méng gǔ yǐ yáng gǔ bo, shāo ér guān qí chè zhào, yóu mán dòng jī bo yě. huò zhàng yì shū, zài kuí sū tú jūn tái shí, yǒu lǎo fù jiě cǐ shù, shǐ bo guī qī, fù cè nì liáng jiǔ yuē: mǎ wèi ān, rén wèi guān, shì bù xíng yě, rán ān yǔ guān jiē yǐ jù, xíng yǒu zhào yǐ. yuè shù yuè, yòu shǐ bo, fù yī shì jí bài, yuē: mǎ yǐ ān, rén yǐ guān yǐ, gōng bù jiǔ qí guī hū? jì ér guǒ cì huán. yòu dà xué shì wēn gōng yán, nǎng zhēng wū shí, fú huí bù shí yú rén, jìn dì jiào zhōng, yī rì zhǐ kǒu sù jī, tóu yǐ xìng, zhòng fēn shí qì, yī nián lǎo zhě wò qí hé, nán nán mì zhù zhì yú dì shàng, guān qí zòng héng jī ǒu, hū shī shēng kū, qí dǎng huán shì, yì jiē kū. jì ér pián zhū zhī dié zhì. yí qí fǎ rú huǒ zhū lín qián bo yě, shì yǔ shī guī suī bù tóng, rán yǐ gǔ qǔ xiàng zhě guī zhī biàn, yǐ wù qǔ shù zhě shī zhī biàn, qí jí rén jīng shén, yǐ yǒu líng lǐ zé yī ěr.
蒙古以羊骨卜,烧而观其坼兆,犹蛮峒鸡卜也。霍丈易书,在葵苏图军台时,有老妇解此术,使卜归期,妇侧睨良久曰:马未鞍,人未冠,是不行也,然鞍与冠皆已具,行有兆矣。越数月,又使卜,妇一视即拜,曰:马已鞍,人已冠矣,公不久其归乎?既而果赐环。又大学士温 公言,曩征乌什,俘回部十余人,禁地窖中,一日指口诉饥,投以杏,众分食讫,一年老者握其核,喃喃密祝掷于地上,观其纵横奇偶,忽失声哭,其党 环视,亦皆哭。既而骈诛之牒至。疑其法如火珠林钱卜也,是与蓍龟虽不同,然以骨取象者龟之变,以物取数者蓍之变,其藉人精神,以有灵理则一耳。
kāng xī guǐ yǐ qiū, sòng cūn chǎng diàn hù zhōu jiǎ, bù shèng qí fù zhī chuí chǔ, yè cì fù qǐn, táo nì pò miào, jiāng dài xiǎo, jiè lín lǐ qǐ lián. fù jué zhī, zhuī jī zhì miào, duì shén xiàng shù qí zuì, chì shǐ fú shòu biān, miào gù yǒu hú, biān fǔ shí yú, fāng āi hū, qún hú hé zào ér chū yuē: shì nǎi yǒu cǐ bù píng shì! qí duó jiǎ zhì qiáng yú, zhí qí fù, chǐ wú cùn lǚ, jí yǐ qí biān biān zhī, zhì liú xiě wèi shì, tū hú fù yòu hé zào ér chū, yuē: nán zǐ dàn jiě hù nán zǐ, qú bèi qī sī nì mǒu jiā nǚ, bù yīng sǐ yé? yì duó qí fù zhì qiáng yú, ér xiāng shuài zhí jiǎ. qún hú gé dòu zhēng jiù, xuān hōng liáng jiǔ, shǒu tián zhě yí wèi jié dào, dà hū wū chòng wèi shēng yuán, hú nǎi gè sàn. fù yǐ wěi dùn, jiǎ jié jué fù yǐ guī. wáng dé ān xiān shēng shí shè zhàng yú shì, jiàn fù zài tú zhōng yóu nán nán mà yě. xiān shēng cháng yuē: kuài zāi zhū hú, kě wèi lǐ shī ér qiú yě, hú fù nǎi è shāng qí lèi, yòu bié zhí yī lǐ, cāo tóng shì zhī gē, gài mén hù fēn ér péng dǎng qǐ, péng dǎng shèng ér gōng lùn xiáo, yún pān fēn yún, shì fēi fēng qǐ, qí xiāng yà yě jiǔ yǐ.
