tiān xià yǒu jí xì zhī shì, ér gāo yáo yì bù néng duàn zhě. mén rén zhé shēng yù lán, jiàn lìng yě. guān ān dìng rì, yǒu liǎng jiā zhēng yī fén shān, sòng sì wǔ shí nián, yuè liǎng shì yǐ. qí dì guǎng kuò bù yíng mǔ, zhōng yǒu èr zhǒng, liǎng jiā gè yǐ wèi zǔ yíng, wèn lín zhèng zé wàn shān zhī zhōng, guǒ liáng qiè shuǐ nǎi néng zhì, sì wú jū rén wèn qì quàn zé jiē chēng qián míng bīng xiǎn, yǐ bù cún wèn dì liáng chuàn piào, zé liǎng zào jù zài. qí cí jiē yuē: cǐ dì wàn bù zú gēng, wú zī zhū zhī lì, ér yǒu dì dīng zhī é, suǒ yǐ bǎi kòng bù yǐ zhě, tú yǐ zǔ zōng qiū lǒng, bù yù wèi tā rén zhàn ěr. yòu jiē yuē: gǒu fēi xiān rén zhī tǐ pò, shuí kěn shè sòng shù shí nián, rèn tā rén wèi zǔ zōng zhě. huò yí wèi móu zhàn jí dì, zé yòu jiē yuē: qín lǒng sù bù jiǎng cǐ shì, shí wú cǐ xīn, yì bǐ cǐ bù yí yǒu cǐ xīn, qiě sì zhōu jiē shí, bù néng zài róng yī guān, rú de dì zhī hòu, jué ér bié zàng, shì fǎn shòu bù dé zhě yǐ jiān, shuí gǎn wèi zhī. jìng wú yǐ zhé fú, yòu wú jūn fēn lǐ, wú rù guān lǐ, yì mò néng pàn dìng. dà dǐ měi jì bì dòu, měi dòu bì sòng, guān wéi jiù dòu lùn dòu, gèng bù wèn qí suǒ yīn yǐ. hòu cài xī zhāi wèi gān sù fān sī, wén zhī yuē: cǐ zhēng jì, fēi zhēng chǎn yě, hé yǐ lǐ yù zhī yuē: ěr jì zì yǐ wèi zǔ mù, yīng tīng ěr jì. qí lái zhēng jì zhě, jì yuàn yǐ ěr zǔ wèi zǔ, yú ěr zǔ wú sǔn, yú ěr yì wú sǔn yě, tīng qí xiǎng jiàn yì dà jiā, hé bì jù hū? yì bù dé yǐ zhī quán cí, rán qì bù zhī qí zūn fǒu yě.
天下有極細之事，而皋陶亦不能斷者。門人折生遇蘭，健令也。官安定日，有兩家爭一墳山，訟四五十年，閱兩世矣。其地廣闊不盈畝，中有二冢，兩家各以為祖塋，問鄰證則萬山之中，裹糧挈水乃能至，四無居人；問契券則皆稱前明兵燹，已不存；問地糧串票，則兩造具在。其詞皆曰：此地萬不足耕，無錙銖之利，而有地丁之額，所以百控不已者，徒以祖宗丘隴，不欲為他人占耳。又皆曰：苟非先人之體魄，誰肯涉訟數十年，認他人為祖宗者。或疑為謀占吉地，則又皆曰：秦隴素不講此事，實無此心，亦彼此不疑有此心，且四周皆石，不能再容一棺，如得地之後，掘而別葬，是反授不得者以間，誰敢為之。竟無以折服，又無均分理，無入官理，亦莫能判定。大抵每祭必斗，每斗必訟，官惟就斗論斗，更不問其所因矣。後蔡西齋為甘肅藩司，聞之曰：此爭祭，非爭產也，盍以理喻之曰：爾既自以為祖墓，應聽爾祭。其來爭祭者，既願以爾祖為祖，於爾祖無損，於爾亦無損也，聽其享薦亦大佳，何必拒乎？亦不得已之權詞，然迄不知其遵否也。

