tóng nián gōng xiào fū yán, yǒu rén sì shí yú wú zi, fù hàn dù, wàn wú nà qiè lǐ, héng yù yù bù shì, ǒu zhì dào guàn, yǒu dào shì zhāo zhī yuē: jūn qì sè níng zhì, shì yǒu zhòng yōu, dào jiā yǐ jì wù wèi niàn, hé yán qí shí, huò yī xiào qiān dāo zhī yòng hū. yì qí yán, jù yǐ gào, dào shì yuē: gù wén zhī, gū wèn jūn ěr, jūn wèi zhì guǐ zú yī zhuāng shí xǔ jù, dāng yǒu yǐ bào mìng, rú bù néng zhì, jí jiǎ zhū líng guān yì kě yě. xīn yì guài zhī, rán dù qí kuáng qǔ wú suǒ yòng, dāng bì yǒu gù, gū shì qí suǒ wéi. shì xī, fù mèng yǎn, hū bù xǐng, qiě shēn yín háo jiào shēng shén cǎn, cì rì liǎng gǔ jiē qīng àn, wèn zhī mì bù yán, xū jiē ér yǐ. sān rì hòu fù rán, zì shì měi sān rì hòu jiē fù rán, bàn yuè hòu, hū qiǎn nú huàn méi ǎo, yún jiāng mǎi qiè, rén jiē fú xìn, qí fū yì lǜ hòu huàn, shū chí yí. jì ér fù hūn mào lèi rì, xǐng ér cù mǎi qiè yù jí, bù jīn yú àn, yǔ tóng pú yuē, sān rì bù dé bì zhòng chì, dé ér bù jiā yì zhòng chì. guān qí zhuàng shì fēi guǐ yǔ, mì èr nǚ yǐ yīng, bìng liú zhī. shì xī jí zhěng shì qīn zhěn, cù qí fū rù fáng. jǔ jiā hài è, mò yù qí yì, fū yì wǎng wǎng rú mèng jìng. hòu fù jiàn dào shì, shǐ zhī qí yǒu shù néng shè hún, yè shǐ guān zhōng dào zhòng wèi guǐ zhuāng, ér dào shì xīng guān yǔ yī, zuò táng shàng fén fú shè fù hún, yán qí zǔ zōng wēng gū yǐ zhǎn sì bù xiào, jù dié sù míng fǔ, yòng táo zhàng jué yī bǎi, qiǎn guī, kè qī lìng nà qiè. fù chū yǐ wéi è mèng, shàng wèi kěn, é sān rì yī shè, rú zhēng bǐ rán. qí hūn mào lèi rì, zé dào xuán qí hún, guàn bí yǐ cù, yuē sān rì bù dé hǎo nǚ zǐ, jí fù ní lí yě. shè hún xiǎo shù, běn fēi zhèng fǎ, rán fǎ wú xié zhèng, wéi rén suǒ yòng, rú tóng yī gē máo, yòng yǐ shā lüě zé jié dào, yòng yǐ zhēng tǎo zé wáng shī ěr. shù wú dà xiǎo, yì wéi rén suǒ yòng, rú bù guī shǒu yào, kě yǐ yāng zhēng kuàng, yì kě yǐ dà bài yuè shī ěr. dào shì suǒ wèi shàn yòng qí shù yú? zhì xiāo wán hàn fù, qíng lǐ bù néng yù, fǎ lìng bù néng jìn, ér dào shì néng yǐ shù zhì zhī. yáo qiān yī yáng, shùn cóng ér biān, yáng bù xíng, yī mù shù qū zhī zé qún xíng. wù gè yǒu suǒ zhì, yào gè yǒu suǒ wèi, shén dào shè jiào, yǐ xún tiān xià zhī qiáng gěng, shèng rén zhī yì shēn yǐ. jiǎng xué jiā wū hū shí zhī.
