sū é fú lìng qī zhū gě yuán chóng lǚ qìng zǔ yuán huī lǐ yì yǎn qí zhōu sì zhǔ guǎn táo zhǔ bù sēng tán chàng
苏娥 涪令妻 诸葛元崇 吕庆祖 元徽 李义琰 岐州寺主 馆陶主簿 僧昙畅
wǔ qiáo shì lú shū mǐn zhèng shēng
午桥氏 卢叔敏 郑生
sū é
苏娥
hàn hé chǎng wèi jiāo zhǐ cì shǐ, xíng bù cāng wú jùn gāo yào xiàn. mù sù què bēn tíng, yè yóu wèi bàn, yǒu yī nǚ cóng lóu xià chū, zì yún:" qiè xìng sū míng é, zì shǐ zhū, běn guǎng xìn xiàn xiū lǐ" guǎng" xìn yuán zuò" xìn guǎng", jù xià wén jí míng chāo běn gǎi." lǐ" míng chāo běn zuò" lǐ". rén. zǎo shī fù mǔ, yòu wú xiōng dì, fū yì jiǔ wáng. yǒu zá zēng bó bǎi èr shí pǐ, jí bì yī rén, míng zhì fù, gū qióng léi ruò, bù néng zì zhèn, yù wǎng bàng xiàn mài zēng, jiù tóng xiàn rén wáng bó lìn chē niú yī chéng, zhí qián wàn èr qiān, zài qiè bìng zēng, lìng zhì fù zhí pèi. yǐ qián nián sì yuè shí rì, dào cǐ tíng wài, yú shí yǐ mù, xíng rén jì jué, bù gǎn qián xíng, yīn jí liú zhǐ. zhì fù bào dé fù tòng, qiè wǎng tíng cháng shě qǐ jiāng qǔ huǒ, tíng cháng gōng shòu cāo dāo chí jǐ, lái zhì chē bàng, wèn qiè yuē:' fū rén cóng hé suǒ lái? chē shàng hé zài? zhàng fū ān zài? hé gù dú xíng?' qiè yīng zhī yuē:' hé láo wèn zhī.' shòu yīn zhuō bì yù wū qiè. bù cóng, shòu jí yǐ dāo cì xié, qiè lì sǐ, yòu shā zhì fù. shòu jué lóu xià, mái qiè bìng bì, qǔ cái wù qù, shā niú shāo chē, gāng jí niú gǔ, tóu tíng dōng kōng jǐng zhōng. qiè sǐ tòng kù, wú suǒ gào sù, gù lái gào yú míng shǐ jūn." chǎng yuē:" jīn yù fā rǔ shī hái, yǐ hé wéi yàn?" nǚ zǐ yuē:" qiè shàng xià jiē zhe bái yī, qīng sī lǚ, yóu wèi xiǔ yě." jué zhī guǒ rán. chǎng nǎi qiǎn lì bǔ shòu, kǎo wèn jù fú, xià guǎng xìn xiàn yàn wèn, yǔ é yǔ tóng, shōu shòu fù mǔ xiōng dì jiē xì yù. chǎng biǎo shòu shā rén, yú cháng lǜ bù zhì zú zhū. dàn shòu wèi è, yǐn mì jīng nián, wáng fǎ suǒ bù néng dé. guǐ shén zì sù, qiān zǎi wú yī, qǐng jiē zhǎn zhī, yǐ zhù yīn zhū, shàng bào tīng zhī. chū hái yuān jì