hú mù tíng yán, qí xiāng yī fù shì, hòu zì fèng yǎng, bì mén bù yǔ wài shì, rén hǎn dé shí qí miàn. bù shàn zhì shēng ér cái zhōng bù hào, bù shàn diào shè ér zhōng wú jí bìng, huò yǒu huò huàn yì yì wài dé jiě. cháng yī bì zì yì sǐ, lǐ xū dà xǐ, zhāng qí shì bào guān, guān yì xīn rán jí rì lái, bǐ chén shī jiǎn yàn, hū shǒu zú rú rú dòng, fāng gòng hài guài, é qiàn shēn, é zhuǎn cè, é qǐ zuò, yǐ fù sū yǐ. guān shàng yù yǐ bī wū tóu huán duàn liàn luó zhī, wēi yǐ yǔ dǎo zhī, bì kòu shǒu yuē: zhǔ rén qiè yìng rú shén xiān, níng yǒu qíng dào wǒ, shè qí dào, wǒ fāng huān xǐ bù xiá, níng kěn zì qiāng? shí wén fù bù zhī hé gù, wèi guān suǒ zhàng shā, bēi tòng nán shì, fèn huì qiú sǐ ěr, wú tā gù yě. guān nǎi dà jǔ qù, qí tā wǎng wǎng duō lèi cǐ, xiāng rén jiē yán qí chǔn rán yī wù, nǎi yǒu cǐ fú, lǐ bù kě míng. ǒu fú jī zhào xiān, yǐ cǐ kòu zhī, jī pàn yuē: zhū gōng wù yǐ, qí fú zhèng yǐ qí chǔn yě, cǐ wēng guò qù shēng zhōng, nǎi yī cūn sǒu, qí rén chún chún mèn mèn wú jì jiào xīn, yōu yōu hū hū wú dé shī xīn, luò luò mò mò wú ài zēng xīn, tǎn tǎn píng píng wú piān sī xīn, rén huò líng wǔ wú zhēng jìng xīn, rén huò qī dài wú jī xiè xīn, rén huò bàng lì wú chēn nù xīn, rén huò liǎo hài wú bào fù xīn, gù suī gǎo sǐ yǒu xià, wú dà gōng dé, ér dú yǐ shì xīn wèi shén suǒ fú, shǐ zhī shí bào yú jīn shēng. qí chǔn wú zhī shí, zhèng qí shēn yì xìng cún, wèi mèi qián shì shàn gēn yě. zhū jūn nǎi yǐ wèi yí, bù yì wù yé? shí zài cè zhě xìn bù xìn cān bàn, wú qiè yǒu wèi sī yán yě. yú yuē: cǐ xiān shēng zì zuò chuán zàn, tuō zhū sī rén ěr. rán lǐ gù yǒu zhī.
胡 牧亭言，其鄉一富室，厚自奉養，閉門不與外事，人罕得識其面。不善治生而財終不耗，不善調攝而終無疾病，或有禍患亦意外得解。嘗一婢自縊死，里胥大喜，張其事報官，官亦欣然即日來，比陳屍檢驗，忽手足蠕蠕動，方共駭怪，俄欠伸，俄轉側，俄起坐，已復甦矣。官尚欲以逼污投繯鍛煉羅織，微以語導之，婢叩首曰：主人妾媵如神仙，寧有情到我，設其到，我方歡喜不暇，寧肯自戕？實聞父不知何故，為官所杖殺，悲痛難釋，憤恚求死耳，無他故也。官乃大沮去，其他往往多類此，鄉人皆言其蠢然一物，乃有此福，理不可明。偶扶乩召仙，以此叩之，乩判曰：諸公誤矣，其福正以其蠢也，此翁過去生中，乃一村叟，其人淳淳悶悶無計較心，悠悠忽忽無得失心，落落漠漠無愛憎心，坦坦平平無偏私心，人或凌侮無爭競心，人或欺紿無機械心，人或謗詈無嗔怒心，人或瞭害無報復心，故雖槁死牖下，無大功德，而獨以是心為神所福，使之食報於今生。其蠢無知識，正其身異性存，未昧前世善根也。諸君乃以為疑，不亦誤耶？時在側者信不信參半，吾竊有味斯言也。余曰：此先生自作傳贊，托諸斯人耳。然理固有之。

