xī kǒng zǐ zuò chūn qiū ér tiān rén bèi. yǔ shù běn jì, shū rén ér bù shū tiān, yǔ hé gǎn yì yú shèng rén zāi! qí wén suī yì, qí yì yī yě.
昔孔子作《春秋》而天人备。予述本纪,书人而不书天,予何敢异于圣人哉! 其文虽异,其意一也。
zì yáo shùn sān dài yǐ lái, mò bù chēng tiān yǐ jǔ shì, kǒng zǐ shān shī shū bù qù yě. gài shèng rén bù jué tiān yú rén, yì bù yǐ tiān cān rén. jué tiān yú rén zé tiān dào fèi, yǐ tiān cān rén zé rén shì huò, gù cháng cún ér bù jiù yě. chūn qiū suī shū rì shí xīng biàn zhī lèi, kǒng zǐ wèi cháng dào qí suǒ yǐ rán zhě, gù qí dì zǐ zhī tú, mò de yǒu suǒ shù yú hòu shì yě. rán zé tiān guǒ yǔ yú rén hū? guǒ bù yǔ hū? yuē: tiān, wú bù zhī, zhì zhū shèng rén zhī yán kě yě. yì yuē:" tiān dào kuī yíng ér yì qiān, dì dào biàn yíng ér liú qiān, guǐ shén hài yíng ér fú qiān, rén dào è yíng ér hǎo qiān." cǐ shèng rén jí lùn tiān rén zhī jì, zuì xiáng ér míng zhě yě. qí yú tiān dì guǐ shén, yǐ bù kě zhī wèi yán, qí kě zhī zhě rén ér yǐ. fū rì zhōng zé zè, shèng shuāi bì fù. tiān, wú bù zhī, wú jiàn qí kuī yì yú wù zhě yǐ. cǎo mù zhī chéng zhě, biàn ér shuāi luò zhī wù zhī xià zhě, jìn ér liú xíng zhī. dì, wú bù zhī, wú jiàn qí biàn liú yú wù zhě yǐ. rén zhī tān mǎn zhě duō huò, qí shǒu yuē zhě duō fú. guǐ shén, wú bù zhī, wú jiàn rén zhī huò fú zhě yǐ. tiān dì guǐ shén, bù kě zhī qí xīn, zé yīn qí zhe yú wù zhě yǐ cè zhī. gù jù qí jī zhī kě jiàn zhě yǐ wéi yán, yuē kuī yì, yuē biàn liú, yuē hài fú. ruò rén zé kě zhī zhě, gù zhí yán qí qíng yuē hào wù. qí zhī yǔ bù zhī, yì cí yě, cān ér huì zhī, yú rén wú yǐ yì yě. qí guǒ yǔ yú rén hū, bù yǔ yú rén hū, zé suǒ bù zhī yě. yǐ qí bù kě zhī, gù cháng zūn ér yuǎn zhī yǐ qí yú rén wú suǒ yì yě, zé xiū wú rén shì ér yǐ. rén shì zhě, tiān yì yě. shū yuē: " tiān shì zì wǒ mín shì, tiān tīng zì wǒ mín tīng." wèi yǒu rén xīn yuè yú xià ér tiān yì nù yú shàng zhě, wèi yǒu rén lǐ nì yú xià ér tiān dào shùn yú shàng zhě. rán zé wáng zhě jūn tiān xià, zi shēng mín, bù dé xíng zhèng, yǐ shùn rén xīn, shì zhī wèi fèng tiān. zhì yú sān chén wǔ xīng cháng dòng ér bù xī, bù néng wú yíng suō chà tè zhī biàn, ér zhàn zhī yǒu zhōng yǒu bù zhōng, bù kě yǐ wèi cháng zhě, yǒu sī zhī shì yě. běn jì suǒ shù rén jūn xíng shì xiáng yǐ, qí xīng wáng zhì luàn kě yǐ jiàn. zhì yú sān chén wǔ xīng nì shùn biàn jiàn, yǒu sī zhī suǒ zhàn zhě, gù yǐ qí guān zhì zhī, yǐ bèi sī tiān zhī suǒ kǎo.