同年龚肖夫言,有人四十余无子,妇悍妒,万无纳妾理,恒郁郁不适,偶至道观,有道士招之曰:君气色凝滞,似有重忧,道家以济物为念,盍言其实,或一效铅刀之用乎。异其言,具以告,道士曰:固闻之,姑问君耳,君为制鬼卒衣装十许具,当有以报命,如不能制,即假诸伶官亦可也。心益怪之,然度其诳取无所用,当必有故,姑试其所为。是夕,妇梦魇,呼不醒,且呻吟号叫声甚惨,次日两股皆青黯,问之秘不言,吁嗟而已。三日后复然,自是每三日后皆复然,半月后,忽遣奴唤媒媪,云将买妾,人皆弗信,其夫亦虑后患,殊持疑。既而妇昏瞀累日,醒而促买妾愈急,布金于案,与僮仆约,三日不得必重抶,得而不佳亦重抶。观其状似非诡语,觅二女以应,并留之。是夕即整饰衾枕,促其夫入房。举家骇愕,莫喻其意,夫亦惘惘如梦境。后复见道士,始知其有术能摄魂,夜使观中道众为鬼装,而道士星冠羽衣,坐堂上焚符摄妇魂,言其祖宗翁姑以斩祀不孝,具牒诉冥府,用桃杖决一百,遣归,克期令纳妾。妇初以为噩梦,尚未肯,俄三日一摄,如征比然。其昏瞀累日,则倒悬其魂,灌鼻以醋,约三日不得好女子,即付泥犁也。摄魂小术,本非正法,然法无邪正,惟人所用,如同一戈矛,用以杀掠则劫盗,用以征讨则王师耳。术无大小,亦惟人所用,如不龟手药,可以眏眐絖,亦可以大败越师耳。道士所谓善用其术欤?至嚣顽悍妇,情理不能喻,法令不能禁,而道士能以术制之。尧牵一羊,舜从而鞭,羊不行,一牧竖驱之则群行。物各有所制,药各有所畏,神道设教,以驯天下之强梗,圣人之意深矣。讲学家乌乎识之。
chǔ hè tīng yán, yǒu tài xué shēng zī jù wàn, qī shēng yī zi sǐ, zài qǔ, fēng yú sè, tài xué huò zhī. tuō yán jiā zhèng wú zuǒ lǐ, yíng qí mǔ zhì, mǔ yòu xié èr mèi lái, bù yī zài, qí yī xiōng èr dì, yì qiè jiā lái. jiǔ ér tóng pú bì ǎo jiē qī dǎng , tài xué fù zǐ, fǎn qióng qióng ruò jì shí, yòu jiǔ ér guǎn yào bù jí, qián sù chū rù, jiē bù yù wén, cán bēi lěng zhì, fǎn zāo yàn bó yǐ. shāo bù néng kān, yù hái duó suǒ qīn quán, zé qī xiōng dì hōng yú wài, qī mǔ mèi děng gòu yú nèi, cháng wèi zhòng suǒ jù ōu, zhì luò xū bài miàn, hū jiù wú yīng zhě, qí zi kuáng bēn zhì, yī guāi pū dì, wéi kòu é qǐ huǎn sǐ ér yǐ. huì bù zì shèng, yì hòu pǔ jiāng zì jīng, hū yī lǎo rén zhǐ zhī yuē: jūn wù ěr, jūn jiā zhī shì, shén rén gòng fèn jiǔ yǐ. wǒ jū jūn jiā jiǔ, bù píng yóu shén, jūn dàn fén dié tǔ shén cí, yún qǐ qiǎn hòu pǔ hú qū zhú, shén bì xǔ jūn, rú qí yán. shì xī, guǒ wū wǎ luàn míng, chuāng fēi zhèn hàn, qī dǎng jiē wèi zhuān shí suǒ jī, pò é liú xiě, é ér qī dǎng fù nǚ, bìng wèi hú mèi, suī qí mǔ bù miǎn. zhòu zé fā kuáng luǒ zǒu, chǒu cí xiè zhuàng, wú suǒ bù zhì, yè zé měi shì bèn jí shù shí hú, gēng fān niǎo xì, bù shèng qí chuàng, āi qǐ shēng xiāng wén, chú zhōng yáo zhuàn, jù shè zhì tài xué fù zǐ qián, qī dǎng suǒ shí jiē zá yǐ huì wù, zhī bù kě zhù, jiē cuàn guī. tài xué nǎi shāo shāo zhào jí jiù pū, fù lǐ jiā zhèng, shǐ kě yǐ zì cún, qī dǎng jì yú wèi xī, héng lái tàn shì, rù mén zhé bèi jī, huò sī yǒu suǒ xié, guī jiā zé náng yǐ kōng yǐ. qí qī huò sī kuì yì rán. yóu shì suì jué jī, rán hé jì zī chǎn sǔn hào yǐ shèn, wēi hú lì, zé tài xué fù zǐ è piǎo yǐ. cǐ zhì qīn mì yǒu suǒ bù néng dài móu, cǐ hú bǎi jì dài móu zhī, qǐ hú zhī guǒ shèng rén zāi. rén yú shì gù shēn gù yuǎn xián wèi yuàn, qū yì bì nàn, zuò shì ér bù jiù, hú zé wèi ān shì gù, gù bù qiǎo bó zhōng hòu zhǎng zhě míng. yì suǒ dāng wèi, fèn rán ér qǐ yě. suī hú yě, wèi zhī zhí biān, suǒ xīn mù yān.
