strong mù huā yè fù sōng bǎi huái sāng yú tóng strong
木[花叶附] 松 柏 槐 桑 榆 桐
mù
◇木
chūn qiū yuán mìng bāo yuē: mù zhī wèi yán chù yě, qì dòng yuè yě.
《春秋元命苞》曰:木之为言触也,气动跃也。
yì yuē: xùn wèi mù, kǎn, qí yú mù yě wèi jiān duō xīn, gěn, qí yú mù yě wèi jiān duō jié, lí, qí yú mù yě wèi kē shàng gǎo, jiān duō xīn wèi gāng zhōng yě, shān mù jiān zhí, gù duō jié yě, yīn hán qì, gù yuē kē, kē, kōng yě, wèi rì suǒ gān, gù shàng gǎo.
《易》曰:巽为木,坎,其於木也为坚多心,艮,其於木也为坚多节,离,其於木也为科上槁,[坚多心谓刚中也,山木坚直,故多节也,阴含气,故曰科,科,空也,为日所乾,故上槁。]
yòu yuē: dì zhōng shēng mù shēng, jūn zǐ yǐ jī xiǎo chéng gāo dà.
又曰:地中生木升,君子以积小成高大。
ěr yǎ yuē: mù zú shēng wèi guàn, guàn mù, cóng mù yě.
《尔雅》曰:木族生为灌,灌木,丛木也。
shàng shū yuē: yǎn zhōu jué mù wéi tiáo, zhǎng yě. yáng zhōu jué mù wéi qiáo, gāo yě.
《尚书》曰:兖州厥木惟条,[长也。]杨州厥木惟乔,[高也。]
yòu yuē: sān yuē mù, mù yuē qū zhí, qū zhí zuò suān.
又曰:三曰木,木曰曲直,曲直作酸。
lǐ jì: mèng chūn zhī yuè, shèng dé zài mù, mèng chūn zhī yuè, wú fá dà shù, fáng nóng gù yě.
《礼记》:孟春之月,盛德在木,孟春之月,无伐大树,[妨农故也。]
máo shī yuē: huáng niǎo yú fēi, jí yú guàn mù.
毛诗曰:黄鸟于飞,集于灌木。
yòu yuē: jiū mù, hòu fēi dǎi xià yě.
又曰:樛木,后妃逮下也。
yòu yuē: nán yǒu qiáo mù, bù kě xiū xī.
又曰:南有乔木,不可休息。
yòu yuē: fá mù dīng dīng, niǎo míng yīng yīng.
又曰:伐木丁丁,鸟鸣嘤嘤。
lǐ dòu wēi yí yuē: jūn chéng mù ér wáng zhě, qí zhèng shēng píng, zé cǎo mù fēng shèng.
《礼斗威仪》曰:君乘木而王者,其政升平,则草木丰盛。
chūn qiū kǒng yǎn tú yuē: lín, mù jīng yě.
《春秋孔演图》曰:麟,木精也。
liù tāo yuē: dōng bīng kě zhé, xià tiáo kě jié.
《六韬》曰:冬冰可折,夏条可结。
zhuāng zǐ yuē: nán bó zi qí yóu yú shāng zhī qiū, jiàn mù yān, yǒu yì, jié sì qiān shèng, yǐn jiāng bì qí lèi, zi qí yuē: cǐ hé mù yě, rán bì yì cái, cóng ér shì qí xì zhī, zé quán qū ér bù kě yǐ wéi dòng, fǔ ér shì qí mù gēn, bù kě yǐ wéi guān guǒ, shì qí yè zé shé làn, xiù zhī zé shǐ rén kuáng xǐng, zi qí yuē: cǐ guǒ bù cái zhī mù, yǐ zhì qí dà yǐ.
《庄子》曰:南伯子綦游于商之丘,见木焉,有异,结驷千乘,隐将庇其类,子綦曰:此何木也,然必异材,从而视其细枝,则拳曲而不可以为栋,俯而视其木根,不可以为棺椁,舐其叶则舌烂,嗅之则使人狂醒,子綦曰:此果不材之木,以至其大矣。
shèn zǐ yuē: láng miào zhī cái, gài fēi yī mù zhī zhī yě.
《慎子》曰:廊庙之材,盖非一木之枝也。
shī zǐ yuē: mù zhī jīng qì wèi bì fāng.
《尸子》曰:木之精气为必方。
sūn qīng zǐ yuē: yù zài shān ér mù rùn.
《孙卿子》曰:玉在山而木润。
xuán zhōng jì yuē: bǎi suì zhī shù, qí zhī chì rú xuè, qiān suì zhī shù, jīng wèi qīng yáng, wàn suì zhī shù, jīng wèi qīng niú.
《玄中记》曰:百岁之树,其汁赤如血,千岁之树,精为青羊,万岁之树,精为青牛。
yòu yuē: dà shù zhī shān xī, zé yǒu cǎi huá zhī shù, fú zhī zé tōng wàn guó zhī yán, bó wù zhì yuē: yuán qiū tǔ yǒu bù sǐ shù, shí zhī nǎi shòu.
又曰:大树之山西,则有采华之树,服之则通万国之言,《博物志》曰:员丘土有不死树,食之乃寿。
shí zhōu jì yuē: jù kū zhōu, hǎi zhōng shēn wèi dì, shàng yǒu dà shù, yǔ fēng mù xiāng sì, ér huā yè xiāng wén shù bǎi lǐ, míng wéi fǎn hún shù, yú yù fǔ zhōng zhǔ qǔ, zhī rú hēi yí, míng zhī wèi fǎn shēng xiāng, xiāng qì wén shù bǎi lǐ, sǐ shī zài dì, wén qì réng huó.
《十洲记》曰:聚窟洲,海中申未地,上有大树,与枫木相似,而花叶香闻数百里,名为反魂树,於玉釜中煮取,汁如黑饴,名之为反生香,香气闻数百里,死尸在地,闻气仍活。
hàn shū: cháo cuò shàng shū yuē: fū hú háo zhī dì, jī yīn zhī chù yě, mù pí sān cùn, dì hán gù yě. huái nán zǐ yuē: fán gàn mù shēng lù mù gēn zhī mù zhě shēng yú lù mù, fán jiàn yè luò ér zhī suì mù, gù yè luò ér cháng nián bēi, cháng nián rén jì mù huáng, shàn shí.
《汉书》:晁错上书曰:夫胡貉之地,积阴之处也,木皮三寸,[地寒故也。]《淮南子》曰:凡幹木生鹿木根枝木者生於鹿木,凡见叶落而知岁暮,故叶落而长年悲,[长年人忌木黄,善时。]
xiè chéng hòu hàn shū yuē: fāng chǔ yòu sàng fù, shì mǔ zhōng rì, fù tǔ chéng fén, zhǒng qí shù qiān zhū.
谢承《后汉书》曰:方储幼丧父,事母终日,负土成坟,种奇树千株。
hóng fàn, wǔ xíng yuē: sān yuē mù.
洪范,五行曰:三曰木。
shēng zǐ yuē: shēn gēn gù dì.
声子曰:深根固蒂。
shū yuē: mù cóng shéng zé zhèng.
《书》曰:木从绳则正。
shī yuē: chū zì yōu gǔ, qiān yú qiáo mù, rěn rǎn róu mù, jūn zǐ shù zhī.
《诗》曰:出自幽谷,迁于乔木,荏苒柔木,君子树之。
jī mìng lù tài píng yù lǎn jiǔ bǎi wǔ shí èr zuò zhēng. yuē: chū hào shī lìng hé mín xīn, zuò yuè zhì lǐ dé tiān xīn, zé cǎo mù yǒu yì yú rén zhě zhǎng, yǐ yǎng mín, wáng zhě dé lǐ zhī zhì, zé gǔ zhōng shēng chì mù.
稽命录[《太平御览》九百五十二作徵。]曰:出号施令合民心,作乐制礼得天心,则草木有益於人者长,以养民,王者得礼之制,泽谷中生赤木。
yòu, zōng miào shēng mù.
又,宗庙生木。
yòu, fū zǐ fén fāng yī lǐ, dì zǐ gè yǐ sì fāng qí mù lái zhí zhī.
又,夫子坟方一里,弟子各以四方奇木来植之。
yòu, wàn mù xì wèi miǎo.
又,万木细为杪。
chuán yuē: cí mǔ zhī shù qí zi zhé mù, niǎo néng zé mù.
传曰:慈母之恕其子折木,鸟能择木。
yīn fú yuē: huǒ shēng yú mù, huò fā bì kè.
《阴符》曰:火生於木,祸发必剋。
guó yǔ: fá mù bù zì qí běn, bì yǒu hòu shēng, sāi shuǐ bù zì qí yuán, bì yǒu hòu liú, chú huò bù zì qí běn, bì yǒu hòu luàn.
《国语》:伐木不自其本,必有后生,塞水不自其源,必有后流,除祸不自其本,必有后乱。
rén zhī yǒu xiào yě, yóu shù zhī yǒu zhī yè, yóu bì yìn zhī, kuàng jūn zǐ hū.
人之有孝也,犹树之有枝叶,犹庇荫之,况君子乎。
wèi guǎn lù guò guàn qiū jiǎn mù, yuán é wǔ qiū shān xiǎn mù, jù féng xiào běn gǎi. lín mù suī mào, wú xíng kě jiǔ, bēi lěi wéi měi, wú fù kě shǒu, xuán wǔ cáng tóu, cāng lóng wú zú, bái hǔ xián shī, zhū què bēi kū, sì wēi yǐ bèi, fǎ dāng miè zú.
魏管辂过毌丘俭墓,[原讹武丘山险暮,据冯校本改。]林木虽茂,无形可久,碑诔惟美,无复可守,玄武藏头,苍龙无足,白虎衔尸,朱雀悲哭,四危以备,法当灭族。
zǐ lù yuē: èr qīn zhī shòu, cōng ruò chén guò xì, cǎo mù zhǎng, shuāng lù bù xī, shǐ xián zhě yù yǎng èr qīn, qí dào bù xíng.
子路曰:二亲之寿,怱若尘过隙,草木长,霜露不息,使贤者欲养二亲,其道不行。
lǎo zǐ yuē: cǎo mù zhī shēng yě róu cuì, qí sǐ yě kū gǎo.
《老子》曰:草木之生也柔脆,其死也枯槁。
yòu yuē: hé bào zhī mù, shēng yú háo mò.
又曰:合抱之木,生於毫末。
lǚ lìng tài píng yù lǎn jiǔ bǎi wǔ shí èr zuò lǚ shì chūn qiū. yuē: fū lún chán zhě, jīng zài hu míng qí huǒ, zhèn qí shù ér yǐ, huǒ bù míng, suī zhèn hé yì, míng bù dú zài hu huǒ, zài àn, dāng jīn zhī shì, àn zé shèn yǐ, rén zhǔ yǒu míng qí dé zhě, tiān xià zhī shì qí guī yě, ruò chán zhī zǒu míng huǒ yǐ.
吕令[《太平御览》九百五十二作吕氏春秋。]曰:夫蜦蝉者,精在乎明其火,振其树而已,火不明,虽振何益,明不独在乎火,在闇,当今之世,闇则甚矣,人主有明其德者,天下之士其归也,若蝉之走明火矣。
yòu yuē: mù fāng shèng, zhōng rì cǎi zhī ér fù shēng, qiū fēng xià shuāng, yī xī ér líng.
又曰:木方盛,终日采之而复生,秋风下霜,一夕而零。
yù niǎo zhě xiān shù mù.
欲鸟者先树木。
rén zhī yǒu mín, rú mù zhī yǒu gēn, gēn shēn zé běn gù.
人之有民,如木之有根,根深则本固。
wén xuǎn: shù mù zhě yōu qí dù, gēn wū zé yè wēi.
《文选》:树木者忧其蠹,根杇则叶危。
huái nán zǐ yuē: zhí mù xiān fá, gān quán xiān jié.
《淮南子》曰:直木先伐,甘泉先竭。
guàng hǎi yǒu yú, bào dà shù néng yǔ, jīng míng líng yáng, wǔ rì chēng xiān rén zhě, lǎo shù yě, běn tiáo tài píng yù lǎn jiǔ bǎi wǔ shí èr zuò bào piáo zi.
撗海有鱼,抱大树能语,精名灵阳,午日称仙人者,老树也,[本条太平御览九百五十二作抱朴子。]
shān hǎi jīng yuē: shǎo shì shān shàng yǒu mù, míng dì xiū, huáng huā hēi yè, fú zhī bù nù.
《山海经》曰:少室山上有木,名帝休,黄花黑叶,服之不怒。
xiān xù, wáng tài píng yù lǎn jiǔ bǎi wǔ shí èr wáng xià yǒu xū zì. shào nián rù xué, jiā zuì yuǎn, wǎng lái xiān, liú bèi guài zhī, cháng jiàn rú tí yī mù sān chǐ yú, zhì zé zhù wū jiān, liú bèi zhī qǔ zhě, hòu bú jiàn.
仙序,王[《太平御览》九百五十二王下有须字。]少年入学,家最远,往来先,流辈怪之,常见如提一木三尺馀,至则柱屋间,流辈知取者,后不见。
lǐ yuē: rù shān xíng mù, wú yǒu zhǎn fá.
《礼》曰:入山行木,无有斩伐。
lí sāo yuē: yī fū jiǔ shǒu, bá mù jiǔ qiān.
《离骚》曰:一夫九首,拔木九千。
niǎo niǎo xī qiū fēng, dòng tíng bō xī mù tuō, tài píng yù lǎn jiǔ bǎi wǔ shí sān zuò mù yè xià.
袅袅兮秋风,洞庭波兮木脱,[《太平御览》九百五十三作木叶下。]
zēng hé wéi xī mù shàng.
罾何为兮木上。
qiān fú róng yú mù mò.
搴芙蓉於木末。
lún yǔ: xiǔ mù bù kě diāo yě.
《论语》:朽木不可雕也。
shī wèi liú zhēn shī yuē: xī jūn cuò qí zhì, dōng tǔ yǒu sù mù, tiáo kē bù yíng xún, yī chǐ zài sān qǔ, yǐn shēng zhì yì lín, kòng zǒng zì pò sù, dé tuō fāng lán yuàn, liè zhí gāo shān zú.
【诗】魏刘桢诗曰:昔君错畦畤,东土有素木,条柯不盈寻,一尺再三曲,隐生寘翳林,控偬自迫速,得讬芳兰苑,列植高山足。
zhōu yǔ xìn yǒng shù shī yuē: jiāo kē zhà bǎi qīng, zhuó běn huò qiān xún, fēng zi liú wèi shì, tóng sūn dài zuò qín, cán hé yí táo zhǒng, kōng huā zhí zǎo lín, yōu jū duì méng mì, qī jìng zhuǎn shēn chén.
周庾信咏树诗曰:交柯乍百倾,擢本或千寻,枫子留为式,桐孙待作琴,残核移桃种,空花植枣林,幽居对蒙密,蹊迳转深沉。
chén lǐ shuǎng fù dé fāng shù shī yuē: fāng shù qiān zhū fā, yáo dàng sān yáng shí, qì ruǎn lái fēng yì, zhī fán dù niǎo chí, chūn zhì huā rú jǐn, xià jìn yè chéng wéi, yù jì biān chéng kè, lù yuǎn jù néng chí.
陈李爽赋得芳树诗曰:芳树千株发,摇荡三阳时,气软来风易,枝繁度鸟迟,春至花如锦,夏近叶成帷,欲寄边城客,路远讵能持。
chén hè xún fù dé tíng zhōng yǒu qí shù shī yuē: sān chūn jié wù shǐ fāng fēi, yóu sī xì cǎo dòng chūn huī, xiāng fēng piāo wǔ huā jiān dù, hǎo niǎo hé míng zhī shàng fēi, lín chí jiān zhú piān zēng lǜ, yī jiē yìng xuě yuǎn rú yù, wēn shì tíng qián jìng bù yán, gǔ chuī lóu zhōng néng zuò qǔ, céng wén yuǎn bié jiù nán sī, pān zhé huì qǔ zèng jiā qī, cháng tiáo běn zì kān wèi dài, mì yè yóu lái hǎo zuò wéi, xīng xī hàn zhuǎn yuè lún míng, pái huái yè què lǚ xiāng jīng, yù shí yōu rén lán dù jìng, shān chuāng fāng guì fù cóng shēng.
陈贺循赋得庭中有奇树诗曰:三春节物始芳菲,游丝细草动春晖,香风飘舞花间度,好鸟和鸣枝上飞,临池间竹偏增绿,依阶映雪远如玉,温室庭前竟不言,鼓吹楼中能作曲,曾闻远别旧难思,攀折会取赠佳期,长条本自堪为带,密叶由来好作帷,星稀汉转月轮明,徘徊夜鹊屡相惊,欲识幽人兰杜迳,山窗芳桂复丛生。
liáng hé xùn yǒng zá huā shī yuē: jǐng shàng fā xīn huā, shuí yán bù jīng rǎn, yǐ rú báo zǐ fú, fù yǐ nóng hóng diǎn, zhuàng jǐn wú cái féng, yī xiá yǒu shū liǎn.
梁何逊咏杂花诗曰:井上发新花,谁言不经染,已如薄紫拂,复以浓红点,状锦无裁缝,依霞有舒敛。
liáng xiāo zi fàn luò huā shī yuē: lǜ yè shēng bàn zhǎng, fán yīng zǎo zì xiāng, yīn fēng luàn hú dié, wèi luò yǐn lí huáng, fēi lái rù dòu zhàng, chuī qù shàng yá chuáng, fēi shì yíng dōng zhì, nìng kě zhí qiū shuāng.
梁萧子范落花诗曰:绿叶生半长,繁英早自香,因风乱胡蝶,未落隐鸝黄,飞来入斗帐,吹去上牙床,非是迎冬质,宁可值秋霜。
liáng liú xiào wēi wàng gé qiáng huā shī yuē: gé qiáng huā bàn yǐn, yóu jiàn dòng huā zhī, dāng yóu měi rén zhāi, jù zhǐ chūn fēng chuī.
梁刘孝威望隔墙花诗曰:隔墙花半隐,犹见动花枝,当由美人摘,讵止春风吹。
zhōu yǔ xìn yǒng yuán huā shī yuē: zàn wǎng chūn yuán bàng, liáo guò kàn guǒ xíng, zhī fán lèi jīn gǔ, huā zá yìng hé yáng, zì hóng wú xiá rǎn, zhēn bái bù xū zhuāng, yàn sòng guī líng jǐng, fēng xián shàng mì fáng, fēi shì jīn lú qì, hé guān bǎi diàn xiāng, zǒng yī piān dìng hǎo, yīng chí fèng wèi wáng.
周庾信咏园花诗曰:蹔往春园傍,聊过看果行,枝繁类金谷,花杂映河阳,自红无暇染,真白不须妆,燕送归菱井,蜂衔上蜜房,非是金炉气,何关柏殿香,总衣偏定好,应持奉魏王。
zhōu míng dì hé wáng bāo yǒng zhāi huā shī yuē: yù wǎn chéng huā luò, huā luò wǎn zhōng fāng, jiǔ fú huā bù méi, huā hán jiǔ gēng xiāng.
