lín ān fǔ yán dòng fán sān, wèi diǎn shǐ yán xìng zhě suǒ kāi, míng zuì zhe. yú yī zhì diān shěng, měi fàn wèi cháng wàng jù lù yě. suì yóu shěng zhōng nán guò tōng hǎi xiàn, yóu xiàn nán zhī xiù shān. shàng yī lǐ bàn, wèi hào qióng gōng. gōng qián jù shān chá èr zhū, yuē hóng yún diàn. gōng jiàn zì wàn lì chū, jù jīn cái liù shí nián, shān chá shù suì guān nán tǔ. yòu nán dǐ lín ān fǔ. chéng nán lín lú jiāng cǐ jiāng xī zì shí píng zhōu yì lóng hú lái, dōng běi chuān chū yán dòng ér hé jùn zhòng shuǐ, yì yǐ cǐ dòng wèi xiè shuǐ xué yě.
臨安府顏洞凡三,為典史顏姓者所開,名最著。餘一至滇省,每飯未嘗忘鉅jù鹿也。遂由省中南過通海縣,游縣南之秀山。上一里半,為灝hào穹宮。宮前巨山茶二株,曰紅雲殿。宮建自萬曆初,距今才六十年,山茶樹遂冠南土。又南抵臨安府。城南臨瀘江;此江西自石屏州異龍湖來,東北穿出顏洞;而合郡眾水,亦以此洞為泄水穴也。
yú shì mì yī dǎo yóu zhě yú chéng dōng jiē dài sì.
於是覓一導遊者於城東接待寺。
yán dòng dà dào, dāng xún chéng ér nán, dù lú jiāng qiáo dǎo zhě cóng sì qián gé jiāng dōng běi xiǎo lù xíng, suì bù dé dù lú jiāng, dōng guān sān xī huì hé chù. yóu sì běi xún táng àn dōng xíng, táng dōng jiē hóng lián fù chí, mì bù jiàn shuǐ. dōng běi shí wǔ lǐ, dù sài gōng qiáo. shuǐ zì xī běi lái, dōng nán rù lú. yòu wǔ lǐ, shàng shān, wèi jīn jī shào. shào nán lú jiāng huì zhū shuǐ, yóu cǐ dōng rù xiá. xiá shén bī, shuǐ qīng qí zhōng, dōng dǐ dòng kǒu shàng lǐ yú. wàng dòng dǐng shí yá shuāng pī, rú mén duì zhì, dòng zhèng tòu qí xià, zhòng gāng huí jiā zhī, bù kě dé jiàn.
顏洞大道,當循城而南,渡瀘江橋;導者從寺前隔江東北小路行,遂不得渡瀘江,東觀三溪會合處。由寺北循塘岸東行,塘東皆紅蓮覆池,密不見水。東北十五里,渡賽公橋。水自西北來,東南入瀘。又五里,上山,為金雞哨。哨南瀘江會諸水,由此東入峽。峽甚逼,水傾其中,東抵洞口尚里余。望洞頂石崖雙劈,如門對峙,洞正透其下,重岡回夾之,不可得見。
qiú tǔ rén dǎo rù, jiē yuē: shuǐ zhǎng liú jí, cǐ fēi yóu shí. ruò liǎng yuè qián shuǐ hé, kě bù qiáo ér rù jīn jí yǒu qiáo, yì bù néng jìn, kuàng wú qiáo yé! qiáo fēi yī chù, měi dòng zhōng shuǐ shēn chù, zhé jià mù yǐ dù.
求土人導入,皆曰:「水漲流急,此非游時。若兩月前水涸,可不橋而入;今即有橋,亦不能進,況無橋耶!」橋非一處,每洞中水深處,輒架木以渡。
wǎng lì àn jūn lái yóu, jià qiáo fèi qiě bǎi jīn, tā fèi yì bǎi jīn.
往例按君來游,架橋費且百金,他費亦百金。
tǔ rén kǔ zhī, chéng pǔ qiú bīng biàn, tuō yán dòng dōng jí ā mí jìng, pàn rén cháng chū méi cǐ, suì jué guān zhǎng yóu dòng zhě. yú bì yù yī zhì dòng mén, tǔ rén yuē: xū dù jiāng nán àn, suí xiá rù, suǒ wèi lú jiāng qiáo dà dào yě. shǐ huǐ wèi dǎo zhě wù, nǎi shě shuǐ dòng, mì nán míng wàn xiàng èr lù dòng.
土人苦之,乘普酋兵變,託言洞東即阿迷境,叛人嘗出沒此,遂絕官長游洞者。余必欲一至洞門,土人曰:「須渡江南岸,隨峽入,所謂瀘江橋大道也。」始悔為導者誤,乃舍水洞,覓南明、萬象二陸洞。
cóng shào dōng xià pō, fù shàng shān dēng dǐng. dōng kàn xiá jiāng huán xiá dōng rù, dòng mén jí zài dōng xiá xià.
