jùn biàn yáng jiè xuē dào héng xuē shōu zhāng hòu yì cuī rén shī lú zhuāng dào xǔ jìng zōng hú chǔ bīn péi yǎn zhī sū tǐng wáng jù lǐ bái liǔ fāng wáng zǎo hán yù lǐ chéng lǐ jí fǔ wáng shēng xīn qiū dù wēn tíng yún liǔ gōng quán quán dé yú dōng fāng shuò lǐ biāo bān méng
俊辨 阳玠 薛道衡 薛收 张后裔 崔仁师 卢庄道 许敬宗 胡楚宾 裴琰之 苏颋 王勮 李白 柳芳 王藻 韩愈 李程 李吉甫 王生 辛丘度 温庭筠 柳公权 权德舆 东方朔 李彪 班蒙
yòu mǐn chén yuán fāng sūn cè zhōng yù sūn qí yóu lù xiù wáng xuàn xiāo yáo xīn fáng shì zi zhāng xiù hún jiān
幼敏 陈元方 孙策 钟毓 孙齐由 陆琇 王绚 萧遥欣 房氏子 张琇 浑瑊
jùn biàn
俊辩
yáng jiè
阳玠
suí jīng zhào dù gōng zhān, wèi wèi tái qīng yóu zǐ yě. cháng yāo yáng jiè guò zhái. jiǔ hān, yīn ér cháo xuè. gōng zhān wèi: xiōng jì xìng yáng, yáng huò shí rǔ kǒng zǐ. jiè yuē: dì jì xìng dù, dù bó cháng shè xuān wáng. diàn nèi jiāng jūn lǒng xī niú zǐ chōng, liáo yǒu tuī qí jī biàn, cháng wèi jiè yuē: jūn yáng yǒu jiè, kǒng bù rèn chú. jiè yuē: jūn niú jì chōng, zhèng kě pēng zǎi. yòu jiàn jiè shí jiè jū, yuē: jūn shēn míng jiè, hé dé fù dàn jiè jū? duì yuē: jūn jì xìng niú, hé dé bù duàn niú ròu? yǒu tài cāng lìng zhāng cè zhě, zài yún lóng mén yǔ jiè yì lǐ qū, wèi jiè yuē: qīng běn wú dé liàng, hū gòng shū bǎo tóng míng. jiè kàng shēng yuē: ěr jì fēi yīng xióng, gǎn yǔ bó fú lián huì. tài zǐ xiǎn mǎ lán líng xiāo xǔ shuǎng jùn yǒu cái biàn, cháng wèi jiè yuē: liú gòng gōng yú yōu zhōu, yì běi kǒng fēi lè tǔ. jiè yuē: zú huān dōu yú chóng shān, jiāng nán qǐ shì shèng dì. lù shàng shū jìn chāng wáng táng yōng wén zhū shěng guān yuē: qīng děng yí dào běn zhōu bǎo wù. dìng zhōu rén yǐ líng qǐ wèi bǎo, cāng zhōu rén yǐ yú yán wèi bǎo. jí zhì jiè, yōng yuē: qīng yōu zhōu rén, yǐ hé wù wèi bǎo? dá yuē: cì shǐ yán míng, wén wǔ fèng fǎ, cǐ yōu zhōu zhī bǎo yě. yōng yǒu kuì sè. chū tán sǒu
隋京兆杜公瞻,卫尉台卿犹子也。尝邀阳玠过宅。酒酣,因而嘲谑。公瞻谓:兄既姓阳,阳货实辱孔子。玠曰:弟既姓杜,杜伯尝射宣王。殿内将军陇西牛子充,寮友推其机辩,尝谓玠曰:君阳有玠,恐不任厨。玠曰:君牛既充,正可烹宰。又见玠食芥菹,曰:君身名玠,何得复啖芥菹?对曰:君既姓牛,何得不断牛肉?有太仓令张策者,在云龙门与玠议理屈,谓玠曰:卿本无德量,忽共叔宝同名。玠抗声曰:尔既非英雄,敢与伯符连讳。太子洗马兰陵萧诩爽俊有才辩,尝谓玠曰:流共工于幽州,易北恐非乐土。玠曰:族欢兜于崇山,江南岂是胜地。录尚书晋昌王唐邕闻诸省官曰:卿等宜道本州宝物。定州人以绫绮为宝,沧州人以鱼盐为宝。及至玠,邕曰:卿幽州人,以何物为宝?答曰:刺史严明,文武奉法,此幽州之宝也。邕有愧色。(出《谈薮》)
xuē dào héng
薛道衡
suí lì bù shì láng xuē dào héng cháng yóu zhōng shān kāi shàn sì, wèi xiǎo sēng yuē: jīn gāng hé wéi nǔ mù? pú sà hé wéi dī méi? xiǎo sēng dá yuē: jīn gāng nǔ mù, suǒ yǐ xiáng fú sì mó, pú sà dī méi, suǒ yǐ cí bēi liù dào. dào héng wǔ rán bù néng duì. chū tán sǒu
隋吏部侍郎薛道衡尝游钟山开善寺,谓小僧曰:金刚何为努目?菩萨何为低眉?小僧答曰:金刚努目,所以降伏四魔,菩萨低眉,所以慈悲六道。道衡怃然不能对。(出《谈薮》)
xuē shōu
薛收
táng xuē shōu zài qín fǔ, xí shū lù bù, duō chū yú shōu, zhàn cí mǐn sù, jiē tóng sù gòu, mǎ shàng jí chéng, céng wú diǎn cuàn. chū tán bīn lù
唐薛收在秦府,檄书露布,多出于收,占辞敏速,皆同宿构,马上即成,曾无点窜。(出《谭宾录》)
zhāng hòu yì
张后裔
