shí yī rì dēng xiān yuán lǐng. shí yú lǐ, yǒu kū xī xiǎo qiáo, wèi yún xiàn jìng, nǎi hé nán hú guǎng jiè. dōng wǔ lǐ, yǒu chí yī hóng, yuē qīng quán, shàng yuán bú jiàn suǒ zì lái, ér xià liú cóng cóng, dì yòu shǔ xī chuān. gài èr xiàn jiè zhǐ xiāng cuò, yī shān xī qū zhé, lù jīng qí jiān gù yě. wǔ lǐ, yuè yī xiǎo lǐng, réng wèi yún xiàn jìng. lǐng xià yǒu yù huáng guān lóng tán sì. yī xī tāo tāo zì xī nán zǒu dōng běi, gài zì yún zhōng lái zhě. dù xī, nán shàng jiǔ lǐ gāng, jīng qí jí ér xià, wèi pán táo lǐng, sù xī xíng wù zhōng shí lǐ, wèi gé jiǔ gōu. yòu shí lǐ, dēng tǔ dì lǐng, lǐng nán zé jūn zhōu jìng. zì cǐ lián yú shān lǐng, táo lǐ bīn fēn, shān huā jiā dào, yōu yàn yì cháng. shān wù zhī zhōng, jū lú xiāng wàng, yán liú dào qí, gāo xià lín cì, bù shì shān shǎn jiān yǐ. dàn tú zhōng xī jìng xiá, xíng rén xī, qiě wén hǔ bào jiào, rì fāng xià chōng, jìng zhǐ wù zhōng cáo jiā diàn.
十一日 登仙猿岭。十余里,有枯溪小桥,为郧县境,乃河南、湖广界。东五里,有池一泓,曰青泉,上源不见所自来,而下流淙淙,地又属淅川。盖二县界址相错,依山溪曲折,路经其间故也。五里,越一小岭,仍为郧县境。岭下有玉皇观、龙潭寺。一溪滔滔自西南走东北,盖自郧中来者。渡溪,南上九里冈,经其脊而下,为蟠桃岭,溯溪行坞中十里,为葛九沟。又十里,登土地岭,岭南则均州境。自此连逾山岭,桃李缤纷,山花夹道,幽艳异常。山坞之中,居庐相望,沿流稻畦,高下鳞次,不似山、陕间矣。但途中蹊径狭,行人稀,且闻虎暴叫,日方下舂,竟止坞中曹家店。
shí èr rì xíng wǔ lǐ, shàng huǒ lóng lǐng. xià lǐng suí liú chū xiá, sì shí lǐ, xià xíng tou gāng. shí wǔ lǐ, dǐ hóng fěn dù, hàn shuǐ wāng rán xī lái, yá xià cāng bì xuán kōng, qīng liú rào miàn. xún hàn dōng xíng, dǐ jūn zhōu. jìng lè gōng dāng zhōu zhī zhōng, jù chéng zhī bàn, guī zhì hóng zhěng. tíng xíng lǐ yú nán chéng wài, dìng jì míng chén dēng shān.
十二日 行五里,上火龙岭。下岭随流出峡,四十里,下行头冈。十五里,抵红粉渡,汉水汪然西来,涯下苍壁悬空,清流绕面。循汉东行,抵均州。静乐宫当州之中,踞城之半,规制宏整。停行李于南城外,定计明晨登山。
shí sān rì qí ér nán qū, shí dào píng chǎng. sān shí lǐ, yuè yī shí liáng, yǒu xī zì xī dōng zhù, jí tài hé xià liú rù hàn zhě. yuè qiáo wèi yíng ēn gōng, xī xiàng. qián yǒu bēi dà shū" dì yī shān" sān zì, nǎi mǐ xiāng yáng jí sòng dài zhù míng shū huà jiā mǐ fú bǐ, shū fǎ fēi dòng, dāng yì dì yī. yòu shí lǐ, guò cǎo diàn, xiāng yáng lái dào, yì zhì cǐ hé. lù jiàn xī xiàng, guò yù zhēn gōng, yuè liǎng ài xià, rù wù zhōng. cóng cǐ xī xíng shù lǐ, wèi qū yù xū dào nán jī shàng lǐng, zé zǒu zǐ xiāo jiān dào yě. dēng lǐng. zì cǎo diàn zhì cǐ, gòng shí lǐ, wèi huí lóng guān. wàng yuè dǐng qīng zǐ chā tiān, rán xiāng qù shàng wǔ shí lǐ. mǎn shān qiáo mù jiā dào, mì bù shàng xià, rú xíng lǜ mù zhōng.
