shí èr rì fàn yú lóng quán. mìng gù pū rù chéng mì fū, ér yú diàn hòu jìng shì fǎng jiǎng shī. jì jiàn, shǐ zhī qí jí yī wěi yě. wèi yú yuè míng zhì bǐng, chū jī zōng zhí wù míng sōng zǐ xiāng xiǎng. zuò jiān, yǐ huáng shèn xuān hàn juǎn xiāng shì, gài qí xíng jiǎo zhōng suǒ wù sè ér dé zhě. xià wǔ, bù dé fū, nǎi qiān yù rù xīn chéng xú lóu, yǔ méng huà miào lè shī tóng hòu tuó qí.
十二日飯於龍泉。命顧仆入城覓夫，而於殿後靜室訪講師。既見，始知其即一葦也。為余瀹茗炙餅，出雞葼ｚōｎｇ植物名松子相餉。坐間，以黃慎軒翰卷相示，蓋其行腳中所物色而得者。下午，不得夫，乃遷寓入新城徐樓，與蒙化妙樂師同候駝騎。

shí sān rì yǔ miào lè tóng yù, hòu qí bù zhì. bó mù nǎi lái, suì yǔ miào lè gè dìng yī qí, dài xíng náng, qī míng rì xíng. tuó qí zhě, jù cóng bái yán jǐng tuó yán ér zhì. kě jìng dá jī zú, shén biàn. shí yú yù cóng méng huà wǎng tiān mǔ yán, kǒng bù néng dài, zhǐ gù zhì méng huà chéng zhǐ.
十三日與妙樂同寓，候騎不至。薄暮乃來，遂與妙樂各定一騎，帶行囊，期明日行。駝騎者，俱從白鹽井駝鹽而至。可竟達雞足，甚便。時余欲從蒙化往天姥岩，恐不能待，止雇至蒙化城止。

shí sì rì chén qǐ ér fàn, tuó qí yǐ hòu qǔ yán jià, wǔ shǐ fā. chū běi mén, dōng běi xià shè xī. yuē èr lǐ, guò jiē guān tíng, yǒu shuì kè sī zài yān. qí qí ér xī zhě, jí yǒng chāng dào yě. shí tuó qí yóu wèi zhì, yú xiān zhì, zuò lǎn yī jùn xíng shì, ér bìng xún qí kāi jùn shǐ mò.
十四日晨起而飯，駝騎以候取鹽價，午始發。出北門，東北下涉溪。約二里，過接官亭，有稅課司在焉。其岐而西者，即永昌道也。時駝騎猶未至，余先至，坐覽一郡形勢，而並詢其開郡始末。

shùn níng zhě, jiù míng qìng diān, běn pú mán zhī dì. qí zhí běi wèi yǒng píng, xī běi wèi yǒng chāng, dōng běi wèi méng huà, xī nán wèi zhèn kāng, dōng nán wèi dà hóu. cǐ qí sì lǚ zhī wài jiē zhě. tǔ guān měng xìng, jí mèng huò zhī hòu. wàn lì sì shí nián, tǔ guān měng tíng ruì zhuān zì, qián xù yì móu, kāi fǔ gāo jí wǔ guān chén yòng bīn tǎo ér zhū zhī. dà hóu zhōu tǔ guān fèng zhēn yǔ zhī jì nì, suì bìng zhì xiǎn
順寧者，舊名慶甸，本蒲蠻之地。其直北為永平，西北為永昌，東北為蒙化，西南為鎮康，東南為大侯。此其四履之外接者。土官猛姓，即孟獲之後。萬曆四十年，土官猛廷瑞專恣，潛蓄異謀，開府高級武官陳用賓討而誅之。大侯州土官俸貞與之濟逆，遂並雉獮ｚｈì

fú fǎ zhì zuì zhī, gǎi wèi yún zhōu, gè shè liú guān, ér yǐ yún zhōu wèi shùn níng shǔ. jīn yí xī liú guān suǒ lì zhī jìng, yǐ téng yuè wèi jí xī, yún zhōu wèi jí nán yān.
ｘｉǎｎ伏法治罪之，改為雲州，各設流官，而以雲州為順寧屬。今迤西流官所蒞之境，以騰越為極西，雲州為極南焉。

lóng quán sì jī, jí měng tíng ruì suǒ jū zhī yuán yě, cóng xī shān chuí lǒng dōng xià. sì qián yǒu táng yī fāng, pō shēn ér chè, jiàn shuǐ yuè gé yú qí zhōng. qí hòu miàn táng wèi qián diàn.
龍泉寺基，即猛廷瑞所居之園也，從西山垂隴東下。寺前有塘一方，頗深而澈，建水月閣於其中。其後面塘為前殿。

qián diàn zhī yòu tíng zhōng jiē wèi tòu shuǐ zhī xué, suī xiǎo ér suǒ chū bù yī.
前殿之右庭中皆為透水之穴，雖小而所出不一。

yòu xī sān zhàng, yǒu jǐng yī yuán, pō xiǎo ér qiǎn, shuǐ cóng zhōng yì, dōng zhù táng zhōng cóng cóng yǒu shēng, zé lóng quán zhī yuán yǐ. qián diàn hòu wèi dà diàn, yú zhī suǒ qì zhě, qí dōng wǔ yě, jiē kāi jùn hòu suǒ jiàn.
又西三丈，有井一圓，頗小而淺，水從中溢，東注塘中淙淙有聲，則龍泉之源矣。前殿後為大殿，余之所憩者，其東廡也，皆開郡後所建。

jiù chéng jí lóng quán sì yī dài, yǒu jū lú ér wú zhì dié. xīn chéng zài qí běi, zhōng gé yī dōng xià zhī jiàn. qí mài yì cóng xī shān chuí lǒng dōng xià, wèi zhī fèng shān. fǔ shǔ yǐ zhī ér dōng xiàng. yú rù qí táng, yù guān suǒ tú fǔ jìng sì zhǐ, wú yǒu yě.
舊城即龍泉寺一帶，有居廬而無雉堞。新城在其北，中隔一東下之澗。其脈亦從西山垂隴東下，謂之鳳山。府署倚之而東向。余入其堂，欲觀所圖府境四止，無有也。

shùn níng jùn chéng suǒ tuō zhī xiá, bī bù kāi yáng, nǎi liǎng shān zhōng yī wù ěr. běn wù bù ruò yòu diān zhī yuán tà, páng wù yì bù ruò mèng yòu cūn zhī jiāo cuò. qí wù xī běi zì diān tóu cūn. dōng nán zhì hán zōng bǎi lǐ, dōng xī kuò chù bù jí sì lǐ.
順寧郡城所託之峽，逼不開洋，乃兩山中一塢耳。本塢不若右甸之圓拓，旁塢亦不若孟祐村之交錯。其塢西北自甸頭村。東南至函宗百里，東西闊處不及四里。