zhāng hòu yì zài bīng zhōu, tài zōng jiù shòu chūn qiū zuǒ shì chuán. hòu yīn zhào rù cì yàn, yán jí píng xī. cóng róng wèi yuē: jīn rì dì zǐ hé rú rú yuán zuò zhī, jù míng chāo běn gǎi? hòu yì duì yuē: xī kǒng zǐ lǐng tú sān qiān, tú zhě wú zǐ nán zhī wèi, chén yì zàn yī rén, jí wéi wàn shèng zhǔ, jì chén cǐ gōng, yù yú xiān shèng. tài zōng dà yuè, jí cì mǎ wǔ pǐ. hòu wèi lǐ bù shàng shū. péi zàng xiàn líng. chū tán bīn lù
张后裔在并州,太宗就受春秋左氏传。后因召入赐宴,言及平昔。从容谓曰:今日弟子何如(如原作知,据明抄本改)?后裔对曰:昔孔子领徒三千,徒者无子男之位,臣翼赞一人,即为万乘主,计臣此功,愈于先圣。太宗大悦,即赐马五匹。后为礼部尚书。陪葬献陵。(出《谭宾录》)
cuī rén shī
崔仁师
cuī rén shī wèi dù zhī láng zhōng, cháng bì zòu dù zhī qián wù shù qiān yán méi guān wèi qīng, gǎi qīng gǎi zì yuán zuò gǎi qīng, jù sòng kǒng píng zhòng xù shì shuō yī gǎi cóng sǐ. rén shī yì, yǐ wéi fù zǐ tiān shǔ, kūn jì tóng qì, zhū qí fù zǐ, zú lèi qí xīn, cǐ ér bù gù, hé ài xiōng dì. jì yù gǎi fǎ, qǐng shěn shāng liáng. jìng cóng rén shī yì. chū tán bīn lù
崔仁师为度支郎中,尝陛奏度支钱物数千言没官为轻,改(轻改字原作改轻,据宋孔平仲续世说一改)从死。仁师议,以为父子天属,昆季同气,诛其父子,足累其心,此而不顾,何爱兄弟。既欲改法,请审商量。竟从仁师议。(出《谭宾录》)
lú zhuāng dào
卢庄道
lú zhuāng dào, fàn yáng rén yě, tiān xià chēng wéi míng jiā. cōng huì mǐn wù, guān yú jīn gǔ. fù yàn yǔ gāo shì lián yǒu jiù. zhuāng dào shǎo gū, nián shí èr, zào shì lián. lián yǐ gù rén zǐ, yǐn lìng zuò. huì shàng yǒu shàng shū zhě, zhuāng dào qiè kuī lǎn, wèi shì lián yuē: cǐ wén zhuāng dào suǒ zuò. shì lián guài wèi yuē: hòu shēng wù wàng yán, wèi qīng bó zhī xíng, qǐng sòng zhī, guǒ tōng. fù qǐng dào tōng, yòu tōng. shì lián chēng tàn jiǔ zhī. nǎi guì xiè yuē: cǐ wén shí fēi zhuāng dào suǒ zuò, xiàng bàng kuī ér jì ěr. shì lián qǔ tā wén jí àn dú, mìng dú zhī, yī lǎn ér dào sòng. bìng chéng shì suǒ zhuàn wén zhāng. shì lián jù yǐ wén. tài zōng zhào jiàn, cè shì zhuó dì. nián shí liù shòu hé chí wèi, mǎn èr suì, zhì jǔ zhuó jiǎ kē. zhào jiàn, tài zōng yuē: cǐ shì zhèn cōng míng xiǎo ér xié? tè shòu cháng ān wèi. tài zōng jiāng shěng qiú tú, zhuāng dào nián cái èr shí, xiàn lìng yǐ yòu nián, jù bù jǔ, jiāng yǐ tā wèi dài zhī. zhuāng dào bù cóng. shí xì qiú sì bǎi yú rén, jù yù shū zhuàng. zhuāng dào dàn xián xiá, bù zhī shěng yě. lìng chéng děng yōu jù, lǚ yǐ wéi yán, zhuāng dào cóng róng zì ruò. yì rì, tài zōng zhào qiú. zhuāng dào nǎi xú shū zhuàng yǐ jìn, yǐn zhū qiú rù, zhuāng dào duì yù píng qí zuì zhuàng qīng zhòng, liú xì yuè rì, yìng duì rú shén. tài zōng jīng tàn. jí rì bài jiān chá yù shǐ. chū yù shǐ tái jì
卢庄道,范阳人也,天下称为名家。聪慧敏悟,冠于今古。父彦与高士廉有旧。庄道少孤,年十二,造士廉。廉以故人子,引令坐。会上有上书者,庄道窃窥览,谓士廉曰:此文庄道所作。士廉怪谓曰:后生勿妄言,为轻薄之行,请诵之,果通。复请倒通,又通。士廉称叹久之。乃跪谢曰:此文实非庄道所作,向傍窥而记耳。士廉取他文及案牍,命读之,一览而倒诵。并呈示所撰文章。士廉具以闻。太宗召见,策试擢第。年十六授河池尉,满二岁,制举擢甲科。召见,太宗曰:此是朕聪明小儿邪?特授长安尉。太宗将省囚徒,庄道年才二十,县令以幼年,惧不举,将以他尉代之。庄道不从。时系囚四百余人,俱预书状。庄道但闲暇,不之省也。令丞等忧惧,屡以为言,庄道从容自若。翌日,太宗召囚。庄道乃徐书状以进,引诸囚入,庄道对御评其罪状轻重,留系月日,应对如神。太宗惊叹。即日拜监察御史。(出《御史台记》)
xǔ jìng zōng
许敬宗
