shí bā rì cóng lěng quán ān chén qǐ, lìng gù pū tóng miào lè mì tuó qí, qī yǐ míng rì xíng. yú jí fàn, chū běi mén, cè qí wèi tiān mǔ yóu, gài yǐ qí qù, shǐ néng wǎng fǎn yě. běi èr lǐ, yóu yǎn wǔ chǎng hòu xī běi xià, yuē yī lǐ, dù yī gōu, xī běi dāng zhōng chuān xíng. wǔ lǐ, guò hé chí. yòu běi yī lǐ, guò yī gōu. yòu xī běi sān lǐ, zé dà xī zì dōng qū ér xī liú, běi shè zhī. sì lǐ, pán xī shān dōng tū zhī zuǐ, qí zuǐ dōng tū, ér dà xī shàng liú, yì xī lái bī zhī, lù pán yá ér běi, shì wèi méng huà tiān mǔ shì zhōng chù. yòu běi èr lǐ, guò xī shān zhī wān, yòu běi èr lǐ, zài pán yī dōng tū zhī zuǐ. yòu guò xī wān sān lǐ, qí dōng tū zhī zuǐ gèng zhǎng. yú qí ào ér běi, yǒu qí xī xiàng rù xiá, qí xiá wān huán xī rù, nèi wèi tǔ sī zuǒ shì zhī shì jū. tiān mǔ dào yóu ào běi jié xī xiá zhī kǒu, zhí dù běi qù. yuē sān lǐ, yòu pán qí dōng tū zhī zuǐ, yú shì jū lú lián luò, shǐ wàng jiàn tiān mǔ sì zài běi wù zhī bàn huí yè jiān, qí shān jiē zì xī dà shān tiáo fēn dōng xià zhī huí gāng yě.
十八日從冷泉庵晨起，令顧仆同妙樂覓駝騎，期以明日行。余亟飯，出北門，策騎為天姥游，蓋以騎去，始能往返也。北二里，由演武場後西北下，約一里，渡一溝，西北當中川行。五里，過荷池。又北一里，過一溝。又西北三里，則大溪自東曲而西流，北涉之。四里，盤西山東突之嘴，其嘴東突，而大溪上流，亦西來逼之，路盤崖而北，是為蒙化、天姥適中處。又北二里，過西山之灣，又北二里，再盤一東突之嘴。又過西灣三里，其東突之嘴更長。逾其坳而北，有岐西向入峽，其峽灣環西入，內為土司左氏之世居。天姥道由坳北截西峽之口，直度北去。約三里，又盤其東突之嘴，於是居廬連絡，始望見天姥寺在北塢之半回腋間，其山皆自西大山條分東下之回岡也。

yòu sān lǐ, yǒu yī yuán fù dāng pán wān zhī zhōng, rú zhū zài pán, ér lù yíng qí qián. yòu běi sān lǐ, xún pō xī běi shàng, yī lǐ ér jí shān mén, shì wèi tiān mǔ yá, ér shí wú yá yě. qí sì dōng xiàng, diàn yǔ zài běi, sēng fáng zài nán. shān mén nèi yǒu gǔ fāng, yuē yún yǐn sì. àn yī tǒng zhì, lóng hàn tú shān zài chéng xī běi sān shí wǔ lǐ, méng shì lóng jiā dú zì āi láo jiāng qí zi xì nú luó jū qí shàng, zhú lóng hàn tú chéng, zì lì wèi qí wáng, hào méng shě zhào, jīn shàng yǒu fú tú jí yún yǐn sì. shǐ zhī tiān mǔ yá jí yún yǐn sì, ér qí shān shí míng lóng hàn tú yě. qí fú tú zài sì běi huí gāng shàng, diàn yǔ xī jí zhěng lì, gài tǔ sī jiā suǒ wèi, jīn bù miǎn liáo luò yǐ. shí rì yǐ xià wǔ, jí fàn ér guī. dù dà xī, dǐ hé chí yǐ hūn hēi yǐ. rù chéng, miào lè zhèng gōu dēng xiāng dài, nǎi fàn ér wò.
又三里，有一圓阜當盤灣之中，如珠在盤，而路縈其前。又北三里，循坡西北上，一里而及山門，是為天姥崖，而實無崖也。其寺東向，殿宇在北，僧房在南。山門內有古坊，曰「雲隱寺」。按《一統志》，巄屽圖山在城西北三十五里，蒙氏龍伽獨自哀牢將其子細奴邏居其上，築巄屽圖城，自立為奇王，號蒙舍詔，今上有浮屠及雲隱寺。始知天姥崖即雲隱寺，而其山實名巄屽圖也。其浮屠在寺北回岡上，殿宇昔極整麗，蓋土司家所為，今不免寥落矣。時日已下午，亟飯而歸。渡大溪，抵荷池已昏黑矣。入城，妙樂正篝燈相待，乃飯而臥。

shí jiǔ rì miào lè yǐ rǔ xiàn zèng yú. yú yǐ yú yǔ xī shī shàn, gèng zuò shī zèng zhī. tuó qí zhì, jí fàn ér bié, miào lè sòng chū běi mén. réng èr lǐ, guò yǎn wǔ chǎng dōng. yòu běi xún dōng lù yī lǐ, yǒu qí fēn wèi èr: yī zhí běi suí dà wù zhě. wèi dà lǐ xià guān dào yī dōng xiàng rù xiá yú shān zhě, wèi mí dù ěr hǎi dào. nǎi cóng mí dù zhě dōng xiàng shàng. wǔ lǐ, shè xī xià zhī jiàn, yú shì shàng jī pō. èr lǐ, dé píng, yǒu shù jiā zài píng běi, yuē ā ér cūn.
十九日妙樂以乳線贈余。余以俞禹錫詩扇，更作詩贈之。駝騎至，即飯而別，妙樂送出北門。仍二里，過演武場東。又北循東麓一里，有岐分為二：一直北隨大塢者。為大理、下關道；一東向入峽逾山者，為迷渡、洱海道。乃從迷渡者東向上。五里，涉西下之澗，於是上躋坡。二里，得坪，有數家在坪北，曰阿兒村。