周明帝和王褒咏摘花诗曰:玉碗承花落,花落碗中芳,酒浮花不没,花含酒更香。
chén zhāng zhèng jiàn fù dé àn huā lín shuǐ fā shī yuē: qí shù mǎn chūn zhōu, luò ruǐ yìng hóng fú, yǐng jiān lián huā shí, guāng hán zhuó jǐn liú, yàng sè suí táo shuǐ, piāo xiāng rù guì zhōu, bié yǒu xiān tán jú, hán fāng dú xiàng qiū.
陈张正见赋得岸花临水发诗曰:奇树满春洲,落蕊映红浮,影间莲花石,光涵濯锦流,漾色随桃水,飘香入桂舟,别有仙潭菊,含芳独向秋。
liáng liú xiào wēi yǒng jiǎn cǎi huā shī yuē: yè shū fēi jiàn dà, huā fā shì jiā kāi, wú lùn rén yà shì, fēng jiàn yě zhēng lái.
梁刘孝威咏翦采花诗曰:叶舒非渐大,花发是家开,无论人讶似,蜂见也争来。
liáng zhū chāo yǒng jiǎn cǎi huā shī yuē: qiǎn shēn yī shù sè, shū juàn tīng rén cái, jiǎ lìng chūn yǐ dù, zhōng zhù shǒu zhōng kāi.
梁朱超咏翦采花诗曰:浅深依树色,舒卷听人裁,假令春已度,终住手中开。
liáng bào quán yǒng jiǎn cǎi huā shī yuē: huā shēng jiǎn dāo lǐ, cóng lái yà bī zhēn, fēng dòng suī nán luò, fēng fēi yù xiàng rén, bù zhī jīn rì hòu, shuí néng nì zuò chūn.
梁鲍泉咏翦采花诗曰:花生翦刀里,从来讶逼真,风动虽难落,蜂飞欲向人,不知今日后,谁能逆作春。
liáng yù zhāng wáng xiāo zōng bēi luò yè shī yuē: bēi luò yè, lián piān xià chóng dié, chóng dié luò qiě fēi, cóng héng qù bù guī, zhǎng zhī jiāo yīn xī hé mì, huáng niǎo guān guān dòng xiāng shī, xī ruǐ zá níng lù, cháo huā fān luàn rì, luàn chūn rì, qǐ chūn fēng, chūn fēng chūn rì cǐ shí tóng, yī shuāng liǎng shuāng yóu kě dāng, wǔ chén liù dàn sà yǐ huáng, zhà zhú jīng fēng jǔ, gāo xià rèn piāo yáng, bēi luò yè, luò yè hé shí hái, sù xī gòng gēn běn, wú fù yī xiāng guān, gè suí huī tǔ qù, gāo zhī nán zhòng pān.
梁豫章王萧综悲落叶诗曰:悲落叶,联翩下重叠,重叠落且飞,从横去不归,长枝交荫昔何密,黄鸟关关动相失,夕蕊杂凝露,朝花翻乱日,乱春日,起春风,春风春日此时同,一霜两霜犹可当,五晨六旦飒已黄,乍逐惊风举,高下任飘飏,悲落叶,落叶何时还,夙昔共根本,无复一相关,各随灰土去,高枝难重攀。
fù jìn liú róu qī wáng shì chūn huā fù yuē: qiān pā càn qí zhāo xī xī, bǎi huì qiàn ér tóng róng, lán pǔ qiào yǐ hán fāng xī, zhī báo zhèn ér chén xīn, cuì yǐng jìng zhēn, zhòng tiáo pín yīng, huò yì sè tóng xíng, huò qí fāng shū zhì, zì rán shén xiāng, bù kě shèng jì, làn ruò luó sù zhī chuí guāng, zhuó ruò suí zhū zhī xiāo liè, shuǎng ruò fěi cuì zhī qún xiáng, liàn ruò shān hú zhī yìng yuè, shī rén yǒng yǐ tuō fěng, liáng yù měi ér guāng dé, gōng nǚ zhǔn yú miào guī, shì wáng hòu zhī shǒu zé.
【赋】晋刘柔妻王氏春花赋曰:千葩粲其昭晰兮,百卉蒨而同荣,兰圃翘以含芳兮,芝薄振而沉馨,翠颖竞臻,众条频英,或异色同形,或齐芳殊制,自然神香,不可胜计,烂若罗宿之垂光,灼若隋珠之宵列,爽若翡翠之群翔,练若珊瑚之映月,诗人咏以讬讽,良喻美而光德,工女准於妙规,饰王后之首则。
zhōu yǔ xìn kū shù fù yuē: yīn zhòng wén fēng liú rú yǎ, hǎi nèi zhī míng, shì yì shí yí, wèi dōng yáng tài shǒu, cháng hū hū bù lè, gù tíng huái ér tàn yuē: cǐ shù pó suō, shēng yì jǐn yǐ, zhì bái lù zhēn sōng, qīng niú wén zǐ, gēn qí pán pò, shān yá biǎo lǐ, guì hé shì ér xiāo wáng, tóng hé wéi ér bàn sǐ, xī zhī sān hé xǐ zhí, jiǔ wǎn yí gēn, kāi huā jiàn shǐ zhī diàn, luò shí suī yáng zhī yuán, shēng hán xiè gǔ, qū bào yún mén, jiāng chú jí fèng, bǐ yì cháo yuān, lín fēng tíng ér lì hè, duì yuè xiá ér yín yuán, nǎi yǒu quán qū yōng zhǒng, pán ào fǎn fù, jié shù shān lián, wén héng shuǐ cù, jiàng shí jīng shì, gōng shū xuàn mù, diāo juān shǐ jiù, jī jué réng jiā, chóng chóng suì jǐn, piàn piàn zhēn huā, ruò fú sōng zǐ gǔ dù, píng zhòng jūn qiān, sēn shāo bǎi qǐng, chá niè qiān nián, qín zé dài fū shòu zhí, hàn zé jiāng jūn zuò yān, mò bù tái mái jūn yā, niǎo bō chóng chuān, dī chuí yú shuāng lù, hàn dùn yú fēng yān, dōng hǎi yǒu bái mù zhī miào, xī hé yǒu kū sāng zhī dù, běi lù yǐ yáng yè wèi guān, nán líng yǐ méi gēn zuò yě, xiǎo shān zé cóng guì liú rén, fú fēng zé cháng sōng yuán é dù, jù féng xiào běn gǎi. xì mǎ, qǐ dú chéng lín xì liǔ zhī shàng, sāi luò táo lín zhī xià, ruò nǎi shān hé zǔ jué, piāo líng lí bié, bá běn chuí lèi, shāng gēn liú xiě, huǒ rù kōng xīn, gāo liú duàn jié, mù mèi mù gāo shǎn, shān jīng yāo niè, héng dòng kǒu ér yī wò, dùn shān yāo ér bàn shé, dài yǐng chōng liú, cáng chuān bào xué, kuàng fù fēng yún bù gǎn, jī lǚ wú guī, jì shāng yáo luò, mí jiē biàn shuāi, huái nán yún, mù yè luò, cháng nián bēi, sī zhī wèi yǐ, nǎi wèi gē yuē: jiàn zhāng èr yuè huǒ, huáng hé qiān lǐ chá, ruò fēi jīn gǔ mǎn yuán shù, jí shì hé yáng yī xiàn huā, huán dà sī mǎ wén ér tàn yuē: xī nián yí liǔ, yī yī hàn nán, jīn kàn yáo luò, qī chuàng jiāng tán, shù yóu rú cǐ, rén hé yǐ kān.
周庾信枯树赋曰:殷仲文风流儒雅,海内知名,世异时移,为东阳太守,常忽忽不乐,顾庭槐而叹曰:此树婆娑,生意尽矣,至白鹿贞松,青牛文梓,根祇盘魄,山崖表里,桂何事而销亡,桐何为而半死,昔之三河徙植,九畹移根,开花建始之殿,落实睢阳之园,声含嶰谷,曲抱云门,将雏集凤,比翼巢鸳,临风亭而唳鹤,对月峡而吟猿,乃有拳曲拥肿,盘坳反覆,节树山连,文横水蹙,匠石惊视,公输眩目,雕镌始就,剞劂仍加,重重碎锦,片片真花,若夫松子古度,平仲君迁,森梢百顷,槎枿千年,秦则大夫受职,汉则将军坐焉,莫不苔埋菌压,鸟剥虫穿,低垂於霜露,撼顿於风烟,东海有白木之庙,西河有枯桑之杜,北陆以杨叶为关,南陵以梅根作冶,小山则丛桂留人,扶风则长松[原讹杜,据冯校本改。]系马,岂独城临细柳之上,塞落桃林之下,若乃山河阻绝,飘零离别,拔本垂泪,伤根流血,火入空心,膏流断节,木魅〈目皋〉睒,山精妖孽,横洞口而欹卧,顿山腰而半折,戴癭冲瘤,藏穿抱穴,况复风云不感,羁旅无归,既伤摇落,弥嗟变衰,淮南云,木叶落,长年悲,斯之谓矣,乃为歌曰:建章二月火,黄河千里槎,若非金谷满园树,即是河阳一县花,桓大司马闻而叹曰:昔年移柳,依依汉南,今看摇落,凄怆江潭,树犹如此,人何以堪。
jìn yǔ chǎn fú chá fù yuē: yǒu yōu yán zhī jù mù, miǎo jié gēn hū qiān rèn, tǐ hóng yōng yǐ xiù zhí, zhěn qiè qí ér tè jùn, guān cén lǐng yǐ gāo qī, dú yōng róng yú yán jùn, hùn quán pǔ yú bù cái, zhuō líng xiāo ér jué yùn, gù néng yū yú pán wěi, sēn xiāo tuí mǐ, yáng piāo biāo jié, huá liè shuǐ sǎ, yí měi jiǎ yú cuì bì, jué xuán gēn yú xiǔ rǎng, yè hóng bō yú hǎi méi, gǔ cháng fēng ér piāo dàng, dàn sà bō ér chéng fēi lǎo, xī jǔ làng ér fù bēn cháo, chuī yún wù ér chū dòng xué, guàn yán shí ér guò wò jiāo, jiāng hé bù é guǐ, wàn lǐ bù yī zhāo.
晋庾阐浮查赋曰:有幽岩之巨木,邈结根乎千仞,体洪佣以秀直,枕朅奇而特俊,冠岑岭以高栖,独雍容於嵒峻,混全朴於不才,倬凌霄而绝韵,故能纡馀盘骫,森萧颓靡,阳飘飚结,华裂水洒,遗美贾於翠璧,蹶悬根於朽壤,曳洪波於海湄,鼓长风而飘荡,旦馺波而乘飞潦,夕举浪而赴奔潮,吹云雾而出洞穴,灌炎石而过沃焦,江河不俄晷,万里不一朝。
zàn jìn guō pú gān shuǐ shèng mù zàn yuē: lǐ quán ruì mù, yǎng líng jìn xìng, zēng qì zhī hé, qū shén zhī míng, hé bì shēng zhī, rán hòu wèi shèng.
【赞】晋郭璞甘水圣木赞曰:醴泉睿木,养龄尽性,增气之和,祛神之冥,何必生知,然后为圣。
yòu bù sǐ shù zàn yuē: wàn wù zàn jiàn, rén shēng rú jì, bù sǐ zhī shù, shòu bì tiān dì, qǐng yào xī lǎo, yān dé rú yì.
又不死树赞曰:万物暂见,人生如寄,不死之树,寿蔽天地,请药西姥,焉得如羿。
qǐ liáng yuán dì wèi qiè hóng yè shū xiè dōng gōng lài hé xīn huā chāi qǐ yuē: wèi dé tóu hú, xiān yīng hán xiào, bù yīn luán fèng, zì néng gē wǔ, yè shū xī wǎng yáng tái, suī féng sì zhào, céng yóu lǐ pǔ, guàn shí jiǔ qú, wèi yǒu réng dài jué chāi, hái shèng cuì yǔ, shì yǐ nán jīn, zhuāng zī lì yù, xiū mí fū rén, běn fèn zhāng huá zhī lǐ, zhōng shān rú zǐ, dú hé chūn gōng zhī ēn, yǒu zhì dāng xióng, wú qī tóu gé.
【启】梁元帝为妾弘夜姝谢东宫赉合心花钗启曰:未得投壶,先应含笑,不因鸾凤,自能歌舞,夜姝昔往阳台,虽逢四照,曾游澧浦,惯识九衢,未有仍代爵钗,还胜翠羽,饰以南金,装兹丽玉,脩靡夫人,本分章华之里,中山孺子,独荷春宫之恩,有志当熊,无期投阁。
sōng
◇松
máo shī: cú lái shān míng. zhī sōng.
《毛诗》:徂来[山名。]之松。
yòu yuē: sōng tǒng tài píng yù lǎn jiǔ bǎi wǔ shí sān zuò jué. yǒu xì, lù qǐn kǒng shuò.
又曰:松桶[《太平御览》九百五十三作桷。]有舄,路寝孔硕。
yòu yuē: zhì bǐ jǐng shān, sōng bǎi wán wán, sōng bǎi yǒu tǐng, lǚ yíng yǒu xián, qǐn chéng kǒng ān.
又曰:陟彼景山,松柏丸丸,松柏有挺,旅楹有闲,寝成孔安。
lǐ jì yuē: qí zài rén yě, rú sōng bǎi zhī yǒu xīn yě, gù guàn sì shí bù gǎi kē yì yè.
《礼记》曰:其在人也,如松柏之有心也,故贯四时不改柯易叶。
zuǒ zhuàn yuē: jìn hóu shǐ zhāng gé fù lì zhì chǔ shī, qiú yù yú zhèng, zhèng rén bo, wǎn shè quǎn jí, zi tài shū jiè zhī yuē: dà guó zhī rén, bù kě yǔ yě, duì yuē: shì wú yǒu zhòng guǎ, qí shàng yī yě, tài shū yuē: bù rán, péi lǒu lǒu, xiǎo fù yě. wú sōng bǎi.
《左传》曰:晋侯使张骼附跞致楚师,求御於郑,郑人卜,宛射犬吉,子太叔戒之曰:大国之人,不可与也,对曰:世无有众寡,其上一也,太叔曰:不然,培塿[塿,小阜也。]无松柏。
yòu yuē: chǔ jiā áo jí wèi, wáng zǐ wéi wèi lìng yǐn, kāng wáng dì yě. zhèng xíng rén zǐ yǔ yuē: shì wèi bù yí, bì dài zhī chāng, sōng bǎi zhī xià, qí cǎo bù zhí, yán chǔ jūn ruò, lìng yǐn qiáng, wù bù liǎng shèng yě. lún yǔ yuē: suì hán rán hòu zhī sōng bǎi zhī hòu diāo yě.
又曰:楚夹敖即位,王子围为令尹,[康王弟也。]郑行人子羽曰:是谓不宜,必代之昌,松柏之下,其草不殖,[言楚君弱,令尹强,物不两盛也。]《论语》曰:岁寒然后知松柏之后凋也。
yòu yuē: xià hòu shì yǐ sōng.
又曰:夏后氏以松。
lǐ dòu wēi yí yuē: jūn chéng mù ér wáng, zé sōng wèi cháng shēng yě.
《礼斗威仪》曰:君乘木而王,则松为常生也。
mù tiān zǐ chuán yuē: tiān zǐ shēng cháng sōng zhī dèng, dèng bǎn yǒu cháng sōng yě.
《穆天子传》曰:天子升长松之墱,[墱坂有长松也。]
shī zǐ yuē: jīng yǒu cháng sōng wén zǐ.
《尸子》曰:荆有长松文梓。
lǚ shì chūn qiū yuē: gù bǎi rèn zhī sōng, běn shāng yú xià, ér mò gǎo yú shàng.
《吕氏春秋》曰:故百仞之松,本伤於下,而末槁於上。
liè xiān chuán yuē: chóu shēng chì, dāng tāng shí, wèi mù zhèng, cháng shí sōng zhī, zì zuò shí shì, zhōu wǔ wáng cí zhī.
《列仙传》曰:仇生赤,当汤时,为木正,常食松脂,自作石室,周武王祠之。
yòu yuē: wò quán hǎo shí sōng shí, néng fēi xíng dǎi zǒu mǎ, yǐ sōng zǐ yí yáo, yáo bù néng fú, sōng zhě, mán sōng yě.
又曰:偓佺好食松实,能飞行逮走马,以松子遗尧,尧不能服,松者,樠松也。
hàn shū yuē: jiǎ shān yán zhì luàn yuē: qín dōng qióng yàn qí, nán jí wú chǔ, jiāng hú zhī shàng, bīn hǎi zhī guān bì zhì, dào guǎng wǔ shí bù, sān zhàng ér shù, hòu zhù qí wài, yǐn yǐ jīn chuí, zuò bì rú yǒng dào, yǐn, zhù yě, yǐ tiě chuí zhù zhī. shù yǐ qīng sōng, wèi chí dào zhī lì, zhì yú cǐ yě.
《汉书》曰:贾山言治乱曰:秦东穷燕齐,南极吴楚,江湖之上,濒海之观毕至,道广五十步,三丈而树,厚筑其外,隐以金椎,[作壁如甬道,隐,筑也,以铁椎筑之。]树以青松,为驰道之丽,至於此也。
jiāo gàn yì lín yuē: wēn shān sōng bǎi, luán fèng yǐ bì.
焦赣《易林》曰:温山松柏,鸾凤以庇。
hàn guān yí yuē: qín shǐ huáng shàng fēng tài shān, féng jí fēng bào yǔ, lài dé sōng shù, yīn fù qí dào, fēng wèi dài fū sōng yě.
《汉官仪》曰:秦始皇上封太山,逢疾风暴雨,赖得松树,因复其道,封为大夫松也。
shèng xián zhǒng mù jì yuē: dōng píng sī wáng guī guó, sī jīng shī, hòu hōng, zàng dōng píng, qí zhǒng shàng sōng bǎi jiē xī mí.
圣贤冢墓记曰:东平思王归国,思京师,后薨,葬东平,其冢上松柏皆西靡。
zhāng bó wú lù yuē: dīng gù mèng sōng shù shēng qí fù shàng, rén wèi yuē: sōng zì shí bā gōng yě, hòu shí bā nián, qí wèi gōng hū.
张勃《吴录》曰:丁固梦松树生其腹上,人谓曰:松字十八公也,后十八年,其为公乎。
guǎng zhōu xiān xián chuán yuē: yī dùn zhì xiào, mǔ sāng, yī dú lì fén, lì nián nǎi chéng, jū sāng yú zhì, zhǒng sōng bǎi chéng háng.
