shí yī yuè chū yī rì chén qǐ, yú xiān zuò shū lìng gù pū wǎng tóu ruǎn yù wān, suǒ qí dǎo yóu miǎn diān shū, bìng xiè xiàng zhī jiǔ hé. yú zài yù zuò jìn níng zhū jiǎn, xū qí fǎn mìng, jí lìng wǎng nán bà hòu dù.
十一月初一日晨起,余先作書令顧仆往投阮玉灣,索其導遊緬甸書,並謝向之酒盒。余在寓作晉寧諸柬,須其反命,即令往南壩候渡。
xià wǔ, gù pū qù, yú yù rù chéng bài ruǎn rén wú, lìng qí cù suǒ dìng fù dān rén, wèi xī xíng jì. shì ruǎn mù shēng lái gù, yǐ ér yù wān yǐ shū lái, qī yuē dìng míng rì wù qí zhāi zhōng, suì bù jí rù chéng.
下午,顧仆去,余欲入城拜阮仁吾,令其促所定負擔人,為西行計。適阮穆聲來顧,已而玉灣以書來,期約定明日晤其齋中,遂不及入城。
chū èr rì chén qǐ, yú yù zì rén wú chù, cì dì bài mù shēng, hòu zhì yù wān suǒ, hū yù wān lái yāo shén jí, yú suì cóng qí shǐ xiān guò yù wān. zé mù shēng yǐ xiān zài zuò, yán yú nèi zhāi, kuǎn qià shū shén. jì wǔ, yuē: jīn rì zǒng fǔ yàn fǔ àn, dāng rù nèi yī kàn jí chū, gù tè yán mù shēng fèng péi. bìng lìng èr yòu zǐ chū shì kè yǐn.
初二日晨起,余欲自仁吾處,次第拜穆聲,後至玉灣所,忽玉灣來邀甚急,余遂從其使先過玉灣。則穆聲已先在座,延於內齋,款洽殊甚。既午,曰:「今日總府宴撫按,當入內一看即出,故特延穆聲奉陪。」並令二幼子出侍客飲。
guǒ qù ér jí fǎn, xǐ zhǎn gèng zhuó. yǐ ér bào fǔ àn yǐ zhì, yù wān fù qù, zhǔ mù shēng bì kuǎn yú duō yǐn, xū qí chū ér bié bì xū děng dào tā cóng zǒng fǔ chū lái hòu zài cí bié. yú bù néng dài, bó mù, tuō mù shēng dài bié ér fǎn.
果去而即返,洗盞更酌。已而報撫按已至,玉灣復去,囑穆聲必款余多飲,須其出而別必須等到他從總府出來後再辭別。余不能待,薄暮,托穆聲代別而返。
chū sān rì chén wǎng ruǎn rén wú chù, lìng cù fù dān rén. jí cóng qí běi zhái bài mù shēng. liú chén cān, yǐn rù nèi tíng, guān suǒ de qí shí. qí tíng míng zhú zài, yú xún qí gù, yuē: fù méi shí, zhái wèi tā rén suǒ yǒu, hòu fù yè, wéi zhú zài ěr. tíng qián hóng méi shèng kāi. cǐ zhōng méi jù yè ér huā, quán fēi wú xiāng běn shǎi, wéi yī zhū bàng tíng yán, zhāi qù qí yè, shǐ lòu miàn mù, yóu gù rén zhī miǎn zhòu tuō qù wài ké xiāng jiàn yě. shí zài tíng qián chí zhōng, gāo bā chǐ, kuò bàn zhī jí sì chǐ, líng lóng tòu lòu, bù shòu bù féi, qián hòu jù wú fǔ záo hén, tài hú zhī jué pǐn yě.
初三日晨往阮仁吾處,令促負擔人。即從其北宅拜穆聲。留晨餐,引入內亭,觀所得奇石。其亭名竹在,余詢其故,曰:「父沒時,宅為他人所有,後復業,惟竹在耳。」亭前紅梅盛開。此中梅俱葉而花,全非吾鄉本色,惟一株傍亭檐,摘去其葉,始露面目,猶故人之免胄脫去外殼相見也。石在亭前池中,高八尺,闊半之即四尺,玲瓏透漏,不瘦不肥,前後俱無斧鑿痕,太湖之絕品也。
yún sān nián qián cóng luó shān jué dǐng mì dé, yǐ bā shí yú rén yú tái zhì.
雲三年前從螺山絕頂覓得,以八十餘人舁yú抬至。
qí shí fú wò dǐng shàng, bù jīng cuī záo ér xià, zhēn shén wù zhī yǒu dài zhě. yú xī yǐ bì yǔ shān dǐng, biàn wò shí xì, wū méi yǒu dǔ yǒu cǐ lèi zāi! xià wǔ, guò zhōu gōng xiān, yù yú nán mén nèi, zhèng wǎn yī yǒu lái gù. zhī jīn gōng zhǐ wèi yú zuò sòng jìng wén gǔ shī, xiāng yǔ tóng wǎng kòu zhī, zé jīn zài qí zhuāng, bù xiāng zhí. jīn gōng zhǐ míng chū lín, zì pō xiào dǒng zōng bó, fēng liú gōng zǐ yě. shàn gē, zhī yīn lǜ, jiā yǒu gē tóng shēng jì. qí zǔ nǎi jiǎ kē. fù wěi, xiāng jiàn, rèn jiāng xī wàn ān lìng. gōng zhǐ xī hào kè, mǒu zòu hé qián shì jìn jūn mén, míng zài shū zhōng, chù qí qīng jīn yān. qí yǒu suì liú zhì qí jiā, gē jī wèi xiǎng, yáo duō pēng niú zá pú ér chū, shén jīng jié. qí jiā nǎi jiào mén zài mǒu jiào pài zhōng, kě néng shì huí jiào, jǔ jiā yòng niú, bù yòng shǐ zhū yě. qí yǒu xìng mǎ, zì yún kè, míng shàng jié, hào làng xiān. xún diān fǔ rén.
