èr shí yī rì zǎo qǐ, hán shén, yǔ qì jiàn shōu, zhòng fēng jù chū, wéi sì dōng nán jué dǐng shàng yǒu yún qì. yǔ guàn xīn chén cān bì, jí chū fāng zhàng zhōng tíng, zhǐ diǎn zhū shèng. gài zhèng nán ér dú gāo zhě wèi zhài dǐng, dǐng yòu yǒu shí rú yīng zuǐ, yòu míng yīng zuǐ fēng, jīn yòu míng wèi lǎo rén fēng. shàng tè chū yī yuán dǐng, cóng xià wàng zhī, rú lǎo sēng nán xiàng, jiā shā wǎn rán, míng wèi lǎo rén zhě yǐ cǐ. shàng zhèn yī tái píng shì, zé qí fēng jiàn fēn wèi èr yóu shuāng jiàn xià kuī, zé dǐng ruò yī yè zhuì qǐ. qí běi xià zhī jí, yì qǐ ér wèi luó hàn, zài qǐ ér wèi yīng gē, sān qǐ ér wèi jìng píng, wèi běi xià zuì gāo jí, sì qǐ ér wèi guān yīn, yì qiào. cǐ wèi zhōng zhī, běi yǔ zhǎn qí wèi duì zhě yě, nán mù diàn yīn zhī. cóng nán dǐng ér xī, zuì qiào xuē zhě wèi guī fēng shuāng jiàn fēng. guī fēng sān shí zǎn qǐ, wù lì fēng tóu, yǔ shuāng jiàn bìng liè, ér gāo dǐng yǒu dié shí, rú guī sān dié, wèi yī shān zhī zhǔ míng. fēng xià liè xì fēn nán běi zhě wèi yī xiàn tiān, dōng xī zhě wèi mó ní dòng, qí hòu jí wèi sì shēng gǔ. cóng qí cè yī hū, zé shēng chuán wǎn zhuǎn fán sì, gài yǐ fēng dōng shuǐ lián gǔ shí yá huí huán qí shàng gù yě. fēng dōng zuì gāo zhě jí zhài dǐng, xī zhī zuì jìn zhě wèi hán guī fēng, qí xià jí zhài dǐng hán guī fēn jí chù, ér guī fēng shuāng jiàn qiào chā yú shàng, wèi hán guī suǒ yǎn, gù qí xì huò xiǎn huò hé hé zé bìng chéng yī zhàng, shí yì dǒu lù kōng míng, zuó suì yí wèi bái yún ěr. shuāng jiàn yì yǔ guī fēng bìng lì, guī fēng sān pōu qí xià ér shàng hé, shuāng jiàn liǎng qí qí dǐng ér běn gēn jī lián. qí nán yǒu dà shū bì lì wàn rèn zhě, zhǐ zhài dǐng ér yán yě. kuǎn yǐ bō luò, yún shì zhū huì ān. cǐ èr fēng wèi xī nán guò jí zhī zhōng, dōng běi yǔ xiāng hé fēng wèi duì zhě yě, ér jiù sì zhī xiàng yīn zhī. cóng xī ér běi, lián píng zhàng yú zuǒ zhě, yī wèi hán guī fēng, qí xià jí wèi zhèn yī tái, píng shí zhōng xuán píng xià, nǎi dào dēng mó ní yī xiàn tiān zhě yě. èr wèi míng xīng fēng, běi jiē shuāng áo, nán lián hán guī, zài zhèng xī fēng wèi zuì gāo. qí shàng yǒu qiào ruò xīng. sān wèi shuāng áo fēng, fēng běi xià chā chéng tán, jí rù gǔ suǒ jīng fàng shēng chí nán yá yě. cǐ sān fēng huán zhì yú gǔ xī, ér zhài dǐng zhī mài xī běi jǐn yú cǐ. cóng nán dǐng ér dōng, zuì huí huán zhě wèi chéng duǒ fēng wéi píng fēng, cǐ wèi dōng nán céng rào zhī hòu, xī běi yǔ shuāng áo fēng wèi duì zhě yě. cóng dōng ér běi, liè lín xún yú yòu zhě, fù zhě wèi jiào dǐng fēng, jiān zhě wèi xiàng yá fēng, jù zhě wèi shī zi fēng. cǐ lián piān yú gǔ dōng, ér zhài dǐng zhī mài dōng běi zhuǎn yú cǐ, yòu cóng běi ér pián lì wèi àn yān. píng ér tū zhě wèi xiāng hé fēng yě. huàn ér qǐ zhě líng zhī fēng yě, jí fāng zhàng jìng shì suǒ xiàng. xié ér zhāng zhě zhǎn qí fēng yě, dōng áng xī xià, nán běi bì lì, nán chā chéng tán, jí rù gǔ zhī záo zhàn yú xià zhě. cǐ sān fēng pái gǒng yú gǔ běi, ér zhài dǐng zhī mài xī nán jǐn yú cǐ. cǐ jù gǔ zhī nèi zhě yě.