shùn níng jùn zhī jìng, běi kuān ér nán xiá. yóu jùn chéng ér nán, zé wān diān dà hòu liǎng zhōu.
順寧郡之境，北寬而南狹。由郡城而南，則灣甸、大候兩州。

dōng xī jiā zhī, jiān ruò lí tóu. yóu jùn chéng ér běi, xī qù rào wān diān zhī běi, ér wèi xī qiān, wèi yòu diān, wèi kū kē, ér jiè yú yǒng chāng zhī shuǐ dōng qù rù méng huà zhī yè, ér wèi sān tái, wèi ā lù, wèi niú jiē, ér jiè yú yàng bèi zhī liú qí zhí běi, zé yú lán cāng shàng dǎ mài lǒng, dǐ jiù lú táng běi lǐng, shǐ yǔ yǒng píng fēn jiè. jù zài èr bǎi lǐ wài, ruò shàn zhī zhǎn zhě yān. zì yǐ yún zhōu lì zhī, ér hòu xī nán dōng nán gè dǐ dōng xī èr jiāng, bù wèi cù jǐn bī yǐ.
東西夾之，尖若犁頭。由郡城而北，西去繞灣甸之北，而為錫鉛，為右甸，為枯柯，而界逾永昌之水；東去入蒙化之腋，而為三台，為阿祿，為牛街，而界逾漾備之流；其直北，則逾瀾滄上打麥隴，抵舊爐塘北嶺，始與永平分界。俱在二百里外，若扇之展者焉。自以雲州隸之，而後西南、東南各抵東、西二江，不為蹙ｃù緊逼矣。

lán cāng jiāng cóng shùn níng xī běi jìng chuān qí fù ér dōng, zhì kǔ sī lù zhī dōng, yòu chuān qí fù ér nán, zhì sān tái shān zhī nán, nǎi nán chū wèi qí dōng jiè, jì yǔ gōng láng fēn méng huà, yòu nán guò yún zhōu dōng, yòu yǔ shùn jiāng fēn jǐng dōng. jùn zhī jīng liú yě.
瀾滄江從順寧西北境穿其腹而東，至苦思路之東，又穿其腹而南，至三台山之南，乃南出為其東界，既與公郎分蒙化，又南過雲州東，又與順江分景東。郡之經流也。

jùn jìng suǒ shí suǒ rán jiē hé táo yóu. qí hé táo ké hòu ér ròu qiàn, yī qián kě shù méi, chuí suì zhēng zhī, gū gǎo wèi yóu, shèng zhī má cài zǐ zhě duō yǐ.
郡境所食所燃皆核桃油。其核桃殼厚而肉嵌，一錢可數枚，捶碎蒸之，箍搞為油，勝芝麻、菜子者多矣。

tuó qí zhì, jí dōng xià pō, dù běi lái xī shēn. yǐ tiě suǒ jià qiáo tíng yú qí shàng, qí zhì fǎng lán cāng qiáo zhě, yǐ kǒng dào suǒ yīn yě. dù qiáo dōng, jí běi shàng pō, xún dōng shān zhī lù, běi xiàng ér dēng. shì shí tuó qí yī qún, yǐ chí fā jí qū, yú jiǎ yǒng suí zhī. shàng bù shèn jùn, ér lǚ guò jiā kēng zhī jí, sān lǐ, cóng jí shàng xī wàng wàng chéng guān, zhǐ gé yī xiá yě.
駝騎至，即東下坡，渡北來溪身。以鐵索架橋亭於其上，其制仿瀾滄橋者，以孔道所因也。度橋東，即北上坡，循東山之麓，北向而登。是時駝騎一群，以遲發疾趨，余賈勇隨之。上不甚峻，而屢過夾坑之脊，三里，從脊上西望望城關，只隔一峽也。

yòu běi shàng, liǎng guò páng zhuì zhī jí, sān lǐ, hū suí xī pō xià.
又北上，兩過旁墜之脊，三里，忽隨西坡下。

zhuǎn yī ǎo, fù yī lǐ, yuè yī xī tū zhī gāng. yóu qí běi xià, huán shān wèi wù, yǒu píng xī xiàng ér tà, fēng hé bèi chéng, jí xī tū zhī gāng suǒ bào ér chéng zhě. yī lǐ, zhì píng ér běi, yòu xià, lián yuè èr xiǎo xī, jiē cóng dōng nán yè zhōng lái xià xī xiá zhě. qí chù zhī liú zòng héng, qī jìng páng wǔ, ér rén jū yǐn bù kě jiàn.
轉一拗，復一里，越一西突之岡。由其北下，環山為塢，有坪西向而拓，豐禾被塍，即西突之岡所抱而成者。一里，陟坪而北，又下，連越二小溪，皆從東南腋中來下西峽者。其處支流縱橫，蹊徑旁午，而人居隱不可見。

cóng cǐ fù běi shàng wǔ lǐ, yǒu liǎng sān jiā yǐ gāng tóu, shì wèi èr shí lǐ shào. dēng gāng dōng běi, píng xíng qí jí. yī lǐ, fù zhuǎn dōng xiàng, xún gāng běi yá xià. yòu lǐ yú, zé yǒu xī zì dōng xiá lái. yú chū yǐ wèi jì dēng gāng, lì zhū jí, dāng jí zhí shàng yú dōng dà shān, ér bù yì yòu yǒu cǐ xī zhōng jiān zhī yě. jì xià, nǎi sù liú dōng rù xiá. bàn lǐ, qí shuǐ fèn liǎng xiá chū, yī xī nán zì gāng jí hòu, yī běi zì dà lǐng guò jí chù.
從此復北上五里，有兩三家倚岡頭，是為二十里哨。登岡東北，平行其脊。一里，復轉東向，循岡北崖下。又里余，則有溪自東峽來。余初以為既登岡，歷諸脊，當即直上逾東大山，而不意又有此溪中間之也。既下，乃溯流東入峽。半里，其水分兩峽出，一西南自岡脊後，一北自大嶺過脊處。

nǎi yī nán lù shè qí gāng hòu zhī liú, sù běi jiàn zhī zuǒ, fù běi xiàng shàng, gài jí liǎng shuǐ zhōng chuí zhī pō yě. yú shì cóng cóng mù shēn yì zhōng shàng, èr lǐ, yú yī gāng, fù xún nán yá zhī shàng xíng. yī lǐ yú, yòu chuān ào ér xī, lín xī yá zhī shàng. liǎng yá jù xià pán shēn qìng, zhōng yì cóng mù, ér xī qìng jí shùn níng běi wù dà xī yuán suǒ chū yǐ.
乃依南麓涉其岡後之流，溯北澗之左，復北向上，蓋即兩水中垂之坡也。於是從叢木深翳中上，二里，逾一岡，復循南崖之上行。一里余，又穿坳而西，臨西崖之上。兩崖俱下盤深箐，中翳叢木，而西箐即順寧北塢大溪源所出矣。

