strong mù huā yè fù sōng bǎi huái sāng yú tóng strong
木［花葉附］ 松 柏 槐 桑 榆 桐

mù
◇木

chūn qiū yuán mìng bāo yuē: mù zhī wèi yán chù yě, qì dòng yuè yě.
《春秋元命苞》曰：木之為言觸也，氣動躍也。

yì yuē: xùn wèi mù, kǎn, qí yú mù yě wèi jiān duō xīn, gěn, qí yú mù yě wèi jiān duō jié, lí, qí yú mù yě wèi kē shàng gǎo, jiān duō xīn wèi gāng zhōng yě, shān mù jiān zhí, gù duō jié yě, yīn hán qì, gù yuē kē, kē, kōng yě, wèi rì suǒ gān, gù shàng gǎo.
《易》曰：巽為木，坎，其於木也為堅多心，艮，其於木也為堅多節，離，其於木也為科上槁，［堅多心謂剛中也，山木堅直，故多節也，陰含氣，故曰科，科，空也，為日所乾，故上槁。］

yòu yuē: dì zhōng shēng mù shēng, jūn zǐ yǐ jī xiǎo chéng gāo dà.
又曰：地中生木升，君子以積小成高大。

ěr yǎ yuē: mù zú shēng wèi guàn, guàn mù, cóng mù yě.
《爾雅》曰：木族生為灌，灌木，叢木也。

shàng shū yuē: yǎn zhōu jué mù wéi tiáo, zhǎng yě. yáng zhōu jué mù wéi qiáo, gāo yě.
《尚書》曰：兗州厥木惟條，［長也。］楊州厥木惟喬，［高也。］

yòu yuē: sān yuē mù, mù yuē qū zhí, qū zhí zuò suān.
又曰：三曰木，木曰曲直，曲直作酸。

lǐ jì: mèng chūn zhī yuè, shèng dé zài mù, mèng chūn zhī yuè, wú fá dà shù, fáng nóng gù yě.
《禮記》：孟春之月，盛德在木，孟春之月，無伐大樹，［妨農故也。］

máo shī yuē: huáng niǎo yú fēi, jí yú guàn mù.
毛詩曰：黃鳥於飛，集於灌木。

yòu yuē: jiū mù, hòu fēi dǎi xià yě.
又曰：樛木，后妃逮下也。

yòu yuē: nán yǒu qiáo mù, bù kě xiū xī.
又曰：南有喬木，不可休息。

yòu yuē: fá mù dīng dīng, niǎo míng yīng yīng.
又曰：伐木丁丁，鳥鳴嚶嚶。

lǐ dòu wēi yí yuē: jūn chéng mù ér wáng zhě, qí zhèng shēng píng, zé cǎo mù fēng shèng.
《禮斗威儀》曰：君乘木而王者，其政昇平，則草木豐盛。

chūn qiū kǒng yǎn tú yuē: lín, mù jīng yě.
《春秋孔演圖》曰：麟，木精也。

liù tāo yuē: dōng bīng kě zhé, xià tiáo kě jié.
《六韜》曰：冬冰可折，夏條可結。

zhuāng zǐ yuē: nán bó zi qí yóu yú shāng zhī qiū, jiàn mù yān, yǒu yì, jié sì qiān shèng, yǐn jiāng bì qí lèi, zi qí yuē: cǐ hé mù yě, rán bì yì cái, cóng ér shì qí xì zhī, zé quán qū ér bù kě yǐ wèi dòng, fǔ ér shì qí mù gēn, bù kě yǐ wèi guān guǒ, shì qí yè zé shé làn, xiù zhī zé shǐ rén kuáng xǐng, zi qí yuē: cǐ guǒ bù cái zhī mù, yǐ zhì qí dà yǐ.
《莊子》曰：南伯子綦游於商之丘，見木焉，有異，結駟千乘，隱將庇其類，子綦曰：此何木也，然必異材，從而視其細枝，則拳曲而不可以為棟，俯而視其木根，不可以為棺槨，舐其葉則舌爛，嗅之則使人狂醒，子綦曰：此果不材之木，以至其大矣。

shèn zǐ yuē: láng miào zhī cái, gài fēi yī mù zhī zhī yě.
《慎子》曰：廊廟之材，蓋非一木之枝也。

shī zǐ yuē: mù zhī jīng qì wèi bì fāng.
《尸子》曰：木之精氣為必方。

sūn qīng zǐ yuē: yù zài shān ér mù rùn.
《孫卿子》曰：玉在山而木潤。

xuán zhōng jì yuē: bǎi suì zhī shù, qí zhī chì rú xuè, qiān suì zhī shù, jīng wèi qīng yáng, wàn suì zhī shù, jīng wèi qīng niú.
《玄中記》曰：百歲之樹，其汁赤如血，千歲之樹，精為青羊，萬歲之樹，精為青牛。

yòu yuē: dà shù zhī shān xī, zé yǒu cǎi huá zhī shù, fú zhī zé tōng wàn guó zhī yán, bó wù zhì yuē: yuán qiū tǔ yǒu bù sǐ shù, shí zhī nǎi shòu.
又曰：大樹之山西，則有采華之樹，服之則通萬國之言，《博物志》曰：員丘土有不死樹，食之乃壽。

shí zhōu jì yuē: jù kū zhōu, hǎi zhōng shēn wèi dì, shàng yǒu dà shù, yǔ fēng mù xiāng sì, ér huā yè xiāng wén shù bǎi lǐ, míng wèi fǎn hún shù, yú yù fǔ zhōng zhǔ qǔ, zhī rú hēi yí, míng zhī wèi fǎn shēng xiāng, xiāng qì wén shù bǎi lǐ, sǐ shī zài dì, wén qì réng huó.
《十洲記》曰：聚窟洲，海中申未地，上有大樹，與楓木相似，而花葉香聞數百里，名為反魂樹，於玉釜中煮取，汁如黑飴，名之為反生香，香氣聞數百里，死屍在地，聞氣仍活。

hàn shū: cháo cuò shàng shū yuē: fū hú háo zhī dì, jī yīn zhī chù yě, mù pí sān cùn, dì hán gù yě. huái nán zǐ yuē: fán gàn mù shēng lù mù gēn zhī mù zhě shēng yú lù mù, fán jiàn yè luò ér zhī suì mù, gù yè luò ér zhǎng nián bēi, zhǎng nián rén jì mù huáng, shàn shí.
《漢書》：晁錯上書曰：夫胡貉之地，積陰之處也，木皮三寸，［地寒故也。］《淮南子》曰：凡幹木生鹿木根枝木者生於鹿木，凡見葉落而知歲暮，故葉落而長年悲，［長年人忌木黃，善時。］

xiè chéng hòu hàn shū yuē: fāng chǔ yòu sàng fù, shì mǔ zhōng rì, fù tǔ chéng fén, zhǒng qí shù qiān zhū.
謝承《後漢書》曰：方儲幼喪父，事母終日，負土成墳，種奇樹千株。

hóng fàn, wǔ xíng yuē: sān yuē mù.
洪範，五行曰：三曰木。

shēng zǐ yuē: shēn gēn gù dì.
聲子曰：深根固蒂。

shū yuē: mù cóng shéng zé zhèng.
《書》曰：木從繩則正。

shī yuē: chū zì yōu gǔ, qiān yú qiáo mù, rěn rǎn róu mù, jūn zǐ shù zhī.
《詩》曰：出自幽谷，遷於喬木，荏苒柔木，君子樹之。

jī mìng lù tài píng yù lǎn jiǔ bǎi wǔ shí èr zuò zhēng. yuē: chū hào shī lìng hé mín xīn, zuò lè zhì lǐ dé tiān xīn, zé cǎo mù yǒu yì yú rén zhě zhǎng, yǐ yǎng mín, wáng zhě dé lǐ zhī zhì, zé gǔ zhōng shēng chì mù.
稽命錄［《太平御覽》九百五十二作徵。］曰：出號施令合民心，作樂制禮得天心，則草木有益於人者長，以養民，王者得禮之制，澤谷中生赤木。

yòu, zōng miào shēng mù.
又，宗廟生木。

yòu, fū zǐ fén fāng yī lǐ, dì zǐ gè yǐ sì fāng qí mù lái zhí zhī.
又，夫子墳方一里，弟子各以四方奇木來植之。

yòu, wàn mù xì wèi miǎo.
又，萬木細為杪。

chuán yuē: cí mǔ zhī shù qí zi zhé mù, niǎo néng zé mù.
傳曰：慈母之恕其子折木，鳥能擇木。

yīn fú yuē: huǒ shēng yú mù, huò fā bì kè.
《陰符》曰：火生於木，禍發必剋。

guó yǔ: fá mù bù zì qí běn, bì yǒu hòu shēng, sāi shuǐ bù zì qí yuán, bì yǒu hòu liú, chú huò bù zì qí běn, bì yǒu hòu luàn.
《國語》：伐木不自其本，必有後生，塞水不自其源，必有後流，除禍不自其本，必有後亂。

rén zhī yǒu xiào yě, yóu shù zhī yǒu zhī yè, yóu bì yīn zhī, kuàng jūn zǐ hū.
人之有孝也，猶樹之有枝葉，猶庇蔭之，況君子乎。

wèi guǎn hé guò guàn qiū jiǎn mù, yuán é wǔ qiū shān xiǎn mù, jù féng xiào běn gǎi. lín mù suī mào, wú xíng kě jiǔ, bēi lěi wéi měi, wú fù kě shǒu, xuán wǔ cáng tóu, cāng lóng wú zú, bái hǔ xián shī, zhū què bēi kū, sì wēi yǐ bèi, fǎ dāng miè zú.
魏管輅過毌丘儉墓，［原訛武丘山險暮，據馮校本改。］林木雖茂，無形可久，碑誄惟美，無復可守，玄武藏頭，蒼龍無足，白虎銜屍，朱雀悲哭，四危以備，法當滅族。

zǐ lù yuē: èr qīn zhī shòu, cōng ruò chén guò xì, cǎo mù zhǎng, shuāng lù bù xī, shǐ xián zhě yù yǎng èr qīn, qí dào bù xíng.
子路曰：二親之壽，怱若塵過隙，草木長，霜露不息，使賢者欲養二親，其道不行。

lǎo zǐ yuē: cǎo mù zhī shēng yě róu cuì, qí sǐ yě kū gǎo.
《老子》曰：草木之生也柔脆，其死也枯槁。

yòu yuē: hé bào zhī mù, shēng yú háo mò.
又曰：合抱之木，生於毫末。

lǚ lìng tài píng yù lǎn jiǔ bǎi wǔ shí èr zuò lǚ shì chūn qiū. yuē: fū lún chán zhě, jīng zài hu míng qí huǒ, zhèn qí shù ér yǐ, huǒ bù míng, suī zhèn hé yì, míng bù dú zài hu huǒ, zài àn, dāng jīn zhī shì, àn zé shén yǐ, rén zhǔ yǒu míng qí dé zhě, tiān xià zhī shì qí guī yě, ruò chán zhī zǒu míng huǒ yǐ.
呂令［《太平御覽》九百五十二作呂氏春秋。］曰：夫蜦蟬者，精在乎明其火，振其樹而已，火不明，雖振何益，明不獨在乎火，在闇，當今之世，闇則甚矣，人主有明其德者，天下之士其歸也，若蟬之走明火矣。

yòu yuē: mù fāng shèng, zhōng rì cǎi zhī ér fù shēng, qiū fēng xià shuāng, yī xī ér líng.
又曰：木方盛，終日采之而復生，秋風下霜，一夕而零。

yù niǎo zhě xiān shù mù.
欲鳥者先樹木。

rén zhī yǒu mín, rú mù zhī yǒu gēn, gēn shēn zé běn gù.
人之有民，如木之有根，根深則本固。

wén xuǎn: shù mù zhě yōu qí dù, gēn wū zé yè wēi.
《文選》：樹木者憂其蠹，根杇則葉危。

huái nán zǐ yuē: zhí mù xiān fá, gān quán xiān jié.
《淮南子》曰：直木先伐，甘泉先竭。

guàng hǎi yǒu yú, bào dà shù néng yǔ, jīng míng líng yáng, wǔ rì chēng xiān rén zhě, lǎo shù yě, běn tiáo tài píng yù lǎn jiǔ bǎi wǔ shí èr zuò bào piáo zi.
撗海有魚，抱大樹能語，精名靈陽，午日稱仙人者，老樹也，［本條太平御覽九百五十二作抱朴子。］

shān hǎi jīng yuē: shǎo shì shān shàng yǒu mù, míng dì xiū, huáng huā hēi yè, fú zhī bù nù.
《山海經》曰：少室山上有木，名帝休，黃花黑葉，服之不怒。

xiān xù, wáng tài píng yù lǎn jiǔ bǎi wǔ shí èr wáng xià yǒu xū zì. shào nián rù xué, jiā zuì yuǎn, wǎng lái xiān, liú bèi guài zhī, cháng jiàn rú tí yī mù sān chǐ yú, zhì zé zhù wū jiān, liú bèi zhī qǔ zhě, hòu bù jiàn.
仙序，王［《太平御覽》九百五十二王下有須字。］少年入學，家最遠，往來先，流輩怪之，常見如提一木三尺餘，至則柱屋間，流輩知取者，後不見。

lǐ yuē: rù shān xíng mù, wú yǒu zhǎn fá.
《禮》曰：入山行木，無有斬伐。

lí sāo yuē: yī fū jiǔ shǒu, bá mù jiǔ qiān.
《離騷》曰：一夫九首，拔木九千。

niǎo niǎo xī qiū fēng, dòng tíng bō xī mù tuō, tài píng yù lǎn jiǔ bǎi wǔ shí sān zuò mù yè xià.
裊裊兮秋風，洞庭波兮木脫，［《太平御覽》九百五十三作木葉下。］

zēng hé wèi xī mù shàng.
罾何為兮木上。

qiān fú róng yú mù mò.
搴芙蓉於木末。

lùn yǔ: xiǔ mù bù kě diāo yě.
《論語》：朽木不可雕也。

shī wèi liú zhēn shī yuē: xī jūn cuò qí zhì, dōng tǔ yǒu sù mù, tiáo kē bù yíng xún, yī chǐ zài sān qǔ, yǐn shēng zhì yì lín, kòng zǒng zì pò sù, dé tuō fāng lán yuàn, liè zhí gāo shān zú.
【詩】魏劉楨詩曰：昔君錯畦畤，東土有素木，條柯不盈尋，一尺再三曲，隱生寘翳林，控傯自迫速，得託芳蘭苑，列植高山足。

zhōu yǔ xìn yǒng shù shī yuē: jiāo kē zhà bǎi qīng, zhuó běn huò qiān xún, fēng zi liú wèi shì, tóng sūn dài zuò qín, cán hé yí táo zhǒng, kōng huā zhí zǎo lín, yōu jū duì méng mì, qī jìng zhuǎn shēn chén.
周庾信詠樹詩曰：交柯乍百傾，擢本或千尋，楓子留為式，桐孫待作琴，殘核移桃種，空花植棗林，幽居對蒙密，蹊逕轉深沉。

chén lǐ shuǎng fù dé fāng shù shī yuē: fāng shù qiān zhū fā, yáo dàng sān yáng shí, qì ruǎn lái fēng yì, zhī fán dù niǎo chí, chūn zhì huā rú jǐn, xià jìn yè chéng wéi, yù jì biān chéng kè, lù yuǎn jù néng chí.
陳李爽賦得芳樹詩曰：芳樹千株發，搖盪三陽時，氣軟來風易，枝繁度鳥遲，春至花如錦，夏近葉成帷，欲寄邊城客，路遠詎能持。

chén hè xún fù dé tíng zhōng yǒu qí shù shī yuē: sān chūn jié wù shǐ fāng fēi, yóu sī xì cǎo dòng chūn huī, xiāng fēng piāo wǔ huā jiān dù, hǎo niǎo hé míng zhī shàng fēi, lín chí jiān zhú piān zēng lǜ, yī jiē yìng xuě yuǎn rú yù, wēn shì tíng qián jìng bù yán, gǔ chuī lóu zhōng néng zuò qǔ, céng wén yuǎn bié jiù nán sī, pān zhé huì qǔ zèng jiā qī, zhǎng tiáo běn zì kān wèi dài, mì yè yóu lái hǎo zuò wéi, xīng xī hàn zhuǎn yuè lún míng, pái huái yè què lǚ xiāng jīng, yù shí yōu rén lán dù jìng, shān chuāng fāng guì fù cóng shēng.
陳賀循賦得庭中有奇樹詩曰：三春節物始芳菲，遊絲細草動春暉，香風飄舞花間度，好鳥和鳴枝上飛，臨池間竹偏增綠，依階映雪遠如玉，溫室庭前竟不言，鼓吹樓中能作曲，曾聞遠別舊難思，攀折會取贈佳期，長條本自堪為帶，密葉由來好作帷，星稀漢轉月輪明，徘徊夜鵲屢相驚，欲識幽人蘭杜逕，山窗芳桂復叢生。

liáng hé xùn yǒng zá huā shī yuē: jǐng shàng fā xīn huā, shuí yán bù jīng rǎn, yǐ rú báo zǐ fú, fù yǐ nóng hóng diǎn, zhuàng jǐn wú cái fèng, yī xiá yǒu shū liǎn.
梁何遜詠雜花詩曰：井上發新花，誰言不經染，已如薄紫拂，復以濃紅點，狀錦無裁縫，依霞有舒斂。

liáng xiāo zi fàn luò huā shī yuē: lǜ yè shēng bàn zhǎng, fán yīng zǎo zì xiāng, yīn fēng luàn hú dié, wèi luò yǐn lí huáng, fēi lái rù dòu zhàng, chuī qù shàng yá chuáng, fēi shì yíng dōng zhì, níng kě zhí qiū shuāng.
梁蕭子范落花詩曰：綠葉生半長，繁英早自香，因風亂胡蝶，未落隱鸝黃，飛來入斗帳，吹去上牙床，非是迎冬質，寧可值秋霜。

liáng liú xiào wēi wàng gé qiáng huā shī yuē: gé qiáng huā bàn yǐn, yóu jiàn dòng huā zhī, dāng yóu měi rén zhāi, jù zhǐ chūn fēng chuī.
梁劉孝威望隔牆花詩曰：隔牆花半隱，猶見動花枝，當由美人摘，詎止春風吹。

zhōu yǔ xìn yǒng yuán huā shī yuē: zàn wǎng chūn yuán bàng, liáo guò kàn guǒ xíng, zhī fán lèi jīn gǔ, huā zá yìng hé yáng, zì hóng wú xiá rǎn, zhēn bái bù xū zhuāng, yàn sòng guī líng jǐng, fēng xián shàng mì fáng, fēi shì jīn lú qì, hé guān bǎi diàn xiāng, zǒng yī piān dìng hǎo, yīng chí fèng wèi wáng.
周庾信詠園花詩曰：蹔往春園傍，聊過看果行，枝繁類金谷，花雜映河陽，自紅無暇染，真白不須妝，燕送歸菱井，蜂銜上蜜房，非是金爐氣，何關柏殿香，總衣偏定好，應持奉魏王。

