wǔ xíng sān
五行三
wǔ xíng chuán yuē:" jiǎn zōng miào, bù dǎo cí, fèi jì sì, nì tiān shí, zé shuǐ bù rùn xià." wèi shuǐ shī qí xìng, bǎi chuān nì yì, huài xiāng yì, nì rén mín ér wèi zāi yě. yòu yuē:" tīng zhī bù cōng, shì wèi bù móu. jué jiù jí, jué fá cháng hán, jué jí pín. shí zé yǒu gǔ yāo, shí zé yǒu shǐ huò, shí zé yǒu ěr ē, shí zé yǒu léi diàn shuāng xuě yǔ báo hēi shěng hēi xiáng, wéi huǒ lì shuǐ."
《五行传》曰:“简宗庙,不祷祠,废祭祀,逆天时,则水不润下。”谓水失 其性,百川逆溢,坏乡邑,溺人民而为灾也。又曰:“听之不聪,是谓不谋。厥咎 急,厥罚常寒,厥极贫。时则有鼓妖,时则有豕祸,时则有耳痾,时则有雷电、霜、 雪、雨、雹、黑眚黑祥,惟火沴水。”
shuǐ bù rùn xià
△水不润下
zhēn guān sān nián qiū, bèi qiáo yùn sì yí xú háo sū lǒng jiǔ zhōu shuǐ. shuǐ, tài yīn zhī qì yě. ruò chén dào zhuān, nǚ yè xíng, yí dí qiáng, xiǎo rén dào cháng, yán xíng yǐ chěng, xià mín bù kān qí yōu, zé yīn lèi shèng, qí qì yīng ér shuǐ zhì qí zhé jiàn yú tiān, yuè jí chén xīng yǔ liè xīng zhī sī shuǐ zhě wèi zhī biàn, ruò qī yào xún zhōng dào zhī běi, jiē shuǐ xiáng yě. sì nián qiū, xǔ dài jí sān zhōu shuǐ. qī nián bā yuè, shān dōng hé nán zhōu sì shí dà shuǐ. bā nián qī yuè, shān dōng jiāng huái dà shuǐ. shí nián, guān dōng jí huái hǎi páng zhōu èr shí bā dà shuǐ. shí yī nián qī yuè guǐ wèi, huáng qì jì tiān, dà yǔ, gǔ shuǐ yì, rù luò yáng gōng, shēn sì chǐ, huài zuǒ yè mén, huǐ guān sì shí jiǔ luò shuǐ piào liù bǎi yú jiā. jiǔ yuè dīng hài, hé yì, huài shǎn zhōu zhī hé běi xiàn jí tài yuán cāng, huǐ hé yáng zhōng shui dān. shí liù nián qiū, xú dài èr zhōu dà shuǐ. shí bā nián qiū, gǔ xiāng yù jīng xú zǐ zhōng mián sòng bó shí zhōu dà shuǐ. shí jiǔ nián qiū, mì yì èr zhōu shuǐ, hài jià. èr shí yī nián bā yuè, hé běi dà shuǐ, quán zhōu hǎi yì, huān zhōu shuǐ. èr shí èr nián xià, lú yuè xú jiāo yú děng zhōu shuǐ.
贞观三年秋,贝、谯、郓、泗、沂、徐、豪、苏、陇九州水。水,太阴之气也。 若臣道颛,女谒行,夷狄强,小人道长,严刑以逞,下民不堪其忧,则阴类胜,其 气应而水至;其谪见于天,月及辰星与列星之司水者为之变,若七曜循中道之北, 皆水祥也。四年秋,许、戴、集三州水。七年八月,山东、河南州四十大水。八年 七月,山东、江淮大水。十年,关东及淮海旁州二十八大水。十一年七月癸未,黄 气际天,大雨,谷水溢,入洛阳宫,深四尺,坏左掖门,毁官寺十九;洛水漂六百 余家。九月丁亥,河溢,坏陕州之河北县及太原仓,毁河阳中氵单。十六年秋,徐、 戴二州大水。十八年秋,谷、襄、豫、荆、徐、梓、忠、绵、宋、亳十州大水。十 九年秋,泌、易二州水,害稼。二十一年八月,河北大水,泉州海溢,驩州水。二 十二年夏,泸、越、徐、交、渝等州水。
yǒng huī yuán nián liù yuè, xīn fēng wèi nán dà yǔ, líng kǒu shān shuǐ bào chū, piào lú shè xuān shè ráo cháng děng zhōu dà yǔ, shuǐ, nì sǐ zhě shù bǎi rén. qiū, qí dìng děng zhōu shí liù shuǐ. èr nián qiū, biàn dìng pú bó děng zhōu shuǐ. sì nián, háng kuí guǒ zhōng děng zhōu shuǐ. wǔ nián wǔ yuè dīng chǒu yè, dà yǔ, lín yóu xiàn shān shuǐ chōng wàn nián gōng xuán wǔ mén, rù qǐn diàn, wèi shì yǒu nì sǐ zhě. liù yuè hé běi dà shuǐ, hū tuó yì, sǔn wǔ qiān yú jiā. liù nián liù yuè, shāng zhōu dà shuǐ. qiū, jì yí mì yǎn huá biàn zhèng wù děng zhōu shuǐ, hài jià luò zhōu dà shuǐ, huǐ tiān jīn qiáo. shí yuè, qí zhōu hé yì.
永徽元年六月,新丰、渭南大雨,零口山水暴出,漂庐舍;宣、歙、饶、常等 州大雨,水,溺死者数百人。秋,齐、定等州十六水。二年秋,汴、定、濮、亳等 州水。四年,杭、夔、果、忠等州水。五年五月丁丑夜,大雨,麟游县山水冲万年 宫玄武门,入寝殿,卫士有溺死者。六月河北大水,滹沱溢,损五千余家。六年六 月,商州大水。秋,冀、沂、密、兗、滑、汴、郑、婺等州水,害稼;洛州大水, 毁天津桥。十月,齐州河溢。
xiǎn qìng yuán nián qī yuè, xuān zhōu jīng xiàn shān shuǐ bào chū, píng dì sì zhàng, nì sǐ zhě èr qiān yú rén. jiǔ yuè, kuò zhōu bào fēng yǔ, hǎi shuǐ yì, huài ān gù yǒng jiā èr xiàn. sì nián qī yuè, lián zhōu shān shuǐ bào chū, piào qī bǎi yú jiā.
显庆元年七月,宣州泾县山水暴出,平地四丈,溺死者二千余人。九月,括州 暴风雨,海水溢,坏安固、永嘉二县。四年七月,连州山水暴出,漂七百余家。
lín dé èr nián liù yuè, fū zhōu dà shuǐ, huài jū rén lú shè.
麟德二年六月,鄜州大水,坏居人庐舍。
zǒng zhāng èr nián liù yuè, kuò zhōu dà fēng yǔ, hǎi yì, huài yǒng jiā ān gù èr xiàn, nì sǐ zhě jiǔ qiān qī shí rén jì zhōu dà yǔ, shuǐ píng dì shēn yī zhàng, huài mín jū wàn jiā.
总章二年六月,括州大风雨,海溢,坏永嘉、安固二县,溺死者九千七十人; 冀州大雨,水平地深一丈,坏民居万家。
xián hēng yuán nián wǔ yuè bǐng xū, dà yǔ, shān shuǐ yì, nì sǐ wǔ qiān yú rén. èr nián bā yuè, xú zhōu shān shuǐ piào bǎi yú jiā. sì nián qī yuè, wù zhōu dà yǔ, shān shuǐ bào zhǎng, nì sǐ wǔ qiān yú rén.
咸亨元年五月丙戌,大雨,山水溢,溺死五千余人。二年八月,徐州山水漂百 余家。四年七月,婺州大雨,山水暴涨,溺死五千余人。
shàng yuán sān nián bā yuè, qīng zhōu dà fēng, hǎi yì, piào jū rén wǔ qiān yú jiā qí zī děng qī zhōu dà shuǐ.
上元三年八月,青州大风,海溢,漂居人五千余家;齐、淄等七州大水。
yǒng lóng yuán nián jiǔ yuè, hé nán hé běi dà shuǐ, nì sǐ zhě shén zhòng. èr nián bā yuè, hé nán hé běi dà shuǐ, huài mín jū shí wàn yú jiā.
永隆元年九月,河南、河北大水,溺死者甚众。二年八月,河南、河北大水, 坏民居十万余家。
yǒng chún yuán nián wǔ yuè bǐng wǔ, dōng dōu lián rì shù yǔ yǐ mǎo, luò shuǐ yì, huài tiān jīn qiáo jí zhōng qiáo, piào jū mín qiān yú jiā. liù yuè yǐ hài, jīng shī dà yǔ, shuǐ píng dì shēn shù chǐ. qiū, shān dōng dà yǔ, shuǐ, dà jī. èr nián qī yuè jǐ sì, hé yì, huài hé yáng qiáo. bā yuè, héng zhōu hū tuó hé jí shān shuǐ bào yì, hài jià.
永淳元年五月丙午,东都连日澍雨;乙卯,洛水溢,坏天津桥及中桥,漂居民 千余家。六月乙亥,京师大雨,水平地深数尺。秋,山东大雨,水,大饥。二年七 月己巳,河溢,坏河阳桥。八月,恒州滹沱河及山水暴溢,害稼。
wén míng yuán nián qī yuè, wēn zhōu dà shuǐ, piào qiān yú jiā kuò zhōu xī shuǐ bào zhǎng, nì sǐ bǎi yú rén.
文明元年七月,温州大水,漂千余家;括州溪水暴涨,溺死百余人。
rú yì yuán nián sì yuè, luò shuǐ yì, huài yǒng chāng qiáo, piào jū mín sì bǎi yú jiā. qī yuè, luò shuǐ yì, piào jū mín wǔ qiān yú jiā. bā yuè, hé yì, huài hé yáng xiàn.
如意元年四月,洛水溢,坏永昌桥,漂居民四百余家。七月,洛水溢,漂居民 五千余家。八月,河溢,坏河阳县。
cháng shòu èr nián wǔ yuè, dì zhōu hé yì, huài jū mín èr qiān yú jiā. shì suì, hé yáng zhōu shí yī shuǐ.
长寿二年五月,棣州河溢,坏居民二千余家。是岁,河阳州十一水。
wàn suì tōng tiān yuán nián bā yuè, xú zhōu dà shuǐ, hài jià.
万岁通天元年八月,徐州大水,害稼。
shén gōng yuán nián sān yuè, kuò zhōu shuǐ, huài mín jū qī bǎi yú jiā. shì suì, hé nán zhōu shí jiǔ, shuǐ.
神功元年三月,括州水,坏民居七百余家。是岁,河南州十九,水。
shèng lì èr nián qī yuè bǐng chén, shén dōu dà yǔ, luò shuǐ huài tiān jīn qiáo. qiū, shuǐ yì huái zhōu, piào qiān yú jiā. sān nián sān yuè xīn hài, hóng zhōu shuǐ, piào qiān yú jiā, nì sǐ sì bǎi yú rén.
圣历二年七月丙辰,神都大雨,洛水坏天津桥。秋,水溢怀州,漂千余家。三 年三月辛亥,鸿州水,漂千余家,溺死四百余人。
jiǔ shì yuán nián shí yuè, luò zhōu shuǐ.
久视元年十月,洛州水。
cháng ān sān nián liù yuè, níng zhōu dà yǔ, shuǐ, piào èr qiān yú jiā, nì sǐ qiān yú rén. sì nián bā yuè, yíng zhōu shuǐ, huài mín jū shù qiān jiā.
长安三年六月,宁州大雨,水,漂二千余家,溺死千余人。四年八月,瀛州水, 坏民居数千家。
shén lóng yuán nián sì yuè, yōng zhōu tóng guān xiàn dà yǔ, shuǐ, piào mín jū wǔ bǎi yú jiā. liù yuè, hé běi zhōu shí qī dà shuǐ. qī yuè jiǎ chén, luò shuǐ yì, huài mín jū èr qiān yú jiā. èr nián sì yuè xīn chǒu, luò shuǐ huài tiān jīn qiáo, nì sǐ shù bǎi rén. bā yuè, wèi zhōu shuǐ.
神龙元年四月,雍州同官县大雨,水,漂民居五百余家。六月,河北州十七大 水。七月甲辰,洛水溢,坏民居二千余家。二年四月辛丑,洛水坏天津桥,溺死数 百人。八月,魏州水。
jǐng lóng sān nián qī yuè, lǐ shuǐ yì, hài jià. jiǔ yuè, mì zhōu shuǐ, huài mín jū shù bǎi jiā.
