shùn dì jiǔ
◎顺帝九
èr shí yī nián chūn zhēng yuè guǐ chǒu shuò, zhào shè tiān xià. mìng zhòng shū cān zhī zhèng shì qī shí wǎng yù bèi luó tiē mù ér bà bīng hái zhèn, fù qiǎn shǐ wǎng yù chá hǎn tiē mù ér, yì lìng bà bīng. bèi luó tiē mù ér zòng bīng lüè jì níng děng chù, chá hǎn tiē mù ér yǐ bīng jù zhī, gù yǒu shì mìng. gēng shēn, tài yīn fàn suì xīng. yǐ chǒu, hé nán zéi fàn qǐ xiàn, chá hǎn tiē mù ér tǎo píng zhī. dīng mǎo, lǐ sī qí jìn bīng píng fú qiāng xiàn děng chù. guǐ yǒu, shí zhōu dà fēng bá mù, liù chù jù míng, mín suǒ chí qiāng, hū shēng huǒ yàn, mǒ zhī jí wú, yáo zhī jí yǒu.
二十一年春正月癸丑朔,诏赦天下。命中书参知政事七十往谕孛罗帖木儿罢兵还镇,复遣使往谕察罕帖木儿,亦令罢兵。孛罗帖木儿纵兵掠冀宁等处,察罕帖木儿以兵拒之,故有是命。庚申,太阴犯岁星。乙丑,河南贼犯杞县,察罕帖木儿讨平之。丁卯,李思齐进兵平伏羌县等处。癸酉,石州大风拔木,六畜俱鸣,民所持枪,忽生火焰,抹之即无,摇之即有。
èr yuè guǐ wèi shuò, tián xīng tuì fàn tài wēi yuán. jiǎ shēn, tóng qiān shū mì yuàn shì dié lǐ tiē mù ér fù yǒng píng luán zhōu děng chù. jǐ chǒu, chá hǎn tiē mù ér zhù bīng huò zhōu, gōng bèi luó tiē mù ér. rén yín, tài yīn fàn tiān jiāng. shì yuè, jiāng nán xíng tái shì yù shǐ bā sā lá bù huā shā guǎng dōng lián fǎng shǐ wán zhě dǔ fù shǐ lǐ sī chéng qiān shì dié mài chì, yǐ bīng zì wèi, jù guǎng zhōu. shí bā sā lá bù huā yǐ lián fǎng shǐ jiǔ jū guǎng dōng, zhuān zì zì yòng, zhào nǎi yǐ wán zhě dǔ děng wéi lián fǎng sī guān, ér chú bā sā lá bù huā shì yù shǐ. bā sā lá bù huā bù shòu mìng, nù wán zhě dǔ děng dài jǐ, jí wū yǐ zuì, jǐn shā zhī, wéi lián fǎng shǐ dǒng yào āi qǐng dé miǎn.
二月癸未朔,填星退犯太微垣。甲申,同佥枢密院事迭里帖木儿复永平、滦州等处。己丑,察罕帖木儿驻兵霍州,攻孛罗帖木儿。壬寅,太阴犯天江。是月,江南行台侍御史八撒剌不花杀广东廉访使完者笃、副使李思诚、佥事迭麦赤,以兵自卫,据广州。时八撒剌不花以廉访使久居广东,专恣自用,诏乃以完者笃等为廉访司官,而除八撒剌不花侍御史。八撒剌不花不受命,怒完者笃等代己,即诬以罪,尽杀之,惟廉访使董钥哀请得免。
sān yuè bǐng chén, tài yīn fàn jǐng sù. guǐ yǒu, chá hǎn tiē mù ér diào bīng tǎo yǒng chéng xiàn, yòu zhù bīng sù zhōu, qín zéi jiāng liáng mián zhù. gēng chén, yíng huò fàn guǐ sù. shì yuè, zhāng shì chéng hǎi yùn liáng yī shí yī wàn dàn zhì jīng shī. bèi luó tiē mù ér bà bīng hái, qiǎn tuō liè bó děng yǐn bīng jù yán ān, yǐ móu rù shǎn. zhāng liáng bì chū nán shān yì gǔ, zhù lán tián, shòu jié zhì yú chá hǎn tiē mù ér. liáng bì yòu yīn jié shǎn xī xíng shěng píng zhāng zhèng shì dìng zhù, tīng chéng xiàng tiē lǐ tiē mù ér diào qiǎn, yíng yú lù tái.
三月丙辰,太阴犯井宿。癸酉,察罕帖木儿调兵讨永城县,又驻兵宿州,擒贼将梁绵住。庚辰,荧惑犯鬼宿。是月,张士诚海运粮一十一万石至京师。孛罗帖木儿罢兵还,遣脱列伯等引兵据延安,以谋入陕。张良弼出南山义谷,驻蓝田,受节制于察罕帖木儿。良弼又阴结陕西行省平章政事定住,听丞相帖里帖木儿调遣,营于鹿台。
xià sì yuè xīn sì shuò, rì yǒu shí zhī. shì yuè, yǐ zhāng liáng bì wèi shǎn xī xíng shěng cān zhī zhèng shì. chá hǎn tiē mù ér qiǎn qí zi fù zhān shì kuò kuò tiē mù ér gòng liáng zhì jīng shī, huáng tài zǐ qīn yǔ dìng yuē, suì bù fù yí.
夏四月辛巳朔,日有食之。是月,以张良弼为陕西行省参知政事。察罕帖木儿遣其子副詹事扩廓帖木儿贡粮至京师,皇太子亲与定约,遂不复疑。
wǔ yuè guǐ chǒu, sì chuān míng yù zhēn xiàn jiā dìng děng lù, lǐ sī qí qiǎn bīng jī bài zhī. rén xū, tài yīn fàn fáng sù. guǐ yǒu, tài bái fàn xuān yuán. jiǎ xū, yíng huò fàn tài bái. yǐ hài, chá hǎn tiē mù ér yǐ bīng qīn bèi luó tiē mù ér suǒ shǒu zhī dì. shì yuè, lǐ sī qí shòu lǐ wǔ cuī dé děng jiàng. liù yuè yǐ wèi, yíng huò suì xīng tài bái jù yú yì sù. bǐng shēn, chá hǎn tiē mù ér zǒng bīng tǎo shān dōng, fā jìn jūn, xià jǐng xíng, chū hán dān, guò cí xiāng huái wèi, yú bái mǎ jīn, fā qí jūn zhī zài biàn liáng zhě jì zhī, shuǐ lù bìng jìn. wù xū, tài yīn fàn yún yǔ. jiǎ chén, tài bái zhòu jiàn.
五月癸丑,四川明玉珍陷嘉定等路,李思齐遣兵击败之。壬戌,太阴犯房宿。癸酉,太白犯轩辕。甲戌,荧惑犯太白。乙亥,察罕帖木儿以兵侵孛罗帖木儿所守之地。是月,李思齐受李武、崔德等降。六月乙未,荧惑、岁星、太白聚于翼宿。丙申,察罕帖木儿总兵讨山东,发晋军,下井陉,出邯郸,过磁、相、怀、卫,逾白马津,发其军之在汴梁者继之,水陆并进。戊戌,太阴犯云雨。甲辰,太白昼见。
qiū qī yuè xīn hài, chá hǎn tiē mù ér píng dōng chāng. jǐ sì, yí zhōu xī běi yǒu chì qì bì tiān rú xuè.
秋七月辛亥,察罕帖木儿平东昌。己巳,沂州西北有赤气蔽天如血。
shì yuè, chá hǎn tiē mù ér jìn bīng fù guān zhōu. bā yuè yǐ yǒu, dà tóng lù běi fāng yè yǒu chì qì bì tiān, yí shí fāng sàn. gēng zǐ, yǐ fú jiàn háng shěng píng zhāng zhèng shì pǔ huà tiē mù ér wèi jiāng nán xíng tái yù shǐ dài fū. guǐ mǎo, dà míng bīng qǔ jiāng zhōu lù. shí wěi hàn chén yǒu liàng jù jiāng zhōu wèi dōu, zhì shì tuì dōu wǔ chāng. shì yuè, chá hǎn tiē mù ér qiǎn qí zi kuò kuò tiē mù ér yán sī xiào děng, huì guān bǎo hǔ lín chì děng, jiāng bīng yóu dōng hé zào fú qiáo yǐ jì, zéi yǐ èr wàn yú zhòng duó zhī, guān bǎo hǔ lín chì qiě zhàn qiě dù, bá cháng qīng, tǎo dōng píng, dōng píng wěi chéng xiàng tián fēng qiǎn cuī shì yīng děng chū zhàn, dà pò zhī. nǎi qiǎn shǐ zhāo yù tián fēng, fēng jiàng, dōng píng píng, lìng fēng wèi qián fēng, cóng dà jūn dōng tǎo. dì zhōu yú bǎo jiàng, dōng píng wáng shì chéng dōng chāng yáng chéng děng jiē jiàng, lǔ dì xī dìng. jìn bīng jǐ nán, liú guī jiàng, suì wéi yì dōu. jiǔ yuè wù wǔ, yáng dí wáng ā lǔ huī tiē mù ér fú zhū. ā lǔ huī tiē mù ér yǐ zōng qīn, jiàn tiān xià dào zéi bìng qǐ, suì chéng jiàn xì, sì wèi yì tú, zhào shǎo bǎo zhī shū mì yuàn shì lǎo zhāng lǜ zhū jūn tǎo zhī. lǎo zhāng suì bài qí zhòng, xún wèi bù jiàng tóng zhī tài cháng lǐ yí yuàn shì tuō huān suǒ qín, sòng què xià, zhào zhū zhī. yú shì zhào jiā lǎo zhāng tài fù hé níng wáng, yǐ ā lǔ huī tiē mù ér zhī dì hū dōu tiē mù ér xí fēng yáng dí wáng. zōng wáng náng jiā yù shū hǔ ér tǔ huá yǔ tuō huān xī yì jiā fēng. rén xū, sì chuān zéi bīng xiàn dōng chuān jùn xiàn, lǐ sī qí diào bīng jī zhī. rén shēn, mìng bèi luó tiē mù ér yú bǎo dìng yǐ dōng, hé jiān yǐ nán, cóng biàn tún zhǒng. shì yuè, mìng bīng bù shàng shū chè chè bù huā shì láng hán qí zhēng hǎi yùn liáng yú zhāng shì chéng. dà míng qǔ jiàn chāng ráo zhōu èr lù.
