mǎ dé zhòng yán, cāng zhōu chéng nán, dào jié yī fù shì, yǐ pò fēi rù, zhǔ rén fū fù bìng bèi zhí, zhòng mò gǎn shuí hé. yǒu qiè jū dōng xiāng, biàn fú táo nì chú xià, sī yǔ zào bì yuē: zhǔ rén zài dào shǒu, shì bù gǎn yǔ dòu, qú bèi wū jǐ gè yǒu rén, yǐ fáng jiù yīng, rán bù néng jiàn yán xià, rǔ jué hòu chuāng xún yán chū, mì gào zhū pū, gè chéng mǎ zhí xiè, sì miàn fú sān wǔ lǐ wài, dào sì gēng hòu bì chū, sì gēng bù chū, zé tiān xiǎo bù néng guī cháo yě, chū bì xié zhǔ rén sòng, gǒu wú rén zǔ, zé xíng yī èr lǐ bì shì, bù shì kǒng jiàn qí qù xiàng yě, qí qí shì zhǔ rén, jí fù hái, ér xiāng shuài suí qí hòu, xiāng qù wù zài bàn lǐ nèi, bǐ rú fǎn dòu jí bēn hái, bǐ zhǐ yì zhǐ, bǐ xíng yòu suí xíng, zài fǎn dòu réng bēn, zài zhǐ réng zhǐ, zài xíng réng suí xíng, rú cǐ shù sì, bǐ bù fǎn dòu zé suí zhī, dé qí cháo, bǐ fǎn dòu zé jì bù dé zhàn, yòu bù dé dùn, dǎi zhì tiān míng, wú yī rén dé tuō yǐ. bì mào sǐ chū gào, zhòng yǐ wèi zhōng lǐ, rú qí yán, guǒ bìng jiù qín, zhòng shǎng zào bì. qiè yǔ dí gù bù shèn xié, zhì shì yì xiāng mù. hòu wèn qiè hé yǐ bàn cǐ, xuàn rán yuē: wú gù dào kuí mǒu jiǎ nǚ, fù zài shí cháng yán xíng jié suǒ wèi wéi cǐ fǎ, rán wèi jiàn yǒu yòng zhī zhě, jīn shì jí gū shì, jìng jiǎo xìng yàn yě. gù yuē yòng bīng zhě wù dé dí zhī qíng, yòu yuē yǐ zéi gōng zéi.
馬德重言,滄州城南,盜劫一富室,已破扉入,主人夫婦並被執,眾莫敢誰何。有妾居東廂,變服逃匿廚下,私語灶婢曰:主人在盜手,是不敢與斗,渠輩屋脊各有人,以防救應,然不能見檐下,汝抉後窗循檐出,密告諸仆,各乘馬執械,四面伏三五里外,盜四更後必出,四更不出,則天曉不能歸巢也,出必挾主人送,苟無人阻,則行一二里必釋,不釋恐見其去向也,俟其釋主人,急負還,而相率隨其後,相去務在半里內,彼如返斗即奔還,彼止亦止,彼行又隨行,再返斗仍奔,再止仍止,再行仍隨行,如此數四,彼不返斗則隨之,得其巢,彼返斗則既不得戰,又不得遁,逮至天明,無一人得脫矣。婢冒死出告,眾以為中理,如其言,果並就擒,重賞灶婢。妾與嫡故不甚協,至是亦相睦。後問妾何以辦此,泫然曰:吾故盜魁某甲女,父在時嘗言行劫所畏惟此法,然未見有用之者,今事急姑試,竟僥倖驗也。故曰用兵者務得敵之情,又曰以賊攻賊。
