mèng zhī xiáng, zì bǎo yìn, xíng zhōu lóng gāng rén yě. qí shū fù qiān, dāng táng zhī mò, jù xíng míng cí sān zhōu, wèi jìn suǒ lǔ. jìn wáng yǐ qiān shǒu zé lù, liáng bīng gōng jìn, qiān yǐ zé lù jiàng liáng. zhī xiáng fù dào, dú liú shì jìn ér bù xiǎn. jí zhī xiáng zhuàng, jìn wáng yǐ qí dì kè ràng nǚ qī zhī, yǐ wèi zuǒ jiào liàn shǐ. zhuāng zōng wèi jìn wáng, yǐ zhī xiáng wèi zhōng mén shǐ. qián cǐ wèi zhōng mén shǐ zhě duō yǐ zuì zhū, zhī xiáng jù, qiú tā zhí, zhuāng zōng mìng zhī xiáng jiàn kě dài jǐ zhě, zhī xiáng yīn jiàn guō chóng tāo zì dài, chóng tāo dé zhī, zhī xiáng qiān mǎ bù jūn dōu yú hòu. zhuāng zōng jiàn hào, yǐ tài yuán wèi běi jīng, yǐ zhī xiáng wèi tài yuán yǐn běi jīng liú shǒu.
孟知祥,字保胤,邢州龍岡人也。其叔父遷,當唐之末,據邢、洺、磁三州, 為晉所虜。晉王以遷守澤潞,梁兵攻晉,遷以澤潞降梁。知祥父道,獨留事晉而不 顯。及知祥壯,晉王以其弟克讓女妻之,以為左教練使。莊宗為晉王,以知祥為中 門使。前此為中門使者多以罪誅,知祥懼,求他職,莊宗命知祥薦可代己者,知祥 因薦郭崇韜自代,崇韜德之,知祥遷馬步軍都虞候。莊宗建號,以太原為北京,以 知祥為太原尹、北京留守。
wèi wáng jì jí dài shǔ, guō chóng tāo wèi zhāo tǎo shǐ, chóng tāo lín jué, bái yuē: jí chén děng píng shǔ, bì xià zé shuài yǐ shǒu xī chuān, wú rú mèng zhī xiáng zhě. yǐ ér táng bīng pò shǔ, zhuāng zōng suì yǐ zhī xiáng wèi chéng dū yǐn jiàn nán xī chuān jié dù fù dà shǐ. zhī xiáng chí zhì jīng shī, zhuāng zōng jiè yǒu sī shèng gōng zhàng, duō chū nèi fǔ zhēn qí zhū wù yǐ yàn láo zhī. jiǔ hān, yǔ jí píng xī, yǐ wèi xiào lè, tàn yuē: jì jí qián rì rǔ xiù ér ěr, nǎi néng wèi wú píng dìng liǎng chuān, wú tú lǎo yǐ, rú zǐ kě xǐ, rán yì lìng rén bēi ěr! wú yì xiān dì qì shì shí, jiāng tǔ qīn xuē, jǐn bǎo yī yú, qǐ zhī jīn rì yǎn yǒu tiān xià, jiǔ zhōu sì hǎi, zhēn qí yì chǎn, chōng rèn wú fǔ! yīn zhǐ yǐ shì zhī xiáng, yuē: wú wén shǔ tǔ zhī fù, wú yì yú cǐ, yǐ qīng qīn xián, gù yǐ xiāng fù.
魏王繼岌代蜀,郭崇韜為招討使,崇韜臨訣,白曰:「即臣等平蜀,陛下擇帥 以守西川,無如孟知祥者。」已而唐兵破蜀,莊宗遂以知祥為成都尹、劍南西川節 度副大使。知祥馳至京師,莊宗戒有司盛供帳,多出內府珍奇諸物以宴勞之。酒酣, 語及平昔,以為笑樂,嘆曰:「繼岌前日乳臭兒爾,乃能為吾平定兩川,吾徒老矣, 孺子可喜,然益令人悲爾!吾憶先帝棄世時,疆土侵削,僅保一隅,豈知今日奄有 天下,九州四海,珍奇異產,充牣吾府!」因指以示知祥,曰:「吾聞蜀土之富, 無異於此,以卿親賢,故以相付。」
tóng guāng sì nián zhēng yuè wù chén, zhī xiáng zhì chéng dū, ér chóng tāo yǐ sǐ. wèi wáng jì jí yǐn jūn dōng guī, xiān fēng kāng yán xiào fǎn, gōng pò hàn zhōu. zhī xiáng qiǎn dà jiāng lǐ rén hǎn huì rèn huán dǒng zhāng děng bīng jī pò yán xiào, zhī xiáng dé qí jiāng lǐ zhào hóu hóng shí jí qí bīng shù qiān yǐ guī. ér zhuāng zōng bēng, wèi wáng jì jí sǐ, míng zōng rù lì. zhī xiáng nǎi xùn liàn bīng jiǎ, yīn yǒu wáng shǔ zhī zhì. yì zhì yì shèng dìng yuǎn xiāo ruì yì níng fēi zhào děng jūn qī wàn yú rén, mìng lǐ rén hǎn zhào tíng yǐn zhāng yè děng fēn jiāng zhī.
同光四年正月戊辰,知祥至成都,而崇韜已死。魏王繼岌引軍東歸,先鋒康延 孝反,攻破漢州。知祥遣大將李仁罕會任圜、董璋等兵擊破延孝,知祥得其將李肇、 侯弘實及其兵數千以歸。而莊宗崩,魏王繼岌死,明宗入立。知祥乃訓練兵甲,陰 有王蜀之志。益置義勝、定遠、驍銳、義寧、飛棹等軍七萬餘人,命李仁罕、趙廷 隱、張業等分將之。
chū, wèi wáng zhī bān shī yě, zhī xiáng lǜ chéng dū fù rén jí wáng shì gù chén jiā, dé qián liù bǎi wàn mín yǐ kào jūn, qí yú zhě yóu èr bǎi wàn. rèn huán zì shǔ rù wèi xiāng, jiān pàn sān sī, sù zhī shǔ suǒ yú qián. shì dōng, zhī xiáng bài shì zhōng, nǎi yǐ tài pú qīng zhào jì liáng jī guān gào cì zhī, yīn yǐ wèi sān chuān zhì zhì shǐ, dū shǔ kào jūn yú qián sòng jīng shī, qiě zhì zhì liǎng chuān zhēng fù. zhī xiáng nù, bù fèng zhào. rán zhī xiáng yǔ jì liáng yǒu jiù, suì liú zhī.
