shào nián, qíng zhī zhì ér yǒu zi, wèi sān suì, hé qì zhī. fū rén mìng yǔ nán yuè shén wèi zi, qí lái jiǔ yǐ. wén nán yuè huí yàn fēng shǐ zhě, yǒu shì yú shuǐ fǔ. fǎn rì, píng jì wú zi suǒ nòng yù huán wǎng, ér shǐ zhě yǐn zhī, wú pō wéi hèn. wàng èr jūn zǐ wèi chí cǐ hé zǐ zhì huí yàn fēng xià, fǎng shǐ zhě miào ér tóu zhī, dāng yǒu yì biàn. tǎng dé yù huán, wèi sòng wú zi. wú zi yì zì dāng yǒu bào xiào ěr. shèn wù qǐ zhī." èr zi shòu zhī, wèi shǐ zhě yuē:" fū rén shī yún:' ruò dào rén jiān kòu yù hú, yuān yāng zì jiě fēn míng yǔ.' hé yě?" yuē:" zi guī yǒu shì, dàn kòu yù hú, dāng yǒu yuān yāng yīng zhī, shì wú bù cóng yǐ." yòu yuē:" yù xū zūn shī yún, wú bèi zì yǒu shī, shī fù shì shuí?" yuē:" nán yuè tài jí xiān shēng ěr. dāng zì yù zhī." suì yǔ shǐ zhě gào bié. qiáo zhī jǐn suǒ, jí xī rì hé pǔ zhī wéi zhōu chù, huí shì yǐ wú qiáo yǐ. èr zi xún zhī, shí yǐ yī shí èr nián. huān ài èr zhōu qīn shǔ, yǐ yǔn xiè yǐ. wèn dào jiāng guī héng shān, zhōng tú yīn něi ér kòu hú, suì yǒu yuān yāng yǔ yuē:" ruò yù yǐn shí, qián xíng zì yù ěr." é ér dào zuǒ yǒu pán zhuàn fēng bèi, èr zi shí zhī. ér shù rì bù sī tā wèi. xún jí dá jiā. xī rì tóng zhì, yǐ ruò guàn yǐ. rán èr zi qī gè xiè shì yǐ sān zhòu. jiā rén bèi bēi xǐ bù shèng, yuē:" rén yún láng jūn wáng méi dà hǎi, fú què yǐ jiǔ qiū yǐ." èr zi yàn rén shì, tǐ yǐ qīng xū, dǔ qī zǐ sàng, bù shèn bēi gǎn, suì xiāng yǔ zhí dǐ huí yàn fēng, fǎng shǐ zhě miào, yǐ hé zǐ tóu zhī. shū yǒu hēi lóng zhǎng shù zhàng, jī fēng pēn diàn, zhé shù jiē wū, pī lì yī shēng ér miào lì suì. èr zi zhàn lì, bù gǎn shú shì. kōng zhōng nǎi yǒu zhì yù huán zhě. èr zi qǔ zhī ér sòng nán yuè miào. jí guī, yǒu huáng yī shào nián, chí èr jīn hé zǐ, gè dào èr zi jiā yuē:" láng jūn lìng chí cǐ yào, yuē huán hún gāo, ér bào èr jūn zǐ. jiā yǒu bì zhě, suī yī jiǎ zǐ, yóu néng tú dǐng ér huó." shòu zhī ér shǐ zhě bú jiàn. èr zi suì yǐ huó qī shì, hòu gòng xún yún shuǐ, fǎng tài jí xiān shēng, ér céng wú yǐng xiǎng, mèn què guī. yīn dà xuě, jiàn dà. sǒu yuē:" wú zhù yù yè zhě, wáng lái shù shí jiǎ zǐ. shén xǐ zài jiàn." èr zi yīn suí yì zhù róng fēng, zì cǐ ér dé dào, bù zhòng jiàn ěr. chū xù xiān chuán
