wéi shì zhāng jiā fú sòng yùn fáng guàn sūn shēng zhāng jiā zhēn dù xiān zhèng qián cuī yuán
韦氏 张嘉福 宋恽 房瓘 孙生 张嘉贞 杜暹 郑虔 崔圆
wéi shì
韦氏
táng píng wáng zhū nì wéi. cuī rì yòng jiāng bīng dù qū, zhū zhū wéi lüè jǐn, bēng zǐ zhōng yīng hái, yì niē shā zhī. zhū dù làn jí zhě fēi yī. fú xiū zǐ yuē:" cǐ nì wéi zhī zuì, shū zú hé gū? yì rú rǎn mǐn shā hú, gāo bí zhě hèng sǐ dǒng zhuō zhū yān rén, wú xū zhě kuáng lù. sǐ shēng mìng yě." chū cháo yě qiān zài
唐平王诛逆韦。崔日用将兵杜曲,诛诸韦略尽,绷子中婴孩,亦捏杀之。诸杜滥及者非一。浮休子曰:“此逆韦之罪,疏族何辜?亦如冉闵杀胡,高鼻者横死;董卓诛阉人,无须者狂戮。死生命也。”(出《朝野佥载》)
zhāng jiā fú
张嘉福
táng nì wéi zhī biàn, lì bù shàng shū zhāng jiā fú hé běi dào cún fǔ shǐ, zhì huái zhōu wǔ zhì yì, yǒu chì suǒ zhì chǔ zhǎn zhī. xún yǒu chì fàng. shǐ rén mǎ shàng hūn shuì, chí xíng yī yì. bǐ zhì, yǐ zhǎn qì. mìng fēi tiān hū? tiān fēi mìng hū? chū cháo yě qiān zài
唐逆韦之变,吏部尚书张嘉福河北道存抚使,至怀州武陟驿,有敕所至处斩之。寻有敕放。使人马上昏睡,迟行一驿。比至,已斩讫。命非天乎?天非命乎?(出《朝野佥载》)
sòng yùn
宋恽
míng huáng zài fǔ zhī rì, yǔ jiàng zhōu cì shǐ sòng xuān yuǎn xiōng yùn yǒu jiù. jí dēng jí zhī hòu, cháng yì zhī, yù yòng wèi guān. yùn zì zhī mìng bó, nǎi yǐn nì wài zhōu, yuán qīn lǎo guī shì. zhì dìng dǐng mén wài, féng yī jìn chén. qí rén rù zòu yún:" shì jiàn sòng yùn." shàng xǐ, suì zhào rù. jīng shí shù nián, měi yù yǔ guān, jí zì zhī wú lù, zòu yún:" ruò yǔ yùn guān, shì sù wēi mìng." hòu yīn guó zǐ jiàn chéng dù yòu qí chú zuǒ zàn shàn dài fū, zhào lìng suí lì yǔ yī wǔ pǐn guān, suì chú yòu zàn shàn dài fū. zhì yè zú. chū dìng mìng lù
明皇在府之日,与绛州刺史宋宣远兄恽有旧。及登极之后,常忆之,欲用为官。恽自知命薄,乃隐匿外州,缘亲老归侍。至定鼎门外,逢一近臣。其人入奏云:“适见宋恽。”上喜,遂召入。经十数年,每欲与官,即自知无禄,奏云:“若与恽官,是速微命。”后因国子监丞杜幼奇除左赞善大夫,诏令随例与一五品官,遂除右赞善大夫。至夜卒。(出《定命录》)
fáng guǎn
房琯
kāi yuán zhōng, fáng guǎn zhī zǎi lú shì yě. xíng zhēn rén hé pú zì tài shān lái. fáng guàn xū xīn lǐ jìng, yīn yǔ xié shǒu xián bù, bù jué xíng shù shí lǐ. zhì xià gǔ cūn, yù yī fèi fó táng, sōng zhú sēn yìng. hé pú zuò sōng xià, yǐ zhàng kòu dì, lìng shì zhě jué shēn shù chǐ. dé yī píng, píng zhōng jiē shì lóu shī dé yǔ yǒng gōng shū. hé pú xiào wèi yuē:" shěng cǐ hū?" fáng suì sǎ rán, fāng jì qí wèi sēng shí, yǒng gōng jí fáng zhī qián shēn yě. hé pú wèi fáng yuē:" jūn mò zhī shí, bì yīn shí yú kuài. jì