自尧、舜、三代以来,莫不称天以举事,孔子删《诗》、《书》不去也。盖圣 人不绝天于人,亦不以天参人。绝天于人则天道废,以天参人则人事惑,故常存而 不究也。《春秋》虽书日食、星变之类,孔子未尝道其所以然者,故其弟子之徒, 莫得有所述于后世也。然则天果与于人乎?果不与乎?曰:天,吾不知,质诸圣人 之言可也。《易》曰:“天道亏盈而益谦,地道变盈而流谦,鬼神害盈而福谦,人 道恶盈而好谦。”此圣人极论天人之际,最详而明者也。其于天地鬼神,以不可知 为言,其可知者人而已。夫日中则昃,盛衰必复。天,吾不知,吾见其亏益于物者 矣。草木之成者,变而衰落之;物之下者,进而流行之。地,吾不知,吾见其变流 于物者矣。人之贪满者多祸,其守约者多福。鬼神,吾不知,吾见人之祸福者矣。 天地鬼神,不可知其心,则因其著于物者以测之。故据其迹之可见者以为言,曰亏 益,曰变流,曰害福。若人则可知者,故直言其情曰好恶。其知与不知,异辞也, 参而会之,与人无以异也。其果与于人乎,不与于人乎,则所不知也。以其不可知, 故常尊而远之;以其与人无所异也,则修吾人事而已。人事者,天意也。《书》曰: “天视自我民视,天听自我民听。”未有人心悦于下而天意怒于上者,未有人理逆 于下而天道顺于上者。然则王者君天下,子生民,布德行政,以顺人心,是之谓奉 天。至于三辰五星常动而不息,不能无盈缩差忒之变,而占之有中有不中,不可以 为常者,有司之事也。本纪所述人君行事详矣,其兴亡治乱可以见。至于三辰五星 逆顺变见,有司之所占者,故以其官志之,以备司天之所考。
wū hū, shèng rén jì méi, ér yì duān qǐ. zì qín hàn yǐ lái, xué zhě huò yú zāi yì yǐ, tiān wén wǔ xíng zhī shuō, bù shèng qí fán yě. yǔ zhī suǒ shù, bù dé bù yì hū chūn qiū yě, kǎo zhě kě yǐ zhī yān.
呜呼,圣人既没,而异端起。自秦、汉以来,学者惑于灾异矣,天文五行之说, 不胜其繁也。予之所述,不得不异乎《春秋》也,考者可以知焉。
kāi píng èr nián xià sì yuè xīn chǒu, yíng huò fàn shàng jiàng. jiǎ yín, dì zhèn. sì nián shí èr yuè gēng wǔ, yuè yǒu shí zhī.
开平二年夏四月辛丑,荧惑犯上将。甲寅,地震。四年十二月庚午,月有食之。
gān huà yuán nián chūn zhēng yuè bǐng xū shuò, rì yǒu shí zhī. wǔ yuè, kè xīng fàn dì zuò. èr nián zhēng yuè bǐng shēn, yíng huò fàn fáng dì èr xīng. wù shēn, yuè fàn xīn dà xīng. sì yuè jiǎ yín, yuè yǎn xīn dà xīng. rén shēn, huì chū yú zhāng jiǎ xū, huì chū líng tái.
乾化元年春正月丙戌朔,日有食之。五月,客星犯帝坐。二年正月丙申,荧惑 犯房第二星。戊申,月犯心大星。四月甲寅,月掩心大星。壬申,彗出于张;甲戌, 彗出灵台。
tóng guāng yuán nián shí yuè xīn wèi shuò, rì yǒu shí zhī. èr nián liù yuè jiǎ shēn, zhòng xīng jiāo liú bǐng xū, zhòng xīng jiāo liú. bā yuè wù zǐ, yíng huò fàn xīng. shí yī yuè dīng sì, dì zhèn. sān nián sān yuè bǐng shēn, yíng huò fàn shàng xiàng. wù shēn, yuè yǒu shí zhī. sì yuè guǐ hài shuò, rì yǒu shí zhī. jiǎ zǐ, yíng huò fàn zuǒ zhí fǎ. liù yuè jiǎ zǐ, tài bái zhòu jiàn. bǐng yín, suì fàn yòu zhí fǎ. jǐ sì, tài bái zhòu jiàn. gēng yín, zhòng xīng liú, zì èr gēng jǐn sān gēng ér zhǐ. xīn mǎo, zhòng xiǎo xīng liú yú xī nán. jiǔ yuè jiǎ chén, yuè yǒu shí zhī. dīng wèi, tiān gǒu duò, yǒu shēng rú léi, yě zhì jiē gòu. bǐng chén, tài bái suì xiāng fàn. shí yī yuè jiǎ yín, dì zhèn.