汉何敞为交趾刺史,行部苍梧郡高要县。暮宿鹊奔亭,夜犹未半,有一女从楼下出,自云:“妾姓苏名娥,字始珠,本广信县修里(“广”信原作“信广”,据下文及明抄本改。“理”明抄本作“里”。)人。早失父母,又无兄弟,夫亦久亡。有杂缯帛百二十疋,及婢一人,名致富,孤穷羸弱,不能自振,欲往傍县卖缯,就同县人王伯赁车牛一乘,直钱万二千,载妾并缯,令致富执辔。以前年四月十日,到此亭外,于时已暮,行人既绝,不敢前行,因即留止。致富暴得腹痛,妾往亭长舍乞浆取火,亭长龚寿操刀持戟,来至车傍,问妾曰:‘夫人从何所来?车上何载?丈夫安在?何故独行?’妾应之曰:‘何劳问之。’寿因捉臂欲汙妾。不从,寿即以刀刺胁,妾立死,又杀致富。寿掘楼下,埋妾并婢,取财物去,杀牛烧车,杠及牛骨,投亭东空井中。妾死痛酷,无所告诉,故来告于明使君。”敞曰:“今欲发汝尸骸,以何为验?”女子曰:“妾上下皆著白衣,青丝履,犹未朽也。”掘之果然。敞乃遣吏捕寿,拷问具服,下广信县验问,与娥语同,收寿父母兄弟皆系狱。敞表寿杀人,于常律不至族诛。但寿为恶,隐密经年,王法所不能得。鬼神自诉,千载无一,请皆斩之,以助阴诛,上报听之。(出《还冤记》)
fú lìng qī
涪令妻
hàn wáng tún, zì shǎo lín, wèi méi xiàn lìng. zhī tái tíng, tíng sù yǒu guǐ. tún sù lóu shàng, yè yǒu nǚ zǐ, chēng yù sù yuān, wú yī zì jìn. tún yǐ yī yǔ zhī, jìn yuē:" qiè běn fú lìng qī yě, yù wǎng guān, guò cǐ tíng sù. tíng cháng shā qiè dà xiǎo shí kǒu, mái zài lóu xià, qǔ yī shang cái wù, tíng cháng jīn wèi xiàn mén xià yóu jiǎo." tún yuē:" dāng wèi rǔ bào zhī, wú fù wàng shā liáng shàn yě." guǐ tóu yī ér qù. tún qiě zhào yóu jiǎo wèn, jí fú. shōu tóng shí shí yú rén, bìng shā zhī. jué qǔ zhū sàng, guī qí jiā zàng zhī, tíng yǒng qīng níng. yuán quē chū chù, jīn jiàn hái yuān jì
汉王忳,字少琳,为郿县令。之邰亭,亭素有鬼。忳宿楼上,夜有女子,称欲诉冤,无衣自进。忳以衣与之,进曰:“妾本涪令妻也,欲往官,过此亭宿。亭长杀妾大小十口,埋在楼下,取衣裳财物,亭长今为县门下游徼。”忳曰:“当为汝报之,无复妄杀良善也。”鬼投衣而去。忳且召游徼问,即服。收同时十余人,并杀之。掘取诸丧,归其家葬之,亭永清宁。(原阙出处,今见《还冤记》)
zhū gě yuán chóng
诸葛元崇
láng yá zhū gě fù, sòng yǒng jiā nián wèi jiǔ zhēn tài shǒu, jiā lěi xī zài yáng dōu, wéi jiāng zhǎng zǐ yuán chóng fù zhí. fù yú jùn bìng wáng, yuán chóng shǐ nián shí jiǔ, sòng sàng yù hái. fù mén shēng hé fǎ sēng tān qí zī, yǔ bàn gòng tuī yuán chóng duò shuǐ ér sǐ, yīn fēn qí cái. yuán chóng mǔ chén shì mèng yuán chóng hái, jù xù fù wáng jí shēn bèi shā wěi qū, shī hái liú piào, yuàn kù wú shuāng. fèng mí lèi zài, yī dàn cháng cí, xián bēi rú hèn, rú hé kě shuō. qù xī bù néng zì shèng, yòu yún:" xíng sù pí jí, yīn wò chuāng xià chuáng shàng, yǐ tóu zhěn chuāng, míng rì shì ér mián chù, zú zhī fēi xū yǐ." chén shì bēi dá jīng qǐ, bǎ huǒ zhào ér mián chù, zhān shī yóu rú rén xíng. yú shì jǔ jiā hào qì, biàn rú fā wén. yú shí xú sēn zhī shǐ chú jiāo zhōu, xú dào lì wèi zhǎng shǐ, dào lì jí chén shì cóng gū ér yě. jù shū mèng, tuō èr xú yàn zhī. xú dào lì yù zhū gě sàng chuán, yàn qí fù zǐ wáng yuē, xī rú guǐ yǔ. nǎi shōu xíng xiōng èr rén, jí jiē kuǎn fú, yī fǎ shā zhī, chāi rén sòng sàng hái yáng dōu. chū hái yuān jì