康熙癸已秋,宋村厂佃户周甲,不胜其妇之捶楚,夜伺妇寝,逃匿破庙,将待晓,介邻里乞怜。妇觉之,追迹至庙,对神像数其罪,叱使伏受鞭,庙故有狐,鞭甫十余,方哀呼,群狐合噪而出曰:世乃有此不平事!齐夺甲置墙隅,执其妇,褫无寸缕,即以其鞭鞭之,至流血未释,突狐妇又合噪而出,曰:男子但解护男子,渠背妻私匿某家女,不应死耶?亦夺其妇置墙隅,而相率执甲。群狐格斗争救,喧哄良久,守田者疑为劫盗,大呼呜铳为声援,狐乃各散。妇已委顿,甲竭蹶负以归。王得庵先生时设帐于是,见妇在途中犹喃喃骂也。先生尝曰:快哉诸狐,可谓礼失而求野,狐妇乃恶伤其类,又别执一理,操同室之戈,盖门户分而朋党 起,朋党 盛而公论淆,眃眅纷纭,是非蜂起,其相轧也久矣。
zhāng xuàn ěr xiān shēng jiā, yī xī mì yī bì bú jiàn, yì qí bū táo, cì rì nǎi zuì wò zhái hòu jī xīn xià, kōng fáng suǒ bì, bù zhī qí hé cóng rù yě. wò fā zì miàn, zhì wǔ nǎi sū. yán zuó wǎn wén hòu yuàn xī xiào shēng, rěn zhī hú mèi, xí guàn bù jù, qiè cóng mén xì kuī zhī, jiàn jiǔ zhì luó liè, shù shào nián fāng jù yǐn, é wèi suǒ jué, jù yuè qǐ yōng wǒ yú qiáng rù, huǎng hū jiān rú shuì rú mèng, jìn bù néng yán, suì bèi bī rù zuò, chén niàng chún nóng, jiā yǐ kē fá, suì zhì chén hān, bù jì jǐ shí mián, yì bù zhī qí jǐ shí qù yě. xuàn ěr xiān shēng sù gāng zhèng, zì wǎng shù zhī yuē: xiāng chǔ duō nián, chú rì rì qǔ chái wài liǎng wú gān fàn, hé tū rán yuè lǐ, yǐ liáng jiā bì zǐ, zuò chāng nǚ yòu shāng? zǐ dì chāng kuáng, fù xiōng ān zài, wèi jiā zhǎng zhě, níng bù kuì hū! zhì yè bàn chuāng wài yǔ yuē: ér bèi yě dàng, yè yǐ chī zhī, rán qí jiān yǒu yī xiàn qǐ yuán zhě, cǐ bì xiān tàn shǒu rù mén, zuò xuè cí qǐ ròu, fēi chū qiáng qiān. qiě qí yuè xià huā qián, cǎi lán zèng sháo, yuè rén fēi yī, suì bì duō nián, gù ér bèi gǎn tōng kuǎn qǔ. bù rán zé mǒu bì mǒu bì, sè qǐ bù jiā, hé zhōng bù gǎn fàn hū? fáng fàn zhī shū, pū yǔ xiān shēng shì dāng liǎng fēn qí guò, wéi fǔ chá zhī. xiān shēng yuē: jūn jì chī ér, cǐ bì wú yì dāng tòng chī. hú shěn yuē: guò nǔ méi zhī nián, ér bù wéi zhī zé pèi ǒu, yù ér héng jué, zuì qǐ dú zài cǐ bì hū? xiān shēng mò rán. cì rì hū méi ǎo zhì, fán nián zhǎng shù bì jǐn jià zhī.