十三日 骑而南趋,石道平敞。三十里,越一石梁,有溪自西东注,即太和下流入汉者。越桥为迎恩宫,西向。前有碑大书“第一山”三字,乃米襄阳即宋代著名书画家米芾笔,书法飞动,当亦第一。又十里,过草店,襄阳来道,亦至此合。路渐西向,过遇真宫,越两隘下,入坞中。从此西行数里,为趋玉虚道;南跻上岭,则走紫霄间道也。登岭。自草店至此,共十里,为回龙观。望岳顶青紫插天,然相去尚五十里。满山乔木夹道,密布上下,如行绿慕中。
cóng cǐ yán shān xíng, xià ér fù shàng, gòng èr shí lǐ, guò tài zǐ pō. yòu xià rù wù zhōng, yǒu shí liáng kuà xī, shì wèi jiǔ dù jiàn xià liú. shàng wèi píng tái shí bā pán, jí zǒu zǐ xiāo dēng tài hé dà dào zuǒ rù xī, jí sù jiǔ dù jiàn, xiàng qióng tái guān jí bā xiān luó gōng yuàn zhū lù yě. jùn dēng shí lǐ, zé zǐ xiāo gōng zài yān. zǐ xiāo qián lín yǔ jī chí, bèi yǐ zhǎn qí fēng, céng tái jié diàn, gāo chǎng tè yì. rù diàn zhān yè. yóu diàn yòu shàng jī, zhí zào zhǎn qí fēng zhī xī. fēng pàn yǒu tài zǐ dòng qī xīng yán, jù bù xiá wèn. gòng wǔ lǐ, guò nán yán zhī nán tiān mén. shě zhī xī, dù lǐng, yè láng xiān cí. cí yǔ nán yán duì zhì, qián yǒu láng shù tè dà, wú cùn fū, chì gàn sǒng lì, xiān yá wèi fā. páng duō láng méi shù, yì gāo sǒng, huā sè shēn qiǎn rú táo xìng, dì chuí sī zuò hǎi táng zhuàng. méi yǔ láng běn shān zhōng liǎng zhǒng, xiāng chuán xuán dì chā méi jì láng jiāng méi jià jiē yú láng, chéng cǐ yì zhǒng yún.
从此沿山行,下而复上,共二十里,过太子坡。又下入坞中,有石梁跨溪,是为九渡涧下流。上为平台十八盘,即走紫霄登太和大道;左入溪,即溯九渡涧,向琼台观及八仙罗公院诸路也。峻登十里,则紫霄宫在焉。紫霄前临禹迹池,背倚展旗峰,层台杰殿,高敞特异。入殿瞻谒。由殿右上跻,直造展旗峰之西。峰畔有太子洞、七星岩,俱不暇问。共五里,过南岩之南天门。舍之西,度岭,谒榔仙祠。祠与南岩对峙,前有榔树特大,无寸肤,赤干耸立,纤芽未发。旁多榔梅树,亦高耸,花色深浅如桃杏,蒂垂丝作海棠状。梅与榔本山中两种,相传玄帝插梅寄榔将梅嫁接于榔,成此异种云。
gòng wǔ lǐ, guò hǔ tóu yán. yòu sān lǐ, dǐ xié qiáo. tū fēng xuán yá, lǚ lǚ ér shì, jìng duō xún fēng xì shàng. wǔ lǐ, zhì sān tiān mén, guò cháo tiān gōng, jiē shí jí qū zhé shàng jī, liǎng páng yǐ tiě zhù xuán suǒ. yóu sān tiān mén ér èr tiān mén yì tiān mén, lǜ qǔ jìng fēng ào jiān, xuán jí zhí shàng. lù suī dǒu jùn, ér shí jí jì zhěng, lán suǒ gōu lián, bù shì huà shān xuán kōng fēi dù yě. tài hé gōng zài sān tiān mén nèi. rì jiāng bū b huáng hūn, jié lì zào jīn dǐng, suǒ wèi tiān zhù fēng yě. shān dǐng zhòng fēng, jiē rú fù zhōng zhì dǐng, lí lí zǎn lì tiān zhù zhōng xuán, dú chū zhòng fēng zhī biǎo, sì páng zhǎn jué. fēng dǐng píng chù, zòng héng zhǐ jí xún zhàng. jīn diàn zhì qí shàng, zhōng fèng xuán dì jí sì jiāng, lú àn jù jù, xī yǐ jīn wèi zhī. dū yǐ yī qiān hù yī tí diǎn, xū suǒ xiāng jīn, bù chì yù duó. yú rù kòu cōng cōng, ér mén yǐ hé, suì xià sù tài hé gōng.
