strong zǎo xìng lì hú táo lín qín gān shǔ shā táng yē pí pá yàn yù suì jǔ zi zhǐ jǔ yòu mù guā dù lí yù yáng méi pú táo bīn láng lì zhī yì zhì shèn bā jiāo gān zhè guā strong
棗 杏 栗 胡桃 林檎 甘藷 沙棠 椰 枇杷 燕薁 檖 蒟子 枳 椇 柚 木瓜 杜梨 芋 楊梅 蒲萄 檳榔 荔支 益智 椹 芭蕉 甘蔗 瓜

zǎo
◇棗

ěr yǎ yuē: zǎo, hú zǎo, jīn jiāng dōng hū zǎo dà ér ruì shàng zhě wèi hú zǎo, yóu hù yě. biān yào zǎo, zi xì yào zhě.
《爾雅》曰：棗，壺棗，［今江東呼棗大而銳上者為壺棗，猶瓠也。］邊要棗，［子細要者。］

lǐ jì yuē: fù rén zhī zhì, jǔ zhēn pú xiū zǎo lì, máo shī yuē: bā yuè bō zǎo, shí yuè huò dào.
《禮記》曰：婦人之贄，椇榛脯脩棗栗，《毛詩》曰：八月剝棗，十月獲稻。

yàn zǐ yuē: jǐng gōng wèi yàn zǐ yuē: dōng hǎi zhī zhōng, yǒu shuǐ ér chì, qí zhōng yǒu zǎo, huá ér bù shí, hé yě, yàn zǐ yuē: xī zhě qín móu gōng chéng lóng lǐ tiān xià, yǐ huáng bù guǒ zhēng zǎo, zhì hǎi ér tóu qí bù, gù shuǐ chì, zhēng zǎo, gù huá ér bù shí, gōng yuē: wú yáng wèn zi ěr, duì yuē: yīng wén zhī, yáng wèn zhě, yì yáng duì.
《晏子》曰：景公謂《晏子》曰：東海之中，有水而赤，其中有棗，華而不實，何也，《晏子》曰：昔者秦繆公乘龍理天下，以黃布裹蒸棗，至海而投其布，故水赤，蒸棗，故華而不實，公曰：吾徉問子耳，對曰：嬰聞之，徉問者，亦徉對。

mèng zǐ yuē: céng xī shì yáng zǎo, ér zēng zǐ bù rěn shí zhī.
《孟子》曰：曾晳嗜羊棗，而曾子不忍食之。

hán zǐ yuē: qín è, yīng hóu wèi wáng yuē: wǔ yuàn zhī zǎo lì, qǐng fā yǔ zhī.
《韓子》曰：秦餓，應侯謂王曰：五苑之棗栗，請發與之。

shǐ jì yuē: lǐ shǎo jūn yǐ què lǎo fāng jiàn shàng, shǎo jūn yuē: chén cháng yóu hǎi shàng, jiàn ān qī shēng, shí jù zǎo, dà rú hù.
《史記》曰：李少君以卻老方見上，少君曰：臣嘗游海上，見安期生，食巨棗，大如瓠。

zhēn rén guān lìng yǐn xǐ nèi chuán yuē: yǐn xǐ gòng lǎo zi xī yóu, shěng tài zhēn wáng mǔ, gòng shí yù mén zhī zǎo, qí shí rú píng.
真人關令尹喜內傳曰：尹喜共老子西遊，省太真王母，共食玉門之棗，其實如瓶。

shén yì jīng yuē: běi fāng huāng zhōng, yǒu zǎo lín yān, qí gāo wǔ zhàng, fū zhāng zhī tiáo yī lǐ yú, zi zhǎng liù qī cùn, wéi guò qí zhǎng, shú chì rú zhū, gān zhī bù suō, qì wèi gān rùn, shū yú cháng zǎo, shí zhī kě yǐ ān qū, yì qì lì.
《神異經》曰：北方荒中，有棗林焉，其高五丈，敷張枝條一里餘，子長六七寸，圍過其長，熟赤如朱，乾之不縮，氣味甘潤，殊於常棗，食之可以安軀，益氣力。

dōng fāng shuò chuán yuē: wǔ dì shí, shàng lín xiàn zǎo, shàng yǐ zhī jī wèi yāng qián diàn kǎn, hū shuò yuē: chì lái chì lái, xiān shēng zhī cǐ qiè zhōng hé wù, shuò yuē: shàng lín xiàn zǎo sì shí jiǔ méi, shàng yuē: hé yǐ zhī zhī, shuò yuē: hū shuò zhě, shàng yě, yǐ zhī jī kǎn, liǎng mù lín yě, yuē shuò lái shuò lái zhě, zǎo yě, chì chì zhě sì shí jiǔ, shàng dà xiào, cì bó shí pǐ.
《東方朔傳》曰：武帝時，上林獻棗，上以枝擊未央前殿檻，呼朔曰：叱來叱來，先生知此篋中何物，朔曰：上林獻棗四十九枚，上曰：何以知之，朔曰：呼朔者，上也，以枝擊檻，兩木林也，曰朔來朔來者，棗也，叱叱者四十九，上大笑，賜帛十疋。

hàn shū yuē: wáng jí shǎo shí xué wèn, jū zhǎng ān, qí dōng jiā yǒu zǎo shù, chuí jí tíng zhōng, jí fù qǔ zǎo yǐ dàn jí, jí hòu zhī zhī, nǎi qù fù, dōng jiā wén ér yù fá qí shù, lín lǐ gòng zhǐ zhī, yīn gù qǐng jí, lìng hái fù, lǐ zhōng wèi zhī yǔ yuē: dōng jiā zǎo shù, wáng yáng fù qù, dōng jiā zǎo wán, qù fù fù hái.
《漢書》曰：王吉少時學問，居長安，其東家有棗樹，垂吉庭中，吉婦取棗以啖吉，吉後知之，乃去婦，東家聞而欲伐其樹，鄰里共止之，因固請吉，令還婦，里中為之語曰：東家棗樹，王陽婦去，東家棗完，去婦復還。

hàn wǔ nèi chuán yuē: qī yuè qī rì, xī wáng mǔ dāng xià, dì shè yù mén zhī zǎo.
《漢武內傳》曰：七月七日，西王母當下，帝設玉門之棗。

liú gēn bié chuán yuē: jīn nián chūn, dāng yǒu bìng, kě fú zǎo hé zhōng rén èr qī méi, néng cháng fú zhī, bǎi xié bù fù gàn yě.
劉根別傳曰：今年春，當有病，可服棗核中仁二七枚，能常服之，百邪不復干也。

fēng sú tōng yuē: bào jiāo gēng tián ér shí, chuān jǐng ér yǐn, yú shān zhōng shí zǎo, huò yuē: cǐ zǎo zi suǒ zhí yé, suì qiáng ōu tǔ ér sǐ yě.
《風俗通》曰：鮑焦耕田而食，穿井而飲，於山中食棗，或曰：此棗子所殖耶，遂強歐吐而死也。

wèi wén dì zhào qún chén yuē: nán fāng yǒu lóng yǎn lì zhī, níng bǐ xī guó pú táo shí mì hū, cù qiě bù rú zhōng guó fán zǎo wèi, mò yán ān yì yù zǎo yě.
魏文帝詔群臣曰：南方有龍眼荔枝，寧比西國蒲萄石蜜乎，酢且不如中國凡棗味，莫言安邑御棗也。

mǎ míng shēng bié chuán yuē: ān qī shēng xiān rén jiàn shén nǚ, shè chú shàn, ān qī yuē: xī yǔ nǚ láng yóu xī yú xī hǎi zhī jì, shí zǎo yì měi, cǐ jiān zǎo xiǎo, bù jí zhī, yì cǐ zǎo wèi jiǔ, yǐ èr qiān nián yǐ, shén nǚ yún, wú xī yǔ jūn gòng shí yī méi, nǎi bù jǐn, cǐ jiān xiǎo zǎo, nà kě xiāng bǐ yé.
馬明生別傳曰：安期生仙人見神女，設廚膳，安期曰：昔與女郎游息於西海之際，食棗異美，此間棗小，不及之，憶此棗味久，已二千年矣，神女雲，吾昔與君共食一枚，乃不盡，此間小棗，那可相比耶。

wáng yǐn jìn shū: fù yú wèi pó yáng nèi shǐ, quàn lì xué yè, kuān yù jiǎn sù, fēng huà dà xíng, bái wū jí jùn tíng zǎo shù shàng.
王隱《晉書》：傅虞為鄱陽內史，勸厲學業，寬裕簡素，風化大行，白烏集郡庭棗樹上。

jìn gōng gé míng yuē: huá lín yuán zǎo liù shí èr zhū, wáng mǔ zǎo shí sì zhū.
《晉宮閣名》曰：華林園棗六十二株，王母棗十四株。

yì yuàn yuē: tài yuán zhōng, nán jùn zhōu líng xiàn yǒu zǎo shù, yī nián hū shēng táo lǐ zǎo sān zhǒng huā zǐ.
《異苑》曰：太元中，南郡州陵縣有棗樹，一年忽生桃李棗三種花子。

shì shuō yuē: wèi wén dì jì dì rèn chéng yuán é chéng, jù féng xiào běn gǎi. wáng xiāo zhuàng, yīn zài biàn tài hòu suǒ, gòng wéi qí, bìng dàn zǎo, wén dì yǐ dú zhe zhū zǎo dì zhōng, zì xuǎn kě shí zhě, ér wáng bù wù, suì zá jìn zhī, jì zhòng dú, tài hòu suǒ shuǐ jiù zhī, dì yù chì huǐ qì, tài hòu tú xiǎn qū jǐng, wú yǐ jí zhī, xū yú suì zú.
《世說》曰：魏文帝忌弟任城［原訛成，據馮校本改。］王驍壯，因在卞太后所，共圍棋，並啖棗，文帝以毒著諸棗蒂中，自選可食者，而王不悟，遂雜進之，既中毒，太后索水救之，帝豫敕毀器，太后徒跣趨井，無以汲之，須臾遂卒。

yòu yuē: dà jiāng jūn wáng dūn, chū shàng wǔ dì wǔ yáng gōng zhǔ, rú cè, jiàn qī xiāng zhōng shèng zǎo, běn yǐ sāi bí, wáng wèi cè shàng xià guǒ, suì shí zhī, qún bì mò bù xiào zhī.
又曰：大將軍王敦，初尚武帝舞陽公主，如廁，見漆箱中盛棗，本以塞鼻，王謂廁上下果，遂食之，群婢莫不笑之。

zuǒ chuán: yù sūn yuē: nǚ zhì bù guò zhēn lì zǎo xiū yǐ gào qián.
《左傳》：御孫曰：女贄不過榛栗棗脩以告虔。

yè zhōng jì, shí jì lóng yuán zhōng yǒu yáng jiǎo zǎo, sān zi yī chǐ.
鄴中記，石季龍園中有羊角棗，三子一尺。

shǐ, chǔ zhuāng wáng ài yī mǎ, dàn zǎo pú.
《史》，楚莊王愛一馬，啖棗脯。

xià qǔ zǎo xìng zhī huǒ, běn tiáo tài píng yù lǎn jiǔ bǎi liù shí wǔ zuò zōu zi, hòu tóng.
夏取棗杏之火，［本條《太平御覽》九百六十五作鄒子，後同。］

shī jìn fù xuán shī yuē: jī shí yě zǎo shí.
【詩】晉傅玄詩曰：飢食野棗實。

hòu qín zhào zhěng shī yuē: běi yuán yǒu yī shù, bù yè chuí zhòng yīn, wài suī duō jí cì, nèi shí yǒu chì xīn.
後秦趙整詩曰：北園有一樹，布葉垂重陰，外雖多棘刺，內實有赤心。

liáng jiǎn wén dì fù yǒng zǎo yuē: fēng yáo yáng jiǎo shù, rì yìng jī xīn zhī, yǐ wén ān yì měi, yǒng mào yù mén chuí.
梁簡文帝賦詠棗曰：風搖羊角樹，日映雞心枝，已聞安邑美，永茂玉門垂。

qǐ chén zhōu hóng zhèng xiè liáng yuán dì lài yù mén zǎo qǐ yuē: ān qī jiù měi, ān xī gāo míng, chén jīn mǎ zhī róng, wèi huò qū fèng, fāng shuò zhī cì, jù jiàng hóng ēn.
【啟】陳周弘正謝梁元帝賚玉門棗啟曰：安期舊美，安息高名，臣金馬之榮，未獲趨奉，方朔之賜，遽降洪恩。

xìng
◇杏

shén xiān chuán yuē: dǒng fèng jū lú shān, wèi zhì bìng, zhòng zhě zhǒng xìng wǔ zhū, qīng zhě yī zhū, yú lín zhōng suǒ zài, dān shí yī qì, shì huàn yī gǔ, shǎo zhě hǔ zhú zhī, nǎi yǐ gǔ zhèn pín qióng, hào dǒng xiān xìng lín.
《神仙傳》曰：董奉居廬山，為治病，重者種杏五株，輕者一株，於林中所在，簞食一器，是換一穀，少者虎逐之，乃以穀賑貧窮，號董仙杏林。

shī kuàng zhàn yuē: méi táo xìng shí duō zhě, lái nián wèi zhī ráng.
《師曠占》曰：梅桃杏實多者，來年謂之穰。

jìn gōng guān tài píng yù lǎn jiǔ bǎi liù shí bā zuò gé. jì yuē: míng guāng diàn, xìng bā zhū.
晉宮關［《太平御覽》九百六十八作閣。］記曰：明光殿，杏八株。

jiǔ zhōu lùn, wèi jùn hǎo xìng.
九州論，魏郡好杏。

suì rén xià qǔ zǎo xìng zhī huǒ.
燧人夏取棗杏之火。

xī jīng zá jì yuē: shàng lín yuàn yǒu wén xìng, wèi yǒu wén cǎi yě.
《西京雜記》曰：上林苑有文杏，謂有文彩也。

diǎn shù yuē: xìng zhě dōng fāng suì xīng zhī jīng yě.
典術曰：杏者東方歲星之精也。

shān hǎi jīng yuē: líng shān zhī xià, qí mù duō xìng.
《山海經》曰：靈山之下，其木多杏。

lú yù jì zhōu lùn yuē: wèi jùn hǎo xìng, dì chǎn bù wèi zhēn.
盧毓冀州論曰：魏郡好杏，地產不為珍。

shī kuàng zhàn yuē: xìng duō shí bù chóng zhě, lái nián qiū shàn.
《師曠占》曰：杏多實不蟲者，來年秋善。

nán yuè fū rén chuán yuē: xiān rén yǒu sān xuán zǐ xìng, xī jīng zá jì yuē: shàng lín yuàn yǒu péng lái xìng, dōng hǎi dū wèi yú tái, xiàn xìng yī zhū, huā zá wǔ sè, liù chū, yún shì xiān rén suǒ shí zhě.
南嶽夫人傳曰：仙人有三玄紫杏，《西京雜記》曰：上林苑有蓬萊杏，東海都尉於台，獻杏一株，花雜五色，六出，雲是仙人所食者。

