dù zi chūn zhāng lǎo
杜子春 张老
dù zi chūn
杜子春
dù zi chūn zhě, gài zhōu suí jiān rén.
杜子春者,盖周隋间人。
shǎo luò tuò, bù shì jiā chǎn, rán yǐ zhì qì xián kuàng, zòng jiǔ xián yóu. zī chǎn dàng jǐn, tóu yú qīn gù, jiē yǐ bù shì shì jiàn qì.
少落拓,不事家产,然以志气闲旷,纵酒闲游。资产荡尽,投于亲故,皆以不事事见弃。
fāng dōng, yī pò fù kōng, tú háng zhǎng ān zhōng, rì wǎn wèi shí, páng huáng bù zhī suǒ wǎng. yú dōng shì xī mén, jī hán zhī sè kě jū, yǎng tiān cháng xū.
方冬,衣破腹空,徒行长安中,日晚未食,彷徨不知所往。于东市西门,饥寒之色可掬,仰天长吁。
yǒu yī lǎo rén cè zhàng yú qián, wèn yuē:" jūn zǐ hé tàn?" chūn yán qí xīn, qiě fèn qí qīn qī zhī shū báo yě, gǎn jī zhī qì, fā yú yán sè. lǎo rén yuē:" jǐ mín zé fēng yòng?" zi chūn yuē:" sān wǔ wàn zé kě yǐ huó yǐ." lǎo rén yuē:" wèi yě." gèng yán zhī:" shí wàn." yuē:" wèi yě." nǎi yán" bǎi wàn". yì yuē:" wèi yě." yuē:" sān bǎi wàn." nǎi yuē:" kě yǐ." yú shì xiù chū yī mín yuē:" gěi zi jīn xī, míng rì wǔ shí, hòu zi yú xī shì bō sī dǐ, shèn wú hòu qī." jí shí zi chūn wǎng, lǎo rén guǒ yǔ qián sān bǎi wàn, bù gào xìng míng ér qù.
有一老人策杖于前,问曰:“君子何叹?”春言其心,且愤其亲戚之疏薄也,感激之气,发于颜色。老人曰:“几缗则丰用?”子春曰:“三五万则可以活矣。”老人曰:“未也。”更言之:“十万。”曰:“未也。”乃言“百万”。亦曰:“未也。”曰:“三百万。”乃曰:“可矣。”于是袖出一缗曰:“给子今夕,明日午时,候子于西市波斯邸,慎无后期。”及时子春往,老人果与钱三百万,不告姓名而去。
zi chūn jì fù, dàng xīn fù chì, zì yǐ wéi zhōng shēn bù fù jī lǚ yě. chéng féi yì qīng, huì jiǔ tú, zhēng sī guǎn, gē wǔ yú chàng lóu, bù fù yǐ zhì shēng wèi yì. yī èr nián jiān, shāo shāo ér jǐn, yī fú chē mǎ, yì guì cóng jiàn, qù mǎ ér lǘ, qù lǘ ér tú, shū hū rú chū. jì ér fù wú jì, zì tàn yú shì mén. fā shēng ér lǎo rén dào, wò qí shǒu yuē:" jūn fù rú cǐ, qí zāi. wú jiāng fù jì zi. jǐ mín fāng kě?" zi chūn cán bù yīng. lǎo rén yīn bī zhī, zi chūn kuì xiè ér yǐ. lǎo rén yuē:" míng rì wǔ shí, lái qián qī chù." zi chūn rěn kuì ér wǎng, dé qián yī qiān wàn.
子春既富,荡心复炽,自以为终身不复羁旅也。乘肥衣轻,会酒徒,征丝管,歌舞于倡楼,不复以治生为意。一二年间,稍稍而尽,衣服车马,易贵从贱,去马而驴,去驴而徒,倏忽如初。既而复无计,自叹于市门。发声而老人到,握其手曰:“君复如此,奇哉。吾将复济子。几缗方可?”子春惭不应。老人因逼之,子春愧谢而已。老人曰:“明日午时,来前期处。”子春忍愧而往,得钱一千万。
wèi shòu zhī chū, fèn fā, yǐ wéi cóng cǐ móu shēn zhì shēng, shí jì lún yī dùn xiǎo shù ěr. qián jì rù shǒu, xīn yòu fān rán, zòng shì zhī qíng, yòu què rú gù. bù yī èr nián jiān, pín guò jiù rì. fù yù lǎo rén yú gù chù, zi chūn bù shèng qí kuì, yǎn miàn ér zǒu. lǎo rén qiān jū zhǐ zhī, yòu yuē:" jiē hū zhuō móu yě." yīn yǔ sān qiān wàn, yuē:" cǐ ér bù quán, zé zi pín zài gāo yù yǐ." zi chūn yuē:" wú luò tuò xié yóu, shēng yá qìng jìn, qīn qī háo zú, wú xiāng gù zhě, dú cǐ sǒu sān gěi wǒ, wǒ hé yǐ dāng zhī?" yīn wèi lǎo rén yuē:" wú dé cǐ, rén jiān zhī shì kě yǐ lì, gū shuāng kě yǐ yī shí, yú míng jiào fù yuán yǐ. gǎn sǒu shēn huì, lì shì zhī hòu, wéi sǒu suǒ shǐ." lǎo rén yuē:" wú xīn yě! zi zhì shēng bì, lái suì zhōng yuán, jiàn wǒ yú lǎo jūn shuāng guì xià."