二十一日 早起,寒甚,雨氣漸收,眾峰俱出,惟寺東南絕頂尚有雲氣。與貫心晨餐畢,即出方丈中庭,指點諸勝。蓋正南而獨高者為寨頂,頂又有石如鸚嘴,又名鸚嘴峰,今又名為老人峰。〔上特出一圓頂,從下望之,如老僧南向,袈裟宛然,名為「老人」者以此。上振衣台平視,則其峰漸分為二;由雙劍下窺,則頂若一葉綴起。〕其北下之脊,一起而為羅漢,再起而為鸚哥,三起而為淨瓶,〔為北下最高脊,〕四起而為觀音,〔亦峭。〕此為中支,北與展旗為對者也,〔楠木殿因之。從南頂〕而西,最峭削者為龜峰、雙劍峰。龜峰三石攢起,兀立峰頭,與雙劍並列,而高頂有疊石,如龜三疊,為一山之主名。〔峰下裂隙分南北者為一線天,東西者為摩尼洞,其後即為四聲谷。從其側一呼,則聲傳宛轉凡四,蓋以峰東水簾谷石崖迴環其上故也。峰東最高者即寨頂,西之最近者為含龜峰,其下即寨頂、含龜分脊處,而龜峰、雙劍峭插於上,為含龜所掩,故其隙或顯或合;合則並成一障,時亦陡露空明,昨遂疑為白雲耳。〕雙劍亦與龜峰並立,龜峰三剖其下而上合,雙劍兩岐其頂而本根基連。其南有大書「壁立萬仞」者,指寨頂而言也。款已剝落,雲是朱晦庵。此〔二峰〕為西南過脊之中,東北與香盒峰為對者也,而舊寺之向因之。從西而北,聯屏障於左者,一為含龜峰,其下即為振衣台,〔平石中懸屏下,乃道登摩尼、一線天者也。〕二為明星峰,〔北接雙鰲,南聯含龜,在正西峰為最高。〕其上有竅若星。三為雙鰲峰,〔峰北下插澄潭,即入谷所經放生池南崖也。〕此〔三峰〕環峙於谷西,而寨頂之脈西北盡於此。從南頂而東,最迴環者為城垛峰、圍屏峰,此為東南層繞之後,西北與雙鰲峰為對者也。從東而北,列磷峋於右者,覆者為轎頂峰,尖者為象牙峰,踞者為獅子峰。此聯翩於谷東,而寨頂之脈東北轉於此,又從北而駢立為案焉。平而突者為香盒峰也。幻而起者靈芝峰也,〔即方丈靜室所向。〕斜而張者展旗峰也,〔東昂西下,南北壁立,南插澄潭,即入谷之鑿棧於下者。〕此〔三峰〕排拱於谷北,而寨頂之脈西南盡於此。此俱谷之內者也。
ruò gǔ zhī wài, zhǎn qí zhī běi wèi tiān zhù fēng, jí zuó yáo wàng kāi qí rú guī zhě, páng yòu wèi gǒu ér fēng. shī zi zhī nán wèi zhuō bǐ fēng. wéi píng fēng zhī nán, shēn hè zhōng yǒu qí pán shí. zhài dǐng zhī nán yòu yǒu zhāo mào fēng. fēng dú gāo, gū lì zhài dǐng hòu, yú cóng yì yáng dōng zhōu zhōng yáo jiàn zhě jí cǐ, jìn wèi zhū fēng suǒ yǎn. yòu zhài dǐng cháo mào jiān, zé wèi jiē yǐn fēng. zhài dǐng zhī xī yǒu huà bǐ fēng, gài zhài dǐng běi xià zhě, jì wèi luó hàn zhū fēng, qí nán huí xī rào, liè chéng píng zhàng, fǎn chū guī fēng zhī hòu zhě, cǐ shì yě. yán shàng yǒu quán, shì míng shuǐ lián dòng. cǐ jù gǔ zhī wài zhě yě.