dài dōng yuán yán, yǒu hú jū rén jiā kōng wū zhōng, yǔ zhǔ rén tōng yán yǔ, zhì kuì yí, huò hù jiǎ qì wù, xiāng ān ruò bǐ lín. yī rì hú gào zhǔ rén yuē: jūn bié yuàn kōng wū, yǒu yì guǐ duō nián yǐ, jūn jìn chāi shì wū, guǐ wú suǒ qī, nǎi lái yǔ wǒ zhēng wū, shí shí xiàn è zhuàng, kǒng bù xiǎo ér nǚ, yǐ zì kě zēng, yòu zuò suì shǐ huàn hán rè, yóu bù kān rěn. mǒu guān dào shì néng hé guǐ, jūn hé qiú zhī chú cǐ hài. zhǔ rén guǒ qiú dé yī fú, fén yú yuàn zhōng, é bào fēng zhòu qǐ, shēng hōng rán rú léi tíng. fāng hài è jiān, wén wū wǎ gé gé luàn míng, rú shù shí rén bēn zǒu jiàn tà zhě, wū shàng hū yuē: wú jì dà zuǒ, huǐ bù jí, qǐng shén jiāng xià jī, guǐ fù ér wú yì bèi qū, jīn bié jūn qù yǐ. gài bù rěn qí fèn, jí yú yī chěng, wèi yǒu bù liǎng bài jù shāng zhě. guān yú cǐ hú, kě wèi jiǒng jiàn. yòu lǚ shì biǎo xiōng, yán yǒu rén huàn hú suì, yán shù shì jìn zhòu, hú qù ér shù shì xū suǒ wú yàn, shí qiǎn mù rén zhǐ hǔ zhī lèi, zhì qí jiā rǎo rén, lù zhī zàn zhǐ, yuè xún rì fù rán, qí suì gèng shén yú hú, xié jiā zhì jīng shī bì zhī, nǎi miǎn. ruì yú qiú shèng, jí zhù xiǎo rén, wèi yǒu bù zāo fǎn shì zhě, cǐ yì yī zhēng yǐ.
戴東原言,有狐居人家空屋中,與主人通言語,致饋遺,或互假器物,相安若比鄰。一日狐告主人曰:君別院空屋,有縊鬼多年矣,君近拆是屋,鬼無所棲,乃來與我爭屋,時時現惡狀,恐怖小兒女,已自可憎,又作祟使患寒熱,尤不堪忍。某觀道士能劾鬼,君盍求之除此害。主人果求得一符,焚於院中,俄暴風驟起,聲轟然如雷霆。方駭愕間,聞屋瓦格格亂鳴,如數十人奔走踐踏者,屋上呼曰:吾計大左,悔不及,頃神將下擊,鬼縛而吾亦被驅,今別君去矣。蓋不忍其憤,急於一逞,未有不兩敗俱傷者。觀於此狐,可為炯鑒。又呂氏表兄,言有人患狐祟,延術士禁咒,狐去而術士需索無厭,時遣木人紙虎之類,至其家擾人,賂之暫止,越旬日復然,其祟更甚於狐,攜家至京師避之,乃免。銳於求勝,藉助小人,未有不遭反噬者,此亦一征矣。
wū lǔ mù qí cān jiāng hǎi qǐ yún yán, xī zhēng wū shén shí, zhàn bà hái yíng, jiàn yá xià shù yā jiān, yī rén tàn shǒu wài, kuī yí wèi jiān dié, fèn máo cì zhī jūn zhōng hū máo yuē miáo zǐ, gài shēng zhī zhuǎn yě, zhōng shí shàng, huǒ guāng jī bèng máo, zhé bì jǐ sǔn, yí wèi mù xuàn, rán máo shàng dì shàng, jiē yǒu xuè jī, bù zhī hé guài. yú wèi cǐ bì shān jīng yě, shēn shān dà zé, hé suǒ bù yù. bái zé tú suǒ zài, suī duō fù huì, dài yì yǒu zhī. yòu yán yǒu yī yóu bīng, jiàn hēi wù dūn shí shàng, yí wèi xióng, yǐn mǎn shè zhī, sān fā jiē zhōng, ér cǐ wù yí rán rú bù zhī, hài jí chí huí, hū huǒ bàn xié chòng wǎng, zé yǐ qù yǐ, yú wèi cǐ yì shān jīng ěr.