yòu chuān jiā cáo ér shàng bàn lǐ, xún xī qìng běi yá shàng.
又穿夾槽而上半里，循西箐北崖上。

xī běi píng xíng yī lǐ, zhuǎn rù běi ào. píng tòu ào běi yī lǐ, qí jí nán zhī jīng, yóu xī zhuì yě. bàn lǐ, fù rù jiā bì zhī cáo. píng xíng cáo zhōng bàn lǐ, yì yǒu shàng kuà zhī shù. yòu běi yī lǐ, shāo gāo, yǒu shí jí héng cáo dǐ, jí dù mài yě. cǐ jí zì luó mín shān dōng tiān jǐng pù nán dù, yí lǐ suí jiāng xī àn, zhì cǐ wèi shùn níng dōng shān yún zhōu běi shān, ér nán jǐn yú shùn jiāng xiǎo shuǐ zhī kǒu ruò luó mín dà jí, zé zì nán wō dōng běi zhé ér nán, zì cǎo fáng shào ér qù yǐ. yǐ chū jiā cáo, dōng běi zhuì kēng ér xià. yī lǐ, jí yǒu shuǐ zì dōng nán yè fēi zhuì xià xī běi kēng zhě, lù xià xún zhī, yǔ bái shā shào zhī dōng xià zhě, tóng yī pēi tāi. yòu dōng běi zhì jí, dù jí zài shàng, gòng sān lǐ, yǒu sì wǔ jiā jù gāng tóu, shì wèi sān gōu shuǐ shào. gài gāng zhī zuǒ yòu, xià zhuì zhī shuǐ fèn wèi sān gōu, ér jiē běi zhù lán cāng yǐ. yòu dōng běi xià qī lǐ, pán yī gāng zuǐ. yòu xià sān lǐ, yǒu yī èr jiā dāng lù yòu, shì wèi táng bào yíng.
西北平行一里，轉入北坳。平透坳北一里，其脊南之菁，猶西墜也。半里，復入夾壁之槽。平行槽中半里，亦有上跨之樹。又北一里，稍高，有石脊橫槽底，即度脈也。此脊自羅岷山東天井鋪南度，迤邐隨江西岸，至此為順寧東山、雲州北山，而南盡於順江小水之口；若羅岷大脊，則自南窩東北折而南，自草房哨而去矣。已出夾槽，東北墜坑而下。一里，即有水自東南腋飛墜下西北坑者，路下循之，與白沙哨之東下者，同一胚胎。又東北陟脊，度脊再上，共三里，有四五家踞岡頭，是為三溝水哨。蓋岡之左右，下墜之水分為三溝，而皆北注瀾滄矣。又東北下七里，盤一岡嘴。又下三里，有一二家當路右，是為塘報營。

yòu xià sān lǐ, guò yī cūn, yǐ hūn hēi.
又下三里，過一村，已昏黑。

yòu xià èr lǐ, ér sù yú gāo jiǎn cáo. diàn zhǔ lǎo rén méi xìng, pō néng wèi kè, tè jiān tài huá chá kūn míng chǎn míng chá, yì wèi yún nán sān míng chá zhī yī yǐn yǔ.
又下二里，而宿於高簡槽。店主老人梅姓，頗能慰客，特煎太華茶昆明產名茶，亦為雲南三名茶之一飲予。

shí wǔ rì píng míng, dōng běi xià pò. pō liǎng páng jiē jiā shēn yá, ér pō zhōng xuán zhī, suǒ wèi gāo jiǎn zhū cūn lú, yòu zhōng jù qí shàng. èr lǐ, zhuǎn pō běi, xià xiá zhōng. yī lǐ, fù zhuǎn dōng běi, xún pō ér xià. sì lǐ, shǐ wàng jiàn lán cāng jiāng liú xià qiàn xiá dǐ, zì xī ér dōng qí gé xiá sān tái shān yóu wèi sù zǎo wù suǒ lóng, zhǐ chǐ nán biàn.
十五日平明，東北下破。坡兩旁皆夾深崖，而坡中懸之，所謂高簡諸村廬，又中踞其上。二里，轉坡北，下峽中。一里，復轉東北，循坡而下。四里，始望見瀾滄江流下嵌峽底，自西而東；其隔峽三台山猶為夙ｓù早霧所籠，咫尺難辨。

yú shì qū zhé běi xià zhě sān lǐ, yǒu yī èr jiā bīn jiāng ér jū, shì wèi dù kǒu.
於是曲折北下者三里，有一二家瀕江而居，是為渡口。

lán cāng zhì cǐ, yòu zì xī dōng zhù, qí xíng zhī kuò, zhǐ bàn yú lù jiāng, ér shuǐ shì zhèng zhuó ér jí. fǔ wén jī tài shuǐ bō shēng, zhōu shì nán lái, suì shòu zhī běi dù, shí tuó qí zài hòu, bù néng dài yě.
瀾滄至此，又自西東注，其形之闊，止半於潞江，而水勢正濁而急。甫聞擊汰ｔì水波聲，舟適南來，遂受之北渡，時駝騎在後，不能待也。

dēng běi àn, jí qū zhé shàng èr lǐ yú, jī pō tóu. zhuǎn ér dōng xíng pō jí, nán kàn jiāng liú zài zú dǐ, běi tiào sān tái shān píng huí lǐng běi, yǐ wèi yóu cǐ jí céng lèi ér shēng yě. yòu wén jī tài shēng, zé dù zhōu shǐ héng jiāng nán qù, ér nán àn zhī tuó qí, yóu wàng zhī bù jiàn. nǎi píng xíng yī lǐ, zhé ér běi xiàng yú jí. bàn lǐ, nǎi xún dōng yá kàn xī wù běi xiàng xíng. èr lǐ, shǐ wàng jiàn sān tái cūn guǎn, zài běi shān zhī bàn, xuán kōng píng zhì, yǐ wèi jiǎ yǒng kě zhì.
登北岸，即曲折上二里余，躋坡頭。轉而東行坡脊，南瞰江流在足底，北眺三台山屏回嶺北，以為由此即層累而升也。又聞擊汰聲，則渡舟始橫江南去，而南岸之駝騎，猶望之不見。乃平行一里，折而北向逾脊。半里，乃循東崖瞰西塢北向行。二里，始望見三台村館，在北山之半，懸空屏峙，以為賈勇可至。