若谷之外,展旗之北為天柱峰,〔即昨遙望開岐如圭者,旁〕又為狗兒峰。獅子之南為卓筆峰。圍屏峰之南,深壑中有棋盤石。寨頂之南又有朝帽峰。〔峰獨高,孤立寨頂後,余從弋陽東舟中遙見者即此,近為諸峰所掩。又寨頂、朝帽間,則為〕接引峰。寨頂之西有畫筆峰,〔蓋寨頂北下者,既為羅漢諸峰,其南回西繞,列成屏嶂,反出龜峰之後者,此是也。岩上有泉,是名〕水簾洞。此俱谷之外者也。
qí gǔ sì miàn fēng zǎn, dú chéng dòng kū. wéi xī xiàng yī xiá, liǎng yá bì lì, shuǐ cóng zhōng chū, lù yì cóng zhī. qí nán cóng guī fēng zhī xià, xī cóng shī zi fēng zhī cè, běi cóng xiāng hé tiān zhù zhī jiān, jiē yú fēng jī xì ér hòu de dù, zhēn xiāo rǎng tiān dì jiān yī líng shèng yǐ. qí zhōng guān yīn fēng yī zhī, zì zhài dǐng běi zhuì, fēn wèi èr gǔ: xī zé fāng zhàng jìng shì suǒ tuō, zuì hòu wèi zhèn yī tái mó ní dòng zhī lù dōng zé zhēn mǎng shēn yì.
其谷四面峰攢,獨成洞窟。惟西向一峽,兩崖壁立,水從中出,路亦從之。其南從龜峰之下,西從獅子峰之側,北從香盒、天柱之間,皆逾峰躋隙而後得度,真霄壤天地間一靈勝矣。其中觀音峰一枝,自寨頂北墜,分為二谷:西則方丈靜室所託,最後為振衣台、摩尼洞之路;東則榛莽深翳。
yú yè zhàng pī jí ér rù, zhí dǐ wéi píng fēng chéng duǒ fēng zhī xià, yǎng shì è hǔ gǎn yáng zhū shí, hé kù xiāo yě. shǐ shān yí shēn mǎng, dié jí zhì tī, bì yǒu líng guān zài pì, ào shèng mò dān jié jǐn zhě. xī shí luàn jí shēn, wú néng zài rù. chū, xún shī zi fēng zhī běi, yú lǐng nán zhuǎn, suǒ wèi jiào dǐng xiàng yá zhū fēng, cóng qí wài xī xiàng shì zhī, yòu jù jiā dié ér qǐ. zhōng xuán yī fēng, huǎng ruò zhuō bǐ, yǒu duō duō biǎo shì jīng yà shū kōng zhī zhuàng, míng zhī yuē zhuō bǐ fēng, bù xū yě, bù jīng cǐ bù jiàn yě. fēng zhī xià jù shí gāng gāo gèn. qí dōng yòu yǒu shí fēng yī zhī, zì zhài dǐng huán ér běi, xī yǔ jiào dǐng xiàng yá zhū fēng, yòu huán chéng yī gǔ. yú cóng shí gāng zhí nán pī qí dǐ, fù yǐ shí luàn jí shēn ér chū. yīn xī yú xiàng yá shī zi zhī jiān, qí jí yī xuē, jǐ wú róng zú, huí kàn nèi gǔ, zhēn bié yǒu tiān dì yǐ. cǐ dōng wài gǔ zhī dì yī céng yě.
