liú yǐn, qí zǔ ān rén, shàng cài rén yě, hòu xǐ mǐn zhōng, shāng jiǎ nán hǎi, yīn jiā yān. fù qiān, wèi guǎng zhōu yá jiāng. táng gān fú wǔ nián, huáng cháo gōng pò guǎng zhōu, qù lüè hú xiāng jiān, guǎng zhōu biǎo qiān fēng zhōu cì shǐ hè jiāng zhèn è shǐ, yǐ yù wú guì yǐ xī. suì yú, yǒu bīng wàn rén, zhàn jiàn bǎi yú sōu. qiān sān zi, yuē yǐn tái yán.
劉隱,其祖安仁,上蔡人也,後徙閩中,商賈南海,因家焉。父謙,為廣州牙 將。唐乾符五年,黃巢攻破廣州,去略湖、湘間,廣州表謙封州刺史、賀江鎮遏使, 以御梧、桂以西。歲余,有兵萬人,戰艦百餘艘。謙三子,曰隱、台、岩。
qiān zú, guǎng zhōu biǎo yǐn dài qiān fēng zhōu cì shǐ. gān níng zhōng, jié dù shǐ liú chóng guī sǐ, sì xuē wáng zhī róu dài wèi shuài, xíng zhì hú nán, guǎng zhōu jiāng lú jū tán zuò luàn, zhī róu bù gǎn jìn. yǐn yǐ fēng zhōu bīng gōng shā jū, yíng zhī róu, zhī róu pì yǐn xíng jūn sī mǎ. qí hòu xú yàn ruò dài zhī róu, biǎo yǐn jié dù fù shǐ, wěi yǐ jūn zhèng. yàn ruò zú, jūn zhōng tuī yǐn wèi liú hòu. tiān yòu èr nián, bài yǐn jié dù shǐ. liáng kāi píng yuán nián, jiā jiǎn xiào tài wèi jiān shì zhōng. èr nián, jiān jìng hǎi jūn jié dù ān nán dōu hù. sān nián, jiā jiǎn xiào tài shī jiān zhōng shū lìng, fēng nán píng wáng.
謙卒,廣州表隱代謙封州刺史。乾寧中,節度使劉崇龜死,嗣薛王知柔代為帥, 行至湖南,廣州將盧琚、覃作亂,知柔不敢進。隱以封州兵攻殺琚、,迎知柔, 知柔辟隱行軍司馬。其後徐彥若代知柔,表隱節度副使,委以軍政。彥若卒,軍中 推隱為留後。天祐二年,拜隱節度使。梁開平元年,加檢校太尉、兼侍中。二年, 兼靜海軍節度、安南都護。三年,加檢校太師、兼中書令,封南平王。
yǐn fù zǐ qǐ fēng zhōu, zāo shì duō gù, shù yǒu gōng yú lǐng nán, suì yǒu nán hǎi. yǐn fù hǎo xián shì. shì shí, tiān xià yǐ luàn, zhōng cháo shì rén yǐ lǐng wài zuì yuǎn, kě yǐ bì dì, duō yóu yān. táng shì míng chén zhé sǐ nán fāng zhě wǎng wǎng yǒu zi sūn, huò dāng shí shì huàn zāo luàn bù dé hái zhě, jiē kè lǐng biǎo. wáng dìng bǎo ní shǔ liú jùn lǐ héng zhōu jié yáng dòng qián zhào guāng yì zhī tú, yǐn jiē zhāo lǐ zhī. dìng bǎo róng guǎn xún guān, shǔ táng tài xué bó shì, jùn chóng wàng zhī zǐ, yǐ bì luàn wǎng héng dé yù zhī sūn, táng yòu bǔ què, yǐ fèng shǐ wǎng. jiē pì zhì mù fǔ, dài yǐ bīn kè. jié shàn xīng lì, táng sī nóng shǎo qīng, yīn bì luàn wǎng, yǐn shù wèn yǐ zāi biàn, jié chǐ yǐ xīng shù shì rén, cháng chēng jí bù qǐ, yǐn yì kè zhī. dòng qián chū wèi yōng guǎn xún guān, zhì mǎn kè nán hǎi, yǐn cháng shī shì zhī, hòu yǐ wèi jié dù fù shǐ, jí jiàn hào, wèi chén jí xiōng lǐ fǎ. wèi guó zhì dù, lüè yǒu cì xù, jiē yòng cǐ shù rén yān.
隱父子起封州,遭世多故,數有功於嶺南,遂有南海。隱復好賢士。是時,天 下已亂,中朝士人以嶺外最遠,可以避地,多游焉。唐世名臣謫死南方者往往有子 孫,或當時仕宦遭亂不得還者,皆客嶺表。王定保、倪曙、劉浚、李衡、周杰、楊 洞潛、趙光裔之徒,隱皆招禮之。定保容管巡官,曙唐太學博士,浚崇望之子,以 避亂往;衡德裕之孫,唐右補闕,以奉使往。皆辟置幕府,待以賓客。傑善星曆, 唐司農少卿,因避亂往,隱數問以災變,傑恥以星術事人,常稱疾不起,隱亦客之。 洞潛初為邕管巡官,秩滿客南海,隱常師事之,後以為節度副使,及僭號,為陳 吉凶禮法。為國制度,略有次序,皆用此數人焉。
gān huà yuán nián, jìn fēng yǐn nán hǎi wáng. shì suì zú, nián sān shí bā. dì lì.
乾化元年,進封隱南海王。是歲卒,年三十八。弟立。
, chū míng yán, qiān shù zǐ yě. qí mǔ duàn shì shēng yú wài shě, qiān qī wéi shì sù dù, wén zhī nù, bá jiàn ér chū, mìng chí zhì, jiāng shā zhī. jí jiàn ér jì, jiàn zhé duò dì, liáng jiǔ yuē: cǐ fēi cháng ér yě! hòu sān rì, zú shā duàn shì, yǎng wèi jǐ zi. jí zhǎng, shàn qí shè, shēn zhǎng qī chǐ, chuí shǒu guò xī.