yòu yī lǐ, lù pán dōng qū, fǎn jiàn ér jiù jiàng, yòu èr lǐ, suì xià zhì hè dǐ. hè zhōng jiàn fēn èr dào lái, yī zì xī běi, yī zì dōng běi, hé yú sān tái zhī lù, ér sān tái zé zhōng xuán zhī, qí shuǐ yóu xī wù ér nán rù lán cāng. nǎi jiù xiǎo qiáo dù dōng běi lái jiàn, yuē yī lǐ, jí cóng jiā zhōng shàng jī zhōng xuán zhī pō. qū zhé shàng zhě shén jùn, liù lǐ, shǐ yǒu shù shí jiā yǐ pō píng ér jū, shì wèi sān tái shān, yǒu gōng guǎn yān. yòu dōng běi kàn dōng wù xún xī yá ér shàng, shí èr lǐ, niè nán gèn zhī jí, qí jí zhī dōng xī wù, yóu nán xià zhě. yòu niè dēng sān lǐ, yǒu fāng, qí gāng tóu wèi qī wǎn tíng zhě. gāng zhī dōng, xià lín shēn hè, lú sān jiān zhuì qí shàng, nǎi xī zhī chá ān, ér jīn xū wú rén yǐ. yòu shàng lǐ yú, pán tū fēng zhī dōng. qí fēng zhōng tū, ér jí zé cóng běi xià ér dù, shǐ qū ér dōng qǐ, gù tū fēng suī wèi jué dǐng, qí dōng xià zhī wù, yóu nán chū yún. nǎi jù fēng tóu ér fàn. qí shí sì shān yún wù yǐ kāi, wéi fēng tóu yóu fēi fēi niàng yīn yūn qì.
又一里，路盤東曲，反漸而就降，又二里，遂下至壑底。壑中澗分二道來，一自西北，一自東北，合於三台之麓，而三台則中懸之，其水由西塢而南入瀾滄。乃就小橋渡東北來澗，約一里，即從夾中上躋中懸之坡。曲折上者甚峻，六里，始有數十家倚坡坪而居，是為三台山，有公館焉。又東北瞰東塢循西崖而上，十二里，躡南亘之脊，其脊之東西塢，猶南下者。又躡蹬三里，有坊，其岡頭為七碗亭者。岡之東，下臨深壑，廬三間綴其上，乃昔之茶庵，而今虛無人矣。又上里余，盤突峰之東。其峰中突，而脊則從北下而度，始曲而東起，故突峰雖為絕頂，其東下之塢，猶南出雲。乃踞峰頭而飯。其時四山雲霧已開，惟峰頭猶霏霏釀氤氳氣。

yóu fēng běi suí běi xíng zhī jí, xià zhuì yī lǐ yú, nǎi dù jí dōng tū, shì wèi guò mài. shì shān běi cóng lǎo jūn shān nán xíng, jīng wàn sōng lǐng tiān jǐng pù dù jí nán lái, qí dōng zhī héng lǐng, xī zhī bó nán èr jí, jiē rào duàn yú zhōng, wéi cǐ zhī zé guò cǐ ér nán jǐn yú pàn shān. cóng qí běi lín xī hè xíng, zài xià zài shàng sān lǐ yú, yǒu shào fáng dāng lù, yì xū wú qī zhě. yòu dōng běi suí lǐng jí xià liù lǐ, xún dōng wù, pán xī lǐng, yòu xià èr lǐ, nǎi běi dù xiá zhōng xiǎo shí qiáo. qí shuǐ cóng xī xiá lái, chū qiáo ér hé yú nán xiá, běi cóng ā lù sī dōng zhù yú xīn niú jiē, rù yàng bì zhě yě. shí qiáo zhī nán, qí lù dōng xī liǎng qí: dōng qí jí yú suǒ cóng lái dào, xī qí nǎi sì chuān sēng xīn kāi, yù shàng dá yú guò jí zhě. dù qiáo, jí xún běi pō lín nán hè dōng běi shàng. sān lǐ, niè gāng tóu, yǒu bǎi jiā yǐ gāng ér jū, shì wèi ā lù sī.
由峰北隨北行之脊，下墜一里余，乃度脊東突，是為過脈。是山北從老君山南行，經萬松嶺、天井鋪度脊南來，其東之橫嶺，西之博南二脊，皆繞斷於中，惟此支則過此而南盡於泮山。從其北臨西壑行，再下再上三里余，有哨房當路，亦虛無棲者。又東北隨嶺脊下六里，循東塢，盤西嶺，又下二里，乃北度峽中小石橋。其水從西峽來，出橋而合於南峽，北從阿祿司東注於新牛街，入漾濞者也。石橋之南，其路東西兩岐：東岐即余所從來道，西岐乃四川僧新開，欲上達於過脊者。度橋，即循北坡臨南壑東北上。三里，躡岡頭，有百家倚岡而居，是為阿祿司。

qí dì zé xī xī běi zhuǎn, nán shān dōng huán, yǒu gāng zhōng tū ér chuí qí běi, sī jù qí tū chù. qí xī miàn yáo shān chóng liè, zì běi nán yū, jí wàn sōng tiān jǐng nán xià zhī jí, xié lán cāng jiāng ér nán zhě qí běi miàn luàn shān zá dá, zhōng yǒu yī fēng tè chū, xún zhī tǔ rén, jí měng bǔ zhě hòu shān, qí cè yǒu sì, ér dà lù zhī suǒ cóng zhě.
其地則西溪北轉，南山東環，有岡中突而垂其北，司踞其突處。其西面遙山崇列，自北南紆，即萬松、天井南下之脊，挾瀾滄江而南者；其北面亂山雜沓，中有一峰特出，詢之土人，即猛補者後山，其側有寺，而大路之所從者。

yú shí zhī, zài yuè tāng ér fàn, yǐ dài tuó qí.
余識之，再瀹湯而飯，以待駝騎。

xià wǔ nǎi zhì, yǐ qián wú shuǐ cǎo, suì zhǐ ér sù. shì yè wèi zhōng qiū, yú xiān cóng shùn níng mǎi hú bǐng jí shāo bǐng yī yuán, huái zhī wèi kàn yuè jù, ér yuè wèi yún yǎn, jìng wò.
下午乃至，以前無水草，遂止而宿。是夜為中秋，余先從順寧買胡餅即燒餅一圓，懷之為看月具，而月為雲掩，竟臥。

shí liù rì mèi shuǎng, fàn ér běi xíng. suí pō píng xià shí lǐ, ér xià gèng jùn.
十六日昧爽，飯而北行。隨坡平下十里，而下更峻。