张铉耳先生家,一夕觅一婢不见,意其逋逃,次日乃醉卧宅后积薪下,空房锁闭,不知其何从入也。沃发渍面,至午乃苏。言昨晚闻后院嬉笑声,稔知狐魅,习惯不惧,窃从门隙窥之,见酒炙罗列,数少年方聚饮,俄为所觉,遽跃起拥我逾墙入,恍惚间如睡如梦,噤不能言,遂被逼入坐,陈酿醇浓,加以苛罚,遂至沉酣,不记几时眠,亦不知其几时去也。铉耳先生素刚正,自往数之曰:相处多年,除日日取柴外两无干犯,何突然越礼,以良家婢子,作娼女侑觞?子弟猖狂,父兄安在,为家长者,宁不愧乎!至夜半窗外语曰:儿辈冶荡,业已笞之,然其间有一线乞原者,此婢先探手入门,作谑词乞肉,非出强牵。且其月下花前,采兰赠芍,阅人非一,碎璧多年,故儿辈敢通款曲。不然则某婢某婢,色岂不佳,何终不敢犯乎?防范之疏,仆与先生似当两分其过,惟俯察之。先生曰:君既笞儿,此婢吾亦当痛笞。狐哂曰:过砮梅之年,而不为之择配偶,郁而横决,罪岂独在此婢乎?先生默然。次日呼媒媪至,凡年长数婢尽嫁之。
qiū xiàn chéng tiān jǐn yán, xī shāng yǒu dù kuí zhě, bù zhī qí xiāng guàn, qí yǔ shì zé lù rén yě, gāng jìng yǒu dǎn, bù wèi guǐ shén. kōng zhái huāng cí, suǒ zhì héng mián bèi dú sù, yì wú suǒ jiàn wén. ǒu xíng jīng liù pán shān lù, rì yǐ xūn hēi, suì tóu zhǐ fèi bǎo pò wū, huāng yān màn cǎo, sì wú rén zōng, dù wàn wàn wú kòu dào, jiě zhuāng bàn mǎ, shí kū zhī lǔ huǒ yù hán, jìng zhǎn qīn ān wò. fāng yù shuì jiān, wén yǒu kū shēng, dì tīng zhī, shì zài wū hòu, shì chū dì xià. shí xiàn yán fāng rán, shì míng rú zhòu, yīn cè mián, wò dāo yǐ dài zhī. é shēng jiàn jìn, yǐ zài chuāng wài hēi chù wū wū bù yǐ, rán zhōng bù lù xíng. dù chì wèn yuē: píng shēng wèi zēng jiàn ěr bèi shì hé guǐ wù, kě chū miàn yán. àn zhōng yǒu yīng zhě yuē: shēn shì nǚ zǐ, luǒ wú cùn lǚ, kuì nán xiāng jiàn, rú bú jiàn qì, xǔ rù bèi zhōng, zé yǒu wù bì xíng, kě yǐ duì yǔ. dù zhī qí yù xiāng mèi huò, yì bù jù zhī, wēi shài yuē: yù rù jí rù. yīn fēng sà rán, yǐ yī hǎo nǚ gòng zhěn yǐ. xiū róng miǎn diǎn, yǎn miàn qì yuē: yī yǔ cái tōng, jù xiāng wēi yǐ, rén suī yě dàng, hé zhì yú sī, yuán yǒu kǔ qíng, pò yú chén sù, suī xián zào cì, wù yà yín bēn. cǐ bǎo gù qún dào suǒ jū, qiè ǒu dú xíng, wèi qí suǒ jié, jǐn chǐ yī shang zān ěr, fù qì jiàn zhōng, xià jìn hán quán, dōng mái jī xuě, chén yīn hù dòng, wàn kǔ nàn míng, hòu è dǎng fú zhū, fèi wèi xū mǎng, wú rén kě gào, rú tòng zhì jīn. xìng kōng gǔ zú yīn, dé jiàn jūn zǐ, jī yuán nán zài, qiān zǎi yī shí, gù rěn chǐ xiāng tóu, bù cí zì xiàn, nǐ yǐ yī xiāo zhī ài, qǐ shì báo mín, yí gǔ píng yuán. shù dì qì shǎo wēn , dé ān yíng pò, tǎng gèng zuò fó shì, chāo bá zhuàn lún, zé zài zào zhī ēn, shì shì shì zhǎng zhí jīn zhì. yǔ qì shì lèi, zòng tǐ rù huái. dù kǎi rán yuē: běn wèi ěr wèi yāo, nǎi chén yuān rú shì, wú suī dān huā liǔ, rán chéng rén jiǒng jí, xié zhì qiú huān, zé luò luò zhàng fū yì bù chū cǐ. rǔ jì wèi lěng, wú fáng jiù wǒ qǔ wēn , rú jiǎng yōu qī, zé bù rú jìng qù. nǚ fú zhěn kòu é, yì bù zài yán. dù yōng zhī hān mián, tiē rán jiù bào, tiān xiǎo yǐ shī suǒ zài. nǎi liú shù rì, wèi yíng zàng yíng zhāi. yuè shù zài guī lǐ, yǒu lín jiā xiǎo nǚ, jiàn dù zhé liàn liàn xiāng suí, hòu lǎo ér wú zi, qiú wèi cè shì. fù mǔ bù kěn, nǚ zì qǐng xiāng cóng, jìng dé yī nán. zhī qí shì zhě, jiē yí wèi cǐ guǐ hòu shēn yě.
