zhú yǒng tōng yí chéng mín wéi qìng zhí zhào tài lǐ xìn xiè shì wáng zhēn wáng huì shī jiě fèng xiān tóng ān yú liú zì rán lǐ míng fǔ liú yào shi shàng gōng shī biàn gōng chéng tōng sēng shěn yán
竹永通 宜城民 韦庆植 赵太 李信 谢氏 王珍 王会师 解奉先 童安玗 刘自然 李明府 刘钥匙 上公 施汴 公乘通 僧审言
zhú yǒng tōng
竹永通
suí bīng zhōu yú xiàn zhú yǒng tōng, céng dài sì jiā sù liù shí shí, nián jiǔ bù hái. suǒ zhī, yún:" hái qì." suì yú fó táng shì yán yún:" ruò shí wèi hái, dāng yǔ sì jiā zuò niú." cǐ rén sǐ hòu, sì jiā shēng yī huáng dú, zú yǒu bái wén, hòu jiàn fēn míng, nǎi shì zhú yǒng tōng zì. xiāng rén jiàn zhī, guān zhě rì shù qiān. cǐ jiā yǐ zhī, suì yòng sù bǎi shí, yú sì shú niú, bié lì yī wū, shì zhī rú shēng. réng wèi zào xiàng xiě jīng, yuè yú suì sǐ. chū yì lù
隋并州盂县竹永通,曾贷寺家粟六十石,年久不还。索之,云:“还讫。”遂于佛堂誓言云:“若实未还,当与寺家作牛。”此人死后,寺家生一黄犊,足有白文,后渐分明,乃是竹永通字。乡人渐知,观者日数千。此家已知,遂用粟百石,于寺赎牛,别立一屋,事之如生。仍为造像写经,月余遂死。(出《异录》)
yí chéng mín
宜城民
suí dà yè bā nián, yí zhōu chéng dōng nán lǐ mín xìng huáng fǔ, qí jiā xiōng dì sì rén, dà xiōng xiǎo dì, bìng jiē qín shì shēng yè. qí dì èr dì míng qiān, jiāo yóu è yǒu, bù shì shēng huó. mǔ cháng qǔ qián, yù lìng shì mǎi, qiě zhì chuáng shàng. mǔ xiàng shě hòu, qiān cóng wài lái, rù táng bú jiàn rén, biàn tōu qián qù. mǔ hái, mì qián bù dé, suì kān hé jiā liáng jiàn, bìng yún bù zhī. mǔ nù, xī jiā biān chuí, dà xiǎo jiē yuàn. zhì hòu nián qiān wáng, qí jiā zhū shēng yī xuè zi, bā yuè shè zhì, mài yǔ yuǎn cūn shè jiā, suì tuō mèng yú fù yuē:" wǒ shì rǔ fū, wèi dào qǔ pó qián, wǎng jí hé jiā, làng shòu chǔ kǎo. jīn wǒ zuò zhū lái cháng zhài, jiāng mài yǔ shè jiā, fù wǒ yù shā. rǔ shì wǒ fù, hé rěn bù yǔ nán nǚ shú wǒ." fù chū mèng, hū wù, réng wèi xìn zhī. fù mián, qí mèng rú chū, yīn qǐ bào gū. gū yuē:" wú mèng yì rú zhī." chí míng, lìng xiōng jī qián yì shè guān, shōu shú zhī, hòu èr nián fāng sǐ. cháng ān hóng fǎ sì jìng lín shī, shì qiān zhī lín lǐ, qīn jiàn qí zhū, cháng huà qí shì yān. chū fǎ yuàn zhū lín
隋大业八年,宜州城东南里民姓皇甫,其家兄弟四人,大兄小弟,并皆勤事生业。其第二弟名迁,交游恶友,不事生活。母尝取钱,欲令市买,且置床上。母向舍后,迁从外来,入堂不见人,便偷钱去。母还,觅钱不得,遂勘合家良贱,并云不知。母怒,悉加鞭捶,大小皆怨。至后年迁亡,其家猪生一狘子,八月社至,卖与远村社家,遂托梦于妇曰:“我是汝夫,为盗取婆钱,枉及合家,浪受楚拷。今我作猪来偿债,将卖与社家,缚我欲杀。汝是我妇,何忍不语男女赎我。”妇初梦,忽寤,仍未信之。复眠,其梦如初,因起报姑。姑曰:“吾梦亦如之。”迟明,令兄赍钱诣社官,收赎之,后二年方死。长安弘法寺静琳师,是迁之邻里,亲见其猪,尝话其事焉。(出《法苑珠林》)
wéi qìng zhí
韦庆植