wǔ lǐ, zhì pō dǐ, dōng xī èr wù shuǐ lái hé ér běi qù, nǎi dù dōng wù xiǎo qiáo, yán dōng lù běi xíng wù zhōng. suí shuǐ sān lǐ, yòu yī xī zì dōng xiá lái, dù qí tíng qiáo. yòu běi yī lǐ, dù yī dà xī tíng qiáo, shì wèi měng jiā qiáo.
五里，至坡底，東西二塢水來合而北去，乃度東塢小橋，沿東麓北行塢中。隨水三里，又一溪自東峽來，渡其亭橋。又北一里，渡一大溪亭橋，是為猛家橋。

shuǐ yóu qiáo dōng pò xiá běi chū, lù cóng qiáo běi yú gāng ér shàng. qí gāng dōng wǎn xī kǒu, yǒu shù jiā jù qí shàng. cóng qí běi xià, fù suí xī xíng xī àn, qū zhé pán wù shí èr lǐ, yǒu bǎi jiā zhī jù jù gāng tóu, dōng lín xī kǒu, shì wèi xīn niú jiē.
水由橋東破峽北出，路從橋北逾岡而上。其岡東綰溪口，有數家踞其上。從其北下，復隨溪行西岸，曲折盤塢十二里，有百家之聚踞岡頭，東臨溪口，是為新牛街。

jù hàn rén jū, ér dì bù kāi yáng, yǒu gōng guǎn zài yān, jīn yǐ jiù jiē xún sī yí cǐ, yóu qí běi xī běi xià èr lǐ, yǒu xiǎo jiāng zì xī ér dōng, jí yàng bì zhī xià liú yě, zì hé jiāng pù rù méng huà jìng, qū zhé nán xià, yòu hé shèng bèi jiāng jiǔ dù shuāng qiáo zhī shuǐ, zhì cǐ ér dōng dǐ měng bǔ zhě dì míng, nǎi nán zhé ér huán pàn shān, rù lán cāng yān. jiāng shuǐ bù jí lán cāng sān zhī yī, ér hún zhuó tóng zhī, yǐ yǔ hòu gù yě.
俱漢人居，而地不開洋，有公館在焉，今以舊街巡司移此，由其北西北下二里，有小江自西而東，即漾濞之下流也，自合江鋪入蒙化境，曲折南下，又合勝備江、九渡、雙橋之水，至此而東抵猛補者地名，乃南折而環泮山，入瀾滄焉。江水不及瀾滄三之一，而渾濁同之，以雨後故也。

fāng zhōu dù zhī, dēng běi àn, jí suí jiāng dōng nán xíng.
方舟渡之，登北岸，即隨江東南行。

bàn lǐ, suí jiāng dōng běi zhuǎn, suì xún tū pō ér shàng. èr lǐ, dēng nán tū zhī pō, xià kàn gé jiāng sī, yǔ ā lù sī xī chū jiāng zhī kǒu duì, jiāng liú shòu zhī, suì dōng rù xiá, lù cóng běi shān zhī bàn, yì pán yá ér cóng zhī. bàn lǐ, yǒu yī jiā dú jù gāng tóu, nán lín jiāng pō ér jū, pō zhěng. yòu dōng sān lǐ, yǒu xuē yá gāo lín lù běi, qiào bì jiān yǒu dòng nán xiàng, qí sè bān zhě, jí ā lù suǒ wàng běi miàn tè chū zhī fēng, cǐ qí xī nán yú zhī xià céng yě. yòu dōng sì lǐ, yǒu liǎng sān jiā yǐ gāng ér jū, shì wèi mǎ wáng qìng, jiāng liú qí qián xiá zhōng, hòu yǐ tè chū chóng fēng. dōng wàng yáo hè zhōng kāi, dōng běi ào zhōng yǒu guǎn pán xiá ér xià, xī yǔ jiāng liú hé ér nán qù, qí dōng nán liǎng fēng duì zhì, jiā shù rú mén, ér jiāng liú yóu cǐ nán chū yān.
半里，隨江東北轉，遂循突坡而上。二里，登南突之坡，下瞰隔江司，與阿祿司溪出江之口對，江流受之，遂東入峽，路從北山之半，亦盤崖而從之。半里，有一家獨踞岡頭，南臨江坡而居，頗整。又東三里，有削崖高臨路北，峭壁間有洞南向，其色斑赭，即阿祿所望北面特出之峰，此其西南隅之下層也。又東四里，有兩三家倚岡而居，是為馬王箐，江流其前峽中，後倚特出崇峰。東望遙壑中開，東北坳中有管盤峽而下，西與江流合而南去，其東南兩峰對峙，夾束如門，而江流由此南出焉。

nǎi yuè tāng ér fàn yú cūn jiā.
乃瀹湯而飯於村家。

yóu cūn dōng běi shàng sān lǐ yú, xìng tè chū suì fēng zhī nán, qí xià jiāng liú xiá zhōng, zhì cǐ yì zhí nán qù. yòu dōng běi èr lǐ, pán qí dōng nán zhī chuí zhī, yǒu liǎng sān jiā jù gāng shàng, shì wèi měng bǔ zhě, yì shào zhài zhī míng yě, yú shì bī tè chū chóng fēng dōng nán lù yǐ. qí dōng xià pán hè zhōng huí, jí dōng běi suō sōng shào nán qìng zhī suǒ xià zhě qí zhèng nán jiāng liú zhí qù, qià dāng liǎng mén zhī zhōng.
由村東北上三里余，興特出祟峰之南，其下江流峽中，至此亦直南去。又東北二里，盤其東南之垂支，有兩三家踞岡上，是為猛補者，亦哨寨之名也，於是逼特出崇峰東南麓矣。其東下盤壑中回，即東北桫松哨南箐之所下者；其正南江流直去，恰當兩門之中。