zhōu míng dì hé wáng bāo yǒng zhāi huā shī yuē: yù wǎn chéng huā luò, huā luò wǎn zhōng fāng, jiǔ fú huā bù méi, huā hán jiǔ gēng xiāng.
周明帝和王褒詠摘花詩曰：玉碗承花落，花落碗中芳，酒浮花不沒，花含酒更香。

chén zhāng zhèng jiàn fù dé àn huā lín shuǐ fā shī yuē: qí shù mǎn chūn zhōu, luò ruǐ yìng hóng fú, yǐng jiān lián huā shí, guāng hán zhuó jǐn liú, yàng sè suí táo shuǐ, piāo xiāng rù guì zhōu, bié yǒu xiān tán jú, hán fāng dú xiàng qiū.
陳張正見賦得岸花臨水發詩曰：奇樹滿春洲，落蕊映紅浮，影間蓮花石，光涵濯錦流，漾色隨桃水，飄香入桂舟，別有仙潭菊，含芳獨向秋。

liáng liú xiào wēi yǒng jiǎn cǎi huā shī yuē: yè shū fēi jiàn dà, huā fā shì jiā kāi, wú lùn rén yà shì, fēng jiàn yě zhēng lái.
梁劉孝威詠翦採花詩曰：葉舒非漸大，花發是家開，無論人訝似，蜂見也爭來。

liáng zhū chāo yǒng jiǎn cǎi huā shī yuē: qiǎn shēn yī shù sè, shū juǎn tīng rén cái, jiǎ lìng chūn yǐ dù, zhōng zhù shǒu zhōng kāi.
梁朱超詠翦採花詩曰：淺深依樹色，舒捲聽人裁，假令春已度，終住手中開。

liáng bào quán yǒng jiǎn cǎi huā shī yuē: huā shēng jiǎn dāo lǐ, cóng lái yà bī zhēn, fēng dòng suī nán luò, fēng fēi yù xiàng rén, bù zhī jīn rì hòu, shuí néng nì zuò chūn.
梁鮑泉詠翦採花詩曰：花生翦刀里，從來訝逼真，風動雖難落，蜂飛欲向人，不知今日後，誰能逆作春。

liáng yù zhāng wáng xiāo zōng bēi luò yè shī yuē: bēi luò yè, lián piān xià zhòng dié, zhòng dié luò qiě fēi, cóng héng qù bù guī, zhǎng zhī jiāo yīn xī hé mì, huáng niǎo guān guān dòng xiāng shī, xī ruǐ zá níng lù, cháo huā fān luàn rì, luàn chūn rì, qǐ chūn fēng, chūn fēng chūn rì cǐ shí tóng, yī shuāng liǎng shuāng yóu kě dāng, wǔ chén liù dàn sà yǐ huáng, zhà zhú jīng fēng jǔ, gāo xià rèn piāo yáng, bēi luò yè, luò yè hé shí hái, sù xī gòng gēn běn, wú fù yī xiāng guān, gè suí huī tǔ qù, gāo zhī nán zhòng pān.
梁豫章王蕭綜悲落葉詩曰：悲落葉，聯翩下重疊，重疊落且飛，從橫去不歸，長枝交蔭昔何密，黃鳥關關動相失，夕蕊雜凝露，朝花翻亂日，亂春日，起春風，春風春日此時同，一霜兩霜猶可當，五晨六旦颯已黃，乍逐驚風舉，高下任飄颺，悲落葉，落葉何時還，夙昔共根本，無復一相關，各隨灰土去，高枝難重攀。

fù jìn liú róu qī wáng shì chūn huā fù yuē: qiān pā càn qí zhāo xī xī, bǎi huì qiàn ér tóng róng, lán pǔ qiào yǐ hán fāng xī, zhī báo zhèn ér chén xīn, cuì yǐng jìng zhēn, zhòng tiáo pín yīng, huò yì sè tóng xíng, huò qí fāng shū zhì, zì rán shén xiāng, bù kě shèng jì, làn ruò luó sù zhī chuí guāng, zhuó ruò suí zhū zhī xiāo liè, shuǎng ruò fěi cuì zhī qún xiáng, liàn ruò shān hú zhī yìng yuè, shī rén yǒng yǐ tuō fěng, liáng yù měi ér guāng dé, gōng nǚ zhǔn yú miào guī, shì wáng hòu zhī shǒu zé.
【賦】晉劉柔妻王氏春花賦曰：千葩粲其昭晰兮，百卉蒨而同榮，蘭圃翹以含芳兮，芝薄振而沉馨，翠穎競臻，眾條頻英，或異色同形，或齊芳殊制，自然神香，不可勝計，爛若羅宿之垂光，灼若隋珠之宵列，爽若翡翠之群翔，練若珊瑚之映月，詩人詠以託諷，良喻美而光德，工女准於妙規，飾王后之首則。

zhōu yǔ xìn kū shù fù yuē: yīn zhòng wén fēng liú rú yǎ, hǎi nèi zhī míng, shì yì shí yí, wèi dōng yáng tài shǒu, cháng hū hū bù lè, gù tíng huái ér tàn yuē: cǐ shù pó suō, shēng yì jǐn yǐ, zhì bái lù zhēn sōng, qīng niú wén zǐ, gēn qí pán pò, shān yá biǎo lǐ, guì hé shì ér xiāo wáng, tóng hé wèi ér bàn sǐ, xī zhī sān hé xǐ zhí, jiǔ wǎn yí gēn, kāi huā jiàn shǐ zhī diàn, luò shí suī yáng zhī yuán, shēng hán xiè gǔ, qū bào yún mén, jiāng chú jí fèng, bǐ yì cháo yuān, lín fēng tíng ér lì hè, duì yuè xiá ér yín yuán, nǎi yǒu quán qū yōng zhǒng, pán ào fǎn fù, jié shù shān lián, wén héng shuǐ cù, jiàng shí jīng shì, gōng shū xuàn mù, diāo juān shǐ jiù, jī jué réng jiā, chóng chóng suì jǐn, piàn piàn zhēn huā, ruò fú sōng zǐ gǔ dù, píng zhòng jūn qiān, sēn shāo bǎi qǐng, chá niè qiān nián, qín zé dài fū shòu zhí, hàn zé jiāng jūn zuò yān, mò bù tái mái jūn yā, niǎo bō chóng chuān, dī chuí yú shuāng lù, hàn dùn yú fēng yān, dōng hǎi yǒu bái mù zhī miào, xī hé yǒu kū sāng zhī dù, běi lù yǐ yáng yè wèi guān, nán líng yǐ méi gēn zuò yě, xiǎo shān zé cóng guì liú rén, fú fēng zé zhǎng sōng yuán é dù, jù féng xiào běn gǎi. xì mǎ, qǐ dú chéng lín xì liǔ zhī shàng, sāi luò táo lín zhī xià, ruò nǎi shān hé zǔ jué, piāo líng lí bié, bá běn chuí lèi, shāng gēn liú xiě, huǒ rù kōng xīn, gāo liú duàn jié, mù mèi mù gāo shǎn, shān jīng yāo niè, héng dòng kǒu ér yī wò, dùn shān yāo ér bàn shé, dài yǐng chōng liú, cáng chuān bào xué, kuàng fù fēng yún bù gǎn, jī lǚ wú guī, jì shāng yáo luò, mí jiē biàn shuāi, huái nán yún, mù yè luò, zhǎng nián bēi, sī zhī wèi yǐ, nǎi wèi gē yuē: jiàn zhāng èr yuè huǒ, huáng hé qiān lǐ chá, ruò fēi jīn gǔ mǎn yuán shù, jí shì hé yáng yī xiàn huā, huán dà sī mǎ wén ér tàn yuē: xī nián yí liǔ, yī yī hàn nán, jīn kàn yáo luò, qī chuàng jiāng tán, shù yóu rú cǐ, rén hé yǐ kān.
周庾信枯樹賦曰：殷仲文風流儒雅，海內知名，世異時移，為東陽太守，常忽忽不樂，顧庭槐而嘆曰：此樹婆娑，生意盡矣，至白鹿貞松，青牛文梓，根祇盤魄，山崖表里，桂何事而銷亡，桐何為而半死，昔之三河徙植，九畹移根，開花建始之殿，落實睢陽之園，聲含嶰谷，曲抱雲門，將雛集鳳，比翼巢鴛，臨風亭而唳鶴，對月峽而吟猿，乃有拳曲擁腫，盤坳反覆，節樹山連，文橫水蹙，匠石驚視，公輸眩目，雕鐫始就，剞劂仍加，重重碎錦，片片真花，若夫松子古度，平仲君遷，森梢百頃，槎枿千年，秦則大夫受職，漢則將軍坐焉，莫不苔埋菌壓，鳥剝蟲穿，低垂於霜露，撼頓於風煙，東海有白木之廟，西河有枯桑之杜，北陸以楊葉為關，南陵以梅根作冶，小山則叢桂留人，扶風則長松［原訛杜，據馮校本改。］系馬，豈獨城臨細柳之上，塞落桃林之下，若乃山河阻絕，飄零離別，拔本垂淚，傷根流血，火入空心，膏流斷節，木魅〈目皋〉睒，山精妖孽，橫洞口而欹臥，頓山腰而半折，戴癭沖瘤，藏穿抱穴，況復風雲不感，羈旅無歸，既傷搖落，彌嗟變衰，淮南雲，木葉落，長年悲，斯之謂矣，乃為歌曰：建章二月火，黃河千里槎，若非金谷滿園樹，即是河陽一縣花，桓大司馬聞而嘆曰：昔年移柳，依依漢南，今看搖落，悽愴江潭，樹猶如此，人何以堪。

jìn yǔ chǎn fú chá fù yuē: yǒu yōu yán zhī jù mù, miǎo jié gēn hū qiān rèn, tǐ hóng yōng yǐ xiù zhí, zhěn qiè qí ér tè jùn, guān cén lǐng yǐ gāo qī, dú yōng róng yú yán jùn, hùn quán pǔ yú bù cái, zhuō líng xiāo ér jué yùn, gù néng yū yú pán wěi, sēn xiāo tuí mí, yáng piāo biāo jié, huá liè shuǐ sǎ, yí měi jiǎ yú cuì bì, jué xuán gēn yú xiǔ rǎng, yè hóng bō yú hǎi méi, gǔ zhǎng fēng ér piāo dàng, dàn sà bō ér chéng fēi lǎo, xī jǔ làng ér fù bēn cháo, chuī yún wù ér chū dòng xué, guàn yán shí ér guò wò jiāo, jiāng hé bù é guǐ, wàn lǐ bù yī zhāo.
晉庾闡浮查賦曰：有幽岩之巨木，邈結根乎千仞，體洪傭以秀直，枕朅奇而特俊，冠岑嶺以高棲，獨雍容於嵒峻，混全朴於不才，倬凌霄而絕韻，故能紆餘盤骫，森蕭頹靡，陽飄飈結，華裂水灑，遺美賈於翠璧，蹶懸根於朽壤，曳洪波於海湄，鼓長風而飄蕩，旦馺波而乘飛潦，夕舉浪而赴奔潮，吹雲霧而出洞穴，灌炎石而過沃焦，江河不俄晷，萬里不一朝。

zàn jìn guō pú gān shuǐ shèng mù zàn yuē: lǐ quán ruì mù, yǎng líng jǐn xìng, zēng qì zhī hé, qū shén zhī míng, hé bì shēng zhī, rán hòu wèi shèng.
【贊】晉郭璞甘水聖木贊曰：醴泉睿木，養齡盡性，增氣之和，祛神之冥，何必生知，然後為聖。

yòu bù sǐ shù zàn yuē: wàn wù zàn jiàn, rén shēng rú jì, bù sǐ zhī shù, shòu bì tiān dì, qǐng yào xī lǎo, yān dé rú yì.
又不死樹贊曰：萬物暫見，人生如寄，不死之樹，壽蔽天地，請藥西姥，焉得如羿。

qǐ liáng yuán dì wèi qiè hóng yè shū xiè dōng gōng lài hé xīn huā chāi qǐ yuē: wèi dé tóu hú, xiān yīng hán xiào, bù yīn luán fèng, zì néng gē wǔ, yè shū xī wǎng yáng tái, suī féng sì zhào, céng yóu lǐ pǔ, guàn shí jiǔ qú, wèi yǒu réng dài jué chāi, hái shèng cuì yǔ, shì yǐ nán jīn, zhuāng zī lì yù, xiū mí fū rén, běn fèn zhāng huá zhī lǐ, zhōng shān rú zǐ, dú hé chūn gōng zhī ēn, yǒu zhì dāng xióng, wú qī tóu gé.
【啟】梁元帝為妾弘夜姝謝東宮賚合心花釵啟曰：未得投壺，先應含笑，不因鸞鳳，自能歌舞，夜姝昔往陽台，雖逢四照，曾游澧浦，慣識九衢，未有仍代爵釵，還勝翠羽，飾以南金，裝茲麗玉，脩靡夫人，本分章華之里，中山孺子，獨荷春宮之恩，有志當熊，無期投閣。

sōng
◇松

máo shī: cú lái shān míng. zhī sōng.
《毛詩》：徂來［山名。］之松。

yòu yuē: sōng tǒng tài píng yù lǎn jiǔ bǎi wǔ shí sān zuò jué. yǒu xì, lù qǐn kǒng shuò.
又曰：松桶［《太平御覽》九百五十三作桷。］有舄，路寢孔碩。

yòu yuē: zhì bǐ jǐng shān, sōng bǎi wán wán, sōng bǎi yǒu tǐng, lǚ yíng yǒu xián, qǐn chéng kǒng ān.
又曰：陟彼景山，松柏丸丸，松柏有挺，旅楹有閒，寢成孔安。

lǐ jì yuē: qí zài rén yě, rú sōng bǎi zhī yǒu xīn yě, gù guàn sì shí bù gǎi kē yì yè.
《禮記》曰：其在人也，如松柏之有心也，故貫四時不改柯易葉。

zuǒ chuán yuē: jìn hóu shǐ zhāng gé fù lì zhì chǔ shī, qiú yù yú zhèng, zhèng rén bo, wǎn shè quǎn jí, zi tài shū jiè zhī yuē: dà guó zhī rén, bù kě yǔ yě, duì yuē: shì wú yǒu zhòng guǎ, qí shàng yī yě, tài shū yuē: bù rán, péi lǒu lǒu, xiǎo fù yě. wú sōng bǎi.
《左傳》曰：晉侯使張骼附躒致楚師，求御於鄭，鄭人卜，宛射犬吉，子太叔戒之曰：大國之人，不可與也，對曰：世無有眾寡，其上一也，太叔曰：不然，培塿［塿，小阜也。］無松柏。

yòu yuē: chǔ jiā áo jí wèi, wáng zǐ wéi wèi lìng yǐn, kāng wáng dì yě. zhèng xíng rén zǐ yǔ yuē: shì wèi bù yí, bì dài zhī chāng, sōng bǎi zhī xià, qí cǎo bù zhí, yán chǔ jūn ruò, lìng yǐn qiáng, wù bù liǎng shèng yě. lùn yǔ yuē: suì hán rán hòu zhī sōng bǎi zhī hòu diāo yě.
又曰：楚夾敖即位，王子圍為令尹，［康王弟也。］鄭行人子羽曰：是謂不宜，必代之昌，松柏之下，其草不殖，［言楚君弱，令尹強，物不兩盛也。］《論語》曰：歲寒然後知松柏之後凋也。

yòu yuē: xià hòu shì yǐ sōng.
又曰：夏后氏以松。

lǐ dòu wēi yí yuē: jūn chéng mù ér wáng, zé sōng wèi cháng shēng yě.
《禮斗威儀》曰：君乘木而王，則松為常生也。

mù tiān zǐ chuán yuē: tiān zǐ shēng zhǎng sōng zhī dèng, dèng bǎn yǒu zhǎng sōng yě.
《穆天子傳》曰：天子升長松之墱，［墱坂有長松也。］

shī zǐ yuē: jīng yǒu zhǎng sōng wén zǐ.
《尸子》曰：荊有長松文梓。

lǚ shì chūn qiū yuē: gù bǎi rèn zhī sōng, běn shāng yú xià, ér mò gǎo yú shàng.
《呂氏春秋》曰：故百仞之松，本傷於下，而末槁於上。

liè xiān chuán yuē: chóu shēng chì, dāng tāng shí, wèi mù zhèng, cháng shí sōng zhī, zì zuò shí shì, zhōu wǔ wáng cí zhī.
《列仙傳》曰：仇生赤，當湯時，為木正，常食松脂，自作石室，周武王祠之。

yòu yuē: wò quán hǎo shí sōng shí, néng fēi xíng dǎi zǒu mǎ, yǐ sōng zǐ yí yáo, yáo bù néng fú, sōng zhě, mán sōng yě.
又曰：偓佺好食松實，能飛行逮走馬，以松子遺堯，堯不能服，松者，樠松也。

hàn shū yuē: jiǎ shān yán zhì luàn yuē: qín dōng qióng yàn qí, nán jí wú chǔ, jiāng hú zhī shàng, bīn hǎi zhī guān bì zhì, dào guǎng wǔ shí bù, sān zhàng ér shù, hòu zhú qí wài, yǐn yǐ jīn chuí, zuò bì rú yǒng dào, yǐn, zhú yě, yǐ tiě chuí zhú zhī. shù yǐ qīng sōng, wèi chí dào zhī lì, zhì yú cǐ yě.
《漢書》曰：賈山言治亂曰：秦東窮燕齊，南極吳楚，江湖之上，瀕海之觀畢至，道廣五十步，三丈而樹，厚築其外，隱以金椎，［作壁如甬道，隱，築也，以鐵椎築之。］樹以青松，為馳道之麗，至於此也。

jiāo gàn yì lín yuē: wēn shān sōng bǎi, luán fèng yǐ bì.
焦贛《易林》曰：溫山松柏，鸞鳳以庇。

hàn guān yí yuē: qín shǐ huáng shàng fēng tài shān, féng jí fēng bào yǔ, lài dé sōng shù, yīn fù qí dào, fēng wèi dài fū sōng yě.
《漢官儀》曰：秦始皇上封太山，逢疾風暴雨，賴得松樹，因復其道，封為大夫松也。

shèng xián zhǒng mù jì yuē: dōng píng sī wáng guī guó, sī jīng shī, hòu hōng, zàng dōng píng, qí zhǒng shàng sōng bǎi jiē xī mí.
聖賢冢墓記曰：東平思王歸國，思京師，後薨，葬東平，其冢上松柏皆西靡。

zhāng bó wú lù yuē: dīng gù mèng sōng shù shēng qí fù shàng, rén wèi yuē: sōng zì shí bā gōng yě, hòu shí bā nián, qí wèi gōng hū.
張勃《吳錄》曰：丁固夢松樹生其腹上，人謂曰：松字十八公也，後十八年，其為公乎。

guǎng zhōu xiān xián chuán yuē: yī dùn zhì xiào, mǔ sàng, yī dú lì fén, lì nián nǎi chéng, jū sàng yú zhì, zhǒng sōng bǎi chéng háng.
《廣州先賢傳》曰：猗頓至孝，母喪，猗獨立墳，歷年乃成，居喪逾制，種松柏成行。