fàn shèng zhī shū yuē: xìng huā rú hé, kě gēng bái shā.
《氾勝之書》曰：杏花如何，可耕白沙。

xuán yàn chūn qiū yuē: wèi lún guò yǔ, yán jí yú wèi, chēng wèi gù shì zhōng liú zi yáng, shí bǐng zhī yán shēng, jīng wèi zhī zhì yě, yǔ yuē: shī kuàng shí láo xīn, yì yá bié zī miǎn, zi yáng jīn zhī miào yě, dìng zhī hé nán, lún yīn mìng pū qǔ liáng qiǔ yǐ jìn, yǔ cháng zhī yuē: mài yě, yǒu xìng lǐ nài wèi, sān guǒ zhī shú yě bù tóng, zi yān de jiān zhī, lún xiào ér bù yán, tuì gào rén yuē: shì ān zhī shí guò liú shì, wú jiāng lái jiā shí duō, gù xìng shí jiāng fā, róu yǐ xìng zhī, lǐ nài jiāng fā. yòu róu yǐ lǐ nài zhī, gù jiān sān wèi.
玄晏春秋曰：衛倫過予，言及於味，稱魏故侍中劉子陽，食餅知鹽生，精味之至也，予曰：師曠識勞薪，易牙別淄澠，子陽今之妙也，定之何難，倫因命仆取糧糗以進，予嘗之曰：麥也，有杏李柰味，三果之熟也不同，子焉得兼之，倫笑而不言，退告人曰：士安之識過劉氏，吾將來家實多，故杏時將發，糅以杏汁，李柰將發。又糅以李柰汁，故兼三味。

shù yì jì yuē: xìng yuán zhōu zài nán hǎi zhōng, duō xìng, yún xiān rén zhǒng xìng chù, hàn shí cháng yǒu rén zhōu xíng yù fēng, pō cǐ zhōu wǔ liù yuè, rì shí xìng, gù miǎn sǐ. yòu yún zhōu zhōng yǒu dōng xìng.
《述異記》曰：杏園洲在南海中，多杏，雲仙人種杏處，漢時嘗有人舟行遇風，泊此洲五六月，日食杏，故免死。又雲洲中有冬杏。

sōng gāo shān jì yuē: sōng shān dōng běi yǒu niú shān, qí shān duō xìng, zhì wǔ yuè, làn rán huáng mào, zì zhōng guó sàng luàn, bǎi xìng jī jǐn, jiē zī cǐ wèi mìng, rén rén chōng bǎo, ér xìng bù jǐn.
嵩高山記曰：嵩山東北有牛山，其山多杏，至五月，爛然黃茂，自中國喪亂，百姓饑饉，皆資此為命，人人充飽，而杏不盡。

luò yáng gōng diàn bù yuē: hán zhāng diàn qián, xìng sì zhū, xiǎn yáng diàn qián, xìng liù zhū.
《洛陽宮殿簿》曰：含章殿前，杏四株，顯陽殿前，杏六株。

dì lǐ zhì yuē: fàn lǐ zhái zài hú zhōng, yǒu hǎi xìng, dà rú quán yě.
《地理志》曰：范蠡宅在湖中，有海杏，大如拳也。

zhū chāo shí yǔ xiōng shū yuē: guāng wǔ fén biān xìng shén měi, jīn fèng sòng qí hé.
朱超石與兄書曰：光武墳邊杏甚美，今奉送其核。

wáng yì lì zhī fù yuē: wèi tǔ sòng xī shān zhī xìng.
王逸荔枝賦曰：魏土送西山之杏。

shù yì jì yuē: lài xiāng lǎo zi cí yǒu piǎo xìng.
《述異記》曰：賴鄉老子祠有縹杏。

zhuāng zǐ yuē: kǒng zǐ yóu zī wéi zhī lín, xiū zuò xìng tán zhī shàng, dì zǐ dú shū, xián gē gǔ qín.
《莊子》曰：孔子游淄濰之林，休坐杏壇之上，弟子讀書，弦歌鼓琴。

hòu zhōu shū yuē: zhāng yuán xìng lián jié, nán lín yǒu xìng liǎng shù, xìng shú, duō luò yuán yuán zhōng, yuán xī yǐ hái zhǔ.
後《周書》曰：張元性廉潔，南鄰有杏兩樹，杏熟，多落元園中，元悉以還主。

guǎn zǐ yuē: wǔ wò zhī tǔ, qí mù yí xìng.
《管子》曰：五沃之土，其木宜杏。

sì mín yuè lìng yuē: sān yuè xìng huā shèng, kě bō bái shā qīng tǔ zhī tián.
四民月令曰：三月杏花盛，可播白沙輕土之田。

pān yuè xián jū fù yuē: méi xìng yù dì, huá shí zhào làn.
潘岳閒居賦曰：梅杏郁棣，華實照爛。

yòu sī mǎ xiàng rú zhǎng mén fù yuē: shì wén xìng yǐ wèi liáng.
又司馬相如長門賦曰：飾文杏以為梁。

shī zhōu yǔ xìn yǒng xìng huā shī yuē: chūn sè fāng yíng yě, zhī zhī zhàn cuì yīng, yī xī yìng cūn wù, làn màn kāi shān chéng, hǎo zhé dài bīn lǚ, jīn pán chèn hóng qióng.
【詩】周庾信詠杏花詩曰：春色方盈野，枝枝綻翠英，依俙暎村塢，爛熳開山成，好折待賓侶，金盤儭紅瓊。

lì
◇栗

shān hǎi jīng yuē: nán shān qí shàng duō lì, gé shān tóng shān, qí mù duō lì.
《山海經》曰：南山其上多栗，葛山銅山，其木多栗。

máo shī yuē: shù zhī zhēn lì.
《毛詩》曰：樹之榛栗。

yòu yún, bǎn yǒu qī, xí yǒu lì.
又雲，版有漆，隰有栗。

hán shī yuē: dōng mén zhī lì, yǒu jìng jìng, shàn yě. jiā shì, yán dōng mén zhī lì shù zhī xià, yǒu shàn rén, kě yǐ wèi shì jiā yě.
《韓詩》曰：東門之栗，有靜［靜，善也。］家室，［言東門之栗樹之下，有善人，可以為室家也。］

hán zǐ yuē: qín è, yīng hóu wèi wáng yuē: wǔ yuàn zhī guǒ shū xiàng zǎo lì, zú yǐ huó mín, qǐng fā zhī, wáng yuē: jīn fā wǔ yuàn yǐ huó mín, shì shǐ yǒu gōng yǔ wú gōng hù zhēng qǔ yě, rén shēng ér luàn, bù rú sǐ ér zhì.
《韓子》曰：秦餓，應侯謂王曰：五苑之果蔬橡棗栗，足以活民，請發之，王曰：今發五苑以活民，是使有功與無功互爭取也，人生而亂，不如死而治。

guǎng zhì yuē: lì yǒu hóu lì, guān zhōng dà rú jī zi.
《廣志》曰：栗有侯栗，關中大如雞子。

sān qín jì yuē: hàn wǔ dì guǒ yuán, dà lì shí wǔ méi yī dòu.
《三秦記》曰：漢武帝果園，大栗十五枚一斗。

wèi zhì yuē: dōng yí hán guó chū dà lì, rú lí.
《魏志》曰：東夷韓國出大栗，如梨。

hé yàn jiǔ zhōu lùn yuē: zhōng shān hǎo lì.
何晏《九州論》曰：中山好栗。

yuán zhǔn guān shū sú yuē: suǒ lán zhī ér bù dé, jiàn jù fáng zhī dà lì.
袁准《觀殊俗》曰：索蘭枝而不得，見巨房之大栗。

yuán zi zhèng shū yuē: suì bǐ bù dēng, wéi dé mài zǎo lì guā lí.
《袁子正書》曰：歲比不登，唯得賣棗栗瓜梨。

lú chén jì fǎ yuē: chūn qiū dōng cí, jiē yòng lì.
盧諶《祭法》曰：春秋冬祠，皆用栗。

lǐ yuē: lì xiāng zhī.
《禮》曰：栗欀之。

hàn tài píng yù lǎn jiǔ bǎi liù shí sì zuò hàn shū. yàn qín qiān shù lì, cǐ rén yǔ qiān hù hóu děng.
漢［《太平御覽》九百六十四作漢書。］燕秦千樹栗，此人與千戶侯等。

huáng móu zhēng lì, běn tiáo yù lǎn zuò wèi lüè.
黃侔蒸栗，［本條御覽作魏略。］

wèi shì, běn tiáo wèi zhì sì zhù zuò wèi shì chūn qiū, cǐ yǒu tuō wén. xǔ yuán wèi zhì zhù zuò yǔn. yīn sī mǎ zhāo cí, yù shā zhī, dì fāng shí lì, yōu rén yún wǔ děng chàng yuē: qīng tóu jī, qīng tóu jī zhě, yā yě, dì jù bù gǎn fā.
魏氏，［本條魏志四注作魏氏春秋，此有脫文。］許元［魏志注作允。］因司馬昭辭，欲殺之，帝方食栗，優人云午等唱曰：青頭雞，青頭雞者，鴨也，帝懼不敢發。

zhuāng zi, gǔ zhě shòu duō mín shǎo, jiē cháo jū yǐ bì zhī, zhòu shí xiàng lì, mù qī shù shàng, gù mìng yuē yǒu cháo shì.
莊子，古者獸多民少，皆巢居以避之，晝拾橡栗，暮棲樹上，故命曰有巢氏。

liáng zhōu xiàn lì, jìng cùn bàn.
梁州獻栗，徑寸半。

xī jīng zá jì yuē: shàng lín yuàn yǒu kuí lì shuāng lì sī lì zhēn lì.
《西京雜記》曰：上林苑有魁栗雙栗楒栗榛栗。

shǐ, sū qín shuō yàn wén hóu yuē: cǐ yǒu zǎo lì zhī kē, cǐ wèi tiān fǔ yě, mín suī bù jí ér zú yě.
《史》，蘇秦說燕文侯曰：此有棗栗之科，此謂天府也，民雖不級而足也。

xuǎn shǔ dōu, zhēn lì xià fā.
選蜀都，榛栗罅發。

wáng yì lì zhī fù, běi yàn jiàn shuò bīn zhī jù lì.
王逸荔枝賦，北燕薦朔濱之巨栗。

hóu guó chū lì, dà rú jī zi.
侯國出栗，大如雞子。

guì yáng yǒu lì, cóng shēng, dà rú shì zi.
桂陽有栗，叢生，大如柿子。

yuè zhōng chū rú quán zhī lì.
越中出如拳之栗。

āi gōng wèn shè yú zǎi wǒ, zǎi wǒ duì yuē: xià hòu shì yǐ sōng, yīn rén yǐ bǎi, zhōu rén yǐ lì, běn tiáo tài píng yù lǎn jiǔ bǎi liù shí sì zuò lùn yǔ.
哀公問社於宰我，宰我對曰：夏后氏以松，殷人以柏，周人以栗，［本條《太平御覽》九百六十四作論語。］

fù hòu hàn cài yōng shāng gù lì fù yuē: rén yǒu zhé cài shì cí qián lì zhě, gù zuò sī fù, shù xiá fāng zhī jiā mù, yú líng yǔ zhī qián tíng, xíng yī yī yǐ yàn mào, shì bì yù zhī jīng míng, hé gēn jīng zhī fēng měi, jiāng fān chì yǐ yōu zhǎng, yù huò zéi zhī zāi rén, jiē yāo zhé yǐ cuī shāng.
【賦】後漢蔡邕傷故栗賦曰：人有折蔡氏祠前栗者，故作斯賦，樹遐方之嘉木，於靈宇之前庭，形猗猗以艷懋，似碧玉之精明，何根莖之豐美，將蕃熾以悠長，遇禍賊之災人，嗟夭折以摧傷。

qǐ liáng yǔ jiān wú xiè dōng gōng lài lì qǐ, chá huò huǒ chéng, zuān yǐ wèi xiè, nài chēng jiān yòng, pù ér chéng qiǔ, wèi ruò běi yàn jù shí, yòng duó róng kū, nán guó pú shān, fān cán chǐ jué, chéng ēn yǒng yuè, duì wén xǐ zhī hé, niàn bào píng yíng, wèn zhī lái zhī niǎo.
【啟】梁庾堅吾謝東宮賚栗啟，查或火成，鑽以為屑，柰稱煎用，曝而成糗，未若北燕巨實，用奪榮枯，南國脯山，翻慚齒決，承恩踴躍，對聞喜之河，念報屏營，問知來之鳥。

hú táo
◇胡桃

guǎng zhì yuē: chén cāng hú táo, báo pí duō jī, yīn píng hú táo, dà ér pí cuì, jí zhuō zé suì.
《廣志》曰：陳倉胡桃，薄皮多肌，陰平胡桃，大而皮脆，急捉則碎。

bó wù zhì yuē: zhāng qiān shǐ xī yù hái, dé hú táo.
《博物志》曰：張騫使西域還，得胡桃。

jìn gōng gé míng yuē: huá lín yuán hú táo bā shí sì zhū.
《晉宮閣名》曰：華林園胡桃八十四株。

xún shì chūn qiū cí zhì yuē: cháng shè yòng hú táo.
荀氏春秋祠制曰：常設用胡桃。

wú shí wài guó zhì yuē: dà qín guó yǒu zǎo zhēn hú táo, lián ǒu zá guǒ.
吳時外國志曰：大秦國有棗榛胡桃，蓮藕雜果。

qǐ liáng shěn yuē wèi liǔ shì lóng xiè cì lè yóu hú táo qǐ yuē: tǐng zì jìn yuán, wèi yú jǐng luò, dòng wù huí qí, zài wēi bì yīng, cǐ nǎi hú jié bēn táo, jí zhī xiān jiàn zhě yě.
【啟】梁沈約為柳世隆謝賜樂游胡桃啟曰：挺自禁園，味逾井絡，動物回祇，在微必應，此乃胡羯奔逃，吉之先見者也。

shū hòu hàn kǒng róng yǔ zhū qīng shū yuē: duō huì hú táo, shēn zhì dǔ yì.
【書】後漢孔融與諸卿書曰：多惠胡桃，深知篤意。

jìn niǔ tāo mǔ dá wú guó shū yuē: hú táo běn shēng xī qiāng, wài gāng pǔ, nèi róu gān, zhì shì gǔ xián, yù yǐ fèng gòng.
晉鈕滔母答吳國書曰：胡桃本生西羌，外剛朴，內柔甘，質似古賢，欲以奉貢。

lín qín
◇林檎

guǎng zhì yuē: lín qín shì chì nài, yì míng hēi qín, guǎng hēi qín shì chì nài, yī míng lín qín shì chì nài, běn tiáo é tuō fù zhòng, míng běn yī míng lín qín yǐ xià zuò yī míng lái qín, yán wèi gān shú zé lái qín yě.
《廣志》曰：林檎似赤柰，亦名黑檎，廣黑檎似赤柰，一名林檎似赤柰，［○本條訛脫複重，明本一名林檎以下作一名來禽，言味甘熟則來禽也。］