gèng niè pō zhí shàng wǔ lǐ, dēng pō tóu, píng xíng gāng jí ér nán dù zhī. cǐ jí yóu nán fēng běi dù ér xià zhě, qí dōng yǔ dà shān jiā wèi kēng, běi xià xī zhuǎn ér rù dà chuān, qí xī zé píng zhuì chuān nán, cóng qí shàng fǔ kàn méng chéng, rú yī ōu tuō biān jìng shàng shǒu wàng de tǔ wū yě. yòu běi yǐ pō zài dōng shàng sān lǐ, yǒu sān sì jiā dāng jí ér jū, shì wèi shā tān shào. jí shàng yǒu xīn jiàn xiǎo ān, pō jié. yòu niè jí dōng shàng èr lǐ, pán yá běi zhuǎn, hū běi xiá pián zhì, lù chuān qí zhōng, jí běi lái dōng dù ér nán zhuǎn zhī jí yě, shì wèi lóng qìng guān.
更躡坡直上五里，登坡頭，平行岡脊而南度之。此脊由南峰北度而下者，其東與大山夾為坑，北下西轉而入大川，其西則平墜川南，從其上俯瞰蒙城，如一甌脫邊境上守望的土屋也。又北倚坡再東上三里，有三四家當脊而居，是為沙灘哨。脊上有新建小庵，頗潔。又躡脊東上二里，盤崖北轉，忽北峽駢峙，路穿其中，即北來東度而南轉之脊也，是為龍慶關。

tòu xiá, jí suí xiá dōng zhuì, shí gǔ lín xún.
透峽，即隨峽東墜，石骨嶙峋。

bàn lǐ, shāo píng. shì jí běi zì dìng xī lǐng nán xià, dōng xié bái yá mí dù zhī shuǐ, wèi lǐ shè jiāng, nán yóu dìng biān xiàn dōng ér xià yuán jiāng xī jiè méng huà diān tóu zhī shuǐ, wèi yáng jiāng, nán yóu dìng biān xiàn xī ér xià lán cāng, nǎi jǐng dōng wēi yuǎn zhèn yuán yáng jiāng bìng wèi liú rù lán cāng jiāng, cǐ wèi xú xiá kè yǐn míng yī tǒng zhì suǒ zhì zhū jùn zhōu zhī mài suǒ yóu dù zhě yě. dōng xiàng xià zhě sì lǐ yú, yǒu shù jiā jū xiá zhōng, shì wèi shí fú shào, nǎi fàn.
半里，稍平。是脊北自定西嶺南下，東挾白崖、迷渡之水，為禮社江，南由定邊縣東而下元江；西界蒙化甸頭之水，為陽江，南由定邊縣西而下瀾滄，乃景東、威遠、鎮沅陽江並未流入瀾滄江，此為徐霞客引明《一統志》所致諸郡州之脈所由度者也。東向下者四里余，有數家居峽中，是為石佛哨，乃飯。

yòu sān lǐ, yǒu sān sì jiā zài běi pō, yuē táo yuán shào. yú shì qū shé xíng xiá zhōng, suí shuǐ ér chū, huò dōng huò běi.
又三里，有三四家在北坡，曰桃園哨。於是曲折行峽中，隨水而出，或東或北。

bù èr lǐ, zhé yǔ xiá jù zhuǎn, ér jiē zài shuǐ zuǒ.
不二里，輒與峽俱轉，而皆在水左。

rú shì shí lǐ, zài běi zhuǎn, shǐ wàng jiàn xiá kǒu dōng dá chuān zhōng, xiá zhōng xiǎo shì lěi lěi, gè jiù shuǐ cì, qí wǎ jù bái, nǎi mó shì yě, yǐ shuǐ yùn jī, mó mài wèi miàn, shén jié bái, nǎi zhī mí dù chuān zhōng, ráo dào gèng ráo mài yě. yòu èr lǐ, dù qiáo, yóu xī yòu chū xiá kǒu, suí shān nán zhuǎn bàn lǐ, nǎi dōng xiàng jié chuān ér xíng. qí chuān shén píng tà, běi yǒu chóng shān píng lì, jí bái yá zhàn yě, xī běi yǒu zǎn fēng héng gèn ér nán. jí dìng xī lǐng nán dù zhī jí yě. liǎng gāo zhī jiān, yǒu ào zài xī běi, jí wèi dìng xī lǐng. yú lǐng ér xī, wèi xià guān dào, cóng ào běi zhuǎn, wèi zhào zhōu dào. yú bù dé jiǎ dào yú bǐ, ér jǐn yī shè lǐ shè shàng liú, lǎn mí dù fēng jǐng, jiē tuó qí lèi zhī yě. dōng xíng píng dī sān lǐ, yǒu wéi qiáng dāng lù, zuǒ jù chuān zhōng, fāng zhěng ér shén yáo, zhōng wú jù shì, nǎi jǐng dōng wèi zhù liáng zhī suǒ, shì yuē xīn chéng. bàn lǐ, qí qiáng dōng jǐn, fù xíng dī shàng sān lǐ, yǒu bēi tíng zài lù yòu, nǎi dà lǐ cuì fù zhí wáng jūn shǔ shì jǐng dōng, ér wèi rén lì yú cǐ zhě. yòu dōng bàn lǐ, yǒu xī zì běi ér nán, jià mù qiáo yú shàng, shuǐ yǔ xī xíng jù bù dà, cǐ jí lǐ shè zhī yuán, zì bái yá dìng xī lǐng lái, nán zhù dìng biān, xià yuán jiāng, hé mǎ lóng, wèi lín ān hé, xià lián huā tān zhě yě. shí chuān zhōng fāng kǔ hàn, gù shuǐ ruò yī dài. cóng cǐ wàng zhī, chuān xíng rú lí jiān, běi tà ér nán liǎn, dōng xī liǎng jiè shān, yì běi gāo ér nán fú, gài dìng biān jǐng dōng dà dào, jiē yóu cǐ ér nán qù. yòu dōng bàn lǐ, rù mí dù zhī xī mén. qí qiáng bù jí xīn chéng zhī zhěng, ér jū lú shén shèng, shì wèi jiù chéng, yǒu xún sī jū zhī. qí dì nǎi zhào zhōu ěr hǎi yún nán xiàn méng huà fēn jiè, ér jǐng dōng zhī tún yì zài yān. mǎi mǐ yú chéng. chū běi mén, suí qiáng dōng zhuǎn yī lǐ, yǒu zhī fēng zì dōng nán rào ér běi, yǒu xiǎo fú tú zài qí shàng. pán qí zuǐ rù dōng wù zhōng, yòu yī lǐ, qí zhōng yòu chéng yī xiǎo hè, yuē hǎi zǐ. yǒu yǐ shān běi xiàng ér jū zhě, suì tóu zhī sù.
如是十里，再北轉，始望見峽口東達川中，峽中小室累累，各就水次，其瓦俱白，乃磨室也，以水運機，磨麥為面，甚潔白，乃知迷渡川中，饒稻更饒麥也。又二里，度橋，由溪右出峽口，隨山南轉半里，乃東向截川而行。其川甚平拓，北有崇山屏立，即白崖站也，西北有攢峰橫亘而南。即定西嶺南度之脊也。兩高之間，有坳在西北，即為定西嶺。逾嶺而西，為下關道，從坳北轉，為趙州道。余不得假道於彼，而僅一涉禮社上流，攬迷渡風景，皆駝騎累之也。東行平堤三里，有圍牆當路，左踞川中，方整而甚遙，中無巨室，乃景東衛貯糧之所，是曰新城。半里，其牆東盡，復行堤上三里，有碑亭在路右，乃大理倅ｃｕì副職王君署事景東，而衛人立於此者。又東半里，有溪自北而南，架木橋於上，水與溪形俱不大，此即禮社之源，自白崖定西嶺來，南註定邊，下元江，合馬龍，為臨安河，下蓮花灘者也。時川中方苦旱，故水若衣帶。從此望之，川形如犁尖，北拓而南斂，東西兩界山，亦北高而南伏，蓋定邊、景東大道，皆由此而南去。又東半里，入迷渡之西門。其牆不及新城之整，而居廬甚盛，是為舊城，有巡司居之。其地乃趙州、洱海、雲南縣、蒙化分界，而景東之屯亦在焉。買米於城。出北門，隨牆東轉一里，有支峰自東南繞而北，有小浮屠在其上。盤其嘴入東塢中，又一里，其中又成一小壑，曰海子。有倚山北向而居者，遂投之宿。