gāo zōng dōng fēng, dòu dé xuán qí ér cóng. shàng wèn dé xuán yuē: pú yáng gǔ wèi zhī dì qiū, hé yě? dé xuán bù néng duì. xǔ jìng zōng cè mǎ qián duì suǒ wèn, shàng yì chēng shàn. jìng zōng tuì ér gào rén yuē: dà chén bù kě wú xué, wú xiàng jiàn dé xuán bù néng duì, xīn shí xiū zhī. dé xuán wén zhī yuē: rén gè yǒu néng yǒu bù néng, shàn shǒu qí zhuō, bù qiáng suǒ bù zhī yě. lǐ jī yuē: jìng zōng duō wén, xìn měi yǐ, dé xuán zhī yán, yì shàn yě. chū tán bīn lù
高宗东封,窦德玄骑而从。上问德玄曰:濮阳古谓之帝丘,何也?德玄不能对。许敬宗策马前对所问,上意称善。敬宗退而告人曰:大臣不可无学,吾向见德玄不能对,心实羞之。德玄闻之曰:人各有能有不能,善守其拙,不强所不知也。李绩曰:敬宗多闻,信美矣,德玄之言,亦善也。(出《谭宾录》)
hú chǔ bīn
胡楚宾
hú chǔ bīn zhǔ wén mǐn sù, měi yǐn jiǔ bàn hān ér hòu cāo bǐ. gāo zōng měi lìng zuò wén, bì yǐ quán bēi shèng jiǔ, lìng yǐn, biàn yǐ bēi cì zhī. chū tán bīn lù
胡楚宾属文敏速,每饮酒半酣而后操笔。高宗每令作文,必以全杯盛酒,令饮,便以杯赐之。(出《谭宾录》)
péi yǎn zhī
裴琰之
péi yǎn zhī zuò tóng zhōu sī hù, nián cái ruò guàn, dàn yǐ xíng lè wèi shì, lüè bù wéi àn dú. cì shǐ qiáo guó gōng lǐ chóng yì guài zhī ér wèn hù zuǒ. zuǒ yuē: sī hù dá guān ér láng, kǒng bù xián shū pàn. jì shù rì, chóng yì wèi yǎn zhī yuē: tóng zhōu shì wù gù míng chāo běn gù zuò kùn xì, sī hù yóu shén, gōng hé bù bié qiú jīng guān, wú wéi zhì cǐ sī yě. yǎn zhī wéi nuò. fù shù rì, cáo shì wěi jī, zhū qiè yì yǐ wéi yǎn zhī bù zhī shū, dàn áo yóu ěr. tā rì, chóng yì zhào zhī, lì sè xíng yán, jiāng zòu miǎn zhī. yǎn zhī chū, wèi qí zuǒ yuē: wén àn jǐ hé? duì yuē: jù zhě èr bǎi yú. yǎn zhī yuē: yǒu hé duō, rú cǐ bī rén. mìng měi àn hòu lián zhǐ shí zhāng, réng mìng wǔ liù rén yǐ gōng yán mò diǎn bǐ. zuǒ yòu miǎn wéi ér yǐ. yǎn zhī bù zhī tīng, yǔ zhǔ àn zhě lüè yán shì yì, yǐ zhù ér duàn zhī, cí lǐ zòng héng, wén huá càn làn, shǒu bù tíng zhuì, luò zhǐ rú fēi. qīng zhōu guān liáo, guān zhě rú dǔ qiáng, jīng tàn zhī shēng bù yǐ yě. àn dá yú chóng yì, chóng yì chū yuē: sī hù jiě pàn xié? hù zuǒ yuē: sī hù tài gāo shǒu bǐ, réng wèi zhī qí yě, bǐ sì wǔ shí àn, cí cǎi mí jīng. chóng yì sǒng zuò, zhào yǎn zhī, jiàng jiē xiè yuē: gōng zhī cí hàn ruò cǐ, hé rěn cáng fēng, chéng bǐ fū zhī guò. shì rì míng dòng yī zhōu. shù rì, wén yú jīng yì. xún zhuó shòu xióng míng chāo běn xióng zuò yōng zhōu sī hù. chū yù shǐ tái jì
裴琰之作同州司户,年才弱冠,但以行乐为事,略不为案牍。刺史谯国公李崇义怪之而问户佐。佐曰:司户达官儿郎,恐不闲书判。既数日,崇义谓琰之曰:同州事物固(明抄本固作困)系,司户尤甚,公何不别求京官,无为滞此司也。琰之唯诺。复数日,曹事委积,诸窃议以为琰之不知书,但遨游耳。他日,崇义召之,厉色形言,将奏免之。琰之出,谓其佐曰:文案几何?对曰:遽者二百余。琰之曰:有何多,如此逼人。命每案后连纸十张,仍命五六人以供研墨点笔。左右勉唯而已。琰之不之听,语主案者略言事意,倚柱而断之,词理纵横,文华灿烂,手不停缀,落纸如飞。倾州官僚,观者如堵墙,惊叹之声不已也。案达于崇义,崇义初曰:司户解判邪?户佐曰:司户太高手笔,仍未之奇也,比四五十案,词彩弥精。崇义悚怍,召琰之,降阶谢曰:公之词翰若此,何忍藏锋,成鄙夫之过。是日名动一州。数日,闻于京邑。寻擢授雄(明抄本雄作雍)州司户。(出《御史台记》)
sū tǐng
苏颋