共五里,过虎头岩。又三里,抵斜桥。突峰悬崖,屡屡而是,径多循峰隙上。五里,至三天门,过朝天宫,皆石级曲折上跻,两旁以铁柱悬索。由三天门而二天门、一天门,率取径峰坳间,悬级直上。路虽陡峻,而石级既整,栏索钩连,不似华山悬空飞度也。太和宫在三天门内。日将晡bū黄昏,竭力造金顶,所谓天柱峰也。山顶众峰,皆如覆钟峙鼎,离离攒立;天柱中悬,独出众峰之表,四旁崭绝。峰顶平处,纵横止及寻丈。金殿峙其上,中奉玄帝及四将,炉案俱具,悉以金为之。督以一千户、一提点,需索香金,不啻御夺。余入叩匆匆,而门已阖,遂下宿太和宫。
shí sì rì gēng yī shàng jīn dǐng. zhān kòu bì, tiān yǔ chéng lǎng, xià kàn zhū fēng, jìn zhě gǔ h tiān é zhì, yuǎn zhě luó liè, chéng tiān zhēn ào qū yě shí zài shì wèi shòu rén shì lǐ sú yǐng xiǎng de zhōng xīn fù dì! suì cóng sān tiān mén zhī yòu xiǎo jìng xià xiá zhōng. cǐ jìng wú jí wú suǒ, luàn fēng lí lì, lù chuān qí jiān, jiǒng jué yōu shèng. sān lǐ yú, dǐ là zhú fēng yòu, quán juān juān yì chū lù páng, xià wèi là zhú jiàn. xún jiàn yòu xíng sān lǐ yú, fēng suí shān zhuǎn, xià jiàn píng qiū zhōng kāi, wèi shàng qióng tái guān. qí páng láng méi shù zhū, dà jiē hé bào, huā sè fú kōng yìng shān, xuàn làn yán jì. dì jì yōu jué, jǐng fù shū yì. yú qiú láng méi shí, guān zhōng dào shì jìn bù gǎn dá. jì ér yuē:" cǐ xì jìn wù. qián yǒu rén xié chū sān sì méi, dào liú jí dào shì zhū lián pò jiā zhě shù rén." yú bù xìn, qiú zhī yì lì, chū shù méi bì b jǐ yǔ yú, jiē yǐ yǒu làn, qiě dìng yuē dìng wú lìng rén zhī. jí qū zhōng qióng tái, yú fù qiú zhī, zhǔ guān réng cí xiè fú yǒu. yīn niàn yóu xià qióng tái ér chū, kě wǎng yù xū yán, biàn shī nán yán zǐ xiāo, nài hé dé yī shī èr, bù ruò réng yóu jiù jìng shàng, zhì lù páng quán yì chù, zuǒ yuè là zhú fēng, qù nán yán yīng jiào jìn. hū hòu yǒu zhuī hū zhě, zé zhōng qióng tái xiǎo huáng guān jí xiǎo dào shì yǐ shī mìng cù yú fǎn. guān zhǔ wò shǒu yuē:" gōng kě qiú zhēn zhí, xìng de liǎng méi, shǎo wèi gōng huái. dàn yī xiè yú rén, zuì lì zhì yǐ." chū ér shì zhī, xíng móu m u xiāng tóng jīn jú, lù l shèn yǐ fēng yè, jīn xiàng yù zhì, fēi fán pǐn yě. zhēn xiè bié qù. fù shàng sān lǐ yú, zhí zào là zhú fēng ào zhōng. fēng cēn cī lián lì léng jiǎo fēng lì, rén yǐng zhōng dù, wù wù yù dòng. jì dù, xún yá wǎn zhuǎn, lián yuè shù zhòng. fēng tóu tǔ shí, wǎng wǎng suí dì yì sè. jì ér wén fàn sòng shēng, zé yǎng jiàn fēng dǐng yáo yáo shàng xuán, yǐ chū cháo tiān gōng yòu yǐ. réng shàng bā lǐ, zào nán yán zhī nán tiān mén, qū yè zhèng diàn, yòu zhuǎn rù diàn hòu, chóng yá qiàn kōng, rú xuán láng fù dào, wān yán shān bàn, xià lín wú jì, shì míng nán yán, yì míng zǐ xiāo yán, wèi sān shí liù yán zhī zuì, tiān zhù fēng zhèng dāng qí miàn. zì yán hái zhì diàn zuǒ, lì jí wù zhōng, shù bào sōng shān, lián yīn tǐng xiù. céng tái gū xuán, gāo fēng sì tiào, shì míng fēi shēng tái. mù fǎn gōng, huì qí xiǎo tú, fù dé láng méi liù méi. míng rì zài suǒ zhī, bù kě dé yǐ.