táng zhēn guān zhōng, wèi wáng fǔ zhǎng shǐ wéi qìng zhí yǒu nǚ xiān wáng, wéi fū fù tòng xī zhī. hòu èr nián, qìng zhí jiāng jù qīn bīn kè, bèi shí, jiā rén mǎi dé yáng, wèi shā. yè, qìng zhí qī mèng jiàn wáng nǚ, zhe qīng liàn qún bái shān, tóu fà shàng yǒu yī shuāng yù chāi, shì píng shēng suǒ fú zhě, lái jiàn mǔ, tì qì yán:" xī cháng yòng wù, bù yǔ fù mǔ, zuò cǐ yè bào, jīn shòu yáng shēn, lái cháng fù mǔ mìng. míng dàn dāng jiàn shā, qīng yáng bái tóu zhě shì, tè yuàn cí ēn, chuí qǐ xìng mìng." mǔ jīng wù, dàn ér zì wǎng guān, guǒ yǒu qīng yáng, xiàng bó jiē bái, tóu cè yǒu liǎng tiáo bái, xiāng dāng rú yù chāi xíng. mǔ duì zhī bēi qì, zhǐ jiā rén wù shā, dài qìng zhí zhì, fàng sòng zhī. é ér zhí zhì cuī shí, chú rén bái yán:" fū rén bù xǔ shā qīng yáng." zhí nù, jí lìng shā zhī. zǎi fū xuán yáng yù shā, bīn kè shù rén yǐ zhì, nǎi jiàn xuán yī nǚ zǐ, róng mào duān zhèng, sù kè yuē:" shì wéi zhǎng shǐ nǚ, qǐ jiù mìng." kè děng jīng è, zhǐ zǎi fū. zǎi fū jù zhí nù, dàn jiàn yáng míng, suì shā zhī. jì ér kè zuò bù shí, zhí guài wèn zhī, kè jù yǐ yán. qìng zhí bēi tòng fā bìng, suì bù qǐ. jīng xià shì rén duō zhī cǐ shì. chū fǎ yuàn zhū lín
唐贞观中,魏王府长史韦庆植有女先亡,韦夫妇痛惜之。后二年,庆植将聚亲宾客,备食,家人买得羊,未杀。夜,庆植妻梦见亡女,着青练裙白衫,头发上有一双玉钗,是平生所服者,来见母,涕泣言:“昔常用物,不语父母,坐此业报,今受羊身,来偿父母命。明旦当见杀,青羊白头者是,特愿慈恩,垂乞性命。”母惊寤,旦而自往观,果有青羊,项膊皆白,头侧有两条白,相当如玉钗形。母对之悲泣,止家人勿杀,待庆植至,放送之。俄而植至催食,厨人白言:“夫人不许杀青羊。”植怒,即令杀之。宰夫悬羊欲杀,宾客数人已至,乃见悬一女子,容貌端正,诉客曰:“是韦长史女,乞救命。”客等惊愕,止宰夫。宰夫惧植怒,但见羊鸣,遂杀之。既而客坐不食,植怪问之,客具以言。庆植悲痛发病,遂不起。京下士人多知此事。(出《法苑珠林》)
zhào tài
赵太
táng cháng ān shì lǐ fēng sú, měi suì zhì yuán rì yǐ hòu, dì yǐn shí xiāng yāo, hào wèi chuán zuò. dōng shì bǐ shēng zhào tài, cì dāng shè zhī. yǒu kè xiān dào, wù hòu, jiàn qí duì shàng yǒu tóng nǚ, nián shí sān sì, zhe qīng shān bái mào, yǐ jí suǒ xì jǐng, shǔ yú duì zhù, qì lèi wèi kè yuē:" wǒ zhǔ rén nǚ yě, wǎng nián wèi sǐ shí, dào fù mǔ qián, yù mǎi zhī fěn, wèi jí ér sǐ. qí qián jīn zài shě chú nèi xī běi jiǎo bì zhōng, rán wǒ wèi yòng. jì yǐ dào zhī, zuò cǐ dé zuì, jīn dāng cháng fù mǔ mìng." yán bì, huà wéi qīng yáng bái tóu. kè jīng gào zhǔ rén, zhǔ rén wèn qí xíng mào, nǎi shì xiǎo nǚ, sǐ yǐ èr nián yǐ. yú chú bì qǔ de qián, shì jiǔ ān chǔ. yú shì sòng yáng sēng sì, hé mén bù fù shí ròu. chū fǎ yuàn zhū lín
唐长安市里风俗,每岁至元日已后,递饮食相邀,号为传坐。东市笔生赵太,次当设之。有客先到,勿后,见其碓上有童女,年十三四,着青衫白帽,以急索系颈,属于碓柱,泣泪谓客曰:“我主人女也,往年未死时,盗父母钱,欲买脂粉,未及而死。其钱今在舍厨内西北角壁中,然我未用。既以盗之,坐此得罪,今当偿父母命。”言毕,化为青羊白头。客惊告主人,主人问其形貌,乃是小女,死已二年矣。于厨壁取得钱,似久安处。于是送羊僧寺,合门不复食肉。(出《法苑珠林》)
lǐ xìn
李信