褚鹤汀言,有太学生赀巨万,妻生一子死,再娶,丰于色,太学惑之。托言家政无佐理,迎其母至,母又携二妹来,不一载,其一兄二弟,亦挈家来。久而僮仆婢媪皆妻党 ,太学父子,反茕茕若寄食,又久而筦钥簿籍,钱粟出入,皆不与闻,残杯冷炙,反遭厌薄矣。稍不能堪,欲还夺所侵权,则妻兄弟哄于外,妻母妹等诟于内,尝为众所聚殴,至落须败面,呼救无应者,其子狂奔至,一掴仆地,惟叩额乞缓死而已。恚不自胜,诣后圃将自经,忽一老人止之曰:君勿尔,君家之事,神人共愤久矣。我居君家久,不平尤甚,君但焚牒土神祠,云乞遣后圃狐驱逐,神必许君,如其言。是夕,果屋瓦乱鸣,窗扉震撼,妻党 皆为砖石所击,破额流血,俄而妻党 妇女,并为狐媚,虽其母不免。昼则发狂裸走,丑词亵状,无所不至,夜则每室坌集数十狐,更番嬲戏,不胜其创,哀乞声相闻,厨中肴馔,俱摄置太学父子前,妻党 所食皆杂以秽物,知不可住,皆窜归。太学乃稍稍召集旧仆,复理家政,始可以自存,妻党 觊觎未息,恒来探视,入门辄被击,或私有所携,归家则囊已空矣。其妻或私馈亦然。由是遂绝迹,然核计赀产损耗已甚,微狐力,则太学父子饿殍矣。此至亲密友所不能代谋,此狐百计代谋之,岂狐之果胜人哉。人于世故深故远嫌畏怨,趋易避难,坐视而不救,狐则未谙世故,故不巧博忠厚长者名。义所当为,奋然而起也。虽狐也,为之执鞭,所欣慕焉。
gǔ zhě liú jūn ruì yán, yī gǔ zhě nián sān shí yú, héng wǎng lái wèi hé páng, yù pō zhōu zhě bì wèn, cǐ yǒu yīn tóng hū? yòu bì shēn zhī yuē: xià yīn zhī yīn, wú tóng zhī tóng yě. yǒu yǔ zhī tóng sù zhě, qí mèng zhōng yì yǔ yì wéi cǐ èr zì, wèn qí xìng míng, zé xún rì bì yī biàn, yì wú shēn jí zhī zhě. rú shì shí yú nián, rén duō shí zhī, huò féng qí yù wèn, zhé hū yuē: cǐ wú yīn tóng, bié mì kě yě. yī rì, liáng sōu pō hé gàn, gǔ zhě wèn rú chū, yī rén tǐng shēn shàng àn, yuē: shì ěr yé? yīn tóng zài cǐ, ěr hé néng wéi. gǔ zhě kuáng hǒu rú cǐ hǔ, pū bào qí jǐng, kǒu niè qí bí, xuè lín lí mǎn dì, zhòng chāi jiě, láo bù kě kāi, jìng gòng duò hé zhōng, suí liú ér méi. hòu dé shī yú tiān fēi gōng qián hǎi kǒu bù shòu shī, fán hé zhōng qiú shī bù dé, zhì tiān fēi gōng qián bì fú chū. tóng chuí qí zuǒ xié gǔ jǐn duàn, zhōng bù shì shǒu, shí zhǐ kōu tóng jiān bèi, shēn rù cùn yú. liǎng quán liǎng jiá, niè ròu jǐ jǐn, qì bù zhī qí hé chóu, yí bì fù mǔ zhī yuān yě. fū yǐ wú mù zhī rén, zhēn yǒu mù zhī rén, qí bù dé jué yě. yǐ chán ruò zhī rén, bó qiáng hèng zhī rén, qí bù dí yì jué yě. rú jiào wǔ xū zhī chǔ chóu, qí bào gèng nán yǐ. nǎi shí yú nián jiān yì bù huí, jìng zú dé ér shí qí ròu, qǐ fēi jīng chéng zhī zhì, tiān dì yì bù néng wéi hū? sòng gāo zōng zhī gē wǔ hú shān, jiū wèi kě yǐ shì ruò jiě yě.