liú zhēn jīng kǒu jì yuē: nán guó duō lín qín.
劉楨京口記曰：南國多林檎。

shū liáng liú xiào wēi xiè lài lín qín shū yuē: yǒng wén qí guó, zhǐ xī èr táo, yuǎn zhì xiān fāng, cái méng shù zǎo. qǐ rú ēn fēng hàn qiè, cì guǎng wèi lián, nǚ máo nǚ shù ér jǐn tōng, suàn láng jì ér fāng dé, shēng yú yù jǐng zhī cè, chū zì jīn gāo zhī dì, shàng líng suǒ guì, xià tǔ xī féng.
【書】梁劉孝威謝賚林檎書曰：勇聞齊國，止錫二桃，遠至仙方，裁蒙數棗。豈如恩豐漢篋，賜廣魏奩，〈女毛〉女數而僅通，筭郎計而方得，生於玉井之側，出自金膏之地，上靈所貴，下土希逢。

qǐ liáng yǔ jiān wú xiè lài lín qín qǐ yuē: dān tú gù yuàn, suì mián zhǎng ér bù jiàn, mín shān suī zhí, lù zhòng zǔ ér lái nán, wèi yǒu xǐ hé yuán qiū, yí gēn làng bǎn, xiān chú shǐ zhāi, yóu qīng yù zhī pán, jù yǒu tuō wén. xià jiàn yuán bān, suì rù chōu pú zhī zuò.
【啟】梁庾肩吾謝賚林檎啟曰：丹徒故苑，歲綿長而不見，岷山雖植，路重阻而來難，未有徙核圓丘，移根閬坂，仙廚始摘，猶青玉之盤，［句有脫文。］下賤爰頒，遂入抽蒲之座。

gān shǔ
◇甘藷

shì yú, běn tiáo tài píng yù lǎn jiǔ bǎi qī shí sì zuò chén qí chàng yì wù zhì. yì yǒu yì yǒu xià yǒu jù kuí èr zì. bō qù pí, féi féi zuò jī. ròu bái, nán fāng yǐ dāng mǐ gǔ, bīn kè yì shè zhī, chū jiāo běi.
似竽，［本條《太平御覽》九百七十四作陳祈暢異物志。］亦有［亦有下有巨魁二字。］剝去皮，肥［肥作肌。］肉白，南方以當米穀，賓客亦設之，出交北。

shā táng
◇沙棠

rú táng, wèi rú lǐ, wú hé.
如棠，味如李，無核。

lǚ shì chūn qiū: guǒ zhī měi zhě táng shí.
《呂氏春秋》：果之美者棠實。

yē
◇椰

shén yì jīng yuē: dōng nán huāng zhōng, gāo èr shí zhàng yú, yè rú gān guā, èr zi chéng tài píng yù lǎn jiǔ bǎi qī shí èr zuò bǎi suì. luò, shēng xìng, yù lǎn zuò huá. yē rú gān guā, rú liǎng yǎn, wèi zhī è, yù lǎn zuò huá rú gān guā huá, huá jǐn luò ér shēng è, cǐ yǒu é yǎn. è yuè wáng tóu yuè wáng tóu sān zì yù lǎn wú. xià shēng zǐ, sān chéng yù lǎn zuò suì. ér shú, xíng rú hán guā.
《神異經》曰：東南荒中，高二十丈餘，葉如甘瓜，二子成［《太平御覽》九百七十二作百歲。］落，生幸，［御覽作華。］椰如甘瓜，如兩眼，謂之萼，［御覽作華如甘瓜華，華盡落而生萼，此有訛衍。］萼越王頭［越王頭三字御覽無。］下生子，三成［御覽作歲。］而熟，形如寒瓜。

guǎng zhì yuē: gāo liù qī chǐ zhě, wú zhī tiáo, yè rú tài píng yù lǎn jiǔ bǎi qī shí èr rú xià yǒu shù pú èr zì, pú xià yǒu èr shí jiǔ zì, cǐ tuō. měi rú mì, hé zhōng yǒu bái fū, hòu bàn cùn, wèi shì hú táo, chū jiāo běi.
《廣志》曰：高六七尺者，無枝條，葉如［《太平御覽》九百七十二如下有束蒲二字，蒲下有二十九字，此脫。］美如蜜，核中有白膚，厚半寸，味似胡桃，出交北。

xuǎn yuē wú, àn běn tiáo jiàn wén xuǎn wú dōu fù, cǐ yǒu tuō wén. yē yè wú yīn.
選曰吳，［按本條見文選吳都賦，此有脫文。］椰葉無陰。

qī mìng yuē: pōu yē zi zhī ké.
七命曰：剖椰子之殼。

pí pá
◇枇杷

zhòng zhǎng tǒng chāng yán yuē: jīn rén zhǔ bù sī gān lù líng, lǐ quán yǒng, ér huàn pí pá lì zhī zhī fǔ, yì bǐ yǐ.
仲長統《昌言》曰：今人主不思甘露零，醴泉涌，而患枇杷荔支之腐，亦鄙矣。

jīng zhōu tǔ dì jì yuē: yí dū chū dà pí pá.
荊州土地記曰：宜都出大枇杷。

guǎng zhōu jì yuē: pí pá ruò liú, cān hū jīng dū.
《廣州記》曰：枇杷若榴，參乎京都。

huá shān jì yuē: huá shān jiǎng táng xī tóu, yǒu pí pá yuán.
華山記曰：華山講堂西頭，有枇杷園。

jìn gōng gé míng yuē: huá lín yuán pí pá sì zhū.
《晉宮閣名》曰：華林園枇杷四株。

fù sòng zhōu zhī pí pá fù yuē: xī lǔ jì sūn yǒu jiā shù, hán xuān zi fù yù zhī, qū yuán lí sāo, yì zhe jú fù, zhì pí pá shù, hán shǔ wú biàn, fù xuě yáng huá, yú zhí tíng pǔ, suì fù zhī yún, míng tóng yīn qì, zhì zhēn sōng zhú, sì xù yī cǎi, sù huá dōng fù, fēi xuě rùn qí lǜ ruí, shāng fēng mái qí jìn tiáo, wàng zhī míng méng, jí zhī shū liáo.
【賦】宋周祗枇杷賦曰：昔魯季孫有嘉樹，韓宣子賦譽之，屈原離騷，亦著橘賦，至枇杷樹，寒暑無變，負雪揚華，余殖庭圃，遂賦之雲，名同音器，質貞松竹，四序一采，素華冬馥，霏雪潤其綠蕤，商風埋其勁條，望之冥濛，即之疏寥。

sòng xiè zhān ān chéng jùn tíng pí pá shù fù yuē: yī nán guó zhī jiā mù, wěi bāng tíng ér yán shù, bǐng jīn qiū zhī qīng tiáo, bào dōng yáng zhī hé xù, zhào hán pā yú jié shuāng, chéng yán guǒ hū xiān lù, gāo lín méng shǒu, bàng fú jiē lù.
宋謝瞻安成郡庭枇杷樹賦曰：伊南國之佳木，偉邦庭而延樹，稟金秋之清條，抱東陽之和煦，肇寒葩於結霜，成炎果乎纖露，高臨甍首，傍拂階露。

yàn yù
◇燕薁

máo shī yuē: liù yuè shí yù jí yù.
《毛詩》曰：六月食郁及薁。

wèi dū, yú méi jí yáng lǐ liú yù, tài píng yù lǎn jiǔ bǎi qī shí sì zuò cáo pí wèi dū fù yuē yīng méi yáng lǐ, ruò liú yù dì, cǐ yǒu é tuō. sú wèi yàn yù.
魏都，萸梅及楊李留郁，［《太平御覽》九百七十四作曹毗魏都賦曰英梅楊李，若留郁棣，此有訛脫。］俗謂燕郁。

suì
◇檖

shī yuē: xí yǒu shù suì, shū, chì luó huò míng shān lí, jīn wèi yáng suì, shù shí rú lí, dàn xiǎo ěr, yī míng lù lí, yī míng shǔ lí.
《詩》曰：隰有樹檖，疏，赤羅或名山梨，今謂楊檖，樹實如梨，但小耳，一名鹿梨，一名鼠梨。

ěr yǎ yuē: suì, luó.
《爾雅》曰：檖，羅。

jǔ zi
◇蒟子

shù rú sāng, qǔ qí shí wèi jiàng, hàn yīn fàn, běn tiáo tài píng yù lǎn jiǔ bǎi qī shí sān zuò hàn shū zhù, fàn zuò jǔ, cǐ yǒu tuō é.
樹如桑，取其實為醬，漢音范，［本條《太平御覽》九百七十三作漢書注，范作矩，此有脫訛。］

guǎng yù lǎn zuò guǎng zhì. ài yù lǎn zuò màn. shēng yī shù yě.
廣［御覽作廣志。］薆［御覽作蔓。］生依樹也。

zhǐ jǔ
◇枳椇

shī yuē: nán shān yǒu gǒu, shū, zhǐ jǔ shù shì bái yáng, zi zhe zhī duān, wèi zhī mù mì, cóng lìng rén jiǔ báo, yǐ wèi wū zhù, jiǔ jiē báo.
《詩》曰：南山有枸，疏，枳椇樹似白楊，子著枝端，為之木蜜，從令人酒薄，以為屋柱，酒皆薄。

lǐ yuē: fù rén zhī zhì, jǔ zhēn pú xiū zǎo lì.
《禮》曰：婦人之贄，椇榛脯脩棗栗。

guǎng zhì, yǐ tài píng yù lǎn jiǔ bǎi qī shí sì zuò zi shì shān hú shù, gān zhě yì zhī yǐ. yù lǎn zuò yì měi.
廣志，以［《太平御覽》九百七十四作子似］珊瑚樹，乾者益之矣。［御覽作益美。］

yòu
◇柚

ěr yǎ yuē: yòu, tiáo yě, shì chéng, shí cù. chū jiāng nán.
《爾雅》曰：柚，條也，［似橙，實醋。］出江南。

guǎng zhì yuē: chéng dū yǒu yòu, dà rú dòu.
《廣志》曰：成都有柚，大如斗。

shàng shū yuē: yáng zhōu jué bāo jú yòu.
《尚書》曰：楊州厥苞橘柚。

lí sāo tài píng yù lǎn jiǔ bǎi qī shí sān zuò chǔ cí. yuē: chì zhú hóng hú, nǎi jìn chī xiāo, zhǎn fá jú yòu, liè shù kǔ táo.
《離騷》［《太平御覽》九百七十三作楚辭。］曰：斥逐鴻鵠，乃近鴟梟，斬伐橘柚，列樹苦桃。

lǚ shì chūn qiū yuē: guǒ zhī měi zhě, yún mèng zhī yòu.
《呂氏春秋》曰：果之美者，雲夢之柚。

yuè lìng yuē: shí jú yòu.
《月令》曰：食橘柚。

liè chuán yù lǎn jiǔ bǎi qī shí sān zuò liè zǐ. yuē: wú yuè zhī jiān, yǒu mù yān, qí míng yuē yòu, shù bì ér dōng qīng, shí dān ér wèi suān, dù huái běi wèi qǐ.
《列傳》［御覽九百七十三作列子。］曰：吳越之間，有木焉，其名曰柚，樹碧而冬青，實丹而味酸，度淮北為杞。

zàn jìn guō pú yòu zàn yuē: jué bāo jú yòu, jīng zhě yuē gān, shí rǎn fán shuāng, yè xiān cuì lán, qū shēng jiā tàn, yǐ wèi měi tán.
【贊】晉郭璞柚贊曰：厥苞橘柚，精者曰甘，實染繁霜，葉鮮翠藍，屈生嘉嘆，以為美談。

mù guā
◇木瓜

ěr yǎ yuē: mào, mù guā yě.
《爾雅》曰：楙，木瓜也。

guǎng zhì yuē: mù guā zǐ kě cáng, zhī wèi zhàng, hào yī chǐ bǎi èr shí jié.
《廣志》曰：木瓜子可藏，枝為杖，號一尺百二十節。

máo shī yuē: mù guā, měi qí huán gōng yě, wèi wèi dí rén bài zhī, chū chù yú cáo, huán gōng jiù ér fēng zhī, yí zhī chē mǎ qì fú yān, wèi rén sī zhī, yù hòu bào zhī, tóu wǒ yǐ mù guā, bào zhī yǐ qióng jū, fěi bào yě, yǒng yǐ wèi hǎo yě.
《毛詩》曰：木瓜，美齊桓公也，衛為翟人敗之，出處於漕，桓公救而封之，遺之車馬器服焉，衛人思之，欲厚報之，投我以木瓜，報之以瓊琚，匪報也，永以為好也。

jìn gōng gé míng yuē: huá lín yuán mù guā wǔ zhū.
《晉宮閣名》曰：華林園木瓜五株。

fù sòng hé chéng tiān mù guā fù yuē: měi zhōng zhōu zhī jiā shù, biǎo xián yě zhī lì zī, jié líng gēn yǐ dàn xiù, qīng cháo rì yǐ yáng huī, zhuó cóng kē zhī rǎn rǎn, bù cuì yè ér ruí wēi, wéi zī mù zhī zài lín, yì chāo lèi ér dú shào, fāng cháo huá ér fán shí, bǐ shā táng ér yǒu yào, dāng dà xià zhī fāng lóng, kuì wēi gàn zhī xiān náo, qǐ yǐn pū yǐ xìng quán. gù chéng cái ér bù xiào, lí zhòng yòng ér huò níng, yǒng duān jǐ yǐ lì cāo, yuán jiā rén zhī diào tóu, sī tóng guī yǐ tuō hǎo, gù wèi fēng zhī yōu zhēn, suī qióng jū ér fěi bào.
【賦】宋何承天木瓜賦曰：美中州之佳樹，表閒冶之麗姿，結靈根以誕秀，傾朝日以揚暉，擢叢柯之冉冉，布翠葉而蕤葳，惟茲木之在林，亦超類而獨劭，方朝華而繁實，比沙棠而有耀，當大夏之方隆，愧微幹之纖撓，豈隱撲以幸全。固呈才而不效，離眾用而獲寧，永端己以厲操，原佳人之吊投，思同歸以託好，顧衛風之攸珍，雖瓊琚而匪報。

dù lí
◇杜梨

ěr yǎ yuē: dù, gān táng yě, dù, chì táng, bái zhě táng.
《爾雅》曰：杜，甘棠也，杜，赤棠，白者棠。

máo shī yuē: bì fèi gān táng, wù jiǎn wù fá.
《毛詩》曰：蔽芾甘棠，勿翦勿伐。

yòu yuē: yǒu dì zhī dù, dì, dú yě.
又曰：有杕之杜，［杕，獨也。］

hán shī wài chuán yuē: shào bó zài cháo, yǒu sī qǐng zhào mín, shào bó yuē: bù láo yī shēn ér láo bǎi xìng, dà fēi wú xiān jūn wén wáng zhī zhì yě, yú shì lú yú táng shù zhī xià, bǎi xìng dà yuè, shī rén jiàn ér gē yān.
《韓詩外傳》曰：邵伯在朝，有司請召民，邵伯曰：不勞一身而勞百姓，大非吾先君文王之志也，於是廬於棠樹之下，百姓大悅，詩人見而歌焉。