《广州先贤传》曰:猗顿至孝,母丧,猗独立坟,历年乃成,居丧逾制,种松柏成行。
jìn shū yuē: shān tāo zāo mǔ sāng, guī xiāng lǐ, tāo suī nián lǎo, jū sāng guò lǐ, shǒu zhí sōng bǎi.
《晋书》曰:山涛遭母丧,归乡里,涛虽年老,居丧过礼,手植松柏。
sōng gāo shān jì yuē: sōng yuè yǒu dà shù sōng, huò bǎi suì qiān suì, qí jīng biàn wéi qīng niú, huò wèi fú guī, cǎi shí qí shí, dé cháng shēng.
嵩高山记曰:嵩岳有大树松,或百岁千岁,其精变为青牛,或为伏龟,采食其实,得长生。
bào piáo zǐ yuē: tiān líng yǎn gài zhī sōng, tài gǔ dào shēng zhī sōng, běn shū bǎi piān jí tài píng yù lǎn jiǔ bǎi wǔ shí sān zuò bǎi. wáng xī zhī yóu sì jùn jì yuē: yǒng níng xiàn jiè hǎi zhōng, yǒu sōng mén, xī àn jí yǔ shàng jiē shēng sōng, gù míng sōng mén.
《抱朴子》曰:天陵偃盖之松,太谷倒生之松,[本书柏篇及《太平御览》九百五十三作柏。]王羲之游四郡记曰:永宁县界海中,有松门,西岸及屿上皆生松,故名松门。
zhōu jǐng shì lú shān jì yuē: shí mén běi yán, jí sōng lín yě, nán lín shí mén jiàn, jiàn zhōng yǎng shì zhī, lí lí rú pián zhǔ wěi, hào zhǔ wěi sōng.
周景式庐山记曰:石门北岩,即松林也,南临石门涧,涧中仰视之,离离如骈麈尾,号麈尾松。
xuán zhōng jì yuē: sōng zhī lún rù dì zhōng, qiān suì wèi fú líng.
《玄中记》曰:松脂沦入地中,千岁为伏苓。
shén jìng jì yuē: xíng àn dàng zuò yíng. yáng jùn nán yǒu shí shì, shì hòu yǒu gū sōng qiān zhàng, cháng yǒu shuāng hè, chén bì jiē hé, xī zhé ǒu yǐng, chuán yuē: xī yǒu fū fù èr rén, jù yǐn cǐ shì, nián jì shù bǎi, huà chéng shuāng hè.
神境记曰:荥[按当作营。]阳郡南有石室,室后有孤松千丈,常有双鹤,晨必接翮,夕辄偶影,传曰:昔有夫妇二人,俱隐此室,年既数百,化成双鹤。
mèng shū yuē: sōng wéi rén jūn, mèng jiàn sōng zhě, jiàn rén jūn yě.
梦书曰:松为人君,梦见松者,见人君也。
máo shī yuē: nán yǒu qiáo sōng, xí yǒu yóu lóng.
《毛诗》曰:南有乔松,隰有游龙。
yòu, niǎo yǔ nǚ luó, shī yú sōng bǎi.
又,茑与女萝,施于松柏。
yòu, guì jí sōng zhōu.
又,桧楫松舟。
lí sāo yuē: shān zhōng rén xī fāng dù ruò, yǐn quán shí xī yīn sōng bǎi.
《离骚》曰:山中人兮芳杜若,饮泉石兮荫松柏。
yòu míng běn zuò gǔ shī. yuē: jiā shù shēng zhāo yáng, níng shuāng fēng qí tiáo, jiā shù, sōng bǎi yě. xiān shèng běn jì yuē: xǔ yóu yù guān dì yì, yuē: dì zuò huá táng, miàn shuāng quē, jūn zhī róng, gù yì dé yǐ, yú zuò huá táng, sēn rán yǒu sōng shēng yú hù, yún shēng yú yǒu, suī miàn shuāng quē, yì hū luán zhī róng kūn lún, yú ān zhī qí suǒ yǐ qǔ róng zāi, dì měi yóu, shī zhī.
又[明本作古诗。]曰:嘉树生朝阳,凝霜封其条,[嘉树,松柏也。]先圣本纪曰:许由欲观帝意,曰:帝坐华堂,面双阙,君之荣,顾亦得矣,余坐华堂,森然有松生於户,云生於牖,虽面双阙,异乎鸾之荣昆仑,余安知其所以取荣哉,帝美由,师之。
yù cè yún, qiān zǎi sōng bǎi shù, zhī yè shàng miǎo bù zhǎng, wàng rú yǎn gài, qí zhōng yǒu wù, rú qīng niú tì tuó qīng rén, fú jiē wàn suì.
玉策云,千载松柏树,枝叶上杪不长,望如偃盖,其中有物,如青牛剃佗青人,服皆万岁。
xiè hùn yǔ cóng zǐ líng yùn qí míng, shí rén wèi hùn fēng yùn wèi gāo rì wàng kuí, xiāo rú hán fēng zhèn sōng, kāng lè lǐn lǐn rú shuāng tái lóng rì.
谢混与从子灵运齐名,时人谓混风韵为高日望葵,萧如寒风振松,康乐凛凛如霜台笼日。
sūn xìng gōng qián zhǒng yī zhū sōng, zhī gāo shì yuǎn, lín jū yuē: sōng shù fēi bù chǔ chǔ kě lián, dàn kǒng wú dòng liáng yòng ěr, fēng liǔ suī hé bào, yì hé suǒ shī, běn tiáo tài píng yù lǎn jiǔ bǎi wǔ shí sān zuò shì shuō.
孙兴公前种一株松,枝高势远,邻居曰:松树非不楚楚可怜,但恐无栋梁用耳,枫柳虽合抱,亦何所施,[本条《太平御览》九百五十三作世说。]
zhāng zhàn hǎo yú zhāi qián zhǒng sōng bǎi, shí rén yuē: zhāng zhàn wū xià chén shī, běn tiáo tài píng yù lǎn jiǔ bǎi wǔ shí sān zuò qí shū. fú jiān píng yè, liáng jié, mǎ wú cǎo, xuē sōng mù ér shí zhī.
张湛好於斋前种松柏,时人曰:张湛屋下陈尸,[本条《太平御览》九百五十三作齐书。]符坚平邺,粮竭,马无草,削松木而食之。
wèi zhì: sūn quán zì jiāng jūn zhì hé féi xīn chéng, wèi shǐ mǎn chǒng fù zhī, mù zhuàng shì shù shí, rì zhé sōng wèi jù, cóng shàng fēng fàng huǒ shāo, zéi tuì.
《魏志》:孙权自将军至合肥新城,魏使满宠赴之,募壮士数十,日折松为炬,从上风放火烧,贼退。
guó yǔ yuē: sōng bǎi zhī dì, qí tǔ bù féi.
《国语》曰:松柏之地,其土不肥。
tài shān jì, dài zōng xiǎo tiān mén, yǒu qín shí wǔ dài fū sōng zài.
泰山记,岱宗小天门,有秦时五大夫松在。
shǐ jì: sōng bǎi wèi bǎi mù zhǎng yě, ér shǒu gōng què.
《史记》:松柏为百木长也,而守宫阙。
běn cǎo jīng yuē: sōng zhī yī míng sōng fáng, kě tài píng yù lǎn jiǔ bǎi wǔ shí sān zuò wēn. zhōng, jiǔ fú qīng shēn yán nián.
《本草经》曰:松脂一名松肪,渴[《太平御览》九百五十三作温。]中,久服轻身延年。
zhōu tài shì mèng zhōu zǐ huà wéi sōng, běn tiáo tài píng yù lǎn jiǔ bǎi wǔ shí bā zuò zhōu shū, shì zuò sì. zhuāng zǐ yuē: tiān hán jì zhì, shuāng xuě jì jiàng, wú shì zhī sōng bǎi zhī mào.
周太似梦周梓化为松,[本条《太平御览》九百五十八作周书,似作姒。]《庄子》曰:天寒既至,霜雪既降,吾是知松柏之茂。
hàn wǔ nèi zhuàn, yào yǒu sōng bǎi zhī gāo, fú zhī kě yán nián.
汉武内传,药有松柏之膏,服之可延年。
qīng àn qīng xià dāng tuō qīng zì. líng shàng sōng, tíng tíng nán shān bǎi, guāng hán dōng xià mào, gēn dì wú diāo luò.
青[按青下当脱青字。]陵上松,亭亭南山柏,光寒冬夏茂,根蒂无凋落。
shàng shū, dài quǎn sī xǐ qiān sōng guài shí.
尚书,岱畎丝枲铅松怪石。
shī wèi liú gōng gàn shī yuē: tíng tíng shān shàng sōng, sè sè gǔ zhòng fēng, fēng shēng yī hé shèng, sōng zhī yī hé jìn, fēng shuāng zhèng cǎn qī, zhōng suì héng duān zhèng, qǐ bù luó shuāng xuě, sōng bǎi yǒu běn xìng.
【诗】魏刘公幹诗曰:亭亭山上松,瑟瑟谷中风,风声一何盛,松枝一何劲,风霜正惨凄,终岁恒端正,岂不罗霜雪,松柏有本性。
jìn fù xuán shī yuē: fēi péng suí piāo qǐ, fāng cǎo cuī shān zé, shì yǒu qiān nián sōng, rén shēng jù néng bǎi.
晋傅玄诗曰:飞蓬随飘起,芳草摧山泽,世有千年松,人生讵能百。
jìn xǔ xún shī yuē: qīng sōng níng sù suǐ, qiū jú luò fāng yīng.
晋许询诗曰:青松凝素髓,秋菊落芳英。
jìn yuán hóng shī yuē: sēn sēn qiān zhàng sōng, lěi kē fēi yī jié, suī wú cuī jué lì, jiào wéi liáng dòng jié.
晋袁宏诗曰:森森千丈松,磊砢非一节,虽无榱桷丽,较为梁栋桀。
jìn zhāng huà shī yuē: sōng shēng lǒng bǎn shàng, bǎi chǐ xià wú zhī, dōng nán wàng hé wěi, xī běi yǐn kūn yá, wǎng fēng zhèn shān lài, péng niǎo yè jīng lí, bēi liáng guàn nián jié, cōng cuì héng ruò sī, ān dé cǎo mù xīn, bù yuàn hán shǔ yí.
晋张华诗曰:松生垅坂上,百尺下无枝,东南望河尾,西北隐昆崖,网风振山籁,朋鸟夜惊离,悲凉贯年节,葱翠恒若斯,安得草木心,不怨寒暑移。
jìn wáng níng zhī qī xiè shì nǐ jī zhōng sàn shī yuē: yáo wàng shān shàng sōng, lóng dōng bù néng diāo, yuán xiǎng yóu xià qì, zhān bǐ wàn rèn tiáo, téng yuè wèi néng shēng, dùn zú qí wáng qiáo, shí zāi bù wǒ yǔ, dà yùn suǒ piāo yáo.
晋王凝之妻谢氏拟嵇中散诗曰:遥望山上松,隆冬不能彫,原想游下憩,瞻彼万仞条,腾跃未能升,顿足俟王乔,时哉不我与,大运所飘飖。
liáng fàn yún yǒng hán sōng shī yuē: xiū tiáo fú céng hàn, mì yè zhàng tiān xún, líng fēng zhī jìn jié, fù shuāng jiàn zhí xīn.
梁范云咏寒松诗曰:脩条拂层汉,密叶帐天浔,凌风知劲节,负霜见直心。
fù qí wáng jiǎn hé jìng líng wáng gāo sōng fù yuē: shān yǒu qiáo sōng, jùn jí qīng cōng, jì chōu róng yú dài yuè, yì zhuó yǐng yú jīng fēng, ruò nǎi shuò qióng gàn jì, suì yì mù zhǐ, lóng bīng é é, fēi xuě qiān lǐ, jiē wàn yǒu zhī bì shuāi, dú zhēn huá zhī wú yǐ, jī hào sǎn ér zhēng guāng, yán wēi biāo ér xiǎng qǐ.
【赋】齐王俭和竟陵王高松赋曰:山有乔松,峻极青葱,既抽荣於岱岳,亦擢颖於荆峰,若乃朔穷干纪,岁亦暮止,隆冰峨峨,飞雪千里,嗟万有之必衰,独贞华之无已,积皓霰而争光,延微飚而响起。
qí xiè tiǎo gāo sōng fù yuē: ruò fú xiū gàn chuí yīn, qiáo kē fēi yǐng, wàng sù sù ér jì xián, jí wēi wēi ér fāng jìng, huái fēng yīn ér sòng shēng, dàng yuè lù ér liú yǐng, nǎi qiān mián yú guǎng xí, yì tiáo dì yú gū lǐng, qīng chūn yuán xiè, líng wù hán míng, jiāng gāo lǜ cǎo, ài rán yǐ píng, líng cuì shān ér rú jiǎn, shī xuán luó ér gòng qīng, zhì yú xīng huí qióng jì, shā yàn xiāng fēi, tóng yún yāng qí wú sè, yáng guāng chén ér miè huī, qǐ diāo zhēn yú hán mù, bù shòu lìng yú shuāng wēi.
齐谢朓高松赋曰:若夫脩幹垂荫,乔柯飞颖,望肃肃而既闲,即微微而方静,怀风音而送声,当月路而留影,乃阡眠於广隰,亦迢递於孤岭,青春爰谢,灵物含明,江皋绿草,暧然已平,凌翠山而如翦,施悬萝而共轻,至於星回穷纪,沙雁相飞,同云泱其无色,阳光沉而灭晖,岂雕贞於寒暮,不受令於霜威。
liáng shěn yuē gāo sōng fù yuē: yù bǐ gāo sōng, qī gēn de dì, tuō běi yuán yú shàng dǐ, yī píng tái ér yǎng cuì, ruò fú pán zhū sǒng gàn zhī yì, hán xīng lòu yuè zhī qí, jīng qiān shuāng ér dé gǒng, yǎng bǎi rèn ér fāng zhī, cháo tǔ qīng yān bó wù, yè sù mí niǎo jī cí, lù suī zī ér bù rùn, fēng wèi dòng ér xiān zhī, jì shāo yún yú qīng hàn, yì dào jǐng yú huá chí, qīng yīn méng mì, qiáo kē bù hù, yè duàn qín zōng, zhī tōng yuán lù, tīng sāo sāo yú jì xiǎo, wàng yǐn yǐn yú jiāng mù, ài píng hú ér yàng qīng lǜ, fú zēng qǐ ér lóng dān sù, yú shí fēng jí lǒng shǒu, hán fú sāi tiān, liú péng bù xī, míng yuè gū xuán, tán luán zhī zhú kě yǒng, zōu méi zhī kè cún yān, qīng dōu zhī niàn fāng yuǎn, gū shè zhī xiǎng yōu rán, zhuó róu qíng yú huì pǔ, yǒng bǎo sī yú zhū quán, qǐ tú wéi shàn zhī xiǎo lè, lí jiǎo zhī duǎn piān, ruò cǐ ér yǐ hū.
梁沈约高松赋曰:郁彼高松,栖根得地,讬北园於上邸,依平台而养翠,若夫蟠株耸幹之懿,含星漏月之奇,经千霜而得拱,仰百仞而方枝,朝吐轻烟薄雾,夜宿迷鸟羁雌,露虽滋而不润,风未动而先知,既梢云於清汉,亦倒景於华池,轻阴蒙密,乔柯布护,叶断禽踪,枝通猿路,听骚骚於既晓,望隐隐於将暮,暧平湖而漾青绿,拂增绮而笼丹素,於时风急垄首,寒浮塞天,流蓬不息,明月孤悬,檀栾之竹可咏,鄹枚之客存焉,清都之念方远,姑射之想悠然,擢柔情於蕙圃,涌宝思於珠泉,岂徒为善之小乐,离缴之短篇,若此而已乎。
zàn sòng xiè huì lián sōng zàn yuē: sōng wéi líng mù, nǐ xīn yún duān, jī jué yù chú, xíng jì qīng luán, zi yù wǒ zhī, qiú zhī suì hán.
【赞】宋谢惠连松赞曰:松惟灵木,拟心云端,迹绝玉除,刑寄青峦,子欲我知,求之岁寒。
dài kuí sōng zhú zàn yuē: yī yǔ sōng zhú, dú wèi shān gāo, sù sù xiū gān, sēn sēn cháng tiáo.
戴逵松竹赞曰:猗屿松竹,独蔚山皋,肃肃脩竿,森森长条。
bǎi
◇柏
shān hǎi jīng yuē: bái yú zhī shān, qí shàng duō bǎi, tǔ shān duō bǎi.
《山海经》曰:白於之山,其上多柏,土山多柏。
yòu yuē: sān zhū shù shēng chì shuǐ, qí wèi shù rú bǎi, yè jiē wèi zhū.
又曰:三株树生赤水,其为树如柏,叶皆为珠。
shàng shū yuē: jīng zhōu gòng chūn gàn guā bǎi.
《尚书》曰:荆州贡杶幹栝柏。
máo shī yuē: xīn fǔ zhī bǎi, xīn fǔ shān míng.
《毛诗》曰:新甫之柏,[新甫山名。]
hàn wǔ gù shì yuē: bǎi liáng tái gāo èr shí zhàng, xī yǐ bǎi, xiāng wén shù shí lǐ, liè shì chuán yuē: yán líng jì zǐ, jiě bǎo jiàn dài xú jūn mù bǎi shù.
《汉武故事》曰:柏梁台高二十丈,悉以柏,香闻数十里,《列士传》曰:延陵季子,解宝剑带徐君墓柏树。
liè xiān chuán yuē: chì sōng zǐ hǎo shí bǎi shí, chǐ luò gēng shēng.
《列仙传》曰:赤松子好食柏实,齿落更生。
sān fǔ huáng tú yuē: hàn wén dì bà líng, bù qǐ shān líng, chóu zhǒng bǎi.
《三辅黄图》曰:汉文帝霸陵,不起山陵,稠种柏。
dōng guān hàn jì yuē: lǐ xún, zāo fù mǔ sāng liù nián, gōng zì fù tǔ shù bǎi, cháng zhù zhǒng xià.
《东观汉记》曰:李恂,遭父母丧六年,躬自负土树柏,常住冢下。
xiè chéng hòu hàn shū: chén liú yú yán, wèi jùn dū yóu, guāng wǔ xún shòu, zhì wài huáng, wèn yán yuán líng bǎi shù zhū shù, yán xī xiǎo zhī, yóu shì jiàn zhī.
谢承后《汉书》:陈留虞延,为郡督邮,光武巡狩,至外黄,问延园陵柏树株数,延悉晓之,由是见知。
wáng yǐn jìn shū: wáng bāo tòng fù bù yǐ mìng zhōng, jué shì bù shì, lì wū mù cè, dàn xī cháng zhì mù qián cháo bài, zhé bēi hào duàn jué, mù qián yī bǎi shù, bāo cháng suǒ pān, tì qì suǒ zhe, shù sè yǔ fán shù bù tóng.