táng jū shì lǐ xìn zhě, bīng zhōu wén shuǐ xiàn zhī tài píng lǐ rén yě, shēn wéi lóng zhèng fǔ wèi shì. zhì xiǎn qìng nián dōng, suí lì wǎng shuò zhōu fù shěn, chéng chì cǎo mǎ yī pǐ, bìng jiāng cǎo jū. shì shí suì wǎn níng yīn, fēng xuě yán hòu, xíng shí shù lǐ, mǎ suì bù jìn. xìn yǐ chéng qī bī cù, wō zhī shù shí xià. mǎ suì zuò rén yǔ, yǔ xìn yuē:" wǒ shì rǔ mǔ, wéi shēng píng bì rǔ fù, jiāng shí yú mǐ yǔ nǚ, gù huò cǐ bào, cǐ jū jí shì rǔ mèi yě. yǐ lì cháng zhài xiàng le, rǔ fù hé kǔ dūn bī rú shì!" xìn wén zhī, jīng è liú tì, bù néng zì shèng. nǎi bài xiè zhī, gōng chí ān pèi, wèi yuē:" ruò shì xìn mǔ, dāng zì xíng guī jiā." mǎ suì qián xíng, xìn fù ān pèi, suí zhī zhì jiā. xìn xiōng dì děng jiàn zhī, bēi āi xiāng duì, bié wèi chǎng lì yǎng sì, yǒu tóng shì mǔ, qū sēng yíng zhāi, hé mén mò bù jīng jìn. xiāng lǘ dào sú, xián tàn yì zhī. shí gōng bù shì láng sūn wú yǐn, qí zhōu sī sī fǎ zhāng jīn tíng wèi dīng jiān zài jiā, wén ér qí zhī, gù jiù xìn jiā gù fǎng, jiàn mǎ yóu zài, wèn qí yóu wěi, bìng rú suǒ chuán. chū míng bào shí yí
唐居士李信者,并州文水县之太平里人也,身为隆政府卫士。至显庆年冬,随例往朔州赴审,乘赤草马一匹,并将草驹。是时岁晚凝阴,风雪严厚,行十数里,马遂不进。信以程期逼促,挝之数十下。马遂作人语,语信曰:“我是汝母,为生平避汝父,将石余米与女,故获此报,此驹即是汝妹也。以力偿债向了,汝复何苦敦逼如是!”信闻之,惊愕流涕,不能自胜。乃拜谢之,躬弛鞍辔,谓曰:“若是信母,当自行归家。”马遂前行,信负鞍辔,随之至家。信兄弟等见之,悲哀相对,别为厂枥养饲,有同事母,屈僧营斋,合门莫不精进。乡闾道俗,咸叹异之。时工部侍郎孙无隐,岐州司司法张金庭为丁艰在家,闻而奇之,故就信家顾访,见马犹在,问其由委,并如所传。(出《冥报拾遗》)
xiè shì
谢氏
táng yōng zhōu wàn nián xiàn yán cūn, jí bà wèi zhī jiān yě. yǒu fù nǚ xiè, shì zhōu xiàn yuán shì, yǒu nǚ shì huí lóng cūn rén lái ā zhào. xiè shì yǒng huī mò wáng, lóng shuò yuán nián bā yuè, tuō mèng yú lái shì nǚ yuē:" wǒ shēng shí gū jiǔ, xiǎo zuò shēng, nǎi qǔ jià tài duō, liàng jiǔ fù shǎo, jīn zuò cǐ zuì, zi běi shān xià rén jiā wèi niú. jìn bèi mài yǔ fǎ jiè sì xià hóu shī, jīn jiāng wǒ xiàng chéng nán gēng dào tián, fēi cháng xīn kǔ." nǎi wù, qí nǚ tì qì wèi ā zhào yán zhī. zhì èr nián zhēng yuè, yǒu fǎ jiè sì ní zhì ā zhào cūn, nǚ nǎi wèn ní, ní bào yún:" yǒu xià hóu shī shì shí." nǚ jí jiù sì fǎng zhī, yún:" jìn yú běi shān xià mǎi dé yī niú, jiàn zài chéng nán gēng dì." qí nǚ tì qì qiú qǐng,, sì ní nǎi qiǎn rén sòng qí nǚ jiù zhī. cǐ niú píng cháng wéi yī rén jìn zhì, ruò yù yú rén, bì lù liáng dǐ chù. jiàn qí nǚ zhì, nǎi shì qí biàn tǐ, yòu liú lèi yān. nǚ jí shì jiù xià hóu shī shú zhī, nǎi suí qí nǚ qù. jīn xiàn zài ā zhào jiā yǎng sì, nǚ cháng wèi ā niáng chéng fèng bù quē. jīng shī wáng hóu fēi yìng, duō lìng zhào shì, jìng shī cái wù. chū míng bào jì
唐雍州万年县阎村,即灞渭之间也。有妇女谢,适周县元氏,有女适回龙村人来阿照。谢氏永徽末亡,龙朔元年八月,托梦于来氏女曰:“我生时酤酒,小作升,乃取价太多,量酒复少,今坐此罪,子北山下人家为牛。近被卖与法界寺夏侯师,今将我向城南耕稻田,非常辛苦。”乃寤,其女涕泣为阿照言之。至二年正月,有法界寺尼至阿照村,女乃问尼,尼报云:“有夏侯师是实。”女即就寺访之,云:“近于北山下买得一牛,见在城南耕地。”其女涕泣求请,,寺尼乃遣人送其女就之。此牛平常唯一人禁制,若遇余人,必陆梁抵触。见其女至,乃舐其遍体,又流泪焉。女即是就夏侯师赎之,乃随其女去。今现在阿照家养饲,女常为阿娘承奉不阙。京师王侯妃媵,多令召视,竞施财物。(出《冥报记》)