初,魏王之班師也,知祥率成都富人及王氏故臣家,得錢六百萬緡以犒軍,其 余者猶二百萬。任圜自蜀入為相,兼判三司,素知蜀所余錢。是冬,知祥拜侍中, 乃以太僕卿趙季良齎官告賜之,因以為三川制置使,督蜀犒軍余錢送京師,且制置 兩川征賦。知祥怒,不奉詔。然知祥與季良有舊,遂留之。
shū mì shǐ ān zhòng huì pō yí zhī xiáng yǒu yì zhì, sī yǒu yǐ zhì zhī. chū, zhī xiáng zhèn shǔ, zhuāng zōng yǐ huàn zhě jiāo yàn bīn wèi jiān jūn, míng zōng rù lì, xī zhū huàn zhě, bà zhū dào jiān jūn. yàn bīn yǐ bà, zhòng huì fù yǐ kè shěng shǐ lǐ yán wèi jiān jūn. yán qián shǐ shǔ, jì guī ér xiàn cè fá shǔ, shǔ rén jiē è zhī, ér zhī xiáng yì nù yuē: jiāo yàn bīn yǐ lì bà, ér zhū dào jiē fèi jiān jūn, dú wú jūn zhì zhī, shì yán yù yǐ shǔ zài wèi gōng yě. zhǎng shū jì mǔ zhāo yì jí zhū jiāng lì jiē qǐng zhǐ yán ér wú nèi, zhī xiáng yuē: wú jiāng yǒu yǐ dài qí lái! yán zhì jìng shàng, qiǎn rén chí shū hòu zhī xiáng, zhī xiáng shèng bīng jiàn zhī, jì yán jù ér bù lái, yán wén zhī zì ruò. tiān chéng èr nián zhēng yuè, yán zhì chéng dū, zhī xiáng zhì jiǔ zhào yán. shì shí, jiāo yàn bīn suī bà, yóu zài shǔ, yán yú huái zhōng chū zhào shì zhī xiáng yǐ zhū yàn bīn, zhī xiáng bù tīng, yīn zé yán yuē: jīn zhū fāng zhèn yǐ bà jiān jūn, gōng hé dé lái cǐ? mù kè jiāng wáng yàn zhū zhí yán xià, zhǎn zhī. míng zōng bù néng jié.
樞密使安重誨頗疑知祥有異志,思有以制之。初,知祥鎮蜀,莊宗以宦者焦彥 賓為監軍,明宗入立,悉誅宦者,罷諸道監軍。彥賓已罷,重誨復以客省使李嚴為 監軍。嚴前使蜀,既歸而獻策伐蜀,蜀人皆惡之,而知祥亦怒曰:「焦彥賓以例罷, 而諸道皆廢監軍,獨吾軍置之,是嚴欲以蜀再為功也。」掌書記母昭裔及諸將吏皆 請止嚴而無內,知祥曰:「吾將有以待其來!」嚴至境上,遣人持書候知祥,知祥 盛兵見之,冀嚴懼而不來,嚴聞之自若。天成二年正月,嚴至成都,知祥置酒召嚴。 是時,焦彥賓雖罷,猶在蜀,嚴於懷中出詔示知祥以誅彥賓,知祥不聽,因責嚴曰: 「今諸方鎮已罷監軍,公何得來此?」目客將王彥銖執嚴下,斬之。明宗不能詰。
chū, zhī xiáng zhèn shǔ, qiǎn rén yíng qí jiā shǔ yú tài yuán, xíng zhì fèng xiáng, fèng xiáng jié dù shǐ lǐ cóng yán wén zhī xiáng shā lǐ yán, yǐ wèi zhī xiáng fǎn yǐ, suì liú zhī. míng zōng jì bù néng jié, ér yù yǐ ēn xìn huái zhī, nǎi qiǎn kè shěng shǐ lǐ rén jǔ wèi yù zhī xiáng, bìng sòng qióng huá gōng zhǔ jí qí zi chǎng děng guī zhī.
初,知祥鎮蜀,遣人迎其家屬於太原,行至鳳翔,鳳翔節度使李從嚴聞知祥 殺李嚴,以為知祥反矣,遂留之。明宗既不能詰,而欲以恩信懷之,乃遣客省使李 仁矩慰諭知祥,並送瓊華公主及其子昶等歸之。
zhī xiáng yīn qǐng zhào jì liáng wèi jié dù fù shǐ, shì wú dà xiǎo, jiē yǔ cān jué. sān nián, táng xǐ jì liáng wèi guǒ zhōu tuán liàn shǐ, yǐ hé zàn wèi jié dù fù shǐ. zhī xiáng dé zhì shū nì zhī, biǎo liú jì liáng, bù xǔ. nǎi qiǎn qí jiāng léi tíng lǔ zhì jīng shī lùn qǐng, míng zōng bù dé yǐ ér cóng zhī. shì shí, zàn xíng zhì mián gǔ, jù bù gǎn jìn, zhī xiáng nǎi zòu zàn wèi xíng jūn sī mǎ.
知祥因請趙季良為節度副使,事無大小,皆與參決。三年,唐徙季良為果州團 練使,以何瓚為節度副使。知祥得制書匿之,表留季良,不許。乃遣其將雷廷魯至 京師論請,明宗不得已而從之。是時,瓚行至綿谷,懼不敢進,知祥乃奏瓚為行軍 司馬。
shì suì, táng shī fá jīng nán, zhào zhī xiáng yǐ bīng xià xiá, zhī xiáng qiǎn máo zhòng wēi lǜ bīng sān qiān shù kuí zhōu. yǐ ér jīng nán gāo jì xìng sǐ, qí zi cóng huì qǐng mìng, zhī xiáng qǐng bà shù bīng, bù xǔ. zhī xiáng fěng zhòng wēi yǐ bīng gǔ zào, kuì ér guī, táng yǐ zhào shū hé zhòng wēi, zhī xiáng zòu qǐng wú hé, yóu shì táng dà chén yì yǐ zhī xiáng wèi bì fǎn.
是歲,唐師伐荊南,詔知祥以兵下峽,知祥遣毛重威率兵三千戍夔州。已而荊 南高季興死,其子從誨請命,知祥請罷戍兵,不許。知祥諷重威以兵鼓譟,潰而歸, 唐以詔書劾重威,知祥奏請無劾,由是唐大臣益以知祥為必反。
sì nián, míng zōng jiāng yǒu shì yú nán jiāo, qiǎn lǐ rén jǔ zé zhī xiáng zhù lǐ qián yī bǎi wàn mín. zhī xiáng jué táng móu yù kùn jǐ, cí bù kěn chū. jiǔ zhī, qǐng xiàn wǔ shí wàn ér yǐ. chū, wèi wáng jì jí dōng guī, liú jīng bīng wǔ qiān shù shǔ. zì ān zhòng huì yí zhī xiáng yǒu yì zhì, tīng yán shì zhě, yòng jǐ suǒ qīn xìn fēn shǒu liǎng chuān guǎn nèi zhū zhōu, měi chú shǒu jiāng, zé yǐ jīng bīng wèi qí yá duì, duō zhě èr sān qiān, shǎo zhě bù xià wǔ bǎi rén, yǐ bèi huǎn jí. shì suì, yǐ xià lǔ qí wèi wǔ xìn jūn jié dù shǐ fēn dōng chuān zhī làng zhōu wèi bǎo níng jūn, yǐ lǐ rén jǔ wèi jié dù shǐ yòu yǐ wǔ qián yù wèi mián zhōu cì shǐ. rén jǔ yǔ dōng chuān dǒng zhāng yǒu xì, ér qián yù zhòng huì biǎo xiōng, yóu shì zhāng yǔ zhī xiáng jiē jù, yǐ wèi táng jiāng zhì tǎo. zì zhāng zhèn dōng chuān, wèi cháng yǔ zhī xiáng tōng wèn, yú shì zhāng shǐ qiǎn rén qiú hūn yǐ zì jié. ér zhī xiáng xīn hèn zhāng, yù bù xǔ, yǐ wèn zhào jì liáng, jì liáng yǐ wèi yí hé cóng yǐ jù táng, zhī xiáng nǎi xǔ. yú shì lián biǎo qǐng bà hái táng suǒ qiǎn jié dù shǐ cì shǐ děng. míng zōng yōu zhào wèi yù zhī.