fù jìn sūn chǔ dì dù fù yuē: jiā dì yǐ yú shì lí fù jiàn shì, yú wèi qǐ yǐ lí yǒu yòng zhī wèi guì, dù wú yòng zhī wèi jiàn, gù yòng huò quán, suǒ yǐ wèi guì, yǒu yòng huò cán, suǒ yǐ wèi jiàn, gù fù yún zhī, wéi yǒu dì zhī wèi dù, qí wàn wù ér bìng shēng, qí zhì fěi bó, jì bù shī yú qì yòng, huá yè shū cuì, mí xiū yīn zhī mào róng, xī zài shào bó, tīng sòng shù zhí, gān táng zuò sòng, chuí zhī wǎng jí.
【賦】晉孫楚杕杜賦曰：家弟以虞氏梨賦見示，余謂豈以梨有用之為貴，杜無用之為賤，故用獲全，所以為貴，有用獲殘，所以為賤，故賦雲之，惟有杕之為杜，齊萬物而並生，其質菲薄，既不施於器用，華葉疏悴，靡休蔭之茂榮，昔在邵伯，聽訟述職，甘棠作頌，垂之罔極。

yù
◇芋

yuán shén qì yuē: zhòng dōng mǎo xīng zhōng, shōu jǔ yù, yì yù yě.
援神契曰：仲冬昴星中，收莒芋，亦芋也。

shuō wén yuē: qí rén wèi jǔ.
《說文》曰：齊人為莒。

hàn tài píng yù lǎn jiǔ bǎi qī shí wǔ zuò hàn shū. rǔ nán yǒu hóng xì dà bēi, dí fāng yù lǎn fāng xià yǒu jìn zì. wèi chéng xiàng, qín yù lǎn zuò zòu. pò zhī, jùn zhōng zhuī yān, yù lǎn zuò yuàn. tóng yáo yuē: huái wǒ bēi, yù lǎn zuò huài bēi shuí. dí zi wēi, fàn wǒ shí, yù lǎn shí shàng yǒu dòu zì. gēng yù kuí.
漢［《太平御覽》九百七十五作漢書。］汝南有鴻隙大陂，翟方［御覽方下有進字。］為丞相，秦［御覽作奏。］破之，郡中追焉，［御覽作怨。］童謠曰：懷我陂，［御覽作壞陂誰。］翟子威，飯我食，［御覽食上有豆字。］羹芋魁。

qín pò dí, běn tiáo yù lǎn jiǔ bǎi qī shí wǔ zuò hàn shū: dí zuò zhào. zhuō shì yuē: wú wén mín shān zhī xià, wò yě, yǒu yīn dūn chī, zhì sǐ bù jī, nǎi qiú yuǎn qiān, zhì zhī yú lín qióng.
秦破翟，［本條御覽九百七十五作《漢書》：翟作趙。］卓氏曰：吾聞岷山之下，沃野，有陰蹲鴟，至死不飢，乃求遠遷，致之於臨邛。

guǎng zhì yuē: yǒu jūn zǐ yù, dà rú dòu kuí, qīng biān yù dàn shàn yù, dà rú píng, shǎo zǐ, yè rú chè gài, xiāng sè zǐ jīng.
《廣志》曰：有君子芋，大如斗魁，青邊芋淡善芋，大如瓶，少子，葉如徹蓋，緗色紫莖。

běn cǎo, yù tǔ zhī.
本草，芋土芝。

xuǎn shǔ dōu, jiān dūn chī zhī wò yě, zé yǐ wèi shì jì yáng jiǔ, zhù, jì rén jī yě, yè shì dūn chī.
選蜀都，間蹲鴟之沃野，則以為世濟陽九，注，濟人飢也，葉似蹲鴟。

yáng méi
◇楊梅

guō zǐ yuē: yáng shì zi nián jiǔ suì, kǒng jūn píng yì qí fù, shè guǒ yǒu yáng méi, kǒng zhǐ shì ér yuē: cǐ guì jūn jiā guǒ, ér yīng shēng dá yuē: wèi wén kǒng què shì fū zǐ jiā qín.
《郭子》曰：楊氏子年九歲，孔君平詣其父，設果有楊梅，孔指示兒曰：此貴君家果，兒應聲答曰：未聞孔雀是夫子家禽。

lín hǎi yì wù zhì yuē: yáng méi, qí zi dà rú dàn wán, zhèng chì, wǔ yuè zhōng shú, shú shí shì méi, qí wèi tián suān.
《臨海異物志》曰：楊梅，其子大如彈丸，正赤，五月中熟，熟時似梅，其味甜酸。

péi shì guǎng zhōu jì yuē: lú shān dǐng yǒu hú, yáng méi shān táo rào qí jì, hǎi rén shí dēng cǎi shí, zhèng dé yú shàng bǎo, bù dé chí xià.
裴氏《廣州記》曰：廬山頂有湖，楊梅山桃繞其際，海人時登採拾，正得於上飽，不得持下。

bó wù zhì yuē: dì yǒu zhāng míng, zé shēng yáng méi, wú zhāng míng yì yǒu ěr, yǒu zhāng míng wú zhī yě.
《博物志》曰：地有章名，則生楊梅，無章名亦有耳，有章名無之也。

wú xìng jì yuē: gù zhāng xiàn běi yǒu shí guō shān, shàng shēng yáng méi, cháng yǐ gòng yù.
吳興記曰：故章縣北有石郭山，上生楊梅，常以貢御。

nán yuè zhì yuē: xī ān xiàn duō yáng méi.
《南越志》曰：熙安縣多楊梅。

sòng liáng jiāng yān yáng méi sòng yuē: huái ruǐ tǐng shí, hán huáng róu dān, jìng yuē xiù hè, zhào xiá qǐ luán.
【頌】梁江淹楊梅頌曰：懷蕊挺實，涵黃糅丹，鏡曰繡壑，炤霞綺巒。

pú táo
◇蒲萄

guǎng zhì yuē: pú táo yǒu huáng bái hēi sān zhǒng.
《廣志》曰：蒲萄有黃白黑三種。

běn cǎo yuē: pú táo yì qì qiáng zhì, lìng rén féi jiàn shǎo jī, yán nián qīng shēn.
《本草》曰：蒲萄益氣強志，令人肥健少飢，延年輕身。

shǐ jì yuē: dà yuān yǐ pú táo wèi jiǔ, fù rén cáng jiǔ zhì wàn yú shí, jiǔ zhě shù shí suì bù bài.
《史記》曰：大宛以蒲萄為酒，富人藏酒至萬餘石，久者數十歲不敗。

hàn shū yuē: qiě mò guó wú léi guó jì bīn guó, jiē yǒu pú táo.
《漢書》曰：且末國無雷國罽賓國，皆有蒲萄。

hàn wǔ nèi chuán yuē: xī wáng mǔ cháng xià, dì shè pú táo jiǔ.
《漢武內傳》曰：西王母常下，帝設蒲萄酒。

xù hàn shū yuē: dūn huáng zhāng shì jiā chuán yuē: fú fēng mèng tā, yǐ pú táo jiǔ yī shēng yí zhāng ràng, jí chēng liáng zhōu cì shǐ.
《續漢書》曰：敦煌張氏家傳曰：扶風孟他，以蒲萄酒一升遺張讓，即稱涼州刺史。

bó wù zhì yuē: xī yù pú táo jiǔ, chuán yún kě zhì shí nián.
《博物志》曰：西域蒲萄酒，傳雲可至十年。

yòu yuē: zhāng qiān shǐ xī yù hái, dé pú táo.
又曰：張騫使西域還，得蒲萄。

jìn gōng gé míng yuē: huá lín yuán pú táo bǎi qī shí bā zhū.
《晉宮閣名》曰：華林園蒲萄百七十八株。

wèi wén dì zhào qún chén yuē: qiě shuō pú táo, zuì jiǔ sù xǐng, yǎn lù ér shí, gān ér bù shí yuàn, suān ér bù cuì, lěng ér hán, wèi zhǎng zhī duō, chú fán jiě shí yuàn. yòu niàng yǐ wèi jiǔ, gān yú qū mǐ, shàn zuì ér yì xǐng, dào zhī gù yǐ liú xián yàn tuò, kuàng qīn shí zhī yé, tā fāng zhī guǒ, níng yǒu pǐ zhī zhě.
魏文帝詔群臣曰：且說蒲萄，醉酒宿醒，掩露而食，甘而不飠肙，酸而不脆，冷而寒，味長汁多，除煩解飠肙。又釀以為酒，甘於麴米，善醉而易醒，道之固以流涎咽唾，況親食之耶，他方之果，寧有匹之者。

qín zhōu jì yuē: qín yě duō pú táo.
《秦州記》曰：秦野多蒲萄。

bó wù zhì yuē: yǐ wèi chú ráo.
《博物志》曰：以為芻蕘。

dù shù dǔ tài píng yù lǎn jiǔ bǎi qī shí èr zuò dù dǔ. biān lùn, hàn xiōng yù lǎn xiōng shàng yǒu zhēng zì. nú, qǔ hú má pú táo, yù lǎn zuò bài. mài mù xu, shì guǎng dì.
杜恕篤［《太平御覽》九百七十二作杜篤。］邊論，漢匈［御覽匈上有徵字。］奴，取胡麻蒲萄，□［御覽作稗。］麥苜蓿，示廣地。

guī zī guó hú rén shē chǐ, jiā yǒu zhì qiān hú pú táo, hàn shǐ qǔ shí lái, lí gōng bié guǎn bàng jǐn zhǒng.
龜茲國胡人奢侈，家有至千斛蒲萄，漢使取實來，離宮別館傍盡種。

běi qí lǐ yuán zhōng, zèng shì zōng pú táo yī pán, shì zōng yǐ bào bái jiān, yí shū yuē: hū huì pú táo, liáng shēn kuì yǎng, liáo yīn juàn bǎi pǐ, yǐ chóu qīng dé.
北齊李元忠，贈世宗蒲萄一盤，世宗以報白縑，遺書曰：忽惠蒲萄，良深愧仰，聊因絹百疋，以酬清德。

hàn lǐ guǎng běn tiáo tài píng yù lǎn jiǔ bǎi qī shí èr zuò hàn shū: guǎng xià yǒu lì zì. wèi èr shī jiāng jūn, pò dà yuān, dé pú táo zhǒng guī hàn.
漢李廣［本條《太平御覽》九百七十二作《漢書》：廣下有利字。］為二師將軍，破大宛，得蒲萄種歸漢。

fù wèi dū, huáng xiǎo huái fēng, pú táo jié yīn.
【賦】魏都，皇筱懷風，蒲萄結陰。

wèi zhōng huì pú táo fù yuē: měi qián dào zhī guǎng fù xī, jiā yáng zé zhī zhì chún, lǎn xiá fāng zhī shū wěi xī, wú sī guǒ zhī dú zhēn, tuō líng gēn zhī xuán pǔ, zhí kūn shān zhī gāo yín, lǜ yè wěng yù, ài ruò zhòng yīn, yì xī hé, xiù fáng lù lí, hùn ruò zǐ yīng chéng sù bō, yǎng chéng gān yè zhī líng lù, xià shè fēng rùn yú lǐ quán, zǒng zhòng hé zhī shū měi, tǐ zhì qì yú zì rán, zhēn wèi yǔn bèi, yǔ wù wú chóu, qīng zhuó wài chàng, gān zhǐ nèi qiú, zī yì gāo rùn, rù kǒu sàn liú.
魏鍾會蒲萄賦曰：美乾道之廣覆兮，佳陽澤之至淳，覽遐方之殊偉兮，無斯果之獨珍，託靈根之玄圃，植崑山之高垠，綠葉蓊鬱，曖若重陰，翳羲和，秀房陸離，混若紫英乘素波，仰承甘液之靈露，下歙豐潤於醴泉，總眾和之淑美，體至氣於自然，珍味允備，與物無儔，清濁外暢，甘旨內遒，滋醳膏潤，入口散流。

jìn xún xù pú táo fù yuē: líng yùn xuān liú, xiū xiáng yǔn shū, yì bǐ qiū fāng, qián yuán shì chù, yǒu pú táo zhī zhēn wěi qí, jù yǒu yǎn wén. yīng chún hé ér yán yù.
晉荀勖蒲萄賦曰：靈運宣流，休祥允淑，懿彼秋方，乾元是畜，有蒲萄之珍偉奇，［句有衍文。］應淳和而延育。

bīn láng
◇檳榔

zhōu chéng zá zì yuē: bīn láng, guǒ yě, shì luó, kě shí.
周成雜字曰：檳榔，果也，似螺，可食。

lǐ dāng zhī yào lù yuē: bīn láng yī míng bīn mén.
李當之藥錄曰：檳榔一名檳門。

guǎng zhì yuē: mù shí yuē bīn láng, shù wú zhī, lüè rú zhù, qí diān shēng suì ér xiù, shēng jí zhēn, zhòng dié qí xià, bǐ fāng zhēn zhī, yǐ wèi kǒu shí, yì chū jiāo zhǐ.
《廣志》曰：木實曰檳榔，樹無枝，略如柱，其顛生穟而秀，生棘針，重疊其下，彼方珍之，以為口實，亦出交趾。

lín yì jì yuē: bīn láng shù gāo shí yú zhàng, pí shì qīng tóng, jié rú guì zhú, xià sēn xiù wú kē, duān dǐng yǒu yè, yè shì gān jiāo, tiáo pài kāi pò, yǎng wàng miǎo miǎo, rú chā cóng jiāo yú zhú miǎo, fēng zhì dú dòng, shì jǔ yǔ shàn zhī sǎo tiān, yè xià xì shù fáng, fáng zhuì shù shí zi, jiā yǒu shù bǎi shù.
林邑記曰：檳榔樹高十餘丈，皮似青桐，節如桂竹，下森秀無柯，端頂有葉，葉似甘蕉，條派開破，仰望眇眇，如鍤叢蕉於竹杪，風至獨動，似舉羽扇之掃天，葉下係數房，房綴數十子，家有數百樹。

yì wù zhì yuē: bīn láng shù ruò sǔn zhú shēng gān, jìn shàng wèi tài píng yù lǎn jiǔ bǎi qī shí yī zuò mò. wǔ liù chǐ jiān, hóng tán hóng zhǒng qǐ rú huì mù yān, yīn chāi liè chū, ruò shǔ xiù yě, wú huá ér wèi shí, dà rú táo lǐ, tiān shēng jí zhòng lèi qí xià, suǒ yǐ yù wèi qí shí yě, pōu qí shàng pí, zhǔ qí fū shú ér guàn zhī, jiān rú gān zǎo, yǐ fū liú gǔ bì bìng shí, zé huá měi xià qì, jí sù shí xiāo gǔ.
《異物志》曰：檳榔樹若筍竹生竿，近上未［《太平御覽》九百七十一作末。］五六尺間，洪覃洪腫起如瘣木焉，因拆裂出，若黍秀也，無華而為實，大如桃李，天生棘重累其下，所以御衛其實也，剖其上皮，煮其膚熟而貫之，堅如乾棗，以夫留古賁並食，則滑美下氣，及宿食消穀。

nán zhōng bā jùn zhì yuē: bīn láng tǔ rén yǐ wèi guì, hūn zú kè bì xiān jìn, ruò xiè hòu bù shè, yòng xiāng xián hèn.
《南中八郡志》曰：檳榔土人以為貴，婚族客必先進，若邂逅不設，用相嫌恨。