瑯琊诸葛覆,宋永嘉年为九真太守,家累悉在扬都,唯将长子元崇赴职。覆于郡病亡,元崇始年十九,送丧欲还。覆门生何法僧贪其资,与伴共推元崇堕水而死,因分其财。元崇母陈氏梦元崇还,具叙父亡及身被杀委曲,尸骸流漂,怨酷无双。奉迷累载,一旦长辞,衔悲茹恨,如何可说。觑欷不能自胜,又云:“行速疲极,因卧窗下床上,以头枕窗,明日视儿眠处,足知非虚矣。”陈氏悲怛惊起,把火照儿眠处,沾湿犹如人形。于是举家号泣,便如发闻。于时徐森之始除交州,徐道立为长史,道立即陈氏从姑儿也。具疏梦,托二徐验之。徐道立遇诸葛丧船,验其父子亡曰,悉如鬼语。乃收行凶二人,即皆款服,依法杀之,差人送丧还扬都。(出《还冤记》)
lǚ qìng zǔ
吕庆祖
sòng yǒng kāng rén lǚ qìng zǔ, jiā shén yīn fù, cháng shǐ yī nú míng jiào zǐ shǒu shì shù shě. qìng zǔ zì wǎng àn xíng, hū wéi rén suǒ shā. zú dì wú qī, xiān dài jǔ qìng zǔ qián, xián wèi wéi hài. wú qī biàn zhāi jiǔ pú zhì jiù suǒ ér zhù yuē:" jūn tú kù rú cǐ, nǎi wèi shì wǒ, hún ér yǒu líng, shǐ zhī qí quán." jì hái, zhì sān gēng, jiàn qìng zǔ lái yún:" jìn lǚ xíng, jiàn nú jiào zǐ qí chóu bù lǐ, xǔ dāng tòng zhì. nú suì yǐ fǔ kǎn wǒ bèi, jiāng mào sāi kǒu, yīn dé niè nú sān zhǐ, xī jiē pò zuì. biàn qǔ dāo cì wǒ jǐng, yè zhe hòu mén. chū jiàn shā shí, cóng xíng rén yì zài qí zhōng, ér bù tóng, zhí zuì zhī shī yě. nú jīn yù pàn, wǒ yǐ dīng qí tóu zhe bì." yán zú ér suì miè. wú qī jù yǐ gào qí fù mǔ, qián shì nú suǒ zhù bì, guǒ yǒu yī bǎ fā, yǐ zhú dīng zhī. yòu kàn qí zhǐ, bìng jiàn shāng pò, lù nú jí yàn, chéng fú. yòu wèn rǔ jì fǎn nì, hé yǐ bù pàn, nú yuē:" tóu rú bèi jī, yù táo bù dé, zhū tóng jiàn zhě shì xiāng fú. jí fén jiào zǐ, bìng qí èr xī. chū hái yuān jì
宋永康人吕庆祖,家甚殷富,常使一奴名教子守视墅舍。庆祖自往案行,忽为人所杀。族弟无期,先贷举庆祖钱,咸谓为害。无期便斋酒脯至柩所而祝曰:“君荼酷如此,乃谓是我,魂而有灵,使知其全。”既还,至三更,见庆祖来云:“近履行,见奴教子畦畴不理,许当痛治。奴遂以斧砍我背,将帽塞口,因得啮奴三指,悉皆破醉。便取刀刺我颈,曳著后门。初见杀时,从行人亦在其中,而不同,执罪之失也。奴今欲叛,我已钉其头著壁。”言卒而遂灭。无期具以告其父母,潜视奴所住壁,果有一把发,以竹钉之。又看其指,并见伤破,录奴诘验,承伏。又问汝既反逆,何以不叛,奴曰:“头如被击,欲逃不得,诸同见者事相符。即焚教子,并其二息。(出《还冤记》)
yuán huī
元徽
hòu wèi zhuāng dì yǒng ān zhōng, běi hǎi wáng hào rù luò. zhuāng dì běi xún, chéng yáng wáng huī shě zhái wèi xuān zhōng sì, ěr zhū zhào qín zhuāng dì, huī tóu qián luò yáng lìng kòu zǔ rén. zǔ rén wén ěr zhū zhào gòu huī, nǎi zhǎn huī shǒu sòng zhào. zhào mèng huī yuē:" wǒ yǒu jīn èr bǎi jīn, mǎ yī bǎi pǐ, zài zǔ rén jiā, qīng kě qǔ zhī." zhào yú shì xuán zǔ rén shǒu yú gāo shù, yǐ dà shí zhuì qí zú, biān chuí zhī, wèn dé jīn jí mǎ. ér zǔ rén sǐ, shí yǐ wéi huò bào. chū guǎng gǔ jīn wǔ xíng jì, míng chāo běn zuò chū jiā lán jì jí hái yuān jì