是月,察罕帖木儿进兵复冠州。八月乙酉,大同路北方夜有赤气蔽天,移时方散。庚子,以福建行省平章政事普化帖木儿为江南行台御史大夫。癸卯,大明兵取江州路。时伪汉陈友谅据江州为都,至是退都武昌。是月,察罕帖木儿遣其子扩廓帖木儿、阎思孝等,会关保、虎林赤等,将兵由东河造浮桥以济,贼以二万余众夺之,关保、虎林赤且战且渡,拔长清,讨东平,东平伪丞相田丰遣崔世英等出战,大破之。乃遣使招谕田丰,丰降,东平平,令丰为前锋,从大军东讨。棣州俞宝降,东平王士诚、东昌杨诚等皆降,鲁地悉定。进兵济南,刘珪降,遂围益都。九月戊午,阳翟王阿鲁辉帖木儿伏诛。阿鲁辉帖木儿以宗亲,见天下盗贼并起,遂乘间隙,肆为异图,诏少保、知枢密院事老章率诸军讨之。老章遂败其众,寻为部将同知太常礼仪院事脱欢所擒,送阙下,诏诛之。于是诏加老章太傅、和宁王,以阿鲁辉帖木儿之弟忽都帖木儿袭封阳翟王。宗王囊加、玉枢虎儿吐华与脱欢悉议加封。壬戌,四川贼兵陷东川郡县,李思齐调兵击之。壬申,命孛罗帖木儿于保定以东,河间以南,从便屯种。是月,命兵部尚书彻彻不花、侍郎韩祺征海运粮于张士诚。大明取建昌、饶州二路。
dōng shí yuè guǐ sì, jiàng zhōu yǒu chì qì jiàn běi fāng rú huǒ. yǐ chá hǎn tiē mù ér wèi zhōng shū píng zhāng zhèng shì, jiān zhī hé nán shān dōng děng chù xíng shū mì yuàn shì shǎn xī xíng yù shǐ tái zhōng chéng. chá hǎn tiē mù ér diào cān zhī zhèng shì chén bǐng zhí liú guī děng shǒu yù hé nán.
冬十月癸巳,绛州有赤气见北方如火。以察罕帖木儿为中书平章政事,兼知河南、山东等处行枢密院事、陕西行御史台中丞。察罕帖木儿调参知政事陈秉直、刘珪等守御河南。
shí yī yuè wù shēn shuò, wēn zhōu yuè qīng xiàn léi. gēng xū, tài yīn fàn jiàn xīng. guǐ hài, tài yīn fàn jǐng sù. wù chén, huáng hé zì píng lù sān mén qì xià zhì mèng jīn, wǔ bǎi yú lǐ jiē qīng, fán qī rì. mìng mì shū shǎo jiān chéng xú sì zhī. rén shēn, tài yīn fàn dī sù. shì yuè, chá hǎn tiē mù ér lǐ sī qí qiǎn bīng wéi lù tái, gōng zhāng liáng bì, zhào hé jiě zhī, bǐ gè hái xìn dì, bīng nǎi jiě. shì suì, jīng shī dà jī, tún tián chéng, shōu liáng sì shí wàn dàn. cì sī nóng chéng hú bǐng yí shàng zūn jīn bì, yǐ jīng qí gōng.
十一月戊申朔,温州乐清县雷。庚戌,太阴犯建星。癸亥,太阴犯井宿。戊辰,黄河自平陆三门碛下至孟津,五百余里皆清,凡七日。命秘书少监程徐祀之。壬申,太阴犯氐宿。是月,察罕帖木儿、李思齐遣兵围鹿台,攻张良弼,诏和解之,俾各还信地,兵乃解。是岁,京师大饥,屯田成,收粮四十万石。赐司农丞胡秉彝尚尊、金币,以旌其功。
èr shí èr nián chūn zhēng yuè wù shēn shuò, tài bái fàn jiàn xīng. jiǎ yín, zhào lǐ sī qí tǎo sì chuān, zhāng liáng bì píng xiāng hàn. shí liǎng jūn bù hé, gù yǒu shì mìng. yǐ mǎo, tián xīng tuì fàn zuǒ zhí fǎ. gēng shēn, dà míng qǔ jiāng xī lóng xīng zhū lù. shí jiāng xī zhū lù jiē chén yǒu liàng suǒ jù. dīng mǎo, zhào yǐ tài wèi wán zhě tiē mù ér wèi shǎn xī xíng shěng zuǒ chéng xiàng. réng mìng chá hǎn tiē mù ér tún zhǒng yú shǎn xī. shēn yù lǐ sī qí zhāng liáng bì děng gè yǐ bīng zì xiào. yǐ yě xiān bù huā wèi zhōng shū yòu chéng.
二十二年春正月戊申朔,太白犯建星。甲寅,诏李思齐讨四川,张良弼平襄汉。时两军不和,故有是命。乙卯,填星退犯左执法。庚申,大明取江西龙兴诸路。时江西诸路皆陈友谅所据。丁卯,诏以太尉完者帖木儿为陕西行省左丞相。仍命察罕帖木儿屯种于陕西。申谕李思齐、张良弼等各以兵自效。以也先不花为中书右丞。
èr yuè dīng chǒu shuò, dào shā shǎn xī xíng shěng yòu chéng tǎ bù dǎi. jǐ mǎo, tài bái fàn lěi bì zhèn. yǐ yǒu, huì xīng jiàn yú wēi sù, guāng máng zhǎng zhàng yú, sè qīng bái. dīng yǒu, huì xīng fàn lí gōng xī xīng, zhì èr yuè zhōng, guāng máng zhǎng èr zhàng yú. shì yuè, zhī shū mì yuàn shì tū jiān tiē mù ér fèng zhào yù lǐ sī qí tǎo sì chuān. shí sī qí tuì bǎo fèng xiáng, shǐ zhì, sī qí jìn bīng yì mén zhèn shǐ hái, sī qí fù guī fèng xiáng.
二月丁丑朔,盗杀陕西行省右丞塔不歹。己卯,太白犯垒壁阵。乙酉,彗星见于危宿,光芒长丈余,色青白。丁酉,彗星犯离宫西星,至二月终,光芒长二丈余。是月,知枢密院事秃坚帖木儿奉诏谕李思齐讨四川。时思齐退保凤翔,使至,思齐进兵益门镇;使还,思齐复归凤翔。
sān yuè wù shēn, huì xīng bú jiàn xīng xíng, wéi yǒu bái qì, xíng qū jìng tiān, xī zhǐ sǎo dà jiǎo. rén zǐ, huì xīng xíng guò tài yáng qián, wéi yǒu xīng xíng, wú máng, zài mǎo sù, zhì wù wǔ shǐ miè. jiǎ yín, sì chuān míng yù zhēn xiàn yún nán shěng zhì, tún jīn mǎ shān, shǎn xī xíng shěng cān zhī zhèng shì chē lì tiē mù ér děng jī bài zhī, qín míng yù zhēn dì míng èr. jǐ wèi, yù shǐ dài fū lǎo de shā cí zhí, bù xǔ. shì yuè, mìng bèi luó tiē mù ér wèi zhōng shū píng zhāng zhèng shì, wèi dì yī, jiā tài wèi. zhāng liáng bì shòu jié zhì yú bèi luó tiē mù ér. lǐ sī qí qiǎn bīng gōng liáng bì, zhì yú wǔ gōng, liáng bì yǐ fú bīng dà pò zhī.
三月戊申,彗星不见星形,惟有白气,形曲竟天,西指扫大角。壬子,彗星行过太阳前,惟有星形,无芒,在昴宿,至戊午始灭。甲寅,四川明玉珍陷云南省治,屯金马山,陕西行省参知政事车力帖木儿等击败之,擒明玉珍弟明二。己未,御史大夫老的沙辞职,不许。是月,命孛罗帖木儿为中书平章政事,位第一,加太尉。张良弼受节制于孛罗帖木儿。李思齐遣兵攻良弼,至于武功,良弼以伏兵大破之。
xià sì yuè bǐng zǐ shuò, zhǎng xīng jiàn, qí xíng rú liàn, zhǎng shù shí zhàng, zài xū wēi zhī jiān, hòu sì shí yú rì nǎi miè. dīng hài, yíng huò lí tài yáng sān shí jiǔ dù, bú jiàn, dāng chū bù chū. jǐ chǒu, zhào zhū wáng fù mǎ yù shǐ tái gè yá mén, bù xǔ zhàn nì rén mín bù dàng chāi yì. yǐ wèi, zéi xīn qiáo zhāng xiàn ān zhōu, bèi luó tiē mù ér lái qǐng yuán bīng. shì yuè, shào xīng lù dà yì.