wáng zhēn
王珍
táng dìng zhōu ān jiā xiàn rén wáng zhēn, néng jīn yín zuò. céng yǔ sì jiā zào gōng dé, dé juān wǔ bǎi pǐ, tóng zuò rén sī fèi shí pǐ, wáng zhēn bù zhī. cǐ rén sǐ, hòu" hòu" yuán zuò" cóng", jù míng chāo běn gǎi. wáng jiā yǒu lǐ shì, mǎi yáng wèi shā jiān, qí yáng pín guì wú shù, zhēn yǐ guài zhī. yè xì yú zhù, zhēn jiāng qǐn, yǒu rén kòu fáng mén shén jí, kàn zhī wú suǒ jiàn. zhēn fù wò, yòu wén zhī, qǐ kàn hái wú suǒ jiàn, guài zhī. suì kāi mén wò, wèi shuì, jiàn yī rén yún:" xī rì yǔ gōng tóng zuò gōng dé, tōu shí pǐ juàn sī yòng, gōng jìng bù zhī, jīn yǐ zuò yáng, gōng jiāng shā zhī, kòu tóu qǐ mìng." zài sān kěn kǔ, yán qì, chū fáng mén, jí biàn zuò yáng. wáng zhēn mèi yú bié suǒ, jiàn cǐ rén kòu tóu, yī rú zhēn suǒ jiàn, suì fàng yáng zuò cháng shēng. zhēn jí mèi jiā jí duàn shí ròu, zhēn yǐ xián hēng wǔ nián, rù hǎi yùn, chuán shàng wú cài, rén jiē shí ròu, zhēn bù shí, wéi cān kōng fàn ér yǐ. chū guǎng gǔ jīn wǔ xíng jì
唐定州安嘉县人王珍,能金银作。曾与寺家造功德,得娟五百疋,同作人私费十疋,王珍不知。此人死,后(“后”原作“从”,据明抄本改。)王家有礼事,买羊未杀间,其羊频跪无数,珍已怪之。夜系于柱,珍将寝,有人扣房门甚急,看之无所见。珍复卧,又闻之,起看还无所见,怪之。遂开门卧,未睡,见一人云:“昔日与公同作功德,偷十疋绢私用,公竟不知,今已作羊,公将杀之,叩头乞命。”再三恳苦,言讫,出房门,即变作羊。王珍妹于别所,见此人叩头,一如珍所见,遂放羊作长生。珍及妹家即断食肉,珍以咸亨五年,入海运,船上无菜,人皆食肉,珍不食,唯餐空饭而已。(出《广古今五行记》)
wáng huì shī
王会师
táng jīng dū xī shì běi diàn, yǒu wáng huì shī zhě, mǔ wáng, fú zhì yǐ bì, qí jiā nǎi chǎn yī qīng huáng pìn gǒu. huì shī qī wèi qí dào shí, nǎi yǐ zhàng jī zhī shù xià, gǒu suì zuò rén yǔ yuē:" wǒ shì rǔ gū, xīn fù zhàng wǒ dà cuò. wǒ wèi yán kù jiā rén guò shèn, suì dé cǐ bào. jīn jì bèi dǎ, xiū xiàng rǔ jiā." yīn jí zǒu chū. huì wén ér tì qì, bào yǐ guī jiā, ér fù huán qù, fán jīng sì wǔ. huì shī jiàn qí yì zhèng zhèng míng chāo běn zuò" jiān". nǎi yú shì běi jǐ diàn dà qiáng hòu, zuò xiǎo shè ān zhì, měi rì sòng shí. shì rén jí xíng kè jiù guān zhě jí zhòng, tóu bǐng yǔ zhě, bù kě shèng shǔ. cǐ quǎn héng bù lí cǐ shě, guò zhāi shí jí bù shí. jīng yī èr suì, mò zhī suǒ zhī. chū fǎ yuàn zhū lín
唐京都西市北店,有王会师者,母亡,服制已毕,其家乃产一青黄牝狗。会师妻为其盗食,乃以杖击之数下,狗遂作人语曰:“我是汝姑,新妇杖我大错。我为严酷家人过甚,遂得此报。今既被打,羞向汝家。”因即走出。会闻而涕泣,抱以归家,而复还去,凡经四五。会师见其意正(正明抄本作“坚”。)乃于市北己店大墙后,作小舍安置,每日送食。市人及行客就观者极众,投饼与者,不可胜数。此犬恒不离此舍,过斋时即不食。经一二岁,莫知所之。(出《法苑珠林》)