烏魯木齊參將海起雲言,昔征烏什時,戰罷還營,見崖下樹椏間,一人探首外,窺疑為間諜,奮矛刺之--軍中呼矛曰苗子,蓋聲之轉也,中石上,火光激迸矛,折臂幾損,疑為目眩,然矛上地上,皆有血跡,不知何怪。余謂此必山精也,深山大澤,何所不育。白澤圖所載,雖多附會,殆亦有之。又言有一游兵,見黑物蹲石上,疑為熊,引滿射之,三發皆中,而此物夷然如不知,駭極馳回,呼夥伴攜銃往,則已去矣,余謂此亦山精耳。
cháng shān yù dào zhōng jiā bān jiào fū liú fú yán jiǔ qīng jiān yú, yǐ bā rén gēng fān chū jīng, zé jiā sì rén, wèi zhī jiā bān zhǎng jiě zhě, wàng qí xìng, shān dōng liú mín zhī nǚ, nián shí wǔ liù, fù mǔ jiù shí yú chì fēng jí wū lán hā dá, wū lán yì yán hóng, hā dá yì yán fēng yě, jīn jiàn wèi chì fēng zhōu. zū tián yǐ gēng. yī rì rù shān cǎi qiáo, yù fēng yǔ, bì yán xià, yǔ zhǐ yǐ hūn hēi, wèi hǔ bù gǎn xíng, nì cǎo jiān, yáo jiàn shuāng jù, yí wèi hǔ mù. zhì qián zé guān yì shù rén, yì guān bù gǔ bù jīn, chì wèn hé rén, yǐ shí gào. guān zuò shí shàng, lìng yè chū, zhòng hū guì. zhǎng jiě yǐ wèi shān shén, pú fú tīng mìng. guān yuē: rǔ sù niè yīng chōng wǒ shí, jīn jiù qín, dāng dàn ěr, sù jiě yī fú shí shàng, wú liú cùn lǚ, zhì guà ài chǐ yá. zhī wèi hǔ wáng, hú sù qí miǎn. guān yuē: shì ěr mào shàng kě, kěn shì wǒ qǐn, dāng shè ěr, hòu dāng lái wǎng yú ěr jiā, qiě fú ěr. zhǎng jiě fèn nù yuè qǐ yuē: qǐ yǒu shén líng kěn zuò cǐ yǔ, bì xié mèi yě. dàn zé dàn ěr, zhǎng jiě liáng jiā nǚ, bù néng méng miàn zuò cǐ shì. shí shí kuài fèn jī, yī shí bēn sàn, cǐ fēi qí lì zú shèng zhī, qí qì zú shèng zhī. qí zhēn liè zhī xīn zú yǐ shuài qí qì yě. gù yuē qí wèi qì yě zhì dà zhì gāng.