四年,明宗將有事於南郊,遣李仁矩責知祥助禮錢一百萬緡。知祥覺唐謀欲困 己,辭不肯出。久之,請獻五十萬而已。初,魏王繼岌東歸,留精兵五千戍蜀。自 安重誨疑知祥有異志,聽言事者,用己所親信分守兩川管內諸州,每除守將,則以 精兵為其牙隊,多者二三千,少者不下五百人,以備緩急。是歲,以夏魯奇為武信 軍節度使;分東川之閬州為保寧軍,以李仁矩為節度使;又以武虔裕為綿州刺史。 仁矩與東川董璋有隙,而虔裕重誨表兄,由是璋與知祥皆懼,以謂唐將致討。自璋 鎮東川,未嘗與知祥通問,於是璋始遣人求婚以自結。而知祥心恨璋,欲不許,以 問趙季良,季良以為宜合從以拒唐,知祥乃許。於是連表請罷還唐所遣節度使、刺 史等。明宗優詔慰諭之。
zhǎng xìng yuán nián èr yuè, míng zōng yǒu shì yú nán jiāo, jiā bài zhī xiáng zhōng shū lìng. chū, zhī xiáng yǔ zhāng jù yǒu yì zhì, ér zhòng huì xìn yán shì zhě, yǐ zhāng jǐn zhōng yú guó, dú zhī xiáng kě yí, zhòng huì yóu yù yǐ zhāng yǐ tú zhī xiáng. shì suì jiǔ yuè, dǒng zhāng xiān fǎn, gōng pò làng zhōu, qín lǐ rén jǔ shā zhī. shì yuè yīng shèng jié, zhī xiáng kāi yàn, dōng běi wàng zài bài, fǔ fú wū yàn, qì xià zhān jīn, shì zú jiē wèi zhī xū xī, míng rì suì jǔ bīng fǎn.
長興元年二月,明宗有事於南郊,加拜知祥中書令。初,知祥與璋俱有異志, 而重誨信言事者,以璋盡忠於國,獨知祥可疑,重誨猶欲倚璋以圖知祥。是歲九月, 董璋先反,攻破閬州,擒李仁矩殺之。是月應聖節,知祥開宴,東北望再拜,俯伏 嗚咽,泣下沾襟,士卒皆為之歔欷,明日遂舉兵反。
shì qiū, míng zōng gǎi fēng qióng huá gōng zhǔ wèi fú qìng zhǎng gōng zhǔ, yǒu sī yán qián shì gōng zhǔ shòu fēng, jiē wèi chū jiàng, wú qiǎn shǐ jiù fān cè mìng zhī yí. zhào yǒu sī cǎo jù xīn yí, nǎi qiǎn mì shū jiān liú yuè wèi cè shǐ. yuè xíng zhì fèng xiáng, wén zhī xiáng fǎn, nǎi xuán. míng zōng xià zhào xuē duó zhī xiáng guān jué, mìng tiān xióng jūn jié dù shǐ shí jìng táng wèi dōu zhāo tǎo shǐ, xià lǔ qí wèi fù. zhī xiáng qiǎn lǐ rén hǎn zhāng yè zhào tíng yǐn jiāng bīng sān wàn rén huì zhāng gōng suì zhōu, bié qiǎn hóu hóng shí jiāng sì qiān rén zhù zhāng shǒu dōng chuān, yòu qiǎn zhāng wǔ xià xiá qǔ yú zhōu. táng shī gōng jiàn mén, shā zhāng shǒu bīng sān qiān rén, suì rù jiàn mén. zhāng lái gào jí, zhī xiáng dà hài, qiǎn tíng yǐn fēn bīng wàn rén yǐ dōng, yǐ ér wén táng jūn zhǐ jiàn zhōu bù jìn, xǐ yuē: shǐ táng jūn jí qū dōng chuān, zé suì zhōu jiě wéi, wú shì jǔ ér liǎng chuān yáo yǐ. jīn qí bù jìn, wú zhī yì yǔ ěr. shí èr yuè, jìng táng jí tíng yǐn zhàn yú jiàn mén, táng shī dà bài. zhāng wǔ yǐ qǔ yú zhōu, wǔ bìng zú, qí fù jiāng yuán yàn chāo dài jiāng qí jūn, yòu qǔ qián zhōu. èr nián zhēng yuè, lǐ rén hǎn kè suì zhōu, xià lǔ qí sǐ zhī, zhī xiáng yǐ rén hǎn wèi wǔ xìn jūn liú hòu, qiǎn rén chí lǔ qí shǒu shì jìng táng jūn, jìng táng nǎi bān shī. lì zhōu lǐ yàn kē wén táng jūn bài dōng guī, nǎi qì chéng zǒu, zhī xiáng yǐ zhào tíng yǐn wèi zhāo wǔ jūn liú hòu. lǐ rén hǎn jìn gōng kuí zhōu, cì shǐ ān chóng ruǎn qì chéng zǒu, yǐ zhào jì liáng wèi liú hòu.