景龙三年七月,澧水溢,害稼。九月,密州水,坏民居数百家。
kāi yuán sān nián, hé nán hé běi shuǐ. sì nián qī yuè dīng yǒu, luò shuǐ yì, chén zhōu shù bǎi sōu. wǔ nián liù yuè jiǎ shēn, chán shuǐ yì, nì sǐ zhě qiān yú rén gǒng xiàn dà shuǐ, huài chéng yì, sǔn mín jū shù bǎi jiā hé nán shuǐ, hài jià. bā nián xià, qì dān kòu yíng zhōu, fā guān zhōng zú yuán zhī, sù miǎn chí zhī quē mén, yíng gǔ shuǐ shàng, yè bàn, shān shuǐ bào zhì, wàn yú rén jiē nì sǐ. liù yuè gēng yín yè, gǔ luò yì, rù xī shàng yáng gōng, gōng rén sǐ zhě shí qī bā, jī nèi zhū xiàn tián jià lú shè dàng jǐn, zhǎng xián wèi bīng nì sǐ qiān yú rén, jīng shī xìng dào fāng yī xī xiàn wèi chí, jū mín wǔ bǎi yú jiā jiē méi bú jiàn. shì nián, dèng zhōu sān yā kǒu dà shuǐ sāi gǔ, huò jiàn èr xiǎo ér yǐ shuǐ xiàng wò, xū yú, yǒu shé dà shí wéi, zhāng kǒu yǎng tiān, rén huò zhuó shè zhī, é ér bào léi yǔ, piào nì shù bǎi jiā. shí nián wǔ yuè xīn yǒu, yī shuǐ yì, huǐ dōng dōu chéng dōng nán yú, píng dì shēn liù chǐ hé nán xǔ xiān yù chén rǔ táng dèng děng zhōu dà shuǐ, hài jià, piào méi mín jū, nì sǐ zhě shén zhòng. liù yuè, bó zhōu, dì zhōu hé jué. shí èr nián liù yuè, yù zhōu dà shuǐ. bā yuè, yǎn zhōu dà shuǐ. shí sì nián qiū, tiān xià zhōu wǔ shí, shuǐ, hé nán hé běi yóu shén, hé jí zhī chuān jiē yì, huái wèi zhèng huá biàn pú rén huò cháo huò zhōu yǐ jū, sǐ zhě qiān jì rùn zhōu dà fēng zì dōng běi, hǎi tāo méi guā bù. shí wǔ nián wǔ yuè, jìn zhōu dà shuǐ. qī yuè, dèng zhōu dà shuǐ, nì sǐ shù qiān rén luò shuǐ yì, rù fū chéng, píng dì zhàng yú, sǐ zhě wú suàn, huài tóng zhōu chéng shì jí féng yì xiàn, piào jū mín èr qiān yú jiā. bā yuè, jiàn gǔ yì, huǐ miǎn chí xiàn. shì qiū, tiān xià zhōu liù shí sān dà shuǐ, hài jià jí jū rén lú shè, hé běi yóu shén. shí qī nián bā yuè bǐng yín, yuè zhōu dà shuǐ, huài zhōu xiàn chéng, shí bā nián liù yuè rén wǔ, dōng dōu chán shuǐ nì yáng chǔ děng zhōu zū chuán, luò shuǐ huài tiān jīn yǒng jì èr qiáo jí mín jū qiān yú jiā. shí jiǔ nián qiū, hé nán shuǐ, hài jià. èr shí nián qiū, sòng huá yǎn yùn děng zhōu dà shuǐ. èr shí èr nián qiū, guān fǔ hé nán zhōu shí yú shuǐ, hài jià. èr shí qī nián sān yuè, lǐ yuán jiāng děng zhōu shuǐ. èr shí bā nián shí yuè, hé nán jùn shí sān shuǐ. èr shí jiǔ nián qī yuè, yī luò jí zhī chuān jiē yì, hài jià, huǐ tiān jīn qiáo jí dōng xī cáo shàng yáng gōng zhàng shě, nì sǐ qiān yú rén. shì qiū, hé nán hé běi jùn èr shí sì shuǐ, hài jià.
开元三年,河南、河北水。四年七月丁酉,洛水溢,沉舟数百艘。五年六月甲 申,瀍水溢,溺死者千余人;巩县大水,坏城邑,损民居数百家;河南水,害稼。 八年夏,契丹寇营州,发关中卒援之,宿渑池之缺门,营谷水上,夜半,山水暴至, 万余人皆溺死。六月庚寅夜,谷、洛溢,入西上阳宫,宫人死者十七八,畿内诸县 田稼庐舍荡尽,掌闲卫兵溺死千余人,京师兴道坊一夕陷为池,居民五百余家皆没 不见。是年,邓州三鸦口大水塞谷,或见二小儿以水相沃,须臾,有蛇大十围,张 口仰天,人或斫射之,俄而暴雷雨,漂溺数百家。十年五月辛酉,伊水溢,毁东都 城东南隅,平地深六尺;河南许、仙、豫、陈、汝、唐、邓等州大水,害稼,漂没 民居,溺死者甚众。六月,博州,棣州河决。十二年六月,豫州大水。八月,兗州 大水。十四年秋,天下州五十,水,河南、河北尤甚,河及支川皆溢,怀、卫、郑、 滑、汴、濮人或巢或舟以居,死者千计;润州大风自东北,海涛没瓜步。十五年五 月,晋州大水。七月,邓州大水,溺死数千人;洛水溢,入鄜城,平地丈余,死者 无算,坏同州城市及冯翊县,漂居民二千余家。八月,涧、谷溢,毁渑池县。是秋, 天下州六十三大水,害稼及居人庐舍,河北尤甚。十七年八月丙寅,越州大水,坏 州县城,十八年六月壬午,东都瀍水溺扬、楚等州租船,洛水坏天津、永济二桥及 民居千余家。十九年秋,河南水,害稼。二十年秋,宋、滑、兗、郓等州大水。二 十二年秋,关辅、河南州十余水,害稼。二十七年三月,澧、袁、江等州水。二十 八年十月,河南郡十三水。二十九年七月,伊、洛及支川皆溢,害稼,毁天津桥及 东西漕、上阳宫仗舍,溺死千余人。是秋,河南、河北郡二十四水,害稼。
tiān bǎo sì zài jiǔ yuè, hé nán huái yáng suī yáng qiáo sì jùn shuǐ. shí zài, guǎng líng dà fēng jià hǎi cháo, shěn jiāng kǒu chuán shù qiān sōu. shí sān zài jiǔ yuè, dōng dōu chán luò yì, huài shí jiǔ fāng.
天宝四载九月,河南、淮阳、睢阳、谯四郡水。十载,广陵大风驾海潮,沈江 口船数千艘。十三载九月,东都瀍、洛溢,坏十九坊。
guǎng dé yuán nián jiǔ yuè, dà yǔ, shuǐ píng dì shù chǐ, shí tǔ bō kòu jīng jī, yǐ shuǐ zì kuì qù. èr nián wǔ yuè, dōng dōu dà yǔ, luò shuǐ yì, piào èr shí yú fāng hé nán zhū zhōu shuǐ.
广德元年九月,大雨,水平地数尺,时吐蕃寇京畿,以水自溃去。二年五月, 东都大雨,洛水溢,漂二十余坊;河南诸州水。
dà lì yuán nián qī yuè, luò shuǐ yì. èr nián qiū, hú nán jí hé dōng hé nán huái nán zhè dōng xī fú jiàn děng dào zhōu wǔ shí wǔ shuǐ zāi. qī nián èr yuè, jiāng zhōu jiāng yì. shí nián qī yuè, háng zhōu hǎi yì. shí yī nián qī yuè wù zǐ, yè shù yǔ, jīng shī píng dì shuǐ chǐ yú, gōu qú zhǎng yì, huài mín jū qiān yú jiā. shí èr nián qiū, jīng jī jí sòng bó huá sān zhōu dà yǔ shuǐ, hài jià, hé nán yóu shén, píng dì shēn wǔ chǐ, hé yì.
大历元年七月,洛水溢。二年秋,湖南及河东、河南、淮南、浙东西、福建等 道州五十五水灾。七年二月,江州江溢。十年七月,杭州海溢。十一年七月戊子, 夜澍雨,京师平地水尺余,沟渠涨溢,坏民居千余家。十二年秋,京畿及宋、亳、 滑三州大雨水,害稼,河南尤甚,平地深五尺,河溢。
jiàn zhōng yuán nián, yōu zhèn wèi bó dà yǔ, yì shuǐ hū tuó héng liú, zì shān ér xià, zhuǎn shí zhé shù, shuǐ gāo zhàng yú, miáo jià dàng jǐn.
建中元年,幽、镇、魏、博大雨,易水、滹沱横流,自山而下,转石折树,水 高丈余,苗稼荡尽。
zhēn yuán èr nián liù yuè dīng yǒu, dà fēng yǔ, jīng chéng tōng qú shuǐ shēn shù chǐ, yǒu nì sǐ zhě. dōng dōu hé nán jīng nán huái nán jiāng hé yì. sān nián sān yuè, dōng dōu hé nán jiāng líng biàn yáng děng zhōu dà shuǐ. sì nián bā yuè, bà shuǐ bào yì, shā bǎi yú rén. bā nián qiū, zì jiāng huái jí jīng xiāng chén sòng zhì yú hé shuò zhōu sì shí yú dà shuǐ, hài jià, nì sǐ èr wàn yú rén, piào méi chéng guō lú shè, yōu zhōu píng dì shuǐ shēn èr zhàng, xú zhèng zhuō jì tán píng děng zhōu, jiē shēn zhàng yú. bā nián liù yuè, huái shuǐ yì, píng dì qī chǐ, méi sì zhōu chéng. shí yī nián shí yuè, lǎng shǔ èr zhōu jiāng yì. shí èr nián sì yuè, fú jiàn èr zhōu dà shuǐ, lán zhōu bào yǔ, shuǐ shēn èr zhàng. shí sān nián qī yuè, huái shuǐ yì yú bó zhōu. shí bā nián chūn, shēn guāng cài děng zhōu dà shuǐ.
贞元二年六月丁酉,大风雨,京城通衢水深数尺,有溺死者。东都、河南、荆 南、淮南江河溢。三年三月,东都、河南、江陵、汴扬等州大水。四年八月,灞水 暴溢,杀百余人。八年秋,自江淮及荆、襄、陈、宋至于河朔州四十余大水,害稼, 溺死二万余人,漂没城郭庐舍,幽州平地水深二丈,徐、郑、涿、蓟、檀、平等州, 皆深丈余。八年六月,淮水溢,平地七尺,没泗州城。十一年十月,朗、蜀二州江 溢。十二年四月,福、建二州大水,岚州暴雨,水深二丈。十三年七月,淮水溢于 亳州。十八年春,申、光、蔡等州大水。
yǒng zhēn yuán nián xià, lǎng zhōu zhī xióng wǔ wǔ xī yì. qiū, wǔ líng lóng yáng èr xiàn jiāng shuǐ yì, piào wàn yú jiā. jīng jī cháng ān děng jiǔ xiàn shān shuǐ hài jià.
永贞元年夏,朗州之熊、武五溪溢。秋,武陵、龙阳二县江水溢,漂万余家。 京畿长安等九县山水害稼。
yuán hé yuán nián xià, jīng nán jí shòu yōu xú děng zhōu dà shuǐ. èr nián liù yuè, cài zhōu dà yǔ, shuǐ píng dì shēn shù chǐ. sì nián shí yuè dīng wèi, wèi nán bào shuǐ, piào mín jū èr bǎi yú jiā. liù nián shí yuè, fū fāng qián zhōng shuǐ. qī nián zhēng yuè, zhèn wǔ hé yì, huǐ dōng shòu xiáng chéng wǔ yuè, ráo fǔ qián jí xìn wǔ zhōu bào shuǐ, qián zhōu yóu shén, píng dì yǒu shēn zhì sì zhàng zhě. bā nián wǔ yuè, chén zhōu xǔ zhōu dà yǔ, dà kuí shān cuī, shuǐ liú chū, nì sǐ zhě qiān yú rén. liù yuè gēng yín, dà fēng, huǐ wū yáng wǎ, rén duō yā sǐ jīng shī dà shuǐ, chéng nán shēn zhàng yú, rù míng dé mén, yóu jiàn chē fú. xīn mǎo, wèi shuǐ zhǎng, jué jì. shí suǒ zài bǎi chuān fā yì, duō bù yóu gù dào. cāng zhōu shuǐ lǎo, jìn yán shān děng sì xiàn. jiǔ nián qiū, huái nán jí yuè ān xuān jiāng fǔ yuán děng zhōu dà shuǐ, hài jià. shí yī nián wǔ yuè, jīng jī dà yǔ shuǐ, zhāo yīng yóu shén qú zhōu shān shuǐ hài jià, shēn sān zhàng, huǐ zhōu guō, nì sǐ bǎi yú rén. liù yuè, mì zhōu dà fēng yǔ, hǎi yì, huǐ chéng guō ráo zhōu fú liáng lè píng èr xiàn bào yǔ, shuǐ, piào méi sì qiān yú hù rùn cháng cháo chén xǔ wǔ zhōu jí jīng jī shuǐ, hài jià. bā yuè jiǎ wǔ, wèi shuǐ yì, huǐ zhōng qiáo. shí èr nián liù yuè yǐ yǒu, jīng shī dà yǔ, shuǐ, hán yuán diàn yī zhù qīng, shì zhōng shuǐ shēn sān chǐ, huǐ mín jū èr qiān yú jiā hé nán hé běi dà shuǐ, míng xíng yóu shén, píng dì èr zhàng hé zhōng jiāng líng yōu zé lù jìn xí sū tái yuè zhōu shuǐ, hài jià. shí sān nián liù yuè xīn wèi, huái shuǐ yì. shí wǔ nián qiū, hóng jí xìn cāng děng zhōu shuǐ.