táng cháo jīng dū xī shì běi diàn, yǒu gè jiào wáng huì shī de rén, mǔ qīn sǐ le, sàng qī yǐ wán, tā jiā de mǔ gǒu jiù chǎn xià le yī tiáo qīng huáng sè de xiǎo mǔ gǒu, huì shī de qī zǐ yīn wèi xiǎo gǒu tōu chī dōng xī, jiù yòng mù bàng dǎ le tā jǐ xià. xiǎo gǒu jiù xiàng rén shuō huà nà yàng gào sù tā shuō:" wǒ shì nǐ de pó pó, nǐ zhè zuò xí fù de yòng mù zhàng dǎ wǒ shì fēi cháng cuò wù de. wǒ yīn wèi yán lì cán kù, nüè dài jiā rén tè bié guò huǒ, cái dé dào zhè yàng de bào yìng. xiàn zài jì rán bèi nǐ suǒ dǎ, wǒ xiū kuì liú zài nǐ jiā." shuō wán jiù zǒu le. huì shī tīng shuō le zhè jiàn shì, tòng kū liú tì, tā bǎ xiǎo gǒu bào huí le jiā. kě shì xiǎo gǒu yòu zǒu le. jiù zhè yàng de gòng yǒu sì wǔ cì. huì shī kàn nà gǒu yí dìng yào lí kāi zhè lǐ, jiù zài shì běi zì jǐ kāi de diàn pù de dà qiáng hòu miàn, zào le gè xiǎo wū, bǎ xiǎo gǒu ān fàng dào le nà lǐ, měi tiān dū gěi xiǎo gǒu sòng fàn chī. shì lǐ de rén yǐ jí lù guò de xíng rén, qù guān kàn de tè bié duō, gěi gǒu rēng shí pǐn chī de rén shù yě shù bu jìn. zhè tiáo gǒu zǒng yě bù lí kāi zhè gè xiǎo wū. měi dāng zhāi jiè zhī rì, tā jiù bù chī dōng xī. jiù zhè yàng jīng guò le yī èr nián de shí jiān. hòu lái méi yǒu rén néng zhī dào zhè tiáo gǒu nà lǐ qù le.
唐朝京都西市北店,有个叫王会师的人,母亲死了,丧期已完,他家的母狗就产下了一条青黄色的小母狗,会师的妻子因为小狗偷吃东西,就用木棒打了它几下。小狗就象人说话那样告诉她说:“我是你的婆婆,你这做媳妇的用木杖打我是非常错误的。我因为严厉残酷,虐待家人特别过火,才得到这样的报应。现在既然被你所打,我羞愧留在你家。”说完就走了。会师听说了这件事,痛哭流涕,他把小狗抱回了家。可是小狗又走了。就这样的共有四五次。会师看那狗一定要离开这里,就在市北自己开的店铺的大墙后面,造了个小屋,把小狗安放到了那里,每天都给小狗送饭吃。市里的人以及路过的行人,去观看的特别多,给狗扔食品吃的人数也数不尽。这条狗总也不离开这个小屋。每当斋戒之日,它就不吃东西。就这样经过了一二年的时间。后来没有人能知道这条狗那里去了。
jiě fèng xiān
解奉先
luò yáng huà gōng jiě fèng xiān wèi sì jiāng wáng jiā huà xiàng bì, wèi bì ér táo. jí jiàn qín, nǎi wàng yún:" gōng zhí yǐ xiāng dāng." yīn yú xiàng qián shì yuē:" ruò fù xīn zhě, yuàn sǐ wèi rǔ jiā niú." suì yú, fèng xiān zú, zú hòu, wáng jiā zì niú chǎn yī xīng dú, yǒu bái máo yú bèi, yuē" jiě fèng xiān". guān zhě rì xī rú shì yān. chū guó shǐ zuǎn yì
洛阳画工解奉先为嗣江王家画像壁,未毕而逃。及见擒,乃妄云:“功直已相当。”因于像前誓曰:“若负心者,愿死为汝家牛。”岁余,奉先卒,卒后,王家牸牛产一騂犊,有白毛于背,曰“解奉先”。观者日夕如市焉。(出《国史纂异》)
tóng ān yú
童安玗
táng dà zhōng mò, xìn zhōu guì xī xiàn rǔ kǒu zhèn yǒu tóng ān yú zhě, xiāng lǐ fù rén yě. chū shén pín jù, yǔ tóng lǐ rén guō gǒng xiāng shàn, gǒng cháng jiǎ jiè qián liù qī wàn, jí yǐ jīng fàn, ān yú hòu suì fēng fù. jí gǒng zhēng suǒ jiè qián, ān yú jù huì zhī. gǒng fén xiāng gào tiān yuē:" tóng ān yú bèi huì wàng yì, jiè qián bù hái, tǎng shén lǐ nán wū, yuàn ān yú sǐ hòu zuò niú, yǐ cháng mǒu." cí shén kěn kǔ, ān yú yì dài yán yuē:" mǒu ruò shí fù guō gǒng qián, yuàn sǐ zuò yī bái niú, yǐ cháng gǒng zhài." wèi yú yuè, ān yú sǐ. sǐ hòu bàn nián, gǒng