是秋,明宗改封瓊華公主為福慶長公主,有司言前世公主受封,皆未出降,無 遣使就籓冊命之儀。詔有司草具新儀,乃遣秘書監劉岳為冊使。岳行至鳳翔,聞知 祥反,乃旋。明宗下詔削奪知祥官爵,命天雄軍節度使石敬瑭為都招討使,夏魯奇 為副。知祥遣李仁罕、張業、趙廷隱將兵三萬人會璋攻遂州,別遣侯弘實將四千人 助璋守東川,又遣張武下峽取渝州。唐師攻劍門,殺璋守兵三千人,遂入劍門。璋 來告急,知祥大駭,遣廷隱分兵萬人以東,已而聞唐軍止劍州不進,喜曰:「使唐 軍急趨東川,則遂州解圍,吾勢沮而兩川搖矣。今其不進,吾知易與爾。」十二月, 敬瑭及廷隱戰於劍門,唐師大敗。張武已取渝州,武病卒,其副將袁彥超代將其軍, 又取黔州。二年正月,李仁罕克遂州,夏魯奇死之,知祥以仁罕為武信軍留後,遣 人馳魯奇首示敬瑭軍,敬瑭乃班師。利州李彥珂聞唐軍敗東歸,乃棄城走,知祥以 趙廷隱為昭武軍留後。李仁罕進攻夔州,刺史安崇阮棄城走,以趙季良為留後。
shì shí, táng jūn shè xiǎn, yǐ xiǎng dào wèi jiān, zì tóng guān yǐ xī, mín kǔ zhuǎn kuì, měi fèi yī shí bù néng zhì yī dòu, dào lù jiē yuàn, ér jìng táng jūn yì xuán, suǒ zài shǒu jiāng yòu jiē qì chéng zǒu. míng zōng yōu zhī, yǐ zé ān zhòng huì. zhòng huì jù, jù zì qǐng xíng. ér zhòng huì yì yǐ bèi chán dé zuì sǐ. míng zōng wèi zhì zhī xiáng děng fǎn, yóu zhòng huì shī cè, jí zhòng huì sǐ, nǎi qiǎn xī chuān jìn zòu guān sū yuàn jìn fèng jūn jiāng dù shào běn xī guī zhāo yù zhī xiáng, jù yán zhī xiáng jiā shǔ zài jīng shī zhě jiē wú yàng.
是時,唐軍涉險,以餉道為艱,自潼關以西,民苦轉饋,每費一石不能致一斗, 道路嗟怨,而敬瑭軍亦旋,所在守將又皆棄城走。明宗憂之,以責安重誨。重誨懼, 遽自請行。而重誨亦以被讒得罪死。明宗謂致知祥等反,由重誨失策,及重誨死, 乃遣西川進奏官蘇願、進奉軍將杜紹本西歸招諭知祥,具言知祥家屬在京師者皆無 恙。
zhī xiáng wén zhòng huì zhū sǐ, ér táng hòu dài qí jiā shǔ, nǎi yāo zhāng yù tóng xiè zuì, zhāng yuē: mèng gōng jiā shǔ jiē cún, ér wǒ zi sūn dú jiàn shā, wǒ hé xiè wèi! zhī xiáng sān qiǎn shǐ wǎng jiàn zhāng, zhāng bù tīng, nǎi qiǎn guān chá pàn guān lǐ hào shuō zhāng, zhāng yì yí zhī xiáng mài jǐ, yīn fā nù, yǐ yǔ qīn hào. hào nǎi quàn zhī xiáng gōng zhī. ér zhāng xiān xí pò zhī xiáng hàn zhōu, zhī xiáng qiǎn zhào tíng yǐn lǜ bīng sān wàn, zì jiāng jī zhī, zhèn jī jù qiáo. zhī xiáng dé zhāng jiàng zú, yī yǐ jǐn páo, shǐ chí shū zhāo xiáng zhāng, zhāng yuē: shì yǐ jí cǐ, bù kě huǐ yě! zhāng jūn shì jiē zào yuē: tú pù wǒ yú rì zhōng, hé bù sù zhàn? zhāng jí huī jūn yǐ zhàn. bīng shǐ jiāo, zhāng piān jiāng zhāng shǒu jìn lái jiàng, zhī xiáng chéng zhī, zhāng suì dà bài, zǒu. guò jīn yàn qiáo, huī qí zi guāng sì shǐ jiàng, yǐ bǎo jiā zú, guāng sì kū yuē: zì gǔ qǐ yǒu shā fù yǐ qiú shēng zhě hū, níng jù jiù sǐ! yīn yǔ zhāng jù zǒu. zhī xiáng qiǎn zhào tíng yǐn zhuī zhī, bù jí, zhāng zǒu zhì zǐ zhōu jiàn shā, guāng sì zì yì sǐ, zhī xiáng suì bìng yǒu dōng chuān. rán zì zhāng sǐ, zhī xiáng zú bù qiǎn shǐ xiè táng.
知祥聞重誨誅死,而唐厚待其家屬,乃邀璋欲同謝罪,璋曰:「孟公家屬皆存, 而我子孫獨見殺,我何謝為!」知祥三遣使往見璋,璋不聽,乃遣觀察判官李昊說 璋,璋益疑知祥賣己,因發怒,以語侵昊。昊乃勸知祥攻之。而璋先襲破知祥漢州, 知祥遣趙廷隱率兵三萬,自將擊之,陣雞距橋。知祥得璋降卒,衣以錦袍,使持書 招降璋,璋曰:「事已及此,不可悔也!」璋軍士皆噪曰:「徒曝我於日中,何不 速戰?」璋即麾軍以戰。兵始交,璋偏將張守進來降,知祥乘之,璋遂大敗,走。 過金雁橋,麾其子光嗣使降,以保家族,光嗣哭曰:「自古豈有殺父以求生者乎, 寧俱就死!」因與璋俱走。知祥遣趙廷隱追之,不及,璋走至梓州見殺,光嗣自縊 死,知祥遂並有東川。然自璋死,知祥卒不遣使謝唐。
táng shū mì shǐ fàn yán guāng yuē: zhī xiáng suī yǐ pò zhāng, bì jiè cháo tíng zhī shì, yǐ wèi liǎng chuān zhī zhòng, zì fēi qū yì zhāo zhī, bǐ yì bù néng zì guī yě. míng zōng yuē: zhī xiáng, wú gù rén yě, běn yīn jiān dié zhì cǐ wēi yí, fǔ wú gù rén, hé qū yì zhī yǒu? xiān shì, kè níng qī mèng shì, zhī xiáng mèi yě. zhuāng zōng yǐ shā kè níng, mèng shì guī yú zhī xiáng, qí zi guī, liú shì táng wèi gòng fèng guān. míng zōng jí qiǎn guī guī shěng qí mǔ, yīn cì zhī xiáng zhào shū zhāo wèi zhī. zhī xiáng jiān jù liǎng chuān, yǐ zhào jì liáng wèi wǔ tài jūn liú hòu lǐ rén hǎn wǔ xìn jūn liú hòu zhào tíng yǐn bǎo níng jūn liú hòu zhāng yè níng jiāng jūn liú hòu lǐ zhào zhāo wǔ jūn liú hòu. jì liáng děng yīn qǐng zhī xiáng chēng wáng, yǐ mò zhì xíng shì, yì wèi jué ér guī zhì shǔ. zhī xiáng jiàn guī jù màn. jiǔ yuè, guī zì shǔ hái, dé zhī xiáng biǎo, qǐng chú zhào jì liáng děng wèi wǔ zhèn jié dù, qí yú cì shǐ yǐ xià, dé zì chú shòu. yòu qǐng fēng shǔ wáng, qiě yán fú qìng gōng zhǔ yǐ zú. míng zōng wèi zhī fā āi, qiǎn gé mén shǐ liú zhèng ēn wèi xuān yù shǐ. zhèng ēn fù mìng, zhī xiáng shǐ qiǎn qí jiāng zhū huàng lái cháo.