瞽者刘君瑞言,一瞽者年三十余,恒往来卫河旁,遇泊舟者必问,此有殷桐乎?又必申之曰:夏殷之殷,梧桐之桐也。有与之同宿者,其梦中呓语亦惟此二字,问其姓名,则旬日必一变,亦无深诘之者。如是十余年,人多识之,或逢其欲问,辄呼曰:此无殷桐,别觅可也。一日,粮艘泊河干,瞽者问如初,一人挺身上岸,曰:是尔耶?殷桐在此,尔何能为。瞽者狂吼如皉虎,扑抱其颈,口啮其鼻,血淋漓满地,众拆解,牢不可开,竟共堕河中,随流而没。后得尸于天妃宫前--海口不受尸,凡河中求尸不得,至天妃宫前必浮出。桐捶其左胁骨尽断,终不释手,十指抠桐肩背,深入寸余。两颧两颊,啮肉几尽,迄不知其何仇,疑必父母之 冤也。夫以无目之人,侦有目之人,其不得决也。以孱弱之人,搏强横之人,其不敌亦决也。如较伍胥之楚仇,其报更难矣。乃十余年坚意不回,竟卒得而食其肉,岂非精诚之至,天地亦不能违乎?宋高宗之歌舞湖山,究未可以势弱解也。
wáng kūn xiá zuò yàn dàng yóu jì yī juàn, zhū dǎo jiāng wèi yú shū guà fú, zhāi qí zhōng yī tiáo yún: sì yuè shí qī rì wǎn, chū xiǎo shí mén zhì běi guǎn, dān wán wàng fǎn, zuò shù xià dài yuè shàng, juàn yù wēi mián, shān fēng chuī yī, lì rán hū xǐng. wēi wén rén yǔ yuē: yè qì chéng qīng, yóu wéi yōu jué, shèng yǎn huà tú zhōng kàn jīn bì shān shuǐ. yǐ wéi tóng yóu zhě yè zhì yě, é yòu yuē: gǔ qín míng yún, shān xū shuǐ shēn, wàn lài xiāo xiāo, gǔ wú rén zōng, wéi shí jiāo yáo, zhēn miào xiě nán zhuàng zhī jǐng, cháng qǐ hóng gǔ zi huà cǐ yì, jìng bù néng xià bǐ. qiè yà sī shì hé rén, nǎi jiàn jīng hào. qǐ zuò tīng zhī, yòu yuē: qǐng dōng pō wèi huà zhú bàn bì, fēn kē bù yè rú chūn yún chū xiù, shū shū mì mì yì tài zì rán, wú chā yā nù zhāng zhī zhuàng. yòu yī rén yuē: jìn jiàn qí xī tiān mù shī, rú kōng jiāng qiū jìng, yān shuǐ miǎo rán, lǎo hè zhǎng lì, qīng biāo yuǎn yǐn, yì xiāo jǐn zòng héng zhī qì. yuán cái zǐ zhī bǐ, wù dān xīn qiǎo, fēi xiān zhī bǐ, miào chū tiān rán, jìng jiè gù bù tóng ěr. zhī wèi xiān rén, lì qǐ yǎng shì, hū pū sù yī shēng, shān huā luàn luò, yǒu èr niǎo chōng yún qù. qí shī yǒu niè jī pō xiào xiè kāng lè, huà hè qīn jiàn xú zuǒ qīng jù, jí jì cǐ shì yě.
王昆霞作雁宕游记一卷,朱导江 为余书挂幅,摘其中一条云:四月十七日晚,出小石门至北筦,耽玩忘返,坐树下待月上,倦欲微眠,山风吹衣,栗然忽醒。微闻人语曰:夜气澄清,尤为幽绝,胜罨画图中看金碧山水。以为同游者夜至也,俄又曰:古琴铭云,山虚水深,万籁萧萧,古无人踪,惟石嶕峣,真妙写难状之景,尝乞洪谷子画此意,竟不能下笔。窃讶斯是何人,乃见荆浩。起坐听之,又曰:顷东坡为画竹半壁,分柯布叶如春云出岫,疏疏密密意态自然,无杈桠怒张之状。又一人曰:近见其西天目诗,如空江 秋净,烟水渺然,老鹤长唳,清飚远引,亦消尽纵横之气。缘才子之笔,务殚心巧,飞仙之笔,妙出天然,境界故不同耳。知为仙人,立起仰视,忽扑簌一声,山花乱落,有二鸟冲云去。其诗有蹑屐颇笑谢康乐,化鹤亲见徐佐卿句,即记此事也。
liú nǐ shān jiā shī jīn chuàn, lüè wèn xiǎo nǚ nú, jù chéng mài yǔ dǎ gǔ zhě jīng shī wú lài yóu mín duō, fù nǚ zài jiā yǐ mén, qí fū bái zhòu bì chū, dān èr jīng kuāng, cāo duǎn bǐng xiǎo gǔ jī zhī, shōu mǎi zá wù, wèi zhī dǎ gǔ. fán tóng bì, yòu hái qiè chū zhī wù, duō yǐ jiàn jià qǔ zhī, gài suī bù wéi dào, shí dào zhī yǔ yì, rán zāng wù xì suì, suǒ zhí bù duō, yòu zōng jī guǐ mì, wú kě jiū jié. gù wáng fǎ yì bù néng jìn yě yòu lüè wèn dǎ gǔ zhě yī fú xíng zhuàng, qiú zhī bù huò, réng fù lüè wèn, hū chéng chén shàng wēi sòu yuē: wǒ jū jūn jiā sì shí nián, bù kěn yī lù xíng shēng, gù bù zhī yǒu wǒ, jīn zé shí bù néng rěn yǐ. cǐ chuàn fēi fū rén jiǎn diǎn zá wù, wù zhì qī lián zhōng yé? rú yán qiú zhī, guǒ bù miù. rán xiǎo nǚ nú yǐ wú wán fū yǐ, nǐ shān zhōng shēn kuì huǐ, héng zì dào zhī yuē: shí shí bù miǎn yǒu cǐ shì, ān néng chǔ chù yǒu cǐ hú, gù shì huàn èr shí yú zài, jū yù wèi cháng yǐ xíng qiú.