,初名岩,謙庶子也。其母段氏生於外舍,謙妻韋氏素妒,聞之怒,拔劍 而出,命持至,將殺之。及見而悸,劍輒墮地,良久曰:「此非常兒也!」後三 日,卒殺段氏,養為己子。及長,善騎射,身長七尺,垂手過膝。
yǐn wèi xíng jūn sī mǎ, yì pì xuē wáng fǔ zī yì cān jūn. yǐn zhèn nán hǎi, wèi fù shǐ. yǐn zú, dài lì. gān huà èr nián, chú qīng hǎi jié dù shǐ, jiǎn xiào tài bǎo tóng píng zhāng shì. sān nián, jiā jiǎn xiào tài fù. mò dì jí wèi, xī yǐ yǐn guān jué shòu, xí fēng nán hǎi wáng.
隱為行軍司馬,亦辟薛王府諮議參軍。隱鎮南海,為副使。隱卒,代立。 乾化二年,除清海節度使,檢校太保、同平章事。三年,加檢校太傅。末帝即位, 悉以隱官爵授,襲封南海王。
táng mò, nán hǎi zuì hòu luàn, xī zōng yǐ hòu, dà chén chū zhèn zhě, tiān xià jiē luàn, wú suǒ zhī, wéi chú nán hǎi ér yǐ, zì yǐn shǐ yì zì lì. shì shí, jiāo zhōu qū hào guì zhōu liú shì zhèng yōng zhōu yè guǎng lüè róng zhōu páng jù zhāo, fēn jù zhū guǎn lú guāng chóu jù qián zhōu yǐ gōng lǐng shàng, qí dì guāng mù jù cháo zhōu, zi yán chāng jù sháo zhōu gāo zhōu cì shǐ liú chāng lǔ xīn zhōu cì shǐ liú qián jí jiāng dōng qī shí yú zhài, jiē bù néng zhì. yǐn gōng sháo zhōu, yuē: sháo zhōu suǒ lài zhě guāng chóu, jī zhī, qián rén bì yīng, yīng zé shǒu wěi shòu dí, cǐ bù yí zhí gōng ér kě yǐ jì qǔ. yǐn bù tīng, guǒ bài ér guī, yīn jǐn yǐ bīng shì fù. xī píng zhū zhài, suì shā chāng lǔ děng, gèng zhì cì shǐ, zú chū bīng gōng bài lú shì, qǔ cháo sháo. yòu xī yǔ mǎ yīn zhēng róng guì, yīn qǔ guì guǎn, lǔ shì zhèng qǔ róng guǎn, zhú jù zhāo, yòu qǔ yōng guǎn. yǐn zì liáng chū shòu fēng jué, bǐng zhēng shuò ér yǐ.
唐末,南海最後亂,僖宗以後,大臣出鎮者,天下皆亂,無所之,惟除南海而 已,自隱始亦自立。是時,交州曲顥、桂州劉士政、邕州葉廣略、容州龐巨昭,分 據諸管;盧光稠據虔州以攻嶺上,其弟光睦據潮州,子延昌據韶州;高州刺史劉昌 魯、新州刺史劉潛及江東七十餘寨,皆不能制。隱攻韶州,曰:「韶州所賴者光 稠,擊之,虔人必應,應則首尾受敵,此不宜直攻而可以計取。」隱不聽,果敗而 歸,因盡以兵事付。悉平諸寨,遂殺昌魯等,更置刺史,卒出兵攻敗盧氏,取 潮、韶。又西與馬殷爭容、桂,殷取桂管,虜士政;取容管,逐巨昭,又取邕管。 隱、自梁初受封爵,稟正朔而已。
zhēn míng sān nián, jí huáng dì wèi, guó hào dà yuè, gǎi yuán yuē gān hēng. zhuī zūn ān rén wén huáng dì, qiān shèng wǔ huáng dì, yǐn xiāng huáng dì, lì sān miào. zhì bǎi guān, yǐ yáng dòng qián wèi bīng bù shì láng, lǐ héng lǐ bù shì láng, ní shǔ gōng bù shì láng, zhào guāng yìn bīng bù shàng shū, jiē píng zhāng shì. guāng yìn zì yǐ táng jiǎ zú, chǐ shì wěi guó, cháng yàng yàng sī guī. nǎi xí wèi guāng yìn shǒu shū, qiǎn shǐ jiān dào zhì luò yáng, zhào qí èr zi sǔn yì bìng qí jiā shǔ jiē zhì. guāng yìn jīng xǐ, wèi jǐn xīn yān.
貞明三年,即皇帝位,國號大越,改元曰乾亨。追尊安仁文皇帝,謙聖武皇 帝,隱襄皇帝,立三廟。置百官,以楊洞潛為兵部侍郎,李衡禮部侍郎,倪曙工部 侍郎,趙光胤兵部尚書,皆平章事。光胤自以唐甲族,恥事偽國,常怏怏思歸。 乃習為光胤手書,遣使間道至洛陽,召其二子損、益並其家屬皆至。光胤驚喜,為 盡心焉。
xìng cōng wù ér kē kù, wèi dāo jù zhī jiě kū tī zhī xíng, měi shì shā rén, zé bù shèng qí xǐ, bù jué duǒ yí, chuí xián ya gā, rén yǐ wèi zhēn jiāo shèn yě. yòu hǎo shē chǐ, xī jù nán hǎi zhēn bǎo, yǐ wèi yù táng zhū diàn.
性聰悟而苛酷,為刀鋸、支解、刳剔之刑,每視殺人,則不勝其喜,不覺朵 頤,垂涎呀呷,人以為真蛟蜃也。又好奢侈,悉聚南海珍寶,以為玉堂珠殿。
èr nián, sì tiān nán jiāo, dà shè jìng nèi, gǎi guó hào hàn. chū yù jiàn hào, dàn wáng dìng bǎo bù cóng, qiǎn dìng bǎo shǐ jīng nán, jí hái, jù qí fēi jǐ, shǐ ní shǔ láo zhī, gào yǐ jiàn guó. dìng bǎo yuē: jiàn guó dāng yǒu zhì dù, wú rù nán mén, qīng hǎi jūn é yóu zài, sì fāng qí bù qǔ xiào hū! xiào yuē: wú bèi dìng bǎo jiǔ yǐ, ér bù sī cǐ, yí qí jī yě.
二年,祀天南郊,大赦境內,改國號漢。初欲僭號,憚王定保不從,遣定保 使荊南,及還,懼其非己,使倪曙勞之,告以建國。定保曰:「建國當有制度,吾 入南門,清海軍額猶在,四方其不取笑乎!」笑曰:「吾備定保久矣,而不思此, 宜其譏也。」
sān nián, cè yuè guó fū rén mǎ shì wèi huáng hòu. mǎ shì, chǔ wáng yīn nǚ yě.