sū yòu cōng wù guò rén, rì sòng shù qiān yán. suī jì lǎn rú shén, ér fù guī xùn lì yán zhì, cháng lìng yī qīng bù rú, fú yú chuáng xià, chū qí jìng shòu xiá chǔ. jí zhuàng ér wén xué gāi bó, guān yú yī shí. xìng shū jùn shì jiǔ. jí xuán zōng jì píng nèi nán, jiāng yù cǎo zhì shū, shén nán qí rén. gù wèi guī yuē: shuí kě wèi zhào? shì wèi sī zhī. guī yuē: chén bù zhī qí tā, chén nán tǐng shén mǐn jié, kě bèi zhǐ shǐ. rán shì jiǔ, xìng miǎn zhān zuì, zú yǐ le qí shì. xuán zōng jù mìng zhào lái, zhì shí sù chéng wèi jiě, cū bèi bài wǔ, cháng zuì ǒu diàn xià, mìng zhòng rén fú wò yú yù qián, xuán zōng qīn wèi jǔ qīn yǐ fù zhī. jì xǐng, shòu jiǎn bǐ, lì chéng. cái zǎo zòng héng, cí lǐ diǎn shàn, xuán zōng dà xǐ. fǔ qí bèi yuē: zhī zi mò ruò fù. yǒu rú cǐ xié? yóu shì qì zhòng, yǐ zhù yì yú dà yòng yǐ. wéi sì lì bài zhōng shū lìng, guī shǔ guān gào, tǐng wèi zhī cí, xuē jì shū, shí rén wéi zhī sān jué. tǐng cái néng yán, yǒu jīng zhào yǐn guò guī, mìng tǐng yǒng yǐn zì. nǎi yuē: chǒu suī yǒu zú, jiǎ bù quán shēn, jiàn jūn wú kǒu, zhī yī shǎo rén. guī yǔ dōng míng guān dào shì zhōu yàn yún sù xiāng wǎng lái, zhōu shí yù wèi shī jiàn lì bēi jié, wèi guī yuē: chéng mǒu zhì, bù guò fán xiāng jūn zhū zǐ, wǔ láng wén, liù láng shū, qī láng zhì shí. guī dà xiào, kǒu bù yán ér xīn fú qí gōng. guī zi tǐng dì wǔ, shēn dì liù, bīng dì qī, shēn shàn bā fēn shū. chū míng huáng zá lù
苏祐聪悟过人,日诵数千言。虽记览如神,而父瑰训励严至,常令衣青布襦,伏于床下,出其胫受柙楚。及壮而文学该博,冠于一时。性疏俊嗜酒。及玄宗既平内难,将欲草制书,甚难其人。顾谓瑰曰:谁可为诏?试为思之。瑰曰:臣不知其他,臣男颋甚敏捷,可备指使。然嗜酒,幸免沾醉,足以了其事。玄宗遽命召来,至时宿酲未解,粗备拜舞,尝醉呕殿下,命中人扶卧于御前,玄宗亲为举衾以覆之。既醒,授简笔,立成。才藻纵横,词理典赡,玄宗大喜。抚其背曰:知子莫若父。有如此邪?由是器重,已注意于大用矣。韦嗣立拜中书令,瑰署官告,颋为之辞,薛稷书,时人为之三绝。颋才能言,有京兆尹过瑰,命颋詠尹字。乃曰:丑虽有足,甲不全身,见君无口,知伊少人。瑰与东明观道士周彦云素相往来,周时欲为师建立碑碣,谓瑰曰:成某志,不过烦相君诸子,五郎文,六郎书,七郎致石。瑰大笑,口不言而心服其公。瑰子颋第五,诜第六,冰第七,诜善八分书。(出《明皇杂录》)
wáng jù
王勮
wáng jù, jiàng zhōu rén, kāi yuán zhōng rèn zhōng shū shè rén. xiān shì wǔ wáng chū gé, tóng rì shòu cè, yǒu sī wàng zài cè wén, bǎi guān zài liè, fāng zhī quē lǐ. jù zhào xiǎo lì wǔ rén, gè zhí guǎn, kǒu shòu fēn xiě, yī shí jù bì. chū zhí yán
王勮,绛州人,开元中任中书舍人。先是五王出阁,同日受册,有司忘载册文,百官在列,方知阙礼。勮召小吏五人,各执管,口授分写,一时俱毕。(出《摭言》)
lǐ bái
李白
kāi yuán zhōng, lǐ hàn lín bái yìng zhào cǎo bái lián huā kāi xù jí gōng cí shí shǒu, shí fāng dà zuì, zhōng guì rén yǐ lěng shuǐ wò zhī, shāo xǐng. bái yú yù qián, suǒ bǐ yī huī, wén bù jiā diǎn. chū zhí yán
开元中,李翰林白应诏草白莲花开序及宫词十首,时方大醉,中贵人以冷水沃之,稍醒。白于御前,索笔一挥,文不加点。(出《摭言》)
liǔ fāng
柳芳
lǐ yòu qí zhě, kāi yuán zhōng, yǐ yì gàn liǔ fāng. cháng duì fāng niàn bǎi yùn shí, fāng yǐ àn jì, biàn tí zhī yú bì, bù chà yī zì. wèi yòu qí yuē: cǐ wú zhī shī yě. yòu qí dà jīng yì zhī, yǒu bù píng sè. jiǔ zhī xú yuē: liáo xiāng xì ěr, cǐ jūn suǒ niàn yě. yīn qǐng yòu qí gèng sòng suǒ zhe wén zhāng, jiē yī biàn néng xiě. chū shàng shū gù shí
李幼奇者,开元中,以艺干柳芳。尝对芳念百韵时,芳已暗记,便题之于壁,不差一字。谓幼奇曰:此吾之诗也。幼奇大惊异之,有不平色。久之徐曰:聊相戏耳,此君所念也。因请幼奇更诵所著文章,皆一遍能写。(出《尚书故实》)
wáng zǎo
王藻
wáng zǎo wáng sù, zhēn yuán chū yìng jǔ, qí míng dì shí sì. měi xié wǎng huán tōng jiā, chēng shí sì láng míng chāo běn měi xié wǎng huán tōng jiā chēng shí sì láng zuò měi yì wǎng huán jiā tōng wáng niàn sì láng, huò wèn, yuē: zǎo sù yě. chū chuán zài
王藻、王素,贞元初应举,齐名第十四。每偕往还通家,称十四郎(明抄本每偕往还通家称十四郎作每诣往还家通王廿四郎),或问,曰:藻、素也。(出《传载》)
hán yù
韩愈