唐樞密使范延光曰:「知祥雖已破璋,必借朝廷之勢,以為兩川之重,自非屈 意招之,彼亦不能自歸也。」明宗曰:「知祥,吾故人也,本因間諜致此危疑,撫 吾故人,何屈意之有?」先是,克寧妻孟氏,知祥妹也。莊宗已殺克寧,孟氏歸於 知祥,其子瑰,留事唐為供奉官。明宗即遣瑰歸省其母,因賜知祥詔書招慰之。知 祥兼據兩川,以趙季良為武泰軍留後、李仁罕武信軍留後、趙廷隱保寧軍留後、張 業寧江軍留後、李肇昭武軍留後。季良等因請知祥稱王,以墨制行事,議未決而瑰 至蜀。知祥見瑰倨慢。九月,瑰自蜀還,得知祥表,請除趙季良等為五鎮節度,其 余刺史已下,得自除授。又請封蜀王,且言福慶公主已卒。明宗為之發哀,遣閣門 使劉政恩為宣諭使。政恩復命,知祥始遣其將硃滉來朝。
sì nián èr yuè guǐ hài, zhì yǐ zhī xiáng jiǎn xiào tài wèi jiān zhōng shū lìng, xíng chéng dū yǐn jiàn nán dōng xī liǎng chuān jié dù, guǎn nèi guān chá chù zhì tǒng yā jìn jiè zhū mán, jiān xī shān bā guó yún nán ān fǔ zhì zhì děng shǐ. qiǎn gōng bù shàng shū lú wén jì cè fēng zhī xiáng wèi shǔ wáng, ér zhào jì liáng děng wǔ rén jiē bài jié dù shǐ. táng bīng xiān zài shǔ zhě shù wàn rén, zhī xiáng jiē hòu gěi qí yī shí, yīn qǐng sòng qí jiā shǔ, míng zōng zhào yù bù xǔ. shí yī yuè, míng zōng bēng. míng nián rùn zhēng yuè, zhī xiáng nǎi jí huáng dì wèi, guó hào shǔ. yǐ zhào jì liáng wèi sī kōng tóng zhōng shū mén xià píng zhāng shì, zhōng mén shǐ wáng chù huí wèi shū mì shǐ, lǐ hào wèi hàn lín xué shì.
四年二月癸亥,制以知祥檢校太尉兼中書令,行成都尹、劍南東西兩川節度, 管內觀察處置、統押近界諸蠻,兼西山八國雲南安撫制置等使。遣工部尚書盧文紀 冊封知祥為蜀王,而趙季良等五人皆拜節度使。唐兵先在蜀者數萬人,知祥皆厚給 其衣食,因請送其家屬,明宗詔諭不許。十一月,明宗崩。明年閏正月,知祥乃即 皇帝位,國號蜀。以趙季良為司空、同中書門下平章事,中門使王處回為樞密使, 李昊為翰林學士。
sān yuè, táng lù wáng jǔ bīng yú fèng xiáng, mǐn dì qiǎn wáng sī tóng děng tǎo zhī, sī tóng bīng kuì, shān nán xī dào jié dù shǐ zhāng qián zhāo wǔ dìng jūn jié dù shǐ sūn hàn sháo jiē yǐ qí dì fù yú shǔ. sì yuè, zhī xiáng gǎi yuán yuē míng dé. liù yuè, qián zhāo děng zhì chéng dū, zhī xiáng yàn láo zhī, qián zhāo fèng shāng qǐ wèi shòu, zhī xiáng shǒu huǎn bù néng jǔ shāng, suì bìng, yǐ qí zi chǎng wèi huáng tài zǐ jiān guó. zhī xiáng zú, shì wèi wén wǔ shèng dé yīng liè míng xiào huáng dì, miào hào gāo zǔ, líng yuē hé líng.
三月,唐潞王舉兵於鳳翔,愍帝遣王思同等討之,思同兵潰,山南西道節度使 張虔釗、武定軍節度使孫漢韶皆以其地附於蜀。四月,知祥改元曰明德。六月,虔 釗等至成都,知祥宴勞之,虔釗奉觴起為壽,知祥手緩不能舉觴,遂病,以其子昶 為皇太子監國。知祥卒,諡為文武聖德英烈明孝皇帝,廟號高祖,陵曰和陵。
chǎng, zhī xiáng dì sān zi yě. zhī xiáng wèi liǎng chuān jié dù shǐ, chǎng wèi xíng jūn sī mǎ. zhī xiáng jiàn hào, yǐ chǎng wèi dōng chuān jié dù shǐ tóng zhōng shū mén xià píng zhāng shì. zhī xiáng bìng, chǎng jiān guó. zhī xiáng yǐ zú ér mì wèi fā, wáng chù huí yè guò zhào jì liáng, xiāng duì qì tì bù yǐ, jì liáng zhèng sè yuē: jīn qiáng hóu wò bīng, zhuān cì shí biàn, dāng sù lì sì jūn yǐ jué fēi wàng, qì wú yì yě. chù huí suì yǔ jì liáng lì chǎng, ér hòu fā sàng. chǎng lì, bù gǎi yuán, réng chēng míng dé, zhì wǔ nián shǐ gǎi yuán yuē qìng zhèng.
昶,知祥第三子也。知祥為兩川節度使,昶為行軍司馬。知祥僭號,以昶為東 川節度使、同中書門下平章事。知祥病,昶監國。知祥已卒而秘未發,王處回夜過 趙季良,相對泣涕不已,季良正色曰:「今強侯握兵,專伺時變,當速立嗣君以絕 非望,泣無益也。」處回遂與季良立昶,而後發喪。昶立,不改元,仍稱明德,至 五年始改元曰慶政。
míng dé sān nián sān yuè, yíng huò fàn jī shī, chǎng yǐ wèi jī shī shǔ fēn yě, jù, yù ráng zhī, yǐ wèn sī tiān shǎo jiān hú yùn, yùn yuē: àn shí èr cì, qǐ jǐng wǔ dù zhì liǔ bā dù, wèi chún shǒu zhī cì, chún shǒu, qín fēn yě, shǔ suī shǔ qín, nǎi jí nán zhī biǎo ěr. qián shì huǒ rù guǐ, qí yīng zài qín. jìn xián hé jiǔ nián sān yuè, huǒ fàn jī shī, sì yuè, yōng zhōu cì shǐ guō quán jiàn shā. yì xī sì nián, huǒ fàn guǐ, míng nián, yōng zhōu cì shǐ zhū líng shí jiàn shā. ér shǔ jiē wú shì. nǎi zhǐ.