jiā zì niú,, shēng yī bái gǔ dú, zuǒ lèi yǒu hēi máo, zuò zì yuē" tóng ān yú", lì lì rán. yuǎn ěr wén zhī, guān zhě yún jí. gǒng qiǎn rén gào bào ān yú qī, yú qī zǐ bìng qīn shǔ děng wǎng shì zhī, dà yǐ wéi chǐ, hòu nà jīn bó, qǐng shōu shú zhī. guō gǒng fèn qí qī fù, zhōng bù yǔn xǔ, yǐ niú mǔ bìng dú, bié lán wèi sì. ān yú jiā lǜ tóng pú, chí bái tǐng jié qǔ. gǒng duō zhì rén shǒu yù, jìng bù néng huò. chū bào yìng lù
唐大中末,信州贵溪县乳口镇有童安玗者,乡里富人也。初甚贫窭,与同里人郭珙相善,珙尝假借钱六七万,即以经贩,安玗后遂丰富。及珙征所借钱,安玗拒讳之。珙焚香告天曰:“童安玗背惠忘义,借钱不还,倘神理难诬,愿安玗死后作牛,以偿某。”词甚恳苦,安玗亦绐言曰:“某若实负郭珙钱,愿死作一白牛,以偿珙债。”未逾月,安玗死。死后半年,珙家牸牛,,生一白牯犊,左肋有黑毛,作字曰“童安玗”,历历然。远迩闻之,观者云集。珙遣人告报安玗妻,玗妻子并亲属等往视之,大以为耻,厚纳金帛,请收赎之。郭珙愤其欺负,终不允许,以牛母并犊,别栏喂饲。安玗家率童仆,持白梃劫取。珙多置人守御,竟不能获。(出《报应录》)
liú zì rán
刘自然
táng tiān yòu zhōng, qín zhōu yǒu liú zì rán zhě, zhǔ guǎn yì jūn ān. yīn lián shuài lǐ jì zōng diǎn xiāng bīng hàn shǔ, chéng jì xiàn bǎi xìng huáng zhī gǎn zhě, qī yǒu měi fà, zì rán yù zhī, wèi zhī gǎn yuē:" néng zhì qī fā, jí miǎn shì xíng." zhī gǎn zhī qī yuē:" wǒ yǐ ruò zhì tuō yú jūn, fā yǒu zài shēng, rén sǐ yǒng jué yǐ. jūn ruò nán zhēng bù fǎn, wǒ yǒu měi fà hé wéi yān?" yán qì, lǎn fā jiǎn zhī, zhī gǎn shēn huái tòng mǐn, jì pò yú chà diǎn, suì xiàn yú liú. zhī gǎn jìng yì bù miǎn yáo shù, xún mò yú jīn shā zhī zhèn, huáng qī zhòu yè dǎo tiān hào sù. shì suì, zì rán yì wáng. hòu huáng jiā pìn lǘ, hū chǎn yī jū, zuǒ xié xià yǒu zì, yún" liú zì rán". yì rén chuán zhī, suì dá yú jùn shǒu. jùn shǒu zhào qí qī zǐ shí rèn, liú zì rán zhǎng zǐ yuē:" mǒu fù píng shēng hǎo yǐn jiǔ shí ròu, ruò néng yǐn dàn, jí shì mǒu fù yě." lǘ suì yǐn jiǔ shù shēng, dàn ròu shù luán, shí bì, fèn xùn cháng míng, lèi xià shù xíng. liú zi qǐng bèi bǎi qiān shú zhī, huáng qī bù nà, rì jiā biān chuí, yuē:" yóu zú yǐ bào wú fū yě." hòu jīng sāng luàn, bù zhī suǒ zhōng, liú zi jìng cán hàn ér sǐ. chū jǐng jiè lù
唐天佑中,秦州有刘自然者,主管义军桉。因连帅李继宗点乡兵捍蜀,成纪县百姓黄知感者,妻有美发,自然欲之,谓知感曰:“能致妻发,即免是行。”知感之妻曰:“我以弱质托于君,发有再生,人死永诀矣。君若南征不返,我有美发何为焉?”言讫,揽发剪之,知感深怀痛愍,既迫于差点,遂献于刘。知感竟亦不免繇戍,寻殁于金沙之阵,黄妻昼夜祷天号诉。是岁,自然亦亡。后黄家牝驴,忽产一驹,左胁下有字,云“刘自然”。邑人传之,遂达于郡守。郡守召其妻子识认,刘自然长子曰:“某父平生好饮酒食肉,若能饮啖,即是某父也。”驴遂饮酒数升,啖肉数脔,食毕,奋迅长鸣,泪下数行。刘子请备百千赎之,黄妻不纳,日加鞭捶,曰:“犹足以报吾夫也。”后经丧乱,不知所终,刘子竟惭憾而死。(出《儆戒录》)
lǐ míng fǔ
李明府