刘拟山家失金钏,掠问小女奴,具承卖与打鼓者--京师无赖游民多,妇女在家倚门,其夫白昼避出,担二荆筐,操短柄小鼓击之,收买杂物,谓之打鼓。凡童婢,幼孩窃出之物,多以贱价取之,盖虽不为盗,实盗之羽翼,然赃物细碎,所值不多,又踪迹诡秘,无可究诘。故王法亦不能禁也--又掠问打鼓者衣服形状,求之不获,仍复掠问,忽承尘上微嗽曰:我居君家四十年,不肯一露形声,故不知有我,今则实不能忍矣。此钏非夫人检点杂物,误置漆奁中耶?如言求之,果不谬。然小女奴已无完肤矣,拟山终身愧悔,恒自道之曰:时时不免有此事,安能处处有此狐,故仕宦二十余载,鞫狱未尝以刑求。
duō xiǎo shān yán, cháng yú jǐng zhōu jiàn fú jī zhě, zhào xiān bù zhì, zài fén fú, jī yáo hàn liáng jiǔ, shū yī shī yuē: bó mìng qīng rú yè, cán hún zhuǎn shì péng, liàn tuō sān chǐ bái, huā xiè yī zhī hóng, yún yǔ qī suī jiǔ, yān bō lù bù tōng, qiū fén kōng guǐ chàng, yí hèn sòng jiā dōng. zhī wèi yì guǐ, gū wèn xìng míng, yòu shū yuē: qiè xì běn wú mén, jiā qiáo chǔ zé. ǒu yè yuán zhī xiāng còu, wǎn zhuǎn tōng cí jù hǎo mèng zhī wèi chéng, cāng huáng jiù sǐ. lǜ yǐ shèng xián zhī lǐ, jūn zǐ yīng jī liàng qí ér nǚ zhī qíng, cái rén huò mǐn. liáo shū āi yuàn, mò wèn xìng míng. cǐ cái bù jiǎn lǐ qīng zhào, shèng xián ér nǚ yī lián zì píng yì què yě.
多小山言,尝于景州见扶乩者,召仙不至,再焚符,乩摇撼良久,书一诗曰:薄命轻如叶,残魂转似蓬,练拖三尺白,花谢一枝红,云雨期虽久,烟波路不通,秋坟空鬼唱,遗恨宋家东。知为缢鬼,姑问姓名,又书曰:妾系本吴门,家侨楚泽。偶业缘之相凑,宛转通词;讵好梦之未成,仓皇就死。律以圣贤之礼,君子应讥;谅其儿女之情,才人或悯。聊抒哀怨,莫问姓名。此才不减李清照,圣贤儿女一联自评亦确也。
xīn qí xié zài míng sī bǎng lǚ liú liáng zhī zuì yuē: pì fú tài guò. cǐ bì fēi shì shí yě, liú liáng zhī zuì, zài míng wáng yǐ hòu, jí bù néng shǒu yáng yī è, zhuī jī yí qí, yòu bù néng jí yǐng táo míng, hóng míng shì wài, rú zhēn shān mín zhī bǐ. nǎi qīng jīn yìng shì, shēn liè jiāo xiáng, qí zi bǎo zhōng yì gāo duō kē míng, yǐ dì èr rén rù hàn yuàn. zé jiǔ shí zhōu sù, duàn bù néng zì bǐ yīn wán, hé dé sì zuò bàng shū, yíng huò qián shǒu, guǐ tuō yú jié quǎn zhī fèi yáo, shì shǒu shǔ liǎng duān, jìn tuì wú jù, shí jiǎo xiá fǎn fù zhī yóu. hé qí shēng píng, shí yǔ qián qiān yì xiāng děng, mò lí yīn qiǎn, zì bì yóu sī. zhì qí jiǎng xué pì fú, zé yǐ zūn zhū zhī gù, bù dé bù pì lù wáng wèi chán, jì yǐ pì chán, zì bù dé bù qiān lián pì fú, fēi qí běn zhì, yì fēi qí běn zuì yě. jīn rén rù mèng yǐ lái, pì fú zhě duō pì fú tài guò zhě, yì duō yǐ shì wèi zuì, kǒng liú liáng zhuǎn yǒu cí yǐ. yì cháng wén wǔ tái sēng míng yù zhī yán yuē: pì fú zhī shuō, sòng rú shēn ér chāng lí qiǎn, sòng rú jīng ér chāng lí cū, rán ér pī zī zhī tú, wèi chāng lí bù wèi sòng rú, xián chāng lí bù xián sòng rú yě. gài chāng lí suǒ pì, tán shī gōng yǎng zhī fú yě, wèi yú fū fù yán zhī yě sòng rú suǒ pì, míng xīn jiàn xìng zhī fú yě, wèi shì dài fū yán zhī yě. tiān xià shì dài fū shǎo ér yú fū fù duō, sēng tú zhī suǒ qǔ gěi, yì zī yú shì dài fū zhě shǎo, zī yú yú fū fù zhě duō. shǐ chāng lí zhī shuō shèng, zé xiāng jī wú yān, zhī yuán