夏四月丙子朔,长星见,其形如练,长数十丈,在虚、危之间,后四十余日乃灭。丁亥,荧惑离太阳三十九度,不见,当出不出。己丑,诏诸王、驸马、御史台各衙门,不许占匿人民不当差役。乙未,贼新桥张陷安州,孛罗帖木儿来请援兵。是月,绍兴路大疫。
wǔ yuè yǐ sì shuò, quán zhōu sài fǔ dīng jù fú zhōu lù, fú jiàn háng shěng píng zhāng zhèng shì yàn zhǐ bù huā jī bài zhī, yú zhòng háng hǎi hái jù quán zhōu. fú jiàn háng shěng cān zhī zhèng shì chén yǒu dìng fù tīng zhōu lù. jǐ wèi, zhōng shū cān zhī zhèng shì chén zǔ rén shàng zhāng, qǐ bà xiū shàng dōu gōng què. xīn yǒu, tài yīn fàn jiàn xīng. xīn wèi, míng yù zhēn jù chéng dū, zì chēng lǒng shǔ wáng, qiǎn wěi jiāng yáng shàng shū shǒu chóng qìng, fēn bīng kòu lóng zhōu qīng zhōu, fàn xìng yuán gǒng chāng děng lù. shì yuè, zhāng shì chéng hǎi yùn liáng yī shí sān wàn dàn zhì jīng shī. liù yuè xīn sì, huì xīng jiàn zǐ wēi yuán, guāng máng zhǎng chǐ yú, dōng nán zhǐ, xī nán xíng. wù zǐ, huì xīng guāng máng sǎo shàng zǎi. tián fēng jí wáng shì chéng cì shā chá hǎn tiē mù ér, suì zǒu rù yì dū chéng, zhòng nǎi tuī chá hǎn tiē mù ér zhī zǐ kuò kuò tiē mù ér wèi zǒng bīng guān, fù wéi yì dōu. zhào zèng chá hǎn tiē mù ér tuī chéng dìng yuǎn xuān zhōng liàng jié gōng chén kāi fǔ yí tóng sān sī shàng zhù guó hé nán xíng shěng zuǒ chéng xiàng, zhuī fēng zhōng xiāng wáng, shì xiàn wǔ, shí yì shěn qiū xiàn lìng hé nán shān dōng děng chù lì miào, zhǎng lì suì shí zhì jì. qí fù sī tú ā dōu wēn cì liáng tián èr bǎi qǐng qí zi kuò kuò tiē mù ér shòu guāng lù dài fu zhōng shū píng zhāng zhèng shì, jiān zhī hé nán shān dōng děng chù xíng shū mì yuàn shì tóng zhī zhān shì yuàn shì, yī yīng jūn mǎ, bìng tīng jié zhì. réng zhào yù qí jiàng shì yuē:" fán ěr jiàng zuǒ, jiǔ wèi chá hǎn tiē mù ér cóng shì, wéi ēn yǔ yì, shí tóng gǔ ròu, shì bǐ nì dǎng, bù gòng dài tiān, dāng lì tú bào fù, yǐ shēn dà yì." jǐ hài, yì dōu zéi bīng chū zhàn, kuò kuò tiē mù ér shēng qín liù bǎi yú rén, zhǎn shǒu bā bǎi yú jí.
五月乙巳朔,泉州赛甫丁据福州路,福建行省平章政事燕只不花击败之,余众航海还据泉州。福建行省参知政事陈有定复汀州路。己未,中书参知政事陈祖仁上章,乞罢修上都宫阙。辛酉,太阴犯建星。辛未,明玉珍据成都,自称陇蜀王,遣伪将杨尚书守重庆,分兵寇龙州、青州,犯兴元、巩昌等路。是月,张士诚海运粮一十三万石至京师。六月辛巳,彗星见紫微垣,光芒长尺余,东南指,西南行。戊子,彗星光芒扫上宰。田丰及王士诚刺杀察罕帖木儿,遂走入益都城,众乃推察罕帖木儿之子扩廓帖木儿为总兵官,复围益都。诏赠察罕帖木儿推诚定远宣忠亮节功臣、开府仪同三司、上柱国、河南行省左丞相,追封忠襄王,谥献武,食邑沈丘县;令河南、山东等处立庙,长吏岁时致祭。其父司徒阿都温赐良田二百顷;其子扩廓帖木儿授光禄大夫、中书平章政事,兼知河南山东等处行枢密院事、同知詹事院事,一应军马,并听节制。仍诏谕其将士曰:“凡尔将佐,久为察罕帖木儿从事,惟恩与义,实同骨肉,视彼逆党,不共戴天,当力图报复,以伸大义。”己亥,益都贼兵出战,扩廓帖木儿生擒六百余人,斩首八百余级。
qiū qī yuè yǐ mǎo, huì xīng miè jī. bǐng chén, yíng huò jiàn xī fāng, xū yú, chéng bái qì rú cháng shé, guāng jiǒng yǒu wén, héng gèn zhōng tiān, yí shí nǎi miè. shì yuè, hé jué fàn yáng xiàn, piào mín jū. bā yuè jǐ hài, kuò kuò tiē mù ér yán:" bèi luó tiē mù ér zhāng liáng bì jù yán ān, lüè huáng hé shàng xià, yù dōng dù yǐ duó jìn níng, qǐ cì zhào yù." guǐ sì, tài yīn fàn bì sù. jiǔ yuè guǐ mǎo shuò, liú fú tōng yǐ bīng yuán tián fēng, zhì huǒ xīng bù, kuò kuò tiē mù ér qiǎn guān bǎo yāo jī, dà pò zhī. jiǎ chén, yǐ shān běi lián fǎng sī quán zhì yú huì zhōu. dīng wèi, tài bái fàn kàng sù. jǐ yǒu, tài yīn fàn dòu sù. guǐ hài, suì xīng fàn xuān yuán. bǐng yín, yíng huò fàn guǐ sù. wù chén, yǐ yě sù wèi liáo yáng xíng shěng zuǒ chéng xiàng, yī qián zǒng bīng, fǔ ān yí dōng jùn xiàn. jǐ sì, yǒu liú xīng rú jiǔ bēi, sè qīng bái, guāng míng zhú dì. yíng huò fàn guǐ sù jī shī qì.
秋七月乙卯,彗星灭迹。丙辰,荧惑见西方,须臾,成白气如长蛇,光炯有文,横亘中天,移时乃灭。是月,河决范阳县,漂民居。八月己亥,扩廓帖木儿言:“孛罗帖木儿、张良弼据延安,掠黄河上下,欲东渡以夺晋宁,乞赐诏谕。”癸巳,太阴犯毕宿。九月癸卯朔,刘福通以兵援田丰,至火星埠,扩廓帖木儿遣关保邀击,大破之。甲辰,以山北廉访司权置于惠州。丁未,太白犯亢宿。己酉,太阴犯斗宿。癸亥,岁星犯轩辕。丙寅,荧惑犯鬼宿。戊辰,以也速为辽阳行省左丞相,依前总兵,抚安迤东郡县。己巳,有流星如酒杯,色青白,光明烛地。荧惑犯鬼宿积尸气。
dōng shí yuè rén shēn shuò, jiāng xī xíng shěng píng zhāng duǒ liè bù huā yí xí tǎo bā sā lá bù huā. shí duǒ liè bù huā fēn shěng guǎng zhōu, shì shào zōng yú xiàn guǎng zhōu, zhí bā sā lá bù huā, shā zhī. jiǎ xū, bèi luó tiē mù ér nán qīn kuò kuò tiē mù ér suǒ shǒu zhī dì, suì jù zhēn dìng lù. jǐ mǎo, tài yīn fàn niú sù. dīng hài, chén xīng fàn kàng sù. wù zǐ, tài yīn fàn bì sù.
冬十月壬申朔,江西行省平章朵列不花移檄讨八撒剌不花。时朵列不花分省广州,适邵宗愚陷广州,执八撒剌不花,杀之。甲戌,孛罗帖木儿南侵扩廓帖木儿所守之地,遂据真定路。己卯,太阴犯牛宿。丁亥,辰星犯亢宿。戊子,太阴犯毕宿。
shí yī yuè yǐ sì, kuò kuò tiē mù ér fù yì dōu, tián fēng děng fú zhū. zì kuò kuò tiē mù ér jì xí fù zhí, shēn lǜ jiàng shì, shì bì fù chóu, rén xīn yì sī zì fèn, wéi chéng yì jí. zéi xī lì jù shǒu, nǎi yǐ zhuàng shì xué dì tōng dào ér rù, suì kè zhī, jǐn zhū qí dǎng, qǔ tián fēng wáng shì chéng zhī xīn yǐ jì chá hǎn tiē mù ér. gēng xū, kuò kuò tiē mù ér qiǎn guān bǎo fù jǔ zhōu, shān dōng xī píng. gēng shēn, zhào shòu kuò kuò tiē mù ér tài wèi yín qīng róng lù dài fū zhōng shū píng zhāng zhèng shì zhī shū mì yuàn shì tài zǐ zhān shì, pián yí xíng shì, xí zǒng qí fù bīng jiàng xiào shì zú, lùn shǎng yǒu chà chá hǎn tiē mù ér fù ā lǔ wēn jìn fēng rǔ yáng wáng, chá hǎn tiē mù ér gǎi zèng xuān zhōng xīng yùn hóng rén xiào jié gōng chén, zhuī fēng yǐng chuān wáng, gǎi shì zhōng xiāng. guǐ hài, sì chuān zéi bīng xiàn qīng zhōu.