明德三年三月,熒惑犯積屍,昶以謂積屍蜀分也,懼,欲禳之,以問司天少監 胡韞,韞曰:「按十二次,起井五度至柳八度,為鶉首之次,鶉首,秦分也,蜀雖 屬秦,乃極南之表爾。前世火入鬼,其應在秦。晉咸和九年三月,火犯積屍,四月, 雍州刺史郭權見殺。義熙四年,火犯鬼,明年,雍州刺史硃齡石見殺。而蜀皆無事。」 乃止。
chǎng hǎo dǎ qiú zǒu mǎ, yòu wèi fāng shì fáng zhōng zhī shù, duō cǎi liáng jiā zǐ yǐ chōng hòu gōng. shū mì fù shǐ hán bǎo zhēn qiè jiàn, chǎng dà wù, jí rì chū zhī, cì bǎo zhēn jīn shù jīn. yǒu shàng shū zhě, yán tái shěng guān dāng zé qīng liú, chǎng tàn yuē: hé bù yán zé qí rén ér rèn zhī? zuǒ yòu qǐng yǐ qí yán jié shàng shū zhě, chǎng yuē: wú jiàn táng tài zōng chū jí wèi, yù lì sūn fú jiā shàng shū yán shì, jiē jiàn jiā nà, nài hé quàn wǒ jù jiàn yé!
昶好打球走馬,又為方士房中之術,多采良家子以充後宮。樞密副使韓保貞切 諫,昶大悟,即日出之,賜保貞金數斤。有上書者,言台省官當擇清流,昶嘆曰: 「何不言擇其人而任之?」左右請以其言詰上書者,昶曰:「吾見唐太宗初即位, 獄吏孫伏伽上書言事,皆見嘉納,奈何勸我拒諫耶!」
rán chǎng nián shào bù qīn zhèng shì, ér jiāng xiāng dà chén jiē zhī xiáng gù rén, zhī xiáng kuān hòu, duō yōu zòng zhī, jí qí shì chǎng, yì jiāo jiǎn, duō yú fǎ dù, wù guǎng dì zhái, duó rén liáng tián, fā qí fén mù, ér lǐ rén hǎn zhāng yè yóu shén. chǎng jí wèi shù yuè, zhí rén hǎn shā zhī, bìng zú qí jiā. shì shí, lǐ zhào zì zhèn lái cháo, zhàng ér rù jiàn, chēng jí bù bài, jí wén rén hǎn sǐ, jù shì zhàng ér bài.
然昶年少不親政事,而將相大臣皆知祥故人,知祥寬厚,多優縱之,及其事昶, 益驕蹇,多逾法度,務廣第宅,奪人良田,發其墳墓,而李仁罕、張業尤甚。昶即 位數月,執仁罕殺之,並族其家。是時,李肇自鎮來朝,杖而入見,稱疾不拜,及 聞仁罕死,遽釋杖而拜。
guǎng zhèng jiǔ nián, zhào jì liáng zú, zhāng yè yì yòng shì. yè, rén hǎn shēng yě. rén hǎn bèi zhū shí, yè fāng zhǎng jìn bīng, chǎng jù qí fǎn, nǎi yòng yǐ wèi xiāng, yè jiān pàn dù zhī, zhì yù yú jiā, wù yǐ kù fǎ hòu liǎn shǔ rén, shǔ rén dà yuàn. shí yī nián, chǎng yǔ kuāng shèng zhǐ huī shǐ ān sī qiān móu, zhí ér shā zhī. wáng chù huí zhào tíng yǐn xiāng cì zhì shì, yóu shì gù jiāng jiù chén dài jǐn. chǎng shǐ qīn zhèng shì, yú cháo táng zhì guǐ yǐ tōng xià qíng.
廣政九年,趙季良卒,張業益用事。業,仁罕甥也。仁罕被誅時,業方掌禁兵, 昶懼其反,乃用以為相,業兼判度支,置獄於家,務以酷法厚斂蜀人,蜀人大怨。 十一年,昶與匡聖指揮使安思謙謀,執而殺之。王處回、趙廷隱相次致仕,由是故 將舊臣殆盡。昶始親政事,於朝堂置匭以通下情。
shì shí, qì dān miè jìn, hàn gāo zǔ qǐ yú tài yuán, zhōng guó duō gù, xióng wǔ jūn jié dù shǐ hé jiàn yǐ qín chéng jiē sān zhōu fù yú shǔ, chǎng yīn qiǎn sūn hàn sháo gōng xià fèng zhōu, yú shì xī yǒu wáng yǎn gù dì. hàn jiāng zhào sī wǎn jù yǒng xìng wáng jǐng chóng jù fèng xiáng fǎn, jiē sòng kuǎn yú chǎng. chǎng qiǎn zhāng qián zhāo chū dà sàn guān, hé jiàn chū lǒng yòu, lǐ tíng guī chū zǐ wǔ gǔ, yǐ yīng sī wǎn. chǎng xiāng mǔ zhāo yì qiè jiàn, yǐ wèi bù kě, rán chǎng zhì yù kuī guān zhōng shén ruì, nǎi qiǎn ān sī qiān yì bīng yǐ dōng. yǐ ér hàn zhū sī wǎn jǐng chóng, qián zhāo děng jiē bà guī, ér sī qiān chǐ yú wú gōng, duō shā shì zú yǐ wēi zhòng. chǎng yǔ hàn lín shǐ wáng zǎo móu shā sī qiān, ér biān lì yǒu jí zòu, zǎo bù yǐ shí wén, zhé qǐ qí fēng, chǎng nù zhī. qí shā sī qiān yě, zǎo fāng shì cè, yīn bìng qín zǎo zhǎn zhī.
是時,契丹滅晉,漢高祖起於太原,中國多故,雄武軍節度使何建以秦、成、 階三州附於蜀,昶因遣孫漢韶攻下鳳州,於是悉有王衍故地。漢將趙思綰據永興、 王景崇據鳳翔反,皆送款於昶。昶遣張虔釗出大散關,何建出隴右,李廷珪出子午 谷,以應思綰。昶相母昭裔切諫,以為不可,然昶志欲窺關中甚銳,乃遣安思謙益 兵以東。已而漢誅思綰、景崇,虔釗等皆罷歸,而思謙恥於無功,多殺士卒以威眾。 昶與翰林使王藻謀殺思謙,而邊吏有急奏,藻不以時聞,輒啟其封,昶怒之。其殺 思謙也,藻方侍側,因並擒藻斬之。
shí èr nián, zhì lì bù sān quán lǐ bù gòng jǔ.
十二年,置吏部三銓、禮部貢舉。
shí sān nián, chǎng jiā hào ruì wén yīng wǔ rén shèng míng xiào huáng dì. fēng zǐ xuán zhé qín wáng, pàn liù jūn shì cì zǐ xuán jué bāo wáng dì rén yì kuí wáng, rén zhì yǎ wáng, rén yù jiā wáng.