未受之初,愤发,以为从此谋身治生,石季伦、猗顿小竖耳。钱既入手,心又翻然,纵适之情,又却如故。不一二年间,贫过旧日。复遇老人于故处,子春不胜其愧,掩面而走。老人牵裾止之,又曰:“嗟乎拙谋也。”因与三千万,曰:“此而不痊,则子贫在膏育矣。”子春曰:“吾落拓邪游,生涯罄尽,亲戚豪族,无相顾者,独此叟三给我,我何以当之?”因谓老人曰:“吾得此,人间之事可以立,孤孀可以衣食,于名教复圆矣。感叟深惠,立事之后,唯叟所使。”老人曰:“吾心也!子治生毕,来岁中元,见我于老君双桧下。”
zi chūn yǐ gū shuāng duō yù huái nán, suì zhuǎn zī yáng zhōu, mǎi liáng tián bǎi qǐng, guō zhōng qǐ jiǎ dì, yào lù zhì dǐ bǎi yú jiān, xī zhào gū shuāng, fēn jū dì zhōng. hūn jià shēng zhí, qiān fù zú qīn, ēn zhě xù zhī, chóu zhě fù zhī. jì bì shì, jí qī ér wǎng.
子春以孤孀多寓淮南,遂转资扬州,买良田百顷,郭中起甲第,要路置邸百余间,悉召孤孀,分居第中。婚嫁甥侄,迁袝族亲,恩者煦之,仇者复之。既毕事,及期而往。
lǎo rén zhě fāng xiào yú èr guì zhī yīn. suì yǔ dēng huà shān yún tái fēng. rù sì shí lǐ yú, jiàn yī chù, shì wū yán jié, fēi cháng rén jū. cǎi yún yáo fù, jīng hè fēi xiáng qí shàng. yǒu zhèng táng, zhōng yǒu yào lú, gāo jiǔ chǐ yú, zǐ yàn guāng fā, zhuó huàn chuāng hù. yù nǚ jiǔ rén, huán lú ér lì qīng lóng bái hǔ, fēn jù qián hòu.
老人者方啸于二桧之阴。遂与登华山云台峰。入四十里余,见一处,室屋严洁,非常人居。彩云遥覆,惊鹤飞翔其上。有正堂,中有药炉,高九尺余,紫焰光发,灼焕窗户。玉女九人,环炉而立;青龙白虎,分据前后。
qí shí rì jiāng mù, lǎo rén zhě, bù fù sú yī, nǎi huáng guān fèng pèi shì yě. chí bái shí sān wán, jiǔ yī zhī, yí zi chūn, lìng sù shí zhī qì. qǔ yī hǔ pí, pù yú nèi xī bì, dōng xiàng ér zuò, jiè yuē:" shèn wù yǔ. suī zūn shén è guǐ yè chā, měng shòu dì yù jí jūn zhī qīn shǔ, wèi suǒ kùn fù wàn kǔ, jiē fēi zhēn shí. dàn dāng bù dòng bù yǔ, yí ān xīn mò jù, zhōng wú suǒ kǔ. dāng yī xīn niàn wú suǒ yán." yán qì ér qù.
其时日将暮,老人者,不复俗衣,乃黄冠缝帔士也。持白石三丸,酒一卮,遗子春,令速食之讫。取一虎皮,铺于内西壁,东向而坐,戒曰:“慎勿语。虽尊神恶鬼夜叉,猛兽地狱;及君之亲属,为所困缚万苦,皆非真实。但当不动不语,宜安心莫惧,终无所苦。当一心念吾所言。”言讫而去。
zi chūn shì tíng, wéi yī jù wèng, mǎn zhōng zhù shuǐ ér yǐ. dào shì shì qù, jīng qí gē jiǎ, qiān shèng wàn qí, biàn mǎn yá gǔ, hē chì zhī shēng, zhèn dòng tiān dì. yǒu yī rén chēng dà jiàng jūn, shēn cháng zhàng yú, rén mǎ jiē zhe jīn jiǎ, guāng máng shè rén. qīn wèi shù bǎi rén, jiē zhàng jiàn zhāng gōng, zhí rù táng qián, ā yuē:" rǔ shì hé rén? gǎn bù bì dà jiàng jūn." zuǒ yòu sǒng jiàn ér qián, bī wèn xìng míng, yòu wèn zuò hé wù, jiē bú duì. wèn zhě dà nù, cuī zhǎn zhēng shè zhī shēng rú léi, jìng bù yīng. jiāng jūn zhě jí nù ér qù.