其石浮臥頂上,不經摧鑿而下,真神物之有待者。余昔以避雨山頂,遍臥石隙,烏沒有睹有此類哉!下午,過周恭先,遇於南門內,正挽一友來顧。知金公趾為余作《送靜聞骨詩》,相與同往叩之,則金在其莊,不相值。金公趾名初麟,字頗肖董宗伯,風流公子也。善歌,知音律,家有歌童聲伎。其祖乃甲科。父偉,鄉薦,任江西萬安令。公趾昔好客,某奏劾錢士晉軍門,名在疏中,黜其青衿焉。其友遂留至其家,割雞為餉,餚多烹牛雜脯而出,甚精潔。其家乃教門在某教派中,可能是回教,舉家用牛,不用豕豬也。其友姓馬,字雲客,名上捷,號閬仙。尋甸府人。
fù yǐ xiāng kē rèn yuán zhōu shǒu, dāng ān qiú kùn qián shěng shí, yǐ zhuǎn xiǎng gōng zhuó tí bá cháng dé tài shǒu, jūn xìng páng wǔ zhū shì fēn fán, dú yùn yuán qián zhī xiǎng, jiǔ ér wú guì, yǐ láo zú yú rèn. yún kè qí zhǎng zi yě, wén yǎ yùn jí, yǒu yōu rén mò shì zhī fēng. shì wǎn gōu dēng lùn wén, yún kè chū suǒ zhe shí jiè xuān jí xiāng dìng, suì bǎ zhǎn shēn yè. gōng xiān bié qù, yú suì liú sù qí zhāi zhōng. chuāng wài yǒu hóng méi yī zhū shèng fàng, cǐ jiān jiē hóng méi, bái zhě bù zhí. zhōng yè dú qǐ xiāng duì, huǎng shì luó fú hún mèng jiān, rán yè mǎn zhī tóu, zhuǎn jué cuì yǔ tài duō duō ěr.
父以鄉科任沅州守,當安酋困黔省時,以轉餉功擢zhuó提拔常德太守,軍興旁午諸事紛繁,獨運援黔之餉,久而無匱,以勞卒於任。雲客其長子也,文雅蘊藉,有幽人墨士之風。是晚篝燈論文,雲客出所著《拾芥軒集》相訂,遂把盞深夜。恭先別去,余遂留宿其齋中。窗外有紅梅一株盛放,此間皆紅梅,白者不植。中夜獨起相對,恍似羅浮魂夢間,然葉滿枝頭,轉覺翠羽太多多耳。
chū sì rì mǎ jūn liú chén cān. gōng xiān fù zhì, duì yì liǎng jú. yǐ liú fàn.
初四日馬君留晨餐。恭先復至,對弈兩局。以留飯。
guò wǔ nǎi chū chéng, yǐ wèi gù pū jiāng fǎn yě. jí dǐ yù, gù pū bù jiàn, ér fāng shēng yǐ yǎn rán xíng róng zhuāng zhòng ér zhěng sù zài lóu. wèn: hé yǐ lái? yuē: zuó cóng jìn níng dé jūn shū, jí qí ér lái sòng jūn. qí shàng zài, dāng chí yī rì fù wǎng jìn níng. wèn: xī hé yǐ wǎng? yuē: wǎng xīn xìng, biàn dào jìn níng kàn jūn ěr. wèn: gù pū hé zài?
過午乃出城,以為顧仆將返也。及抵寓,顧仆不見,而方生已儼然形容莊重而整肅在樓。問:「何以來?」曰:「昨從晉寧得君書,即騎而來送君。騎尚在,當遲一日復往晉寧。」問:「昔何以往?」曰:「往新興,便道晉寧看君耳。」問:「顧仆何在?」
yuē: shàng liú jìn níng hòu dù. shǐ zhī fāng shēng wǎng xīn xìng, yǐ xǔ jùn zūn kǎo mǎn, qiú léi tài shǐ zuǒ yòu zhī yú xún fāng shǐ jūn zhī cè yě. léi míng yuè lóng, yǐ lǐ shì dīng yōu yú jiā. xún fāng shǐ wèi ní yú yì, xì sì chuān rén.
曰:「尚留晉寧候渡。」始知方生往新興,以許郡尊考滿,求雷太史左右之於巡方使君之側也。雷名躍龍,以禮侍丁憂於家。巡方使為倪於義,系四川人。
chū wǔ rì fāng shēng wèi yú zuò yǒng chāng pān shì fù zǐ shū, fù míng sì kuí, hào lián fēng, bǐng zǐ kē dì shí míng. zi míng shì chéng, hào wèi bō, bǐng zǐ jiào jiè yuán. téng chāo xiě yuè pān xiù cái shū míng yī guì. yòu wèi yú qiú xǔ jùn zūn zhuǎn zuò shū tōng lǐ yǒng chāng, yǒng chāng tài shǒu lǐ hái sù, xī zì yún nán bié jià shēng, yǔ xǔ tóng liáo. yòu wèi yú qiú fàn fù sū yī shì, jiāng xī rén. zhuǎn zuò shū tōng yáng bīn chuān.
初五日方生為余作永昌潘氏父子書,父名嗣魁,號蓮峰,丙子科第十名。子名世澄,號未波,丙子轎解元。騰抄寫越潘秀才書;名一桂。又為余求許郡尊轉作書通李永昌,永昌太守李還素,昔自雲南別駕升,與許同僚。又為余求范復甦醫士,江西人。轉作書通楊賓川。
bīn chuān shǒu yáng dà bīn, qián rén, hào jūn shān. yuán jí yí xìng rén, yǐ jiàn píng jiào zhōng yú nán chǎng, yǔ yòu shēng xiāng tóng nián yě. qián yòu shēng yǒu shū lái, rán dàn zhī qí jiā yú qián, ér bù zhī qí huàn yú bīn. shū wèi dào shī, bìng bù zhī qí jiā zhī suǒ zài, dàn yì xī nián yǔ qí dì yí xìng zǒng liàn tóng huì yú yòu shēng zuò.
賓川守楊大賓,黔人,號君山。原籍宜興人,以建平教中於南場,與又生鄉同年也。前又生有書來,然但知其家於黔,而不知其宦於賓。書為盜失,並不知其家之所在,但憶昔年與其弟宜興總練同會於又生坐。
jīn bù zhī qí dì shàng zài yí xìng fǒu.
今不知其弟尚在宜興否。
lián yú wú zī, qí zhǎn zhuǎn wèi yú móu, shèng yú zì wèi móu yě. xià wǔ, gù pū zì jìn níng fǎn, bìng dé táng dà lái yǔ táo bù tuì shū. ruǎn rén wú suǒ cù fù dān rén yì zhì.
憐余無資,其展轉為余謀,勝余自為謀也。下午,顧仆自晉寧返,並得唐大來與陶不退書。阮仁吾所促負擔人亦至。
chū liù rì yú chén zào bié ruǎn yù wān mù shēng, suǒ qí suǒ zuò sòng jìng wén gǔ shī. ruǎn yù zài liú kuǎn, yú yǐ xíng lǐ yǐ chū cí. nǎi chū kòu rèn jūn. rèn jūn, dà lái mèi xù. dà lái mǔ fū rén zài qí jiā, bìng wǎng qǐ jū zhī. rèn gù liú fàn, yú nǎi qū bié mǎ yún kè, bù zhí, liú shī ér hái. guò tǔ zhǔ miào, rù qí zhōng guān pú tí shù. shù zài zhèng diàn bì tíng jiān yǒng dào zhī xī, qí dà sì wǔ bào, gàn shàng sǒng ér zhī pán fù, yè zhǎng èr sān cùn, shì pí pá ér guāng. tǔ rén yán, qí huā yì bái ér dài dàn huáng sè, bàn rú lián, zhǎng yì èr sān cùn, měi duǒ shí èr bàn, yù rùn suì zé tiān yī bàn.