十三年,昶加號睿文英武仁聖明孝皇帝。封子玄喆秦王,判六軍事;次子玄珏 褒王;弟仁毅夔王,仁贄雅王,仁裕嘉王。
shí bā nián, zhōu shì zōng fá shǔ, gōng zì qín zhōu. chǎng yǐ hán jì xūn wèi xióng wǔ jūn jié dù, wén zhōu shī lái fá, tàn yuē: jì xūn qǐ zú yǐ dāng zhōu bīng xié! kè shěng shǐ zhào jì zhá qǐng xíng, nǎi yǐ jì zhá wèi qín zhōu jiān jūn shǐ. jì zhá xíng zhì dé yáng, wén zhōu bīng zhì, jù chí hái zòu shì. chǎng wèn zhī, jì zhá huáng jù bù néng dào yī yán, chǎng nù shā zhī, nǎi qiǎn gāo yàn chóu lǐ tíng guī chū táng cāng yǐ jù zhōu shī. yàn chóu dà bài, zǒu qīng ní, yú shì qín chéng jiē fèng fù rù yú zhōu. chǎng jù, fēn qiǎn shǐ zhě pìn yú nán táng dōng hàn, yǐ zhāng xíng shì.
十八年,周世宗伐蜀,攻自秦州。昶以韓繼勛為雄武軍節度,聞周師來伐,嘆 曰:「繼勛豈足以當周兵邪!」客省使趙季札請行,乃以季札為秦州監軍使。季札 行至德陽,聞周兵至,遽馳還奏事。昶問之,季札惶懼不能道一言,昶怒殺之,乃 遣高彥儔、李廷珪出堂倉以拒周師。彥儔大敗,走青泥,於是秦、成、階、鳳復入 於周。昶懼,分遣使者聘於南唐、東漢,以張形勢。
èr shí nián, shì zōng yǐ suǒ de shǔ fú guī zhī, chǎng yì guī suǒ huò zhōu jiāng hú lì yú jīng shī, yīn yù shū yú shì zōng, shì zōng nù chǎng wú chén lǐ, bù dá.
二十年,世宗以所得蜀俘歸之,昶亦歸所獲周將胡立於京師,因寓書於世宗, 世宗怒昶無臣禮,不答。
èr shí yī nián, zhōu bīng fá nán táng, qǔ huái nán shí sì zhōu, zhū guó jiē jù. jīng nán gāo bǎo róng yǐ shū zhāo chǎng shǐ guī zhōu, chǎng yǐ qián cháng zhì shū shì zōng bù dá, nǎi zhǐ. chǎng yòu zǐ xuán bǎo, shēng qī suì ér zú, tài cháng yán wú fú zhī shāng wú zèng diǎn, chǎng wèn lǐ hào, hào yuē: xī táng dé zōng huáng zǐ píng shēng sì suì ér zú, zèng yáng zhōu dà dū dū, fēng sù wáng, cǐ gù shì yě. chǎng nǎi zèng xuán bǎo qīng zhōu dà dū dū, zhuī fēng suì wáng.
二十一年,周兵伐南唐,取淮南十四州,諸國皆懼。荊南高保融以書招昶使歸 周,昶以前嘗致書世宗不答,乃止。昶幼子玄寶,生七歲而卒,太常言無服之殤無 贈典,昶問李昊,昊曰:「昔唐德宗皇子評生四歲而卒,贈揚州大都督,封肅王, 此故事也。」昶乃贈玄寶青州大都督,追封遂王。
èr shí wǔ nián, lì qín wáng xuán zhé wèi huáng tài zǐ. chǎng xìng jìn hàn zhī jì, zhōng guó duō gù, ér jù xiǎn yī fāng, jūn chén wù wèi shē chǐ yǐ zì yú, zhì yú nì qì, jiē yǐ qī bǎo zhuāng zhī. sòng xìng, yǐ xià jīng tán, chǎng yì jù, qiǎn dà chéng guān sūn yù yǐ là wán shū jiān xíng dōng hàn, yuē chū bīng yǐ náo zhōng guó, yù wèi biān lì suǒ de. tài zǔ huáng dì suì zhào fá shǔ, qiǎn wáng quán bīn cuī yàn jìn děng chū fèng zhōu, liú guāng yì cáo bīn děng chū guī zhōu zhào bā zuò sī dù yòu yē mén nán lín biàn shuǐ wèi chǎng zhì dì yī qū, fán wǔ bǎi yú jiān, gōng zhàng shí wù jiē jù, yǐ dài chǎng.
二十五年,立秦王玄喆為皇太子。昶幸晉、漢之際,中國多故,而據險一方, 君臣務為奢侈以自娛,至於溺器,皆以七寶裝之。宋興,已下荊、潭,昶益懼,遣 大程官孫遇以蠟丸書間行東漢,約出兵以撓中國,遇為邊吏所得。太祖皇帝遂詔伐 蜀,遣王全斌、崔彥進等出鳳州,劉光乂、曹彬等出歸州;詔八作司度右掖門南、 臨汴水為昶治第一區,凡五百餘間,供帳什物皆具,以待昶。
chǎng qiǎn wáng zhāo yuǎn zhào yàn tāo děng jù mìng. zhāo yuǎn, chéng dū rén yě, nián shí sān, shì dōng guō chán shī zhì yīn wèi tóng zi. zhī xiáng cháng fàn sēng yú fǔ, zhāo yuǎn zhí jīn lǚ cóng zhì yīn yǐ rù, zhī xiáng jiàn zhī, ài qí huì xiá. shí chǎng fāng jiù xué, jí mìng zhāo yuǎn gěi shì zuǒ yòu, ér jiàn qīn xiá. chǎng lì, yǐ wèi juǎn lián shǐ. shū mì shǐ wáng chù huí zhì shì, chǎng yǐ shū mì shǐ quán zhòng nán zhì, nǎi yǐ zhāo yuǎn wèi tōng zòu shǐ zhī shū mì shǐ shì, rán shì wú dà xiǎo, yī yǐ wěi zhī, fǔ kù jīn bó zì qí suǒ qǔ bù wèn. chǎng mǔ lǐ tài hòu cháng wèi chǎng yán zhāo yuǎn bù kě yòng, chǎng bù tīng. zhāo yuǎn hǎo dú bīng shū, yǐ fāng lüè zì xǔ. bīng shǐ fā chéng dū, chǎng qiǎn lǐ hào děng jiàn zhī, zhāo yuǎn shǒu zhí tiě rú yì, zhǐ huī jūn shì, zì bǐ zhū gé liàng, jiǔ hān, wèi hào yuē: wú zhī shì xíng, hé zhǐ kè dí, dāng lǐng cǐ èr sān wàn diāo miàn è shǎo ér, qǔ zhōng yuán rú fǎn zhǎng ěr! chǎng yòu qiǎn zi xuán zhé lǜ jīng bīng shù wàn shǒu jiàn mén. xuán zhé niǎn qí ài jī, xié lè qì líng rén shù shí yǐ cóng, shǔ rén jiàn zhě jiē qiè xiào. quán bīn zhì sān quán, yù zhāo yuǎn, jī bài zhī. zhāo yuǎn fén jí bǎi jiāng fú qiáo, tuì shǒu jiàn mén. jūn tóu xiàng tāo dé shǔ jiàng zú yán: lái sū xiǎo lù, chū jiàn mén nán qīng qiáng diàn, yǔ dà lù hé. quán bīn qiǎn piān jiāng shǐ yán dé fēn bīng chū lái sū, běi jī jiàn mén, yǔ quán bīn jiā gōng zhī, zhāo yuǎn yàn tāo bài zǒu, jiē jiàn qín. xuán zhé wén zhāo yuǎn děng bài, yì táo guī.