元和元年夏,荆南及寿、幽、徐等州大水。二年六月,蔡州大雨,水平地深数 尺。四年十月丁未,渭南暴水,漂民居二百余家。六年十月,鄜坊、黔中水。七年 正月,振武河溢,毁东受降城;五月,饶、抚、虔、吉、信五州暴水,虔州尤甚, 平地有深至四丈者。八年五月,陈州、许州大雨,大隗山摧,水流出,溺死者千余 人。六月庚寅,大风,毁屋扬瓦,人多压死;京师大水,城南深丈余,入明德门, 犹渐车辐。辛卯,渭水涨,绝济。时所在百川发溢,多不由故道。沧州水潦,浸盐 山等四县。九年秋,淮南及岳、安、宣、江、抚、袁等州大水,害稼。十一年五月, 京畿大雨水,昭应尤甚;衢州山水害稼,深三丈,毁州郭,溺死百余人。六月,密 州大风雨,海溢,毁城郭;饶州浮梁、乐平二县暴雨,水,漂没四千余户;润、常、 潮、陈、许五州及京畿水,害稼。八月甲午,渭水溢,毁中桥。十二年六月乙酉, 京师大雨,水,含元殿一柱倾,市中水深三尺,毁民居二千余家;河南、河北大水, 洺、邢尤甚,平地二丈;河中、江陵、幽泽潞晋隰苏台越州水,害稼。十三年六月 辛未,淮水溢。十五年秋,洪、吉、信、沧等州水。
cháng qìng èr nián qī yuè, hé nán chén xǔ cài děng zhōu dà shuǐ hǎo zhì shān shuǐ piào mín jū sān bǎi yú jiā chù zhōu dà yǔ, shuǐ, píng dì shēn bā chǐ, huài chéng yì sāng tián tài bàn. sì nián xià, sū hú èr zhōu dà yǔ, shuǐ, tài hú jué yì mù zhōu jí shòu zhōu zhī huò shān shān shuǐ bào chū yùn cáo pú sān zhōu yǔ, shuǐ huài zhōu chéng mín jū tián jià lüè jǐn xiāng jūn fù yǐng sì zhōu hàn shuǐ yì jué. qiū, hé nán jí chén xǔ èr zhōu shuǐ, hài jià.
长庆二年七月,河南陈、许、蔡等州大水;好畤山水漂民居三百余家;处州大 雨,水,平地深八尺,坏城邑、桑田太半。四年夏,苏、湖二州大雨,水,太湖决 溢;睦州及寿州之霍山山水暴出;郓、曹、濮三州雨,水坏州城、民居、田稼略尽; 襄、均、复、郢四州汉水溢决。秋,河南及陈、许二州水,害稼。
bǎo lì yuán nián qiū, fū fāng èr zhōu bào shuǐ yǎn hǎi huá sān zhōu jí jīng jī fèng tiān děng liù xiàn shuǐ, hài jià.
宝历元年秋,鄜、坊二州暴水;兗、海、华三州及京畿奉天等六县水,害稼。
dà hé èr nián xià, jīng jī jí chén huá èr zhōu shuǐ, hài jià hé yáng shuǐ, píng dì wǔ chǐ hé jué, huài dì zhōu chéng yuè zhōu dà fēng, hǎi yì hé nán yùn cáo pú zī qīng qí dé yǎn hǎi děng zhōu bìng dà shuǐ. sān nián sì yuè, tóng guān xiàn bào shuǐ, piào méi èr bǎi yú jiā sòng bó xú děng zhōu dà shuǐ, hài jià. sì nián xià, jiāng shuǐ yì, méi shū zhōu tài hú sù sōng wàng jiāng sān xiàn mín tián shù bǎi hù fū fāng shuǐ, piào sān bǎi yú jiā zhè xī zhè dōng xuān shè jiāng xī fū fāng shān nán dōng dào huái nán jīng jī hé nán jiāng nán jīng xiāng è yuè hú nán dà shuǐ, jiē hài jià. wǔ nián liù yuè, xuán wǔ jiāng zhǎng, gāo èr zhàng, yì rù zǐ zhōu luó chéng huái xī zhè dōng zhè xī jīng xiāng yuè è dōng chuān dà shuǐ, hài jià. liù nián èr yuè, sū hú èr zhōu dà shuǐ. liù yuè, xú zhōu dà yǔ, huài mín jū jiǔ bǎi yú jiā. qī nián qiū, zhè xī jí yáng chǔ shū lú shòu chú hé xuān děng zhōu dà shuǐ, hài jià. bā nián qiū, jiāng xī jí xiāng zhōu shuǐ, hài jià qí zhōu hú shuǐ yì chú zhōu dà shuǐ, nì wàn yú hù.
大和二年夏,京畿及陈、滑二州水,害稼;河阳水,平地五尺;河决,坏棣州 城;越州大风,海溢;河南郓、曹、濮、淄、青、齐、德、兗、海等州并大水。三 年四月,同官县暴水,漂没二百余家;宋、亳、徐等州大水,害稼。四年夏,江水 溢,没舒州太湖、宿松、望江三县民田数百户;鄜坊水,漂三百余家;浙西、浙东、 宣歙、江西、鄜坊、山南东道、淮南、京畿、河南、江南、荆襄、鄂岳、湖南大水, 皆害稼。五年六月,玄武江涨,高二丈,溢入梓州罗城;淮西、浙东、浙西、荆襄、 岳鄂、东川大水,害稼。六年二月,苏、湖二州大水。六月,徐州大雨,坏民居九 百余家。七年秋,浙西及扬、楚、舒、庐、寿、滁、和、宣等州大水,害稼。八年 秋,江西及襄州水,害稼;蕲州湖水溢;滁州大水,溺万余户。
kāi chéng yuán nián xià, fèng xiáng lín yóu xiàn bào yǔ, shuǐ, huǐ jiǔ chéng gōng, huài mín shě shù bǎi jiā, sǐ zhě bǎi yú rén. qī yuè, zhèn zhōu hū tuó hé yì, hài jià. sān nián xià, hé jué, jìn zhèng huá wài chéng chén xǔ fū fāng è cáo pú xiāng wèi bó děng zhōu dà shuǐ jiāng hàn zhǎng yì, huài fáng jūn jīng xiāng děng zhōu mín jū jí tián chǎn dài jǐn sū hú chù děng zhōu shuǐ yì rù chéng, chù zhōu píng dì bā chǐ. sì nián qiū, xī chuān cāng jǐng zī qīng dà yǔ, shuǐ, hài jià jí mín lú shè, dé zhōu yóu shén, píng dì shuǐ shēn bā chǐ. wǔ nián qī yuè, zhèn zhōu jí jiāng nán shuǐ.
开成元年夏,凤翔麟游县暴雨,水,毁九成宫,坏民舍数百家,死者百余人。 七月,镇州滹沱河溢,害稼。三年夏,河决,浸郑、滑外城;陈、许、鄜、坊、鄂、 曹、濮、襄、魏、博等州大水;江、汉涨溢,坏房、均、荆、襄等州民居及田产殆 尽;苏、湖、处等州水溢入城,处州平地八尺。四年秋,西川、沧景、淄青大雨, 水,害稼及民庐舍,德州尤甚,平地水深八尺。五年七月,镇州及江南水。
huì chāng yuán nián qī yuè, jiāng nán dà shuǐ, hàn shuǐ huài xiāng jūn děng zhōu mín jū shén zhòng.
会昌元年七月,江南大水,汉水坏襄、均等州民居甚众。
dà zhōng shí èr nián bā yuè, wèi bó yōu zhèn yǎn yùn huá biàn sòng shū shòu hé rùn děng zhōu shuǐ, hài jià xú sì děng zhōu shuǐ shēn wǔ zhàng, piào méi shù wàn jiā. shí sān nián xià, dà shuǐ.
大中十二年八月,魏、博、幽、镇、兗、郓、滑、汴、宋、舒、寿、和、润等 州水,害稼;徐、泗等州水深五丈,漂没数万家。十三年夏,大水。
xián tōng yuán nián, yǐng zhōu dà shuǐ. sì nián rùn liù yuè, dōng dōu bào shuǐ, zì lóng mén huǐ dìng dǐng cháng xià děng mén, piào nì jū rén. qī yuè, dōng dōu xǔ rǔ xú sì děng zhōu dà shuǐ, shāng jià. jiǔ yuè, xiào yì shān shuǐ shēn sān zhàng, pò wǔ láo guān jīn chéng mén sì shuǐ qiáo, liù nián liù yuè, dōng dōu dà shuǐ, piào huài shí èr fāng, nì sǐ zhě shén zhòng. qī nián xià, jiāng huái dà shuǐ. qiū, hé nán dà shuǐ, hài jià. shí sì nián bā yuè, guān dōng hé nán dà shuǐ.
咸通元年,颍州大水。四年闰六月,东都暴水,自龙门毁定鼎、长夏等门,漂 溺居人。七月,东都许、汝、徐、泗等州大水,伤稼。九月,孝义山水深三丈,破 武牢关金城门汜水桥,六年六月,东都大水,漂坏十二坊,溺死者甚众。七年夏, 江淮大水。秋,河南大水,害稼。十四年八月,关东、河南大水。
gān fú sān nián, guān dōng dà shuǐ.
乾符三年,关东大水。
guāng huà sān nián jiǔ yuè, zhè jiāng yì, huài mín jū shén zhòng.
光化三年九月,浙江溢,坏民居甚众。
gān níng sān nián sì yuè, hé pǐ yú huá zhōu, zhū quán zhōng jué qí dī, yīn wèi èr hé, sǎn màn qiān yú lǐ.
乾宁三年四月,河圮于滑州,硃全忠决其堤,因为二河,散漫千余里。
cháng hán
△常寒
xiǎn qìng sì nián èr yuè rén zǐ, dà yǔ xuě. fāng chūn, shǎo yáng yòng shì, ér hán qì xié zhī, gǔ zhàn yǐ wéi rén jūn xíng fǎ bào làn zhī xiàng. jìn cháng hán yě.
显庆四年二月壬子,大雨雪。方春,少阳用事,而寒气胁之,古占以为人君刑 法暴滥之象。近常寒也。
xián hēng yuán nián shí yuè guǐ yǒu, dà xuě, píng dì sān chǐ, rén duō dòng sǐ.
咸亨元年十月癸酉,大雪,平地三尺,人多冻死。
yí fèng sān nián wǔ yuè bǐng yín, gāo zōng zài jiǔ chéng gōng, lín yǔ, dà hán, bīng wèi yǒu dòng sǐ zhě.
仪凤三年五月丙寅,高宗在九成宫,霖雨,大寒,兵卫有冻死者。
kāi yào yuán nián dōng, dà hán.
开耀元年冬,大寒。
jiǔ shì yuán nián sān yuè, dà xuě.
久视元年三月,大雪。
shén lóng yuán nián sān yuè yǐ yǒu, mù zhōu bào hán qiě bīng.
神龙元年三月乙酉,睦州暴寒且冰。
kāi yuán èr shí jiǔ nián jiǔ yuè dīng mǎo, dà yǔ xuě, dà mù yǎn zhé.
开元二十九年九月丁卯,大雨雪,大木偃折。
dà lì sì nián liù yuè fú rì, hán.
大历四年六月伏日,寒。
zhēn yuán yuán nián zhēng yuè wù xū, dà fēng xuě, hán bǐng wǔ, yòu dà fēng xuě, hán, mín jī, duō dòng sǐ zhě. shí èr nián shí èr yuè, dà xuě shén hán, zhú bǎi shì shù duō sǐ. zhàn yuē" yǒu dé zāo xiǎn, jué zāi bào hán." shí jiǔ nián sān yuè, dà xuě. èr shí nián èr yuè gēng xū, shǐ léi, dà yǔ báo, zhèn diàn, dà yǔ xuě. jì léi zé bù dàng xuě, yīn xié yáng yě, rú lǔ yǐn gōng zhī jiǔ nián.
贞元元年正月戊戌,大风雪,寒;丙午,又大风雪,寒,民饥,多冻死者。十 二年十二月,大雪甚寒,竹柏柿树多死。占曰;“有德遭险,厥灾暴寒。”十九年 三月,大雪。二十年二月庚戌,始雷,大雨雹,震电,大雨雪。既雷则不当雪,阴 胁阳也,如鲁隐公之九年。
yuán hé liù nián shí èr yuè, dà hán. bā nián shí yuè, dōng dōu dà hán, shuāng hòu shù cùn, què shǔ duō sǐ. shí èr nián jiǔ yuè jǐ chǒu, yǔ xuě, rén yǒu dòng sǐ zhě. shí wǔ nián bā yuè jǐ mǎo, tóng zhōu yǔ xuě, hài jià.
元和六年十二月,大寒。八年十月,东都大寒,霜厚数寸,雀鼠多死。十二年 九月己丑,雨雪,人有冻死者。十五年八月己卯,同州雨雪,害稼。
cháng qìng yuán nián èr yuè, hǎi zhōu hǎi shuǐ bīng, nán běi èr bǎi lǐ, dōng wàng wú jì.
长庆元年二月,海州海水冰,南北二百里,东望无际。
dà hé liù nián zhēng yuè, yǔ xuě yú yuè, hán shén. jiǔ nián shí èr yuè, jīng shī kǔ hán.
大和六年正月,雨雪逾月,寒甚。九年十二月,京师苦寒。
huì chāng sān nián chūn, hán, dà xuě, jiāng zuǒ yóu shén, mín yǒu dòng sǐ zhě.
会昌三年春,寒,大雪,江左尤甚,民有冻死者。
xián tōng wǔ nián dōng, xí shí fén děng zhōu dà yǔ xuě, píng dì shēn sān chǐ.