yòu cóng mén xì yáo jiàn wài céng zhī shān, fú qīng yuǎn yìng, cǐ nǎi lán cāng jiāng pàn gōng láng zhī jìng yǐ. yòu dōng běi pán yá lù ér shàng, èr lǐ ér xià. bàn lǐ, hū jiàn běi yī yá zhōng xuán, nán xiàng tè lì, rú dú xiù zhī zhuàng, yǒu sēng yǐn ān jié fēi gé sān chóng yǐ zhī. dà lù guò qí xià, shí tuó mǎ yǐ qián qù, yú wèi cǐ qí jìng bù kě shī, nǎi xún huí dèng pī shí guān ér zhì zhī, gé nǎi xīn gòu zhě, xià céng zhī hòu, yǒu piàn fēng zhōng sǒng, yǔ hòu yá jiā lì, zhōng fēn yī xiàn, ér zhōng céng jí fù zhī, fēng jiān tòu chū zhōng céng zhī shàng, shàng céng yòu dié zhōng céng ér qǐ. qí hòu jiē jiù yá wèi bì, ér zhuì zhī yǐ tiě suǒ, héng xì yá kǒng, qí qián fēi méng dié yǒu wū jǐ fēi qiào, chuāng hù zhòng dié dòng kāi, yán tǔ yān yún, shí wèi shèng dì, hèn bù liú bèi kūn bāo fú yú cǐ, yǐ yá ér wò míng yuè yě. yǐn ān wèi yuè míng liú tà, yú kǒng tuó qí qián qù bù jí zhuī, cōng cōng cí zhī chū. cǐ yán zài tè chū chóng fēng dōng nán xiá zhōng, dēng qí gé, zhèng nán duì shuāng tū zhī mén. mén wài yòu jiàn yī yuǎn fēng zhōng xuán, yuán gèn zhí shàng rú tiān zhù, qí dì dāng yǔ lán cāng xiāng jìn, ér bù zhī wèi hé suǒ. yǐn ān chēng wèi bō yú shān, yì màn yǐ cǐ yán xiāng duì míng zhī ěr yòu wèi zài jiāng wài, yì bù biàn qí zài bì xī jiāng míng wài, yì zài lán cāng wài yě.
又從門隙遙見外層之山，浮青遠映，此乃讕滄江畔公郎之境矣。又東北盤崖麓而上，二里而下。半里，忽澗北一崖中懸，南向特立，如獨秀之狀，有僧隱庵結飛閣三重倚之。大路過其下，時駝馬已前去，余謂此奇境不可失，乃循回磴披石關而陟之，閣乃新構者，下層之後，有片峰中聳，與後崖夾立，中分一線，而中層即覆之，峰尖透出中層之上，上層又疊中層而起。其後皆就崖為壁，而綴之以鐵鎖，橫系崖孔，其前飛甍疊牖屋脊飛翹，窗戶重疊洞開，延吐煙雲，實為勝地，恨不留被崑ｐú包袱於此，倚崖而臥明月也。隱庵為瀹茗留榻，余恐駝騎前去不及追，匆匆辭之出。此岩在特出崇峰東南峽中，登其閣，正南對雙突之門。門外又見一遠峰中懸，圓亘直上如天柱，其地當與瀾滄相近，而不知為何所。隱庵稱為缽盂山，亦漫以此岩相對名之耳；又謂在江外，亦不辨其在碧溪江名外，抑在瀾滄外也。

yóu qí dōng yòu shàng pō, èr lǐ, dēng dōng gāng. yòu dōng běi tiáo yáo ér shàng, bā lǐ ér zhì suō sōng shào. shì shào nǎi dōng lái zhī jí, xī dù ér qǐ wèi tè chū chóng fēng, nán jǐn yú bì xī jiāng dōng běi àn, shì wèi shùn níng dōng běi jǐn chù, yǔ méng huà fēn jiè zhě yě, yǐ lǐng yǒu suō sōng shù zuì dà, gù míng. shí tuó qí fāng fàn yú cǐ, suì jí zhī. yòu suí jí dōng shàng sì lǐ, zhuǎn ér běi, dēng lǐng tóu, shì wèi jiù niú jiē. shì rì jiē zǐ yóu wèi sàn, yǐ xíng bā shí lǐ yǐ. cǐ dōng lái dù jí zhī zuì gāo chù, běi wàng zhí dǐ yàng bì, qí dōng zhī diǎn cāng, zhí xióng chā tiān bàn nán wàng zé wǎ fáng tū mén zhī fēng, yòu cóng dōng fēn zhī xī rào, huán hè yú qián xī wàng zé tè chū chóng fēng, jìn sǒng xī nán, jiāng wài héng lǐng zhū fēng, yáo huán xī běi, yì yī shuǎng xīn kuài mù zhī jìng yǐ.
由其東又上坡，二里，登東岡。又東北迢遙而上，八里而至桫ｓｕō松哨。是哨乃東來之脊，西度而起為特出崇峰，南盡於碧溪江東北岸，是為順寧東北盡處，與蒙化分界者也，以嶺有桫松樹最大，故名。時駝騎方飯於此，遂及之。又隨脊東上四里，轉而北，登嶺頭，是為舊牛街。是日街子猶未散，已行八十里矣。此東來度脊之最高處，北望直抵漾濞，其東之點蒼，直雄插天半；南望則瓦房突門之峰，又從東分支西繞，環壑於前；西望則特出崇峰，近聳西南，江外橫嶺諸峰，遙環西北，亦一爽心快目之境矣。

yú shì běi xiàng suí lǐng xià, èr lǐ, pán yá zhuǎn dōng, xún jí běi dōng xíng, bā lǐ, zhì jiù xún sī. yòu dōng běi xià èr lǐ, pán nán hè zhī shàng, yǒu lù fēn qí: yú jí běi xià, xiǎng běi tōng yàng bì zhě zhèng lù yòu dōng suí jí.
於是北向隨嶺下，二里，盤崖轉東，循脊北東行，八里，至舊巡司。又東北下二里，盤南壑之上，有路分岐：逾脊北下，想北通漾濞者；正路又東隨脊。

èr lǐ yú, yú dōng lǐng běi xià, yú shì qí xiá běi xiàng zhuì, jí suí xiá dōng pō dōng běi xíng. wǔ lǐ, zhì wǎ hú lú, yǒu shù shí jiā yǐ pō zuǐ, xuán jū huán hè zhōng. pō dōng yǒu xiǎo shuǐ, yī zì xī yè, yī zì nán yè, jiāo yú qián hè ér běi qù.
二里余，逾東嶺北下，於是其峽北向墜，即隨峽東坡東北行。五里，至瓦葫蘆，有數十家倚坡嘴，懸居環壑中。坡東有小水，一自西腋，一自南腋，交於前壑而北去。

zé cǐ wǎ hú lú zhě, yì shān cóng shuǐ yì zhī yuán yě.
則此瓦葫蘆者，亦山叢水溢之源也。

shì yè sù dǐ lóu, yuè shén míng, hèn wú shì shē, jiè jiǔ zhī lǚ, chàng chàng ér wò.
是夜宿邸樓，月甚明，恨無貰ｓｈì賒，借酒之侶，悵悵而臥。