子春视庭,唯一巨瓮,满中贮水而已。道士适去,旌旗戈甲,千乘万骑,遍满崖谷,呵叱之声,震动天地。有一人称大将军,身长丈余,人马皆着金甲,光芒射人。亲卫数百人,皆杖剑张弓,直入堂前,呵曰:“汝是何人?敢不避大将军。”左右竦剑而前,逼问姓名,又问作何物,皆不对。问者大怒,摧斩争射之声如雷,竟不应。将军者极怒而去。
é ér měng hǔ dú lóng, suān ní shī zi, fù xiē wàn jì, xiāo hǒu ná jué ér zhēng qián yù bó shì, huò tiào guò qí shàng, zi chūn shén sè bù dòng. yǒu qǐng ér sàn. jì ér dà yǔ pāng shù, léi diàn huì míng, huǒ lún zǒu qí zuǒ yòu, diàn guāng chè qí qián hòu, mù bù dé kāi. xū yú, tíng jì shuǐ shēn zhàng yú, liú diàn hǒu léi, shì ruò shān chuān kāi pò, bù kě zhì zhǐ. shùn xī zhī jiān, bō jí zuò xià, zi chūn duān zuò bù gù. wèi qǐng ér jiāng jūn zhě fù lái, yǐn niú tóu yù zú, qí mào guǐ shén, jiāng dà huò tāng ér zhì zi chūn qián, cháng qiāng liǎng chā, sì miàn zhōu zā, chuán mìng yuē:" kěn yán xìng míng jí fàng, bù kěn yán, jí dāng xīn qǔ chā zhì zhī huò zhōng." yòu bù yīng.
俄而猛虎毒龙,狻猊狮子,蝮蝎万计,哮吼拿攫而争前欲搏噬,或跳过其上,子春神色不动。有顷而散。既而大雨滂澍,雷电晦暝,火轮走其左右,电光掣其前后,目不得开。须臾,庭际水深丈余,流电吼雷,势若山川开破,不可制止。瞬息之间,波及坐下,子春端坐不顾。未顷而将军者复来,引牛头狱卒,奇貌鬼神,将大镬汤而置子春前,长枪两叉,四面周匝,传命曰:“肯言姓名即放,不肯言,即当心取叉置之镬中。”又不应。
yīn zhí qí qī lái, zhuāi yú jiē xià, zhǐ yuē:" yán xìng míng miǎn zhī." yòu bù yīng. jí biān chuí liú xiě, huò shè huò zhuó, huò zhǔ huò shāo, kǔ bù kě rěn. qí qī hào kū yuē:" chéng wèi lòu zhuō, yǒu rǔ jūn zǐ, rán xìng de zhí jīn zhì, fèng shì shí yú nián yǐ. jīn wèi zūn guǐ suǒ zhí, bù shèng qí kǔ! bù gǎn wàng jūn pú fú bài qǐ, dàn dé gōng yī yán, jí quán xìng mìng yǐ. rén shuí wú qíng, jūn nǎi rěn xī yī yán?" yǔ lèi tíng zhōng, qiě zhòu qiě mà, chūn zhōng bù gù. jiāng jūn qiě yuē:" wú bù néng dú rǔ qī yé!" lìng qǔ cuò duì, cóng jiǎo cùn cùn cuò zhī. qī jiào kū yù jí, jìng bù gù zhī.
因执其妻来,拽于阶下,指曰:“言姓名免之。”又不应。及鞭捶流血,或射或斫,或煮或烧,苦不可忍。其妻号哭曰:“诚为陋拙,有辱君子,然幸得执巾栉,奉事十余年矣。今为尊鬼所执,不胜其苦!不敢望君匍匐拜乞,但得公一言,即全性命矣。人谁无情,君乃忍惜一言?”雨泪庭中,且咒且骂,春终不顾。将军且曰:“吾不能毒汝妻耶!”令取锉碓,从脚寸寸锉之。妻叫哭愈急,竟不顾之。
jiāng jūn yuē:" cǐ zéi yāo shù yǐ chéng, bù kě shǐ jiǔ zài shì jiān." chì zuǒ yòu zhǎn zhī. zhǎn qì, hún pò bèi lǐng jiàn yán luó wáng. yuē:" cǐ nǎi yún tái fēng yāo mín hū? zhuō fù yù zhōng." yú shì róng tóng tiě zhàng duì dǎo shí shòu mó huǒ kēng huò tāng dāo shān jiàn shù zhī kǔ, wú bù bèi cháng. rán xīn niàn dào shì zhī yán, yì shì kě rěn, jìng bù shēn yín.