liú yuē zhāi shè rén, yán liú shēng míng yín cǐ zài liú jǐng nán jiā jiǔ jiān huà jí, nán běi xiāng yīn gè yì, bù zhī shì cǐ yín zì fǒu yě. jiā kù pín, qí fù zǎo nián yǔ yī yǒu dìng hūn yīn, yī nuò wèi dìng, wú méi shuò, wú hūn shū gēng tiě, yì wú pìn bì, rán zǐ nǚ zé bìng zhī zhī yě. liú shēng fù zú, yǒu yì zú, liú shēng shào bù gēng shì, jù yì shén, zhì jì shí sēng liáo. yǒu qī móu huǐ hūn, liú shēng wú rú zhī hé, nǚ jìng yù yù sǐ, liú shēng zhī zhī, tòng dào ér yǐ. shì xī, dēng xià dú zuò, yì yì bù níng, hū wén chuāng wài chuò qì shēng, wèn zhī bù yīng, ér qì bù yǐ. gù wèn zhī, fǎng fú shì dá yī wǒ zì, liú shēng dùn wù yuē: shì zi yě yé? wú zhī zhī yǐ, shì yǐ zhì cǐ, lái shēng xiàng jù kě yě. yǔ qì suì jì, hòu liú shēng yì yāo sǐ, xī wú rén hǎo shì, jìng bù néng hé zàng huá shān. zhǎng hèn gē yuē: tiān zhǎng dì jiǔ yǒu shí jǐn, cǐ hèn mián mián wú le qī, cǐ zhī wèi hū? suī huǐ hūn wú jī, bù néng míng yǐ zhēn, yòu yǐ bìng zhōng, bù néng míng yǐ liè, rán qí zhì zé zhēn liè jiān yǐ. shuō shì shì shí mǎn zuò tài xī, ér wàng wèn liú shēng lǐ guàn. yuē zhāi jiā zài sū zhōu, yì qí xiāng lǐ yú.
劉約齋舍人，言劉生名寅--此在劉景南家酒間話及，南北鄉音各異，不知是此寅字否也。家酷貧，其父早年與一友訂婚姻，一諾為定，無媒妁，無婚書庚帖，亦無聘幣，然子女則並知之也。劉生父卒，友亦卒，劉生少不更事，窶益甚，至寄食僧寮。友妻謀悔婚，劉生無如之何，女竟鬱郁死，劉生知之，痛悼而已。是夕，燈下獨坐，悒悒不寧，忽聞窗外啜泣聲，問之不應，而泣不已。固問之，仿佛似答一我字，劉生頓悟曰：是子也耶？吾知之矣，事已至此，來生相聚可也。語訖遂寂，後劉生亦夭死，惜無人好事，竟不能合葬華山。長恨歌曰：天長地久有時盡，此恨綿綿無了期，此之謂乎？雖悔婚無跡，不能名以貞，又以病終，不能名以烈，然其志則貞烈兼矣。說是事時滿座太息，而忘問劉生里貫。約齋家在蘇州，意其鄉里歟。

hé jiān yǒu yóu sēng, mài yào yú shì, yǐ yī tóng fú zhì àn shàng, ér pán zhù yào wán, fú zuò yǐn shǒu qǔ wù zhuàng. yǒu mǎi zhě xiān dǎo yú fú, ér pěng pán jìn zhī, bìng kě zhì zhě, zé wán yuè rù fó shǒu. qí nán zhì zhě, zé wán bù yuè. jǔ guó xìn zhī. hòu yǒu rén yú suǒ yù sì nèi, jiàn qí bì hù yán tiě xiè, nǎi wù qí pán zhōng zhī wán, bì bàn yǒu tiě xiè, bàn wú tiě xiè, qí fó shǒu bì cí shí wèi zhī, ér zhuāng jīn yú wài, yàn zhī xìn rán, qí shù nǎi bài. huì yǒu jiǎng xué zhě, yīn zuò sòng dié, wèi rén suǒ jié, dào guān áng rán bù jiè yì, kǎn kǎn ér zhēng, qǔ suǒ pī xìng lǐ dà quán hé duì, bǐ jī jiē xiāng fú, nǎi kòu é fú zuì. tài shǒu xú gōng huì jǐng céng, tōng rú yě, wén zhī xiào yuē: wú píng shēng xìn fó bù xìn sēng, xìn shèng xián bù xìn dào xué, jīn rì guān zhī, zhuó rán bù miù.