lǐ hé nán sù tì dù gōng jiān. shí hán lì bù yù wèi hé nán lìng, chú zhí fāng yuán wài, guī cháo, wèn qián hòu zhī zhèng rú hé, duì yuē: jiāng jiān lái bǐ sù. chū chuán zài
李河南素替杜公兼。时韩吏部愈为河南令,除职方员外,归朝,问前后之政如何,对曰:将兼来比素。(出传载)
lǐ chéng
李程
lǐ xiàng guó chéng zhí zhèng shí, yán mó yán xiū jiē zài nán shěng. yǒu wàn nián lìng quē, rén duō shǔ zhī. lǐ yún: èr nián míng chāo běn zuò yán bù zhī mó. chū chuán zài
李相国程执政时,严谟、严休皆在南省。有万年令阙,人多属之。李云:二年(明抄本作严)不知谟。(出《传载》)
lǐ jí fǔ
李吉甫
xiàn zōng jiǔ qīn zhèng shì, hū wèn jīng zhào yǐn jǐ yuán. lǐ xiāng jí fǔ duì yuē: jīng zhào yǐn sān yuán: yī yuán dà yǐn, èr yuán shǎo yǐn, yǐ wéi shàn duì. chū guó shǐ bǔ
宪宗久亲政事,忽问京兆尹几员。李相吉甫对曰:京兆尹三员:一员大尹,二员少尹,以为善对。(出《国史补》)
wáng shēng
王生
huò wèn luó fú wáng shēng yuē: wéi zhèng nán yì? yuē: jiǎn zé yì. yòu wèn rú shì tóng fǒu? yuē. zhí zé tóng. chū guó shǐ bǔ
或问罗浮王生曰:为政难易?曰:简则易。又问儒释同否?曰。直则同。(出《国史补》)
xīn qiū dù
辛丘度
yuán hé shí wǔ nián, xīn qiū dù qiū qiū zì yuán quē, jù chuán zài bǔ shū, dù yuán yǐng, tóng shí wéi yí bǔ. lìng shǐ fēn zhí, gù shì dàn jǔ qí xìng yuē: xīn xīn zì yuán quē, jù chuán zài bǔ qiū dù dāng rù. chū chuán zài
元和十五年,辛丘度、丘(丘字原阙,据传载补)纾,杜元颖,同时为遗补。令史分直,故事但举其姓曰:辛、(辛字原阙,据传载补)丘、杜当入。(出《传载》)
wēn tíng yún
温庭筠
huì chāng huǐ sì shí, fēn qiǎn yù shǐ jiǎn tiān xià suǒ fèi sì, jí shōu lù jīn yín fó xiàng. yǒu sū jiān chá zhě bù jì míng, xún jiǎn liǎng jiē zhū sì, jiàn yín fú yī chǐ yǐ xià zhě, duō xiù zhī ér guī. rén wèi zhī sū káng fú. huò wèn wēn tíng yún: jiāng hé duì hǎo? jù yuē: wú yǐ guò mì tuó sēng yě. chū shàng shū gù shí
会昌毁寺时,分遣御史检天下所废寺,及收录金银佛像。有苏监察者不记名,巡检两街诸寺,见银佛一尺已下者,多袖之而归。人谓之苏扛佛。或问温庭筠:将何对好?遽曰:无以过密陀僧也。(出《尚书故实》)
liǔ gōng quán
柳公权
liǔ gōng quán, wǔ zōng cháo zài nèi tíng. shàng cháng nù yī gōng pín jiǔ zhī, jì ér fù zhào. wèi gōng quán yuē: zhèn guài cǐ rén, rán ruò dé xué shì yī piān, dāng shì rán yě. mù yù qián shǔ jiān shù shí fú shòu zhī. gōng quán lüè bù zhù sī, ér chéng yī jué yuē: bù fēn qián shí wǔ zhǔ ēn, yǐ gān jì mò shǒu cháng mén. jīn zhāo què dé jūn wáng gù, zhòng rù jiāo fáng shì lèi hén. shàng dà yuè, xī jǐn cǎi èr bǎi pǐ, lìng gōng rén shàng qián bài xiè zhī. chū zhí yán
柳公权,武宗朝在内庭。上尝怒一宫嫔久之,既而复召。谓公权曰:朕怪此人,然若得学士一篇,当释然也。目御前蜀笺数十幅授之。公权略不伫思,而成一绝曰:不分前时忤主恩,已甘寂寞守长门。今朝却得君王顾,重入椒房拭泪痕。上大悦,锡锦彩二百匹,令宫人上前拜谢之。(出《摭言》)
quán dé yú
权德舆
quán chéng xiàng dé yú yán wú bù wén, yòu shàn sōu cí. cháng féng lǐ èr shí liù yú mǎ shàng, sōu cí wèn dá, wén zhě mò zhī qí suǒ shuō yān. huò yuē, sōu cí hé yě? yuē: yǐn yǔ ěr. yǔ bù yuē: rén yān sōu zāi! rén yān sōu zāi! cǐ zhī wèi yě. chū jiā huà lù
权丞相德舆言无不闻,又善廋词。尝逢李二十六于马上,廋词问答,闻者莫知其所说焉。或曰,廋词何也?曰:隐语耳。语不曰:人焉廋哉!人焉廋哉!此之谓也。(出《嘉话录》)
dōng fāng shuò
东方朔
hàn wǔ dì cháng yǐ yǐn yǔ zhào dōng fāng shuò. shí shàng lín xiàn zǎo, dì yǐ zhàng jī wèi yāng qián diàn kǎn yuē: chì chì, xiān shēng shù shù. shuò zhì yuē: shàng lín xiàn zǎo sì shí jiǔ méi hū? shuò jiàn shàng yǐ zhàng jī kǎn liǎng mù, liǎng mù lín yě, shù shù zǎo yě, chì chì sì shí jiǔ yě. chū dōng fāng shuò chuán