王隐《晋书》:王褒痛父不以命终,绝世不仕,立屋墓侧,旦夕常至墓前朝拜,辄悲号断绝,墓前一柏树,襃常所攀,涕泣所著,树色与凡树不同。
jìn gōng gé míng yuē: huá lín yuán bǎi èr zhū.
《晋宫阁名》曰:华林园柏二株。
tài shān jì yuē: shān nán yǒu tài shān miào, zhǒng bǎi shù qiān zhū, dà zhě shí wǔ liù wéi, zhǎng lǎo chuán yún, hàn wǔ suǒ zhǒng.
《泰山记》曰:山南有太山庙,种柏树千株,大者十五六围,长老传云,汉武所种。
cóng zhēng jì yuē: tài shān miào zhōng bǎi, jiē èr shí yú wéi, xiá liǎng jiē, chì méi cháng zhuó yī shù, jiàn xuè ér zhǐ, jīn fǔ chuāng yóu zài.
《从征记》曰:泰山庙中柏,皆二十馀围,侠两阶,赤眉尝斫一树,见血而止,今斧疮犹在。
chén liú qí jiù chuán yuē: lǐ chōng sàng fù, fù zhǒng cè yǒu yè dào zhuó chōng bǎi shù zhě, chōng shǒu rèn zhī.
《陈留耆旧传》曰:李充丧父,父冢侧有夜盗斫充柏树者,充手刃之。
shù zhēng jì yuē: bǎi gǔ, gǔ míng yě, hàn wǔ dì wēi xíng suǒ zhì, zhǎng jué bīn yú bǎi gǔ zhě yě, gǔ zhōng wú huí chē dì, jiā yǐ gāo yuán, bó lín yīn ǎi, qióng rì yōu àn, dài fú dǔ yáng jǐng.
《述征记》曰:柏谷,谷名也,汉武帝微行所至,长泬宾於柏谷者也,谷中无回车地,夹以高原,柏林荫蔼,穷日幽暗,殆弗睹阳景。
máo shī: bèi bǎi zhōu, wèi qǐng gōng zhī shī yě.
《毛诗》:邶柏舟,卫顷公之诗也。
yòu, yōng bǎi zhōu, gòng jiāng zì shì yě.
又,鄘柏舟,共姜自誓也。
wén xuǎn: qīng qīng líng shàng bǎi.
《文选》:青青陵上柏。
sōng bǎi zhuǎn xiāo sè, zhān bǐ líng shàng bǎi.
松柏转萧瑟,瞻彼陵上柏。
shè shí bǎi ér xiāng.
麝食柏而香。
hàn, tài píng yù lǎn jiǔ bǎi wǔ shí sì zuò hàn shū. zhū bó wèi yù shǐ dài fū, fǔ zhōng liè bǎi, yǒu yě wū shù qiān qī qí shàng.
汉,[《太平御览》九百五十四作汉书。]朱博为御史大夫,府中列柏,有野乌数千栖其上。
dòu wǔ shàng biǎo yuē: jīn zī dà hán, guò jié chéng páng, yǐ bǎi wèi shāng jué.
窦武上表曰:今兹大寒,过节城旁,以柏为伤绝。
hòu hàn fāng chǔ, zì shèng míng, zāo mǔ yōu, fù tǔ chéng fén, sōng bǎi shù shí zhū, luán wū qī qí shàng, bái tù yóu qí xià.
后汉方储,字圣明,遭母忧,负土成坟,松柏数十株,鸾乌栖其上,白兔游其下。
jìn shū yuē: yǔ jiǎn, zì shēng bāo, huò yǒu zhǎn qí fù mù bǎi zhě, mò zhī qí shuí, nǎi zhào lín rén, yú mù zì zé, kòu tóu tì qì, xiè zǔ mí, zì hòu rén mò zhī fàn.
《晋书》曰:庾蹇,字升襃,或有斩其父墓柏者,莫知其谁,乃召邻人,于墓自责,叩头涕泣,谢祖祢,自后人莫之犯。
guō pú yǐ wáng chéng xiàng wèi guà, yún yǒu zhèn è, gōng mìng jià xī bù shù lǐ, dé yī bǎi shù, jié rú gōng zhǎng, zhì cháng qǐn wò chù, guǒ zhèn bǎi fěn suì.
郭璞以王丞相为卦,云有震厄,公命驾西步数里,得一柏树,截如公长,置常寝卧处,果震柏粉碎。
sòng shū, lǔ jùn kǒng zǐ jiù miào, yǒu bǎi shù èr shí sì zhū, lì hàn jìn, qí dà lián bào, tǔ rén chóng jìng zhī, mò fàn yě.
宋书,鲁郡孔子旧庙,有柏树二十四株,历汉晋,其大连抱,土人崇敬之,莫犯也。
sūn qīng zi, bǎi jīng dōng ér bù diāo, méng shuāng bù biàn, kě wèi dé qí zhēn yě.
孙卿子,柏经冬而不凋,蒙霜不变,可谓得其真也。
bào piáo zǐ yuē: dà guó qián sōng piān yǐn zuò gǔ, cǐ é. dào shēng zhī bǎi, jiē wèi tiān qí qí zhǎng, dì děng qí jiǔ.
《抱朴子》曰:大国[前松篇引作谷,此讹。]倒生之柏,皆为天齐其长,地等其久。
sān fǔ jiù shì yuē: hàn zhū líng jiē shǔ tài cháng, yǒu rén dào zhě qì shì.
《三辅旧事》曰:汉诸陵皆属太常,有人盗者弃市。
wén xuǎn yuē: hán lù fú líng sháo, nǚ luó cí sōng bǎi.
《文选》曰:寒露拂陵苕,女萝辞松柏。
sōng bǎi lóng dōng cuì, rán hòu zhī suì hán.
松柏隆冬瘁,然后知岁寒。
guǎng yǎ, yī míng zhī bǎi.
广雅,一名汁柏。
guó yǔ: gāo shān jùn yuán, bù shēng cǎo mù, sōng bǎi zhī dì, qí tǔ bù féi.
《国语》:高山峻原,不生草木,松柏之地,其土不肥。
qí shū yuē: wáng jiǎn, zì zhòng bǎo, sī tú yuán càn tàn yuē: zǎi xiàng zhī mén yě, guā bǎi yù zhāng, suī xiǎo, yǐ yǒu dòng liáng zhī qì.
《齐书》曰:王俭,字仲宝,司徒袁粲叹曰:宰相之门也,栝柏豫章,虽小,已有栋梁之器。
liè xiān chuán: xū zǐ shí bǎi shí, chǐ luò gēng shēng.
《列仙传》:须子食柏实,齿落更生。
bǎi tái, yù shǐ tái yě.
柏台,御史台也。
lǐ: rú sōng bǎi zhī yǒu xīn.
《礼》:如松柏之有心。
gē gǔ gē yuē: píng líng dōng, sōng bǎi tóng, bù zhī hé rén jié yì gōng.
【歌】古歌曰:平陵东,松柏桐,不知何人劫义公。
gǔ yàn gē yuē: nán shān shí wéi wéi, sōng bǎi hé lí lí, shàng zhī fú qīng yún, zhōng xīn shí shù wéi, luò yáng fā zhōng liáng, sōng shù qiè zì bēi, fǔ jù jié shì sōng, sōng shù dōng xī cuī, chí zuò sì lún chē, zài zhì luò yáng gōng, guān zhě mò bù tàn, wèn shì hé shān cái, shuí néng kè lòu cǐ, gōng shū yǔ lǔ bān, bèi zhī yòng dān qī, xūn yòng sū hé xiāng, běn zì nán shān sōng, jīn wèi gōng diàn liáng.
古艳歌曰:南山石嵬嵬,松柏何离离,上枝拂青云,中心十数围,洛阳发中梁,松树窃自悲,斧锯截是松,松树东西摧,持作四轮车,载至洛阳宫,观者莫不叹,问是何山材,谁能刻镂此,公输与鲁班,被之用丹漆,薰用苏合香,本自南山松,今为宫殿梁。
yòu gē yuē: xíng xíng suí dào, jīng lì shān bēi, mǎ dàn bǎi yè, rén dàn bǎi zhī, bù kě cháng bǎo, liáo kě è jī.
又歌曰:行行随道,经历山陂,马啖柏叶,人啖柏脂,不可常饱,聊可遏饥。
fù jìn zuǒ jiǔ pín sōng bǎi fù yuē: hé qí shù zhī yīng wèi, tuō jùn yuè zhī cuó é, bèi xuán jiàn zhī wēi yí, dài lǜ shuǐ zhī sù bō, bù xiù yè zhī cōng qiàn, liè shū shí zhī lí lí, fù yōu ǎi ér yǒng xīn, fēn xī xí yǐ pī lí, chì sōng yóu qí xià ér dé dào, wén bīn cān qí shí ér cháng shēng, shī rén gē qí róng wèi, qí nán shān yǐ yǒng níng.
【赋】晋左九嫔松柏赋曰:何奇树之英蔚,讬峻岳之嵯峨,被玄涧之逶迤,带绿水之素波,布秀叶之葱蒨,列疏实之离离,馥幽蔼而永馨,纷翕习以披离,赤松游其下而得道,文宾餐其实而长生,诗人歌其荣蔚,齐南山以永宁。
huái
◇槐
chūn qiū shuō yuē: huái mù zhě, xū xīng zhī jīng.
春秋说曰:槐木者,虚星之精。
ěr yǎ yuē: shǒu gōng huái yè, zhòu niè xiāo kàng.
《尔雅》曰:守宫槐叶,昼聂宵炕。
zhōu guān, miàn sān huái, sān gōng wèi yān, huái zhī yán huái yě.
周官,面三槐,三公位焉,[槐之言怀也。]
chūn qiū yuán mìng bāo yuē: shù huái, tīng sòng qí xià.
《春秋元命包》曰:树槐,听讼其下。
zuǒ zhuàn yuē: zhào xuān zi zhòu jiàn, gōng huàn zhī, shǐ chú ní zéi zhī, chén wǎng, qǐn mén pì yǐ, shèng fú jiāng cháo, shàng zǎo, zuò ér jiǎ mèi, ní tuì ér tàn yuē: bù wàng gōng jìng, mín zhī zhǔ yě, zéi mín zhī zhǔ bù zhōng, qì jūn zhī mìng bù xìn, yǒu yī yú cǐ, bù rú sǐ yě, chù huái ér sǐ.
《左传》曰:赵宣子骤谏,公患之,使鉏麑贼之,晨往,寝门辟矣,盛服将朝,尚早,坐而假寐,麑退而叹曰:不忘恭敬,民之主也,贼民之主不忠,弃君之命不信,有一於此,不如死也,触槐而死。
tài gōng jīn kuì yuē: wǔ wáng wèn tài gōng yuē: tiān xià shén lái shén zhòng, kǒng yǒu shì zhě, hé yǐ dài zhī, tài gōng yuē: qǐng shù huái yú wáng mén nèi, yǒu yì zhě rù, wú yì zhě jù zhī.
太公《金匮》曰:武王问太公曰:天下神来甚众,恐有试者,何以待之,太公曰:请树槐於王门内,有益者入,无益者距之。
yàn zǐ chūn qīu yuē: qí jǐng gōng yǒu suǒ ài huái, shǐ rén shǒu zhī, lìng yuē: fàn huái zhě xíng, shāng huái zhě sǐ, yǒu zuì ér shāng huái zhě, qiě jiā xíng yān.
《晏子春秋》曰:齐景公有所爱槐,使人守之,令曰:犯槐者刑,伤槐者死,有醉而伤槐者,且加刑焉。
zhuāng zǐ yuē: huái zhī shēng yě, rù jì chūn wǔ rì ér tù mù, shí rì ér shǔ ěr.
《庄子》曰:槐之生也,入季春五日而兔目,十日而鼠耳。
sān fǔ huáng tú yuē: yuán shǐ sì nián, qǐ míng táng bì yōng, wèi bó shì shě sān shí qū, wèi huì shì, dàn liè huái shù shù bǎi xíng, zhū shēng shuò wàng huì cǐ shì, gè chí qí jùn suǒ chū wù jí jīng shū, xiāng yǔ mǎi mài, yōng yōng yī ràng, lùn yì shù xià, kǎn kǎn yín yín.
《三辅黄图》曰:元始四年,起明堂辟雍,为博士舍三十区,为会市,但列槐树数百行,诸生朔望会此市,各持其郡所出物及经书,相与买卖,雍雍揖让,论议树下,侃侃訚訚。
huái dà yè ér hēi, jiāng dōng yǒu shù, yǔ cǐ xiāng fǎn, míng hé hūn huái, běn tiáo tài píng yù lǎn jiǔ bǎi wǔ shí sì zuò guō pú ěr yǎ zhù, fǎn zuò fǎn.
槐大叶而黑,江东有树,与此相返,名合昏槐,[本条《太平御览》九百五十四作郭璞尔雅注,返作反。]
guǎn zǐ, lì wò tǔ, tài píng yù lǎn jiǔ bǎi wǔ shí sì zuò wǔ wò zhī tǔ. qí mù yí huái.
管子,立沃土,[《太平御览》九百五十四作五沃之土。]其木宜槐。
shěn yuē sòng shū, kǒng zǐ yè mèng sān huái zhī jiān, fēng pèi zhī qí, tài píng yù lǎn jiǔ bǎi wǔ shí sì zuò bāng. yǒu chì yān qì, qū chē duì chǔ xī běi guān zhī, jiàn chú ér dí lù, yù lǎn zuò lín. shāng qí zuǒ zú, xīn ér fù zhī.
沈约宋书,孔子夜梦三槐之间,丰沛之祁,[《太平御览》九百五十四作邦。]有赤烟气,驱车对楚西北观之,见刍儿敌鹿,[御览作麟。]伤其左足,薪而覆之。
qín fú jiān shí, guān lǒng rén gē yuē: cháng ān dà jiē, liǎng biān shù huái, xià zǒu zhū lún, shàng yǒu luán qī, běn tiáo tài píng yù lǎn jiǔ bǎi wǔ shí sì zuò jìn shū.
秦符坚时,关陇人歌曰:长安大街,两边树槐,下走朱轮,上有鸾栖,[本条《太平御览》九百五十四作晋书。]
huái nán zǐ yuē: lǎo huái shēng jiǔ, tài píng yù lǎn jiǔ bǎi wǔ shí sì zuò huǒ. xuè wèi lín.
《淮南子》曰:老槐生久,[《太平御览》九百五十四作火。]血为燐。
huái shì xué yě, yǐ tài píng yù lǎn jiǔ bǎi wǔ shí sì yǐ shàng yǒu shù zì. qīng huái.
槐市学也,以[《太平御览》九百五十四以上有树字。]青槐。
suì rén qiū qǔ huái tán zhī huǒ.
燧人秋取槐檀之火。
tiān suǒ fù, dì suǒ zài, liù hé suǒ bāo, yīn yáng suǒ xù, yǔ lù suǒ fú, cǐ jiē yú fù mǔ suǒ guān yù lǎn zuò quē. yú yī lì yù lǎn zuò hé. yě, fù tiān mǔ dì, gù huái yú yǔ jú yòu hé wǔ ér èr zì yù lǎn zuò ér, wǔ zì yí yǎn. wèi xiōng dì, yǒu miáo yǔ sān wēi tōng ér yī jiā.
天所覆,地所载,六合所包,阴阳所煦,雨露所扶,此皆於父母所关[御览作阙。]於一利[御览作和。]也,父天母地,故槐榆与橘柚合五儿[二字御览作而,五字疑衍。]为兄弟,有苗与三危通而一家。
lǎo huái shēng huǒ rén bù guài.
老槐生火人不怪。
suí gāo yǐng, zì zhāo xuán, yī míng mǐn, lǐng xīn dū dà jiān, měi zuò huái táng shù xià yǐ tīng shì, zhì bù yī háng liè, yǒu sī fá zhī, shàng tè lìng wù qù, yǐ shì hòu rén, běn tiáo tài píng yù lǎn jiǔ bǎi wǔ shí sì zuò suí shū, xià zǔ shì xióng tiáo tóng.
隋高颖,字昭玄,一名敏,领新都大监,每坐槐棠树下以听事,至不依行列,有司伐之,上特令勿去,以示后人,[本条《太平御览》九百五十四作隋书,下祖士雄条同。]
zǔ shì xióng lú cè, qí tíng qián yǒu huái shù, xiān róng mào, jí xióng jū sāng, yì kū sǐ, fú què hái mào, gāo zǔ jiā zhī, míng qí lǐ wèi lèi dé lǐ.
祖士雄庐侧,其庭前有槐树,先荣茂,及雄居丧,亦枯死,服阕还茂,高祖嘉之,名其里为累德里。
jìn dà sī mǎ fǔ, yǒu lǎo huái shù, yīn zhòng kān duì ér tàn yuē: cǐ shù pó suō, shēng yì jǐn yǐ, běn tiáo tài píng yù lǎn jiǔ bǎi wǔ shí sì zuò jìn shū.
晋大司马府,有老槐树,殷仲堪对而叹曰:此树婆娑,生意尽矣,[本条《太平御览》九百五十四作晋书。]
wèi chén wáng cáo zhí wèi dé lùn yuē: wǔ dì zhí zhèng rì, bái què jí yú tíng huái.
魏陈王曹植魏德论曰:武帝执政日,白雀集於庭槐。
wèi dū fù yuē: huái yǐ yīn tú.
魏都赋曰:槐以荫途。
jìn zhì yú lián lǐ sòng yuē: dōng gōng zhèng dé zhī nèi, chéng huá zhī wài, huái shù èr zhī, lián lǐ ér shēng, èr gàn yī xīn, yǐ fān běn gēn.
晋挚虞连理颂曰:东宫正德之内,承华之外,槐树二枝,连理而生,二幹一心,以蕃本根。
yǔ xìn kū huái fù, kāi huā jiàn shǐ zhī diàn, jiē shi suī yáng zhī yuán.
庾信枯槐赋,开花建始之殿,结实睢阳之园。
fù jìn fù xuǎn huái fù yuē: huá yè fú shū, cān lín xiāo shā, sōng luó jì shēng, mián lián biāo mò, yán mào qiān mǔ, wěng yù àn ǎi.
【赋】晋傅选槐赋曰:华叶扶疏,参林萧蔱,松萝寄生,绵连摽末,延袤千亩,蓊郁晻蔼。
wèi wén dì huái fù yuē: wén chāng diàn zhōng huái shù, shèng shǔ zhī shí, yú shù yóu qí xià, měi ér fù zhī, wáng càn zhí dēng xián mén xiǎo gé wài, yì yǒu huái shù, nǎi jiù shǐ fù yān, yǒu dà bāng zhī měi shù, wéi lìng zhì zhī kě jiā, tuō líng gēn yú fēng rǎng, bèi rì yuè zhī guāng huá, zhōu cháng láng ér kāi zhǐ, jiā tōng mén ér pián luó, chéng wén chāng zhī suì yǔ, wàng yíng fēng zhī qū ā, xiū gàn fēn qí cuǐ cuò, lǜ yè qī ér zhòng yīn, shàng yōu ǎi ér yún fù, xià jīng lì ér zhuó xīn, yī mù chūn zhī jì tì, jí shǒu xià zhī chū qī, hóng yàn yóu ér sòng jié, kǎi fēng xiáng ér yíng shí, tiān qīng hé ér wēn rùn, qì tián dàn yǐ ān zhì, wéi lóng shǔ ér shì tǐ, shuí wèi cǐ zhī bù yí.