shí qī rì mèi shuǎng, fàn ér xíng, jí dōng xià pō. yī lǐ, dù xī lái xiǎo shuǐ, xún běi shān ér dōng. bàn lǐ, nán lái xiǎo shuǐ yǔ zhī hé, tóng pò xiá běi qù, lù yì suí zhī, xié shān běi zhuǎn, yī lǐ, yǒu tíng qiáo kuà qí xī, yuē guǎng jì. dù ér dōng, xún dōng lù běi xíng èr lǐ yú, yǒu xiá zì xī shān lái hé. yòu běi wǔ lǐ, běi hè shāo kāi, shuǐ zǒu xī běi xiá qù yòu yǒu yī shuǐ zì dōng xiá lái hé, qí shì xiāng liè, jí sù zhī rù.
十七日昧爽，飯而行，即東下坡。一里，渡西來小水，循北山而東。半里，南來小水與之合，同破峽北去，路亦隨之，挾山北轉，一里，有亭橋跨其溪，曰廣濟。渡而東，循東麓北行二里余，有峽自西山來合。又北五里，北壑稍開，水走西北峽去；又有一水自東峽來合，其勢相埒，即溯之入。

dōng xíng lǐ yú, yǒu xiǎo qiáo jià qí shàng, běi dù zhī. fù xún běi pō dōng shàng bàn lǐ, sù xī běi zhuǎn èr lǐ yú, zhuǎn ér dōng yī lǐ yú, yǒu shù shí jiā yǐ běi shān ér jū, shì wèi shǔ jiē zǐ. xiá zhì shì dōng xī zhǎng gèn, xī liú xiá dǐ, lù sù běi yá. běi yá lǚ yǒu xiǎo shuǐ guà xiá ér xià, lù dōng pán zhī, lǚ shàng lǚ xià. shí lǐ, yú pō dōng jiàng, dōng xiá shāo kāi, pán běi yá zhī yū, gài běi yá zhì shì shāo xùn, ér nán zhàng zhī píng xuē yóu shén yě. dōng sān lǐ, qí xī yī zì běi lái, yī zì nán zhuì, ér dōng miàn zé héng shān zhàng zhī, lù nǎi zhé ér sù běi lái zhī xī. èr lǐ shāo xià, yī lǐ yú, shè xī dōng àn, fù sù xī běi xíng. bàn lǐ, xī réng liǎng pài, yī xī běi lái, yī dōng lái, nǎi zhé ér cóng dōng lái zhě shàng. bàn lǐ, yǒu shù jiā yǐ pō jiān, shì wèi zhū shǐ hé shào.
東行里余，有小橋架其上，北度之。復循北坡東上半里，溯溪北轉二里余，轉而東一里余，有數十家倚北山而居，是為鼠街子。峽至是東西長亘，溪流峽底，路溯北崖。北崖屢有小水掛峽而下，路東盤之，屢上屢下。十里，逾坡東降，東峽稍開，盤北崖之紆，蓋北崖至是稍遜，而南障之屏削尤甚也。東三里，其溪一自北來，一自南墜，而東面則橫山障之，路乃折而溯北來之溪。二里稍下，一里余，涉溪東岸，復溯溪北行。半里，溪仍兩派，一西北來，一東來，乃折而從東來者上。半里，有數家倚坡間，是為豬矢河哨。

zhū shǐ nǎi tǔ yīn.
「豬矢」乃土音。

cǐ chù wèi zhū hé zhī shǐ, kǒng shì zhū shǐ hé yě. qí chù shān huí xiá còu, zhōng bèng chuí pō: yī qí zhí běi yú lǐng zhě, wèi yàng bèi dào yī qí yú pō dōng běi qù zhě, wèi lú táng dào wéi dōng xiàng suí xiá shàng zhě, wèi méng huà dà dào. nǎi dōng shàng sān lǐ, shāo suí yī běi qǔ zhī wān.
此處為諸河之始，恐是「諸始河」也。其處山回峽湊，中迸垂坡：一岐直北逾嶺者，為漾備道；一岐逾坡東北去者，為爐塘道；惟東向隨峽上者，為蒙化大道。乃東上三里，稍隨一北曲之灣。

wān zhōng yǒu xiǎo shuǐ nán zhuì qí cè, qí jìng yuán zhī ér běi, cǐ fēi yàng bèi, jí xià guān jié jìng, xī tuó qí bù néng cóng yě. yòu dōng suí dà dào shàng, huò jùn huò píng, jiē kàn nán hè xíng, wǔ lǐ, nǎi yú lǐng jí. jí shāo zhōng ào, nǎi dōng běi zì dìng xī lǐng fēn zhī, xī dù wèi diān tóu shān, yòu fēn liǎng zhī: yī zhī běi zhuǎn, xié ěr shuǐ běi chū cāng shān hòu, yī zhī nán xià, gèn wèi méng huà xī jiā zhī shān, ér cǐ qí jí chū. jí dōng jí jiàn dà wù zì běi ér nán, qí dōng jiè shān yǔ cǐ jí pái tà xiāng duì ér běi zhī diān tóu shān, zé zhōng lián ér fú, qí wài fú qīng gāo yōng zhě, diǎn cāng shān yě nán zhī diān wěi, yáng jiāng zhōng guàn, qū zhé xià zhuì, ér yǔ dìng biān jiē jiè yān. méng huà jùn chéng yǐ dōng fú píng chuān zhī zhōng, ér bù jí dōng xià yě.
灣中有小水南墜其側，岐徑緣之而北，此非漾備，即下關捷徑，惜駝騎不能從也。又東隨大道上，或峻或平，皆瞰南壑行，五里，乃逾嶺脊。脊稍中坳，乃東北自定西嶺分支，西度為甸頭山，又分兩支：一支北轉，挾洱水北出蒼山後，一支南下，亘為蒙化西夾之山，而此其脊出。脊東即見大塢自北而南，其東界山與此脊排闥相對；而北之甸頭山，則中聯而伏，其外浮青高擁者，點蒼山也；南之甸尾，陽江中貫，曲折下墜，而與定邊接界焉。蒙化郡城已東伏平川之中，而不即東下也。

cóng lǐng jí píng xíng ér nán bàn lǐ, qí jí zhī pán bó xī qù zhě, suō sōng měng bǔ zhě zhī zhī suǒ yóu fēn páng wǔ dōng chū zhě, jùn chéng dà lù suí zhī xià. shǐ yóu xiá zhōng zhuì zhě èr lǐ, jí suí běi pō xià zhě sān lǐ, yòu cóng pō jí jiàng zhě wǔ lǐ, yú shì lù nán zhī xiá. zhuì ér yù kāi, lù běi zhī fēng, duàn ér fù qǐ. qí fēng zì xī jí xià chuí zhì shì, lǚ fú lǚ sǒng, ruò guàn zhū ér xià, gòng sì wǔ fēng, xià zhì dōng lù, ér yáng jiāng zhī shuǐ, zì chéng xī xī qǔ ér cháo zhī, yì yī qí yě.
從嶺脊平行而南半里，其脊之盤礴西去者，桫松、猛補者之支所由分；旁午東出者，郡城大路隨之下。始由峽中墜者二里，即隨北坡下者三里，又從坡脊降者五里，於是路南之峽。墜而愈開，路北之峰，斷而復起。其峰自西脊下垂至是，屢伏屢聳，若貫珠而下，共四五峰，下至東麓，而陽江之水，自城西西曲而朝之，亦一奇也。