èr shí rì píng míng, fàn ér xíng. yòu dōng yī lǐ, rù xiá, qí zhōng yòu chéng yī xiǎo hè. èr lǐ, suí hè běi zhuǎn, jiàn shàng pō. zài shàng zài píng, sān lǐ, yú lǐng tóu, zūn gāng běi xíng. yòu sān lǐ, yǒu cūn zài xī pō yè jiān, wèi jiǔ yào cūn. yòu běi xún pō xíng, qí pō jiē zì dōng ér xī xiàng xià zhě, tiáo gāng lǚ lǚ, yǒu xiǎo shuǐ jiè zhī, jiē xī chū mí dù zhě.
二十日平明，飯而行。又東一里，入峽，其中又成一小壑。二里，隨壑北轉，漸上坡。再上再平，三里，逾嶺頭，遵岡北行。又三里，有村在西坡腋間，為酒藥村。又北循坡行，其坡皆自東而西向下者，條岡縷縷，有小水界之，皆西出迷渡者。

zài xià zài shàng yuē shí lǐ, yǒu mài jiāng zhě lú gāng tóu, yuē fàn diàn, yǒu cūn zài dōng shān xià, yuē fàn diàn cūn. yòu běi yú yī gāng, èr lǐ, pō xī yú shì yǒu shān, yǔ dōng pō jiā ér chéng xiá, qí xiǎo liú nán xià ér xī zhù mí dù. lù nǎi cóng xiá zhōng sù zhī běi, èr lǐ yú, zhuǎn ér dōng běi shàng, èr lǐ yú, zhì ér yú qí ào. cǐ wū lóng bà nán lái dà jí, zhì cǐ dōng dù liǎng zhuǎn, ér zhì wèi shuǐ mù zhě yě. jí pō píng tǎn, nán suī lǚ shēng jiàng pō jiān, ér shàng shí bù duō, běi xià zé píng rú dōu, bù zhī qí wèi nán lóng dà jí.
再下再上約十里，有賣漿者廬岡頭，曰飯店，有村在東山下，曰飯店村。又北逾一岡，二里，坡西於是有山，與東坡夾而成峽，其小流南下而西注迷渡。路乃從峽中溯之北，二里余，轉而東北上，二里余，陟而逾其坳。此烏龍壩南來大脊，至此東度兩轉，而峙為水目者也。脊頗平坦，南雖屢升降坡間，而上實不多，北下則平如兜，不知其為南龍大脊。

yú zì èr yuè shí sān cóng hè qìng dù dà jí ér xī, pán xuán xī nán zhě bàn zài yú, nǎi fù dù cǐ jí běi fǎn, jì lí xiāng sān zài, zhì dà jí ér dōng xī dù zhī, bù chì rú zhī yǐ!
余自二月十三從鶴慶度大脊而西，盤旋西南者半載余，乃復度此脊北返，計離鄉三載，陟大脊而東西度之，不啻如織矣！

jí běi píng xià bàn lǐ, jí qīng huá dòng, yǐ xī shān dōng xiàng. zài rù zhī, qí nèi huáng lǎo yíng zhū, jí yú dòng kǒu. yú qù nián là yuè shí jiǔ rì, dāng yǔ hòu, dòng dǐ suī nìng, ér shuǐ bù wài yíng, kě yǐ shēn rù zī fāng kǔ hàn, ér shuǐ dāng dòng mén, jí wài tái yì bù néng jí, qí nèi mén jù chuí chuí jìn shuǐ zhōng, zhǐ cǐ chuān yī xì, qí shàng yì tòu chóng guāng, bù rú nèi dǐng zhī chóng shēn yě.
脊北平下半里，即清華洞，倚西山東向。再入之，其內黃潦盈瀦，及於洞口。余去年臘月十九日，當雨後，洞底雖濘，而水不外盈，可以深入；茲方苦旱，而水當洞門，即外台亦不能及，其內門俱垂垂浸水中，止此穿一隙，其上亦透重光，不如內頂之崇深也。

shāo zhuǎn ér běi, qí shàng dòu jí hēi àn ér qióng, qí xià mén jù wèi shuǐ méi, wú cóng rù zhōng dòng yě. cǐ dòng xī yǐ wú jù bù néng shēn rù, rán yóu jiàn nìng shù shí zhàng, pī qí zhōng tòu dǐng zhī jiōng, zī yǐ zhāng wàng mén ér zhǐ, bù zhī tā rì guī tú jīng cǐ, dé qióng qí yùn cáng fǒu yě.
稍轉而北，其上竇即黑暗而窮，其下門俱為水沒，無從入中洞也。此洞昔以無炬不能深入，然猶踐濘數十丈，披其中透頂之扃，茲以張望門而止，不知他日歸途經此，得窮其蘊藏否也。

chū dòng, běi xíng bàn lǐ, yú lǐng jí xī xiàng bái yá dà dào, réng shě zhī ér běi.
出洞，北行半里，逾嶺即西向白崖大道，仍舍之而北。

