wǔ xíng sān
五行三
wǔ xíng chuán yuē: jiǎn zōng miào, bù dǎo cí, fèi jì sì, nì tiān shí, zé shuǐ bù rùn xià. wèi shuǐ shī qí xìng, bǎi chuān nì yì, huài xiāng yì, nì rén mín ér wèi zāi yě. yòu yuē: tīng zhī bù cōng, shì wèi bù móu. jué jiù jí, jué fá cháng hán, jué jí pín. shí zé yǒu gǔ yāo, shí zé yǒu shǐ huò, shí zé yǒu ěr ē, shí zé yǒu léi diàn shuāng xuě yǔ báo hēi shěng hēi xiáng, wéi huǒ lì shuǐ.
《五行傳》曰:「簡宗廟,不禱祠,廢祭祀,逆天時,則水不潤下。」謂水失 其性,百川逆溢,壞鄉邑,溺人民而為災也。又曰:「聽之不聰,是謂不謀。厥咎 急,厥罰常寒,厥極貧。時則有鼓妖,時則有豕禍,時則有耳痾,時則有雷電、霜、 雪、雨、雹、黑眚黑祥,惟火沴水。」
shuǐ bù rùn xià
△水不潤下
zhēn guān sān nián qiū, bèi qiào yùn sì yí xú háo sū lǒng jiǔ zhōu shuǐ. shuǐ, tài yīn zhī qì yě. ruò chén dào zhuān, nǚ yè xíng, yí dí qiáng, xiǎo rén dào zhǎng, yán xíng yǐ chěng, xià mín bù kān qí yōu, zé yīn lèi shèng, qí qì yīng ér shuǐ zhì qí zhé jiàn yú tiān, yuè jí chén xīng yǔ liè xīng zhī sī shuǐ zhě wèi zhī biàn, ruò qī yào xún zhōng dào zhī běi, jiē shuǐ xiáng yě. sì nián qiū, xǔ dài jí sān zhōu shuǐ. qī nián bā yuè, shān dōng hé nán zhōu sì shí dà shuǐ. bā nián qī yuè, shān dōng jiāng huái dà shuǐ. shí nián, guān dōng jí huái hǎi páng zhōu èr shí bā dà shuǐ. shí yī nián qī yuè guǐ wèi, huáng qì jì tiān, dà yǔ, gǔ shuǐ yì, rù luò yáng gōng, shēn sì chǐ, huài zuǒ yē mén, huǐ guān sì shí jiǔ luò shuǐ piào liù bǎi yú jiā. jiǔ yuè dīng hài, hé yì, huài shǎn zhōu zhī hé běi xiàn jí tài yuán cāng, huǐ hé yáng zhōng shui dān. shí liù nián qiū, xú dài èr zhōu dà shuǐ. shí bā nián qiū, gǔ xiāng yù jīng xú zǐ zhōng mián sòng bó shí zhōu dà shuǐ. shí jiǔ nián qiū, mì yì èr zhōu shuǐ, hài jià. èr shí yī nián bā yuè, hé běi dà shuǐ, quán zhōu hǎi yì, huān zhōu shuǐ. èr shí èr nián xià, lú yuè xú jiāo yú děng zhōu shuǐ.
貞觀三年秋,貝、譙、鄆、泗、沂、徐、豪、蘇、隴九州水。水,太陰之氣也。 若臣道顓,女謁行,夷狄強,小人道長,嚴刑以逞,下民不堪其憂,則陰類勝,其 氣應而水至;其謫見於天,月及辰星與列星之司水者為之變,若七曜循中道之北, 皆水祥也。四年秋,許、戴、集三州水。七年八月,山東、河南州四十大水。八年 七月,山東、江淮大水。十年,關東及淮海旁州二十八大水。十一年七月癸未,黃 氣際天,大雨,谷水溢,入洛陽宮,深四尺,壞左掖門,毀官寺十九;洛水漂六百 余家。九月丁亥,河溢,壞陝州之河北縣及太原倉,毀河陽中氵單。十六年秋,徐、 戴二州大水。十八年秋,谷、襄、豫、荊、徐、梓、忠、綿、宋、亳十州大水。十 九年秋,泌、易二州水,害稼。二十一年八月,河北大水,泉州海溢,驩州水。二 十二年夏,瀘、越、徐、交、渝等州水。
yǒng huī yuán nián liù yuè, xīn fēng wèi nán dà yǔ, líng kǒu shān shuǐ bào chū, piào lú shě xuān shè ráo cháng děng zhōu dà yǔ, shuǐ, nì sǐ zhě shù bǎi rén. qiū, qí dìng děng zhōu shí liù shuǐ. èr nián qiū, biàn dìng pú bó děng zhōu shuǐ. sì nián, háng kuí guǒ zhōng děng zhōu shuǐ. wǔ nián wǔ yuè dīng chǒu yè, dà yǔ, lín yóu xiàn shān shuǐ chōng wàn nián gōng xuán wǔ mén, rù qǐn diàn, wèi shì yǒu nì sǐ zhě. liù yuè hé běi dà shuǐ, hū tuó yì, sǔn wǔ qiān yú jiā. liù nián liù yuè, shāng zhōu dà shuǐ. qiū, jì yí mì yǎn huá biàn zhèng wù děng zhōu shuǐ, hài jià luò zhōu dà shuǐ, huǐ tiān jīn qiáo. shí yuè, qí zhōu hé yì.
永徽元年六月,新豐、渭南大雨,零口山水暴出,漂廬舍;宣、歙、饒、常等 州大雨,水,溺死者數百人。秋,齊、定等州十六水。二年秋,汴、定、濮、亳等 州水。四年,杭、夔、果、忠等州水。五年五月丁丑夜,大雨,麟遊縣山水沖萬年 宮玄武門,入寢殿,衛士有溺死者。六月河北大水,滹沱溢,損五千餘家。六年六 月,商州大水。秋,冀、沂、密、兗、滑、汴、鄭、婺等州水,害稼;洛州大水, 毀天津橋。十月,齊州河溢。
xiǎn qìng yuán nián qī yuè, xuān zhōu jīng xiàn shān shuǐ bào chū, píng dì sì zhàng, nì sǐ zhě èr qiān yú rén. jiǔ yuè, kuò zhōu bào fēng yǔ, hǎi shuǐ yì, huài ān gù yǒng jiā èr xiàn. sì nián qī yuè, lián zhōu shān shuǐ bào chū, piào qī bǎi yú jiā.
顯慶元年七月,宣州涇縣山水暴出,平地四丈,溺死者二千餘人。九月,括州 暴風雨,海水溢,壞安固、永嘉二縣。四年七月,連州山水暴出,漂七百餘家。
lín dé èr nián liù yuè, fū zhōu dà shuǐ, huài jū rén lú shě.
麟德二年六月,鄜州大水,壞居人廬舍。
zǒng zhāng èr nián liù yuè, kuò zhōu dà fēng yǔ, hǎi yì, huài yǒng jiā ān gù èr xiàn, nì sǐ zhě jiǔ qiān qī shí rén jì zhōu dà yǔ, shuǐ píng dì shēn yī zhàng, huài mín jū wàn jiā.
總章二年六月,括州大風雨,海溢,壞永嘉、安固二縣,溺死者九千七十人; 冀州大雨,水平地深一丈,壞民居萬家。
xián hēng yuán nián wǔ yuè bǐng xū, dà yǔ, shān shuǐ yì, nì sǐ wǔ qiān yú rén. èr nián bā yuè, xú zhōu shān shuǐ piào bǎi yú jiā. sì nián qī yuè, wù zhōu dà yǔ, shān shuǐ bào zhǎng, nì sǐ wǔ qiān yú rén.
咸亨元年五月丙戌,大雨,山水溢,溺死五千餘人。二年八月,徐州山水漂百 余家。四年七月,婺州大雨,山水暴漲,溺死五千餘人。
shàng yuán sān nián bā yuè, qīng zhōu dà fēng, hǎi yì, piào jū rén wǔ qiān yú jiā qí zī děng qī zhōu dà shuǐ.
上元三年八月,青州大風,海溢,漂居人五千餘家;齊、淄等七州大水。
yǒng lóng yuán nián jiǔ yuè, hé nán hé běi dà shuǐ, nì sǐ zhě shén zhòng. èr nián bā yuè, hé nán hé běi dà shuǐ, huài mín jū shí wàn yú jiā.
永隆元年九月,河南、河北大水,溺死者甚眾。二年八月,河南、河北大水, 壞民居十萬餘家。
yǒng chún yuán nián wǔ yuè bǐng wǔ, dōng dōu lián rì shù yǔ yǐ mǎo, luò shuǐ yì, huài tiān jīn qiáo jí zhōng qiáo, piào jū mín qiān yú jiā. liù yuè yǐ hài, jīng shī dà yǔ, shuǐ píng dì shēn shù chǐ. qiū, shān dōng dà yǔ, shuǐ, dà jī. èr nián qī yuè jǐ sì, hé yì, huài hé yáng qiáo. bā yuè, héng zhōu hū tuó hé jí shān shuǐ bào yì, hài jià.
永淳元年五月丙午,東都連日澍雨;乙卯,洛水溢,壞天津橋及中橋,漂居民 千餘家。六月乙亥,京師大雨,水平地深數尺。秋,山東大雨,水,大飢。二年七 月己巳,河溢,壞河陽橋。八月,恆州滹沱河及山水暴溢,害稼。
wén míng yuán nián qī yuè, wēn zhōu dà shuǐ, piào qiān yú jiā kuò zhōu xī shuǐ bào zhǎng, nì sǐ bǎi yú rén.
文明元年七月,溫州大水,漂千餘家;括州溪水暴漲,溺死百餘人。
rú yì yuán nián sì yuè, luò shuǐ yì, huài yǒng chāng qiáo, piào jū mín sì bǎi yú jiā. qī yuè, luò shuǐ yì, piào jū mín wǔ qiān yú jiā. bā yuè, hé yì, huài hé yáng xiàn.
如意元年四月,洛水溢,壞永昌橋,漂居民四百餘家。七月,洛水溢,漂居民 五千餘家。八月,河溢,壞河陽縣。
zhǎng shòu èr nián wǔ yuè, dì zhōu hé yì, huài jū mín èr qiān yú jiā. shì suì, hé yáng zhōu shí yī shuǐ.
長壽二年五月,棣州河溢,壞居民二千餘家。是歲,河陽州十一水。
wàn suì tōng tiān yuán nián bā yuè, xú zhōu dà shuǐ, hài jià.
萬歲通天元年八月,徐州大水,害稼。
shén gōng yuán nián sān yuè, kuò zhōu shuǐ, huài mín jū qī bǎi yú jiā. shì suì, hé nán zhōu shí jiǔ, shuǐ.
神功元年三月,括州水,壞民居七百餘家。是歲,河南州十九,水。
shèng lì èr nián qī yuè bǐng chén, shén dōu dà yǔ, luò shuǐ huài tiān jīn qiáo. qiū, shuǐ yì huái zhōu, piào qiān yú jiā. sān nián sān yuè xīn hài, hóng zhōu shuǐ, piào qiān yú jiā, nì sǐ sì bǎi yú rén.
聖歷二年七月丙辰,神都大雨,洛水壞天津橋。秋,水溢懷州,漂千餘家。三 年三月辛亥,鴻州水,漂千餘家,溺死四百餘人。
jiǔ shì yuán nián shí yuè, luò zhōu shuǐ.
久視元年十月,洛州水。
zhǎng ān sān nián liù yuè, níng zhōu dà yǔ, shuǐ, piào èr qiān yú jiā, nì sǐ qiān yú rén. sì nián bā yuè, yíng zhōu shuǐ, huài mín jū shù qiān jiā.
長安三年六月,寧州大雨,水,漂二千餘家,溺死千餘人。四年八月,瀛州水, 壞民居數千家。
shén lóng yuán nián sì yuè, yōng zhōu tóng guān xiàn dà yǔ, shuǐ, piào mín jū wǔ bǎi yú jiā. liù yuè, hé běi zhōu shí qī dà shuǐ. qī yuè jiǎ chén, luò shuǐ yì, huài mín jū èr qiān yú jiā. èr nián sì yuè xīn chǒu, luò shuǐ huài tiān jīn qiáo, nì sǐ shù bǎi rén. bā yuè, wèi zhōu shuǐ.
神龍元年四月,雍州同官縣大雨,水,漂民居五百餘家。六月,河北州十七大 水。七月甲辰,洛水溢,壞民居二千餘家。二年四月辛丑,洛水壞天津橋,溺死數 百人。八月,魏州水。
jǐng lóng sān nián qī yuè, lǐ shuǐ yì, hài jià. jiǔ yuè, mì zhōu shuǐ, huài mín jū shù bǎi jiā.