汉武帝尝以隐语召东方朔。时上林献枣,帝以杖击未央前殿槛曰:叱叱,先生束束。朔至曰:上林献枣四十九枚乎?朔见上以杖击槛两木,两木林也,束束枣也,叱叱四十九也。(出《东方朔传》)
dōng fāng shuò
东方朔
dōng fāng shuò cháng yǔ guō shè rén yú dì qián shè fù. guō yuē: chén yuàn wèn shuò yī shì, shuò dé, chén yuàn bǎng bǎi shuò qióng, chén dāng cì bó. yuē: kè lái dōng fāng, gē ōu qiě xíng. bù cóng mén rù, yú wǒ yuán qiáng. yóu xì zhōng tíng, shàng rù diàn táng. jī zhī pāi pāi, sǐ zhě rǎng rǎng. gé dòu ér sǐ, zhǔ rén bèi chuàng: shì hé wù yě? shuò yuē: zhǎng huì xì shēn, zhòu nì yè xíng, shì ròu è yān, cháng suǒ pāi mén, chén shuò yú gàng, míng zhī yuē wén, shè rén cí qióng, dāng fù tuō kūn. chū dōng fāng shuò chuán
东方朔常与郭舍人于帝前射覆。郭曰:臣愿问朔一事,朔得,臣愿榜百;朔穷,臣当赐帛。曰:客来东方,歌讴且行。不从门入,逾我垣墙。游戏中庭,上入殿堂。击之拍拍,死者攘攘。格斗而死,主人被创:是何物也?朔曰:长喙细身,昼匿夜行,嗜肉恶烟,常所拍扪,臣朔愚戆,名之曰蚊,舍人辞穷,当复脱褌。(出《东方朔传》)
lǐ biāo
李彪
hòu wèi xiào wén huáng dì cháng diàn huì qún chén jiǔ hān huān jí, dì yīn jǔ zhī shǔ qún chén jí qīn wáng děng jiǔ yuē: sān sān héng, liǎng liǎng zòng, shuí néng biàn zhī cì jīn zhōng. yù shǐ zhōng wèi lǐ biāo yuē: gū jiǔ lǎo yù wèng zhù pān, tú ér gē ròu yǔ chēng tóng. shàng shū zuǒ chéng zhēn chēn yuē: wú rén fú shuǐ zì yún gōng, jì ér zhì xiù zài xū kōng. péng chéng wáng xié yuē: chén sī jiě cǐ shì xí zì. gāo zǔ jí yǐ jīn zhōng cì biāo. cháo tíng fú biāo cōng míng yǒu rú. zhēn chēn hé zhī yì sù. chū qié lán jì
后魏孝文皇帝尝殿会群臣酒酣欢极,帝因举卮属群臣及亲王等酒曰:三三横,两两纵,谁能辨之赐金钟。御史中尉李彪曰:沽酒老妪瓮注砙,屠儿割肉与称同。尚书左丞甄琛曰:吴人浮水自云工,技儿掷袖在虚空。彭城王勰曰:臣思解此是习字。高祖即以金钟赐彪。朝庭服彪聪明有如。甄琛和之亦速。(出《伽蓝记》)
bān méng
班蒙
táng tài bǎo líng hú xiāng táo, chū zhèn huái hǎi rì zhī shǐ bān méng yǔ cóng shì jù yóu dà míng sì zhī xī láng. hū guān qián bì suǒ tí yún: yī rén táng táng, èr yào tóng guāng, quán shēn chǐ yī, diǎn qù bīng páng, èr rén xiāng lián, bù qiàn yī biān, sān liáng sì zhù liè huǒ rán, chú què shuāng gōu liǎng rì quán. zhū bīn mù gù zhī, zhù zú liáng jiǔ, mò zhī néng biàn. dú bān méng yuē: yī rén qǐ fēi dà zì hū? èr yào zhě rì yuè, fēi míng zì hū? chǐ yī zhě shí yī cùn, fēi sì zì hū? diǎn qù bīng, shuǐ zì èr rén xiāng lián, tiān zì bù qiàn yī biān, xià zì sān liáng sì zhù ér liè huǒ rán, wú zì liǎng rì chú shuāng gōu, bǐ zì dé fēi dà míng sì shuǐ, tiān xià wú bǐ hū? zhòng jiē xǐ rán yuē: huáng juàn zhī qí zhì, yì hé yì zāi! chēng tàn mí rì. xún zhī lǎo sēng yuē: qǐng nián yǒu kè dú yóu, tí zhī ér qù, bù yán xìng shì. chū guì yuàn cóng jì
唐太保令狐相绹,出镇淮海日支使班蒙与从事俱游大明寺之西廊。忽观前壁所题云:一人堂堂,二曜同光,泉深尺一,点去冰旁,二人相连,不欠一边,三梁四柱烈火然,除却双勾两日全。诸宾幕顾之,驻足良久,莫之能辨。独班蒙曰:一人岂非大字乎?二曜者日月,非明字乎?尺一者十一寸,非寺字乎?点去冰,水字;二人相连,天字;不欠一边,下字;三梁四柱而烈火然,无字;两日除双勾,比字;得非大明寺水,天下无比乎?众皆洗然曰:黄绢之奇智,亦何异哉!称叹弥日。询之老僧曰:顷年有客独游,题之而去,不言姓氏。(出《桂苑丛记》)
yòu mǐn
幼敏
chén yuán fāng
陈元方