gù huī guǎng zhōu jì yuē: shān bīn láng xíng xiǎo, ér dà yú nà zi, nà zi tǔ rén yì hū wèi bīn láng.
顧徽《廣州記》曰：山檳榔形小，而大於蒳子，蒳子土人亦呼為檳榔。

shī liáng liú xiào chuò yǒng yǒu rén qǐ niú shé rǔ bù fù yīn xiǎng bīn láng shī yuē: chén rǔ hé néng guì, làn shé bù chéng zhēn, kōng chí yú hào chǐ, fēi dàn wū dān chún, bié yǒu wú zhī shí, céng yào zhàn shàng rén, xiū bǐ zhū yīng jiù, jù yì zǐ lí jīn, mò yán dì zhōng jiǔ, dāng kàn xīn lǐ xīn, wēi fāng suī bù zú, hán jǔ yuán xiāng qīn.
【詩】梁劉孝綽詠有人乞牛舌乳不付因餉檳榔詩曰：陳乳何能貴，爛舌不成珍，空持渝浩齒，非但汙丹唇，別有無枝實，曾要湛上人，羞比朱櫻就，詎易紫梨津，莫言蒂中久，當看心裡新，微芳雖不足，含咀原相親。

zhōu yǔ xìn yǒng bīn láng shī yuē: lǜ fáng qiān zi shú, zǐ suì bǎi huā kāi, mò yán xíng wàn lǐ, céng jīng xiāng shí lái.
周庾信詠檳榔詩曰：綠房千子熟，紫穗百花開，莫言行萬里，曾經相識來。

qǐ liáng wáng rú xiè cì yú hóng lì suǒ xiàn bīn láng qǐ yuē: qiè yǐ wén guǐ yī tán, chōng rèn sī jí, rù shì qǐng shuò, háng hǎi tī shān, xiàn chēn fèng, jù yǒu tuō wén. chōng páo yíng fǔ, gù qí qǔ tí zuǒ fù, duō shù yú shū, píng shí fēi gān, lì pā cán měi.
【啟】梁王孺謝賜於紘利所獻檳榔啟曰：竊以文軌一覃，充仞斯及，入侍請朔，航海梯山，獻琛奉，［句有脫文。］充庖盈府，故其取題左賦，多述瑜書，萍實非甘，荔葩慚美。

liáng yǔ jiān wú xiè lài bīn láng qǐ yuē: xíng jūn lǜ zhú, jù sǎo shān tán, sè pì qīng tóng, bù shēng kōng jǐng, shì yú zǐ nài, yòng jiān fāng jú, fāng wèi kǒu shí, yǒng yǐ juān ē.
梁庾肩吾謝賚檳榔啟曰：形均綠竹，詎掃山壇，色譬青桐，不生空井，事逾紫柰，用兼芳菊，方為口實，永以蠲痾。

yòu xiè dōng gōng lài bīn láng qǐ yuē: wú láo zhū shí, jiān lì zhī zhī wǔ zī, néng fā hóng yán, lèi fú róng zhī shí jiǔ, dēng yù àn ér shàng chén, chū zhū pán ér xià dǎi, zé shēn wēn nài, ēn jūn hán zǎo.
又謝東宮賚檳榔啟曰：無勞朱實，兼荔支之五滋，能發紅顏，類芙蓉之十酒，登玉案而上陳，出珠盤而下逮，澤深溫柰，恩均含棗。

jiān yù yì qī jiān yuē: bīn láng xìn nán yuè zhī kě guān, zi jì fēi cháng, mù yì tè yì, dà zhě sān wéi, gāo zhě jiǔ zhàng, yè jù shù duān, fáng gòu yè xià, huá xiù fáng zhōng, zi jié fáng wài, qí zhuó suì shì hé, qí zhuì shí shì gǔ, qí pí shì tóng ér hòu, qí jié shì zhú ér jì, qí zhōng kōng, qí wài jìn, běn bù dà, mò bù xiǎo, shàng bù qīng, xià bù xié, diào zhí tíng tíng, qiān bǎi ruò yī, bù qí lín zé liáo lǎng, bì qí yīn zé xiāo tiáo, xìn kě yǐ zhǎng yín, kě yǐ yuǎn xiǎng yǐ, xìng bù nài shuāng, bù dé běi zhí, bì dāng xiá shù hǎi nán, liáo rán wàn lǐ, fú yù zhǎng zhě zhī mù, zì lìng hèn shēn.
【箋】喻益期箋曰：檳榔信南越之可觀，子既非常，木亦特異，大者三圍，高者九丈，葉聚樹端，房構葉下，華秀房中，子結房外，其擢穗似禾，其綴實似穀，其皮似桐而厚，其節似竹而穊，其中空，其外勁，本不大，末不小，上不傾，下不邪，調直亭亭，千百若一，步其林則寥朗，庇其陰則蕭條，信可以長吟，可以遠想矣，性不耐霜，不得北殖，必當遐樹海南，遼然萬里，弗遇長者之目，自令恨深。

lì zhī
◇荔支

guǎng zhì yuē: lì zhī shù gāo wǔ liù zhàng, dà rú guì shù, lǜ yè péng péng, dōng xià róng mào, qīng huá zhū shí, dà rú jī zi, hé huáng hēi, shì shú lián zi, shí bái rú fǎng, gān ér duō zhī, shì ān shí liú, yǒu tián cù zhě, zhì rì jiāng zhōng, xī rán jù chì, zé kě shí yě, yī shù xià zǐ bǎi hú.
《廣志》曰：荔支樹高五六丈，大如桂樹，綠葉蓬蓬，冬夏榮茂，青華朱實，大如雞子，核黃黑，似熟蓮子，實白如昉，甘而多汁，似安石榴，有甜醋者，至日將中，翕然俱赤，則可食也，一樹下子百斛。

dōng guān hàn jì yuē: dān yú lái cháo, cì chéng jú lóng yǎn lì zhī.
《東觀漢記》曰：單于來朝，賜橙橘龍眼荔支。

xiè chéng hòu hàn shū yuē: rǔ nán táng qiāng, wèi lín wǔ zhǎng, xiàn jiē jiāo zhōu, zhōu jiù gòng lì zhī jí shēng xī xiàn zhī, qiāng shàng shū jiàn, nǎi zhǐ.
謝承《後漢書》曰：汝南唐羌，為臨武長，縣接交州，州舊貢荔支及生犀獻之，羌上書諫，乃止。

wú lù yuē: cāng wú duō lì zhī, shēng shān zhōng, rén jiā yì zhǒng zhī.
《吳錄》曰：蒼梧多荔支，生山中，人家亦種之。

wèi wén dì zhào qún chén yuē: nán fāng yǒu lóng yǎn lì zhī, níng bǐ xī yuán tài píng yù lǎn jiǔ bǎi qī shí yī zuò guó. pú táo shí mì.
魏文帝詔群臣曰：南方有龍眼荔支，寧比西園［《太平御覽》九百七十一作國。］蒲萄石蜜。

zhú fǎ zhēn dēng luó shān shū yuē: lì zhī shì dōng qīng, xià zhì rì zi chì, kě shí.
竺法真登羅山疏曰：荔支似冬青，夏至日子赤，可食。

nán zhōng bā jùn zhì yuē: jiān wèi bó dào xiàn chū lì zhī.
《南中八郡志》曰：犍為僰道縣出荔支。

shī liáng liú jì yǒng lì zhī shī yuē: shū shī guì qí zhēn, wǔ zhòng chēng sī měi, liáng yóu zì yuǎn zhì, hán zī bù liú chǐ.
【詩】梁劉霽詠荔支詩曰：叔師貴其珍，武仲稱斯美，良由自遠致，含滋不留齒。

fù hòu hàn wáng yì lì zhī fù yuē: ài ruò cháo yún zhī xìng, sēn rú héng tiān zhī huì, zhàn ruò dà shà zhī róng, yù rú jùn yuè zhī shì, xiū gàn fēn cuò, lǜ yè zhēn zhēn, zhuó zhuó ruò zhāo xiá zhī yìng rì, lí lí rú fán xīng zhī zhe tiān, pí shì dān jì, fū ruò míng dāng, rùn móu hé bì, qí yù wǔ huáng, yǎng tàn lì biǎo, fǔ cháng jiā wèi, kǒu hán gān yè, xīn shòu fāng qì, jiān wǔ zī ér wú cháng zhǔ, bù zhī bǎi hé zhī suǒ chū, zhuō jué lèi ér wú chóu, chāo zhòng guǒ ér dú guì.
【賦】後漢王逸荔支賦曰：曖若朝雲之興，森如橫天之彗，湛若大廈之容，郁如峻岳之勢，脩幹紛錯，綠葉臻臻，灼灼若朝霞之暎日，離離如繁星之著天，皮似丹罽，膚若明璫，潤侔和璧，奇喻五黃，仰嘆麗表，俯嘗嘉味，口含甘液，心受芳氣，兼五滋而無常主，不知百和之所出，卓絕類而無儔，超眾果而獨貴。

qǐ qí kǒng zhì guī xiè cì shēng lì zhī qǐ yuē: lǜ yè yún shū, zhū shí xīng yìng, lí lí xī wén, yè yè jīn dǔ, xìn xī shān shì zhī jiā zhēn, liàng dōng bǐ zhī wèi shí.
【啟】齊孔稚珪謝賜生荔支啟曰：綠葉雲舒，朱實星映，離離昔聞，曄曄今睹，信西〈山氏〉之佳珍，諒東鄙之未識。

wáng yì fù, yǐ jiàn shàng. jiǎo mǎo xìng ér líng huá fū, dà huǒ zhōng ér zhū shí fán, zhuó zhuó dān huá tǔ rì, lí lí fán xīng zhe tiān.
王逸賦，［已見上。］角卯興而靈華敷，大火中而朱實繁，灼灼丹華吐日，離離繁星著天。

qī mìng, chè lóng yǎn zhī fáng yě.
七命，坼龍眼之房也。

yì zhì
◇益智

guǎng zhì yuē: yì zhì yè shì cóng tài píng yù lǎn jiǔ bǎi qī shí èr zuò xiāng, àn dāng zuò ráng. hé, zhǎng zhàng yú, qí gēn yǒu xiǎo zhī, gāo zhě bā jiǔ cùn, wú yè è, qí zi cóng shēng zhe zhī, dà rú zǎo, zhōng biàn hēi pí bái, hé xiǎo zhě yuē yì zhì, hán zhī shè fàn tài píng yù lǎn jiǔ bǎi qī shí èr zuò xián. huì, chū wàn shòu, yì shēng jiāo zhǐ.
《廣志》曰：益智葉似叢［《太平御覽》九百七十二作襄，按當作蘘。］荷，長丈餘，其根有小枝，高者八九寸，無葉萼，其子叢生著之，大如棗，中辨黑皮白，核小者曰益智，含之攝泛［《太平御覽》九百七十二作涎。］濊，出萬壽，亦生交趾。

nán fāng cǎo wù zhuàng yuē: yì zhì zi rú bǐ háo, zhǎng qī bā fēn, èr yuè huá, sè shì lián, zhe shí wǔ liù yuè shú, wèi xīn, zá wǔ wèi, zhōng fēn fāng, yì kě yán pù, chū jiāo zhǐ hé pǔ.
南方草物狀曰：益智子如筆毫，長七八分，二月華，色似蓮，著實五六月熟，味辛，雜五味，中芬芳，亦可鹽曝，出交趾合浦。

gù huī guǎng zhōu jì yuē: yì zhì yè rú ráng hé, jīng rú zhú jiàn, zi cóng xīn chū, yī zhī yǒu shí zi, zi ròu bái huá, sì pò qù zhī, qǔ wài pí, mì zhǔ wèi zòng, wèi xīn.
顧徽《廣州記》曰：益智葉如蘘荷，莖如竹箭，子從心出，一枝有十子，子肉白滑，四破去之，取外皮，蜜煮為粽，味辛。

zhōu jǐng shì lú shān jì yuē: shān guǒ yǒu yì zhì pú táo.
周景式廬山記曰：山果有益智蒲萄。

sān shí liù guó chūn qiū yuē: ān dì yuán nián, lú xún wèi guǎng zhōu cì shǐ, xún yí yù yì zhì zòng, yù nǎi dá yǐ xù mìng tāng.
三十六國春秋曰：安帝元年，盧循為廣州刺史，循遺裕益智粽，裕乃答以續命湯。

shī liáng liú xiào shèng yǒng yì zhì shī yuē: tǐng fāng tóng lǐng shàng, zhuó yǐng shí mén duān, lián cóng qù běn yè, zá hé wěi diāo pán, níng tuī bù mí cǎo, jù miè cōng míng wán, tǎng féng gōng zǐ yàn, fāng yǒng yàn yè huān.
【詩】梁劉孝勝詠益智詩曰：挺芳銅嶺上，擢穎石門端，連叢去本葉，雜和委雕盤，寧推不迷草，詎滅聰明丸，儻逢公子宴，方永厭夜歡。

shū huì yuǎn fǎ shī dá lú xún shū yuē: sǔn xiǎng liù zhǒng, shēn bào qíng zhì, yì zhì nǎi shì yī fāng yì wèi, jí yú sēng zhōng xíng zhī.
【書】慧遠法師答盧循書曰：損餉六種，深抱情至，益智乃是一方異味，即於僧中行之。

shèn
◇椹

gǔ jīn zhù yuē: shèn, sāng shí yě.
《古今注》曰：椹，桑實也。

shī yuē: shí wǒ sāng shèn, huái wǒ hǎo yīn, yú jiē jiū xī, wú shí sāng shèn.
《詩》曰：食我桑椹，懷我好音，於嗟鳩兮，無食桑椹。

wǔ běn tiáo tài píng yù lǎn jiǔ bǎi qī shí sān zuò hàn wǔ nèi chuán, cǐ yǒu tuō wén. yào yǒu fú sāng dān shèn.
武［本條《太平御覽》九百七十三作漢武內傳，此有脫文。］藥有扶桑丹椹。

wèi lüè, yáng pèi yáng pèi xià yǒu tuō wén, jiàn yù lǎn jiǔ bǎi qī shí sān.
魏略，楊沛［楊沛下有脫文，見御覽九百七十三。］

shì shuō: zhāng tiān xī wèi jìn xiào wǔ, tài píng yù lǎn jiǔ bǎi qī shí sān wǔ xià yǒu suǒ qì èr zì. wèn běi fāng hé wù kě guì, duì yuē: sāng shèn xiāng shí, rén wú jí xīn.
《世說》：張天錫為晉孝武，［《太平御覽》九百七十三武下有所器二字。］問北方何物可貴，對曰：桑椹香食，人無嫉心。

běi fāng bái shèn, zhǎng shù cùn, shén měi, běn tiáo yù lǎn jiǔ bǎi qī shí sān zuò yì yuàn.
北方白椹，長數寸，甚美，［本條御覽九百七十三作異苑。］

dōng fāng yǒu bā shí zhàng sāng, shàng yǒu shèn, zhǎng sān chǐ wǔ cùn, yuán yǔ zhǎng děng, běn tiáo yù lǎn jiǔ bǎi qī shí sān zuò dōng fāng shuò shén yì jì.
東方有八十丈桑，上有椹，長三尺五寸，圓與長等，［本條御覽九百七十三作東方朔神異記。］