jìn shū yuē: shān tāo zāo mǔ sàng, guī xiāng lǐ, tāo suī nián lǎo, jū sàng guò lǐ, shǒu zhí sōng bǎi.
《晉書》曰：山濤遭母喪，歸鄉里，濤雖年老，居喪過禮，手植松柏。

sōng gāo shān jì yuē: sōng yuè yǒu dà shù sōng, huò bǎi suì qiān suì, qí jīng biàn wèi qīng niú, huò wèi fú guī, cǎi shí qí shí, dé zhǎng shēng.
嵩高山記曰：嵩岳有大樹松，或百歲千歲，其精變為青牛，或為伏龜，採食其實，得長生。

bào piáo zǐ yuē: tiān líng yǎn gài zhī sōng, tài gǔ dào shēng zhī sōng, běn shū bǎi piān jí tài píng yù lǎn jiǔ bǎi wǔ shí sān zuò bǎi. wáng xī zhī yóu sì jùn jì yuē: yǒng níng xiàn jiè hǎi zhōng, yǒu sōng mén, xī àn jí yǔ shàng jiē shēng sōng, gù míng sōng mén.
《抱朴子》曰：天陵偃蓋之松，太谷倒生之松，［本書柏篇及《太平御覽》九百五十三作柏。］王羲之游四郡記曰：永寧縣界海中，有松門，西岸及嶼上皆生松，故名松門。

zhōu jǐng shì lú shān jì yuē: shí mén běi yán, jí sōng lín yě, nán lín shí mén jiàn, jiàn zhōng yǎng shì zhī, lí lí rú pián zhǔ wěi, hào zhǔ wěi sōng.
周景式廬山記曰：石門北岩，即松林也，南臨石門澗，澗中仰視之，離離如駢麈尾，號麈尾松。

xuán zhōng jì yuē: sōng zhī lún rù dì zhōng, qiān suì wèi fú líng.
《玄中記》曰：松脂淪入地中，千歲為伏苓。

shén jìng jì yuē: xíng àn dāng zuò yíng. yáng jùn nán yǒu shí shì, shì hòu yǒu gū sōng qiān zhàng, cháng yǒu shuāng hè, chén bì jiē hé, xī zhé ǒu yǐng, chuán yuē: xī yǒu fū fù èr rén, jù yǐn cǐ shì, nián jì shù bǎi, huà chéng shuāng hè.
神境記曰：滎［按當作營。］陽郡南有石室，室後有孤松千丈，常有雙鶴，晨必接翮，夕輒偶影，傳曰：昔有夫婦二人，俱隱此室，年既數百，化成雙鶴。

mèng shū yuē: sōng wèi rén jūn, mèng jiàn sōng zhě, jiàn rén jūn yě.
夢書曰：松為人君，夢見松者，見人君也。

máo shī yuē: nán yǒu qiáo sōng, xí yǒu yóu lóng.
《毛詩》曰：南有喬松，隰有游龍。

yòu, niǎo yǔ nǚ luó, shī yú sōng bǎi.
又，蔦與女蘿，施於松柏。

yòu, guì jí sōng zhōu.
又，檜楫松舟。

lí sāo yuē: shān zhōng rén xī fāng dù ruò, yǐn quán shí xī yīn sōng bǎi.
《離騷》曰：山中人兮芳杜若，飲泉石兮蔭松柏。

yòu míng běn zuò gǔ shī. yuē: jiā shù shēng cháo yáng, níng shuāng fēng qí tiáo, jiā shù, sōng bǎi yě. xiān shèng běn jì yuē: xǔ yóu yù guān dì yì, yuē: dì zuò huá táng, miàn shuāng què, jūn zhī róng, gù yì dé yǐ, yú zuò huá táng, sēn rán yǒu sōng shēng yú hù, yún shēng yú yǒu, suī miàn shuāng què, yì hū luán zhī róng kūn lún, yú ān zhī qí suǒ yǐ qǔ róng zāi, dì měi yóu, shī zhī.
又［明本作古詩。］曰：嘉樹生朝陽，凝霜封其條，［嘉樹，松柏也。］先聖本紀曰：許由欲觀帝意，曰：帝坐華堂，面雙闕，君之榮，顧亦得矣，余坐華堂，森然有松生於戶，雲生於牖，雖面雙闕，異乎鸞之榮崑崙，余安知其所以取榮哉，帝美由，師之。

yù cè yún, qiān zài sōng bǎi shù, zhī yè shàng miǎo bù zhǎng, wàng rú yǎn gài, qí zhōng yǒu wù, rú qīng niú tì tuó qīng rén, fú jiē wàn suì.
玉策雲，千載松柏樹，枝葉上杪不長，望如偃蓋，其中有物，如青牛剃佗青人，服皆萬歲。

xiè hùn yǔ cóng zi líng yùn qí míng, shí rén wèi hùn fēng yùn wèi gāo rì wàng kuí, xiāo rú hán fēng zhèn sōng, kāng lè lǐn lǐn rú shuāng tái lóng rì.
謝混與從子靈運齊名，時人謂混風韻為高日望葵，蕭如寒風振松，康樂凜凜如霜台籠日。

sūn xìng gōng qián zhǒng yī zhū sōng, zhī gāo shì yuǎn, lín jū yuē: sōng shù fēi bù chǔ chǔ kě lián, dàn kǒng wú dòng liáng yòng ěr, fēng liǔ suī hé bào, yì hé suǒ shī, běn tiáo tài píng yù lǎn jiǔ bǎi wǔ shí sān zuò shì shuō.
孫興公前種一株松，枝高勢遠，鄰居曰：松樹非不楚楚可憐，但恐無棟樑用耳，楓柳雖合抱，亦何所施，［本條《太平御覽》九百五十三作世說。］

zhāng zhàn hǎo yú zhāi qián zhǒng sōng bǎi, shí rén yuē: zhāng zhàn wū xià chén shī, běn tiáo tài píng yù lǎn jiǔ bǎi wǔ shí sān zuò qí shū. fú jiān píng yè, liáng jié, mǎ wú cǎo, xuē sōng mù ér shí zhī.
張湛好於齋前種松柏，時人曰：張湛屋下陳屍，［本條《太平御覽》九百五十三作齊書。］符堅平鄴，糧竭，馬無草，削松木而食之。

wèi zhì: sūn quán zì jiāng jūn zhì hé féi xīn chéng, wèi shǐ mǎn chǒng fù zhī, mù zhuàng shì shù shí, rì zhé sōng wèi jù, cóng shàng fēng fàng huǒ shāo, zéi tuì.
《魏志》：孫權自將軍至合肥新城，魏使滿寵赴之，募壯士數十，日折松為炬，從上風放火燒，賊退。

guó yǔ yuē: sōng bǎi zhī dì, qí tǔ bù féi.
《國語》曰：松柏之地，其土不肥。

tài shān jì, dài zōng xiǎo tiān mén, yǒu qín shí wǔ dài fū sōng zài.
泰山記，岱宗小天門，有秦時五大夫松在。

shǐ jì: sōng bǎi wèi bǎi mù zhǎng yě, ér shǒu gōng què.
《史記》：松柏為百木長也，而守宮闕。

běn cǎo jīng yuē: sōng zhī yī míng sōng fáng, kě tài píng yù lǎn jiǔ bǎi wǔ shí sān zuò wēn. zhōng, jiǔ fú qīng shēn yán nián.
《本草經》曰：松脂一名松肪，渴［《太平御覽》九百五十三作溫。］中，久服輕身延年。

zhōu tài shì mèng zhōu zǐ huà wèi sōng, běn tiáo tài píng yù lǎn jiǔ bǎi wǔ shí bā zuò zhōu shū, shì zuò sì. zhuāng zǐ yuē: tiān hán jì zhì, shuāng xuě jì jiàng, wú shì zhī sōng bǎi zhī mào.
周太似夢周梓化為松，［本條《太平御覽》九百五十八作周書，似作姒。］《莊子》曰：天寒既至，霜雪既降，吾是知松柏之茂。

hàn wǔ nèi chuán, yào yǒu sōng bǎi zhī gāo, fú zhī kě yán nián.
漢武內傳，藥有松柏之膏，服之可延年。

qīng àn qīng xià dāng tuō qīng zì. líng shàng sōng, tíng tíng nán shān bǎi, guāng hán dōng xià mào, gēn dì wú diāo luò.
青［按青下當脫青字。］陵上松，亭亭南山柏，光寒冬夏茂，根蒂無凋落。

shàng shū, dài quǎn sī xǐ qiān sōng guài shí.
尚書，岱畎絲枲鉛松怪石。

shī wèi liú gōng gàn shī yuē: tíng tíng shān shàng sōng, sè sè gǔ zhōng fēng, fēng shēng yī hé shèng, sōng zhī yī hé jìn, fēng shuāng zhèng cǎn qī, zhōng suì héng duān zhèng, qǐ bù luó shuāng xuě, sōng bǎi yǒu běn xìng.
【詩】魏劉公幹詩曰：亭亭山上松，瑟瑟谷中風，風聲一何盛，松枝一何勁，風霜正慘淒，終歲恆端正，豈不羅霜雪，松柏有本性。

jìn fù xuán shī yuē: fēi péng suí piāo qǐ, fāng cǎo cuī shān zé, shì yǒu qiān nián sōng, rén shēng jù néng bǎi.
晉傅玄詩曰：飛蓬隨飄起，芳草摧山澤，世有千年松，人生詎能百。

jìn xǔ xún shī yuē: qīng sōng níng sù suǐ, qiū jú luò fāng yīng.
晉許詢詩曰：青松凝素髓，秋菊落芳英。

jìn yuán hóng shī yuē: sēn sēn qiān zhàng sōng, lěi kē fēi yī jié, suī wú cuī jué lì, jiào wèi liáng dòng jié.
晉袁宏詩曰：森森千丈松，磊砢非一節，雖無榱桷麗，較為梁棟桀。

jìn zhāng huá shī yuē: sōng shēng lǒng bǎn shàng, bǎi chǐ xià wú zhī, dōng nán wàng hé wěi, xī běi yǐn kūn yá, wǎng fēng zhèn shān lài, péng niǎo yè jīng lí, bēi liáng guàn nián jié, cōng cuì héng ruò sī, ān dé cǎo mù xīn, bù yuàn hán shǔ yí.
晉張華詩曰：松生壠坂上，百尺下無枝，東南望河尾，西北隱昆崖，網風振山籟，朋鳥夜驚離，悲涼貫年節，蔥翠恆若斯，安得草木心，不怨寒暑移。

jìn wáng níng zhī qī xiè shì nǐ jī zhōng sàn shī yuē: yáo wàng shān shàng sōng, lóng dōng bù néng diāo, yuán xiǎng yóu xià qì, zhān bǐ wàn rèn tiáo, téng yuè wèi néng shēng, dùn zú qí wáng qiáo, shí zāi bù wǒ yǔ, dà yùn suǒ piāo yáo.
晉王凝之妻謝氏擬嵇中散詩曰：遙望山上松，隆冬不能彫，原想游下憩，瞻彼萬仞條，騰躍未能升，頓足俟王喬，時哉不我與，大運所飄颻。

liáng fàn yún yǒng hán sōng shī yuē: xiū tiáo fú céng hàn, mì yè zhàng tiān xún, líng fēng zhī jìn jié, fù shuāng jiàn zhí xīn.
梁范雲詠寒松詩曰：脩條拂層漢，密葉帳天潯，凌風知勁節，負霜見直心。

fù qí wáng jiǎn hé jìng líng wáng gāo sōng fù yuē: shān yǒu qiáo sōng, jùn jí qīng cōng, jì chōu róng yú dài yuè, yì zhuó yǐng yú jīng fēng, ruò nǎi shuò qióng gàn jì, suì yì mù zhǐ, lóng bīng é é, fēi xuě qiān lǐ, jiē wàn yǒu zhī bì shuāi, dú zhēn huá zhī wú yǐ, jī hào sǎn ér zhēng guāng, yán wēi biāo ér xiǎng qǐ.
【賦】齊王儉和竟陵王高松賦曰：山有喬松，峻極青蔥，既抽榮於岱嶽，亦擢穎於荊峰，若乃朔窮干紀，歲亦暮止，隆冰峨峨，飛雪千里，嗟萬有之必衰，獨貞華之無已，積皓霰而爭光，延微飈而響起。

qí xiè tiǎo gāo sōng fù yuē: ruò fú xiū gàn chuí yīn, qiáo kē fēi yǐng, wàng sù sù ér jì xián, jí wēi wēi ér fāng jìng, huái fēng yīn ér sòng shēng, dāng yuè lù ér liú yǐng, nǎi qiān mián yú guǎng xí, yì tiáo dì yú gū lǐng, qīng chūn yuán xiè, líng wù hán míng, jiāng gāo lǜ cǎo, ài rán yǐ píng, líng cuì shān ér rú jiǎn, shī xuán luó ér gòng qīng, zhì yú xīng huí qióng jì, shā yàn xiāng fēi, tóng yún yāng qí wú sè, yáng guāng chén ér miè huī, qǐ diāo zhēn yú hán mù, bù shòu lìng yú shuāng wēi.
齊謝朓高松賦曰：若夫脩幹垂蔭，喬柯飛穎，望肅肅而既閒，即微微而方靜，懷風音而送聲，當月路而留影，乃阡眠於廣隰，亦迢遞於孤嶺，青春爰謝，靈物含明，江皋綠草，曖然已平，凌翠山而如翦，施懸蘿而共輕，至於星回窮紀，沙雁相飛，同雲泱其無色，陽光沉而滅暉，豈雕貞於寒暮，不受令於霜威。

liáng shěn yuē gāo sōng fù yuē: yù bǐ gāo sōng, qī gēn de dì, tuō běi yuán yú shàng dǐ, yī píng tái ér yǎng cuì, ruò fú pán zhū sǒng gàn zhī yì, hán xīng lòu yuè zhī qí, jīng qiān shuāng ér dé gǒng, yǎng bǎi rèn ér fāng zhī, cháo tǔ qīng yān báo wù, yè sù mí niǎo jī cí, lù suī zī ér bù rùn, fēng wèi dòng ér xiān zhī, jì shāo yún yú qīng hàn, yì dào jǐng yú huá chí, qīng yīn méng mì, qiáo kē bù hù, yè duàn qín zōng, zhī tōng yuán lù, tīng sāo sāo yú jì xiǎo, wàng yǐn yǐn yú jiāng mù, ài píng hú ér yàng qīng lǜ, fú zēng qǐ ér lóng dān sù, yú shí fēng jí lǒng shǒu, hán fú sāi tiān, liú péng bù xī, míng yuè gū xuán, tán luán zhī zhú kě yǒng, zōu méi zhī kè cún yān, qīng dōu zhī niàn fāng yuǎn, gū shè zhī xiǎng yōu rán, zhuó róu qíng yú huì pǔ, yǒng bǎo sī yú zhū quán, qǐ tú wèi shàn zhī xiǎo lè, lí jiǎo zhī duǎn piān, ruò cǐ ér yǐ hū.
梁沈約高松賦曰：郁彼高松，棲根得地，託北園於上邸，依平台而養翠，若夫蟠株聳幹之懿，含星漏月之奇，經千霜而得拱，仰百仞而方枝，朝吐輕煙薄霧，夜宿迷鳥羈雌，露雖滋而不潤，風未動而先知，既梢雲於清漢，亦倒景於華池，輕陰蒙密，喬柯布護，葉斷禽蹤，枝通猿路，聽騷騷於既曉，望隱隱於將暮，曖平湖而漾青綠，拂增綺而籠丹素，於時風急壟首，寒浮塞天，流蓬不息，明月孤懸，檀欒之竹可詠，鄹枚之客存焉，清都之念方遠，姑射之想悠然，擢柔情於蕙圃，涌寶思於珠泉，豈徒為善之小樂，離繳之短篇，若此而已乎。

zàn sòng xiè huì lián sōng zàn yuē: sōng wéi líng mù, nǐ xīn yún duān, jī jué yù chú, xíng jì qīng luán, zi yù wǒ zhī, qiú zhī suì hán.
【贊】宋謝惠連松贊曰：松惟靈木，擬心雲端，跡絕玉除，刑寄青巒，子欲我知，求之歲寒。

dài kuí sōng zhú zàn yuē: yī yǔ sōng zhú, dú wèi shān gāo, sù sù xiū gān, sēn sēn zhǎng tiáo.
戴逵松竹贊曰：猗嶼松竹，獨蔚山皋，肅肅脩竿，森森長條。

bǎi
◇柏

shān hǎi jīng yuē: bái yú zhī shān, qí shàng duō bǎi, tǔ shān duō bǎi.
《山海經》曰：白於之山，其上多柏，土山多柏。

yòu yuē: sān zhū shù shēng chì shuǐ, qí wèi shù rú bǎi, yè jiē wèi zhū.
又曰：三株樹生赤水，其為樹如柏，葉皆為珠。

shàng shū yuē: jīng zhōu gòng chūn gàn guā bǎi.
《尚書》曰：荊州貢杶幹栝柏。

máo shī yuē: xīn fǔ zhī bǎi, xīn fǔ shān míng.
《毛詩》曰：新甫之柏，［新甫山名。］

hàn wǔ gù shì yuē: bǎi liáng tái gāo èr shí zhàng, xī yǐ bǎi, xiāng wén shù shí lǐ, liè shì chuán yuē: yán líng jì zǐ, jiě bǎo jiàn dài xú jūn mù bǎi shù.
《漢武故事》曰：柏梁台高二十丈，悉以柏，香聞數十里，《列士傳》曰：延陵季子，解寶劍帶徐君墓柏樹。

liè xiān chuán yuē: chì sōng zǐ hǎo shí bǎi shí, chǐ luò gēng shēng.
《列仙傳》曰：赤松子好食柏實，齒落更生。

sān fǔ huáng tú yuē: hàn wén dì bà líng, bù qǐ shān líng, chóu zhǒng bǎi.
《三輔黃圖》曰：漢文帝霸陵，不起山陵，稠種柏。

dōng guān hàn jì yuē: lǐ xún, zāo fù mǔ sàng liù nián, gōng zì fù tǔ shù bǎi, cháng zhù zhǒng xià.
《東觀漢記》曰：李恂，遭父母喪六年，躬自負土樹柏，常住冢下。

xiè chéng hòu hàn shū: chén liú yú yán, wèi jùn dū yóu, guāng wǔ xún shòu, zhì wài huáng, wèn yán yuán líng bǎi shù zhū shù, yán xī xiǎo zhī, yóu shì jiàn zhī.
謝承後《漢書》：陳留虞延，為郡督郵，光武巡狩，至外黃，問延園陵柏樹株數，延悉曉之，由是見知。

wáng yǐn jìn shū: wáng bāo tòng fù bù yǐ mìng zhōng, jué shì bù shì, lì wū mù cè, dàn xī cháng zhì mù qián cháo bài, zhé bēi hào duàn jué, mù qián yī bǎi shù, bāo cháng suǒ pān, tì qì suǒ zhe, shù sè yǔ fán shù bù tóng.
王隱《晉書》：王褒痛父不以命終，絕世不仕，立屋墓側，旦夕常至墓前朝拜，輒悲號斷絕，墓前一柏樹，襃常所攀，涕泣所著，樹色與凡樹不同。