景龍三年七月,澧水溢,害稼。九月,密州水,壞民居數百家。
kāi yuán sān nián, hé nán hé běi shuǐ. sì nián qī yuè dīng yǒu, luò shuǐ yì, chén zhōu shù bǎi sōu. wǔ nián liù yuè jiǎ shēn, chán shuǐ yì, nì sǐ zhě qiān yú rén gǒng xiàn dà shuǐ, huài chéng yì, sǔn mín jū shù bǎi jiā hé nán shuǐ, hài jià. bā nián xià, qì dān kòu yíng zhōu, fā guān zhōng zú yuán zhī, sù miǎn chí zhī quē mén, yíng gǔ shuǐ shàng, yè bàn, shān shuǐ bào zhì, wàn yú rén jiē nì sǐ. liù yuè gēng yín yè, gǔ luò yì, rù xī shàng yáng gōng, gōng rén sǐ zhě shí qī bā, jī nèi zhū xiàn tián jià lú shě dàng jǐn, zhǎng xián wèi bīng nì sǐ qiān yú rén, jīng shī xìng dào fāng yī xī xiàn wèi chí, jū mín wǔ bǎi yú jiā jiē méi bù jiàn. shì nián, dèng zhōu sān yā kǒu dà shuǐ sāi gǔ, huò jiàn èr xiǎo ér yǐ shuǐ xiàng wò, xū yú, yǒu shé dà shí wéi, zhāng kǒu yǎng tiān, rén huò zhuó shè zhī, é ér bào léi yǔ, piào nì shù bǎi jiā. shí nián wǔ yuè xīn yǒu, yī shuǐ yì, huǐ dōng dōu chéng dōng nán yú, píng dì shēn liù chǐ hé nán xǔ xiān yù chén rǔ táng dèng děng zhōu dà shuǐ, hài jià, piào méi mín jū, nì sǐ zhě shén zhòng. liù yuè, bó zhōu, dì zhōu hé jué. shí èr nián liù yuè, yù zhōu dà shuǐ. bā yuè, yǎn zhōu dà shuǐ. shí sì nián qiū, tiān xià zhōu wǔ shí, shuǐ, hé nán hé běi yóu shén, hé jí zhī chuān jiē yì, huái wèi zhèng huá biàn pú rén huò cháo huò zhōu yǐ jū, sǐ zhě qiān jì rùn zhōu dà fēng zì dōng běi, hǎi tāo méi guā bù. shí wǔ nián wǔ yuè, jìn zhōu dà shuǐ. qī yuè, dèng zhōu dà shuǐ, nì sǐ shù qiān rén luò shuǐ yì, rù fū chéng, píng dì zhàng yú, sǐ zhě wú suàn, huài tóng zhōu chéng shì jí féng yì xiàn, piào jū mín èr qiān yú jiā. bā yuè, jiàn gǔ yì, huǐ miǎn chí xiàn. shì qiū, tiān xià zhōu liù shí sān dà shuǐ, hài jià jí jū rén lú shě, hé běi yóu shén. shí qī nián bā yuè bǐng yín, yuè zhōu dà shuǐ, huài zhōu xiàn chéng, shí bā nián liù yuè rén wǔ, dōng dōu chán shuǐ nì yáng chǔ děng zhōu zū chuán, luò shuǐ huài tiān jīn yǒng jì èr qiáo jí mín jū qiān yú jiā. shí jiǔ nián qiū, hé nán shuǐ, hài jià. èr shí nián qiū, sòng huá yǎn yùn děng zhōu dà shuǐ. èr shí èr nián qiū, guān fǔ hé nán zhōu shí yú shuǐ, hài jià. èr shí qī nián sān yuè, lǐ yuán jiāng děng zhōu shuǐ. èr shí bā nián shí yuè, hé nán jùn shí sān shuǐ. èr shí jiǔ nián qī yuè, yī luò jí zhī chuān jiē yì, hài jià, huǐ tiān jīn qiáo jí dōng xī cáo shàng yáng gōng zhàng shě, nì sǐ qiān yú rén. shì qiū, hé nán hé běi jùn èr shí sì shuǐ, hài jià.
開元三年,河南、河北水。四年七月丁酉,洛水溢,沉舟數百艘。五年六月甲 申,瀍水溢,溺死者千餘人;鞏縣大水,壞城邑,損民居數百家;河南水,害稼。 八年夏,契丹寇營州,發關中卒援之,宿澠池之缺門,營谷水上,夜半,山水暴至, 萬餘人皆溺死。六月庚寅夜,谷、洛溢,入西上陽宮,宮人死者十七八,畿內諸縣 田稼廬舍盪盡,掌閒衛兵溺死千餘人,京師興道坊一夕陷為池,居民五百餘家皆沒 不見。是年,鄧州三鴉口大水塞谷,或見二小兒以水相沃,須臾,有蛇大十圍,張 口仰天,人或斫射之,俄而暴雷雨,漂溺數百家。十年五月辛酉,伊水溢,毀東都 城東南隅,平地深六尺;河南許、仙、豫、陳、汝、唐、鄧等州大水,害稼,漂沒 民居,溺死者甚眾。六月,博州,棣州河決。十二年六月,豫州大水。八月,兗州 大水。十四年秋,天下州五十,水,河南、河北尤甚,河及支川皆溢,懷、衛、鄭、 滑、汴、濮人或巢或舟以居,死者千計;潤州大風自東北,海濤沒瓜步。十五年五 月,晉州大水。七月,鄧州大水,溺死數千人;洛水溢,入鄜城,平地丈余,死者 無算,壞同州城市及馮翊縣,漂居民二千餘家。八月,澗、谷溢,毀澠池縣。是秋, 天下州六十三大水,害稼及居人廬舍,河北尤甚。十七年八月丙寅,越州大水,壞 州縣城,十八年六月壬午,東都瀍水溺揚、楚等州租船,洛水壞天津、永濟二橋及 民居千餘家。十九年秋,河南水,害稼。二十年秋,宋、滑、兗、鄆等州大水。二 十二年秋,關輔、河南州十餘水,害稼。二十七年三月,澧、袁、江等州水。二十 八年十月,河南郡十三水。二十九年七月,伊、洛及支川皆溢,害稼,毀天津橋及 東西漕、上陽宮仗舍,溺死千餘人。是秋,河南、河北郡二十四水,害稼。
tiān bǎo sì zài jiǔ yuè, hé nán huái yáng suī yáng qiào sì jùn shuǐ. shí zài, guǎng líng dà fēng jià hǎi cháo, shěn jiāng kǒu chuán shù qiān sōu. shí sān zài jiǔ yuè, dōng dōu chán luò yì, huài shí jiǔ fāng.
天寶四載九月,河南、淮陽、睢陽、譙四郡水。十載,廣陵大風駕海潮,沈江 口船數千艘。十三載九月,東都瀍、洛溢,壞十九坊。
guǎng dé yuán nián jiǔ yuè, dà yǔ, shuǐ píng dì shù chǐ, shí tǔ bō kòu jīng jī, yǐ shuǐ zì kuì qù. èr nián wǔ yuè, dōng dōu dà yǔ, luò shuǐ yì, piào èr shí yú fāng hé nán zhū zhōu shuǐ.
廣德元年九月,大雨,水平地數尺,時吐蕃寇京畿,以水自潰去。二年五月, 東都大雨,洛水溢,漂二十餘坊;河南諸州水。
dà lì yuán nián qī yuè, luò shuǐ yì. èr nián qiū, hú nán jí hé dōng hé nán huái nán zhè dōng xī fú jiàn děng dào zhōu wǔ shí wǔ shuǐ zāi. qī nián èr yuè, jiāng zhōu jiāng yì. shí nián qī yuè, háng zhōu hǎi yì. shí yī nián qī yuè wù zǐ, yè shù yǔ, jīng shī píng dì shuǐ chǐ yú, gōu qú zhǎng yì, huài mín jū qiān yú jiā. shí èr nián qiū, jīng jī jí sòng bó huá sān zhōu dà yǔ shuǐ, hài jià, hé nán yóu shén, píng dì shēn wǔ chǐ, hé yì.
大曆元年七月,洛水溢。二年秋,湖南及河東、河南、淮南、浙東西、福建等 道州五十五水災。七年二月,江州江溢。十年七月,杭州海溢。十一年七月戊子, 夜澍雨,京師平地水尺余,溝渠漲溢,壞民居千餘家。十二年秋,京畿及宋、亳、 滑三州大雨水,害稼,河南尤甚,平地深五尺,河溢。
jiàn zhōng yuán nián, yōu zhèn wèi bó dà yǔ, yì shuǐ hū tuó héng liú, zì shān ér xià, zhuǎn shí zhé shù, shuǐ gāo zhàng yú, miáo jià dàng jǐn.
建中元年,幽、鎮、魏、博大雨,易水、滹沱橫流,自山而下,轉石折樹,水 高丈余,苗稼盪盡。
zhēn yuán èr nián liù yuè dīng yǒu, dà fēng yǔ, jīng chéng tōng qú shuǐ shēn shù chǐ, yǒu nì sǐ zhě. dōng dōu hé nán jīng nán huái nán jiāng hé yì. sān nián sān yuè, dōng dōu hé nán jiāng líng biàn yáng děng zhōu dà shuǐ. sì nián bā yuè, bà shuǐ bào yì, shā bǎi yú rén. bā nián qiū, zì jiāng huái jí jīng xiāng chén sòng zhì yú hé shuò zhōu sì shí yú dà shuǐ, hài jià, nì sǐ èr wàn yú rén, piào méi chéng guō lú shě, yōu zhōu píng dì shuǐ shēn èr zhàng, xú zhèng zhuō jì tán píng děng zhōu, jiē shēn zhàng yú. bā nián liù yuè, huái shuǐ yì, píng dì qī chǐ, méi sì zhōu chéng. shí yī nián shí yuè, lǎng shǔ èr zhōu jiāng yì. shí èr nián sì yuè, fú jiàn èr zhōu dà shuǐ, lán zhōu bào yǔ, shuǐ shēn èr zhàng. shí sān nián qī yuè, huái shuǐ yì yú bó zhōu. shí bā nián chūn, shēn guāng cài děng zhōu dà shuǐ.
貞元二年六月丁酉,大風雨,京城通衢水深數尺,有溺死者。東都、河南、荊 南、淮南江河溢。三年三月,東都、河南、江陵、汴揚等州大水。四年八月,灞水 暴溢,殺百餘人。八年秋,自江淮及荊、襄、陳、宋至於河朔州四十餘大水,害稼, 溺死二萬餘人,漂沒城郭廬舍,幽州平地水深二丈,徐、鄭、涿、薊、檀、平等州, 皆深丈余。八年六月,淮水溢,平地七尺,沒泗州城。十一年十月,朗、蜀二州江 溢。十二年四月,福、建二州大水,嵐州暴雨,水深二丈。十三年七月,淮水溢於 亳州。十八年春,申、光、蔡等州大水。
yǒng zhēn yuán nián xià, lǎng zhōu zhī xióng wǔ wǔ xī yì. qiū, wǔ líng lóng yáng èr xiàn jiāng shuǐ yì, piào wàn yú jiā. jīng jī zhǎng ān děng jiǔ xiàn shān shuǐ hài jià.
永貞元年夏,朗州之熊、武五溪溢。秋,武陵、龍陽二縣江水溢,漂萬餘家。 京畿長安等九縣山水害稼。
yuán hé yuán nián xià, jīng nán jí shòu yōu xú děng zhōu dà shuǐ. èr nián liù yuè, cài zhōu dà yǔ, shuǐ píng dì shēn shù chǐ. sì nián shí yuè dīng wèi, wèi nán bào shuǐ, piào mín jū èr bǎi yú jiā. liù nián shí yuè, fū fāng qián zhōng shuǐ. qī nián zhēng yuè, zhèn wǔ hé yì, huǐ dōng shòu xiáng chéng wǔ yuè, ráo fǔ qián jí xìn wǔ zhōu bào shuǐ, qián zhōu yóu shén, píng dì yǒu shēn zhì sì zhàng zhě. bā nián wǔ yuè, chén zhōu xǔ zhōu dà yǔ, dà kuí shān cuī, shuǐ liú chū, nì sǐ zhě qiān yú rén. liù yuè gēng yín, dà fēng, huǐ wū yáng wǎ, rén duō yā sǐ jīng shī dà shuǐ, chéng nán shēn zhàng yú, rù míng dé mén, yóu jiàn chē fú. xīn mǎo, wèi shuǐ zhǎng, jué jì. shí suǒ zài bǎi chuān fā yì, duō bù yóu gù dào. cāng zhōu shuǐ lǎo, jìn yán shān děng sì xiàn. jiǔ nián qiū, huái nán jí yuè ān xuān jiāng fǔ yuán děng zhōu dà shuǐ, hài jià. shí yī nián wǔ yuè, jīng jī dà yǔ shuǐ, zhāo yīng yóu shén qú zhōu shān shuǐ hài jià, shēn sān zhàng, huǐ zhōu guō, nì sǐ bǎi yú rén. liù yuè, mì zhōu dà fēng yǔ, hǎi yì, huǐ chéng guō ráo zhōu fú liáng lè píng èr xiàn bào yǔ, shuǐ, piào méi sì qiān yú hù rùn cháng cháo chén xǔ wǔ zhōu jí jīng jī shuǐ, hài jià. bā yuè jiǎ wǔ, wèi shuǐ yì, huǐ zhōng qiáo. shí èr nián liù yuè yǐ yǒu, jīng shī dà yǔ, shuǐ, hán yuán diàn yī zhù qīng, shì zhōng shuǐ shēn sān chǐ, huǐ mín jū èr qiān yú jiā hé nán hé běi dà shuǐ, míng xíng yóu shén, píng dì èr zhàng hé zhōng jiāng líng yōu zé lù jìn xí sū tái yuè zhōu shuǐ, hài jià. shí sān nián liù yuè xīn wèi, huái shuǐ yì. shí wǔ nián qiū, hóng jí xìn cāng děng zhōu shuǐ.