同光元年十月辛未朔,日有食之。二年六月甲申,众星交流;丙戌,众星交流。 八月戊子,荧惑犯星。十一月丁巳,地震。三年三月丙申,荧惑犯上相。戊申,月 有食之。四月癸亥朔,日有食之。甲子,荧惑犯左执法。六月甲子,太白昼见。丙 寅,岁犯右执法。己巳,太白昼见。庚寅,众星流,自二更尽三更而止。辛卯,众 小星流于西南。九月甲辰,月有食之。丁未,天狗堕,有声如雷,野雉皆雊。丙辰, 太白、岁相犯。十一月甲寅,地震。
tiān chéng yuán nián sān yuè, è xīng rù tiān kù, liú xīng fàn tiān bàng. sì yuè gēng xū, jīn fàn jī shī. liù yuè yǐ wèi, zhòng xiǎo xīng jiāo liú. qī yuè jǐ wèi, yuè fàn tài bái. gēng shēn, tài bái zhòu jiàn. yǐ chǒu, yuè rù nán dòu kuí. bā yuè yǐ yǒu shuò, rì yǒu shí zhī. guǐ mǎo, tài bái fàn xīn dà xīng. yǐ sì, yuè fàn wǔ zhū hóu. xīn hài, yíng huò fàn shàng jiàng. jiǔ yuè dīng sì, yuè fàn xīn dà xīng. jǐ sì, yuè fàn mǎo. gēng wǔ, yíng huò fàn yòu zhí fǎ jǐ mǎo, yíng huò fàn zuǒ zhí fǎ. shí yuè wù zǐ, yíng huò fàn shàng xiàng. jǐ chǒu zhì yú gēng zǐ, rì yuè chì ér wú guāng. bǐng wǔ, yuè yǎn zuǒ zhí fǎ. shí yī yuè dīng chǒu, yuè yùn zā huǒ mù. wù yín, yuè fàn jīn mù tǔ. shí èr yuè wù xū, yíng huò fàn dī. yǐ sì, yuè yǎn shù zǐ. èr nián zhēng yuè jiǎ xū, yíng huò suì xiāng fàn. èr yuè xīn mǎo, yíng huò fàn jiàn bì. sān yuè wù wǔ, yuè yǎn guǐ. gēng shēn, zhòng xiǎo xīng liú yú xī běi. jǐ sì, yíng huò fàn shàng xiàng. yǐ hài, yuè rù yǔ lín. sì yuè dīng hài, yuè fàn yòu zhí fǎ guǐ mǎo, yuè rù yǔ lín. liù yuè xīn chǒu, yíng huò fàn fáng. bā yuè jǐ mǎo shuò, rì yǒu shí zhī. gēng zi, yuè fàn wǔ zhū hóu. jiǔ yuè rén zǐ, suì fàn fáng. gēng shēn, yuè rù yǔ lín rén shēn, yuè fàn shàng jiàng. shí yuè rén wǔ, yuè fàn wǔ zhū hóu. guǐ wèi, dì zhèn. shí yī yuè yǐ mǎo, yuè rù yǔ lín. xīn wèi, dì zhèn rén shēn, dì zhèn. shí èr yuè guǐ wèi, dì zhèn. sān nián chūn zhēng yuè rén shēn, jīn huǒ hé yú kuí. èr yuè dīng chǒu shuò, rì yǒu shí zhī. sì yuè dīng yǒu, yuè fàn wǔ zhū hóu wǔ yuè dīng sì, yuè yǎn fáng jù xīng liù yuè yǐ yǒu, yuè yǎn xīn shù zǐ guǐ sì, yuè rù yǔ lín. zì zhēng yuè zhì yú shì yuè, zōng rén zōng zhèng yáo bù zhǐ. qī yuè yǐ mǎo, yuè rù nán dòu kuí. rùn bā yuè guǐ mǎo shuò, yíng huò fàn shàng jiàng. wù shēn, yuè fàn nán dòu. yǐ mǎo, yíng huò fàn yòu zhí