mò zhī hòu, dāng yǐ zǐ mù wèi guān. rán bù dé mò yú jūn zhī sī dì, bù chǔ gōng guǎn, bù chǔ xuán tán fó sì, bù chǔ qīn yǒu zhī jiā." qí hòu qiǎn yú láng zhōu, jì jū zhōu zhī zǐ jí gōng. wò jí shù rì, shǐ jūn hū jù kuài, yāo fáng yú jùn zhāi. fáng yì xīn rán mìng jià. shí jìng ér guī, bào zú. zhōu zhǔ mìng zǎn dú yú gōng zhōng, guān dé zǐ mù wèi zhī. chū míng huáng zá lù
开元中,房琯之宰卢氏也。邢真人和璞自太山来。房瓘虚心礼敬,因与携手闲步,不觉行数十里。至夏谷村,遇一废佛堂,松竹森映。和璞坐松下,以杖叩地,令侍者掘深数尺。得一瓶,瓶中皆是娄师德与永公书。和璞笑谓曰:“省此乎?”房遂洒然,方记其为僧时,永公即房之前身也。和璞谓房曰:“君殁之时,必因食鱼鲙。既殁之后,当以梓木为棺。然不得殁于君之私第,不处公馆,不处玄坛佛寺,不处亲友之家。”其后谴于阆州,寄居州之紫极宫。卧疾数日,使君忽具鲙,邀房于郡斋。房亦欣然命驾。食竟而归,暴卒。州主命攒椟於宫中,棺得梓木为之。(出《明皇杂录》)
sūn shēng
孙生
kāi yuán mò, háng zhōu yǒu sūn shēng zhě, shàn xiāng rén. yīn zhì mù zhōu, jùn shǒu lìng biàn xiāng liáo lì. shí fáng guàn wèi sī hù, cuī huàn zì wàn nián xiàn wèi biǎn tóng lú chéng. sūn shēng yuē:" èr jūn wèi jiē zhì tái fǔ. rán fáng shén qì dà bǎo, hé zài zhǎng wò zhōng cuī hòu hé wéi háng zhōu cì shǐ. mǒu suī bú jiàn, yì hé méng qí ēn huì." jì ér fáng yǐ zǎi fǔ jī cè shū zì shǔ wǎng líng wǔ shòu sù zōng, cuī hòu guǒ wèi háng zhōu cì shǐ. xià chē fǎng sūn shēng, jí yǐ wáng xún rì yǐ, shǔ qí zi wèi yá jiāng, yǐ sù bó zhèn xù qí jiā.
开元末,杭州有孙生者,善相人。因至睦州,郡守令遍相僚吏。时房瓘为司户,崔涣自万年县尉贬桐庐丞。孙生曰:“二君位皆至台辅。然房神器大宝,合在掌握中;崔后合为杭州刺史。某虽不见,亦合蒙其恩惠。”既而房以宰辅赍册书自蜀往灵武授肃宗,崔后果为杭州刺史。下车访孙生,即已亡旬日矣,署其子为牙将,以粟帛赈恤其家。
zhāng jiā zhēn
张嘉贞
kāi yuán zhōng, shàng jí yú wèi lǐ, yóu zhù yì yú zǎi fǔ, cháng yù yòng zhāng jiā zhēn wèi xiāng, ér wàng qí míng. yè lìng zhōng rén chí zhú, yú shěng zhōng fǎng qí zhí sù zhě shuí." shuí" yuán zuò" zhū", jù míng chāo běn gǎi. hái zòu zhōng shū shì láng wéi kàng. shàng jí lìng zhào rù qǐn diàn, shàng yuē:" zhèn yù mìng yī xiāng, cháng jì de fēng biāo wèi dāng shí zhòng chén, xìng zhāng ér zhòng míng, jīn wèi běi fāng hóu bó, bù yù fǎng zuǒ yòu. xún yuē niàn zhī, zhōng wàng qí míng, qīng shì yán zhī." kàng zòu yuē:" zhāng qí qiū jīn wèi shuò fāng jié dù." shàng jí lìng cǎo zhào. réng lìng gōng rén chí zhú, kàng guì yú yù qián, yuán bǐ ér chéng. shàng shén chēng qí mǐn jié diǎn lì, yīn cù mìng xiě zhào, chì kàng guī sù shěng zhōng, shàng bù jiě yī yǐ dài dàn. jiāng jiàng qí zhào shū, yè lòu wèi