元和元年夏,荊南及壽、幽、徐等州大水。二年六月,蔡州大雨,水平地深數 尺。四年十月丁未,渭南暴水,漂民居二百餘家。六年十月,鄜坊、黔中水。七年 正月,振武河溢,毀東受降城;五月,饒、撫、虔、吉、信五州暴水,虔州尤甚, 平地有深至四丈者。八年五月,陳州、許州大雨,大隗山摧,水流出,溺死者千餘 人。六月庚寅,大風,毀屋揚瓦,人多壓死;京師大水,城南深丈余,入明德門, 猶漸車輻。辛卯,渭水漲,絕濟。時所在百川發溢,多不由故道。滄州水潦,浸鹽 山等四縣。九年秋,淮南及岳、安、宣、江、撫、袁等州大水,害稼。十一年五月, 京畿大雨水,昭應尤甚;衢州山水害稼,深三丈,毀州郭,溺死百餘人。六月,密 州大風雨,海溢,毀城郭;饒州浮梁、樂平二縣暴雨,水,漂沒四千餘戶;潤、常、 潮、陳、許五州及京畿水,害稼。八月甲午,渭水溢,毀中橋。十二年六月乙酉, 京師大雨,水,含元殿一柱傾,市中水深三尺,毀民居二千餘家;河南、河北大水, 洺、邢尤甚,平地二丈;河中、江陵、幽澤潞晉隰蘇台越州水,害稼。十三年六月 辛未,淮水溢。十五年秋,洪、吉、信、滄等州水。
zhǎng qìng èr nián qī yuè, hé nán chén xǔ cài děng zhōu dà shuǐ hǎo zhì shān shuǐ piào mín jū sān bǎi yú jiā chù zhōu dà yǔ, shuǐ, píng dì shēn bā chǐ, huài chéng yì sāng tián tài bàn. sì nián xià, sū hú èr zhōu dà yǔ, shuǐ, tài hú jué yì mù zhōu jí shòu zhōu zhī huò shān shān shuǐ bào chū yùn cáo pú sān zhōu yǔ, shuǐ huài zhōu chéng mín jū tián jià lüè jǐn xiāng jūn fù yǐng sì zhōu hàn shuǐ yì jué. qiū, hé nán jí chén xǔ èr zhōu shuǐ, hài jià.
長慶二年七月,河南陳、許、蔡等州大水;好畤山水漂民居三百餘家;處州大 雨,水,平地深八尺,壞城邑、桑田太半。四年夏,蘇、湖二州大雨,水,太湖決 溢;睦州及壽州之霍山山水暴出;鄆、曹、濮三州雨,水壞州城、民居、田稼略盡; 襄、均、復、郢四州漢水溢決。秋,河南及陳、許二州水,害稼。
bǎo lì yuán nián qiū, fū fāng èr zhōu bào shuǐ yǎn hǎi huá sān zhōu jí jīng jī fèng tiān děng liù xiàn shuǐ, hài jià.
寶曆元年秋,鄜、坊二州暴水;兗、海、華三州及京畿奉天等六縣水,害稼。
dà hé èr nián xià, jīng jī jí chén huá èr zhōu shuǐ, hài jià hé yáng shuǐ, píng dì wǔ chǐ hé jué, huài dì zhōu chéng yuè zhōu dà fēng, hǎi yì hé nán yùn cáo pú zī qīng qí dé yǎn hǎi děng zhōu bìng dà shuǐ. sān nián sì yuè, tóng guān xiàn bào shuǐ, piào méi èr bǎi yú jiā sòng bó xú děng zhōu dà shuǐ, hài jià. sì nián xià, jiāng shuǐ yì, méi shū zhōu tài hú sù sōng wàng jiāng sān xiàn mín tián shù bǎi hù fū fāng shuǐ, piào sān bǎi yú jiā zhè xī zhè dōng xuān shè jiāng xī fū fāng shān nán dōng dào huái nán jīng jī hé nán jiāng nán jīng xiāng è yuè hú nán dà shuǐ, jiē hài jià. wǔ nián liù yuè, xuán wǔ jiāng zhǎng, gāo èr zhàng, yì rù zǐ zhōu luó chéng huái xī zhè dōng zhè xī jīng xiāng yuè è dōng chuān dà shuǐ, hài jià. liù nián èr yuè, sū hú èr zhōu dà shuǐ. liù yuè, xú zhōu dà yǔ, huài mín jū jiǔ bǎi yú jiā. qī nián qiū, zhè xī jí yáng chǔ shū lú shòu chú hé xuān děng zhōu dà shuǐ, hài jià. bā nián qiū, jiāng xī jí xiāng zhōu shuǐ, hài jià qí zhōu hú shuǐ yì chú zhōu dà shuǐ, nì wàn yú hù.
大和二年夏,京畿及陳、滑二州水,害稼;河陽水,平地五尺;河決,壞棣州 城;越州大風,海溢;河南鄆、曹、濮、淄、青、齊、德、兗、海等州並大水。三 年四月,同官縣暴水,漂沒二百餘家;宋、亳、徐等州大水,害稼。四年夏,江水 溢,沒舒州太湖、宿松、望江三縣民田數百戶;鄜坊水,漂三百餘家;浙西、浙東、 宣歙、江西、鄜坊、山南東道、淮南、京畿、河南、江南、荊襄、鄂岳、湖南大水, 皆害稼。五年六月,玄武江漲,高二丈,溢入梓州羅城;淮西、浙東、浙西、荊襄、 岳鄂、東川大水,害稼。六年二月,蘇、湖二州大水。六月,徐州大雨,壞民居九 百餘家。七年秋,浙西及揚、楚、舒、廬、壽、滁、和、宣等州大水,害稼。八年 秋,江西及襄州水,害稼;蘄州湖水溢;滁州大水,溺萬餘戶。
kāi chéng yuán nián xià, fèng xiáng lín yóu xiàn bào yǔ, shuǐ, huǐ jiǔ chéng gōng, huài mín shě shù bǎi jiā, sǐ zhě bǎi yú rén. qī yuè, zhèn zhōu hū tuó hé yì, hài jià. sān nián xià, hé jué, jìn zhèng huá wài chéng chén xǔ fū fāng è cáo pú xiāng wèi bó děng zhōu dà shuǐ jiāng hàn zhǎng yì, huài fáng jūn jīng xiāng děng zhōu mín jū jí tián chǎn dài jǐn sū hú chù děng zhōu shuǐ yì rù chéng, chù zhōu píng dì bā chǐ. sì nián qiū, xī chuān cāng jǐng zī qīng dà yǔ, shuǐ, hài jià jí mín lú shě, dé zhōu yóu shén, píng dì shuǐ shēn bā chǐ. wǔ nián qī yuè, zhèn zhōu jí jiāng nán shuǐ.
開成元年夏,鳳翔麟遊縣暴雨,水,毀九成宮,壞民舍數百家,死者百餘人。 七月,鎮州滹沱河溢,害稼。三年夏,河決,浸鄭、滑外城;陳、許、鄜、坊、鄂、 曹、濮、襄、魏、博等州大水;江、漢漲溢,壞房、均、荊、襄等州民居及田產殆 盡;蘇、湖、處等州水溢入城,處州平地八尺。四年秋,西川、滄景、淄青大雨, 水,害稼及民廬舍,德州尤甚,平地水深八尺。五年七月,鎮州及江南水。
huì chāng yuán nián qī yuè, jiāng nán dà shuǐ, hàn shuǐ huài xiāng jūn děng zhōu mín jū shén zhòng.
會昌元年七月,江南大水,漢水壞襄、均等州民居甚眾。
dà zhōng shí èr nián bā yuè, wèi bó yōu zhèn yǎn yùn huá biàn sòng shū shòu hé rùn děng zhōu shuǐ, hài jià xú sì děng zhōu shuǐ shēn wǔ zhàng, piào méi shù wàn jiā. shí sān nián xià, dà shuǐ.
大中十二年八月,魏、博、幽、鎮、兗、鄆、滑、汴、宋、舒、壽、和、潤等 州水,害稼;徐、泗等州水深五丈,漂沒數萬家。十三年夏,大水。
xián tōng yuán nián, yǐng zhōu dà shuǐ. sì nián rùn liù yuè, dōng dōu bào shuǐ, zì lóng mén huǐ dìng dǐng zhǎng xià děng mén, piào nì jū rén. qī yuè, dōng dōu xǔ rǔ xú sì děng zhōu dà shuǐ, shāng jià. jiǔ yuè, xiào yì shān shuǐ shēn sān zhàng, pò wǔ láo guān jīn chéng mén sì shuǐ qiáo, liù nián liù yuè, dōng dōu dà shuǐ, piào huài shí èr fāng, nì sǐ zhě shén zhòng. qī nián xià, jiāng huái dà shuǐ. qiū, hé nán dà shuǐ, hài jià. shí sì nián bā yuè, guān dōng hé nán dà shuǐ.
咸通元年,潁州大水。四年閏六月,東都暴水,自龍門毀定鼎、長夏等門,漂 溺居人。七月,東都許、汝、徐、泗等州大水,傷稼。九月,孝義山水深三丈,破 武牢關金城門汜水橋,六年六月,東都大水,漂壞十二坊,溺死者甚眾。七年夏, 江淮大水。秋,河南大水,害稼。十四年八月,關東、河南大水。
gān fú sān nián, guān dōng dà shuǐ.
乾符三年,關東大水。
guāng huà sān nián jiǔ yuè, zhè jiāng yì, huài mín jū shén zhòng.
光化三年九月,浙江溢,壞民居甚眾。
gān níng sān nián sì yuè, hé pǐ yú huá zhōu, zhū quán zhōng jué qí dī, yīn wèi èr hé, sǎn màn qiān yú lǐ.
乾寧三年四月,河圮於滑州,硃全忠決其堤,因為二河,散漫千餘里。
cháng hán
△常寒
xiǎn qìng sì nián èr yuè rén zǐ, dà yǔ xuě. fāng chūn, shǎo yáng yòng shì, ér hán qì xié zhī, gǔ zhàn yǐ wèi rén jūn xíng fǎ bào làn zhī xiàng. jìn cháng hán yě.
顯慶四年二月壬子,大雨雪。方春,少陽用事,而寒氣脅之,古占以為人君刑 法暴濫之象。近常寒也。
xián hēng yuán nián shí yuè guǐ yǒu, dà xuě, píng dì sān chǐ, rén duō dòng sǐ.
咸亨元年十月癸酉,大雪,平地三尺,人多凍死。
yí fèng sān nián wǔ yuè bǐng yín, gāo zōng zài jiǔ chéng gōng, lín yǔ, dà hán, bīng wèi yǒu dòng sǐ zhě.
儀鳳三年五月丙寅,高宗在九成宮,霖雨,大寒,兵衛有凍死者。
kāi yào yuán nián dōng, dà hán.
開耀元年冬,大寒。
jiǔ shì yuán nián sān yuè, dà xuě.
久視元年三月,大雪。
shén lóng yuán nián sān yuè yǐ yǒu, mù zhōu bào hán qiě bīng.
神龍元年三月乙酉,睦州暴寒且冰。
kāi yuán èr shí jiǔ nián jiǔ yuè dīng mǎo, dà yǔ xuě, dà mù yǎn zhé.
開元二十九年九月丁卯,大雨雪,大木偃折。
dà lì sì nián liù yuè fú rì, hán.
大曆四年六月伏日,寒。
zhēn yuán yuán nián zhēng yuè wù xū, dà fēng xuě, hán bǐng wǔ, yòu dà fēng xuě, hán, mín jī, duō dòng sǐ zhě. shí èr nián shí èr yuè, dà xuě shén hán, zhú bǎi shì shù duō sǐ. zhàn yuē yǒu dé zāo xiǎn, jué zāi bào hán. shí jiǔ nián sān yuè, dà xuě. èr shí nián èr yuè gēng xū, shǐ léi, dà yǔ báo, zhèn diàn, dà yǔ xuě. jì léi zé bù dāng xuě, yīn xié yáng yě, rú lǔ yǐn gōng zhī jiǔ nián.
貞元元年正月戊戌,大風雪,寒;丙午,又大風雪,寒,民飢,多凍死者。十 二年十二月,大雪甚寒,竹柏柿樹多死。占曰;「有德遭險,厥災暴寒。」十九年 三月,大雪。二十年二月庚戌,始雷,大雨雹,震電,大雨雪。既雷則不當雪,陰 脅陽也,如魯隱公之九年。
yuán hé liù nián shí èr yuè, dà hán. bā nián shí yuè, dōng dōu dà hán, shuāng hòu shù cùn, què shǔ duō sǐ. shí èr nián jiǔ yuè jǐ chǒu, yǔ xuě, rén yǒu dòng sǐ zhě. shí wǔ nián bā yuè jǐ mǎo, tóng zhōu yǔ xuě, hài jià.
元和六年十二月,大寒。八年十月,東都大寒,霜厚數寸,雀鼠多死。十二年 九月己丑,雨雪,人有凍死者。十五年八月己卯,同州雨雪,害稼。
zhǎng qìng yuán nián èr yuè, hǎi zhōu hǎi shuǐ bīng, nán běi èr bǎi lǐ, dōng wàng wú jì.
長慶元年二月,海州海水冰,南北二百里,東望無際。
dà hé liù nián zhēng yuè, yǔ xuě yú yuè, hán shén. jiǔ nián shí èr yuè, jīng shī kǔ hán.
大和六年正月,雨雪逾月,寒甚。九年十二月,京師苦寒。
huì chāng sān nián chūn, hán, dà xuě, jiāng zuǒ yóu shén, mín yǒu dòng sǐ zhě.