后魏庄帝永安中,北海王颢入洛。庄帝北巡,城阳王徽舍宅为宣中寺,尔朱兆擒庄帝,徽投前洛阳令寇祖仁。祖仁闻尔朱兆购徽,乃斩徽首送兆。兆梦徽曰:“我有金二百斤,马一百匹,在祖仁家,卿可取之。”兆于是悬祖仁首于高树,以大石坠其足,鞭棰之,问得金及马。而祖仁死,时以为祸报。(出《广古今五行记》,明抄本作出《伽篮记》及《还冤记》)
lǐ yì yǎn
李义琰
táng lǒng xī lǐ yì yǎn, zhēn guān nián zhōng, wèi huá zhōu xiàn wèi. cǐ xiàn hū shī yī rén, mò zhī suǒ zài, qí fù xiōng yí yī chóu jiā suǒ hài, yì xiàn chén qíng. yì yǎn àn zhī, bù néng dé jué, yè zhōng zhí zhú, wěi xì qióng wèn. zhì yè, yì yǎn jù àn fǔ shǒu, bù jué sǐ rén jí zài, yóu dài bèi shāng zhī zhuàng, yún:" mǒu yǐ dǎ shā, zhì yú mǒu suǒ jǐng zhōng, gōng kě zǎo yàn, bù rán, kǒng bèi yí xiàng tā chǔ, bù kě xún mì." yì yǎn jí qīn wǎng, guǒ rú suǒ chén, ér chóu jiā shǐ jù kuǎn fú. dāng wén jiàn zhě, mò bù jīng tàn. chū fǎ yuàn zhū lín
唐陇西李义琰,贞观年中,为华州县尉。此县忽失一人,莫知所在,其父兄疑一仇家所害,诣县陈情。义琰案之,不能得决,夜中执烛,委细穷问。至夜,义琰据案俛首,不觉死人即在,犹带被伤之状,云:“某乙打杀,置于某所井中,公可早验,不然,恐被移向他处,不可寻觅。”义琰即亲往,果如所陈,而仇家始具款伏。当闻见者,莫不惊叹。(出《法苑珠林》)
qí zhōu sì zhǔ
岐州寺主
táng zhēn guān shí sān nián, qí zhōu chéng nèi yǒu sì zhǔ, gòng dōu wéi nà wèi xì, suì shā dōu wéi nà, jiě wèi shí èr duàn, zhì yú cè zhōng. sì sēng bú jiàn dōu wéi nà jiǔ, suì gào bié jià yáng ān gòng lái yàn jiǎn, dōu wú zōng jī. bié jià yù chū, zhū sēng sòng bié jià, jiàn sì zhǔ zuǒ bì shàng jiā shā, hū yǒu xiē xiān xuè. bié jià kān wèn, yún:" dāng shā zhī yè, bù zhe jiā shā, yǒu qí xiān xuè, shì zhū fú pú sà suǒ wéi." jìng fú zhū. chū guǎng gǔ jīn wǔ xíng jì
唐贞观十三年,岐州城内有寺主,共都维那为隙,遂杀都维那,解为十二段,置于厕中。寺僧不见都维那久,遂告别驾杨安共来验检,都无踪迹。别驾欲出,诸僧送别驾,见寺主左臂上袈裟,忽有些鲜血。别驾勘问,云:“当杀之夜,不著袈裟,有其鲜血,是诸佛菩萨所为。”竟伏诛。(出《广古今五行记》)
guǎn táo zhǔ bù
馆陶主簿
táng jì zhōu guǎn táo xiàn zhǔ bù xìng zhōu, wàng qí míng zì. xiǎn qìng zhōng, fèng shǐ yú lín yú guān yá shì. dāng qù zhī shí, zuǒ shǐ děng èr rén cóng wǎng, zhōu jiāng qián bó shāo duō, èr rén nǎi yǐ tǔ náng yā ér shā zhī. suǒ yǒu qián bó, xián dào jiāng qù, wéi yǒu suí shēn yī fú chōng liǎn. zhì suì mù, qī mèng, jù shuō bèi shā zhī zhuàng, jiān yán suǒ dào cái wù zhī chù. qī nǎi yī cǐ sù guān. guān sī àn biàn, jù dé shí zhuàng, qián bó bìng huò, èr rén jiē zuò chǔ sǐ. xiāng zhōu zhì lì sì sēng huì yǒng yún, cháng qīn jiàn míng tíng guān dào shì liú rén kuān shuō zhī. chū fǎ yuàn zhū lín