咸通五年冬,隰、石、汾等州大雨雪,平地深三尺。
jǐng fú èr nián èr yuè xīn sì, cáo zhōu dà xuě, píng dì èr chǐ.
景福二年二月辛巳,曹州大雪,平地二尺。
tiān fù sān nián sān yuè, zhè xī dà xuě, píng dì sān chǐ yú, qí qì rú yān, qí wèi kǔ. shí èr yuè, yòu dà xuě, jiāng hǎi bīng.
天复三年三月,浙西大雪,平地三尺余,其气如烟,其味苦。十二月,又大雪, 江海冰。
tiān yòu yuán nián jiǔ yuè rén xū shuò, dà fēng, hán rú zhòng dōng. shì dōng, zhè dōng zhè xī dà xuě. wú yuè dì qì cháng yù ér jī xuě, jìn cháng hán yě.
天祐元年九月壬戌朔,大风,寒如仲冬。是冬,浙东、浙西大雪。吴、越地气 常燠而积雪,近常寒也。
gǔ yāo
△鼓妖
wǔ dé sān nián èr yuè dīng chǒu, jīng shī xī nán yǒu shēng rú bēng shān. jìn gǔ yāo yě. shuō zhě yǐ wéi rén jūn bù cōng, wèi zhòng suǒ huò, zé yǒu shēng wú xíng, bù zhī suǒ cóng shēng.
武德三年二月丁丑,京师西南有声如崩山。近鼓妖也。说者以为人君不聪,为 众所惑,则有声无形,不知所从生。
tiān shòu yuán nián jiǔ yuè, jiǎn jiào nèi shǐ zōng qín kè bài rì, wú yún ér léi zhèn. jìn gǔ yāo yě.
天授元年九月,检校内史宗秦客拜日,无云而雷震。近鼓妖也。
zhēn yuán shí sān nián liù yuè bǐng yín, tiān huì, jiē gǔ bù míng.
贞元十三年六月丙寅,天晦,街鼓不鸣。
zhōng hé èr nián shí yuè, xī běi fāng wú yún ér léi.
中和二年十月,西北方无云而雷。
tiān fù sān nián shí yuè jiǎ wǔ, yǒu dà shēng chū yú xuān wǔ jié dù shǐ tīng shì. jìn gǔ yāo yě.
天复三年十月甲午,有大声出于宣武节度使厅事。近鼓妖也。
yú niè
△鱼孽
rú yì zhōng, jì yuán lù jìng chún jiā shuǐ niǎn zhù jiāng huài, yì zhī wèi xīn, zhōng yǒu nián yú zhǎng chǐ yú, yóu shēng. jìn yú niè yě.
如意中,济源路敬淳家水碾柱将坏,易之为薪,中有鲇鱼长尺余,犹生。近鱼 孽也。
kāi yuán sì nián, ān nán dū hù fǔ jiāng zhōng yǒu dà shé, shǒu wěi héng chū liǎng àn, jīng rì ér fǔ, cùn cùn zì duàn. shù rì, jiāng yú jǐn sǐ, bì jiāng ér xià, shí shí wǔ wǔ xiāng fù zhe, jiāng shuǐ chòu.
开元四年,安南都护府江中有大蛇,首尾横出两岸,经日而腐,寸寸自断。数 日,江鱼尽死,蔽江而下,十十五五相附著,江水臭。
shén lóng zhōng, wèi shuǐ yǒu há ma dà rú dǐng, lǐ rén jù guān, shù rì ér shī. shì suì dà shuǐ.
神龙中,渭水有虾蟆大如鼎,里人聚观,数日而失。是岁大水。
yuán hé shí sì nián èr yuè, zhòu, yǒu yú zhǎng chǐ yú, zhuì yú yùn zhōu shì, liáng jiǔ nǎi sǐ. yú shī shuǐ ér zhuì yú shì, bài miè xiàng yě.
元和十四年二月,昼,有鱼长尺余,坠于郓州市,良久乃死。鱼失水而坠于市, 败灭象也。
kāi chéng èr nián sān yuè rén shēn, yǒu dà yú zhǎng liù zhàng, zì hǎi rù huái, zhì háo zhōu zhāo yì, mín shā zhī. jìn yú niè yě.
开成二年三月壬申,有大鱼长六丈,自海入淮,至濠州招义,民杀之。近鱼孽 也。
gān fú liù nián, sì shuǐ hé yú nì liú ér shàng, zhì yuán qǔ píng lù jiè. yú, mín xiàng, nì liú ér shàng, mín bù cóng jūn lìng yě.
乾符六年,汜水河鱼逆流而上,至垣曲、平陆界。鱼,民象,逆流而上,民不 从君令也。
guāng qǐ èr nián, yáng zhōu yǔ yú. zhàn rú yuán hé shí sì nián.
光启二年,扬州雨鱼。占如元和十四年。
huáng
△蝗
wǔ dé liù nián, xià zhōu huáng. huáng zhī cán mín, ruò wú gōng ér lù zhě rán, jiē tān náo zhī suǒ shēng. xiān rú yǐ wéi rén zhǔ shī lǐ fán kē zé hàn, yú luó biàn wéi chóng huáng, gù yǐ shǔ yú niè.
武德六年,夏州蝗。蝗之残民,若无功而禄者然,皆贪挠之所生。先儒以为人 主失礼烦苛则旱,鱼螺变为虫蝗,故以属鱼孽。
zhēn guān èr nián liù yuè, jīng jī hàn huáng. tài zōng zài yuàn zhōng duō huáng zhù zhī yuē:" rén yǐ gǔ wéi mìng, bǎi xìng yǒu guò, zài yǔ yī rén, dàn dāng shí wǒ, wú hài bǎi xìng." jiāng tūn zhī, shì chén jù dì zhì jí, jù yǐ wéi jiàn. dì yuē " suǒ jì yí zāi zhèn gōng, hé jí zhī bì?" suì tūn zhī. shì suì, huáng bù wéi zāi. sān nián wǔ yuè, xú zhōu huáng. qiū, dé dài kuò děng zhōu huáng. sì nián qiū, guān yǎn liáo děng zhōu huáng. èr shí yī nián qiū, qú quán èr zhōu huáng.
贞观二年六月,京畿旱、蝗。太宗在苑中掇蝗祝之曰:“人以谷为命,百姓有 过,在予一人,但当蚀我,无害百姓。”将吞之,侍臣惧帝致疾,遽以为谏。帝曰; “所冀移灾朕躬,何疾之避?”遂吞之。是岁,蝗不为灾。三年五月,徐州蝗。秋, 德、戴、廓等州蝗。四年秋,观、兗、辽等州蝗。二十一年秋,渠、泉二州蝗。
yǒng huī yuán nián, kuí jiàng yōng tóng děng zhōu huáng.
永徽元年,夔、绛、雍、同等州蝗。
yǒng chún yuán nián sān yuè, jīng jī huáng, wú mài miáo. liù yuè, yōng qí lǒng děng zhōu huáng.
永淳元年三月,京畿蝗,无麦苗。六月,雍、岐、陇等州蝗。
cháng shòu èr nián, tái jiàn děng zhōu huáng.
长寿二年,台、建等州蝗。
kāi yuán sān nián qī yuè, hé nán hé běi huáng. sì nián xià, shān dōng huáng, shí jià, shēng rú fēng yǔ. èr shí wǔ nián, bèi zhōu huáng, yǒu bái niǎo shù qiān wàn, qún fēi shí zhī, yī xī ér jǐn, hé jià bù shāng.
开元三年七月,河南、河北蝗。四年夏,山东蝗,蚀稼,声如风雨。二十五年, 贝州蝗,有白鸟数千万,群飞食之,一夕而尽,禾稼不伤。
guǎng dé èr nián qiū, huáng, guān fǔ yóu shén, mǐ dòu qiān qián.
广德二年秋,蝗,关辅尤甚,米斗千钱。
xìng yuán yuán nián qiū, míng huáng zì shān ér dōng jì yú hǎi, huì tiān bì yě, cǎo mù yè jiē jǐn.
兴元元年秋,螟蝗自山而东际于海,晦天蔽野,草木叶皆尽。
zhēn yuán yuán nián xià, huáng, dōng zì hǎi, xī jǐn hé lǒng, qún fēi bì tiān, xún rì bù xī, suǒ zhì cǎo mù yè jí chù máo mǐ yǒu jié yí, è jìn zhěn dào, mín zhēng huáng, pù, yáng qù chì zú ér shí zhī.
贞元元年夏,蝗,东自海,西尽河、陇,群飞蔽天,旬日不息,所至草木叶及 畜毛靡有孑遗,饿殣枕道,民蒸蝗,曝,扬去翅足而食之。
yǒng zhēn yuán nián qiū, chén zhōu huáng.
永贞元年秋,陈州蝗。
yuán hé yuán nián xià, zhèn jì děng zhōu huáng.
元和元年夏,镇、冀等州蝗。
cháng qìng sān nián qiū, hóng zhōu míng huáng hài jià bā wàn qǐng.
长庆三年秋,洪州螟蝗害稼八万顷。
kāi chéng yuán nián xià, zhèn zhōu hé zhōng huáng, hài jià. èr nián liù yuè, wèi bó zhāo yì zī qīng cāng zhōu yǎn hǎi hé nán huáng. sān nián qiū, hé nán hé běi zhèn dìng děng zhōu huáng, cǎo mù yè jiē jǐn. wǔ nián xià, yōu wèi bó yùn cáo pú cāng qí dé zī qīng yǎn hǎi hé yáng huái nán guó chén xǔ rǔ děng zhōu míng huáng hài jià. zhàn yuē:" guó duō xié rén, cháo wú zhōng chén, jū wèi shí lù, rú chóng yǔ mín zhēng shí, gù bǐ nián chóng huáng."
开成元年夏,镇州、河中蝗,害稼。二年六月,魏博、昭义、淄青、沧州、兗 海、河南蝗。三年秋,河南、河北镇定等州蝗,草木叶皆尽。五年夏,幽、魏、博、 郓、曹、濮、沧、齐、德、淄、青、兗、海、河阳、淮南、虢、陈、许、汝等州螟 蝗害稼。占曰:“国多邪人,朝无忠臣,居位食禄,如虫与民争食,故比年虫蝗。”
huì chāng yuán nián qī yuè, guān dōng shān nán dèng táng děng zhōu huáng.
会昌元年七月,关东、山南邓唐等州蝗。
dà zhōng bā nián qī yuè, jiàn nán dōng chuān huáng.
大中八年七月,剑南东川蝗。
xián tōng sān nián liù yuè, huái nán hé nán huáng. liù nián bā yuè, dōng dōu tóng huá shǎn guó děng zhōu huáng. qī nián xià, dōng dōu tóng huá shǎn guó jí jīng jī huáng. jiǔ nián, jiāng huái guān nèi jí dōng dōu huáng. shí nián xià, shǎn guó děng zhōu huáng. bù chù wú dé, nüè qǔ yú mín zhī fá.
咸通三年六月,淮南、河南蝗。六年八月,东都、同华陕虢等州蝗。七年夏, 东都、同、华、陕、虢及京畿蝗。九年,江淮、关内及东都蝗。十年夏,陕、虢等 州蝗。不绌无德,虐取于民之罚。
gān fú èr nián, huáng zì dōng ér xī bì tiān.
乾符二年,蝗自东而西蔽天。
guāng qǐ yuán nián qiū, huáng zì dōng fāng lái, qún fēi bì tiān. èr nián, jīng xiāng huáng mǐ dòu qián sān qiān, rén xiāng shí huái nán huáng, zì xī lái, xíng ér bù fēi, fú shuǐ yuán chéng rù yáng zhōu fǔ shǔ, zhú shù chuáng jié, yī xī rú jiǎn, fān zhì huà xiàng, jiē niè qù qí shǒu, pū bù néng zhǐ. xún rì, zì xiāng shí jǐn.
光启元年秋,蝗自东方来,群飞蔽天。二年,荆、襄蝗、米斗钱三千,人相食; 淮南蝗,自西来,行而不飞,浮水缘城入扬州府署,竹树幢节,一夕如翦,幡帜画 像,皆啮去其首,扑不能止。旬日,自相食尽。
shǐ huò
△豕祸
zhēn guān shí qī nián liù yuè, sī nóng sì shǐ shēng zǐ, yī shǒu bā zú, zì jǐng fēn wéi èr.
贞观十七年六月,司农寺豕生子,一首八足,自颈分为二。
zhēn yuán sì nián èr yuè, jīng shī mín jiā yǒu shǐ shēng zǐ, liǎng shǒu sì zú. shǒu duō zhě, shàng bù yī yě. shì suì, xuān zhōu dà yǔ zhèn léi, yǒu wù duò dì rú zhū, shǒu zú gè liǎng zhǐ, zhí chì bān shé shí zhī. qǐng zhī, yún hé bù fù jiàn. jìn shǐ huò yě.
贞元四年二月,京师民家有豕生子,两首四足。首多者,上不一也。是岁,宣 州大雨震雷,有物堕地如猪,手足各两指,执赤班蛇食之。顷之,云合不复见。近 豕祸也。
yuán hé bā nián sì yuè, cháng ān xī shì yǒu shǐ shēng zǐ, sān ěr bā zú, zì wěi fēn wéi èr. zú duō zhě, xià bù yī yě.