初六日余晨造別阮玉灣、穆聲,索其所作《送靜聞骨詩》。阮欲再留款,余以行李已出辭。乃出叩任君。任君,大來妹婿。大來母夫人在其家,並往起居之。任固留飯,余乃趨別馬雲客,不值,留詩而還。過土主廟,入其中觀菩提樹。樹在正殿陛庭間甬道之西,其大四五抱,幹上聳而枝盤覆,葉長二三寸,似枇杷而光。土人言,其花亦白而帶淡黃色,瓣如蓮,長亦二三寸,每朵十二瓣,遇閏歲則添一瓣。
yǐ yī huā zhī wēi, ér àn tiān xíng zhī shù, bù dàn quán zhī néng yīng kè, zhōu gōu lòu quán, kè bǎi fèi.
以一花之微,而按天行之數,不但泉之能應刻,州勾漏泉,刻百沸。
ér wù zhī néng cè xiàng rú cǐ, yì qí yǐ. tǔ rén měi yǐ shè rì jì shén zhī rì, qún zhì shù xià, zhuó ài dài jiǔ, yán jiǔ shù jí tóng jiǔ shēn, bìng yīng jiǔ ér jiě.
而物之能測象如此,亦奇矣。土人每以社日祭神之日,群至樹下,灼艾代灸,言灸樹即同灸身,病應灸而解。
cǐ gù dàn wàng, ér shù fū wèi zhī bān yè jí bān hén āo xiàn wú yú yān. chū miào, fàn yú rèn, fǎn yù. zhōu gōng xiān yǐ jīn gōng zhǐ suǒ shū shī bìng jìn zhì, yòu yǐ mǎ yún kè shī shàn zhì. ruǎn yù wān yǐ shī cè bìng jìn zhì, qí dì chēng yì shǐ rén kuì jìn yān. dài mù, jīn gōng zhǐ zì zhuāng hái, lái wù, zhī yú yù cóng qióng zhú wǎng, yuē: yú bèi míng chén dāng yǐ qióng zhú wèi liǔ tíng. yú xiè zhī yuē: jūn wàn wàn wú zuò shì niàn. míng chén jūn zài wēn róu mèng mèi zhōng, yú yǐ fēi jī fēng tóu yǐ, bù néng dài yě. shì wǎn, xǔ jùn zūn yì yǐ lǐ yǒng chāng shū zhì, wéi fàn fù sū shū wèi zhì yě.
此固誕妄,而樹膚為之瘢靨即斑痕凹陷無餘焉。出廟,飯於任,返寓。周恭先以金公趾所書詩並贐至,又以馬雲客詩扇至。阮玉灣以詩冊並贐至,其弟鏳亦使人饋贐焉。迨暮,金公趾自莊還,來晤,知余欲從筇qióng竹往,曰:「余輩明晨當以筇竹為柳亭。」余謝之曰:「君萬萬毋作是念。明晨君在溫柔夢寐中,余已飛屐峰頭矣,不能待也。」是晚,許郡尊亦以李永昌書至,惟范復甦書未至也。
chū qī rì yú chén qǐ suǒ fàn yù xíng, fàn jūn zhì, jí wèi zuò yáng bīn chuān shū.
初七日余晨起索飯欲行,范君至,即為作楊賓川書。
yú suì yǔ wú fāng shēng zuò bié. xún chéng nán háo xī xíng èr lǐ, guò xiǎo xī mén. yòu xī běi yán chéng xíng yī lǐ, zhuǎn ér bàn lǐ, shì wèi dà xī mén, wài yǒu wén chāng gōng guì xiāng gé zhì qí yòu, pō zhuàng. yòu xī bàn lǐ, chū wài ài mén, yǒu qí xiàng xī běi zhě, wèi fù mín zhèng dào xiàng zhèng xī zhě, wèi qióng zhú sì dào. yú nǎi cóng zhèng xī bàng shān pō nán xíng, jí qián suǒ xíng hú dī zhī běi yá yě. wǔ lǐ, qí pō xī jǐn, cūn jù pián jí, shì wèi huáng tǔ pō pō xī zé dà wù zì běi ér nán, yǐ dá diān hǎi zhě yě. xī xíng wù chéng zhōng èr lǐ yǒu xī zì xī běi zhù ér nán, shí liáng héng qí shàng, shì jí hǎi yuán sì cè xué yǒng ér chū zhī shuǐ, suì wèi shěng xī zhī dì yī liú yún. yòu xī yī lǐ bàn, yǒu xiǎo shān zì xī shān héng tū ér chū, fǎn zì nán huán běi lù cóng qí běi zuǐ shàng yī lǐ bàn, xī dá shān xià.
余遂與吳方生作別。循城南濠西行二里,過小西門。又西北沿城行一里,轉而半里,是為大西門,外有文昌宮桂香閣峙其右,頗壯。又西半里,出外隘門,有岐向西北者,為富民正道;向正西者,為筇竹寺道。余乃從正西傍山坡南行,即前所行湖堤之北涯也。五里,其坡西盡,村聚駢集,是為黃土坡;坡西則大塢自北而南,以達滇海者也。西行塢塍中二里;有溪自西北注而南,石樑橫其上,是即海源寺側穴涌而出之水,遂為省西之第一流雲。又西一里半,有小山自西山橫突而出,反自南環北;路從其北嘴上一里半,西達山下。
yǒu xiá dōng xiàng, xún zhī xī shàng, shì wèi qióng zhú yóu xiá nèi yuè jiàn xī nán shàng, shì wèi yuán zhào yóu xiá wài xún shān zuǐ běi xíng, shì wèi hǎi yuán. xiān yǒu yī fù qí ér qián, yī nán zǐ suí ér xíng zhě, yún yì yù wǎng qióng zhú. suí zhī, wù yuè jiàn nán shàng yuán zhào, zhì ér hòu zhī qí fēi qióng zhú yě. yuán zhào sì mén dōng xiàng, céng tái gāo chǎng, diàn yǔ yì hóng, ér qù jì jì jìng wú rén. hái xià xiá, réng yú jiàn běi, lìng xíng lǐ wǎng hòu yú hǎi yuán, yú cóng xiá nèi rù. yī lǐ bàn, jiàn fēn liǎng dào lái, yī zì nán xiá, yī zì běi xiá, èr liú jiāo huì chù, yǒu pō zhōng xuán qí xī. yú shì dù nán xiá zhī jiàn, jí niè pō xī běi shàng, jiàn zhuǎn ér xī, yī lǐ bàn, rù qióng zhú sì.