唐冀州馆陶县主簿姓周,忘其名字。显庆中,奉使于临渝关牙市。当去之时,佐使等二人从往,周将钱帛稍多,二人乃以土囊压而杀之。所有钱帛,咸盗将去,唯有随身衣服充敛。至岁暮,妻梦,具说被杀之状,兼言所盗财物之处。妻乃依此诉官。官司案辨,具得实状,钱帛并获,二人皆坐处死。相州智力寺僧慧永云,尝亲见明庭观道士刘仁宽说之。(出《法苑珠林》)
sēng tán chàng
僧昙畅
táng gān fēng nián zhōng, jīng xī míng sì sēng tán chàng, jiāng yī nú èr luó xiàng qí zhōu léng fǎ shī chù tīng jiǎng. dào féng yī rén, zhe nà mào bì yī, qiā shù zhū, zì yún xián zhě wǔ jiè, jiǎng. yè zhì mǎ wéi diàn sù, wǔ jiè lǐ fó sòng jīng, bàn yè bù xiē, chàng yǐ wéi jīng jìn yī liàn. zhì sì gēng, jí gòng tóng fā, qù diàn shí yú lǐ, hū xiù zhōng chū liǎng rèn dāo zi, cì shā chàng, qí nú xià mǎ rù cǎo zǒu, qí wǔ jiè qí luó qū tuó jí qù. zhǔ rén wèi xiǎo, mèng chàng gào yún:" zuó yè wǔ jiè shā pín dào." xū yú nú zǒu dào, gào zhī rú mèng. shí tóng sù sān wèi zi, pī chí gōng jiàn, chéng mǎ chèn sì shí yú lǐ, yǐ gōng jiàn nǐ zhī, jí xià luó qǐ sǐ. fù sòng xiàn, jué shā zhī. chū cháo yě qiān zài
唐乾封年中,京西明寺僧昙畅,将一奴二骡向岐州棱法师处听讲。道逢一人,著衲帽弊衣,掐数珠,自云贤者五戒,讲。夜至马嵬店宿,五戒礼佛诵经,半夜不歇,畅以为精进一练。至四更,即共同发,去店十余里,忽袖中出两刃刀子,刺杀畅,其奴下马入草走,其五戒骑骡驱驮即去。主人未晓,梦畅告云:“昨夜五戒杀贫道。”须臾奴走到,告之如梦。时同宿三卫子,披持弓箭,乘马趁四十余里,以弓箭拟之,即下骡乞死。缚送县,决杀之。(出《朝野佥载》)
wǔ qiáo mín
午桥民
táng wèi zhōu sī mǎ dù mǒu cháng wèi luò yáng wèi, zhī bǔ kòu. shí luò yáng chéng nán wǔ qiáo, yǒu rén jiā shī huǒ, qī rén jiē fén sǐ. dù mǒu zuò tīng shì, hū yǒu yī rén wéi mén zhě suǒ zhí, láng bèi zhì qián. wèn qí gù, mén zhě yuē:" cǐ rén shì lái, ruò dà jīng kǒng zhuàng, zài chí rù xiàn mén, fù chí chū, gù zhí zhī." qí rén yuē:" mǒu jí shā wǔ qiáo rén jiā zhī zéi yě, gù lái guī mìng. cháng wèi bàn wǔ rén, tóng jié qí jiā, dé cái wù shù bǎi qiān, kǒng shì xiè, zé shā qí rén, fén qí shì, rú zì fén sǐ zhě, gù dé rén bù yí. jiāng cái zhì chéng, shě yú dào dé lǐ, yǔ qí bàn yù chū wài, zhé kǎn kē bù néng qù. jīn rì chū dào dé fāng nán xíng, hū jiàn kōng zhōng yǒu huǒ liù qī tuán, dà zhě rú hù, xiǎo zhě rú bēi, zhē qí qián, bù dé nán