hàn mò, chén tài qiū shí yǔ yǒu rén qī xíng, guò qī bù zhì, tài qiū shě qù. qù hòu nǎi zhì, qí zi yuán fāng, nián qī suì, zài mén wài xì. kè wèn yuán fāng: zūn jūn zài fǒu? dá yuē: dài jūn bù zhì, yǐ qù. yǒu rén biàn nù yuē: fēi rén, yú rén qī xíng, xiāng wěi ér qù. yuán fāng yuē: jūn yǔ jiā jūn qī rì zhōng shí, guò shēn míng chāo běn shēn zuò zhōng bù lái, zé shì wú xìn, duì zǐ mà fù, zé shì wú lǐ. yǒu rén cán, xià chē yǐn zhī, yuán fāng suì rù mén bù gù. chū shāng yún xiǎo shuō
汉末,陈太丘实与友人期行,过期不至,太丘舍去。去后乃至,其子元方,年七岁,在门外戏。客问元方:尊君在否?答曰:待君不至,已去。友人便怒曰:非人,与人期行,相委而去。元方曰:君与家君期日中时,过申(明抄本申作中)不来,则是无信,对子骂父,则是无礼。友人惭,下车引之,元方遂入门不顾。(出《商芸小说》)
sūn cè
孙 策
wú sūn cè nián shí sì, zài shòu yáng yì yuán shù. shǐ zhì, é ér liú yù zhōu bèi dào, biàn qiú qù. yuán yuē:" liú yù zhōu hé guān jūn?" dá yuē:" bù ěr, yīng xióng jì rén." jí chū, xià dōng jiē, ér liú bèi cóng xī jiē shàng, dàn zhuǎn gù shì sūn zhī xíng bù, dài bù fù qián. chū yǔ lín
吴孙策年十四,在寿陽诣袁术。始至,俄而刘豫州备到,便求去。袁曰:“刘豫州何关君?”答曰:“不尔,英雄忌人。”即出,下东阶,而刘备从西阶上,但转顾视孙之行步,殆不复前。(出《语林》)
zhōng yù
钟毓
zhōng yù zhōng huì, shǎo yǒu lìng yù, nián shí sān, wèi wén dì wén zhī, yǔ qí fù yáo yuē: lìng qīng èr zi lái. yú shì chì jiàn. yù miàn yǒu hàn. dì wèn yuē: qīng miàn hé yǐ hàn? yù duì yuē: zhàn zhàn huáng huáng, zhī chū rú jiāng. fù wèn huì: qīng hé yǐ bù hàn chū? huì duì yuē: zhàn zhàn lì lì, hàn bù dé chū. yòu zhí qí fù zhòu qǐn, yīn gòng tōu fú sàn jiǔ, qí fù shí jué, qiě jiǎ mèi yǐ guān zhī: yù bài ér hòu yǐn, huì yǐn ér bù bài. jì wèn zhī, yù yuē: jiǔ yǐ chéng lǐ, bù gǎn bù bài. yòu wèn huì, hé yǐ bù bài, huì yuē: tōu běn fēi lǐ, suǒ yǐ bù bài. chū xiǎo shuō, míng chāo běn zuò chū shì shuō
钟毓、钟会,少有令誉,年十三,魏文帝闻之,语其父繇曰:令卿二子来。于是敕见。毓面有汗。帝问曰:卿面何以汗?毓对曰:战战惶惶,汁出如浆。复问会:卿何以不汗出?会对曰:战战栗栗,汗不得出。又值其父昼寝,因共偷服散酒,其父时觉,且假寐以观之:毓拜而后饮,会饮而不拜。既问之,毓曰:酒以成礼,不敢不拜。又问会,何以不拜,会曰:偷本非礼,所以不拜。(出《小说》,明抄本作出《世说》)
sūn qí yóu
孙齐由
sūn qí yóu qí zhuāng èr rén xiǎo shí yì yǔ gōng. gōng wèn qí yóu hé zì, yuē: qí yóu. gōng yuē: yù hé qí xié? yuē: qí xǔ yóu. yòu wèn qí zhuāng hé zì, dá yuē: qí zhuāng. gōng yuē: yù qí hé xié. yuē: qí zhuāng zhōu. gōng yuē: hé bù mù zhòng ní ér mù zhuāng zhōu? dá yuē: shèng rén shēng zhī, gù nán mù. yǔ gōng dà xǐ xiǎo ér dá duì. chū shì shuō xīn yǔ
孙齐由、齐庄二人小时诣庾公。公问齐由何字,曰:齐由。公曰:欲何齐邪?曰:齐许由。又问齐庄何字,答曰:齐庄。公曰:欲齐何邪。曰:齐庄周。公曰:何不慕仲尼而慕庄周?答曰:圣人生知,故难慕。庾公大喜小儿答对。(出《世说新语》)
lù xiù
陆 琇
hòu wèi dōng píng wáng lù qí, dài rén yě, cōng wù yǒu cái lüè. zi fù yǒu fù fēng. gāo chóng jiàn ér shǎng zhī, wèi cháo chén yuē:" wú cháng tàn qí fù zhì guò qí qū, cǐ yú yú fù yǐ." wèi xiāng zhōu cì shǐ, qiān tài pú. fù zi xiù, nián jiǔ suì. fù wèi yuē:" rǔ zǔ dōng píng wáng yǒu shí èr zi, wǒ wèi dí zhǎng, chéng xí jiā yè. wú jīn nián lǎo, shǔ rǔ yòu tóng, jù kān wèi lù shì zōng shǒu hū?" xiù duì yuē:" gǒu fēi dòu lì, hé huàn tóng zhì." fù qí zhī, lì wèi dí. chū tán sǒu
后魏东平王陆俟,代人也,聪悟有才略。子馥有父风。高崇见而赏之,谓朝臣曰:“吾常叹其父智过其躯,此逾于父矣。”为相州刺史,迁太仆。馥子琇,年九岁。馥谓曰:“汝祖东平王有十二子,我为嫡长,承袭家业。吾今年老,属汝幼童,讵堪为陆氏宗首乎?”琇对曰:“苟非斗力,何患童稚。”馥奇之,立为嫡。(出《谈薮》)
wáng xuàn
王绚