jìn gōng gé míng yuē: huá lín yuán bǎi èr zhū.
《晉宮閣名》曰：華林園柏二株。

tài shān jì yuē: shān nán yǒu tài shān miào, zhǒng bǎi shù qiān zhū, dà zhě shí wǔ liù wéi, zhǎng lǎo chuán yún, hàn wǔ suǒ zhǒng.
《泰山記》曰：山南有太山廟，種柏樹千株，大者十五六圍，長老傳雲，漢武所種。

cóng zhēng jì yuē: tài shān miào zhōng bǎi, jiē èr shí yú wéi, xiá liǎng jiē, chì méi cháng zhuó yī shù, jiàn xuè ér zhǐ, jīn fǔ chuāng yóu zài.
《從征記》曰：泰山廟中柏，皆二十餘圍，俠兩階，赤眉嘗斫一樹，見血而止，今斧瘡猶在。

chén liú qí jiù chuán yuē: lǐ chōng sàng fù, fù zhǒng cè yǒu yè dào zhuó chōng bǎi shù zhě, chōng shǒu rèn zhī.
《陳留耆舊傳》曰：李充喪父，父冢側有夜盜斫充柏樹者，充手刃之。

shù zhēng jì yuē: bǎi gǔ, gǔ míng yě, hàn wǔ dì wēi xíng suǒ zhì, zhǎng jué bīn yú bǎi gǔ zhě yě, gǔ zhōng wú huí chē dì, jiā yǐ gāo yuán, bó lín yīn ǎi, qióng rì yōu àn, dài fú dǔ yáng jǐng.
《述征記》曰：柏谷，谷名也，漢武帝微行所至，長泬賓於柏谷者也，谷中無回車地，夾以高原，柏林蔭藹，窮日幽暗，殆弗睹陽景。

máo shī: bèi bǎi zhōu, wèi qǐng gōng zhī shī yě.
《毛詩》：邶柏舟，衛頃公之詩也。

yòu, yōng bǎi zhōu, gòng jiāng zì shì yě.
又，鄘柏舟，共姜自誓也。

wén xuǎn: qīng qīng líng shàng bǎi.
《文選》：青青陵上柏。

sōng bǎi zhuǎn xiāo sè, zhān bǐ líng shàng bǎi.
松柏轉蕭瑟，瞻彼陵上柏。

shè shí bǎi ér xiāng.
麝食柏而香。

hàn, tài píng yù lǎn jiǔ bǎi wǔ shí sì zuò hàn shū. zhū bó wèi yù shǐ dài fū, fǔ zhōng liè bǎi, yǒu yě wū shù qiān qī qí shàng.
漢，［《太平御覽》九百五十四作漢書。］朱博為御史大夫，府中列柏，有野烏數千棲其上。

dòu wǔ shàng biǎo yuē: jīn zī dà hán, guò jié chéng páng, yǐ bǎi wèi shāng jué.
竇武上表曰：今茲大寒，過節城旁，以柏為傷絕。

hòu hàn fāng chǔ, zì shèng míng, zāo mǔ yōu, fù tǔ chéng fén, sōng bǎi shù shí zhū, luán wū qī qí shàng, bái tù yóu qí xià.
後漢方儲，字聖明，遭母憂，負土成墳，松柏數十株，鸞烏棲其上，白兔游其下。

jìn shū yuē: yǔ jiǎn, zì shēng bāo, huò yǒu zhǎn qí fù mù bǎi zhě, mò zhī qí shuí, nǎi zhào lín rén, yú mù zì zé, kòu tóu tì qì, xiè zǔ mí, zì hòu rén mò zhī fàn.
《晉書》曰：庾蹇，字升襃，或有斬其父墓柏者，莫知其誰，乃召鄰人，於墓自責，叩頭涕泣，謝祖禰，自後人莫之犯。

guō pú yǐ wáng chéng xiàng wèi guà, yún yǒu zhèn è, gōng mìng jià xī bù shù lǐ, dé yī bǎi shù, jié rú gōng zhǎng, zhì cháng qǐn wò chù, guǒ zhèn bǎi fěn suì.
郭璞以王丞相為卦，雲有震厄，公命駕西步數里，得一柏樹，截如公長，置常寢臥處，果震柏粉碎。

sòng shū, lǔ jùn kǒng zǐ jiù miào, yǒu bǎi shù èr shí sì zhū, lì hàn jìn, qí dà lián bào, tǔ rén chóng jìng zhī, mò fàn yě.
宋書，魯郡孔子舊廟，有柏樹二十四株，歷漢晉，其大連抱，土人崇敬之，莫犯也。

sūn qīng zi, bǎi jīng dōng ér bù diāo, méng shuāng bù biàn, kě wèi dé qí zhēn yě.
孫卿子，柏經冬而不凋，蒙霜不變，可謂得其真也。

bào piáo zǐ yuē: dà guó qián sōng piān yǐn zuò gǔ, cǐ é. dào shēng zhī bǎi, jiē wèi tiān qí qí zhǎng, dì děng qí jiǔ.
《抱朴子》曰：大國［前松篇引作谷，此訛。］倒生之柏，皆為天齊其長，地等其久。

sān fǔ jiù shì yuē: hàn zhū líng jiē shǔ tài cháng, yǒu rén dào zhě qì shì.
《三輔舊事》曰：漢諸陵皆屬太常，有人盜者棄市。

wén xuǎn yuē: hán lù fú líng sháo, nǚ luó cí sōng bǎi.
《文選》曰：寒露拂陵苕，女蘿辭松柏。

sōng bǎi lóng dōng cuì, rán hòu zhī suì hán.
松柏隆冬瘁，然後知歲寒。

guǎng yǎ, yī míng zhī bǎi.
廣雅，一名汁柏。

guó yǔ: gāo shān jùn yuán, bù shēng cǎo mù, sōng bǎi zhī dì, qí tǔ bù féi.
《國語》：高山峻原，不生草木，松柏之地，其土不肥。

qí shū yuē: wáng jiǎn, zì zhòng bǎo, sī tú yuán càn tàn yuē: zǎi xiàng zhī mén yě, guā bǎi yù zhāng, suī xiǎo, yǐ yǒu dòng liáng zhī qì.
《齊書》曰：王儉，字仲寶，司徒袁粲嘆曰：宰相之門也，栝柏豫章，雖小，已有棟樑之器。

liè xiān chuán: xū zi shí bǎi shí, chǐ luò gēng shēng.
《列仙傳》：須子食柏實，齒落更生。

bǎi tái, yù shǐ tái yě.
柏台，御史台也。

lǐ: rú sōng bǎi zhī yǒu xīn.
《禮》：如松柏之有心。

gē gǔ gē yuē: píng líng dōng, sōng bǎi tóng, bù zhī hé rén jié yì gōng.
【歌】古歌曰：平陵東，松柏桐，不知何人劫義公。

gǔ yàn gē yuē: nán shān shí wéi wéi, sōng bǎi hé lí lí, shàng zhī fú qīng yún, zhōng xīn shí shù wéi, luò yáng fā zhōng liáng, sōng shù qiè zì bēi, fǔ jù jié shì sōng, sōng shù dōng xī cuī, chí zuò sì lún chē, zài zhì luò yáng gōng, guān zhě mò bù tàn, wèn shì hé shān cái, shuí néng kè lòu cǐ, gōng shū yǔ lǔ bān, bèi zhī yòng dān qī, xūn yòng sū hé xiāng, běn zì nán shān sōng, jīn wèi gōng diàn liáng.
古艷歌曰：南山石嵬嵬，松柏何離離，上枝拂青雲，中心十數圍，洛陽發中梁，松樹竊自悲，斧鋸截是松，松樹東西摧，持作四輪車，載至洛陽宮，觀者莫不嘆，問是何山材，誰能刻鏤此，公輸與魯班，被之用丹漆，薰用蘇合香，本自南山松，今為宮殿梁。

yòu gē yuē: xíng xíng suí dào, jīng lì shān bēi, mǎ dàn bǎi yè, rén dàn bǎi zhī, bù kě cháng bǎo, liáo kě è jī.
又歌曰：行行隨道，經歷山陂，馬啖柏葉，人啖柏脂，不可常飽，聊可遏飢。

fù jìn zuǒ jiǔ pín sōng bǎi fù yuē: hé qí shù zhī yīng wèi, tuō jùn yuè zhī cuó é, bèi xuán jiàn zhī wēi yí, dài lǜ shuǐ zhī sù bō, bù xiù yè zhī cōng qiàn, liè shū shí zhī lí lí, fù yōu ǎi ér yǒng xīn, fēn xī xí yǐ pī lí, chì sōng yóu qí xià ér dé dào, wén bīn cān qí shí ér zhǎng shēng, shī rén gē qí róng wèi, qí nán shān yǐ yǒng níng.
【賦】晉左九嬪松柏賦曰：何奇樹之英蔚，託峻岳之嵯峨，被玄澗之逶迤，帶綠水之素波，布秀葉之蔥蒨，列疏實之離離，馥幽藹而永馨，紛翕習以披離，赤松游其下而得道，文賓餐其實而長生，詩人歌其榮蔚，齊南山以永寧。

huái
◇槐

chūn qiū shuō yuē: huái mù zhě, xū xīng zhī jīng.
春秋說曰：槐木者，虛星之精。

ěr yǎ yuē: shǒu gōng huái yè, zhòu niè xiāo kàng.
《爾雅》曰：守宮槐葉，晝聶宵炕。

zhōu guān, miàn sān huái, sān gōng wèi yān, huái zhī yán huái yě.
周官，面三槐，三公位焉，［槐之言懷也。］

chūn qiū yuán mìng bāo yuē: shù huái, tīng sòng qí xià.
《春秋元命包》曰：樹槐，聽訟其下。

zuǒ chuán yuē: zhào xuān zi zhòu jiàn, gōng huàn zhī, shǐ chú ní zéi zhī, chén wǎng, qǐn mén pì yǐ, shèng fú jiāng cháo, shàng zǎo, zuò ér jiǎ mèi, ní tuì ér tàn yuē: bù wàng gōng jìng, mín zhī zhǔ yě, zéi mín zhī zhǔ bù zhōng, qì jūn zhī mìng bù xìn, yǒu yī yú cǐ, bù rú sǐ yě, chù huái ér sǐ.
《左傳》曰：趙宣子驟諫，公患之，使鉏麑賊之，晨往，寢門辟矣，盛服將朝，尚早，坐而假寐，麑退而嘆曰：不忘恭敬，民之主也，賊民之主不忠，棄君之命不信，有一於此，不如死也，觸槐而死。

tài gōng jīn guì yuē: wǔ wáng wèn tài gōng yuē: tiān xià shén lái shén zhòng, kǒng yǒu shì zhě, hé yǐ dài zhī, tài gōng yuē: qǐng shù huái yú wáng mén nèi, yǒu yì zhě rù, wú yì zhě jù zhī.
太公《金匱》曰：武王問太公曰：天下神來甚眾，恐有試者，何以待之，太公曰：請樹槐於王門內，有益者入，無益者距之。

yàn zǐ chūn qīu yuē: qí jǐng gōng yǒu suǒ ài huái, shǐ rén shǒu zhī, lìng yuē: fàn huái zhě xíng, shāng huái zhě sǐ, yǒu zuì ér shāng huái zhě, qiě jiā xíng yān.
《晏子春秋》曰：齊景公有所愛槐，使人守之，令曰：犯槐者刑，傷槐者死，有醉而傷槐者，且加刑焉。

zhuāng zǐ yuē: huái zhī shēng yě, rù jì chūn wǔ rì ér tù mù, shí rì ér shǔ ěr.
《莊子》曰：槐之生也，入季春五日而兔目，十日而鼠耳。

sān fǔ huáng tú yuē: yuán shǐ sì nián, qǐ míng táng bì yōng, wèi bó shì shě sān shí qū, wèi huì shì, dàn liè huái shù shù bǎi xíng, zhū shēng shuò wàng huì cǐ shì, gè chí qí jùn suǒ chū wù jí jīng shū, xiāng yǔ mǎi mài, yōng yōng yī ràng, lùn yì shù xià, kǎn kǎn yín yín.
《三輔黃圖》曰：元始四年，起明堂辟雍，為博士舍三十區，為會市，但列槐樹數百行，諸生朔望會此市，各持其郡所出物及經書，相與買賣，雍雍揖讓，論議樹下，侃侃誾誾。

huái dà yè ér hēi, jiāng dōng yǒu shù, yǔ cǐ xiāng fǎn, míng hé hūn huái, běn tiáo tài píng yù lǎn jiǔ bǎi wǔ shí sì zuò guō pú ěr yǎ zhù, fǎn zuò fǎn.
槐大葉而黑，江東有樹，與此相返，名合昏槐，［本條《太平御覽》九百五十四作郭璞爾雅注，返作反。］

guǎn zǐ, lì wò tǔ, tài píng yù lǎn jiǔ bǎi wǔ shí sì zuò wǔ wò zhī tǔ. qí mù yí huái.
管子，立沃土，［《太平御覽》九百五十四作五沃之土。］其木宜槐。

shěn yuē sòng shū, kǒng zǐ yè mèng sān huái zhī jiān, fēng pèi zhī qí, tài píng yù lǎn jiǔ bǎi wǔ shí sì zuò bāng. yǒu chì yān qì, qū chē duì chǔ xī běi guān zhī, jiàn chú ér dí lù, yù lǎn zuò lín. shāng qí zuǒ zú, xīn ér fù zhī.
沈約宋書，孔子夜夢三槐之間，豐沛之祁，［《太平御覽》九百五十四作邦。］有赤煙氣，驅車對楚西北觀之，見芻兒敵鹿，［御覽作麟。］傷其左足，薪而覆之。

qín fú jiān shí, guān lǒng rén gē yuē: zhǎng ān dà jiē, liǎng biān shù huái, xià zǒu zhū lún, shàng yǒu luán qī, běn tiáo tài píng yù lǎn jiǔ bǎi wǔ shí sì zuò jìn shū.
秦符堅時，關隴人歌曰：長安大街，兩邊樹槐，下走朱輪，上有鸞棲，［本條《太平御覽》九百五十四作晉書。］

huái nán zǐ yuē: lǎo huái shēng jiǔ, tài píng yù lǎn jiǔ bǎi wǔ shí sì zuò huǒ. xuè wèi lín.
《淮南子》曰：老槐生久，［《太平御覽》九百五十四作火。］血為燐。

huái shì xué yě, yǐ tài píng yù lǎn jiǔ bǎi wǔ shí sì yǐ shàng yǒu shù zì. qīng huái.
槐市學也，以［《太平御覽》九百五十四以上有樹字。］青槐。

suì rén qiū qǔ huái tán zhī huǒ.
燧人秋取槐檀之火。

tiān suǒ fù, dì suǒ zài, liù hé suǒ bāo, yīn yáng suǒ xù, yǔ lù suǒ fú, cǐ jiē yú fù mǔ suǒ guān yù lǎn zuò què. yú yī lì yù lǎn zuò hé. yě, fù tiān mǔ dì, gù huái yú yǔ jú yòu hé wǔ ér èr zì yù lǎn zuò ér, wǔ zì yí yǎn. wèi xiōng dì, yǒu miáo yǔ sān wēi tōng ér yī jiā.
天所覆，地所載，六合所包，陰陽所煦，雨露所扶，此皆於父母所關［御覽作闕。］於一利［御覽作和。］也，父天母地，故槐榆與橘柚合五兒［二字御覽作而，五字疑衍。］為兄弟，有苗與三危通而一家。

lǎo huái shēng huǒ rén bù guài.
老槐生火人不怪。

suí gāo yǐng, zì zhāo xuán, yī míng mǐn, lǐng xīn dū dà jiān, měi zuò huái táng shù xià yǐ tīng shì, zhì bù yī háng liè, yǒu sī fá zhī, shàng tè lìng wù qù, yǐ shì hòu rén, běn tiáo tài píng yù lǎn jiǔ bǎi wǔ shí sì zuò suí shū, xià zǔ shì xióng tiáo tóng.
隋高穎，字昭玄，一名敏，領新都大監，每坐槐棠樹下以聽事，至不依行列，有司伐之，上特令勿去，以示後人，［本條《太平御覽》九百五十四作隋書，下祖士雄條同。］

zǔ shì xióng lú cè, qí tíng qián yǒu huái shù, xiān róng mào, jí xióng jū sàng, yì kū sǐ, fú què hái mào, gāo zǔ jiā zhī, míng qí lǐ wèi lèi dé lǐ.
祖士雄廬側，其庭前有槐樹，先榮茂，及雄居喪，亦枯死，服闋還茂，高祖嘉之，名其里為累德里。

jìn dà sī mǎ fǔ, yǒu lǎo huái shù, yīn zhòng kān duì ér tàn yuē: cǐ shù pó suō, shēng yì jǐn yǐ, běn tiáo tài píng yù lǎn jiǔ bǎi wǔ shí sì zuò jìn shū.
晉大司馬府，有老槐樹，殷仲堪對而嘆曰：此樹婆娑，生意盡矣，［本條《太平御覽》九百五十四作晉書。］

wèi chén wáng cáo zhí wèi dé lùn yuē: wǔ dì zhí zhèng rì, bái què jí yú tíng huái.
魏陳王曹植魏德論曰：武帝執政日，白雀集於庭槐。

wèi dū fù yuē: huái yǐ yīn tú.
魏都賦曰：槐以蔭途。

jìn zhì yú lián lǐ sòng yuē: dōng gōng zhèng dé zhī nèi, chéng huá zhī wài, huái shù èr zhī, lián lǐ ér shēng, èr gàn yī xīn, yǐ fān běn gēn.
晉摯虞連理頌曰：東宮正德之內，承華之外，槐樹二枝，連理而生，二幹一心，以蕃本根。

yǔ xìn kū huái fù, kāi huā jiàn shǐ zhī diàn, jié shí suī yáng zhī yuán.
庾信枯槐賦，開花建始之殿，結實睢陽之園。

fù jìn fù xuǎn huái fù yuē: huá yè fú shū, cān lín xiāo shā, sōng luó jì shēng, mián lián biāo mò, yán mào qiān mǔ, wěng yù àn ǎi.
【賦】晉傅選槐賦曰：華葉扶疏，參林蕭蔱，松蘿寄生，綿連摽末，延袤千畝，蓊鬱晻藹。