元和八年四月,长安西市有豕生子,三耳八足,自尾分为二。足多者,下不一 也。
xián tōng qī nián, xú zhōu xiāo xiàn mín jiā shǐ chū hùn wǔ, yòu mǔ shǐ duō jiāng lín lǐ qún shǐ ér xíng, fù zì xiāng shì niè.
咸通七年,徐州萧县民家豕出溷舞,又牡豕多将邻里群豕而行,复自相噬啮。
gān fú liù nián, yuè zhōu shān yīn mín jiā yǒu shǐ rù shì nèi, huài qì yòng, xián ān fǒu zhì yú shuǐ cì.
乾符六年,越州山阴民家有豕入室内,坏器用,衔桉缶置于水次。
guǎng míng yuán nián, jiàng zhōu jì shān xiàn mín yī shǐ shēng rú rén zhuàng, wú méi mù ěr fā. zhàn wèi yì yǒu luàn.
广明元年,绛州稷山县民一豕生如人状,无眉目耳发。占为邑有乱。
léi diàn
△雷电
zhēn guān shí yī nián sì yuè jiǎ zǐ, zhèn qián yuán diàn qián huái shù. zhèn yào, tiān zhī wēi nù, yǐ xiàng shā lù huái, gǔ zhě sān gōng suǒ shù yě.
贞观十一年四月甲子,震乾元殿前槐树。震耀,天之威怒,以象杀戮;槐,古 者三公所树也。
zhèng shèng yuán nián zhēng yuè dīng yǒu, léi. léi zhě yáng shēng, chū fēi qí shí, chén qiè jūn bǐng zhī xiàng.
证圣元年正月丁酉,雷。雷者阳声,出非其时,臣窃君柄之象。
cháng ān sì nián wǔ yuè dīng hài, zhèn léi, dà fēng bá mù, rén yǒu zhèn sǐ zhě.
长安四年五月丁亥,震雷,大风拔木,人有震死者。
yán hé yuán nián liù yuè, hé nán yǎn shī xiàn lǐ cái cūn yǒu zhèn diàn rù mín jiā, dì zhèn liè, kuò zhàng yú, zhǎng shí wǔ lǐ, shēn bù kě cè, suǒ liè chù jǐng cè xiāng tōng, huò chōng zhǒng mù, jiù chū píng dì wú sǔn. lǐ, guó xìng yě zhèn diàn, wēi xíng zhī xiàng dì, yīn lèi yě.
延和元年六月,河南偃师县李材村有震电入民家,地震裂,阔丈余,长十五里, 深不可测,所裂处井厕相通,或冲冢墓,柩出平地无损。李,国姓也;震电,威刑 之象;地,阴类也。
yǒng tài yuán nián èr yuè jiǎ zǐ yè, zhèn tíng. zì shì wú léi, zhì liù yuè jiǎ shēn nǎi léi.
永泰元年二月甲子夜,震霆。自是无雷,至六月甲申乃雷。
dà lì shí nián sì yuè jiǎ shēn, léi diàn, bào fēng bá mù piāo wǎ, rén yǒu zhèn sǐ zhě, jīng jī hài jià zhě qī xiàn.
大历十年四月甲申,雷电,暴风拔木飘瓦,人有震死者,京畿害稼者七县。
jiàn zhōng yuán nián jiǔ yuè jǐ mǎo. léi. sì nián sì yuè bǐng zǐ, dōng dōu jī rǔ jié dù shǐ gē shū yào gōng lǐ xī liè, jìn jūn zhì yǐng qiáo, dà yǔ zhèn diàn, rén bù néng yán zhě shí sān sì, mǎ lǘ duō sǐ.
建中元年九月己卯。雷。四年四月丙子,东都畿汝节度使哥舒曜攻李希烈,进 军至颍桥,大雨震电,人不能言者十三四,马驴多死。
zhēn yuán shí sì nián wǔ yuè jǐ yǒu xià zhì, shǐ léi.
贞元十四年五月己酉夏至,始雷。
yuán hé shí yī nián dōng, léi.
元和十一年冬,雷。
cháng qìng èr nián liù yuè yǐ chǒu, dà fēng zhèn diàn, luò tài miào chī wěi, pò yù shǐ tái shù.
长庆二年六月乙丑,大风震电,落太庙鸱尾,破御史台树。
dà hé bā nián sān yuè xīn yǒu, dìng líng tái dà yǔ, zhèn, wǔ xià dì liè èr shí yǒu liù bù. zhàn yuē" shì shù fēn lí, dà chén zhuān zì, bù jiù dà bài."
大和八年三月辛酉,定陵台大雨,震,庑下地裂二十有六步。占曰;“士庶分 离,大臣专恣,不救大败。”
huì chāng sān nián wǔ yuè jiǎ wǔ, shǐ léi.
会昌三年五月甲午,始雷。
xián tōng sì nián shí èr yuè, zhèn léi.
咸通四年十二月,震雷。
gān fú èr nián shí èr yuè, zhèn léi, yǔ báo.
乾符二年十二月,震雷,雨雹。
gān níng sì nián, lǐ mào zhēn qiǎn jiàng fú dào zhāo gōng chéng dū, zhì guǎng hàn, zhèn léi, yǒu shí yǔn yú zhàng qián.
乾宁四年,李茂贞遣将符道昭攻成都,至广汉,震雷,有石陨于帐前。
shuāng
△霜
zhēn guān yuán nián qiū, shuāng shā jià. jīng fáng yì zhuàn yuē:" rén jūn xíng fá wàng xíng, zé tiān yìng zhī yǐ yǔn shuāng." sān nián, běi biān shuāng shā jià.
贞观元年秋,霜杀稼。京房《易传》曰:“人君刑罚妄行,则天应之以陨霜。” 三年,北边霜杀稼。
yǒng wēi èr nián, suí yán děng zhōu shuāng shā jià.
永微二年,绥、延等州霜杀稼。
diào lù yuán nián bā yuè, bīn jīng níng qìng yuán wǔ zhōu shuāng.
调露元年八月,邠、泾、宁、庆、原五州霜。
zhèng shèng yuán nián liù yuè, mù zhōu yǔn shuāng, shā cǎo. wú yuè dì yù ér shèng xià yǔn shuāng, xī suǒ wèi yǒu. sì nián sì yuè, yán zhōu shuāng, shā cǎo. sì yuè chún yáng yòng shì, xiàng rén jūn dāng bù huì yú tiān xià, ér fǎn yǔn shuāng, shì wú yáng yě.
证圣元年六月,睦州陨霜,杀草。吴、越地燠而盛夏陨霜,昔所未有。四年四 月,延州霜,杀草。四月纯阳用事,象人君当布惠于天下,而反陨霜,是无阳也。
kāi yuán shí èr nián bā yuè, lù, suí děng zhōu shuāng shā jià. shí wǔ nián, tiān xià zhōu shí qī shuāng shā jià.
开元十二年八月,潞,绥等州霜杀稼。十五年,天下州十七霜杀稼。
yuán hé èr nián qī yuè, bīn níng děng zhōu shuāng shā jià. jiǔ nián sān yuè dīng mǎo, yǔn shuāng, shā sāng. shí sì nián sì yuè, zī qīng yǔn shuāng, shā è cǎo jí jīng jí, ér bù hài jiā gǔ.
元和二年七月,邠、宁等州霜杀稼。九年三月丁卯,陨霜,杀桑。十四年四月, 淄、青陨霜,杀恶草及荆棘,而不害嘉谷。
bǎo lì yuán nián bā yuè, bīn zhōu shuāng shā jià.
宝历元年八月,邠州霜杀稼。
dà hé sān nián qiū, jīng jī fèng xiān děng bā xiàn zǎo shuāng, shā jià.
大和三年秋,京畿奉先等八县早霜,杀稼。
dà zhōng sān nián chūn, yǔn shuāng, shā sāng.
大中三年春,陨霜,杀桑。
zhōng hé yuán nián chūn, shuāng. qiū, hé dōng zǎo shuāng, shā jià.
中和元年春,霜。秋,河东早霜,杀稼。
báo
△雹
zhēn guān sì nián qiū, dān yán běi yǒng děng zhōu báo.
贞观四年秋,丹、延、北永等州雹。
xiǎn qìng èr nián wǔ yuè, cāng zhōu dà yǔ báo, zhōng rén yǒu sǐ zhě.
显庆二年五月,沧州大雨雹,中人有死者。
xián hēng yuán nián sì yuè gēng wǔ, yōng zhōu dà yǔ báo. èr nián sì yuè wù zǐ, dà yǔ báo, zhèn diàn, dà fēng zhé mù, luò zé tiān mén chī wěi sān. xiān rú yǐ wéi" báo zhě, yīn xié yáng yě". yòu yuē:" rén jūn è wén qí guò, yì xián yòng xié, zé báo yǔ yǔ jù xìn chán shā wú zuì, zé báo xià huǐ wǎ pò chē shā niú mǎ."
咸亨元年四月庚午,雍州大雨雹。二年四月戊子,大雨雹,震电,大风折木, 落则天门鸱尾三。先儒以为“雹者,阴胁阳也”。又曰:“人君恶闻其过,抑贤用 邪,则雹与雨俱;信谗杀无罪,则雹下毁瓦、破车、杀牛马。”
yǒng chún yuán nián wǔ yuè rén yín, dìng zhōu dà yǔ báo, hài mài hé jí sāng.
永淳元年五月壬寅,定州大雨雹,害麦、禾及桑。
tiān shòu èr nián liù yuè gēng xū, xǔ zhōu dà yǔ báo.
天授二年六月庚戌,许州大雨雹。
zhèng shèng yuán nián èr yuè guǐ mǎo, huá zhōu dà yǔ báo, shā yàn què.
证圣元年二月癸卯,滑州大雨雹,杀燕雀。
shén gōng yuán nián, guī suí èr zhōu báo.
神功元年,妫、绥二州雹。
shèng lì yuán nián liù yuè jiǎ wǔ, cáo zhōu dà yǔ báo.
圣历元年六月甲午,曹州大雨雹。
jiǔ shì yuán nián liù yuè dīng hài, cáo zhōu dà yǔ báo.
久视元年六月丁亥,曹州大雨雹。
cháng ān sān nián bā yuè, jīng shī dà yǔ báo, rén chù yǒu dòng sǐ zhě.
长安三年八月,京师大雨雹,人畜有冻死者。
shén lóng yuán nián sì yuè rén zǐ, yōng zhōu tóng guān xiàn dà yǔ báo, shā niǎo shòu.
神龙元年四月壬子,雍州同官县大雨雹,杀鸟兽。
jǐng lóng yuán nián sì yuè jǐ sì, cáo zhōu dà yǔ báo. èr nián zhēng yuè jǐ mǎo, cāng zhōu yǔ báo rú jī luǎn.
景龙元年四月己巳,曹州大雨雹。二年正月己卯,沧州雨雹如鸡卵。
kāi yuán bā nián shí èr yuè dīng wèi, huá zhōu dà yǔ báo. èr shí èr nián wǔ yuè wù chén, jīng jī wèi nán děng liù xiàn dà fēng báo, shāng mài.
开元八年十二月丁未,滑州大雨雹。二十二年五月戊辰,京畿渭南等六县大风 雹,伤麦。
dà lì qī nián wǔ yuè yǐ yǒu, yǔ báo.
大历七年五月乙酉,雨雹。
zhēn yuán èr nián liù yuè bǐng zǐ, dà yǔ báo. shí qī nián èr yuè dīng yǒu, yǔ báo jǐ hài, shuāng wù shēn yè, zhèn tíng, yǔ báo gēng xū, dà yǔ xuě ér báo. wǔ yuè wù yín, hǎo zhì xiàn fēng báo, hài mài. shí bā nián qī yuè guǐ yǒu, dà yǔ báo.
贞元二年六月丙子,大雨雹。十七年二月丁酉,雨雹;己亥,霜;戊申夜,震 霆,雨雹;庚戌,大雨雪而雹。五月戊寅,好畤县风雹,害麦。十八年七月癸酉, 大雨雹。
yuán hé yuán nián, fū fāng děng zhōu báo. shí nián qiū, fū fāng děng zhōu fēng báo, hài jià. shí èr nián xià, hé nán yǔ báo, zhōng rén yǒu sǐ zhě. shí wǔ nián sān yuè, jīng jī xīng píng lǐ quán děng xiàn báo, shāng mài.
元和元年,鄜、坊等州雹。十年秋,鄜、坊等州风雹,害稼。十二年夏,河南 雨雹,中人有死者。十五年三月,京畿兴平、醴泉等县雹,伤麦。
cháng qìng sì nián liù yuè gēng yín, jīng shī yǔ báo rú dàn wán.
长庆四年六月庚寅,京师雨雹如弹丸。
dà hé sì nián qiū, fū fāng děng zhōu báo. wǔ nián xià, jīng jī fèng xiān wèi nán děng xiàn yǔ báo.
大和四年秋,鄜、坊等州雹。五年夏,京畿奉先、渭南等县雨雹。
kāi chéng èr nián qiū, hé nán báo, hài jià. sì nián qī yuè, zhèng huá děng zhōu fēng báo. wǔ nián liù yuè, pú zhōu yǔ báo rú quán, shā rén sān shí liù, niú mǎ shén zhòng.