會昌三年春,寒,大雪,江左尤甚,民有凍死者。
xián tōng wǔ nián dōng, xí shí fén děng zhōu dà yǔ xuě, píng dì shēn sān chǐ.
咸通五年冬,隰、石、汾等州大雨雪,平地深三尺。
jǐng fú èr nián èr yuè xīn sì, cáo zhōu dà xuě, píng dì èr chǐ.
景福二年二月辛巳,曹州大雪,平地二尺。
tiān fù sān nián sān yuè, zhè xī dà xuě, píng dì sān chǐ yú, qí qì rú yān, qí wèi kǔ. shí èr yuè, yòu dà xuě, jiāng hǎi bīng.
天復三年三月,浙西大雪,平地三尺余,其氣如煙,其味苦。十二月,又大雪, 江海冰。
tiān yòu yuán nián jiǔ yuè rén xū shuò, dà fēng, hán rú zhòng dōng. shì dōng, zhè dōng zhè xī dà xuě. wú yuè dì qì cháng yù ér jī xuě, jìn cháng hán yě.
天祐元年九月壬戌朔,大風,寒如仲冬。是冬,浙東、浙西大雪。吳、越地氣 常燠而積雪,近常寒也。
gǔ yāo
△鼓妖
wǔ dé sān nián èr yuè dīng chǒu, jīng shī xī nán yǒu shēng rú bēng shān. jìn gǔ yāo yě. shuō zhě yǐ wèi rén jūn bù cōng, wèi zhòng suǒ huò, zé yǒu shēng wú xíng, bù zhī suǒ cóng shēng.
武德三年二月丁丑,京師西南有聲如崩山。近鼓妖也。說者以為人君不聰,為 眾所惑,則有聲無形,不知所從生。
tiān shòu yuán nián jiǔ yuè, jiǎn xiào nèi shǐ zōng qín kè bài rì, wú yún ér léi zhèn. jìn gǔ yāo yě.
天授元年九月,檢校內史宗秦客拜日,無雲而雷震。近鼓妖也。
zhēn yuán shí sān nián liù yuè bǐng yín, tiān huì, jiē gǔ bù míng.
貞元十三年六月丙寅,天晦,街鼓不鳴。
zhōng hé èr nián shí yuè, xī běi fāng wú yún ér léi.
中和二年十月,西北方無雲而雷。
tiān fù sān nián shí yuè jiǎ wǔ, yǒu dà shēng chū yú xuān wǔ jié dù shǐ tīng shì. jìn gǔ yāo yě.
天復三年十月甲午,有大聲出於宣武節度使廳事。近鼓妖也。
yú niè
△魚孽
rú yì zhōng, jì yuán lù jìng chún jiā shuǐ niǎn zhù jiāng huài, yì zhī wèi xīn, zhōng yǒu nián yú zhǎng chǐ yú, yóu shēng. jìn yú niè yě.
如意中,濟源路敬淳家水碾柱將壞,易之為薪,中有鯰魚長尺余,猶生。近魚 孽也。
kāi yuán sì nián, ān nán dōu hù fǔ jiāng zhōng yǒu dà shé, shǒu wěi héng chū liǎng àn, jīng rì ér fǔ, cùn cùn zì duàn. shù rì, jiāng yú jǐn sǐ, bì jiāng ér xià, shí shí wǔ wǔ xiāng fù zhe, jiāng shuǐ chòu.
開元四年,安南都護府江中有大蛇,首尾橫出兩岸,經日而腐,寸寸自斷。數 日,江魚盡死,蔽江而下,十十五五相附著,江水臭。
shén lóng zhōng, wèi shuǐ yǒu xiā má dà rú dǐng, lǐ rén jù guān, shù rì ér shī. shì suì dà shuǐ.
神龍中,渭水有蝦蟆大如鼎,里人聚觀,數日而失。是歲大水。
yuán hé shí sì nián èr yuè, zhòu, yǒu yú zhǎng chǐ yú, zhuì yú yùn zhōu shì, liáng jiǔ nǎi sǐ. yú shī shuǐ ér zhuì yú shì, bài miè xiàng yě.
元和十四年二月,晝,有魚長尺余,墜於鄆州市,良久乃死。魚失水而墜於市, 敗滅象也。
kāi chéng èr nián sān yuè rén shēn, yǒu dà yú zhǎng liù zhàng, zì hǎi rù huái, zhì háo zhōu zhāo yì, mín shā zhī. jìn yú niè yě.
開成二年三月壬申,有大魚長六丈,自海入淮,至濠州招義,民殺之。近魚孽 也。
gān fú liù nián, sì shuǐ hé yú nì liú ér shàng, zhì yuán qǔ píng lù jiè. yú, mín xiàng, nì liú ér shàng, mín bù cóng jūn lìng yě.
乾符六年,汜水河魚逆流而上,至垣曲、平陸界。魚,民象,逆流而上,民不 從君令也。
guāng qǐ èr nián, yáng zhōu yǔ yú. zhàn rú yuán hé shí sì nián.
光啟二年,揚州雨魚。占如元和十四年。
huáng
△蝗
wǔ dé liù nián, xià zhōu huáng. huáng zhī cán mín, ruò wú gōng ér lù zhě rán, jiē tān náo zhī suǒ shēng. xiān rú yǐ wèi rén zhǔ shī lǐ fán kē zé hàn, yú luó biàn wèi chóng huáng, gù yǐ shǔ yú niè.
武德六年,夏州蝗。蝗之殘民,若無功而祿者然,皆貪撓之所生。先儒以為人 主失禮煩苛則旱,魚螺變為蟲蝗,故以屬魚孽。
zhēn guān èr nián liù yuè, jīng jī hàn huáng. tài zōng zài yuàn zhōng duō huáng zhù zhī yuē: rén yǐ gǔ wèi mìng, bǎi xìng yǒu guò, zài yǔ yī rén, dàn dāng shí wǒ, wú hài bǎi xìng. jiāng tūn zhī, shì chén jù dì zhì jí, jù yǐ wèi jiàn. dì yuē suǒ jì yí zāi zhèn gōng, hé jí zhī bì? suì tūn zhī. shì suì, huáng bù wèi zāi. sān nián wǔ yuè, xú zhōu huáng. qiū, dé dài kuò děng zhōu huáng. sì nián qiū, guān yǎn liáo děng zhōu huáng. èr shí yī nián qiū, qú quán èr zhōu huáng.
貞觀二年六月,京畿旱、蝗。太宗在苑中掇蝗祝之曰:「人以谷為命,百姓有 過,在予一人,但當蝕我,無害百姓。」將吞之,侍臣懼帝致疾,遽以為諫。帝曰; 「所冀移災朕躬,何疾之避?」遂吞之。是歲,蝗不為災。三年五月,徐州蝗。秋, 德、戴、廓等州蝗。四年秋,觀、兗、遼等州蝗。二十一年秋,渠、泉二州蝗。
yǒng huī yuán nián, kuí jiàng yōng tóng děng zhōu huáng.
永徽元年,夔、絳、雍、同等州蝗。
yǒng chún yuán nián sān yuè, jīng jī huáng, wú mài miáo. liù yuè, yōng qí lǒng děng zhōu huáng.
永淳元年三月,京畿蝗,無麥苗。六月,雍、岐、隴等州蝗。
zhǎng shòu èr nián, tái jiàn děng zhōu huáng.
長壽二年,台、建等州蝗。
kāi yuán sān nián qī yuè, hé nán hé běi huáng. sì nián xià, shān dōng huáng, shí jià, shēng rú fēng yǔ. èr shí wǔ nián, bèi zhōu huáng, yǒu bái niǎo shù qiān wàn, qún fēi shí zhī, yī xī ér jǐn, hé jià bù shāng.
開元三年七月,河南、河北蝗。四年夏,山東蝗,蝕稼,聲如風雨。二十五年, 貝州蝗,有白鳥數千萬,群飛食之,一夕而盡,禾稼不傷。
guǎng dé èr nián qiū, huáng, guān fǔ yóu shén, mǐ dòu qiān qián.
廣德二年秋,蝗,關輔尤甚,米斗千錢。
xìng yuán yuán nián qiū, míng huáng zì shān ér dōng jì yú hǎi, huì tiān bì yě, cǎo mù yè jiē jǐn.
興元元年秋,螟蝗自山而東際於海,晦天蔽野,草木葉皆盡。
zhēn yuán yuán nián xià, huáng, dōng zì hǎi, xī jǐn hé lǒng, qún fēi bì tiān, xún rì bù xī, suǒ zhì cǎo mù yè jí chù máo mí yǒu jié yí, è jìn zhěn dào, mín zhēng huáng, pù, yáng qù chì zú ér shí zhī.
貞元元年夏,蝗,東自海,西盡河、隴,群飛蔽天,旬日不息,所至草木葉及 畜毛靡有孑遺,餓殣枕道,民蒸蝗,曝,揚去翅足而食之。
yǒng zhēn yuán nián qiū, chén zhōu huáng.
永貞元年秋,陳州蝗。
yuán hé yuán nián xià, zhèn jì děng zhōu huáng.
元和元年夏,鎮、冀等州蝗。
zhǎng qìng sān nián qiū, hóng zhōu míng huáng hài jià bā wàn qǐng.
長慶三年秋,洪州螟蝗害稼八萬頃。
kāi chéng yuán nián xià, zhèn zhōu hé zhōng huáng, hài jià. èr nián liù yuè, wèi bó zhāo yì zī qīng cāng zhōu yǎn hǎi hé nán huáng. sān nián qiū, hé nán hé běi zhèn dìng děng zhōu huáng, cǎo mù yè jiē jǐn. wǔ nián xià, yōu wèi bó yùn cáo pú cāng qí dé zī qīng yǎn hǎi hé yáng huái nán guó chén xǔ rǔ děng zhōu míng huáng hài jià. zhàn yuē: guó duō xié rén, cháo wú zhōng chén, jū wèi shí lù, rú chóng yǔ mín zhēng shí, gù bǐ nián chóng huáng.
開成元年夏,鎮州、河中蝗,害稼。二年六月,魏博、昭義、淄青、滄州、兗 海、河南蝗。三年秋,河南、河北鎮定等州蝗,草木葉皆盡。五年夏,幽、魏、博、 鄆、曹、濮、滄、齊、德、淄、青、兗、海、河陽、淮南、虢、陳、許、汝等州螟 蝗害稼。占曰:「國多邪人,朝無忠臣,居位食祿,如蟲與民爭食,故比年蟲蝗。」
huì chāng yuán nián qī yuè, guān dōng shān nán dèng táng děng zhōu huáng.
會昌元年七月,關東、山南鄧唐等州蝗。
dà zhōng bā nián qī yuè, jiàn nán dōng chuān huáng.
大中八年七月,劍南東川蝗。
xián tōng sān nián liù yuè, huái nán hé nán huáng. liù nián bā yuè, dōng dōu tóng huá shǎn guó děng zhōu huáng. qī nián xià, dōng dōu tóng huá shǎn guó jí jīng jī huáng. jiǔ nián, jiāng huái guān nèi jí dōng dōu huáng. shí nián xià, shǎn guó děng zhōu huáng. bù chù wú dé, nüè qǔ yú mín zhī fá.
咸通三年六月,淮南、河南蝗。六年八月,東都、同華陝虢等州蝗。七年夏, 東都、同、華、陝、虢及京畿蝗。九年,江淮、關內及東都蝗。十年夏,陝、虢等 州蝗。不絀無德,虐取於民之罰。
gān fú èr nián, huáng zì dōng ér xī bì tiān.
乾符二年,蝗自東而西蔽天。
guāng qǐ yuán nián qiū, huáng zì dōng fāng lái, qún fēi bì tiān. èr nián, jīng xiāng huáng mǐ dòu qián sān qiān, rén xiāng shí huái nán huáng, zì xī lái, xíng ér bù fēi, fú shuǐ yuán chéng rù yáng zhōu fǔ shǔ, zhú shù chuáng jié, yī xī rú jiǎn, fān zhì huà xiàng, jiē niè qù qí shǒu, pū bù néng zhǐ. xún rì, zì xiāng shí jǐn.
光啟元年秋,蝗自東方來,群飛蔽天。二年,荊、襄蝗、米斗錢三千,人相食; 淮南蝗,自西來,行而不飛,浮水緣城入揚州府署,竹樹幢節,一夕如翦,幡幟畫 像,皆齧去其首,撲不能止。旬日,自相食盡。
shǐ huò
△豕禍
zhēn guān shí qī nián liù yuè, sī nóng sì shǐ shēng zǐ, yī shǒu bā zú, zì jǐng fēn wèi èr.
貞觀十七年六月,司農寺豕生子,一首八足,自頸分為二。
zhēn yuán sì nián èr yuè, jīng shī mín jiā yǒu shǐ shēng zǐ, liǎng shǒu sì zú. shǒu duō zhě, shàng bù yī yě. shì suì, xuān zhōu dà yǔ zhèn léi, yǒu wù duò dì rú zhū, shǒu zú gè liǎng zhǐ, zhí chì bān shé shí zhī. qǐng zhī, yún hé bù fù jiàn. jìn shǐ huò yě.
貞元四年二月,京師民家有豕生子,兩首四足。首多者,上不一也。是歲,宣 州大雨震雷,有物墮地如豬,手足各兩指,執赤班蛇食之。頃之,雲合不復見。近 豕禍也。
yuán hé bā nián sì yuè, zhǎng ān xī shì yǒu shǐ shēng zǐ, sān ěr bā zú, zì wěi fēn wèi èr. zú duō zhě, xià bù yī yě.