邱县丞天锦言,西商有杜奎者,不知其乡贯,其语似泽潞人也,刚劲有胆,不畏鬼神。空宅荒祠,所至恒眠被独宿,亦无所见闻。偶行经六盘山麓,日已曛黑,遂投止废堡破屋,荒烟蔓草,四无人踪,度万万无寇盗,解装绊马,拾枯枝磠火御寒,竟展衾安卧。方欲睡间,闻有哭声,谛听之,似在屋后,似出地下。时硍硏方然,室明如昼,因侧眠,握刀以待之。俄声渐近,已在窗外黑处呜呜不已,然终不露形。杜叱问曰:平生未曾见尔辈是何鬼物,可出面言。暗中有应者曰:身是女子,裸无寸缕,愧难相见,如不见弃,许入被中,则有物蔽形,可以对语。杜知其欲相媚惑,亦不惧之,微晒曰:欲入即入。陰风飒然,已一好女共枕矣。羞容腼碘,掩面泣曰:一语才通,遽相偎倚,人虽冶荡,何至于斯,缘有苦情,迫于陈诉,虽嫌造次,勿讶婬奔。此堡故群盗所居,妾偶独行,为其所劫,尽褫衣裳簪珥,缚弃涧中,夏浸寒泉,冬埋积雪,沉陰冱冻,万苦难名,后恶党 伏诛,废为墟莽,无人可告,茹痛至今。幸空谷足音,得见君子,机缘难再,千载一时,故忍耻相投,不辞自献,拟以一宵之爱,乞市薄砇,移骨平原。庶地气少温 ,得安营魄,倘更作佛事,超拔转轮,则再造之恩,誓世世长执巾栉。语讫拭泪,纵体入怀。杜慨然曰:本谓尔为妖,乃沉冤如是,吾虽耽花柳,然乘人窘急,挟制求欢,则落落丈夫义不出此。汝既畏冷,无妨就我取温 ,如讲幽期,则不如径去。女伏枕叩额,亦不再言。杜拥之酣眠,帖然就抱,天晓已失所在。乃留数日,为营葬营斋。越数载归里,有邻家小女,见杜辄恋恋相随,后老而无子,求为侧室。父母不肯,女自请相从,竟得一男。知其事者,皆疑为此鬼后身也。
sòng shū fú ruì zhì yuē: shān hú gōu, wáng zhě gōng xìn zé jiàn, rán bù yán qí xíng zhuàng. gài zì rán zhī bǎo yě. dù gōng bù shī yuē: piāo piāo qīng suǒ láng, wén cǎi shān hú gōu, shì jí zhǐ cǐ. xiāo quán shī yuē: zhū lián bàn shàng shān hú gōu, zé yǐ shān hú wèi gōu ěr. yú jiàn gù dà xué shì yáng gōng yí dài gōu, zhǎng yuē sì cùn yú, wéi yuē yī cùn liù qī fēn, qí gōu jiù dǎo chuí yā chà, jié qù fù zhī, zuò yī chī tóu. qí xì duàn huán zhù, yì jiù yī héng chū zhī yǐng liú, zuò yī zhī cǎo, qí gàn tiān rán wān qū, mài lǐ fēn míng, wú yī háo fǔ záo jī. sè jī chún zuò yīng táo hóng, dài wèi qí jué. qí guà gōu zhī huán, zé yǐ jiāo kē lián lǐ zhī zhī, qù qí wài qí, ér cún qí zhōu wéi xiāng shǔ zhě, yì shì tiān chéng. rán shān hú lián lǐ zhě duō, pèi huán shì cǐ zhě yì duō, bù wéi yì yě. yún yǐ qiān sì bǎi jīn, dé zhū yáng bó. cǐ zài rén wǔ guǐ wèi jiān, qí shí shān hú yì zhì jià, shàng wèi áng yún.