fǎ. gēng xū, tài bái fàn yòu zhí fǎ. jiǔ yuè gēng chén, tǔ mù hé yú jī. xīn sì, jīn huǒ hé yú zhěn. shí yuè gēng wǔ, huì chū xī nán. shí yī yuè wù zi, yuè yǎn xuān yuán dà xīng. yǐ wèi, tài bái fàn zhèn, yuè yǎn fáng. shí èr yuè rén yín shuò, yíng huò fàn fáng, jīn mù xiāng fàn yú dòu. yǐ mǎo, yuè yǒu shí zhī. sì nián zhēng yuè guǐ sì, yuè rù nán dòu kuí. èr yuè xīn yǒu, yuè jí huǒ tǔ hé yú dòu. sān yuè rén chén, suì fàn niú. liù yuè guǐ chǒu, yuè yǒu shí zhī, jì. qī yuè dīng chǒu, yuè rù nán dòu. jiǔ yuè bǐng zǐ, yíng huò rù kū xīng. shí èr gēng xū, yuè yǒu shí zhī, jì.
天成元年三月,恶星入天库,流星犯天棓。四月庚戌,金犯积尸。六月乙未, 众小星交流。七月己未,月犯太白。庚申,太白昼见。乙丑,月入南斗魁。八月乙 酉朔,日有食之。癸卯,太白犯心大星。乙巳,月犯五诸侯。辛亥,荧惑犯上将。 九月丁巳,月犯心大星。己巳,月犯昴。庚午,荧惑犯右执法;己卯,荧惑犯左执 法。十月戊子,荧惑犯上相。己丑至于庚子,日月赤而无光。丙午,月掩左执法。 十一月丁丑,月晕匝火、木。戊寅,月犯金、木、土。十二月戊戌,荧惑犯氐。乙 巳,月掩庶子。二年正月甲戌,荧惑、岁相犯。二月辛卯,荧惑犯键闭。三月戊午, 月掩鬼。庚申,众小星流于西北。己巳,荧惑犯上相。乙亥,月入羽林。四月丁亥, 月犯右执法;癸卯,月入羽林。六月辛丑,荧惑犯房。八月己卯朔,日有食之。庚 子,月犯五诸侯。九月壬子,岁犯房。庚申,月入羽林;壬申,月犯上将。十月壬 午,月犯五诸侯。癸未,地震。十一月乙卯,月入羽林。辛未,地震;壬申,地震。 十二月癸未,地震。三年春正月壬申,金、火合于奎。二月丁丑朔,日有食之。四 月丁酉,月犯五诸侯;五月丁巳,月掩房距星;六月乙酉,月掩心庶子;癸巳,月 入羽林。自正月至于是月,宗人、宗正摇不止。七月乙卯,月入南斗魁。闰八月癸 卯朔,荧惑犯上将。戊申,月犯南斗。乙卯,荧惑犯右执法。庚戌,太白犯右执法。 九月庚辰,土、木合于箕。辛巳,金、火合于轸。十月庚午,彗出西南。十一月戊 子,月掩轩辕大星。乙未,太白犯镇,月掩房。十二月壬寅朔,荧惑犯房,金、木 相犯于斗。乙卯,月有食之。四年正月癸巳,月入南斗魁。二月辛酉,月及火、土 合于斗。三月壬辰,岁犯牛。六月癸丑,月有食之,既。七月丁丑,月入南斗。九 月丙子,荧惑入哭星。十二庚戌,月有食之,既。
cháng xīng yuán nián liù yuè guǐ sì shuò, rì yǒu shí zhī. yǐ mǎo, tài bái fàn tiān zūn. bā yuè jǐ hài, yuè fàn nán dòu. yǐ mǎo, yuè fàn jī shī. jiǔ yuè xīn yǒu shuò, zhòng xiǎo xīng jiāo liú ér yǔn. shí yī yuè rén xū, yíng huò fàn dī. shí èr yuè bǐng chén, yíng huò fàn tiān jiāng. èr nián zhēng yuè yǐ hài, tài bái fàn yǔ lín. gēng chén, yuè fàn xīn jù xīng èr yuè dīng wèi, yuè fàn fáng. sì yuè jiǎ yín, yíng huò fàn yǔ lín. wǔ yuè guǐ hài, tài bái zhòu jiàn. rùn wǔ yuè yǐ sì, suì zhòu jiàn. liù yuè rén wǔ, dì zhèn. bā yuè dīng sì, chén fàn duān mén. jiǔ yuè bǐng xū, zhòng xīng jiāo liú dīng hài, zhòng xīng jiāo liú ér yǔn. wù zǐ, tài bái zhòu jiàn. dīng wèi, léi. shí