元和八年四月,長安西市有豕生子,三耳八足,自尾分為二。足多者,下不一 也。
xián tōng qī nián, xú zhōu xiāo xiàn mín jiā shǐ chū hùn wǔ, yòu mǔ shǐ duō jiāng lín lǐ qún shǐ ér xíng, fù zì xiāng shì niè.
咸通七年,徐州蕭縣民家豕出溷舞,又牡豕多將鄰里群豕而行,復自相噬齧。
gān fú liù nián, yuè zhōu shān yīn mín jiā yǒu shǐ rù shì nèi, huài qì yòng, xián ān fǒu zhì yú shuǐ cì.
乾符六年,越州山陰民家有豕入室內,壞器用,銜桉缶置於水次。
guǎng míng yuán nián, jiàng zhōu jì shān xiàn mín yī shǐ shēng rú rén zhuàng, wú méi mù ěr fā. zhàn wèi yì yǒu luàn.
廣明元年,絳州稷山縣民一豕生如人狀,無眉目耳發。占為邑有亂。
léi diàn
△雷電
zhēn guān shí yī nián sì yuè jiǎ zǐ, zhèn qián yuán diàn qián huái shù. zhèn yào, tiān zhī wēi nù, yǐ xiàng shā lù huái, gǔ zhě sān gōng suǒ shù yě.
貞觀十一年四月甲子,震乾元殿前槐樹。震耀,天之威怒,以象殺戮;槐,古 者三公所樹也。
zhèng shèng yuán nián zhēng yuè dīng yǒu, léi. léi zhě yáng shēng, chū fēi qí shí, chén qiè jūn bǐng zhī xiàng.
證聖元年正月丁酉,雷。雷者陽聲,出非其時,臣竊君柄之象。
zhǎng ān sì nián wǔ yuè dīng hài, zhèn léi, dà fēng bá mù, rén yǒu zhèn sǐ zhě.
長安四年五月丁亥,震雷,大風拔木,人有震死者。
yán hé yuán nián liù yuè, hé nán yǎn shī xiàn lǐ cái cūn yǒu zhèn diàn rù mín jiā, dì zhèn liè, kuò zhàng yú, zhǎng shí wǔ lǐ, shēn bù kě cè, suǒ liè chù jǐng cè xiāng tōng, huò chōng zhǒng mù, jiù chū píng dì wú sǔn. lǐ, guó xìng yě zhèn diàn, wēi xíng zhī xiàng dì, yīn lèi yě.
延和元年六月,河南偃師縣李材村有震電入民家,地震裂,闊丈余,長十五里, 深不可測,所裂處井廁相通,或沖冢墓,柩出平地無損。李,國姓也;震電,威刑 之象;地,陰類也。
yǒng tài yuán nián èr yuè jiǎ zǐ yè, zhèn tíng. zì shì wú léi, zhì liù yuè jiǎ shēn nǎi léi.
永泰元年二月甲子夜,震霆。自是無雷,至六月甲申乃雷。
dà lì shí nián sì yuè jiǎ shēn, léi diàn, bào fēng bá mù piāo wǎ, rén yǒu zhèn sǐ zhě, jīng jī hài jià zhě qī xiàn.
大曆十年四月甲申,雷電,暴風拔木飄瓦,人有震死者,京畿害稼者七縣。
jiàn zhōng yuán nián jiǔ yuè jǐ mǎo. léi. sì nián sì yuè bǐng zǐ, dōng dōu jī rǔ jié dù shǐ gē shū yào gōng lǐ xī liè, jìn jūn zhì yǐng qiáo, dà yǔ zhèn diàn, rén bù néng yán zhě shí sān sì, mǎ lǘ duō sǐ.
建中元年九月己卯。雷。四年四月丙子,東都畿汝節度使哥舒曜攻李希烈,進 軍至潁橋,大雨震電,人不能言者十三四,馬驢多死。
zhēn yuán shí sì nián wǔ yuè jǐ yǒu xià zhì, shǐ léi.
貞元十四年五月己酉夏至,始雷。
yuán hé shí yī nián dōng, léi.
元和十一年冬,雷。
zhǎng qìng èr nián liù yuè yǐ chǒu, dà fēng zhèn diàn, luò tài miào chī wěi, pò yù shǐ tái shù.
長慶二年六月乙丑,大風震電,落太廟鴟尾,破御史台樹。
dà hé bā nián sān yuè xīn yǒu, dìng líng tái dà yǔ, zhèn, wǔ xià dì liè èr shí yǒu liù bù. zhàn yuē shì shù fēn lí, dà chén zhuān zì, bù jiù dà bài.
大和八年三月辛酉,定陵台大雨,震,廡下地裂二十有六步。占曰;「士庶分 離,大臣專恣,不救大敗。」
huì chāng sān nián wǔ yuè jiǎ wǔ, shǐ léi.
會昌三年五月甲午,始雷。
xián tōng sì nián shí èr yuè, zhèn léi.
咸通四年十二月,震雷。
gān fú èr nián shí èr yuè, zhèn léi, yǔ báo.
乾符二年十二月,震雷,雨雹。
gān níng sì nián, lǐ mào zhēn qiǎn jiāng fú dào zhāo gōng chéng dū, zhì guǎng hàn, zhèn léi, yǒu shí yǔn yú zhàng qián.
乾寧四年,李茂貞遣將符道昭攻成都,至廣漢,震雷,有石隕於帳前。
shuāng
△霜
zhēn guān yuán nián qiū, shuāng shā jià. jīng fáng yì chuán yuē: rén jūn xíng fá wàng xíng, zé tiān yīng zhī yǐ yǔn shuāng. sān nián, běi biān shuāng shā jià.
貞觀元年秋,霜殺稼。京房《易傳》曰:「人君刑罰妄行,則天應之以隕霜。」 三年,北邊霜殺稼。
yǒng wēi èr nián, suī yán děng zhōu shuāng shā jià.
永微二年,綏、延等州霜殺稼。
diào lù yuán nián bā yuè, bīn jīng níng qìng yuán wǔ zhōu shuāng.
調露元年八月,邠、涇、寧、慶、原五州霜。
zhèng shèng yuán nián liù yuè, mù zhōu yǔn shuāng, shā cǎo. wú yuè dì yù ér shèng xià yǔn shuāng, xī suǒ wèi yǒu. sì nián sì yuè, yán zhōu shuāng, shā cǎo. sì yuè chún yáng yòng shì, xiàng rén jūn dāng bù huì yú tiān xià, ér fǎn yǔn shuāng, shì wú yáng yě.
證聖元年六月,睦州隕霜,殺草。吳、越地燠而盛夏隕霜,昔所未有。四年四 月,延州霜,殺草。四月純陽用事,象人君當布惠於天下,而反隕霜,是無陽也。
kāi yuán shí èr nián bā yuè, lù, suī děng zhōu shuāng shā jià. shí wǔ nián, tiān xià zhōu shí qī shuāng shā jià.
開元十二年八月,潞,綏等州霜殺稼。十五年,天下州十七霜殺稼。
yuán hé èr nián qī yuè, bīn níng děng zhōu shuāng shā jià. jiǔ nián sān yuè dīng mǎo, yǔn shuāng, shā sāng. shí sì nián sì yuè, zī qīng yǔn shuāng, shā è cǎo jí jīng jí, ér bù hài jiā gǔ.
元和二年七月,邠、寧等州霜殺稼。九年三月丁卯,隕霜,殺桑。十四年四月, 淄、青隕霜,殺惡草及荊棘,而不害嘉穀。
bǎo lì yuán nián bā yuè, bīn zhōu shuāng shā jià.
寶曆元年八月,邠州霜殺稼。
dà hé sān nián qiū, jīng jī fèng xiān děng bā xiàn zǎo shuāng, shā jià.
大和三年秋,京畿奉先等八縣早霜,殺稼。
dà zhōng sān nián chūn, yǔn shuāng, shā sāng.
大中三年春,隕霜,殺桑。
zhōng hé yuán nián chūn, shuāng. qiū, hé dōng zǎo shuāng, shā jià.
中和元年春,霜。秋,河東早霜,殺稼。
báo
△雹
zhēn guān sì nián qiū, dān yán běi yǒng děng zhōu báo.
貞觀四年秋,丹、延、北永等州雹。
xiǎn qìng èr nián wǔ yuè, cāng zhōu dà yǔ báo, zhōng rén yǒu sǐ zhě.
顯慶二年五月,滄州大雨雹,中人有死者。
xián hēng yuán nián sì yuè gēng wǔ, yōng zhōu dà yǔ báo. èr nián sì yuè wù zǐ, dà yǔ báo, zhèn diàn, dà fēng zhé mù, luò zé tiān mén chī wěi sān. xiān rú yǐ wèi báo zhě, yīn xié yáng yě. yòu yuē: rén jūn è wén qí guò, yì xián yòng xié, zé báo yǔ yǔ jù xìn chán shā wú zuì, zé báo xià huǐ wǎ pò chē shā niú mǎ.
咸亨元年四月庚午,雍州大雨雹。二年四月戊子,大雨雹,震電,大風折木, 落則天門鴟尾三。先儒以為「雹者,陰脅陽也」。又曰:「人君惡聞其過,抑賢用 邪,則雹與雨俱;信讒殺無罪,則雹下毀瓦、破車、殺牛馬。」
yǒng chún yuán nián wǔ yuè rén yín, dìng zhōu dà yǔ báo, hài mài hé jí sāng.
永淳元年五月壬寅,定州大雨雹,害麥、禾及桑。
tiān shòu èr nián liù yuè gēng xū, xǔ zhōu dà yǔ báo.
天授二年六月庚戌,許州大雨雹。
zhèng shèng yuán nián èr yuè guǐ mǎo, huá zhōu dà yǔ báo, shā yàn què.
證聖元年二月癸卯,滑州大雨雹,殺燕雀。
shén gōng yuán nián, guī suī èr zhōu báo.
神功元年,媯、綏二州雹。
shèng lì yuán nián liù yuè jiǎ wǔ, cáo zhōu dà yǔ báo.
聖曆元年六月甲午,曹州大雨雹。
jiǔ shì yuán nián liù yuè dīng hài, cáo zhōu dà yǔ báo.
久視元年六月丁亥,曹州大雨雹。
zhǎng ān sān nián bā yuè, jīng shī dà yǔ báo, rén chù yǒu dòng sǐ zhě.
長安三年八月,京師大雨雹,人畜有凍死者。
shén lóng yuán nián sì yuè rén zǐ, yōng zhōu tóng guān xiàn dà yǔ báo, shā niǎo shòu.
神龍元年四月壬子,雍州同官縣大雨雹,殺鳥獸。
jǐng lóng yuán nián sì yuè jǐ sì, cáo zhōu dà yǔ báo. èr nián zhēng yuè jǐ mǎo, cāng zhōu yǔ báo rú jī luǎn.
景龍元年四月己巳,曹州大雨雹。二年正月己卯,滄州雨雹如雞卵。
kāi yuán bā nián shí èr yuè dīng wèi, huá zhōu dà yǔ báo. èr shí èr nián wǔ yuè wù chén, jīng jī wèi nán děng liù xiàn dà fēng báo, shāng mài.
開元八年十二月丁未,滑州大雨雹。二十二年五月戊辰,京畿渭南等六縣大風 雹,傷麥。
dà lì qī nián wǔ yuè yǐ yǒu, yǔ báo.
大曆七年五月乙酉,雨雹。
zhēn yuán èr nián liù yuè bǐng zǐ, dà yǔ báo. shí qī nián èr yuè dīng yǒu, yǔ báo jǐ hài, shuāng wù shēn yè, zhèn tíng, yǔ báo gēng xū, dà yǔ xuě ér báo. wǔ yuè wù yín, hǎo zhì xiàn fēng báo, hài mài. shí bā nián qī yuè guǐ yǒu, dà yǔ báo.
貞元二年六月丙子,大雨雹。十七年二月丁酉,雨雹;己亥,霜;戊申夜,震 霆,雨雹;庚戌,大雨雪而雹。五月戊寅,好畤縣風雹,害麥。十八年七月癸酉, 大雨雹。
yuán hé yuán nián, fū fāng děng zhōu báo. shí nián qiū, fū fāng děng zhōu fēng báo, hài jià. shí èr nián xià, hé nán yǔ báo, zhōng rén yǒu sǐ zhě. shí wǔ nián sān yuè, jīng jī xìng píng lǐ quán děng xiàn báo, shāng mài.
元和元年,鄜、坊等州雹。十年秋,鄜、坊等州風雹,害稼。十二年夏,河南 雨雹,中人有死者。十五年三月,京畿興平、醴泉等縣雹,傷麥。
zhǎng qìng sì nián liù yuè gēng yín, jīng shī yǔ báo rú dàn wán.
長慶四年六月庚寅,京師雨雹如彈丸。
dà hé sì nián qiū, fū fāng děng zhōu báo. wǔ nián xià, jīng jī fèng xiān wèi nán děng xiàn yǔ báo.
大和四年秋,鄜、坊等州雹。五年夏,京畿奉先、渭南等縣雨雹。
kāi chéng èr nián qiū, hé nán báo, hài jià. sì nián qī yuè, zhèng huá děng zhōu fēng báo. wǔ nián liù yuè, pú zhōu yǔ báo rú quán, shā rén sān shí liù, niú mǎ shén zhòng.