常山峪道中加班轎夫劉福言--九卿肩輿,以八人更番出京,則加四人,謂之加班--長姐者,忘其姓,山東流民之女,年十五六,父母就食於赤峰--即烏藍哈達,烏藍譯言紅,哈達譯言峰也,今建為赤峰州。租田以耕。一日入山采樵,遇風雨,避岩下,雨止已昏黑,畏虎不敢行,匿草間,遙見雙炬,疑為虎目。至前則官役數人,衣冠不古不今,叱問何人,以實告。官坐石上,令曳出,眾呼跪。長姐以為山神,匍匐聽命。官曰:汝夙孽應充我食,今就擒,當啖爾,速解衣伏石上,無留寸縷,致掛礙齒牙。知為虎王,觳觫祈免。官曰:視爾貌尚可,肯侍我寢,當赦爾,後當來往於爾家,且福爾。長姐憤怒躍起曰:豈有神靈肯作此語,必邪魅也。啖則啖耳,長姐良家女,不能蒙面作此事。拾石塊奮擊,一時奔散,此非其力足勝之,其氣足勝之。其貞烈之心足以帥其氣也。故曰其為氣也至大至剛。
zhāng tài shǒu mò gǔ yán, dé jǐng jiān yǒu fù shì, héng jī gǔ ér bù jī jīn, fáng jié dào yě. kāng xī yōng zhèng jiān suì pín qiàn, mǐ jià áng, bì lǐn bù kěn tiào shēng gǔ, jì jià zài zēng. xiāng rén bìng zhī, ér wú rú hé. yǒu jiǎo jì hào yù miàn hú zhě yuē: shì yì yǔ, dì bèi qián yǐ dài kě ěr. nǎi zì yì qí jiā yuē: wǒ wèi bǎo mǔ qián shù, bǎo mǔ gù nüè wǒ, zuó yǔ bó xī, yuē wǒ yǐ qiān jīn zì shú, wǒ yì yàn juàn fēng chén, yuàn dé yī zhōng hòu zhǎng zhě tuō zhōng shēn, niàn wú rú gōng zhě, gōng néng juān qiān jīn, zé zhōng shēn zhí jīn zhì. wén gōng bù xǐ jī jīn, jí qián èr qiān guàn yì zú dǐ, zuó yǒu mù shāng wén cǐ shì, yǐ huí tiān jīn qǔ zī, jì qí dào dāng zài bàn yuè wài, wǒ bù yuàn suí cǐ yōng nú, gōng néng yú shí rì nèi xiān dìng, zé shòu dé duō yǐ. zhāng gù huò cǐ jì, wén zhī jīng xǐ, jí chū gǔ jiàn shòu, lǐn yǐ kāi, mǎi zhě bèn zhì, bù néng fù bì, suì kōng qí suǒ jī, mǐ jià dà píng. gǔ jǐn zhī rì, jì qiǎn xiè fù shì yuē: bǎo mǔ yǎng wǒ jiǔ, yī shí fù qì xiāng gòu, zhì yǒu shì yì, jīn huǐ guò wǎn liú, yì bù kě fù xīn, suǒ yán gū qí zhū yì rì. fù shì yuán yǔ sī yuē, wú méi wú zhèng, wú yī qián pìn dìng, jìng wú rú hé yě. cǐ shì lǐ lù yuán yì yán zhī, dāng fēi xū miù. wén cǐ jì nián fǔ shí liù qī, jù néng bàn cǐ, yì nǚ xiá zāi.
張太守墨谷言,德、景間有富室,恆積穀而不積金,防劫盜也。康熙雍正間歲頻歉,米價昂,閉廩不肯糶升谷,冀價再增。鄉人病之,而無如何。有角妓號玉面狐者曰:是易與,第備錢以待可耳。乃自詣其家曰:我為鴇母錢樹,鴇母顧虐我,昨與勃溪,約我以千金自贖,我亦厭倦風塵,願得一忠厚長者托終身,念無如公者,公能捐千金,則終身執巾櫛。聞公不喜積金,即錢二千貫亦足抵,昨有木商聞此事,已回天津取資,計其到當在半月外,我不願隨此庸奴,公能於十日內先定,則受德多矣。張故惑此妓,聞之驚喜,急出谷賤售,廩已開,買者坌至,不能復閉,遂空其所積,米價大平。谷盡之日,妓遣謝富室曰:鴇母養我久,一時負氣相詬,致有是議,今悔過挽留,義不可負心,所言姑俟諸異日。富室原與私約,無媒無證,無一錢聘定,竟無如何也。此事李露園亦言之,當非虛謬。聞此妓年甫十六七,遽能辦此,亦女俠哉。