sòng wáng jǐng, sēng lǎng zhī zǐ, měi fēng mào, shàn xuán yán. yǔ xiè zhuāng zhāng chàng hé yǎn, jù yǒu shèng míng. yú shì jǐng wén běn míng yù. yǔ míng dì míng tóng, gù chēng zì. zhǎng zǐ xuàn nián wǔ liù suì, jǐng wù. wài zǔ hé shàng zhī shǎng yì yān. cháng jiào dú lún yǔ, zhì yù yù hū wén zāi, yīn xì zhī yuē: kě gǎi xié xié hū wén zāi. xuàn yīng shēng dá yuē: zūn zhě zhī míng, ān kě wèi xì, biàn kě dào cǎo wēng zhī fēng zé jiù. lún yǔ yuē: cǎo shàng zhī fēng zé yǎn, yǎn shàng zhī zǐ yě. xuàn zú yú mì shū chéng. chū tán sǒu
宋王景,僧朗之子,美风貌,善玄言。与谢庄、张畅、何偃,俱有盛名。于是景文本名彧。与明帝名同,故称字。长子绚年五六岁,警悟。外祖何尚之赏异焉。尝教读《论语》,至郁郁乎文哉,因戏之曰:可改邪邪乎文哉。绚应声答曰:尊者之名,安可为戏,便可道草翁之风则舅。论语曰:草上之风则偃,偃尚之子也。绚卒于秘书丞。(出《谈薮》)
xiāo yáo xīn
萧遥欣
nán qí qǔ jiāng gōng xiāo yáo xīn shǎo yǒu shén cǎi gàn jú. wèi tóng zǐ shí, yǒu yī xiǎo ér zuǒ yòu dàn fēi niǎo, wèi cháng bù yīng xián ér xià. yáo xīn wèi zhī yuē: fán xì duō duān, hé jí dàn cǐ? niǎo zì yún zhōng xiáng, hé guān rén shì? xiǎo ér gǎn zhī, zhōng shēn bù fù zhuō dàn. ěr shí nián shí yī. shì shù duō jìng cǐ xì, yáo xīn yī shuō, xún yuè bō zhī, yuǎn jìn wén zhě, bù fù wèi zhī. chū tán sǒu
南齐曲江公萧遥欣少有神采干局。为童子时,有一小儿左右弹飞鸟,未尝不应弦而下。遥欣谓之曰:凡戏多端,何急弹此?鸟自云中翔,何关人事?小儿感之,终身不复捉弹。尔时年十一。士庶多竞此戏,遥欣一说,旬月播之,远近闻者,不复为之。(出《谈薮》)
fáng shì zi
房氏子
táng wéi zhì yǒu jí, fáng shàng shū guǎn shǐ zǐ dì wèn zhī. yán rù wò nèi, xíng bù xī jí yīn tǎn, fáng shì zi wà ér dēng jiē, shì bì jiē xiào zhī. jǔ cháo yǐ wéi wéi shì guì shèng, fáng shì qīng jiǎn. jù wèi měi tán. chū guó shǐ bǔ
唐韦陟有疾,房尚书琯使子弟问之。延入卧内,行步悉籍茵毯,房氏子袜而登阶,侍婢皆笑之。举朝以为韦氏贵盛,房氏清俭。俱为美谈。(出《国史补》)
zhāng xiù
张琇
zhāng tóng zǐ zhě míng xiù, shěn sù zhī zǐ yě. kāi yuán èr shí èr nián, xiù shā diàn zhōng shì yù shǐ yáng wàn qǐng yú què xià, fù fù chóu yě. chū shěn sù shòu qiú shì fā, zhào wàn qǐng àn zhī. wàn qǐng àn shěn sù guò rù, gù zuò zhū, jiā shǔ xǐ biān. xiù huì shè dé hái, shí wèi guān, nǎi zhuī fù qián yuàn, yǔ qí dì huáng shǒu rèn wàn qǐng yú dū chéng. wén zhě hài zhī. dì jiā qí xiào, jiāng shì zhī. yǒu sī yǐ zhuān shā kàng lùn, xiù zuò sǐ. shí rén āi zhī, zàng yú máng shān, wèi yí zhǒng yān: gài jù yáng zōng zhī suǒ fā yě. gù yú bù yuán wài láng gù yún lěi zhī yuē: mào fǎ fù chóu, xìn nán táo yú xíng diǎn, wàng shēn xùn xiào, chéng yǒu qì yú lǐ jīng. qiě cóng gǔ yǐ lái, shuí rén bù sǐ? dé qí sǐ yǐ, fū kě hèn yú? chū gù yún wén jí
张童子者名琇,审素之子也。开元二十二年,琇杀殿中侍御史杨万顷于阙下,复父仇也。初审素受赇事发,诏万顷按之。万顷按审素过入,故坐诛,家属徙边。琇会赦得还,时未冠,乃追复前怨,与其弟瑝手刃万顷于都城。闻者骇之。帝嘉其孝,将释之。有司以专杀抗论,琇坐死。时人哀之,葬于邙山,为疑冢焉:盖惧杨宗之所发也。故虞部员外郎顾云诔之曰:冒法复仇,信难逃于刑典,忘身徇孝,诚有契于礼经。且从古以来,谁人不死?得其死矣,夫可恨欤?(出《顾云文集》)
hún jiān
浑瑊
hún tài shī jiān nián shí yī, suí fù shì zhī fáng dōng. shuò fāng jié dù zhāng qí qiū xì wèn: jiāng rǔ mǔ lái fǒu? qí nián lì tiào dàng gōng. hòu èr nián, bá shí bǎo chéng, shōu lóng jū dǎo, jiē yǒu qí xiào. chū guó shǐ bǔ
浑太师瑊年十一,随父释之防冬。朔方节度张齐丘戏问:将乳母来否?其年立跳荡功。后二年,拔石堡城,收龙驹岛,皆有奇效。(出《国史补》)