chū. yīn běi zǒu, yǒu xiǎo huǒ zhí rù xīn zhōng, ruò qí xīn fǔ, tòng rè fā kuáng. yīn wèi zhū huǒ zhē rào, qū zhī lìng rù xiàn mén, jí rù zé bú jiàn huǒ, xīn zhōng huǒ yì jǐn. yú shì chū mén, huǒ yòu jǐn zài kōng zhōng, zhē bù lìng chū, zì zhī bù miǎn, gù bèi yán zhī. yóu shì mìng jǐn qǔ qí dǎng jí cái wù, yú fǔ shā zhī. chū jì wén
唐卫州司马杜某尝为洛阳尉,知捕寇。时洛阳城南午桥,有人家失火,七人皆焚死。杜某坐厅事,忽有一人为门者所执,狼狈至前。问其故,门者曰:“此人适来,若大惊恐状,再驰入县门,复驰出,故执之。”其人曰:“某即杀午桥人家之贼也,故来归命。尝为伴五人,同劫其家,得财物数百千,恐事泄,则杀其人,焚其室,如自焚死者,故得人不疑。将财至城,舍于道德里,与其伴欲出外,辄坎轲不能去。今日出道德坊南行,忽见空中有火六七团,大者如瓠,小者如杯,遮其前,不得南出。因北走,有小火直入心中,爇其心腑,痛热发狂。因为诸火遮绕,驱之令入县门,及入则不见火,心中火亦尽。于是出门,火又尽在空中,遮不令出,自知不免,故备言之。由是命尽取其党及财物,于府杀之。(出《纪闻》)
lú shū mǐn
卢叔敏
táng lú shū mǐn, jū gōu shì xiàn, jí gù tài fù wén zhēn gōng cuī yòu fǔ zhī biǎo zhí. shí yòu fǔ chū bài xiāng, yǒu shū yǔ lú shēng, lìng yīng míng jīng jǔ. shēng suì zì gōu shì fù jīng, xíng lǐ pín kùn, yǒu lǘ, liǎng tóu chā dài, yī nú cái shí yú suì ér yǐ. chū fā xiàn, yǒu yī zǐ yī rén, qíng xiǎo fú, yǔ shēng tóng háng, yún:" sòng shū zhuàng zhì chéng." cí qì shén jǐn. shēng yǐ tóng pú xiǎo, shén lì qí zuò lǚ, fú jiē ān chéng. měi dào diàn, bì fēn yǐ chá jiǔ, zǐ yī zhě yì shén zhī kuì. zhì è lǐng, zǎo fā shí yú lǐ, tiān cái míng, zǐ yī rén yǔ xiǎo nú qū lǘ zài hòu. hū wén nú jiào hū shēng, yún:" bèi zǐ yī ōu jī." shēng yuē:" nú yǒu guò dàn yán, bì wèi kē jué, hé dé biàn zì dǎ yě." yán qì, yǐ jiàn zǐ yī rén huái zhōng chōu dāo, cì nú dòng cháng liú xiě. shēng nǎi jīng zǒu, chū shàng chéng lǘ, xíng shù shí bù, jiàn zǐ yī rén chèn zài hòu, qì lǘ bìng xuē, chí shí shù bù, zǐ yī zhú jí, yǐ dāo cì dào, yǔ nú tóng sǐ yú lǐng shàng. shí gōu shì wèi zhèng chǔ xiāng, yǔ shēng zhōng wài xiōng dì. chén qǐ, yú tīng zhōng hū kùn shuì, mèng shēng bèi fā, xuè wū miàn mù, wèi wèi yuē:" mǒu yǐ bèi zéi shā yǐ." yīn wèn qí yóu, yuē:" mǒu wǎng sǐ, rán cǐ zéi jīn zhuō wèi dé." nǎi qiān bái niú yī tóu lái, bǒ zuǒ jiǎo, yuē:" xiōng dàn jì cǐ niú, míng nián bā yuè yī rì píng míng, zéi cóng hé zhōng fǔ, yǔ tóng dǎng mǎi niú lái, yú cǐ guò, rù xī guō mén, zuì hòu qū cǐ zhě jí shì." zhèng jūn jīng