yī yuè jiǎ shēn shuò, rì yǒu shí zhī. bǐng xū, tài bái fàn jiàn. sān nián sì yuè gēng chén, yíng huò fàn jī shī. jiǔ yuè gēng yín, tài bái fàn kū xīng. shí yuè rén shēn, tài bái zhòu jiàn. shí yī yuè jǐ hài, tài bái fàn bì lěi. sì nián wǔ yuè guǐ mǎo, tài bái zhòu jiàn. liù yuè gēng wǔ, zhòng xīng jiāo liú. qī yuè yǐ hài shuò, zhòng xīng jiāo liú. jiǔ yuè xīn sì, tài bái fàn yòu zhí fǎ. yǐ wèi, léi.
长兴元年六月癸巳朔,日有食之。乙卯,太白犯天鐏。八月己亥,月犯南斗。 乙卯,月犯积尸。九月辛酉朔,众小星交流而殒。十一月壬戌,荧惑犯氐。十二月 丙辰,荧惑犯天江。二年正月乙亥,太白犯羽林。庚辰,月犯心距星;二月丁未, 月犯房。四月甲寅,荧惑犯羽林。五月癸亥,太白昼见。闰五月乙巳,岁昼见。六 月壬午,地震。八月丁巳,辰犯端门。九月丙戌,众星交流;丁亥,众星交流而殒。 戊子,太白昼见。丁未,雷。十一月甲申朔,日有食之。丙戌,太白犯键。三年四 月庚辰,荧惑犯积尸。九月庚寅,太白犯哭星。十月壬申,太白昼见。十一月己亥, 太白犯壁垒。四年五月癸卯,太白昼见。六月庚午,众星交流。七月乙亥朔,众星 交流。九月辛巳,太白犯右执法。乙未,雷。
yīng shùn yuán nián èr yuè dīng yǒu, zhòng xīng liú yú xī běi. sì yuè wù yín, bái hóng guàn rì. shì yuè gǎi yuán.
应顺元年二月丁酉,众星流于西北。四月戊寅,白虹贯日。是月改元。
qīng tài yuán nián wǔ yuè jǐ wèi, tài bái zhòu jiàn. liù yuè jiǎ xū, tài bái fàn yòu zhí fǎ. jiǔ yuè xīn chǒu, zhòng xīng jiāo liú. rén yín, yǔ báo yú jīng shī. dōng shí yī yuè dīng wèi, huì chū xū wēi, sǎo tiān lěi jí kū xīng.
清泰元年五月己未,太白昼见。六月甲戌,太白犯右执法。九月辛丑,众星交 流。壬寅,雨雹于京师。冬十一月丁未,彗出虚、危,扫天垒及哭星。
tiān fú yuán nián sān yuè rén zǐ, yíng huò fàn jī shī. èr nián zhēng yuè yǐ mǎo, rì yǒu shí zhī. qī yuè bǐng yín, yuè yǒu shí zhī. shí èr yuè jǐ mǎo shuò, rì yǒu bái hóng èr. sān nián sān yuè rén zǐ, rì yǒu bái hóng èr. wǔ yuè rén zǐ, yuè fàn shàng jiàng. sì nián sì yuè xīn sì, tài bái fàn dōng jǐng běi yuán jiǎ wǔ, tài bái fàn wǔ zhū hóu wǔ yuè dīng wèi, tài bái fàn yú guǐ zhōng xīng. qī yuè gēng zǐ shuò, rì yǒu shí zhī. jiǔ yuè guǐ wèi, yuè yǎn bì. wǔ nián shí yī yuè dīng chǒu, yuè yǒu shí zhī. liù nián bā yuè xīn mǎo, tài bái fàn xuān yuán. jiǔ yuè jǐ mǎo, yíng huò fàn shàng jiàng. rén zǐ, huì chū yú xī, sǎo tiān shì yuán. bā nián sì yuè wù shēn shuò, rì yǒu shí zhī. bā yuè bǐng zǐ, yíng huò fàn yòu yē. shí yuè gēng xū, huì chū dōng fāng. bǐng chén, yíng huò fàn jìn xián. shí yī yuè gēng zǐ, yuè fàn fáng.