èr lǐ, yǒu chí yī fāng, zài xī pō xià, qí xī nán yá shí lín xún, yì lóng tán yě. yòu běi yī lǐ, guò yī cūn jù, cūn běi lù yòu yǒu qiáng yī wéi, wèi yáng tǔ xiàn zhī zhái. yòu běi yī lǐ, jí ěr hǎi wèi chéng xī nán yú. cóng xī chéng wài háng bàn lǐ, guò xī mén, yú xī suǒ tóu sù chù yě. yòu suí chéng ér běi bàn lǐ, zhuǎn dōng bàn lǐ, dǐ běi mén wài, nǎi mì diàn ér fàn. xiān shì yú cóng tú zhōng, jiàn mù tóng shǒu chí yī jī zōng, shèn jù ér xiān jié, shí jī zōng yǐ guò shí, gài zuì hòu zhě dú chū ér dà yě. yú shì zhī, zhì shì yuè tāng wèi fàn, shén shì.
二里，有池一方，在西坡下，其西南崖石嶙峋，亦龍潭也。又北一里，過一村聚，村北路右有牆一圍，為楊土縣之宅。又北一里，即洱海衛城西南隅。從西城外行半里，過西門，余昔所投宿處也。又隨城而北半里，轉東半里，抵北門外，乃覓店而飯。先是余從途中，見牧童手持一雞葼，甚巨而鮮潔，時雞葼已過時，蓋最後者獨出而大也。余市之，至是瀹湯為飯，甚適。

ěr hǎi wǎng jī shān dào, zài jiǔ dǐng liáng wáng èr shān jiān, yú xī suǒ jīng zhě, qí fū yǐ jiā zài qiáo diān, gù qiáng yú yū cǐ. gài ěr hǎi wèi suǒ huán zhī wù shén dà, xī yǐ dà jí chóng gāng, dōng miàn dōng shān duì liè, dōng nán huì wèi qīng lóng hǎi zǐ, pò xiá ér rào xiǎo yún nán yì wèi shuǐ kǒu, qí nán jí qīng huá dòng qián suǒ yú nán ào. qí běi jí yuè wáng shān dōng xià zhī zhī, píng fú ér héng jiē dōng shān zhě, zì ěr hǎi běi wàng, yǐ wèi shuǐ cóng cǐ xiè, ér bù zhī fǎn wèi shàng liú. yú yì yù jīng cǐ yàn zhī, yú shì běi xíng tián chéng jiān, xī zhān jiǔ dǐng dào, dēng yuán pō, zài gé jiàn zhī wài shù lǐ yě. liù lǐ, dǐ liáng wáng shān dōng zhī zhī nán, yǒu sì zài qí xī yè, nán xiàng lín chuān, yuē bō rě sì.
洱海往雞山道，在九鼎、梁王二山間，余昔所經者，騎夫以家在蕎甸，故強余迂此。蓋洱海衛所環之塢甚大，西倚大脊崇岡，東面東山對列，東南匯為青龍海子，破峽而繞小雲南驛為水口，其南即清華洞前所逾南坳。其北即瀹王山東下之支，平伏而橫接東山者，自洱海北望，以為水從此泄，而不知反為上流。余亦欲經此驗之，於是北行田塍間，西瞻九鼎道，登緣坡，在隔澗之外數里也。六里，抵梁王山東支之南，有寺在其西腋，南向臨川，曰般若寺。

lù nǎi dōng xiàng yú gāng, yī lǐ yú, yǒu cūn lú yǐ xī shān ér jū, yuē pǐn diān. yóu qí dōng yī lǐ yú, zài běi shàng pō, nǎi yī dī yě. dī xī běi shān huí hè bào, dōng nán jī shuǐ wèi hǎi, yú shí jiǔ zǎo, bàn yǐ hé yǐ. cóng dī ér dōng bàn lǐ, yī miào yǐ dī ér běi xuán hǎi zhōng, wèi lóng wáng cí.
路乃東向逾岡，一里余，有村廬倚西山而居，曰品甸。由其東一里余，再北上坡，乃一堤也。堤西北山回壑抱，東南積水為海，於時久早，半已涸矣。從堤而東半里，一廟倚堤而北懸海中，為龍王祠。

yòu dōng bàn lǐ zhuǎn běi, dī shǐ jǐn. fù yú dōng tū zhī pō, yī lǐ, fù jiàn xī yè shàng pán hǎi zǐ zhī liú. píng xíng lǐng jí, yòu běi sān lǐ, zé dōng xiá xià zhuì, yáo jiē dōng shān, yè zhōng yǒu shuǐ yíng yíng, zé zhōu guān xiē hǎi zǐ yě. qí běi zé píng gāng dōng dù, ér shǔ yú dōng shān, cǐ hǎi shí qīng lóng hǎi zǐ zhī yuán yǐ. liáng wáng zhī mài, yóu cǐ dōng dù, bù tè nán huán wèi ěr chéng dōng shān, jí qiáo diān běi bīn chuān dōng dà shān chóng lóng, wèi tiě suǒ qìng hóng shí yá zhě, jiē cǐ jí rào qiáo diān dōng ér páng bó zhī.
又東半里轉北，堤始盡。復逾東突之坡，一里，復見西腋尚蟠海子支流。平行嶺脊，又北三里，則東峽下墜，遙接東山，腋中有水盈盈，則周官些海子也。其北則平岡東度，而屬於東山，此海實青龍海子之源矣。梁王之脈，由此東度，不特南環為洱城東山，即蕎甸北賓川東大山崇窿，為鐵索箐、紅石崖者，皆此脊繞蕎甸東而磅礴之。

yú sù wén ěr chéng běi yǒu mǐ diān hé diān qiáo diān zhī míng, qiě zhī qīng hǎi zǐ shuǐ jīng xiǎo yún nán suí chuān běi zhuǎn, jīng yān zhī bà, hé hé mǐ zhū diān shuǐ ér běi rù jīn shā, yì cǐ jí zhī běi, qiáo diān shuǐ yì dōng běi liú.
余夙聞洱城北有米甸、禾甸、蕎甸之名，且知青海子水經小雲南隨川北轉，經胭脂壩，合禾、米諸甸水而北入金沙，意此脊之北，蕎甸水亦東北流。