dīng yào yuán yán, yǒu xiào lián sì shí wú zi, mǎi yī qiè shén míng huì, dí bù néng xiāng ān, dàn xī gòu suì. yuè suì shēng yī zi, yì bù néng róng, jìng zhuǎn yù yú yuǎn chù, xiào lián wǎng wǎng rú yǒu shī. dú sù shū zhāi, yè fēn wèi qǐn, qiè hū qiān wéi rù, jīng wèn hé lái, yuē: táo guī ěr. xiào lián chén sī yuē: táo guī lǜ lái zhuī bǔ, dù fù qǐ kěn nì, qiě shì yǐ zhì cǐ, guī hé suǒ róng. qiè xiào yuē: bù qī jūn, wǒ shí hú yě, qián yǐ rén lái, rén yǒu rén lǐ, bù gǎn bù rěn gòu, jīn yǐ hú lái, biàn huàn wú duān, chū rù wú jī, bǐ wū dé ér zhī zhī. yīn yàn wǎn rú chū, jiǔ ér jiàn wèi tóng bì xiè, dí dà huì, duō jīn mù shù shì hé zhì, yī shù shì xí jiāng jū qiè zhì, qiè bù fú zuì, rǎng bì yǔ shù shì zhēng yuē: wú zi nà qiè, zé nà wèi yǒu lǐ, shēng zǐ qiǎn qiè, zé fū wèi fù xīn, wú gù jiàn chū, zuì bù zài wǒ. shù shì yuē: jì jiàn chū yǐ, qǐ kě sī guī. qiè yuē: chū mǔ wèi jià, yǔ zi wèi jué, chū fù wèi jià, yú fū yì wèi jué, kuàng yù wǒ zhě dù fù, fēi jiàn chū yú fū, fū réng nà wǒ, shì wèi chū yě, hé bù kě guī. shù shì nù yuē: ěr běn shòu lèi, hé gǎn jù rén lǐ zhēng. qiè yuē: rén biàn shòu xīn, yīn lǜ yáng lǜ jiē yǒu xíng, shòu biàn rén xīn, fǎn yǐ wèi zuì, fǎ shī jù hé xiàn diǎn yé? shù shì yì nù yuē: wú chí wǔ léi fǎ, zhī zhū yāo ěr, bù zhī qí tā. qiè dà xiào yuē: yāo yì tiān dì zhī yī wù, gǒu qí wú zuì, tiān dì wèi cháng bù bìng yù. shàng dì suǒ bù zhū, fǎ shī nǎi yù jǐn zhū hū? shù shì pāi àn yuē: mèi huò nán zǐ, fēi ěr zuì yé? qiè yuē: wǒ yǐ lǐ nà, bù dé wèi mèi huò, tǎng qí mèi huò, zé shè jīng xī qì, cǐ shēng jiǔ gǎo yǐ. jīn zài jiā liǎng nián, fù guī yòu wǔ liù nián, kāng qiáng wú yàng, suǒ wèi mèi huò zhě ān zài? fǎ shī shòu dù fù duō jīn, duàn liàn zhōu nèi, yǐ kù jì tān ěr, wú qǐ fú yé. wèn dá zhī qǐng, shù shì gù suǒ zhào shén jiāng, yǐ shī suǒ zài, wú kě rú hé. chēn mù yuē: jīn bù yǔ ěr zhēng, míng rì huì dāng zhào léi bù. míng rì dí zài cù shè tán, zé xiāo dùn yǐ. gài suǒ chí zhī fǎ suī zhèng, ér fǎ yǐ huì xíng, gù mèi yì bù wèi, shén jiāng yì bù mǎn yě. xiāng chuán liú niàn tái xiān shēng guān zǒng xiàn shí, tí yù shǐ tái yī lián yuē: wú yù cháng jiào xīn shì shuǐ, yǒu yán zì jué qì rú shuāng. kě wèi zhī běn yǐ.