wèi wén dì huái fù yuē: wén chāng diàn zhōng huái shù, shèng shǔ zhī shí, yú shù yóu qí xià, měi ér fù zhī, wáng càn zhí dēng xián mén xiǎo gé wài, yì yǒu huái shù, nǎi jiù shǐ fù yān, yǒu dà bāng zhī měi shù, wéi lìng zhì zhī kě jiā, tuō líng gēn yú fēng rǎng, bèi rì yuè zhī guāng huá, zhōu zhǎng láng ér kāi zhǐ, jiā tōng mén ér pián luó, chéng wén chāng zhī suì yǔ, wàng yíng fēng zhī qū ā, xiū gàn fēn qí cuǐ cuò, lǜ yè qī ér zhòng yīn, shàng yōu ǎi ér yún fù, xià jīng lì ér zhuó xīn, yī mù chūn zhī jì tì, jí shǒu xià zhī chū qī, hóng yàn yóu ér sòng jié, kǎi fēng xiáng ér yíng shí, tiān qīng hé ér wēn rùn, qì tián dàn yǐ ān zhì, wéi lóng shǔ ér shì tǐ, shuí wèi cǐ zhī bù yí.
魏文帝槐賦曰：文昌殿中槐樹，盛暑之時，餘數游其下，美而賦之，王粲直登賢門小閣外，亦有槐樹，乃就使賦焉，有大邦之美樹，惟令質之可佳，託靈根於豐壤，被日月之光華，周長廊而開趾，夾通門而駢羅，承文昌之邃宇，望迎風之曲阿，脩幹紛其漼錯，綠葉萋而重陰，上幽藹而雲覆，下莖立而擢心，伊暮春之既替，即首夏之初期，鴻雁游而送節，凱風翔而迎時，天清和而溫潤，氣恬淡以安治，違隆暑而適體，誰謂此之不怡。

wèi chén wáng cáo zhí fù yuē: zhì féng chū xué jì èr shí bā zuò píng, shàng zhì zì yǎn. wén chāng zhī huá diàn, sēn liè zhì hū duān mén, guān zhū cuī yǐ zhèn tiáo, jù wén bì ér jié gēn, yáng chén yīn yǐ bó fù, shì míng hòu zhī chuí ēn, zài jì chūn yǐ chū mào, jiàn zhū xià ér nǎi fán, fù yáng jīng zhī yán jǐng, sàn liú yào yǐ zēng xiān.
魏陳王曹植賦曰：治馮［《初學記》二十八作憑，上治字衍。］文昌之華殿，森列峙乎端門，觀朱榱以振條，據文陛而結根，楊沉陰以博覆，似明後之垂恩，在季春以初茂，踐朱夏而乃繁，覆陽精之炎景，散流耀以增鮮。

wèi wáng càn huái shù fù yuē: wéi zhōng táng zhī qí shù, bǐng tiān rán zhī shū zī, chāo chóu mǔ ér dēng zhí, zuò jiē tíng zhī huá huī, xíng yī yī yǐ chàng tiáo, sè cǎi cǎi ér xiān míng, fēng mào yè zhī yōu ǎi, lǚ zhōng xià ér fū róng, jì lì běn yú diàn shěng, zhí gēn dǐ qí hóng shēn, niǎo qǔ qī ér tóu yì, rén wàng bì ér pī jīn.
魏王粲槐樹賦曰：惟中唐之奇樹，稟天然之淑姿，超疇畝而登殖，作階庭之華暉，形禕禕以暢條，色采采而鮮明，豐茂葉之幽藹，履中夏而敷榮，既立本於殿省，植根柢其弘深，鳥取棲而投翼，人望庇而披衿。

jìn zhì yú huái fù yuē: lǎn kūn yuán zhī chǎn zhí, mò zī huái zhī wèi guì, yuán biǎo tíng ér shù mén, yīng lùn dào ér zhèng wèi, ěr nǎi guān qí dàn zhuàng, chá qí yōu jū, fēng róng zhàn yǔ duì, wěng yù fú shū, shàng fú huá yǔ, xià lín xiū qú, còu yǐ yí jìng, dài yǐ tōng qú, gǔ kē mìng fēng, zhèn yè zhì liáng, kāi míng guò yú bā tà xī, zhòng yīn yú hū jiǔ fáng.
晉摯虞槐賦曰：覽坤元之產殖，莫茲槐之為貴，爰表庭而樹門，膺論道而正位，爾乃觀其誕狀，察其攸居，豐融湛｛雨對｝，蓊鬱扶疏，上拂華宇，下臨脩渠，湊以夷逕，帶以通衢，鼓柯命風，振葉致涼，開明過於八闥兮，重陰逾乎九房。

jìn yǔ shū dà huái fù yuē: yú qù xǔ dōu, jiāng guī luò jīng, shě yú sōng yuè zhī xià, ér zhí sī shù yān, suì zuò dà huái zhī fù yuē: yǒu shū shì zhī qí shù, shēng zhōng yuè zhī zhòng ā, chéng cāng hào zhī chún qì, xī hòu tǔ zhī róu jiā, ruò fú chì sōng wáng qiáo féng yí zhī lún, xiāo yáo mào yīn, zhuó yīng qí bīn, wàng qīng xiá ér zēng jǔ, chuí gāo chàng zhī qīng chén, ruò qí hán zhēn bào piáo, kuàng shì suǒ xī, jiàng xià hòu zhī bēi shì, zuò táng yú zhī máo cí, jié zhāo jiǎn yǐ jiāo shē, chéng sān wáng zhī yì zī, gù néng zhe yīng shēng yú lái shì, chāo qún lǚ ér chuí huī, yǎng zhān zhòng gàn, fǔ chá qí yīn, yì yè héng bèi, liú zhī xiāo sēn, xià fù líng zhǎo, shàng bì gāo cén, sūn hú pái huái, guǎ què bēi yín, qīng fēng shí zhì, cè chuàng shāng xīn, jiāng chěng guǐ yǐ qīng mài, ān jiǔ liú ér tì yín.
晉庾儵大槐賦曰：余去許都，將歸洛京，舍於嵩岳之下，而植斯樹焉，遂作大槐之賦曰：有殊世之奇樹，生中嶽之重阿，承蒼昊之純氣，吸后土之柔嘉，若夫赤松王喬馮夷之倫，逍遙茂蔭，濯纓其濱，望輕霞而增舉，垂高暢之清塵，若其含真抱朴，曠世所希，降夏後之卑室，作唐虞之茅茨，潔昭儉以驕奢，成三王之懿資，故能著英聲於來世，超群侶而垂暉，仰瞻重幹，俯察其陰，逸葉橫被，流枝蕭森，下覆靈沼，上蔽高岑，孫鵠徘徊，寡雀悲吟，清風時至，惻愴傷心，將騁軌以輕邁，安久留而涕淫。

sāng
◇桑

ěr yǎ yuē: nǚ sāng yí sāng, yí yīn tí, zhǎng tiáo zhě wèi nǚ sāng, yǎn sāng shān sāng.
《爾雅》曰：女桑桋桑，［桋音荑，長條者為女桑，檿桑山桑。］

shān hǎi jīng yuē: xuān shān shàng yǒu sāng, dà wǔ shí chǐ, qí zhī sì qú, zhī jiāo sì chū. yè dà chǐ, chì lǐ qīng huá, míng zhī yuē dì nǚ zhī sāng.
《山海經》曰：宣山上有桑，大五十尺，其枝四衢，［支交四出。］葉大尺，赤理青華，名之曰帝女之桑。

yòu yuē: yáng gǔ shàng yǒu fú sāng, shí rì suǒ yù.
又曰：陽穀上有扶桑，十日所浴。

máo shī yuē: cán yuè tiáo sāng, tiáo sāng, bèi luò zhī, cǎi qí yè.
《毛詩》曰：蠶月條桑，［條桑，被落枝，采其葉。］

yòu yuē: yī bǐ nǚ sāng, shǎo zhī zhǎng tiáo bù là, shù ér cǎi zhī.
又曰：猗彼女桑，［少枝長條不落，束而采之。］

yòu yuē: sù sù bǎo xíng, jí yú bāo sāng.
又曰：肅肅鴇行，集於包桑。

lǐ jì yí zhù yuē: hòu fēi zhāi jiè, jiāng fū rén shì fù chū cǎi sāng.
《禮記儀》注曰：后妃齋戒，將夫人世婦出採桑。

zuǒ chuán yuē: jìn gōng zǐ zhòng ěr chū bēn, jí qí, qí huán gōng qī zhī, jiāng xíng, jiù fàn děng móu yú sāng xià, cán qiè zài shàng wén zhī, yǐ gào jiāng shì, jiāng shì shā zhī, jiāng shì, zhòng ěr qī yě. wèi gōng zǐ yuē: zi yǒu sì fāng zhī zhì, qí wén zhī zhě, wú shā zhī yǐ.
《左傳》曰：晉公子重耳出奔，及齊，齊桓公妻之，將行，舅犯等謀於桑下，蠶妾在上聞之，以告姜氏，姜氏殺之，［姜氏，重耳妻也。］謂公子曰：子有四方之志，其聞之者，吾殺之矣。

yòu yuē: zhào xuān zi tián yú shǒu shān, shě yú yì sāng, jiàn líng zhé è, yuē: bù shí sān rì yǐ, wèi zhī dān shí yǔ ròu, zhì zhū gāo yǐ yǔ zhī, jì ér yǔ wèi gōng jiè, jiè, tián tài píng yù lǎn jiǔ bǎi wǔ shí wǔ zuò jiǎ. shì yě. dào jǐ yǐ yù gōng tú ér miǎn zhī, wèn hé gù, yuē: yì sāng zhī è rén yě.
又曰：趙宣子田於首山，舍於翳桑，見靈輒餓，曰：不食三日矣，為之簞食與肉，寘諸櫜以與之，既而與為公介，［介，田(《太平御覽》九百五十五作甲。)士也。］倒戟以御公徒而免之，問何故，曰：翳桑之餓人也。

chūn qiū kǒng yǎn tú yuē: kǒng zǐ mǔ zhēng zài, yóu dà zhǒng zhī bēi, shuì, mèng hēi dì shǐ qǐng yǔ yǐ jiāo, yǔ yuē: nǚ rǔ bì yú kōng sāng zhī zhōng, jué zé ruò gǎn, shēng qiū yú kōng sāng zhī zhōng, rǔ, shēng yě. mù tiān zǐ chuán yuē: jiǎ yín, tiān zǐ zuò jū fàn gōng, lí gōng bié míng. yǐ guān sāng zhě, nǎi yǐn yú sāng zhōng, sāng lín zhī zhōng, tiān zǐ mìng sāng yú chū sāng zhě, yòng jìn bào mín, yú, zhǔ sāng zhě yě, bù de lìng mín bào fàn sāng.
《春秋孔演圖》曰：孔子母徵在，游大冢之陂，睡，夢黑帝使請與已交，語曰：女乳必於空桑之中，覺則若感，生丘於空桑之中，［乳，生也。］穆天子傳曰：甲寅，天子作居范宮，［離宮別名。］以觀桑者，乃飲於桑中，桑林之中，天子命桑虞出桑者，用禁暴民，［虞，主桑者也，不得令民暴犯桑。］

liè zǐ yuē: jìn wén gōng huì yù fá wèi, gōng zǐ chú yǎng ér xiào, gōng wèn hé xiào, yuē: chén zhī lín rén, yǒu sòng qí qī shì sī jiā zhě, dào jiàn sāng fù, yuè ér yǔ yán, rán gù shì qí qī, yì yǒu zhāo zhī zhě yǐ, chén qiè xiào cǐ, gōng wù qí yán, nǎi zhǐ, yǐn shī hái, wèi zhì ér yǒu fá qí běi bǐ zhě.
《列子》曰：晉文公會欲伐衛，公子鉏仰而笑，公問何笑，曰：臣之鄰人，有送其妻適私家者，道見桑婦，悅而與言，然顧視其妻，亦有招之者矣，臣竊笑此，公悟其言，乃止，引師還，未至而有伐其北鄙者。

lí sāo tài píng yù lǎn jiǔ bǎi wǔ shí wǔ zuò chǔ cí. yuē: lù shì nǚ zhī fāng sāng, lù shì, kè shè yě. kǒng zǐ yù zhī yǐ zì dài, yǐ qí zhēn xìn zì dài.
《離騷》［《太平御覽》九百五十五作楚辭。］曰：路室女之方桑，［路室，客舍也。］孔子遇之以自待，［以其貞信自待。］

lǚ shì chūn qiū yuē: yī yǐn zhī mǔ, jū yī shuǐ zhī shàng, yùn. mèng yǒu shén gào zhī yuē: jiù chū shuǐ ér dōng zǒu, wú gù. míng rì shì jiù chū shuǐ, gào qí lín, dōng zǒu, gù qí yì jǐn wèi shuǐ, shēn yīn huà wèi sāng, yǒu shēn shì cǎi sāng, dé yīng ér kōng sāng zhī zhōng, xiàn zhī yú jūn, jūn lìng rǔ zhī, mìng yuē yī yǐn.
《呂氏春秋》曰：伊尹之母，居伊水之上，孕。夢有神告之曰：臼出水而東走，無顧。明日視臼出水，告其鄰，東走，顧其邑盡為水，身因化為桑，有侁氏採桑，得嬰兒空桑之中，獻之於君，君令乳之，命曰伊尹。

shǐ jì yuē: wú gōng zǐ guāng fá chǔ, bá jū cháo zhōng lí, chū chǔ biān yì bēi shì zhī chù nǚ, yǔ wú biān yì zhī nǚ zhēng sāng, èr nǚ jiā xiāng nù, xuān liǎng guó biān yì, biān yì zhǎng wén zhī nù, ér gōng miè wú zhī biān yì, wú wáng nù, gù suì fá chǔ liǎng dōu.
《史記》曰：吳公子光伐楚，拔居巢鍾離，初楚邊邑卑氏之處女，與吳邊邑之女爭桑，二女家相怒，喧兩國邊邑，邊邑長聞之怒，而攻滅吳之邊邑，吳王怒，故遂伐楚兩都。

yòu, huò zhí chuán yuē: qí lǔ qiān mǔ sāng, qí rén yǔ qiān hù hóu děng.
又，貨殖傳曰：齊魯千畝桑，其人與千戶侯等。

diǎn shù yuē: sāng mù zhě, jī xīng zhī jīng shén, mù chóng shí yè wèi wén zhāng, rén shí zhī, lǎo wēng wèi xiǎo tóng.
《典術》曰：桑木者，箕星之精神，木蟲食葉為文章，人食之，老翁為小童。

liè nǚ chuán: qí sù liú nǚ zhě, chū mǐn wáng yóu dōng guō, bǎi xìng jǐn guān, sù liú nǚ cǎi sāng rú gù. wáng guài, zhào wèn zhī, duì yuē: qiè shòu fù mǔ jiào cǎi sāng, bù shòu jiào guān dài wáng, wáng yuē: cǐ qí nǚ yě, pīng yíng zhī.
《列女傳》：齊宿瘤女者，初閔王游東郭，百姓盡觀，宿瘤女採桑如故。王怪，召問之，對曰：妾受父母教採桑，不受教觀大王，王曰：此奇女也，娉迎之。

yòu yuē: chén biàn nǚ zhě, chén guó cǎi sāng zhī nǚ yě, jìn dài fū jiě jūn fǔ shǐ yú sòng, dào guò chén, guò cǎi sāng zhī nǚ, zhǐ ér xì zhī yuē: nǚ wèi wǒ gē, wú jiāng shě nǚ, nǚ nǎi gē yuē: mù mén yǒu jí, fǔ yǐ zhuó zhī, fū yě bù liáng, guó rén zhī zhī.
又曰：陳辨女者，陳國採桑之女也，晉大夫解君甫使於宋，道過陳，過採桑之女，止而戲之曰：女為我歌，吾將舍女，女乃歌曰：墓門有棘，斧以斫之，夫也不良，國人知之。

dōng guān hàn jì yuē: cài jūn zhòng, rǔ nán rén, zhì xiào, wáng mǎng luàn, rén xiāng shí, jūn zhòng qǔ sāng shèn, chì hēi yì qì, zéi wèn suǒ yǐ, yún hēi yǔ mǔ, chì zì shí, zéi yì zhī, yí yán èr dòu.
《東觀漢記》曰：蔡君仲，汝南人，至孝，王莽亂，人相食，君仲取桑椹，赤黑異器，賊問所以，雲黑與母，赤自食，賊義之，遺鹽二斗。

xiè chéng hòu hàn shū yuē: zhāng kān wèi yú yáng tài shǒu, quàn mín gēng zhǒng, bǎi xìng gē yuē: sāng wú fù zhī, mài suì liǎng qí, zhāng jūn wèi zhèng, lè bù kě zhī.
謝承《後漢書》曰：張堪為漁陽太守，勸民耕種，百姓歌曰：桑無附枝，麥穗兩歧，張君為政，樂不可支。

shǔ zhì yuē: xiān zhǔ shě dōng nán jiǎo lí shàng, yǒu sāng shù shēng, gāo wǔ zhàng yú, yáo wàng chōng chōng, rú xiǎo chē gài. wǎng lái zhě jiē guài cǐ shù fēi fán, huò wèi dāng chū guì rén. xiān zhǔ shǎo shí, yǔ zōng zhōng zhū ér, yú shù xià xì, yán wú bì dāng chéng cǐ yǔ bǎo chē gài.
《蜀志》曰：先主舍東南角籬上，有桑樹生，高五丈餘，遙望憧憧，如小車蓋。往來者皆怪此樹非凡，或謂當出貴人。先主少時，與宗中諸兒，於樹下戲，言吾必當乘此羽葆車蓋。

yì bù qí jiù chuán yuē: hé zhī, mèng sāng shēng jǐng zhōng, zhào zhí zhàn yuē: sāng fēi jǐng zhōng zhī wù, sāng zì sì shí bā, jūn shòu kǒng bù guò cǐ, zhī nián sì shí bā ér zú.
《益部耆舊傳》曰：何祗，夢桑生井中，趙直占曰：桑非井中之物，桑字四十八，君壽恐不過此，祗年四十八而卒。

sōu shén jì yuē: jiù shuō yǒu rén yuǎn zhēng, jiā yǒu yī nǚ, mǎ yī pǐ. nǚ sī fù, nǎi xì mǎ yuē: ěr néng wèi wǒ yíng dé fù, wú jiāng jià rǔ. mǎ nǎi dùn jiāng ér qù, yíng dé fù lái. hòu mǎ jiàn nǚ zhé nù, fù wèn zhī, nǚ jù yǐ gào. fù nǎi shā mǎ, pù pí yú tíng. nǚ zhī pí suǒ yuē: ěr mǎ yě, ér yù rén wèi fù, zì qǔ tú bō hé rú. yán wèi jìng, jué rán hū qǐ, juǎn nǚ ér xíng. fù shī nǚ hòu, yú dà sāng shù zhī jiān, dé nǚ jí pí, jǐn huà wèi cán. jī shù shàng, qí jiǎn hòu dà yì cháng. lín fù qǔ yǎng zhī, qí shōu yì bèi. jīn shì wèi cán wèi nǚ ér, gǔ zhī yí yǔ yě.
《搜神記》曰：舊說有人遠征，家有一女，馬一疋。女思父，乃戲馬曰：爾能為我迎得父，吾將嫁汝。馬乃頓韁而去，迎得父來。後馬見女輒怒，父問之，女具以告。父乃殺馬，曝皮於庭。女之皮所曰：爾馬也，而欲人為婦，自取屠剝何如。言未竟，蹶然忽起，卷女而行。父失女後，於大桑樹枝間，得女及皮，盡化為蠶。績樹上，其繭厚大異常。鄰婦取養之，其收亦倍。今世謂蠶為女兒，古之遺語也。