開成二年秋,河南雹,害稼。四年七月,鄭、滑等州風雹。五年六月,濮州雨 雹如拳,殺人三十六,牛馬甚眾。
huì chāng yuán nián qiū, dēng zhōu yǔ báo, wén dēng yóu shén, pò wǎ hài jià. sì nián xià, yǔ báo rú dàn wán.
會昌元年秋,登州雨雹,文登尤甚,破瓦害稼。四年夏,雨雹如彈丸。
gān fú liù nián wǔ yuè dīng yǒu, xuān shòu zǎi chén dòu lú tuàn cuī hàng zhì, diàn tíng fēn wù sì sāi, jí bǎi guān bān hè yú zhèng shì táng, yǔ báo rú fú luǎn, dà fēng léi yǔ bá mù.
乾符六年五月丁酉,宣授宰臣豆盧彖、崔沆制,殿庭氛霧四塞,及百官班賀 於政事堂,雨雹如鳧卵,大風雷雨拔木。
guǎng míng yuán nián sì yuè jiǎ shēn shuò, rǔ zhōu dà yǔ fēng, bá jiē qú shù shí èr sān dōng dōu yǒu yún qǐ xī běi, dà fēng suí zhī, zhǎng xià mén nèi biǎo dào gǔ huái shù zì bá zhě shí wǔ liù, gōng diàn chī wěi jiē luò, yǔ báo dà rú bēi, niǎo shòu yì yú chuān zé.
廣明元年四月甲申朔,汝州大雨風,拔街衢樹十二三;東都有雲起西北,大風 隨之,長夏門內表道古槐樹自拔者十五六,宮殿鴟尾皆落,雨雹大如杯,鳥獸殪於 川澤。
hēi shěng hēi xiáng
△黑眚黑祥
dà lì èr nián shí èr yuè wù xū, hēi qì rú chén, mí màn yú běi fāng. hēi qì, yīn lì yě.
大曆二年十二月戊戌,黑氣如塵,瀰漫於北方。黑氣,陰沴也。
zhēn yuán sì nián qī yuè, zì shǎn zhì hé yīn, hé shuǐ hēi, liú rù biàn, zhì biàn zhōu chéng xià, yī xiǔ ér fù. jìn hēi xiáng yě. zhàn yuē fǎ yán xíng kù, shāng shuǐ xìng yě. wǔ xíng biàn jié, yīn yáng xiāng gān, qì sè móu luàn, jiē bài luàn zhī xiàng. shí sì nián, rùn zhōu yǒu hēi qì rú dī, zì hǎi mén shān héng gèn jiāng zhōng, yǔ běi gù shān xiāng zhì, yòu yǒu bái qì rú hóng, zì jīn shān chū, yǔ hēi qì jiāo, jiāng dàn ér méi.
貞元四年七月,自陝至河陰,河水黑,流入汴,至汴州城下,一宿而復。近黑 祥也。占曰;「法嚴刑酷,傷水性也。五行變節,陰陽相干,氣色繆亂,皆敗亂之 象。」十四年,潤州有黑氣如堤,自海門山橫亘江中,與北固山相峙,又有白氣如 虹,自金山出,與黑氣交,將旦而沒。
dà hé sì nián zhēng yuè rén yín, hēi qì rú dài, dōng xī jì tiān.
大和四年正月壬寅,黑氣如帶,東西際天。
xián tōng shí sì nián qī yuè, xī zōng jí wèi, shì rì, hēi qì rú pán, zì tiān shǔ hán yuán diàn tíng.
咸通十四年七月,僖宗即位,是日,黑氣如盤,自天屬含元殿庭。
huǒ lì shuǐ
△火沴水
wǔ dé jiǔ nián èr yuè, pú zhōu hé qīng. xiāng kǎi yǐ wèi: hé, zhū hóu xiàng qīng, yáng míng zhī xiào yě.
武德九年二月,蒲州河清。襄楷以為:「河,諸侯象;清,陽明之效也。」
zhēn guān shí sì nián èr yuè, shǎn zhōu tài zhōu hé qīng. shí liù nián zhēng yuè, huái zhōu hé qīng. shí qī nián shí èr yuè, zhèng zhōu huá zhōu hé qīng. èr shí sān nián sì yuè, líng zhōu hé qīng.
貞觀十四年二月,陝州、泰州河清。十六年正月,懷州河清。十七年十二月, 鄭州、滑州河清。二十三年四月,靈州河清。
yǒng huī yuán nián zhēng yuè, jì zhōu hé qīng. èr nián shí èr yuè, wèi zhōu hé qīng. wǔ nián liù yuè, jì zhōu hé qīng shí liù lǐ.
永徽元年正月,濟州河清。二年十二月,衛州河清。五年六月,濟州河清十六 里。
diào lù èr nián xià, fēng zhōu hé qīng.
調露二年夏,豐州河清。
zhǎng ān chū, lǐ quán fāng tài píng gōng zhǔ dì jǐng shuǐ yì liú. yòu bīng zhōu wén shuǐ xiàn yóu shuǐ jié, wǔ shì jǐng yì.
長安初,醴泉坊太平公主第井水溢流。又并州文水縣猷水竭,武氏井溢。
shén lóng èr nián sān yuè rén zǐ, luò yáng chéng dōng qī lǐ, dì sè rú shuǐ, shù mù chē mǎ, lì lì jiàn yǐng, jiàn yí zhì dōu, yuè yú nǎi miè. zhǎng ān jiē zhōng, wǎng wǎng jiàn shuǐ yǐng. xī fú jiān zhī jiāng sǐ yě, zhǎng ān cháng yǒu shì.
神龍二年三月壬子,洛陽城東七里,地色如水,樹木車馬,歷歷見影,漸移至 都,月余乃滅。長安街中,往往見水影。昔苻堅之將死也,長安嘗有是。
jǐng lóng sì nián sān yuè gēng shēn, jīng shī jǐng shuǐ yì. zhàn yuē: jūn xiōng. yòu yuē: bīng jiāng qǐ.
景龍四年三月庚申,京師井水溢。占曰:「君凶」。又曰:「兵將起。」
kāi yuán èr shí èr nián bā yuè, qīng yí jūn huáng dì cí gǔ jǐng yǒng làng. èr shí wǔ nián wǔ yuè, zī zhōu dì zhōu hé qīng. èr shí jiǔ nián, bó zhōu lǎo zi cí jiǔ jǐng hé fù yǒng.
開元二十二年八月,清夷軍黃帝祠古井涌浪。二十五年五月,淄州、棣州河清。 二十九年,亳州老子祠九井涸復涌。
qián yuán èr nián qī yuè, lán zhōu hé hé guān hé sān shí lǐ qīng rú jǐng shuǐ, sì rì ér biàn.
乾元二年七月,嵐州合河、關河三十里清如井水,四日而變。
bǎo yīng yuán nián jiǔ yuè jiǎ wǔ, tài zhōu zhì shǎn zhōu èr bǎi yú lǐ hé qīng, chéng chè jiàn dǐ.
寶應元年九月甲午,太州至陝州二百餘里河清,澄澈見底。
dà lì mò, shēn zhōu shù lù xiàn zhōng yǒu shuǐ yǐng zhǎng qī bā chǐ, yáo wàng jiàn rén mǎ wǎng lái, rú zài shuǐ zhōng, jí zhì qián, zé bù jiàn shuǐ.
大曆末,深州束鹿縣中有水影長七八尺,遙望見人馬往來,如在水中,及至前, 則不見水。
jiàn zhōng sì nián wǔ yuè yǐ sì, huá zhōu pú zhōu hé qīng.
建中四年五月乙巳,滑州、濮州河清。
zhēn yuán shí sì nián rùn wǔ yuè yǐ chǒu, huá zhōu hé qīng. èr shí yī nián xià, yuè zhōu jìng hú jié. shì suì, lǎng zhōu xióng wǔ wǔ xī shuǐ dòu. zhàn yuē: shān bēng chuān jié, guó bì wáng. yòu yuē: fāng bó lì zhèng, jué yì shuǐ dòu.
貞元十四年閏五月乙丑,滑州河清。二十一年夏,越州鏡湖竭。是歲,朗州熊、 武五溪水斗。占曰:「山崩川竭,國必亡。」又曰:「方伯力政,厥異水斗。」
kāi chéng èr nián xià, hàn, yáng zhōu yùn hé jié.
開成二年夏,旱,揚州運河竭。
dà zhōng bā nián zhēng yuè, shǎn zhōu hé qīng.
大中八年正月,陝州河清。
xián tōng bā nián qī yuè, sì zhōu xià pī yǔ tāng, shā niǎo què. shuǐ fèi yú huǒ, zé kě yǐ shāng wù, jìn huǒ lì shuǐ yě. yǔ zhě, zì shàng ér jiàng niǎo què, mín xiàng.
咸通八年七月,泗州下邳雨湯,殺鳥雀。水沸於火,則可以傷物,近火沴水也。 雨者,自上而降;鳥雀,民象。
zhōng hé sān nián qiū, biàn shuǐ rù yú huái shuǐ, dòu, huài chuán shù sōu.
中和三年秋,汴水入於淮水,斗,壞船數艘。
guǎng míng yuán nián xià, rǔ zhōu xiàn yáng fēng lóng chí hé. jìn chuān jié yě.
廣明元年夏,汝州峴陽峰龍池涸。近川竭也。
wǔ xíng chuán yuē: huáng zhī bù jí, shì wèi bù jiàn, jué jiù mào, jué fá cháng yīn, jué jí ruò. shí zé yǒu shè yāo, shí zé yǒu lóng shé zhī niè, shí zé yǒu mǎ huò, shí zé yǒu xià rén fá shàng zhī ē, shí zé yǒu rì yuè luàn xíng, xīng chén nì xíng. wèi mù jīn huǒ shuǐ tǔ lì tiān yě.
《五行傳》曰:「皇之不極,是謂不建,厥咎眊,厥罰常陰,厥極弱。時則有 射妖,時則有龍蛇之孽,時則有馬禍,時則有下人伐上之痾,時則有日月亂行,星 辰逆行。」謂木金火水土沴天也。
cháng yīn
△常陰
zhǎng ān sì nián, zì jiǔ yuè lín yǔ yīn huì, zhì yú shén lóng yuán nián zhēng yuè.
長安四年,自九月霖雨陰晦,至於神龍元年正月。
zhēn yuán èr shí yī nián qiū, lián yuè yīn yín.
貞元二十一年秋,連月陰霪。
yuán hé shí wǔ nián zhēng yuè gēng chén zhì yú bǐng shēn, zhòu cháng yīn huì, wēi yǔ xuě, yè zé qíng jì. zhàn yuē: zhòu wù yè qíng, chén zhì dé shēn.
元和十五年正月庚辰至於丙申,晝常陰晦,微雨雪,夜則晴霽。占曰:「晝霧 夜晴,臣志得申。」
xián tōng shí sì nián qī yuè, líng zhōu yīn huì.
咸通十四年七月,靈州陰晦。
gān fú liù nián qiū, duō yún wù huì míng, zì dàn jí yú zhōng nǎi jiě.
乾符六年秋,多雲霧晦冥,自旦及禺中乃解。
guāng qǐ yuán nián qiū, hé dōng dà yún wù. míng nián xià, zhòu yīn jī liù shí rì. èr nián shí yī yuè, huái nán yīn huì yǔ xuě, zhì míng nián èr yuè bù jiě.
光啟元年秋,河東大雲霧。明年夏,晝陰積六十日。二年十一月,淮南陰晦雨 雪,至明年二月不解。
jǐng fú èr nián xià, lián yīn sì shí yú rì.
景福二年夏,連陰四十餘日。
wù
△霧
zhǎng shòu yuán nián jiǔ yuè wù xū, huáng wù sì sāi. wù zhě, bǎi xié zhī qì, wèi yīn mào yáng, běn yú dì ér yīng yú tiān huáng wèi tǔ, tǔ wèi zhōng gōng.
長壽元年九月戊戌,黃霧四塞。霧者,百邪之氣,為陰冒陽,本於地而應於天; 黃為土,土為中宮。
shén lóng èr nián sān yuè yǐ sì, huáng wù sì sāi.
神龍二年三月乙巳,黃霧四塞。
jǐng lóng èr nián bā yuè jiǎ xū, huáng wù hūn zhuó bù yǔ. èr nián zhēng yuè dīng mǎo, huáng wù sì sāi. shí yī yuè jiǎ yín, rì rù hòu, hūn wù sì sāi, jīng èr rì nǎi zhǐ. zhàn yuē: wù lián rì bù jiě, qí guó hūn luàn.
景龍二年八月甲戌,黃霧昏濁不雨。二年正月丁卯,黃霧四塞。十一月甲寅, 日入後,昏霧四塞,經二日乃止。占曰:「霧連日不解,其國昏亂。」
kāi yuán wǔ nián zhēng yuè wù chén, hūn wù sì sāi.
開元五年正月戊辰,昏霧四塞。
tiān bǎo shí sì zài dōng sān yuè, cháng wù qǐ hūn àn, shí bù wài bù jiàn rén, shì wèi zhòu hūn. zhàn yuē: yǒu pò guó.
天寶十四載冬三月,常霧起昏暗,十步外不見人,是謂晝昏。占曰:「有破國。」
zhì dé èr zài sì yuè, zéi jiāng wǔ lìng xún wéi nán yáng, bái wù sì sāi.
至德二載四月,賊將武令珣圍南陽,白霧四塞。
shàng yuán yuán nián rùn sì yuè, dà wù. zhàn yuē: bīng qǐ.