zhì cǐ nǎi zhī qí dú xī běi chū bīn chuān xī, shǐ wù cǐ jí zì shān nán dù wèi C shān ér jǐn yú xiǎo yún nán, běi jiè yú qiáo diān zhī dōng, sǒng bīn chuān dōng shān ér jǐn C yú hóng shí yá jīn shā jiāng àn, jí běi pán hè shì wèi qiáo diān, yǔ hé mǐ èr diān míng suī dǐng liè, ér shuǐ zé fēn liú yān. cóng lǐng shàng zhuǎn xī běi yī lǐ, suí běi wù xià, sān lǐ ér zhì wù dǐ. zhí běi kāi yī wù, qí běi chóng shān héng gèn, jí xié qiān yú bīn chuān zhī dōng ér xióng zhì zhě xī jiè dà shān, jí liáng wáng shān běi xià zhī zhī dōng jiè dà shān, jí zhōu guān xiē běi gāng dōng dù zhī jí, suǒ zhuǎn běi ér zhí jiē héng gèn chóng shān zhě.
至此乃知其獨西北出賓川昔，始晤此脊自山南度為C山而盡於小雲南，北界於蕎甸之東，聳賓川東山而盡C於紅石崖金沙江岸，脊北盤壑是為蕎甸，與禾、米二甸名雖鼎列，而水則分流焉。從嶺上轉西北一里，隨北塢下，三里而至塢底。直北開一塢，其北崇山橫亘，即斜騫於賓川之東而雄峙者；西界大山，即梁王山北下之支；東界大山，即周官些北岡東度之脊，所轉北而直接橫亘崇山者。

cóng lǐng shàng guān zhī, dōng xī jiè jǐn yǔ jí píng, zhì cǐ ér yán yán zhí shàng, qí suǒ xià shēn yě. wù zhōng cūn lú lèi luò, jí suǒ wèi qiáo diān. dù xī nán xiá suǒ chū jiàn, shāo běi shàng pō, yòu yī lǐ ér zhǐ yú qí fū jiā. xià wǔ rè shén, jìng sù bù xíng.
從嶺上觀之，東西界僅與脊平，至此而岩岩直上，其所下深也。塢中村廬累落，即所謂蕎甸。度西南峽所出澗，稍北上坡，又一里而止於騎夫家。下午熱甚，竟宿不行。

èr shí yī rì píng míng, fàn ér xíng, qí fū mìng qí zi dān ér suí. cái chū mén, zi yǐ dān zhòng fù fǎn, zài hòu qí fù fàn, réng yǐ qí xíng, zé shàng wǔ yǐ. běi xiàng suí xī shān zhī lù, wǔ lǐ, yǒu yī cūn zài chuān zhī dōng, wèi hǎi zǐ. cūn dāng chuān wā chù, ér shí fēi hǎi yě, dì dōng shān yǒu xiá xiàng zhī ěr. jiàn zhuǎn xī běi, wǔ lǐ, xī shān xià fù guò yī cūn. yòu sì lǐ, yǒu shù shí jiā yǐ xī shān ér lú, qí qián huán dī jī shuǐ, yuē féng yì cūn, qí běi jí chóng shān héng zhàng zhī lù. chuān zhōng shuǐ shǐ yán dōng shān běi liú, zhì shì xī zhuǎn, shù běi shān ér xī, xī shān yòu běi tū ér è zhī, yǔ běi lù duì zhì wèi mén, shuǐ yóu qí zhōng xī xiàng pò xiá qù, lù yóu qí nán xī xiàng yú ào rù, suì yǔ shuǐ bù fù jiàn, gài běi tū zhī zuǐ, jiā shuǐ bù kě xíng, gù cóng qí nán pī xì yǐ yú zhī yě.
二十一日平明，飯而行，騎夫命其子擔而隨。才出門，子以擔重複返，再候其父飯，仍以騎行，則上午矣。北向隨西山之麓，五里，有一村在川之東，為海子。村當川窪處，而實非海也，第東山有峽向之耳。漸轉西北，五里，西山下復過一村。又四里，有數十家倚西山而廬，其前環堤積水，曰馮翊村，其北即崇山橫障之麓。川中水始沿東山北流，至是西轉，漱北山而西，西山又北突而扼之，與北麓對峙為門，水由其中西向破峽去，路由其南西向逾坳入，遂與水不復見，蓋北突之嘴，夾水不可行，故從其南披隙以逾之也。

yóu féng yì cūn běi yī lǐ, zhì cǐ ào lù, nǎi xī xiàng pán yá lì hè. shān yǔ hū lái, qīng pén dào xiá, jiā dì jiāo liú. èr lǐ, zhuǎn xī nán pán yá shàng, yòu yī lǐ, zhuǎn xī běi, suì niè shí pō, lǐ yú, shēng gāng tóu. yǒu qí xī xiàng yú ào zhě, bīn jū dào yě běi xiàng zhì gāng zhě, bīn chuān dào yě, nǎi běi shàng bàn lǐ, suì dēng lǐng tóu. yú shì xī kàn dà chuān, zhèng yǔ bīn jū hǎi dōng zhī shān, gé chuān yáo duì, ér chuān zhī nán běi, shàng wèi jìn shān suǒ yǎn, bù néng quán dǔ, rán fēng běi qiáo diān zhī shuǐ, yǐ tòu xiá xī chū, pán zhé ér běi yǐ.
由馮翊村北一里，至此坳麓，乃西向盤崖歷壑。山雨忽來，傾盆倒峽，浹地交流。二里，轉西南盤崖上，又一里，轉西北，遂躡石坡，里余，升岡頭。有岐西向逾坳者，賓居道也；北向陟岡者，賓川道也，乃北上半里，遂登嶺頭。於是西瞰大川，正與賓居海東之山，隔川遙對，而川之南北，尚為近山所掩，不能全睹，然峰北蕎甸之水，已透峽西出，盤折而北矣。