wú dì, suī yǒu dà shàn zhī shí, néng lǜ héng hé shā zhòng, xiāo fù lù sù ér shuō fǎ zāi. cǐ rú yòng bīng zhě, xiān duàn liáng dào, bù gōng ér zì kuì yě. gù wèi chāng lí shén, xián chāng lí yì shén shǐ sòng rú zhī shuō shèng, bù guò ěr rú lǐ rú shì, rú fǎ rú shì, ěr bù bì cóng wǒ, wǒ fó lǐ rú shì, fó fǎ rú shì, wǒ yì bù bì cóng ěr, gè zūn suǒ wén, gè xíng suǒ zhī, liǎng xiāng zhī zhǔ, wèi yǒu hài yě. gù bù wèi sòng rú, yì bù shèn xián sòng rú. rán zé táng yǐ qián zhī rú, yǔ yǔ yǒu shí yòng, sòng yǐ hòu zhī rú, shì shì jiē kōng tán. jiǎng xué jiā zhī pì fú, yú shì shì háo wú suǒ jiā sǔn, tú xuān hōng ěr. lù yǐ wéi gōng, gù wèi dǎng lùn, lù yǐ wéi zuì, yì wèi miǎn zhòng shì liú liáng ěr.
新齐谐载冥司榜吕留良之罪曰:辟佛太过。此必非事实也,留良之罪,在明亡以后,即不能首陽一饿,追迹夷齐,又不能戢影逃名,鸿冥世外,如真山民之比。乃青衿应试,身列胶庠,其子葆中亦高掇科名,以第二人入翰苑。则久食周粟,断不能自比殷顽,何得肆作谤书,荧惑黔首,诡托于桀犬之吠尧,是首鼠两端,进退无据,实狡黠反覆之尤。核其生平,实与钱谦益相等,殁罹陰谴,自必由斯。至其讲学辟佛,则以尊朱之故,不得不辟陆王为禅,既已辟禅,自不得不牵连辟佛,非其本志,亦非其本罪也。金人入梦以来,辟佛者多辟佛太过者,亦多以是为罪,恐留良转有词矣。抑尝闻五台僧明玉之言曰:辟佛之说,宋儒深而昌黎浅,宋儒精而昌黎粗,然而披缁之徒,畏昌黎不畏宋儒,衔昌黎不衔宋儒也。盖昌黎所辟,檀施供养之佛也,为愚夫妇言之也;宋儒所辟,明心见性之佛也,为士大夫言之也。天下士大夫少而愚夫妇多,僧徒之所取给,亦资于士大夫者少,资于愚夫妇者多。使昌黎之说胜,则香积无烟,祗园无地,虽有大善知识,能率恒河沙众,枵腹露宿而说法哉。此如用兵者,先断粮道,不攻而自溃也。故畏昌黎甚,衔昌黎亦甚;使宋儒之说胜,不过尔儒理如是,儒法如是,尔不必从我,我佛理如是,佛法如是,我亦不必从尔,各尊所闻,各行所知,两相枝拄,未有害也。故不畏宋儒,亦不甚衔宋儒。然则唐以前之儒,语语有实用,宋以后之儒,事事皆空谈。讲学家之辟佛,于释氏毫无所加损,徒喧哄耳。录以为功,固为党 论,录以为罪,亦未免重视留良耳。
nú zi wáng fā, yè liè guī, yuè míng zhī xià, jiàn yī rén wéi èr rén gè zhuō yī bì, dōng xī qiān yè, ér jì bù wén shēng, yí wèi hūn yè zhī zhōng, bō duó yī wù, nǎi xiàng kōng xū míng yī chòng, èr rén bēn bèng sàn qù. yī rén fǎn bēn guī, shū jiē bú jiàn. fāng zhī wèi guǐ. bǐ jí cūn kǒu, zé yī jiā dēng huǒ chū rù, rù yǔ cáo zá yún, xīn fù yì sǐ fù sū yǐ. fù yún, gū mìng wǎn cān zuò bǐng, wèi quǎn xián qù liǎng sān méi, gū yí qiè shí, tòng pī qí jiá, yuān yì mò bái, chī lì shù xià, é yī fù lái quàn, rú cǐ fù qū, bù rú sǐ, yóu yù wèi jué, yòu yī fù lái sǒng yǒng zhī, huǎng hū mí mào, ruò bù zì zhī, suì jiě dài jiù yì, èr fù zhù zhī. mèn sāi tòng kǔ, dài nán yán zhuàng, jiàn shì shuì qù, bù jué shēn yǐ chū mén wài. yī fù yuē: wǒ xiān quàn dāng dài wǒ. yī fù yuē: fēi wǒ hòu zhì bù néng jué, dāng dài wǒ. fāng zhēng duó jiān, hū pī lì yī shēng, huǒ guāng sì zhào, èr fù jīng zǒu, wǒ nǎi dé guī yě. hòu fā yè guī, zhé yáo wén kū lì, yán pò huài wǒ shì, shì bì xiāng shā, fā yì bù wèi. yī xī, yòu wén kū lì, fā hē yuē: ěr shā rén wǒ jiù rén, jí gào yú shén, wǒ yì lǐ zhí. gǎn shā jí shā, hé bì xū xiāng kǒng bù. zì shì suì jué. rán zé jiù rén yú sǐ, yì zhāo yù shā zhě zhī yuàn, yí xiù shǒu zhě duō yú? cǐ nú yì kě yún xiǎo yì yǐ.