将军曰:“此贼妖术已成,不可使久在世间。”敕左右斩之。斩讫,魂魄被领见阎罗王。曰:“此乃云台峰妖民乎?捉付狱中。”于是镕铜铁杖、碓擣石寿磨、火坑镬汤、刀山剑树之苦,无不备尝。然心念道士之言,亦似可忍,竟不呻吟。
yù zú gào shòu zuì bì. wáng yuē:" cǐ rén yīn zéi, bù hé dé zuò nán, yí lìng zuò nǚ rén." pèi shēng sòng zhōu dān fù xiàn chéng wáng quàn jiā. shēng ér duō bìng, zhēn jiǔ yào yī, lüè wú tíng rì. yì cháng zhuì huǒ duò chuáng, tòng kǔ bù qí, zhōng bù shī shēng. é ér zhǎng dà, róng sè jué dài, ér kǒu wú shēng, qí jiā mù wèi yǎ nǚ. qīn qī xiá zhě, wǔ zhī wàn duān, zhōng bù néng duì. tóng xiāng yǒu jìn shì lú guī zhě, wén qí róng ér mù zhī, yīn méi shì qiú yān. qí jiā yǐ yǎ cí zhī. lú yuē:" gǒu wèi qī ér xián, hé yòng yán yǐ? yì zú yǐ jiè cháng shé zhī fù." nǎi xǔ zhī. lú shēng bèi liù lǐ, qīn yíng wèi qī. shù nián, ēn qíng shén dǔ, shēng yī nán, jǐn èr suì, cōng huì wú dí. lú bào ér yǔ zhī yán, bù yīng duō fāng yǐn zhī, zhōng wú cí. lú dà nù yuē:" xī jiǎ dài fū zhī qī bǐ qí fū, cái bù xiào, rán guān qí shè zhì, shàng shì qí hàn. jīn wú lòu bù jí jiǎ, ér wén yì fēi tú shè zhì yě, ér jìng bù yán! dà zhàng fū wèi qī suǒ bǐ. ān yòng qí zi." nǎi chí liǎng zú, yǐ tóu pū yú shí shàng, yìng shǒu ér suì, xuè jiàn shù bù.
狱卒告受罪毕。王曰:“此人阴贼,不合得作男,宜令作女人。”配生宋州单父县丞王劝家。生而多病,针灸药医,略无停日。亦尝坠火堕床,痛苦不齐,终不失声。俄而长大,容色绝代,而口无声,其家目为哑女。亲戚狎者,侮之万端,终不能对。同乡有进士卢圭者,闻其容而慕之,因媒氏求焉。其家以哑辞之。卢曰:“苟为妻而贤,何用言矣?亦足以戒长舌之妇。”乃许之。卢生备六礼,亲迎为妻。数年,恩情甚笃,生一男,仅二岁,聪慧无敌。卢抱儿与之言,不应;多方引之,终无辞。卢大怒曰:“昔贾大夫之妻鄙其夫,才不笑,然观其射雉,尚释其憾。今吾陋不及贾,而文艺非徒射雉也,而竟不言!大丈夫为妻所鄙。安用其子。”乃持两足,以头扑于石上,应手而碎,血溅数步。
zi chūn ài shēng yú xīn, hū wàng qí yuē, bù jué shī shēng yún:" yī" yī shēng wèi xī, shēn zuò gù chù, dào shì zhě yì zài qí qián. chū wǔ gēng yǐ, jiàn qí zǐ yàn chuān wū shàng, dà huǒ qǐ sì hé, wū shì jù fén.