开成二年秋,河南雹,害稼。四年七月,郑、滑等州风雹。五年六月,濮州雨 雹如拳,杀人三十六,牛马甚众。
huì chāng yuán nián qiū, dēng zhōu yǔ báo, wén dēng yóu shén, pò wǎ hài jià. sì nián xià, yǔ báo rú dàn wán.
会昌元年秋,登州雨雹,文登尤甚,破瓦害稼。四年夏,雨雹如弹丸。
gān fú liù nián wǔ yuè dīng yǒu, xuān shòu zǎi chén dòu lú tuàn cuī hàng zhì, diàn tíng fēn wù sì sāi, jí bǎi guān bān hè yú zhèng shì táng, yǔ báo rú fú luǎn, dà fēng léi yǔ bá mù.
乾符六年五月丁酉,宣授宰臣豆卢彖、崔沆制,殿庭氛雾四塞,及百官班贺 于政事堂,雨雹如凫卵,大风雷雨拔木。
guǎng míng yuán nián sì yuè jiǎ shēn shuò, rǔ zhōu dà yǔ fēng, bá jiē qú shù shí èr sān dōng dōu yǒu yún qǐ xī běi, dà fēng suí zhī, cháng xià mén nèi biǎo dào gǔ huái shù zì bá zhě shí wǔ liù, gōng diàn chī wěi jiē luò, yǔ báo dà rú bēi, niǎo shòu yì yú chuān zé.
广明元年四月甲申朔,汝州大雨风,拔街衢树十二三;东都有云起西北,大风 随之,长夏门内表道古槐树自拔者十五六,宫殿鸱尾皆落,雨雹大如杯,鸟兽殪于 川泽。
hēi shěng hēi xiáng
△黑眚黑祥
dà lì èr nián shí èr yuè wù xū, hēi qì rú chén, mí màn yú běi fāng. hēi qì, yīn lì yě.
大历二年十二月戊戌,黑气如尘,弥漫于北方。黑气,阴沴也。
zhēn yuán sì nián qī yuè, zì shǎn zhì hé yīn, hé shuǐ hēi, liú rù biàn, zhì biàn zhōu chéng xià, yī xiǔ ér fù. jìn hēi xiáng yě. zhàn yuē" fǎ yán xíng kù, shāng shuǐ xìng yě. wǔ xíng biàn jié, yīn yáng xiāng gān, qì sè móu luàn, jiē bài luàn zhī xiàng." shí sì nián, rùn zhōu yǒu hēi qì rú dī, zì hǎi mén shān héng gèn jiāng zhōng, yǔ běi gù shān xiāng zhì, yòu yǒu bái qì rú hóng, zì jīn shān chū, yǔ hēi qì jiāo, jiāng dàn ér méi.
贞元四年七月,自陕至河阴,河水黑,流入汴,至汴州城下,一宿而复。近黑 祥也。占曰;“法严刑酷,伤水性也。五行变节,阴阳相干,气色缪乱,皆败乱之 象。”十四年,润州有黑气如堤,自海门山横亘江中,与北固山相峙,又有白气如 虹,自金山出,与黑气交,将旦而没。
dà hé sì nián zhēng yuè rén yín, hēi qì rú dài, dōng xī jì tiān.
大和四年正月壬寅,黑气如带,东西际天。
xián tōng shí sì nián qī yuè, xī zōng jí wèi, shì rì, hēi qì rú pán, zì tiān shǔ hán yuán diàn tíng.
咸通十四年七月,僖宗即位,是日,黑气如盘,自天属含元殿庭。
huǒ lì shuǐ
△火沴水
wǔ dé jiǔ nián èr yuè, pú zhōu hé qīng. xiāng kǎi yǐ wéi:" hé, zhū hóu xiàng qīng, yáng míng zhī xiào yě."
武德九年二月,蒲州河清。襄楷以为:“河,诸侯象;清,阳明之效也。”
zhēn guān shí sì nián èr yuè, shǎn zhōu tài zhōu hé qīng. shí liù nián zhēng yuè, huái zhōu hé qīng. shí qī nián shí èr yuè, zhèng zhōu huá zhōu hé qīng. èr shí sān nián sì yuè, líng zhōu hé qīng.
贞观十四年二月,陕州、泰州河清。十六年正月,怀州河清。十七年十二月, 郑州、滑州河清。二十三年四月,灵州河清。
yǒng huī yuán nián zhēng yuè, jì zhōu hé qīng. èr nián shí èr yuè, wèi zhōu hé qīng. wǔ nián liù yuè, jì zhōu hé qīng shí liù lǐ.
永徽元年正月,济州河清。二年十二月,卫州河清。五年六月,济州河清十六 里。
diào lù èr nián xià, fēng zhōu hé qīng.
调露二年夏,丰州河清。
cháng ān chū, lǐ quán fāng tài píng gōng zhǔ dì jǐng shuǐ yì liú. yòu bīng zhōu wén shuǐ xiàn yóu shuǐ jié, wǔ shì jǐng yì.
长安初,醴泉坊太平公主第井水溢流。又并州文水县猷水竭,武氏井溢。
shén lóng èr nián sān yuè rén zǐ, luò yáng chéng dōng qī lǐ, dì sè rú shuǐ, shù mù chē mǎ, lì lì jiàn yǐng, jiàn yí zhì dōu, yuè yú nǎi miè. cháng ān jiē zhōng, wǎng wǎng jiàn shuǐ yǐng. xī fú jiān zhī jiāng sǐ yě, cháng ān cháng yǒu shì.
神龙二年三月壬子,洛阳城东七里,地色如水,树木车马,历历见影,渐移至 都,月余乃灭。长安街中,往往见水影。昔苻坚之将死也,长安尝有是。
jǐng lóng sì nián sān yuè gēng shēn, jīng shī jǐng shuǐ yì. zhàn yuē:" jūn xiōng". yòu yuē:" bīng jiāng qǐ."
景龙四年三月庚申,京师井水溢。占曰:“君凶”。又曰:“兵将起。”
kāi yuán èr shí èr nián bā yuè, qīng yí jūn huáng dì cí gǔ jǐng yǒng làng. èr shí wǔ nián wǔ yuè, zī zhōu dì zhōu hé qīng. èr shí jiǔ nián, bó zhōu lǎo zi cí jiǔ jǐng hé fù yǒng.
开元二十二年八月,清夷军黄帝祠古井涌浪。二十五年五月,淄州、棣州河清。 二十九年,亳州老子祠九井涸复涌。
qián yuán èr nián qī yuè, lán zhōu hé hé guān hé sān shí lǐ qīng rú jǐng shuǐ, sì rì ér biàn.
乾元二年七月,岚州合河、关河三十里清如井水,四日而变。
bǎo yìng yuán nián jiǔ yuè jiǎ wǔ, tài zhōu zhì shǎn zhōu èr bǎi yú lǐ hé qīng, chéng chè jiàn dǐ.
宝应元年九月甲午,太州至陕州二百余里河清,澄澈见底。
dà lì mò, shēn zhōu shù lù xiàn zhōng yǒu shuǐ yǐng zhǎng qī bā chǐ, yáo wàng jiàn rén mǎ wǎng lái, rú zài shuǐ zhōng, jí zhì qián, zé bú jiàn shuǐ.
大历末,深州束鹿县中有水影长七八尺,遥望见人马往来,如在水中,及至前, 则不见水。
jiàn zhōng sì nián wǔ yuè yǐ sì, huá zhōu pú zhōu hé qīng.
建中四年五月乙巳,滑州、濮州河清。
zhēn yuán shí sì nián rùn wǔ yuè yǐ chǒu, huá zhōu hé qīng. èr shí yī nián xià, yuè zhōu jìng hú jié. shì suì, lǎng zhōu xióng wǔ wǔ xī shuǐ dòu. zhàn yuē:" shān bēng chuān jié, guó bì wáng." yòu yuē:" fāng bó lì zhèng, jué yì shuǐ dòu."
贞元十四年闰五月乙丑,滑州河清。二十一年夏,越州镜湖竭。是岁,朗州熊、 武五溪水斗。占曰:“山崩川竭,国必亡。”又曰:“方伯力政,厥异水斗。”
kāi chéng èr nián xià, hàn, yáng zhōu yùn hé jié.
开成二年夏,旱,扬州运河竭。
dà zhōng bā nián zhēng yuè, shǎn zhōu hé qīng.
大中八年正月,陕州河清。
xián tōng bā nián qī yuè, sì zhōu xià pī yǔ tāng, shā niǎo què. shuǐ fèi yú huǒ, zé kě yǐ shāng wù, jìn huǒ lì shuǐ yě. yǔ zhě, zì shàng ér jiàng niǎo què, mín xiàng.
咸通八年七月,泗州下邳雨汤,杀鸟雀。水沸于火,则可以伤物,近火沴水也。 雨者,自上而降;鸟雀,民象。
zhōng hé sān nián qiū, biàn shuǐ rù yú huái shuǐ, dòu, huài chuán shù sōu.
中和三年秋,汴水入于淮水,斗,坏船数艘。
guǎng míng yuán nián xià, rǔ zhōu xiàn yáng fēng lóng chí hé. jìn chuān jié yě.
广明元年夏,汝州岘阳峰龙池涸。近川竭也。
wǔ xíng chuán yuē:" huáng zhī bù jí, shì wèi bù jiàn, jué jiù mào, jué fá cháng yīn, jué jí ruò. shí zé yǒu shè yāo, shí zé yǒu lóng shé zhī niè, shí zé yǒu mǎ huò, shí zé yǒu xià rén fá shàng zhī ē, shí zé yǒu rì yuè luàn xíng, xīng chén nì xíng." wèi mù jīn huǒ shuǐ tǔ lì tiān yě.
《五行传》曰:“皇之不极,是谓不建,厥咎眊,厥罚常阴,厥极弱。时则有 射妖,时则有龙蛇之孽,时则有马祸,时则有下人伐上之痾,时则有日月乱行,星 辰逆行。”谓木金火水土沴天也。
cháng yīn
△常阴
cháng ān sì nián, zì jiǔ yuè lín yǔ yīn huì, zhì yú shén lóng yuán nián zhēng yuè.
长安四年,自九月霖雨阴晦,至于神龙元年正月。
zhēn yuán èr shí yī nián qiū, lián yuè yīn yín.
贞元二十一年秋,连月阴霪。
yuán hé shí wǔ nián zhēng yuè gēng chén zhì yú bǐng shēn, zhòu cháng yīn huì, wēi yǔ xuě, yè zé qíng jì. zhàn yuē:" zhòu wù yè qíng, chén zhì dé shēn."
元和十五年正月庚辰至于丙申,昼常阴晦,微雨雪,夜则晴霁。占曰:“昼雾 夜晴,臣志得申。”
xián tōng shí sì nián qī yuè, líng zhōu yīn huì.
咸通十四年七月,灵州阴晦。
gān fú liù nián qiū, duō yún wù huì míng, zì dàn jí yú zhōng nǎi jiě.
乾符六年秋,多云雾晦冥,自旦及禺中乃解。
guāng qǐ yuán nián qiū, hé dōng dà yún wù. míng nián xià, zhòu yīn jī liù shí rì. èr nián shí yī yuè, huái nán yīn huì yǔ xuě, zhì míng nián èr yuè bù jiě.
光启元年秋,河东大云雾。明年夏,昼阴积六十日。二年十一月,淮南阴晦雨 雪,至明年二月不解。
jǐng fú èr nián xià, lián yīn sì shí yú rì.
景福二年夏,连阴四十余日。
wù
△雾
cháng shòu yuán nián jiǔ yuè wù xū, huáng wù sì sāi. wù zhě, bǎi xié zhī qì, wèi yīn mào yáng, běn yú dì ér yīng yú tiān huáng wèi tǔ, tǔ wèi zhōng gōng.
长寿元年九月戊戌,黄雾四塞。雾者,百邪之气,为阴冒阳,本于地而应于天; 黄为土,土为中宫。
shén lóng èr nián sān yuè yǐ sì, huáng wù sì sāi.
神龙二年三月乙巳,黄雾四塞。
jǐng lóng èr nián bā yuè jiǎ xū, huáng wù hūn zhuó bù yǔ. èr nián zhēng yuè dīng mǎo, huáng wù sì sāi. shí yī yuè jiǎ yín, rì rù hòu, hūn wù sì sāi, jīng èr rì nǎi zhǐ. zhàn yuē:" wù lián rì bù jiě, qí guó hūn luàn."
景龙二年八月甲戌,黄雾昏浊不雨。二年正月丁卯,黄雾四塞。十一月甲寅, 日入后,昏雾四塞,经二日乃止。占曰:“雾连日不解,其国昏乱。”
kāi yuán wǔ nián zhēng yuè wù chén, hūn wù sì sāi.
开元五年正月戊辰,昏雾四塞。
tiān bǎo shí sì zài dōng sān yuè, cháng wù qǐ hūn àn, shí bù wài bú jiàn rén, shì wèi zhòu hūn. zhàn yuē:" yǒu pò guó."
天宝十四载冬三月,常雾起昏暗,十步外不见人,是谓昼昏。占曰:“有破国。”
zhì dé èr zài sì yuè, zéi jiāng wǔ lìng xún wéi nán yáng, bái wù sì sāi.
至德二载四月,贼将武令珣围南阳,白雾四塞。
shàng yuán yuán nián rùn sì yuè, dà wù. zhàn yuē:" bīng qǐ."