河間有游僧，賣藥於市，以一銅佛置案上，而盤貯藥丸，佛作引手取物狀。有買者先禱於佛，而捧盤進之，病可治者，則丸躍入佛手。其難治者，則丸不躍。舉國信之。後有人於所寓寺內，見其閉戶研鐵屑，乃悟其盤中之丸，必半有鐵屑，半無鐵屑，其佛手必磁石為之，而裝金於外，驗之信然，其術乃敗。會有講學者，陰作訟牒，為人所訐，到官昂然不介意，侃侃而爭，取所批性理大全核對，筆跡皆相符，乃叩額伏罪。太守徐公諱景曾，通儒也，聞之笑曰：吾平生信佛不信僧，信聖賢不信道學，今日觀之，灼然不謬。

yáng huái tíng qián bèi, yǒu zú shū xià rì dú shū shān sì zhōng, zhì yè bàn, dì zǐ jiē shuì, dú bǐng zhú yī wú, juàn jí jiǎ mèi, wén kòu chuāng yǔ yuē: gǎn jìng wèn xiān shēng, cǐ wǎng mǒu cūn dāng cóng hé lù? guài wèn wèi shuí, yuē: wú guǐ yě, huí gǔ zhòng fù, dú xíng shī lù. kōng shān zhōng guǐ běn xī shū, ǒu yī èr wú lài jiàn guǐ, bù yù yǔ yán, jí wèn zhī yì wèi bì kěn xiāng gào, yǔ jūn yōu míng suī gé, qì lèi yuán tóng, gù wén shū shēng ér zhì yě. jù yǐ gào zhī, xiè ér qù. hòu yǐ yǔ huái tíng, huái tíng wǔ rán yuē: wú nǎi zhī gū jiè guǎ hé, jí zuò guǐ yì nán.
楊槐亭前輩，有族叔夏日讀書山寺中，至夜半，弟子皆睡，獨秉燭咿唔，倦極假寐，聞叩窗語曰：敢敬問先生，此往某村當從何路？怪問為誰，曰：吾鬼也，迴谷重複，獨行失路。空山中鬼本稀疏，偶一二無賴賤鬼，不欲與言，即問之亦未必肯相告，與君幽明雖隔，氣類原同，故聞書聲而至也。具以告之，謝而去。後以語槐亭，槐亭憮然曰：吾乃知孤介寡合，即作鬼亦難。

lǐ qiū yá yǔ jīn gǔ cūn, cháng qiū yè zuò jì nán lì xià tíng, shí wēi yǔ xīn jì, piàn yuè chū shēng, qiū yá yuē: wéi sū zhōu liú yún tǔ huá yuè jù, qì xiàng tiān rán, jué zhāng zi yě yún pò yuè lái huā nòng yǐng jù, biàn duō shǎo zhe lì. gǔ cūn wèi dá, hū àn zhōng rén yǔ yuē: qǐ dàn zhe lì bù zhe lì yì jìng jiǒng shū, yī shì shī yǔ, yī shì cí yǔ, gé diào yì jiǒng shū yě. jí rú huā jiān jí xì yǔ shī liú guāng jù, zài cí jiā wèi miào yǔ, zài shī jiā zé mǐ mǐ yǐ. è rán jīng gù, jì wú yī rén.