丁藥園言,有孝廉四十無子,買一妾甚明慧,嫡不能相安,旦夕詬誶。越歲生一子,益不能容,竟轉鬻於遠處,孝廉惘惘如有失。獨宿書齋,夜分未寢,妾忽搴帷入,驚問何來,曰:逃歸耳。孝廉沉思曰:逃歸慮來追捕,妒婦豈肯匿,且事已至此,歸何所容。妾笑曰:不欺君,我實狐也,前以人來,人有人理,不敢不忍詬,今以狐來,變幻無端,出入無跡,彼烏得而知之。因燕婉如初,久而漸為童婢泄,嫡大恚,多金募術士劾治,一術士檄將拘妾至,妾不服罪,攘臂與術士爭曰:無子納妾,則納為有理,生子遣妾,則夫為負心,無故見出,罪不在我。術士曰:既見出矣,豈可私歸。妾曰:出母未嫁,與子未絕,出婦未嫁,於夫亦未絕,況鬻我者妒婦,非見出於夫,夫仍納我,是未出也,何不可歸。術士怒曰:爾本獸類,何敢據人理爭。妾曰:人變獸心,陰律陽律皆有刑,獸變人心,反以為罪,法師據何憲典耶?術士益怒曰:吾持五雷法,知誅妖耳,不知其他。妾大笑曰:妖亦天地之一物,苟其無罪,天地未嘗不並育。上帝所不誅,法師乃欲盡誅乎?術士拍案曰:媚惑男子,非爾罪耶?妾曰:我以禮納,不得為媚惑,倘其媚惑,則攝精吸氣,此生久槁矣。今在家兩年,復歸又五六年,康強無恙,所謂媚惑者安在?法師受妒婦多金,鍛練周內,以酷濟貪耳,吾豈服耶。問答之頃,術士顧所召神將,已失所在,無可如何。瞋目曰:今不與爾爭,明日會當召雷部。明日嫡再促設壇,則宵遁矣。蓋所持之法雖正,而法以賄行,故魅亦不畏,神將亦不滿也。相傳劉念台先生官總憲時,題御史台一聯曰:無欲常教心似水,有言自覺氣如霜。可謂知本矣。
mò xuě yá yán, yǒu xiāng rén huàn yì, kùn wò cǎo tà, hún hū yǐ chū mén wài, jué dùn lí rè nǎo, yì shū zì shì rán, dào lù dōu fēi suǒ céng jīng, xìn bù suǒ zhī, ǒu yù yī gù yǒu, xiāng jiàn bēi xǐ. yì qí yǐ sǐ, hū zì wù yuē: wǒ qí rù míng yé? yǒu yuē: jūn wèi hé sǐ, lí hún dào cǐ ěr, cǐ jìng fēi rén suǒ kě dào, hé tóng yóu lǎn, yǐ guǎng jiàn wén? yīn suí zhī xíng, suǒ jīng chéng shì xū luò, dōu bù yì rén shì, wǎng lái rǎo rǎo, yì gè yǒu suǒ yíng, jiàn xiāng rén jiē mù sòng zhī, rán wú rén jiāo yī yǔ yě. xiāng rén yuē: wén yǒu dì yù, kě yī guān hū? yǒu yuē: dì yù rú qiú láo, fēi míng guān bù néng qǐ, fēi míng lì bù néng dǎo, wú bù néng zhì yě. yǒu sān shù qí guǐ jìn hū dì yù, jūn kě yǐ wǎng guān. yīn gǎi xún qí lù, xíng bàn lǐ xǔ, zhì yī dì, kōng kuàng rú xū mù, jiàn yī guǐ, zhuàng mào rú rén, ér bí xià zé wú kǒu. wèn cǐ hé gù, yuē: shì rén shēng shí, qiǎo yú yīng duì, yú cí sòng yǔ mèi shì yuè rén, gù shòu cǐ bào, shǐ bù néng yǔ. huò yù yàn kǒu jiāng shuǐ, zé yǐn yǐ bí. yòu jiàn yī guǐ, kāo sǒng xiàng shàng, shǒu zhé xiàng xià, miàn zhe yú fù, yǐ liǎng shǒu