三年,冊越國夫人馬氏為皇后。馬氏,楚王殷女也。
sì nián chūn, zhì xuǎn bù gòng jǔ, fàng jìn shì míng jīng shí yú rén, rú táng gù shì, suì yǐ wèi cháng.
四年春,置選部貢舉,放進士、明經十餘人,如唐故事,歲以為常。
qī nián, táng zhuāng zōng rù biàn, jù, qiǎn gōng yuàn shǐ hé cí rù xún zhōng guó xū shí, chēng dà hàn guó zhǔ zhì shū dà táng huáng dì. cí hái, yán táng bì luàn, bù zú yōu, dà xǐ. yòu xìng hǎo kuā dà, lǐng běi shāng jiǎ zhì nán hǎi zhě, duō zhào zhī, shǐ shēng gōng diàn, shì yǐ zhū yù zhī fù. zì yán jiā běn xián qín, chǐ wáng mán yí, hū táng tiān zǐ wèi luò zhōu cì shǐ. shì suì, yún nán biāo xìn zhèng mín qiǎn shǐ zhì zhū zōng bái mǎ yǐ qiú hūn, shǐ zhě zì chēng huáng qīn mǔ dì qīng róng bù xiè jiān lǐ cì jīn jǐn páo hǔ líng wén pān jīn zhuāng dāo fēng guī rén qìng hóu shí yì yī qiān hù chí jié zhèng zhāo chún. zhāo chún hǎo xué yǒu wén cí, yǔ yóu yàn fù shī, jí qún chén jiē bù néng dǎi, suì yǐ yǐn nǚ zēng chéng xiàn zhǔ qī mín.
七年,唐莊宗入汴,懼,遣宮苑使何詞入詢中國虛實,稱大漢國主致書大唐 皇帝。詞還,言唐必亂,不足憂,大喜。又性好誇大,嶺北商賈至南海者,多召 之,使升宮殿,示以珠玉之富。自言家本咸秦,恥王蠻夷,呼唐天子為「洛州刺史」。 是歲,雲南驃信鄭旻遣使致硃鬃白馬以求婚,使者自稱皇親母弟、清容布燮兼理、 賜金錦袍虎綾紋攀金裝刀、封歸仁慶侯、食邑一千戶、持節鄭昭淳。昭淳好學有文 辭,與游宴賦詩,及群臣皆不能逮,遂以隱女增城縣主妻旻。
bā nián, zuò nán gōng, wáng dìng bǎo xiàn nán gōng qī qí fù yǐ měi zhī. chū míng yán, yòu gèng yuē zhì.
八年,作南宮,王定保獻《南宮七奇賦》以美之。初名岩,又更曰陟。
jiǔ nián, bái lóng jiàn nán gōng sān qīng diàn, gǎi yuán yuē bái lóng, yòu gēng míng gōng, yǐ yīng lóng jiàn zhī xiáng. yǒu hú sēng yán: chèn shū miè liú shì zhě gōng yě. nǎi cǎi zhōu yì fēi lóng zài tiān zhī yì wèi zì, yīn yǎn, yǐ míng yān.
九年,白龍見南宮三清殿,改元曰白龍,又更名龔,以應龍見之祥。有胡僧言: 「讖書『滅劉氏者龔也。』」乃采《周易》「飛龍在天」之義為「」字,音 「儼」,以名焉。
sì nián, chǔ rén yǐ zhōu shī gōng fēng zhōu, fēng zhōu bīng bài yú hè jiāng, jù, yǐ zhōu yì shì zhī, yù dà yǒu, suì shè jìng nèi, gǎi yuán yuē dà yǒu. qiǎn jiāng sū zhāng yǐ shén nǔ jūn sān qiān jiù fēng zhōu, zhāng yǐ liǎng tiě suǒ shěn hè jiāng zhōng, wèi jù lún yú àn shàng, zhú dī yǐ yǐn zhī, yīn qīng zhōu yíng zhàn, yáng bài ér bēn, chǔ rén zhú zhī, zhāng jǔ jù lún wǎn suǒ suǒ chǔ zhōu, yǐ qiáng nǔ jiā jiāng shè zhī, jǐn shā chǔ rén.
四年,楚人以舟師攻封州,封州兵敗於賀江,懼,以《周易》筮之,遇《大 有》,遂赦境內,改元曰大有。遣將蘇章以神弩軍三千救封州,章以兩鐵索沈賀江 中,為巨輪於岸上,築堤以隱之,因輕舟迎戰,陽敗而奔,楚人逐之,章舉巨輪挽 索鎖楚舟,以強弩夾江射之,盡殺楚人。
sān nián, qiǎn jiāng lǐ shǒu yōng liáng kè zhēn gōng jiāo zhǐ, qín qū chéng měi děng. chéng měi zhì nán hǎi, dēng yì fèng lóu shòu fú, wèi chéng měi yuē: gōng cháng yǐ wǒ wèi wěi tíng, jīn fǎn miàn fù, hé yě? chéng měi dùn shǒu fú zuì, nǎi shè zhī. chéng měi, hào zi yě. kè zhēn yòu gōng zhàn chéng, lüè qí bǎo huò ér guī.
三年,遣將李守鄘、梁克貞攻交趾,擒曲承美等。承美至南海,登義鳳樓受 俘,謂承美曰:「公常以我為偽廷,今反面縛,何也?」承美頓首伏罪,乃赦之。 承美,顥子也。克貞又攻占城,掠其寶貨而歸。
sì nián, ài zhōu yáng tíng yì pàn, gōng jiāo zhōu cì shǐ lǐ jìn, jìn dùn guī. qiǎn chéng zhǐ chéng bǎo gōng tíng yì, bǎo zhàn sǐ.
四年,愛州楊廷藝叛,攻交州刺史李進,進遁歸。遣承旨程寶攻廷藝,寶戰 死。
wǔ nián, fēng zǐ yào shū yōng wáng, guī tú kāng wáng, hóng dù qín wáng, hóng xī jìn wáng, hóng chāng yuè wáng, hóng bì qí wáng, hóng yǎ sháo wáng, hóng zé zhèn wáng, hóng cāo wàn wáng, hóng gǎo xún wáng, hóng xī wáng, hóng miǎo gāo wáng, hóng jiǎn tóng wáng, hóng jiàn yì wáng, hóng jì biàn wáng, hóng dào guì wáng, hóng zhāo xuān wáng, hóng zhèng tōng wáng, hóng yì dìng wáng.