bàn. hū yǒu gōng rén fù cù kàng rù jiàn. shàng yíng wèi yuē:" fēi zhāng qí qiū, nǎi tài yuán jié dù zhāng jiā zhēn." bié mìng cǎo zhào, shàng wèi kàng yuē:" shuí zhèn zhì xiān dìng, kě yǐ yán mìng yǐ. shì zhèn yīn yuè jìn rì dà chén zhāng shū, shǒu jǔ yī tòng, nǎi jiā zhēn biǎo yě. yīn cǐ sǎ rán, fāng jì de qí míng. cǐ yì tiān qǐ, fēi rén shì yě." shàng jiā qí dé rén, fù tàn yòng shě rú yǒu rén zhǔ zhāng. chū míng huáng zá lù
开元中,上急于为理,尤注意于宰辅,常欲用张嘉贞为相,而忘其名。夜令中人持烛,于省中访其直宿者谁。(“谁”原作“诸”,据明抄本改。)还奏中书侍郎韦抗。上即令召入寝殿,上曰:“朕欲命一相,常记得风标为当时重臣,姓张而重名,今为北方侯伯,不欲访左右。旬曰念之,终忘其名,卿试言之。”抗奏曰:“张齐丘今为朔方节度。”上即令草诏。仍令宫人持烛,抗跪于御前,援笔而成。上甚称其敏捷典丽,因促命写诏,敕抗归宿省中,上不解衣以待旦。将降其诏书,夜漏未半。忽有宫人复促抗入见。上迎谓曰:“非张齐丘,乃太原节度张嘉贞。”别命草诏,上谓抗曰:“谁朕志先定,可以言命矣。适朕因阅近日大臣章疏,首举一通,乃嘉贞表也。因此洒然,方记得其名。此亦天启,非人事也。”上嘉其得人,复叹用舍如有人主张。(出《明皇杂录》)
dù xiān
杜暹
dù xiān yòu shí, céng zì pú jīn jì hé. hé liú tuān jí. shí rù zhōu zhě zhòng, zhōu rén yǐ jiě lǎn. àn shàng yǒu yī lǎo rén, hū dù xiù cái kě zàn xià, qí yán jí kǔ. xiān bù dé yǐ wǎng jiàn, yǔ yǔ jiǔ zhī. chuán rén dài xiān bù zhì, qì fú yú àn biàn fā. xiān yǔ lǎo rén jiāo yán wèi jǐn, gù shì chuán qù, yì shén hèn hèn. shì rì fēng jí làng cū, hū jiàn shuǐ zhōng yǒu shù shí shǒu pān chuán méi. tú lǚ jiē sǐ, wéi xiān huò cún. lǎo rén wèi xiān yuē:" zi qīng yè guì jí, gù lái xiāng jiù." yán zhōng bú jiàn. xiān hòu lèi qiān zhì gōng qīng. chū guǎng yì jì
杜暹幼时,曾自蒲津济河。河流湍急。时入舟者众,舟人已解缆。岸上有一老人,呼杜秀才可暂下,其言极苦。暹不得已往见,与语久之。船人待暹不至,弃袱于岸便发。暹与老人交言未尽,顾视船去,意甚恨恨。是日风急浪粗,忽见水中有数十手攀船没。徒侣皆死,唯暹获存。老人谓暹曰:“子卿业贵极,故来相救。”言终不见。暹后累迁至公卿。(出《广异记》)
zhèng qián
郑虔
kāi yuán èr shí wǔ nián, zhèng qián wèi guǎng wén bó shì. yǒu zhèng xiàng rú zhě, nián wǔ shí yú, zì lǒng yòu lái yīng míng jīng, yǐ cóng zǐ yè qián. qián dài zhī wú yì lǐ. tā rì fù yè, lǐ yì rú zhī. xiàng rú yīn wèi qián yuē:" shū fù pō zhī mǒu zhī néng fǒu? fū zǐ yún:' qí huò jì zhōu zhě, suī bǎi shì kě zhī yě.' mǒu yì shù jī yú cǐ. ruò cún kǒng mén, wèi gǎn lín yú yán zi, rú yán yǎn zi xià zhī tú, gù wú suǒ ràng." qián dà yì zhī, yīn jí suǒ yàn, qí yìng rú xiǎng. qián nǎi dù mén, lèi rì yǔ yán xiá. yīn wèi zhī yuē:" ruò rán, jūn hé bù zǎo wèi jìn qǔ, ér chí mù rú shì?" xiàng rú yuē:" mǒu lái suì fāng hé chéng míng, suǒ yǐ bù yù lái