李秋崖與金谷村，嘗秋夜坐濟南歷下亭，時微雨新霽，片月初生，秋崖曰：韋蘇州流雲吐華月句，氣象天然，覺張子野雲破月來花弄影句，便多少著力。谷村未答，忽暗中人語曰：豈但著力不著力意境迥殊，一是詩語，一是詞語，格調亦迥殊也。即如花間集細雨濕流光句，在詞家為妙語，在詩家則靡靡矣。愕然驚顧，寂無一人。

jiāo zhōu fǎ nán shù, cháng xié yī yǒu dēng rì guān, xiān yǒu yī dào shì yǐ shí zuò, ào bù wèi lǐ, èr rén yì fú yǔ yán. é dān xī yù tǔ, hǎi tiān wéi yào, qiān huì wàn zhuàng, bù kě duān ní, nán shù yín yuán rén shī yuē: wàn gǔ qí zhōu yān jiǔ diǎn, wǔ gēng cāng hǎi rì sān gān, bù xìn rán hū! dào shì hū shěn yuē: chāng gǔ yòng zuò mèng tiān shī, gù wèi qí yǔ, yòng zhī tài shān, bù tài jiǎ jiè hū? nán shù huí gù, dào shì jí bù zài yán. jì ér qiáo wū yǒng shàng, nán shù wèi qí yǒu yuē: tài yáng zhēn huǒ, gù rù shuǐ bù rú yě. dào shì yòu shěn yuē: gōng wèi rì zì hǎi chū hū? cǐ yóu bù zhī tiān xíng, gù bù zhī dì xíng, bù zhī dì xíng, gù bù zhī shuǐ xíng yě. gài tiān tuǒ yuán rú jī luǎn, dì hún yuán rú dàn wán, shuǐ zé fù dì ér liú, rú hé táo zhī cūn zhòu. tuǒ yuán zhě dōng xī yuǎn ér shàng xià jìn, fán yǒu jiǔ zhòng, zuì shàng yuē zōng dòng, yuán qì zhī biǎo, wú xiàng kě kuī cì wèi héng xīng, gāo bù kě cè cì qī zhòng, zé rì yuè wǔ xīng gè zhàn yī zhòng, suí dà qì xuán zhuǎn, qù dì qiě èr bǎi yú wàn lǐ, wú lùn hǎi yě. hún yuán zhě dì wú zhèng dǐng, shēn suǒ lì chù jiē wèi dǐng, dì wú zhèng píng, mù suǒ jiàn chù jiē wèi píng, zhì guǎng mò zhī yě, sì wàng tiān dì xiāng jiē chù, qí yuán zhōng guī, zhōng gāo ér sì qiáo zhī zhèng yě. shì wèi dì píng, yuán guī yǐ wài, mù suǒ bù jiàn zhě, zé dì píng xià yǐ. hú hǎi zhī zhōng, sì wàng tiān shuǐ xiàng hé chù, yì yuán zhōng guī, shì yòu shuǐ suí dì xíng, zhōng gāo sì qiáo zhī zhèng yě. rán jiāng hé zhī shuǐ xiá qiě qiǎn, jiā yǐ liǎng àn, xíng yú dì zhōng. gù rì chū dì shàng, shǐ shòu rì guāng, wéi hǎi zhì guǎng zhì shēn, fù yú dì miàn, wú suǒ zhàng bì, gù zhōng gāo sì qiáo zhī chù, rú shuǐ jīng qiú zhī bàn. rì wèi zhì dì píng, dào yǐng shàng shè, zé chū jiàn rú yī xiàn rì jiāng jìn dì píng, zé xié yǐng héng chuān, wèi míng xiān dǔ. jīn suǒ jiàn zhě, shì rì zhī yǐng, fēi rì zhī xíng, shì tiān shàng zhī rì yǐng gé shuǐ ér yìng, fēi hǎi zhōng zhī rì yǐng yù shuǐ ér chū yě. zhì rì chū dì píng, zé yǐng xié luò hǎi dǐ, zhuǎn bù néng jiàn yǐ. rú jiā gài cháng jiàn cǐ jǐng, gù yǐ wèi tiān bāo shuǐ, shuǐ fú dì, rì chū rù yú shuǐ zhōng, ér bù zhī rì zì fù tiān, shuǐ zì fù dì fó jiā wèi jiàn cǐ jǐng, gù yǐ xū mí shān sì miàn wèi sì zhōu, rì huán rào cǐ shān, nán zhòu zé běi yè, dōng mù zé xī cháo, shì rì cháng xuán zhuǎn, píng xíng jìng bù rù dì, zhèng yǐ jīn rì suǒ jiàn, qí miù gèng wú yōng biàn yǐ. nán shù jīng qí bó biàn, yù yǔ zài yán. dào shì xiào yuē: gèng jìng qí shuō, zi bù zhī jiǔ wàn lǐ zhī wéi yuán, yǐ jiàn ér yí, yǐ jiàn ér zhuǎn, jiàn yí jiàn zhuǎn, suì zhì zhōu huán. bì yǐ wèi rén néng zhèng lì, bù néng dào lì, shí yáng guāng xiān zhī shuō kǔ xiāng jié nán. lǎo fū yōng duò, bù néng yǔ zi dào dà láng shān shàng kàn nán dòu dà láng shān zài yà lù guó, yǔ zhōng guó shàng xià fǎn duì, qí dì nán jí chū dì sān shí wǔ dù, běi jí rù dì sān shí wǔ dù bù rú qí yǐ yě. zhèn yī jìng qù, jìng mò cè qí hé xǔ rén.