有峽東向,循之西上,是為筇竹;由峽內越澗西南上,是為圓照;由峽外循山嘴北行,是為海源。先有一婦騎而前,一男子隨而行者,雲亦欲往筇竹。隨之,誤越澗南上圓照,至而後知其非筇竹也。圓照寺門東向,層台高敞,殿宇亦宏,而闃qù寂寂靜無人。還下峽,仍逾澗北,令行李往候於海源,余從峽內入。一里半,澗分兩道來,一自南峽,一自北峽,二流交會處,有坡中懸其西。於是渡南峽之澗,即躡坡西北上,漸轉而西,一里半,入筇竹寺。
qí sì gāo xuán yú yù àn shān zhī běi chuí biān yuán, sì mén dōng xiàng, xié yǐ suǒ jù zhī píng, bù shèn duān chēng, ér qún fēng huán gǒng, lín hè yíng dá, yì yōu suì zhī jìng yě. rù sì, jiàn diàn zuǒ páo kuài xuān zá, xīng shān jiāo chén, qián qí lái fù yì zài qí jiān. yú jí rù qí hòu, dēng cáng jīng gé. wàng gé hòu yǒu jìng shì sān yíng, pō yōu jié, sì miàn jiē huán qiáng huí gé, bù jiàn suǒ rù mén, yīn pái huái gé xià. hū yī rén yíng ér wèn yuē: xiān shēng qǐ xiá kè yé? wèn hé yǐ zhī zhī?
其寺高懸於玉案山之北陲邊緣,寺門東向,斜倚所踞之坪,不甚端稱,而群峰環拱,林壑瀠沓,亦幽邃之境也。入寺,見殿左庖膾喧雜,腥膻交陳,前騎來婦亦在其間。余即入其後,登藏經閣。望閣後有靜室三楹,頗幽潔,四面皆環牆回隔,不見所入門,因徘徊閣下。忽一人迎而問曰:「先生豈霞客耶?」問何以知之?
yuē: qián cóng wú fāng shēng àn zhēng qí suǒ zuò shī, shī tí zhōng jiàn zhī, zhī yǔ fēng biāo xíng xiàng fēng cǎi bù yì yě. wèn qí wèi shuí, zé yán xìng, míng shì zǔ, hào zhú jū, yán zhǒng zǎi qīng zhī sūn yě. wèi rén chén yì yǒu gǔ, dàn bó míng zhì, yǔ qí zhí dú shū yú cǐ, suǒ wàng qiáng wéi zhōng jìng shì, jí qí qī tuō zhī suǒ. yīn liú yú rù qí zhōng, kěn tíng yī xiǔ. yú gǎn qí yì, mìng tí pū wǎng hǎi yuán ān zhì xíng lǐ, yú nǎi tóng yán jūn rù diàn zuǒ fāng zhàng. wèn suǒ wèi hé mù tíng zhě, zhǔ sēng bù zài, suǒ yào shén gù. fù yù yī duàn jūn, yì shí yú, yán zài jìn níng xiāng huì, yì wàng qí shuí hé yǐ.
曰:「前從吳方生案征其所作詩,詩題中見之,知與丰標形象風采不異也。」問其為誰,則嚴姓,名似祖,號築居,嚴冢宰清之孫也。為人沉毅有骨,澹泊明志,與其侄讀書於此,所望牆圍中靜室,即其棲托之所。因留余入其中,懇停一宿。余感其意,命題仆往海源安置行李,余乃同嚴君入殿左方丈。問所謂禾木亭者,主僧不在,鎖鑰甚固。復遇一段君,亦識余,言在晉寧相會,亦忘其誰何矣。
duàn yán wèi jīn gōng zhǐ qī huì yú cǐ, jīn dāng jí zhì. sān rén yīn tóng bù diàn yòu. xún jiē pō ér xī běi, zé sì hòu shàng yá, fù yǒu píng yī fāng, qí běi yá huán bào, yǔ nán huán xiāng chēng, cǐ jiù qióng zhú kāi shān zhī zhǐ yě, bù zhī hé shí xǐ qiān yí ér xià. qí chù hòu wèi sēng yíng mù, yǒu sān tǎ jiē yuán shí zhě, sān tǎ gè yǒu bēi, yóu kě dú. dú bà hái sì, gōng zhǐ yòu yǔ yǒu liǎng sān bèi zhì, xiāng jiàn shén huān. kuī qí yì, jí qián qí lái fù bèi jiǔ yāo zhòng kè, yǐ qióng zhú wèi jīn shì hù shī zhī suǒ, gōng zhǐ yòu yǐ sù yǔ yú yuē, gù qī bèi yú cǐ, ér shí fēi gōng zhǐ zuò zhǔ rén yě. shí yán jūn wèi yú, qí zhí zuò fàn yú nèi yǐ shú, lā wǎng cān zhī. qǐng zhī, zhù chí sēng tǐ kōng zhì. qí sēng dūn hòu dǔ zhì, yǒu dào héng zhě, wèi yú yán: dāng shì zhě wěi wǎng dōng sì jiān gōng xiū zào, jiǔ zhù yú bǐ, jīn shì dào shān, wén yǒu yuǎn kè, yì yī yuán yě. bì duō liú sì zhōng, wú jí qù. yú cí yǐ jī shān yuàn qiè: cǐ yī xiāo wèi yán jūn qiáng liú zhě, bì bù néng zài yě. tǐ kōng wèi: jīn rì zhū jiǔ ròu hàn hùn guā xuān nào sì zhōng. míng chén dāng zhāi jié yǐ qǐng. suì chū. yú yù wǎng fāng zhàng dá tǐ kōng, yán jūn yǐ zhū yǐn zhě zài, tuì ér bù chū. yú jiàn gōng zhǐ bèi tóng qián qí fù zuò zhèng diàn dōng xiāng, shǐ zhī qí fù wèi jì gē jì ér chēng shāng zhě jìng jiǔ zhī rén, xiāng dāng yú xiàn jīn gōng guān xiǎo jiě.