lù cóng qí nán lián pán èr fēng, zé nán wù dà kāi, yǒu shù jiā yǐ nán shān xià, ér xiá zhōng jiē huán chéng wèi tián. yòu dōng yī lǐ, nǎi zhuǎn běi. chuān yī dōng tū fēng hòu ér tòu qí ào. cǐ fēng jí lián zhū xià dì wǔ fēng jǐn yú dōng lù zhě, qí shàng zhū fēng, jiē suí xià ér xún qí nán, zhì cǐ fēng dú zhōng chuān ér yú qí běi. cǐ chù nǐ yǒu shén gāo shuǐ biān gāo dì yùn jié, ér tǔ rén bù shí, jiān yǒu páng zhuì ér lú zhě, jiē bù dé qí zhèng yě. xié tū fēng zhī běi ér xià, bàn lǐ zhì lù. yòu dōng bàn lǐ, zé yáng jiāng zì dōng lái, dǐ shān ér nán zhuǎn qù. lù sù jiāng běi àn dōng xíng, bàn lǐ, yǒu sān gǒng shí qiáo nán jià jiāng shàng. yú qiáo nán, fù dōng yī lǐ, rù méng huà xī mén. yī lǐ yú, jìng chéng ér dǐ dōng mén, nèi zhuǎn bàn lǐ, guò děng jué sì, shuì jià yú sì běi zhī lěng quán ān, jí miào lè shī qī jìng chù.
路從其南連盤二峰，則南塢大開，有數家倚南山下，而峽中皆環塍為田。又東一里，乃轉北。穿一東突峰後而透其坳。此峰即連珠下第五峰盡於東麓者，其上諸峰，皆隨下而循其南，至此峰獨中穿而逾其北。此處擬有神皋ｇàｏ水邊高地蘊結，而土人不識，間有旁綴而廬者，皆不得其正也。挾突峰之北而下，半里至麓。又東半里，則陽江自東來，抵山而南轉去。路溯江北岸東行，半里，有三鞏石橋南架江上。逾橋南，復東一里，入蒙化西門。一里余，竟城而抵東門，內轉半里，過等覺寺，稅駕於寺北之冷泉庵，即妙樂師棲靜處。

zhōng yǒu jǐng shén gān liè, wèi méng chéng dì yī quán, gù yǐ míng ān.
中有井甚甘冽，為蒙城第一泉，故以名庵。

méng huà chéng shén zhěng, nǎi gǔ chéng yě, ér gāo yǔ ěr hǎi xiàng shì. chéng zhōng jū lú yì shén shèng, ér běi mén wài zé huán huì jiē jù yān. wén chéng zhōng yǒu jiǎ kē sān sì jiā, shì fǎn shèng dà lǐ yě. běi mén wài yǒu mài bǐng zhě sān sì jiā, xiǎng jiē zhōng tǔ rén. qí zhì kù sì wú xiāng méi gōng bǐng, dàn bù jiān gè wèi ěr, jí shěng zhōng yì bù jí.
蒙化城甚整，乃古城也，而高與洱海相似。城中居廬亦甚盛，而北門外則闤闠皆聚焉。聞城中有甲科三四家，是反勝大理也。北門外有賣餅者三四家，想皆中土人。其制酷似吾鄉「眉公餅」，但不兼各味耳，即省中亦不及。

méng huà tǔ zhī fǔ zuǒ xìng, shì dài xún liáng, bù shì jǐng dōng jié ào jué qiáng, qí jū zài xī shān běi wù sān shí lǐ. méng huà yǒu liú guān tóng zhī yī rén, jū chéng zhōng, fǎn yǒu zhuān chéng zhī zhòng, bù shì tā tǔ fǔ zhī wài shòu qiú zhì, yì bù shì tā zhī liú guān yǒu jùn bó shàng yā yě. méng huà wèi yì jū chéng zhōng, wèi wèi guān zhě, yì shèng tā wèi, gài bù shì jǐng dōng zhī quán zài tǔ qiú, yì bù shì yǒng chāng zhī rén gè wèi zhèng yě.
蒙化土知府左姓，世代循良，不似景東桀驁ｊｉé『àｏ倔強，其居在西山北塢三十里。蒙化有流官同知一人，居城中，反有專城之重，不似他土府之外受酋制，亦不似他之流官有郡伯上壓也。蒙化衛亦居城中，為衛官者，亦勝他衛，蓋不似景東之權在土酋，亦不似永昌之人各為政也。

méng huà jiāng yǔ jiào cù, qí zhōng zhǐ yī chuān, shuǐ jù xī nán xià lán cāng zhě, yǐ dìng xī lǐng nán jí zhī jiè qí dōng yě.
蒙化疆宇較蹙，其中止一川，水俱西南下瀾滄者，以定西嶺南脊之界其東也。

dìng xī lǐng cóng dà jí fēn zhī, yòu wèi yī dōng xī zhī jiè, qí xī zé méng huà shùn níng yǒng chāng, qí dōng zé yuán jiāng lín ān chéng tóng chéng jiāng xīn huà jí chǔ xióng. jí nán zhī zhōu xiàn shuǐ, jiē cóng shì lǐng ér fēn, nán lóng dà jí suī zhǎng, cǐ yì nán tiáo dì yī zhī yě. zhì jí xī zhī dà lǐ jiàn chuān lán zhōu, jí dōng zhī xún diān qǔ jìng, suī zài qí běi wèi dà jí suǒ fēn, ér dìng xī shí chéng dà jí ér dāng qí xià liú, wèi fēi qí qū yù suǒ pàn bù kě yě.
定西嶺從大脊分支，又為一東西之界，其西則蒙化、順寧、永昌，其東則元江、臨安、澂ｃｈéｎｇ同「澄」江、新化及楚雄。脊南之州縣水，皆從是嶺而分，南龍大脊雖長，此亦南條第一支也。至脊西之大理、劍川、蘭州，脊東之尋甸、曲靖，雖在其北為大脊所分，而定西實承大脊而當其下流，謂非其區域所判不可也。

méng huà yǒu sì sì, yuē tiān mǔ zhú sǎo jiàng lóng fú hǔ, ér tiān mǔ zhī míng zuì zhe, zài xī běi shān wù jiān sān shí wǔ lǐ. yú bù jí biàn qióng, yù shǒu jí zhī.
蒙化有四寺，曰天姥ｍǔ、竹掃、降龍、伏虎，而天姥之名最著，在西北山塢間三十五里。余不及遍窮，欲首及之。