子春爱生于心,忽忘其约,不觉失声云:“噫……”噫声未息,身坐故处,道士者亦在其前。初五更矣,见其紫焰穿屋上,大火起四合,屋室俱焚。
dào shì tàn yuē:" cuò dà wù yú nǎi rú shì." yīn tí qí fā, tóu shuǐ wèng zhōng, wèi qǐng huǒ xī. dào shì qián yuē:" wú zi zhī xīn, xǐ nù āi jù è yù jiē wàng yǐ, suǒ wèi zhēn zhě ài ér yǐ. xiàng shǐ zi wú yī shēng, wú zhī yào chéng, zi yì shàng xiān yǐ. jiē hū, xiān cái zhī nán de yě! wú yào kě zhòng liàn, ér zi zhī shēn yóu wèi shì jiè suǒ róng yǐ, miǎn zhī zāi." yáo zhǐ lù shǐ guī. zi chūn qiáng dēng jī guān yān, qí lú yǐ huài, zhōng yǒu tiě zhù, dà rú bì, zhǎng shù chǐ, dào shì tuō yī, yǐ dāo zi xuē zhī. zi chūn jì guī, kuì qí wàng shì, fù zì xiào yǐ xiè qí guò. xíng zhì yún tái fēng, jué wú rén jī, tàn hèn ér guī. chū xù xuán guài lù
道士叹曰:“错大误余乃如是。”因提其发,投水瓮中,未顷火息。道士前曰:“吾子之心,喜怒哀惧恶欲皆忘矣,所未臻者爱而已。向使子无噫声,吾之药成,子亦上仙矣。嗟乎,仙才之难得也!吾药可重炼,而子之身犹为世界所容矣,勉之哉。”遥指路使归。子春强登基观焉,其炉已坏,中有铁柱,大如臂,长数尺,道士脱衣,以刀子削之。子春既归,愧其忘誓,复自效以谢其过。行至云台峰,绝无人迹,叹恨而归。(出《续玄怪录》)
zhāng lǎo
张老
zhāng lǎo zhě, yáng zhōu liù hé xiàn yuán sǒu yě. qí lín yǒu wéi shù zhě, liáng tiān jiàn zhōng, zì yáng zhōu cáo yuàn zhì mǎn ér lái. yǒu cháng nǚ jì jī, zhào lǐ zhōng méi ǎo, lìng fǎng liáng xù. zhāng lǎo wén zhī xǐ, ér hòu méi yú wéi mén. ǎo chū, zhāng lǎo gù yán rù, qiě bèi jiǔ shí. jiǔ lán, wèi ǎo yuē:" wén wéi shì yǒu nǚ jiàng shì rén, qiú liáng cái yú ǎo, yǒu zhī hū?" yuē:" rán." yuē:" mǒu chéng shuāi mài, guàn yuán zhī yè, yì kě yī shí. xìng wèi qiú zhī, shì chéng hòu xiè." ǎo dà mà ér qù.
张老者,扬州六合县园叟也。其邻有韦恕者,梁天监中,自扬州曹掾秩满而来。有长女既笄,召里中媒媪,令访良婿。张老闻之喜,而候媒于韦门。媪出,张老固延入,且备酒食。酒阑,谓媪曰:“闻韦氏有女将适人,求良才于媪,有之乎?”曰:“然。”曰:“某诚衰迈,灌园之业,亦可衣食。幸为求之,事成厚谢。”媪大骂而去。
tā rì yòu yāo ǎo, ǎo yuē:" sǒu hé bù zì dù, qǐ yǒu yì guān zǐ nǚ, kěn jià yuán sǒu yé? cǐ jiā chéng pín, shì dài fū jiā zhī dí zhě bù shǎo, gù sǒu fēi pǐ. wú ān néng wéi sǒu yī bēi jiǔ, nǎi qǔ rǔ yú wéi shì?" sǒu gù yuē:" qiáng wèi wú yī yán zhī, yán bù cóng, jí wú mìng yě." ǎo bù dé yǐ, mào zé ér rù yán zhī. wéi shì dà nù yuē:" ǎo yǐ wǒ pín, qīng wǒ nǎi rú shì? qiě wéi jiā yān yǒu cǐ shì. kuàng yuán sǒu hé rén, gǎn fā cǐ yì! sǒu gù bù zú zé, ǎo hé wú bié zhī shén yé?" ǎo yuē:" chéng fēi suǒ yí yán, wèi sǒu suǒ bī, bù dé bù dá qí yì." wéi nù yuē:" wèi wú bào zhī, jīn rì nèi dé wǔ bǎi mín zé kě." ǎo chū, yǐ gào zhāng lǎo. nǎi yuē:" nuò."
他日又邀媪,媪曰:“叟何不自度,岂有衣冠子女,肯嫁园叟耶?此家诚贫,士大夫家之敌者不少,顾叟非匹。吾安能为叟一杯酒,乃取辱于韦氏?”叟固曰:“强为吾一言之,言不从,即吾命也。”媪不得已,冒责而入言之。韦氏大怒曰:“媪以我贫,轻我乃如是?且韦家焉有此事。况园叟何人,敢发此议!叟固不足责,媪何无别之甚耶?”媪曰:“诚非所宜言,为叟所逼,不得不达其意。”韦怒曰:“为吾报之,今日内得五百缗则可。”媪出,以告张老。乃曰:“诺。”
wèi jǐ, chē zài nà yú wéi shì. zhū wéi dà jīng yuē:" qián yán xì zhī ěr, qiě cǐ wēng wèi yuán. hé yǐ zhì cǐ, wú dù qí bì wú ér yán zhī. jīn bù yí shí ér qián dào, dāng rú zhī hé?" nǎi shǐ rén qián hòu qí nǚ, nǚ yì bù hèn, nǎi yuē:" cǐ gù mìng hū." suì xǔ yān. zhāng lǎo jì qǔ wéi shì, yuán yè bù fèi, fù huì jué dì, yù shū bù chuò. qí qī gōng zhí cuàn zhuó, liǎo wú zuò sè, qīn qī è zhī, yì bù néng zhǐ. shù nián, zhōng wài zhī yǒu shí zhě zé shù yuē:" jūn jiā chéng pín, xiāng lǐ qǐ wú pín zǐ dì, nài hé yǐ nǚ qī yuán sǒu? jì qì zhī, hé bù lìng yuǎn qù yě?" tā rì shù zhì jiǔ, zhào nǚ jí zhāng lǎo. jiǔ hān, wēi lù qí yì. zhāng lǎo qǐ yuē:" suǒ yǐ bù jí qù zhě, kǒng yǒu liú niàn. jīn jì xiāng yàn, qù yì hé nán. mǒu wáng wū shān xià yǒu yī xiǎo zhuāng, míng dàn qiě guī ěr." tiān jiàng shǔ, lái bié wéi shì:" tā suì xiāng sī, kě lìng dà xiōng wǎng tiān tán shān nán xiāng fǎng." suì lìng qī qí lǘ dài lì, zhāng lǎo cè zhàng xiāng suí ér qù. jué wú xiāo xī.