五年,封子耀樞邕王,龜圖康王,洪度秦王,洪熙晉王,洪昌越王,洪弼齊王, 洪雅韶王,洪澤鎮王,洪操萬王,洪杲循王,洪息王,洪邈高王,洪簡同王,洪 建益王,洪濟辨王,洪道貴王,洪昭宣王,洪政通王,洪益定王。
jiǔ nián, qiǎn jiāng jūn sūn dé chéng gōng méng zhōu, bù kè.
九年,遣將軍孫德晟攻蒙州,不克。
shí nián, jiāo zhōu yá jiāng jiǎo gōng xiàn shā yáng tíng yì zì lì, tíng yì gù jiāng wú quán gōng jiāo zhōu, gōng xiàn lái qǐ shī. fēng hóng cāo jiāo wáng, chū bīng bái téng yǐ gōng zhī. yǐ bīng zhù hǎi mén, quán yǐ shā gōng xiàn, nì zhàn hǎi kǒu, zhí tiě jué hǎi zhōng, quán bīng chéng cháo ér jìn, hóng cāo zhú zhī, cháo tuì zhōu hái, lì jué zhě jiē fù, hóng cāo zhàn sǐ, shōu yú zhòng ér hái.
十年,交州牙將皎公羨殺楊廷藝自立,廷藝故將吳權攻交州,公羨來乞師。 封洪操交王,出兵白藤以攻之。以兵駐海門,權已殺公羨,逆戰海口,植鐵橛海 中,權兵乘潮而進,洪操逐之,潮退舟還,轢橛者皆覆,洪操戰死,收餘眾而還。
shí wǔ nián, zú, nián wǔ shí sì, shì tiān huáng dà dì, miào hào gāo zǔ, líng yuē kāng líng. zi bīn lì.
十五年,卒,年五十四,諡天皇大帝,廟號高祖,陵曰康陵。子玢立。
bīn, chū míng hóng dù, fēng qín wáng. zi yào shū guī tú jiē zǎo sǐ, bīn cì dāng lì. bìng wò qǐn zhōng, zhào yòu pú shè wáng fān yǔ yǔ, hū hóng dù hóng xī xiǎo zì yuē: shòu jùn suī zhǎng, rán jiē bù zú rèn wú shì, wéi hóng chāng lèi wǒ, wú yù lì zhī. nài hé wú zi sūn bù xiào, hòu shì rú shǔ rù niú jiǎo, shì dāng jiàn xiǎo ěr! yīn qì xià xū xī. fān wèi móu, chū hóng dù yǐ yōng zhōu, hóng xī róng zhōu, rán hòu lì hóng chāng wèi tài zǐ. yì yǐ dìng, chóng wén shǐ xiāo yì rù wèn jí, yǐ gào zhī, yì jiàn yuē: shǎo zhě dé lì, zhǎng zhě zhēng zhī, huò shǐ cǐ yǐ! yóu shì hóng dù zú dé lì. gēng míng bīn, gǎi yuán yuē guāng tiān, zūn mǔ zhào zhāo yí wèi huáng tài fēi, yǐ jìn wáng hóng xī fǔ zhèng.
玢,初名洪度,封秦王。子耀樞、龜圖皆早死,玢次當立。病臥寢中,召 右僕射王翻與語,呼洪度、洪熙小字曰:「壽、俊雖長,然皆不足任吾事,惟洪昌 類我,吾欲立之。奈何吾子孫不肖,後世如鼠入牛角,勢當漸小爾!」因泣下歔欷。 翻為謀,出洪度以邕州,洪熙容州,然後立洪昌為太子。議已定,崇文使蕭益入 問疾,以告之,益諫曰:「少者得立,長者爭之,禍始此矣!」由是洪度卒得立。 更名玢,改元曰光天,尊母趙昭儀為皇太妃,以晉王洪熙輔政。
bīn lì, guǒ bù néng rèn shì. zài bìn, zhào líng rén zuò lè, yǐn jiǔ gōng zhōng, luǒ nán nǚ yǐ wèi lè, huò yī mò cuī yǔ chàng nǚ yè xíng, chū rù mín jiā. yóu shì shān hǎi jiān dào zéi jìng qǐ. yāo rén zhāng yù xián, zì chēng zhōng tiān bā guó wáng, gōng xiàn xún zhōu. bīn qiǎn yuè wáng hóng chāng xún wáng hóng gǎo gōng zhī, yù xián wéi hóng chāng děng yú qián bó guǎn, bì jiāng wàn jǐng xīn chén dào xiáng lì zhàn, xié èr wáng kuì wéi ér zǒu. bīn mò néng shěng, lǐng dōng jiē luàn.
玢立,果不能任事。在殯,召伶人作樂,飲酒宮中,裸男女以為樂,或衣墨 縗與倡女夜行,出入民家。由是山海間盜賊競起。妖人張遇賢,自稱中天八國王, 攻陷循州。玢遣越王洪昌、循王洪杲攻之,遇賢圍洪昌等於錢帛館,裨將萬景忻、 陳道庠力戰,挾二王潰圍而走。玢莫能省,嶺東皆亂。
hóng xī rì yì jìn shēng jì yòu bīn wèi huāng zì. bīn yì pō yí zhū dì tú jǐ, chì huàn guān shǒu gōng mén, rù zhě jiē lù suǒ. hóng xī hóng gǎo hóng chāng yīn qiǎn chén dào xiáng yǎng yǒng shì liú sī cháo tán lìng yīn lín shǎo qiáng shǎo liáng hé chāng tíng děng, xí wèi jiǎo dǐ yǐ xiàn bīn. bīn yàn zhǎng chūn gōng yǐ yuè zhī, bīn zuì qǐ, dào xiáng yǔ sī cháo děng suí zhì qǐn mén lā shā zhī, jǐn shā qí zuǒ yòu. bīn lì èr nián, nián èr shí sì, shì yuē shāng. dì chéng lì.