魏文帝槐赋曰:文昌殿中槐树,盛暑之时,余数游其下,美而赋之,王粲直登贤门小阁外,亦有槐树,乃就使赋焉,有大邦之美树,惟令质之可佳,讬灵根于丰壤,被日月之光华,周长廊而开趾,夹通门而骈罗,承文昌之邃宇,望迎风之曲阿,脩幹纷其漼错,绿叶萋而重阴,上幽蔼而云覆,下茎立而擢心,伊暮春之既替,即首夏之初期,鸿雁游而送节,凯风翔而迎时,天清和而温润,气恬淡以安治,违隆暑而適体,谁谓此之不怡。
wèi chén wáng cáo zhí fù yuē: zhì féng chū xué jì èr shí bā zuò píng, shàng zhì zì yǎn. wén chāng zhī huá diàn, sēn liè zhì hū duān mén, guān zhū cuī yǐ zhèn tiáo, jù wén bì ér jié gēn, yáng chén yīn yǐ bó fù, shì míng hòu zhī chuí ēn, zài jì chūn yǐ chū mào, jiàn zhū xià ér nǎi fán, fù yáng jīng zhī yán jǐng, sàn liú yào yǐ zēng xiān.
魏陈王曹植赋曰:治冯[《初学记》二十八作凭,上治字衍。]文昌之华殿,森列峙乎端门,观朱榱以振条,据文陛而结根,杨沉阴以博覆,似明后之垂恩,在季春以初茂,践朱夏而乃繁,覆阳精之炎景,散流耀以增鲜。
wèi wáng càn huái shù fù yuē: wéi zhōng táng zhī qí shù, bǐng tiān rán zhī shū zī, chāo chóu mǔ ér dēng zhí, zuò jiē tíng zhī huá huī, xíng yī yī yǐ chàng tiáo, sè cǎi cǎi ér xiān míng, fēng mào yè zhī yōu ǎi, lǚ zhōng xià ér fū róng, jì lì běn yú diàn shěng, zhí gēn dǐ qí hóng shēn, niǎo qǔ qī ér tóu yì, rén wàng bì ér pī jīn.
魏王粲槐树赋曰:惟中唐之奇树,禀天然之淑姿,超畴亩而登殖,作阶庭之华晖,形祎祎以畅条,色采采而鲜明,丰茂叶之幽蔼,履中夏而敷荣,既立本於殿省,植根柢其弘深,鸟取栖而投翼,人望庇而披衿。
jìn zhì yú huái fù yuē: lǎn kūn yuán zhī chǎn zhí, mò zī huái zhī wèi guì, yuán biǎo tíng ér shù mén, yīng lùn dào ér zhèng wèi, ěr nǎi guān qí dàn zhuàng, chá qí yōu jū, fēng róng zhàn yǔ duì, wěng yù fú shū, shàng fú huá yǔ, xià lín xiū qú, còu yǐ yí jìng, dài yǐ tōng qú, gǔ kē mìng fēng, zhèn yè zhì liáng, kāi míng guò yú bā tà xī, zhòng yīn yú hū jiǔ fáng.
晋挚虞槐赋曰:览坤元之产殖,莫兹槐之为贵,爰表庭而树门,膺论道而正位,尔乃观其诞状,察其攸居,丰融湛{雨对},蓊郁扶疏,上拂华宇,下临脩渠,凑以夷迳,带以通衢,鼓柯命风,振叶致凉,开明过於八闼兮,重阴逾乎九房。
jìn yǔ shū dà huái fù yuē: yú qù xǔ dōu, jiāng guī luò jīng, shě yú sōng yuè zhī xià, ér zhí sī shù yān, suì zuò dà huái zhī fù yuē: yǒu shū shì zhī qí shù, shēng zhōng yuè zhī zhòng ā, chéng cāng hào zhī chún qì, xī hòu tǔ zhī róu jiā, ruò fú chì sōng wáng qiáo féng yí zhī lún, xiāo yáo mào yīn, zhuó yīng qí bīn, wàng qīng xiá ér zēng jǔ, chuí gāo chàng zhī qīng chén, ruò qí hán zhēn bào piáo, kuàng shì suǒ xī, jiàng xià hòu zhī bēi shì, zuò táng yú zhī máo cí, jié zhāo jiǎn yǐ jiāo shē, chéng sān wáng zhī yì zī, gù néng zhe yīng shēng yú lái shì, chāo qún lǚ ér chuí huī, yǎng zhān zhòng gàn, fǔ chá qí yīn, yì yè héng bèi, liú zhī xiāo sēn, xià fù líng zhǎo, shàng bì gāo cén, sūn gǔ pái huái, guǎ què bēi yín, qīng fēng shí zhì, cè chuàng shāng xīn, jiāng chěng guǐ yǐ qīng mài, ān jiǔ liú ér tì yín.
晋庾儵大槐赋曰:余去许都,将归洛京,舍于嵩岳之下,而植斯树焉,遂作大槐之赋曰:有殊世之奇树,生中岳之重阿,承苍昊之纯气,吸后土之柔嘉,若夫赤松王乔冯夷之伦,逍遥茂荫,濯缨其滨,望轻霞而增举,垂高畅之清尘,若其含真抱朴,旷世所希,降夏后之卑室,作唐虞之茅茨,洁昭俭以骄奢,成三王之懿资,故能著英声于来世,超群侣而垂晖,仰瞻重幹,俯察其阴,逸叶横被,流枝萧森,下覆灵沼,上蔽高岑,孙鹄徘徊,寡雀悲吟,清风时至,恻怆伤心,将骋轨以轻迈,安久留而涕淫。
sāng
◇桑
ěr yǎ yuē: nǚ sāng yí sāng, yí yīn tí, cháng tiáo zhě wèi nǚ sāng, yǎn sāng shān sāng.
《尔雅》曰:女桑桋桑,[桋音荑,长条者为女桑,檿桑山桑。]
shān hǎi jīng yuē: xuān shān shàng yǒu sāng, dà wǔ shí chǐ, qí zhī sì qú, zhī jiāo sì chū. yè dà chǐ, chì lǐ qīng huá, míng zhī yuē dì nǚ zhī sāng.
《山海经》曰:宣山上有桑,大五十尺,其枝四衢,[支交四出。]叶大尺,赤理青华,名之曰帝女之桑。
yòu yuē: yáng gǔ shàng yǒu fú sāng, shí rì suǒ yù.
又曰:阳谷上有扶桑,十日所浴。
máo shī yuē: cán yuè tiáo sāng, tiáo sāng, bèi luò zhī, cǎi qí yè.
《毛诗》曰:蚕月条桑,[条桑,被落枝,采其叶。]
yòu yuē: yī bǐ nǚ sāng, shǎo zhī cháng tiáo bù là, shù ér cǎi zhī.
又曰:猗彼女桑,[少枝长条不落,束而采之。]
yòu yuē: sù sù bǎo xíng, jí yú bāo sāng.
又曰:肃肃鸨行,集于包桑。
lǐ jì yí zhù yuē: hòu fēi zhāi jiè, jiāng fū rén shì fù chū cǎi sāng.
《礼记仪》注曰:后妃斋戒,将夫人世妇出采桑。
zuǒ zhuàn yuē: jìn gōng zǐ zhòng ěr chū bēn, jí qí, qí huán gōng qī zhī, jiāng xíng, jiù fàn děng móu yú sāng xià, cán qiè zài shàng wén zhī, yǐ gào jiāng shì, jiāng shì shā zhī, jiāng shì, zhòng ěr qī yě. wèi gōng zǐ yuē: zi yǒu sì fāng zhī zhì, qí wén zhī zhě, wú shā zhī yǐ.
《左传》曰:晋公子重耳出奔,及齐,齐桓公妻之,将行,舅犯等谋於桑下,蚕妾在上闻之,以告姜氏,姜氏杀之,[姜氏,重耳妻也。]谓公子曰:子有四方之志,其闻之者,吾杀之矣。
yòu yuē: zhào xuān zi tián yú shǒu shān, shě yú yì sāng, jiàn líng zhé è, yuē: bù shí sān rì yǐ, wèi zhī dān shí yǔ ròu, zhì zhū gāo yǐ yǔ zhī, jì ér yǔ wèi gōng jiè, jiè, tián tài píng yù lǎn jiǔ bǎi wǔ shí wǔ zuò jiǎ. shì yě. dào jǐ yǐ yù gōng tú ér miǎn zhī, wèn hé gù, yuē: yì sāng zhī è rén yě.
又曰:赵宣子田於首山,舍於翳桑,见灵辄饿,曰:不食三日矣,为之箪食与肉,寘诸櫜以与之,既而与为公介,[介,田(《太平御览》九百五十五作甲。)士也。]倒戟以御公徒而免之,问何故,曰:翳桑之饿人也。
chūn qiū kǒng yǎn tú yuē: kǒng zǐ mǔ zhēng zài, yóu dà zhǒng zhī bēi, shuì, mèng hēi dì shǐ qǐng yǔ yǐ jiāo, yǔ yuē: nǚ rǔ bì yú kōng sāng zhī zhōng, jué zé ruò gǎn, shēng qiū yú kōng sāng zhī zhōng, rǔ, shēng yě. mù tiān zǐ chuán yuē: jiǎ yín, tiān zǐ zuò jū fàn gōng, lí gōng bié míng. yǐ guān sāng zhě, nǎi yǐn yú sāng zhōng, sāng lín zhī zhōng, tiān zǐ mìng sāng yú chū sāng zhě, yòng jìn bào mín, yú, zhǔ sāng zhě yě, bù de lìng mín bào fàn sāng.
《春秋孔演图》曰:孔子母徵在,游大冢之陂,睡,梦黑帝使请与已交,语曰:女乳必於空桑之中,觉则若感,生丘於空桑之中,[乳,生也。]穆天子传曰:甲寅,天子作居范宫,[离宫别名。]以观桑者,乃饮于桑中,桑林之中,天子命桑虞出桑者,用禁暴民,[虞,主桑者也,不得令民暴犯桑。]
liè zǐ yuē: jìn wén gōng huì yù fá wèi, gōng zǐ chú yǎng ér xiào, gōng wèn hé xiào, yuē: chén zhī lín rén, yǒu sòng qí qī shì sī jiā zhě, dào jiàn sāng fù, yuè ér yǔ yán, rán gù shì qí qī, yì yǒu zhāo zhī zhě yǐ, chén qiè xiào cǐ, gōng wù qí yán, nǎi zhǐ, yǐn shī hái, wèi zhì ér yǒu fá qí běi bǐ zhě.
《列子》曰:晋文公会欲伐卫,公子鉏仰而笑,公问何笑,曰:臣之邻人,有送其妻適私家者,道见桑妇,悦而与言,然顾视其妻,亦有招之者矣,臣窃笑此,公悟其言,乃止,引师还,未至而有伐其北鄙者。
lí sāo tài píng yù lǎn jiǔ bǎi wǔ shí wǔ zuò chǔ cí. yuē: lù shì nǚ zhī fāng sāng, lù shì, kè shè yě. kǒng zǐ yù zhī yǐ zì dài, yǐ qí zhēn xìn zì dài.
《离骚》[《太平御览》九百五十五作楚辞。]曰:路室女之方桑,[路室,客舍也。]孔子遇之以自待,[以其贞信自待。]
lǚ shì chūn qiū yuē: yī yǐn zhī mǔ, jū yī shuǐ zhī shàng, yùn. mèng yǒu shén gào zhī yuē: jiù chū shuǐ ér dōng zǒu, wú gù. míng rì shì jiù chū shuǐ, gào qí lín, dōng zǒu, gù qí yì jǐn wèi shuǐ, shēn yīn huà wéi sāng, yǒu shēn shì cǎi sāng, dé yīng ér kōng sāng zhī zhōng, xiàn zhī yú jūn, jūn lìng rǔ zhī, mìng yuē yī yǐn.
《吕氏春秋》曰:伊尹之母,居伊水之上,孕。梦有神告之曰:臼出水而东走,无顾。明日视臼出水,告其邻,东走,顾其邑尽为水,身因化为桑,有侁氏采桑,得婴儿空桑之中,献之於君,君令乳之,命曰伊尹。
shǐ jì yuē: wú gōng zǐ guāng fá chǔ, bá jū cháo zhōng lí, chū chǔ biān yì bēi shì zhī chǔ nǚ, yǔ wú biān yì zhī nǚ zhēng sāng, èr nǚ jiā xiāng nù, xuān liǎng guó biān yì, biān yì zhǎng wén zhī nù, ér gōng miè wú zhī biān yì, wú wáng nù, gù suì fá chǔ liǎng dū.
《史记》曰:吴公子光伐楚,拔居巢锺离,初楚边邑卑氏之处女,与吴边邑之女争桑,二女家相怒,喧两国边邑,边邑长闻之怒,而攻灭吴之边邑,吴王怒,故遂伐楚两都。
yòu, huò zhí chuán yuē: qí lǔ qiān mǔ sāng, qí rén yǔ qiān hù hóu děng.
又,货殖传曰:齐鲁千亩桑,其人与千户侯等。
diǎn shù yuē: sāng mù zhě, jī xīng zhī jīng shén, mù chóng shí yè wéi wén zhāng, rén shí zhī, lǎo wēng wèi xiǎo tóng.
《典术》曰:桑木者,箕星之精神,木虫食叶为文章,人食之,老翁为小童。
liè nǚ zhuàn: qí sù liú nǚ zhě, chū mǐn wáng yóu dōng guō, bǎi xìng jǐn guān, sù liú nǚ cǎi sāng rú gù. wáng guài, zhào wèn zhī, duì yuē: qiè shòu fù mǔ jiào cǎi sāng, bù shòu jiào guān dài wáng, wáng yuē: cǐ qí nǚ yě, pīng yíng zhī.
《列女传》:齐宿瘤女者,初闵王游东郭,百姓尽观,宿瘤女采桑如故。王怪,召问之,对曰:妾受父母教采桑,不受教观大王,王曰:此奇女也,娉迎之。
yòu yuē: chén biàn nǚ zhě, chén guó cǎi sāng zhī nǚ yě, jìn dài fū jiě jūn fǔ shǐ yú sòng, dào guò chén, guò cǎi sāng zhī nǚ, zhǐ ér xì zhī yuē: nǚ wèi wǒ gē, wú jiāng shě nǚ, nǚ nǎi gē yuē: mù mén yǒu jí, fǔ yǐ zhuó zhī, fū yě bù liáng, guó rén zhī zhī.
又曰:陈辨女者,陈国采桑之女也,晋大夫解君甫使於宋,道过陈,过采桑之女,止而戏之曰:女为我歌,吾将舍女,女乃歌曰:墓门有棘,斧以斫之,夫也不良,国人知之。
dōng guān hàn jì yuē: cài jūn zhòng, rǔ nán rén, zhì xiào, wáng mǎng luàn, rén xiāng shí, jūn zhòng qǔ sāng shèn, chì hēi yì qì, zéi wèn suǒ yǐ, yún hēi yǔ mǔ, chì zì shí, zéi yì zhī, yí yán èr dòu.
《东观汉记》曰:蔡君仲,汝南人,至孝,王莽乱,人相食,君仲取桑椹,赤黑异器,贼问所以,云黑与母,赤自食,贼义之,遗盐二斗。
xiè chéng hòu hàn shū yuē: zhāng kān wèi yú yáng tài shǒu, quàn mín gēng zhòng, bǎi xìng gē yuē: sāng wú fù zhī, mài suì liǎng qí, zhāng jūn wéi zhèng, lè bù kě zhī.
谢承《后汉书》曰:张堪为渔阳太守,劝民耕种,百姓歌曰:桑无附枝,麦穗两歧,张君为政,乐不可支。
shǔ zhì yuē: xiān zhǔ shě dōng nán jiǎo lí shàng, yǒu sāng shù shēng, gāo wǔ zhàng yú, yáo wàng chōng chōng, rú xiǎo chē gài. wǎng lái zhě jiē guài cǐ shù fēi fán, huò wèi dāng chū guì rén. xiān zhǔ shǎo shí, yǔ zōng zhōng zhū ér, yú shù xià xì, yán wú bì dāng chéng cǐ yǔ bǎo chē gài.
《蜀志》曰:先主舍东南角篱上,有桑树生,高五丈馀,遥望憧憧,如小车盖。往来者皆怪此树非凡,或谓当出贵人。先主少时,与宗中诸儿,於树下戏,言吾必当乘此羽葆车盖。
yì bù qí jiù chuán yuē: hé zhī, mèng sāng shēng jǐng zhōng, zhào zhí zhàn yuē: sāng fēi jǐng zhōng zhī wù, sāng zì sì shí bā, jūn shòu kǒng bù guò cǐ, zhī nián sì shí bā ér zú.
《益部耆旧传》曰:何祗,梦桑生井中,赵直占曰:桑非井中之物,桑字四十八,君寿恐不过此,祗年四十八而卒。
sōu shén jì yuē: jiù shuō yǒu rén yuǎn zhēng, jiā yǒu yī nǚ, mǎ yī pǐ. nǚ sī fù, nǎi xì mǎ yuē: ěr néng wéi wǒ yíng dé fù, wú jiāng jià rǔ. mǎ nǎi dùn jiāng ér qù, yíng dé fù lái. hòu mǎ jiàn nǚ zhé nù, fù wèn zhī, nǚ jù yǐ gào. fù nǎi shā mǎ, pù pí yú tíng. nǚ zhī pí suǒ yuē: ěr mǎ yě, ér yù rén wéi fù, zì qǔ tú bō hé rú. yán wèi jìng, jué rán hū qǐ, juǎn nǚ ér xíng. fù shī nǚ hòu, yú dà sāng shù zhī jiān, dé nǚ jí pí, jǐn huà wéi cán. jī shù shàng, qí jiǎn hòu dà yì cháng. lín fù qǔ yǎng zhī, qí shōu yì bèi. jīn shì wèi cán wèi nǚ ér, gǔ zhī yí yǔ yě.
《搜神记》曰:旧说有人远征,家有一女,马一疋。女思父,乃戏马曰:尔能为我迎得父,吾将嫁汝。马乃顿缰而去,迎得父来。后马见女辄怒,父问之,女具以告。父乃杀马,曝皮於庭。女之皮所曰:尔马也,而欲人为妇,自取屠剥何如。言未竟,蹶然忽起,卷女而行。父失女后,於大桑树枝间,得女及皮,尽化为蚕。绩树上,其茧厚大异常。邻妇取养之,其收亦倍。今世谓蚕为女儿,古之遗语也。
yì yuē: xì yú bāo sāng.