nǎi xī běi xià shān. yī lǐ yú, qí fū zhǐ běi fēng jiā gāng jiān, wèi tiě chéng jiù zhǐ, xī tǔ qiú zhī jù yǐ wèi xiǎn zhě. gài liáng wáng shān běi jǐn zhī zhī, běi zé qiáo diān shuǐ jiè wèi shēn qiàn, nán zé cóng fēng dǐng yòu zhuì yī kēng huán zhī, cǐ gāng xuán qí zhōng, xī xiàng tè lì, yì rú fó guāng zhài shì xiǎn yī nǚ guān zhī yì yě, fēi zōu zhōng chéng yīng lóng shān chú zhū cháo, ān dé cǐ níng yǔ hū! yòu xià lǐ yú, dù zhuì kēng zhī shuǐ, nǎi xún dōng shān běi xíng. yòu sān lǐ, dǐ qiáo diān shuǐ suǒ chū kǒu. qí shuǐ fèn yǎn màn liú, ér běi suí zhī, huò xíng shuǐ zhōng, huò qū qì shuǐ biān qiǎn shí tān shàng, huò shè shuǐ zuǒ, huò shè shuǐ yòu, máng wú zhèng lù. sì lǐ, nǎi shàng dōng lù, shǐ yǒu lù běi xiàng. xún lù xíng liù lǐ, wàng lù xī yǒu gǒng qiáo dāng chuān zhī zhōng, zé dà lǐ yóu bīn jū lái dà dào. yǒu jù luò zài qiáo xī, shì wèi zhōu guān yíng. cóng qí dōng zhí běi sān lǐ, yī xiǎo fāng zài gāng shàng, guò zhī, shǐ jiàn bīn chuān chéng. yòu běi yī lǐ, guò nán xūn qiáo, rù qí nán mén. xíng chéng zhōng, běi guò zhōu zhì qián, yuē yī lǐ, chū běi mén fàn, shì ròu yǐ shí.
乃西北下山。一里余，騎夫指北峰夾岡間，為鐵城舊址，昔土酋之據以為險者。蓋梁王山北盡之支，北則蕎甸水界為深塹，南則從峰頂又墜一坑環之，此岡懸其中，西向特立，亦如佛光寨恃險一女關之意也，非鄒中丞應龍芟除諸巢，安得此寧宇乎！又下里余，渡墜坑之水，乃循東山北行。又三里，抵蕎甸水所出口。其水分衍漫流，而北隨之，或行水中，或趨磧ｑì水邊淺石灘上，或涉水左，或涉水右，茫無正路。四里，乃上東麓，始有路北向。循麓行六里，望路西有鞏橋當川之中，則大理由賓居來大道。有聚落在橋西，是為周官營。從其東直北三里，一小坊在岡上，過之，始見賓川城。又北一里，過南薰橋，入其南門。行城中，北過州治前，約一里，出北門飯，市肉以食。

běi yī lǐ, guò xiǎo gāng fāng, xī běi xià pō, yī lǐ, dǐ chuān zhōng jiàn. qí běi yǒu gǒng qiáo wǔ dòng, pō zhěng, yǐ jiàn shuǐ jǐn yī yī dài, gù bù yóu qiáo ér yuè jiàn. yòu xī běi èr lǐ yú, suì dǐ xī shān dōng tū zhī zuǐ. pán zhī běi, yòu èr lǐ, yǒu lù zì xī nán yú lǐng ào lái hé, jiào yú xī cóng liáng wáng shān lái zhě. qí běi yǒu cūn lú yǐ xī fēng xià, shì wèi hóng mào cūn, yú xī lái fàn chù yě.
北一里，過小岡坊，西北下坡，一里，抵川中澗。其北有鞏橋五洞，頗整，以澗水僅一衣帶，故不由橋而越澗。又西北二里余，遂抵西山東突之嘴。盤之北，又二里，有路自西南逾嶺坳來合，叫余昔從梁王山來者。其北有村廬倚西峰下，是為紅帽村，余昔來飯處也。

cóng cūn hòu suí xī shān běi xíng sì lǐ.
從村後隨西山北行四里。

xī shān kāi xiǎo xiá, yú shì lù fēn wèi èr, suì xī xiàng rù xiá. yī lǐ, shè xiǎo jiàn běi shàng, yī lǐ, dēng gāng tóu, guò yī fāng, fù xī běi xíng. èr lǐ, xī yú gāng jí, wàng jiàn nán shān zì xī píng liè ér dōng, shì pái shā běi jiè zhī shān, xī zì hǎi dōng, dōng dǐ bīn jū, nán yǔ dà jí wū lóng bà shān bìng jiā zhě, tǔ rén chēng wèi běi shān, ér guān yīn qìng zài qí běi wù. qí xī běi bīn ěr hǎi, wèi lǔ bǎi shān, zé sān jiàn mén suǒ lái zhī jí, yòu dōng xié shàng xià cāng zhī shuǐ, ér běi chū niān huā sì nán qiáo xià zhě yě. cóng gāng tóu yòu xī běi xíng sān lǐ, shāo xià, yǒu shuǐ zì xī nán lái, yǒu tíng qiáo běi kuà zhī, shì wèi gān guǒ qiáo.
西山開小峽，於是路分為二，遂西向入峽。一里，涉小澗北上，一里，登岡頭，過一坊，復西北行。二里，西逾岡脊，望見南山自西屏列而東，是排沙北界之山，西自海東，東抵賓居，南與大脊烏龍壩山並夾者，土人稱為北山，而觀音箐在其北塢。其西北瀕洱海，為魯擺山，則三澗門所來之脊，又東挾上、下倉之水，而北出拈花寺南橋下者也。從岡頭又西北行三里，稍下，有水自西南來，有亭橋北跨之，是為乾果橋。

běi yǒu shù jiā yǐ gāng, yú xī zhī suǒ sù, ér jīn yì sù zhī.
北有數家倚岡，余昔之所宿，而今亦宿之。

gān guǒ běi yǒu yī jiān fēng, dōng xiàng ér tū, tíng tíng líng shàng, gài xī nán zì lǔ bǎi hǎi dōng zhī jí, fēn zhī dōng běi shàng, wèi shàng xià cāng guān yīn qìng fēn jiè, xià wèi liàn dòng gān guǒ èr xī zhōng chuí, yì jī shān dōng dì yī shuǐ kǒu shān yě.
乾果北有一尖峰，東向而突，亭亭凌上，蓋西南自魯擺海東之脊，分支東北上，為上、下倉、觀音箐分界，下為煉洞、乾果二溪中垂，亦雞山東第一水口山也。

èr shí èr rì píng míng, fàn ér xíng.
二十二日平明，飯而行。

xī běi sān lǐ yú, shè yī xiǎo xī, yòu shàng lǐ xǔ, dǐ jiān fēng xià. xún qí dōng yá ér běi, yī lǐ, suí yá xī zhuǎn, suì chū fēng běi. yú shì běi wù zì xī ér dōng, jí jī shān zhī shuǐ, zì liàn dòng ér dōng xià niú jǐng jiē, hé bīn chuān ér běi zhě yě. lù suí nán yá xī xiàng xià, èr lǐ, yǒu cūn zài lù páng, shàng yǒu fāng, yuē jīn niú yì jǐng, tǔ rén zhǐ xī běi cūn páng, yǒu shí xué wèi jīn niú yì chù, ér jiē zé zài qí wài. yòu xī pán xiá zhì pō, èr lǐ, xià dù yī xiǎo shuǐ, fù xī běi shàng. zài xià zài shàng, wǔ lǐ, dēng yī gāng tóu, jiē zì nán ér běi tū zhě. yòu èr lǐ, shāo xià, guò guǎng diān liú fāng fāng. yòu běi yī lǐ, yú shì cūn lú xiāng wàng, jí liàn dòng jìng yǐ. nán yǐ pō, běi kàn wù, yòu èr lǐ, guò gōng guǎn jiē, yòu běi yī lǐ, guò zhōng xī zhuāng.
西北三里余，涉一小溪，又上里許，抵尖峰下。循其東崖而北，一里，隨崖西轉，遂出峰北。於是北塢自西而東，即雞山之水，自煉洞而東下牛井街，合賓川而北者也。路隨南崖西向下，二里，有村在路旁，上有坊，曰「金牛溢井」，土人指溪北村旁，有石穴為金牛溢處，而街則在其外。又西盤峽陟坡，二里，下渡一小水，復西北上。再下再上，五里，登一岡頭，皆自南而北突者。又二里，稍下，過「廣甸流芳」坊。又北一里，於是村廬相望，即煉洞境矣。南倚坡，北瞰塢，又二里，過公館街，又北一里，過中谿莊。