táng qián huǒ jǐng xiàn lìng" lìng" zì yuán quē, jù míng chāo běn huáng běn bǔ. lǐ míng fǔ, jīng guò běn xiàn, guǎn yú yā sī lù shì sī dì. zhǔ rén jiāng shè jiǔ zhuàn, yù kuī yī bái yáng, fāng yǒu tāi. qí yè lǐ míng fǔ mèng yī sù yī fù rén jiāng èr zi bài míng fǔ qǐ mìng, cí shén āi qiē, lǐ bù cè qí yóu, yún:" mǒu bù céng shā rén." fù rén āi qí bù yǐ. lǐ shuì jiào, sī wéi wú duān ní, yòu qǐn, fù mèng qián fù rén qǐ mìng, chēng" mǒu mìng zài xū yú, rěn bù jiù yě." lǐ jìng bù yù qí yì, dàn jīng dá bù yǐ. zài qǐn, yòu mèng qián fù rén yuē:" zhǎng guān zhōng bù néng xiāng jiù, mǒu yǐ sǐ qì, rán yì cháng zhài le. mǒu qián shēn jí yā sī lù shì qī, yǒu nǚ pú fāng rèn, shēn huái èr zi, shí mǒu jí dù, yīn chī shā zhī, dài fū yún:' nǚ pú dào jīn chāi bìng hé zi, kǎo xùn zhì bì.' jīn huò cǐ bào, rán yǐ hái qí yuān zhài. qí jīn chāi bìng hé zi, zài táng xī gǒng dǒu nèi. wèi mǒu gào yú zhǔ rén, qǐng bù shí qí ròu, wèi zuò gōng dé." lǐ jīng qǐ, zhào zhǔ rén jí yuē:" jūn kuī yī bái yáng yé? yǒu shuāng gāo fǒu?" yuē:" shì." jù huà yè lái zhī mèng, gèng tàn yì. jí xún gǒng dǒu nèi, guǒ dé èr wù. nǎi qǔ yáng mái zhī, wèi zuò gōng dé zhuī jiàn yān. chū bào yìng lù
唐前火井县令(“令”字原阙,据明抄本、黄本补。)李明府,经过本县,馆于押司录事私第。主人将设酒馔,欲刲一白羊,方有胎。其夜李明府梦一素衣妇人将二子拜明府乞命,词甚哀切,李不测其由,云:“某不曾杀人。”妇人哀祈不已。李睡觉,思惟无端倪,又寝,复梦前妇人乞命,称“某命在须臾,忍不救也。”李竟不谕其意,但惊怛不已。再寝,又梦前妇人曰:“长官终不能相救,某已死讫,然亦偿债了。某前身即押司录事妻,有女仆方妊,身怀二子,时某嫉妒,因笞杀之,绐夫云:‘女仆盗金钗并盒子,拷讯致毙。’今获此报,然已还其冤债。其金钗并盒子,在堂西拱枓内。为某告于主人,请不食其肉,为作功德。”李惊起,召主人诘曰:“君刲一白羊耶?有双羔否?”曰:“是。”具话夜来之梦,更叹异。及寻拱枓内,果得二物。乃取羊埋之,为作功德追荐焉。(出《报应录》)
liú yào shi
刘钥匙
lǒng yòu shuǐ mén cūn yǒu diàn rén yuē liú yào shi zhě, bù jì qí míng. yǐ jǔ zhài wèi jiā, yè lèi qiān jīn, néng yú guī qiú, shàn jù nán de zhī huò, qǔ mín jiān zī cái, rú bǐng yào shi, kāi rén xiāng qiè tǎng zàng, dào qí zhū zhēn bù yì yě, gù yǒu" yào shi" zhī hào. lín jiā yǒu yīn fù zhě, wèi yào shi suǒ ěr, fàng zhài yǔ zhī, jī nián bù wèn. hū yī rì, zhí quàn ér suàn zhī, jí bèi shù jí guǎng. jì cháng zhī wèi bì, jí yǐ nián xì lì, lüè wú qī xiàn, suì zhì zī cái wù chǎn, jù guī" yào shi", fù zhài zhě yuàn zhī bù yǐ. hòu" yào shi" sǐ, bǐ jiā shēng yī dú, yǒu yào shi xìng míng, zài qiǎn lē zhī jiān, rú háo mò shū chū. nǎi wèi zhài jiā biān chuí shǐ yì, wú wán fū," yào shi" qī nán guǎng, yǐ zhòng huò gòu shú zhī, zhì yú táng shì zhī nèi, shì zhī rú shēng. jí bì, zé guān liǎn zàng zhī yú yě, gài yǔ liú zì rán zhī shì fǎng fú yǐ. cǐ zé bào yìng zhī dào, qí bù wū yǐ. chū yù táng xián huà
陇右水门村有店人曰刘钥匙者,不记其名。以举债为家,业累千金,能于规求,善聚难得之货,取民间资财,如秉钥匙,开人箱箧帑藏,盗其珠珍不异也,故有“钥匙”之号。邻家有殷富者,为钥匙所饵,放债与之,积年不问。忽一日,执券而算之,即倍数极广。既偿之未毕,即以年系利,略无期限,遂至资财物产,俱归“钥匙”,负债者怨之不已。后“钥匙”死,彼家生一犊,有钥匙姓名,在膁肋之间,如毫墨书出。乃为债家鞭棰使役,无完肤,“钥匙”妻男广,以重货购赎之,置于堂室之内,事之如生。及毙,则棺敛葬之于野,葢与刘自然之事仿佛矣。此则报应之道,其不诬矣。(出《玉堂闲话》)
shàng gōng
上公