wáng jiǎ yǐ běi fāng shèn bǐ jiāng dōng huáng gān, yú shì yǐn jiǎ wèi bīn kè, chū xiè gōng wèi jiǎ wàng yán, jiǎ nǎi mǎi jùn mǎ, tóu shèn shú shí, zhì shí méi, běn tiáo yù lǎn jiǔ bǎi qī shí sān zuò shì shuō: cǐ yǒu tuō wén.
王甲以北方椹比江東黃甘，於是引甲為賓客，初謝公為甲妄言，甲乃買駿馬，投椹熟時，致十枚，［本條御覽九百七十三作《世說》：此有脫文。］

bā jiāo
◇芭蕉

guǎng zhì yuē: bā jiāo yī yuē bā jū, huò yuē gān jiāo jīng rú hé yù, zhòng pí xiàng guǒ, dà rú yú dòu, yè guǎng chǐ, zhǎng yī zhàng, yǒu jiǎo zǐ, zhǎng liù qī cùn sì wǔ cùn èr sān cùn, liǎng liǎng gòng duì, ruò xiāng bào xíng, bō qí shàng pí, sè huáng bái, wèi shì pú táo, tián ér cuì, yì bǎo rén, qí jīng jiě sàn rú sī, jī yǐ wèi gé, wèi zhī jiāo gé, suī cuì ér hǎo, sè huáng bái, bù rú gé chì sè yě, chū jiāo zhǐ jiàn ān.
《廣志》曰：芭蕉一曰芭苴，或曰甘蕉莖如荷芋，重皮相裹，大如盂斗，葉廣尺，長一丈，有角子，長六七寸四五寸二三寸，兩兩共對，若相抱形，剝其上皮，色黃白，味似蒲萄，甜而脆，亦飽人，其莖解散如絲，績以為葛，謂之蕉葛，雖脆而好，色黃白，不如葛赤色也，出交趾建安。

nán zhōu yì wù zhì yuē: gān jiāo cǎo lèi, wàng zhī rú shù zhū, dà zhě yī wéi yú, yè zhǎng yī zhàng, huò qī bā chǐ yú, èr chǐ xǔ, huá dà rú jiǔ bēi, xíng sè rú fú róng, zhe jīng mò, bǎi yú zi dà, míng wèi fáng, gēn shì yù kuài, dà zhě rú chē gǔ, shí suí huá zhǎng, měi huá yī hé, gè yǒu liù zǐ, xiān hòu xiāng cì, zi bù jù shēng, huá bù jù luò, cǐ jiāo yǒu sān zhǒng, yī zhǒng zi dà rú shǒu mǔ zhǐ zhǎng ér ruì, yǒu shì yáng jiǎo, míng yáng jiǎo jiāo, wèi zuì gān hǎo, yī zhǒng zi dà rú jī luǎn, yǒu shì yáng rǔ, míng niú rǔ jiāo, wēi miè tài píng yù lǎn jiǔ bǎi qī shí wǔ zuò jiǎn. yáng jiǎo, yī zhǒng dà rú ǒu, zhǎng liù qī cùn, xíng zhèng fāng, shǎo gān, zuì bù hǎo yě, qǔ qí hé, yǐ huī liàn zhī, jī yǐ wèi cǎi.
《南州異物志》曰：甘蕉草類，望之如樹株，大者一圍餘，葉長一丈，或七八尺餘，二尺許，華大如酒杯，形色如芙蓉，著莖末，百餘子大，名為房，根似芋塊，大者如車轂，實隨華長，每華一闔，各有六子，先後相次，子不俱生，華不俱落，此蕉有三種，一種子大如手拇指長而銳，有似羊角，名羊角蕉，味最甘好，一種子大如雞卵，有似羊乳，名牛乳蕉，微滅［《太平御覽》九百七十五作減。］羊角，一種大如藕，長六七寸，形正方，少甘，最不好也，取其闔，以灰練之，績以為采。

yì wù zhì yuē: bā jiāo jīng rú yù, qǔ huò zhǔ zhī rú sī, kě fǎng jī wèi chī xì.
《異物志》曰：芭蕉莖如芋，取鑊煮之如絲，可紡績為絺綌。

nán fāng cǎo wù zhuàng yuē: jiāo shù zǐ fáng xiāng lián lèi, tián měi, yì kě mì cáng.
南方草物狀曰：蕉樹子房相連累，甜美，亦可蜜藏。

yóu míng shān zhì yuē: chì yán shān, shuǐ shí zhī jiān, wéi yǒu gān jiāo lín, gāo zhě shí zhàng.
游名山志曰：赤岩山，水石之間，唯有甘蕉林，高者十丈。

jìn gōng gé míng yuē: huá lín yuán yǒu bā jiāo èr zhū.
《晉宮閣名》曰：華林園有芭蕉二株。

gù huī guǎng zhōu jì yuē: gān jiāo yǔ jiāo, huā shí gēn yè bù yì, zhí shì jiāng tài píng yù lǎn jiǔ bǎi qī shí wǔ zuò nán. tǔ nuǎn, bù hóng yù lǎn zuò jīng. shuāng dòng, sì shí huā yè, zhǎn qí shú ěr, wèi shú shí yì kǔ sè.
顧徽《廣州記》曰：甘蕉與蕉，花實根葉不異，直是江［《太平御覽》九百七十五作南。］土暖，不紅［御覽作經。］霜凍，四時花葉，展其熟耳，未熟時亦苦澀。

shī liáng shěn yuē yǒng gān jiāo shī yuē: chōu yè gù yíng zhàng, zhuó běn xìn jiān wéi, liú gān yǎn yē shí, ruò lǚ guān chī yī.
【詩】梁沈約詠甘蕉詩曰：抽葉固盈丈，擢本信兼圍，流甘揜椰實，弱縷冠絺衣。

fù liáng xú chī dōng jiāo juǎn xīn fù yuē: bá cán xīn yú gū cuì, zhí wǎn wán yú dōng yú, zhī héng fēng ér suì sè, yè zì xuě ér bàng kū.
【賦】梁徐摛冬蕉卷心賦曰：拔殘心於孤翠，植晚玩於冬餘，枝橫風而碎色，葉漬雪而傍枯。

zàn sòng xiè líng yùn bā jiāo zàn yuē: shēng fēn běn duō duān, bā jiāo zhī bù yī, hé è bù jié hé, fū huá hé yóu shí, zhì rén shàn qǔ pì, wú zǎi shuí néng lǜ, mò nì yuán hé shí, dāng shì fēn sǎn rì.
【贊】宋謝靈運芭蕉贊曰：生分本多端，芭蕉知不一，合萼不結核，敷華何由實，至人善取譬，無宰誰能律，莫昵緣合時，當視分散日。

sòng biàn jìng zōng gān jiāo zàn yuē: fú shū shì shù, zhì zé fēi mù, gāo shū chuí yīn, yì xiù yán zhǔ, jué shí wéi gān, wèi zhī wú zú.
宋卞敬宗甘蕉贊曰：扶疏似樹，質則非木，高舒垂蔭，異秀延矚，厥實惟甘，味之無足。

wén liáng shěn yuē xiū zhú dàn gān jiāo wén yuē: zhǎng jiān qí yuán zhēn gàn chén xiū zhú qǐ shǒu, chén wén shān yí yùn chóng, nóng fū zhī shàn fǎ, wú shǐ zī màn, jiǎn è zhī liáng tú, wèi yǒu dù miáo hài jià, bù jiā qióng fá zhě yě, qiè xún sū tái qián gān jiāo yī cóng, sù jiàn yún lù, rěn rǎn suì yuè, zhuó běn yíng xún, chuí yīn hán zhàng, jiē yuán chǒng wò, líng héng bǎi huì, ér yǔ duó guāi shuǎng, gāo xià zài xīn, měi dāo tiān gōng, yǐ wèi jǐ lì, fēng wén jí tīng, fēi fù yī tú, yóu wèi ài zēng yì shuō, suǒ yǐ guà hū yán wǎng, jīn yuè mǒu rì, yǒu tái xī jiē zé lán xuān cǎo, dào yuán tóng sù, zì chēng suī cán qǐ zǐ, pō yì hāo péng, yáng jǐng suǒ lín, yóu lái wú gé, jīn yuè mǒu rì, wū xiù liǎn yún, zhēn lóu kāi zhào, qián guāng hóng pǔ, wǎng yōu bù zhǔ, ér gān jiāo zǎn jīng bù yǐng, dú jiàn zhāng bì, suī chù tái yú, suì tóng yōu gǔ, chén wèi piān cí nán xìn, gǎn chá yǐ qíng, dēng shè gān jiāo zuǒ jìn dù ruò jiāng lí, yī yuán biàn fù, liǎng cǎo gè chù, yì liè tóng kuǎn, jì yǒu zhèng jù, qiāng fēi fēng wén, qiè xún gān jiāo chū zì yào cǎo, běn wú fēn fù zhī xiāng, kē tiáo zhī rèn, fēi yǒu sōng bǎi hòu diāo zhī xīn, gài què kuí huò qīng yáng zhī shí, féng jí qìng huì, jī jué lún děng, ér dé rén zhī yù mí jí, chēng píng zhī shēng jì mò, suì shǐ yán shù zhī cǎo, wàng yōu zhī yòng mò shī, wú jué zhī fāng, dāng mén zhī bì sī zài, fáng xián bài zhèng, shú guò yú cǐ, ér bù chú lù, xiàn zhāng ān yòng, qǐng yǐ jiàn shì, xǐ gēn jiǎn yè, chì chū tái wài, shù chéng bǐ jiāng lái, xiè cǐ zhòng qū.
【文】梁沈約脩竹彈甘蕉文曰：長兼淇園貞幹臣脩竹稽首，臣聞芟荑蘊崇，農夫之善法，無使滋蔓，翦惡之良圖，未有蠹苗害稼，不加窮伐者也，切尋蘇台前甘蕉一叢，宿漸雲露，荏苒歲月，擢本盈尋，垂蔭含丈，階緣寵渥，鈴衡百卉，而與奪乖爽，高下在心，每叨天功，以為己力，風聞籍聽，非復一塗，猶謂愛憎異說，所以掛乎嚴網，今月某日，有台西階澤蘭萱草，到園同訴，自稱雖慚杞梓，頗異蒿蓬，陽景所臨，由來無隔，今月某日，巫岫斂雲，臻樓開照，乾光弘普，罔幽不矚，而甘蕉攢莖布影，獨見鄣蔽，雖處台隅，遂同幽谷，臣謂偏辭難信，敢察以情，登攝甘蕉左近杜若江離，依源辨覆，兩草各處，異列同款，既有證據，羌非風聞，切尋甘蕉出自藥草，本無芬馥之香，柯條之任，非有松柏後彫之心，蓋闕葵藿傾陽之識，馮籍慶會，稽絕倫等，而得人之譽靡即，稱平之聲寂寞，遂使言樹之草，忘憂之用莫施，無絕之芳，當門之弊斯在，妨賢敗政，孰過於此，而不除戮，憲章安用，請以見事，徙根翦葉，斥出台外，庶懲彼將來，謝此眾屈。

gān zhè
◇甘蔗

shuō wén yuē: zhū zhè yě.
《說文》曰：諸蔗也。

guǎng zhì yuē: gàn zhè qí táng wèi shí mì.
《廣志》曰：干蔗其餳為石蜜。

shén yì jīng yuē: nán fāng huāng nèi, yǒu gàn dǔ lín yān, qí gāo bǎi zhàng, wéi sān zhàng bā chǐ, cù jié duō zhī, tián rú mì.
《神異經》曰：南方荒內，有盰睹林焉，其高百丈，圍三丈八尺，促節多汁，甜如蜜。

wèi wén dì diǎn lùn yuē: cháng yǔ píng lǔ jiāng jūn liú xūn fèn wēi dèng zhǎn děng gòng yǐn, sù wén zhǎn yǒu shǒu bì, xiǎo wǔ bīng, yú yǔ lùn jiàn liáng jiǔ, wèi yú yán, jiāng jūn fǎ fēi yě, qiú yǔ yú duì, jiǔ hān ěr rè, fāng shí gàn zhè, biàn yǐ wèi zhàng, xià diàn shù jiāo, sān zhōng qí bì, zuǒ yòu dà xiào.
魏文帝《典論》曰：常與平虜將軍劉勛奮威鄧展等共飲，宿聞展有手臂，曉五兵，余與論劍良久，謂余言，將軍法非也，求與余對，酒酣耳熱，方食干蔗，便以為杖，下殿數交，三中其臂，左右大笑。

jiāng biǎo chuán yuē: sūn liàng shǐ huáng mén, yǐ yín wǎn bìng gài, jiù zhōng cáng lì qǔ jiāo zhōu suǒ xiàn gān zhè táng, huáng mén xiān hèn cáng lì, yǐ shǔ shǐ tóu táng zhōng, qǐ yán lì bù jǐn liàng hū lì chí táng qì rù, wèn yuē: cǐ qì jì gài zhī, yǒu yóu fù, wú yuán yǒu cǐ, huáng mén jiāng yǒu hèn rǔ yé, lì kòu tóu yuē: cháng cóng mǒu qiú guān guǎn xí, xí yǒu shù, bù gǎn yǔ, liàng yuē: bì shì cǐ yě, wèn zhī jù fú.
《江表傳》曰：孫亮使黃門，以銀碗並蓋，就中藏吏取交州所獻甘蔗餳，黃門先恨藏吏，以鼠矢投餳中，啟言吏不謹亮呼吏持餳器入，問曰：此器既蓋之，有油覆，無緣有此，黃門將有恨汝耶，吏叩頭曰：嘗從某求官莞席，席有數，不敢與，亮曰：必是此也，問之具服。

nán zhōng bā jùn zhì yuē: jiāo zhǐ yǒu gān zhè, wéi shù cùn, zhǎng zhàng yú, pō shì zhú, duàn ér shí zhī, shén gān, zé qǔ zhī, pù shù shí chéng yí, rù kǒu xiāo shì, bǐ rén wèi zhī shí mì.
《南中八郡志》曰：交阯有甘蔗，圍數寸，長丈餘，頗似竹，斷而食之，甚甘，笮取汁，曝數時成飴，入口消釋，彼人謂之石蜜。

shěn yuē sòng shū yuē: wèi zhǔ zhì yì ān běi, yuǎn lái pí fá, ruò yǒu gān zhè jí jiǔ, kě jiàn fēn huì, shì zǔ qiǎn rén dá yuē: zhī xíng lù duō fá, jīn fù jiǔ èr qì, gān zhè bǎi tǐng yě, hàn shū: bǎi wèi zhǐ jiǔ bù lán shēng, tài zūn zhè jiāng xī xǐng, tài píng yù lǎn jiǔ bǎi qī shí sì, xǐng shàng yǒu zhāo zì.
沈約《宋書》曰：魏主致意安北，遠來疲乏，若有甘蔗及酒，可見分惠，世祖遣人答曰：知行路多乏，今付酒二器，甘蔗百挺也，《漢書》：百味旨酒布蘭生，太尊柘漿析醒，［《太平御覽》九百七十四，醒上有朝字。］