奴子王发,夜猎归,月明之下,见一人为二人各捉一臂,东西牵曳,而寂不闻声,疑为昏夜之中,剥夺衣物,乃向空虚鸣一铳,二人奔迸散去。一人返奔归,倏皆不见。方知为鬼。比及村口,则一家灯火出入,入语嘈囋云,新妇缢死复苏矣。妇云,姑命晚餐作饼,为犬衔去两三枚,姑疑窃食,痛批其颊,冤抑莫白,痴立树下,俄一妇来劝,如此负屈,不如死,犹豫未决,又一妇来怂恿之,恍惚迷瞀,若不自知,遂解带就缢,二妇助之。闷塞痛苦,殆难言状,渐似睡去,不觉身已出门外。一妇曰:我先劝当代我。一妇曰:非我后至不能决,当代我。方争夺间,忽霹雳一声,火光四照,二妇惊走,我乃得归也。后发夜归,辄遥闻哭詈,言破坏我事,誓必相杀,发亦不畏。一夕,又闻哭詈,发诃曰:尔杀人我救人,即告于神,我亦理直。敢杀即杀,何必虚相恐怖。自是遂绝。然则救人于死,亦招欲杀者之怨,宜袖手者多欤?此奴亦可云小异矣。
sòng qīng yuǎn xiān shēng yán, xī zài wáng tǎn zhāi xiān shēng xué mù shí, yī yǒu yán mèng yóu zhì míng sī, jiàn yì guān shù shí rén lěi lěi rù, míng wáng jié zé liáng jiǔ, yòu lěi lěi chū, gè yǒu kuì hèn zhī sè. ǒu jiàn yī lì, shì xiāng shí ér bù jì xìng míng, shì yī zhī, yì xiāng dá. yīn wèn, cǐ bìng hé rén, zuò cǐ xíng zhuàng? lì xiào yuē: jūn yì jū mù fǔ, qí zhōng qǐ wú yī gù jiāo yé? yuē: pū dàn liǎng cì zuǒ xué mù, wèi rù yǒu sī shǔ yě. lì yuē: rán zé zhēn bù zhī yǐ, cǐ suǒ wèi sì jiù xiān shēng zhě yě. wèn sì jiù hé yì, yuē: zuǒ mù zhě yǒu xiāng chuán kǒu jué, yuē: jiù shēng bù jiù sǐ, jiù guān bù jiù mín, jiù dà bù jiù xiǎo, jiù jiù bù jiù xīn. jiù shēng bù jiù sǐ zhě, sǐ zhě yǐ sǐ, duàn wú kě jiù, shēng zhě shàng shēng, yòu shā yǐ dǐ mìng, shì duō sǐ yī rén yě, gù níng wěi qū yǐ chū zhī, ér sǐ zhě xián yuān yǔ fǒu, zé fēi suǒ jì yě jiù guān bù jiù mín zhě, shàng kòng zhī àn, shǐ yuān dé shēn, zé guān zhī huò fú bù kě cè, shǐ bù dé shēn, jí fǎn zuò, bù guò jūn liú ěr, ér guān zhī wǎng duàn yǔ fǒu, zé fēi suǒ jì yě jiù dà bù jiù xiǎo zhě, zuì guī shàng guān, zé quán wèi zhòng zhě qiǎn yù zhòng, qiě qiān lěi bì duō, zuì guī wēi guān, zé zé rèn qīng zhě fá kě qīng, qiě guī jié jiào yì, ér xiǎo guān zhī dāng zuì yǔ fǒu, zé fēi suǒ jì yě jiù jiù bù jiù xīn zhě, jiù guān yǐ qù, yǒu suǒ wèi liǎo, jī liú zhī kǒng bù néng cháng, xīn guān fāng lái, yǒu suǒ wěi xiè, qiáng yì zhī shàng kě yǐ bàn, qí xīn guān zhī néng kān yǔ fǒu, zé fēi suǒ jì yě. shì jiē yǐ jūn zǐ zhī xīn, xíng zhōng hòu zhǎng zhě zhī shì, fēi yǒu suǒ qiú qǔ qiǎo wèi wǔ wén, yì fēi yǒu suǒ ēn chóu sī xiāng bào fù. rán rén qíng bǎi tài shì biàn wàn duān, yuán bù néng zhí yī ér lùn. gǒu jiān chí cǐ lì, zé jiǎo wǎng guò zhí, gù cǐ shī bǐ, běn zào fú ér fǎn zào niè, běn mǐ shì ér fǎn niàng shì, yì wǎng wǎng yǒu zhī. tiān rì suǒ jū jí yǐ cǐ yí huò zhě. wèn qí guǒ bào hé rú hū? yuē: zhòng guā dé guā, zhòng dòu dé dòu, sù yè qiān chán, yīn yuán zhōng còu, wèi lái shēng zhōng bù guò yì yù sì jiù xiān shēng, liè zhū sì bù jiù ér yǐ yǐ. fǔ yǎng zhī jiān huò rán hū xǐng, mò míng qí rù mèng zhī gù. qǐ shén míng huò jiǎ gào rén yú.