天福元年三月壬子,荧惑犯积尸。二年正月乙卯,日有食之。七月丙寅,月有 食之。十二月己卯朔,日有白虹二。三年三月壬子,日有白虹二。五月壬子,月犯 上将。四年四月辛巳,太白犯东井北辕;甲午,太白犯五诸侯;五月丁未,太白犯 舆鬼中星。七月庚子朔,日有食之。九月癸未,月掩毕。五年十一月丁丑,月有食 之。六年八月辛卯,太白犯轩辕。九月己卯,荧惑犯上将。壬子,彗出于西,扫天 市垣。八年四月戊申朔,日有食之。八月丙子,荧惑犯右掖。十月庚戌,彗出东方。 丙辰,荧惑犯进贤。十一月庚子,月犯房。
kāi yùn yuán nián èr yuè xīn hài, rì yǒu bái hóng èr. rén xū, tài bái fàn mǎo. jǐ sì, yíng huò fàn tiān yào. sān yuè wù zǐ, yuè yǒu shí zhī. sì yuè dīng sì, tài bái fàn wǔ zhū hóu. qī yuè gēng chén, yuè fàn yíng huò rén wǔ, yuè rù nán dòu. jiǎ shēn, tài bái fàn dōng jǐng. bā yuè jiǎ chén, yíng huò rù nán dòu. jiǔ yuè gēng wǔ shuò, rì yǒu shí zhī. bǐng zǐ, yuè rù nán dòu yǐ yǒu, yuè shí mǎo. bǐng xū, yuè yǒu shí zhī. gēng yín, yuè fàn wǔ zhū hóu shí yuè guǐ mǎo, yuè rù nán dòu shí yī yuè xīn sì, yuè fàn mǎo. shí èr yuè guǐ chǒu, tài bái fàn chén. èr nián qī yuè yǐ wèi shuò, yuè fàn jiǎo rén yín, yuè fàn xīn qián dà xīng. gēng xū, suì fàn jǐng yuè. bā yuè jiǎ zǐ shuò, rì yǒu shí zhī. jiǎ xū, suì fàn dōng jǐng. jiǔ yuè jǐ yǒu, yuè fàn mǎo. jiǎ yín, tài bái fàn nán dòu kuí. shí yī yuè jiǎ wǔ shuò, tài bái fàn kū xīng. guǐ chǒu, yuè yǎn jiǎo jù xīng wù wǔ, yuè fàn xīn hòu xīng. sān nián èr yuè rén xū shuò, rì yǒu shí zhī.
开运元年二月辛亥,日有白虹二。壬戌,太白犯昴。己巳,荧惑犯天钥。三月 戊子,月有食之。四月丁巳,太白犯五诸侯。七月庚辰,月犯荧惑;壬午,月入南 斗。甲申,太白犯东井。八月甲辰,荧惑入南斗。九月庚午朔,日有食之。丙子, 月入南斗;乙酉,月食昴。丙戌,月有食之。庚寅,月犯五诸侯;十月癸卯,月入 南斗;十一月辛巳,月犯昴。十二月癸丑,太白犯辰。二年七月乙未朔,月犯角; 壬寅,月犯心前大星。庚戌,岁犯井钺。八月甲子朔,日有食之。甲戌,岁犯东井。 九月己酉,月犯昴。甲寅,太白犯南斗魁。十一月甲午朔,太白犯哭星。癸丑,月 掩角距星;戊午,月犯心后星。三年二月壬戌朔,日有食之。
tiān fú shí èr nián sì yuè bǐng zǐ, tài bái zhòu jiàn. shí yuè jǐ chǒu, tài bái fàn kàng jù xīng. shí yī yuè rén zǐ, yǔ mù bīng. xīn yǒu, yǔ mù bīng. rén xū, yuè fàn mǎo. guǐ yǒu, yǔ mù bīng. yǐ hài, yuè yǎn xīn dà xīng yǐ mǎo, yuè fàn nán dòu. shí èr yuè yǐ wèi, yuè yǒu shí zhī.