yì yuē: xì yú bāo sāng.
《易》曰：繫於苞桑。

shàng shū yǔ gòng yuē: jué gòng yǎn sī, máo shī yuē: sāng zhī luò yǐ, qí huáng ér yǔn.
《尚書·禹貢》曰：厥貢檿絲，《毛詩》曰：桑之落矣，其黃而隕。

yòu yuē: wú zhé wǒ sāng.
又曰：無折我桑。

lǐ jì: gǔ zhě tiān zǐ zhū hóu, bì yǒu gōng sāng cán shì, jìn chuān ér wèi zhī, chūn qiū yuán mìng bāo yuē: jiāng yuán yóu bì gōng, qí dì fú sāng, lǚ dà rén jī, shēng jì.
《禮記》：古者天子諸侯，必有公桑蠶室，近川而為之，《春秋元命苞》曰：姜嫄游閟宮，其地扶桑，履大人跡，生稷。

chén liú shēn tú pán, chǐ jùn wú yì shì, suì bì mén yǎng zhì, péng hù lái shì, yī dà sāng shù, yǐ wèi dòng liáng, běn tiáo tài píng yù lǎn jiǔ bǎi wǔ shí wǔ zuò xiè chéng hòu hàn shū.
陳留申屠蟠，恥郡無義士，遂閉門養志，蓬戶萊室，依大桑樹，以為棟樑，［本條《太平御覽》九百五十五作謝承後漢書。］

yòu yuē: rǔ nán yǐn kūn, wèi rǔ yīn xiàn gōng cáo, lìng xīn dào guān, wèn yuē: yuán zhōng yǒu sāng, yǐ shí cán, hé rú, kūn yuē: fēi chū zhì suǒ wù.
又曰：汝南尹昆，為汝陰縣功曹，令新到官，問曰：園中有桑，以食蠶，何如，昆曰：非初至所務。

cuī huǎng tài píng yù lǎn jiǔ bǎi wǔ shí wǔ zuò hóng. sān shí guó chūn qiū, hòu yàn lù yuē: chū huǎng zhī qiān yú lóng chéng, zhí sōng wèi shè zhǔ, jí qín miè yàn, dà fēng chuī bá, hòu shù nián, dù shè chù, hū yǒu sāng èr gēn shēng yān, xiān shì liáo chuān wú sāng, jí guī tōng yú jìn, qiú zhǒng jiāng nán, píng zhōu zhī sāng, xī yù lǎn zuò xī. yóu huǎng lái.
崔晃［《太平御覽》九百五十五作鴻。］三十國春秋，後燕錄曰：初晃之遷於龍城，植松為社主，及秦滅燕，大風吹拔，後數年，度社處，忽有桑二根生焉，先是遼川無桑，及廆通於晉，求種江南，平州之桑，息［御覽作悉。］由晃來。

jìn lìng yuē: chéng wèi yǐ guān shě yǒu sāng guǒ, jiē gěi zhī, qí wú sāng jí bù mǎn sān bǎi zhū, jiē shǐ lì zú suí jiān, yú guān shě zhǒng sāng, mǎn sān bǎi zhū.
《晉令》曰：丞尉以官舍有桑果，皆給之，其無桑及不滿三百株，皆使吏卒隨間，於官舍種桑，滿三百株。

shān hǎi jīng yuē: dōng běi hǎi wài, chì shuǐ zài yuán qiū nán, yǒu sān sāng, wú zhī, jiē gāo bǎi rèn.
《山海經》曰：東北海外，赤水在圓丘南，有三桑，無枝，皆高百仞。

shén yì jīng yuē: dōng fāng yǒu shù yān, gāo bā shí zhàng, fū zhāng zì fǔ, yè zhǎng yī zhàng, guǎng liù chǐ, míng yuē fú sāng, yǒu shèn yān, zhǎng sān chǐ wǔ cùn.
《神異經》曰：東方有樹焉，高八十丈，敷張自輔，葉長一丈，廣六尺，名曰扶桑，有椹焉，長三尺五寸。

shù yì jì yuē: huán zhòng tài píng yù lǎn jiǔ bǎi wǔ shí wǔ zuò chōng. wèi jiāng zhōu cì shǐ, qiǎn rén zhōu xíng lú shān, jì dǔ líng yì, jì zhì chóng yǎn, yǒu yī hú, shēng sāng shù, yǒu bài biàn chì lín yú, shǐ zhě kě jí, yù wǎng yǐn shuǐ, chì lín zhāng qí xiàng zhī, shǐ zhě bù gǎn yǐn.
《述異記》曰：桓仲［《太平御覽》九百五十五作沖。］為江州刺史，遣人周行廬山，冀睹靈異，既陟崇巘，有一湖，生桑樹，有敗艑赤鱗魚，使者渴極，欲往飲水，赤鱗張鰭向之，使者不敢飲。

liè nǚ chuán, qiū hú zi nà qī wǔ rì ér fù cǎi sāng, cǐ yǒu tuō wén. zì tóu hé sǐ, shì jù jīn bù.
列女傳，秋鬍子納妻五日而婦採桑，［此有脫文。］自投河死，［事具金部。］

shí zhōu jì yuē: fú sāng zài bì hǎi zhōng, shàng yǒu tiān dì gōng, dōng wáng suǒ zhì, yǒu shèn shù, zhǎng shù qiān zhàng, èr qiān wéi, tóng gēn gèng xiāng yī yǐ, gù yuē fú sāng, xiān rén shí gēn, tài píng yù lǎn jiǔ bǎi wǔ shí wǔ zuò shèn. tǐ zuò zǐ sè, qí shù suī dà, shèn rú zhōng xià sāng yě, jiǔ qiān suì yī shēng shí, wèi gān xiāng.
《十洲記》曰：扶桑在碧海中，上有天帝宮，東王所治，有椹樹，長數千丈，二千圍，同根更相依倚，故曰扶桑，仙人食根，［《太平御覽》九百五十五作椹。］體作紫色，其樹雖大，椹如中夏桑也，九千歲一生實，味甘香。

kuò dì tú yuē: huà mín shí sāng, èr shí qī nián, huà ér shēn lǐ, jiǔ nián shēng yì, shí nián ér sǐ.
括地圖曰：化民食桑，二十七年，化而身里，九年生翼，十年而死。

mèng zǐ yuē: wǔ mǔ zhī zhái, shù zhī yǐ sāng.
《孟子》曰：五畝之宅，樹之以桑。

lǐ yuē: míng jiū fú yǔ, dài shèng jiàng sāng.
《禮》曰：鳴鳩拂羽，戴勝降桑。

fàn shèng zhī shū yuē: wǔ zhǒng sāng, yīn qǔ shèn zhe shuǐ zhōng zhuó xǐ, qǔ zi yīn gān zhī, zhì féi tián shí mǔ huāng jiǔ bù gēng zhě, xiān hǎo gēng zhì zhī, shǔ shèn zi gè sān shēng, hé zhǒng zhī, shǔ sāng jù shēng, chú zhī, sāng lìng shū tiáo shì, shǔ shú huò zhī, fàng huǒ shāo zhī, dāng nì fēng qǐ huǒ, sāng zhì chūn shēng, yī mǔ shí sān bù cán.
《氾勝之書》曰：五種桑，因取椹著水中濯洗，取子陰乾之，治肥田十畝荒久不耕者，先好耕治之，黍椹子各三升，合種之，黍桑俱生，鉏之，桑令疏條適，黍熟獲之，放火燒之，當逆風起火，桑至春生，一畝食三簿蠶。

běn cǎo jīng yuē: sāng gēn páng xíng chū tǔ shàng zhě, míng fú shé, zhì xīn tòng.
《本草經》曰：桑根旁行出土上者，名伏蛇，治心痛。

yī zhì xiāng tài wù, bó yǒu xiáng sāng gǔ, gòng shēng yú cháo, běn tiáo tài píng yù lǎn jiǔ bǎi wǔ shí wǔ yǐn zuò shū yuē.
伊陟相太戊，亳有祥桑穀，共生於朝，［本條《太平御覽》九百五十五引作書曰。］

shī yuē: sāng zhī wèi luò, qí yè wò ruò, chūn rì zài yáng, yuán qiú róu sāng.
《詩》曰：桑之未落，其葉沃若，春日載陽，爰求柔桑。

jiāo jiāo huáng niǎo, zhǐ yú sāng.
交交黃鳥，止於桑。

xīng yán sù jià, shuì yú sāng tián.
星言夙駕，稅於桑田。

zhēng zài sāng yě, lǐ yuē: jì chūn zhī yuè, mìng yě yú, wú fá sāng zhè.
烝在桑野，禮曰：季春之月，命野虞，無伐桑柘。

sāng hú péng shǐ.
桑弧蓬矢。

héng shān duō sāng.
衡山多桑。

shān hǎi jīng, dìng shān dì nǚ zhī sāng, tāng gǔ yǒu fú sāng, shí rì suǒ mù yù.
山海經，定山帝女之桑，湯谷有扶桑，十日所沐浴。

mù tiān zǐ chuán yuē: jū fàn gōng, yǐ guān sāng.
《穆天子傳》曰：居范宮，以觀桑。

jiǎ hòu fèi mǐn huái tài zǐ, shí sāng shēng yú xī xiāng, zhǎng shù rì kū, shí èr yuè, hòu shēng tài zǐ, běn tiáo tài píng yù lǎn jiǔ bǎi wǔ shí wǔ zuò jìn shū: hòu shēng zuò hòu fèi.
賈后廢愍懷太子，時桑生於西廂，長數日枯，十二月，後生太子，［本條《太平御覽》九百五十五作《晉書》：後生作後廢。］

kū sāng zhī tiān fēng, tài píng yù lǎn jiǔ bǎi wǔ shí wǔ zuò gǔ shī.
枯桑知天風，［《太平御覽》九百五十五作古詩。］

qí tài zǔ zhái zài wǔ jìn, zhái nán yǒu sāng shù, zhuó běn sān zhàng, héng chū sì zhī rú chē gài, shàng nián shù suì, yóu yú xià, cóng xiōng jìng zōng wèi yuē: cǐ shù wèi rǔ shēng yě, běn tiáo tài píng yù lǎn jiǔ bǎi wǔ shí wǔ zuò qí shū.
齊太祖宅在武進，宅南有桑樹，擢本三丈，橫出四枝如車蓋，上年數歲，游於下，從兄敬宗謂曰：此樹為汝生也，［本條《太平御覽》九百五十五作齊書。］

shī hòu hàn sòng zǐ hóu dǒng jiāo ráo shī yuē: luò yáng chéng dōng lù, táo lǐ shēng lù páng, huā huā zì xiāng duì, yè yè zì xiāng dāng, chūn fēng dōng běi qǐ, huā yè zhèng dī áng, bù zhī shuí jiā zǐ, tí lóng xíng cǎi sāng, qiàn shǒu zhé qí zhī, huā luò hé piāo yáng, qǐng xiè bǐ shū zi, hé wèi jiàn sǔn shāng, gāo qiū bā jiǔ yuè, bái lù biàn wèi shuāng, zhōng nián huì piāo duò, ān dé jiǔ xīn xiāng, qiū shí zì líng luò, chūn yuè fù fēn fāng, hé rú shèng nián qù, huān rú yǒng xiāng wàng, wú yù jìng cǐ qū, cǐ qū chóu rén cháng, guī lái zhuó měi jiǔ, xié qín shàng gāo táng.
【詩】後漢宋子侯董嬌饒詩曰：洛陽城東路，桃李生路旁，花花自相對，葉葉自相當，春風東北起，花葉正低昂，不知誰家子，提籠行採桑，縴手折其枝，花落何飄颺，請謝彼姝子，何為見損傷，高秋八九月，白露變為霜，終年會飄墮，安得久馨香，秋時自零落，春月復芬芳，何如盛年去，歡如永相忘，吾欲竟此曲，此曲愁人腸，歸來酌美酒，挾琴上高堂。

wèi chén wáng cáo zhí yàn gē yuē: chū zì jì běi mén, yáo wàng hú chí sāng, zhī zhī zì xiāng zhí, yè yè zì xiāng dāng.
魏陳王曹植艷歌曰：出自薊北門，遙望湖池桑，枝枝自相植，葉葉自相當。

liáng jiǎn wén dì cǎi sāng shī yuē: chūn sè yìng kōng lái, xiān fā yuàn biān méi, xì píng zhòng dié zhǎng, xīn huā lì luàn kāi, lián kē wǎng qí shàng, jiē xiǎn zhì cóng tái, cóng tái kě lián qiè, dāng chuāng wàng fēi dié, jì fū xíng shān lǐng, yùn dòu chéng chǐ biào, jì yǔ cǎi sāng bàn, yà jīn chūn rì duǎn, zhī gāo pān bù jí, yè xì lóng nán mǎn.
梁簡文帝採桑詩曰：春色暎空來，先發院邊梅，細萍重疊長，新花歷亂開，連珂往淇上，接幰至叢台，叢台可憐妾，當窗望飛蝶，忌趺行衫領，熨鬥成褫俵，寄語採桑伴，訝今春日短，枝高攀不及，葉細籠難滿。

liáng wú yún cǎi sāng shī yuē: jiàn qiè sī bù kān, cǎi sāng wèi chéng nán, dài jiǎn lián zhī xiù, fā luàn fèng huáng cǎn, huā wǔ yī zhǎng báo, é fēi ài lǜ tán, wú yóu bào jūn xìn, liú tì xiàng chūn cán.
梁吳筠採桑詩曰：賤妾思不堪，採桑渭城南，帶減連枝繡，發亂鳳皇篸，花舞依長薄，蛾飛愛綠潭，無由報君信，流涕向春蠶。

yòu mò shàng sāng shī yuē: niǎo niǎo mò shàng sāng, yīn mò fù chuí táng, zhǎng tiáo yìng bái rì, xì yè yǐn lí huáng, cán jī qiè fù sī, shì lèi qiě tí kuāng.
又陌上桑詩曰：裊裊陌上桑，蔭陌復垂塘，長條暎白日，細葉隱鸝黃，蠶飢妾復思，拭淚且提筐。

liáng liú miǎo wàn shān jiàn cǎi sāng rén shī yuē: chàng nǚ bù shèng chóu, jié shù xià qīng lóu, zhú bàn xī cán lù, xiāng xié nán mò tóu, yè jǐn shí yí shù, zhī gāo zhà yì gōu, sī shéng guà qiě tuō, jīn lóng xiě fù shōu, cán jī rì yǐ míng, jù wèi shǐ jūn liú.
梁劉邈萬山見採桑人詩曰：倡女不勝愁，結束下青樓，逐伴西蠶路，相攜南陌頭，葉盡時移樹，枝高乍易鈎，絲繩掛且脫，金籠寫復收，蠶飢日已暝，詎為使君留。

liáng wáng tái qīng yǒng mò shàng sāng shī yuē: lìng yuè kāi hé jǐng, chù chù dòng chūn xīn, guì kuāng xū yè mǎn, xī quán zhòng zhī yīn.
梁王台卿詠陌上桑詩曰：令月開和景，處處動春心，桂筐須葉滿，息惓重枝陰。

chén xú bó yáng fù dé rì chū dōng nán yú shī yuē: zhū chéng bì rì qǐ zhū fēi, qīng lóu hán zhào běn huī huī, yuǎn yìng mò shàng chūn sāng yè, xié rù qín jiā xiāng qǐ yī, luó fū zhuāng fěn néng jiā lì, jìng qián xīn shū wō duò jì, yuán lóng niǎo niǎo guà qīng sī, tiě gōu rǎn rǎn shèng dān guì, cán jī rì wǎn zàn shēng chóu, hū féng shǐ jūn nán mò tóu, wǔ mǎ tíng kē qiǎn jiè wèn, shuāng liǎn hán jiāo tè hǎo xiū, qiè xù fǔ zhōng qīng xiǎo lì, jí jīn lái wǎng zhuān chéng lǐ, yù shí dōng fāng qiān qí guī, ǎi ǎi rì mù hóng chén qǐ.
陳徐伯陽賦得日出東南隅詩曰：朱城壁日啟朱扉，青樓含照本暉暉，遠暎陌上春桑葉，斜入秦家緗綺衣，羅敷妝粉能佳麗，鏡前新梳倭墮髻，圓籠裊裊掛青絲，鐵鈎冉冉勝丹桂，蠶飢日晚蹔生愁，忽逢使君南陌頭，五馬停珂遣借問，雙臉含嬌特好羞，妾婿府中輕小吏，即今來往專城裡，欲識東方千騎歸，藹藹日暮紅塵起。

fù wèi fán qīn sāng fù yuē: shàng shì huá gài, zǐ jí bǐ xíng, xià xiàng fèng què, wàn jué yī yíng, cóng zhī hù chū, nǎi cuò nǎi bìng, yè yè lóng shǔ, liáng fēng zì shēng, wēi tiáo xiān rào, suí fēng fú chén, yáng tiáo míng qí nán zhī, hán chán zào qí běi yīn, qiū qì hū qí jiāng lái, xián gǎn jié ér bēi yín, wán bì yīn zhī hòu huì, qíng juàn juàn ér ài shēn.
【賦】魏繁欽桑賦曰：上似華蓋，紫極比形，下象鳳闕，萬桷一楹，叢枝互出，乃錯乃並，曄曄隆暑，涼風自生，微條纖繞，隨風浮沉，陽蜩鳴其南枝，寒蟬噪其北陰，秋氣忽其將來，咸感節而悲吟，玩庇蔭之厚惠，情眷眷而愛深。

jìn lù jī sāng fù yuē: huáng tài zǐ biàn zuò, gài běn jiāng jūn zhí lú yě, chū shì zǔ wǔ huáng dì wèi zhōng lěi jiāng jūn, zhí sāng yī zhū, shì gèng èr dài, nián jiàn sān jì, fú shū fēng yǎn, yì yǒu guī yì yān, fū hé jiā shù zhī hóng lì, chāo tuō jū hū zǐ tíng, luó wàn gēn yǐ xià dòng, jiǎo qiān tiáo ér shàng zhēng, qǐ mín lí zhī néng zhí, nǎi shì wǔ zhī suǒ yíng, gù qí xíng guī zú lèi, tǐ yàn zhòng mù, huáng zhōng shuǎng lǐ, zī róng fán rù, lǜ yè xìng ér yíng chǐ, chóng tiáo màn ér céng xún, xī tài jí yǐ yán zhì, yìng chéng míng ér guǎng lín, huá fēi xiāo zhī liú xiǎng, xiǎng míng niǎo zhī yí yīn, wéi lì shù zhī yǒu jì, héng yī wù yǐ biǎo dé, qǐ shén míng zhī suǒ xiāng, jiāng wǒ huáng zhī xiān shí, kuà bǎi shì ér wù jiǎn, chāo zhǎng nián yǐ yǒng zhí.
晉陸機桑賦曰：皇太子便坐，蓋本將軍直廬也，初世祖武皇帝為中壘將軍，植桑一株，世更二代，年漸三紀，扶疏豐衍，抑有瑰異焉，夫何佳樹之洪麗，超託居乎紫庭，羅萬根以下洞，矯千條而上征，豈民黎之能植，乃世武之所營，故其形瑰族類，體艷眾木，黃中爽理，滋榮煩縟，綠葉興而盈尺，崇條蔓而曾尋，希太極以延峙，暎承明而廣臨，華飛鴞之流響，想鳴鳥之遺音，惟歷數之有紀，恆依物以表德，豈神明之所相，將我皇之先識，跨百世而勿翦，超長年以永植。