余曳杖披棘而入,直抵圍屏峰、城垛峰之下,仰視「餓虎趕羊」諸石,何酷肖也。使芟夷深莽,疊級置梯,必有靈關再辟,奧勝莫殫竭盡者。惜石亂棘深,無能再入。出,循獅子峰之北,逾嶺南轉,所謂轎頂、象牙諸峰,從其外西向視之,又俱夾疊而起。中懸一峰,恍若卓筆,有咄咄表示驚訝書空之狀,名之曰卓筆峰,不虛也,不經此不見也。峰之下俱石岡高亘。其東又有石峰一支,自寨頂環而北,西與轎頂、象牙諸峰,又環成一谷。余從石岡直南披其底,復以石亂棘深而出。因西逾象牙、獅子之間,其脊欹削,幾無容足,回瞰內谷,真別有天地矣。此東外谷之第一層也。
fù xún wài lǐng dōng xíng, nán zhuǎn èr lǐ, zhí pī zhài dǐng zhī hòu, shì wèi qí pán shí. yī dà shí qióng lì gǔ zhōng, shàng píng rú dǐ, juān qí sì páng, kě jù kě qì. xiǎng qí dì xī yǒu kǎo pán, jīn chéng guān mǎng, wèi bì shén xiān zhī yí yě. qí xī nán wèi cháo mào fēng, xī běi wèi zhài dǐng, gài jí wéi píng fēng zhī hòu yě. qí wài fēng yī zhī, zì cháo mào fēng xià fù huán ér běi, yòu chéng yī gǔ, dàn qí shān jù cān chà huán lì, bù fù rú nèi èr zhī jù shí gǔ xuē chéng zhě yǐ. cǐ dōng wài gǔ zhī dì èr céng yě.
復循外嶺東行,南轉二里,直披寨頂之後,是為棋盤石。一大石穹立谷中,上平如砥,鐫其四旁,可踞可憩。想其地昔有考槃,今成關莽,未必神仙之遺也。其西南為朝帽峰,西北為寨頂,蓋即圍屏峰之後也。其外峰一支,自朝帽峰下復環而北,又成一谷,但其山俱參差環立,不復如內二支俱石骨削成者矣。此東外谷之第二層也。
zhài dǐng cháo mào zhī jiān, fēng jí dù chù, yī shí nán xiàng ér lì, gāo shù shí zhàng, gū xuán fēng tóu, yǎn ruò wēng zhòng, huò chēng wèi jiē yǐn fēng, huò chēng wèi shí rén fēng. cóng qí pán shí wàng zhī bù jué shén fēi, yí cóng cǐ kě jī jué dǐng, suì pī jí zhí qióng lǐng xià, zé xuán yá xuē shí, wú kě pān jī yě. réng cóng jiù lù zhì shī fēng, guò xiāng hé fēng, dēng líng zhī fēng, wàng tiān zhù gǒu ér èr fēng, zhí lì běi gǔ zhōng. gài zhǎn qí yǔ qí běi yī fēng yòu huán chéng yī gǔ, cǐ běi wài gǔ yě.