洪熙日益進聲妓誘玢為荒恣。玢亦頗疑諸弟圖己,敕宦官守宮門,入者皆露索。 洪熙、洪杲、洪昌陰遣陳道庠養勇士劉思潮、譚令禋、林少強、少良、何昌廷等, 習為角牴以獻玢。玢宴長春宮以閱之,玢醉起,道庠與思潮等隨至寢門拉殺之,盡 殺其左右。玢立二年,年二十四,諡曰殤。弟晟立。
chéng, chū míng hóng xī, fēng jìn wáng. jì shì bīn, suì zì lì, gǎi yuán yuē yīng gān, yǐ hóng chāng wèi bīng mǎ yuán shuài, zhī zhèng shì, hóng gǎo fù yuán shuài, liú sī cháo děng fēng gōng chén. chéng jì shā xiōng, lì bù shùn, jù zhòng bù fú, nǎi yì jùn xíng fǎ yǐ wēi zhòng. yǐ ér hóng gǎo lǚ qǐng tǎo zéi, yīn quàn chéng zhū sī cháo děng yǐ zhǐ wài yì. chéng dà nù, shǐ shǐ zhě yè zhào hóng gǎo. hóng gǎo zhī bù miǎn, nǎi liú shǐ zhě, rù jù mù yù, yì fú qián zhù yuē: hóng gǎo wù niàn, lái shēng wáng gōng, jīn jiàn shā yǐ. hòu shì dāng shēng mín jiā, yǐ miǎn tú hài. tì qì yǔ jiā rén jué bié, rán hòu fù zhào, zhì zé shā zhī. dōng, chéng sì tiān nán jiāo, gǎi yuán yuē gān hé, qún chén shàng zūn hào yuē dà shèng wén wǔ dà míng zhì dào dà guāng xiào huáng dì.
晟,初名洪熙,封晉王。既弒玢,遂自立,改元曰應乾,以洪昌為兵馬元帥, 知政事,洪杲副元帥,劉思潮等封功臣。晟既殺兄,立不順,懼眾不伏,乃益峻刑 法以威眾。已而洪杲屢請討賊,陰勸晟誅思潮等以止外議。晟大怒,使使者夜召洪 杲。洪杲知不免,乃留使者,入具沐浴,詣佛前祝曰:「洪杲誤念,來生王宮,今 見殺矣。後世當生民家,以免屠害。」涕泣與家人訣別,然後赴召,至則殺之。冬, 晟祀天南郊,改元曰乾和,群臣上尊號曰大聖文武大明至道大光孝皇帝。
èr nián xià, qiǎn hóng chāng cí xiāng dì líng yú hǎi qǔ, zhì chāng huá gōng, chéng shǐ dào cì shā zhī. chéng zì shā hóng gǎo, yóu shì yǔ zhū dì yǒu xì, ér hóng chāng zuì xián, sù suǒ yù lì zhě, chéng yóu jì zhī, gù xiān jí hài. zhèn wáng hóng zé jū yōng zhōu, yǒu shàn zhèng, shì suì fèng huáng jiàn yōng zhōu, chéng nù, shǐ rén zhèn shā zhī. ér zhū dì xiāng cì jiàn shā.
二年夏,遣洪昌祠襄帝陵於海曲,至昌華宮,晟使盜刺殺之。晟自殺洪杲,由 是與諸弟有隙,而洪昌最賢,素所欲立者,晟尤忌之,故先及害。鎮王洪澤居邕 州,有善政,是歲鳳皇見邕州,晟怒,使人酖殺之。而諸弟相次見殺。
sān nián, shā qí dì hóng yǎ, yòu shā liú sī cháo děng wǔ rén. sī cháo děng sǐ, chén dào xiáng jù, bù zì ān, qí yǒu dèng shēn yǐ xún yuè hàn jì yí zhī, dào xiáng mò néng xiǎo, shēn mà yuē: duì liáo! hán xìn zhū ér péng yuè hǎi, jiē zài cǐ shū yǐ! dào xiáng wù, yì jù. chéng wén zhī dà nù, yǐ dào xiáng shēn xià yù, jiē zhǎn zhī yú shì, yí qí zú. yǐ yòu pú shè wáng fān wèi yīng zhōu cì shǐ, shǐ rén shā zhī yú lù.
三年,殺其弟洪雅,又殺劉思潮等五人。思潮等死,陳道庠懼,不自安,其友 鄧伸以荀悅《漢紀》遺之,道庠莫能曉,伸罵曰:「憝獠!韓信誅而彭越醢,皆在 此書矣!」道庠悟,益懼。晟聞之大怒,以道庠、伸下獄,皆斬之於市,夷其族。 以右僕射王翻為英州刺史,使人殺之於路。
wǔ nián, chéng dì hóng bì hóng dào hóng yì hóng jì hóng jiǎn hóng jiàn hóng hóng zhāo, tóng rì jiē jiàn shā.
五年,晟弟洪弼、洪道、洪益、洪濟、洪簡、洪建、洪、洪昭,同日皆見殺。
liù nián, qiǎn gōng bù láng zhōng zhī zhì gào zhōng yǔn zhāng pìn chǔ yǐ qiú hūn, chǔ bù xǔ. yǔn zhāng hái, chéng yuē: mǎ gōng fù néng jīng lüè nán tǔ hū? shì shí, mǎ xī guǎng xīn lì, xī è qǐ bīng wǔ líng, hú nán dà luàn, yǔn zhāng jù yán chǔ kě gōng zhī zhuàng. chéng nǎi qiǎn jù xiàng zhǐ huī shǐ wú xún nèi shì wú huái ēn gōng hè zhōu, yǐ kè zhī, chǔ rén lái jiù, xún záo dà jǐng yú chéng xià, fù bó yú shàng, yǐ tǔ fù zhī, chǔ bīng pò chéng, xī xiàn jǐng zhōng, sǐ zhě shù qiān, chǔ rén jiē zǒu. xún děng gōng guì zhōu jí lián yí yán wú méng wǔ zhōu, jiē kè zhī. lüè quán zhōu ér hái.