上元元年閏四月,大霧。占曰:「兵起。」
zhēn yuán shí nián sān yuè yǐ hài, huáng wù sì sāi, rì wú guāng.
貞元十年三月乙亥,黃霧四塞,日無光。
xián tōng jiǔ nián shí yī yuè, páng xūn wéi xú zhōu, jiǎ chén, dà wù hūn sāi, zhì yú bǐng wǔ.
咸通九年十一月,龐勛圍徐州,甲辰,大霧昏塞,至於丙午。
guāng huà sì nián dōng, zhāo zōng zài dōng nèi, wǔ dé mén nèi yān wù sì sāi, mén wài rì sè jiǎo rán.
光化四年冬,昭宗在東內,武德門內煙霧四塞,門外日色皎然。
hóng ní
△虹蜺
wǔ dé chū, suí jiāng yáo jūn sù shǒu pú zhōu, yǒu bái hóng xià chéng zhōng.
武德初,隋將堯君素守蒲州,有白虹下城中。
táng lóng yuán nián liù yuè wù zǐ, hóng ní gèn tiān. ní zhě, dòu zhī jīng. zhàn yuē: hòu fēi yīn xié wáng zhě. yòu yuē: wǔ sè dié zhì, zhào yú gōng diàn, yǒu bīng.
唐隆元年六月戊子,虹蜺亘天。蜺者,斗之精。占曰:「后妃陰脅王者。」又 曰:「五色迭至,照於宮殿,有兵。」
yán hé yuán nián liù yuè, yōu zhōu dū du sūn quán shuài bīng xí xī, jiāng rù zéi jìng, yǒu bái hóng chuí tóu yú jūn mén. zhàn yuē qí xià liú xiě.
延和元年六月,幽州都督孫佺帥兵襲奚,將入賊境,有白虹垂頭於軍門。占曰; 「其下流血。」
zhì dé èr zài zhēng yuè bǐng zǐ, nán yáng yè yǒu bái hóng sì, shàng gèn bǎi yú zhàng.
至德二載正月丙子,南陽夜有白虹四,上亘百餘丈。
yuán hé shí sān nián shí èr yuè bǐng chén, yǒu bái hóng kuò wǔ chǐ, dōng xī gèn tiān.
元和十三年十二月丙辰,有白虹闊五尺,東西亘天。
huì chāng sì nián zhēng yuè jǐ yǒu, xī fāng yǒu bái hóng.
會昌四年正月己酉,西方有白虹。
xián tōng yuán nián qī yuè jǐ yǒu shuò, bái hóng héng gèn xī fāng. jiǔ nián qī yuè wù xū, bái hóng héng gèn xī fāng.
咸通元年七月己酉朔,白虹橫亘西方。九年七月戊戌,白虹橫亘西方。
guāng qǐ èr nián jiǔ yuè, bái hóng jiàn xī fāng. shí yuè rén chén yè, yòu rú zhī.
光啟二年九月,白虹見西方。十月壬辰夜,又如之。
tiān fù sān nián sān yuè gēng shēn, yǒu qū hóng zài rì dōng běi.
天復三年三月庚申,有曲虹在日東北。
lóng shé niè
△龍蛇孽
zhēn guān bā nián qī yuè, lǒng yòu dà shé lǚ jiàn. shé, nǚ zǐ zhī xiáng dà zhě, yǒu suǒ xiàng yě. yòu fén zhōu qīng lóng jiàn, tǔ wù zài kōng zhōng, guāng míng rú huǒ, duò dì dì xiàn, jué zhī dé xuán jīn, guǎng chǐ, zhǎng qī cùn.
貞觀八年七月,隴右大蛇屢見。蛇,女子之祥;大者,有所象也。又汾州青龍 見,吐物在空中,光明如火,墮地地陷,掘之得玄金,廣尺,長七寸。
xiǎn qìng èr nián wǔ yuè gēng yín, yǒu wǔ lóng jiàn yú qí zhōu zhī huáng hòu quán.
顯慶二年五月庚寅,有五龍見於岐州之皇后泉。
xiān tiān èr nián liù yuè, jīng shī cháo táng zhuān xià yǒu dà shé chū, zhǎng zhàng yú, yǒu dà xiā má rú pán, ér mù chì rú huǒ, xiāng yǔ dòu, é ér shé rù yú dà shù, xiā má rù yú cǎo. shé xiā má, jiē yīn lèi cháo táng chū, fēi qí suǒ yě.
先天二年六月,京師朝堂磚下有大蛇出,長丈余,有大蝦蟆如盤,而目赤如火, 相與斗,俄而蛇入於大樹,蝦蟆入於草。蛇、蝦蟆,皆陰類;朝堂出,非其所也。
kāi yuán sì nián liù yuè, chēn zhōu mǎ lǐng shān xià yǒu bái shé yǔ hēi shé dòu, bái shé zhǎng liù qī chǐ, tūn hēi shé, zhì fù, kǒu yǎn xuè liú, hēi shé zhǎng zhàng yú, tóu chuān bái shé fù chū, jù sǐ.
開元四年六月,郴州馬嶺山下有白蛇與黑蛇斗,白蛇長六七尺,吞黑蛇,至腹, 口眼血流,黑蛇長丈余,頭穿白蛇腹出,俱死。
tiān bǎo zhōng, luò yáng yǒu jù shé, gāo zhàng yú, zhǎng bǎi chǐ, chū máng shān xià, hú sēng wú wèi jiàn zhī yuē: cǐ yù jué shuǐ zhū luò chéng. jí yǐ tiān zhú fǎ zhòu zhī, shù rì shé sǐ. shí sì zài qī yuè, yǒu èr lóng dòu yú nán yáng chéng xī. yì kūn: shàng liù, lóng zhàn yú yě. wén yán yuē: yīn yí yú yáng bì zhàn.
天寶中,洛陽有巨蛇,高丈余,長百尺,出芒山下,胡僧無畏見之曰:「此欲 決水瀦洛城。」即以天竺法咒之,數日蛇死。十四載七月,有二龍斗於南陽城西。 《易坤》:「上六,龍戰於野。」《文言》曰:「陰疑於陽必戰。」
zhì dé yuán zài bā yuè shuò, chéng dū zhàng rén miào yǒu ròu jiǎo shé jiàn. èr zài sān yuè, yǒu shé dòu yú nán yáng mén zhī wài, yī shé sǐ, yī shé shàng chéng.
至德元載八月朔,成都丈人廟有肉角蛇見。二載三月,有蛇斗於南陽門之外, 一蛇死,一蛇上城。
jiàn zhōng èr nián xià, zhào zhōu níng jìn xiàn shā hé běi, yǒu táng shù shén mào, mín cí zhī wèi shén. yǒu shé shù bǎi qiān zì dōng xī lái, qū běi àn zhě jù táng shù xià, wèi èr jī, liú nán àn zhě wèi yī jī, é yǒu jìng cùn guī sān, rào xíng, jī shé jǐn sǐ, ér hòu gè dēng qí jī. yě rén yǐ gào. shé fù jiē yǒu chuāng, ruò shǐ suǒ zhōng. cì shǐ kāng rì zhī tú qí shì, fèng sān guī lái xiàn. sì nián jiǔ yuè wù yín, yǒu lóng jiàn yú rǔ zhōu chéng háo. lóng, dà rén xiàng, qí qián yě yuān, qí fēi yě tiān chéng háo, shī qí suǒ yě.
建中二年夏,趙州寧晉縣沙河北,有棠樹甚茂,民祠之為神。有蛇數百千自東 西來,趨北岸者聚棠樹下,為二積,留南岸者為一積,俄有徑寸龜三,繞行,積蛇 盡死,而後各登其積。野人以告。蛇腹皆有瘡,若矢所中。刺史康日知圖其事,奉 三龜來獻。四年九月戊寅,有龍見於汝州城壕。龍,大人象,其潛也淵,其飛也天; 城壕,失其所也。
zhēn yuán mò, zī zhōu dé lóng zhàng yú, xī chuān jié dù shǐ wéi gāo xiá ér xiàn zhī, bǎi xìng zòng guān, sān rì, wèi yān suǒ xūn ér sǐ.
貞元末,資州得龍丈余,西川節度使韋皋匣而獻之,百姓縱觀,三日,為煙所 薰而死。
dà hé èr nián liù yuè dīng chǒu, xī běi yǒu lóng dòu. sān nián, chéng dū mén wài yǒu lóng yǔ niú dòu.
大和二年六月丁丑,西北有龍斗。三年,成都門外有龍與牛斗。
kāi chéng yuán nián, gōng zhōng yǒu zhòng shé xiāng yǔ dòu.
開成元年,宮中有眾蛇相與斗。
guāng huà sān nián jiǔ yuè, háng zhōu yǒu lóng dòu yú zhè jiāng, shuǐ yì, huài mín lú shě. zhàn tóng tiān bǎo shí sì zài.
光化三年九月,杭州有龍斗於浙江,水溢,壞民廬舍。占同天寶十四載。
guāng qǐ èr nián dōng, fū zhōu luò jiāo yǒu shé jiàn yú xiàn shǔ, fù jiàn yú zhōu shǔ. shé, dōng zé zhé, yì yuē lóng shé zhī zhé, yǐ cún shēn yě.
光啟二年冬,鄜州洛交有蛇見於縣署,復見於州署。蛇,冬則蟄,《易》曰; 「龍蛇之蟄,以存身也。」
mǎ huò
△馬禍
yì níng èr nián wǔ yuè wù shēn, yǒu mǎ shēng jué, zhǎng èr cùn, mò yǒu ròu. jiǎo zhě, bīng xiàng.
義寧二年五月戊申,有馬生角,長二寸,末有肉。角者,兵象。
wǔ dé sān nián shí yuè, wáng shì chōng wěi zuǒ pú shè wéi jì mǎ shēng jué, dāng xiàng.
武德三年十月,王世充偽左僕射韋霽馬生角,當項。
yǒng lóng èr nián, jiān mù mǎ dà sǐ, fán shí bā wàn pǐ. mǎ zhě, guó zhī wǔ bèi, tiān qù qí bèi, guó jiāng wēi wáng.
永隆二年,監牧馬大死,凡十八萬疋。馬者,國之武備,天去其備,國將危亡。
wén míng chū, xīn fēng yǒu mǎ shēng jū, èr shǒu tóng xiàng, gè yǒu kǒu bí, shēng ér sǐ yòu xián yáng pìn mǎ shēng shí, dà rú shēng, shàng wēi yǒu lǜ máo. jiē mǎ huò yě.
文明初,新豐有馬生駒,二首同項,各有口鼻,生而死;又咸陽牝馬生石,大 如升,上微有綠毛。皆馬禍也。
kāi yuán shí èr nián wǔ yuè, tài yuán xiàn yì mǎ jū, liǎng lē gè shí liù, ròu wěi wú máo. èr shí wǔ nián, pú zhōu yǒu mǎ shēng jū, ròu jiǎo. èr shí jiǔ nián sān yuè, huá zhōu cì shǐ lǐ yōng xiàn mǎ, ròu zōng lín yì, sī bù lèi mǎ, rì xíng sān bǎi lǐ.
開元十二年五月,太原獻異馬駒,兩肋各十六,肉尾無毛。二十五年,濮州有 馬生駒,肉角。二十九年三月,滑州刺史李邕獻馬,肉鬃鱗臆,嘶不類馬,日行三 百里。
jiàn zhōng sì nián wǔ yuè, huá zhōu mǎ shēng jué.
建中四年五月,滑州馬生角。
dà hé jiǔ nián bā yuè, yì dìng mǎ yǐn shuǐ, yīn tǔ zhū yī, yǐ xiàn.
大和九年八月,易定馬飲水,因吐珠一,以獻。
kāi chéng yuán nián liù yuè, yáng zhōu mín míng qí jiā mǎ shēng jué, zhǎng yī cùn sān fēn.
開成元年六月,揚州民明齊家馬生角,長一寸三分。
huì chāng yuán nián sì yuè, guì zhōu yǒu mǎ shēng jū, sān zú, néng suí qún yú mù.
會昌元年四月,桂州有馬生駒,三足,能隨群於牧。
xián tōng sān nián, chēn zhōu mǎ shēng jué. shí yī nián, qìn zhōu mián shàng jí hé chuān mǔ mǎ shēng zǐ, jiē sǐ. jīng fáng yì chuán yuē: fāng bó fēn wēi, jué yāo mǔ mǎ shēng zǐ.
咸通三年,郴州馬生角。十一年,沁州綿上及和川牡馬生子,皆死。京房《易 傳》曰:「方伯分威,厥妖牡馬生子。
gān fú èr nián, hé běi mǎ shēng rén.
乾符二年,河北馬生人。
zhōng hé yuán nián jiǔ yuè, zhǎng ān mǎ shēng rén, jīng fáng yì chuán yuē: zhū hóu xiāng fá, jué yāo mǎ shēng rén. yī yuē rén liú wáng. èr nián èr yuè, sū zhōu jiā xìng mǎ shēng jué.
中和元年九月,長安馬生人,京房《易傳》曰:「諸侯相伐,厥妖馬生人。」 一曰;「人流亡。」二年二月,蘇州嘉興馬生角。
guāng qǐ èr nián xià sì yuè, xī zōng zài fèng xiáng, mǎ wěi jiē zhà péng rú huì. zhà, nù xiàng.
光啟二年夏四月,僖宗在鳳翔,馬尾皆咤蓬如篲。咤,怒象。
wén dé yuán nián, lǐ kè yòng xiàn mǎ èr, zhǒu xī jiē yǒu liè, zhǎng wǔ cùn xǔ, tí dà rú qī cùn ōu.