段言為金公趾期會於此,金當即至。三人因同步殿右。循階坡而西北,則寺後上崖,復有坪一方,其北崖環抱,與南環相稱,此舊筇竹開山之址也,不知何時徙遷移而下。其處後為僧塋墓,有三塔皆元時者,三塔各有碑,猶可讀。讀罷還寺,公趾又與友兩三輩至,相見甚歡。窺其意,即前騎來婦備酒邀眾客,以筇竹為金氏護施之所,公趾又以夙與余約,故期備於此,而實非公趾作主人也。時嚴君謂余,其侄作飯於內已熟,拉往餐之。頃之,住持僧體空至。其僧敦厚篤摯,有道行者,為余言:「當事者委往東寺監工修造,久駐於彼,今適到山,聞有遠客,亦一緣也。必多留寺中,毋即去。」余辭以雞山願切:「此一宵為嚴君強留者,必不能再也。」體空謂:「今日諸酒肉漢混聒喧鬧寺中。明晨當齋潔以請。」遂出。余欲往方丈答體空,嚴君以諸飲者在,退而不出。余見公趾輩同前騎婦坐正殿東廂,始知其婦為伎歌伎而稱觴者敬酒之人,相當於現今公關小姐。
yú nǎi yū cóng diàn nán èr mén cè, qū xiàng fāng zhàng.
余乃迂從殿南二門側,曲向方丈。
tǐ kōng fāng chū yíng, ér gōng zhǐ bèi zì shàng wàng jiàn, qū ér zhì yuē: báo lǐ yǐ bèi, kě bù bì cān chán. suì lā zhī qù. dǐ diàn dōng xiāng, zé zhú jū yì wèi lā chū yǐ. suì jiù yàn yǐn. qí fù suǒ bèi yáo zhuàn shén tiǎn. gōng zhǐ yǔ zhū zuò kè, gè gē ér chēng shāng, rán hòu cǐ fù gē, gē bù jí gōng zhǐ yě. jì ér duàn jūn qù, yú yǔ zhú jū yì bié ér rù xī yīn xuān. dài mù, gōng zhǐ yǔ kè fù xié jiǔ hé jiù yǐn xuān zhōng, cǐ fù yì zhì, fù fēi jiǎ jiǔ qì zhēng gē, èr gǔ nǎi bié qù. yú jiù qǐn. qǐn yǐ zhǐ wèi zhàng, jí yán fā jūn zhī tà yě. lìng yī tà yì zhǐ zhàng, shì qí zhí zhě, yán jūn xié bèi fú jiù yān. jì qǐn, yán jūn yóu bǐng zhú dú zuò, guān yú shí zhāi shī tiē, bìng zhū gōng shǒu shū. yú hún mèng jiān, wén qí ó jí yín é, qīng shēng lǎng sòng sān shī zèng yú, yú qǐn shú bù néng biàn yě.
體空方出迎,而公趾輩自上望見,趨而至曰:「薄醴已備,可不必參禪。」遂拉之去。抵殿東廂,則築居亦為拉出矣。遂就燕飲。其婦所備肴饌甚腆。公趾與諸坐客,各歌而稱觴,然後此婦歌,歌不及公趾也。既而段君去,余與築居亦別而入息陰軒。迨暮,公趾與客復攜酒盒就飲軒中,此婦亦至,復飛斝jiǎ酒器征歌,二鼓乃別去。余就寢。寢以紙為帳,即嚴發君之榻也。另一榻亦紙帳,是其侄者,嚴君攜被袱就焉。既寢,嚴君猶秉燭獨坐,觀余《石齋詩帖》,並諸公手書。余魂夢間,聞其哦即吟哦,輕聲朗誦三詩贈余,余寢熟不能辨也。
chū bā rì yǔ yán jūn tóng zhì fāng zhàng kòu tǐ kōng. yóu fāng zhàng nán cè mén rù yōu jìng, yóu hé mù tíng. tíng dāng pō jiān, lín luán huán yìng, dōng duì xiá xì, diān chí yī bēi, fú bái yú qián, jìng shén shū yǎo shēn yuǎn, yǒu yún lín bǐ yì, tíng yǐ máo fù, chuāng líng jié jìng. zhōng yǒu lán èr běn èr cóng huò èr zhū, gè dà cóng hé bào, yī wèi chūn lán, zhǐ tòu èr tǐng yī wèi dōng lán, huā fā shí suì, suì zhǎng èr chǐ, yī suì èr shí yú huā. huā dà rú xuān, nǎi zhě bān zhī sè, ér xíng zé yǔ lán wú yì.
初八日與嚴君同至方丈叩體空。由方丈南側門入幽徑,游禾木亭。亭當坡間,林巒環映,東對峽隙,滇池一杯,浮白於前,境甚疏窅yǎo深遠,有雲林筆意,亭以茅覆,窗欞潔淨。中有蘭二本二叢或二株,各大叢合抱,一為春蘭,止透二挺;一為冬蘭,花發十穗,穗長二尺,一穗二十餘花。花大如萱,乃赭斑之色,而形則與蘭無異。
yè bǐ jiàn lán kuò ér róu, páng bó sì chuí. suì zhǎng chū yè shàng, ér huā dà zhī zhòng, yì jiāo chuí yú páng. qí xiāng yíng mǎn tíng zhōng, kāi tíng ér rù, rú dào zhòng xiāng guó zhōng yě.
葉比建蘭闊而柔,磅礴四垂。穗長出葉上,而花大枝重,亦交垂於旁。其香盈滿亭中,開亭而入,如到眾香國中也。
sān rén zhě, gè dāng chuāng yī xì, jù chuāng kǎn zuò. shì zhě jìn chá, nǎi tài huá zhī jīng zhě. chá liè ér lán yōu, yī shí qīng gòng, dé wèi zēng yǒu. hé mù zhě, shān zhōng tè chǎn zhī mù, xíng bù shèn dà, ér dú cǐ shān yǒu zhī, gù qǔ yǐ wèi míng, xiāng réng yǐ jiǔ, ér tǐ kōng xīn zhěng zhī, rán mù qián yì wèi dǔ qí mù yě. tǐ kōng kěn liú yuē: cǐ tíng yōu kuàng, kě gōng pī lǎn cè yǒu xiǎo xuān, kě yǐ xià tà gé yǒu cáng jīng, kě yǐ jiǎn yuè yǒu xuǎn zé dì yuè dú. jūn liú cǐ guò suì, yì kōng shān shèng shì.