元和初,有元彻、柳实者,居于衡山。二公俱有从父为官浙右。李庶人连累,各窜于欢、爱州。二公共结行李而往省焉。至于廉州合浦县,登舟而欲越海,将抵交趾,舣舟于合浦岸。夜有村人飨神,箫鼓喧哗。舟人与二公仆吏齐往看焉。夜将午,俄飓风歘起,断缆漂舟,入于大海,莫知所适。罥长鲸之鬐,抢巨鳌之背,浪浮雪峤,日涌火轮。触蛟室而梭停,撞蜃楼而瓦解。摆簸数四,几欲倾沉,然后抵孤岛而风止。二公愁闷而陟焉,见天王尊像,莹然于岭所,有金炉香烬,而别无一物。二公周览之次,忽睹海面上有巨兽,出首四顾,若有察听,牙森剑戟,目闪电光,良久而没。逡巡,复有紫云自海面涌出,漫衍数百步,中有五色大芙蓉,高百余丈,叶叶而绽,内有帐幄,若绣绮错杂,耀夺人眼。又见虹桥忽展,直抵于岛上。俄有双鬟侍女,捧玉合,持金炉,自莲叶而来天尊所,易其残烬,炷以异香。二公见之,前告叩头,辞理哀酸,求返人世。双鬟不答。二公请益良久。女曰:“子是何人,而遽至此。”二公具以实白之。女曰:“少顷有玉虚尊师当降此岛,与南溟夫人会约。子但坚请之,将有所遂。”言讫,有道士乘白鹿,驭彩霞,直降于岛上。二公并拜而泣告。尊师悯之曰:“子可随此女而谒南溟夫人,当有归期,可无碍矣。”尊师语双鬟曰:“余暂修真毕,当诣彼。”二子受教,至帐前行拜谒之礼。见一女未笄,衣五色文彩,皓玉凝肌,红流腻艳,神澄沆瀣,气肃沧溟。二子告以姓字。夫人哂之曰:“昔时天台有刘晨,今有柳实;昔有阮肇,今有元彻;昔时有刘阮,今有元柳:莫非天也。设二榻而坐。俄顷尊师至,夫人迎拜,遂还坐。有仙娥数辈,奏笙簧箫笛。旁列鸾凤之歌舞,雅合节奏。二子恍惚。若梦于钧天,即人世罕闻见矣。遂命飞觞。忽有玄鹤,衔彩牋自空而至曰:“安期生知尊师赴南溟会,暂请枉驾。”尊师读之,谓玄鹤曰:“寻当至彼。”尊师语夫人曰:“与安期生间阔千年,不值南游,无因访话。”夫人遂促侍女进馔,玉器光洁。夫人对食,而二子不得饷。尊师曰:“二子虽未合饷,然为求人间之食而饷之。”夫人曰:“然!”即别进馔,乃人间味也。尊师食毕,怀中出丹箓一卷而授夫人。夫人拜而受之,遂告去。回顾二子曰:“子有道骨,归乃不难;然邂逅相遇,合有灵药相贶。子但宿分自有师,吾不当为子师耳。”二子拜。尊师遂去。俄海上有武夫,长数丈,衣金甲,仗剑而进曰:“奉使天真清道(道原作进,据陈校本改)不谨,法当显戮,今已行刑。”遂趋而没。夫人命侍女紫衣凤冠者曰:“可送客去。而所乘者何?”侍女曰:“有百花桥可驭二子。”二子感谢拜别。夫人赠以玉壶一枚,高尺余。夫人命笔题玉壶诗赠曰:“来从一叶舟中来,去向百花桥上去。若到人间扣玉壶。鸳鸯自解分明语。”俄有桥长数百步,栏槛之上,皆有异花。二子于花间潜窥,见千龙万蛇,遽相交绕为桥之柱。又见昔海上兽,已身首异处,浮于波上。二子因诘使者。使者曰:“此兽为不知二君故也。”使者曰:“我不当为使而送子,盖有深意欲奉托,强为此行。”遂襟带间解一琥珀合子,中有物隐隐若蜘蛛形状,谓二子曰:“吾辈水仙也。水仙阴也,而无男子。吾昔遇番禺少年,情之至而有子,未三岁,合弃之。夫人命与南岳神为子,其来久矣。闻南岳回雁峰使者,有事于水府。返日,凭寄吾子所弄玉环往,而使者隐之,吾颇为恨。望二君子为持此合子至回雁峰下,访使者庙而投之,当有异变。倘得玉环,为送吾子。吾子亦自当有报效耳。慎勿启之。”二子受之,谓使者曰:“夫人诗云:‘若到人间扣玉壶,鸳鸯自解分明语。’何也?”曰:“子归有事,但扣玉壶,当有鸳鸯应之,事无不从矣。”又曰:“玉虚尊师云,吾辈自有师,师复是谁?”曰:“南岳太极先生耳。当自遇之。”遂与使者告别。桥之尽所,即昔日合浦之维舟处,回视已无桥矣。二子询之,时已一十二年。欢、爱二州亲属,已殒谢矣。问道将归衡山,中途因馁而扣壶,遂有鸳鸯语曰:“若欲饮食,前行自遇耳。”俄而道左有盘馔丰备,二子食之。而数日不思他味。寻即达家。昔日童稚,已弱冠矣。然二子妻各谢世已三昼。家人辈悲喜不胜,曰:“人云郎君亡没大海,服阕已九秋矣。”二子厌人世,体以清虚,睹妻子丧,不甚悲感,遂相与直抵回雁峰,访使者庙,以合子投之。倏有黑龙长数丈,激风喷电,折树揭屋,霹雳一声而庙立碎。二子战栗,不敢熟视。空中乃有掷玉环者。二子取之而送南岳庙。及归,有黄衣少年,持二金合子,各到二子家曰:“郎君令持此药,曰还魂膏,而报二君子。家有毙者,虽一甲子,犹能涂顶而活。”受之而使者不见。二子遂以活妻室,后共寻云水,访太极先生,而曾无影响,闷却归。因大雪,见大。叟曰:“吾贮玉液者,亡来数十甲子。甚喜再见。”二子因随诣祝融峰,自此而得道,不重见耳。(出《续仙传》)