宋书符瑞志曰:珊瑚钩,王者恭信则见,然不言其形状。盖自然之宝也。杜工部诗曰:飘飘青琐郎,文采珊瑚钩,似即指此。萧铨诗曰:珠帘半上珊瑚钩,则以珊瑚为钩耳。余见故大学士杨公一带钩,长约四寸余,围约一寸六七分,其钩就倒垂桠杈,截去附枝,作一螭头。其系缎环柱,亦就一横出之瘿瘤,作一芝草,其干天然弯曲,脉理分明,无一毫斧凿迹。色迹纯作樱桃红,殆为奇绝。其挂钩之环,则以交 柯连理之枝,去其外歧,而存其周围相属者,亦似天成。然珊瑚连理者多,佩环似此者亦多,不为异也。云以千四百金,得诸洋舶。此在壬午癸未间,其时珊瑚易致价,尚未昂云。
yòu yú zài wū lǔ mù qí shí, jiàn gù dà xué shì wēn gōng yǒu yù yī piàn, rú zhǎng dà, kě zuò bì gé, zhì lǐ yíng bái, miàn yǒu hóng bān sì diǎn, jiē dà rú zhǐ dǐng, xiān huó rú huā piàn, fēi xuè jìn, fēi yóu liàn, fēi hǔ pò tàng, shēn rù còu lǐ, ér yūn jiǎo sì sàn, jiàn yuǎn jiàn dàn, yǐ zhì yú wú, gài tiān chéng yě. gōng héng yǐ zì suí. mù guǒ mù zhī zhàn, gōng lǐ lún zhí mǎ, kāng kǎi juān shēn, cǐ wù xiǎng liú luò mán yān zhàng yǔ jiān yǐ.
又余在乌鲁木齐时,见故大学士温 公有玉一片,如掌大,可作臂阁,质理莹白,面有红斑四点,皆大如指顶,鲜活如花片,非血浸,非油炼,非琥珀烫,深入腠理,而晕脚四散,渐远渐淡,以至于无,盖天成也。公恒以自随。木果木之战,公理轮絷马,慷慨捐身,此物想流落蛮烟瘴雨间矣。
yòu cháng jiàn gǔ rén chí yī yù zān, zhǎng wǔ cùn yú, yuán rú huà bǐ zhī guǎn, shàng bàn chún bái, xià bàn yíng chè rú hǔ pò, wèi mù suǒ wèi dǔ. yǒu chóu yǐ jiǔ bǎi jīn zhě, jiān bù kěn shòu, yú zhōng yí wèi yào liàn yě.
又尝见贾人持一玉簪,长五寸余,圆如画笔之管,上半纯白,下半莹澈如琥珀,为目所未睹。有酬以九百金者,坚不肯售,余终疑为药炼也。
wǔ shí nián qián, jiàn dǒng wén kè gōng yī yù xiè, zhì bù shèn jù, ér chún bái wú diǎn xiá, dú shì zhī yì cháng yù, yǐ tā bái yù xiāng bǐ, zé fēi yǐn qīng, jí yǐn huáng yǐn zhě, wú yī zhèng bái zhě, nǎi zhī qí kě guì. qǐng yǔ zhè lín sī nóng huà jí, sī nóng yuē: gōng zài rì ǒu zhí kuì fá, yǐ liù bǎi jīn zhuǎn shòu zhī yǐ.