三人者,各當窗一隙,踞窗檻坐。侍者進茶,乃太華之精者。茶冽而蘭幽,一時清供,得未曾有。禾木者,山中特產之木,形不甚大,而獨此山有之,故取以為名,相仍已久,而體空新整之,然目前亦未睹其木也。體空懇留曰:「此亭幽曠,可供披覽;側有小軒,可以下榻;閣有藏經,可以簡閱有選擇地閱讀。君留此過歲,亦空山勝事。
suī dàn bó, zhī jūn bù yǐ shān cǐ chù zhǐ shì sú zhī guāng, fēi yáng ròu wèi lái, sān rén zú suì zhī gōng, pín sēng yóu bù fá yě. yú xiè: shī yì shén shàn. dàn yān liú yī rì.
雖澹泊,知君不以膻shān此處指世俗之光,非羊肉味來,三人卒歲之供,貧僧猶不乏也。「余謝:」師意甚善。但淹留一日。
yú xīn zēng qiàn yī rì.
余心增歉一日。
cǐ qīng jìng jiè fǎn chéng zuì lì zuì guò chǎng yǐ. zuò jiǔ zhī, yán jūn yuē: suǒ chuī dāng shú, qǐ hái cān zhī. chū fāng zhàng, bié tǐ kōng, gōng zhǐ bèi fù lái, lā jiù diàn dōng xiāng, gòng cān dǐng ròu tāng miàn, fù rù xī yīn xuān fàn. yán jūn shū suǒ ó sān shī zèng yú, yú yì zuò yī shī wèi bié. chū zhèng diàn, bié gōng zhǐ, zé xíng lǐ qián qù, wèi tǐ kōng yāo zhuǎn bù róng xíng. yú wǎng kěn zhī, zhí xiù bù shě. gōng zhǐ zhú jū qián wèi zhì cí yuē: táng jìn níng rì yǎn jù jí bīn, yù liú míng xián, jūn bù wèi zhǐ.
此清淨界反成罪戾lì罪過場矣。「坐久之,嚴君曰:」所炊當熟,乞還餐之。「出方丈,別體空,公趾輩復來,拉就殿東廂,共餐鼎肉湯麵,復入息陰軒飯。嚴君書所哦三詩贈余,余亦作一詩為別。出正殿,別公趾,則行李前去,為體空邀轉不容行。余往懇之,執袖不舍。公趾、築居前為致辭曰:」唐晉寧日演劇集賓,欲留名賢,君不為止。
ruò kě zhǐ, yú bèi yì xiān zhī yǐ. shī yuē: jūn níng dàn bù shān, bù wèi jìn níng liú, cǐ lǎo sēng suǒ yǐ gǎn liú yě. yú yuē: shī yì jì rú cǐ, yú dāng cóng jī shān huí, wèi shī tíng shù rì. gài yú chū yì yù cóng jīn shā jiāng wǎng yǎ zhōu sì chuān yǎ ān, cān é méi.
若可止,余輩亦先之矣。「師曰:」君寧澹不膻,不為晉寧留,此老僧所以敢留也。「余曰:」師意既如此,余當從雞山回,為師停數日。「蓋余初意欲從金沙江往雅州四川雅安,參峨眉。
diān zhōng rén jiē wèi cǐ lù jiǔ sāi, bù kě xíng, bì réng guī shěng, jiǎ dào yú qián ér chū zūn yì, yú bù xìn. jí bīn xíng, yǔ wú fāng shēng bié, fāng shēng zhí jū yī qián jīn àn rán yuē: jūn qù yǐ, yú guī hé rì?
滇中人皆謂此路久塞,不可行,必仍歸省,假道於黔而出遵義,余不信。及瀕行,與吳方生別,方生執裾衣前襟黯然曰:「君去矣,余歸何日?
hòu huì hé rì?
後會何日?
hé bù yóu qián rù shǔ, zài tú yī liáng wù? yú kǒu bù dá ér xīn bù néng zì yǐ. zhì shì jiàn tǐ kōng chéng qiè, suì fān rán yǒu bù yóu jīn shā zhī yì. zhú jū gōng zhǐ bèi jiāo kǒu yuē: shàn. shī nǎi tīng bié. chū shān mén, shī yóu yuǎn sòng xià pō, zhǐ duì shān xiǎo lù yuē: yú cǐ kě rù hǎi yuán shàng dòng, jiào shān xià xíng jìn.
何不由黔入蜀,再圖一良晤?「余口不答而心不能自已。至是見體空誠切,遂翻然有不由金沙之意。築居、公趾輩交口曰:」善。「師乃聽別。出山門,師猶遠送下坡,指對山小路曰:」逾此可入海源上洞,較山下行近。「
jì bié, yī lǐ bàn, xià zhì xiá zhōng. lìng jiān xíng lǐ zhě yú nán jiàn, réng lái lù chū xiá, wǎng hǎi yuán sì yú tóng gù pū yú běi jiàn, xún jiàn běi rù, jí yóu xiá dōng xiàng niè lǐng. yī lǐ, yú lǐng dōng. shāo dōng xià, bàn lǐ, zhé ér běi, yòu bàn lǐ, yǐ yáo jiàn shàng dòng zài běi lǐng, yǔ miào gāo xiāng bìng, ér lù zé jiàn wēi shí lì chán dèng ér xià.
既別,一里半,下至峽中。令肩行李者逾南澗,仍來路出峽,往海源寺;余同顧仆逾北澗,循澗北入,即由峽東向躡嶺。一里,逾嶺東。稍東下,半里,折而北,又半里,已遙見上洞在北嶺,與妙高相併,而路則踐危石歷巉磴而下。
xià xiǎn, jí yóu shān bàn zhuǎn ér běi xíng. bàn lǐ, yǒu dà dào dōng nán zì hǎi yuán shàng pō, cóng zhī. xī běi shàng bàn lǐ, lǐng shàng luàn shí sēn lì, rú yún yǒng chū. zài běi, suì dé shàng dòng. dòng mén dōng xiàng, gāo qióng xuān jiǒng, qí nèi shēn liù qī zhàng, kuò yǔ gāo yì rú zhī, dǐng qióng chéng gài, dǐ píng rú dǐ mó shí, sì bì wéi zhuǎn, wú qiàn kōng tòu lòu zhī zhuàng wéi dòng hòu yǒu shí zhōng tū, gāo zhàng yú, yǒu xì wǎn zhuǎn. yú zhī ér rù, dòng bì yì qiàn ér xià zhuì, shēn rù gè èr zhàng yú, dǐ suì yǎo hēi. zhuì xì ér xià, jiàn yǒu xiǎo shuǐ zì hòu bì dī lì ér xià, zhì dǐ ér shuǐ bù jiàn. hēi chù yì jiàn míng. yǒu qiáo zhě jiàn yú rù, zhù wài dòng dài zhī, hòu chū nǎi qù. dòng zhōng yě gē shén duō, jù cháo yú dòng dǐng, jiàn rén fēi rǎo bù dìng, ér tǔ rén shè jī guān yǐ qǔ zhī.