昶遣王昭遠、趙彥韜等拒命。昭遠,成都人也,年十三,事東郭禪師智諲為童 子。知祥嘗飯僧於府,昭遠執巾履從智諲以入,知祥見之,愛其惠黠。時昶方就學, 即命昭遠給事左右,而見親狎。昶立,以為捲簾使。樞密使王處回致仕,昶以樞密 使權重難制,乃以昭遠為通奏使知樞密使事,然事無大小,一以委之,府庫金帛恣 其所取不問。昶母李太后常為昶言昭遠不可用,昶不聽。昭遠好讀兵書,以方略自 許。兵始發成都,昶遣李昊等餞之,昭遠手執鐵如意,指揮軍事,自比諸葛亮,酒 酣,謂昊曰:「吾之是行,何止克敵,當領此二三萬雕面惡少兒,取中原如反掌爾!」 昶又遣子玄喆率精兵數萬守劍門。玄喆輦其愛姬,攜樂器、伶人數十以從,蜀人見 者皆竊笑。全斌至三泉,遇昭遠,擊敗之。昭遠焚吉柏江浮橋,退守劍門。軍頭向 韜得蜀降卒言:「來蘇小路,出劍門南清強店,與大路合。」全斌遣偏將史延德分 兵出來蘇,北擊劍門,與全斌夾攻之,昭遠、彥韜敗走,皆見擒。玄喆聞昭遠等敗, 亦逃歸。
liú guāng yì gōng kuí zhōu, shǒu jiāng gāo yàn chóu zhàn bài, bì yá chéng jù shǒu, pàn guān luó jì quàn qí zǒu, yàn chóu yuē: wú xī bù néng shǒu qín chuān, jīn yòu bēn běi, suī rén zhǔ bù shā wǒ, wǒ hé miàn mù jiàn shǔ rén hū! yòu quàn qí jiàng, yàn chóu bù xǔ, nǎi zì fén sǐ. ér shǔ bīng suǒ zài bēn kuì, jiāng shuài duō bèi qín huò. chǎng wèn jì yú zuǒ yòu, lǎo jiāng shí yūn yǐ wèi dōng bīng yuǎn lái, shì bù néng jiǔ, yí jù bīng jiān shǒu yǐ bì zhī. chǎng tàn yuē: wú yǔ xiān jūn yǐ wēn yī měi shí yǎng shì sì shí nián, yī dàn lín dí, bù néng wèi wú dōng xiàng fàng yī jiàn, suī yù jiān bì, shuí yǔ wú shǒu zhě xié! nǎi mìng lǐ hào cǎo biǎo yǐ jiàng, shí qián dé sān nián zhēng yuè yě. zì xìng shī zhì chǎng jiàng, fán liù shí liù rì. chū, hào shì wáng yǎn wèi hàn lín xué shì, yǎn zhī wáng yě, hào wèi cǎo jiàng biǎo, zhì shì yòu cǎo yān, shǔ rén yè biǎo qí mén yuē shì xiū jiàng biǎo lǐ jiā, dāng shí chuán yǐ wèi xiào.
劉光乂攻夔州,守將高彥儔戰敗,閉牙城拒守,判官羅濟勸其走,彥儔曰: 「吾昔不能守秦川,今又奔北,雖人主不殺我,我何面目見蜀人乎!」又勸其降, 彥儔不許,乃自焚死。而蜀兵所在奔潰,將帥多被擒獲。昶問計於左右,老將石頵 以謂東兵遠來,勢不能久,宜聚兵堅守以敝之。昶嘆曰:「吾與先君以溫衣美食養 士四十年,一旦臨敵,不能為吾東向放一箭,雖欲堅壁,誰與吾守者邪!」乃命李 昊草表以降,時乾德三年正月也。自興師至昶降,凡六十六日。初,昊事王衍為翰 林學士,衍之亡也,昊為草降表,至是又草焉,蜀人夜表其門曰「世修降表李家」, 當時傳以為笑。
chǎng zhì jīng shī, bài jiǎn xiào tài shī jiān zhōng shū lìng, fēng qín guó gōng, qī rì ér zú, zhuī fēng chǔ wáng. qí mǔ lǐ shì, wèi rén míng biàn, shén jiàn yōu lǐ, zhào shū hū wèi guó mǔ, cháng zhào jiàn láo zhī yuē: mǔ shàn zì ài, wú qī qī sī shǔ, tā rì dāng sòng mǔ guī. lǐ shì yuē: qiè jiā běn tài yuán, tǎng dé guī lǎo gù xiāng, bù shèng dà yuàn. shì shí liú jūn shàng zài. tài zǔ dà xǐ yuē: qí píng liú jūn, dāng rú mǔ yuàn. chǎng zhī zú yě, lǐ shì bù kū, yǐ jiǔ lèi dì zhù yuē: rǔ bù néng sǐ shè jì, gǒu shēng yǐ qǔ xiū. wú suǒ yǐ rěn sǐ zhě, yǐ rǔ zài yě. wú jīn hé yòng shēng wèi! yīn bù shí ér zú. qí yú shì jù guó shǐ.
昶至京師,拜檢校太師兼中書令,封秦國公,七日而卒,追封楚王。其母李氏, 為人明辯,甚見優禮,詔書呼為「國母」,嘗召見勞之曰:「母善自愛,無戚戚思 蜀,他日當送母歸。」李氏曰:「妾家本太原,倘得歸老故鄉,不勝大願。」是時 劉鈞尚在。太祖大喜曰:「俟平劉鈞,當如母願。」昶之卒也,李氏不哭,以酒酹 地祝曰:「汝不能死社稷,苟生以取羞。吾所以忍死者,以汝在也。吾今何用生為!」 因不食而卒。其餘事具國史。
zhī xiáng xìng miè nián shù shén míng, zhū shū jiē tóng, gài zì tóng guāng sān nián yǐ yǒu rù shǔ, zhì huáng cháo qián dé sān nián yǐ chǒu guó miè, fán sì shí yī nián. wéi jiù wǔ dài shǐ, yún tóng guāng sān nián bǐng xū zhì qián dé sān nián yǐ chǒu, sì shí nián zhě, móu yě.
知祥興滅年數甚明,諸書皆同,蓋自同光三年乙酉入蜀,至皇朝乾德三年乙丑 國滅,凡四十一年。惟《舊五代史》,雲同光三年丙戌至乾德三年乙丑,四十年者, 繆也。