寨頂、朝帽之間,峰脊度處,一石南向而立,高數十丈,孤懸峰頭,儼若翁仲,或稱為接引峰,或稱為石人峰。從棋盤石望之不覺神飛,疑從此可躋絕頂,遂披棘直窮嶺下,則懸崖削石,無可攀躋也。仍從舊路至獅峰,過香盒峰,登靈芝峰,望天柱、狗兒二峰,直立北谷中。蓋展旗與其北一峰又環成一谷,此北外谷也。
jì ér cóng zhǎn qí zhī xī nán, zhí dōng shàng qí diān. dōng nán tiào cháo mào fēng zhī dōng, yòu fēn lì yī shí, yì rú jiē yǐn, ér jiē yǐn zé yǐn bù kě jiàn nán tiào dié guī shuāng jiàn, jù ruò yī bì huí huán, wú fù cùn xì yě. xià fēng, cóng jiā zhàn xī shān, xún tán wài nán xíng, chū shuāng áo míng xīng hán guī zhī hòu, dōng shì sān fēng, qí bèi jù chuí tǔ kě shàng. shě ér gèng nán, dōng rù jí shuǐ lián zhī jìng, yú dié guī shuāng jiàn, jí xià zhèn yī gǔ zhōng zhī dào yě. gèng shě ér nán, jiàn yǒu dào dōng shàng, zhī wèi zhài dǐng wú yí yǐ. jiǎ yǒng ér dēng, èr lǐ, xī shì dié guī shuāng jiàn yǐ zài zú xià, shǐ zhī yǐ chū shuǐ lián shàng. xià shì gǔ zhōng, sān miàn huí huán rú jué ju huán xíng gǔ yù qì, yī miàn yǒu kāi kǒu, wéi běi miàn zhèng duì guī fēng shuāng jiàn, qí xī yǒu xì kě tōng, rán yǎn yìng bù jiàn suǒ cóng. cǐ nán wài gǔ zhī dì yī céng yě.
既而從展旗之西南,直東上其巔。東南眺朝帽峰之東,又分立一石,亦如接引,而接引則隱不可見;南眺疊龜、雙劍,俱若一壁迴環,無復寸隙也。下峰,從夾棧西山,循潭外南行,出雙鰲、明星、含龜之後,東視三峰,其背俱垂土可上。舍而更南,東入即水簾之徑,逾疊龜、雙劍,即下振衣谷中之道也。更舍而南,見有道東上,知為寨頂無疑矣。賈勇而登,二里,西視疊龜、雙劍〔已在足下,始知已出水簾上。下視谷中,三面迴環如玦jué環形古玉器,一面有開口,惟北面正對龜峰、雙劍,〕其西有隙可通,然掩映不見所從。此南外谷之第一層也。
xún yá duān zài shàng, yǐ ér shě zuǒ cóng yòu, zé jiàn dōng nán gāng shàng, luàn shí yǒng qǐ, yǒu ruò shuāng zhī pián lì, pán dà jīng xiǎo, xià fù bìng dì, zhōng yǒu chuān kǒng, qí shàng fēi wǔ chéng xíng, yīng jiē bù xiá. yòu shàng yī lǐ, jì dēng yī dǐng, fù shě yòu cóng zuǒ, chuān shí xì ér shàng, zhuǎn ér dōng nán xíng, qí dǐng gèng qióng rán yě. qí běi fù lìng qǐ yī dǐng, liǎng dǐng jiā ér chéng xiá, dōng nán shǐ yú guò jí, xī běi yì yú shuǐ lián, shān suì pōu wèi liǎng jiè, ér guò jí zhī dù qí dōng nán zhě, yī shí rú liáng, héng liǎng dǐng zhī jiān, liáng jǐn ér hōng yá xuē qǐ, jué wú dēng lǐ. jù jí shàng huí kàn nán gǔ, bēng tuí zhí xià, bù jiàn qí dǐ, dàn jiàn dōng xī duì yá, xuán lán dào cuì, bù zhī cóng hé ér rù. cǐ nán wài gǔ zhī dì èr céng yě.