天福十二年四月丙子,太白昼见。十月己丑,太白犯亢距星。十一月壬子,雨 木冰。辛酉,雨木冰。壬戌,月犯昴。癸酉,雨木冰。乙亥,月掩心大星;乙卯, 月犯南斗。十二月乙未,月有食之。
gān yòu yuán nián sì yuè jiǎ wǔ, yuè fàn nán dòu. liù yuè wù yín shuò, rì yǒu shí zhī. yǐ wèi, yuè rù nán dòu. qī yuè jiǎ yín, yuè yǎn xīn shù zǐ xīng. bā yuè yǐ yǒu, zhèn fàn tài wēi xī yuán. wù xū, suì fàn yòu zhí fǎ. jiǔ yuè dīng mǎo, yuè yǎn guǐ. shí yuè dīng chǒu, suì fàn zuǒ zhí fǎ. èr nián sì yuè rén wǔ, tài bái zhòu jiàn. liù yuè guǐ yǒu shuò, rì yǒu shí zhī. rén wǔ, yuè fàn xīn bǐng xū, yuè fàn tiān guān bā yuè yǐ hài, yuè fàn fáng cì jiāng. jiǔ yuè rén yín, tài bái fàn yòu zhí fǎ. gēng xū, tài bái fàn zhèn. xīn yǒu, zhèn fàn yòu zhí fǎ. dīng mǎo, tài bái fàn suì. zhèn zì yuán nián bā yuè jǐ chǒu rù tài wēi yuán, fàn shàng jiàng zhí fǎ nèi píng yè zhě, gōu jǐ wǎng lái, zhì shì suì shí yī yuè xīn hài ér chū. jiǎ yín, yuè fàn mǎo. sān nián èr yuè jiǎ xū, yuè fàn mǎo. liù yuè yǐ mǎo, zhèn fàn zuǒ yē. qī yuè jiǎ shēn, yíng huò fàn sī guài. bā yuè guǐ mǎo, tài bái fàn fáng gēng xū, tài bái fàn xīn dà xīng. shí yuè xīn yǒu, yuè fàn xīn dà xīng, tài bái fàn mù. shí yī yuè jiǎ zǐ shuò, rì yǒu shí zhī.
乾祐元年四月甲午,月犯南斗。六月戊寅朔,日有食之。乙未,月入南斗。七 月甲寅,月掩心庶子星。八月乙酉,镇犯太微西垣。戊戌,岁犯右执法。九月丁卯, 月掩鬼。十月丁丑,岁犯左执法。二年四月壬午,太白昼见。六月癸酉朔,日有食 之。壬午,月犯心;丙戌,月犯天关;八月乙亥,月犯房次将。九月壬寅,太白犯 右执法。庚戌,太白犯镇。辛酉,镇犯右执法。丁卯,太白犯岁。镇自元年八月己 丑入太微垣,犯上将、执法、内屏、谒者,勾己往来,至是岁十一月辛亥而出。甲 寅,月犯昴。三年二月甲戌,月犯昴。六月乙卯,镇犯左掖。七月甲申,荧惑犯司 怪。八月癸卯,太白犯房;庚戌,太白犯心大星。十月辛酉,月犯心大星,太白犯 木。十一月甲子朔,日有食之。
guǎng shùn yuán nián èr yuè dīng sì, suì fàn xián chí. jǐ wèi, yíng huò fàn wǔ zhū hóu. sān yuè jiǎ zǐ, suì shǒu xīn. jǐ mǎo, yíng huò fàn guǐ rén wǔ, yíng huò fàn tiān shī. sì yuè jiǎ wǔ, suì fàn gōu qián. èr nián èr yuè gēng yín, tài bái jīng tiān. sì yuè bǐng xū shuò, rì yǒu shí zhī. qī yuè yǐ chǒu, yíng huò fàn jǐng yuè bā yuè yǐ wèi, yíng huò fàn tiān zūn. jiǔ yuè xīn yǒu, yíng huò fàn guǐ. gēng chén, tài bái yǎn yòu zhí fǎ. shí yuè rén chén, tài bái fàn jìn xián. sān nián sì yuè yǐ chǒu, yíng huò fàn líng tái wǔ yuè xīn sì, yíng huò fàn shàng jiàng bǐng shēn, yíng huò fàn yòu zhí fǎ. qī yuè yǐ yǒu, yuè fàn fáng. shí èr yuè wù shēn, yǔ mù bīng.