六年,遣工部郎中、知制誥鍾允章聘楚以求婚,楚不許。允章還,晟曰:「馬 公復能經略南土乎?」是時,馬希廣新立,希萼起兵武陵,湖南大亂,允章具言楚 可攻之狀。晟乃遣巨象指揮使吳珣、內侍吳懷恩攻賀州,已克之,楚人來救,珣鑿 大阱於城下,覆箔於上,以土傅之,楚兵迫城,悉陷阱中,死者數千,楚人皆走。 珣等攻桂州及連、宜、嚴、梧、蒙五州,皆克之。掠全州而還。
jiǔ nián dōng, yòu qiǎn nèi shì pān chóng chè gōng chēn zhōu, lǐ jǐng bīng yì zài, yǔ chóng chè yù, zhàn, dà bài jǐng bīng yú yí zhāng, suì qǔ chēn zhōu. chéng yì dé zhì, qiǎn jù jiàn zhǐ huī shǐ jì yàn yūn yǐ bīng rù hǎi, lüè shāng rén jīn bó zuò lí gōng yóu liè, gù shí liú shì yǒu nán gōng dà míng chāng huá gān quán wán huá xiù huá yù qīng tài wēi zhū gōng, fán shù bǎi, bù kě xī jì. huàn zhě lín yán yù gōng rén lú qióng xiān, nèi wài zhuān zì wèi shā lù, chéng bù fù shěng. cháng yè yǐn dà zuì, yǐ guā zhì líng rén shàng yù lóu xiàng, bá jiàn zhǎn zhī yǐ shì jiàn, yīn bìng zhǎn qí shǒu. míng rì jiǔ xǐng, fù zhào yù lóu shì yǐn, zuǒ yòu bái yǐ shā zhī, chéng tàn xī ér yǐ.
九年冬,又遣內侍潘崇徹攻郴州,李景兵亦在,與崇徹遇,戰,大敗景兵於宜 章,遂取郴州。晟益得志,遣巨艦指揮使暨彥贇以兵入海,掠商人金帛作離宮遊獵, 故時劉氏有南宮、大明、昌華、甘泉、玩華、秀華、玉清、太微諸宮,凡數百,不 可悉紀。宦者林延遇、宮人盧瓊仙,內外專恣為殺戮,晟不復省。常夜飲大醉,以 瓜置伶人尚玉樓項,拔劍斬之以試劍,因並斬其首。明日酒醒,復召玉樓侍飲,左 右白已殺之,晟嘆息而已。
shí nián, hú nán wáng jìn kuí yǐ bīng wǔ wàn lǜ xī dòng mán gōng chēn zhōu, pān chóng chè bài jìn kuí yú háo shí, zhǎn shǒu wàn yú jí.
十年,湖南王進逵以兵五萬率溪洞蠻攻郴州,潘崇徹敗進逵於豪石,斬首萬 余級。
shí yī nián, chéng bìng shén, fēng qí zi jì xìng wèi wáng, xuán xìng guì wáng, qìng xìng jīng wáng, bǎo xìng xiáng wáng, chóng xìng méi wáng.
十一年,晟病甚,封其子繼興衛王,璇興桂王,慶興荊王,保興祥王,崇興梅 王。
shí èr nián, chéng qīn gēng jí tián. jiāo zhōu wú chāng jùn qiǎn shǐ chēng chén, qiú jié yuè. chāng jùn zhě, quán zi yě. quán zì shí jù jiāo zhōu, qiǎn hóng cāo gōng zhī, hóng cāo zhàn sǐ, suì qì bù fù gōng. quán sǐ, zi chāng jí lì, chāng jí zú, dì chāng jùn lì, shǐ chēng chén yú chéng. chéng qiǎn gěi shì zhōng lǐ yú yǐ jīng jié zhāo zhī, yú zhì bái zhōu, jùn shǐ rén zhǐ yú yuē: hǎi zéi wèi luàn, dào lù bù tōng. yú bù guǒ xíng. chéng shā qí dì hóng miǎo.
十二年,晟親耕藉田。交州吳昌浚遣使稱臣,求節鉞。昌浚者,權子也。權自 時據交州,遣洪操攻之,洪操戰死,遂棄不復攻。權死,子昌岌立,昌岌卒, 弟昌浚立,始稱臣於晟。晟遣給事中李璵以旌節招之,璵至白州,浚使人止璵曰: 「海賊為亂,道路不通。」璵不果行。晟殺其弟洪邈。
shí sān nián, yòu shā qí dì hóng zhèng, yú shì zhī zhū zi jǐn yǐ. xiǎn dé sān nián, shì zōng píng jiāng běi, chéng shǐ huáng kǒng, qiǎn shǐ xiū gòng yú jīng shī, wèi chǔ rén suǒ gé, shǐ zhě bù de xíng, chéng yōu xíng yú sè. yòu cháng zì yán zhī xīng, mò nián, yuè shí niú nǚ jiān, chū shū zhàn zhī, tàn yuē: wú dāng zhī yǐ! yīn wèi zhǎng yè zhī yǐn.
十三年,又殺其弟洪政,於是之諸子盡矣。顯德三年,世宗平江北,晟始惶 恐,遣使修貢於京師,為楚人所隔,使者不得行,晟憂形於色。又嘗自言知星,末 年,月食牛女間,出書占之,嘆曰:「吾當之矣!」因為長夜之飲。
shí liù nián, bo zàng yù yú chéng běi, yùn pì wèi kuàng, chéng qīn lín shì zhī. shì qiū zú, nián sān shí jiǔ, shì yuē wén wǔ guāng shèng míng xiào huáng dì, miào hào zhōng zōng, líng yuē zhāo líng. zi chǎng lì.
十六年,卜葬域於城北,運甓為壙,晟親臨視之。是秋卒,年三十九,諡曰文 武光聖明孝皇帝,廟號中宗,陵曰昭陵。子鋹立。
chǎng, chū míng jì xìng, fēng wèi wáng. chéng zú, yǐ zhǎng zi lì, gǎi yuán yuē dà bǎo. chéng xìng gāng jì, bù néng rèn chén xià, ér dú rèn qí bì xìng huàn guān gōng bì yán yù qióng xiān děng. zhì chǎng yóu yú, yǐ wèi qún chén jiē zì yǒu jiā shì, gù zi sūn, bù néng jǐn zhōng, wéi huàn zhě qīn jìn kě rèn, suì wěi qí zhèng yú huàn zhě gōng chéng shū chén yán shòu děng, zhì qí qún chén yǒu yù yòng zhě, jiē yān rán hòu yòng. chéng shū děng jì zhuān zhèng, chǎng nǎi yǔ gōng bì bō sī nǚ děng yín xì hòu gōng, bù fù chū shěng shì. yán shòu yòu yǐn nǚ wū fán hú zi, zì yán yù huáng jiàng hú zi shēn. chǎng yú nèi diàn shè zhàng wò, chén bǎo bèi, hú zi guān yuǎn yóu guān, yī zǐ xiá jū, zuò zhàng zhōng xuān huò fú, hū chǎng wèi tài zǐ huáng dì, guó shì jiē jué yú hú zi, lú qióng xiān gōng chéng shū děng zhēng fù zhī. hú zi nǎi wèi chǎng yán: chéng shū děng jiē shàng tiān shǐ lái fǔ tài zǐ, yǒu zuì bù kě wèn. shàng shū zuǒ chéng zhōng yǔn zhāng cān zhèng shì, shēn jí zhī, shù qǐng zhū huàn guān, huàn guān jiē zè mù.