五十年前,见董文恪公一玉蟹,质不甚巨,而纯白无点瑕,独视之亦常玉,以他白玉相比,则非隐青,即隐黄隐赭,无一正白者,乃知其可贵。顷与柘林司农话及,司农曰:公在日偶值匮乏,以六百金转售之矣。
yì dōu yǒu shū shēng, cái qì biāo fā, pō wéi juàn shàng. yī rì, wǎn liáng sàn bù, yǔ cūn nǚ mù chéng, mì qiǎn pú fù tōng cí, yuē mǒu xī xū yǎn hòu mén dài. shēng qián zōng nì yǐng, fāng àn zhōng mén bì qiè xíng, tū huǒ guāng yī chè, lǎng ruò yuè míng, jiàn yī lì guǐ dàng hù lì, láng bèi bēn huí, jǐ shī hún pò. cì rì zhì shú, shú shī hū duān zuò dà yán yuē: wú xīn kǔ jī dé xiǎo yīn zhì, dāng yǒu yī sūn dēng dì, hé yú qiáng zuàn xué, zì bài chéng gōng? xìng wǒ biàn xíng zǔ zhī, wèi zhì xuē jí, rán yì diàn liǎng jǔ yǐ. ěr shòu rén pēng pú, jiào rén zǐ dì, hé wú yuē shù zhì cǐ yé? zì pī qí jiá shí yú, hūn rán pū dì. fāng guàn zhì jiān, zhái nèi pú fù yì zì pī qí jiá yuē: ěr wǒ jiā sān shì nú, qǐ zhāo qín mù chǔ zhě yé? yòu zhǔ wàng xíng, dāng quàn jiè, bù cóng zé dāng gào zhǔ rén, nǎi xiàn mèi xī shǎng, jǐ wù qí zhōng shēn, qǐ fēi fù xīn yé? hòu zài bù quān, qiě chǐ ěr pò. yǔ qì yì hūn pū. bìng jiǔ zhī nǎi sū. mén rén lǐ nán jiàn céng qīn jiàn zhī. gài zǔ fù zhī jī lěi rú shì qí nán, zǐ sūn zhī bài huài rú shì qí yì yě. zǔ fù zhī yú zǐ sūn rú shì, qí sǐ shàng bù wàng yě, rén kě bù shēn cháng sī hū? rán nán jiàn yán, cǐ shēng zhōng shēn bù dì, lao hàn yǐ zhōng. dài liú dàng bù fǎn, qí zǔ yì wú rú hé yú? yì huò fù xíng yú shú shī, fù xíng yú pú fù, ér bù fù xíng yú qí sūn, yì bù fù xíng yú qí zi, yóu yǒu nì ài zhě cún, gù zhōng bù zhī chéng yú?
益都有书生,才气飚发,颇为隽上。一日,晚凉散步,与村女目成,密遣仆妇通词,约某夕虚掩后门待。生潜踪匿影,方暗中扪壁窃行,突火光一掣,朗若月明,见一厉鬼当户立,狼狈奔回,几失魂魄。次日至塾,塾师忽端坐大言曰:吾辛苦积得小陰骘,当有一孙登第,何逾墙钻穴,自败成功?幸我变形阻之,未至削籍,然亦殿两举矣。尔受人硑脯,教人子弟,何无约束至此耶?自批其颊十余,昏然仆地。方灌治间,宅内仆妇亦自批其颊曰:尔我家三世奴,岂朝秦暮楚者耶?幼主妄行,当劝戒,不从则当告主人,乃献媚希赏,几误其终身,岂非负心耶?后再不悛,且褫尔魄。语讫亦昏仆。并久之乃苏。门人李南涧曾亲见之。盖祖父之积累如是其难,子孙之败坏如是其易也。祖父之于子孙如是,其死尚不忘也,人可不深长思乎?然南涧言,此生终身不第,硓颔以终。殆流荡不返,其祖亦无如何欤?抑或附形于塾师,附形于仆妇,而不附形于其孙,亦不附形于其子,犹有溺爱者存,故终不知惩欤?