十四日 更衣上金顶。瞻叩毕,天宇澄朗,下瞰诸峰,近者鹄hú天鹅峙,远者罗列,诚天真奥区也实在是未受人世礼俗影响的中心腹地!遂从三天门之右小径下峡中。此径无级无索,乱峰离立,路穿其间,迥觉幽胜。三里余,抵蜡烛峰右,泉涓涓溢出路旁,下为蜡烛涧。循涧右行三里余,峰随山转,下见平丘中开,为上琼台观。其旁榔梅数株,大皆合抱,花色浮空映山,绚烂岩际。地既幽绝,景复殊异。余求榔梅实,观中道士噤不敢答。既而曰:“此系禁物。前有人携出三四枚,道流即道士株连破家者数人。”余不信,求之益力,出数枚畀bì给予余,皆已黝烂,且订约定无令人知。及趋中琼台,余复求之,主观仍辞谢弗有。因念由下琼台而出,可往玉虚岩,便失南岩紫霄,奈何得一失二,不若仍由旧径上,至路旁泉溢处,左越蜡烛峰,去南岩应较近。忽后有追呼者,则中琼台小黄冠即小道士以师命促余返。观主握手曰:“公渴求珍植,幸得两枚,少慰公怀。但一泄于人,罪立至矣。”出而视之,形侔móu相同金橘,漉lù渗以蜂液,金相玉质,非凡品也。珍谢别去。复上三里余,直造蜡烛峰坳中。峰参差廉利棱角锋利,人影中度,兀兀欲动。既度,循崖宛转,连越数重。峰头土石,往往随地异色。既而闻梵颂声,则仰见峰顶遥遥上悬,已出朝天宫右矣。仍上八里,造南岩之南天门,趋谒正殿,右转入殿后,崇崖嵌空,如悬廊复道,蜿蜒山半,下临无际,是名南岩,亦名紫霄岩,为三十六岩之最,天柱峰正当其面。自岩还至殿左,历级坞中,数抱松杉,连阴挺秀。层台孤悬,高峰四眺,是名飞昇台。暮返宫,贿其小徒,复得榔梅六枚。明日再索之,不可得矣。
shí wǔ rì cóng nán tiān mén gōng zuǒ qū léi gōng dòng. dòng zài xuán yá jiān. yú yù fǎn zǐ xiāo, yóu tài zǐ yán lì bù èr ān, dǐ wǔ lóng. yú zhě jiào fū wèi yū qū bù biàn, bù ruò yóu nán yán xià zhú bā qiáo, kě lǎn dī shuǐ yán xiān lǚ yán zhū shèng. nǎi cóng běi tiān mén xià, yī jìng yīn sēn, dī shuǐ xiān lǚ èr yán, jù zài lù zuǒ, fēi yá shàng tū, quán dī lì yú zhōng, zhōng kě róng shì, jiē cí zhēn wǔ. zhì zhú bā qiáo, shǐ yǒu liú quán shēng, rán bù suí jiàn xíng. nǎi yī shān yuè lǐng, yí lù duō tū shí wēi yán, jiān cuò yú luàn qiàn qi n yě cǎo cóng cuì zhōng, shí shí fàng láng méi huā, yìng yào yuǎn jìn.