《易》曰:系于苞桑。
shàng shū yǔ gòng yuē: jué gòng yǎn sī, máo shī yuē: sāng zhī luò yǐ, qí huáng ér yǔn.
《尚书·禹贡》曰:厥贡檿丝,《毛诗》曰:桑之落矣,其黄而陨。
yòu yuē: wú zhé wǒ sāng.
又曰:无折我桑。
lǐ jì: gǔ zhě tiān zǐ zhū hóu, bì yǒu gōng sāng cán shì, jìn chuān ér wèi zhī, chūn qiū yuán mìng bāo yuē: jiāng yuán yóu bì gōng, qí dì fú sāng, lǚ dà rén jī, shēng jì.
《礼记》:古者天子诸侯,必有公桑蚕室,近川而为之,《春秋元命苞》曰:姜嫄游閟宫,其地扶桑,履大人迹,生稷。
chén liú shēn tú pán, chǐ jùn wú yì shì, suì bì mén yǎng zhì, péng hù lái shì, yī dà sāng shù, yǐ wéi dòng liáng, běn tiáo tài píng yù lǎn jiǔ bǎi wǔ shí wǔ zuò xiè chéng hòu hàn shū.
陈留申屠蟠,耻郡无义士,遂闭门养志,蓬户莱室,依大桑树,以为栋梁,[本条《太平御览》九百五十五作谢承后汉书。]
yòu yuē: rǔ nán yǐn kūn, wèi rǔ yīn xiàn gōng cáo, lìng xīn dào guān, wèn yuē: yuán zhōng yǒu sāng, yǐ shí cán, hé rú, kūn yuē: fēi chū zhì suǒ wù.
又曰:汝南尹昆,为汝阴县功曹,令新到官,问曰:园中有桑,以食蚕,何如,昆曰:非初至所务。
cuī huǎng tài píng yù lǎn jiǔ bǎi wǔ shí wǔ zuò hóng. sān shí guó chūn qiū, hòu yān lù yuē: chū huǎng zhī qiān yú lóng chéng, zhí sōng wèi shè zhǔ, jí qín miè yàn, dà fēng chuī bá, hòu shù nián, dù shè chù, hū yǒu sāng èr gēn shēng yān, xiān shì liáo chuān wú sāng, jí guī tōng yú jìn, qiú zhǒng jiāng nán, píng zhōu zhī sāng, xī yù lǎn zuò xī. yóu huǎng lái.
崔晃[《太平御览》九百五十五作鸿。]三十国春秋,后燕录曰:初晃之迁于龙城,植松为社主,及秦灭燕,大风吹拔,后数年,度社处,忽有桑二根生焉,先是辽川无桑,及廆通于晋,求种江南,平州之桑,息[御览作悉。]由晃来。
jìn lìng yuē: chéng wèi yǐ guān shě yǒu sāng guǒ, jiē gěi zhī, qí wú sāng jí bù mǎn sān bǎi zhū, jiē shǐ lì zú suí jiān, yú guān shě zhǒng sāng, mǎn sān bǎi zhū.
《晋令》曰:丞尉以官舍有桑果,皆给之,其无桑及不满三百株,皆使吏卒随间,於官舍种桑,满三百株。
shān hǎi jīng yuē: dōng běi hǎi wài, chì shuǐ zài yuán qiū nán, yǒu sān sāng, wú zhī, jiē gāo bǎi rèn.
《山海经》曰:东北海外,赤水在圆丘南,有三桑,无枝,皆高百仞。
shén yì jīng yuē: dōng fāng yǒu shù yān, gāo bā shí zhàng, fū zhāng zì fǔ, yè zhǎng yī zhàng, guǎng liù chǐ, míng yuē fú sāng, yǒu shèn yān, zhǎng sān chǐ wǔ cùn.
《神异经》曰:东方有树焉,高八十丈,敷张自辅,叶长一丈,广六尺,名曰扶桑,有椹焉,长三尺五寸。
shù yì jì yuē: huán zhòng tài píng yù lǎn jiǔ bǎi wǔ shí wǔ zuò chōng. wèi jiāng zhōu cì shǐ, qiǎn rén zhōu xíng lú shān, jì dǔ líng yì, jì zhì chóng yǎn, yǒu yī hú, shēng sāng shù, yǒu bài biàn chì lín yú, shǐ zhě kě jí, yù wǎng yǐn shuǐ, chì lín zhāng qí xiàng zhī, shǐ zhě bù gǎn yǐn.
《述异记》曰:桓仲[《太平御览》九百五十五作冲。]为江州刺史,遣人周行庐山,冀睹灵异,既陟崇巘,有一湖,生桑树,有败艑赤鳞鱼,使者渴极,欲往饮水,赤鳞张鳍向之,使者不敢饮。
liè nǚ zhuàn, qiū hú zǐ nà qī wǔ rì ér fù cǎi sāng, cǐ yǒu tuō wén. zì tóu hé sǐ, shì jù jīn bù.
列女传,秋胡子纳妻五日而妇采桑,[此有脱文。]自投河死,[事具金部。]
shí zhōu jì yuē: fú sāng zài bì hǎi zhōng, shàng yǒu tiān dì gōng, dōng wáng suǒ zhì, yǒu shèn shù, zhǎng shù qiān zhàng, èr qiān wéi, tóng gēn gèng xiāng yī yǐ, gù yuē fú sāng, xiān rén shí gēn, tài píng yù lǎn jiǔ bǎi wǔ shí wǔ zuò shèn. tǐ zuò zǐ sè, qí shù suī dà, shèn rú zhōng xià sāng yě, jiǔ qiān suì yī shēng shí, wèi gān xiāng.
《十洲记》曰:扶桑在碧海中,上有天帝宫,东王所治,有椹树,长数千丈,二千围,同根更相依倚,故曰扶桑,仙人食根,[《太平御览》九百五十五作椹。]体作紫色,其树虽大,椹如中夏桑也,九千岁一生实,味甘香。
kuò dì tú yuē: huà mín shí sāng, èr shí qī nián, huà ér shēn lǐ, jiǔ nián shēng yì, shí nián ér sǐ.
括地图曰:化民食桑,二十七年,化而身里,九年生翼,十年而死。
mèng zǐ yuē: wǔ mǔ zhī zhái, shù zhī yǐ sāng.
《孟子》曰:五亩之宅,树之以桑。
lǐ yuē: míng jiū fú yǔ, dài shèng jiàng sāng.
《礼》曰:鸣鸠拂羽,戴胜降桑。
fàn shèng zhī shū yuē: wǔ zhǒng sāng, yīn qǔ shèn zhe shuǐ zhōng zhuó xǐ, qǔ zi yīn gān zhī, zhì féi tián shí mǔ huāng jiǔ bù gēng zhě, xiān hǎo gēng zhì zhī, shǔ shèn zi gè sān shēng, hé zhǒng zhī, shǔ sāng jù shēng, chú zhī, sāng lìng shū tiáo shì, shǔ shú huò zhī, fàng huǒ shāo zhī, dāng nì fēng qǐ huǒ, sāng zhì chūn shēng, yī mǔ shí sān bù cán.
《氾胜之书》曰:五种桑,因取椹著水中濯洗,取子阴乾之,治肥田十亩荒久不耕者,先好耕治之,黍椹子各三升,合种之,黍桑俱生,鉏之,桑令疏条適,黍熟获之,放火烧之,当逆风起火,桑至春生,一亩食三簿蚕。
běn cǎo jīng yuē: sāng gēn páng xíng chū tǔ shàng zhě, míng fú shé, zhì xīn tòng.
《本草经》曰:桑根旁行出土上者,名伏蛇,治心痛。
yī zhì xiāng tài wù, bó yǒu xiáng sāng gǔ, gòng shēng yú cháo, běn tiáo tài píng yù lǎn jiǔ bǎi wǔ shí wǔ yǐn zuò shū yuē.
伊陟相太戊,亳有祥桑穀,共生於朝,[本条《太平御览》九百五十五引作书曰。]
shī yuē: sāng zhī wèi luò, qí yè wò ruò, chūn rì zài yáng, yuán qiú róu sāng.
《诗》曰:桑之未落,其叶沃若,春日载阳,爰求柔桑。
jiāo jiāo huáng niǎo, zhǐ yú sāng.
交交黄鸟,止于桑。
xīng yán sù jià, shuì yú sāng tián.
星言夙驾,税于桑田。
zhēng zài sāng yě, lǐ yuē: jì chūn zhī yuè, mìng yě yú, wú fá sāng zhè.
烝在桑野,礼曰:季春之月,命野虞,无伐桑柘。
sāng hú péng shǐ.
桑弧蓬矢。
héng shān duō sāng.
衡山多桑。
shān hǎi jīng, dìng shān dì nǚ zhī sāng, tāng gǔ yǒu fú sāng, shí rì suǒ mù yù.
山海经,定山帝女之桑,汤谷有扶桑,十日所沐浴。
mù tiān zǐ chuán yuē: jū fàn gōng, yǐ guān sāng.
《穆天子传》曰:居范宫,以观桑。
jiǎ hòu fèi mǐn huái tài zǐ, shí sāng shēng yú xī xiāng, zhǎng shù rì kū, shí èr yuè, hòu shēng tài zǐ, běn tiáo tài píng yù lǎn jiǔ bǎi wǔ shí wǔ zuò jìn shū: hòu shēng zuò hòu fèi.
贾后废愍怀太子,时桑生於西厢,长数日枯,十二月,后生太子,[本条《太平御览》九百五十五作《晋书》:后生作后废。]
kū sāng zhī tiān fēng, tài píng yù lǎn jiǔ bǎi wǔ shí wǔ zuò gǔ shī.
枯桑知天风,[《太平御览》九百五十五作古诗。]
qí tài zǔ zhái zài wǔ jìn, zhái nán yǒu sāng shù, zhuó běn sān zhàng, héng chū sì zhī rú chē gài, shàng nián shù suì, yóu yú xià, cóng xiōng jìng zōng wèi yuē: cǐ shù wèi rǔ shēng yě, běn tiáo tài píng yù lǎn jiǔ bǎi wǔ shí wǔ zuò qí shū.
齐太祖宅在武进,宅南有桑树,擢本三丈,横出四枝如车盖,上年数岁,游於下,从兄敬宗谓曰:此树为汝生也,[本条《太平御览》九百五十五作齐书。]
shī hòu hàn sòng zǐ hóu dǒng jiāo ráo shī yuē: luò yáng chéng dōng lù, táo lǐ shēng lù páng, huā huā zì xiāng duì, yè yè zì xiāng dāng, chūn fēng dōng běi qǐ, huā yè zhèng dī áng, bù zhī shuí jiā zǐ, tí lóng xíng cǎi sāng, qiàn shǒu zhé qí zhī, huā luò hé piāo yáng, qǐng xiè bǐ shū zi, hé wéi jiàn sǔn shāng, gāo qiū bā jiǔ yuè, bái lù biàn wéi shuāng, zhōng nián huì piāo duò, ān dé jiǔ xīn xiāng, qiū shí zì líng luò, chūn yuè fù fēn fāng, hé rú shèng nián qù, huān rú yǒng xiāng wàng, wú yù jìng cǐ qū, cǐ qū chóu rén cháng, guī lái zhuó měi jiǔ, xié qín shàng gāo táng.
【诗】后汉宋子侯董娇饶诗曰:洛阳城东路,桃李生路旁,花花自相对,叶叶自相当,春风东北起,花叶正低昂,不知谁家子,提笼行采桑,纤手折其枝,花落何飘飏,请谢彼姝子,何为见损伤,高秋八九月,白露变为霜,终年会飘堕,安得久馨香,秋时自零落,春月复芬芳,何如盛年去,欢如永相忘,吾欲竟此曲,此曲愁人肠,归来酌美酒,挟琴上高堂。
wèi chén wáng cáo zhí yàn gē yuē: chū zì jì běi mén, yáo wàng hú chí sāng, zhī zhī zì xiāng zhí, yè yè zì xiāng dāng.
魏陈王曹植艳歌曰:出自蓟北门,遥望湖池桑,枝枝自相植,叶叶自相当。
liáng jiǎn wén dì cǎi sāng shī yuē: chūn sè yìng kōng lái, xiān fā yuàn biān méi, xì píng chóng dié zhǎng, xīn huā lì luàn kāi, lián kē wǎng qí shàng, jiē xiǎn zhì cóng tái, cóng tái kě lián qiè, dāng chuāng wàng fēi dié, jì fū xíng shān lǐng, yùn dǒu chéng chǐ biào, jì yǔ cǎi sāng bàn, yà jīn chūn rì duǎn, zhī gāo pān bù jí, yè xì lóng nán mǎn.
梁简文帝采桑诗曰:春色暎空来,先发院边梅,细萍重叠长,新花历乱开,连珂往淇上,接幰至丛台,丛台可怜妾,当窗望飞蝶,忌趺行衫领,熨斗成褫俵,寄语采桑伴,讶今春日短,枝高攀不及,叶细笼难满。
liáng wú yún cǎi sāng shī yuē: jiàn qiè sī bù kān, cǎi sāng wèi chéng nán, dài jiǎn lián zhī xiù, fā luàn fèng huáng cǎn, huā wǔ yī zhǎng báo, é fēi ài lǜ tán, wú yóu bào jūn xìn, liú tì xiàng chūn cán.
梁吴筠采桑诗曰:贱妾思不堪,采桑渭城南,带减连枝绣,发乱凤皇篸,花舞依长薄,蛾飞爱绿潭,无由报君信,流涕向春蚕。
yòu mò shàng sāng shī yuē: niǎo niǎo mò shàng sāng, yīn mò fù chuí táng, cháng tiáo yìng bái rì, xì yè yǐn lí huáng, cán jī qiè fù sī, shì lèi qiě tí kuāng.
又陌上桑诗曰:袅袅陌上桑,荫陌复垂塘,长条暎白日,细叶隐鸝黄,蚕饥妾复思,拭泪且提筐。
liáng liú miǎo wàn shān jiàn cǎi sāng rén shī yuē: chàng nǚ bù shèng chóu, jié shù xià qīng lóu, zhú bàn xī cán lù, xiāng xié nán mò tóu, yè jǐn shí yí shù, zhī gāo zhà yì gōu, sī shéng guà qiě tuō, jīn lóng xiě fù shōu, cán jī rì yǐ míng, jù wèi shǐ jūn liú.
梁刘邈万山见采桑人诗曰:倡女不胜愁,结束下青楼,逐伴西蚕路,相携南陌头,叶尽时移树,枝高乍易钩,丝绳挂且脱,金笼写复收,蚕饥日已暝,讵为使君留。
liáng wáng tái qīng yǒng mò shàng sāng shī yuē: lìng yuè kāi hé jǐng, chǔ chù dòng chūn xīn, guì kuāng xū yè mǎn, xī quán zhòng zhī yīn.
梁王台卿咏陌上桑诗曰:令月开和景,处处动春心,桂筐须叶满,息惓重枝阴。
chén xú bó yáng fù dé rì chū dōng nán yú shī yuē: zhū chéng bì rì qǐ zhū fēi, qīng lóu hán zhào běn huī huī, yuǎn yìng mò shàng chūn sāng yè, xié rù qín jiā xiāng qǐ yī, luó fū zhuāng fěn néng jiā lì, jìng qián xīn shū wō duò jì, yuán lóng niǎo niǎo guà qīng sī, tiě gōu rǎn rǎn shèng dān guì, cán jī rì wǎn zàn shēng chóu, hū féng shǐ jūn nán mò tóu, wǔ mǎ tíng kē qiǎn jiè wèn, shuāng liǎn hán jiāo tè hǎo xiū, qiè xù fǔ zhōng qīng xiǎo lì, jí jīn lái wǎng zhuān chéng lǐ, yù shí dōng fāng qiān qí guī, ǎi ǎi rì mù hóng chén qǐ.
陈徐伯阳赋得日出东南隅诗曰:朱城壁日启朱扉,青楼含照本晖晖,远暎陌上春桑叶,斜入秦家缃绮衣,罗敷妆粉能佳丽,镜前新梳倭堕髻,圆笼袅袅挂青丝,铁钩冉冉胜丹桂,蚕饥日晚蹔生愁,忽逢使君南陌头,五马停珂遣借问,双脸含娇特好羞,妾婿府中轻小吏,即今来往专城里,欲识东方千骑归,蔼蔼日暮红尘起。
fù wèi fán qīn sāng fù yuē: shàng shì huá gài, zǐ jí bǐ xíng, xià xiàng fèng quē, wàn jué yī yíng, cóng zhī hù chū, nǎi cuò nǎi bìng, yè yè lóng shǔ, liáng fēng zì shēng, wēi tiáo xiān rào, suí fēng fú chén, yáng tiáo míng qí nán zhī, hán chán zào qí běi yīn, qiū qì hū qí jiāng lái, xián gǎn jié ér bēi yín, wán bì yìn zhī hòu huì, qíng juàn juàn ér ài shēn.
【赋】魏繁钦桑赋曰:上似华盖,紫极比形,下象凤阙,万桷一楹,丛枝互出,乃错乃并,晔晔隆暑,凉风自生,微条纤绕,随风浮沉,阳蜩鸣其南枝,寒蝉噪其北阴,秋气忽其将来,咸感节而悲吟,玩庇荫之厚惠,情眷眷而爱深。
jìn lù jī sāng fù yuē: huáng tài zǐ biàn zuò, gài běn jiāng jūn zhí lú yě, chū shì zǔ wǔ huáng dì wèi zhōng lěi jiāng jūn, zhí sāng yī zhū, shì gèng èr dài, nián jiàn sān jì, fú shū fēng yǎn, yì yǒu guī yì yān, fū hé jiā shù zhī hóng lì, chāo tuō jū hū zǐ tíng, luó wàn gēn yǐ xià dòng, jiǎo qiān tiáo ér shàng zhēng, qǐ mín lí zhī néng zhí, nǎi shì wǔ zhī suǒ yíng, gù qí xíng guī zú lèi, tǐ yàn zhòng mù, huáng zhōng shuǎng lǐ, zī róng fán rù, lǜ yè xìng ér yíng chǐ, chóng tiáo màn ér céng xún, xī tài jí yǐ yán zhì, yìng chéng míng ér guǎng lín, huá fēi xiāo zhī liú xiǎng, xiǎng míng niǎo zhī yí yīn, wéi lì shǔ zhī yǒu jì, héng yī wù yǐ biǎo dé, qǐ shén míng zhī suǒ xiāng, jiāng wǒ huáng zhī xiān shí, kuà bǎi shì ér wù jiǎn, chāo cháng nián yǐ yǒng zhí.