zhī zhǔ ér xíng. wèn cǐ hé gù, yuē: shì rén shēng shí, wàng zì zūn dà, gù shòu cǐ bào, shǐ bù néng yǎng miàn ào rén. yòu jiàn yī guǐ, zì xiōng zhì fù, liè xià shù cùn, wǔ zàng liù fǔ, xū wú yī wù. wèn cǐ hé gù, yuē: shì rén shēng shí, chéng fǔ shēn yǐn, rén bù néng cè, gù shòu shì bào, shǐ zhōng wú nì xíng. yòu jiàn yī guǐ, zú zhǎng èr chǐ, zhǐ jù rú chuí, zhǒng jù rú dòu, zhòng rú qiān hú zhī zhōu, nǔ lì bàn kè, shǐ yí yī cùn. wèn cǐ hé gù, yuē: cǐ rén shēng shí, gāo cái jié zú, shì shì wù jū rén xiān, gù shòu shì bào, shǐ bù néng xíng. yòu jiàn yī guǐ, liǎng ěr tuō dì, rú yè shuāng yì, ér hùn dùn wú qiào. wèn cǐ hé gù, yuē: cǐ rén shēng shí, huái jì duō yí, xǐ wén fēi yǔ, gù shòu cǐ bào, shǐ bù néng tīng. shì jiē àn è yè qiǎn shēn, dài shòu bào qī mǎn, shǐ rù zhuǎn lún. qí zuì jiǎn dì yù yī děng, rú yáng lǜ zhī tú liú yě. é jiàn chē qí zá xù, yī míng guān jīng guò, jiàn xiāng rén jīng yuē: cǐ shì shēng hún, wù yóu zhì cǐ, kǒng mí bù dé guī, shuí shí qí jiā, kě dǎo shǐ qù. yǒu guì qǐ shì jiù jiāo , guān jí lìng sòng fǎn, jiāng zhì mén, dà hàn ér xǐng, zì shì bìng yù. xuě yá tiān xìng shuǎng lǎng, xiōng zhōng luò luò wú sù wù, yǔ péng yǒu xié xì, měi jùn biàn héng shēng, cǐ dāng shì qí yù yán, wèi bì zhēn yǒu. rán zhuāng shēng liè zǐ, bàn shǔ yù yán, yì zú quàn chéng, gù bù bì kè zhōu qiú jiàn ěr.
莫雪崖言,有鄉人患疫,困臥草榻,魂忽已出門外,覺頓離熱惱,意殊自適然,道路都非所曾經,信步所之,偶遇一故友,相見悲喜。憶其已死,忽自悟曰:我其入冥耶?友曰:君未合死,離魂到此耳,此境非人所可到,盍同遊覽,以廣見聞?因隨之行,所經城市墟落,都不異人世,往來擾擾,亦各有所營,見鄉人皆目送之,然無人交 一語也。鄉人曰:聞有地獄,可一觀乎?友曰:地獄如囚牢,非冥官不能啟,非冥吏不能導,吾不能至也。有三數奇鬼近乎地獄,君可以往觀。因改循歧路,行半里許,至一地,空曠如墟墓,見一鬼,狀貌如人,而鼻下則無口。問此何故,曰:是人生時,巧於應對,諛詞頌語媚世悅人,故受此報,使不能語。或遇焰口漿水,則飲以鼻。又見一鬼,尻聳向上,首折向下,面著於腹,以兩手支拄而行。問此何故,曰:是人生時,妄自尊大,故受此報,使不能仰面傲人。又見一鬼,自胸至腹,裂罅數寸,五臟六腑,虛無一物。