上元元年闰四月,大雾。占曰:“兵起。”
zhēn yuán shí nián sān yuè yǐ hài, huáng wù sì sāi, rì wú guāng.
贞元十年三月乙亥,黄雾四塞,日无光。
xián tōng jiǔ nián shí yī yuè, páng xūn wéi xú zhōu, jiǎ chén, dà wù hūn sāi, zhì yú bǐng wǔ.
咸通九年十一月,庞勋围徐州,甲辰,大雾昏塞,至于丙午。
guāng huà sì nián dōng, zhāo zōng zài dōng nèi, wǔ dé mén nèi yān wù sì sāi, mén wài rì sè jiǎo rán.
光化四年冬,昭宗在东内,武德门内烟雾四塞,门外日色皎然。
hóng ní
△虹蜺
wǔ dé chū, suí jiāng yáo jūn sù shǒu pú zhōu, yǒu bái hóng xià chéng zhōng.
武德初,隋将尧君素守蒲州,有白虹下城中。
táng lóng yuán nián liù yuè wù zǐ, hóng ní gèn tiān. ní zhě, dòu zhī jīng. zhàn yuē:" hòu fēi yīn xié wáng zhě." yòu yuē:" wǔ sè dié zhì, zhào yú gōng diàn, yǒu bīng."
唐隆元年六月戊子,虹蜺亘天。蜺者,斗之精。占曰:“后妃阴胁王者。”又 曰:“五色迭至,照于宫殿,有兵。”
yán hé yuán nián liù yuè, yōu zhōu dū du sūn quán shuài bīng xí xī, jiāng rù zéi jìng, yǒu bái hóng chuí tóu yú jūn mén. zhàn yuē " qí xià liú xiě."
延和元年六月,幽州都督孙佺帅兵袭奚,将入贼境,有白虹垂头于军门。占曰; “其下流血。”
zhì dé èr zài zhēng yuè bǐng zǐ, nán yáng yè yǒu bái hóng sì, shàng gèn bǎi yú zhàng.
至德二载正月丙子,南阳夜有白虹四,上亘百余丈。
yuán hé shí sān nián shí èr yuè bǐng chén, yǒu bái hóng kuò wǔ chǐ, dōng xī gèn tiān.
元和十三年十二月丙辰,有白虹阔五尺,东西亘天。
huì chāng sì nián zhēng yuè jǐ yǒu, xī fāng yǒu bái hóng.
会昌四年正月己酉,西方有白虹。
xián tōng yuán nián qī yuè jǐ yǒu shuò, bái hóng héng gèn xī fāng. jiǔ nián qī yuè wù xū, bái hóng héng gèn xī fāng.
咸通元年七月己酉朔,白虹横亘西方。九年七月戊戌,白虹横亘西方。
guāng qǐ èr nián jiǔ yuè, bái hóng jiàn xī fāng. shí yuè rén chén yè, yòu rú zhī.
光启二年九月,白虹见西方。十月壬辰夜,又如之。
tiān fù sān nián sān yuè gēng shēn, yǒu qū hóng zài rì dōng běi.
天复三年三月庚申,有曲虹在日东北。
lóng shé niè
△龙蛇孽
zhēn guān bā nián qī yuè, lǒng yòu dà shé lǚ jiàn. shé, nǚ zǐ zhī xiáng dà zhě, yǒu suǒ xiàng yě. yòu fén zhōu qīng lóng jiàn, tǔ wù zài kōng zhōng, guāng míng rú huǒ, duò dì dì xiàn, jué zhī dé xuán jīn, guǎng chǐ, zhǎng qī cùn.
贞观八年七月,陇右大蛇屡见。蛇,女子之祥;大者,有所象也。又汾州青龙 见,吐物在空中,光明如火,堕地地陷,掘之得玄金,广尺,长七寸。
xiǎn qìng èr nián wǔ yuè gēng yín, yǒu wǔ lóng jiàn yú qí zhōu zhī huáng hòu quán.
显庆二年五月庚寅,有五龙见于岐州之皇后泉。
xiān tiān èr nián liù yuè, jīng shī cháo táng zhuān xià yǒu dà shé chū, zhǎng zhàng yú, yǒu dà há ma rú pán, ér mù chì rú huǒ, xiāng yǔ dòu, é ér shé rù yú dà shù, há ma rù yú cǎo. shé há ma, jiē yīn lèi cháo táng chū, fēi qí suǒ yě.
先天二年六月,京师朝堂砖下有大蛇出,长丈余,有大虾蟆如盘,而目赤如火, 相与斗,俄而蛇入于大树,虾蟆入于草。蛇、虾蟆,皆阴类;朝堂出,非其所也。
kāi yuán sì nián liù yuè, chēn zhōu mǎ lǐng shān xià yǒu bái shé yǔ hēi shé dòu, bái shé zhǎng liù qī chǐ, tūn hēi shé, zhì fù, kǒu yǎn xuè liú, hēi shé zhǎng zhàng yú, tóu chuān bái shé fù chū, jù sǐ.
开元四年六月,郴州马岭山下有白蛇与黑蛇斗,白蛇长六七尺,吞黑蛇,至腹, 口眼血流,黑蛇长丈余,头穿白蛇腹出,俱死。
tiān bǎo zhōng, luò yáng yǒu jù shé, gāo zhàng yú, zhǎng bǎi chǐ, chū máng shān xià, hú sēng wú wèi jiàn zhī yuē:" cǐ yù jué shuǐ zhū luò chéng." jí yǐ tiān zhú fǎ zhòu zhī, shù rì shé sǐ. shí sì zài qī yuè, yǒu èr lóng dòu yú nán yáng chéng xī. yì kūn:" shàng liù, lóng zhàn yú yě." wén yán yuē:" yīn yí yú yáng bì zhàn."
天宝中,洛阳有巨蛇,高丈余,长百尺,出芒山下,胡僧无畏见之曰:“此欲 决水潴洛城。”即以天竺法咒之,数日蛇死。十四载七月,有二龙斗于南阳城西。 《易坤》:“上六,龙战于野。”《文言》曰:“阴疑于阳必战。”
zhì dé yuán zài bā yuè shuò, chéng dū zhàng rén miào yǒu ròu jiǎo shé jiàn. èr zài sān yuè, yǒu shé dòu yú nán yáng mén zhī wài, yī shé sǐ, yī shé shàng chéng.
至德元载八月朔,成都丈人庙有肉角蛇见。二载三月,有蛇斗于南阳门之外, 一蛇死,一蛇上城。
jiàn zhōng èr nián xià, zhào zhōu níng jìn xiàn shā hé běi, yǒu táng shù shén mào, mín cí zhī wèi shén. yǒu shé shù bǎi qiān zì dōng xī lái, qū běi àn zhě jù táng shù xià, wèi èr jī, liú nán àn zhě wèi yī jī, é yǒu jìng cùn guī sān, rào xíng, jī shé jǐn sǐ, ér hòu gè dēng qí jī. yě rén yǐ gào. shé fù jiē yǒu chuāng, ruò shǐ suǒ zhōng. cì shǐ kāng rì zhī tú qí shì, fèng sān guī lái xiàn. sì nián jiǔ yuè wù yín, yǒu lóng jiàn yú rǔ zhōu chéng háo. lóng, dà rén xiàng, qí qián yě yuān, qí fēi yě tiān chéng háo, shī qí suǒ yě.
建中二年夏,赵州宁晋县沙河北,有棠树甚茂,民祠之为神。有蛇数百千自东 西来,趋北岸者聚棠树下,为二积,留南岸者为一积,俄有径寸龟三,绕行,积蛇 尽死,而后各登其积。野人以告。蛇腹皆有疮,若矢所中。刺史康日知图其事,奉 三龟来献。四年九月戊寅,有龙见于汝州城壕。龙,大人象,其潜也渊,其飞也天; 城壕,失其所也。
zhēn yuán mò, zī zhōu dé lóng zhàng yú, xī chuān jié dù shǐ wéi gāo xiá ér xiàn zhī, bǎi xìng zòng guān, sān rì, wèi yān suǒ xūn ér sǐ.
贞元末,资州得龙丈余,西川节度使韦皋匣而献之,百姓纵观,三日,为烟所 薰而死。
dà hé èr nián liù yuè dīng chǒu, xī běi yǒu lóng dòu. sān nián, chéng dū mén wài yǒu lóng yǔ niú dòu.
大和二年六月丁丑,西北有龙斗。三年,成都门外有龙与牛斗。
kāi chéng yuán nián, gōng zhōng yǒu zhòng shé xiāng yǔ dòu.
开成元年,宫中有众蛇相与斗。
guāng huà sān nián jiǔ yuè, háng zhōu yǒu lóng dòu yú zhè jiāng, shuǐ yì, huài mín lú shè. zhàn tóng tiān bǎo shí sì zài.
光化三年九月,杭州有龙斗于浙江,水溢,坏民庐舍。占同天宝十四载。
guāng qǐ èr nián dōng, fū zhōu luò jiāo yǒu shé jiàn yú xiàn shǔ, fù jiàn yú zhōu shǔ. shé, dōng zé zhé, yì yuē " lóng shé zhī zhé, yǐ cún shēn yě."
光启二年冬,鄜州洛交有蛇见于县署,复见于州署。蛇,冬则蛰,《易》曰; “龙蛇之蛰,以存身也。”
mǎ huò
△马祸
yì níng èr nián wǔ yuè wù shēn, yǒu mǎ shēng jué, zhǎng èr cùn, mò yǒu ròu. jiǎo zhě, bīng xiàng.
义宁二年五月戊申,有马生角,长二寸,末有肉。角者,兵象。
wǔ dé sān nián shí yuè, wáng shì chōng wěi zuǒ pú yè wéi jì mǎ shēng jué, dāng xiàng.
武德三年十月,王世充伪左仆射韦霁马生角,当项。
yǒng lóng èr nián, jiān mù mǎ dà sǐ, fán shí bā wàn pǐ. mǎ zhě, guó zhī wǔ bèi, tiān qù qí bèi, guó jiāng wēi wáng.
永隆二年,监牧马大死,凡十八万疋。马者,国之武备,天去其备,国将危亡。
wén míng chū, xīn fēng yǒu mǎ shēng jū, èr shǒu tóng xiàng, gè yǒu kǒu bí, shēng ér sǐ yòu xián yáng pìn mǎ shēng shí, dà rú shēng, shàng wēi yǒu lǜ máo. jiē mǎ huò yě.
文明初,新丰有马生驹,二首同项,各有口鼻,生而死;又咸阳牝马生石,大 如升,上微有绿毛。皆马祸也。
kāi yuán shí èr nián wǔ yuè, tài yuán xiàn yì mǎ jū, liǎng lèi gè shí liù, ròu wěi wú máo. èr shí wǔ nián, pú zhōu yǒu mǎ shēng jū, ròu jiǎo. èr shí jiǔ nián sān yuè, huá zhōu cì shǐ lǐ yōng xiàn mǎ, ròu zōng lín yì, sī bù lèi mǎ, rì xíng sān bǎi lǐ.
开元十二年五月,太原献异马驹,两肋各十六,肉尾无毛。二十五年,濮州有 马生驹,肉角。二十九年三月,滑州刺史李邕献马,肉鬃鳞臆,嘶不类马,日行三 百里。
jiàn zhōng sì nián wǔ yuè, huá zhōu mǎ shēng jué.
建中四年五月,滑州马生角。
dà hé jiǔ nián bā yuè, yì dìng mǎ yǐn shuǐ, yīn tǔ zhū yī, yǐ xiàn.
大和九年八月,易定马饮水,因吐珠一,以献。
kāi chéng yuán nián liù yuè, yáng zhōu mín míng qí jiā mǎ shēng jué, zhǎng yī cùn sān fēn.
开成元年六月,扬州民明齐家马生角,长一寸三分。
huì chāng yuán nián sì yuè, guì zhōu yǒu mǎ shēng jū, sān zú, néng suí qún yú mù.
会昌元年四月,桂州有马生驹,三足,能随群于牧。
xián tōng sān nián, chēn zhōu mǎ shēng jué. shí yī nián, qìn zhōu mián shàng jí hé chuān mǔ mǎ shēng zǐ, jiē sǐ. jīng fáng yì chuán yuē:" fāng bó fēn wēi, jué yāo mǔ mǎ shēng zǐ.
咸通三年,郴州马生角。十一年,沁州绵上及和川牡马生子,皆死。京房《易 传》曰:“方伯分威,厥妖牡马生子。
gān fú èr nián, hé běi mǎ shēng rén.
乾符二年,河北马生人。
zhōng hé yuán nián jiǔ yuè, cháng ān mǎ shēng rén, jīng fáng yì zhuàn yuē:" zhū hóu xiāng fá, jué yāo mǎ shēng rén." yī yuē" rén liú wáng." èr nián èr yuè, sū zhōu jiā xīng mǎ shēng jué.
中和元年九月,长安马生人,京房《易传》曰:“诸侯相伐,厥妖马生人。” 一曰;“人流亡。”二年二月,苏州嘉兴马生角。
guāng qǐ èr nián xià sì yuè, xī zōng zài fèng xiáng, mǎ yǐ jiē zhà péng rú huì. zhà, nù xiàng.
光启二年夏四月,僖宗在凤翔,马尾皆咤蓬如篲。咤,怒象。
wén dé yuán nián, lǐ kè yòng xiàn mǎ èr, zhǒu xī jiē yǒu liè, zhǎng wǔ cùn xǔ, tí dà rú qī cùn ōu.