從哨東下坡,復上山登頂。東瞰峽江環峽東入,洞門即在東峽下。
yú suǒ dēng shān chù, zhèng yǔ qí shàng shuāng yá píng duì, mén yóu wèi qū yǎn, dàn jiàn qiào yá xī xiàng, yǒng shuǐ dōng qīng, dǎo xué tūn liú zhī shì, yǐ wú yǐn xíng yǐ. dōng běi sān lǐ, yú lǐng jí xià shān. èr lǐ, zé jí dōng shí bì huí sǒng, rú huán bàn chéng, xià kāi dòng mén běi xiàng. yú wàng zhī yǒu yì, cóng zhī zhí xià, yī lǐ, dǐ xiá zhōng. yī yòu yī lǐ bàn, dǐ dōng bì xià. shāo nán shàng, dòng mén kuò rán, shàng dà shū yún jīn dòng, gài shuǐ dòng zhōng mén yě. yóu yán dòng yǐ yún jīn wèi qí: cóng qián mén jià qiáo rù, chū hòu mén, yuē sì wǔ lǐ, àn zhōng bàng shuǐ xíng, zhōng hū pì mén yán jǐng, qí shàng yòu jué bì huí huán, gù zì qí jué. yú bù néng rù qí qián dòng, ér dé zhī zhòng è jué yǎn jiān, qiě dàn zhī wàn xiàng nán míng, bù fù zhī yǒu yún jīn yě, chéng chū yú yì wài. suì kàn dòng ér xià. dòng dǐ shuǐ cóng xī nán xué zhōng lái, pán mén nèi ér dōng, fù rù dōng nán xué qù.
余所登山處,正與其上雙崖平對,門猶為曲掩,但見峭崖西向,湧水東傾,搗穴吞流之勢,已無隱形矣。東北三里,逾嶺脊下山。二里,則極東石壁回聳,如環半城,下開洞門北向。余望之有異,從之直下,一里,抵峽中。一又一里半,抵東壁下。稍南上,洞門廓然,上大書「雲津洞」,蓋水洞中門也。游顏洞以雲津為奇:從前門架橋入,出後門,約四五里,暗中傍水行,中忽辟門延景,其上又絕壁迴環,故自奇絕。余不能入其前洞,而得之重崿絕巚間,且但知萬象、南明,不復知有雲津也,誠出余意外。遂瞰洞而下。洞底水從西南穴中來,盤門內而東,復入東南穴去。
yú xià lín shuǐ méi, jìng zhī, shuǐ kuò sān zhàng, dòng gāo wǔ liù zhàng, ér dōng xī dāng mén tòu míng chù, jìng kě èr shí zhàng. dàn shuǐ suǒ chū rù, zhí bī wài bì, gù fēi qiáo mò néng xíng. chū shuǐ xī xué, jiàn àn bù kě yuǎn kuī dōng wèi shuǐ rù xué chù, shāo páng tà, gé shuǐ tiào zhī, zhōng chuí liè rǔ zhù, bīn fēn yǎo tiǎo. fù shàng chū dòng wài, shàng tiào dōng nán běi sān miàn, dàn huán bì wú kě shàng. réng xī chū jiù dào, běi shàng shān. dōng yī lǐ, yú lǐng, yǐ zhì dōng bì huí huán shàng.
餘下臨水湄,徑之,水闊三丈,洞高五六丈,而東西當門透明處,徑可二十丈。但水所出入,直逼外壁,故非橋莫能行。出水西穴,漸暗不可遠窺;東為水入穴處,稍旁拓,隔水眺之,中垂列乳柱,繽紛窈窕。復上出洞外,上眺東南北三面,但環壁無可上。仍西出舊道,北上山。東一里,逾嶺,已陟東壁迴環上。
lǐng bù zhōng dōng xiàng yī lǐ, qí dì nán běi gè qǐ céng fēng, shí yá shí tū, wàn xiàng dòng jí zài běi yá shàng, nǎi dǎo zhě wàng wèi zài nán yá xià. zhí xià zhě yī lǐ, dǐ nán yá. yī dòng dōng xiàng, gāo sì zhàng, shuǐ cóng zhōng yǒng chū, liǎng yá jiǎo qǐ, qián duì wèi xiá, shuǐ chū dòng pò xiá, shì jí xióng zhuàng, gài shuǐ dòng hòu mén yě.
嶺埠中東向一里,其地南北各起層峰,石崖時突,萬象洞即在北崖上,乃導者妄謂在南崖下。直下者一里,抵南崖。一洞東向,高四丈,水從中湧出,兩崖角起,前對為峽,水出洞破峽,勢極雄壯,蓋水洞後門也。
yòu dōng èr lǐ, dǐ lǎo shǔ cūn, zhí tú rén wèn zhī, wàn xiàng dòng zài xī běi lǐng shàng, jí qián suǒ cóng xià shān chù, dòng shén shēn, lì jiàng ér xià, dǐ yǔ shuǐ dòng tōng. yú yù gèng zhì dòng mén, wǎn sè yǐ hé, qù sù guǎn shàng shí lǐ. niàn cǐ sān dòng, mù zhī shù shí nián, qū zǒu wàn lǐ, nǎi zhì ér pàn yí zǔ zhī, yáng hóu gé zhī, tài yáng cù zhī, dǎo rén yòu wù zhī, shēng píng yóu jī, sī wèi zuì è zǔ ài yǐ!
又東二里,抵老鼠村,執途人問之,萬象洞在西北嶺上,即前所從下山處,洞甚深,歷降而下,底與水洞通。余欲更至洞門,晚色已合,去宿館尚十里。念此三洞,慕之數十年,趨走萬里,乃至而叛彝阻之,陽侯隔之,太陽促之,導人又誤之,生平游屐,斯為最厄阻礙矣!