十一月乙巳,扩廓帖木儿复益都,田丰等伏诛。自扩廓帖木儿既袭父职,身率将士,誓必复仇,人心亦思自奋,围城益急。贼悉力拒守,乃以壮士穴地通道而入,遂克之,尽诛其党,取田丰、王士诚之心以祭察罕帖木儿。庚戌,扩廓帖木儿遣关保复莒州,山东悉平。庚申,诏授扩廓帖木儿太尉、银青荣禄大夫、中书平章政事、知枢密院事、太子詹事,便宜行事,袭总其父兵;将校、士卒,论赏有差;察罕帖木儿父阿鲁温进封汝阳王,察罕帖木儿改赠宣忠兴运弘仁效节功臣,追封颍川王,改谥忠襄。癸亥,四川贼兵陷清州。
shí èr yuè rén chén, tài yīn fàn jiǎo sù. gēng zǐ, yǐ zhōng shū píng zhāng zhèng shì fó jiā nú wèi yù shǐ dài fū. shì suì, shū mì fù shǐ lǐ shì zhān shàng shū jí yán shí zhèng, fán èr shí tiáo: yī yuē huǐ jǐ guò, yǐ zhào tiān xià èr yuē bà zào zuò, yǐ kuài rén xīn sān yuē yù jīng yán, yǐ jiǎng shèng xué sì yuē yán lǎo chéng, yǐ xún zhì dào wǔ yuē qù gū xī, yǐ zhèn gān gāng liù yuē kāi yán lù, yǐ qiú dé shī qī yuē míng shǎng fá, yǐ lì bǎi sī bā yuē gōng xuǎn jǔ, yǐ xī bēn jìng jiǔ yuē chá jìn xìng, yǐ dù jiān bì shí yuē yán sù wèi, yǐ bèi fēi cháng shí yī yuē shěng fó shì, yǐ jié fú fèi shí èr yuē jué làn shǎng, yǐ zú guó yòng shí sān yuē bà gè gōng tún zhǒng, bǐ yǒu sī jīng lǐ shí sì yuē jiǎn cháng suì jì zhì, wèi zhū gōng yòng dù shí wǔ yuē zhāo jí sàn wáng, yǐ shí bā wèi zhī bīng shí liù yuē guǎng gěi niú jù, yǐ bèi tún tián zhī yòng shí qī yuē jiǎng lì shǒu lìng, yǐ quàn nóng wù běn shí bā yuē kāi chéng bù gōng, yǐ lǐ dài fān zhèn shí jiǔ yuē fēn qiǎn dà jiàng, jí bǎo shān dōng èr shí yuē yī táng guǎng níng gù shì, fēn dào jìn qǔ. xiān shì jì guó gōng tuō huǒ chì shàng yán qǐ bà sān gōng zào zuò, dì wèi jiǎn jūn jiàng zhī bàn, hái lì sù wèi, ér zào zuò rú gù, gù shì zhān shū shǒu jí zhī. huáng tài zǐ cháng zuò qīng níng diàn, fēn bù zhǎng xí, liè zuò xī fān gāo lí zhū sēng. huáng tài zǐ yuē:" lǐ hǎo wén xiān shēng jiào wǒ rú shū duō nián, shàng bù xǐng qí yì. jīn tīng fó fǎ, yī yè jí néng xiǎo yān." yú shì pō chóng shàng fó xué. dì yǐ chán fèi gāo lí wáng bó yán tiē mù ér, lì tǎ sī tiē mù ér wèi wáng. guó rén shàng shū yán jiù wáng bù dàng fèi xīn wáng bù dàng lì zhī gù. chū, huáng hòu qí shì zōng zú zài gāo lí, shì chǒng jiāo hèng, bó yán tiē mù ér lǚ jiè chì bù quān, gāo lí wáng suì jǐn shā qí shì zú. huáng hòu wèi tài zǐ yuē:" ěr nián yǐ zhǎng, hé bù wéi wǒ bào chóu!" shí gāo lí wáng kūn dì yǒu liú jīng shī zhě, nǎi yì lì tǎ sī tiē mù ér wèi wáng, ér yǐ qí zú zi sān bǎo nú wèi yuán zǐ, yǐ jiāng zuò tóng zhī cuī tiē mù ér wèi chéng xiàng, yǐ bīng wàn rén sòng zhī guó, zhì yā lù jiāng, wèi gāo lí bīng suǒ bài, jǐn yú shí qī qí hái jīng shī. zhào jiā fēng táng fǔ zhōu cì shǐ nán tíng wáng wēi quán fěng wèi nán tíng zhōng liè líng huì wáng.
十二月壬辰,太阴犯角宿。庚子,以中书平章政事佛家奴为御史大夫。是岁,枢密副使李士瞻上疏极言时政,凡二十条:一曰悔己过,以诏天下;二曰罢造作,以快人心;三曰御经筵,以讲圣学;四曰延老成,以询治道;五曰去姑息,以振乾刚;六曰开言路,以求得失;七曰明赏罚,以厉百司;八曰公选举,以息奔竞;九曰察近幸,以杜奸弊;十曰严宿卫,以备非常;十一曰省佛事,以节浮费;十二曰绝滥赏,以足国用;十三曰罢各宫屯种,俾有司经理;十四曰减常岁计置,为诸宫用度;十五曰招集散亡,以实八卫之兵;十六曰广给牛具,以备屯田之用;十七曰奖励守令,以劝农务本;十八曰开诚布公,以礼待藩镇;十九曰分遣大将,急保山东;二十曰依唐广宁故事,分道进取。先是蓟国公脱火赤上言乞罢三宫造作,帝为减军匠之半,还隶宿卫,而造作如故,故士瞻疏首及之。皇太子尝坐清宁殿,分布长席,列坐西番、高丽诸僧。皇太子曰:“李好文先生教我儒书多年,尚不省其义。今听佛法,一夜即能晓焉。”于是颇崇尚佛学。帝以谗废高丽王伯颜帖木儿,立塔思帖木儿为王。国人上书言旧王不当废、新王不当立之故。初,皇后奇氏宗族在高丽,恃宠骄横,伯颜帖木儿屡戒饬不悛,高丽王遂尽杀奇氏族。皇后谓太子曰:“尔年已长,何不为我报仇!”时高丽王昆弟有留京师者,乃议立塔思帖木儿为王,而以奇族子三宝奴为元子,以将作同知崔帖木儿为丞相,以兵万人送之国,至鸭绿江,为高丽兵所败,仅余十七骑还京师。诏加封唐抚州刺史南庭王危全讽为南庭忠烈灵惠王。
èr shí sān nián chūn zhēng yuè rén yín shuò, sì chuān míng yù zhēn tiě chēng huáng dì, jiàn guó hào yuē dà xià, jì yuán yuē tiān tǒng. yǐ sì, dà níng xiàn. gēng xū, suì xīng fàn xuān yuán.
二十三年春正月壬寅朔,四川明玉珍僣称皇帝,建国号曰大夏,纪元曰天统。乙巳,大宁陷。庚戌,岁星犯轩辕。
èr yuè wù xū, tài bái zhòu jiàn. gēng zǐ, yì rú zhī. shì yuè, kuò kuò tiē mù ér zì yì dōu lǐng bīng hái hé nán, liú suǒ zhù yǐ bīng shǒu yì dōu, yǐ shān dōng zhōu xiàn lì tún tián wàn hù fǔ.
二月戊戌,太白昼见。庚子,亦如之。是月,扩廓帖木儿自益都领兵还河南,留锁住以兵守益都,以山东州县立屯田万户府。
sān yuè xīn chǒu shuò, huì xīng jiàn dōng fāng, jīng yuè nǎi miè. zhào zhōng shū píng zhāng zhèng shì ài bù huā fēn shěng jì níng, kuò kuò tiē mù ér qiǎn bīng jù zhī. bǐng wǔ, dà shè tiān xià. dīng wèi, qīn shì jìn shì liù shí èr rén, cì bǎo bǎo yáng dǐ jìn shì jí dì, yú chū shēn yǒu chà. bǐng chén, tài yīn fàn dī sù. rén xū, dà tóng lù yè yǒu chì qì gèn tiān, zhōng qīn běi dǒu. shì yuè, lì guǎng xī xíng zhōng shū shěng, yǐ lián fǎng shǐ yě ér jí ní wèi píng zhāng zhèng shì. shí nán fāng jùn xiàn duō xiàn méi, wéi yě ér jí ní dú bǎo guǎng xī zhě shí wǔ nián. lì jiāo dōng xíng zhōng shū shěng jí xíng shū mì yuàn, zǒng zhì dōng fāng shì. yǐ yuán hóng wèi cān zhī zhèng shì. shì chūn, guān xiān shēng yú dǎng fù zì gāo lí hái kòu shàng dōu, bèi luó tiē mù ér jī jiàng zhī.
三月辛丑朔,彗星见东方,经月乃灭。诏中书平章政事爱不花分省冀宁,扩廓帖木儿遣兵据之。丙午,大赦天下。丁未,亲试进士六十二人,赐宝宝、杨牴进士及第,余出身有差。丙辰,太阴犯氐宿。壬戌,大同路夜有赤气亘天,中侵北斗。是月,立广西行中书省,以廉访使也儿吉尼为平章政事。时南方郡县多陷没,惟也儿吉尼独保广西者十五年。立胶东行中书省及行枢密院,总制东方事。以袁宏为参知政事。是春,关先生余党复自高丽还寇上都,孛罗帖木儿击降之。
xià sì yuè xīn chǒu, yíng huò fàn suì xīng. bèi luó tiē mù ér lǐ sī qí hù xiāng jiāo bīng. gēng shēn, suì xīng fàn xuān yuán. shì yuè, kuò kuò tiē mù ér qiǎn mò gāo děng yǐ bīng jī zhāng liáng bì.