晋陆机桑赋曰:皇太子便坐,盖本将军直庐也,初世祖武皇帝为中垒将军,植桑一株,世更二代,年渐三纪,扶疏丰衍,抑有瑰异焉,夫何佳树之洪丽,超讬居乎紫庭,罗万根以下洞,矫千条而上征,岂民黎之能植,乃世武之所营,故其形瑰族类,体艳众木,黄中爽理,滋荣烦缛,绿叶兴而盈尺,崇条蔓而曾寻,希太极以延峙,暎承明而广临,华飞鸮之流响,想鸣鸟之遗音,惟历数之有纪,恒依物以表德,岂神明之所相,将我皇之先识,跨百世而勿翦,超长年以永植。
jìn pān ní sāng shù fù yuē: cóng míng chǔ yǐ shěng shàn, qì biàn fáng yǐ yǎn xī, guān zī shù zhī tè wěi, gǎn xiān huáng zhī yōu zhí, wèi xiāo sēn yǐ sì shè, miǎo hóng yōng ér duān zhí, ěr nǎi pái huái zhōu lǎn, fǔ yǎng xiāo yáo, fǔ nì líng gēn, shàng tiào xiū tiáo, dòng fāng quán yú jiǔ rǎng, hán yì lù yú qīng xiāo, yǐ zēng chéng zhī fēi guān, fú qǐ chuāng zhī shū liáo, xià tiáo dì yǐ jí wàng, shàng fú shū ér cēn cī, fěi zhòng niǎo zhī yōu cuì, xiāng huáng luán zhī yǔ yí, lǐ yǒu wēi ér zhì xiǎn, dào yǒu yǐn ér yīng qī, qǐ huáng jìn zhī zhēn ruì, zhào xiān jiàn ér qǐ zī, qǐ xún bào yú xiān háo, chóng wàn kuì yú shǐ jī.
晋潘尼桑树赋曰:从明储以省膳,憩便房以偃息,观兹树之特玮,感先皇之攸植,蔚萧森以四射,邈洪佣而端直,尔乃徘徊周览,俯仰逍遥,俯睨灵根,上眺脩条,洞芳泉於九壤,含溢露於清霄,倚增城之飞观,拂绮窗之疏寮,下迢递以极望,上扶疏而参差,匪众鸟之攸萃,相皇鸾之羽仪,理有微而至显,道有隐而应期,岂皇晋之贞瑞,兆先见而启兹,起寻抱於纤毫,崇万匮於始基。
jìn fù xián sāng shù fù yuē: shì zǔ xī wèi zhōng lěi jiāng jūn, yú zhí lú zhǒng sāng yī zhū, qì jīn sān shí yú nián, qí mào shèng bù shuāi, huáng tài zǐ rù cháo, yǐ cǐ lú wèi biàn zuò, yī zī shù zhī jiǎo xìng, méng shēng shēng zhī wò huì, jiàng huáng gōng yǐ sī zhí, suì hóng mào yú shèng shì, jué mào yī hé, qí dà lián xún, xiū kē yuǎn yáng, hóng tiáo shāo sēn, bù diàn zhī zhī wò ruò, bō mì yè yǐ chuí yīn, yīn huá yǔ ér zuò liáng, qīng lóng shǔ zhī nán rèn, yǐ jué shù zhī jù wěi, dēng jiǔ rì yú zhāo yáng, qiě jī xiǎo yǐ gāo dà, shēng hé bào yú háo máng, yóu dì dào zhī jiāng shēng, yì lèi dé yǐ mí guāng, tāng gōng dǎo yú sī lín, yòng huò yǔ ér xìng shāng, wéi huáng jìn zhī jī mìng, yuán yú sī ér fā xiáng, cóng huáng chǔ yú sī guǎn, wù wú gǎi yú píng shēng, xīn cè qiè yǐ xìng sī, sī yǒu gǎn yú shèng míng, bù páng huáng yǐ zhōu lǎn, shù fǎng fú yú yí xíng.
晋傅咸桑树赋曰:世祖昔为中垒将军,於直庐种桑一株,迄今三十馀年,其茂盛不衰,皇太子入朝,以此庐为便坐,伊兹树之侥倖,蒙生生之渥惠,降皇躬以斯植,遂弘茂於圣世,厥茂伊何,其大连寻,脩柯远扬,洪条梢椮,布簟枝之沃若,播密叶以垂阴,荫华宇而作凉,清隆暑之难任,以厥树之巨伟,登九日於朝阳,且积小以高大,生合抱於毫芒,犹帝道之将升,亦累德以弥光,汤躬祷於斯林,用获雨而兴商,惟皇晋之基命,爰於斯而发祥,从皇储於斯馆,物无改於平生,心恻切以兴思,思有感於圣明,步旁遑以周览,庶仿佛於仪形。
zàn jìn guō pú dì nǚ sāng zàn yuē: yuán yǒu hóng sāng, shēng bīn lún tán, jué wéi wǔ zhàng, zhī xiāng jiāo cān, yuán kè shì cǎi, dì nǚ suǒ cán.
【赞】晋郭璞帝女桑赞曰:爰有洪桑,生滨沦潭,厥围五丈,枝相交参,园客是采,帝女所蚕。
yú
◇榆
ěr yǎ yuē: ou cao zhì, shī yún, shān yǒu shū, jīn zhī cì yú yě. wú gū, qí shí yí, gū yú yě, shēng shān zhōng, yè yuán hòu, bāo qǔ pí, hé zì zhī, wèi xīn xiāng, suǒ wèi wú yí shì yě.
《尔雅》曰:藲{艹至},[诗云,山有枢,今之刺榆也。]无姑,其实夷,[姑榆也,生山中,叶圆厚,剥取皮,合渍之,味辛香,所谓无夷是也。]
shuō wén yuē: yú, bái fén yě, yú yǒu cì jiá, wèi wú tí.
《说文》曰:榆,白枌也,榆有刺荚,为芜荑。
máo shī yuē: shān yǒu shū, xí yǒu yú.
《毛诗》曰:山有枢,隰有榆。
zhōu guān, sī xuǎn shì, sì shí biàn guó huǒ, chūn qǔ yú liǔ yuán é suǒ, jù féng xiào běn gǎi. zhī huǒ.
周官,司烜氏,四时变国火,[春取榆柳(原讹所,据冯校本改。)之火。]
lǐ jì: nèi zé yuē: jǐn huán fén yú tù gǎo xiǔ suǐ yǐ huá zhī.
《礼记》:内则曰:槿荁枌榆兔藁滫髓以滑之。
chūn qiū yuán mìng bāo yuē: sān yuè yú jiá luò.
《春秋元命苞》曰:三月榆荚落。
guǎn zǐ yuē: wǔ wò zhī tǔ, qí yú tiáo zhǎng.
《管子》曰:五沃之土,其榆条长。
shǐ jì tiān guān shū yuē: fán wàng yún qì, píng wàng zài sāng yú shàng, yú èr qiān lǐ.
《史记·天官书》曰:凡望云气,平望在桑榆上,馀二千里。
zhuāng zǐ yuē: què shàng gāo chéng zhī guǐ, ér cháo yú gāo yú zhī diān, chéng huài cháo zhé, líng fēng ér qǐ, gù jūn zǐ zhī jū shì yě, de shí zé yì xíng, shī shí zé què qǐ.
《庄子》曰:鹊上高城之垝,而巢於高榆之颠,城坏巢折,凌风而起,故君子之居世也,得时则义行,失时则鹊起。
hán shī wài zhuàn yuē: chǔ zhuāng wáng jiāng fá jìn, gǎn jiàn zhě sǐ, sūn shū áo jìn jiàn wáng yuē: chén yuán zhōng yǒu yú, yú shàng yǒu chán, chán fāng fèn yì bēi míng, yǐn qīng lù, bù zhī táng láng zhī zài hòu yě.
《韩诗外传》曰:楚庄王将伐晋,敢谏者死,孙叔敖进谏王曰:臣园中有榆,榆上有蝉,蝉方奋翼悲鸣,饮清露,不知螗螂之在后也。
hàn shū: jiāo sì zhì yún, gāo zǔ dǎo fēng fén yú shè, zài fēng dōng běi shí wǔ lǐ yě.
《汉书》:郊祀志云,高祖祷丰枌榆社,[在丰东北十五里也。]
yòu, tiān wén zhì yuē: chéng dì hé píng yuán nián, hàn, shāng mài, mín shí yú pí.
又,天文志曰:成帝河平元年,旱,伤麦,民食榆皮。
yòu, xún lì chuán yuē: gōng suì wèi bó hǎi tài shǒu, quàn mín wù nóng sāng, lìng zhǒng yú, yī kǒu yī shù.
又,循吏传曰:龚遂为渤海太守,劝民务农桑,令种榆,一口一树。
huán tán xīn lùn yuē: liú zi jùn xìn fāng shì xū yán, wèi shén xiān kě xué, yú jiàn qí tíng xià yǒu dà yú shù, jiǔ lǎo bō zhé, zhǐ wèi yuē: bǐ shù wú qíng, rán yóu xiǔ dù, rén suī yù ài yǎng, hé néng shǐ zhī bù shuāi.
桓谭《新论》曰:刘子骏信方士虚言,为神仙可学,余见其庭下有大榆树,久老剥折,指谓曰:彼树无情,然犹朽蠹,人虽欲爱养,何能使之不衰。
cuī shí sì mín yuè lìng yuē: yú jiá chéng zhě, shōu gān yǐ wéi zhǐ xù, sè biàn bái, jiāng luò, shōu wèi jiàng, suí jié zǎo wǎn, wù shī qí shì, wèi zhì yuē: zhèng hún wèi wèi jùn tài shǒu, kè bǎi xìng fá cái mù, nǎi kè zhǒng yú wèi lí.
崔寔《四民月令》曰:榆荚成者,收乾以为旨蓄,色变白,将落,收为酱,随节早晚,勿失其適,《魏志》曰:郑浑为魏郡太守,课百姓乏材木,乃课种榆为篱。
jī kāng yǎng shēng lùn yuē: dòu lìng rén zhòng, yú lìng rén mián, yú zhì suǒ zhī yě.
嵇康养生论曰:豆令人重,榆令人眠,愚智所知也。
bó wù zhì yuē: shí fén yú zé mián bù yù jué.
《博物志》曰:食枌榆则眠不欲觉。
jìn gōng què míng yuē: huá lín yuán yú shí jiǔ zhū.
晋宫阙名曰:华林园榆十九株。
zá wǔ xíng shū yuē: shě běi zhǒng yú jiǔ zhū, cán dà dé.
《杂五行书》曰:舍北种榆九株,蚕大得。
máo shī yì shū yuē: bó bó mǎ, zǐ yú, bó luò, yáo shì shì bó mǎ.
《毛诗义疏》曰:駮駮马,梓榆,駮荦,遥视似駮马。
zhào shū yuē: cóng yōu zhōu dà dào hū tuó hé, zào fú qiáo, zhí xíng yú wǔ shí lǐ, shǔ xíng gōng.
赵书曰:从幽州大道呼沱河,造浮桥,植行榆五十里,署行宫。
guǎng zhì yuē: yǒu gū yú, yǒu láng yú, láng yú wú jiá, cūn rén tài píng yù lǎn jiǔ bǎi wǔ shí liù zuò cái yòu. rèn chē yòng, zhì shàn, cán yù lǎn zuò qīng lí èr zì. zhě, chū bó hǎi dōng guāng, yǐ gōng guān.
《广志》曰:有姑榆,有郎榆,郎榆无荚,村人[《太平御览》九百五十六作材又。]任车用,至善,蚕[御览作青蠡二字。]者,出渤海东光,以供官。
shí hǔ yè zhōng jì yuē: xiāng guó yè lù, qiān lǐ zhī zhōng, jiā dào zhǒng yú, shèng shǔ zhī yuè, rén xíng qí xià.
石虎《邺中记》曰:襄国邺路,千里之中,夹道种榆,盛暑之月,人行其下。
yōu míng lù yuē: hǔ tài píng yù lǎn jiǔ bǎi liù shí zuò yú. wǎn jiā yǒu zào jiá shù, yǒu shén, gé lù yǒu dà yú shù, gǔ chuán yuē: shì cí xióng, wǎn bèi zhuó, cǐ shù kū sǐ.
《幽明录》曰:虎[《太平御览》九百六十作虞。]晚家有皂荚树,有神,隔路有大榆树,古传曰:是雌雄,晚被斫,此树枯死。
fàn zi jì rán yuē: wú tí chū dì chì xīn zhě shàn.
范子《计然》曰:芜荑出地赤心者善。
huái nán zǐ wàn bì shù yuē: bā yuè yú nòu, lìng rén bù jī.
《淮南子万毕术》曰:八月榆檽,令人不饥。
fàn shèng zhī shū yuē: zhǒng mù wú qī, yīn dì wéi shí, sān yuè yú jiá yǔ shí, gāo dì qiáng tǔ kě zhǒng mù.
《氾胜之书》曰:种木无期,因地为时,三月榆荚雨时,高地强土可种木。
fēng sú tōng yuē: sāng chē yú gǔ wén shēng zhī, jù yǒu é wén.
《风俗通》曰:桑车榆毂闻声之,[句有讹文。]
mèng shū yuē: yú wéi rén jūn, dé zhì rén yě, mèng cǎi yú yè, shòu cì ēn yě, mèng jū shù shàng, dé guì guān yě.
梦书曰:榆为人君,德至仁也,梦采榆叶,受赐恩也,梦居树上,得贵官也。
shī gǔ shī yuē: tiān shàng hé suǒ yǒu, lì lì zhǒng bái yú.
【诗】古诗曰:天上何所有,历历种白榆。
shū wèi yīng qú yǔ páng huì gōng shū yuē: pín jiàn suǒ shàng lì mín zhī shù, zhí jǐ nán zhī yú, zāi hàn zhōng zhī qī.
【书】魏应璩与庞惠恭书曰:频见所上利民之术,植济南之榆,栽汉中之漆。
tóng
◇桐
ěr yǎ yuē: róng, tóng mù, wú tóng yě.
《尔雅》曰:荣,桐木,[梧桐也。]
shàng shū yuē: yì yáng gū tóng.
《尚书》曰:峄阳孤桐。
lǐ yuē: jì chūn zhī yuè, tóng shǐ huá.
《礼》曰:季春之月,桐始华。
máo shī yuē: wú tóng shēng yǐ, yú bǐ zhāo yáng.
《毛诗》曰:梧桐生矣,于彼朝阳。
yòu yuē: yǐ tóng zǐ qī, yuán fá qín sè.
又曰:椅桐梓漆,爰伐琴瑟。
shī yì shū yuē: yǒu qīng tóng chì tóng bái tóng, bái tóng yí qín sè, jīn yún nán zāng kē rén, jī yǐ wéi bù.
《诗义疏》曰:有青桐赤桐白桐,白桐宜琴瑟,今云南牂牁人,绩以为布。
zhōu shū yuē: qīng míng zhī rì, tóng shǐ huá, bù shǐ huá, suì dà hán.
《周书》曰:清明之日,桐始华,不始华,岁大寒。
lǐ dòu wēi yí yuē: jūn chéng huǒ ér wáng, qí zhèng píng, wú tóng wèi cháng shēng.
《礼斗威仪》曰:君乘火而王,其政平,梧桐为常生。
zhuāng zǐ yuē: wài hū zi zhī shén, láo hū zi zhī jīng, yǐ shù ér yín, jù wú ér míng.
《庄子》曰:外乎子之神,劳乎子之精,倚树而吟,据梧而暝。
yòu yuē: yuān chú fā nán hǎi, ér fēi dào běi hǎi, fēi wú tóng bù zhǐ, fēi zhú shí bù shí.
又曰:鸳雏发南海,而飞到北海,非梧桐不止,非竹实不食。
lǚ shì chūn qiū yuē: chéng wáng yǔ táng shū yú yàn jū, yuán wú yè yǐ jiǎn guī, yǐ gào yuē: yǐ cǐ fēng rǔ, yú xǐ, yǐ gào zhōu gōng, zhōu gōng qǐng fēng yú, wáng yuē: yú yǔ yú xì, zhōu gōng yuē: chén wén zhī, tiān zǐ wú xì yán, yú shì suì fēng shū yú yú jìn.
《吕氏春秋》曰:成王与唐叔虞燕居,援梧叶以翦珪,以告曰:以此封汝,虞喜,以告周公,周公请封虞,王曰:余与虞戏,周公曰:臣闻之,天子无戏言,於是遂封叔虞於晋。
zōu shān jì yuē: zōu shān gǔ zhī yì yáng, lǔ mù gōng gǎi wéi zōu, jīn zōu shān yì yáng, yóu duō tóng shù.
邹山记曰:邹山古之峄阳,鲁穆公改为邹,今邹山峄阳,犹多桐树。
qí dì jì yuē: chéng běi shí wǔ lǐ, yǒu tóng tái, jí wú gōng.
齐地记曰:城北十五里,有桐台,即梧宫。
yì yuàn yuē: jìn wǔ dì shì, wú jùn lín píng àn chū yī shí, dǎ zhī wú shēng, yǐ wèn zhāng huà, huá yún, qǔ shǔ zhōng tóng cái, kè zuò yú xíng, kòu zhī zé míng yǐ, yú shì rú yán, yīn wén shù lǐ.
《异苑》曰:晋武帝世,吴郡临平岸出一石,打之无声,以问张华,华云,取蜀中桐材,刻作鱼形,扣之则鸣矣,於是如言,音闻数里。
yòu, jù zhāng wú píng, zhōu mén qián hū shēng yī zhū qīng tóng shù, shàng yǒu yáo gē zhī shēng, píng è ér zhuó shā, píng suí jūn běi lǔ, shǒu wěi sān zài, sǐ tóng chuā zì hái lì yú gù gēn shàng, wén shēng shù diān, kōng zhōng gē yuē: sǐ shù jīn gèng qīng, wú píng xún dāng guī, shì wén shā cǐ shù, yǐ fù yǒu guāng huī, píng xún guī, rú guǐ yáo.
又,句章吴平,州门前忽生一株青桐树,上有谣歌之声,平恶而斫杀,平随军北虏,首尾三载,死桐欻自还立於故根上,闻声树巅,空中歌曰:死树今更青,吴平寻当归,適闻杀此树,已复有光辉,平寻归,如鬼谣。
zǔ hòu guài tài píng yù lǎn jiǔ bǎi wǔ shí liù zuò zǔ tái zhī zhì guài. yuē: qiān bǎo zuò yù lǎn zuò zhì. tán jìn yù lǎn zuò qiū. wù, shàng běi lóu sù, mù gǔ èr zhōng, yǒu rén zhe huáng liàn dān yī, bái qià, yù lǎn zuò qià. dé yù lǎn zuò jiāng. rén chí jù huǒ shàng lóu, bǎo jù, cáng bì zhōng, xū yú, yǒu èr bì shàng zhàng, shǐ yíng yī nǚ zǐ shàng, yǔ bái qià rén rù zhàng sù, wèi míng, bái qià zhé xiān qù, bǎo yīn rù zhàng zhōng, wèn shì nǚ zǐ, xiàng qù zhě shuí, dá yuē: tóng láng, dào dōng miào shù shì, zhì mù yù lǎn mù xià yǒu gǔ zì. èr zhōng, tóng láng fù lái, bǎo nǎi zhuó qǔ zhī, fù zhe lóu zhù, míng rì shì zhī, xíng rú rén, zhǎng sān chǐ yú, kǎn sòng yì chéng xiàng, dù jiāng wèi bàn, fēng làng qǐ, tóng láng dé tóu rù shuǐ, fēng bō nǎi xī.