十五日 从南天门宫左趋雷公洞。洞在悬崖间。余欲返紫霄,由太子岩历不二庵,抵五龙。舆者轿夫谓迂曲不便,不若由南岩下竹笆桥,可览滴水岩、仙侣岩诸胜。乃从北天门下,一径阴森,滴水、仙侣二岩,俱在路左,飞崖上突,泉滴沥于中,中可容室,皆祠真武。至竹笆桥,始有流泉声,然不随涧行。乃依山越岭,一路多突石危岩,间错于乱蒨qiàn野草丛翠中,时时放榔梅花,映耀远近。
guò bái yún xiān guī zhū yán, gòng èr shí yú lǐ, xún jí zhí xià jiàn dǐ, zé qīng yáng qiáo yě. jiàn jí zhú bā qiáo xià liú, liǎng yá wěng cōng bì rì, qīng liú yán huí, qiáo kuà qí shàng, bù zhī liú zhī suǒ yún. yǎng shì bì luò, wǎn ruò wèng kǒu. dù qiáo, zhí shàng zǎn tiān lǐng. wǔ lǐ, dǐ wǔ lóng gōng, guī zhì yǔ zǐ xiāo nán yán xiāng bó zhòng. diàn hòu dēng shān lǐ xǔ, zhuǎn rù wù zhōng, dé zì rán ān. yǐ hái zhì diàn yòu, zhé xià wù zhōng, èr lǐ, dé líng xū yán. yán yǐ zhòng luán, lín jué hè, miàn duì táo yuán dòng zhū shān, jiā mù yóu shēn mì, zǐ cuì zhī sè hù yìng rú tú huà, wèi xī yí jí táng mò yǐn shì chén tuán, hào xī yí xiān shēng xí jìng chù. qián yǒu chuán jīng tái, gū kàn hè zhōng, kě yǔ fēi qiàn zuò pǐ. hái guò diàn zuǒ, dēng láng méi tái, jí xià shān zhì cǎo diàn.
过白云、仙龟诸岩,共二十余里,循级直下涧底,则青羊桥也。涧即竹笆桥下流,两崖蓊葱蔽日,清流延回,桥跨其上,不知流之所云。仰视碧落,宛若瓮口。度桥,直上攒天岭。五里,抵五龙宫,规制与紫霄南岩相伯仲。殿后登山里许,转入坞中,得自然庵。已还至殿右,折下坞中,二里,得凌虚岩。岩倚重峦,临绝壑,面对桃源洞诸山,嘉木尤深密,紫翠之色互映如图画,为希夷即唐末隐士陈抟,号希夷先生习静处。前有传经台,孤瞰壑中,可与飞蒨作匹。还过殿左,登榔梅台,即下山至草店。
huà shān sì miàn jiē shí bì, gù fēng lù wú qiáo zhī yì gàn zhí zhì fēng dǐng, zé sōng bǎi duō hé sān rén wéi zhě sōng xī wǔ liè, shí dà rú lián, jiān yǒu wèi duò zhě, cǎi shí zhī, xiān xiāng shū jué. tài hé zé sì shān huán bào, bǎi lǐ nèi mì shù sēn luó, bì rì cān tiān zhì jìn shān shù shí lǐ nèi, zé yì shān lǎo bǎi hé sān rén bào zhě, lián luò shān wù, gài guó jìn yě. sōng shǎo zhī jiān, píng lù shàng zhì jué dǐng, qiáo fá wú yí, dú sān jiāng jūn shù wēi rán jié chū ěr. shān gǔ chuān yuán, hòu tóng qì yì. yú chū sōng shǎo, shǐ jiàn mài qí qīng zhì shǎn zhōu, xìng shǐ huā, liǔ sè yī yī xiàng rén rù tóng guān, zé yì lù jì píng, chuí yáng jiā dào, lí lǐ cēn cī yǐ jí zhuǎn rù hóng yù, ér céng bīng jī xuě, yóu mǎn jiàn gǔ, zhēn chūn fēng suǒ bù dù yě. guò wù dǐ chà, fù jiàn xìng huā chū lóng jū zhài, táo yǔ liǔ yān, suǒ zài dōu yǒu. hū yì rì yǐ qīng míng, bù shèng jǐng wù cuì yōu shāng qíng. suì zì cǎo diàn, yuè èr shí sì rì, yù fó hòu yī rì dǐ jiā. yǐ tài hé láng méi wèi lǎo mǔ shòu.
华山四面皆石壁,故峰麓无乔枝异干;直至峰顶,则松柏多合三人围者;松悉五鬣,实大如莲,间有未堕者,采食之,鲜香殊绝。太和则四山环抱,百里内密树森罗,蔽日参天;至近山数十里内,则异杉老柏合三人抱者,连络山坞,盖国禁也。嵩、少之间,平麓上至绝顶,樵伐无遗,独三将军树巍然杰出耳。山谷川原,候同气异。余出嵩、少,始见麦畦青;至陕州,杏始花,柳色依依向人;入潼关,则驿路既平,垂杨夹道,梨李参差矣;及转入泓峪,而层冰积雪,犹满涧谷,真春风所不度也。过坞底岔,复见杏花;出龙驹寨,桃雨柳烟,所在都有。忽忆日已清明,不胜景物悴忧伤情。遂自草店,越二十四日,浴佛后一日抵家。以太和榔梅为老母寿。