夏四月辛丑,荧惑犯岁星。孛罗帖木儿、李思齐互相交兵。庚申,岁星犯轩辕。是月,扩廓帖木儿遣貊高等以兵击张良弼。
wǔ yuè jǐ sì shuò, zhāng shì chéng hǎi yùn liáng shí sān wàn dàn zhì jīng shī. rén wǔ, tài bái zhòu jiàn. jiǎ wǔ, yì rú zhī. yǐ wèi, yíng huò fàn yòu zhí fǎ. shì yuè, zhǎo wā qiǎn shǐ dàn méng jiā jiā diàn jìn jīn biǎo, gòng fāng wù. liù yuè wù xū shuò, bèi luó tiē mù ér qiǎn fāng tuì tuì yíng kuāng fú yú zhāng dé, kuò kuò tiē mù ér qiǎn bīng zhuī zhī, bài hái. kuāng fú suì jù bǎo dìng lù. jǐ hài, kuò kuò tiē mù ér bù jiàng dǎi lǘ děng zhù bīng lán tián qī pán, lǐ sī qí gōng wéi xīng píng, suì jù zhōu zhì. bèi luó tiē mù ér shí fèng zhào jìn tǎo xiāng hàn, ér dǎi lǘ zǔ dào yú qián, sī qí zhǒng xí yú hòu, nǎi qǐng cuī dū kuò kuò tiē mù ér dōng chū tóng guān, dào lù jì tōng, jí biàn nán tǎo. wù shēn, bèi luó tiē mù ér qiǎn zhú zhēn děng rù shǎn xī, jù qí shěng zhì. shí shǎn xī xíng shěng yòu chéng dá shī tiě mù ér yǔ xíng tái yǒu xì, qiě kǒng shǎn xī wèi kuò kuò tiē mù ér suǒ jù, yīn jié yú bèi luó tiē mù ér, qǐng zhú zhēn rù chéng, jié yù shǐ dài fū wán zhě tiē mù ér jí jiān chá yù shǐ zhāng kě zūn děng yìn. qí hòu lǚ shǐ zhào wán zhě tiē mù ér, zhēn jū liú bù qiǎn. kuò kuò tiē mù ér qiǎn bù jiàng mò gāo yǔ lǐ sī qí hé bīng gōng zhī, zhú zhēn chū jiàng, suì cóng kuò kuò tiē mù ér. gēng xū, xīng yǔn yú jǐ nán lóng shān, rù dì wǔ chǐ. jiǎ yín, zhào shòu jiāng nán xià dì jí hòu qī jǔ rén wéi lù fǔ zhōu rú xué jiào shòu. yǐ mǎo, tài bái fàn jǐng sù. dīng sì, jiàng zhōu yǒu bái hóng èr dào, chōng dòu niú jiān. gēng shēn, píng yáng lù yǒu bái qì sān dào, yī guàn běi jí, yī guàn běi dǒu, yī guàn tiān hàn, zhì yè fēn nǎi miè. rén xū, tài bái zhòu jiàn, yè fàn jǐng sù.
五月己巳朔,张士诚海运粮十三万石至京师。壬午,太白昼见。甲午,亦如之。乙未,荧惑犯右执法。是月,爪哇遣使淡蒙加加殿进金表,贡方物。六月戊戌朔,孛罗帖木儿遣方脱脱迎匡福于彰德,扩廓帖木儿遣兵追之,败还。匡福遂据保定路。己亥,扩廓帖木儿部将歹驴等驻兵蓝田、七盘,李思齐攻围兴平,遂据盩厔。孛罗帖木儿时奉诏进讨襄汉,而歹驴阻道于前,思齐踵袭于后,乃请催督扩廓帖木儿东出潼关,道路既通,即便南讨。戊申,孛罗帖木儿遣竹贞等入陕西,据其省治。时陕西行省右丞答失铁木儿与行台有隙,且恐陕西为扩廓帖木儿所据,阴结于孛罗帖木儿,请竹贞入城,劫御史大夫完者帖木儿及监察御史张可遵等印。其后屡使召完者帖木儿,贞拘留不遣。扩廓帖木儿遣部将貊高与李思齐合兵攻之,竹贞出降,遂从扩廓帖木儿。庚戌,星陨于济南龙山,入地五尺。甲寅,诏授江南下第及后期举人为路、府、州儒学教授。乙卯,太白犯井宿。丁巳,绛州有白虹二道,冲斗牛间。庚申,平阳路有白气三道,一贯北极,一贯北斗,一贯天汉,至夜分乃灭。壬戌,太白昼见,夜犯井宿。
qiū qī yuè wù chén shuò, jīng shī dà báo, shāng hé jià. dīng chǒu, yǐ mǎ liáng wèi zhōng shū cān zhī zhèng shì. yǐ yǒu, tài bái zhòu jiàn. yǒu xīng zhuì yú qìng yuán lù xī běi, shēng rú léi, guāng máng shù shí zhàng, jiǔ zhī nǎi miè.
秋七月戊辰朔,京师大雹,伤禾稼。丁丑,以马良为中书参知政事。乙酉,太白昼见。有星坠于庆元路西北,声如雷,光芒数十丈,久之乃灭。
bā yuè dīng yǒu shuò, wō rén kòu péng zhōu, shǒu jiāng liú xiān jī bài zhī. zì shí bā nián yǐ lái, wō rén lián kòu bīn hǎi jùn xiàn, zhì shì hǎi yú suì ān. xīn chǒu, kuò kuò tiē mù ér qiǎn bīng qīn bèi luó tiē mù ér suǒ shǒu zhī jìng. rén yín, tài bái fàn xuān yuán. yǐ sì, tài yīn fàn jiàn xīng. dīng wèi, tài bái fàn xuān yuán. jǐ yǒu, tài bái zhòu jiàn. bǐng chén, tài yīn fàn bì sù. yí zhōu yǒu chì qì gèn tiān, zhōng yǒu bái sè rú shé xíng, xú xú xī xíng, zhì yè fēn nǎi miè. wù wǔ, bèi luó tiē mù ér yán:" kuò kuò tiē mù ér zhǒng xí fù è, yǒu bù chén zhī zuì, qǐ cì chǔ zhì." jǐ wèi, tài bái zhòu jiàn. xīn yǒu, tài bái fàn suì xīng. yǐ chǒu, tài bái fàn yòu zhí fǎ. shì yuè, dà míng bīng yǔ wěi hàn bīng dà zhàn yú pó yáng hú, chén yǒu liàng bài jī ér sǐ. qí zi lǐ zì lì, réng jù wǔ chāng wèi dōu, gǎi yuán dé shòu, dà míng bīng suì jìn wéi wǔ chāng. jiǔ yuè dīng mǎo shuò, qiǎn zhǎo wā shǐ dàn méng jiā jiā diàn hái guó, zhào cì qí guó zhǔ sān zhū jīn hǔ fú jí zhī jīn wén bì. xīn wèi, tài bái fàn zuǒ zhí fǎ. yǐ hài, suì xīng fàn yòu zhí fǎ. dīng chǒu, chén xīng fàn tián xīng, dīng hài, tài bái fàn tián xīng. chén xīng fàn kàng sù. shì yuè, zhāng shì chéng zì chēng wú wáng, lái qǐng mìng, bù bào. qiǎn hù bù shì láng bó luó tiē mù ér děng zhēng hǎi yùn yú zhāng shì chéng, shì chéng bù yǔ.
八月丁酉朔,倭人寇蓬州,守将刘暹击败之。自十八年以来,倭人连寇濒海郡县,至是海隅遂安。辛丑,扩廓帖木儿遣兵侵孛罗帖木儿所守之境。壬寅,太白犯轩辕。乙巳,太阴犯建星。丁未,太白犯轩辕。己酉,太白昼见。丙辰,太阴犯毕宿。沂州有赤气亘天,中有白色如蛇形,徐徐西行,至夜分乃灭。戊午,孛罗帖木儿言:“扩廓帖木儿踵袭父恶,有不臣之罪,乞赐处置。”己未,太白昼见。辛酉,太白犯岁星。乙丑,太白犯右执法。是月,大明兵与伪汉兵大战于鄱阳湖,陈友谅败绩而死。其子理自立,仍据武昌为都,改元德寿,大明兵遂进围武昌。九月丁卯朔,遣爪哇使淡蒙加加殿还国,诏赐其国主三珠金虎符及织金纹币。辛未,太白犯左执法。乙亥,岁星犯右执法。丁丑,辰星犯填星,丁亥,太白犯填星。辰星犯亢宿。是月,张士诚自称吴王,来请命,不报。遣户部侍郎博罗帖木儿等征海运于张士诚,士诚不与。
dōng shí yuè bǐng shēn shuò, qīng qí yī fāng chì qì qiān lǐ. guǐ mǎo, tài bái fàn dī sù. jiǎ chén, hú guǎng wěi yáo píng zhāng zhāng zhī yuàn yīn qiǎn rén yán yú kuò kuò tiē mù ér, shè jì qín shā wěi hàn zhǔ chén lǐ jí wěi xià zhǔ míng yù zhēn, bù guǒ. jǐ yǒu, jiān chá yù shǐ mǐ zhǐ ér hǎi yá hé zòu tài fù tài píng zuì zhuàng, zhào ān zhì tài píng yú shǎn xī zhī xī, réng jū shōu xuān mìng bìng yù cì děng wù. wù wǔ, tài bái fàn fáng sù. shì yuè, kuò kuò tiē mù ér qiǎn qiān shū mì yuàn shì rèn liàng fù ān lù fǔ. bèi luó tiē mù ér qiǎn bīng gōng jì níng, zhì shí lǐng guān, kuò kuò tiē mù ér dà pò zǒu zhī, qín qí jiāng wū mǎ ér yīn xìng zǔ. bèi luó tiē mù ér jūn yóu shì bù zhèn.