jué, suì yán yú tóng liáo. zhì míng rì, fǔ dié lìng zhuō zéi, fāng zhī lú shēng yǐ wèi zéi suǒ shā. yú shū zhì zhōng de cuī xiāng shǒu zhá, hé nán yǐn bǔ zhuō shén jí, dōu wú zōng jī. zhì míng nián qī yuè mò, zhèng jūn yǔ xiàn zǎi jì yì, zhì qí rì wǔ gēng, qián bù gōng shǐ shǒu lì yú xī guō mén wài, zhèng jūn lǐng tú zì wǎng, fú yú lù cè. zhì rì chū chū, guǒ yǒu rén qū niú zì xī lái zhě. hòu bái niú bǒ jiǎo, xíng chí, bù jí qí duì, yǒu yī rén qū zhī, qí niú nǎi zhèng jūn mèng zhōng suǒ jiàn lú shēng qiān zhě, suì qín yǎn zhī, bìng tóng dǎng liù qī jǐn dé. qū bǒ niú zhě, nǎi shā lú shēng zéi yě, wèn zhī xī fú, yún:" cǐ láng jūn yú mǒu yǒu ēn, mǒu jiàn qí náng zhōng shū, wèi shì líng juàn, suì jié shā zhī. jí kāi zhī, zhī fēi yě, wéi dé juàn liǎng pǐ ěr. zì cǐ yǐ lái, cháng fǎng fú jiàn cǐ láng jūn zài cè, rú wèi lù, shàng yù guī sǐ, yǐ jiù zhí, qǐ gǎn yǐn huì shǒu!" yīn jù yán qí shǐ mò, yǔ qí tú jiē sǐ yú shì. chū yì shǐ
唐卢叔敏,居缑氏县,即故太傅文贞公崔祐甫之表侄。时祐甫初拜相,有书与卢生,令应明经举。生遂自缑氏赴京,行李贫困,有驴,两头叉袋,一奴才十余岁而已。初发县,有一紫衣人,擎小幞,与生同行,云:“送书状至城。”辞气甚谨。生以僮仆小,甚利其作侣,扶接鞍乘。每到店,必分以茶酒,紫衣者亦甚知愧。至鄂岭,早发十余里,天才明,紫衣人与小奴驱驴在后。忽闻奴叫呼声,云:“被紫衣殴击。”生曰:“奴有过但言,必为科决,何得便自打也。”言讫,已见紫衣人怀中抽刀,刺奴洞肠流血。生乃惊走,初尚乘驴,行数十步,见紫衣人趁在后,弃驴并靴,驰十数步,紫衣逐及,以刀刺倒,与奴同死于岭上。时缑氏尉郑楚相,与生中外兄弟。晨起,于厅中忽困睡,梦生被发,血污面目,谓尉曰:“某已被贼杀矣。”因问其由,曰:“某枉死,然此贼今捉未得。”乃牵白牛一头来,跛左脚,曰:“兄但记此牛,明年八月一日平明,贼从河中府,与同党买牛来,于此过,入西郭门,最后驱此者即是。”郑君惊觉,遂言于同僚。至明日,府牒令捉贼,方知卢生已为贼所杀。于书帙中得崔相手札,河南尹捕捉甚急,都无踪迹。至明年七月末,郑君与县宰计议,至其日五更,潜布弓矢手力于西郭门外,郑君领徒自往,伏于路侧。至日初出,果有人驱牛自西来者。后白牛跛脚,行迟,不及其队,有一人驱之,其牛乃郑君梦中所见卢生牵者,遂擒掩之,并同党六七尽得。驱跛牛者,乃杀卢生贼也,问之悉伏,云:“此郎君于某有恩,某见其囊中书,谓是绫绢,遂劫杀之。及开之,知非也,唯得绢两疋耳。自此以来,常仿佛见此郎君在侧,如未露,尚欲归死,已就执,岂敢隐讳手!”因具言其始末,与其徒皆死于市。(出《逸史》)
zhèng shēng
郑生
táng xíng yáng zhèng shēng, shàn qí shè, yǐ yǒng hàn qiáo jié wén, jiā yú gǒng luò zhī jiāo. cháng yī rì chéng zuì, shǒu gōng yāo shǐ, chí jié mǎ, dú qū tián yě jiān, qù qí jū qiě shù shí lǐ. huì tiān mù, dà fēng yǔ, shēng bì yú dà mù xià. jiǔ zhī, dé yǔ jì, yǐ xī yǐ, mí shī dào, zòng mǎ xíng, jiàn dào páng yǒu mén yǔ, nǎi shén miào yě. shēng yǐ mǎ xì mén wài, jiāng zhǐ wū zhōng, hū lì rán xīn dòng, jí nì shēn dōng wǔ xià, wén