鋹,初名繼興,封衛王。晟卒,以長子立,改元曰大寶。晟性剛忌,不能任臣 下,而獨任其嬖倖宦官、宮婢延遇、瓊仙等。至鋹尤愚,以謂群臣皆自有家室,顧 子孫,不能盡忠,惟宦者親近可任,遂委其政於宦者龔澄樞、陳延壽等,至其群臣 有欲用者,皆閹然後用。澄樞等既專政,鋹乃與宮婢波斯女等淫戲後宮,不復出省 事。延壽又引女巫樊鬍子,自言玉皇降鬍子身。鋹於內殿設帳幄,陳寶貝,鬍子冠 遠遊冠,衣紫霞裾,坐帳中宣禍福,呼鋹為太子皇帝,國事皆決於鬍子,盧瓊仙、 龔澄樞等爭附之。鬍子乃為鋹言:「澄樞等皆上天使來輔太子,有罪不可問。」尚 書左丞鍾允章參政事,深嫉之,數請誅宦官,宦官皆仄目。
èr nián, chǎng sì tiān nán jiāo, qián sān rì, yǔn zhāng yǔ lǐ guān dēng tán, sì gù zhǐ huī, huàn zhě xǔ yàn zhēn wàng jiàn zhī yuē: cǐ móu fǎn ěr! nǎi bá jiàn shēng tán, yǔn zhāng yíng chì zhī, yàn zhēn chí zǒu, gào yǔn zhāng fǎn. chǎng xià yǔn zhāng yù, qiǎn lǐ bù shàng shū xuē yòng pī zhì zhī. yǔn zhāng yǔ yòng pī yǒu jiù, yīn qì xià yuē: wú jīn wú zuì, zì wū yǐ sǐ gù wú hèn, rán wú èr zi jiē yòu, bù zhī fù yuān, qí qí zhǎng, gōng kě gào zhī. yàn zhēn wén zhī, mà yuē: fǎn zéi yù shǐ ér zi bào chóu xié? fù rù bái chǎng, bìng bǔ èr zi xì yù, suì zú zhū zhī. chén yán shòu wèi chǎng yuē: xiān dì suǒ yǐ dé chuán bì xià zhě, yóu jǐn shā qún dì yě. quàn chǎng shāo zhū qù zhū wáng. chǎng yǐ wèi rán, shā qí dì guì wáng xuán xìng. shì suì, jiàn lóng yuán nián yě. chǎng jiāng shào tíng xuàn yán yú chǎng yuē: hàn chéng táng luàn, jū cǐ wǔ shí nián, xìng zhōng guó yǒu gù, gān gē bù jí, ér hàn yì jiāo yú wú shì, jīn bīng bù shí qí gǔ, ér rén zhǔ bù zhī cún wáng. fū tiān xià luàn jiǔ yǐ, luàn jiǔ ér zhì, zì rán zhī shì yě. jīn wén zhēn zhǔ yǐ chū, bì jiāng jǐn yǒu hǎi nèi, qí shì fēi yì tiān xià bù néng yǐ. quàn chǎng xiū bīng wèi bèi, bù rán, xī zhēn bǎo fèng zhōng guó, qiǎn shǐ yǐ tōng hǎo. chǎng měng rán mò yǐ wèi lǜ, è tíng xuàn yán zhí, shēn hèn zhī.
二年,鋹祀天南郊,前三日,允章與禮官登壇,四顧指麾,宦者許彥真望見之 曰:「此謀反爾!」乃拔劍升壇,允章迎叱之,彥真馳走,告允章反。鋹下允章獄, 遣禮部尚書薛用丕治之。允章與用丕有舊,因泣下曰:「吾今無罪,自誣以死固無 恨,然吾二子皆幼,不知父冤,俟其長,公可告之。」彥真聞之,罵曰:「反賊欲 使而子報仇邪?」復入白鋹,並捕二子系獄,遂族誅之。陳延壽謂鋹曰:「先帝所 以得傳陛下者,由盡殺群弟也。」勸鋹稍誅去諸王。鋹以為然,殺其弟桂王璇興。 是歲,建隆元年也。鋹將邵廷琄言於鋹曰:「漢乘唐亂,居此五十年,幸中國有故, 干戈不及,而漢益驕於無事,今兵不識旗鼓,而人主不知存亡。夫天下亂久矣,亂 久而治,自然之勢也。今聞真主已出,必將盡有海內,其勢非一天下不能已。」勸 鋹修兵為備,不然,悉珍寶奉中國,遣使以通好。鋹懵然莫以為慮,惡廷琄言直, 深恨之。
sì nián, zhī jūn shēng gōng zhōng, yě shòu chù qǐn mén, yuàn zhōng yáng tǔ zhū, jǐng páng shí zì lì, xíng bǎi yú bù ér pū, fán hú zi jiē yǐ fú ruì fěng qún chén rù hè.
四年,芝菌生宮中,野獸觸寢門,苑中羊吐珠,井旁石自立,行百餘步而仆, 樊鬍子皆以符瑞諷群臣入賀。
wǔ nián, chǎng yǐ huàn zhě lǐ tuō yǎng nǚ wèi guì fēi, zhuān chǒng. tuō wèi nèi tài shī, jū zhōng zhuān zhèng. xǔ yàn zhēn jì shā zhōng yǔn zhāng, è gōng chéng shū děng jū jǐ shàng, móu shā zhī. chéng shū shǐ rén gào yàn zhēn fǎn, zú zhū zhī.