lǐ zhōng xī gōng yǐ nián lǎo, liàn dòng mǐ shí zhī yì huà, gù zhì zhuāng yǐ gōng cān. jī shān zhōng xī gōng yǒu sān yí jī: dōng wèi cǐ zhuāng, xī táo huā qìng xià yǒu zhōng xī shū yuàn, dà dǐng zhī cè lǐ fú tái yǒu zhōng xī dú shū chù. yòu běi shàng gāng yī lǐ, máo shè lěi lěi bù gāng tóu, shì wèi liàn dòng jiē zǐ. yòu běi bàn lǐ, guò liàn fǎ lóng tán fāng. yòu běi lǐ yú, shāo xià, guò yī qiáo, yǒu shù jiā yǐ xī shān wù zhōng, qián yǒu shuǐ yī táng, qí shàng yǒu jǐng, yī xiǎo tíng fù zhī, jí lóng tán yě, bù zhī liàn fǎ zhě wèi shuí yǐ. cūn běi yǒu jù shù yī zhū, gēn qū ér chū tǔ shàng wǔ liù chǐ, zhōng kōng, gǒng ér fù dào rù dì zhōng, qí xià kě tōng rén xíng. yú shì yòu xī běi èr lǐ, yú yī pō, yòu xī běi yī lǐ yú, guò chá ān.
李中谿公以年老，煉洞米食之易化，故置莊以供餐。雞山中谿公有三遺蹟：東為此莊，西桃花箐下有中谿書院，大頂之側禮佛台有中谿讀書處。又北上岡一里，茅舍累累布岡頭，是為煉洞街子。又北半里，過「煉法龍潭」坊。又北里余，稍下，過一橋，有數家倚西山塢中，前有水一塘，其上有井，一小亭覆之，即龍潭也，不知煉法者為誰矣。村北有巨樹一株，根曲而出土上五六尺，中空，鞏而復倒入地中，其下可通人行。於是又西北二里，逾一坡，又西北一里余，過茶庵。

yòu xī běi xià shè yī kēng, yī lǐ, shè kēng fù shàng, nǎi xún běi shān zhī huán yè ér xī shàng. yī lǐ yú, kàn qí nán hè, zhōng huán rú guī, ér dǐ shén píng. yòu xī shàng yī lǐ, suì fēn liǎng qí, běi xiàng yú lǐng wèi jī shān dào. nǎi běi shàng xíng lǐng tóu èr lǐ, fù xī zhé ér xià. xià èr lǐ yú, yǒu xiá zì xī nán lái, qí dǐ shuǐ pò xiá dōng běi chū, jí xià cāng hǎi zǐ shuǐ suǒ yóu zhù niú jǐng zhě, yǒu tíng qiáo kuà zhī, shì jī shān dōng dì èr shuǐ kǒu shān yě.
又西北下涉一坑，一里，涉坑復上，乃循北山之環腋而西上。一里余，瞰其南壑，中環如規，而底甚平。又西上一里，遂分兩岐，北向逾嶺為雞山道。乃北上行嶺頭二里，復西折而下。下二里余，有峽自西南來，其底水破峽東北出，即下倉海子水所由注牛井者，有亭橋跨之，是雞山東第二水口山也。

dù qiáo xī, fù běi shàng pō.
渡橋西，復北上坡。

zhé ér nán, pán xī xiá ér běi yī lǐ yú, xún xiá xī běi shàng, yòu lǐ yú, yǒu shào dāng lǐng tóu, cóng cǐ píng xíng zhí nán, nǎi xià cāng dào. yú lǐng běi xià yī lǐ, zé niān huā sì dōng xiàng yǐ xī shān, jū huán hè zhōng, nǎi rù ér fàn. jì fàn, yǔ zhì, wèi shǎo qì. suì cóng sì zuǒ zhuǎn ér xī shàng, yī lǐ yú, yú yī běi tū zhī lǐng, yǒu fāng yuē fú tái yǎng zhǐ, shǐ quán jiàn jī shān miàn mù. dǐng sǒng xī běi, wěi diào dōng nán, gāo xuán tiān jì, lìng rén shén wǎng.
折而南，盤西峽而北一里余，循峽西北上，又里余，有哨當嶺頭，從此平行直南，乃下倉道。逾嶺北下一里，則拈花寺東向倚西山，居環壑中，乃入而飯。既飯，雨至，為少憩。遂從寺左轉而西上，一里余，逾一北突之嶺，有坊曰「佛台仰止」，始全見雞山面目。頂聳西北，尾掉東南，高懸天際，令人神往。

yú jí xī xià, jí zhuǎn ér běi, yī lǐ, xià shè běi zhuì zhī xiá.
逾脊西下，即轉而北，一里，下涉北墜之峽。

yòu bàn lǐ, xī yú yī běi tū zhī ào. ào nán qí yǒu fāng yǐ pō, cǐ bái shí yá dōng lù fāng yě, yú xī lái wèi jí jiàn, gù cóng qí xī lù zhī fāng, zhé ér dōng shàng. guò ào fù xī xiàng, xún dà lù qū lǐ yú, guò bái shí yá xī fāng. yòu xī lǐ yú, yǒu qí shāo xià, zé jī shān qián xiá zhī xī, dōng xiàng ér rù niú jǐng jiē, hé bīn chuān xī běi xiàng sāng yuán ér xià jīn shā yǐ.
又半里，西逾一北突之坳。坳南岐有坊倚坡，此白石崖東麓坊也，余昔來未及見，故從其西麓之坊，折而東上。過坳復西向，循大路趨里余，過白石崖西坊。又西里余，有岐稍下，則雞山前峽之溪，東向而入牛井街，合賓川溪北向桑園而下金沙矣。