文德元年,李克用献马二,肘膝皆有鬣,长五寸许,蹄大如七寸瓯。
rén kē
△人疴
wǔ dé sì nián, tài yuán ní zhì jué sǐ, shí rì ér sū.
武德四年,太原尼志觉死,十日而苏。
zhēn guān shí jiǔ nián, wèi zhōu rén liú dào ān tóu shēng ròu jiǎo, yǐn jiàn bù cháng, yīn yǐ huò zhòng, fú zhū. jiǎo, bīng xiàng ròu, bù kě yǐ chù zhě. yǒng huī liù nián, zī zhōu gāo yuàn mín wú wēi qī jiā zhōu mín xīn dào hù qī jiē yī chǎn sì nán. fán wù fǎn cháng zé wèi yāo, yì yīn qì shèng zé mǔ dào zhuàng yě.
贞观十九年,卫州人刘道安头生肉角,隐见不常,因以惑众,伏诛。角,兵象; 肉,不可以触者。永徽六年,淄州高苑民吴威妻、嘉州民辛道护妻皆一产四男。凡 物反常则为妖,亦阴气盛则母道壮也。
xiǎn qìng sān nián, pǔ zhōu yǒu rén huà wéi hǔ. hǔ, měng shì ér bù rén.
显庆三年,普州有人化为虎。虎,猛噬而不仁。
yí fèng sān nián sì yuè, jīng zhōu xiàn èr xiǎo ér, lián xīn yì tǐ. chū, chún gū xiàn wèi shì hú wàn nián qī wú shēng yī nán yī nǚ, qí xiōng xiāng lián, yú gè yì tǐ, nǎi xī zhī, zé jiē sǐ yòu chǎn, fù rán, jù nán yě, suì yù zhī, zhì shì sì suì, yǐ xiàn yú cháo.
仪凤三年四月,泾州献二小儿,连心异体。初,鹑觚县卫士胡万年妻吴生一男 一女,其胸相连,余各异体,乃析之,则皆死;又产,复然,俱男也,遂育之,至 是四岁,以献于朝。
yǒng lóng yuán nián, cháng ān huò nǚ bá, zhǎng chǐ yǒu èr cùn, qí zhuàng guài yì. shī yuē:" hàn bá wèi nüè, rú yán rú fén." shì suì qiū, bù yǔ, zhì yú míng nián zhēng yuè.
永隆元年,长安获女魃,长尺有二寸,其状怪异。《诗》曰:“旱魃为虐,如 炎如焚。”是岁秋,不雨,至于明年正月。
yǒng lóng èr nián jiǔ yuè, wàn nián xiàn nǚ zǐ liú níng jìng yī bái yī, cóng zhě shù rén, shēng tài shǐ lìng tīng, wèn bǐ yǒu hé zāi yì. lìng zhí zhī yǐ wén. shì yè, huì xīng jiàn. tài shǐ sī tiān wén lì hòu, wáng zhě suǒ yǐ fèng ruò tiān dào gōng shòu mín shí zhě, fēi nǚ zǐ suǒ dāng wèn.
永隆二年九月,万年县女子刘凝静衣白衣,从者数人,升太史令厅,问比有何 灾异。令执之以闻。是夜,彗星见。太史司天文、历候,王者所以奉若天道、恭授 民时者,非女子所当问。
zài chū zhōng, fú zhōu mín fàn duān huà wéi hǔ.
载初中,涪州民范端化为虎。
shén gōng yuán nián yī yuè gēng zǐ, yǒu rén zǒu rù duān mén, yòu rù zé tiān mén, zhì tōng tiān gōng, hūn jí zhàng wèi bù zhī jué. shí lái jùn chén bì chǎn ròu kuài rú èr shēng qì, pōu zhī yǒu chì chóng, xū yú huà wéi fēng, shì rén ér qù.
神功元年一月庚子,有人走入端门,又入则天门,至通天宫,阍及仗卫不之觉。 时来俊臣婢产肉塊如二升器,剖之有赤虫,须臾化为蜂,螫人而去。
jiǔ shì èr nián zhēng yuè, chéng zhōu yǒu dà rén jī jiàn.
久视二年正月,成州有大人迹见。
cháng ān zhōng, chēn zhōu zuǒ shǐ yīn bìng huà wéi hǔ, yù shí qí sǎo, qín zhī, nǎi rén yě, suī wèi quán huà, ér hǔ máo shēng yǐ.
长安中,郴州佐史因病化为虎,欲食其嫂,擒之,乃人也,虽未全化,而虎毛 生矣。
tài jí yuán nián, kuáng rén duàn wàn qiān qián rù chéng tiān mén, dēng tài jí diàn, shēng yù chuáng, zì chēng tiān zǐ, qiě yán: " wǒ lǐ ān guó yě, rén xiāng wǒ nián sān shí èr dāng wèi tiān zǐ."
太极元年,狂人段万谦潜入承天门,登太极殿,升御床,自称天子,且言: “我李安国也,人相我年三十二当为天子。”
kāi yuán èr shí sān nián sì yuè, jì zhōu xiàn zhǎng rén lǐ jiā chǒng, bā chǐ yǒu wǔ cùn.
开元二十三年四月,冀州献长人李家宠,八尺有五寸。
dà lì shí nián èr yuè, zhāo yīng fù rén zhāng chǎn yī nán èr nǚ.
大历十年二月,昭应妇人张产一男二女。
zhēn yuán bā nián zhēng yuè dīng hài, xǔ zhōu rén lǐ gǒu ér chí zhàng shàng hán yuán diàn jī lán kǎn, fú zhū. shí nián sì yuè, héng zhōu yǒu jù rén jī jiàn. shí wǔ nián zhēng yuè wù shēn, kuáng rén liú zhōng yì yín tái, chēng bái qǐ lìng shàng biǎo, tiān xià yǒu huǒ zāi. shí qī nián shí yī yuè, hàn lín dài zhào dài shǎo píng sǐ shí yǒu liù rì ér sū. shì suì, xuān zhōu nán líng xiàn chéng lǐ yí sǐ, yǐ bìn sān shí rì ér sū.
贞元八年正月丁亥,许州人李狗儿持仗上含元殿击栏槛,伏诛。十年四月,恒 州有巨人迹见。十五年正月戊申,狂人刘忠诣银台,称白起令上表,天下有火灾。 十七年十一月,翰林待诏戴少平死十有六日而苏。是岁,宣州南陵县丞李嶷死,已 殡三十日而苏。
yuán hé èr nián, shāng zhōu hóng yá yě yì fū jiāng huà wéi hǔ, zhòng yǐ shuǐ wò zhī, bù guǒ huà.
元和二年,商州洪崖冶役夫将化为虎,众以水沃之,不果化。
cháng qìng sì nián sān yuè, mín xú zhōng xìn qián rù yù táng mén.
长庆四年三月,民徐忠信潜入浴堂门。
bǎo lì èr nián shí èr yuè, yán zhōu rén hè wén qī yī chǎn sì nán.
宝历二年十二月,延州人贺文妻一产四男。
dà hé èr nián shí yuè, kuáng rén liú dé guǎng rù hán yuán diàn.
大和二年十月,狂人刘德广入含元殿。
xián tōng qī nián, wèi zhōu yǒu rén shēng jué cùn xǔ. zhàn yuē:" tiān xià yǒu bīng." shí sān nián sì yuè, tài yuán jìn yáng mín jiā yǒu yīng ér, liǎng tóu yì jǐng, sì shǒu lián zú. cǐ tiān xià bù yī zhī yāo. shì suì, mín huáng fǔ jí nián shí sì, bào zhǎng qī chǐ yú, zhǎng chuài dà jué, sān bèi rú chū, suì yú sǐ.
咸通七年,渭州有人生角寸许。占曰:“天下有兵。”十三年四月,太原晋阳 民家有婴儿,两头异颈,四手联足。此天下不一之妖。是岁,民皇甫及年十四,暴 长七尺余,长啜大嚼,三倍如初,岁余死。
gān fú liù nián qiū, shǔ jùn fù rén yǐn shēng zǐ shǒu rú shǐ, mù zài shuí xià. zhàn yuē:" jūn shī dào."
乾符六年秋,蜀郡妇人尹生子首如豕,目在脽下。占曰:“君失道。”
guāng qǐ yuán nián, xí zhōu wēn quán mín jiā yǒu sǐ zhě, jì zàng qiě bàn yuè, xíng rén wén shēng hū dì xià, qí jiā fā zhī, zé fù shēng, suì yú nǎi sǐ. èr nián chūn, fèng xiáng méi xiàn nǚ zǐ wèi fén huà wéi zhàng fū, xún rì ér sǐ. jīng fáng yì zhuàn yuē:" zī wèi yīn chāng, zéi rén wéi wáng."
光启元年,隰州温泉民家有死者,既葬且半月,行人闻声呼地下,其家发之, 则复生,岁余乃死。二年春,凤翔郿县女子未枌化为丈夫,旬日而死。京房《易传》 曰:“兹谓阴昌,贼人为王。”
dà shùn yuán nián liù yuè, zī zhōu bīng wáng quán yì qī rú yùn, jué wù jiàn xià rù gǔ, zhì zú dà mǔ, tòng shén, chè ér shēng zhū rú dàn wán, jiàn zhǎng dà rú bēi.
大顺元年六月,资州兵王全义妻如孕,觉物渐下入股,至足大拇,痛甚,坼而 生珠如弹丸,渐长大如杯。
tiān yòu èr nián wǔ yuè, yǐng zhōu rǔ yīn mín péng wén qī yī chǎn sān nán.
天祐二年五月,颍州汝阴民彭文妻一产三男。
yì
△疫
zhēn guān shí nián, guān nèi hé dōng dà yì. shí wǔ nián sān yuè, zé zhōu yì. shí liù nián xià, gǔ jīng xú dài guó wǔ zhōu yì. shí qī nián xià, tán háo lú sān zhōu yì. shí bā nián, lú háo bā pǔ chēn wǔ zhōu yì. èr shí èr nián, qīng zhōu dà yì yǒng huī liù nián sān yuè, chǔ zhōu dà yì.
贞观十年,关内、河东大疫。十五年三月,泽州疫。十六年夏,谷、泾、徐、 戴、虢五州疫。十七年夏,潭、濠、庐三州疫。十八年,庐、濠、巴、普、郴五州 疫。二十二年,卿州大役永徽六年三月,楚州大役。
yǒng chún yuán nián dōng, dà yì, liǎng jīng sǐ zhě xiāng zhěn yú lù. zhàn yuē:" guó jiāng yǒu xù, zé xié luàn zhī qì xiān bèi yú mín, gù yì."
永淳元年冬,大疫,两京死者相枕于路。占曰:“国将有恤,则邪乱之气先被 于民,故疫。”
jǐng lóng yuán nián xià, zì jīng shī zhì shān dōng hé běi yì, sǐ zhě qiān shù.
景龙元年夏,自京师至山东、河北疫,死者千数。
bǎo yìng yuán nián, jiāng dōng dà yì, sǐ zhě guò bàn.
宝应元年,江东大疫,死者过半。
zhēn yuán liù nián xià, huái nán, zhè xī fú jiàn dào yì.
贞元六年夏,淮南,浙西、福建道疫。
yuán hé yuán nián xià, zhè dōng dà yì, sǐ zhě tài bàn.
元和元年夏,浙东大疫,死者太半。
dà hé liù nián chūn, zì jiàn nán zhì zhè xī dà yì.
大和六年春,自剑南至浙西大疫。
kāi chéng wǔ nián xià, fú jiàn tái míng sì zhōu yì.
开成五年夏,福、建、台、明四州疫。
xián tōng shí nián, xuān shè liǎng zhè yì.
咸通十年,宣、歙、两浙疫。
dà shùn èr nián chūn, huái nán yì, sǐ zhě shí sān sì.
大顺二年春,淮南疫,死者十三四。
tiān míng
△天鸣
tiān bǎo shí sì zài wǔ yuè, tiān míng, shēng ruò léi. zhàn yuē:" rén jūn yǒu yōu."
天宝十四载五月,天鸣,声若雷。占曰:“人君有忧。”
zhēn yuán èr shí yī nián bā yuè, tiān míng, zài xī běi.
贞元二十一年八月,天鸣,在西北。
zhōng hé sān nián sān yuè, zhè xī tiān míng, shēng rú zhuàn mò. wú yún ér yǔ.
中和三年三月,浙西天鸣,声如转磨。无云而雨。
yuán hé shí èr nián zhēng yuè yǐ yǒu, xīng jiàn ér yǔ. zhàn yuē:" wú yún ér yǔ, shì wèi tiān qì."
元和十二年正月乙酉,星见而雨。占曰:“无云而雨,是谓天泣。”
yǔn shí
△陨石
yǒng huī sì nián bā yuè jǐ hài, yǔn shí yú tóng zhōu féng yì shí bā, guāng yào, yǒu shēng rú léi. jìn xīng yǔn ér huà yě. shù mín wéi xīng, zài shàng ér yǔn, mín qù qí shàng zhī xiàng. yī yuē:" rén jūn wèi zhà wàng suǒ bì zé rán."
永徽四年八月己亥,陨石于同州冯翊十八,光耀,有声如雷。近星陨而化也。 庶民惟星,在上而陨,民去其上之象。一曰:“人君为诈妄所蔽则然。”