zhě, shí wèi zhì ěr.." qián yuē:" jūn dāng wèi hé guān?" yuē:" hòu qī nián, xuǎn shòu qú zhōu xìn ān xiàn wèi. zhì mǎn dāng nián." qián yuē:" wú zhī hòu shì, kě dé wén hū?" yuē:" zì cǐ wǔ nián, guó jiā dàng gǎi nián hào. yòu shí wǔ nián, dà dào qǐ yōu jì, shū fù cǐ shí dāng bèi diàn wū. rú néng chì chéng xiàng guó, jí kě yǐ qiān zhé, bù ěr, fēi suǒ liào yǐ." míng nián chūn, xiàng rú guǒ míng jīng jí dì. hòu qī nián, diào gǎi qú zhōu xìn ān wèi. jiāng zhī guān, gào yǐ yǒng jué, tì qì wèi bié. hòu sān nián, yǒu kǎo shǐ lái, qián wèn xiāng zhī cún fǒu, yuē:" tì hòu shù yuè, bào zhōng yú fó sì." zhì èr shí jiǔ nián, gǎi tiān bǎo. tiān bǎo shí wǔ nián, ān lù shān luàn dōng dōu, qiǎn wěi shǔ xī jīng liú shǒu zhāng tōng rú zhì cháng ān, qū cháo guān jiù dōng luò. qián zhì dōng dōu, wěi shǔ shuǐ bù láng zhōng. nǎi sī xiàng rú zhī yán, yáng zhòng fēng jí, qiú shè shì lìng yǐ zì wū, ér yì qián yǒu zhāng shū shàng. sù zōng jí wèi líng wǔ, qí nián dōng jīng píng, lìng sān sī yǐ àn shòu nì mìng zhě zuì. qián yǐ xīn bù fù zéi, biǎn wēn zhōu sī hù ér zú. chū qián dìng lù
开元二十五年,郑虔为广文博士。有郑相如者,年五十余,自陇右来应明经,以从子谒虔。虔待之无异礼。他日复谒,礼亦如之。相如因谓虔曰:“叔父颇知某之能否?夫子云:‘其或继周者,虽百世可知也。’某亦庶几于此。若存孔门,未敢邻于颜子,如言偃、子夏之徒,固无所让。”虔大异之,因诘所验,其应如响。虔乃杜门,累日与言狎。因谓之曰:“若然,君何不早为进取,而迟暮如是?”相如曰:“某来岁方合成名,所以不预来者,时未至耳。。”虔曰:“君当为何官?”曰:“后七年,选授衢州信安县尉。秩满当年。”虔曰:“吾之后事,可得闻乎?”曰:“自此五年,国家当改年号。又十五年,大盗起幽蓟,叔父此时当被玷污。如能赤诚向国,即可以迁谪,不尔,非所料矣。”明年春,相如果明经及第。后七年,调改衢州信安尉。将之官,告以永诀,涕泣为别。后三年,有考使来,虔问相知存否,曰:“替后数月,暴终于佛寺。”至二十九年,改天宝。天宝十五年,安禄山乱东都,遣伪署西京留守张通儒至长安,驱朝官就东洛。虔至东都,伪署水部郎中。乃思相如之言,佯中风疾,求摄市令以自污,而亦潜有章疏上。肃宗即位灵武,其年东京平,令三司以按受逆命者罪。虔以心不附贼,贬温州司户而卒。(出《前定录》)
cuī yuán
崔圆
cuī xiàng guó yuán, shǎo pín jiàn luò tuò, jiā yú jiāng huái jiān. biǎo zhàng rén lǐ yàn yǔn wèi xíng bù shàng shū. cuī gōng zì nán fāng zhì jīng, hòu yè, jiāng qiú xiǎo zhí. lǐ gōng chǔ yú xué yuàn, yǔ zǐ dì yì yè, rán dài zhī miè rú yě. yī yè, lǐ gōng mèng shēn bèi zhì gù, qí bèi sān èr bǎi rén, wèi bīng zhàng suǒ yōng, rù dà fǔ shǔ, zhì tīng suǒ, jiē yǐ xìng míng chàng rù, jiàn yī zǐ yī rén jù àn, yàn yǔn shì zhī, nǎi cuī gōng yě, suì yú jiē xià āi jiào qǐng mìng. zǐ yī xiào yuē:" qiě shōu jìn." jīng jué shén hài yì, yǔ yú fū rén. fū rén yuē:" yuán běn