xī yǒu xiǎo tíng qiáo kuà qí shàng, guò qiáo běi, qí fū dōng zhuǎn běi shàng ér xiàng shā zhǐ, yú xī xiàng sù xī, yù xún suǒ wèi hé zi kǒng zhě. shí shuǐ zhǎng, zhuó liú bēn yǒng, yǐ wèi bù fù kě wù sè. yù yī yù, wèn zhī, zhǐ zài xī nán yá xià, ér yán xī lù jué, shuǐ pài héng liú, jīng jí jiāo yì. huò shè liú, huò jiàn mǎng, xī èr lǐ, hū jiàn yī tíng qiáo kuà xī shàng, qí dà bèi yú xià liú shā zhǐ zhě, yǒu lù zì běi lái, yuè qiáo nán, jí xún nán shān dōng xiàng, chū bái shí yá qián, nǎi dēng shān guān dào. shǐ zhī shā zhǐ xiǎo qiáo nǎi jié jìng, ér cǐ qiáo jí xǐ xīn qiáo yě, hé zi kǒng jí zài qiáo nán shí yá xià.
溪有小亭橋跨其上，過橋北，騎夫東轉北上而向沙址，余西向溯溪，欲尋所謂河子孔者。時水漲，濁流奔涌，以為不復可物色。遇一嫗，問之，指在西南崖下，而沿溪路絕，水派橫流，荊棘交翳。或涉流，或踐莽，西二里，忽見一亭橋跨溪上，其大倍於下流沙址者，有路自北來，越橋南，即循南山東向，出白石崖前，乃登山官道。始知沙址小橋乃捷徑，而此橋即洗心橋也，河子孔即在橋南石崖下。

qí shí héng wò èr sān zhàng, shuǐ yóu qí xià běi xiàng yì chū, xué héng zhǎng rú qí shí, ér gāo bù jí sān chǐ, shuǐ zhī cóng zhōng yì zhě shén qīng, ér xī zhōng zhī zì qiáo xī lái zhě, hún zhuó rú jiāng. gài qiáo yǐ xī shuǐ cóng èr pài shuǐ de zhī liú lái: yī běi lái zhě, pù bù xiá zhōng, yǔ xī tán lóng tán èr shuǐ suǒ hé yī xī lái zhě, táo huā qìng dōng xià zhī liú. èr pài gòng huì qiáo xī, chū qiáo dōng, yòu huì cǐ kǒng zhōng qīng pài, cǐ jī shān nán jiàn zhī shàng liú yě.
其石橫臥二三丈，水由其下北向溢出，穴橫長如其石，而高不及三尺，水之從中溢者甚清，而溪中之自橋西來者，渾濁如漿。蓋橋以西水從二派水的支流來：一北來者，瀑布峽中，與悉檀、龍潭二水所合；一西來者，桃花箐東下之流。二派共會橋西，出橋東，又會此孔中清派，此雞山南澗之上流也。

kǒng shàng yǒu shén cí. qí nán yá zhī shàng, gèng yǒu jìng shì. yú shì suí běi lái dà lù, shàng líng shān yī huì fāng.
孔上有神祠。其南崖之上，更有靜室。於是隨北來大路，上「靈山一會坊」。

èr lǐ, zhì fāng xià, jí shā zhǐ xī lái lù suǒ hé zhě. qí xī nán gé jiàn, yǒu sì jù pō lù, wèi jiē dài sì. cǐ gǔ shā yě, zài xī dì yī zhī dōng jǐn zhī lù, jī shān zhū shā, shān lù wèi pì, xiān yǒu cǐ sì, zì hòu lái zhě jū shàng, ér cǐ shā tuí yǐ.
二里，至坊下，即沙址西來路所合者。其西南隔澗，有寺踞坡麓，為接待寺。此古剎也，在西第一支東盡之麓，雞山諸剎，山路未辟，先有此寺，自後來者居上，而此剎頹矣。

shí yú bù zhī qí pū qián hòu, pái huái yī lǐ, jiàn suí xī dōng àn ér shàng. qí dōng fēng xià lín, jí dōng dì sān zhī huí huán zhī lǐng, xīn gòu tǎ jī yú qí shàng, zhōng yǔ dà shì gé zhōng dì èr zhī xiāng duì chéng xiá, ér lù yóu qí xià zhě yě.
時余不知騎仆前後，徘徊一里，漸隨溪東岸而上。其東峰下臨，即東第三支迴環之嶺，新構塔基於其上，中與大士閣中第二支相對成峽，而路由其下者也。

yòu běi yī lǐ, pán pō shāo shàng, guò bào ēn sì.
又北一里，盤坡稍上，過報恩寺。

sì wèi dōng dì sān zhī shān lù zhī shǒu shā, yì rú jiē dài zhī zài xī zhī zhī shǒu.
寺為東第三支山麓之首剎，亦如接待之在西支之首。

wéi zhōng dì èr zhī, qí lù wèi liǎng xī jiāo huì chù, jiā jiān wú shā kě tuō, qí shàng jí dà shì gé zhōng lín zhī ér yǐ. cóng bào ēn xī yòu běi yī lǐ, yǒu qiáo xī kuà jiàn shàng. dù qiáo, xún dà shì gé dōng lù běi xiàng shàng bàn lǐ, yǒu qí xī nán pán lǐng zhě, dà tǔ gé dà dào yě zhí běi lín dōng xī xī yá ér rù zhě, xī tán lóng tán dào yě. wèn tuó qí yǐ xiān xiàng lóng tán, yú suí zhī. yī lǐ, yòu dōng dù qiáo, cóng jiàn dōng niè jùn shàng, qí shàng zhǐ xiāng dié, rán jù sōng jiā lǒng, cuì yīn fēi liú, bù fù zhī yǒu dēng zhì zhī jiān yě. yòu èr lǐ, zhuǎn lóng tán shàng, bàn lǐ ér rù xī tán sì.
惟中第二支，其麓為兩溪交會處，夾尖無剎可托，其上即大士閣中臨之而已。從報恩西又北一里，有橋西跨澗上。度橋，循大士閣東麓北向上半里，有岐西南盤嶺者，大土閣大道也；直北臨東溪西崖而入者，悉檀、龍潭道也。問駝騎已先向龍潭，余隨之。一里，又東度橋，從澗東躡峻上，其上趾相疊，然巨松夾隴，翠蔭飛流，不復知有登陟之艱也。又二里，轉龍潭上，半里而入悉檀寺。

shí sì zhǎng lǎo jù bù zài, wéi chún bái chū yíng.
時四長老俱不在，惟純白出迎。

nǎi shuì jià běi lóu. huí yì suì chū qù cǐ, yǐ bàn zài yú yǐ.
乃稅駕北樓。回憶歲初去此，已半載余矣。