冬十月丙申朔,青齐一方赤气千里。癸卯,太白犯氐宿。甲辰,湖广伪姚平章、张知院阴遣人言于扩廓帖木儿,设计擒杀伪汉主陈理及伪夏主明玉珍,不果。己酉,监察御史米只儿海牙劾奏太傅太平罪状,诏安置太平于陕西之西,仍拘收宣命并御赐等物。戊午,太白犯房宿。是月,扩廓帖木儿遣佥枢密院事任亮复安陆府。孛罗帖木儿遣兵攻冀宁,至石岭关,扩廓帖木儿大破走之,擒其将乌马儿、殷兴祖。孛罗帖木儿军由是不振。
shí yī yuè rén shēn, yù shǐ tái chén yán:" gù yòu chéng xiàng tuì tuì yǒu dà chén zhī tǐ, xiàng zài zhōng shū, zhèng wù xiū jǔ, shēn jù mǎn yíng, zì qiú yǐn tuì, jiā fēng zhèng wáng, gù cí bù shòu. zài bǐng jūn zhóu, kè jì jiān wēi, tǒng jūn jìn zhēng, píng xú zhōu, shōu liù hé, dà gōng chuí chéng, fú yán gòu nán, fèng zhào xiè bīng, jiù biǎn yǐ méi. yǐ méng lù yòng qí zi, hái suǒ jí tián zhái, gèng qǐ mǐn qí xūn jiù, hái qí suǒ shòu xuān mìng." cóng zhī. guǐ wèi, tài yīn fàn xuān yuán, suì xīng fàn zuǒ zhí fǎ. shì suì, yù shǐ dài fū lǎo de shā yǔ zhī shū mì yuàn shì tū jiān tiē mù ér, dé zuì yú huáng tài zǐ, jiē bēn dà tóng, bèi luó tiē mù ér nì zhī yíng zhōng.
十一月壬申,御史台臣言:“故右丞相脱脱有大臣之体,向在中书,政务修举,深惧满盈,自求引退,加封郑王,固辞不受。再秉钧轴,克济艰危,统军进征,平徐州,收六合,大功垂成,浮言构难,奉诏谢兵,就贬以没。已蒙录用其子,还所籍田宅,更乞悯其勋旧,还其所授宣命。”从之。癸未,太阴犯轩辕,岁星犯左执法。是岁,御史大夫老的沙与知枢密院事秃坚帖木儿,得罪于皇太子,皆奔大同,孛罗帖木儿匿之营中。
èr shí sì nián chūn zhēng yuè wù yín, tài yīn fàn xuān yuán. gēng chén, bǎo dé zhōu mín jiā chǎn zhū yī tóu liǎng shēn.
二十四年春正月戊寅,太阴犯轩辕。庚辰,保德州民家产猪一头两身。
èr yuè rén zǐ, suì xīng fàn yòu zhí fǎ. guǐ chǒu, tài yīn fàn xī xián chí. shì yuè, dà míng miè wěi hàn, qí suǒ jù hú nán běi jiāng xī zhū jùn jiē jiàng yú dà míng.
二月壬子,岁星犯右执法。癸丑,太阴犯西咸池。是月,大明灭伪汉,其所据湖南北、江西诸郡皆降于大明。
sān yuè yǐ hài, jiān chá yù shǐ wáng duǒ liè tū cuī bo yán tiē mù ér děng jiàn huáng tài zǐ wù qīn zhēng. xīn mǎo, zhào yǐ bèi luó tiē mù ér nì lǎo de shā, móu wèi bèi nì, jiě qí bīng quán, xuē qí guān jué, hòu dào lù kāi tōng, xǔ hái sì chuān tián lǐ. bèi luó tiē mù ér jù mìng bù shòu.
三月乙亥,监察御史王朵列秃、崔卜颜帖木儿等谏皇太子勿亲征。辛卯,诏以孛罗帖木儿匿老的沙,谋为悖逆,解其兵权,削其官爵,候道路开通,许还四川田里。孛罗帖木儿拒命不受。
xià sì yuè jiǎ wǔ shuò, mìng kuò kuò tiē mù ér tǎo bèi luó tiē mù ér. yǐ wèi, tài yīn fàn xī xián chí. bèi luó tiē mù ér xī zhī zhào lìng diào qiǎn zhī shì fēi chū dì yì, jiē yòu chéng xiàng shuò sī jiān suǒ wéi, suì lìng tū jiān tiē mù ér jǔ bīng xiàng quē. rén yín, tū jiān tiē mù ér bīng rù jū yōng guān. guǐ mǎo, zhī shū mì yuàn shì yě sù zhān shì bù lán xī yíng zhàn yú huáng hòu diàn. bù lán xī lì zhàn, yě sù bù yuán ér tuì, bù lán xī jǐ wèi suǒ huò, tuō shēn dōng zǒu. jiǎ chén, huáng tài zǐ lǜ shì wèi bīng chū guāng xī mén, dōng zǒu gǔ běi kǒu, qū xìng sōng. yǐ sì, tū jiān tiē mù ér bīng zhì qīng hé liè yíng. shí dū chéng wú bèi, chéng zhōng dà zhèn, lìng bǎi guān lì zú fēn shǒu jīng chéng, shǐ dá dá guó shī zhì qí jūn wèn gù, yǐ bì děi shuò sī jiān jí huàn guān pǔ bù huā wèi duì, zhào wèi jiě zhī, bù tīng. dīng wèi, zhào píng shuò sī jiān yú lǐng běi, cuàn pǔ bù huā yú gān sù, zhí ér yǔ zhī. fù bèi luó tiē mù ér qián guān, réng zǒng bīng. yǐ yě sù wèi zuǒ chéng xiàng. gēng xū, tū jiān tiē mù ér chén bīng zì jiàn dé mén rù, jìn dì yú yán chūn gé, tòng kū qǐng zuì, dì jiù yàn lài zhī. jiā bèi luó tiē mù ér tài bǎo, yī qián shǒu yù dà tóng, tū jiān tiē mù ér wèi zhōng shū píng zhāng zhèng shì. xīn hài, tū jiān tiē mù ér jūn hái. huáng tài zǐ zhì lù ér lǐng. zhào zhuī jí zhī, hái gōng. guǐ chǒu, tài bái fàn jǐng sù.
夏四月甲午朔,命扩廓帖木儿讨孛罗帖木儿。乙未,太阴犯西咸池。孛罗帖木儿悉知诏令调遣之事非出帝意,皆右丞相搠思监所为,遂令秃坚帖木儿举兵向阙。壬寅,秃坚帖木儿兵入居庸关。癸卯,知枢密院事也速、詹事不兰奚迎战于皇后店。不兰奚力战,也速不援而退,不兰奚几为所获,脱身东走。甲辰,皇太子率侍卫兵出光熙门,东走古北口,趋兴、松。乙巳,秃坚帖木儿兵至清河列营。时都城无备,城中大震,令百官吏卒分守京城,使达达国师至其军问故,以必得搠思监及宦官朴不花为对,诏慰解之,不听。丁未,诏屏搠思监于岭北,窜朴不花于甘肃,执而与之。复孛罗帖木儿前官,仍总兵。以也速为左丞相。庚戌,秃坚帖木儿陈兵自健德门入,觐帝于延春阁,恸哭请罪,帝就宴赉之。加孛罗帖木儿太保,依前守御大同,秃坚帖木儿为中书平章政事。辛亥,秃坚帖木儿军还。皇太子至路儿岭。诏追及之,还宫。癸丑,太白犯井宿。
wǔ yuè jiǎ zǐ shuò, huáng hé qīng. wù chén, kuò kuò tiē mù ér fèng mìng tǎo bèi luó tiē mù ér, tún bīng jì níng, qí dōng dào yǐ bái suǒ zhù lǐng bīng sān wàn, shǒu yù jīng shī, zhōng dào yǐ mò gāo zhú zhēn lǐng bīng sì wàn, xī dào yǐ guān bǎo lǐng jūn wǔ wàn, hé jī zhī. guān bǎo děng bīng bī dà tóng, bèi luó tiē mù ér liú bīng shǒu dà tóng, ér zì lǜ bīng yǔ tū jiān tiē mù ér lǎo de shā fù dà jǔ xiàng quē. jiǎ xū, tài bái fàn guǐ sù. yǐ hài, yòu fàn jī shī qì, suì xīng fàn yòu zhí fǎ. liù yuè guǐ mǎo, sān xīng zhòu jiàn, bái qì héng tū qí zhōng. jiǎ chén, hé nán fǔ yǒu dà xīng yè jiàn nán fāng, guāng rú zhòu. dīng wèi, dà xīng yǔn, zhào yè rú zhòu, jí dàn, hēi qì huì àn rú yè. jiǎ yín, bái suǒ zhù yǐ bīng zhì jīng shī, qǐng huáng tài zǐ xī xíng. dīng sì, tài bái fàn yòu zhí fǎ. shì yuè, bǎo dé zhōu huáng lóng jiàn jǐng zhōng.