祖后怪[《太平御览》九百五十六作祖台之志怪。]曰:骞保坐[御览作至。]檀近[御览作丘。]坞,上北楼宿,暮鼓二中,有人著黄练单衣,白恰,[御览作帢。]得[御览作将。]人持炬火上楼,保惧,藏壁中,须臾,有二婢上帐,使迎一女子上,与白恰人入帐宿,未明,白恰辄先去,保因入帐中,问侍女子,向去者谁,答曰:桐郎,道东庙树是,至暮[御览暮下有鼓字。]二中,桐郎复来,保乃斫取之,缚著楼柱,明日视之,形如人,长三尺馀,槛送诣丞相,渡江未半,风浪起,桐郎得投入水,风波乃息。
qín jì yuē: chū cháng ān yáo yún, fèng huáng zhǐ ē páng, fú jiān suì yú ē páng chéng zhí tóng shù wàn zhū, yǐ zhì mù róng chōng rù ē páng ér jū, chōng xiǎo zì fèng huáng.
《秦记》曰:初长安谣云,凤皇止阿房,符坚遂於阿房城植桐数万株,以至慕容冲入阿房而居,冲小字凤皇。
guǎng zhì yuē: wú tóng yǒu bái zhě, yì tài píng yù lǎn jiǔ bǎi wǔ shí liù zuò piāo. guó yǒu bái mù, qí yè yǒu bái cuì, qǔ qí cuì yān qīng xū, jī zhī yǐ wéi bù yě.
《广志》曰:梧桐有白者,异[《太平御览》九百五十六作剽。]国有白木,其叶有白毳,取其毳淹清湑,绩织以为布也。
xùn shān chū xué jì èr shí bā, tài píng yù lǎn jiǔ bǎi wǔ shí liù zuò yóu míng shān jì. yuē: chuī tái yǒu gāo tóng, jiē bǎi wéi, yì yáng gū tóng, fāng cǐ wèi liè.
逊山[《初学记》二十八,《太平御览》九百五十六作游名山记。]曰:吹台有高桐,皆百围,峄阳孤桐,方此为劣。
wáng fú ān chéng jì yuē: fǔ jūn huì bǎo, rú jīn shù wú yú bāo liǎng biān, jù yǒu yǎn é. kē yè ān ǎi, yán shǔ wèi zhī qīng liáng, bǎi xìng liè zhái qí jiān.
王孚安成记曰:府君讳保,如今树梧于苞两边,[句有衍讹。]柯叶菴蔼,炎暑为之清凉,百姓列宅其间。
guǎn zǐ yuē: wǔ wò zhī tǔ, qí mù yí tóng.
《管子》曰:五沃之土,其木宜桐。
zhuāng zǐ yuē: kōng mén wèi tài píng yù lǎn jiǔ bǎi wǔ shí liù zuò lái. fēng, tóng rǔ zhì cháo, sī mǎ biāo zhù yuē: mén hù kōng, fēng yè ér shēng qí yè zì jī yuē tóu zhī yě, tóng zǐ shì rǔ, zhe niǎo zhī cháo, yù lǎn zuò mén hù kōng, fēng xǐ tóu zhī, tóng zǐ shì rǔ, zhe yè ér shēng, niǎo xǐ cháo zhī, cǐ yǒu é dào.
《庄子》曰:空门未[《太平御览》九百五十六作来。]风,桐乳致巢,[司马彪注曰:门户空,风叶而生其叶自箕曰投之也,桐子似乳,著鸟之巢,○御览作门户空,风喜投之,桐子似乳,著叶而生,鸟喜巢之,此有讹倒。]
huái nán zǐ yuē: zhì yǒu suǒ bù zú, gù tóng bù kě yǔ wèi gōng.
淮南子曰:智有所不足,故桐不可与为弓。
huái nán wàn bì shù yuē: tóng mù chéng yún, qǔ shí shí wèng mǎn zhōng sān sì rì qì shuǐ zhì tóng gài zhī, sān rì rú yún xíng, tài píng yù lǎn jiǔ bǎi wǔ shí liù zuò qǔ shí shí wǎ yīng, mǎn zhōng shuǐ, zhì tóng gài zhī, sān sì rì qì rú yún zuò, cǐ yǒu é dào.
淮南《万毕术》曰:桐木成云,[取十石瓮满中三四日气水置桐盖之,三日如云形,○《太平御览》九百五十六作取十石瓦罂,满中水,置桐盖之,三四日气如云作,此有讹倒。]
dǒng zhòng shū qǐng yǔ shū yuē: qiū yǐ tóng yú jiǔ méi.
董仲舒请雨书曰:秋以桐鱼九枚。
dùn jiǎ, wú tóng bù shēng zé jiǔ zhōu yì.
遁甲,梧桐不生则九州异。
wáng yì zǐ yuē: mù yǒu zhuàng tài píng yù lǎn jiǔ bǎi wǔ shí liù zuò fú. sāng wú tóng sōng bǎi, jiē shòu qì chún yǐ, yì yú qún lèi zhě.
《王逸子》曰:木有状[《太平御览》九百五十六作扶。]桑梧桐松柏,皆受气淳矣,异於群类者。
xīn lùn yuē: shén nóng huáng tài píng yù lǎn jiǔ bǎi wǔ shí liù zuò huáng. dì, xuē tóng wèi qín.
新论曰:神农皇[《太平御览》九百五十六作黄。]帝,削桐为琴。
cuī qí qī juān yún, yuán yǒu wú tóng, xuán zǐ tài píng yù lǎn jiǔ bǎi wǔ shí liù zuò shēng yú. xuán xī, chuán gēn xiǔ rǎng, tuō xiǎn shēng wēi.
崔琦七蠲云,爰有梧桐,玄子[《太平御览》九百五十六作生于。]玄谿,传根朽壤,讬险生危。
méi chéng qī fā yuē: lóng mén zhī tóng, bǎi chǐ wú zhī, qí zhōng yù jié wáng lún jūn, fú shū yǐ fēn lí, qí gēn bàn sǐ bàn shēng, dōng zé fēng piào sǎn xuě fēi.
枚乘七发曰:龙门之桐,百尺无枝,其中郁结〈王仑〉菌,扶疏以分离,其根半死半生,冬则风漂霰雪飞。
zhāng xié qī mìng yuē: hán shān tóng, chū zì dà míng, hán huáng zhōng yǐ tǔ gàn, jù cāng cén yǐ gū shēng.
张协七命曰:寒山桐,出自大冥,含黄锺以吐幹,据苍岑以孤生。
mèng zǐ yuē: jīn yǒu chǎng shī, shě qí wú jiǎ, yǎng qí jí tài píng yù lǎn jiǔ bǎi wǔ shí liù zuò èr. zǎo, zé wèi jiàn chǎng shī yǐ, qì dà qǔ xiǎo.
《孟子》曰:今有场师,舍其梧槚,养其楫[《太平御览》九百五十六作樲。]枣,则为贱场师矣,[弃大取小。]
sū zǐ yuē: fū rén shēng yī shì, ruò xiǎo lù zhī tuō tóng yè ěr, qí xìng jǐ hé.
苏子曰:夫人生一世,若晓露之讬桐叶耳,其兴几何。
gǔ jīn zhù: zhāo dì dān fèng sān nián, féng yì rén xiàn tóng zhī, zhǎng liù chǐ, jiǔ méi, sān yè yě.
《古今注》:昭帝丹凤三年,冯翊人献桐枝,长六尺,九枚,三叶也。
shī wèi míng dì shī yuē: shuāng tóng shēng kōng jǐng, zhī yè zì xiāng jiā, tōng quán jìn qí gēn, xuán yǔ rùn qí kē.
【诗】魏明帝诗曰:双桐生空井,枝叶自相加,通泉浸其根,玄雨润其柯。
jìn sī mǎ biāo yǔ shān jù yuán àn dàng zuò yuán. shī yuē: sháo sháo yǐ tóng shù, jì shēng yú nán yuè, shàng líng qīng yún ní, xià lín qiān rèn gǔ, chǔ shēn gū qiě wēi, yú hé tuō yú zú, xī yě zhí zhāo yáng, qīng zhī qí luán zhuó, jīn zhě jué shì yòng, kǒng zǒng jiàn pò shù, bān jiàng bù wǒ gù, yá kuàng bù wǒ lù, yān dé chéng qín sè, hé yóu yáng miào qū, biàn hé qián yōu yán, shuí néng zhèng qí pú, jì wàng shén lóng lái, yáng guāng yǐ jiàn zhú.
晋司马彪与山巨原[按当作源。]诗曰:苕苕椅桐树,寄生於南岳,上陵青云霓,下临千仞谷,处身孤且危,於何讬余足,昔也植朝阳,倾枝俟鸾鷟,今者绝世用,倥偬见迫束,班匠不我顾,牙旷不我录,焉得成琴瑟,何由扬妙曲,卞和潜幽岩,谁能证奇璞,冀望神龙来,扬光已见烛。
sòng fú xì zhī yǒng yǐ tóng shī yuē: tíng tíng yǐ tóng, yù zī tíng pǔ, cuì tiáo shū fēng, lǜ kē yīn yǔ.
宋伏系之咏椅桐诗曰:亭亭椅桐,郁兹庭圃,翠条疏风,绿柯荫宇。
sòng bào zhāo shān xíng jiàn gū tóng shī yuē: tóng shēng cóng gǔ lǐ, gēn gū dì hán yīn, wèi shuāng yè yǐ sù, bù fēng tiáo zì yín, bù yuán jiàn diāo zhuó, wèi jūn táng shàng qín.
宋鲍昭山行见孤桐诗曰:桐生丛谷里,根孤地寒阴,未霜叶已肃,不风条自吟,不原见彫斫,为君堂上琴。
qí xiè tiǎo yóu dōng táng yǒng tóng shī yuē: gū tóng běi chuāng wài, gāo zhī bǎi zhàng yú, zhī shēng jì ē nuó, yè luò gèng fú shū, wú huá fù wú shí, hé yǐ zèng lí jū, cái wèi guī yǔ zhāng, zú kě mìng cān xū.
齐谢朓游东堂咏桐诗曰:孤桐北窗外,高枝百丈馀,枝生既婀娜,叶落更扶疏,无华复无实,何以赠离居,裁为珪与璋,足可命参墟。
liáng jiǎn wén dì fù dé shuāng tóng shēng kōng jǐng shī yuē: jì yuè shuāng tóng jǐng, xīn zhī zá jiù zhū, wǎn yè cáng qiān fèng, cháo huā fú shǔ wū.
梁简文帝赋得双桐生空井诗曰:季月双桐井,新枝杂旧株,晚叶藏迁凤,朝花拂曙乌。
liáng wáng yún fèng chóu cóng xiōng lín chuān tóng shù shī yuē: yī xī shàn yǔ yí, dài jià lóng mén chuí, yōu yóu qīng lù diǎn, huī mù huì fēng chuī, yuè shàng yīn yáng gàn, yún fù sǐ shēng zhī, gōng zǐ cún gāo shàng, liáo yòng yǐng huá chí, qī luán jì bù zhòng, wǔ hè fù hé shī, fāng tóng sàn mù tóu cuàn, qīng xiǎng jìng shéi zhī.
梁王筠奉酬从兄临川桐树诗曰:伊昔擅羽仪,待价龙门垂,优游清露点,徽穆惠风吹,月上阴阳幹,云覆死生枝,公子存高尚,聊用影华池,栖鸾既不重,舞鹤复何施,方同散木{亠爨},清响竟谁知。
liáng shěn yuē yǒng wú tóng shī yuē: qiū hái jù yǐ luò, chūn xiǎo yóu wèi tí, wēi yè suī kě jiàn, yī jiǎn huò chéng guī.
梁沈约咏梧桐诗曰:秋还遽已落,春晓犹未荑,微叶虽可贱,一翦或成珪。
fù jìn fù xián wú tóng fù yuē: měi shī rén zhī yōu guì xī, lǎn wú tóng hū zhāo yáng, wèi běng々 yǐ qī qī xī, yù zhū liè ér chéng háng, jiā èr mén yǐ pián luó, zuò guǎn yǔ zhī biǎo zhāng.
【赋】晋傅咸梧桐赋曰:美诗人之攸贵兮,览梧桐乎朝阳,蔚菶々以萋萋兮,郁株列而成行,夹二门以骈罗,作馆宇之表章。
jìn xià hóu zhàn mǐn tóng fù yuē: yǒu nán guó zhī lòu qǐn, zhí jiā tóng hū qián tíng, chǎn hóng gēn yǐ dàn mào, fēng xiū gàn yǐ fán shēng, nà gǔ fēng yǐ shū yè, hán chūn yǔ yǐ zhuó jīng, zhuó jīng yāo yāo, bù yè ǎi ǎi, wèi tóng tóng yǐ zhòng mào, yīn méng jiē ér xiāng gài, bì yīn dàn zhī nán biǎo, fù yáng ā zhī běi wài, yú shì jí cháo zhī xiá, bù zhǐ qián wǔ, chūn yǐ yóu mù, xià yǐ qīng shǔ, xī shī rén zhī suǒ chēng, měi jué shēng zhī yōu qí, zhí fěi gǎng qí bù zī, fèng fēi tiáo qí bù yí.
晋夏侯湛愍桐赋曰:有南国之陋寝,植嘉桐乎前庭,阐洪根以诞茂,丰脩幹以繁生,纳谷风以疏叶,含春雨以濯茎,濯茎夭夭,布叶蔼蔼,蔚童童以重茂,荫蒙接而相盖,蔽阴澹之南表,覆阳阿之北外,於是诘朝之暇,步趾前庑,春以游目,夏以清暑,昔诗人之所称,美厥生之攸奇,植匪岗其不滋,凤非条其不仪。
sòng yuán shū tóng fù yuē: yuè zhòng mù zhī xūn xùn, shèng zá shù zhī zǎo rù, xìn shuǎng gàn yǐ ruò zhī, shí lǐ sù ér biǎo lǜ, ruò nǎi gēn tí tiáo mào, jī kuàng xīn chōng, zhēn guān yú céng shān zhī yáng, chōu jǐng yú shǎo zé zhī dōng, bèi jí xī yān xiá, huái pèi xī xīng hóng, yí dān qiū zhī ruì yǔ, qī qīng dōu zhī xiān gōng.
宋袁淑桐赋曰:越众木之薰徇,胜杂树之藻缛,信爽幹以弱枝,实里素而表绿,若乃根荑条茂,迹旷心冲,贞观於曾山之阳,抽景於少泽之东,被籍兮烟霞,怀珮兮星虹,仪丹丘之瑞羽,栖清都之仙宫。
qí wáng róng yīng jìng líng wáng jiào tóng shù fù yuē: wú tóng shēng yǐ, yú dǐ xiù zhī céng wēi, yí lóng mén ér chā gàn, zhù fèng yǔ yǐ chōu zhī, zōng chǔ gōng ér liú chēng, jí liū guǎn yǐ fān shēng, zhí bù shéng ér tè xiù, yuán fěi guī ér tiān chéng, tóng suì cǎo yǐ wěi mù, gòng chén wù ér zī róng, qǐ wéi xīn yú zì wài, níng yǒu zhì yú gū zhēn.
齐王融应竟陵王教桐树赋曰:梧桐生矣,于邸岫之曾隈,仪龙门而插幹,伫凤羽以抽枝,踪楚宫而留称,籍溜馆以翻声,直不绳而特秀,圆匪规而天成,同岁草以委暮,共辰物而滋荣,岂违心於自外,宁有志於孤贞。
liáng shěn yuē tóng fù yuē: lóng mén zhī tóng, yuǎn wàng qīng cōng, zhuān yán shàn lǐng, huò gū huò cóng, zhī fēng mù xuě, yè yìng shū hóng, kàng lán lǎo yǐ qī lóng, fú diāo chuāng ér tuán lù, xuān mì yè yú fèng chén, sù gāo zhī yú luán mù, hé yǐng yáng yá, biāo fēng dōng lù, fǔ jié xuán yīn, yǎng chéng cuì wū, zhà fǎng fú yú xíng yǔ, shí pái huái yú dān gǔ, rào qí cǎi yú bì lín, qǐ cán guāng yú ruò mù.
梁沈约桐赋曰:龙门之桐,远望青葱,专岩擅岭,或孤或丛,枝封暮雪,叶暎书红,抗兰橑以栖龙,拂雕窗而团露,喧密叶於凤晨,宿高枝於鸾暮,合影阳崖,摽峰东陆,俯结玄阴,仰成翠屋,乍仿佛於行雨,时徘徊於丹毂,绕齐采於碧林,岂惭光於若木。
yòu bā yǒng bēi luò tóng yuē: bēi luò tóng, bēi luò tóng zǎo shuāng lù, yàn zhì yè wèi chōu, hóng lái zhī yǐ sù, yōu gēn wèi pán jié, gū zhū fù wēi jué, chū bù zhào guāng jǐng, zhōng nián fù shuāng xuě, wù yán cǎo mù jiàn, tú zhào jūn mò guāng, mò guāng bù tú zhào, wèi jūn hán jiào táo, yáng kē lǜ shuǐ xián, yīn zhī kǔ hán tiáo, hòu dé fēi suǒ rèn, bù gǎn xū qí xīn, ruò féng yáng chūn zhì, tǔ lǜ zhào qīng xún.
又八咏悲落桐曰:悲落桐,悲落桐早霜露,燕至叶未抽,鸿来枝已素,幽根未蟠结,孤株复危绝,初不照光景,终年负霜雪,勿言草木贱,徒照君末光,末光不徒照,为君含噭咷,阳柯绿水弦,阴枝苦寒蜩,厚德非所任,不敢虚其心,若逢阳春至,吐绿照清浔。
zàn guō pú wú tóng zàn yuē: tóng shí jiā mù, fèng huáng suǒ qī, yuán fá qín sè, bā yīn kè xié, gē yǐ yǒng yán, yōng々 jiē jiē.
【赞】郭璞梧桐赞曰:桐寔嘉木,凤凰所栖,爰伐琴瑟,八音克谐,歌以永言,噰々喈喈。
sòng xiào wǔ gū tóng zàn yuē: zhēn wú yǐn dé, chǎn yǒu bì zhēn, zī cǐ gū gàn, xiàn zhī chǔ shān, shāo xīng yún jiè, yǎn yè yán chán, míng liè gòng bǎo, qì zàn yú xián.
宋孝武孤桐赞曰:珍无隐德,产有必甄,资此孤幹,献枝楚山,梢星云界,衍叶炎廛,名列贡宝,器赞虞弦。