未几,车载纳于韦氏。诸韦大惊曰:“前言戏之耳,且此翁为园。何以致此,吾度其必无而言之。今不移时而钱到,当如之何?”乃使人潜候其女,女亦不恨,乃曰:“此固命乎。”遂许焉。张老既娶韦氏,园业不废,负秽钁地,鬻蔬不辍。其妻躬执爨濯,了无怍色,亲戚恶之,亦不能止。数年,中外之有识者责恕曰:“君家诚贫,乡里岂无贫子弟,奈何以女妻园叟?既弃之,何不令远去也?”他日恕致酒,召女及张老。酒酣,微露其意。张老起曰:“所以不即去者,恐有留念。今既相厌,去亦何难。某王屋山下有一小庄,明旦且归耳。”天将曙,来别韦氏:“他岁相思,可令大兄往天坛山南相访。”遂令妻骑驴戴笠,张老策杖相随而去。绝无消息。
hòu shù nián, shù niàn qí nǚ, yǐ wéi péng tóu gòu miàn, bù kě shí yě, lìng qí nán yì fāng fǎng zhī. dào tiān tán nán, shì yù yī kūn lún nú, jià huáng niú gēng tián, wèn yuē:" cǐ yǒu zhāng lǎo jiā zhuāng fǒu?" kūn lún tóu zhàng bài yuē:" dà láng zi hé jiǔ bù lái? zhuāng qù cǐ shén jìn, mǒu dāng qián yǐn." suì yǔ jù dōng qù. chū shàng yī shān, shān xià yǒu shuǐ, guò shuǐ lián mián fán shí yú chǔ, jǐng sè jiàn yì, bù yú rén jiān tóng. hū xià yī shān, qí shuǐ běi zhū hù jiǎ dì, lóu gé cēn cī, huā mù fán róng, yān yún xiān mèi, luán hè kǒng què, huái xiáng qí jiān, gē guǎn liào liàng ěr mù. kūn lún zhǐ yuē:" cǐ zhāng jiā zhuāng yě." wéi jīng hài mò cè. é ér jí mén, mén yǒu zǐ yī rén lì, bài yǐn rù tīng zhōng. pū chén zhī huá, mù suǒ wèi dǔ, yì xiāng yīn yūn, biàn mǎn yá gǔ. hū wén zhū pèi zhī shēng jiàn jìn, èr qīng yī chū yuē:" ā láng lái cǐ." cì jiàn shí shù qīng yī, róng sè jué dài, xiāng duì ér xíng, ruò yǒu suǒ yǐn.