五月甲子朔,黄河清。戊辰,扩廓帖木儿奉命讨孛罗帖木儿,屯兵冀宁,其东道以白锁住领兵三万,守御京师,中道以貊高、竹贞领兵四万,西道以关保领军五万,合击之。关保等兵逼大同,孛罗帖木儿留兵守大同,而自率兵与秃坚帖木儿、老的沙复大举向阙。甲戌,太白犯鬼宿。乙亥,又犯积尸气,岁星犯右执法。六月癸卯,三星昼见,白气横突其中。甲辰,河南府有大星夜见南方,光如昼。丁未,大星陨,照夜如昼,及旦,黑气晦暗如夜。甲寅,白锁住以兵至京师,请皇太子西行。丁巳,太白犯右执法。是月,保德州黄龙见井中。
qiū qī yuè guǐ hài, tài bái yǔ suì xīng hé yú yì sù. jiǎ zǐ, suì xīng fàn zuǒ zhí fǎ. bǐng xū, bèi luó tiē mù ér qián fēng jūn rù jū yōng guān, huáng tài zǐ qīn lǜ jūn yù yú qīng hé, yě sù jūn yú chāng píng, jūn shì jiē wú dòu zhì. huáng tài zǐ chí hái dū chéng, bái suǒ zhù yǐn bīng rù píng zé mén. dīng hài, bái suǒ zhù hù cóng huáng tài zǐ chū shùn chéng mén, yóu xióng bà hé jiān, qǔ dào wǎng jì níng. wù zǐ, bèi luó tiē mù ér zhù bīng jiàn dé mén wài, yǔ tū jiān tiē mù ér lǎo de shā rù jiàn dì yú xuān wén gé, sù qí fēi zuì, jiē qì, dì yì qì, nǎi cì yàn. bèi luó tiē mù ér yù zhuī xí huáng tài zǐ, lǎo de shā zhǐ zhī. gēng yín, zhào yǐ bèi luó tiē mù ér wèi zhōng shū zuǒ chéng xiàng, lǎo de shā wèi zhōng shū píng zhāng zhèng shì, tū jiān tiē mù ér wèi yù shǐ dài fū, qí bù shǔ bù liè shěng tái bǎi sī. yǐ yě sù zhī shū mì yuàn shì. zhào yù:" bèi luó tiē mù ér kuò kuò tiē mù ér jù zhèn gǔ gōng, shì tóng xīn lǚ, zì jīn gè qì sù fèn, bì chéng dà xūn." shì yuè, dà míng bīng qǔ lú zhōu lù.
秋七月癸亥,太白与岁星合于翼宿。甲子,岁星犯左执法。丙戌,孛罗帖木儿前锋军入居庸关,皇太子亲率军御于清河,也速军于昌平,军士皆无斗志。皇太子驰还都城,白锁住引兵入平则门。丁亥,白锁住扈从皇太子出顺承门,由雄、霸、河间,取道往冀宁。戊子,孛罗帖木儿驻兵健德门外,与秃坚帖木儿、老的沙入见帝于宣文阁,诉其非罪,皆泣,帝亦泣,乃赐宴。孛罗帖木儿欲追袭皇太子,老的沙止之。庚寅,诏以孛罗帖木儿为中书左丞相,老的沙为中书平章政事,秃坚帖木儿为御史大夫,其部属布列省台百司。以也速知枢密院事。诏谕:“孛罗帖木儿、扩廓帖木儿俱朕股肱,视同心膂,自今各弃宿忿,弼成大勋。”是月,大明兵取庐州路。
bā yuè rén chén shuò, rì yǒu shí zhī. yǐ wèi, yíng huò fàn guǐ sù. rén yín, zhào yǐ bèi luó tiē mù ér wèi zhōng shū yòu chéng xiàng jiān xiū guó shǐ, jié zhì tiān xià jūn mǎ. yǐ sì, huáng tài zǐ zhì jì níng. yǐ mǎo, zhāng shì chéng zì yǐ qí dì shì xìn dài dá shí tiē mù ěr wèi jiāng zhè xíng shěng zuǒ chéng xiàng. shì yuè, bèi luó tiē mù ér qǐng zhū xiá chén tū lǔ tiē mù ér bō dí wa ér mà, bà sān gōng bù jí zào zuò, shā tài huàn guān, jiǎn shěng qián liáng, jìn zhǐ xī fān sēng rén hǎo shì. jiǔ yuè xīn yǒu shuò, huàn guān sī lóng yí qián sòng gōng nǚ bó hū dōu chū zì shùn chéng mén, yǐ dá yú huáng tài zǐ. yǐ chǒu, tài bái zhòu jiàn. guǐ yǒu, yè, tiān xī běi yǒu hóng guāng, zhì dōng ér sàn. jiǎ shēn, tài yīn fàn xuān yuán. shì yuè, dà míng bīng qǔ zhōng xīng jí guī xiá tán héng děng lù.
八月壬辰朔,日有食之。乙未,荧惑犯鬼宿。壬寅,诏以孛罗帖木儿为中书右丞相、监修国史,节制天下军马。乙巳,皇太子至冀宁。乙卯,张士诚自以其弟士信代达识帖睦迩为江浙行省左丞相。是月,孛罗帖木儿请诛狎臣秃鲁帖木儿、波迪哇儿祃,罢三宫不急造作,沙汰宦官,减省钱粮,禁止西番僧人好事。九月辛酉朔,宦官思龙宜潜送宫女伯忽都出自顺承门,以达于皇太子。乙丑,太白昼见。癸酉,夜,天西北有红光,至东而散。甲申,太阴犯轩辕。是月,大明兵取中兴及归、峡、潭、衡等路。
dōng shí yuè bǐng wǔ, tài yīn fàn bì sù. jǐ yǒu, tài yīn fàn jǐng sù. jǐ wèi, zhào huáng tài zǐ hái jīng shī. mìng yě sù lǎo de shā fēn dào zǒng bīng.
冬十月丙午,太阴犯毕宿。己酉,太阴犯井宿。己未,诏皇太子还京师。命也速、老的沙分道总兵。
shí èr yuè yǐ mǎo, tài yīn fàn tài bái.
十二月乙卯,太阴犯太白。
èr shí wǔ nián chūn zhēng yuè guǐ hài, fēng lǐ sī qí wèi xǔ guó gōng. bǐng yín, tài bái zhòu jiàn. wù chén, yì rú zhī. jǐ sì, dà míng bīng qǔ bǎo qìng lù, shǒu jiāng táng lóng dào dùn zǒu. wěi hàn shǒu jiāng xióng tiān ruì yǐ gàn zhōu jí sháo zhōu nán xióng jiàng yú dà míng. jiǎ xū, tài bái fàn jiàn xīng. rén wǔ, jiān chá yù shǐ bèi luó tiē mù ér jiǎ bīn děng biàn míng hā má xuě xuě zhī zuì.
二十五年春正月癸亥,封李思齐为许国公。丙寅,太白昼见。戊辰,亦如之。己巳,大明兵取宝庆路,守将唐隆道遁走。伪汉守将熊天瑞以赣州及韶州、南雄降于大明。甲戌,太白犯建星。壬午,监察御史孛罗帖木儿、贾彬等辩明哈麻、雪雪之罪。
èr yuè xīn chǒu, biàn liáng lù jiàn rì bàng yǒu yī yuè yī xīng. bǐng wǔ, tài yīn fàn tián xīng. wù wǔ, huáng tài zǐ zài jì níng, mìng gān sù xíng shěng píng zhāng zhèng shì duǒ ér zhǐ bān yǐ qí wáng ā lá qǐ ér jūn mǎ, huì píng zhāng zhèng shì zāng bo lǐ sī qí, gè yǐ bīng shǒu níng xià.
二月辛丑,汴梁路见日傍有一月一星。丙午,太阴犯填星。戊午,皇太子在冀宁,命甘肃行省平章政事朵儿只班以岐王阿剌乞儿军马,会平章政事臧卜、李思齐,各以兵守宁夏。
sān yuè gēng shēn, huáng tài zǐ xià lìng yú kuò kuò tiē mù ér jūn zhōng yuē:" bèi luó tiē mù ér xí jù jīng shī, yú jì shòu mìng zǒng dū tiān xià zhū jūn, gōng xíng xiǎn fá, shǎo bǎo zhōng shū píng zhāng zhèng shì kuò kuò tiē mù ér, gōng lēi jiàng shì, fēn dào jìn bīng, zhū wáng fù mǎ jí shǎn xī píng zhāng zhèng shì lǐ sī qí děng, gè tǒng jūn mǎ, shàng qí fèn yì lù lì, kè qī huī fù." bǐng yín, bèi luó tiē mù ér yōu zhì huáng hòu qí shì yú zhū sè zǒng guǎn fǔ. dīng mǎo, mìng lǎo de shā bié tiē mù ér bìng wèi yù shǐ dài fū. wù chén, tài bái fàn lěi bì zhèn.
三月庚申,皇太子下令于扩廓帖木儿军中曰:“孛罗帖木儿袭据京师,余既受命总督天下诸军,恭行显罚,少保、中书平章政事扩廓帖木儿,躬勒将士,分道进兵,诸王、驸马及陕西平章政事李思齐等,各统军马,尚其奋义戮力,克期恢复。”丙寅,孛罗帖木儿幽置皇后奇氏于诸色总管府。丁卯,命老的沙、别帖木儿并为御史大夫。戊辰,太白犯垒壁阵。
xià sì yuè gēng yín, bèi luó tiē mù ér zhì zhū sè zǒng guǎn fǔ jiàn huáng hòu qí shì, lìng hái gōng qǔ yìn zhāng, zuò shū yí huáng tài zǐ, qiǎn nèi shì guān wán zhě tū chí wǎng jì níng, fù chū huáng hòu, yōu zhī. yǐ sì, guān bǎo děng bīng jìn wéi dà tóng. rén zǐ, yíng huò fàn líng tái. yǐ mǎo, guān bǎo rù dà tóng.
夏四月庚寅,孛罗帖木儿至诸色总管府见皇后奇氏,令还宫取印章,作书遗皇太子,遣内侍官完者秃持往冀宁,复出皇后,幽之。乙巳,关保等兵进围大同。壬子,荧惑犯灵台。乙卯,关保入大同。
wǔ yuè xīn yǒu, yíng huò fàn tài wēi yuán. jiǎ zǐ, jīng shī tiān yù máo, zhǎng chǐ xǔ, huò yán yú dì yuē:" lóng sī yě." mìng shí ér sì zhī. yǐ hài, dà míng bīng pò ān lù fǔ, shǒu jiāng rèn liàng yíng zhàn, bèi zhí. jǐ mǎo, dà míng bīng pò xiāng yáng lù. shì yuè, hóu bo yán dá shī fèng wēi shùn wáng zì yún nán jīng shǔ zhuǎn zhàn ér chū, zhì chéng zhōu, yù zhī jīng shī, lǐ sī qí bǐ tún tián yú chéng zhōu. liù yuè wù zǐ shuò, yǐ lí ān dào wèi zhōng shū cān zhī zhèng shì. xīn chǒu, hú guǎng xíng shěng zuǒ chéng zhōu wén guì fù bǎo qìng lù. yǐ sì, huáng hòu qí shì zì yōu suǒ hái gōng. yǐ mǎo, yǐ tài wèi huǒ nǐ chì wèi yù shǐ dài fū. shì yuè, huáng tài zǐ jiā lǐ sī qí yín qīng róng lù dài fū bīn guó gōng zhōng shū píng zhāng zhèng shì huáng tài zǐ zhān shì, jiān sì chuān xíng shū mì yuàn shì hǔ fú zhāo tǎo shǐ. fēn zhōng shū sì bù.