wú" yuē" zì, jù míng chāo běn bǔ." yí hòu dài zhī, ān zhī wú yīng hū!" zì cǐ yōu lǐ rì jiā, zhì yú bié yuàn, huì shí zhōng táng. shù yuè, cuī gōng qǐng chū, jiāng qiú zhí yú jiāng nán. lǐ gōng jí fū rén yīn jù shèng zhuàn, ér nǚ xī zuò. shí bà, cuī gōng bài xiè yuē:" ēn cí rú cǐ, bù rú hé yǐ bào xiào? mǒu měi dù guò fèn, wèi cè qí gù. yuàn zhàng rén shì zhī." lǐ gōng xiào ér bù wéi dá. fū rén yuē:" qīn biǎo zhí yǔ zi wú yì, dàn lǜ bù zú, yì hé yǒu ēn cí zhī shì." lǐ gōng qǐ, fū rén yīn wèi yuē:" xián zhàng rén zuó yǒu yì mèng, láng jūn bì guì. tā rì zhàng rén zhūn nán, shì zài láng jūn, néng tè dá miǎn zhī hū?" cuī gōng yuē:" ān yǒu shì yě?" lǐ gōng zhì, fù zhòng yán zhī. cuī gōng cù jí ér yǐ, bù fù zhì cí. lǐ gōng yún:" jiāng huái lù yuǎn, fēi qiú jìn zhī suǒ. mǒu sù shú yáng sī kōng, yǐ fèng tuō." shí guó zhōng yǐ zǎi xiàng lǐng xī chuān jié dù, cuī jì yè jiàn, shèn wéi yáng suǒ lǐ, nǎi zòu cuī gōng wèi jié dù xún guān, zhī liú hòu shì. fā rì, lǐ gōng hòu yǐ jīn bó zèng sòng. zhì xī chuān, wèi yī suì, yù ān lù shān fǎn luàn. xuán zōng bō qiān, suì wèi jié dù shǐ, xún rì bài xiāng. shí jīng chéng chū kè fù, xié cóng wěi guān chén xī liè děng bìng wèi zhū yí. yàn yǔn zài shù zhōng, jì yì zuì. cuī gōng wèi zhōng shū lìng, xiáng jué zhī, guǒ jǐn yǐ bīng zhàng wéi rù, jù xìng míng chàng guò, pàn yún zhǔn fǎ. zhì lǐ gōng, nǎi hū yuē:" xiàng gōng jì xī nián zhī mèng fǒu?" cuī gōng hàn zhī, suì pàn shōu jìn. jì bà, jù biǎo qí shì, yīn qǐng yǐ guān shú yàn yǔn zhī zuì. sù zōng xǔ zhī, tè zhào miǎn sǐ, liú lǐng wài. chū yì shǐ
崔相国圆,少贫贱落拓,家于江淮间。表丈人李彦允为刑部尚书。崔公自南方至京,候谒,将求小职。李公处于学院,与子弟肄业,然待之蔑如也。一夜,李公梦身被桎梏,其辈三二百人,为兵杖所拥,入大府署,至厅所,皆以姓名唱入,见一紫衣人据案,彦允视之,乃崔公也,遂于阶下哀叫请命。紫衣笑曰:“且收禁。”惊觉甚骇异,语于夫人。夫人曰:“(原本无“曰”字,据明抄本补。)“宜厚待之,安知无应乎!”自此优礼日加,置于别院,会食中堂。数月,崔公请出,将求职于江南。李公及夫人因具盛馔,儿女悉坐。食罢,崔公拜谢曰:“恩慈如此,不如何以报效?某每度过分,未测其故。愿丈人示之。”李公笑而不为答。夫人曰:“亲表侄与子无异,但虑不足,亦何有恩慈之事。”李公起,夫人因谓曰:“贤丈人昨有异梦,郎君必贵。他日丈人迍难,事在郎君,能特达免之乎?”崔公曰:“安有是也?”李公至,复重言之。崔公踧踖而已,不复致词。李公云:“江淮路远,非求进之所。某素熟杨司空,以奉托。”时国忠以宰相领西川节度,崔既谒见,甚为杨所礼,乃奏崔公为节度巡官,知留后事。发日,李公厚以金帛赠送。至西川,未一岁,遇安禄山反乱。玄宗播迁,遂为节度使,旬日拜相。时京城初克复,协从伪官陈希烈等并为诛夷。彦允在数中,既议罪。崔公为中书令,详决之,果尽以兵仗围入,具姓名唱过,判云准法。至李公,乃呼曰:“相公记昔年之梦否?”崔公颔之,遂判收禁。既罢,具表其事,因请以官赎彦允之罪。肃宗许之,特诏免死,流岭外。(出《逸史》)