下險,即由山半轉而北行。半里,有大道東南自海源上坡,從之。西北上半里,嶺上亂石森立,如雲湧出。再北,遂得上洞。洞門東向,高穹軒迥,其內深六七丈,闊與高亦如之,頂穹成蓋,底平如砥dǐ磨石,四壁圍轉,無嵌空透漏之狀;惟洞後有石中突,高丈余,有隙宛轉。逾之而入,洞壁亦嵌而下墜,深入各二丈余,底遂窅黑。墜隙而下,見有小水自後壁滴瀝而下,至底而水不見。黑處亦漸明。有樵者見余入,駐外洞待之,候出乃去。洞中野鴿甚多,俱巢於洞頂,見人飛擾不定,而土人設機關以取之。
yòu shāo běi, gòng bàn lǐ ér dé zhòng dòng.
又稍北,共半里而得中洞。
dòng mén yì dōng xiàng, shēn kuò gāo jù bù jí shàng dòng sān zhī yī, sì bì yì wéi zhuǎn wú tā qí, wéi mén zuǒ páng liè yī zhù, yòu yǒu èr kǒng wài tòu wèi yì ěr.
洞門亦東向,深闊高俱不及上洞三之一,四壁亦圍轉無他岐,惟門左旁列一柱,又有二孔外透為異耳。
yú cóng dòng qián wàng wǎng miào gāo dà lù, zì hǎi yuán yóu shān xià cūn luò, pán xī shān běi zuǐ ér xī shàng dòng qián yǒu rú xiàn zhī lù, cóng lǐng běi yú ào ér xī, jí cóng lǐng tóu xíng, kě shěng zhì jiàng zhī fán.
余從洞前望往妙高大路,自海源由山下村落,盤西山北嘴而西上;洞前有如線之路,從嶺北逾坳而西,即從嶺頭行,可省陟降之煩。
nǎi lìng gù pū xià shān zhāo hǎi yuán xíng lǐ, yú jí cóng dòng lǐng běi xíng, qī huì yú miào gāo.
乃令顧仆下山招海源行李,余即從洞嶺北行,期會於妙高。
dòng běi lù ruò duàn ruò xù, yuán xī shān zhī bàn, qí xià jiē cūn jù, yǐ shān zhī lù, dà lù suí zhī. yú xíng lǐng bàn yī lǐ, yǒu lù zì xià cūn zhí shàng, xī běi yú lǐng cóng zhī. yī lǐ, yú lǐng xī, fēng tóu yǒu shuǐ yī táng zài wā zhōng. yóu táng běi xī xià yī lǐ, shān fù huán chéng gāo wù, zì nán xiàng běi wù kǒu shí fēng dōng zhì, lín xún fēi wǔ, jù zhòng hè zhī jiāo. shí fēng běi, yòu yǒu wù zì xī ér dōng, xī wù zhòng hè céng dié, yǒu dà shān lín zhī, qí xià lù jiāo ér chéng qī yān. yú wàng zhī xíng, bàn lǐ, běi xià zhì shí shān zhī xī. yòu bàn lǐ, xī dǐ xī wù zhī dǐ. lù dāng cóng xī wù běi yá yuán xiá ér shàng, yú wù cóng xī wù nán yá niè pō ér dēng. yī lǐ, yú lǐng jí ér xī, jí jiàn xī běi céng gāng zhī shàng, yǒu fú yǔ zhòng zhì, yú zhī jí wèi miào gāo, ér xià yǒu shēn xiá jiān gé, lù fǎn zhé ér xī nán, yǐ jué qí wù.
洞北路若斷若續,緣西山之半,其下皆村聚,倚山之麓,大路隨之。余行嶺半一里,有路自下村直上,西北逾嶺從之。一里,逾嶺西,峰頭有水一塘在窪中。由塘北西下一里,山復環成高塢,自南向北;塢口石峰東峙,嶙峋飛舞,踞眾壑之交。石峰北,又有塢自西而東,西塢重壑層疊,有大山臨之,其下路交而成蹊焉。余望之行,半里,北下至石山之西。又半里,西抵西塢之底。路當從西塢北崖緣峽而上,余誤從西塢南崖躡坡而登。一里,逾嶺脊而西,即見西北層岡之上,有佛宇重峙,余知即為妙高,而下有深峽間隔,路反折而西南,已覺其誤。
xún zhī xíng yī lǐ, yǐ wèi dāng jié xiá běi dù, biàn kě zhé ér rù sì. nǎi zhuì xiá xī běi xià, bàn lǐ shè dǐ, fù pān xiá xī běi shàng, yǐ wèi sì zài gāng jí yǐ, ér hé yǐ wú lù? yòu bàn lǐ, jí dēng jí, zé yóu rán sì qián huán xiá zhī gāng, yǔ sì shàng gé yī kēng yě. gāng shàng yǒu yī tǎ, zhèng yǔ sì mén duì. fù cóng qí dōng běi xià kēng, bàn lǐ, yóu kēng dǐ zài shàng běi yá, zé yóu rán qián wù dǐ yuán xiá chù yě. běi shàng bàn lǐ, gāng tóu yǒu chá ān dāng dào, shì wèi fù mín dà lù, ān cè yǒu fāng. yán xiá duān xī xún pō bàn rén, bàn lǐ, shì wèi miào gāo sì. sì mén dōng xiàng, qián lín zhòng xiá, hòu yǐ sān fēng, suǒ wèi sān huá fēng yě, sān jiān gāo yōng zǎn ér chéng wù, sì dāng qí zhōng, gāo ér bù jué qí kàng, yōu ér bù jué qí qù, yì shèng dì yě. zhèng diàn zuǒ yòu, jù yǒu guān shě, yǐ dāng fù mín wǔ dìng zhī kǒng dào gù. sì zhōng yì yōu jì. tǔ rén yán, miào gāo zhèng diàn yǒu pì chén mù, gù jìng bù shēng chén, wú cóng biàn yě. zhān tiào jiǔ zhī, niàn xíng lǐ dāng zhì, yīn chū dài yú chá ān cè. jiǔ zhī, nǎi cóng pō xià shān. yú yīn zhí tú rén xún shā lǎng dào, huò yún réng xià pō, zì pǔ jī dà dào ér qù, shěng zhōng tōng xíng zhī lù yě, qí lù yū ér yì xíng huò yún gèng shàng pō, zì niú juàn shào fēn qí ér rù, cǐ jiān jiān jié jìng dá zhī lù yě, qí lù jìn ér nán zhī. yú yuē: jì shàng, qǐ kě fù xià? suì gèng shàng pō. sān lǐ, wēi yí yú lǐng tóu, jí xún lǐng běi xī xiàng pán yá xíng. yòu èr lǐ, yǒu xiǎo shí fēng zì lǐng běi lái, yǔ nán fēng shǔ, yǒu shù jiā dāng qí jiān, shì yuē niú juàn shào, dōng xī zhī shuǐ, cóng cǐ fēn yǐ. cóng shào xī zhí xià, zé dà dào zhī chū yǒng dìng qiáo zhě.