五年,鋹以宦者李托養女為貴妃,專寵。托為內太師,居中專政。許彥真既殺 鍾允章,惡龔澄樞等居己上,謀殺之。澄樞使人告彥真反,族誅之。
qī nián, wáng shī nán fá, kè chēn zhōu, chéng suǒ qiǎn jiāng jì yàn yūn yǔ qí cì shǐ lù guāng tú jiē zhàn sǐ, yú zhòng tuì bǎo sháo zhōu. chǎng shǐ sī tíng xuàn yán, qiǎn tíng xuàn yǐ zhōu bīng chū guāng kǒu kàng wáng shī. huì wáng shī tuì shě, tíng xuàn xùn shì zú, xiū zhàn bèi, lǐng rén yǐ yǐ wèi liáng jiāng. yǒu zèn zhě tóu wú míng shū yán tíng xuàn fǎn, chǎng qiǎn shǐ zhě cì sǐ shì zú pái jūn mén jiàn shǐ zhě, sù tíng xuàn wú fǎn zhuàng, bù néng jiù, wèi lì cí yú guāng kǒu.
七年,王師南伐,克郴州,晟所遣將暨彥贇與其刺史陸光圖皆戰死,餘眾退保 韶州。鋹始思廷琄言,遣廷琄以舟兵出洸口抗王師。會王師退舍,廷琄訓士卒,修 戰備,嶺人倚以為良將。有譖者投無名書言廷琄反,鋹遣使者賜死;士卒排軍門見 使者,訴廷琄無反狀,不能救,為立祠於洸口。
bā nián, jiāo zhōu wú chāng wén zú, qí zuǒ lǚ chù píng yǔ fēng zhōu cì shǐ qiáo zhī yòu zhēng lì, jiāo zhǐ dà luàn, huān zhōu dīng liǎn jǔ bīng jī pò zhī, chǎng shòu liǎn jiāo zhōu jié dù.
八年,交州吳昌文卒,其佐呂處玶與峰州刺史喬知祐爭立,交趾大亂,驩州丁 璉舉兵擊破之,鋹授璉交州節度。
jiǔ nián, nán hǎi mín qī shēng zǐ liǎng shǒu sì bì. shì shí, tài zǔ huáng dì zhào lǐ yù yù chǎng shǐ chēng chén, chǎng nù, qiú yù shǐ zhě gōng shèn yí.
九年,南海民妻生子兩首四臂。是時,太祖皇帝詔李煜諭鋹使稱臣,鋹怒,囚 煜使者龔慎儀。
shí sān nián, zhào tán zhōu fáng yù shǐ pān měi chū shī, shī cì bái xiá. chǎng qiǎn gōng chéng shū shǒu hè zhōu guō chóng yuè shǒu guì zhōu lǐ tuō shǒu sháo zhōu yǐ bèi. shì suì qiū, pān měi píng hè zhōu, shí yuè píng zhāo zhōu, yòu píng guì zhōu, shí yī yuè píng lián zhōu. chǎng xǐ yuē: zhāo guì lián hè, běn shǔ hú nán, jīn běi shī qǔ zhī, zú yǐ, qí bù fù nán yě. qí yú rú cǐ. shí èr yuè píng sháo zhōu. kāi bǎo sì nián zhēng yuè, píng yīng xióng èr zhōu, chǎng jiāng pān chóng chè xiān jiàng. shī cì lóng tóu, chǎng qiǎn shǐ qǐng hé, qiú huǎn shī. èr yuè, shī dù mǎ jìng, chǎng qiǎn qí yòu pú shè xiāo cuǐ fèng biǎo jiàng. cuǐ xíng, chǎng huáng pò, fù lìng zhěng bīng jù mìng. měi děng jìn shī, chǎng qiǎn qí dì xiáng wáng bǎo xìng lǜ wén wǔ yì měi jūn jiàng, bù nà. gōng chéng shū lǐ tuō děng móu yuē: běi shī zhī lái, lì wú guó bǎo huò ěr, fén wèi kōng chéng, shī bù néng zhù, dāng zì hái yě. nǎi jǐn fén qí fǔ kù gōng diàn. chǎng yǐ hǎi bó shí yú, xī zài zhēn bǎo pín yù, jiāng rù hǎi, huàn guān lè fàn qiè qí zhōu yǐ táo guī. shī cì bái tián, chǎng sù yī bái mǎ yǐ jiàng. xiàn fú jīng shī, shè chǎng wèi zuǒ qiān niú wèi dà jiāng jūn, fēng ēn shè hóu. qí hòu shì jù guó shǐ.
十三年,詔潭州防禦使潘美出師,師次白霞。鋹遣龔澄樞守賀州、郭崇岳守桂 州、李托守韶州以備。是歲秋,潘美平賀州,十月平昭州,又平桂州,十一月平連 州。鋹喜曰:「昭、桂、連、賀,本屬湖南,今北師取之,足矣,其不復南也。」 其愚如此。十二月平韶州。開寶四年正月,平英、雄二州,鋹將潘崇徹先降。師次 瀧頭,鋹遣使請和,求緩師。二月,師度馬逕,鋹遣其右僕射蕭漼奉表降。漼行, 鋹惶迫,復令整兵拒命。美等進師,鋹遣其弟祥王保興率文武詣美軍降,不納。龔 澄樞、李托等謀曰:「北師之來,利吾國寶貨爾,焚為空城,師不能駐,當自還也。」 乃盡焚其府庫、宮殿。鋹以海舶十餘,悉載珍寶、嬪御,將入海,宦官樂范竊其舟 以逃歸。師次白田,鋹素衣白馬以降。獻俘京師,赦鋹為左千牛衛大將軍,封恩赦 侯。其後事具國史。
yǐn xìng miè nián shì, zhū shū jiē tóng. gài zì táng tiān yòu èr nián yǐn wèi guǎng zhōu jié dù shǐ, zhì huáng cháo kāi bǎo sì nián guó miè, fán liù shí qī nián. jiù wǔ dài shǐ yǐ liáng zhēn míng sān nián jiàn hào wèi shǐ, gù yuē wǔ shí wǔ nián ěr.
隱興滅年世,諸書皆同。蓋自唐天祐二年隱為廣州節度使,至皇朝開寶四年國 滅,凡六十七年。《舊五代史》以梁貞明三年僭號為始,故曰五十五年爾。