宋清远先生言,昔在王坦斋先生学幕时,一友言梦游至冥司,见衣冠数十人累累入,冥王诘责良久,又累累出,各有愧恨之色。偶见一吏,似相识而不记姓名,试揖之,亦相答。因问,此并何人,作此形状?吏笑曰:君亦居幕府,其中岂无一故交 耶?曰:仆但两次佐学幕,未入有司署也。吏曰:然则真不知矣,此所谓四救先生者也。问四救何义,曰:佐幕者有相传口诀,曰:救生不救死,救官不救民,救大不救小,救旧不救新。救生不救死者,死者已死,断无可救,生者尚生,又杀以抵命,是多死一人也,故宁委曲以出之,而死者衔冤与否,则非所计也;救官不救民者,上控之案,使冤得申,则官之祸福不可测,使不得申,即反坐,不过军流耳,而官之枉断与否,则非所计也;救大不救小者,罪归上官,则权位重者谴愈重,且牵累必多,罪归微官,则责任轻者罚可轻,且归结较易,而小官之当罪与否,则非所计也;救旧不救新者,旧官已去,有所未了,羁留之恐不能偿,新官方来,有所委卸,强抑之尚可以办,其新官之能堪与否,则非所计也。是皆以君子之心,行忠厚长者之事,非有所求取巧为舞文,亦非有所恩仇私相报复。然人情百态事变万端,原不能执一而论。苟坚持此例,则矫枉过直,顾此失彼,本造福而反造孽,本弭事而反酿事,亦往往有之。天日所鞫即以此贻祸者。问其果报何如乎?曰:种瓜得瓜,种豆得豆,夙业牵缠,因缘终凑,未来生中不过亦遇四救先生,列诸四不救而已矣。俯仰之间霍然忽醒,莫明其入梦之故。岂神明或假告人欤。
qián lóng guǐ chǒu, chūn xià jiān jīng zhōng duō yì, yǐ zhāng jǐng yuè fǎ zhì zhī, shí sǐ bā jiǔ, yǐ wú yòu kě fǎ zhì zhī, yì bù shèn yàn. yǒu tóng chéng yī yī, yǐ zhòng jì shí gāo zhì féng hóng lú xīng shí zhī jī rén, jiàn zhě hài yì, rán hū xī jiāng jué, yìng shǒu zhé quán. zhǒng qí fǎ zhě huó rén wú suàn, yǒu yī jì yòng zhì bā liǎng, yī rén fú zhì sì jīn zhě, suī liú shǒu zhēn zhī yuán bìng shì, zhāng zi hé zhī rú mén shì qīn, zhuān yòng hán liáng, yì wèi gǎn zhì shì. shí zì gǔ suǒ wèi wén yǐ. kǎo xǐ yòng shí gāo, mò guò yú míng móu zhòng chún míng xī yōng, tiān chóng jiān rén, yǔ zhāng jǐng yuè tóng shí, ér suǒ chuán gè bié. běn fēi zhōng dào, gù wáng mào hóng bái tián jí yǒu shí gāo lùn yī piān, lì biàn qí fēi, bù zhī hé yǐ qǔ xiào rú cǐ. cǐ yì wǔ yùn liù qì, shì zhí shì nián, wèi kě zhí wèi dìng lì yě.
乾隆癸丑,春夏间京中多疫,以张景岳法治之,十死八九,以吴又可法治之,亦不甚验。有桐城一医,以重剂石膏治冯鸿胪星实之姬人,见者骇异,然呼吸将绝,应手辄痊。踵其法者活人无算,有一剂用至八两,一人服至四斤者,虽刘守真之原病式,张子和之儒门事亲,专用寒凉,亦未敢至是。实自古所未闻矣。考喜用石膏,莫过于明缪仲淳--名希雍,天崇间人,与张景岳同时,而所传各别。本非中道,故王懋竑白田集有石膏论一篇,力辩其非,不知何以取效如此。此亦五运六气,适值是年,未可执为定例也。