膠州法南墅，嘗偕一友登日觀，先有一道士倚石坐，傲不為禮，二人亦弗與言。俄丹曦欲吐，海天磑耀，千匯萬狀，不可端倪，南墅吟元人詩曰：萬古齊州煙九點，五更滄海日三竿，不信然乎！道士忽哂曰：昌谷用作夢天詩，故為奇語，用之泰山，不太假借乎？南墅回顧，道士即不再言。既而礄烏湧上，南墅謂其友曰：太陽真火，故入水不濡也。道士又哂曰：公謂日自海出乎？此由不知天形，故不知地形，不知地形，故不知水形也。蓋天橢圓如雞卵，地渾圓如彈丸，水則附地而流，如核桃之皴皺。橢圓者東西遠而上下近，凡有九重，最上曰宗動，元氣之表，無象可窺；次為恆星，高不可測；次七重，則日月五星各占一重，隨大氣旋轉，去地且二百餘萬里，無論海也。渾圓者地無正頂，身所立處皆為頂，地無正平，目所見處皆為平，至廣漠之野，四望天地相接處，其圓中規，中高而四礄之證也。是為地平，圓規以外，目所不見者，則地平下矣。湖海之中，四望天水相合處，亦圓中規，是又水隨地形，中高四礄之證也。然江 河之水狹且淺，夾以兩岸，行於地中。故日出地上，始受日光，惟海至廣至深，附於地面，無所障蔽，故中高四礄之處，如水晶球之半。日未至地平，倒影上射，則初見如一線；日將近地平，則斜影橫穿，未明先睹。今所見者，是日之影，非日之形，是天上之日影隔水而映，非海中之日影浴水而出也。至日出地平，則影斜落海底，轉不能見矣。儒家蓋嘗見此景，故以為天包水，水浮地，日出入於水中，而不知日自附天，水自附地；佛家未見此景，故以須彌山四面為四州，日環繞此山，南晝則北夜，東暮則西朝，是日常旋轉，平行竟不入地，證以今日所見，其謬更無庸辯矣。南墅驚其博辯，欲與再言。道士笑曰：更竟其說，子不知九萬里之圍圓，以漸而迤，以漸而轉，漸迤漸轉，遂至周環。必以為人能正立，不能倒立，拾楊光先之說苦相詰難。老夫慵惰，不能與子到大郎山上看南斗--大郎山在亞祿國，與中國上下反對，其地南極出地三十五度，北極入地三十五度--不如其已也。振衣徑去，竟莫測其何許人。

dà xué shì wēn gōng yán, zhēng wū shén shí, yǒu xiāo qí xiào fù zhōng shù rèn, yī bù néng fèng, shì shēng fú shù huí fù, yī yuē: dé zhī yǐ. zé yī nián zhuàng féi bái zhě, shēng kū fù pí, mì yú chuàng shàng, yǐ pǐ bó chán shù, jìng huò wú yàng. chuàng yù hòu, hún hé wèi yī, tòng yǎng yì rú yī. gōng wèi fēi zhàn zhèn wú cǐ bìng, fēi zhàn zhèn yì wú cǐ yào. xìn rán. rán pàn tú nì dǎng fǎ běn yīng zhū, jí bù bō fū, yì jí duàn dòu, yòng jiù zhōng yì zhī shì, gù yì yú shā rén, yǐ huó rén ěr.
大學士溫 公言，征烏什時，有驍騎校腹中數刃，醫不能縫，適生俘數回婦，醫曰：得之矣。擇一年壯肥白者，生刳腹皮，冪於創上，以匹帛纏束，竟獲無恙。創愈後，渾合為一，痛癢亦如一。公謂非戰陣無此病，非戰陣亦無此藥。信然。然叛徒逆黨 法本應誅，即不剝膚，亦即斷脰，用救忠義之士，固異於殺人，以活人爾。