sāo, nào biē pào jiāo yǒu zhè jiāng.
騷，臑鱉炮焦有柘漿。

shì shuō yuē: gù kǎi zhī wèi hǔ tóu jiāng jūn, měi shí zhè, zì wěi zhì běn, rén huò wèn, yuē: jiàn rù jiā jìng.
《世說》曰：顧凱之為虎頭將軍，每食蔗，自尾至本，人或問，曰：漸入佳境。

yòu yuē: fú nán zhè yī zhàng sān jié, jiàn rì jí xiāo, fēng chuī jí zhé.
又曰：扶南蔗一丈三節，見日即消，風吹即折。

shī wèi chén wáng cáo zhí shī yuē: dōu zhè suī gān, zhàng zhī bì zhé, qiǎo yán suī měi, yòng zhī bì miè.
【詩】魏陳王曹植詩曰：都蔗雖甘，杖之必折，巧言雖美，用之必滅。

fù jìn zhāng xié dōu zhè fù yuē: ruò nǎi jiǔ qiū liáng cháo, xuán zhòu chū chū, huáng huá fú shāng, hān yǐn lèi rì, cuò sī zhè ér liáo kě, ruò sòu lǐ ér hán mì, qīng zī jīn yú zǐ lí, liú yè fēng yú zhū jú, zé sū miào ér bù dǎi, hé kuàng shā táng yǔ yē shí.
【賦】晉張協都蔗賦曰：若乃九秋良朝，玄酎初出，黃華浮觴，酣飲累日，挫斯蔗而療渴，若嗽醴而含蜜，清滋津於紫梨，流液豐於朱橘，擇蘇妙而不逮，何況沙棠與椰實。

guā
◇瓜

ěr yǎ yuē: dié bó qí shào dié, guō zhù, sú hū bó wèi dié shào zhě, guā wàn xù yì zhe zi, dàn xiǎo ěr.
《爾雅》曰：瓞瓝其紹瓞，［郭注，俗呼瓝為瓞紹者，瓜蔓緒亦著子，但小耳。］

guǎng zhì yuē: guā zhī suǒ chū, yǐ liáo dōng lú jiāng dūn huáng zhī zhǒng wèi měi, yǒu yú guā, lí tóu guā, mì tóng guā, nǚ bì guā, yáng hé guā, rú tài píng yù lǎn jiǔ bǎi qī shí bā rú shàng yǒu yòu yǒu yú guā quǎn guā liù zì. hú, chū liáng zhōu, jiù yáng chéng yù guā, yǒu qīng dēng guā, dà rú sān dòu kuí, yǒu guì zhī guā, zhǎng èr chǐ yú, shǔ dì wēn, shí guā zhì dōng shú.
《廣志》曰：瓜之所出，以遼東廬江敦煌之種為美，有魚瓜，狸頭瓜，蜜筩瓜，女臂瓜，羊核瓜，如［《太平御覽》九百七十八如上有又有魚瓜犬瓜六字。］斛，出涼州，舊陽城御瓜，有青登瓜，大如三斗魁，有桂枝瓜，長二尺餘，蜀地溫，食瓜至冬熟。

lǐ jì yuē: wèi tiān zǐ xuē guā zhě, fù zhī, jīn yǐ chī, wèi guó jūn zhě huá zhī, huá, zhōng liè zhī jīn yǐ xì. wèi dài fū lèi zhī, luǒ yě, bù jīn fù yě. shì zhì zhī, shù rén hé zhī.
《禮記》曰：為天子削瓜者，副之，巾以絺，為國君者華之，［華，中列之巾以綌。］為大夫累之，［裸也，不巾覆也。］士疐之，庶人齕之。

máo shī yuē: mián mián guā dié, mín zhī chū shēng.
《毛詩》曰：綿綿瓜瓞，民之初生。

zuǒ chuán yuē: qí hóu shǐ lián chēng guǎn zhì fù shù kuí qiū, guā shí ér wǎng, yuē: jí guā ér dài.
《左傳》曰：齊侯使連稱管至父戍葵丘，瓜時而往，曰：及瓜而代。

lóng yú hé tú yuē: guā yǒu liǎng bí zhě shā rén.
《龍魚河圖》曰：瓜有兩鼻者殺人。

gǔ wén suǒ yǔ yuē: chū xíng shǐ zi chén wèi sòng jǐng gōng yuē: cóng jīn yǐ wǎng wǔ sì rì, chén sǐ, zì chén sǐ hòu wǔ nián, wǔ yuè dīng hài, wú wáng, yǐ hòu wǔ sì, bā yuè xīn sì, jūn hōng, xíng shǐ zi chén zhì sǐ rì, cháo jiàn jǐng gōng, xī ér sǐ, hòu wú wáng, jǐng gōng jù, sī xíng shǐ zi chén zhī yán, jiāng sǐ rì, nǎi táo yú guā pǔ, suì sǐ yān, qiú dé, yǐ chóng yǐ.
古文瑣語曰：初刑史子臣謂宋景公曰：從今以往五祀日，臣死，自臣死後五年，五月丁亥，吳亡，以後五祀，八月辛巳，君薨，刑史子臣至死日，朝見景公，夕而死，後吳亡，景公懼，思刑史子臣之言，將死日，乃逃於瓜圃，遂死焉，求得，以蟲矣。

jiā yǔ yuē: zēng zǐ yún guā ér wù zhǎn qí gēn, céng xī nù, dà zhàng jī qí bèi, zēng zǐ pū dì, yǒu qǐng nǎi sū, kǒng zǐ wén zhī, gào mén dì zǐ yuē: cān lái wù nèi yě, zēng zǐ shǐ rén qǐng kǒng zǐ, zǐ yuē: shùn zhī shì gǔ sǒu, dé xiǎo chuí zé shòu, dà zhàng zé zǒu, jīn cān shì fù, wěi shēn yǐ dài bào nù, shēn sǐ xiàn fù yú bù yì, bù xiào shú dà yān.
《家語》曰：曾子芸瓜而誤斬其根，曾晳怒，大杖擊其背，曾子仆地，有頃乃蘇，孔子聞之，告門弟子曰：參來勿內也，曾子使人請孔子，子曰：舜之事瞽叟，得小捶則受，大杖則走，今參事父，委身以待暴怒，身死陷父於不義，不孝孰大焉。

jiǎ yì shū yuē: liáng dài fū sòng jiù wèi biān xiàn lìng, yǔ chǔ lín jiè, liáng chǔ biān tíng jiē zhǒng guā, liáng tíng qú lì shù guàn, qí guā měi, chǔ rén wā ér xī guàn, qí guā è, chǔ lìng yǐ liáng guā zhī měi nù, yīn wǎng yè qiè sāo liáng guā, liáng jué zhī, yù wǎng bào sāo chǔ guā, sòng jiù yuē: shì gòu yuàn zhī dào yě, nǎi lìng rén yè wǎng, qiè wèi chǔ guàn guā, chǔ dàn shēng, tài píng yù lǎn jiǔ bǎi qī shí bā zuò wǎng. zé yǐ guàn guā, cì ér chá zhī, zé liáng tíng wèi yě, chǔ lìng dà yuè, yīn jù wén chǔ wáng, chǔ wáng nǎi xiè yǐ zhòng bì, gù liáng chǔ zhī huān, yóu sòng jiù yě.
《賈誼書》曰：梁大夫宋就為邊縣令，與楚鄰界，梁楚邊亭皆種瓜，梁亭劬力數灌，其瓜美，楚人窊而希灌，其瓜惡，楚令以梁瓜之美怒，因往夜竊搔梁瓜，梁覺之，欲往報搔楚瓜，宋就曰：是構怨之道也，乃令人夜往，竊為楚灌瓜，楚旦生，［《太平御覽》九百七十八作往。］則已灌瓜，伺而察之，則梁亭為也，楚令大悅，因具聞楚王，楚王乃謝以重幣，故梁楚之驩，由宋就也。

gǔ wén qí zì yuē: qín shǐ huáng mì lìng rén zhǒng guā yú lí shān xíng gǔ zhōng wēn chù, guā shí chéng, shǐ rén shàng shū yuē: guā dōng yǒu shí, yǒu zhào xià bó shì zhū shēng shuō zhī, rén rén gè yì, zé jiē shǐ wǎng shì zhī, ér wèi fú jī, zhū rú shēng jiē zhì, fāng xiāng nán bù jué, yīn fā jī, cóng shàng tián zhī yǐ tǔ, jiē yā sǐ.
古文奇字曰：秦始皇密令人種瓜於驪山硎谷中溫處，瓜實成，使人上書曰：瓜冬有實，有詔下博士諸生說之，人人各異，則皆使往視之，而為伏機，諸儒生皆至，方相難不決，因發機，從上填之以土，皆壓死。

xù hàn shū yuē: ān dì shí, yǒu guā yì běn gòng shēng, shí yǐ wèi jiā guā.
《續漢書》曰：安帝時，有瓜異本共生，時以為嘉瓜。

hàn wǔ nèi chuán yuē: xī wáng mǔ xiān shàng yào, yǒu kòng tóng líng guā.
《漢武內傳》曰：西王母仙上藥，有空同靈瓜。

yòu yuē: xī wáng mǔ wèi shàng yuán fū rén yuē: hòu zào huǒ zhū nèi chuán zuò zhū huǒ. shān líng, shí líng guā, qí wèi shén hǎo, yì cǐ wèi jiǔ, yǐ qī qiān suì yǐ.
又曰：西王母謂上元夫人曰：後造火朱［內傳作朱火。］山陵，食靈瓜，其味甚好，憶此味久，已七千歲矣。

wú yuè chūn qiū yuē: wú wáng fū chāi, wèi yuè suǒ bài, dùn ér qù, dé zì shēng zhī guā shí zhī yě.
《吳越春秋》曰：吳王夫差，為越所敗，遁而去，得自生之瓜食之也。

wú lù yuē: yáo jùn cháng zhǒng guā cài, guàn yuán yǐ gōng yī shí, shí rén huò xiǎng, yī wú suǒ shòu.
《吳錄》曰：姚俊常種瓜菜，灌園以供衣食，時人或餉，一無所受。

wú zhì yuē: bù zhì bì nán jiāng nán, dān shēn qióng kùn, zhǒng guā zì gěi.
《吳志》曰：步騭避難江南，單身窮困，種瓜自給。

bó wù zhì yuē: rén yǐ lěng shuǐ zì zì zhì xī, kě dùn dàn shù shí méi guā, zì zhì yāo, dàn zhuǎn duō, zhì jǐng, kě dàn bǎi yú méi, suǒ zì shuǐ yòu jiē zuò guā qì guā wèi.
《博物志》曰：人以冷水自漬至膝，可頓啖數十枚瓜，漬至腰，啖轉多，至頸，可啖百餘枚，所漬水又皆作瓜氣瓜味。

shén xiān chuán yuē: gé xuán dōng wèi kè jí tài píng yù lǎn jiǔ bǎi qī shí bā zuò shè. shēng zǎo jí shēng guā jìn lù yuē xián níng zhōng jiā guā tóng dì shēng yú chéng dū, bào piáo zǐ yuē: wǔ yuán cài dàn, rù shān ér hái, qī jiā rén, yún zhì kūn lún, kūn lún shān yǒu yù guā, guāng míng dòng chè ér jiān, xū yǐ yù jǐng shuǐ xǐ zhī, biàn ruǎn ér kě shí.
《神仙傳》曰：葛玄冬為客及［《太平御覽》九百七十八作設。］生棗及生瓜晉錄曰咸寧中嘉瓜同蒂生於成都，《抱朴子》曰：五原蔡誕，入山而還，欺家人，雲至崑崙，崑崙山有玉瓜，光明洞澈而堅，須以玉井水洗之，便軟而可食。

sōu shén jì yuē: shí yǒu xú guāng, cháng xíng shù yú shì lǐ, cóng rén qǐ guā, qí zhǔ wù yǔ, biàn cóng suǒ bàn, zhàng dì ér zhǒng zhī, é ér guā shēng màn yán, shēng huā chéng shí, nǎi qǔ shí zhī, yīn cì guān zhě, yù zhě fǎn shì suǒ chū mài, jiē wáng hào yǐ.
《搜神記》曰：時有徐光，常行術於市里，從人乞瓜，其主勿與，便從索瓣，扙地而種之，俄而瓜生蔓延，生花成實，乃取食之，因賜觀者，鬻者反視所出賣，皆亡耗矣。

cáo é fù nì sǐ, é jiàn guā fú, dé shī, chū yōu míng lù.
曹娥父溺死，娥見瓜浮，得屍，［出幽明錄。］

sūn zhōng, fù chūn rén, yǔ mǔ jū, zhì xiào dǔ xìn, zhǒng guā wèi yè, hū yǒu sān nián shào lái qǐ guā, wèi zhōng dìng mù dì, chū mén xī huà wèi bái hè, sūn quán zǔ yě.
孫鍾，富春人，與母居，至孝篤信，種瓜為業，忽有三年少來乞瓜，為鍾定墓地，出門悉化為白鶴，［孫權祖也。］

máo shī yuē: wén wáng zhī xìng, běn yóu dài wáng yě, mián mián guā dié, guā dié fěng fěng, mín zhī chū shēng, zì tǔ qī jǔ, wáng huà zhī běn.
《毛詩》曰：文王之興，本由大王也，綿綿瓜瓞，瓜瓞唪唪，民之初生，自土漆沮，王化之本。

shén xiān chuán, yǒu qīng dēng guā, dà rú sān dòu kuí, xuán biǎo dān lǐ, chéng sù hán hóng, lǎn zhī zhě shòu, shí zhī zhě xiān.
神仙傳，有青登瓜，大如三斗魁，玄表丹里，呈素含紅，攬之者壽，食之者仙。

dì guān yuē: wěi rén, zhǎng chù jù wù guā hù yù kuí.
地官曰：委人，掌畜聚物瓜瓠芋葵。

lǐ yuē: zhòng dōng xíng qiū lìng, zé tiān yù zhī, guā hù bù chéng, yǔ xuě zá xià.
《禮》曰：仲冬行秋令，則天雨汁，瓜瓠不成，［雨雪雜下。］

lùn yǔ yuē: wú qǐ páo guā yě zāi, yān néng xì ér bù shí.
《論語》曰：吾豈匏瓜也哉，焉能系而不食。

shǐ jì yuē: shào píng gù qín dōng líng hóu, qín miè hòu, wèi bù yī, zhǒng guā zhǎng ān chéng dōng, zhǒng guā yǒu wǔ sè, shén měi, gù shì wèi zhī dōng líng guā. yòu yún qīng mén guā, qīng mén dōng líng yě.
《史記》曰：邵平故秦東陵侯，秦滅後，為布衣，種瓜長安城東，種瓜有五色，甚美，故世謂之東陵瓜。又雲青門瓜，青門東陵也。

wǔ tài píng yù lǎn jiǔ bǎi qī shí bā zuò hàn wǔ nèi chuán. xiān shān yù lǎn zuò zhī. shàng yào, yǒu yún yù lǎn zuò kōng tóng èr zì. líng guā, sì jié bù shí.
武［《太平御覽》九百七十八作漢武內傳。］仙山［御覽作之。］上藥，有雲［御覽作空同二字。］靈瓜，四劫不實。