miào zuǒ kōng shě zhōng sū sū rán, shēng yí qí guǐ, yīn yǐn gōng zhèn xián yǐ cì zhī. é jiàn yī zhàng fū, shēn cháng yī duǎn, hòu zhuō yī fù náng zhàng jiàn zì kōng shě zhōng chū, jì ér yǐ jiàn yáng yán yuē:" wǒ dào yě, ěr qǐ fēi dào hū?" zhèng shēng yuē:" wú jiā yú gǒng luò zhī jiāo, xiàng zhě dú qū tián jiān, shì yù dà fēng yǔ, mí ér shī dào, gù nì shēn yú cǐ." zhàng jiàn zhě yuē:" zi jì bù wéi dào, dé wú hài wǒ zhī xīn hū? qiě wǒ dùn qù, dào bì jīng dōng wǔ xià, yuàn jiě gōng xián yǐ shòu wǒ, shǐ wǒ dé qù, bù rán, qiě sǐ yú shù zǐ yǐ." xiān shì shēng cháng bié yǐ yī xián zhì xiù zhōng, jì jiě xián, tóu yú jiàn kè qián, mì yǐ xiù zhōng xián xì gōng shàng. zéi jì dé xián, suì zhì dōng wǔ xià, jiāng shā zhèng shēng yǐ miè kǒu. jí yǐ shǐ xì xián, zéi suì qù, yīn yuē:" wú zi guǒ zhì zhě, mǒu zuì gù dāng sǐ yǐ." shēng yuē:" wǒ bù wéi hài, ěr hé wéi yí wǒ?" zéi zài bài xiè. shēng jí qù xī wǔ xià yǐ bì zéi. jì qù, shēng jù qí lǜ tú zài lái, yú shì dēng mù zì nì. jiǔ zhī, xīng yuè shǐ míng, hū jiàn yī fù rén, mào shén yě, zì kōng shě zhōng chū, qì yú tíng. wèn zhī, fù rén yuē:" qiè jiā yú cūn zhōng, wèi dào jiàn yòu zhì cǐ, qiě lì qiè yī zhuāng, suì shā qiè kōng shě zhōng, qì qí shī ér qù, xìng jūn zǐ wèi xuě qí yuān." yòu yuē:" jīn xī dāng nì yú tián héng mù, yuàn jí zhú zhī, wú shī." shēng nuò zhī, fù rén xiè ér qù. jí xiǎo, shēng shì zhī, guǒ jiàn shī. jí chí mǎ zhì luò, jù bái yú hé nán yǐn zhèng shū zé. yǐn mìng lì bǔ zhī, guǒ dé zéi yú tián héng mù zhōng. chū xuān bǎo zhì
唐荥阳郑生,善骑射,以勇悍趫捷闻,家于巩雒之郊。尝一日乘醉,手弓腰矢,驰捷马,独驱田野间,去其居且数十里。会天暮,大风雨,生庇于大木下。久之,得雨霁,已夕矣,迷失道,纵马行,见道旁有门宇,乃神庙也。生以马系门外,将止屋中,忽栗然心动,即匿身东庑下,闻庙左空舍中窣窣然,生疑其鬼,因引弓震弦以伺之。俄见一丈夫,身长衣短,后卓衣负囊仗剑自空舍中出,既而倚剑扬言曰:“我盗也,尔岂非盗乎?”郑生曰:“吾家于巩雒之郊,向者独驱田间,适遇大风雨,迷而失道,故匿身于此。”仗剑者曰:“子既不为盗,得无害我之心乎?且我遁去,道必经东庑下,愿解弓弦以授我,使我得去,不然,且死于竖子矣。”先是生常别以一弦致袖中,既解弦,投于剑客前,密以袖中弦系弓上。贼既得弦,遂至东庑下,将杀郑生以灭口。急以矢系弦,贼遂去,因曰:“吾子果智者,某罪固当死矣。”生曰:“我不为害,尔何为疑我?”贼再拜谢。生即去西庑下以避贼。既去,生惧其率徒再来,于是登木自匿。久之,星月始明,忽见一妇人,貌甚冶,自空舍中出,泣于庭。问之,妇人曰:“妾家于村中,为盗见诱至此,且利妾衣装,遂杀妾空舍中,弃其尸而去,幸君子为雪其冤。”又曰:“今夕当匿于田横墓,愿急逐之,无失。”生诺之,妇人谢而去。及晓,生视之,果见尸。即驰马至洛,具白于河南尹郑叔则。尹命吏捕之,果得贼于田横墓中。(出《宣宝志》)