hú mèi rén zhī suǒ wèi yě. lǐ yǒu luó shēng zhě, dú xiǎo shuō zá jì, rěn wén hú nǚ zhī jiāo lì, hèn bù yī yù. jìn jiāo gǔ zhǒng, rén yún yǒu hú, yòu yún shí huò yǒu rén yǔ xiá nì, nǎi zhǐ qí kū xué, jù zhì bì shēng lǐ, tóu shū qiú hūn yīn. qiě yún huò xiāng guī jiāo nǚ, bìng yǐ chéng lóng huò bǐ qì chū cái, bù kān yǐ yù, zé qǐ cì yī yàn bì, yòng chōng guì yìng. xián gǎn yì jūn, zài bài zhì zhī ér fǎn. shù rì jì rán. yī xī dú zuò níng sī, hū yǒu hǎo nǚ chū dēng xià, yān rán xiào yuē: zhǔ rén gǎn jūn shèng yì, bo jīn jí rì, qiǎn xiǎo bì sān xiù lái chōng xià chén, xìng jiàn shōu lù. yīn kòu yè rú lǐ. níng móu cè lì, yāo mèi héng shēng, shēng dà xīn wèi, jí yú shì yè dìng qíng, zì yǐ wéi cǎi luán jiǎ zhàng, bú shì guò yě. bì shàn yǐn xíng, rén bù néng jiàn, suī yuǎn xíng bié sù, yì fù xiāng suí. yì qiè shēng suǒ yuàn, wéi xìng tāo tiè, jiā zhōng shí wù duō bèi qiè shí, wù bù zú zé dào yī shang qì jù, yù qián yǐ mǎi, yì bù zhī shuí wèi liào lǐ. yì yǒu tú dǎng tóng lái yě. yǐ shì shāo qiáo zé zhī, rán mèi tài róu qíng, yáo hún dòng pò, dī méi yī pàn, yì fù huí chēn. yòu yě dàng shū cháng, gǔ huò wàn zhuàng, bǔ yè bǔ zhòu, mí yǒu yǐ shí. shàng zào zào bù zú, yǐ shì jiā wèi zhī diāo, tǐ yì wèi zhī bì, jiǔ ér pí yú bèn mìng, yuàn lì shí wén, jiàn qǐ xìn duān, suì chéng chóu xì, hū péng yǐn lèi, yāo suì dà xīng, rì bù liáo shēng. yán zhèng yī zhēn rén hé zhì, bì xiàn xíng kàng biàn yuē: shǐ yuán qí qǐng, běn yì sī bēn, jì fèng zhǔ mìng, bù wéi gǒu hé, shǒu zhā jù cún, fēi wú gù wèi mèi yě zhì yú dào qiè yín yì, hú zhī běn xìng, zhèn gǔ rú shì, bǐ qǐ bù zhī, jì yǐ dān sè zhī gù, shè rén ér qiú hú, nǎi yòu zé hú yǐ rén lǐ, wú nǎi hóng yú? jí yǐ rén lǐ ér lùn, tú shēng sè zhī yú zhě, bù néng xī xù yǎng zhī fèi, jì chōng qiè yìng, jí dāng yǎng shí yú zhǔ rén, suǒ gěi bù fū, jí bù miǎn sī yǒu suǒ qǔ. jiā tíng zhī nèi, shì cǐ zhě duō, jiào rǎng qiè tā rén, zhōng wèi yǒu jiàn ruò fú guī fáng yàn nì, hé suǒ bù yǒu, shèng rén zhì lǐ, yì bù néng lì yǐ chéng xiàn, dì wáng dìng lǜ, yì bù néng shè yǐ kē tiáo, zài dí pèi shàng shǔ cháng qíng, zài jī shì yòu qí běn fèn. lù yǐ wéi zuì, qiè yǒu wèi gān. zhēn rén yuē: jiū zhòng sì rǎo, yòu hé lǐ hū? yuē: jià nǚ yú rén, yì tú qiú qǔ, bù mǎn suǒ yù, jù dǎng xuān hōng zhě, bù zhī fán jǐ, wèi wén yǒu rén kē qí zuì, nǎi kē zuì yú hú yú? zhēn rén tān sī liáng jiǔ, gù luó shēng xiào yuē: jūn suǒ wèi qiú rén dé rén, yì fù hé yuàn? lǎo fū mào yǐ, bù néng qū yì guǐ shén, yù rén jiā ér nǚ shì. hòu luó shēng jiā pín rú xǐ, jìng yǐ zhài zhōng.