hòu wèi, tài píng yù lǎn jiǔ bǎi qī shí bā zuò hòu wèi shū. guō zuò lǐng tài zǐ shǎo shī, sù zōng yòu ruò, zuò huái yī huáng biǎn guā, chū fèng sù zōng, shí zhào táo zi shēn wèi shì zōng suǒ xìn, zuò sī shì zhī, rén hào wèi táo gōng pú shè, huáng guā shǎo shī.
後魏，［《太平御覽》九百七十八作後魏書。］郭祚領太子少師，肅宗幼弱，祚懷一黃〈扁瓜〉，出奉肅宗，時趙桃子深為世宗所信，祚私事之，人號為桃弓僕射，黃瓜少師。

liè xiān chuán yuē: hàn tài píng yù lǎn jiǔ bǎi qī shí bā zuò xī rén. zhě, nán jùn piān rén, jū shān mén, xiān rén cóng mǎi guā, jiào zhī liàn guā, yǔ fù zǐ guì shí, gòng cáng chūn huā fú zhī, yī nián fēi dēng shān rù shuǐ, wén wǎng lái hǎi biān zhū dòng zhōng, xiān rén bó dǔ guā, huáng guā shù qiān qǐng, lìng míng ěr, nǎi shàng fāng zhàng shān.
《列仙傳》曰：漢［《太平御覽》九百七十八作溪人。］者，南郡偏人，居山門，仙人從買瓜，教之練瓜，與附子桂實，共藏春花服之，一年飛登山入水，聞往來海邊諸洞中，仙人博賭瓜，黃瓜數千頃，令暝耳，乃上方丈山。

běn cǎo jīng yuē: shuǐ zhī zhě, shì bái guā gān guā yě.
《本草經》曰：水芝者，是白瓜甘瓜也。

jìn tài píng yù lǎn jiǔ bǎi qī shí bā zuò jìn shū. sāng yú, zì zi shēn, jiā yuán yǒu guā shú, yǒu rén yú dào zhī, yú jiàn, yǐ yuán lí duō jí cì, shǐ rén wèi kāi dào, jí dào fù chū, jiàn dào tōng, zhī yú shǐ chú zhī, nǎi sòng guā, kòu tóu qǐng zuì, yú yǔ zhī.
晉［《太平御覽》九百七十八作晉書。］桑虞，字子深，家園有瓜熟，有人逾盜之，虞見，以園籬多棘刺，使人為開道，及盜負出，見道通，知虞使除之，乃送瓜，叩頭請罪，虞與之。

qí, tài píng yù lǎn jiǔ bǎi qī shí bā zuò shěn yuē qí jì. hán yú yù lǎn zuò líng. mǐn xiōng líng zhēn, zǎo gū, bìng yǒu xiào xìng, jiā pín, wú yǐ yíng xiōng, gòng zhǒng bàn mǔ guā, cháo cǎi mù yòu shēng, suì bàn zàng shì.
齊，［《太平御覽》九百七十八作沈約齊記。］韓虞［御覽作靈。］敏兄靈珍，早孤，並有孝性，家貧，無以營凶，共種半畝瓜，朝采暮又生，遂辦葬事。

liú huī, zì mào qiān, cóng míng dì shè zhì yú yě, kě juàn, dé zǎo chūn guā, yǔ shàng shù pōu ér shí zhī, shàng huái qí jiù dé, yì suǒ liáng hòu, zhì shì yī suì sān qiān, zhuǎn yù shǐ zhōng chéng.
劉揮，字茂謙，從明帝射雉於野，渴倦，得早春瓜，與上樹剖而食之，上懷其舊德，意所良厚，至是一歲三遷，轉御史中丞。

liáng tài píng yù lǎn jiǔ bǎi qī shí bā zuò liáng shū. rèn fǎng, zì yàn shēng, sǐ, gāo zǔ fāng shí sì yuàn xiān guā, wén zhī tóu guā, bēi bù zì shèng.
梁［《太平御覽》九百七十八作梁書。］任昉，字彥升，死，高祖方食四苑纖瓜，聞之投瓜，悲不自勝。

dòng míng jì yuē: yǒu lóng gān guā, zhǎng yī chǐ, huā hóng yè sù, shēng yú bīng gǔ, suǒ wèi bīng gǔ sù yè guā, huò shān xià yǒu dòng tái, sī mìng jūn fǔ yě, zhōng yǒu shén pán guā líng guā, shí zhī zhě zhì xuán yě.
《洞冥記》曰：有龍肝瓜，長一尺，花紅葉素，生於冰谷，所謂冰谷素葉瓜，霍山下有洞台，司命君府也，中有神盤瓜靈瓜，食之者至玄也。

zhuāng zǐ yuē: xiǔ guā huà wèi yú, wù zhī biàn.
《莊子》曰：朽瓜化為魚，物之變。

wén xuǎn yuē: wèi wén dì yǔ wú zhì shū, chén gān guā yú qīng quán.
《文選》曰：魏文帝與吳質書，沉甘瓜於清泉。

liú zhēn guā fù yuē: àn jiàn hòu. sān xīn zài yú, wēn fēng jié mù, háng qiào fàng téng, liú měi yuǎn bù, huáng huā bǐng yè, qián shí dú zhe, fēng xì yì xíng, yuán fāng shū wù.
劉楨瓜賦曰：［按見後。］三心在隅，溫風節暮，杭翹放藤，流美遠布，黃花炳曄，潛實獨著，豐細異形，圓方殊務。

jìn tài kāng bā nián, wáng jùn yuán shēng jiā guā, èr jīng yī shí.
晉太康八年，王濬園生嘉瓜，二莖一實。

shī jìn ruǎn jí shī, xī wén dōng líng guā, jìn zài qīng mén wài, lián zhěn jù qiān mò, zǐ mǔ xiāng jū dài, wǔ sè yào cháo rì, jiā bīn sì miàn huì.
【詩】晉阮籍詩，昔聞東陵瓜，近在青門外，連畛距阡陌，子母相拘帶，五色曜朝日，嘉賓四面會。

fù wèi liú zhēn guā fù yuē: fēng xì yì xíng, yuán fāng shū wù, yáng huī fā zǎo, jiǔ cǎi zá róu, jué chū zuò kǔ. zhōng rán yǔn gān, yīng shí jiǎo shú, hán lán tǔ fāng, lán pí mì lǐ, sù jī dān ráng, nǎi mìng pǔ shī, gòng qí zuì liáng. tóu zhū qīng liú, yī fú yī cáng, zhé yǐ jīn dāo, sì pōu sān lí, chéng zhī yǐ diāo pán, mì zhī yǐ xiān chī, gān yú mì fáng, lěng yà bīng guī.
【賦】魏劉楨瓜賦曰：豐細異形，圓方殊務，揚暉發藻，九采雜糅，厥初作苦。終然允甘，應時湫熟，含蘭吐芳，藍皮密理，素肌丹瓤，乃命圃師，貢其最良。投諸清流，一浮一藏，折以金刀，四剖三離，承之以雕盤，冪之以纖絺，甘逾蜜房，冷亞冰圭。

jìn lù jī guā fù yuē: fā jīn róng yú xiù qiào, jié yù shí yú zōng kē, bì cuì jǐng yǐ yīn yù, zhuì xiū jīng ér xīng luó. fū qí zhǒng zú lèi shù, zé yǒu kuò lóu dìng táo, huáng biǎn guā bái chuán, jīn chā mì tóng, xiǎo qīng dà bān, xuán gàn sù wǎn, lí shǒu hǔ fán, dōng líng chū yú qín gǔ, guì suǐ qǐ yú wū shān, wǔ sè bǐ xiàng, shū xíng yì duān, huò shū wén yǐ bào lǜ. huò pī sù ér huái dān, qì hóng xì ér jù fēn, tǐ xiū duǎn ér bì yuán, fāng yù liè qí chōng táng, wèi qióng lǐ ér bù shí yuàn, dé hóng jì yú jī kě, dào shū liú yú guì jiàn, ruò fú zhuó yǐ hán shuǐ, cuì yǐ xià líng, yuè qì wài liǎn, wēn yè mì níng, tǐ yóu wò xū, lí ruò pōu bīng.
晉陸機瓜賦曰：發金榮於秀翹，結玉實於宗柯，蔽翠景以因育，綴脩莖而星羅。夫其種族類數，則有括樓定桃，黃〈扁瓜〉白傳，金叉蜜筩，小青大班，玄骭素碗，狸首虎蹯，東陵出於秦谷，桂髓起於巫山，五色比象，殊形異端，或攄文以抱綠。或披素而懷丹，氣洪細而俱芬，體脩短而必圓，芳郁烈其充堂，味窮理而不飠肙，德弘濟於饑渴，道殊流於貴賤，若夫擢以寒水，淬以夏凌，越氣外斂，溫液密凝，體猶握虛，離若剖冰。

jìn jī hán guā fù yuē: shì yún sān zhī, guā chù yī yān, gù zhí gēn yù yán, rùn yè fēi quán, lǎn zhī zhě shòu, shí zhī zhě xiān, shì wèi yún zhī, fú qú zhèn cǎi zhuó jīng, xuán lài pā yìng, mò cǐ wèi zuì, shì wèi shuǐ zhī, gān guā pǔ zhí, yòng jiàn shén qí, qí míng jì shàn, qí wèi yì qí, shì wèi tǔ zhī, nǎi pōu gān guā, jì chún qiě xīn, huāng zhě xiǎng zhī, wàng kùn jiě chéng, liú wèi tōng qí wǔ cáng, lěng qì fǎn qí mí jīng.
晉嵇含瓜賦曰：世雲三芝，瓜處一焉，故植根玉岩，潤葉飛泉，攬之者壽，食之者仙，是謂雲芝，芙蕖振采濯莖，玄瀨葩映，莫此為最，是謂水芝，甘瓜普植，用薦神祇，其名既贍，其味亦奇，是謂土芝，乃剖甘瓜，既淳且馨，荒者饗之，忘困解酲，流味通其五藏，冷氣反其迷精。

jìn zhāng zài guā fù yuē: yáng qiāo hǔ zhǎng, guì zhī mì tóng, huò xuán biǎo dān lǐ, chéng sù hán hóng, fēng fū wài wěi, lǜ ráng nèi nóng, gān zhā xià shú, dān mù nài hán fāng, zhū lǐ líng yú guì pǔ, pú táo kuì yú jiāo chuáng, suī zī yáo zhī gū qǐ, mò sī guā zhī yǔn zāng, chāo yē zi yú nán hǎi, yuè jú yòu yú héng yáng, ruò nǎi bīn láng yē shí, lóng yǎn lì zhī, tú yǐ xī zhēn, nán zhì wèi qí, lùn shí bǐ dé, shú dà yú sī.
晉張載瓜賦曰：羊骹虎掌，桂枝蜜筩，或玄表丹里，程素含紅，豐膚外偉，綠瓤內醲，甘柤夏熟，丹〈木柰〉含芳，朱李零於桂圃，蒲萄潰於椒床，雖茲餚之孤起，莫斯瓜之允臧，超椰子於南海，越橘柚於衡陽，若乃檳榔椰實，龍眼荔支，徒以希珍，難致為奇，論實比德，孰大於斯。

jìn fù xuán guā fù yuē: yīng yùn qí shí, fù jiǎ xú shēng, cì luò yīng zhī mì yè, jiāo wēi sī zhī xiū jīng, zhòng jiǎn qí zhēn, chén zhī qīng yuán, pī zhī wú dāo, chéng yǐ zhū pán, zhōng pōu sì pò, suī fēn ruò jùn, chū xué jì èr shí bā zuò wán. zhì jiān wǔ wèi, qì měi fāng lán, yù dé lěng ér yì gān, yí shén shuǎng ér jiě fán, xì jī mì lǐ, duō ráng shǎo bàn, fēng zhǐ jué yì, shí zhī bù shí yuàn.
晉傅玄瓜賦曰：應運俟時，負甲徐生，次落英之密葉，交萎私之脩莖，重簡其珍，沉之清源，披之吳刀，承以朱盤，中剖四破，雖分若濬，［《初學記》二十八作完。］質兼五味，氣美芳蘭，愈得冷而益甘，頤神爽而解煩，細肌密理，多瓤少瓣，豐指絕異，食之不飠肙。

liáng zhāng zuǎn guā fù yuē: wéi zī guā zhī shí mào, tǐ tài sù zhī chún jīng, xī xuán rùn yú fú xiāo, hán huáng zé yú xià tíng, yú shì cāng chūn fā suì, tiān dì jiāo hé, nǎi qǐ wò rǎng, shì zhí shì bō, nà jiā zhǒng yú qí wǎn, yīng shí yùn ér pōu yá, huī méng sàn niè, zāi yè fù kē, wěng rōng yù huì, mǎng cao zūn pó suō, xī qìng yún yǐ tǔ ruí, yǎng xù rì zhī fū huā, cháo xī zhòng yáng, xī chéng lǎng yuè, qīng lù zhàn ér xiāo jiàng, xiáng fēng mù yǐ chén fā, zhèn kē qiào zhī rào ruò, gù huì qì yǐ zī yuè, gǎn líng huà ér yīn yūn, dǔ jiā shí zhī bìng jié, shǐ huái zhēng ér kǔ fā, zhōng gǎn gōng ér gān tōng, xìn bù hé ér zì xīn, yǔ jiǔ dǐng hū qí gōng, màn cǎo shì jí, mì yè shì bì, qián jiǎo dú shú, duò jīng luò dì, fēn fù kù liè, qì chàng yún jì, shēn dí bù néng xiáng qí wèi, lì shǒu bù néng wèi zhī jì, xī dōng líng zhī gān guā, měi xiǎn míng yú zhōng gǔ, bǐ fú lǘ zhī yōu yán, nǎi zhòng xiān zhī suǒ dǔ, měi rén shén zhī tóng hào, hé jué yòng zhī hóng pǔ, wéi lìng shí yú wú qióng, yǒng kě zhí yú líng pǔ.
梁張纘瓜賦曰：惟茲瓜之實茂，體太素之純精，翕玄潤於浮霄，含皇澤於夏庭，於是蒼春發歲，天地交和，乃啟沃壤，是殖是播，納佳種於畦畹，應時運而剖牙，揮萌散孽，栽葉負柯，蓊茸郁薈，莽｛艹尊｝婆娑，晞慶雲以吐蕤，仰旭日之敷花，朝希重陽，夕承朗月，清露湛而宵降，翔風穆以晨發，振柯翹之繞若，顧惠氣以滋悅，感靈化而絪縕，睹佳實之並結，始懷徵而苦發，終感宮而甘通，信不和而自馨，與九鼎乎齊功，蔓草是藉，密葉是蔽，潛湫獨熟，墮莖落蒂，芬馥酷烈，氣暢雲際，申狄不能詳其味，隸首不能為之計，昔東陵之甘瓜，美顯名於中古，彼服閭之攸檐，乃眾仙之所睹，美人神之同好，何厥用之弘普，惟令實於無窮，永可殖於靈圃。

qǐ liáng dì xiè dōng gōng lài guā qǐ yuē: jīn róng shǐ jiàn, qióng ruǐ zài zhēn, wèi duó zhè jiāng, gān yú shí mì.
【啟】梁帝謝東宮賚瓜啟曰：金榮始薦，瓊蕊載珍，味奪蔗漿，甘逾石蜜。