循崖端再上,已而舍左從右,則見東南岡上,亂石湧起,有若雙芝駢立,盤大莖小,下復並蒂,中有穿孔,其上飛舞成形,應接不暇。又上一里,既登一頂,復舍右從左,穿石隙而上,轉而東南行,其頂更穹然也。其北復另起一頂,兩頂夾而成峽,東南始於過脊,西北溢於水簾,山遂剖為兩界,而過脊之度其東南者,一石如梁,橫兩頂之間,梁盡而轟崖削起,決無登理。踞脊上回瞰南谷,崩隤直下,不見其底,但見東西對崖,懸嵐倒翠,不知從何而入。此南外谷之第二層也。
jiǔ zhī, mì lù yù fǎn, hū jiàn xiá běi zhī dǐng, yǒu shí rú záo jí zì xiá zhōng zhí shàng zhě, yīn xiáng shì xiá nán shí shàng, yì fù yǒu jí rú zhī, shǐ zhī qí lù bù cóng jí ér cóng xiá yě. gài qí zhài wèi xī rén pán jù zhī chù, gù tī xiǎn záo kōng, jīn lù wèi cǎo méi, ér shí jī wèi lè l liè kāi. suì xún jí běi xià xiá zhōng, fù zì xiá pān jí běi shàng, yī lǐ, fù dōng dēng zài gāo chù, jí qí dōng nán, zé huǎng yǔ jiē yǐn bǐ jiān, cháo mào dí xiāng jiàn miàn yǐ. wéi cháo mào dōng lí lì zhī shí, zì yǐn bù jiàn, ér cháo mào zé sì miàn gū xuán, bì wú kě dēng. ér jiē yǐn zhī jiè yú qí zhōng zhě, yǐ lì xuán jí zhī shàng, liǎng páng jù hōng shí cuò kuài, bù tè bù jǐn jǐn shì xià bù néng shàng, jí shàng yì bù néng xià. qí běi xià zhī gǔ jí qí pán, qí nán xià zhī gǔ jí cháo mào nán lái zhī mài suǒ huán ér chéng zhě, yì bù zhī qí cóng hé ér rù. cǐ nán wài gǔ zhī dì sān céng yě.
久之,覓路欲返,忽見峽北之頂,有石如鑿級自峽中直上者,因詳視峽南石上,亦復有級如之,始知其路不從脊而從峽也。蓋其寨為昔人盤踞之處,故梯險鑿空,今路為草沒,而石跡未泐lè裂開。遂循級北下峽中,復自峽攀級北上,一里,復東登再高處,極其東南,則恍與接引比肩,朝帽覿相見面矣。惟朝帽東離立之石,自隱不見,而朝帽則四面孤懸,必無可登。而接引之界於其中者,已立懸脊之上,兩旁俱轟石錯塊,不特不僅僅是下不能上,即上亦不能下。其北下之谷即棋盤,其南下之谷即朝帽南來之脈所環而成者,亦不知其從何而入。此南外谷之第三層也。
dú xī wú wài gǔ. nǎi jué dǐng zhī běi, dōng fēn wèi wéi píng chéng duǒ, xī fēn wèi yīng kǒu rán qí yì, xià yǎng zé qióng rán jiàn qí, shàng kàn fǎn yǎo y o shēn yuǎn jué nán jǐn yě. shí rì sè yǐ mù, cóng jué dǐng sì lǐ xià shān. dōng xiàng rù zhì shuāng jiàn dié guī zhī xià, jiàn yǒu lù kě rù shuǐ lián dòng, dì hūn hēi mò biàn, jí yú lǐng rù fāng zhàng yān.