jìn pān ní sāng shù fù yuē: cóng míng chǔ yǐ shěng shàn, qì biàn fáng yǐ yǎn xī, guān zī shù zhī tè wěi, gǎn xiān huáng zhī yōu zhí, wèi xiāo sēn yǐ sì shè, miǎo hóng yōng ér duān zhí, ěr nǎi pái huái zhōu lǎn, fǔ yǎng xiāo yáo, fǔ nì líng gēn, shàng tiào xiū tiáo, dòng fāng quán yú jiǔ rǎng, hán yì lù yú qīng xiāo, yǐ zēng chéng zhī fēi guān, fú qǐ chuāng zhī shū liáo, xià tiáo dì yǐ jí wàng, shàng fú shū ér cān chà, fěi zhòng niǎo zhī yōu cuì, xiāng huáng luán zhī yǔ yí, lǐ yǒu wēi ér zhì xiǎn, dào yǒu yǐn ér yīng qī, qǐ huáng jìn zhī zhēn ruì, zhào xiān jiàn ér qǐ zī, qǐ xún bào yú xiān háo, chóng wàn guì yú shǐ jī.
晉潘尼桑樹賦曰：從明儲以省膳，憩便房以偃息，觀茲樹之特瑋，感先皇之攸植，蔚蕭森以四射，邈洪傭而端直，爾乃徘徊周覽，俯仰逍遙，俯睨靈根，上眺脩條，洞芳泉於九壤，含溢露於清霄，倚增城之飛觀，拂綺窗之疏寮，下迢遞以極望，上扶疏而參差，匪眾鳥之攸萃，相皇鸞之羽儀，理有微而至顯，道有隱而應期，豈皇晉之貞瑞，兆先見而啟茲，起尋抱於纖毫，崇萬匱於始基。

jìn fù xián sāng shù fù yuē: shì zǔ xī wèi zhōng lěi jiāng jūn, yú zhí lú zhǒng sāng yī zhū, qì jīn sān shí yú nián, qí mào shèng bù shuāi, huáng tài zǐ rù cháo, yǐ cǐ lú wèi biàn zuò, yī zī shù zhī jiǎo xìng, méng shēng shēng zhī wò huì, jiàng huáng gōng yǐ sī zhí, suì hóng mào yú shèng shì, jué mào yī hé, qí dà lián xún, xiū kē yuǎn yáng, hóng tiáo shāo sēn, bù diàn zhī zhī wò ruò, bō mì yè yǐ chuí yīn, yīn huá yǔ ér zuò liáng, qīng lóng shǔ zhī nán rèn, yǐ jué shù zhī jù wěi, dēng jiǔ rì yú cháo yáng, qiě jī xiǎo yǐ gāo dà, shēng hé bào yú háo máng, yóu dì dào zhī jiāng shēng, yì lèi dé yǐ mí guāng, tāng gōng dǎo yú sī lín, yòng huò yǔ ér xìng shāng, wéi huáng jìn zhī jī mìng, yuán yú sī ér fā xiáng, cóng huáng chǔ yú sī guǎn, wù wú gǎi yú píng shēng, xīn cè qiè yǐ xìng sī, sī yǒu gǎn yú shèng míng, bù páng huáng yǐ zhōu lǎn, shù fǎng fú yú yí xíng.
晉傅咸桑樹賦曰：世祖昔為中壘將軍，於直廬種桑一株，迄今三十餘年，其茂盛不衰，皇太子入朝，以此廬為便坐，伊茲樹之僥倖，蒙生生之渥惠，降皇躬以斯植，遂弘茂於聖世，厥茂伊何，其大連尋，脩柯遠揚，洪條梢槮，布簟枝之沃若，播密葉以垂陰，蔭華宇而作涼，清隆暑之難任，以厥樹之巨偉，登九日於朝陽，且積小以高大，生合抱於毫芒，猶帝道之將升，亦累德以彌光，湯躬禱於斯林，用獲雨而興商，惟皇晉之基命，爰於斯而發祥，從皇儲於斯館，物無改於平生，心惻切以興思，思有感於聖明，步旁遑以周覽，庶仿佛於儀形。

zàn jìn guō pú dì nǚ sāng zàn yuē: yuán yǒu hóng sāng, shēng bīn lún tán, jué wéi wǔ zhàng, zhī xiāng jiāo cān, yuán kè shì cǎi, dì nǚ suǒ cán.
【贊】晉郭璞帝女桑贊曰：爰有洪桑，生濱淪潭，厥圍五丈，枝相交參，園客是采，帝女所蠶。

yú
◇榆

ěr yǎ yuē: ou cao zhì, shī yún, shān yǒu shū, jīn zhī cì yú yě. wú gū, qí shí yí, gū yú yě, shēng shān zhōng, yè yuán hòu, bō qǔ pí, hé zì zhī, wèi xīn xiāng, suǒ wèi wú yí shì yě.
《爾雅》曰：藲{艹至}，［詩云，山有樞，今之刺榆也。］無姑，其實夷，［姑榆也，生山中，葉圓厚，剝取皮，合漬之，味辛香，所謂無夷是也。］

shuō wén yuē: yú, bái fén yě, yú yǒu cì jiá, wèi wú tí.
《說文》曰：榆，白枌也，榆有刺莢，為蕪荑。

máo shī yuē: shān yǒu shū, xí yǒu yú.
《毛詩》曰：山有樞，隰有榆。

zhōu guān, sī xuǎn shì, sì shí biàn guó huǒ, chūn qǔ yú liǔ yuán é suǒ, jù féng xiào běn gǎi. zhī huǒ.
周官，司烜氏，四時變國火，［春取榆柳(原訛所，據馮校本改。)之火。］

lǐ jì: nèi zé yuē: jǐn huán fén yú tù gǎo xiǔ suǐ yǐ huá zhī.
《禮記》：內則曰：槿荁枌榆兔藁滫髓以滑之。

chūn qiū yuán mìng bāo yuē: sān yuè yú jiá luò.
《春秋元命苞》曰：三月榆莢落。

guǎn zǐ yuē: wǔ wò zhī tǔ, qí yú tiáo zhǎng.
《管子》曰：五沃之土，其榆條長。

shǐ jì tiān guān shū yuē: fán wàng yún qì, píng wàng zài sāng yú shàng, yú èr qiān lǐ.
《史記·天官書》曰：凡望雲氣，平望在桑榆上，餘二千里。

zhuāng zǐ yuē: què shàng gāo chéng zhī guǐ, ér cháo yú gāo yú zhī diān, chéng huài cháo zhé, líng fēng ér qǐ, gù jūn zǐ zhī jū shì yě, dé shí zé yì xíng, shī shí zé què qǐ.
《莊子》曰：鵲上高城之垝，而巢於高榆之顛，城壞巢折，凌風而起，故君子之居世也，得時則義行，失時則鵲起。

hán shī wài chuán yuē: chǔ zhuāng wáng jiāng fá jìn, gǎn jiàn zhě sǐ, sūn shū áo jìn jiàn wáng yuē: chén yuán zhōng yǒu yú, yú shàng yǒu chán, chán fāng fèn yì bēi míng, yǐn qīng lù, bù zhī táng láng zhī zài hòu yě.
《韓詩外傳》曰：楚莊王將伐晉，敢諫者死，孫叔敖進諫王曰：臣園中有榆，榆上有蟬，蟬方奮翼悲鳴，飲清露，不知螗螂之在後也。

hàn shū: jiāo sì zhì yún, gāo zǔ dǎo fēng fén yú shè, zài fēng dōng běi shí wǔ lǐ yě.
《漢書》：郊祀志雲，高祖禱豐枌榆社，［在豐東北十五里也。］

yòu, tiān wén zhì yuē: chéng dì hé píng yuán nián, hàn, shāng mài, mín shí yú pí.
又，天文志曰：成帝河平元年，旱，傷麥，民食榆皮。

yòu, xún lì chuán yuē: gōng suì wèi bó hǎi tài shǒu, quàn mín wù nóng sāng, lìng zhǒng yú, yī kǒu yī shù.
又，循吏傳曰：龔遂為渤海太守，勸民務農桑，令種榆，一口一樹。

huán tán xīn lùn yuē: liú zi jùn xìn fāng shì xū yán, wèi shén xiān kě xué, yú jiàn qí tíng xià yǒu dà yú shù, jiǔ lǎo bō zhé, zhǐ wèi yuē: bǐ shù wú qíng, rán yóu xiǔ dù, rén suī yù ài yǎng, hé néng shǐ zhī bù shuāi.
桓譚《新論》曰：劉子駿信方士虛言，為神仙可學，余見其庭下有大榆樹，久老剝折，指謂曰：彼樹無情，然猶朽蠹，人雖欲愛養，何能使之不衰。

cuī shí sì mín yuè lìng yuē: yú jiá chéng zhě, shōu gān yǐ wèi zhǐ xù, sè biàn bái, jiāng luò, shōu wèi jiàng, suí jié zǎo wǎn, wù shī qí shì, wèi zhì yuē: zhèng hún wèi wèi jùn tài shǒu, kè bǎi xìng fá cái mù, nǎi kè zhǒng yú wèi lí.
崔寔《四民月令》曰：榆莢成者，收乾以為旨蓄，色變白，將落，收為醬，隨節早晚，勿失其適，《魏志》曰：鄭渾為魏郡太守，課百姓乏材木，乃課種榆為籬。

jī kāng yǎng shēng lùn yuē: dòu lìng rén zhòng, yú lìng rén mián, yú zhì suǒ zhī yě.
嵇康養生論曰：豆令人重，榆令人眠，愚智所知也。

bó wù zhì yuē: shí fén yú zé mián bù yù jué.
《博物志》曰：食枌榆則眠不欲覺。

jìn gōng què míng yuē: huá lín yuán yú shí jiǔ zhū.
晉宮闕名曰：華林園榆十九株。

zá wǔ xíng shū yuē: shě běi zhǒng yú jiǔ zhū, cán dà dé.
《雜五行書》曰：舍北種榆九株，蠶大得。

máo shī yì shū yuē: bó bó mǎ, zǐ yú, bó luò, yáo shì shì bó mǎ.
《毛詩義疏》曰：駮駮馬，梓榆，駮犖，遙視似駮馬。

zhào shū yuē: cóng yōu zhōu dà dào hū tuó hé, zào fú qiáo, zhí xíng yú wǔ shí lǐ, shǔ xíng gōng.
趙書曰：從幽州大道呼沱河，造浮橋，植行榆五十里，署行宮。

guǎng zhì yuē: yǒu gū yú, yǒu láng yú, láng yú wú jiá, cūn rén tài píng yù lǎn jiǔ bǎi wǔ shí liù zuò cái yòu. rèn chē yòng, zhì shàn, cán yù lǎn zuò qīng lí èr zì. zhě, chū bó hǎi dōng guāng, yǐ gōng guān.
《廣志》曰：有姑榆，有郎榆，郎榆無莢，村人［《太平御覽》九百五十六作材又。］任車用，至善，蠶［御覽作青蠡二字。］者，出渤海東光，以供官。

shí hǔ yè zhōng jì yuē: xiāng guó yè lù, qiān lǐ zhī zhōng, jiā dào zhǒng yú, shèng shǔ zhī yuè, rén xíng qí xià.
石虎《鄴中記》曰：襄國鄴路，千里之中，夾道種榆，盛暑之月，人行其下。

yōu míng lù yuē: hǔ tài píng yù lǎn jiǔ bǎi liù shí zuò yú. wǎn jiā yǒu zào jiá shù, yǒu shén, gé lù yǒu dà yú shù, gǔ chuán yuē: shì cí xióng, wǎn bèi zhuó, cǐ shù kū sǐ.
《幽明錄》曰：虎［《太平御覽》九百六十作虞。］晚家有皂莢樹，有神，隔路有大榆樹，古傳曰：是雌雄，晚被斫，此樹枯死。

fàn zi jì rán yuē: wú tí chū dì chì xīn zhě shàn.
范子《計然》曰：蕪荑出地赤心者善。

huái nán zǐ wàn bì shù yuē: bā yuè yú nòu, lìng rén bù jī.
《淮南子萬畢術》曰：八月榆檽，令人不飢。

fàn shèng zhī shū yuē: zhǒng mù wú qī, yīn dì wèi shí, sān yuè yú jiá yǔ shí, gāo dì qiáng tǔ kě zhǒng mù.
《氾勝之書》曰：種木無期，因地為時，三月榆莢雨時，高地強土可種木。

fēng sú tōng yuē: sāng chē yú gǔ wén shēng zhī, jù yǒu é wén.
《風俗通》曰：桑車榆轂聞聲之，［句有訛文。］

mèng shū yuē: yú wèi rén jūn, dé zhì rén yě, mèng cǎi yú yè, shòu cì ēn yě, mèng jū shù shàng, dé guì guān yě.
夢書曰：榆為人君，德至仁也，夢采榆葉，受賜恩也，夢居樹上，得貴官也。

shī gǔ shī yuē: tiān shàng hé suǒ yǒu, lì lì zhǒng bái yú.
【詩】古詩曰：天上何所有，歷歷種白榆。

shū wèi yīng qú yǔ páng huì gōng shū yuē: pín jiàn suǒ shàng lì mín zhī shù, zhí jì nán zhī yú, zāi hàn zhōng zhī qī.
【書】魏應璩與龐惠恭書曰：頻見所上利民之術，植濟南之榆，栽漢中之漆。

tóng
◇桐

ěr yǎ yuē: róng, tóng mù, wú tóng yě.
《爾雅》曰：榮，桐木，［梧桐也。］

shàng shū yuē: yì yáng gū tóng.
《尚書》曰：嶧陽孤桐。

lǐ yuē: jì chūn zhī yuè, tóng shǐ huá.
《禮》曰：季春之月，桐始華。

máo shī yuē: wú tóng shēng yǐ, yú bǐ cháo yáng.
《毛詩》曰：梧桐生矣，於彼朝陽。

yòu yuē: yǐ tóng zǐ qī, yuán fá qín sè.
又曰：椅桐梓漆，爰伐琴瑟。

shī yì shū yuē: yǒu qīng tóng chì tóng bái tóng, bái tóng yí qín sè, jīn yún nán zāng kē rén, jī yǐ wèi bù.
《詩義疏》曰：有青桐赤桐白桐，白桐宜琴瑟，今雲南牂牁人，績以為布。

zhōu shū yuē: qīng míng zhī rì, tóng shǐ huá, bù shǐ huá, suì dà hán.
《周書》曰：清明之日，桐始華，不始華，歲大寒。

lǐ dòu wēi yí yuē: jūn chéng huǒ ér wáng, qí zhèng píng, wú tóng wèi cháng shēng.
《禮斗威儀》曰：君乘火而王，其政平，梧桐為常生。

zhuāng zǐ yuē: wài hū zi zhī shén, láo hū zi zhī jīng, yǐ shù ér yín, jù wú ér míng.
《莊子》曰：外乎子之神，勞乎子之精，倚樹而吟，據梧而暝。

yòu yuē: yuān chú fā nán hǎi, ér fēi dào běi hǎi, fēi wú tóng bù zhǐ, fēi zhú shí bù shí.
又曰：鴛雛發南海，而飛到北海，非梧桐不止，非竹實不食。

lǚ shì chūn qiū yuē: chéng wáng yǔ táng shū yú yàn jū, yuán wú yè yǐ jiǎn guī, yǐ gào yuē: yǐ cǐ fēng rǔ, yú xǐ, yǐ gào zhōu gōng, zhōu gōng qǐng fēng yú, wáng yuē: yú yǔ yú xì, zhōu gōng yuē: chén wén zhī, tiān zǐ wú xì yán, yú shì suì fēng shū yú yú jìn.
《呂氏春秋》曰：成王與唐叔虞燕居，援梧葉以翦珪，以告曰：以此封汝，虞喜，以告周公，周公請封虞，王曰：余與虞戲，周公曰：臣聞之，天子無戲言，於是遂封叔虞於晉。

zōu shān jì yuē: zōu shān gǔ zhī yì yáng, lǔ mù gōng gǎi wèi zōu, jīn zōu shān yì yáng, yóu duō tóng shù.
鄒山記曰：鄒山古之嶧陽，魯穆公改為鄒，今鄒山嶧陽，猶多桐樹。

qí dì jì yuē: chéng běi shí wǔ lǐ, yǒu tóng tái, jí wú gōng.
齊地記曰：城北十五里，有桐台，即梧宮。

yì yuàn yuē: jìn wǔ dì shì, wú jùn lín píng àn chū yī shí, dǎ zhī wú shēng, yǐ wèn zhāng huá, huá yún, qǔ shǔ zhōng tóng cái, kè zuò yú xíng, kòu zhī zé míng yǐ, yú shì rú yán, yīn wén shù lǐ.
《異苑》曰：晉武帝世，吳郡臨平岸出一石，打之無聲，以問張華，華雲，取蜀中桐材，刻作魚形，扣之則鳴矣，於是如言，音聞數里。

yòu, jù zhāng wú píng, zhōu mén qián hū shēng yī zhū qīng tóng shù, shàng yǒu yáo gē zhī shēng, píng è ér zhuó shā, píng suí jūn běi lǔ, shǒu wěi sān zài, sǐ tóng chuā zì hái lì yú gù gēn shàng, wén shēng shù diān, kōng zhōng gē yuē: sǐ shù jīn gèng qīng, wú píng xún dāng guī, shì wén shā cǐ shù, yǐ fù yǒu guāng huī, píng xún guī, rú guǐ yáo.
又，句章吳平，州門前忽生一株青桐樹，上有謠歌之聲，平惡而斫殺，平隨軍北虜，首尾三載，死桐欻自還立於故根上，聞聲樹巔，空中歌曰：死樹今更青，吳平尋當歸，適聞殺此樹，已復有光輝，平尋歸，如鬼謠。