狐魅人之所畏也。里有罗生者,读小说杂记,稔闻狐女之姣丽,恨不一遇。近郊古冢,人云有狐,又云时或有人与狎昵,乃指其窟穴,具贽币牲醴,投书求婚姻。且云或香闺娇女,并已乘龙;或鄙弃樗材,不堪倚玉,则乞赐一艳婢,用充贵媵。衔感亦均,再拜置之而返。数日寂然。一夕独坐凝思,忽有好女出灯下,嫣然笑曰:主人感君盛意,卜今吉日,遣小婢三秀来充下陈,幸见收录。因叩谒如礼。凝眸侧立,妖媚横生,生大欣慰,即于是夜定情,自以为彩鸾甲帐,不是过也。婢善隐形,人不能见,虽远行别宿,亦复相随。益惬生所愿,惟性饕餮,家中食物多被窃食,物不足则盗衣裳器具,鬻钱以买,亦不知谁为料理。意有徒党 同来也。以是稍谯责之,然媚态柔情,摇魂动魄,低眉一盼,亦复回嗔。又冶荡殊常,蛊惑万状,卜夜卜昼,靡有已时。尚皁皁不足,以是家为之凋,体亦为之敝,久而疲于奔命,怨詈时闻,渐起衅端,遂成仇隙,呼朋引类,妖祟大兴,日不聊生。延正一真人劾治,婢现形抗辩曰:始缘祈请,本异私奔,继奉主命,不为苟合,手扎具存,非无故为魅也;至于盗窃婬佚,狐之本性,振古如是,彼岂不知,既以耽色之故,舍人而求狐,乃又责狐以人理,毋乃硔欤?即以人理而论,图声色之娱者,不能惜畜养之费,既充妾媵,即当仰食于主人,所给不敷,即不免私有所取。家庭之内,似此者多,较攘窃他人,终为有间;若夫闺房燕昵,何所不有,圣人制礼,亦不能立以程限,帝王定律,亦不能设以科条,在嫡配尚属常情,在姬侍又其本分。录以为罪,窃有未甘。真人曰:鸠众肆扰,又何理乎?曰:嫁女与人,意图求取,不满所欲,聚党 喧哄者,不知凡几,未闻有人科其罪,乃科罪于狐欤?真人癱思良久,顾罗生笑曰:君所谓求仁得仁,亦复何怨?老夫耄矣,不能驱役鬼神,预人家儿女事。后罗生家贫如洗,竟以瘵终。
cóng zhí xiù shān yán, nú zi wú shì jùn cháng yú rén dòu, bù shèng, huì ér qiú zì jìn, yù yú cūn wài mì pì dì. fǔ chū zhà, jí yǒu èr guǐ yāo zhī, yī guǐ yán tóu jǐng jiā, yī guǐ yán zì yì gèng jiā, zuǒ yòu qiān zhì, mò zhī suǒ shì. é yǒu jiù shí dīng wén kuí zhě cóng běi lái, huī quán jī èr guǐ dùn qù, ér zì sòng shì jùn guī. shì jùn wǎng wǎng rú mèng xǐng, zì jìn zhī xīn dùn xī, wén kuí yì xiān yǐ yì sǐ zhě, gài èr rén tóng yì yú shū fù lì fǔ gōng jiā, wén kuí mò hòu, qí mǔ yīng jí kùn wò, shì jùn cháng zhù yǐ qián wǔ bǎi, gù yǐ shì bào zhī. cǐ yú jiā jìn suì shì, yǔ xīn qí xié suǒ jì zhēn gōng yù guǐ lüè xiāng sì, xìn záo rán yǒu zhī. ér wén kuí zhī qiú dài ér lái, bào ēn ér qù, yóu zú yǐ jī báo sú yǐ.
从侄秀山言,奴子吴士俊尝与人斗,不胜,恚而求自尽,欲于村外觅僻地。甫出栅,即有二鬼邀之,一鬼言投井佳,一鬼言自缢更佳,左右牵制,莫知所适。俄有旧识丁文奎者从北来,挥拳击二鬼遁去,而自送士俊归。士俊惘惘如梦醒,自尽之心顿息,文奎亦先以缢死者,盖二人同役于叔父栗甫公家,文奎殁后,其母婴疾困卧,士俊尝助以钱五百,故以是报之。此余家近岁事,与新齐谐所记针工遇鬼略相似,信凿然有之。而文奎之求代而来,报恩而去,尤足以激薄俗矣。