yí chūn jùn dōng ān rén zhèn yǒu qí jué sì, sì yǒu yī lǎo sēng, nián jiǔ shí yú, mén rén dì zǐ yǒu yī èr shì zhě, bǐ sú jiē zhǐ hū wèi" shàng gōng", bù jì qí fǎ míng yě. qí sì cháng zhù zhuāng tián, zī chù shén duō. shàng gōng ǒu yī yè, mèng jiàn yī lǎo mǔ, yī qīng bù zhī yī, bài cí ér qù, yún:" zhǐ qiàn sì nèi qián bā bǎi." shàng gōng jué ér yì zhī, suì zì qǔ bǐ xiě yú qǐn bì, tóng zhù sēng tú yì wú yǒu zhī zhī zhě. bù sān wǔ rì hòu, cháng zhù yǒu lǎo zì niú yī tóu, wú gù ér sǐ, zhǔ shì sēng yú jiē shì yù zhī, zhǐ chóu qián bā bǎi. rú shì shù chù, bù yí qián jià. zhǔ shì sēng jù bái shàng gōng yún:" cháng zhù niú sǐ, yù huò zhī, tú dōu shù bèi, jiē chóu jià bā bǎi. shàng gōng tàn yuē:" cháng zhài zú yǐ." suì lìng zhǔ shì sēng rù qǐn suǒ, dú bì shàng suǒ tí chù, wú bù jiē tàn. chū yù táng xián huà
宜春郡东安仁镇有齐觉寺,寺有一老僧,年九十余,门人弟子有一二世者,彼俗皆只乎为“上公”,不记其法名也。其寺常住庄田,孳畜甚多。上公偶一夜,梦见一老姥,衣青布之衣,拜辞而去,云:“只欠寺内钱八百。”上公觉而异之,遂自取笔写于寝壁,同住僧徒亦无有知之者。不三五日后,常住有老牸牛一头,无故而死,主事僧于街市鬻之,只酬钱八百。如是数处,不移前价。主事僧具白上公云:“常住牛死,欲货之,屠都数辈,皆酬价八百。上公叹曰:“偿债足矣。”遂令主事僧入寝所,读壁上所题处,无不嗟叹。(出《玉堂闲话》)
shī biàn
施汴
lú zhōu yíng tián lì shī biàn, cháng shì shì duó mín tián shù shí qǐng, qí zhǔ tuì wèi qí gēng fū, bù néng zì lǐ. shù nián, biàn zú. qí tián zhǔ jiā shēng yī niú, fù xià yǒu bái máo, fāng shù cùn, jì zhǎng, shāo bān bó, bù yú nián, chéng" shī biàn" zì, diǎn huà wú quē. dào shì shào xiū mò, qīn jiàn zhī. chū jī shén lù
庐州营田吏施汴,尝恃势夺民田数十顷,其主退为其耕夫,不能自理。数年,汴卒。其田主家生一牛,腹下有白毛,方数寸,既长,稍斑驳,不逾年,成“施汴”字,点画无缺。道士邵修默,亲见之。(出《稽神录》)
gōng chéng tōng
公乘通
zhǔ gōng yǒu mín gōng chéng tōng zhě, píng shēng yǐn nì, rén huò nán zhī. sǐ hòu, hú nán mín jiā shēng yī hēi lǘ jū, bái máo zuò" jīng nán gōng chéng tōng" zì. qí zǐ sūn wén zhī huái chǐ, jìng bù néng xún shú, jiāng líng rén zhī zhī. chū běi mèng suǒ yán
渚宫有民公乘通者,平生隐匿,人或难知。死后,湖南民家生一黑驴驹,白毛作“荆南公乘通”字。其子孙闻之怀耻,竟不能寻赎,江陵人知之。(出《北梦琐言》)
sēng shěn yán
僧审言
yún dǐng shān cí yún sì, sì fāng guī còu, gōng shí zhě shén hòu. sì zhǔ sēng shěn yán, xìng tān bǐ, qī yǐn běn sì shī cái, yǐn jiǔ shí ròu, xù yǎng qī zǐ, wú suǒ bù wéi. sēng zhòng shāo gū jié zhě, bì zāo líng rǔ. yī dàn jí dǔ, zì yán jiàn kōng zhōng shéng xuán yī shí jiù, yǒu shǔ niè zhī, shéng duàn, zhèng zhōng qí xīn, dà jiào qì jué. jiǔ ér fù sū, rú cǐ shù shí dù, fāng zú. yú nián, sì xià cūn zhōng niú shēng yī dú, fù xià fēn míng yǒu" shěn yán" èr zì. chū jǐng jiè lù
云顶山慈云寺,四方归辏,供食者甚厚。寺主僧审言,性贪鄙,欺隐本寺施财,饮酒食肉,畜养妻子,无所不为。僧众稍孤洁者,必遭凌辱。一旦疾笃,自言见空中绳悬一石臼,有鼠啮之,绳断,正中其心,大叫气绝。久而复苏,如此数十度,方卒。逾年,寺下村中牛生一犊,腹下分明有“审言”二字。(出《儆戒录》)