文德元年,李克用獻馬二,肘膝皆有鬣,長五寸許,蹄大如七寸甌。
rén kē
△人疴
wǔ dé sì nián, tài yuán ní zhì jué sǐ, shí rì ér sū.
武德四年,太原尼志覺死,十日而蘇。
zhēn guān shí jiǔ nián, wèi zhōu rén liú dào ān tóu shēng ròu jiǎo, yǐn jiàn bù cháng, yīn yǐ huò zhòng, fú zhū. jiǎo, bīng xiàng ròu, bù kě yǐ chù zhě. yǒng huī liù nián, zī zhōu gāo yuàn mín wú wēi qī jiā zhōu mín xīn dào hù qī jiē yī chǎn sì nán. fán wù fǎn cháng zé wèi yāo, yì yīn qì shèng zé mǔ dào zhuàng yě.
貞觀十九年,衛州人劉道安頭生肉角,隱見不常,因以惑眾,伏誅。角,兵象; 肉,不可以觸者。永徽六年,淄州高苑民吳威妻、嘉州民辛道護妻皆一產四男。凡 物反常則為妖,亦陰氣盛則母道壯也。
xiǎn qìng sān nián, pǔ zhōu yǒu rén huà wèi hǔ. hǔ, měng shì ér bù rén.
顯慶三年,普州有人化為虎。虎,猛噬而不仁。
yí fèng sān nián sì yuè, jīng zhōu xiàn èr xiǎo ér, lián xīn yì tǐ. chū, chún gū xiàn wèi shì hú wàn nián qī wú shēng yī nán yī nǚ, qí xiōng xiāng lián, yú gè yì tǐ, nǎi xī zhī, zé jiē sǐ yòu chǎn, fù rán, jù nán yě, suì yù zhī, zhì shì sì suì, yǐ xiàn yú cháo.
儀鳳三年四月,涇州獻二小兒,連心異體。初,鶉觚縣衛士胡萬年妻吳生一男 一女,其胸相連,余各異體,乃析之,則皆死;又產,復然,俱男也,遂育之,至 是四歲,以獻於朝。
yǒng lóng yuán nián, zhǎng ān huò nǚ bá, zhǎng chǐ yǒu èr cùn, qí zhuàng guài yì. shī yuē: hàn bá wèi nüè, rú yán rú fén. shì suì qiū, bù yǔ, zhì yú míng nián zhēng yuè.
永隆元年,長安獲女魃,長尺有二寸,其狀怪異。《詩》曰:「旱魃為虐,如 炎如焚。」是歲秋,不雨,至於明年正月。
yǒng lóng èr nián jiǔ yuè, wàn nián xiàn nǚ zǐ liú níng jìng yī bái yī, cóng zhě shù rén, shēng tài shǐ lìng tīng, wèn bǐ yǒu hé zāi yì. lìng zhí zhī yǐ wén. shì yè, huì xīng jiàn. tài shǐ sī tiān wén lì hòu, wáng zhě suǒ yǐ fèng ruò tiān dào gōng shòu mín shí zhě, fēi nǚ zǐ suǒ dāng wèn.
永隆二年九月,萬年縣女子劉凝靜衣白衣,從者數人,升太史令廳,問比有何 災異。令執之以聞。是夜,彗星見。太史司天文、歷候,王者所以奉若天道、恭授 民時者,非女子所當問。
zài chū zhōng, fú zhōu mín fàn duān huà wèi hǔ.
載初中,涪州民范端化為虎。
shén gōng yuán nián yī yuè gēng zǐ, yǒu rén zǒu rù duān mén, yòu rù zé tiān mén, zhì tōng tiān gōng, hūn jí zhàng wèi bù zhī jué. shí lái jùn chén bì chǎn ròu kuài rú èr shēng qì, pōu zhī yǒu chì chóng, xū yú huà wèi fēng, shì rén ér qù.
神功元年一月庚子,有人走入端門,又入則天門,至通天宮,閽及仗衛不之覺。 時來俊臣婢產肉塊如二升器,剖之有赤蟲,須臾化為蜂,螫人而去。
jiǔ shì èr nián zhēng yuè, chéng zhōu yǒu dà rén jī jiàn.
久視二年正月,成州有大人跡見。
zhǎng ān zhōng, chēn zhōu zuǒ shǐ yīn bìng huà wèi hǔ, yù shí qí sǎo, qín zhī, nǎi rén yě, suī wèi quán huà, ér hǔ máo shēng yǐ.
長安中,郴州佐史因病化為虎,欲食其嫂,擒之,乃人也,雖未全化,而虎毛 生矣。
tài jí yuán nián, kuáng rén duàn wàn qiān qián rù chéng tiān mén, dēng tài jí diàn, shēng yù chuáng, zì chēng tiān zǐ, qiě yán: wǒ lǐ ān guó yě, rén xiāng wǒ nián sān shí èr dāng wèi tiān zǐ.
太極元年,狂人段萬謙潛入承天門,登太極殿,升御床,自稱天子,且言: 「我李安國也,人相我年三十二當為天子。」
kāi yuán èr shí sān nián sì yuè, jì zhōu xiàn zhǎng rén lǐ jiā chǒng, bā chǐ yǒu wǔ cùn.
開元二十三年四月,冀州獻長人李家寵,八尺有五寸。
dà lì shí nián èr yuè, zhāo yīng fù rén zhāng chǎn yī nán èr nǚ.
大曆十年二月,昭應婦人張產一男二女。
zhēn yuán bā nián zhēng yuè dīng hài, xǔ zhōu rén lǐ gǒu ér chí zhàng shàng hán yuán diàn jī lán kǎn, fú zhū. shí nián sì yuè, héng zhōu yǒu jù rén jī jiàn. shí wǔ nián zhēng yuè wù shēn, kuáng rén liú zhōng yì yín tái, chēng bái qǐ lìng shàng biǎo, tiān xià yǒu huǒ zāi. shí qī nián shí yī yuè, hàn lín dài zhào dài shǎo píng sǐ shí yǒu liù rì ér sū. shì suì, xuān zhōu nán líng xiàn chéng lǐ yí sǐ, yǐ bìn sān shí rì ér sū.
貞元八年正月丁亥,許州人李狗兒持仗上含元殿擊欄檻,伏誅。十年四月,恆 州有巨人跡見。十五年正月戊申,狂人劉忠詣銀台,稱白起令上表,天下有火災。 十七年十一月,翰林待詔戴少平死十有六日而蘇。是歲,宣州南陵縣丞李嶷死,已 殯三十日而蘇。
yuán hé èr nián, shāng zhōu hóng yá yě yì fū jiāng huà wèi hǔ, zhòng yǐ shuǐ wò zhī, bù guǒ huà.
元和二年,商州洪崖冶役夫將化為虎,眾以水沃之,不果化。
zhǎng qìng sì nián sān yuè, mín xú zhōng xìn qián rù yù táng mén.
長慶四年三月,民徐忠信潛入浴堂門。
bǎo lì èr nián shí èr yuè, yán zhōu rén hè wén qī yī chǎn sì nán.
寶曆二年十二月,延州人賀文妻一產四男。
dà hé èr nián shí yuè, kuáng rén liú dé guǎng rù hán yuán diàn.
大和二年十月,狂人劉德廣入含元殿。
xián tōng qī nián, wèi zhōu yǒu rén shēng jué cùn xǔ. zhàn yuē: tiān xià yǒu bīng. shí sān nián sì yuè, tài yuán jìn yáng mín jiā yǒu yīng ér, liǎng tóu yì jǐng, sì shǒu lián zú. cǐ tiān xià bù yī zhī yāo. shì suì, mín huáng fǔ jí nián shí sì, bào zhǎng qī chǐ yú, zhǎng chuài dà jué, sān bèi rú chū, suì yú sǐ.
咸通七年,渭州有人生角寸許。占曰:「天下有兵。」十三年四月,太原晉陽 民家有嬰兒,兩頭異頸,四手聯足。此天下不一之妖。是歲,民皇甫及年十四,暴 長七尺余,長啜大嚼,三倍如初,歲余死。
gān fú liù nián qiū, shǔ jùn fù rén yǐn shēng zǐ shǒu rú shǐ, mù zài shuí xià. zhàn yuē: jūn shī dào.
乾符六年秋,蜀郡婦人尹生子首如豕,目在脽下。占曰:「君失道。」
guāng qǐ yuán nián, xí zhōu wēn quán mín jiā yǒu sǐ zhě, jì zàng qiě bàn yuè, xíng rén wén shēng hū dì xià, qí jiā fā zhī, zé fù shēng, suì yú nǎi sǐ. èr nián chūn, fèng xiáng méi xiàn nǚ zǐ wèi fén huà wèi zhàng fū, xún rì ér sǐ. jīng fáng yì chuán yuē: zī wèi yīn chāng, zéi rén wèi wáng.
光啟元年,隰州溫泉民家有死者,既葬且半月,行人聞聲呼地下,其家發之, 則復生,歲余乃死。二年春,鳳翔郿縣女子未枌化為丈夫,旬日而死。京房《易傳》 曰:「茲謂陰昌,賊人為王。」
dà shùn yuán nián liù yuè, zī zhōu bīng wáng quán yì qī rú yùn, jué wù jiàn xià rù gǔ, zhì zú dà mǔ, tòng shén, chè ér shēng zhū rú dàn wán, jiàn zhǎng dà rú bēi.
大順元年六月,資州兵王全義妻如孕,覺物漸下入股,至足大拇,痛甚,坼而 生珠如彈丸,漸長大如杯。
tiān yòu èr nián wǔ yuè, yǐng zhōu rǔ yīn mín péng wén qī yī chǎn sān nán.
天祐二年五月,潁州汝陰民彭文妻一產三男。
yì
△疫
zhēn guān shí nián, guān nèi hé dōng dà yì. shí wǔ nián sān yuè, zé zhōu yì. shí liù nián xià, gǔ jīng xú dài guó wǔ zhōu yì. shí qī nián xià, tán háo lú sān zhōu yì. shí bā nián, lú háo bā pǔ chēn wǔ zhōu yì. èr shí èr nián, qīng zhōu dà yì yǒng huī liù nián sān yuè, chǔ zhōu dà yì.
貞觀十年,關內、河東大疫。十五年三月,澤州疫。十六年夏,谷、涇、徐、 戴、虢五州疫。十七年夏,潭、濠、廬三州疫。十八年,廬、濠、巴、普、郴五州 疫。二十二年,卿州大役永徽六年三月,楚州大役。
yǒng chún yuán nián dōng, dà yì, liǎng jīng sǐ zhě xiāng zhěn yú lù. zhàn yuē: guó jiāng yǒu xù, zé xié luàn zhī qì xiān bèi yú mín, gù yì.
永淳元年冬,大疫,兩京死者相枕於路。占曰:「國將有恤,則邪亂之氣先被 於民,故疫。」
jǐng lóng yuán nián xià, zì jīng shī zhì shān dōng hé běi yì, sǐ zhě qiān shù.
景龍元年夏,自京師至山東、河北疫,死者千數。
bǎo yīng yuán nián, jiāng dōng dà yì, sǐ zhě guò bàn.
寶應元年,江東大疫,死者過半。
zhēn yuán liù nián xià, huái nán, zhè xī fú jiàn dào yì.
貞元六年夏,淮南,浙西、福建道疫。
yuán hé yuán nián xià, zhè dōng dà yì, sǐ zhě tài bàn.
元和元年夏,浙東大疫,死者太半。
dà hé liù nián chūn, zì jiàn nán zhì zhè xī dà yì.
大和六年春,自劍南至浙西大疫。
kāi chéng wǔ nián xià, fú jiàn tái míng sì zhōu yì.
開成五年夏,福、建、台、明四州疫。
xián tōng shí nián, xuān shè liǎng zhè yì.
咸通十年,宣、歙、兩浙疫。
dà shùn èr nián chūn, huái nán yì, sǐ zhě shí sān sì.
大順二年春,淮南疫,死者十三四。
tiān míng
△天鳴
tiān bǎo shí sì zài wǔ yuè, tiān míng, shēng ruò léi. zhàn yuē: rén jūn yǒu yōu.
天寶十四載五月,天鳴,聲若雷。占曰:「人君有憂。」
zhēn yuán èr shí yī nián bā yuè, tiān míng, zài xī běi.
貞元二十一年八月,天鳴,在西北。
zhōng hé sān nián sān yuè, zhè xī tiān míng, shēng rú zhuǎn mó. wú yún ér yǔ.
中和三年三月,浙西天鳴,聲如轉磨。無雲而雨。
yuán hé shí èr nián zhēng yuè yǐ yǒu, xīng jiàn ér yǔ. zhàn yuē: wú yún ér yǔ, shì wèi tiān qì.
元和十二年正月乙酉,星見而雨。占曰:「無雲而雨,是謂天泣。」
yǔn shí
△隕石
yǒng huī sì nián bā yuè jǐ hài, yǔn shí yú tóng zhōu féng yì shí bā, guāng yào, yǒu shēng rú léi. jìn xīng yǔn ér huà yě. shù mín wéi xīng, zài shàng ér yǔn, mín qù qí shàng zhī xiàng. yī yuē: rén jūn wèi zhà wàng suǒ bì zé rán.
永徽四年八月己亥,隕石於同州馮翊十八,光耀,有聲如雷。近星隕而化也。 庶民惟星,在上而隕,民去其上之象。一曰:「人君為詐妄所蔽則然。」