后数年,恕念其女,以为蓬头垢面,不可识也,令其男义方访之。到天坛南,适遇一昆仑奴,驾黄牛耕田,问曰:“此有张老家庄否?”昆仑投杖拜曰:“大郎子何久不来?庄去此甚近,某当前引。”遂与俱东去。初上一山,山下有水,过水连绵凡十余处,景色渐异,不与人间同。忽下一山,其水北朱户甲第,楼阁参差,花木繁荣,烟云鲜媚,鸾鹤孔雀,徊翔其间,歌管廖亮耳目。昆仑指曰:“此张家庄也。”韦惊骇莫测。俄而及门,门有紫衣人吏,拜引入厅中。铺陈之华,目所未睹,异香氤氲,遍满崖谷。忽闻珠珮之声渐近,二青衣出曰:“阿郎来此。”次见十数青衣,容色绝代,相对而行,若有所引。
é jiàn yī rén, dài yuǎn yóu guān, yī zhū xiāo, yè zhū lǚ, xú chū mén. yī qīng yī yǐn wéi qián bài. yí zhuàng wěi rán, róng sè fāng nèn, xì shì zhī, nǎi zhāng lǎo yě. yán yuē:" rén shì láo kǔ, ruò zài huǒ zhōng, shēn wèi qīng liáng, chóu yàn yòu chì, ér wú sī xū tài shí. xiōng jiǔ kè jì, hé yǐ zì yú? xián mèi lüè shū tóu, jí dāng fèng jiàn." yīn yī lìng zuò. wèi jǐ, yī qīng yī lái yuē:" niáng zǐ yǐ shū tóu bì." suì yǐn rù, jiàn mèi yú táng qián. qí táng chén xiāng wèi liáng, dài mào tiē mén, bì yù chuāng, zhēn zhū bó, jiē qì jiē lěng huá bì sè, bù biàn qí wù. qí mèi fú shì zhī shèng, shì jiān wèi jiàn. lüè xù hán xuān, wèn zūn zhǎng ér yǐ, yì shén lǔ mǎng. yǒu qǐng jìn zhuàn, jīng měi fāng xīn, bù kě míng zhuàng. shí qì, guǎn wéi yú nèi tīng. míng rì fāng shǔ, zhāng lǎo yǔ wéi shēng zuò, hū yǒu yī qīng yī, fù ěr ér yǔ. zhǎng lǎo xiào yuē:" zhái zhōng yǒu kè. ān dé mù guī?" yīn yuē:" xiǎo mèi zàn yù yóu péng lái shān, xián mèi yì dāng qù, rán wèi mù jí guī. xiōng dàn qì cǐ." zhāng lǎo yī ér rù.
俄见一人,戴远游冠,衣朱绡,曳朱履,徐出门。一青衣引韦前拜。仪状伟然,容色芳嫩,细视之,乃张老也。言曰:“人世劳苦,若在火中,身未清凉,愁焰又炽,而无斯须泰时。兄久客寄,何以自娱?贤妹略梳头,即当奉见。”因揖令坐。未几,一青衣来曰:“娘子已梳头毕。”遂引入,见妹于堂前。其堂沉香为梁,玳瑁帖门,碧玉窗,珍珠箔,阶砌皆冷滑碧色,不辨其物。其妹服饰之盛,世间未见。略叙寒暄,问尊长而已,意甚鲁莽。有顷进馔,精美芳馨,不可名状。食讫,馆韦于内厅。明日方曙,张老与韦生坐,忽有一青衣,附耳而语。长老笑曰:“宅中有客。安得暮归?”因曰:“小妹暂欲游蓬莱山,贤妹亦当去,然未暮即归。兄但憩此。”张老揖而入。
é ér wǔ yún qǐ yú tíng zhōng, luán fèng fēi xiáng, sī zhú bìng zuò, zhāng lǎo jí mèi, gè chéng yī fèng, yú cóng chéng hè zhě shí shù rén, jiàn shàng kōng zhōng, zhèng dōng ér qù, wàng zhī yǐ méi, yóu yǐn yǐn wén yīn yuè zhī shēng. wéi jūn zài hòu, xiǎo qīng yī gōng shì shén jǐn. dài mù, shāo wén shēng huáng zhī yīn, shū hū fù dào. jí xià yú tíng, zhāng lǎo yǔ qī jiàn wéi yuē:" dú jū dà jì mò, rán cǐ dì shén xiān zhī fǔ, fēi sú rén dé yóu. yǐ xiōng sù mìng, hé dé dào cǐ, rán yì bù kě jiǔ jū, míng rì dāng fèng bié ěr." jí shí, mèi fù chū bié xiōng, yīn qín chuán yǔ fù mǔ ér yǐ. zhāng lǎo yuē:" rén shì xiá yuǎn, bù jí zuò shū, fèng jīn èr shí yì." bìng yǔ yī gù xí mào yuē:" xiōng ruò wú qián, kě yú yáng zhōu běi dǐ mài yào wáng lǎo jiā, qǔ yī qiān wàn, chí cǐ wèi xìn." suì bié, fù lìng kūn lún nú sòng chū.