循之行一里,以為當截峽北渡,便可折而入寺。乃墜峽西北下,半里涉底,復攀峽西北上,以為寺在岡脊矣,而何以無路?又半里,及登脊,則猶然寺前環峽之岡,與寺尚隔一坑也。岡上有一塔,正與寺門對。復從其東北下坑,半里,由坑底再上北崖,則猶然前塢底緣峽處也。北上半里,岡頭有茶庵當道,是為富民大路,庵側有坊。沿峽端西循坡半人,半里,是為妙高寺。寺門東向,前臨重峽,後倚三峰,所謂三華峰也,三尖高擁攢而成塢,寺當其中,高而不覺其亢,幽而不覺其闃,亦勝地也。正殿左右,俱有官舍,以當富民、武定之孔道故。寺中亦幽寂。土人言,妙高正殿有辟塵木,故境不生塵,無從辨也。瞻眺久之,念行李當至,因出待於茶庵側。久之,乃從坡下山。余因執途人詢沙朗道,或雲仍下坡,自普擊大道而去,省中通行之路也,其路迂而易行;或雲更上坡,自牛圈哨分岐而入,此間間捷徑達之路也,其路近而難知。余曰:「既上,豈可復下?」遂更上坡。三里,逶迤逾嶺頭,即循嶺北西向盤崖行。又二里,有小石峰自嶺北來,與南峰屬,有數家當其間,是曰牛圈哨,東西之水,從此分矣。從哨西直下,則大道之出永定橋者。
yú nǎi fàn ér cóng lǐng jí běi xiàng xíng, yī lǐ, shāo xià shè hè, jí cóng hè běi shàng pō. yuán pō dōng běi shàng, huí wàng hè dǐ, xī zhuì chéng xiá, běi zǒu shén shēn.
余乃飯而從嶺脊北向行,一里,稍下涉壑,即從壑北上坡。緣坡東北上,回望壑底,西墜成峽,北走甚深。
lù dōng běi yú pō, qí dōng yóu xià diān chí zhī xiá yě.
路東北逾坡,其東猶下滇池之峽也。
yòu yī lǐ bàn, cóng lǐng tóu yú ào ér běi. běi xíng yī lǐ, zài yú yī xī tū zhī ào, qí běi suì réng chū xī xiá shàng, yú shì dōng yán shān jǐ xíng. yòu běi yī lǐ bàn, xī kàn yǒu cūn dāng xiá dǐ, shì wèi dǒu pō. qí xiá bī zè ér shēn dǒu, cǐ cūn jū zhī zuì xiǎn zhě. cóng lǐng shàng suí lǐng dōng zhuǎn, bàn lǐ, yǒu lù zì dōng ào jiān tòu ér zhí xī, suì zhuì xī xiá xià, cǐ dǒu pō tōng shěng zhī dào, nǎi zūn zhī dōng shàng. bàn lǐ, yú ào dōng, yú shì nán yán shān jǐ xíng. yòu dōng bàn lǐ, shāo dōng běi xià xiá zhōng. bàn lǐ, yǒu shuǐ yī chí zhū lù nán, shì wèi qīng shuǐ táng, zài dù jí zhī běi. táng běi suì xià zhuì chéng kēng, suí zhī běi xià, yī lǐ guò xiá dǐ, yǒu dōng lái dà dào dù xiá xī běi qù, cǐ jí zì xǐng huì zǒu fù mín jiān dào yě.
又一里半,從嶺頭逾坳而北。北行一里,再逾一西突之坳,其北遂仍出西峽上,於是東沿山脊行。又北一里半,西瞰有村當峽底,是為陡坡。其峽逼仄而深陡,此村居之最險者。從嶺上隨嶺東轉,半里,有路自東坳間透而直西,遂墜西峽下,此陡坡通省之道,乃遵之東上。半里,逾坳東,於是南沿山脊行。又東半里,稍東北下峽中。半里,有水一池瀦路南,是為清水塘,在度脊之北。塘北遂下墜成坑,隨之北下,一里過峽底,有東來大道度峽西北去,此即自省會走富民間道也。
suí zhī, fù cóng xiá xī bàng xī shān běi xíng. èr lǐ, yòu zhuǎn ér xī, yù yī fù xīn zhě, zhǐ běi xiàng cóng qí xià xiá zhōng xíng. jiāng bàn lǐ, zhì qí dǐ, jí qīng shuǐ táng zhī xià liú yě. yòu cóng xiá xī yuán pō lù xíng, xì jìng duàn xù, luàn yá bēng tuí. èr lǐ bàn, yú jiàn, yuán dōng lù yòu běi yī lǐ, nǎi chū xiá kǒu. yú shì běi wù dà pì, nán běi yáo wàng, ér dōng jiè lǎo jí yǔ xī jiè jù fēng, jiā ér chéng wù. shǐ cóng lüè chéng běi xíng, yī lǐ, yǒu xī pō jù, zì wù běi lái, zhuǎn ér xī qù, yú suǒ cóng nán lái zhī shuǐ, yì rù zhī, tóng rù xī nán xiá zhōng. lù běi dù zhī, yī lǐ, yǒu cūn jù yǐ xī shān zhī lù, gāo xià céng dié, shì wèi shā lǎng. rù kòu jū tíng, jiē cí bù nà, yǐ fēi dà lù gù, yì kūn míng zhī xí sú yě. zuì hòu rù yī lǎo rén jiā, qiáng zhǔ zhī, jìng bù wèi mì mǐ ér chuī.
隨之,復從峽西傍西山北行。二里,又轉而西,遇一負薪者,指北向從岐下峽中行。將半里,至其底,即清水塘之下流也。又從峽西緣坡麓行,細徑斷續,亂崖崩隤. 二里半,逾澗,緣東麓又北一里,乃出峽口。於是北塢大辟,南北遙望,而東界老脊與西界巨峰,夾而成塢。始從略塍北行,一里,有溪頗巨,自塢北來,轉而西去,余所從南來之水,亦入之,同入西南峽中。路北渡之,一里,有村聚倚西山之麓,高下層疊,是為沙朗。入叩居停,皆辭不納,以非大路故,亦昆明之習俗也。最後入一老人家,強主之,竟不為覓米而炊。