zǔ hòu guài tài píng yù lǎn jiǔ bǎi wǔ shí liù zuò zǔ tái zhī zhì guài. yuē: qiān bǎo zuò yù lǎn zuò zhì. tán jìn yù lǎn zuò qiū. wù, shàng běi lóu sù, mù gǔ èr zhōng, yǒu rén zhe huáng liàn dān yī, bái qià, yù lǎn zuò qià. dé yù lǎn zuò jiāng. rén chí jù huǒ shàng lóu, bǎo jù, cáng bì zhōng, xū yú, yǒu èr bì shàng zhàng, shǐ yíng yī nǚ zǐ shàng, yǔ bái qià rén rù zhàng sù, wèi míng, bái qià zhé xiān qù, bǎo yīn rù zhàng zhōng, wèn shì nǚ zǐ, xiàng qù zhě shuí, dá yuē: tóng láng, dào dōng miào shù shì, zhì mù yù lǎn mù xià yǒu gǔ zì. èr zhōng, tóng láng fù lái, bǎo nǎi zhuó qǔ zhī, fù zhe lóu zhù, míng rì shì zhī, xíng rú rén, zhǎng sān chǐ yú, kǎn sòng yì chéng xiàng, dù jiāng wèi bàn, fēng làng qǐ, tóng láng dé tóu rù shuǐ, fēng bō nǎi xī.
祖後怪［《太平御覽》九百五十六作祖台之志怪。］曰：騫保坐［御覽作至。］檀近［御覽作丘。］塢，上北樓宿，暮鼓二中，有人著黃練單衣，白恰，［御覽作帢。］得［御覽作將。］人持炬火上樓，保懼，藏壁中，須臾，有二婢上帳，使迎一女子上，與白恰人入帳宿，未明，白恰輒先去，保因入帳中，問侍女子，向去者誰，答曰：桐郎，道東廟樹是，至暮［御覽暮下有鼓字。］二中，桐郎復來，保乃斫取之，縛著樓柱，明日視之，形如人，長三尺餘，檻送詣丞相，渡江未半，風浪起，桐郎得投入水，風波乃息。

qín jì yuē: chū zhǎng ān yáo yún, fèng huáng zhǐ ē páng, fú jiān suì yú ē páng chéng zhí tóng shù wàn zhū, yǐ zhì mù róng chōng rù ē páng ér jū, chōng xiǎo zì fèng huáng.
《秦記》曰：初長安謠雲，鳳皇止阿房，符堅遂於阿房城植桐數萬株，以至慕容沖入阿房而居，沖小字鳳皇。

guǎng zhì yuē: wú tóng yǒu bái zhě, yì tài píng yù lǎn jiǔ bǎi wǔ shí liù zuò piāo. guó yǒu bái mù, qí yè yǒu bái cuì, qǔ qí cuì yān qīng xū, jī zhī yǐ wèi bù yě.
《廣志》曰：梧桐有白者，異［《太平御覽》九百五十六作剽。］國有白木，其葉有白毳，取其毳淹清湑，績織以為布也。

xùn shān chū xué jì èr shí bā, tài píng yù lǎn jiǔ bǎi wǔ shí liù zuò yóu míng shān jì. yuē: chuī tái yǒu gāo tóng, jiē bǎi wéi, yì yáng gū tóng, fāng cǐ wèi liè.
遜山［《初學記》二十八，《太平御覽》九百五十六作游名山記。］曰：吹台有高桐，皆百圍，嶧陽孤桐，方此為劣。

wáng fú ān chéng jì yuē: fǔ jūn huì bǎo, rú jīn shù wú yú bāo liǎng biān, jù yǒu yǎn é. kē yè ān ǎi, yán shǔ wèi zhī qīng liáng, bǎi xìng liè zhái qí jiān.
王孚安成記曰：府君諱保，如今樹梧於苞兩邊，［句有衍訛。］柯葉菴藹，炎暑為之清涼，百姓列宅其間。

guǎn zǐ yuē: wǔ wò zhī tǔ, qí mù yí tóng.
《管子》曰：五沃之土，其木宜桐。

zhuāng zǐ yuē: kōng mén wèi tài píng yù lǎn jiǔ bǎi wǔ shí liù zuò lái. fēng, tóng rǔ zhì cháo, sī mǎ biāo zhù yuē: mén hù kōng, fēng yè ér shēng qí yè zì jī yuē tóu zhī yě, tóng zǐ shì rǔ, zhe niǎo zhī cháo, yù lǎn zuò mén hù kōng, fēng xǐ tóu zhī, tóng zǐ shì rǔ, zhe yè ér shēng, niǎo xǐ cháo zhī, cǐ yǒu é dào.
《莊子》曰：空門未［《太平御覽》九百五十六作來。］風，桐乳致巢，［司馬彪注曰：門戶空，風葉而生其葉自箕曰投之也，桐子似乳，著鳥之巢，○御覽作門戶空，風喜投之，桐子似乳，著葉而生，鳥喜巢之，此有訛倒。］

huái nán zǐ yuē: zhì yǒu suǒ bù zú, gù tóng bù kě yǔ wèi gōng.
淮南子曰：智有所不足，故桐不可與為弓。

huái nán wàn bì shù yuē: tóng mù chéng yún, qǔ shí shí wèng mǎn zhōng sān sì rì qì shuǐ zhì tóng gài zhī, sān rì rú yún xíng, tài píng yù lǎn jiǔ bǎi wǔ shí liù zuò qǔ shí shí wǎ yīng, mǎn zhōng shuǐ, zhì tóng gài zhī, sān sì rì qì rú yún zuò, cǐ yǒu é dào.
淮南《萬畢術》曰：桐木成雲，［取十石瓮滿中三四日氣水置桐蓋之，三日如雲形，○《太平御覽》九百五十六作取十石瓦罌，滿中水，置桐蓋之，三四日氣如雲作，此有訛倒。］

dǒng zhòng shū qǐng yǔ shū yuē: qiū yǐ tóng yú jiǔ méi.
董仲舒請雨書曰：秋以桐魚九枚。

dùn jiǎ, wú tóng bù shēng zé jiǔ zhōu yì.
遁甲，梧桐不生則九州異。

wáng yì zǐ yuē: mù yǒu zhuàng tài píng yù lǎn jiǔ bǎi wǔ shí liù zuò fú. sāng wú tóng sōng bǎi, jiē shòu qì chún yǐ, yì yú qún lèi zhě.
《王逸子》曰：木有狀［《太平御覽》九百五十六作扶。］桑梧桐松柏，皆受氣淳矣，異於群類者。

xīn lùn yuē: shén nóng huáng tài píng yù lǎn jiǔ bǎi wǔ shí liù zuò huáng. dì, xuē tóng wèi qín.
新論曰：神農皇［《太平御覽》九百五十六作黃。］帝，削桐為琴。

cuī qí qī juān yún, yuán yǒu wú tóng, xuán zǐ tài píng yù lǎn jiǔ bǎi wǔ shí liù zuò shēng yú. xuán xī, chuán gēn xiǔ rǎng, tuō xiǎn shēng wēi.
崔琦七蠲雲，爰有梧桐，玄子［《太平御覽》九百五十六作生於。］玄谿，傳根朽壤，託險生危。

méi chéng qī fā yuē: lóng mén zhī tóng, bǎi chǐ wú zhī, qí zhōng yù jié wáng lún jūn, fú shū yǐ fēn lí, qí gēn bàn sǐ bàn shēng, dōng zé fēng piào sǎn xuě fēi.
枚乘七發曰：龍門之桐，百尺無枝，其中鬱結〈王侖〉菌，扶疏以分離，其根半死半生，冬則風漂霰雪飛。

zhāng xié qī mìng yuē: hán shān tóng, chū zì dà míng, hán huáng zhōng yǐ tǔ gàn, jù cāng cén yǐ gū shēng.
張協七命曰：寒山桐，出自大冥，含黃鍾以吐幹，據蒼岑以孤生。

mèng zǐ yuē: jīn yǒu chǎng shī, shě qí wú jiǎ, yǎng qí jí tài píng yù lǎn jiǔ bǎi wǔ shí liù zuò èr. zǎo, zé wèi jiàn chǎng shī yǐ, qì dà qǔ xiǎo.
《孟子》曰：今有場師，舍其梧檟，養其楫［《太平御覽》九百五十六作樲。］棗，則為賤場師矣，［棄大取小。］

sū zǐ yuē: fū rén shēng yī shì, ruò xiǎo lù zhī tuō tóng yè ěr, qí xìng jǐ hé.
蘇子曰：夫人生一世，若曉露之託桐葉耳，其興幾何。

gǔ jīn zhù: zhāo dì dān fèng sān nián, féng yì rén xiàn tóng zhī, zhǎng liù chǐ, jiǔ méi, sān yè yě.
《古今注》：昭帝丹鳳三年，馮翊人獻桐枝，長六尺，九枚，三葉也。

shī wèi míng dì shī yuē: shuāng tóng shēng kōng jǐng, zhī yè zì xiāng jiā, tōng quán jìn qí gēn, xuán yǔ rùn qí kē.
【詩】魏明帝詩曰：雙桐生空井，枝葉自相加，通泉浸其根，玄雨潤其柯。

jìn sī mǎ biāo yǔ shān jù yuán àn dāng zuò yuán. shī yuē: sháo sháo yǐ tóng shù, jì shēng yú nán yuè, shàng líng qīng yún ní, xià lín qiān rèn gǔ, chù shēn gū qiě wēi, yú hé tuō yú zú, xī yě zhí cháo yáng, qīng zhī qí luán zhuó, jīn zhě jué shì yòng, kōng zǒng jiàn pò shù, bān jiàng bù wǒ gù, yá kuàng bù wǒ lù, yān dé chéng qín sè, hé yóu yáng miào qū, biàn hé qián yōu yán, shuí néng zhèng qí pú, jì wàng shén lóng lái, yáng guāng yǐ jiàn zhú.
晉司馬彪與山巨原［按當作源。］詩曰：苕苕椅桐樹，寄生於南嶽，上陵青雲霓，下臨千仞谷，處身孤且危，於何託余足，昔也植朝陽，傾枝俟鸞鷟，今者絕世用，倥傯見迫束，班匠不我顧，牙曠不我錄，焉得成琴瑟，何由揚妙曲，卞和潛幽岩，誰能證奇璞，冀望神龍來，揚光已見燭。

sòng fú xì zhī yǒng yǐ tóng shī yuē: tíng tíng yǐ tóng, yù zī tíng pǔ, cuì tiáo shū fēng, lǜ kē yīn yǔ.
宋伏系之詠椅桐詩曰：亭亭椅桐，郁茲庭圃，翠條疏風，綠柯蔭宇。

sòng bào zhāo shān xíng jiàn gū tóng shī yuē: tóng shēng cóng gǔ lǐ, gēn gū dì hán yīn, wèi shuāng yè yǐ sù, bù fēng tiáo zì yín, bù yuán jiàn diāo zhuó, wèi jūn táng shàng qín.
宋鮑昭山行見孤桐詩曰：桐生叢谷里，根孤地寒陰，未霜葉已肅，不風條自吟，不原見彫斫，為君堂上琴。

qí xiè tiǎo yóu dōng táng yǒng tóng shī yuē: gū tóng běi chuāng wài, gāo zhī bǎi zhàng yú, zhī shēng jì ē nuó, yè luò gèng fú shū, wú huá fù wú shí, hé yǐ zèng lí jū, cái wèi guī yǔ zhāng, zú kě mìng cān xū.
齊謝朓游東堂詠桐詩曰：孤桐北窗外，高枝百丈餘，枝生既婀娜，葉落更扶疏，無華復無實，何以贈離居，裁為珪與璋，足可命參墟。

liáng jiǎn wén dì fù dé shuāng tóng shēng kōng jǐng shī yuē: jì yuè shuāng tóng jǐng, xīn zhī zá jiù zhū, wǎn yè cáng qiān fèng, cháo huā fú shǔ wū.
梁簡文帝賦得雙桐生空井詩曰：季月雙桐井，新枝雜舊株，晚葉藏遷鳳，朝花拂曙烏。

liáng wáng yún fèng chóu cóng xiōng lín chuān tóng shù shī yuē: yī xī shàn yǔ yí, dài jià lóng mén chuí, yōu yóu qīng lù diǎn, huī mù huì fēng chuī, yuè shàng yīn yáng gàn, yún fù sǐ shēng zhī, gōng zǐ cún gāo shàng, liáo yòng yǐng huá chí, qī luán jì bù zhòng, wǔ hè fù hé shī, fāng tóng sàn mù tóu cuàn, qīng xiǎng jìng shuí zhī.
梁王筠奉酬從兄臨川桐樹詩曰：伊昔擅羽儀，待價龍門垂，優遊清露點，徽穆惠風吹，月上陰陽幹，雲覆死生枝，公子存高尚，聊用影華池，棲鸞既不重，舞鶴復何施，方同散木{亠爨}，清響竟誰知。

liáng shěn yuē yǒng wú tóng shī yuē: qiū hái jù yǐ luò, chūn xiǎo yóu wèi tí, wēi yè suī kě jiàn, yī jiǎn huò chéng guī.
梁沈約詠梧桐詩曰：秋還遽已落，春曉猶未荑，微葉雖可賤，一翦或成珪。

fù jìn fù xián wú tóng fù yuē: měi shī rén zhī yōu guì xī, lǎn wú tóng hū cháo yáng, wèi běng々 yǐ qī qī xī, yù zhū liè ér chéng háng, jiā èr mén yǐ pián luó, zuò guǎn yǔ zhī biǎo zhāng.
【賦】晉傅咸梧桐賦曰：美詩人之攸貴兮，覽梧桐乎朝陽，蔚菶々以萋萋兮，郁株列而成行，夾二門以駢羅，作館宇之表章。

jìn xià hóu zhàn mǐn tóng fù yuē: yǒu nán guó zhī lòu qǐn, zhí jiā tóng hū qián tíng, chǎn hóng gēn yǐ dàn mào, fēng xiū gàn yǐ fán shēng, nà gǔ fēng yǐ shū yè, hán chūn yǔ yǐ zhuó jīng, zhuó jīng yāo yāo, bù yè ǎi ǎi, wèi tóng tóng yǐ zhòng mào, yīn méng jiē ér xiāng gài, bì yīn dàn zhī nán biǎo, fù yáng ā zhī běi wài, yú shì jié cháo zhī xiá, bù zhǐ qián wǔ, chūn yǐ yóu mù, xià yǐ qīng shǔ, xī shī rén zhī suǒ chēng, měi jué shēng zhī yōu qí, zhí fěi gǎng qí bù zī, fèng fēi tiáo qí bù yí.
晉夏侯湛愍桐賦曰：有南國之陋寢，植嘉桐乎前庭，闡洪根以誕茂，豐脩幹以繁生，納谷風以疏葉，含春雨以濯莖，濯莖夭夭，布葉藹藹，蔚童童以重茂，蔭蒙接而相蓋，蔽陰澹之南表，覆陽阿之北外，於是詰朝之暇，步趾前廡，春以游目，夏以清暑，昔詩人之所稱，美厥生之攸奇，植匪崗其不滋，鳳非條其不儀。

sòng yuán shū tóng fù yuē: yuè zhòng mù zhī xūn xùn, shèng zá shù zhī zǎo rù, xìn shuǎng gàn yǐ ruò zhī, shí lǐ sù ér biǎo lǜ, ruò nǎi gēn tí tiáo mào, jī kuàng xīn chōng, zhēn guān yú céng shān zhī yáng, chōu jǐng yú shǎo zé zhī dōng, bèi jí xī yān xiá, huái pèi xī xīng hóng, yí dān qiū zhī ruì yǔ, qī qīng dōu zhī xiān gōng.
宋袁淑桐賦曰：越眾木之薰徇，勝雜樹之藻縟，信爽幹以弱枝，實里素而表綠，若乃根荑條茂，跡曠心沖，貞觀於曾山之陽，抽景於少澤之東，被籍兮煙霞，懷珮兮星虹，儀丹丘之瑞羽，棲清都之仙宮。

qí wáng róng yīng jìng líng wáng jiào tóng shù fù yuē: wú tóng shēng yǐ, yú dǐ xiù zhī céng wēi, yí lóng mén ér chā gàn, zhù fèng yǔ yǐ chōu zhī, zōng chǔ gōng ér liú chēng, jí liū guǎn yǐ fān shēng, zhí bù shéng ér tè xiù, yuán fěi guī ér tiān chéng, tóng suì cǎo yǐ wěi mù, gòng chén wù ér zī róng, qǐ wéi xīn yú zì wài, níng yǒu zhì yú gū zhēn.
齊王融應竟陵王教桐樹賦曰：梧桐生矣，於邸岫之曾隈，儀龍門而插幹，佇鳳羽以抽枝，蹤楚宮而留稱，籍溜館以翻聲，直不繩而特秀，圓匪規而天成，同歲草以委暮，共辰物而滋榮，豈違心於自外，寧有志於孤貞。

liáng shěn yuē tóng fù yuē: lóng mén zhī tóng, yuǎn wàng qīng cōng, zhuān yán shàn lǐng, huò gū huò cóng, zhī fēng mù xuě, yè yìng shū hóng, kàng lán lǎo yǐ qī lóng, fú diāo chuāng ér tuán lù, xuān mì yè yú fèng chén, sù gāo zhī yú luán mù, hé yǐng yáng yá, biāo fēng dōng lù, fǔ jié xuán yīn, yǎng chéng cuì wū, zhà fǎng fú yú xíng yǔ, shí pái huái yú dān gǔ, rào qí cǎi yú bì lín, qǐ cán guāng yú ruò mù.
梁沈約桐賦曰：龍門之桐，遠望青蔥，專岩擅嶺，或孤或叢，枝封暮雪，葉暎書紅，抗蘭橑以棲龍，拂雕窗而團露，喧密葉於鳳晨，宿高枝於鸞暮，合影陽崖，摽峰東陸，俯結玄陰，仰成翠屋，乍仿佛於行雨，時徘徊於丹轂，繞齊采於碧林，豈慚光於若木。

yòu bā yǒng bēi luò tóng yuē: bēi luò tóng, bēi luò tóng zǎo shuāng lù, yàn zhì yè wèi chōu, hóng lái zhī yǐ sù, yōu gēn wèi pán jié, gū zhū fù wēi jué, chū bù zhào guāng jǐng, zhōng nián fù shuāng xuě, wù yán cǎo mù jiàn, tú zhào jūn mò guāng, mò guāng bù tú zhào, wèi jūn hán jiào táo, yáng kē lǜ shuǐ xián, yīn zhī kǔ hán tiáo, hòu dé fēi suǒ rèn, bù gǎn xū qí xīn, ruò féng yáng chūn zhì, tǔ lǜ zhào qīng xún.
又八詠悲落桐曰：悲落桐，悲落桐早霜露，燕至葉未抽，鴻來枝已素，幽根未蟠結，孤株復危絕，初不照光景，終年負霜雪，勿言草木賤，徒照君末光，末光不徒照，為君含噭咷，陽柯綠水弦，陰枝苦寒蜩，厚德非所任，不敢虛其心，若逢陽春至，吐綠照清潯。

zàn guō pú wú tóng zàn yuē: tóng shí jiā mù, fèng huáng suǒ qī, yuán fá qín sè, bā yīn kè xié, gē yǐ yǒng yán, yōng々 jiē jiē.
【贊】郭璞梧桐贊曰：桐寔嘉木，鳳凰所棲，爰伐琴瑟，八音克諧，歌以永言，噰々喈喈。

sòng xiào wǔ gū tóng zàn yuē: zhēn wú yǐn dé, chǎn yǒu bì zhēn, zī cǐ gū gàn, xiàn zhī chǔ shān, shāo xīng yún jiè, yǎn yè yán chán, míng liè gòng bǎo, qì zàn yú xián.
宋孝武孤桐贊曰：珍無隱德，產有必甄，資此孤幹，獻枝楚山，梢星雲界，衍葉炎廛，名列貢寶，器贊虞弦。