俄而五云起于庭中,鸾凤飞翔,丝竹并作,张老及妹,各乘一凤,余从乘鹤者十数人,渐上空中,正东而去,望之已没,犹隐隐闻音乐之声。韦君在后,小青衣供侍甚谨。迨暮,稍闻笙篁之音,倏忽复到。及下于庭,张老与妻见韦曰:“独居大寂寞,然此地神仙之府,非俗人得游。以兄宿命,合得到此,然亦不可久居,明日当奉别耳。”及时,妹复出别兄,殷勤传语父母而已。张老曰:“人世遐远,不及作书,奉金二十镒。”并与一故席帽曰:“兄若无钱,可于扬州北邸卖药王老家,取一千万,持此为信。”遂别,复令昆仑奴送出。
què dào tiān tán, kūn lún nú bài bié ér qù. wéi zì hé jīn ér guī, qí jiā jīng yà. wèn zhī, huò yǐ wéi shén xiān, huò yǐ wéi yāo wàng, bù zhī suǒ wèi. wǔ liù nián jiān jīn jǐn, yù qǔ wáng lǎo qián, fù yí qí wàng. huò yuē:" qǔ ěr xǔ qián, bù chí yī zì, cǐ mào ān zú xìn?" jì ér kùn jí, qí jiā qiǎng bī zhī yuē:" bì bù dé qián, yì hé shāng?" nǎi wǎng yáng zhōu. rù běi dǐ, ér wáng lǎo zhě fāng dāng sì chén yào. wéi qián yuē:" sǒu hé xìng?" yuē:" xìng wáng." wéi yuē:" zhāng lǎo lìng qǔ qián yī qiān wàn, chí cǐ mào wèi xìn." wáng yuē:" qián jí shí yǒu, xí mào shì hū?" wéi yuē:" sǒu kě yàn zhī, qǐ bù shí yé?" wáng lǎo wèi yǔ, yǒu xiǎo nǚ chū qīng bù wéi zhōng yuē:" zhāng lǎo cháng guò, lìng fèng mào dǐng, qí shí wú zào xiàn, yǐ hóng xiàn fèng zhī. xiàn sè shǒu zōng, jiē kě zì yàn." yīn qǔ kàn zhī, guǒ shì yě. suì dé zài qián ér guī, nǎi xìn zhēn shén xiān yě. qí jiā yòu sī nǚ, fù qiǎn yì fāng wǎng tiān tán nán xún zhī. dào jí qiān shān wàn shuǐ, bù fù yǒu lù. shí féng qiáo rén, yì wú zhī zhāng lǎo zhuāng zhě, bēi sī hào rán ér guī. jǔ jiā yǐ wéi xiān sú lù shū, wú xiāng jiàn qī. yòu xún wáng lǎo, yì qù yǐ. hòu shù nián, yì fāng ǒu yóu yáng zhōu, xián xíng běi dǐ dǐ yuán zuò máng, jù míng chāo běn gǎi qián, hū jiàn zhāng jiā kūn lún nú qián yuē:" dà láng jiā zhōng hé rú? niáng zǐ suī bù dé guī, rú rì shì zuǒ yòu, jiā zhōng shì wú jù xì, mò bù zhī zhī." yīn chū huái jīn shí jīn yǐ fèng yuē:" niáng zǐ lìng sòng yǔ dà láng jūn, ā láng yǔ wáng lǎo huì yǐn yú cǐ jiǔ jiā, dà láng qiě zuò, kūn lún dāng rù bào." yì fāng zuò yú jiǔ qí xià, rì mù bú jiàn chū, nǎi rù guān zhī, yǐn zhě mǎn zuò, zuò shàng bìng wú èr lǎo, yì wú kūn lún. qǔ jīn shì zhī, nǎi zhēn jīn yě, jīng tàn ér guī. yòu yǐ gōng shù nián zhī shí, hòu bù fù zhī zhāng lǎo suǒ zài. chū xù xuán guài lù
却到天坛,昆仑奴拜别而去。韦自荷金而归,其家惊讶。问之,或以为神仙,或以为妖妄,不知所谓。五六年间金尽,欲取王老钱,复疑其妄。或曰:“取尔许钱,不持一字,此帽安足信?”既而困极,其家强逼之曰:“必不得钱,亦何伤?”乃往扬州。入北邸,而王老者方当肆陈药。韦前曰:“叟何姓?”曰:“姓王。”韦曰:“张老令取钱一千万,持此帽为信。”王曰:“钱即实有,席帽是乎?”韦曰:“叟可验之,岂不识耶?”王老未语,有小女出青布帏中曰:“张老常过,令缝帽顶,其时无皂线,以红线缝之。线色手踪,皆可自验。”因取看之,果是也。遂得载钱而归,乃信真神仙也。其家又思女,复遣义方往天坛南寻之。到即千山万水,不复有路。时逢樵人,亦无知张老庄者,悲思浩然而归。举家以为仙俗路殊,无相见期。又寻王老,亦去矣。后数年,义方偶游扬州,闲行北邸(邸原作邙,据明抄本改)前,忽见张家昆仑奴前曰:“大郎家中何如?娘子虽不得归,如日侍左右,家中事无巨细,莫不知之。”因出怀金十斤以奉曰:“娘子令送与大郎君,阿郎与王老会饮于此酒家,大郎且坐,昆仑当入报。”义方坐于酒旗下,日暮不见出,乃入观之,饮者满坐,坐上并无二老,亦无昆仑。取金视之,乃真金也,惊叹而归。又以供数年之食,后不复知张老所在。(出《续玄怪录》)