五月辛酉,荧惑犯太微垣。甲子,京师天雨氂,长尺许,或言于帝曰:“龙丝也。”命拾而祀之。乙亥,大明兵破安陆府,守将任亮迎战,被执。己卯,大明兵破襄阳路。是月,侯卜延答失奉威顺王自云南经蜀转战而出,至成州,欲之京师,李思齐俾屯田于成州。六月戊子朔,以黎安道为中书参知政事。辛丑,湖广行省左丞周文贵复宝庆路。乙巳,皇后奇氏自幽所还宫。乙卯,以太尉火你赤为御史大夫。是月,皇太子加李思齐银青荣禄大夫、邠国公、中书平章政事、皇太子詹事,兼四川行枢密院事、虎符招讨使。分中书四部。
qiū qī yuè dīng chǒu, tián xīng suì xīng yíng huò jù yú jiǎo kàng. jǐ mǎo, tài yīn fàn bì sù. yǐ yǒu, bèi luó tiē mù ér fú zhū, tū jiān tiē mù ér lǎo de shā jiē dùn zǒu. bǐng xū, qiǎn shǐ hán bèi luó tiē mù ér shǒu wǎng jì níng, zhào huáng tài zǐ hái jīng shī. dà shè tiān xià. lí ān dào fāng tuì tuì léi yī shēng jiē fú zhū. shì yuè, jīng shī dà shuǐ. hé jué xiǎo liú kǒu, dá yú qīng hé. bā yuè dīng hài shuò, jīng chéng mén zhì shì bù kāi zhě sān rì. zhú zhēn mò gāo jūn zhì chéng wài, mìng jūn shì yuán chéng ér shàng, suì píng zé mén jiàn, xī yǐ jūn rù, zhàn mín jū, duó mín cái. yǐ wèi, tài yīn fàn jiàn xīng. jǐ hài, tài yīn fàn lěi bì zhèn. guǐ mǎo, zhào mìng huáng tài zǐ fēn diào jiàng shuài, kān dìng wèi fù jùn yì, jí hái jīng shī, xíng shì zhī jì, chéng zhì yòng rén, bìng zhǔn zhèng shòu. dīng wèi, huáng hòu hóng jí lá shì bēng. rén zǐ, yǐ hóng bǎo bǎo tiē gǔ sī bù huā niē liè tū bìng wèi zhōng shū píng zhāng zhèng shì. jiǔ yuè, kuò kuò tiē mù ér hù cóng huáng tài zǐ zhì jīng shī. dīng chǒu, tài yīn fàn jǐng sù. rén wǔ, zhào yǐ bó sā lǐ wèi tài shī zhōng shū yòu chéng xiàng jiān xiū guó shǐ kuò kuò tiē mù ér wèi tài wèi zhōng shū zuǒ chéng xiàng lù jūn guó zhòng shì tóng jiān xiū guó shǐ zhī shū mì yuàn shì, jiān tài zǐ zhān shì. shì yuè, yǐ fāng guó zhēn wèi huái nán xíng shěng zuǒ chéng xiàng, fēn shěng qìng yuán.
秋七月丁丑,填星、岁星、荧惑聚于角、亢。己卯,太阴犯毕宿。乙酉,孛罗帖木儿伏诛,秃坚帖木儿、老的沙皆遁走。丙戌,遣使函孛罗帖木儿首往冀宁,召皇太子还京师。大赦天下。黎安道、方脱脱、雷一声皆伏诛。是月,京师大水。河决小流口,达于清河。八月丁亥朔,京城门至是不开者三日。竹贞、貊高军至城外,命军士缘城而上,碎平则门键,悉以军入,占民居,夺民财。乙未,太阴犯建星。己亥,太阴犯垒壁阵。癸卯,诏命皇太子分调将帅,戡定未复郡邑,即还京师,行事之际,承制用人,并准正授。丁未,皇后弘吉剌氏崩。壬子,以洪宝宝、帖古思不花、捏烈秃并为中书平章政事。九月,扩廓帖木儿扈从皇太子至京师。丁丑,太阴犯井宿。壬午,诏以伯撒里为太师、中书右丞相、监修国史;扩廓帖木儿为太尉、中书左丞相、录军国重事、同监修国史、知枢密院事,兼太子詹事。是月,以方国珍为淮南行省左丞相,分省庆元。
dōng shí yuè xīn mǎo, yíng huò fàn tiān jiāng. rén yín, yǐ hā lá zhāng wèi zhī shū mì yuàn shì. dīng wèi, yì wáng hún dōu tiē mù ér shū mì fù shǐ guān yīn nú qín lǎo de shā, zhū zhī. tū jiān tiē mù ér yǐ yú bīng wǎng bā ér sī zhī dì, mìng lǐng běi xíng shěng zuǒ chéng xiàng shān sēng jí zhī shū mì yuàn shì wèi sài yīn bù huā tóng tǎo zhī. wù shēn, yǐ zī zhèng yuàn shǐ tū lǔ wèi yù shǐ dài fū. jǐ yǒu, yíng huò fàn dòu sù. tài yīn fàn yòu zhí fǎ. gēng xū, tài yīn fàn tài wēi yuán. rùn yuè gēng shēn, yǐ bīn guó gōng wǔ shí bā wèi zhī shū mì yuàn shì. zhào zhāng liáng bì yú bǎo kǒng xìng děng xī tīng diào yú kuò kuò tiē mù ér. wù chén, tài bái chén xīng yíng huò jù yú dòu sù. tài yīn fàn bì sù. xīn wèi, zhào fēng kuò kuò tiē mù ér hé nán wáng, dài huáng tài zǐ qīn zhēng, zǒng zhì guān shǎn jìn jì shān dōng děng chù bìng yí nán yī yīng jūn mǎ, zhū wáng gè ài mǎ yīng gāi zǒng bīng tǒng bīng lǐng bīng děng guān, fán jūn mín yī qiè jī wù qián liáng míng jué chù zhì yǔ duó, xī tīng pián yí xíng shì. rén shēn, tài bái fàn chén xīng. xīn sì, yǐ tuì tuì mù ér wèi zhōng shū yòu chéng, dá shí tiē mù ér wèi cān zhī zhèng shì.
冬十月辛卯,荧惑犯天江。壬寅,以哈剌章为知枢密院事。丁未,益王浑都帖木儿、枢密副使观音奴擒老的沙,诛之。秃坚帖木儿以余兵往八儿思之地,命岭北行省左丞相山僧及知枢密院事魏赛因不花同讨之。戊申,以资政院使秃鲁为御史大夫。己酉,荧惑犯斗宿。太阴犯右执法。庚戌,太阴犯太微垣。闰月庚申,以宾国公五十八为知枢密院事。诏张良弼、俞宝、孔兴等悉听调于扩廓帖木儿。戊辰,太白、辰星、荧惑聚于斗宿。太阴犯毕宿。辛未,诏封扩廓帖木儿河南王,代皇太子亲征,总制关陕、晋冀、山东等处并迤南一应军马,诸王各爱马应该总兵、统兵、领兵等官,凡军民一切机务、钱粮、名爵、黜陟、予夺,悉听便宜行事。壬申,太白犯辰星。辛巳,以脱脱木儿为中书右丞,达识帖木儿为参知政事。
shí yī yuè jǐ chǒu, tài bái fàn yíng huò, tài yīn fàn lěi bì zhèn. bǐng shēn, tài yīn fàn bì sù. guǐ mǎo, tài yīn fàn tài wēi yuán. shì yuè, dà míng bīng qǔ tài zhōu. shí tài zhōu tōng zhōu gāo yóu huái ān xú zhōu sù zhōu sì zhōu háo zhōu ān fēng zhū jùn, jiē zhāng shì chéng suǒ jù.
十一月己丑,太白犯荧惑,太阴犯垒壁阵。丙申,太阴犯毕宿。癸卯,太阴犯太微垣。是月,大明兵取泰州。时泰州、通州、高邮、淮安、徐州、宿州、泗州、濠州、安丰诸郡,皆张士诚所据。
shí èr yuè yǐ mǎo, zhào lì cì huáng hòu qí shì wèi huáng hòu, gǎi qí shì wèi sù liáng hé shì, zhào tiān xià, réng fēng qí shì fù yǐ shàng sān shì jiē wèi wáng jué. guǐ hài, tài yīn fàn bì sù. yǐ tiē lín shā wèi zhōng shū cān zhī zhèng shì. gēng wǔ, suì xīng yǎn fáng sù. xīn wèi, tài yīn fàn yòu zhí fǎ. shì yuè, tū jiān tiē mù ér fú zhū.
十二月乙卯,诏立次皇后奇氏为皇后,改奇氏为肃良合氏,诏天下,仍封奇氏父以上三世皆为王爵。癸亥,太阴犯毕宿。以帖林沙为中书参知政事。庚午,岁星掩房宿。辛未,太阴犯右执法。是月,秃坚帖木儿伏诛。