广顺元年二月丁巳,岁犯咸池。己未,荧惑犯五诸侯。三月甲子,岁守心。己 卯,荧惑犯鬼;壬午,荧惑犯天尸。四月甲午,岁犯钩钤。二年二月庚寅,太白经 天。四月丙戌朔,日有食之。七月乙丑,荧惑犯井钺;八月乙未,荧惑犯天鐏。九 月辛酉,荧惑犯鬼。庚辰,太白掩右执法。十月壬辰,太白犯进贤。三年四月乙丑, 荧惑犯灵台;五月辛巳,荧惑犯上将;丙申,荧惑犯右执法。七月乙酉,月犯房。 十二月戊申,雨木冰。
xiǎn dé yuán nián zhēng yuè gēng yín, yǒu dà xīng zhuì, yǒu shēng rú léi, niú mǎ jiē yì, jīng chéng yǐ wéi xiǎo gǔ, jiē fá gǔ yǐ yīng zhī. sān nián zhēng yuè rén xū, yǒu xīng bèi yú cān. shí èr yuè gēng wǔ, bái hóng guàn rì. guǐ yǒu, yuè yǒu shí zhī.
显德元年正月庚寅,有大星坠,有声如雷,牛马皆逸,京城以为晓鼓,皆伐鼓 以应之。三年正月壬戌,有星孛于参。十二月庚午,白虹贯日。癸酉,月有食之。
wǔ dài luàn shì, wén zì bù wán, ér shǐ guān suǒ jì yì yǒu xiáng lüè, qí rì yuè wǔ xīng zhī biàn, dà zhě rú cǐ. zhì yú qì jìn zhī xiàng, chū mò xiāo sàn bù cháng, yóu nán zhàn jù. ér wǔ dài zhī jì, rì yǒu guān ěr huán yūn yīng niǔ fù bào dài lǚ bèi qì, shí rì zhī zhōng cháng qī bā, qí fán bù kě yǐ shèng shū, ér bèi qì yóu duō. tiān fú bā nián zhèng yuè bǐng xū, huáng wù sì sāi. jiǔ nián zhēng yuè yǐ wèi, dà wù zhōng èr bái hóng xiāng ǒu. sì yuè gēng xū, dà wù zhōng yǒu cāng bái èr hóng. guǎng shùn yuán nián shí yī yuè jiǎ zǐ, bái hóng jìng tiān. cǐ qí yóu yì zhě yě. zhì yú wú huǒ chū yáng lín jiāng shuǐ zhōng mǐn tiān yù dòu zhī lèi, jiē fēi zhōng guó ěr mù suǒ jí zhě, bù kě dé ér xī shū yǐ.
五代乱世,文字不完,而史官所记亦有详略,其日、月、五星之变,大者如此。 至于气祲之象,出没销散不常,尤难占据。而五代之际,日有冠珥、环晕、缨纽、 负抱、戴履、背气,十日之中常七八,其繁不可以胜书,而背气尤多。天福八年正 月丙戌,黄雾四塞。九年正月乙未,大雾中二白虹相偶。四月庚戌,大雾中有苍白 二虹。广顺元年十一月甲子,白虹竟天。此其尤异者也。至于吴火出杨林江水中、 闽天雨豆之类,皆非中国耳目所及者,不可得而悉书矣。