〔獨西無外谷。乃絕頂之北,東分為圍屏、城垛,西分為鸚口;然其異,下仰則穹然見奇,上瞰反窅yǎo深遠絕難盡也。〕時日色已暮,從絕頂四里下山。東向入至雙劍、疊龜之下,見有路可入水簾洞,第昏黑莫辨,亟逾嶺入方丈焉。
èr shí èr rì chén qǐ, wèi guàn xīn shū wǔ yuán shī jí guī fēng wǔ yán èr shǒu zèng bié qī yán yī shǒu. chén cān hòu, fù yú zhèn yī tái, shàng zhì dié guī fēng zhī xià, zài chuān yī xiàn ér dōng, fù běi guò sì shēng gǔ. gài sì shēng gǔ zhī bì, yǒu yī xì dōng nán xiàng, nèi jiē dà shí dié jià, ruò lèi jí xuán tī, biàn chéng lóu gé, kě tōng xī běi. ér chū qí xī běi wèi mó ní dòng, zhèng xià lín fāng zhàng, píng yì y guān yīn jìng píng shī zi zhū fēng. suì xià lǐng, xī nán xún wài gǔ rù shuǐ lián dòng. qí chù sān miàn huán yá, huí gèn zì tiān, ér běi yǔ guī jiàn èr fēng wèi duì, quán cóng yá dōng piāo zhuì, fēi zhū juǎn xuě, wèi cǐ zhōng jué shèng. gài guī fēng luán zhàng zhī qí, yàn dàng suǒ wú, dàn zhǐ yǒu qū q qū qǔ shuǐ guān ěr. cǐ gǔ dú fēi zhū juǎn xuě, zài shēn gǔ yóu yì. dàn qí dòng suī yǔ quán duì, ér wā fú yá mò wèi hèn. gù qí wēi yá sì hé, yǐ kě míng dòng, bù bì yǐ yī kū biāo jǔ yě. shí shuò fēng wǔ quán, yóu yàng chéng kōng, shēng yǐng jù yì. jì sè hū kāi, rì cǎi lì yá guāng shuǐ, pái huái bù néng qù lí kāi. jiǔ zhī, zài fàn yú sì, bié guàn xīn xíng.
二十二日 晨起,為貫心書《五緣詩》及《龜峰》五言二首、《贈別》七言一首。晨餐後,復逾振衣台,上至疊龜峰之下,再穿一線而東,復北過四聲谷。蓋四聲谷之壁,有一隙東南向,內皆大石疊架,若累級懸梯,便成樓閣,可通西北。而出其西北為摩尼洞,正下臨方丈,平挹yì觀音、淨瓶、獅子諸峰。遂下嶺,西南循外谷入水簾洞。其處三面環崖,回亘自天,而北與龜、劍二峰為對,泉從崖東飄墜,飛珠卷雪,為此中絕勝。〔蓋龜峰巒嶂之奇,雁宕所無,但只有詘qū屈曲水觀耳。此谷獨飛珠卷雪,在深谷尤異。但其洞雖與泉對,而窪伏崖末為恨。顧其危崖四合,已可名洞,不必以一窟標舉也。時朔風舞泉,游漾乘空,聲影俱異。霽色忽開,日采麗崖光水,〕徘徊不能去離開。久之,再飯於寺,別貫心行。
réng cóng yá zhàn xī chū, shí lǐ, pái qián. wǔ lǐ, guò zhuàng yuán qiáo běi zhī fēn lù tíng, qí nán lù nǎi yóu qiáo ér zhì huáng yuán yáo zhě, cóng qí xī xíng shí wǔ lǐ zhì liú kǒu, mù shè qí xī. xī xī jí wèi guì xī jiè, qí xī zì huáng yuán lái, zhì cǐ rù dà xī, ér shì sì jù zài xī xī, nǎi tóu sù yān. zì pái qián zhì liú kǒu, huí wàng guī fēng, zhǐ jiàn cháo mào fēng yǎn ruò yī yáng jiǎo chā tiān, cǐ xī xiàng zhī wàng yě, yǔ yì yáng dōng miàn zhī wàng bù shū xiān háo, dì cǐ chù zhuǎn jiàn yī shí rén tíng tíng zài páng gèng wèi yì ěr.
仍從崖棧西出,十里,排前。五里,過狀元橋北之分路亭,其南路乃由橋而至黃源窯者,從其西行十五里至留口,暮涉其溪。溪西即為貴溪界,其溪自黃源來,至此入大溪,而市肆俱在溪西,乃投宿焉。自排前至留口,回望龜峰,只見朝帽峰儼若一羊角插天,此西向之望也,與弋陽東面之望不殊纖毫,第此處轉見一石人亭亭在旁更為異耳。