問此何故,曰:是人生時,城府深隱,人不能測,故受是報,使中無匿形。又見一鬼,足長二尺,指巨如椎,踵巨如斗,重如千斛之舟,努力半刻,始移一寸。問此何故,曰:此人生時,高材捷足,事事務居人先,故受是報,使不能行。又見一鬼,兩耳拖地,如曳雙翼,而混沌無竅。問此何故,曰:此人生時,懷忌多疑,喜聞蜚語,故受此報,使不能聽。是皆按惡業淺深,待受報期滿,始入轉輪。其罪減地獄一等,如陽律之徒流也。俄見車騎雜盢,一冥官經過,見鄉人驚曰:此是生魂,誤游至此,恐迷不得歸,誰識其家,可導使去。友跪啟是舊交 ,官即令送返,將至門,大汗而醒,自是病癒。雪崖天性爽朗,胸中落落無宿物,與朋友諧戲,每俊辯橫生,此當是其寓言,未必真有。然莊生列子,半屬寓言,義足勸懲,固不必刻舟求劍爾。
chén bàn jiāng yán, yǒu shū shēng yuè xī yù yī fù, sè pō jiāo lì, tiāo yǐ wēi cí, xīn rán xiāng jiù, zì yún jiā zài lín jìn, ér bù kěn yán xìng míng. yòu yún fū héng shù rì yī wài chū, jiā yǒu hòu chuāng kě kāi, yǒu qiáng quē kě dìng, yù xì jí lái, bù néng yù dìng qī yě. rú shì wǔ liù nián, qíng hǎo shèn zhì. yī suì shū shēng jiāng yuǎn xíng, fù yè lái huà bié, shū shēng yán suí rén zuò jì, hòu huì wú qī, qī liàn wàn zhuàng, gěng yè zhì bù chéng yǔ. fù hū xī xiào yuē: jūn rú cǐ qíng chī, bì xiāng sī zhì jí, fēi wǒ chū lái xiāng jiù yì. shí yǔ jūn yán, wǒ guǐ zhī dài tì zhě yě. fán rén yǔ guǐ xiá, wú bù bìng qiě sǐ, yīn bō yáng yě. wéi wǒ yǐ ài jūn sháo xiù, bù rěn yù zhé lán cuī, gù bì yuè qī bā rì hòu, dài jūn yáng fù, nǎi kěn zài lái, yǒu bō yǒu fù, gù jūn néng wú yàng. shǐ yù tā guǐ, zé zòng qíng yě dàng, bù chū bàn zài, suǒ jūn yú kū yú zhī sì yǐ. wǒ bèi zhì duō, qiú rú wǒ zhě zé zhì shǎo, jūn qí yí shèn. gǎn jūn yì zhòng, cǐ suǒ yǐ bào yě. yǔ qì sàn fā tǔ shé zuò guǐ xíng, zhǎng xiào ér qù. shū shēng zhèn lì jǐ shī hún, zì shì suī yù yě róng, céng bù cè shì.
陳半江 言,有書生月夕遇一婦,色頗姣麗,挑以微詞,欣然相就,自雲家在鄰近,而不肯言姓名。又雲夫恆數日一外出,家有後窗可開,有牆缺可矴,遇隙即來,不能預定期也。如是五六年,情好甚至。一歲書生將遠行,婦夜來話別,書生言隨人作計,後會無期,淒戀萬狀,哽咽至不成語。婦忽嬉笑曰:君如此情痴,必相思致疾,非我初來相就意。實與君言,我鬼之待替者也。凡人與鬼狎,無不病且死,陰剝陽也。惟我以愛君韶秀,不忍玉折蘭摧,故必越七八日後,待君陽復,乃肯再來,有剝有復,故君能無恙。使遇他鬼,則縱情 冶盪,不出半載,索君於枯魚之肆矣。我輩至多,求如我者則至少,君其宜慎。感君義重,此所以報也。語訖散發吐舌作鬼形,長嘯而去。書生震慄幾失魂,自是雖遇冶容,曾不側視。